________________
२५६ ] सेतुबन्धम्
[ सप्तम [ दंष्ट्राविभिन्नकुम्भाः करिमकराणां स्थिरहस्तकृष्यमाणाः। .
मुक्ताभितशोणितभ्रियमाणमुखकंदरा रसन्ति मृगेन्द्राः ॥] दंष्ट्राभिभिन्नौ कुम्भौ यैः । करिमकराणामित्यर्थात् । ते मृगेन्द्रा रसन्ति । किंभूताः । करिमक राणां जलहस्तिनां स्थिरैर्हस्तैः शुण्डाभिः कृष्यमाणाः । एवं कुम्भस्थमुक्तागभित : शोणितभ्रियमाणा मुखकंदरा येषां ते । कुम्भयोः कृतकवला गिरिसिंहाः स्वभूमिबलिभिजलहस्तिभिः शुण्डाभिराकृष्यमाणाः प्रतिकर्तुमक्षमतया मांसकवलमत्यजन्त एव शब्दायन्त इत्यर्थः । परभूमौ विक्रमो न कर्तव्य इति ध्वनिः ।।२५।।
विमला-दंष्ट्रा से जलहस्तियों के कुम्भस्थल विदीर्ण करने वाले अतएव ( कुम्भस्थ ) मुक्ताओं से गभित शोणित से भरे हुये मुख वाले सिंह, जलहस्तियों से दृढ़ सूंड द्वारा खींचे जाने पर चिल्ला रहे थे ॥२५॥ वनगजनाहउव्वति प्रकरिमअरा पडन्ति पडिअगिरिसंभमुम्भडरोसा । ओवइअमरणिद्दअल प्रगत्तावर विसण्ठला माअङ्गा ॥२६॥ [ उर्तितकरिमकराः पतन्ति पतितगिरिसंभ्रमोद्भटरोषाः ।
अवपतितमकरनिर्दयलूनगात्रावरविसंष्ठुला मातङ्गाः ॥] मातङ्गा वनहस्तिनः पतन्ति म्रियन्ते । किंभूताः। पतितेन गिरिणा हेतुभूतेन यः संभ्रम उद्वेगस्तेनोद्भटो रोषो येषां तथाभूताः सन्त उर्तिता उत्तानीकृताः करिमकरा यैस्ते । एवमवपतितैबनजन्तुज्ञानादन्यत आगतैर्मकरैनिर्दयं यथा स्यादेवं लूने गात्रावरे येषां ते । अत एव विसंष्ठुला इति कर्मधारयः । तथा च वनहस्तिनो लब्धजलगजगन्धा गिरिपातजातरोषत्वेनावप्लुत्य जलहस्तिनः पातयामासुः । अथ मकरान्तरैरागत्य छिन्नजङ्घापूर्वपश्चाद्देशा निपेतुरित्यविमृश्यकारिता न कर्तव्येति ध्वनिः । 'द्वौ पूर्व पश्चाज्जङ्घादिदेशी गावावरे क्रमात्' इत्यमरः ।।२६।।
विमला-वनगजों ने पर्वतों के गिरने से उत्पन्न उद्वेग के कारण अत्यन्त क्रुद्ध हो जलहस्तियों को मार कर उत्तान कर दिया । इसी बीच में मगरों ने उन पर आक्रमण कर उनकी जाँघों के आगे-पीछे वाले भाग को निर्दयतापूर्वक छिन्न-भिन्न कर दिया और वे छटपटाते हुये प्राण-विहीन हो गये ।।२६।। समुद्रवीचीमाहविहुलपवालकिसलों सेलदरथमिअदरिम हवलन्तीहि । आवेढपहुप्पन्तं वीईहिं दुमेसु वणलाहिं व भमिग्रम् ॥२७॥ [विधुतप्रवालकिसलयं शैलदरास्तमितदरीमुखवलमानाभिः । आवेष्टप्रभवद्वीचिभिर्द्र मेषु वनलताभिरिव भ्रमितम् ।।]
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
