________________
(૪૯) મને ઢેગી માને તેની સામે હું મારે બચાવ કરવા નથી માગત. મને કોઈની દયા કેકૃપાની હવે જરૂર નથી. આપ સજા ફરમાવે તે સહેવાને તૈયાર છું. માત્ર આપના હાથે અન્યાય ન થાય અને આપ પોતે દુર્ગતિ ન મ્હારી લે એ દયાભાવના જ મને આ બધું બોલાવી રહી છે.” દેદાશાહના સ્વરમાં સમ્રાઈ, દ્રઢતા અને માર્મિકતા ભરી હતી. થોડી વાર રહીને પુન: તેણે જ બોલવા માંડયું: “નરેશ? આપાગીઓના પ્રસાદને સમજી શકશે ? યોગીઓની કૃપા નિર્મળ જીવનથી શી રીતે મેળવી શકાય છે તેને કંઈ ખ્યાલ બાંધી શકશે ? તપશ્ચર્યા અને તેની સિદ્ધિ વિષે કઈ દિવસ કંઈ સાંભળ્યું છે? જે આ પ્રશ્નના ઉત્તર હકારમાં આપી શકે તે આપ મારી કહેવાતી ધાર્મિકતા તથા ઉદારતાને પણ ખુલાસે મેળવી શકશે. બસ, એથી વધુ હું કંઈ જ બોલવા નથી માગતો. આપને જે આ ખુલાસો સંતોષકારક લાગે તો જ મને નિર્દોષ માની આપ કરે અને જે એમાં દંભ, છેતરપીંડી કે દોષ જેવું કંઈ જણાય તો હું તેની સજા સહેવાને તૈયાર છું.”
એટલું કહીને તેણે આસપાસના દરબારી અમલદારો અને બીજા ઈર્ષ્યાળુએ સામે એક દષ્ટિપાત કર્યો. દેદાશાહની એક પર્વત સમી અચળતા-અડગતા જોઈ સે આશ્ચર્યમુગ્ધ બન્યા. જાણે પહેલાંને દીન-દરિદ્રી-નમ્ર દેદાશાહ ગુજરી ગયે હોય અને તેને સ્થાને એક તેજસ્વી, આત્મ- શ્રદ્ધાવાળો અને નિર્ભય દેદાશાહે પુનર્જન્મ લીધો હોય એમ સૌને લાગ્યું.
૫.૪
