________________
બંધ પ્રરૂપક સપ્તમ અંકઃ સમયસાર ગાથા ૨૮૬-૨૮૭ यथाधःकर्म निष्पन्नमुद्देशनिष्पन्नं च
तथा पुद्गलद्रव्यं निमित्तभूतमप्रत्याचक्षाणो
समस्तमपि परद्रव्यमप्रत्याचक्षाणनैमित्तिकभूतं बंधसाधकं भावं न प्रत्याचष्टे: स्तन्निमित्तकं भावं न प्रत्याचष्टे । यथा चाधःकर्मादीन् पुद्गलद्रव्यदोषान् ततोऽधःकर्मोद्देशिकं च पुद्गलद्रव्यं न नाम करोत्यात्मा
न मम कार्य परद्रव्यपरिणामत्वे सति
नित्यमचेतनत्वे सति आत्मकार्यत्वाभावात्,
मत्कार्यत्वाभावात्,
_____ इति तत्त्वज्ञानपूर्वकं पुद्गलद्रव्यं निमित्तभूतं प्रत्याचक्षाणो
तथा समस्तमपि परद्रव्यं प्रत्याचक्षाणनैमित्तिकभूतं बंधसाधकं भावं प्रत्याचष्टे स्तन्निमित्तं भावं प्रत्याचष्टे । પર્વ દ્રવ્યમાવતિ નિમિત્તમૈત્તિર ભાવ: ર૮દ્દારના
આત્મખ્યાતિ ટીકાર્ય જેમ અધઃકર્મ નિષ્પન્ન અને ઉદ્દેશનિષ્પન્ન તેમ સમસ્ત પણ પુદ્ગલ દ્રવ્યને નિમિત્તભૂત એવાને પ્રત્યાખ્યાન કરતો પરદ્રવ્યને પ્રત્યાખ્યાન ન કરતો નૈમિત્તિકભૂત એવા બંધ સાધક ભાવને
તગ્નિમિત્તક ભાવને પ્રત્યાખ્યાન નથી કરતો :
પ્રત્યાખ્યાન નથી કરતો - અને જેમ અધઃકર્માદિ પુદ્ગલ દ્રવ્ય દોષોને તેથી અધકર્મ અને ઉદેશિક પુદ્ગલ દ્રવ્ય આત્મા ખરેખર ! નિશ્ચય કરીને નથી કરતો – મ્હારું કાર્ય નથી - પરદ્રવ્ય પરિણામપણે સતે
નિત્ય અચેતનપણું સતે આત્મકાર્યપણાનો અભાવ છે માટે :
મત્કાર્યત્વનો (હારા કાર્યપણાનો) અભાવ છે માટે.
એમ તત્ત્વજ્ઞાન પૂર્વક પુદ્ગલ દ્રવ્યને - નિમિત્તભૂત એવાને
તેમ સમસ્ત પણ પરદ્રવ્યને પ્રત્યાખ્યાન કરતો
પ્રત્યાખ્યાન કરતો નૈમિત્તિકભૂત એવા
તનિમિત્ત ભાવને બંધસાધક ભાવને પ્રત્યાખ્યાન કરે છે? પ્રત્યાખ્યાન કરે છે.
- એમ દ્રવ્યભાવનો નિમિત્ત-નૈમિત્તિક ભાવ છે. ૨૮૬, ૨૮૭ નૈમિત્તિકભૂત - નિમિત્ત થકી ઉપજતા નિમિત્તજન્ય એવા વંધાધરું પાવં પ્રત્યારે - બંધ સાધક ભાવને પ્રત્યાખ્યાન કરે છે, તથા • તેમ સમતમાં પદ્રવ્ય પ્રત્યાક્ષા: - સમસ્ત પણ પરદ્રવ્યને પ્રત્યાખ્યાન કરતો તગ્નિમિત્તે ભાવે પ્રત્યાવશે - તગિમિત્ત - તે જેનું નિમિત્ત છે એવા એટલે કે નૈમિત્તિક ભાવને પ્રત્યાખ્યાન કરે છે. પૂર્વ - એમ ઉક્ત પ્રકારે દ્રવ્યભાવથોતિ નિમિત્તનૈમિત્તિક કાવ: - દ્રવ્ય અને ભાવનો નિમિત્ત - નૈમિત્તિક ભાવ છે, અર્થાતુ દ્રવ્ય નિમિત્ત છે અને તેના નિમિત્તે ઉપજતો ભાવ તે નૈમિત્તિક છે. || ત “આત્મહમસિ' ગાભાવના ||૨૮દ્દા૨૮૭ના
૪૮૭.
