________________
( ૨૧૫) માંડ ઝરૂખામાં આવીને ઉભી હતી. પેથડકુમાર મંત્રીશ્વરને કેદ થએલો જોઈ તેના આશ્ચર્યને પાર ન રહ્યો. તેની આંખમાં આંસુ ભરાઈ આવ્યાં. મંત્રીશ્વરે તે શોકવિબુળતા ફરથી નિહાળી.
હેનર વીરાને વળાવતી વખતે આંસુ ન શોભે ! માંડવગઢની મહત્તાને મેં દેશભરમાં ડંકો બજાવ્યું છે ! હવે કઈ ખાસ કર્તવ્ય કરવાનું નથી રહ્યું. જીવનની ઝાઝી દરકાર કઈ દિવસ કરી નથી અને આજે પણ નથી કરતો. વિધિના અન્યાય સહી સહીને જેણે જીવનની મેજ, લુંટી હોય તેને પામર મનુષ્યને અન્યાય શું કરી શકવાને હતો? ધર્મકતવ્યમાં કેઇ દિવસ પણ પ્રમાદ ન કરશો. આ ભાઈને ભૂલી જજે, જન્મ મૃત્યુની અનંત ઘટમાળમાં કોણ જાણે કેટલાંયે ભાઈ-બહેનનાં સગપણ ભૂલી ગયા હઈશું. આ એક નેહસંબંધ ભૂલવામાં આટલે બધે વલોપાત શા સારૂ ? ”
રાજાએ દૂર રાણું લીલાવતી અને પેથડકુમારને વાત કરતા જોયા. તેને હેમ વધુ મજબુત થયે. તેની આંખમાંથી અંગાર વરસ્યા. નીચ ! કુલટા !” એવા શબ્દો આપોઆપ તેના મુખમાંથી સરી પડ્યા.
આખરે મંત્રીશ્વર બંદિવાન બન્યું. રાણી લીલાવતી દુઃખથી બેભાન બની શય્યાવશ થઈ. રાજાનું ચિત્ત પણ વસ્થ ન હતું. લેકની મેદની વીખરાવા છતાં તે લોકલાગણના જ વિચારોમાં અત્યારે તલ્લીન હતા.
