________________
બંધ પ્રરૂપક અષ્ટમ અંક સમયસાર ગાથા ૩૦૧-૩૦૩ थेयाई अवराहे कुव्वदि जो सो उ संकियो भमई । मा बज्झेजं केणवि चोरोत्ति जणम्मि वियरंतो ॥३०१॥ जो ण कुणइ अवराहे सो णिस्संको दु जणवए भमदि । णवि तस्स बज्झि, जे चिंता उप्पजदि कयाई ॥३०२॥ एवंहि सावराहो बज्झामि अहं तु संकिदो चेया । जइ पुण णिरवराहो णिस्संकोहं ण बज्झामि ॥३०३॥ સ્તેયાદિ અપરાધો જે કરે, તે ભમે શંકિત હોઈ રે; ચોર જાણી હું કોઈથી, મ બંધાઉં એમ સોઈ રે... બંધન છેદન મોક્ષ. ૩૦૧ અપરાધો ન કરે તે ભમે, જનપદમાં નિઃશંક રે; કારણ કદી તેને ન ઉપજે, બંધાઉં એવી શંક રે.. બંધન છેદન. ૩૦૨ એમ સાપરાધ હું બંધાઉં છું, ચેતયિતા શંકિત એમ રે;
જો નિરપરાધ નિઃશંક તો, હું ન બંધાઉં જ એમ રે.. બંધન છેદન. ૩૦૩ અર્થ - સ્તય (ચોરી) આદિ અપરાધો જે કરે છે, તે જ જનમાં વિચરતાં શંકિત ભમે છે કે “ચોર' એમ હું કોઈથી પણ મ બંધાઉં, ૩૦૧
પણ જે અપરાધો નથી કરતો તે જનપદમાં નિઃશંક ભમે છે, કારણકે તેને બંધાવાની ચિંતા કદી ઉપજતી નથી, ૩૦૨
એમ હું સાપરાધ છું, હું તો બંધાઉં છું એમ ચેતયિતા શક્તિ હોય છે, પણ જે નિરપરાધ છે તો હું નથી બંધાતો એમ નિઃશંક હોય છે. ૩૦૩
આત્મખાવના :
તૈયારીનપYTધાન - સેય આદિ - ચોરી આદિ અપરાધો : કરોતિ - જે કરે છે, શંવિતો પ્રતિ - તે શક્તિ - શંકાયુક્ત ભમે છે, કેવી રીતે ? વીર તિ નાપિ ન વળે - ચોર છે એમ (ાણીને) કોઈથી પણ હું મ બંધાઉ (એમ) નને વિવરન્ - જનમાં - લોકમાં વિચરતો. રૂ૦૧ી યો અપરાધાનું ન રોતિ - જે અપરાધો નથી કરતો, સ તુ નિરશં: ગનપટ્ટે પ્રતિ - તે તો નિઃશંક જનપદમાં ભ્રમે છે, વત્ - કારણકે ત૨ વર્લ્ડ ચિંતા ન વત્ સત્યઘતે - તેને બંધાવાની ચિંતા પણ કદાચિતુ ઉપજતી નથી. //રૂ૨ી પર્વ - એમ એ પ્રકારે ગઈ સાપરાધો - હું સાપરાધ છું, વચ્છેદં તુ - હું તો બંધાઉં છું, શંતિશ્ચતતા - એમ ચેતયિતા - ચેતનારો - ચેતક આત્મા શંકિત - શંકાયુક્ત હોય છે,
દ્રિ પુનર્નિરપરાધો . પણ જે પુનઃ નિરપરાધ છે, (તો) અદંર વચ્ચે - હું નથી બંધાતો, (એમ) નિશંકો - નિઃશંક હોય છે. ll૩૦રૂ તિ ગાથા ગાત્મમાવના //રૂ૦૧-૩૦રૂા. યથા - જેમ અત્ર તો - અત્રે લોકમાં ય વ - જે જ રદ્રવ્યપ્રદતક્ષામપરાધં કરોતિ - પરદ્રવ્ય ગ્રહણ લક્ષણ અપરાધ કરે છે, તથૈવ - તેને જ વંધશંશા સંમતિ - બંધશંકા સંભવે છે, વસ્તુ - પણ જે શુદ્ધઃ સન્ - શુદ્ધ સતો સં ન રોતિ - તે - પરદ્રવ્ય ગ્રહણ લક્ષણ અપરાધ નથી કરતો, તથ - તેને સા ન સંમતિ - તે - બંધ શંકા નથી સંભવતી, તથા - તેમ માત્મા - આત્મા પણ ઈવ - જે જ અશુદ્ધઃ સન્ - અશુદ્ધ સતો, પરદ્રવ્ય પ્રતિક્ષામપરાધં કરોતિ - પદ્રવ્યગ્રહણ - લક્ષણ અપરાધ કરે છે, તવૈવ - તેને જ વંધશંશા સંમતિ - બંધ - શંકા સંભવે છે, વસ્તુ - પણ જે શદ્ધઃ સન - શુદ્ધ સતો તું ન રોતિ - તે - પરદ્રવ્યગ્રહણ લક્ષણ અપરાધ નથી કરતો, તસ્ય - તેને સાર સંમતિ - તે - બંધશંકા નથી સંભવતી, તથા - તેમ ગાભાઈ - આત્મા પણ ૨ ઈવ - જે જ અશુદ્ધઃ સન્ - અશુદ્ધ સતો, Tદ્રવ્યપ્રદUIક્ષTHપરાધે રોતિ - પરદ્રવ્ય ગ્રહણ - લક્ષણ અપરાધ કરે છે, તથૈવ તેને જ વંદશંઠા સંમતિ - બંધશંકા સંભવે છે, વસ્તુ - પણ જે શુદ્ધઃ સન્ - શુદ્ધ સતો તે ન કરોતિ - તે પરદ્રવ્ય ગ્રહણ લક્ષણ અપરાધ નથી કરતો, તસ્ય - તેને સા ન સંમતિ - તે બંધ શંકા નથી સંભવતી, રૂતિ નિયમ: - એવો નિયત નિશ્ચયરૂપ નિયમ છે. આ ઉપરથી શું પરમાર્થ ફલિત થયો ? ગત: - એથી કરીને સર્વથા - સર્વે - સર્વ પ્રકારે સર્વપરીયમાવરિદારેખ - સર્વ
૫૩૭
