________________
(૩૬) છે. પણ જે આપના જેવા સમર્થ ગીરાજ સંસારીઓ ઉપર કરૂણા લાવીને થોડી સિદ્ધિઓ બતાવે તે સંસારનાં કષ્ટ-દુઃખ -દરિદ્રતા કેટલાં દૂર થાય? “દેદાશાહે જીજ્ઞાસાના ભાવથી પૂછ્યું.
સંસારીઓનાં દુઃખ-દારિદ્રય સાવ નિરર્થક હોય છે એમ તમે સૌ શા સારૂ માની લે છે? દુઃખ-દરિદ્રતા જ ધીમે ધીમે માનવ હદયમાં કલ્યાણના બીજ વાવે છે. જે સંસારમાં આટ આટલી વિપત્તિઓ, કસેટીઓ અને મુશ્કેલીઓ ન હોત તે સર્વત્ર ભેગ-વિલાસનું જ સામ્રાજ્ય ચાલતું હોત અને ખરૂં પૂછે તે ભેગવિલાસ જેવી આત્મઘાતક વસ્તુ બીજી કઈ છે ? આત્મકલ્યાણની કામનાવાળા, સંસારના સર્વ સુખ-ઐશ્વર્યને ત્યાગ કરી જાય છે અને વિવિધ પ્રકારના દુઃખ-ઉપસર્ગ વહેરી લે છે તે બધામાં શું ગંભીર અર્થ સમાયેલા નથી ? બીજી વાત જવા દઈએ. તમારે પિતાને જ દાખલો . જો તમે સુખ-સગવડમાં જ ઉછર્યા હતા અને સંસારનાં તાપ પ્રત્યક્ષપણે અનુભવ્યા ન હોત તો શું તમારું બળ આટલે અંશે વિકાસ પામ્યું હોત? દુ:ખ અને આપત્તિઓ જ માનવઆત્માને સબળ બનાવે છે. તમે સરેરાસ મનુષ્ય કરતાં કેટલા કસાયેલા છે તે હું જોઈ શકો છુંગર્ભશ્રીમંતાઈમાં ઉછરવા છતાં તમે આજે કેટલી સહનશીલતા દાખવી શકે છે, સંસારમાં રહેવા છતાં કેટલા ત્યાગક્ષમા-ઔદાર્ય બતાવી શકે છે તે હું સારી પેઠે અનુભવી શકા છું, એટલું જ નહીં પણ ત્રણ ત્રણ દિવસ સુધી પ્રવાસ અને