________________
સમયસાર : આત્મખ્યાતિ
यने
माश्यांथी ?
दिट्ठी जहेव णाणं अकारयं तह अवेदयं चेव । जाणइ य बंधमोक्खं कम्मुदयं णिज्जरं चेव ॥३२०॥ દૃષ્ટિ જેમ જ જ્ઞાન તો, અકારક અવેદક હોય;
બંધ - મોક્ષ કર્મોદય, જાણે નિર્જરા સોય. ૩૨૦ अर्थ - म ४ दृष्टि, तेम ४ शान 123 मने मवे (as), बंध - भोक्षने, અને નિર્જરાને જાણે જ છે. ૩૨૦
आत्मख्याति टीका कुत एतत् -
दृष्टिः यथैव ज्ञानमकारकं तथाऽवेदकं चैव ।
जानाति च बंधमोक्षं कर्मोदयं निर्जरां चैव ॥३२०॥ यथात्र लोके दृष्टि -
तथा ज्ञानमपि स्वयं दृष्टित्वात् दश्यादत्यंतविभक्तत्वेन
कर्मणोऽत्यंतविभक्तत्वेन तत्करणवेदनयोरसमर्थत्वात्
निश्चयतस्तत्करणवेदनयोरसमर्थत्वात् दृश्यं न करोति न वेदयते च,
कर्म न करोति न वेदयते च । अन्यथाग्निदर्शनात् संधुक्षणवत् स्वयं ज्वलनतकणस्य, लोहपिंडवत् स्वयमेवौष्ण्यनुमवनस्य दुर्निवारत्वात् किंतु केवलं दर्शनमात्रस्वभावत्वात्
किंतु केवलं ज्ञानमात्रस्वभावत्वात् तत्सर्वं केवलमेव पश्यति ।
कर्मबंधं मोक्षं वा कर्मोदयं निर्जरां वा केवलमेव जानाति ॥३२०||
आत्मभावना -
कुत एतत् - यांधी? या २९थी ? यथैव दृष्टिः - हेम ४ र (य - i4), तथा ज्ञानं - तेम शान अकारकं अवेदकं चैव - MR अनेस ४ छ, बंधमोक्षं कर्मोदयं निर्जरां चैव जानाति च - अनबंधमोक्षने, भौयने तेम४ निराने ४ छ. ।। इति गाथा आत्मभावना ।।३२०|| यथा - हेभ, दृष्टांत अत्र लोके - मनोभा दृष्टिः - घर - य - भi, दृश्यं न करोति न वेदयते च - दृश्यने नथी । अनेनथी वेती. शनेबी ? तत्करणवेदनयोः असमर्थत्वात् - तेन - श्यना २१ - १२वान भने वहनना - पान असमर्थपाने बी - म थी शने ? दृश्यादत्यंतविभक्तत्वेन - दृश्यथी अत्यंत - सर्वथा વિભક્તપણાએ કરીને - વિભિન્નપણાએ કરીને - વિવિM - પૃથગુભૂતપણાએ કરીને. આમ ન હોય ને દૃષ્ટિ દૃશ્યને કરે - वे तो विरोध ॥ भाटे ? अन्यथा - न तो, र श्यने ३३ - वे वो अन्य - बी १२ धेय तो, अग्निदर्शनात् संधुक्षणवत् स्वयं ज्वलनकरणस्य - अग्निशन ५२थी संधुक्षसनीभ - अग्निपेटावनार यीनगारीना हेभ स्वयं - पो बन२ay - अग्नि पेटवान। १२१y - श्वानु, लोहपिंडवत् स्वयमेवौष्ण्यानुवनस्य च दुनिरित्वात् - अने बोपिनी म स्वयमेव - स्वयं ४ - पोते. ४ ओष्य अनुभवननु - Gaपशु अनुभववनk દુર્નિવારપણું - નહિ નિવારી શકાવાપણું હોય માટે. આમ વિરોધ આવે છે એટલે દૃષ્ટિ દેશ્યને નથી કરતી - નથી देहती. किंतु केवलं तत्सर्वं केवलमेव पश्यति - ते सर्वन उस ४ मात्र हेछ, शानेबीधे? दर्शनमात्रस्वभावत्वात् -शन मात्र स्वभावाने बी. तथा - तेम, reles - ज्ञानमपि - शान ५ स्वयं दृष्टित्वात् - स्वयं हष्टपने बीए कर्म न करोति न वेदयते च -
500
