________________
સમયસાર : આત્મખ્યાતિ
રામી. - શ્રી દેવચંદ્રજી
હોવાને લીધે છે. - શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, અં. ૮૮૧. સમયસાર કલશ-૨૭૪.
૮૮૧
૩૬૩, ૩૧૩ ઈ. એક તરફ કષાય-કલિ અલે છે, એક | ૮૮૪. સમયસાર કલશ-૨૭૬, ૮૮૪-૮૮ તરફ શાંતિ છેઃ એક તરફ ભવોપહિતિ “અવિચલિત ચિદાત્મા આત્મામાં આત્માને મુક્તિ સ્પર્શે છેઃ એક તરફ જગત્ ત્રિતય અનવરત નિમગ્ન ધારતી, મોહને ધ્વસ્ત સ્વરે, એક તરફ ચિતુ ચકાસે (પ્રકાશે) છે (સર્વથા નષ્ટ) કર્યો છે જેણે એવી, ઉદિત આવો આત્માનો અદ્ભુતાદદ્ભુત આ “અમૃતચંદ્ર જ્યોતિ વિમલ પૂર્ણ (અદ્ભુતથી પણ અદ્ભુત) સ્વભાવ નિઃસ૫ત્ન સ્વભાવવંતી સમૃતાત્ (સર્વ મહિમા ઉદય વિજય પામે છે.”
દિશામાં) જ્વલો (ઝળહળો) કષાય કલિ, શાંતિઃ શાંતિઃ, ભવઃ મુક્તિ આ અભુતાઅદ્ભુત અમૃત સમયસાર જગત્ : ચિત્, આત્માનો સ્વભાવ મહિમા કળશનો પરમાર્થ ભાવ સમજવા જુઓ અભુતાક્રુત
અમૃત જ્યોતિ” મહાભાષ્ય (સ્વરચિત). રાગ, દ્વેષ અને અજ્ઞાનનો આત્યંતિક
‘દેહથી ભિન્ન સ્વ પર પ્રકાશક પરમ અભાવ કરી જે સહજ શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપમાં
જ્યોતિ સ્વરૂપ એવો આ આત્મા તેમાં સ્થિત થયા તે સ્વરૂપ અમારું સ્મરણ,
નિમગ્ન થાઓ !' ઈ. “જે જ્ઞાનમાં દેહાદિ ધ્યાન અને પામવા યોગ્ય સ્થાન છે.” -
અધ્યાસ મટ્યો છે અને અન્ય પદાર્થને શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, હાથનોંધ.
વિષે અહંતા મમતા વર્તતા નથી, તથા જેમ નિર્મલતા રે રત્ન સ્ફટિક તણી, તેમ
ઉપયોગ સ્વભાવમાં પરિણમે છે, અર્થાત્ જ જીવ સ્વભા તે નિજ વીરે રે ધર્મ
જ્ઞાન સ્વરૂપપણું બને છે, તે જ્ઞાનને પ્રકાશિયો, પ્રબળ કષાય અભાવ.” - શ્રી
નિરાવરણ જ્ઞાન કહેવા યોગ્ય છે.” ઈ. - યશોવિજયજી
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, અં. ૭૫૯, ૭૯, ઈ. ૮૮૨. સમયસાર કલશ-૨૭૫ ૮૮૨-૮૮૩
કેવલ જ્યોતિ તે તત્ત્વ પ્રકાશો, શેષ સહજ કુંજ જય પામે છે - કે જે પંજમાં
ઉપાય અસારો રે.” શ્રી યશોવિજયજી કૃત મજ્જતી ત્રિલોકી સંબંધી અખિલ વિકલ્પ
થો.દ, સઝાય જેમાંથી અલિત થાય છે એવો છતો પણ એક જ સ્વરૂપ, સ્વરસ વિસરથી પૂર્ણ
“અમૃતચંદ્ર' જ્યોતિ આ સમૃતાત્ જ્વલંતુ અચ્છિન્ન (અખંડ) તત્ત્વોપલંભ (તસ્વાનુભવ
વિમલ પૂર્ણ નિઃસપત્ન સ્વભાવ.” ઈ. પ્રાપ્તિ) જ્યાં છે એવો આ પ્રસંભથી
૮૮૭. પરમાત્મા જ્ઞાનમૂર્તિને નમસ્કાર ૮૮૭ (સ્વરૂ૫) બલથી નિયમિત અર્ચિષવાળો
કર્મોથી મુક્ત-અમુક્ત અવસ્થામાં જે (જ્યોતિવાળો) ચિચમત્કાર છે.
એકરૂપ છે, તે સંવિદ્ આદિ થકી અક્ષય (આનો પરમાર્થ માટે જુઓ : “અમૃત એવા પરમાત્મા જ્ઞાનમૂર્તિને હું નમું છું.” જ્યોતિ' મહાભાષ્ય (સ્વરચિત).
સમજીને શમાઈ રહ્યા, સમજીને સમાઈ જયવંત સહજ પુંજ સ્વરૂપ : ચિચમત્કાર ગયા. * અનંત જ્ઞાની પુરુષે અનુભવ આ આત્મા
કરેલો એવો આ શાશ્વત સુગમ મોક્ષમાર્ગ “આત્માને વિષે સહજ સ્મરણે પ્રાપ્ત થયેલું
જીવને લક્ષમાં નથી આવતો એથી ઉત્પન્ન જ્ઞાન શ્રી વર્ધમાનને વિષે હતું એમ જણાય થયેલું ખેદ સહિત આશ્ચર્ય તે પણ અત્રે છે. પૂર્ણ વીતરાગ જેવો બોધ તે અમને સમાવીએ હૈયે.”- શ્રીમદ રાજચંદ્ર, અં. ૬૫૧ સહજે સાંભરી આવે છે.
મા પણ મોક્ષ તો કેવલ અમને નિકટપણે અમને જે નિર્વિકલ્પ નામની સમાધિ છે, તે
વર્તે છે. તો આત્માની સ્વરૂપ પરિણતિ વર્તતી આ અમારૂં ચિત્ત તે આત્મા સિવાય અન્ય સ્થળે
૫o
