________________
(૧૭) વિકસ્વર બન્યું. તે બેલી:–“મેં આપને કઈ દિવસ કડવું વેણ કહ્યું નથી–આજે પણ મારાથી બની શકયું હોત તો મેં આ દુઃખના કડવા ઘૂંટડા ગળે ઉતારી લીધા હતા. જીવનમાં સાદાઈની કીસ્મત હું સમજુ છું, પૂર્વજોના પુણ્ય પ્રતાપે વૈભવ પણ મારાથી અજાણ્યા નથી. પરંતુ આ કરજની બદનામી તે દુશ્મનને પણ નહિ! હજી પણ બે ટંકને બદલે એક ટંક જમવાનું સૂત્ર સ્વીકારીને આ કરજના ભારમાંથી છૂટાતું હોય તે મારી મુદલ આનાકાની નથી. હરકોઈ પ્રકારે પણ આપણે કરજના રાક્ષસી પજામાંથી છૂટી જવું જોઈએ.”
દેદોને પણ એજ દુઃખ પીડી રહ્યું હતું. તે પોતે ગમે તે કષ્ટને વેઠી લેવા હંમેશા ઉત્સુક હતું. પણ જે લેણદારો એક વખતે દેદાશાહના ચરણ સેવતા તે જ પાછા અધીરા બનીને પોતાનો પ્રતાપ સૂચવવા વારંવાર ડંખ મારે એ તેને માથા વાઢયા જેવું લાગતું. પરંતુ તે નિરૂપાય હતે. તેને ઘણે ખરે પૈસે દયા, દાન, પરોપકાર તથા સેવામાં વપરાયેલ હોવાથી તેને પોતાની ગરીબ સ્થિતિ માટે કઈ દિવસ કંટાળો આવ્યું ન હતું. છતાં આજે વિમળાનું દાસિન્ય તેને શળ ઉપજાવી રહ્યું હતું. હવે તે કોઈ પણ પ્રકારે આ કરજના ત્રાસમાંથી છુટકારો મેળવવો એવી તેણે મનમાંને મનમાં જ ગાંઠ વાળી લીધી.
વિમળાને સંતોષવા તેણે કહ્યું: “તે મને વખતસર સાવચેત કર્યો તે બદલ મારે ખરેખર જ તારે ઉપકાર માન
૫. ૨
