Samaysara Part 02

Author(s): Bhagwandas Mansukhbhai Mehta
Publisher: Shrimad Rajchandra Ashram

Page 934

સ્યાદ્વાદ અધિકારઃ સમયસાર કલશ ૨૭૩ : ‘અમૃત જ્યોતિ’
पृथ्वीवृत्त
इतो गतमनेकतां दधदितः सदाप्येकता
मितः क्षणविभंगुरं ध्रुवमितः सदैवोदयात् ।
इतः परमविस्तृतं धृतमितः प्रदेशै र्निजै रहो सहजमात्मनस्तदिदमद्भुतं वैभवं ॥ २७३ ॥
અહિ ગત અનેકતા ધરતું એકતા ‘હ્યાં' સદા, અહીં ક્ષણ વિભંગુર ધ્રુવ જ ઉદયે ‘હ્યાં’ સદા; અહીં પરમ વિસ્તૃત ધૃત નિજ પ્રદેશે અહીં, અહો ! સહજ આત્મનો વિભવ અદ્ભુતો આ સહી ! ૨૭૩ અમૃત પદ - ૨૭૩
-
‘સાહેબા વાસુપૂજ્ય જિનંદા' એ રાગ
એહ તરફ અનેકતા પામ્યો, એહ તરફ નિત એકતા જામ્યો, એહ તરફ ક્ષણભંગ વિરામ્યો, એહ તરફ ધ્રુવ ઉદયથી રામ્યો... ૧
એહ તરફ પર વિસ્તર વિસ્તાર્યો, એહ તરફ નિજ પ્રદેશે ધાર્યો, અહો ! અદ્ભુત વૈભવ આ ભારી, આત્માનો સહજ અચરજકારી... ૨ સહજાત્મસ્વરૂપી આતમ કેરો, વૈભવ અદ્ભુત સહજ અનેરો, ભગવાન અમૃતચંદ્રે ગાયો, અમૃત કળશે અનુભવ પાયો... ૩
અર્થ - આ તરફ અનેકતા પામી ગયેલો આ તરફ સદાય એકતા ધારતો, આ તરફ ક્ષણ વિભંગુર, આ તરફ સદૈવ ઉદય થકી ધ્રુવ, આ તરફ પરમ વિસ્તૃત (વિસ્તારવંત), આ તરફ નિજ પ્રદેશોથી ધૃત (ધારી રખાયેલ), એવો અહો ! તે આ સહજ અદ્ભુત વૈભવ આત્માનો છે. ૨૭૩
-
‘અમૃત જ્યોતિ’ મહાભાષ્ય
‘“તે આત્મસ્વરૂપથી મહત્ એવું કંઈ નથી. એવો આ સૃષ્ટિને વિષે કોઈ પ્રભાવજોગ ઉત્પન્ન થયો નથી, છે નહીં, અને થવાનો નથી કે જે પ્રભાવજોગ પૂર્ણ આત્મસ્વરૂપને પણ પ્રાપ્ત ન હોય.''
‘‘આત્મા અત્યંત સહજ સ્વસ્થતા પામે એ જ સર્વ જ્ઞાનનો સાર શ્રી સર્વજ્ઞે કહ્યો છે.'' - શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, અં. ૩૩૭, ૫૦૫
“તાહરી શુદ્ધતા ભાસ આશ્ચર્યથી, ઉપજે રુચિ તિણે તત્ત્વ ઈહે, અહો ! શ્રી સુમતિ જિન શુદ્ધતા તાહરી, સ્વગુણ પર્યાય પરિણામ રામી.” - શ્રી દેવચંદ્રજી
આ બીજા પૃથ્વીવૃત્ત નિબદ્ધ કળશ કાવ્યમાં આત્માના અનેકાંત સ્વભાવનું પરમ સુંદરતાદેશ્ય સ્વભાવોક્તિમય હૃદયંગમ શબ્દચિત્ર આલેખી મહાન્ પરમાર્થ શિલ્પી એક-અનેક ઃ ક્ષણિક - ધ્રુવ ઈ. મહાગીતાર્થ અમૃતચંદ્રજીએ પરમ આત્મભાવોલ્લાસથી સહજ અદ્ભુત વૈભવ આત્માનો સહજ અદ્ભુત વૈભવ સંગીત કર્યો છે इतो गतमनेकतां दधदितः सदाप्येकताम् તરફ ‘અનેકતા’ અનેકપણું પામેલો છે, ‘અહીં’
‘અહીં' - આ
‘એકતા’
‘અહીં’ એકપણું ધારી રહ્યો છે, તઃ ક્ષળવિત્રંતુŘ ધ્રુમિતઃ સરૈવોયાત્
-
૮૭૯
-
આ તરફ સદાય - આ તરફ