________________
ષષ્ઠ અધ્યાય
(પ્રથમ પાદ) ગયા પ્રકરણમાં જે પ્રત્યય ધાતુને લાગતા હતા તેની બધી માહિતી આપવામાં આવી છે. આ નવા પ્રકરણમાં જે જે પ્રત્યય નામને લાગે છે તેની માહિતી આપવાની છે. અr, [ , , , મg , વહુ, વિન્, ૪, અs વગેરે અનેક પ્રત્યયો જુદા જુદા અર્થમાં નામને લાગે છે. તેની વિગતવાર માહિતી આ પ્રકરણમાં આપવાની છે. આ પ્રકરણનું નામ તદ્ધિત પ્રકરણ છે. તા+દિત તદ્ધિત અર્થાત વિવિધ પ્રકારના લૌકિક તથા વૈદિક શબ્દોની સાધના માટે તે તે નામોને હિતરૂપ એવું પ્રકરણ તે તદ્ધિત પ્રકરણ. ધાતુ દ્વારા ક્રિયાપદ બનાવવા માટે જે પ્રત્યયો યોગ્ય હતા તે આખ્યાત પ્રકરણમાં અને ધાતુ દ્વારા નામ બનાવવા સારુ જે પ્રત્યે એગ્ય હતા તે કુદત પ્રકરણમાં આવી ગયા છે. આ પ્રકરણમાં નામ ઉપરથી બનતા તદ્ધિતના સ્વતંત્ર નામરૂપ પ્રગો બનાવવા સારુ પ્રત્ય આપવાના છે.
તઃ અપતિઃ || ૬ ! ?. ? | આ પ્રકરણમાં જે મળ વગેરે પ્રત્યે બતાવવાના છે તે તમામની તદ્ધિત સંજ્ઞા સમજવી. અ--૩પજોઃ ૩પત્ય જુમાત્રા +=ોપવઃ-ઉપગુ નામના માણસનો પુત્ર.
૩પ' એ સાધારણ નામ છે અને પા એ તહિત નામ છે. ૩૫ = ૩૫એટલે ગાયેની પાસે રહેનાર છે ૬ ૧ ૧ |
ત્રાદિ કૃમિ ૬૧૨ . કુળને કે વંશને જે આદિ પુરુષ છે તેના જે પૌત્ર વગેરે અપત્ય હોય તેની આ પ્રકરણમાં વૃદ્ધ સંજ્ઞા સમજવી.
ચ પૌગ અપચ=ાર્ચ–ગર્ગ નામના માણસને પૌત્ર વગેરે. પુત્ર નહીં, પુત્ર હેય તે થાય. ૬ ૧ ૨. વં–ાત્રાત્રીનવરિ પ્રપૌત્રારિ સત્રો યુવા || ૬ ૨૫ રૂ .
વંશમાં થયેલે તે વંશ્ય-જે પોતાના જન્મને હેતુભૂત હોય તે વં. તે અને મોટે ભાઈએ બને જીવતા હોય તે સ્ત્રી સિવાયના પ્રપૌત્ર આદિ અપત્યની યુવા સંજ્ઞા સમજવી.
ચ પ્રઊંૌત્રાદિ યુવા અપચ=ાચાર–ગર્ગ નામના માણસના પ્રપૌત્ર સંતાન વગેરેને યુવા અપત્ય સમજવા. ૫ ૬ , ૧ ૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
