________________
૧૧૪
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન ભાવ-પત+શનિ =પછી –અકઇટે સવું કર્મ-ઉત્ત++37=પર-સુખે કરી શકાય તે
ઉષત્ર મ+=૫૮ખ્યમ્ ધન-ડે શ્રમે મેળવવા જેવું ધન. - આ પ્રયોગમાં “બકષ્ટ અર્થ નથી તેથી આ નિયમ ન લાગે.
૫ ૩૧૩૯ છે દિવાળે -ગાથાત્ મઃ | ૫રૂ. ૨૪૦ છે.
આગલા સૂત્રમાં જણાવેલ અર્થવાળા હુર ! અને પત્ર શબ્દ પછી વિ' અર્થને સૂચક કર્તા વાચી શબ્દ આવેલ હોય અને તે પછી મેં ધાતુ હોય તે તે ભૂ ધાતુને ર (ર) પ્રત્યય લાગે છે તથા પૂર્વસૂચિત અર્થવાળા ટુરુ સુ અને વત્ શબદ પછી દિવ અર્થનો સૂચક ‘કર્મ” વાચી શબ્દ આવેલ હોય અને તે પછી # ધાતુ આવેલ હોય તો તે ધાતુને ૩ (ર૪) પ્રત્યય લાગે છે.
મૂ–
दुर्+आढय+भू+खल-दुराढयंभवम्-दुःखेन आढ्यः दुराढ्यः न दुराढ्यः अदुराड्यः ડાકુરાન ડુરાન મૂતે ફાત ટુરથમવ—જે માણસ દુઃખવડે આક્ય નથી તેના વડે દુઃખે આઢય થવાનું.
+મૂ+વવાંઢઘમઘમ-જે માણસ સુખ વડે આઢય નથી તેના વડે સુખે આદય થવાનું.
પત+ma+મૂ+ પામવર્--જે માણસ અકષ્ટ વડે આઢય ન હતો તેના વડે અકડે આડ્ય થવાનું.
યુર+મા+Z+ સુરઢથંકરઃ ચૈત્ર–ચૈત્ર નામનો માણસ દુઃખ વડે આય નથી કરાયો તે તમારા દ્વારા દુરાચે–દુ:ખ વડે આઢય કરાયો
સુ+ગાવ્ય++વાવાયચંદ-જે માણસ સુખે આત્ય નહીં કરાયેલે તેને સુબે આટલ્ય કરવામાં આવેલ છે.
ફૈષત+કાઢ++વ=ષિાઢશંકર –જે માણસ સુખે આઢય નહીં કરાયેલ તેને સુખે આઢય કરવામાં આવેલ છે.
'રવ એટલે જેવું પહેલાં ન હતું તેવું પછીથી થવું અથવા જેવું પહેલાં નહીં કરાયેલ તેવું પછીથી કરાયેલ. રિવ-અભૂતતક્ષાવ.
સુરઢિબેન મૂતે-દુરાઢય વડે થવાય છે. આ પ્રયોગમાં “જેવું પહેલાં ન હતું તેવું પછીથી થવું” એ દિવ ને અર્થ નથી માટે આ નિયમ ન લાગે.
છે ૫ ૩૫ ૧૪૦ |
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
