________________
(૯ર ) મને વ્યથા એક માત્ર અંતર્યામી સિવાય બીજું કંઈ ન સમજી શકે. પ્રથમિણ સંસ્કારી હતી-સતીઓને શિરે આવેલા સંકટ તે સમજતી હતી. તેને લાગ્યું કે વન–વેરાનમાં એકાકી રઝળવું તેના કરતાં ભર વસ્તીમાં સેંકડે રાહદારીઓના દ્રષ્ટિ, કટાક્ષ અને ટીકાને પાત્ર બનવું એ વધારે દુઃખદાયક છે. પણ આજે તો તે પણ નિરૂપાય હતી. ઝાંઝણકુમારને આ વિપત્તિ ને કંઈ બહુ ભારે ખ્યાલ ન આવ્યું. તે તે માતપિતાની છાયામાં, માર્ગની વચ્ચે પણ ઘરના જેવો જ સંતુષ્ટ હતો.
ભાઈ ! જરા ધર્મશાળાને માર્ગ ચીંધશે?” એક શ્રાવક ઉતાવળે ઉતાવળે ઘર તરફ જતો હતો તેને સંબંધી ને પેથડે પ્રશ્ન કર્યો. આ પ્રશ્ન પૂછનાર જે આડંબરી, દમામવાળે અથવા તે શ્રીમંત હોત તો એ ઉતાવળીયા ભાઈએ સહેજ ઠંડા પડી ધર્મશાળાનો સીધો માર્ગ ચીંધ્યા હત–કદાચ સાથે જઈને ઉતારાને બંદાસ્ત કરી આપે હોત, એટલું જ નહીં પણ થોડે વખત પોતાને ત્યાં રાખી તેમને માટે યોગ્ય ગોઠવણ જાતે કરી લીધી હોત. પરંતુ પથડના પહેરવેશમાં તેને કંઈજ આકર્ષણ ન જણાયું. સીધે જવાબ આપવાથી કંઈ વધુ અર્થ સરે એમ પણ ન લાગ્યું. થોડીવાર તે તે પિથડની સામે જોઈ રહ્યો. કહ્યું –સાવ અજાણ્યા લાગો છો ? બધા ચાલ્યા જાઓ-કયાંઈક આશ્રય મળી રહેશે. માંડવગઢમાં આશ્રયદાતાઓની કયાં ખોટ છે?”
પિડ અને પ્રથમિણે આ ઉત્તર સાંભળી સ્તબ્ધ થયા,