________________
(ર૪૪) ઈતિહાસમાં મારા જેટલો ભાગ બીજા કેઈએ નહીં ભજવ્યું હોય. તમે મંત્રીશ્વરને મારી નાખવા મારાઓ મેકલેલા અને તેમને વિલેહેહે પાછું ફરવું પડયું એ પણ મારા જેવી અબળાને જ પ્રતાપ ! વાત બુદ્ધિમાં ઉતરે છે ને ?”
સાતમા પાતાળે દાટી રાખેલી ગુપ્ત મંત્રણું પણ આ ગાંડી જેગિની જાણવા પામી તે જોઈ રાજાના મુખ ઉપર શ્યામતા છવાઈ. પોતે કેટલે દુર્બળ છે અને સામે બેઠેલી એક અબળા કેટલી સામર્થનંતી છે તેનું તેને ફરીવાર સ્મરણ થયું. આની પાસે કોઈ વાત છુપી નથી. પતે તે એક વેંતી માત્ર છે એ પ્રકારની દીનતા અનુભવી રહ્યો.
તમે તે મંત્રીશ્વરના પ્રાણ લેવાને પ્રપંચ રચે. પણ પાપ કરતાં પુણ્ય વધારે બળવાન હોય છે. મંત્રીશ્વરના પુણે મને આકષી અને તેમને અણુના વખતે બચાવ થયો. પણ તમે તે ખરેખર એ વખતે કસાઈ જ બન્યા હતા. લીલાવતી જેવી પવિત્ર રાણુને વધ કરાવવામાં પણ તમને સંકેચ ન થયે. પુરૂષનું આજ પુરૂષાર્થ? રાજાઓનું આજ સામર્થ? જે કુદરતમાં કંઈ ગૂઢ શક્તિ કામ ન કરતી હો તે આજ ધરતી નકવાસ રૂપ બની ગઈ હત-સારા-ધાર્મિક સ્ત્રી પુરૂષને જીવવાની તક પણ ન મળત જીવ ન આપી શકે તે જીવ લેવાને અધિકાર શી રીતે ભેગવે ? દુ:ખમાંથી ઉગારનાર ક્ષત્રીઓ પિોતે જ જે નવાં દુઃખ ઉપજાવે તે પૃથ્વીએ કેને આશ્રય શોધવો?”
