________________
आश्वासः ]
रामसेतु प्रदीप - विमलासमन्वितम्
अथ रावणापयानमाह
वह रामसराहिअओ पवएहि परंमुहोहसिज्जन्तर हो । छिण्णपडिआमवत्तो लङ्काहिमुहो गयो णिसारणाहो ॥१०॥ [ अथ रामशराभिहतः प्लवगैः पराङ्मुखोपहस्यमानरथः । छिन्नपतितातपत्रो लङ्काभिमुखो गतो निशाचरनाथः ॥ ]
अथ रामदर्शनानन्तरं रामशरेणाभिहतो निशाचरनाथो लङ्काभिमुखः सन् गतः । लङ्कां प्रविष्ट इत्यर्थ: । प्लवगैः पराङ्मुखत्वात्पश्चादुपगम्य करतलादिभिरुपहस्यमानो रथो यस्य । एवं छिन्नं सत्पतितमातपत्रं यस्य स तथा ॥ १० ॥
1
विमला - तदनन्तर रावण राम के बाणों से घायल होकर लङ्का की ओर मुँह कर भाग गया तथा उसका छत्र कट कर गिर गया । उस समय उसके रथ के पीछे वानर ( ताली बजा-बजा कर ) उसका उपहास कर रहे थे ॥१०॥ अथ कुम्भकर्णप्रबोधनमाह
[ ६३६
तो तेण लघुइनजसं पत्तविणासेण मुक्कसोडीरपअम् । पडिबोहणं अमाले सुहोवसुत्तस्स कुम्भअण्णस्स कनम् ||११|| [ ततस्तेन लघूकृतयशः प्राप्तविनाशेन मुक्तशौटीर्यपदम् । प्रतिबोधनमकाले सुखोपसुप्तस्य कुम्भकर्णस्य कृतम् ॥ ]
ततो लङ्काप्रवेशानन्तरं प्राप्तविनाशेन तेन रावणेन अकाले व्यवस्थितजागरणसमयं विनैव सुखोपसुप्तस्य कुम्भकर्णस्य प्रतिबोधनं कृतम् । किभूतम् । लघूकृतं यशो येन स्वाक्षमता प्रकाशनात् । तथा — मुक्तं शौटीर्येणाहंकारेण पदं स्थानं यतः परसापेक्षत्वात्तत्क्रियाविशेषणं वा ॥ ११ ॥
विमला - शीघ्र ही विनाश को प्राप्त होने वाले
रावण ने लङ्का में पहुँच कर सुख से सोए हुए कुम्भकर्ण को असमय में ही जगाया, जिससे ( अपनी अक्षमता प्रकट कर ) उसने अपने यश को लघु किया तथा अहङ्कार को छोड़ दिया ॥११॥
अथ कुम्भकर्णप्रयाणमाह
सोविअ जम्भाअन्तो अमालपडिबोह गरुइ असिद्धन्तो । णोइ हसिऊण सुइरं लहुअं सोऊण रामवहसंवेसम् ||१२|| [ सोऽपि च जृम्भायमाणोऽकाल प्रतिबोधगुरूकृतशिरोर्धान्तः ।
निरैति हसित्वा सुचिरं लघुकं श्रुत्वा रामवधसंदेशम् ॥ ]
अकाले प्रतिबोधेन जागरेण गुरूकृतः स्तम्भितः शिरोर्धान्तो मस्तक रूपक देशो यस्य तथाभूतः सन् जृम्भायमाणः स कुम्भकर्णोऽपि रामवधरूपं संदेशमभीष्टवचनं श्रुत्वा यतो लघुकमीषत्करमतः सुचिरं हसित्वा निरैति । निर्गच्छतीत्यर्थः ॥ १२ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
