Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
શ્રી સિદ્ધચક્ર
- તા. ૧૨-૧૦-૧૯૩૫ કન્યાની વિચારણા ચાલી, પણ તેવા વખતમાં જ સંતાપને ટાળવારૂપ ઉપકારને માટે પરિણયનવિધાન મહારાજા સમરવીરનો સેનાપતિ યશોદાકુંવરીને કબુલ કરેલું હતું, છતાં કોઈક તેવીજ ભવિતવ્યતાએ લઈને મહારાજા સમરવીરના હુકમથી ત્યાં તેવા સારા કુલવાળી અને તેવા સારા ભાગ્યવાળી મહાવીર મહારાજ સાથે નિમિત્તિયાના કહેવાથી કન્યાનો સંયોગ પણ તત્કાળ થઈ ગયો. પરણાવવા આવ્યો હતો તેના સમાચાર દૂત લઈને પરોપકારને અંગે સાવધ અનવદ્યપણાની આવ્યો.
આવશ્યકતા કેટલી ? યશોદા નામનું ગુણનિપ્પનપણું
જો કે નિરવદ્ય અને સાવદ્યના વિચારની તે કન્યાનું નામ જે યશોદા સ્થાપવામાં આવ્યું દૃષ્ટિએ આ પરિણયનવિધાનનું કબુલ કરવું ઉપકાર હતું તે નામ માત્ર કલ્પનાને અનુસારે યાદચ્છિક તરીકે ન ગણી શકીએ પણ ભાવઉપકારની દૃષ્ટિએજ નહોતું, પણ ગુણનિષ્પન્ન હતું, કારણ કે જે દિવસે તે સાવદ્ય નિરવદ્યપણાનો વિચાર હોય છે, પણ દ્રવ્ય તે યશોદાકુંવરીનો જન્મ થયો છે તેજ દિવસે તેજ ઉપકારની દૃષ્ટિની વખતે સાવદ્ય કે નિરવદ્યપણાનો મહારાજા સમરવીરને ન જીતી શકાય એવા પ્રબળ વિચાર હોતો નથી, અને તેથી તેવી રીતે માતાપિતા બળ અને છળને ધારણ કરનારા રાજાની સાથે યુદ્ધ અને મિત્રોના સંતાપને ટાળવા માટે કરેલું થયું છે, તેમાં સમરવીરની જીત થઈ છે અને યશ પરિણયનવિધાન સાવદ્ય છતાં પણ ઉપકારને માટે મળ્યો છે, અને તે અસંભવિત એવા યશના કારણે થયું ગણાય તો તેમાં અંધ શ્રદ્ધાએ ભાગ ભજવ્યો તરીકે તે કુંવરીનો જન્મ ગણીને આ જન્મેલી કુંવરી છે એમ કહી શકાય નહિ, કેમકે જે મનુષ્ય જે યશ દેનારી છે તેથી તેનું નામ યશોદા એવું સ્થાપવું અવસ્થામાં જે વખતે હોય છે તે મનુષ્ય તે વખતે તે વ્યાજબી છે એમ નક્કી કરી તે કંવરીનું યશોદા તે અવસ્થાને લાયકના જે ઉપકાર કરે તે ઉપકારો નામ સ્થાપવામાં આવેલું છે.
| ઉપકારષ્ટિ સિવાય બની શકે નહિ. માટે ભગવાન ગણનિપજ્ઞનામોવાળાનો આશ્ચર્યકારક સંબંધ મહાવીર મહારાજે સર્વસાવદ્યનો ત્યાગ નથી કર્યો જેમ શ્રમણ ભગવાન મહાવીર મહારાજ
ત્યાં સુધી આ પરિણયનનું વિધાન પણ ઉપર
જણાવ્યા પ્રમાણે પરોપકારને માટે થયું છે એમ ગણવું સિદ્ધાર્થ મહારાજના કુળમાં આવ્યા ત્યારથી તે સમગ્ર
ઉચિત જ છે. સિદ્ધાર્થ મહારાજનું કુલ રાજય, રાષ્ટ્ર વિગેરેથી વધું, તેવી રીતે યશોદાના જન્મના પ્રતાપે સમરવીર અભિગ્રહની પૂર્ણતા પછી ઉપકારને અંગે જ મહારાજાને જશ મળ્યો, અને તેથી જેમ શ્રમણ બે વર્ષ રહેવું ભગવાન્ મહાવીર મહારાજનું નામ મહારાજા શ્રમણ ભગવાન્ મહાવીર મહારાજના સિદ્ધાર્થ અને માતાત્રિશલાએ સર્વ સ્વજનાદિકની અભિગ્રહની પૂર્ણતા મહારાજા સિદ્ધાર્થ અને સમક્ષ રાજ્ય અને રાષ્ટ્રઆદિની વૃદ્ધિને ધ્યાનમાં રાખી માતાત્રિશલાના કાળધર્મથી થએલી હતી, છતાં પણ વધમાન એવું સ્થાપ્યું હતું, તેવી જ રીતે આ કુંવરીનું જે તેઓ બે વર્ષ અધિક રહેલા છે તે પણ, મહારાજ નામ પણ તેના પિતા સમરવીરે યુદ્ધમાં જશ મળવા નંદિવર્ધનના ઉપકારને માટેજ છે. એ રહેવું ઉપકારને નિમત્તે જશોદા સ્થાપેલું હતું. અર્થાત્ શ્રમણ ભગવાન્ માટે કેવી રીતે ગણી શકીએ તે આગળ વિચારીએઃ મહાવીર મહારાજે જો કે માતાપિતા અને મિત્રાના (અનુસંધાન માટે જુઓ પેજ ૩૨)
