Trishasti Shalaka Purusa Caritra Part 2

Author(s): Hemchandracharya, Kunvarji Anandji Shah
Publisher: Jain Prakashak Mandal Ahmedabad

Page 142

૧૦૮].
અશ્વગ્રીવ ને ત્રિપૃષ્ટ વરચે ઠંદ્વ યુદ્ધ [ પર્વ ૪ થું જાય, તેમ ફક્ત શંખના નાદથી ત્રાસ પામીને તમે કેમ નાસી જાઓ છે? તમે એ ત્રિપૃષ્ટ અને અચલનું શું પરાક્રમ જોયું કે જેથી ચાટિયા રૂપે ઉભા કરેલા પુરૂષના દર્શનથી પશુઓ નાસી જાય તેમ તમે ત્રાસ પામી નાસી જાઓ છે? આજ સુધી વિવિધ યુદ્ધની અંદર મેળવેલ યશ તમે હારી જાઓ છે; કારણકે ધોયેલા શ્વેત વસ્ત્ર ઉપર પડેલો લેશ માત્ર પણ કાજળનો ડાઘ તે વસ્ત્રની શેભાને ઘટાડે છે. દેવયોગે તમારામાં જે આ ખલિતપણું આવી ગયું છે તેને નિવૃત્ત કરો, આકાશચારી એવા તમારી આગળ એ ભૂચર મનુષ્યો શા હિસાબમાં છે? તમે યુદ્ધ કરે, અથવા જે અશક્ત છે તો કેવળ સભ્ય થઈને ઉભા રહે; હું અશ્વગ્રીવરાજા રણભૂમિમાં કોઈની સહાયની દરકાર કરતા નથી.”
આ પ્રમાણે અશ્વગ્રીવે કહ્યું, એટલે લજજાથી નીચાં મુખ કરી સર્વ વિદ્યાધર પર્વતથી ખલના પામેલા સમુદ્રની જેમ પાછા વળ્યા. પછી અલ્પગ્રીવ પણ રથમાં બેસી અવ્યગ્ર થઈ ક્રૂર ગ્રહની જેમ શત્રુઓનો ગ્રાસ કરવાને આકાશમાર્ગે ચાલે; અને જાણે નવીન અસ્ત્રોનો મેઘ હોય તેમ બાણોથી, શોથી અને બીજાં અસ્ત્રોથી તેણે ત્રિપૃષ્ટિના સૈન્ય ઉપર વૃષ્ટિ કરવા માંડી. એ અઓની વૃષ્ટિથી ત્રિપૃષ્ટિનું બધું સૈન્ય ગ્લાનિ પામવા લાગ્યું; કારણકે ભૂમિચર મનુષ્યો કદિ ધીર હોય તે પણ આકાશચારીઓની સામે શું કરી શકે? પછી બલરામ, ત્રિષ્ટ અને જવલનજી રથમાં બેસી પોતાના વિદ્યાધર સુભટોની સાથે આકાશમાં ઉડડ્યા; અને બન્ને પક્ષના વિદ્યારે આકાશમાં રહીને ગુરૂની પાસે જેમ પરીક્ષા આપે તેમ પરસ્પર પિતાની વિદ્યાશક્તિ બતાવતા અધિકાધિક યુદ્ધ કરવા લાગ્યા. તે વખતે બને સૈન્યના ભૂચર વીરે પણ વનમાં જેમ હાથી લડે તેમ પરસ્પર ઘણે ક્રોધ કરીને યુદ્ધ કરવા લાગ્યા.
ડીવારમાં શસ્ત્રોથી પરસ્પર પ્રહાર કરતા એવા વિદ્યાધરોના રૂધિરની પૂર્વે કદિ નહીં થયેલી અને જાણે ઉત્પાતકારી હોય તેવી વૃષ્ટિ થવા માંડી; પરસ્પર આઘાતના શબ્દોથી ગગનને ગજાવતું અને દંડના નાદથી સંગીત જેવું જણાતું દંડાદંડી યુદ્ધ કેટલાક વિદ્યાધર કરવા લાગ્યા. ઉદંડ ભુજાથી પ્રચંડ એવા કેઈ ડંકાઓથી ઢોલની જેમ ખગદંડવડે શત્રુઓને મારવા લાગ્યા; બીજાને યુદ્ધમાં જય નહીં સહન કરનારા કોઈ પરસ્પર મળતી વખતે કાંસીના તાલની જેમ વિશાળ કુરક જાતિના શસ્ત્રોનું આશ્લેટન કરવા લાગ્યા; મેઘ જેમ વિજળીને ફેકે તેમ કોઈ આકાશપર રસ્તાને પાડતા તડતડ શબ્દ કરતી શક્તિઓને ફેંકવા લાગ્યા; કેઈ ભયંકર સર્પોની જેવા શલ્યની વૃષ્ટિ કરવા લાગ્યા, અને કોઈ જાણે બીજા ગરૂડ હોય તેવા પત્રોથી કુરાયમાન પત્રી જાતના શસ્ત્રોને વર્ષાવવા લાગ્યા. એવી રીતે બંને સૈન્યમાં ઉછળતા અને પડતા એવા આયુધથી આકાશ અને પૃથ્વી જાણે વિવિધ જાતનાં શસ્ત્રોથી વ્યાપ્ત હોય તેમ દેખાવા લાગ્યાં. કોઈ તરત છેદીને હાથમાં ગ્રહણ કરેલા શત્રુઓના મસ્તકેવડે જાણે ઉદ્ભટ ક્ષેત્રપાળો હોય તેમ રણભૂમિમાં દેખાવા લાગ્યા. હાથીના મુખથી જેમ ગણપતિ અને ઘોડાઓના મુખથી જેમ કિનારો ઓળખાય તેમ કબંધ ઉપર પડેલા હાથી અને અના મસ્તકને લીધે અનેક સૈનિકો તેવા દેખાવા લાગ્યા. તરત છેદાઈને ઘણીવાર કટીબાગ ઉપર