Book Title: Veer Pravachan
Author(s): Mohanlal Dipchand Chokshi
Publisher: Jainacharya Atmanand Janma Shatabdi Smarak Trust Board
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034655/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllah hills,whollywhilli will utillfill idlift IIIIIIIII will/hS zrI AtmAnaMda janmazatAbdi smAraka graMthamALA puSpa 2 vIra-pravacana |JIllinoiillllllli illllllii llll[tiri[llisilllllllliwilllllwilllllllhili[llllllisillllllltillllllllllhiiilllllliliinyllulatinutlalIntern illlllllllllllhi nl utillllllllllllllllllllllllll AllulltextillllllllllllllWilllllllllllllllliHllllllll koIIIllullllllllllllllllllllllllllll ullllllllllllllllllllll ijlM/I/IIf lekhaka - mohanalAla dIpacaMda cokasI .. prakAzaka .. jainAcArya zrI AtmAnaMda janmazatAbdi smAraka TrasTa beDa-muMbai bALa "MuljillMIJI| B AvA IIIIIIIIIIIIJI ra vikrama saM. 15 . . zrI vIra saM. ra49pa 5 IlI a hilalhril JINI SH', mUlya -1ra-0 III l Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da ja ja che - 1 zeTha sAkaracaMda motIlAla DAhyAbhAI nagInadAsa , dalIcaMda vIracaMda , ratIlAla vADIlAla 5 phulacaMda zAmajIbhAI - TrasTIo jainAcArya zrI AtmAnaMda janma zatAbdi smAraka TrasTa borDa - patravyavahAra zrI. mehanalAla dIpaca% cekasI . maMtrI : zatAbdi TrasTArDa tAMbA, vaherAne juna mALe, cothe dAdare muMbaI naM.-3 maNilAla chaganalAla zAha dhI navaprabhAta prinTIMga presa dhIkAMTAH nevelTI TokIjha pAse amadAvAda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhumikA vIra-pravacana nAmA e graMthane prastAvanAnI agatyatA nathI, kemake emAM saMgraha karavAmAM AvelA viSaye jaina dharma saMbadhI vidvAna pUrvAcAryo temaja prasiddha lekhakee je je graMthe lakhelA che temAMthI vAMcana ane abhyAsa dvArA ekaThA karavAmAM AvelAM che. lekhakane prayAsa te kevaLa zabda-guMthaNuM rupa che. A jAtanuM pustaka taiyAra karavAmAM je nimitta bhUta che te saMbaMdhI be zabda ullekhanIya che. mArA saddagata vaDila baMdhu zrI kasturacaMda, jena dharmanA umadA saMskArathI alaMkRta hoI pratidina sAmAyika karavAnA niyama vALA hatA. Amate amArA kuTuMbamAM dharma saMskArane suga hatuM ja ane che. khaMbhAtamAM bhAjI cosInA nAmathI khyAti pAmelA kuTuMbamAM temanA putra zrI DAhyAbhAI ane temanA pAMca putromAMnA zrI dIpacaMdabhAIne tyAM amAre ubhayane janma. mAtAnuM nAma premabAI kuTuMbamAM be putra ane cAra putrIo mUkI premabAI gujarI gayela, e cha bhAMDuomAMnA traNa meTerAM zrI kasturacaMda, caMcaLabena temaja maMgaLabena, sRSTi paTa parathI keTalAka samayapUrve sidhAvI gayA che. je rahyAM che emAM lekhaka, temaja khImIbena ane IcchAbena rUpa bhaginI yugala che. Ama chatAM pUrvanI puNyAne laI maranAra temaja mejIdanA bALabaccAo maLI Aje paNa pitAzrI dIpacaMdabhAinuM kuTuMba bharyuM lAge che. ATalI sAmAnya vigata pachI, muLa vata para AvatAM jaNAvavuM joIe ke zrI kasturacaMdabhAInA jIvanamAM je sAhasiktA hatI te prazaMsanIya hatI. khaMbhAtamAM temane jaina subAdhaka saMgIta maMDaLI ubhI karelI ane e dvArA keTalAye varSo sudhI rAtri - bhAvanAomAM sakriya bhAga lIdhela. pAchaLathI muMbaI vasavATa hatAM ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prauDha vayamAM pravezyA chatAM yuvAne saha kha meLavI zrI sthaMbhatIrtha jaina maMDaLanA sthApanamAM temaja enI hastaka caitya vyavasthApaka samiti ubhI karAvavAmAM AgevAnI bharyo bhAga temaNe lIdhe hato. dhanArjana-vRtti sAthe samAja sudhAraNanA viSayamAM rasa levAnI dhagaza paNa hatI. prativarSa temane zrI siddhAcaLanI yAtrA karavAne temaja AcArya mahArAja zrI vijayanemisurijIne vaMdana karavAno niyama hate. aSADI pUrve je tema na banatuM te dudhane tyAga karatA. dhArmika graMtha vAMcanano zokha heI, jaina dharmanA ta sabaMdhI temaja vidhi-vidhAnane lagatu lakhANa ekaja pustakamAM sAdI ane saraLa bhASAmAM saMgrahAyeluM hoya te ati lAbhadAyI thaI paDe tema teo mAnatA. temanI e manokAmanAthI A jAtane prayAsa karavAmAM Avyo che. jo ke teo Aje ene najare jovAnuM vimAna nathI chatAM temanA smaraNArthe-temanI ja Apa kamAInA dravyamAMthI prakAzita thayela kRti, janatAne dharmanuM svarUpa samajAvavAmAM yatkiMcita phALo Apaze to enAthI temanA AtmAne saMtoSa prApta thaze. temanA jIvanane draSTi sanmukha rAkhI, mAruM jIvana saMskArI banAvavAmAM je sagavaDatA thaI che tenA badalAnA ekAda aMza rUpe A kRti temane ja arpaNa che. A kRti taiyAra karavAmAM je je pustakanI sahAya levAmAM AvI che te dareka graMthonA lekhakane A sthaLe AbhAra mAnuM chuM; ane lakhANamAM zAstra maryAdAnuM keI sthaLe ulaMdhana thayuM hoya te te mATe kSamAM bAhuM chuM. alaM prAsaMgikena. premakuTira. sthAnI zrAvaNa zukala tathA 1993 lekhaka mohanalAla dIpacaMda cokasI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 1 dharmanI vyAkhyA-parikSA- pA. 1 thI 39 sudhI parikSAnA sAdhana-zraddhAnI AvazyaktA tattvatrayI-jenadhamanI keTalIka mAnyatAo deva-guru-dharma svarUpa jainadharmanuM sAhitya 2 aitihAsika vibhAga- - pA. 39 thI 161 sudhI - 24 tIrthakara svarUpa-zrI vIra prabhunI pATa paraMparA . . : saMpratirAjanA kAryo-vastupALa tejapALa , - tAttika vibhAga - pR. 162 thI 238 sudhI AkarmonI 158 prakRtielekasvarUpasamavAya svarUpanaya-pramANa ane nikSepa svarUpa syAdAda yAne anekAMtavAda-guNasthAna svarUpa 4 vidhAyaka bAjI - 2 pA. 238 thI 288 sudhI mArgAnusArInA 35 guNa---ekavIsa guNa bAravrata-mahAzrAvaka lakSaNa sAdhu dharma. che vidyamAna sAdhana vibhAga-- 5aa. 289 thI 327 sudhI tIrthasthaLe-parvanA divase-dvAdazAMgI - neTaA bIjI AvRttimAM "bhumikA kevaLa prathama AvRttinI che, bAkI anukramaNikA temaja graMthanA lakhANamAM jarUrI sudhAraNAo karI che temaja prAMta bhAge tIrtha sthaLo AdinuM varNana navuM umeryuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAna lIMTI 1 zuddhipatraka azuddha yatyA. jagatanuM bhAvanA mAtra . prINayatiH - citiH Thorws sthApyuM AvA tamAre zuddha yatna bhAvanA, - jagatanuM mAtra bIja(cAra) citta I 11 Thorns.. sthApyuM AvI tamAre. 1S 81 85 87 prIti 108 kiMi nahIM) - maMdiramAM 2. maMdiramAM jAtismRtine jAtismRtine cayaneti tiryaMcane lAge lAge prati kAjakArya rAjakAya gAtrIya gotrIya pradaze diza dazadiza prIprabhava zrI prabhava paTele gayele upadeza upadeza. agI-2 agIyAra zAMtinAzane zAMtinAthano ,, laghugu bhAI supratibaddha svAmI vAsakSepa daravo dharAvatA bhAravaNI bAravaNI tapAsa, tApasa 111 113 114 115 vAkSe 120 123 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta ' vItarAgatAm - pAnu "128 130 "132 azuddha vItarAgam vaSAya - viSaya 133 137 137. - 19 14 0 11 '144 144 26 154 graMze svatika svAti amadasaritA cUripadavI ripaMgava karmabhUti akarmabhUti prakAyanA preraNuM 31 hatuM sanmukha svastika svAmI. graMtho abhayadevasUri sUripadavI. suripuMgave karmabhUmi akarmabhUmi prakAranA preraNA je ja che 23 18 karmo 165 167 - 168 170 17ra 177 179 padArthanA jevA nAre pakaDAta ? AdArika 123 atkRSTa varatunuM '. musApharanA je najara pakaDAtAM dArika 124 -kRSTa 180 18 0 184 26 te pra masthAnaka 188, 194 guNasthAnaka anukrame temane dhAtakI khaMDa. nathI. , tamane dhAtake khaMDa natha; 16 197 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrImadde vicalabhasUrijI mahArAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandari.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 2] < uparathI phalita thAya che ke dhama grahaNamAM paNa parIkSA karIne ja paga mAMDavAnA che. ' ujaLuM eTaluM dudha na heAya, tema satra AMbAnA jhADA paNa na ja hoI zake ' sa dha sarakhA che ema kahI nAMkhavAmAM buddhinI vizALatA nathI paNa kevaLa lIlAma che. Take zera bhAjI Take zera khAo ' jevA mUrkhAI bharyo nyAya che. vastu vastu vacce jema taratamatA ane bhinnatA rahelI che tema dharmAMdha vacce pazu uttamatA-kaniSTA rUpa dhAraNA che; tethI sujJajane prathama parIkSA karI emA je dharma uttIrNa thAya tene ja pakaDavA ghaTe che. dharma parIkSA jema suvarNanI parIkSA cAra prakArathI thaI zake che. dAkhalA tarIke kasoTI para dhavAthI, cheda karavAthI, hatheADAvatI kI jovAthI ane agnimAM tapAvI jovAthI; tevIja rIte dharUpa sarvotkRSTa kanakanI parikSA karavAnA cAra sAdhatA che. zruta, zAla, tapa ane yA. je dharma graMthAmAM karNane priya lAge ane AtmA heAMzathI grahaNa kare tevA umadA Adha bharyA che, jemAM zIla yAne saccAritra upara khAsa bhAra mukavAmAM Avye! hAya che, jyAM karmArUpI anAdikALanI malinatAne jaDamULathI dhAI nAMkhavAmAM . anya sarva sAdhaneA karatAM ' tapa nAmanA tejI sAdhanane azra pada ApavAmAM AveluM che, ane jemAM sArAye vizvanA tamAma prANIo pratye dayA-amISTi rUpa varSAnuM sicana Dagale pagale dekhADavAmAM AvyuM hAya che teja dharma Atma pragatimAM eka sArA ane anubhavI bhAmiyAnI garaja sAre che. enA sevana-pAlana-manana ane nididhyAsanathI AtmA paramAtmA banI zake che. ahiMsA paramo dharma: e TaMkazALI vacana che. jagatanA nAnA meTA-kIDIthI kuMjara sudhInA-jIvA sAthe maitrIbhAva bharyuM AcaraNa kuvAnuM je dharma zIkhavADe, teja dharmI abhyudaya arthe hAI zake. uparAMta cAra prakAranI parIkSAmAM pasAra thayela suvarNane ja ' sA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vara-pravacana . ! racanuM" birUda maLI zake che, tema dharma paNa ukta cAra prakAranI kasoTImAMthI uttIrNa thaI zake tevo hoya te ja te eipaNanI kaTimAM jaI zake che; jema ziALane siMhanuM cAmaDuM oDhADavA mAtrathI te siMha nathI thaI zakatuM tema mAre dharma sarvotkRSTa che ema mAtra bolavAthI dharmanI zreSThatA sAbIta thaI zakatI nathI. parIkSAnA sAdhana- vartamAna kALe prAcIna gaNAtA eka paNa dharmanA sthApaka draSTigocara thatAM na hovAthI, enAmAM kevA prakAranA guNavaguNa hatAM agara te enuM vartana kevA prakAranuM hatuM e jevInuM-nI tulanA karavAnuM sAme mAtra atyAre tenI vidyamAna pratikRti, temaja teNe iupadezelA 6 mRta je graMtharUpe prakAzita thayA hoya che teja che, arthAta hAlamAM najare AvatI mUrtio ane bhinna bhinna prakAranA dhArmika pustako dvArA mULa sthApake sabadhe jJAna meLavI zakIe ane enI sarakhAmaNI mAraphate kayo zreSTa che e vAtane niSkarSa kADhI zakIe. zrI haribhadrasuri jevA vidvAna mahAtmAe kaheluM che ke "Agama temaja yuktithI je artha siddha thaI zaMka, te parIkSA karelA kanakanI mAphaka grahaNa karavA yogya che. emAM pakSapAtanuM zuM prayojana che? sAMbhaLavAne kAno, vicAravAne sAru buddhi tathA vANIne yoga chatAM je sAMbhaLe ke vicAre nahIM tene mATe zuM kahevuM? pratyakSa rIte zrI rUSabhadeva ke viSNu, zaMbhu ke brahmA athavA e sivAyanA keI devane joyA nathIchatAM temanI mUrtio uparathI temaja temane lagatA dharma graMthamAMthI temanA viSe AvatA svarUpa parathI teomAM rahelA satya viSe vicAra karavAmAM Ave te yathArtha vastune bodha thaI zake che." . zakanA hastamAM vaja, baLadevanI mUrti haLa sahita, viSNu cakrarUpI zastravALA, kArtikasvAmI zaktine dharanArA, ane rUdra giLa dhAraNa karI smazAna bhUmimAM rahenArA ane tevA ja prakAranA anya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 4] vara-pravacana devA paNa kaMIne kaMI bAbatamAM uNapavALA najare jovAyA chatAM kaye buddhimAna tenAmAM devapaNano Aropa karI zake? pAse zastra rAkhavAthI kayAte pitAne bhaya che e vAtanuM, agara ane haNavAnI vRttinuM spaSTa anumAna thAya che. strI sahitanI mUrti uparathI ati kAmAMdha dazAne eka khyAla Ave che. e rIte bIjA paNa cinho uparathI, temaja mUrtinA AkAra uparathI, eTaluM to sahaja rIte puravAra karI zakAya che ke, e kakSAmAM vicaratAM AtmAone deva TimAM naja mUkI zakAya. enI sAme vItarAga dazA sUcaka jInaprabhunI mUrti , e parathI tarataja emAM rahelI viziSTatAne khyAla Avaze. jemAMthI gAdi dUSaNe sarvathA nAza pAmI gayA che evI mUrtinI racanA ja are ! tenI AkRti ja kaMI judA prakAranI hoya che. AkRti uparathI svarUpanuM sucana thAya che" enI kAranuM vacana yathArtha che. zAstra che jemAM paNa AvA prakAranI vicitratA najare paDe che. eka sthAne "ahiMsA paramo dharma : 'nI vAta karanAra graMthamAja bIjI jagyAe yajJa mATe homavAnA pazunA varNane sAMbhaLI hRdayamAM kamakamATa Ave che. zILa vA uttama prakAranA AcArane agrapada ApanAra zAstramAMja "niyoga' jevA niMdanIya kAryanI vAta vAMcatA, ane AvA pagale pagale dRSTigocara thatAM virodha mATe zuM dhAravuM te samajI zakAtuM nathI. dayAnI lAMbI lAMbI vAta karanAra bauddha dharmIo paNa hiMsA sevatA joI mana guMcavAI jAya che. AvA ja prakAranI sthiti khristI ane musalamAna dharma saMbaMdhamAM che. TuMkAmAM kahIye te umadA prakAranA tatvo sAthe tevA prakAranuM AcaraNa dekhA detuM nathI prastutamAM kahevAnuM eTaluMja ke dharmanA lakSaNa je sUcavI gayA chIe e anusAranA purepurA lakSaNe mAtra "jainadharma"mAM ja prApta thAya che. tenI sAkSIrUpe "jana bhagavAna"nI murti ane "jaina Agama - pra "nuM svarUpa vicAravAnI sau koIne chUTa che. pakSapAtanI daSTino Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana tyAga karI jaina dharmane vicAra karatAM tenuM sarva zreSTapa mAnya thAya tevuM che. zraddhAnI AvazkayatA [pa sau kAine Adhunika samayamAM keTalAka va` evA che je najare joyelI vAtane ja kharI mAnanArA che. jo keTalAka varSoM vAtavAtamAM pratyakSa pramANa mAMganArA che; jyAre vaLI keTalAkane teA ItihAsika bAbatA vinA khIjuM sarva kalpita ja bhAse che; keTalAkane dhArmika bAbatAmAM Dagale ne pagale atizayeAktinI ja gaMdha Ave che. AvA prakAranI vicitra mAnyatAvALA janazrvane atre prathama jaNAvI devAnI aga che ke tamArI uparAkta mAnyatAe kevaLa ekapakSIpaNAnI sUcaka che kemake tameA game teTalA pramANu zeAdhA yA tA game, teTalI lIlA race chatAM Achevatte aMze te tamAre keAI eka vAtamAM paNa zraddhA rAkhIne cAlavuM ja paDaze. atindriya bAbata ja evI gUDha prakAranI che. dharmAMnA kAIpaNa tatvane kasI jovAnI nA nathI. jInaprabhunuM evuM kathana nathI ke game tema aMdhazraddhAthI mAnI levuM chatAM sAthe e paNa samajI levAnuM che ke amuka viSaye kadAca ApaNI buddhinI nyunatAne laI na samAya teA tethI te sarva kalpanAmaya che ema kahevA taiyAra thavAmAM "kevaLa utAvaLApaNuM che. je purUSanI paMdara vAtA sAcI hoya tenI seALamI vAta ApaNAthI na samAya te tene khATI kahevA taiyAra thavA karatAM te vAta samajavAnI ApaNI zaktinI khAmI hevI vadhu ucita che. duniyAnA sarva banAvA ke tene joie ema lagatI samAtAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana najare joI zakAya evuM banavuM jyAM azakaya che tyAM pachI najare na joI zakyA mATe vAte khetI ja che evo vRthA bakavAda zA kAmane? evI ja rIte aitihAsika bAbata viSe paNa bhUla bharelI mAnyatA rahelI che. itihAsika tarike aNAtI badhI bAbato satya ja che ema keNa kahI zake tema che? Aje paNa ItihAsavettAo vacce kayAM mataphere nathI? juone samrATa nepoliyana viSe IglAMDanA ItihAsakAroe je lakhANa lakhyuM che te satyathI keTaluM vegaLuM che? svataMtra lekhaka mI. ebeTanA lakhANa parathI e vAta sAbita thAya che ane teoe citare jUThANane khyAla Ave che. jhAMsInI rANI lakSmIdevI saMbaMdhe paNa AvI ja bhUlabharI ne temaNe karelI che. hiMdamAM pitAnA dezanI mahattA besADavA ane pitAnA jAtabhAIoe karelA kALA kAme chupAvavA aMgreja lekhakoe baMgALa ane ayodhyAnA hevAlamAM keTalIye hAthapaga vagaranI vAte goThavI che. kalakattAnI aMdhArI koTaDI (Black Hall) viSene ekaja dAkhale atre basa thaI paDaze. e vAta satya tarike ThokI besADanAra lekhakenI dalIla kevA pokaLa pAyA para caNAyelI hatI tene khyAla Adhunika purAtatva zedhakAe Apyo che. eka samayanA itihAsakAroe mAnI lIdhelA anumAne Aje khoTA paDatA ane ene sthAne navIna prakAranA ja banAvonA khyAla ApatAM vRttAnta ApaNe zuM nathI vAMcatAM? zodhakhoLanA A yugamAM haju te keTaluM ye parivartana thaze. kahevAnuM eTaluM ja ke aitihAsika vAtanI pAchaLa dhamapachADA karanArA vargo paNa vagara vicAryuM mAtra ItihAsane kharo mAnI bIjI pramANika vAte pratye durlakSya karavuM e ThIka nathI. AthI rakhe mAnI levAya ke aitihAsika tattva saMbadhe parAmarza kare e ayogya che. buddhi anusAra vicAraNuM jarUra karAya emAM leza mAtra vAMdho nathI, paNuM apUrNa vicAraNAne ati pracalita mAnyatAne ekadama khoTI na Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [G harAvI devAya e paratve saMpUrNa dhyAna ApavAnuM che. sanI samaja zakti eTalI jvalaMta na ja hAi zake ke jethI dareka viSayamAM te sAMsarI pAra pAmI jAya. tethI ja punaH punaH e vAta para bhAra mUkavAne che ke jyAM dunyavI bAbatamAM paNa ulTAsulTI mAnavA rUpa prasaMga upasthita thatAM vAra nathI lAgatI tyAM dharma viSayika kaThINu vastu ekadama kayAMthI samajI zakAya. ane naja samajI zakAya te e samajavA sArU samayanI rAha jotAM yatna jArI rAkhavA joie paNa ethI ulTuM mhane na samajAyuM mATe e huM baga che athavA te kalpita che ema kahevA tatpara naja thavu, ema karavemAM kevaLa kahenAranI rabhasa vRtti (utAvaLApaNuM) ja tarI Ave che! je ApaNane be hajAra varSanA ItihAsa lakhanAra manuSyA upara vizvAsa raheto hAya to tethI keTalAye samaya pUrve thayelAM, sAdhu mahAtmAonA lakhANa para tethI paNa vadhu rahevA joie. lekhA saMsArI jIvana gALanAra heAvAthI dAkSiNyatAthI ke mamatvathI sathA mukta na thai zake, jyAre sasAra tyakta sAdhu purUSone tevuM kaI baMdhana na heAvAthI temaja satya vastu prarUpavArUpa temane dhama heAvAthI, temanA lakhANamAM pUrNa vizvAsa rAkhavA e ja yeAgya che. vaLI keTalIka vAtA pratyakSa hAya che, ane keTalIka anumAnAdi pramANeAthI mAnavAnI heAya che. dhAre| ke eka manuSye peAtAnA dAdAne najare joyA nathI kemake tenA janma agAu te mRtyu pAmI gayA hatA, tethI zuM te viSayamAM zakA dharI zakAze ? javAba nakAramAM ja AvavAnA, kAraNa ke anumAna pramANathI enI sAbitI karI zakAya che. bIjI vAta vicArIye. seAmala e jhera che, tenA bhakSaNathI maraNa nipaje che, e vAta tene khAdhA vagara paNa ApaNe mAnI zakIe. kAI kahe ke jAte anubhava karyA vagara e mAnavA jevuM nathI ane tarataja anubhava karavA maDI jAya teA emAM prANahAni sivAya khAnuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] vIra-pravacana zuM saMbhave ? eTale kahevuM ja paDaze ke evA prakAranI vAte anubhavI purUSonA vacana upara zraddhA rAkhIne ja avadhAravA yogya che. A sAmAnya rIte saMsAramAM banatI ane anubhavAtI bAbatenI vAta thaI, temAM paNa AvA prakAranI zraddhA vA vizvAsanI jarUra paDe che te pachI dharmanA tattvo ane tenI gaNatrI jevA gahana viSayanI te vAta ja zI karavI? evA gahana ane bArika viSayamAM ApaNuM carmacakSu karatAM jJAnacakSu ja vadhu sArI rIte kAma karI zake che. kevaLa buddhivAda tyAM kAma AvatA ja nathI, e viSaya paratvenuM dareka kathana tenA mULa prakAzake prathama zAnacakSu dvArA yathArtha rIte nihALI pachI ja rApara kalyANa athe tene upadeza karelo hovAthI jyAM lagI tevA. prakAranuM saMpUNa jJAna na uddabhave tyAM lagI vizvAsa rAkhI jANavA prayatnazIla rahevAnuM che. jema jemajJAnanA AvaraNane kSapazama vadhato jAya che tema tema ghaNuM gUDha, ja|tI bAbate paNa saralarUpe samajAtI jAya che, eTale evo kSayapazama thatAM lagI dhiraja dharavAnI ane e sArU udyamavaMta rahevAnI jarUra che. teTalA sArU prAraMbhamAM zraddhA rAkhI AgaLa vadhavAnI jarUra che e vAta para khAsa bhAra mUkavAmAM AvyuM che. zraddhA vinA koIpaNa vastunI prApti yathArtharUpamAM thaI zakatI nathI. mahAtmAo te viSe zuM kahe che te juo. zraddhA vinA je anusare, prANa puNyanA kAma; chAra upara tela lIMpaNuM, jhAMkhara citrAma. upAdhyAya zrI vinayavijyajI devagurU dharmanI zuddhi kahe kima rahe, kima rahe zuddha zraddhA na ANe, zuddha zraddhAna viNa sarva kriyA kare, chArapara lIMpaNe teha jANe. zrImad AnaMdadhanajI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - vIra-pravacana tavatrayI- jenadarzananuM svarUpa samajavA sArU A "tatvatrathI" kahetAM traNa mukhya tatvo jANavAnI jarUra che. jyAM lagI e traNa tAnuM yathArtha nirIkSaNa karyuM na hoya, tyAM sudhI AgaLa vadhavuM e vRSabha (baLada) joDyA vinAnA gADAmAM besI mArga kApavAnI IcchA rAkhavA barAbara che. jema vRSabha yukta zakaTa Ipsita sthaLe pahoMcADe che tema A traNa taranI yathArtha samaja dharma saMbaMdhI bIjuM dareka prakAranuM rahasya samajavAne mATe AtmAne bhAgyazALI banAve che arthAta evI lAyakAtanuM bhAjana banAve che. vaLI eka rIte kahIye te A traNetAmAM ja sArAye jainezananuM tattvajJAna athavA te samagra vizvanI rahasyamaya bAbate samAI jAya che. devatattva, gurUtatva ane dharmatatva rUpa anukrame te nAme che. deva tatvamAM deva koNa hoI zake? kavA prakAranA hoI zake? deva che ema sAbIta karavAnA sAdhane Adi vastune vicAra Ave che. deva teja hoI zake ke jenAmAMthI dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhegAMtarAya, upabhegAMtarAya, vItarAya, hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, jugupsA, kAma, ajJAna, mithyAtva, niMdrA, avrata, rAga ane TheSa rUpa aDhAra mahAna dUSaNa sarvathA naSTa thaI gayA hoya arthAta jemanAmAMnA ekAdane eka aMza sarakho paNa na rahyo hoya, vaLI je azokavRkSa, surapuSpa vRSTi, devatAI dhvani, cAmara, Asana, bhAmaMDaLa, dudubhinAda ane chatrarUpa ATha prAtihAryanI devatAI bhAthI yukta hoya ane jemanAmAM jJAnAtizaya, vacanAtizaya, pUjAtizaya ane apAyA pagama atizaya rUpa cAra prakAranI sarvotkRSTa vizeSatA heya. vaLI jemanI vANI pAMtrIza guNathI alaMkRta hoya ane AvA bIjA saMkhyAbaMdha guNane jemAM vAsa hoya teja devapaNane egya che. tenuM ' * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] vIra-pracana - atizaya eTale ja duniyAnA anya jIvo karatAM jemAM koI prakAranI viziSTatA vA camatkRti che te; arthAta AzcaryakAraka zakti. jJAnAtizayathI e sucavavAmAM Avela che ke emanA jevuM jJAna anya sAmAnya kakSAnA AtmAmAM najare paDe nahIM, saMpUrNa jJAnadazA. vacanAtizayathI emanA vacano satya ane TaMkazALI hoya, emAM zaMkA kiMvA asatyane aMza mAtra na saMbhave. pUjAtizayathI duniyAnA paTapara dareka sthAne potAmAM rahela uttama cAritra yAne vartanathI pUjAne yogya bane janavRMda temanI harSathI sevAbhaktine bahumAna karavA prerAya ane apAyApagama atizayathI jyAM jyAM teo vicare* paga mUke tyAM tyAM mArI-marakI, rega, pIDA, dubhikSa (dukALa) Adi kaSTonI paraMparA nAza pAmI jAya; eTale ke tyAM maMgaLa-mayAvatI rahe. punyavAnanA pagale pagale riddhi siddhi pedA thAya" kavi vacana yathArya che. ahIM te punyanA rAzi( Dhagalo)prabhu rahyA tyAM pachI ApadAonuM nAma rahevA ja kyAMthI pAme? gurU teja hoI zake ke jeo mukhyatAe karI kaMcana, kAminInA saMgathI sarvathA mukta hoya, aharniza ahiMsA, satya, asteya brahmacarya ane akiMcananA rUpa paMca mahAna vrata yA niyamone draDhatAthI pALanArA hoya. jeone mAtra eka ja mekSa meLavavArUpa abhilASA vartatI hoya, saMyamI jIvananuM pAlana karI kevaLa mAdhukarI vRttio ane te paNa rasanI lupatAthI nahi paNa dharma karaNImAM zarIra eka agatyanuM sAdhana che ema samajI tene TakAvavA puratA AhAra grahaNa karI pitAne bAkIne samaya kevaLa dharma parizilana ane Atma ciMtanamAM vyatIta karatA hoya. jIjJAsune mIThA zabdomAM dharmane bodha ApI jANatA hoya, chatAM koI paNa saMjogomAM tuSTa thaI na te AzIrvAda Ape agara te rUjha thaI na te zrApa de tevI prakRtivALA heya. eja sAdhupaNAne Adarza. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 11 dharma teja hAI zake agara tevA dharmanA pAlanathI AtmA durgAMtimAM gabaDI jatAM bacI jaI sagatinuM bhAjana thaI zake ane e dvArA AtmakalyANa sAdhI zake che; ke je dha yAne zAstra graMthamAM ahiMsA, satya, cAritra; tapa ane dAna Adi mahAna guNAne agra sthAna maLyuM hoya, jyAM virAdhAbhAsanuM nAma na sabhavatuM hoya; vaLI jyAM mAtra A dunyavI sukhanA z2a lAbhA dekhADI satASa na pakaDAyeA hAya, paNa enI sAthe e sukhAthI lAkhagaNA caDhIyAtA evA Atmika sukhAnI vAte vizeSa pramANamAM batAvI hAya, vaLI jemAM kApAkApI ke mArAmArI athavA bhAMgaphoDa aniMdA kuthalInA varNananI chAMTa paNa na hoya e prakAranA dharma ja ApaNe badhI gayA che lakSaNa jenu evA phaLane denArA thaI zake. eTaluM hRdayamAM kAtarI rAkhata ke. AvA suMdara prakAranA dharmAMnA kathaka avazyameva aDhAra dUSaNAthI sathA rahita ja haeNAya. je vRkSanA mULamAM agni pradIpta heAya te jhADa kadApi navAvita thayuM sAMbhaLyu che kharUM arthAt jyAM e aDhAra deASAochAvattA pramANamAM pravatAM hAya tyAM ahiMsA ke satyanI pUrNa svarUpavALI vAtAne sa Mbhava paNa na hAI zake. kadAca rekhArUpe dRSTigAcara thAya te paNa pAchaLa ajJAna timiranA paDaLA jarUra heAvAnA. dharmAMnI zreSTatAne mukhya pAyA enA kathakanI pratiSThA upara avala e che. puruSa vizvAse vacana vizvAsaH e pada yathArtho che. jenA rAga dveSAdi doSa gayA hAya teja niHpakSapAtapaNe vastunuM zuddha svarUpa pratipAdana karI zake. kathanI karatAM AcaraNu saceTa chApadAyI heAya che. kahevuM sAheluM che paNa AcaraNamAM mukavuM ja dAheluM che e anubhavanuM vacana che. nItikAre kahyuM che ke-' jenA mana, vacana, ane kAyAmAM--eTale ke jevA manamAM vicAra, tevA ja prakAranA vacanamAM uccAra ane tene anurUpa kAyAnuM vartana ektA che, te mahAtmAone mArA vaghna che. ' A uparathI sArAMza e tAravI zakAya che ke jyAM dAkSiNyatA-rAga kivA meha ke kAma tRSNAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] vIra-pravacana jarApaNa chAMTa heAya che tyAM zu vacana ke saMpUrNa vastu-tatvanI AzA mRgajaLavat niraka che. kadAca evAM vacane prathama daIne pratibhAsa thAya paNa khare, chatAM kiMpArka vRkSanA phaLa mAphaka evI maneAharatA upara coMTI ja heAya che. keTalIkavAra te bhramamUlakane unmAge laI janArI nivaDe che tethI dharma pasaMdagI veLA sAvaceta rahevAnuM che. agAu ApaNe joI gayA tema mUrti ane graMthA uparathI kayA dharmAMmAM ukta deASA sabhave che ane kyAmAM nathI saMbhavataH enI khAtrI karI levAnI che. Ane atha ema karavAnA nathI ke anya dharmanI niMdA karI peAAnA dharmonA yazogAna gAvA. atre te nyAyamuddhie vicAravAnuM che ke savRkSa gaNamAM jema badhA vRkSo AMbAnA nathI hAMtA, paNa kAI lImaDA tA keAI pIpaLA vInA paNa hAya che tema duniyAparanA sa` dharmo Atma-kalyANa karanArA nathI hAtA, temAM paNa ochIvattI taratamatA rahelI che. ubhayavrukSanA phaLa khAI jovAthI jema AMbA lImaDAnI parIkSA karI zakAya che tema atre paNa yuktipUrvaka vicAraNA karavAthI karyo. dharmAM AdaraNIya che e samajAI jAya che. *,* je devamUrtinI sAthamAM strIjAti yAne lakSmInI mUrti hoya tethI zuM evA spaSTa khyAla nathI AvI zakatA ke tenI viSaya lAlasA hajI sarvAze pUrNa nathI thaI zakI ? te vinA deva gaNAtI vyaktine sAthamAM zrRMgArabhAva sUcaka lalanAnI agatya paNa zI ? hAthamAM kamaDaLa dekhAya te pachI ema dhAravuM ja paDe ke dehanI pavitratA athe te rAkhavAmAM Avelu che. japamALAthI kAryanuM dhyAna dharavAnuM hatu tene bAkI che ane talavAra kivA gadA vA dhanuSyanA dekhAva cokakhu samajAve che ke e rAkhavAnuM prayAna kayAM te zatrune haNavAnuM che kivA tene bhaya heAvAthI hAthamAM zastra dhAravuM paDe che. rUdra prakRtiparathI ja phalitArtha thAya che ke kaSAyane nAyaka krodha ahIM ghara karI kheDA che. vAghapara svArI karanAra vikarALa herAvALA devInA hAthamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra pravacana | 13 thAya ke e mastakAnI mALA joI kayuM hRdaya Dyula karavA tatpara amArI abA che? are hit vatsala mAtA che? sneha vatsala mAtRhRdaya AvA vikRta rUpamAM hAI pazu zake? vaLI jagatanI mAtAne Adyazaktine agara mahAmAyAne gheTA bakarAnA te bhAga zAnA hAya ! evI jAtanA citrA, dekhAvA kivA e prakAranI mUrti zvetAM ja kamakamATa ubharAi Ave tyAM devapaNAnI ke prabhupaNAnI bhAvanA janme ja kayAMthI ! jo AvA dArUNa svabhAvavALA athavA te AvI bALeAcita kAmalIlA karanArA deva ke bhagavAna hoya teA pachI sau kAne te svarUpa labhya thatAM jhAjhIvAra naja lAge. saMsAramAM kayAM evA grakAranI lIlAonI khATa che! te devatvanA ATalA varNana zA? enI sAdhanAmAM tapa japanuM zuM prasthAjana ! kharekhara e badhA cinho apUrNatA ja sucave che. aDhAra zamAMnA thADA dhaNAnI asti dekhADI Ape che. ajJAnatA ke draSTirAjhyA e vAta na samajAya tethI satya vAta mithyA thavAnI nathI. jasasa krAIsTanI mUrti te javalleja nayanapathamAM Ave che. ghaNe bhAge krosanuM cinha jaNAya che. bhale temAM karUNAne Are pa karIe chatAM kuMvArI merInA peTe janma e vAta A buddhivAdanA yugamAM kevI rIte TakI zake! IslAmanI saMskRti uparathI ja. e dharma'mAM kevA prakAranI ghaTanAo upara ene pAye racAyA che tene khyAla Ave che. dayAnA pIrastA tarika prasiddha thayelA mahAtmA zrI gautama buddha, emanI zAMta mudrA uparathI ja ahiMsA. satya Adi dha lakSaNAne mAna ApanAra hatA ema nayana pathamAM Ave che chatAM saMpUrNatA tyAM paNa nahAtI ema upasthita thatAM virAdhI vAkayeAthI pUravAra thAya che. emanA anuyAyInA jIvane emanAM mULa siddhAMtathI keTalA vegaLA gayA che te uMDA utarata samajAya tema che. emAM tavAnI nabaLAI mAnavI ke anA anartha thayAnA Azapa lAdavA e eka jUdA ja prazna che. sahaja A sAthe eTalu kahevuM Avazyaka che ke ukta dareka bhAgamAMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] vIra-pravacana ziDuM vadhatuM grahaNa karavA jevuM jarUra che. tethI ja AnaMdaghanajI jevA AdhyAtmika tattvavettA "SaTra darzana chama aMga bhaNaje, nyAya paga je sAdhere." ema kahevA lalacAyA che. ukta dharmo akeka naya pramANe sAcA karI zake che, paNa satya kevaLa eka nayAmAM nathI ramatuM e vAtane lekhaMDanA TAMkaNe kAtarI rAkhavAnI che, sAta naya kiMvA vyavahAra nizcayarUpa be nayathI kasoTI karyA bAda je vacana se TacanA senA barAbara tavAI mULarUpamAM bahAra Ave che te ja kharAM che. cAddavAdanI khUba ja tyAM rahelI che eTale ja atre kahevuM paDe che ke, ukta mArgomAM pUrNa paNe meM raheluM nathI. Atmadharma viSe tyAM juja kahevAyuM che. enI pUrNatAnA Icchake zrI arihaMtanA vacane para lakSa Ape ja chuTake che. Ama chatAM e pathenI ke tenA praNetAonI leze mAtra niMdA karavAnI sakhata manAI karelI che. AvI udAratA eja satyadharmanI keTalIka vilakSaNatAomAMnI eka che. satya evI vastu che ke tene vijaya niHzaMka rIte sarjAyela ja che. tene sAmAnI vacanAnuM jema prajana nathI tema potAparanI TIkAthI gabharAvApaNuM paNuM nathI. sarvajJa prabhune dharma yAne jaina dharma e ekaja evo mArga che ke jyAM devanI mUrti pratye najara nAMkhatAM kvaLa zAMta dazA ke vItarAga dazAnA sAkSAtkAra sivAya bIjuM kaMI dekhAvAnuM ja nahI, ane devanA caritramAM uMDA utaratAM niza bahAranA zatruone mitra mAnI mAtra AtmAnA kharA zatruo je che temanA sAmuM ja yuddha kheDAyaluM najare paDaze. na te bALaceSTA dekhAze ke na te abhimAna ke garvanA prasaMge jovA maLaze. namratA--saraLatA-sahanazIlatA-datA ane AtmakalyANa abhimukhatA Adi guNe sabadhe ja vAta haze; zrI arihaMtanI mUrti tarapha ekAda najara pheMkA, eTale ja emAM rahelI rAgadveSAdi doSa vagaranI zAMtadazA, tejasvI saumyatA, alaukika samabhAva, prasanna vadana, gaMbhIra mudrA, jJAnapUrNatArUpautkRSTa guNe uDIne AMkhe vaLagaze. padmAsana AkRtimAM virAjatI e mUrtimAM rAga ke dveSanuM eka biMdu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = vIra-pravacana [ 15 paNa tamane nahIM jaDe rAgAdi aDhAra dUSaNa rUpa karmazatruone parAsta karavA mATe saMsAranA sukhane Thekare mArI, rAjya mahAlayanA vaibhavane tyAga karI. lAvaNyavatI lalanAonA snehane choDI daI e mahAnubhAvoe vairAgya pUrvaka pravajyA svIkArI, araNyavAsa AdarI, maunadazAnuM avalaMbana grahI, devadevI dAnavarAkSasa ane manuSyaticAdinA karelA maraNAMta upasargone paNa samatA rAkhI sahana karyA, te paNa baLa hovA chatAM ne hAthamAM hathiyAra pakaDyA vagara mAtra ughADI chAtIe. vaLI jyAM evA upasargo sArA pramANamAM thaI Ave tevA anArya dezamAM ekAkI vicarI, iMdrAdika devonI mAgaNI chatAM temanI jarApaNa sahAya na svIkAratAM kevaLa pitAnA AtmabaLe e sarva sahana karI, apUrva e kevaLajJAkhana-samasta vizvanA sakaLa svarUpane hastAmalakavata. dekhADanAra apama ArasAne-prApta karyuM. A te pratikuLa saMgonI vAta karI, paNa anukuLa saMyoge kaMI ochA nathI sahyA. devAMganA-ma ee pitAnA aMge ghasIne "kAma" jagAvI calAyamAna karavA sArUM kaI kaMI yo karyA che chatAM, A daDha manobaLI AgaLa e sarva chArapara lIMpaNa samAM vRthA gayA che. tyAre ja kaivalya jevA sthAyI jJAnanI prApti thaI che. e dvArA prabhuzrIe kalekanA bhAvo joI sva upadeza zailI nakkI karI che. pachI ja kevaLa bhAvadayAthI kheMcAI mauna toDI janatAmAM pote je anubhavela che, evA jJAna vAridhimAMthI amRtatulya vANamAM upadezanA vaheNa zarU karyA che. mohamAM phasAI jaI bALaceSTA karanArA kiMvA tapa ke kaSTathI bhaya pAmanArA emanI sarakhAImAM jarAvAra bhAgye ja ubhA rahI zake tema che. eka tarapha caraNamAM rUpanA aMbAra samI lalanAo paDavA chatAM je brahmacaryavratamAMthI rajamAtra khasatA nathI. bIjI tarapha aMganAo para meha pAmI, potAnA kAryone visarI jaI enA page paDavA janAra AtmAo vacce jarA sarakhAmaNI kare te keTaluM aMtara lAge che? kayAM A ane kyAM teo bicArA ? rAjarSi bhartuharie kharUM ja kahyuM che ke kaMdarpadadilane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] vIra-pravacana viralA manuSyAH' AvI uccakoTinA purUSonuM jJAna e satya ane koIpaNa jAtanA pUrvApara vireAdha vagaranuM hoI zake che. Apta vAkya paNa temanA ja manAya. keraDAnA vRkSa pAse jaI kalpavRkSanA phaLanI mAgaNI karavAthI ochuM te prApta thavAnuM hatuM! sAgarane pAra pAmavAnA cheke lAkaDAnA nAvane Azraya levo ghaTe. patharanuM nAva Azraya te Ape nahIM paNa pote dube ane Azraya lenArane paNa DubADe. vadhu vistAranuM kaMI prayajana rahetuM nathI. jenAgamamAM A saMbaMdhI ghaNuM pustake saMskRta-prAkRtamAM vidvAna purUSanA racelA maujuda che. gujarAtI bhASAmAM paNa e saMbaMdhI lakhANa che. e badhAne pAra pAmavAnuM vidvAnane soMpI ApaNe brAhmaNatva tyAgI jainatva svIkAranAra prakhara vidvAna zrImad haribhadrasurinA vacana anusArega, dveSa ane mehAdi dUSaNathI rahita ane jJAna, darzana cAritrAdi anupama guNothI sahita, je koIpaNa deva tarIke pUjAne pAtra hoya te te jana bhagavAna ja che mATe teja zuddha deva che. temaNe sthApana karela dharma teja zuddha dharma che ane kevaLa mokSanI ja abhilASAthI tenuM pAlana karanAra, paMca mahAvratane dharavAvALA saMsAratyAgI sAdhu mahAtmAo teja zuddha gurU che" e vAta para acaLa zraddhA dharIe. A prazaMsanIya zraddhA enuM bIjuM nAma samyaktva. A "samyakatvanAma apUrva nAva vagara ApaNAthI jainadharmanA agAdha jJAnarUpI sAgaramAM praveza karavAnuM banI zake nahIM, eTale prathamathI ja ApaNA hRdayamAM enuM saceTa rIte sthApana karI laIe jethI pachI AgaLa prayANa karavuM zreyakArI thaI paDe. e vastunuM yathArtha svarUpa te anubhavI ja jANI zake; ApaNe purUSa vizvAse vacana vizvAsa" rU5 sUtra joI gayA. ene artha evo nathI karI levAno ke koIpaNa bAbata viSe jAte vicAravuM paNa nahiM agara jarA magajane tandI paNa na ApavI. te pachI prApta thayela buddhine artha zuM? khuda bhagavAnanA vacane che ke tamArI zakti pahoMce tyAM lagI dareke dareka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 17 vacananI khAtrI karavA yatna kareA. TaMkazALI vacanene jarApaNa bhaya nathI. bhaya asatyane che. satya tA sarvAMdA yavatu ja varte che. Ama chatAM keTalIka vAtA jainadharmImAM paNa evI che ke je pratyakSa pramANathI sAbIta nathI karI zakAtI, vaLI khIjI keTalIka atizaya jhINI hAvAthI sthuLadraSTi jIvone samajavI duSkara che eTale AvI bAbato paratve atyAre ApaNe e Asa purUSanA kathanamAM vizvAsa rAkhIne ja AgaLa vadhavAnuM rahyuM. dunyavI niyama che ke jenI padara vAta sAcI hAya tenI soLamI paNa sAcI hoya ja; chatAM ApaNAthI na samajAya te emAM ApaNI ja kaMI kasura thatI hovI joIe e nizcita che. prathama darzane dareka vastunuM yathArtha svarUpa na ja samajAya. vaLI keTalIka AMkhone samajavA sArU sArA pramANamAM jJAnAvaraNIya karmanA kSaye parAma paNa joie. je abhyAsa vagara te karmAkSaya vinA na saMbhavI zake; tethI paNa zraddhAnI AvazyaktA puravAra thAya che. jainadharmanI keTalIka mAnyatAo-- (1) jainadhama pramANe A jagatanI racanA Izvare nathI karI paNa te anAdikALathI che; chatAM kALaprabhAve temAM vRddhi-kSaya thatAM rahe che. (2) keTalAka zeAdhakanA mata anusAra atyAranI duniyA AsTliyA sAthe cha khaMDa jeTalI ja che, je jainadharma pramANe kharUM nathI. A cha khaMDa dharatI e jaMbudrIpanAmA vizALa eTane bhArata rike oLakhAte, ane te paNu apUrNa bhAga mAtra che. e bharata jevA te keTalAye bIjA kSetrA ' jaMbumAM che ane uparAMta jaMbudrIpa jevA saMkhyAbaMdha dvIpa ane ene pharatAM meTA samudro che. vaLI e sava thALInA AkAre gALa che. vaLI keTalAka pRthvine sUryanI AsapAsa pharatI mAne che te vAta paNa atre maMjura nathI. dharatI jevA padAryane gati karatA mAnavAnuM kaMI kAraNa nathI. emAM kalpanAjALapara avalaMbI ra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] vIra-pravacana maMtavya AMdhatAM pahelAM jJAnInA vacanA ja vadhu dhyeya che. eTale sU caMdranA vimAne ukta jaMbudrIpanA madhyabhAgamAM AvelA menAmA cA ane vizALa parvatanI pradakSiNA karatAM gati karyAM jAya che, tethI amuka bhAgamAM divasa ane amuka bhAgamAM rAtri thavArupa krama jaLavAya che. (3) jagatanA jIvAne prApta thatAM sukha du:khAmAM dhaNA IzvaranA hAtha jue che. " bhAI ! e te prabhunI marajI " ema mana manAve che paNa evuM kaI ja. nathI. e sarvAMnuM nimitta kAraNuM jIve karelA peAtAnA pUrvabhavAnAM temaja cAlu jagatanuM karmAMja che. eTale karmIsattAthIja A sacarAcara bhAvanA cakra vahyA kare che. (4) keTalIka mAnyatA jyAre evI hoya che ke kAIpaNu jIva vadhAremAM vadhAre dhakaraNI karI, bhagavAnanA bhaktapaNAne pAmI zake che, paNa tethI AgaLa te jaI zakatA nathI, jyAre jainadhama tA spaSTa ka2e che ke dareka jIva jo karmAkSaya karavAmAM utkRSTa vIkArave te, te peAtAnA mULa guNNAne nirmaLa karI jAte paramAtmA banI zake che. (5) jagata racanA-temAM vAraMvAra thatA pheraphArA dareka kAryonI niSpatti ane bhinna bhinna svabhAva AdimAM kAI Izvarane kartA hartA harAve che, kAI brahmA viSNu ne zivanI tripuTIne AgaLa dhare che, kAI prakRtinA mAthe e khAjo Thalave che, jyAre keTalAka e sarva mithyA che yAne mAyAjALa che ema mAnI, parabhava jevA mahatvanA praznapara AMkha baMdha karI A bhava mIThAnI lheramAM mazagula ane che. jaina dharma A vAta khullI rIte InakAra karatAM ' parabhava che' e mAnyatApara bhAra mUkI karyuM-purUSArthI-kALa-svabhAva ane niyatirUpa pAMca samavAya-kAraNathI vizvanA dareka banAve pheraphAra kivA kAryo thaI rahyA che e vAta puravAra karI batAve che. A sivAya paNa bIjI nAnI meATI bAbateA che je viSe AgaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vira-pravacana [19. vAta karIzuM prathama ApaNe jenadharma viSe upalaka dRSTie vicAra karI jaie ke te zuM vastu che? temAM kayA kayA navina viSaya che ke je viSe anya matamAM bhAgyeja ekAda harapha paNa uccArAyo hoya. vaLI vartamAna samaye jainadarzana viSe vidvAnane ze mata che ane temAM keTale satyAMza raheluM che jaina dharma arvAcIna nathI paNa prAcIna che- thoDA varSa pahelAM e mAnyatA cAlatI hatI ke jenadharma e bauddhadharma ke brAhmaNa dharmanI eka zAkhA che ane tenA pracAraka zrI mahAvIra che ane tenA to nAstikatAne pedA karanArA che. paNa abhyArse ane zodhakhoLe A vAtane juThI pADI che ane sAbIta, karI ApyuM che ke mAtra buddha ke brAhmaNudharmanA pustakonA vAMcanuM uparathI ane jenadharma saMbaMdhI kaI paNa jJAna nahi dharAvanAra vidvAnanI A upajAvI kADhelI kalpanA ja hatI, vaLI e kalpanA. para e5 caDhAvanAra keTalAka vidvAna zrI mahAvIra temaja buddhanA keTalAka tattamAM maLatApaNuM joI ema karavA lalacAyA hatA. paNa Aje e badhuM adrazya thaI gayuM che. pazcimAtya vidvAne paNa mAnavA lAgyA che ke jainadharma e eka judoja dharma che je bauddha ke brAhmaNa dharmanI hariphAImAM aDaga ubho rahI zake tema che ane prAcIna che tene pitAne nirALo saMdeza jagatane pahoMcADavAno paNa che; eTaluM ja nahiM paNa AtmA ane vizva viSenA tenA maMtavyo jemAM vicitra lAge tevA chatAM yuktiyukta che. samajamAM AvI zake che. tarkazAstranI dRSTiye jotAM enI cAddavAdanI thIyarI kaI jUdIja rIte tarI Ave che. vizvaracanA paratvenA prakaraNamAM te dalIlapUrvaka AgaLa vadhe jAya che ane AcAramAM enA niyamo nItizAstranI jhINAmAM jhINI parIkSAne paNa vaTAvI jAya tevA che. A rIte dareka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20] vara-pravacana draSTibiMduthI jotAM jainadharma eka nirALe paNa jANavA jevo dharma che ane mAnava jAta-are ! AkhIye chavarAzinI utkrAnti kivA sva kalyANamAM eNe sAro phALo Ape che. jenadharma e baudhadharmanI zAkhA nathI e vAta have dIvA jevI spaSTa che. vaLI bauddhadharmanA, graMtha "mahAvagra" ane "mahA parinirvANa sUta" jevAmAM jJAtaputra saMbaMdhI, temanI mAnyatA saMbaMdhI, ane gautama buddhanA samevaDIyA tarIkenA. je ulekho najare paDe che e uparathI, sahaja samajI zakAya tema che ke ubhaya samakAlIna chatAM bhinna mAga hatAM. jJAtaputra e kSatriyane eka bhAga tAtaka vA nAtaka tarike oLakhAtA hatA - temAM zrI vIra janmelA hovAthI paDeluM nAma che. jJAtaputra eTale ja . zrI mahAvIra. zrI kalpasUtra ane uttarAdhyayana sUtramAM ghaNuM veLA zrI vIrane sthAne e zabdano prayoga karAyela nayanapathamAM Ave che. darzanasAranA kartA zrI devanaMdI AcArya te kahe che ke zrI buddha, pihitAzrava nAmanA sAdhunA ziSya hatA ke je pihitAzrava sAdhu prabhuzrI pArzvanAthanI chaThThI pATe paraMparAmAM thayA hatA. TuMkamAM kahevAnuM eTaluMja che ke A ane AvA bIjA ullekho parathI sAbIta thAya che ke bauddhadharma karatAM jaina dharma juve che paNa tenI zAkhA te nathI ja. jenadharma bauddhadharmathI paNa prAcIna che ke je vAta buddhanA samayamAM temanI saha meLApa thayelA keTalAka jaina sAdhu kivA nijhathenA vRtAnta uparathI phalita thAya che. A uparAMta mahAbhArata paNa e vAtanI sAkSI pure che. temAM keTaleka ThekANe jenadharma saMbaMdhI ulekho draSTigocara thAya che jyAre bauddhadharma saMbadhI javalleja tema banyuM hoya che. Adi parvamAM uttake musApharImAMthI pAchA pharatA eka kSapaNakane jeyAne ullekha che. paNa, eTale jenasAdhu. zAMtiparvamAM samabhaMgI nyAya viSe kahevAmAM AvyuM che ke e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [21 .. > 'samalaMgI ' syAdvAda yAne jainadharmanuM eka mukhya aMga che. rAmAyaNamAM paNa ' zramaNa ' zabda vaparAyelA che digaMbara sAdhu karyAM che. 7 jene a TIkAkAre hiMdusthAnamAM bauddhadharmAMthI keTalAye vakhate pUrve jainadharmAM pracalita hatA e puravAra karavAne uparanA TAMcaNA khasa che. enI vizeSa pUrti arthe keTalAka aitihAsika purAvA paNa mUkI zakAya tema che. mathurAmAMthI maLI AvelA kAtarakAmanA keTalAka namUnA sucave che ke zrI mahAvIranI pUrve trevIza bIjA tIrthaMkarA thayA hatA ke jemAMnA prathama zrI rUSabhadeva hatA, A zilAlekhA -zrI mahAvIra pachI se varSe kAtarAyelA che. have jo zrI mahAvIraja jainadharmanA prathama sthApaka heAta. te mathurAnA jainAe zrI rUSabhadevane badale zrI mahAvIranA nAmanA ja lekhA kAtarAvyA hAta. AthI samajAya che, ke hiMdamAM zrI mahAvIra thayA pUrve keTalAye samayathI ke jenI gaNanA na thaI zake tevA kALathI--jaina dharmAM pravartAtA hatA ke jenI zarUAta zrI rUSabhathI thaI hatI. vaLI zrI pArzvanAtha paNa aitihAsika purUSa tarike gaNAi cukelA che. te brahmadattanA vakhatamAM thayA che ke je qhahmadatta viSe yuddha jAtakAmAM ghaNIvAra ullekha thayA che. atyAranA zeAdhakAe zrI pArzvanAtha mATe krAIsTa pUrve 800 varSa upara kALa niyata karyo che. A badhuM jaina dharmanuM prAcIna ane bauddha dharmAMthI tenuM bhinnatva darzAvI Ape che. hiMduzAomAM ane purANAmAM paNa jainadharma viSe lakheluM maLI Ave che. bhAgavata purANa anusAre jainadharmanA mULa sthApaka zrI rUSabhadeva che ke je keTalAye kroDavaze upara manunA samayamAM thayA che. vedamAM paNa tIrthaMkaro sabadhe kahevAyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22] vIra-pravacana rakSAtira (1) naindraM tadvardhamAnaM svasti na indro vRddhazravAH svasti naH puruSA vizvadevAH svasti nAstAoNriSTanemiHsvastinaH " (yagvaivizvavI.) (2) dadhAtu dIrghAyuratvAyabalAya varcase suprajAstvAya rakSa rakSAriSTa nemi svAhA ( bRhadAraNyake.) . (3) RSabha eva bhagavAnbrahmA tena bhagavatA brahmaNa svayamevAcIrNAni brahmANi tapasA ca prAptaH paraM padam / (ra .) (4) vAjasya nu prasava AbabhUvamA va vizvA bhuvanAni sarvataH / sa nemirAjA pariyAti vidvAmijAM puSTi vardhamAno asye svAhA // (yajurvedasaMhitA.) " (5) kathiAkaupInottarAsagAdInAM tyAgino yakSajAtarupadharA - nirA niri (saMvarta zruti) (tasvanirNaya prAsAda. pa. 506) A spaSTa darzAve che ke krAIsTa pUrve pAMca hajAra varSa pahelAM ke je vaidika kALanI chellI hada baMdhAya che te veLA paNa jainadharmamAM je je purUSanI tIrthakara tarIke pUjA thAya che te covIza tIrthakarenI pUjA thatI hatI. TUMkamAM kahetA vaidika kALanI tArikha pahelAM keTalAye kALapUrve jainadharma hata; ane te hiMdudharmanI sAthe bauddhadharmanI sthApanA agAu paNa pravartate hate. jainadharmanI prAcInatA saMbaMdhe AthI vadhu zuM joIe! jaina dharma nAstika nathI paNa Astika che. keTalAka ajJAnatAthI jainadharmane nAstikamatanI koTimAM mUkI de che, paNa jarA vicAra karavAmAM Ave te Ama karavAmAM teo kevI bhayaMkara bhUla kare che tene saha ja bhAsa thAya tema che. hiMdudharmanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ ra3 mAphaka jene paNa ghaNI jAtanA devatAone mAne che. temAM paNa IdriAdi devonA nAme che. alabatta eTaluM kahevuM paDaze ke hiMdudharmanI mAphaka jainadharma Izvarane jagatanA kattA tarike svIkAratA nathI. enI thIyarI (siddhAMta) pramANe sRSTimaMDANa ane tenA rakSaNa saMbaMdhIne sarva vyavahAra karmanA zIre che. jaina siddhAnta pramANe te AtmAo paramezvara kahevAya che ke jeoe saMpUrNa prakAre karmono kSaya karI pUrNa paNe akSaya jJAnanI prApti karI hoya che. A sivAyanA iMdrAdi devo kivA anya keI AtmAone paramezvara tarIke oLakhavAmAM AvatA nathI. uparokta prakAranA pUrNa AtmAone paramezvara kivA zIva, zaMkara, purUSottama, buddha ke ahaMntanA nAmathI stavavAmAM Ave che. e karatAM utaratA prakAranA deva jevA ke I-caMdrAdi e sarva je ke uMcA prakAranA zaktizALI AtmAo che; chatAM teone paNa pitAnuM punyarUpa bhAtu vAparavAthI khalAsa thaye punaH janma dhAraNa karI japa ane tapa dvArA pUrNatA sAdhavAnI bAkI hoya che. TUMkamAM kahIye te teone darajo sukha zaktimAM ne riddhisiddhimAM caDhIyAta hovA chatAM-pUrNatAsaMpUrNa jJAna dazAthI teo paNa ghaNuM vegaLA che. paramAtma pada prApta karavA sArUM teone paNa mAnavanimAM janma levo paDe che. A spaSTa bAbatathI samajAya tema che ke jenadarzananI nAstika mata tarIke vyAkhyA karanArA dhumADAnA bAcakA bhare che ! balake aMdhArAmAM gothAM khAya che! nAstikanI vyAkhyAnuM paNa temane bhAna heya tema lAgatuM nathI. mahAna vyAkaraNakAra "pANinI" kahe che-- sasti nAsti TiSTaM matiH 4460 asti paraloka ityevaM matiryasya sa AstikaH / nAstIti matimasya sa nAstikaH arthAta jeo paraleka ke punarjanma nathI mAnatA teo ja nAstika che jyAre ema mAnanArA jarUra Astika che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] vIra-pravacana bAkI "vedane na mAnavA mAtrathI je nAstika thaI javAtuM hoya te kevaLa jaina darzana ja nahi paNa khristIdharma-IslAmadharma ane prArthanA samAja ke je hiMdudharmanI zAkhA che te sarva e kakSAmAM AvI jaze. jagatakartA Izvara mAnavo e ja mAtra kaMI AstikadazAnuM lakSaNa nathI ane hAIpaNa na zake. buddhithI je vAta gaLe na utarI zaktI heya athavA te jyAM yuktio dvArA vAtanuM ekaThuM besI zakatuM naheAya tyAM kevaLa Astika thavAnA nAme hAjI hA karavI e konA - gharane nyAya! bhagavata gItA ke jenA kathaka zrIkRSNane mAnavAmAM Ave che te paNa zuM vade che - / na kartRtvaM na karmANi lokasya sRjati prabhuH / . . : vicAre A zlokathI zuM zrIkRSNa paNa nAstikatAnI khINamAM nathI gabaDI paDatA? paNa kharI rIte nAstitAnI vyAkhyA upara bAMdhI teja che; tethI jainadharmane nAstika kahenArAnA pralApa pitAnI jananIne vaMdhyA kahevA samAna nirarthakaja che. ' prAraMbhamAM ATaluM kahyA pachI ApaNe ApaNuM mULa viSaya tarapha vaLIe. eTaluM dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke ApaNuM kArya anya darzananI tulanA karavAnuM ke jainadarzananI zreSThatA sthApavAnuM nathI. paNa zraddhApUrvaka jainadarzana yAne jainadharma zuM cIja che te samajAya tevI rIte avalokana karatAM javAnuM che. dareka vastunuM svarUpa yathArtha jANyA pachI ja enA guNadoSa jaNAya che. emAM rahelI camatkRti yA vizichatAne khyAla paNa tyAre ja Ave che. devasvarUpa- arihaMta ane siddha mahArAjane samAveza deva tatvamAM thAya che, kemake saMpUrNapaNe aDhAra dUSaNa para kAbu meLavanAra mahAna vibhUtio eja che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [25 jJAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhAgAMtarAya, upabhAgAMtarAya, vIryaMtarAya, hAsya rati, ati bhaya, jugupsA, zAka, kAma, mithyAtva, ajJAna, niMdrA, aviratIpaNuM rAga ane dveSa maLIne aDhAra dUSaNA gaNAya che. emAMnA eka paNu devatvanA nAmane mazIne kUka lagADe tema che, te pachI jyAM ekathI adhikanu astitva haiAya tyAM prabhutva keTalI paLa TakI zake e vicAraNIya che. atre eTaluM kahevuM kAphI che ke e deASAnu jaDamULathI nikaMdana karyA bAda arihaMta padanI prApti thaI zake che, tyAre ja prAtihA ane atizAyIpaNAnI anupama lakSmIne cega sAMpaDe che. atre eka vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ane te eke sapUrNa paNe, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, medanIya, Ayu, nAma, gAtra ane aMtarAya rUpa ATha karmonA kSaya karI nAMkhyA bAda siddhatva lakhyuM karI zakAya che. jyAre arihata thavAmAM te emAMnA jJAnAvaraNIya, darzonAvaraNIya, meAhanIya ane aMtarAya rUpa cAra dhAtI karmAne ja kSaya karavA paDe che. e Atma guNane dhAta karanArA hAvAthI 'ghAtI ' kahevAya che. A rIte darajjAmAM siddha arihaMtathI uMcA hovA chatAM gaNatrImAM arihaMta prathama levAya che te eTalA mATe ja ke tee pRthvI taLapara vicarI kevaLajJAna rUpI divya ArisAnI hAyathI upadezanI amIvarSA dvArA bhavyavAnA kalyANamAM sAdhanabhUta ane che; arthAt ' savI jIva karUM zAsana rasI 'rUpa bhAva yA vistAre che. tethI emanA upakAra siddha bhagavAna karatAM vizeSa che. siddhapaNAmAM jyAM deha, iMdriya ke saMsAramAM vasavATa sarakhA nathI tyAM kaMIpaNa karavApaNu hAya ja zenu ? kevaLa Atma guNumAM ramaNatA ane cauda rAjalokane aMte rahela sphaTika ratnanI zilA samI nirmaLa bhUmimAM kAyamanA vAsa eja siddhatvanI mahattA. siddhacakranA yaMtramAM arihaMta padanI upara emanu sthAna che. e sarvoparitA sUcaka che. arihaMtamAM tIrthaMkarapaNAne bhAva rahelA che. tIrthaMkara nAma rUpa zubha karma sivAyanA AtmAo ke je 'dhAtI'karmane nAza kare che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana te "sAmAnya kevaLI'nI kaTimAM Ave che. teo paNa upadeza devAnI zakti dharAve che ane devakRta "suvarNa kamaLa' para besI tema kare che. prAtihArya ke atizayapaNunI saMpadA temane nathI letI. AmAM ja tIrthaMkarapaNuM rUpa zubha karmanA udayathI taratamatA rahelI che; bAkI siddha dazAmAM ubhayane sarakhuM ja sthAna che. jaina dharma "kALa' ne cakranI upamA Ape che eTale ke cakra jema satata gatimAna hoI zake che tema kALa paNa potAnuM kArya akhalita rIte karyuM ja jAya che. asteya rUpa kALapakSInI ubhaya pAnI sarakhAmaNImAM atre avasarpiNa, utsarpiNarUpa kALacakranI be bAjuo che, cakramAM jema "Aro' kivA lAkaDAnAM sAMdhAo jeDayA hoya che, tema atre paNa vakhatanI ochI vastI bAMdhaNuM rUpa nAnA moTA athavA sUkSma sthUla gaNatrIvALA "Aro" che tenI. saMkhyA cha nI che. avasarpiNI kALa eTale je veLA sarva padArthomAM kramazaH ghaTavApaNuM pravartatuM hoya tevo kALa jyAre utsarpiNamAM ethI urdu vadhavApaNuM thatuM rahetuM hoya tevo kALa. hAla ATalI sAmAnya saMmajutIthI AgaLa vadhavuM zreyaskara che kemake e saMbaMdhamAM AgaLa vadhu vivecana AvavAnuM ja che. jaina dharma mujaba ApaNe vasIe chIe te manuSya leka, dvIpa pachI samudra ane pachI dvIpa pAcho samudra evI rIte gaNanAne ulaMdhI jAya-teTalA dvIpa samudrothI veSTita (vIMTAyele che). che. AmAM urdhva leka ke adhe lekanI vAta nathI AvatI e dhyAnamAM rAkhavuM. ApaNe atre e vistRta sAMkaLane eka bAju rAkhI zAstrakAra jene khare manuSya. leka kahe che arthAta jyAM mAnavIone vasavATa hoya che ja tevA jaMbudvIpa dhAtakIkhaMDa ane ardha puSkaravara dipa rUpa aDhI dvipanuM ja kAma che, kAraNake ApaNe jene cha khaMDa dharatI mAnIe chIe ane yurepa, eziA, AphrikA, amerikAne AsTrelIyA Adi bhAgethI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [27 oLakhIe chIe te mAtra ukta jaMbudvIpane te eka nAne ane. cheDAno bhAga je "bharatakSetra' nAme oLakhAya che tenA mAtra apUrNa bhAga rUpe ja che. je eka cheDe bharata tevo sAme cheDe aitrita nAmane deza che, vacalA bhAgamAM ati vizALa ane ghaNe uMce evo "merU" nAmane parvata che jenI ubhaya bAjue "mahA videha" nAmA vizALa kSetra che. A rIte ekalA jaMbudvIpamAM bAjunA "bharata" ne "eravata" ane vacamAnuM "mahAvideha maLI traNa kSetro AvelA che tevI ja rIte "dhAtakI khaMDamAM" ane puSparArdhamAM traNathI bamaNuM eTale e ja nAmavALA cha cha kSetre AvelAM che. hAla ApaNane A kSetre saha. saMbaMdha hovAthI e dvIpa saMbaMdhI bIjI vAtamAM nahIM utaratAM e kSetre ke je karma bhUmi'nA nAmathI oLakhAya che tenI sAthe tIrthakarone zo saMbaMdha che te joIe. jyAM asi (talavAra) kRSi (khetI) ane maNi (zAhIlekhana kArya) rUpa triveNI dvArA jIvana nibhAvavAnuM hoya che. arthAta dareka karaNImAM ukta tripuTImAMnI ekAdanI pradhAnatA hoya che te karmabhUmi; ane karmabhUmi vinA na te tIrthakarAdi jevA lAtha mahAtmAo ke cakrI, vAsudeva jevA banADhaya vIro janmI zake. e paNa eka satya che ke dunyavI niyamAnusAre madhya kakSAmAM rahenAra chavaMta ke nirjIva vastuone aMtima bhAge rahenAra karatAM sukhAzayitA vizeSa heya che tema atre paNa tIraprAMta tarikenA bharata eravata karatAM madhya pradezavatI mahAvidehane eka lAbha vizeSa che ane te e ke ubhayane kAlacakrane niyama sadeva lAgu paDe che jyAre mahAvidehamAM tenI sattA mAtra cha ArAmAMnA "cothA" jeTalI ja che. tIrthakaronI utpatti temaja nirvANa trIjA ane cothA ArAmAM. ja samAI jAya che. na te pAMcame ke na te bIje kadi e samaya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] vIra-pravacana nirakhavA bhAgyazALI thatA haiAya che tema mahAvidehamAM sadA ceAthA ArAnA bhAva hAvAthI tIrthaMkaronuM utpatti nirvANa paNa kallolinInA ( nadInA ) salila ( pANI ) mAphaka vahetuM ja rahe che. ' bharata aravrata mATe dareka sarpiNI kivA pakSamAM ceAvIrA tIrthaMkarane aka niyata karAyelA che. chatAM eneA krama eka pachI bIjAne hovAthI haiyAti tA enI ja rahe che jyAre mahAvidehamAM vadhAremAM vadhAre khatrIzane sadbhAva ane kamatImAM kamatI cAra 'ne yAga dekhAyA che. A rIte utkRSTa kAle jaMbudrIpamAM ( bharatamAM 1, annatamAM 1 mahAvidehamAM 32=34 ) cetrIza tIrthaMkaro hoya ane e hiMsAe aDhIdvIpanA paMdara kSetrAmAM 170 chanavara vicaratA hoya che. gurUvarUpa 6 " " cAya upAdhyAya ane sAdhurUpa' gurUtatvanA traNa mukhya bhede che. arihaMta paramAtmAnA upadezane janatAnI rUci anusAra guMcavAnuM kArya gurU vanA zire raheluM hAya che. tethI ja gurU dIvA. gurU devatA ' jevI ukti ( kahevata ) pracalita che. bhagavAnanA upadezane ' dvAdazAMgI ' ke 'khAra aMga'nA svarUpamAM guMthanAra gaNadhara mahArAjo paNa A gurU vargamAMnA ja. be ke caudapUrvanA jANanArA ane gaNane dharanArA evA teozrInuM jJAna jItanA upayegapUrvaka kevaLajJAnInA jevuM ja hAya che chatAM jyAM lagI kaivalyanI prApti thaI nathI hAtI tyAM lagI e satA samAveza navapadanA trIjAthI pAMcamA pada sudhImAM eTale 'gurUpada 'mAM ja thAya che. sUri ke AcA` chatrIza guNa yukta hAya che jenI gaNatrI A pramANe che. pAMca IMdriyAnA vikAra rokanAra, navavidha brahmacarya rUpa guptinA dhAraka, cAra kaSAyathI mukta banelA, pAMca mahAtratadhArI, jJAnAcAra, nAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAra rUpa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [29 - - pAMca prakAranA AcArane pAlanArA, pAMca samiti ane traNa guNine dharanArA. A guNomAMnA ghaNA kharA upAdhyAya ane sAdhumAM paNa jarUra che ane hoya che chatAM enI pUrNatA sucaka pada sUrivaranuM gaNAya. AvI ja rIte paThana pAThanarU5 guNanI gaNatrIe upAdhyAyajImAM - pacIzanI ane sAdhumAM vartananA muddA para draSTi rAkhI sattAvIsa guNanI gaNanA karAyelI che. sAdhu-muni-zramaNa-nigraMtha-anagAra Adi gurUnA paryAyavAcI zabdo che. jo ke darekamAM arthathI taratamatA rahelI che chatAM sAmAnya bhAva sarakho ja che. A sivAya lAyakAta temaja jJAna-abhyAsa ane yogahana Adi kriyAnA dhoraNe pacAsa-upAdhyAya-pravartaka, vAMcaka,. paMDita-gaNi-anugAcArya, AcArya, sUri, bhaTTAraka, gacchAdhipati ane yugapradhAna, pUrvadhara ane gaNadhara rUpa nAmAbhidhAne che. je AtmAone tyAganuM svarUpa sArI rIte samajamAM utarI . gayuM hoya ane jemane mana "saMsAramAM rahevuM" e kedakhAnAmAM vasavA samAna lAgatuM hoya, tathA jemane bhAva saMsAranA kSaNika sukha parathI chellI DIgrI sudhI heThaLa utarI gayo hoya, teo mukhya rIte AtmakalyANa sAdhavA ane gauNa rIte svazakti anusAra bIjAne sumArganA darzaka thavA e utkRSTa jIvana svIkAre che. sAdhu jIvana jIvavuM sahela nathI. e paMthapara suvAsita gulAba karatAM tIkSNa kaMTaka vadhu patharAyelA che. tethI ja kahevAmAM AvyuM che ke -"saMyama patha ati Akare, vrata che khAMDAnI dhAra." Ama chatAM kabule ja chuTake che ke e vinA Atmadarzana kiMvA sva svarUpa prAptine anya rasto nathI ja. pAramArthika sevA paNa e dvArA ja suMdara rIte thaI zake che. e jIvana jIvanArA ja janatAmAM agara te sAhitya kSetramAM svasevAno sAro pAka taiyAra karI laNI zake che. temanA bedhake lakhANanI kiMmata amUlya aMkAvAnI. kAraNa eTaluM ja ke temanI pAse tyAgI-spRhA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -30] vagaranA Adarza jIvananI-mudrA che. emane mATe jevuM manamAM tevuM vacanamAM ane karaNImAM paNa te prakAra rUpa tripuTIne soga sahaja che. "khAMDI vacana karatAM zerabhara vartana vadhu asarakAraka nIvaDe che." e vAtane ukta purUSone kAryamAM Dagale ne pagale sAkSAtkAra thAya che. kaheNa evI ja karaNI e temane mudrAlekha hoya che. temanA jevA sate mATe gavAyuM che ke - "manasi vacasi kAye puNya piyUSapUrNA, tribhuvana mupakAra zreNibhiH prINayatiH / 'paraguNaparamANun parvatIkRtya nityam nijahRdi vikasantaH santi saMtaH kiyatiH // mana, vacana, ane kAyAmAM eTale vicAra, vANI ane vartanamAM punyarUpI amRtathI bharelA ne sakaLa vizvamAM upakAra varSAvatA sau koIne priya thaI paDatA, pArakAnA aNu jeTalA guNane parvata samo meTa gaNuM svaaMtarane sadA vikasvara yAne pramudita rAkhatA saMta purUSa vicare che. saMta ke gurUonI A vyAkhyAne ekAMta na saMbhave. utsarga sAthe ja apavAda joDAyela che. Hedges have thorws vA vADane kAMTA hoya e niyamAnusAre A niyama sarvatra lAgu na paNuM paDe. e jhabhA taLe ja keTalAka viparIta jIvana jIvatA hoya, emAM azakyatA jevuM nathI. vaLI enuM mApa kADhatAM mAtra vartamAna kALane ja jevAne nathI. atre e ullekha thaI rahyo che temAM khAsa karIne "gurUtatvamAM jainadharmanI draSTie kevI keTinA purUSane sthAna che tene kaMIka khyAla Ave e arthe ATale vistAra karavo paDyo che. TUMkamAM kahIye te "jJAna pUrvakane vairAgya " e gurU padanA mUlyavAna alaMkArarUpa che. gurUpadamAM Idriya para kAbu ne kaSAyanA radha uparAMta pAMca meTI pratijJAo jevI ke ahiMsaka rahevuM, satya vadavuM, dIdhA vagara pArakI cIja levI nahIM, AjIvana brahmacaryavrata pALavuM ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 31 saMyamI jIvanamAM upayogI thaI paDatAM upakaraNe vajIne kaI paNa jAtano parigraha na rAkhavArUpa che. A pAMcanuM pAlana kaDaka rIte tyAgI jIvana vAhakane karavuM paDe che. uparAMta rAtribhojananI baMdhI temane khAsa hoya che. je mahA pratijJAo viSe agAu kahevAmAM AvyuM temAM kAminI ane dhanane parihAra AvI ja jAya che eTale sAdhu janathI "kaMcana ane kAminI' rUpa saMsAranI madhalALa ghaNuM dUra ja rahe che. temane kevaLa deha TakAvavA arthe jema bhramara puSpane kliAmaNuM kiMvA ijA poMcADayA sivAya rasa cusI eka puSpathI bIjA para ne tyAMthI trIjA para jAya che tema dareka gharamAM pharI thoDe thoDo AhAra laI svajIvana jIvavAnuM hoya che. teo nathI te koIne AzIrvAda ApatA ke nathI te koIne zApa detA. kevaLa "mekSa'nI ja spRhA rAkhanArA teo rIte pAlana kare che te A pramANe (1) kSamA ( game tevA krodhI sAme paNa khAmoza rAkhanAra) (2) mArdavatA-saraLatA (3) ArjavatA-namratA (4) mukti dharma-nilepatA, (5) tapa (6) saMyama (7) satya (8) zauca (9) akiMcanatA ane (10) brahmacarya. A uparAMta kSudhA, tRSA vigere bAvIsa prakAranA pariSaho vA kaSTa jarA paNa manamAM dubhAyA sivAya sahana karavAnA ane anityAdi bAra bhAvanAmAM manane parAvavAnuM temanA dainika kartavyarUpa lekhI zakAya. navatatvamAMnuM AkhuM saMvara temaja nirjarA tatva, A gurUpadanI divya parAgane aMge AlekhAyuM che te saMbaMdhamAM AgaLa vAta AvanAra hovAthI atre vadhu laMbANa ISTa nathI. zrIrUSabhadeva temaja zrI mahAvIra svAmI athavA te pahelA ane chellA chananA sAdhuo mATe pramANe peta zveta vastro paridhAna karavAne dharma che, jyAre madhyakAlIna bAvIza prabhunA mATe e niyamanuM pharajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32] vIra-pravacana ApaNuM nathI. teo kiMmatI temaja raMgIna vastro paNa laI zake che. prathama caramane kAnuna pAMca bharata temaja pAMca airavratane baMdhana kartA che, jyAre bAvIza chananA muni jevuM vartana pAMca mahAvidehamAM vicaratA sAdhu samudAya mATe che. aDhIdIpa bahAra sAdhu jIvana zakya nathI. vidyAdhara: zreNImAMnA keTalAka vidyAcAraNa ke aMdhAcAraNa munio svazaktinA prabhAve naMdIzvaradIpa sudhI tIrthayAtrA nimitte jaI zake che, chatAM te sarvanI caryA ke gamanAgamanaAdinuM kArya tiyaMga leka puratuM ja che. - sAdhu jIvananA Azaye upara ja sAdhvI jIvana ghaDAyeluM che. paMca mahAvratarUpa pratijJAonuM pAlana Adi sarva niyamanI samAnatA tyAM paNa che; vizeSatA eTalI ja ke sAdhvIjIvanamAM moTuM pada mAtra pravatinInuM che ane cirakALa dIkSita sAdhvI paNa navI dIkSA lIdhela sAdhune vaMdana kare che. AnuM kAraNa dharmamAM purUSa pradhAnatA che teja che. vaLI sAdhu-sAdhvInA vAsa mATe jUdA jUdA upAyo che. ubhayamAM dharma zravaNa nimitta ke kaMI zaMkAnA nivAraNa kArya sivAya jarAM paNa maLavA ke sAthe rahevApaNuM nathI. brahmacaryane jarA paNa DAgha lAge tevuM vartana ke AcaraNa jainadharmamAM leza mAtra saMbhave tema nathI. anya bAbatamAM ene anekAMtavAda paNa ziyaLa pAlananA kAryamAM ekAMta sUcaka che. zILane dUSita karanArI khalanAne jarA mAtra tyAM sthAna nathI. anya darzana ke paMthanA sAdhuothI jainadharmanA sAdhu sAdhvInuM jIvana ghaNIkharI bAbatamAM caDhIyAtuM hoI pAlanamAM ati kaDaka che tethI ja tenI pavitratA ane puNyazlektA advitIya che. ukta sAdhu-sAdhvIone tapa rU5 jaLathI ja snAna karavAnuM hovAthI dravya jalanuM snAna temane mATe niSedha che, tevI ja rIte kezaleca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 'phi3 = = zarIrazauca AdinA niyamomAM keTalIka vilakSaNatA che. ene mukhya udeza jJAnI purUSoe jJAnanI uMDI draSTi pheMkI-avalokana karI ghaDa hevAthI bAhya najare jonArane keTalIka vAra ajAyabI pahoMce tema che chatAM te dareka niyama sahetu che. mATe TuMkAmAM eTaluM kahI zakAya ke saMyamI jIvana jarApaNa svachaMdanI gartAmAM gabaDI na paDe te mATeja e baMdhanI kaDakatA che. ethI svacchatA ke zuddhatAnI durlakyatA che ema samajavAnuM nathI. zrI vIranA zAsanamAM thayelA dhuraMdhara sari puMgavoe deza-kALane dhyAnamAM laI kivA dravya-kSetra-kALa bhAva e catuSkane anusarI keTalAka sudhArA vadhArA karelA che e saMbaMdhamAM atre ullekha asthAne hovAthI prastuta viSaya paratve atra pUrNa virAma thAya che. dharmasvarUpa jainadharma anya dharmo viA pathathI keTalIka bAbatamAM vilakSaNatA dharAve che, temAM mukhyapaNe tenI syAdvAdazailI, cAra bhAvanA ane AtmA ja karmajaMjIrane teDI paramAtmA thaI zake che e vAta khAsa dhyAna kheMce che. AgaLa deva svarUpamAM joI gayA tema arihaMta pada prApta karanAra vyakti dezakALa tarapha najara rAkhI, dharmanI praNAlikA bAMdhe che. dharma anAdi cAlyo Ave che chatAM tIrthaMkara prabhu pita pitAnA zAsanamAM ene je rIte prarUpavo hoya te rItanA rastAo yoje che. atre kahevAnuM eTaluM ja che ke prarUpaka kevaLa jJAnarUpI divya ArIsAthI vizvanI sakaLa vastu saMkalanA sAkSAt joI le che, eTale anya darzanakAronI racanA karatAM teozrInI racanAmAM jarUra vilakSaNatA rahe che, ne vaLI vastusvarUpane yathArtha sAkSAtkAra thAya che. gurUsvarUpamAM varNavI gayA tevA mahAtmAo ukta jJAnInA abhAva samaye, AjJAnuM jarApaNa ullaMghana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34] vIra-pravacana karyA vagara svazakti ane prApta karela buddhi prabhAva anusAra manuSya gaNanI samaja zakti para dRSTi pheMkI, ene yogya bhASA-alaMkAra sajAvI, raju kare che. rayArUvAda zailInI alaukikatA e che ke te koI paNa vAtane sarvathA niSedhatI paNa nathI tema kevaLa enuM samarthana paNa nathI karatI. jUdI jUdI apekSAthI vastumAM rahela svabhAva pramANe enuM prathakkaraNa karI sAra grahaNa kare che. bhinna bhinna dRSTibiMduothI e zailIdvArA satyanI tAravaNI thaI zake che. tethI ja ene "anekAMtavAda" paNa kahevAmAM Ave che. enuM saMpUrNa svarUpa jANyA vagara keTalAka tene anizcitavAda kahe che paNa te sarvathA kheTuM che. emAM uMDu avagAhana karanAra mATe pracalita paMthanA jhagaDA kivA mAnyatA phere jevuM kaIja rahetuM nathI. A zailI anya kaI paNa darzana ke matamAM nathI, tethI jaina dharmanI e eka vilakSaNatA che. cAra bhAvanA e prastuta dharmanuM khAsa cihna che ema bhArapUrvaka kahI zakAya. dareka paMthe pitAnI satyatAne Dake bajAvatA ane bIjA sarvane halakA citaratA najare Ave che; jyAre A bhAvanAothI alaMkRta thayela jenadharma pitAnA maMtavyane dalIlathI siddha karatAM chatAM bIjAmAM rahela satya svIkAravAnuM jarApaNa visarato nathI. enI bhAvanAothI e akhila vizvasaha mitrabhAva rAkhI zake che. bhAvanAonuM svarUpa vicAratAM A vAta sahaja samajAya tema che. kahyuM che keprhitciNtaa maitrI, paraduHkha vinAzinI tathA karuNA / parasukha tuSTi rmuditA, paradoSopekSaNamupekSA // athavA bIjI rIte kahIye te. sattveSu maitrI, guNiSupramodam kliSTeSu jIveSu kRpAparatvam / mAdhyasthabhAvaM viparItavRttau, sadA mamAtmA viddhAtu deva // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 35 bhAvA : (1) maitrIbhAvanA, eTale duniyAnA sarvAM jIvA sAthe mitra jevA sabadha. jema suhRdaparanA saMkaTane potAnuM gaNI, yathAzakti enA nivAraNanA upAye ceAjAya che tema pAtA sivAyanA dareka prANI sAthe badhubhAva rAkhI tenA hitanI ciMtAmAM tatparatA dAkhavavI enuM nAma maitrI bhAvanA, (2) prameAda bhAvanA, eTale potA karatAM guNAmAM je AtmAe adhika heya temane joI rAjI thavuM. arthAt pArakAnA sukhane joi, enI utkRSTa dazAne nihALI magna thavuM. yAne satASa dharavA enuM nAma pramAda. guNInuM bahumAna karavAthI petAmAM guNA Ave che ane ethI ulTu e pratye rASa rAkhavAthI hoya te guNe paNa naSTa thAya che. (3) karUNA eTale kame jene duHkhI anAvyA che athavA teA trAsa pamADI trAha pokarAvI che tevA jIvAnA tApo haravAnI vRtti. anyanuM kaSTa kema nivAraNa thAya evA je mananA pariNAma ane e sAthe tananA prayatnA enuM nAma ja kRpAdRSTi. (4) mAdhyastha bhAvanA, arthAt samavRtti ke taTasthavRtti. duSkRta AcaranAra ke pApapakamAM magna banelane upadezavArithI ghaNuMye siMcana karatAM-samajAvatAM hatAM jyAre te potAnA kArya mAMthI na haThe tyAre e AtmA upara jarApaNa dveSa na citavatAM, karmanI prakRttie smRtimAM lAvI, te jIva pratye taTasthavRtta dharavI athavA teA enA e kAryA prati durlakSya karavuM enuM nAma madhyasthatA ke upekSA. A bhAvanAe-aMtaranI preraNA-sau AtmAe pratye AcarI dekhADavAnI hAvAthI emAM jaina-ajainapaNuM jovAnu nathI, vaLI khubI paNa e che ke adhikaguNI pratye bahumAna ane ochA ke rIkhAtA pratye dhyA jyAre sarakhA sahu mitratA ane mAThA kAryo karanAra pratye zatrutA nahi paNa kevaLa samatA ke samabhAva! je dRrzI-nane A mudrAlekha che te na zAzvatu' hAya temAM zI navAi ! A lakSaNAvALA dharma, AtmAne kama badhaneAthI satvara cheDavI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana zake. e mATe ja eka sthAne dAna-zIla-tapa ane bhAvarUpa cAra prakAre dharmanirUpaNa karAya che, chatAM mukhyatA te bhAvanI ja che. pariNAmanI dhArA bhAvanApara avalaMbe che eTale ja ukta cAramAM prathamanA traNa karatAM enuM sthAna zreSTha che. bhAvanAnA addabhuta baLa AgaLa dravyasaMkhyA, AcAra viziSTatA ke tapAnuSThAna gauNa bane che. "AtmA ane karma' athavA to cetana ane jaDa agara te Soul and Matter sabaMdhamAM arihaMta dharmamAM jeTaluM kahevAyuM che teTaluM anyatra nahI jaDe. sukhanI vyAkhyA pacaraMgI chatAM kharuM sukha te Atmikaja che ane enI prAptimAM bahAranA sAdhane karatAM, mULa e AtmAnA pitAnA gharanA chatAM anAdi kALathI karmarUpI AvaraNethI DhaMkAyelA jJAna-darzana ane cAritrarUpa AMtarika upacAre ghaNuM karI zake che. tethI jaina darzanakAre "AtmA" ane "karma' rUpa ubhaya viSayamAM ati bArIkAIthI chaNAvaTa karI evuM te sarasa ajavALuM pADyuM che ke enA abhyAsakane mukta kaMThe prazaMsA karI kahevuM paDe ke A darzana anya darzanamAM advitIya che. jaina dharmanA mukhya be bhAga pADavAmAM AvyA che. (1) sAdhudharma (2) zrAvaka dharma. jeo saMsArane sarvathA cheDI daI, kevaLa Atma kalyANa arthe ja racyA pacyA rahevAnuM svIkAre temano samAveza sAdhu vibhAgamAM thAya che. paNa sRSTine moTe samudAya A niyamathI para hoya che tene saMsAranI mAyA ekadama choDavI kaparI lAge che, tevAmAM sAruM dharmanA niyamenI saMkalanA e bIjo zrAvaka dharma. khuda paramAtmA mahAvIra deva kahe che ke ubhaya mArgo paramAtmapadanI siddhi thaI zake che. e vAta ubhaya mATe aMkti karelI pratijJAothI paNa samajI zakAya che kemake paraspara ghaNuM sAmya temAM raheluM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [37 A bheda adhikArI paratvenA che. mAyA jALane vIrya pheravI je jaladI kApe che te saMsArane pAra satvara sAdhe che, chatAM vIrya utkaTa dAkhavavuM paDe che e bhulavuM joItuM nathI. ene mArga sAdhupaNAne sIdho chatAM kaMTaka bahula, Tuke chatAM kaSTa sAdhya, suMdara chatAM khAMDAnI dhAra sAme kaThaNa! jenAmAM evI vIryanI jAjavalyatA nathI, mAyAne kAbumAM laI enI chAtI para caDhI besavAnA parAkrama nathI tene sArU saraLa mArga joIe ane te zrAvakadharma. jyAM jhAjhA kaSTo veThavAnA na maLe ane jhAjhAM tape AcaravAnA na hoya! tethI A rasto saraLa chatAM ghaNuM vAMkavALo, sukhasAdhya chatAM lAMbA samaye phaLa ApanAra ane TuMkamAM kahIye te "vIrane nahiM paNa "madhyama che. sAdhu dharma pAlana saMbaMdhe pAMca mahAvrata ane zrAvaka dharmavALA mATe emAM keTalIka rakhAyelI chuTa rUpa pAMca anuvrata tathA e uparAMta guNavRddhinA kAraNarUpa traNa ' guNavrato" ane zikSAne AdhArarUpa cAra "zikSAtrata" maLI 'bAravrata" rU5 dvividhi dharma saMbaMdhe puSkaLa kahevAmAM AvyuM che. tatvavicAra ane vidhiprarUpaNA para jaina dharmamAM savizeSa kahevAyuM che. e sAthe naya, nikSepa ke pAMca samavAya athavA te samabhaMgI ke pramANuvAdane jarApaNa visaravAmAM nathI Avyo. enuM yathArtha mApa kahADavAne sArU kAgaLanA pRSTa e yogya sthAna nathI. kharuM sthAna te hRdayarUpI bhUmikA che. Ama chatAM e viya saMbadhe AgaLapara lakhavAnuM hovAthI ATalI sAmAnya vicAraNathI viramIzuM. uparokta prakAre "deva, gurU ane dharma" svarUpamAMthI pasAra thaI ApaNe have "jaina dharmanA bhUtakALamAM draSTi pheMkavAnI che, te vinA cAlu kALanA ItihAsanuM pAnuM adhuruM gaNAya. vaLI tatvanI carcAmAM bhAga laI AtmA-karmanA bheda-prabhede nirakhI levAnA che. kemake te vagaranuM jJAna upara TapakIyuM ja lekhAya. vaLI AcAra-vicAra saMbadhe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38] vIra-pravacana. jANuM laI anya darzane saha enI tulanA karI levAnI che te vinA Itara karatAM enI dizA bhinnatA nahIM samajAya ane chevaTe vartamAna 1 paristhiti samakSa khaDA thavAnuM che. e badhuM samajavA sArUM jaina ahityamAM ghaNuM graMtha che. tenA cAra bhAga pADavAmAM AvyA che. jaina dharmanuM sAhitya-cAra anuyoga) * AgaLa jaina dharmanA traNa mukhya tatvaviSe kahevAI gayuM. have * e dharma pravartakoe temaja temanI paraMparAmAM thayela sAdhu puMgavoe je sAhityanI racanA karI te tarapha jarA najara pheravIe. - Aje aMga-upAMgathI mAMDI vidyamAna dazAmAM jeTaluM lakhANa graMtha-pAnA ke pustaka rUpe draSTi gocara thAya che, te saghaLu nimna likhita cAra mArgamAM vaheMcI zakAya che- ? che . (1) dravyAnu ga-AtmA-karma-cha dravya-pAMca astikAya AThakama prakRtti-pAMca samavAya-Adi sarvaprakAranA tAtvika viSayanA ' pustakane A prathama kakSAmAM mUkI zakAya. [, (2) gaNitAnuM yoga-khAsa karIne A vibhAgamAM gaNatrInA viSayane sthAna prApta thAya che eTale temAM sUrya-caMdra-temaja jaMbudvipaprati-temaja tevA prakAranA kALa gaNatrI vigerenA lakhANane samA-- veza thAya che. (3) caritAnu ga-A bhAga para sauthI vizeSa sAhitya nayaNe paDe che. jeTalA caritranA graMthe che te tathA e sivAyanA jeTalA nAnA meTA kathAnakenA pustaka che e sarvanI gaNanA A yogamAM thAya che. . (4) caraNakaraNanuM yoga-A caturthaprakAramAM vidhivAdane lagatA yiAkaraNane sucavatA sarva lakhANane samAveza thAya che. mata pheranuM sthAna paNa ahIM ja bRhape dekhA de che. upara joyuM tema jainadharmanuM sAhitya vipula heI bhinna bhinna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [39 viSayamAM vikharAyeluM che. pravezakanI draSTiye kramasara janAvALuM vAMcana ekadama upalabdha thaI zake tema nathI. keTalAka graMtha evA paNa che ke jemAM kevaLa ukta cAra anugomAMne ekAda hoya; . paNa ghaNu kharate eka ja pustakamAM aMtarALe dareka anuyoganI vAta. AvI jAya tevI saMkhyA ja vadhAre draSTipathe caDe che. atreto e anuyogo uparathI nIce pramANe vibhAganI saMkalana karI AgaLa vadhavuM ucita dhAryuM che- ' (1) etihAsika vibhAga. (2) tAtvika vibhAga. (3) vrata-karaNI vibhAga. (4) vidyamAna sAdhana vibhAga. e cAranA sabaMdhamAM anukrame banatI saraLatAthI, pya thaI paDe tevI saMkSiptatAthI lekhinIne gatimAna karavAnI che. aitihAsika vibhAga- vIsamI sadImAM ghaNA kharAnuM maMtavya ema hoya che ke, jenI sAlavAra neMdha maLatI hoya kivA jenA upara AMgla zodhakee zIla razIkkA karyA hoya teTaluM ja aitihAsika gaNAya jyAre bAkInuM badhuM mizraNa vA daMtakathAnI zreNimAM mUkAya. A mAnyatA saha maLatAM thaI zakAya tema na hovAthI atre bhAra mUkI kahI devuM paDe che ke amArA vidvAna pUrva purUSoe jenI sAhityamAM guMthaNI karI che ane jene pratyakSa-anumAna ane Agama pramANanA majabUta AlaMbane prApta thAya che e sarvane paraMparAgata ItihAsanI kaTimAM mUkatA amane saha ja paNa Acake nathI AvatuM. labdha thatAM kAvyo sthAnake-rAsAo ke prazastio e sarvamAM kavinI zakti mujaba ochI vastI atizayokti agara varNana vizALatA avazya hoI zake chatAM mULavatu sAva ka95nA jALato nathI ja saMbhavI zakatI. zodhakonI lIlo mArga na cIMdhI zake teTalA khAtara enu maMhatva ochuM AMkavuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] vIra-pravacana e ziSTa nyAya na gaNAya. vaLI dravya-kSetra-kALa-bhAva rUpa cAlagInA kAraNe pariva`nA cAlu rahetI hAvAthI, vastunA zuddha rUpamAM aMkADA meLavavA paNa durlabha thaI paDe che; tethI e bAbata saMbaMdhamAM ahIM vadhu carcAnu prayeAjana paNa nathI. ghaNA ghaNA varSo pahelAnI vAta che. jaina siddhAMta anusAra e pahelAthI trIjA ArAnI vAta kahevAya. e kALe A bhArata varSamAM mAnavIo vasatA hatA, chatAM ApaNA jevA kAvAdAvAthI bharelAM nahi. kevala bhALA ane drika. tethI emanu sAmudAyIka nAma * yugalIka' yAne yugalI paDayuM hatuM. mAtra kalpavRkSanI shAyathI gujArA calAvI, bhaugika jIvana jIvatAM-naranArInA joDale janmatA ane pakava vayanA thatAM teeja pati-patni rUpe jIvana gALatA. emane mana bhAI mhena jevA sAdhanA khyAla na hatA tema pApapunya rUpI bArAkhaDI chuTavAnI samaja paNa nahAtI. Achu jANutA eTale echI mUrchAthI jIvana vItAvatA. paNa aAyanA cakramAM temanA vAre AvyA-e jIvananI sukhaprada kSaNe! adrazya thaI paDI. yugalIka kALanI TikA bharAi rahI. kalpavRkSa rIsAyA ke zuM? paNa pUrvavat abhilASA pUraka na rahyA. daramIAna nAbhikulakarane tyAM zrI rUSabhadevane janma thayeA. prabhu mAtA marUdevIe cauda moTA supanA ( svapna ) dekhyA. prathama vRSabha nirakhavAthI, garbhanA tevA mahimA avadhArI laI, putra janmatAM ' tRSabha ' evuM nAma sthApyuM. dehakAMti suvaNuM samI suzobhita hAI ' vRSabha ' nA cinha ukta heAvAthI paNa 'vRSabha' nAmanI yathArthatA svIkArAI. yugalIka kALa asta thaI cukayA hatA eTale pachI ka bhUminA sarjanane yAga teezrInA haste nirmAyelA heAvAthI, zilpalipi, ane kaLAnA prathama dAtA--gurU--te ja banyA. vinaya guNavALA yugalIkAnA AcaraNathI AnaMda pAmI IMdra nagarI vasAvI enuM vinitA nAma ApyuM. prathama rAjyAbhiSeka paNa zrau rUSabhane ja karyAM. parakIya . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [41 kanyAnuM prathama pANi grahaNa paNa temanAthI ja AraMbhAyu arthAta TuMkamAM kahIyete AjanI karma pradhAna bhUminA mULa maMDANune pAyo temanAthI ja naMkhAyo eTale temanuM dvitiya nAma AdinAtha paNuM suprasiddha thayuM. pAMcaso dhanuSyanI uMcAIvALA te mahApurUSane, sumaMgaLA, sunaMdA nAmA be mahiSIo, bharata, bAhubali vI. se putro ane brAhmIsuMdarI rUpa be putrIone parivAra thaye. AyuSyane atimeTo samaya gRhavAsamAM vitAvyA bAda teozrIe, anagAratva svIkAryuM. teo pahelA ja sAdhu thayA. temanI sAthe ja ke ghaNuM rAjaputroe ane samevaDIyA kSatrIputroe saMyama svIkAryo paNa cagya rIte pAlana karI zakyA nahIM. zrI vRSabha te traNa jJAna yukta hovAthI cAritramArganA kAnune jANatA hatA paNa sAthene samudAya ethI ajJAta hatI; vaLI bhakika evA yugalIke paNa munidAnanI vidhithI ajANa hatA eTale prabhu sAthenA kaccha Adi muni samudAye amuka samaya paryata sudhAnI yAtanAo sahana karI paNa Akhare vanapaka phaLe para jIvana gujAranAra banavAthI teo tApase gaNAyA. prabhuzrIne varSa paryata kalpanIya AhAra na malyo. pazcAta zreyAMsa kumArane ghera prathama pAraNu IzkarasathI karyuM. te dina AjapaNa akSaya tRttiyAnA parvatarika vikhyAta che. temanA putranA nAma parathI, bhAgamAM AvelI dharatInA nAme paDyA. udAharaNa tarIke aMgakumAra parathI aMga deza, sovIra parathI sauvIradeza. bharata rAjane cakravatanI sIola (nizAnI) samA cauda ratnonuM sAnidhya maLatAM temane chakhaMDanI sAdhanA mATenA prayANanI taiyArI karavA mAMDI. daramIAna dharmasaMkaTa prApta thayuM. banyuM emake Ayudha zALAmAM cakraratna ane purimatAla nAmA parAmAM prabhuzrI rUSabhadevane kaivalya upanyAnA samAcAra sAthe malyA. ghaDIbhara rAjavIne manamAM dhaDabhAMga thaIke prathama kenI pUjA karUM? paNa. chevaTane pheMsale kSaNamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara] vara-pravAsana ja AvI gayA. laukika karatAM lekara kAryanuM mahatva vadhu samajAyuM ane "rIjhava eka sAMI, lekate vAta karerI" evI agratAthI prabhujI tarapha pagalA mAMDyA. kevo divya prasaMga ? bAra parSadA maLI che. trigaDha maLe tejathI jhaLahaLa thaI rahelA, azoka vRkSathI alaMkRta banelA siMhAsana para trilokanAtha virAjyA che. caturvidha saMghanI sthApanA karI rahyA che. anujJA ApyA bAda divya cUrNanI varSA varasI rahI che. Aje enA svapnA lAvavA rahyA ! e yuganuM AvyuM dhanya che. pauraSIya be prahara) vItI jatAM anagArIne AgArInA kAryo bhinna dizAmAM zarU thayA. prabhuzrIe pRthvItala para adana karI "zAsanane vijaye vAvaTA pharakAvyo" bharatajIe mAgadha, varadAma, ane prabhAsa sAdhIne vaitADhayano mArga lIdhe. tamistrA' guphAne oLaMgI, kirAta vRMda para svAmItva sthApyuM. "khaMDa prapAtAnA mArge nikaLI navanidhi prApta karyA ane e rIte sAThahajAra varSe bhArata khaMDanI pradakSiNA karI ayodhyA (vinitA) mAM paga me. paNa cakra ratna te rUsaNa lIdhuM. cakItvanI sAdhanA adhurI bhAsI. navANu bhrAtAne rAjya smRtipaTamAM ramyA. punaH nizAna pharakayA. pitu rAjya para cakrInI mAlikI te vRSabha putrothI kema sahI jAya! aThThANuta kamara kasI nikaLI paDayA pitAjInI salAha levA. saMsArane tRNa gaNanAra parama bhegI te laDavAnI salAha ApavAnA hatA?" emaNe vairAgya raMgI amRta pAyA. zastro pheMkI daI e sarve tyAgI banyA. utkaTa vIryane karmAzrava karatuM rokI "saMvara'nA paMthamAM pheravyuM. rAjya lakSmIne Takkara mAre tevI kaivalyazrIne prApta karI. paNa eka haju bAkI rahyo. enuM nAma bAhubali. guNamAM paNa nAma pramANe takSazilAne svAmI, bahalidezane mAlika, prajAno mAnIte pAlaka, koInuM paNa Adhipatya na svIkAre tyAM bhAratanuM kevuM! sAthe ramelA ne keTalIye vAra bharatajIne harAvelA! dUtane saMdeza zravaNa karatAM ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrapravacana [43. jenA rome romamAM akathya ukaLATa vyApI rahyo. sArAye aMgapara vIratA nRtya karavA lAgI. eTalA ja zabdo bahAra AvyA ATalI rAjya samRddhithI paNa vakila bhrAtAne lebha na zo ke pitRdatta bhAga para AMkha mAMDI ? phikara nahIM A bhujAne svAda cAkhyA vinA zAMti na vaLatI hoya te AvI jAva raNamedAnamAM vijaya vinA svAmitvanI AzA kevI! ubhaya baMdhuo vacce ghera, raNayajJa AraMbhAya. ahiMsArUpI anupama maMtranA prakAzakanA putrane hAthe eno hAsa thavA lAgyo! lohInI nadIo vahI! vibudhee. vacce paDI, sainyane laDatA aTakAvI dvayuddhathI jayaparAjayane nirNaya lAvavAnuM nakkI karyuM. cAra veLA te vijayazrI bAhubaline varI cu. " pUrva bhavanI vaiyAvacca (sevA)ne e pratApa! chellI zarata zarU thaI bharatajInI muSTithI DhIMcaNa sudhI bhUmimAM dabAyelA, pracaMDa zaktidhArI, bAhubaLie jyAM pralayakALanA vAyu samI muSTine bhamAvI tyAM saunA rakta zeSAI gayA ! cakrI hatA na hatA thavAnI paLo gaNavA mAMDI.. paNa acAnaka vicAra , bAhubaLie bhujA sthaMbhAvI. Akhare tyeka bhrAtA, pitAne sthAnake, vaLI cakravartI ! ene aMta mAre hAthe na ghaTe." muSTi pAchI paNa na phare. tyAre kezalecana eja dharma. basa . sAdhu jIvananA pUnita paMthe prayANa -STa baMdhu caraNamAM paDyA. khamAvIne chuTA paDayA. krodha-mAyA ne lebhane jItI lenAra bAhubaLi mAnanA phAsalAmAM sapaDAyA! laghu badhuone vAMdavA paDe teTalA khAtara prabhu samIpe na jatAM kAryotsargamAM sthita thaI ubhA. kevala dharma dhyAnamAM ja mana parovyuM; chatAM mAnathI na chuTayA hovAthI kevalya Aghu paNa na AvyuM. A sthiti lagabhaga varSa sudhI cAlu rahI. velaDIethI viTANuM ane pakSIothI ghavANA chatAM dhyAnamama dazAmAMthI eka rUMvADuM paNa na pharakayuM. paNa lAcAra! sakaSAyIne te kevaLajJAna hoya paNa kharAM ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana - trikALadarzI AdinAtha prabhu te jJAnabaLe A sarva vyatikara jANI cukayA hatA. paramArthanA sAgare maryAdA najIka rahelI nihALI. tarataja paristhitithI vAkepha karI brAhmIsuMdarIrUpa sAdhvIyugmane tyAM javAnI AjJA karI. ekAMta pradezamAM atula kaSTa veThI jenI kAyA zyAmavarNa thaI gaI che evA muni bAhubaLane dhyAnanA UMDANamAM dIThA-vIrA mArA gaja thakI utaro, gaja caDhayA "kevaLa" na hAya re" eTalA izArArUpa vacane vadI e te mAge paDI. paNa ahIM te dhyAnamAM bhaMgANa paDayuM, vicAramALAnA maNakA rathanA paDA mAphaka pharavA lAgyA. gaja zo ne vAta zI? sAdhvIo te mRSA vade? AtmAmAM vicAra jyoti prajavalita thaI punaHsarca lAITathI khUNe khUNA zodhavA lAgI tyAM te vaye anu ja chatAM jJAna karI gariSTa evA baMdhane zA mATe vAMdu evo abhimAnarUpI hasti najare caLe ene oLakhI lIdhe. satyane patha che zarAne " e niyama mujaba tarataja vAMdavA javA paga upADayo. garvanuM ummulana thayuM. aMtara nirmaLa banyuM, ane tarata ja kevaLa jJAna prAptinA dudubhi vAgyAM. - marUdevA mAtAne te prabhuzrIne kaivalya thayA pachI riddhi sahita vAMdavA jatAM, putranI saMpadAnA pautra bharata mukhe varNana sAMbhaLatAMja hasti-skadha para kevaLa jJAna thayuM hatuM ane AyuSyane aMta AvI gayela hovAthI tarataja e meNe sidhAvyA hatA. kuTuMbamAM ukta prakAre vaDila tarike cakrI bharatezvara rahyA hatA. kaccha mahAkacchanA putra nami vinamine, prabhu pratyenI temanI aDaga bhakitathI prasanna thaI, nAgakumAra dharaNeke vaitADhaya parvata para 110 nagara vasAvI ApyA bAda, keTalIka vivAo paNa zikhavADI hatI. tyArathI ja vidyAdhara vaMzanAM bI pAyAM hatAM. rAjapiMDa hovAthI bharatarAjanA gharane AhAra prabhuzrIne te - asvIkAryuM hatuM. eTale rAjAne mATe supAtra dAnanAM dvAra baMdha ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [45 ==== rahevAnAM ne! AvI sahaja zaMkAnuM samAdhAna ApatAM tIrthapatie bharata prati kahyuM ke ema na samaja hAra mATe te AkhuM zrAvakazrAvikA yAne svadharmI baMdhurUpa kSetra paDyuM che. enI yathAzakti zuzruSA jarUra kara. emAMthI ja tIrthakaro gaNadharo kivA munivaro ane sAhuNIo vigere sarva pAkavAnA che. enA vaDeja caitya pratimA jJAna, ane tIrtha AdinI rakSA thavAnI che. emAM kharcAtI lakSmIne samAveza. supAtra dAnamAM ja thAya che. tarata ja cakrIe rasoIAne AjJA ApI dIdhI paNa vividha rasavatInA mehe ane vinA parizrame prApti thatI hovAthI divasanuM divasa saMkhyA vadhatI ja cAlI ! bhakti bAju para rahI gaI ane yAtanA vadhI paDI. vicAra karatAM bhUpatine A mArga vivekabharyo na lAgyA. udyama vinA mAtra bhojana lAlasA e te jIvana bigADanuM kAraNa jaNAyuM. tarata ja temaNe adhyayana sArUM cAra vedanI pejanA ghaDI. pratidina jamanAra mATe enuM paThana pAThana Avazyaka TharAvyuM. vaLI. teoe niti mavAnuM vadhati maya tA Adi mAna" rUpI zloka pitAne (bharata mahArAjane) saMbhaLAvIne ja bhojanazALAmAM javuM evo kAnuna karyo. vaLI temanA zarIre kAkiNI ratnavaDe. "jJAna, darzana, cAritra" rUpa ratnatrayanA bhAvasUcaka traNa rekhAo karI ke jethI emAM adhikAra vinA anya koI ghusI zake nahIM ane rasoyAne oLakhANa paDatAM vAra paNa na lAge. A rIte jJAnArjanamAM rakta rahenAra eka navo varga ubhe thaye je jate divase "mAhana" tarike khyAti pAmyo jenuM samaya jatAM "brAhmaNa rUpamAM parivartana thayuM. bharatarAja cejita vedanA nAma. (1) saMsAradarzana, (2) saMsthApana parAmarza, (3) tatvAvabodha, (4) vidyAprabodha hatAM. paNa pAchaLathI temAM ghaNuM ghaNuM meLamUka karavAmAM AvI. kudaratI bane che tema zarUAtamAM sAruM kArya paraMparAmAM ochI samajathI kivA potIkI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana zithilatAnA saMrakSaNa mATe kevuM vikRta svarUpa dhAraNa kare che tene khyAla uparanI vAtathI sahaja AvI zake che. aSTApada giri para prabhuzrI te siddhipadane varyA; e veLA de ane mAttvoe duHkhAte haiye nirvANa prasaMga ujavyo. cakrIe e sthAne siMhatiSadyA prAsAda karAvyo. bhArata varSanA prathama cakravatI bhUpALa tarike zrI kaSabhaputra bharate cIrakALa rAjya karyuM. temane sUryazA pramukha saMkhyAbaMdha saMtAne prApta thayA. cosaTha hajAra te aMte urIo hatI. bIjI riddhine pAra na hato. eka dina arisA bhuvanamAM pharatAM aMgulI parathI eka mudrA sarI jamIna para paDI. nRpatinuM dhyAna tarata ja e tarapha kheMcAyuM darpaNamAM pAMdaDA vihuNa aTulI DALI samI bhUSaNa rahita AMgaLI jotAM ja mana bhAvanA zreNImAM AgaLa vadhyuM. eka tarapha dehaparanA AbhuSaNe eka pachI eka utaravA lAgyA ane bIjI bAju saMsAranI ane emAM aharniza dRSTigocara thatAM padArthonI anityatA nihALatuM magaja vadhu uMDu utaravA lAgyuM. jotajotAmAM vicArazreNI AdhyAtmika pradezamAM pUrNa chuTathI viharavA maMDI. dhyAnanI jhaDI sajjaDa jAmI. enI utkaTatA vadhI gaI TuMka samayamAM ghaDaparanA vilAsI chakhaMDanA svAmI, kaivalyathI vibhUSita banI traNa lekanA pUjanika saMta thaI paDyA. dee sAdhuveza hAjara karyo ane bharatajI rAjyadhurAnA bhArane phagaTI daI, taMtranI mAyAjALane tilAMjali ApI vizvanA cokamAM kevaLa janakalyANa arthe nIkaLI paDayA, jIvananA aMtima zvAsa sudhI upadeza vArinA siMcana cAlu rAkhyAM. pitA-putranAM AyuSya sarakhAM hatAM, corAzI lAkha pUrvo eTale ati ghaNAM varSo, pitA tIrthakaranI zreNImAM agrapade putra cakravatInI gaNanAmAM agrapade prabhu pahelAM mekSe sidhAvyA; ane keTalAka samaya bAda munizrI bharata paNa teja sthAne pahoMcyA, ubhayanAM jIvana sArthaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [47 thayAM. karmayuganI zarUAta A rIte thaI ayodhyAnA siMhAsane sUryazA AvyA. pratijJA pAlananI aDagatAthI temanuM nAma itihAsa pRSTa para rikSare kerAyeluM che. paraMparAmAM thayela keTalIka peDhI sudhInA rAjAo darpaNAgAramAM ja kevaLajJAna pAmatAM hatAM. AThamI pATe. thayela daMDavIya bhUpALe zrI zatruMjaya tIrthane uddhAra karAvyo hate. vakhatanA vahevA sAthe, kAkinI rannA abhAve suvarNa, rajata, ane aMtamAM sUtranA upavitanuM paridhAna zarU thayuM. ati ghaNuM varSo pasAra thayA bAda e ja ayodhyAmAM prabhutrI RSabhathI zarU thayelA Iku vaMzamAM ja, chatazatru bhUpanI vijayA nAme rANInI kukSie bIjA tIrthakara zrI ajItanAthane janma thayo. temanI kAyA suvarNavarNI hatI ane temane gajanuM laMchana hatuM. pAsA bALa ramatAM keTalIye vAra vijyA rANIno parAjya thato paNa jyArathI prabhujIva garbhamAM Avyo tyArathI eka paNa parAjaya khamavo paDayo nahIM. ajItanAtha nAma pADavAmAM e paNa eka nimitta kAraNa. bAkI te tAtvika dRSTie dareka prabhunA nAmanA jUdA jUdA rahasyayukta arthe thaI zake che. "yathA nAma tathA gunAne meLa paNa te ja maLe. sagara nAmA bIjA cakravartI paNa temanA ja zAsanamAM thayA temane jalDa Adi sATha hajAra putro hatAM. ekadA tIrtha aSTApadanI yAtrAe teo nikalyA. siMhaniSadyA prAsAdamAM virAjamAna maNimaya biMba joI teo AnaMda pAmyA. bhAvikALamAM koI AzAtanA na kare e hetue tIrthanI AjubAju pharatI khAI bodavAne vicAra thayA. daDaratna te sAthe ja lAvyA hatA eTale jhaTa amala karyo. pRthvInA paDe vijaLIka baLanA dhasArAnI mAphaka thatAM tIvra khodanathI upaDavA mAMDyAM. TheTha nAgaka sudhI bhaya picI thaI gaI. nAgarAja ATopa karI doDI AvyA, paNa cakrInA saMtAnane nirakhI dhIrA paDyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] vIra-pravacana pitAnA bhuvanamAM pattA kacarAnI kahANI kahI. kAryathI viramavA jaNAvI e te sidhAvI gayA. paNa jahu kumAranuM hRdaya zAMta na banyuM. khAI pANI vagara rahe te pUrAI javAnI dhAstI lAgI, eTale lAgalA ja gaMgA nadIno pravAha vALI lAvyA. saritAnA pravAha keTaluye nukazAna karI nAMkhyuM, nAga bhuvAmAM pANI bharAvA mAMDyuM. nAgadeva punaH krodhAyamAna thayA. sagara tanujenI uddhatAIthI AvezamAM AvI jaI, temane bALIne bhasma karI nAkhyA. Ama acAnaka ekI. sAthe sATha hajArane keLI thaI gaye. AmAM bhavitavyatAnA hAtha ane karmarAjanA prapaMca jarUra samajI levAnA. pUrve e sarva jIvoe sAthe ja karma upAjeluM tethI vipAka paNa sAthe pAmyA. sAmaMtAdi sakala parivAra je ke A prakopamAMthI bacI gaye chatAM cakrIne zuM javAba de evA bhayathI eTalI hade vyAmUDha thaI gayo ke, tyAMthI ati maMda gatie rAjadhAnI prati kUca karavA lAgyo. cakIzvaranA prabaLa hutAzanamAM teo bhasma thaI javAnA ema temane Dagale pagale pratitI thavA lAgI. keTalAkane te sajAvIne potAnuM mukha batAvavA, karatAM tyAMja yamarAjanA atithi thavAnuM ucita lAgyuM. - sagara cakrI je ke dharmavAsita hadayane hate chatAM Akhare eka manuSyaja hate. eka uccAre pitAnA tanuja gaNanA parapheka prayANa samAcAra zravaNa karatAM jarUra tenuM hRdaya cIrAI jAta. devanA svAmIe avadhi jJAnathI A sthiti pArakhI laI, vipra veze tyAM AvI, potikA mRta putrane punaH jIvana arpaNa karavAnA miSe saMsAranI asAratA, ane AyuSyarUpI dorInA tUTavA bAda pharIthI sAMdhavAnI azakyatA saMbaMdhe temanA ja mukhe zabdoccAra karAvyA. sagararAja aMtamAM vipra vezamAM rahelA zakane "marelAM te jIvatAM thayAM jANyA che?" ema kahI "nirca saMta mata sarvama cat nayanA vAkyanuM smaraNa karatAM zokane visAre pADavAnI salAha ApI. jyAM aMtaHpuramAM padhAre che tyAM sAmaMtagaNanA mukhathI sATha hajAranA svAhA thayAnA samAcAra karNa para paDayA. sakhata vAvAjhoDAnA tephA-- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [49 nathI jema vRkSa ukhaDIne jamIna para paDI jAya tema rAjana paNa dharaNa para DhaLI paDaye. bebhAna dazAne pAmI gayo. tarata ja rAjavaidyone teDavA mANaso deDayA. aMtaHpuramAM vAyuvege vartamAna prasaratAM sarvatra hAhAkAra thaI rahyo. maMtrIzvaranA yatnathI bhUpa zuddhimAM Avyo, chatAM paritApa lezamAtra jUna mahete the. bhUdevane saMsAranI asAratA samajAvanAra ghaDI paranA e rAjavImAM atyAre bRhad aMtara bhAsatuM hatuM. A parivartananuM kAraNa "mArApaNunI buddhi" sivAya anya na hatuM, tethI ja jJAnI purUSoe "huM ane mAruM" rUpa maMtrane jagatane aMdha karanAra tarIke karyo che. dvija dUra gaye ja nahotuM eTale upacArakanA Agamana pUrve ja tyAM deDI Avyo ane tene zuddhi saMprApta thatAM ja pUrvani prasaMga yAda karAvI upadezane AcaraNamAM mUkI batAvavA vinavaNI karI. enA vAphabANathI rAjAnA meha-AvaraNe dUra haDaselAyAM. karmo para najara gaI. achata chane lIdhelA mArganI utkRSTatA dhyAnamAM AvI. turtaja dhairyanuM avalaMbana grahI, sagAMsaMbaMdhI ane prajAjanane zAMta karI, saune vidAya karyA, daramiAna khAImAMnAM ubharAI jatAM pANI pravAhathI jenAM ghare pralayadazAne pAmatA hatA evA khAI najIkanA grAmyajanonI vinavaNIthI jahuputra bhagIrathane pravAha-niyamana karavA sArU mokalavAmAM Avyo. ene khAInA pravAhane punaH gaMgAmAM pAcho vALyo ane punaH pANI na ubharAya tevI vyavasthA karI grAmavAsIone nirbhaya ryA. tyArathI gaMgAnuM bIjuM nAma bhAgIrathI paDayuM. vaLI bhagIrathe svapitAnA temaja anya kAkAonA asthione paNa pravAha sAthe pAchA vALAne gaMgAnA jhaDapathI vahetA nIramAM meLavI dIdhA. tyArathI janatAmAM asthine gaMgAmAM padharAvavAnI prathA zarU thaI. bhagIrathane rAjyasana soMpI, cakrI sagare zrI ajitaprabhu pAse pravajyA svIkArI, zuddhabhAve tenuM pAlana karI, siddhagati prApta karI. keTaleka kALa bIjA tIrthapatinA mokSagamana bAda vyatIta thaye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50] vIra-pravacana tyAre zrAvastI nAmA nagarImAM chatArI rAjavInI senAbhidhAnA rANInI kukSie trIjA jana saMbhavadevane janma thayo. dezamAM sakhata dukALa paDyo hato paNa prabhu garbhamAM AvyA bAda aNacaMtavyo pRthvI para dhAnyane saMbhava thavAthI suvarNa varNanI kAMtithI dIpatAne azvanA cinDathI aMkita thayelA putranuM nAma saMbhava sthApavAmAM AvyuM. zatakane sahastrakAnAthI paNa ati moTI saMkhyAmAM varSonA vahANuM vAyA bAda ayodhyAmAM saMvara nAmA nRpa ane siddhArtha nAma rANIne ghera cothA jana abhinaMdanane janma thayo. prabhunA garbhe AvyA bAda zadra vAraMvAra siddhArtha mAtAnI stuti karI jatAM hevAthI. ene garbhane prabhAva mAnI. sonA samI dehalatAvALA bALakanA nAma karaNa saMskAra kALe "abhinaMdana" evuM guNasaMpanna nAma rAkhavAmAM AvyuM. pAMcamA sumatinAthanuM janmasthAna paNa eja pavitra purImAM nirmAeluM. pitAnuM nAma megharatha ane mAtAnuM nAma sumaMgaLAdevI, prabhuzrInuM nAma sumati rAkhavAmAM, temanA garbhamAM AvyA bAda rANIe tela nimnalikhita nyAya-nimittabhUta hato. ekadA eka vaNika zreSTinA avasAna bAda enI ubhaya strIo milkata arthe, laDavA lAgI. nAnI strIne putra thayuM hatuM jyAre moTI vAMjhaNI hatI, chatAM bALakane ucheravAmAM ubhaye bhAga lIdho hovAthI bhAgye ja koI jANI zakatuM ke A bALaka amukane ja che. paNa have to hakkane muddo upasthita thavAthI Akhare takarAra rAjadarabAre AvI. banne putranI mAtA thavAne dAvo karavA lAgI. kevI rIte nyAya teLavo e eka gUDha prazna thaI paDyuM. Akhare A vAta aMtaHpuramAM jaI pahoMcI. garbha prabhAvathI rANIne enuM nirAkaraNa karavuM sahaja lAgavAthI. paDado naMkhAvI te darabAramAM AvI beThI. tarataja dareka vastuone sarakhe bhAge vaheMcaNI karavAnI AjJA karatAM putranA paNa be sarakhA kaTakA karavA kahyuM. A sAMbhaLatAM ja putranI kharI mAtAnA hozakoza uDI gayA. teNIne putra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -vIra-pravacana [51 pratyene naisargika prema uchaLI Avyo. eTale kaTakA thavAmAM putra samULage jIvatarathI jAya che tenAthI kema sahyuM jAya ! tarata ja e AgaLa AvI belI uThI; rAjamAtA, hAre e putrane bhAga nathI joIta tema A saMpattithI paNa saryuM mAre putra jIvatA raheze to dUra rahI huM tenuM mukha joI saMtoSa mAnIza mATe hArI moTI bahenane sarva soMpI gho, sabhAjana sau cakita banyA. rANIe pairyatAthI kahyuM ke sau koInI have khAtrI thaI cukI haze ke A putra A nAnI bAIne ja che. putranA zIrapara maraNAMta kaSTa AvI paDavA chatAM jenA hRdayanuM pANI sarakhuM uchaLatuM nathI evI A moTI bAI tenI mAtA haragIja nathI; mATe sarva mAlamita hAnIne seMpI teNIne ghara bahAra kADhI mUke ke jethI punaH AvuM AcaraNa na Adare. chaThThA padmaprabhune janma, pAMcamA jInanA nirvANa pachI keTalAka kALa vyatIta thayA bAda, kauzaMbI purImAM zrIdhararAjane ghera thaye hate. temanI mAtuzrInuM nAma susImA rANI hatuM. prabhu garbhamAM AvyA bAda padma arthAta raktavarNI kamaLanI zayA para suvAne Dehale thavAthI tema ja janma bAda prabhuzrInI dehakAMti lAlavaNuM padyasama zobhatI hovAthI padmaprabhu evuM guNa niSpanna nAmasthApana thayuM. sAtamA supArzvanAthanI janmabhUmi vaNArasI nagarI hatI. pitAnuM nAma supratika ane mAtAnuM nAma pRthvIdevI hatAM. mAtAnA banne pAzA (paDakhA) rogacyApta hatAM paNa prabhu garbhamAM AvyA tyArathI e dazA palaTAvA mAMDI. roga nimULa thaI gayo ane ubhaya paDakhA kamaLa banI senA sarakhA dipavA lAgyA. e kAraNathI ja kanakasamI kAMtivALA prabhunuM nAma supArzva rAkhavAmAM AvyuM. AThamA caMdraprabhu e caMdrapurI nAmA nagarInA svAmI mahasena rAjA ane lakSmaNadevI rANA pratApI putra thAya. temanI dehalatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ] vIra-pravacana zvetavarNI hAI ujvaLa zazI sama zAlatI hatI. prabhunA garbhamAM AvyA bAda rANIne caMdranuM pAna karavAne dohada thayelA. buddhimAn maMtrInI salAha anusAra pUrNimAnI rAtrie khAkArAvALA chAparA taLe dudhathI bharelA thALamAM caMdramAnA pratibiMbane AkarSI laI tenuM pAna karAvI e pUrNa karavAmAM AvyA. mAtAnA bhAva uparathI ne dehanI kAMtine lakSI ca Mdraprabhu evuM nAma sthApyuM hatuM. navamA suvidhanAtha yAne puSpadaMta prabhu kAka'dI nagarInA sugrIvarAja ane zyAmA rANInA patAtA putra hatA. garbhamAM prabhu AvyA bAda rAjA rANI bhalI prakAre uttama vidhi-vidhAnathI dharmAMkaraNI karavA lAgyAthI suvidhinAtha nAma sthApyuM, vaLI temanI daMtakta macakudanA puSpanI kaLI sarakhI ujjvaLa heAvAthI itara nAma puSpadaMta. zarIrane varSe zveta hAI prabhunI zAbhAmAM abhivRddhijanaka hato. A jInanA nirvANa pachI A bhAratabhUmimAM, dharmanA nAme ghaNAM dhatIMgeA praoN. bharata sthApita ' mAhanA ' ke jemanA va'zo uttama prakAre brahmacarya pALI, pAnapAna rUpa jJAnAdhyayana karatA heAvAthI brAhmaNA ' nAmathI suprasiddha thayA hatA; temanAmAM zanaiH zanaiH zithilatAe praveza karyA. vaza utAra AcAravicAra narama paDavA mAMDayA. khrahmacarya ane jJAna visarAI jaI ene sthAne tRSNA ane ajJAnatA ubharAvA mAMDI. samaya jatAM temanA vaMzajoe lAbhane pUrNa karavA sArU dAna prazastinA nAme kapAla kalpita sUtreAnI racanA karI, lekavRMdamAM ene pracAra zarU karyo. suvidhinAthanA zivagamana bAda zItalajIna thayA te daramiAnanA lAMbA gALAmAM A prAhmaNa samudAye eTalI hada sudhI peAtAne prabhAva prasarAvye ke ghaNA temane gRhastha vezamAM gurU tarike pUjavA lAgyA. asaMyati pUjAne prAraMbha ahIMthI ja AgaLa vadhyeA. AdikALanI saraLatA atyAre javalle ja C Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 53 nayanapathamAM caDavA mAMDI. pagale pagale beTI mAnyatAnA kadAgraha dekhA devA lAgyA. A sthiti madhyAhe pahoMce te pUrve dazamA prabhu zrI zItala nAthane uddabhava thayo. bhakilapura nagaranA kadaratha rAjAne ghera naMdA rANanI kukSie prabhu avataryA. pitA keTalAka samayathI dAha javaranA regathI pIDAtA hatA, ghaNuM ghaNuM upacAra karI cukyA hatA chatAM zAMti nahotI thaIdaramiAna garbhavatI rANInA hAtha karavAthI acAnaka zItaLatA prasarI gaI, alpakALamAM ja javara jaDamULathI naSTa thaI gaye. ethI ja guNayukta zItaLanAtha nAma sthApyuM. suvarNavaNuM kAyAvALA e chane saMyama svIkAryA bAda prathama kArya asaMyati pUjAmAM rahela ajJAnatA ane asatyatAne ughADI pADavAnuM karyuM. siMhapurInA vinurAjA ane viSNurANanA putra te agIyAramAM zreyAMsa prabhu. kaMcana samI nirmaLa kAyAvALA prabhu garbhamAM AvyA pachI ekavAra nagarInA eka devAlayamAM devo sAthe pUjAtI zA hatI te upara mAtA beThAM. pUjArIonI atyAra lagI evI mAnyatA hatI ke e zayAnI te pUjA ja karI zakAya. enA upara koI bhUlecuke paNa bese kivA zayana kare te jarUra tene upadrava thayA vagara na rahe. garbhavaMtA rANIthI devanI pUjA saMkhAya paNa mAtra zayyA pUjanika bane e te taddana vahemIpaNuM lAgyuM tethI te TALavA pote ja pahela karI. pachI te rAjA pramukhe zA vaparAzamAM lIdhI. kaMI paNa vina na thayuM. e prabhAva garbhane gaNI zreyAMsa ( kalyANa karanAra ) nAtha nAma sthApyuM. caMpApurInA vasupUjya rAjA ane jayA rANIne tyAM putrapaNe janma lenAra bAramA jIna vAsupUjya nAmathI vikhyAta thayA. e paNa pAvaNuM dehalatAvALA hatA. temanA nAma saMbaMdhamAM evI vAta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54] vIra-pravacana -- upalabdha thAya che; ke jyAre teo garbhamAM AvyA tyAre I mahArAja vAraMvAra caMpA nagarImAM padhArI ratna sonaiyAnI vRSTi karI daMpatInI pUjA karatAM hatAM enI smRtimAM vAsupUjya (vAsapUjya) evuM nAmAbhidhAna rAkhavAmAM AvyuM. teramA tIrthapati vimaLanAthane janma kAMpilyapuramAM thaye hate. pitAnuM nAma kRtavarmA ane mAtAnuM nAma zyAmAdevI hatuM. temanI dehaDI kaMcananA varNa samI disImaMta hatI. vimaLa nAma sthApanamAM nimnalikhita vilakSaNa kathAnaka kahevAya che. - bhagavaMta garbhe AvyA bAda eka ja evuM banyuM ke eka strI bharathAra paradezathI AvI nagara bahAranI eka deva kalikAmAM utaryA. emAM eka vyaMtarIne vAsa hatuM, teNe suMdara svarUpanA purUSane jotAM ja kAmakrIDA karavAnI lAlasA janmI. nizAkALe daMpatI jANe nahIM evI gupta rIte pelI strInA jevuM rUpa karI temanA bhegI e vyaMtarI devI paNa suI gaI. prabhAtakALe pelA purUSe pitAnI banne bAju sarakhA gAtravALI lalanAo jotAM ajAyabI pAmI sahaja prazna karyo ke AmAM mArI strI kaI ? uttaramAM ubhaya bolI uThI ke "ame tamArI chIe." ATaluM thatAM te kharI ane kRtrima rUpadhArI strI vacce kalaha uddabhavyo. eka patinI be mAlaNanI takarArane aMta keme karyo A nahiM ane vAta TheTha darabAre pahoMcI. samAna AkRtidhArI lalanAomAMthI kharIne pArakhI ApavAnuM kArya rAjA pradhAnane paNa muzkela thaI paDayuM. paDade naMkhAvI yavanikAmAM virAjelAM sAmA rANIne mana A savAlano ukela sahaja bhAsyo. tarata ja temaNe purUSane dUra ubho rakhAvI bane strIone dUkama pharamAvyo ke "je pitAnA ziyalanA prabhAvathI, sva sthAnethI jarApaNa khasyA vagara svapatine sparza kare tene e bhare jANo." vyaMtarIne A kArya sahaja lAgyuM. tarata ja devabhava prApta zaktithI hasta laMbAvI sparza karyo. e parathI nirNaya saMbhaLAvavAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [55 Avyo ke, tuM vyaMtarI hovAthI A kArya karI zakI. mATe have A yugalane pIche choDI svasthAnake cAlI jA. punaH Avo bhrama na pedA karIza. mAtAnI vimaLamatinA nimitta parathI vimaLanAtha kahevAyA. zrI anaMta nAtha e caudamA jInanuM nAmAbhidhAna, ayodhyA nagarInA siMhasena rAjAnA e potA putra. mAtAnuM nAma suyazA devI, vaNe kaMcana samA, garbhamAM hatA te kALe mAtAe cauda svapno uparAMta jeno cheDo na dekhI zakAya tevuM eka moTuM cakra bhamatuM joyeluM, vaLI saMkhyA na lAdhe tevA gaNunAtIta ratnonI mALA nirakhelI, e badhA cihethI prabhuzrInuM nAma anaMta sthApeluM. paMdaramA zrI dharmanAtha e bhAnupane suvratA rANInA tanujateozrInI janmabhUmi ratnapurI, emanI dehalatA sonA sadaMza dIsImAMta hatI. ubhaya pati, patnine pUrva dharma para alpa prIti hatI, paNa prabhunA garbhamAM AvyA bAda emAM atizayatA vadhI paDI. nAmasthApavAmAM e nimittakAraNa. zAMtinA mUrtimaMta svarUpa samA zAMtinAtha e selamAM zAsanAdhiza. janmasthAna gajapura kiMvA hastinApura, vizvasena bhUpALa ane rANI acirAnA e amApa yazasvI putra. sAreya deza marakInA upadravathI vyApta thaI gayo hate. cotarapha saMkhyAbaMdha AtmAo divasa ugya senApuranI vATe sidhAvatA hatA. cikitsakonA yatna rAkhamAM vRta DhaLavA samAna nirarthaka thaI paDayA hatA. daramIAna prabhugarbhapaNe upanyA. tyAra pachI mAtA jyAM jyAM vicaratA tyAM tyAM zAMti rahetI eTale sArA nagaramAM jAte pharI vAri chAMTaNa svahaste karyuM ane alpa ghaTikAmAM marakInI asara nAza pAmI. AnuM anukaraNa dezamAM karAvavAmAM AvyuM ane thoDA samayamAM marakI DAkinInuM nAmonizAna paNa na rahyuM. A prabhAva garbhane gaNI nAmaThavaNa veLAye anurUpatA jALavI. senA jevI dehaDIvALA prabhue cakravartInI riddhi bhogavI. cha khaMDa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56] vIra-pravacana dharatI sAdhI, samaya prApta thatAM zAsana pravartAvyuM. zubhakarmo bAMdhelA eTale bhogavavA paDe ja. - kuMthunAtha e sataramA tIrthanAyakanuM nAma. surarAjAnI zrIrANI devInA e jAya. hastinApura kivA zAMtInAthanI janmabhUmi. eja emanI paNa. emanA jevA e paNa SaTakhaMDa bhoktA. cakrIpanA zatruo bicArA nAnA kuMthuvA jevA garva gaLata thavAthI temaja svapnamAM ratnane zubha pRthvIne viSe rANIe dekhavAthI, ane e vRitAMta prabhunA garbhamAM AvyA bAda banavAthI abhidhAnanuM kAraNa. ' ' jevA kuMthunAtha evA aranAtha, janma sthAna ane cakrIpada, e sAthe kaMcana saddaza ha yaSTi e badhuM sarakhuM. sudarzana e janakanunAma jyAre jananInuM nAma devIrANI, prabhunA avana kalyANaka pachI mAtAe ratnamaya ArA dekhavAthI aranAtha nAma rakhAyeluM. - zrImallInAtha e ogaNIzamA prabhunuM nAma. emano avatAra kuMvarI rUpe mithilA nagarInA kuMbha rAjavIne ghera prabhAvatI rANInI kukSie thayo hato. cAlu avasarpiNIne e eka AzcaryabhUta banAva hatuM. sAmAnya niyama te tIrthaMkara purUSa paNe avataravAno che. garbhamAM prabhunA Agamana pachI mAtAne chae RtunA puSpathI bharapura zayyAmAM suvAno dehale uddabhavyo, devatAnA sAnidhyathI enI pUrNatA thaI. e mahimA nAma rAkhavAmAM kAraNarUpa thayo. nIlavaNuM gAtravALA malIkuMvarIne pUrvabhavanA snehI chamitra ke jeo A bhavamAM jUdA jUdA dezanA rAjAo tarike upanyA hatA, teo taraphathI paraNavAnuM eka sAmaTu Ijana AvyuM. mithilApurI ukta cha bhUpanA sainyathI gherAI cukI. svAmitva sthApavA paraspara yuddhanA moracA maMDAyA. A anartha paraMparAnuM nivAraNa prajJA baLathI putaLInA draSTAMta dvArA kuMvarIe karyuM. vizeSamAM e chane vairAgya vAsita banAvI, jAti smRti karAvI, saMyama paMthanA pathike banAvyA; ane nAri jAtimAM paNa amApa zakti bharelI che enuM vizvane bhAna karAvyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [57 vizima zrI munisuvrata svAmIne janma vizva vikhyAta magadhadezanA pATanagara rAjagrahamAM thayo hato. pitAzrInuM nAma sumitra ane mAtuzrInuM padmAvatI hatuM. garbhamAM prabhuzrInA saMkramaNa bAda e daMpatIne zrAvaka dharmanA AdarzarUpa dvAdazatrata aMgIkAra karavAnA bhAva thavAthI, ene garbhano prabhAva mAnI, nAma sthApanakALe e pratilakSa apAyuM. varNa spAma hovA chatAM kAMtimAM jarA paNa kSati nahotI. tIrthakara tarike upadeza dhArAthI jagatane navapallavita karatAM temane eka pUrvabhavane mitra je AbhavamAM azvarUpe upajya hatuM tene pratibodha pamADavA lAMbI majala karI teozrI bhRgukaccha padhAryA ne tiryaMcano uddhAra karyo. azvAvabodha tarike Aje paNa e tIrtha bharUcamAM suprasiddha che che. zakunikA yAne samaLI vihAra tIrtha paNa enI sAthe saMkalita : hevAthI bharUca e tIrthadhAma rUpa che. mithilA nagarI jema egaNuzamA jInanI janmabhUmi tema ekavIsamA zrI naminAthanI paNa che. vijayarAjanI rANI vaprAdevInI kukSie teozrIne janma. nAma karaNamAM banela camatkRti nIce mujabaprabhunA garbhamAM AvyA pachI sImADAnA zatru narida acAnaka vijayarAja para hallo lAvyA. killAne cAre bAjuthI ghere ghAlyo. rAjA ghaDIbhara kiMkartavyamUDha banI gayo paNa garbhavaMtA devIe ciMtAne pratikAra karatAM pitAne jAte ekavAra killAnA uccatama pradeza para laI javAnI sucanA karI. emanA vIrazrI bharyA mukhadarzana thatAM ja vairIchaMdamAM khaLabhaLATa thaI gayo. mAtAnI teja draSTi rAjAothI na sahI gaI. zaraNe AvI, page paDatA pitA para saumyadraSTi rAkhavA AjIjI karavA lAgyA. jagadaMbA samA vaprAdevIe saumya najara karI temanA mastake hAtha mUkatAM AzIrvAda ApyA. Ama ripuo paNa jemanA AgamanathI namI paDyA tethI naminAtha nAma sthALuM. senA samI kAyA vALA prabhuzrI dvitiyAnA caMdra sama vRddhi pAmyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58] vIra-pravacana zrI ariSTa nemI athavA te nemanAtha e jenadarzanamAM bAvIzamA jInaprabhu tarIke suprasiddha che. janmabhUmi saurIpurI je uttara hiMdamAM AvI hatI. pitAnuM nAma samudra vijaya hatuM je daza dazAI tarike oLakhAtA yAdavavaMzanA daza mahAbhUjamAM agraja hatA. aMdhakavRSNi nAmA prakhyAta kSatriyavaMzamAM emane janma thayo hato. temanI rANInuM nAma zivadevI hatuM. jemaNI kukSie cauda mahAsvapna sucita, prabhutrI nemIzvare janma lIdhe. mAtAe ukta sva uparAMta cAmaratnonI zreNI temaja AkAzamAM cakra uchaLatuM dIdhuM hatuM e uparathI ariSTanemi nAmano prAdurbhAva thayo. vaNe prabhuzrI zyAma hovA chatAM kAMtimAM anupama hatAM. kAkA evA vasudevanA baLavAna putro kRSNa-baLabhadra kaMsane * vadha karavArUpa banAva banyA pachI aMdhakavRSNi ane bhejavRSNi zAkhAnA sArAye kSatriya vage saurIpurane tyAga karI gujarAta tarapha pagalA mAMDayA ane dvArAmatImAM kAyamano nivAsa karyo hato. kRkSa vAsudevanA adhiNita devoe A nagarI vasAvI hatI ane enA durgane rUsuvarNamaya banAvI saMpUrNa rIte zuzobhita karyo hato. e kALe ene vistAra aDatALIza gAuno hato, eTale ke atyAre aMtare paDele raivatAcaLa giri te samaye e alakApurInA sImADAmAM gaNate. suhado sAthe athavA te sva-gopAMganAothI parivarI krIDAthe e giri para jatAM. ekadA bALa evA zrI nemikuMvare, zrI kRzna vAsudevanI AyuddhazALAmAMnA zaMkhane kuMkavA rUpa sAmAnya krIDA, mitrothI prerAI karI. A kAryathI sArA nagaramAM jabare kSobha thaze. khuda vAsudeva vRkSa vicAramAM paDI gayA. emaNe bALavayane prabhumAM ATalI hade baLAtizayatA nirakhI rAjya chevAnI ciMtA uddabhavI. prabhusaha potIkA baLanI tulanA karavAthI temanI AMkha khulI. bhrama bhAMgyo. kejIbI yatna nemIkuMvarane paraNavavAne nizcaya karyo. tyAre ja temanuM baLa-parAkrama narama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [59 paDaze ema nirdhAra karyo. keTalIye vAra mAtuzrI zIvAdevIe putranI lagna nimitte samaMti meLavavA yatna sevele. chatAM pariNAma zUnyamAM ja Avelu. have A kArya zrIkRSNa jAteja upADI lIdhuM. dareka krIDA kelimAM teo nemIkuMvarane sAthe teDI javA lAgyA. vasaMta RtumAM ekadA dAva sAdhIne gopIo sAthenI krIDA veLA nemIkuMvarane barAbara ramatamAM nAkhI te AghA khasI gayA. satyabhAmA rUkSmaNI jAMbuvatI Adi temanI paTarANIoe vividha prakAre AlApa saMlApa ane upAlaMbhathI diyara evA nemIkuMvarane vivAha manAvavA mero mAM. e lalanAonI hAsyajanaka dalIlothI prabhuthI jarA hasI devAyuM. e . uparathI A rANIvRde tarata ja mAnI lIdhuM ke potAnI vAta diyarane gaLe utarI cukI eTale e vAta zrI kRkSane jaNAvI ane tarata ja kanyAnIdha zarU thaI. alpa samayamAM ja bhajavRSNi kuLanA ugrasena rAjavInI kanyA rAjematInI bhALa maLI eTale vAsudeva temanI samipa pahoMcI gayA. samAnavaya, kuLazILa Adi jyAM guNenuM samAnapaNuM ane sarakhe sarakhAne jyAM meLa malyA tyAM vAra kyAMthI saMbhave? vivAha saMbaMdha saMdhAyA. kauSTraki tiSIne lagna dina niyata karavAnI sucanA thaI ane bane teTale najadikane divasa nakkI thayo. "vilaMbamAM viddha ghaNuM" e uktinuM kRzna mahArAje akSaraza: pAlana karyA chatAM haNahAra mithyA na thayuM. sAjana sahita vararAjane suMdara svAMga dhAraNa karI yaduvaMza bhUSaNa kumAra ariSTanemi, rAjavI ugrasenanA AvAsa lagabhaga AvA pugyAM. tyAM acAnaka eka prAsAdamAM pUrAyelA saMkhyA baMdha vanacara prANIonA karUNa svara kaNe paDayA. eka dIna mukhe pikAra. karatAM mRgalAne jotAM ja bhAvi arihaMtanA hRdayamAM jabarI jhaNajhaNATI thaI rahI. pazurakSakanA uttaramAM "e badhAnA jIvananI samApti sva lagnanA gaurava prasaMge thaI javAnI che" e zabda kAne paDatAM ja aMtara bhedAyuM. jemAM ATalA badhA jIvonuM pratyakSa akalyANa samAyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20] vIra-pravacana che evA lagna pratye sakhata aNagame ubho . yAdavakSatrIomAM cAlyA AvatAM A rivAja sAme te dayAnidhie baLavo pokAryo. "paranA AtmAne pIDa karI, tame je prasaMga ujavI rahyA che ene zubha kahevAya ja zI rIte!" tarata ja rakSakane AjJA karI sarva prANI gaNane cheDI mUkAvyuM ane e sAthe 'dayA' zuM cIja che enuM sarva kSatriyagaNane bhAna karAvyuM. lagna te bAjue rahyA ane kumAre ratha pAcho vaLAvyo. A sAMbhaLatAM te rAjematIne sakhata AghAta pahoMce. traNasennA nAtha same nAvalI karagrahyA sivAya Ama pAcho phare e ze. saUjAya! putra vatsala mAtA zivAdevI te sAme AvI ubhI ane vRddha samudraviyata samudra samA gaMbhIra nAdathI upAlaMbha devA lAgyA ke-- "vivekI putra! ne Ama karavuM ghaTatuM nathI. gauravaLA thanAra chava hiMsA rUpa mahApApane jyAM hArA kahevAthI tyajadevAmAM AvyuM che tyAM have zuM bAdha naDe che ke tuM Ama kSatriya rItine neve mUkI pAchA paga mAMDe che ! kadAca tuM ema dhArate haiza ke tyAre tIrtha pravartAvavAnuM che eTale saMsAramAM paDavuM nirarthaka che, paNa vatsavicArane, zrI RSabhadevathI mAMDIne ekavIzamAM naminAtha parvatanA tIrthakaramAM apavAda sivAya lagabhaga ghaNA grahasthadharmane pAlanapUrvaka saMyama dhurAnA vAhaka banyA che. sAthe e paNa spaSTa che ke brahmacArI mATe kaMI jUdA zIvapuranI goThavaNa nathI ke jethI tyAro naMbara AgaLa Ave ! te sAjana saha AvyAnuM sArthakya kara. putra! adApi sudhI huM mArI eka paNa vAta avagaNI nathI A veLA vadhu (vahu) mukha darzana karAvavA rUpa mArI AzA saLa kara" rANI zivAdevI e dravIbhUta sAde kahyuM. ariSTaneminuM hRdaya A badhuM zravaNa karatAM ja A thayuM. tione bacAvanAra e mahAtmA, svajana evA A mAnavagaNane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [61 dubhavavA nahotA IcchatA. mAtApitAnI AjJA emane mana anulaMghanIya divAla sama hatI, "vinaya vaDe saMsAramAM e temane mudrAlekha hatA. vizva kalyANa e temanuM dhyeya hatuM, eTale teozrI ati mIThAzabharI girAmAM kahevA lAgyA mAtuzrI ! maLa-mUtrathI jenA gAtra dudha mArI rahyA che ane jemAM kevaLa mAMsanA locA ane lehI bhareluM che evI mAnuSI strIne mane moha nathI rahyo. mAruM mana mAtra evAdeha vagaranI mukti suMdarImAM rata hovAthI, pANi grahaNa sArU Agraha na dhare. vaLI mAre rAjematI sahane prema kaMI Aja kALane nathI. e snehagraMthI baMdhAyAne. Aje ATha bhavana vahANuM vaI cukI, navamAna uSAkALa uge che. je bhoga vilAsa arthe Apa zikSAdaI rahyA che, ene amo ubhaya bhogavIne have dharAI cukyA chIe. amane have tenA keDa nathI rahyA!. enI rasavRtti ja grISmakALa veLAnI saritA samI zuSka banI gaI che! are jyAM bhegAvali karma jaDamULathI bhagavAIne kucApANI thaI gayuM che kiMvA naSTa thaI cukayuM che tyAM pachI emAM dila kayAMthI lAge ? amArA ubhayane navamo bhava ATalA IzArArUpa daMpatIjIvanano hato. tamAre jevA vRddha ane samaju purUSa ATalA spaSTIkaraNa pachI, punaH mane karmanI kAMTAjALamAM phasAvAnI salAha te nAja Ape! prabhumukhathI A vyatikara (vRtAnta) zravaNakaratAM ja prekSakagaNuM AzcaryAnvita thaI gayo. cIrakALanA premIonA jIvana-caritra sAme saunA jIvana jhAMkhA paDyA. Agraha-pratyAgrahanA caDhelA pUra ApoApa osarI gayA. nemIkumAra sukhe pAchA pharyo. varasIdAna ApI samaya thatAM AgAra tyajI anagAra banyA. bALabrahmacArI zramaNaprabhu ariSTanemIne upasargonI zreNIne nato sAmano karavo paDyo ke nate kaSTaparaMparAne pAra pAmavo paDaze. alpa kALamAM ja revatAcaLa parvatanA sahastra AmravanamAM kevaLajJAnanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana da2] prApti thaI. sAtA banyA. kalekanA sarva svarUpane pUrNapaNe jANanAra apUrva jaLa vihaNI mAchallI samI rAmatIne zrImanA pAchA pharavAthI amApa duHkha thayuM. hRdaya mAnuSInuM ne! vaLI evuM ja kaMI teNIne prabhu jevuM jJAna hatuM! Ama chatAM AThabhavanI prIta e te kaMI jevI tevI haiya? bAhyathI zrInemite pasAra thaI gayA hatAM chatAM teNInA hRdayamAM nema sivAya hatuM paNa zuM? tyAra pachI e mahA satIne na gamyA svAdu salila ke na rUo miSTa pakavAna ! ghaDIbhara e mahAdevIe na lIdhI suMdara seja para sukhabharanidrA ke muhUrtamAtra bhegA AnaMda. kharekhara e divya premI lalanAne mana ariSTanemi bharathAra ja hatA-kayAre, kaivalya pAme ne pite temanI samakSa upasthita thaI teozrIe je mArga svIkAryo te grahaNa kare eja eka mAtra tAlAvelI lAgI hatI. snehanA mahAsAgaramAM meTI moTI saphara kheDI cukelA e mahAmAyAne kaI chIcharA evA mAnavI jIvananA kSudra megenI AzA, biMdu mAtra paNa nahotI. bhinna ho hovA chatAM je adyApi sudhI eka rUpa thaI rahelAM te jUdA kema rahe ? kyAM lagI rahe ? eja eka khaTake hatA? chatAM svAmI nema chastha hoya tyAM lagI anya ilAja paNa nahe. kevalI thayA vinA temanI ziSyArUpe te svIkArI zake tema hatuM ja nahi. jyAM ariSTanemi bhagavAna thayAnuM kAne paDyuM ke pachI te eka kSaNa paNa temane bhavuM bhAre paDayuM. rAjula have bhagavatI rAje mati thavAmAM che vilaMba dhare ? jhaTa pahoMcyA sahastra AmravanamAM; ane pANi grahaNa karyA vinA tarachoDI gayelA nAthane hAtha pharajIyAta zIra para rakhAvyo. | divya premI kAntAe pativratanA kAnuna anusAra satya rIte ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 63 patinuM anusaraNa karyuM. sayama pathane dRDhatAMthI amalamAM mUkayA. guphAnA ekAMtamAM cAritrathI cukelA yira rathanemine sthira karyAM ane kaivalya pAmI prabhu pahelAM zIvapuranA atithi thayAM. bhagavAna ariSTanemie kevalI avasthAmAM ThAmeADAma vidyAra karI zAsana rasI vi jIva karUM' e bhAvanA AcaratA sva tIrthaMkara ka kSINa karyuM. emanA ja zAsanamAM kRSNe jarAsadha ( vAsudeva prati vAsudeva )nA yuddha tathA kaurava pAMDavanAM yuddha thayAM. atre e sabadhI ullekha asthAne hevAthI vasudevaDa, pAMDava prakheAdha kiMvA jaina mahAbhArata ke zrImad hemacaMdrasuriSkRta triSaSTi zalAkA purUSa citra vAMcavA bhalAmaNa che. ' jemanA punita nAmathI jainadharma oLakhAya che e trevIzamA prabhu purUSAdAnI pArzvanAtha, vANArasI ( hAlanuM banArasa=kAzI )mAM thayA. bhUpALa azvasena ane devI vAmAnA e pateAtA putra. emanA gabhe` AvyA pachI eka aMdhArI rAtrie vAmA rANIe peAtAnI pAsethI jatAM eka zyAmavarNI sarpane joyA hatA. vacamAM bhUpa azvasenanA hAtha ADA paDelA hatA te rANIe khaseDavAthI sa tA pasAra thaI gayA paNa rAjA jAgI uThayA. priyA mukhathI sa vyatikara suNI, purI khAtrI karavA dIpaka pragaTAvatAM sArIe vAta satya nikaLI. e sarvAMganA pratApa jANI prabhu janmatAM pA evuM nAma sthApyuM. varNe teo nIla hatA, temanA prabhAva satra vistaryuM tenuM mULa A pramANe che. ekadA jharUkhAmAM kheDelA pArzvakumAre karamAM pUjApAnI sAmagrI sahita nagaravAsIone zahera bahAra jatAM joI, paheregIranA mukhathI tapAsa karAvatAM jANyuM ke kAI mahA tapasvI udyAnamAM padhAryA che temanI sevA arthe teonuM javu thaI rahyuM che. tee paNa e tarapha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana nikaLI paDyA. azvArohI rAjakumArane AvatAM joI lekee bAju para khasI mArga Apo. prabhue tApasa sanmukha AvatAM ja joyuM ke jenA sakaLa aMge para rakSAnI rekhAo kevaLa AbhUSaNanI garaja sAre che, jene mAtra eka kaupina dhAraNa karyuM che, ane jenI sAme kASTanI dhUNInA nA goTegeTa pragaTa thaI gagana mArge gati karI rahyA che, e eka mAnavI, pote kalpelA dharmakAryamAM lIna bane che. avadhi jJAna te jene janmatAM sahedara rUpa maLyuM hoya che tenA upayogathI prabhue dIpara goThavelA kASTanA pilANamAM eka nAgane baLate dIThe. tarata ja karUNAnidhi prabhue A vAta suNAvatAM ajJAna kaSTathI viramavA jegIne kahyuM, paNa haThAgrahI jegI ke jenuM nAma kamaTha hatuM tene A vAta kharI na mAnatA, vadhArAmAM prabhune upAlaMbha devA mAMDe ke "tame rAjakuMvara che eTale kevaLa azva khelAvavAnuM jANe cho! tamane dharmanI vAta na samajAya !" pArzva kumAre tarata ja nekara dvArA e baLatA, pilaNavALA lAkaDAne bahAra kheMcI kaDhAvyuM ke tarata ja temAMthI eka taraphate nAga bahAra nikaLI paDyo. maravAnI aNI para AvelA ene prabhue sevaka dvArA namaskAra maMtra suvyo. upakArI sAme nayana mAMDI rahelA e tiryace saddabuddhithI enuM zravaNa karI nAgakumAra devanikAyanA svAmI padanI prApti karI. enuM nAma dharaNedra. A tarapha satya paristhitine pheTa thatAM tApasa kamaTha jhaMkhavANe paDI gaye. pArzva kumAra te nagara tarapha pAchA pharyA chatAM janatA, temanI zaizavAvasthAnI A jJAna zaktithI Azcarya pAmI-zerIe ane cauTe, puramAM ne udyAnamAM-sarvatra teozrInI prazaMsAnA sura puravA lAgI. ajJAna kaSTathI dehane tapAve che evA kamaThathI A sahyuM na gayuM. tene dhAnaLa bhabhukI uThe chatAM nagaramAM tenuM kaMI cAle tema na Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 65 hetuM eTale vila thaI tyAMthI vaje mApI gayo; ane pArzvakumAra para vera vALavAnA nimitto zodhato rahyo. AmAM navAI jevuM kaMI nathI. e badhA karmarAjanA tamAzA che! kamaTha ane pArzva kumAranA jIvo vacce chellA navabhavathI vera cAlyuM Ave che, A dazamo bhava che. dhaDe levA jevI vAta to e ke pArzvakuMvaranA che e daramIAna samatAnuM zaraNa laI svaunnati sAdhI che jyAre kamaThane jIva tenA abhAve hAlate bhava gartAnA uMDANamAM jaI rahyo che. e vAtane ghaNA varSo vItyAM. daramIAna pArzvakuMvara, prabhAvatI nAmA ucca vaMzIya rAja tanayA saha lagna saMbaMdhathI joDAyA, ne bhogAvalI karmane kSaya karatAM jIvana vyatIta karI rahyAM. e avadhi paNa bharAI javA AvyA. krIDA karatAM rAjematIne tyAgI jatAM zrIneminA eka citra para najara paDI, e parathI virAga dazAne vicAra karatAM upayogamAM lIna thayA. varasIdAna devAne avasara oLakhI laI te kArya zarU karyuM ane varSa vItye aNagAra thaI cAlI nikalyA. gAma ke zahera, saritA kinAre ke kupakAMThe, suvAsita vATikAmAM ke ghera jaMgalamAM nAnIzI TekarI samIpe ke aMdhArI giri kaMdarAmAM, AryothI vasAyelA zenika sthAnamAM ke anAryonA vicitra pradezamAM kevaLa karmonI nirjarA arthe, upasargonI sAme jaI, mAtra samabhAvanA avalaMbanathI prabhu vicaryA, ane samatA rasamAM taraboLa rahI AvI paDatAM dareka kaSTone sahyA. ekadA viharatAM prabhu kAdaMbarI nAmA bhiSaNatAnA avatAra samI aTavAmAM AvI caDhayA. kuMDa sarovaranA kAMThA najIka kAyotsarga mudrAmAM lIna thaI rahyA. daramIyAna lAMbA kALathI puMThA pakaDI rahevA chatAM vairane badale nahiM laI zakavAthI, jene tIvra tapa tapIne medhamALI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana nAma devapaNAnI riddhi prApta karI che evA kamaThajIve jJAne pagathI prabhunI A dazA nihALI ane tarata ja tene cIrakALa saMcita krodha dAvAnaLa saLagI UThe. veranI vasulAta karavAne nirAdhAra karI laI, sva zakti vaDe ekadama cotarapha aMdhakAra prasArI AkAzane ghamaghora banAvI muzaLadhAra varasAda zarU karyo. pahADamAMthI paDatAM bahata jaLadhodha sama jaLa cotarapha ubharAvA mAMDayuM. AvakanuM pramANa vadhI paDayuM eTale e vadhatuM vadhatuM uMce caDhayuM. dhyAna magna prabhu emAM buDavA lAgyA. jota-jotAmAM grIvAne DALI laI jaLa vadhatuM vadhatuM nAzikAnA agrabhAga sudhI AvI cukyuM. kamaThajIva vairanA pratirodhathI nRtya karavA lAgyo chatAM caramadehIne maraNAMta upasargo paNa mArI zake ja kevI rIte ? Asana prakaMpathI dharaNeke upayoga mUkatAM jJAnadarpaNamAM joyuM ke ahe, jenA upakAra vArithI huM A sthAne ArUDha thayo chuM e upakArI mahAtmAne zIre mahAna kaSTa AvI paDyuM che ane te paNa mArA nimittanuM! satvara devI padmAvatI yukta parivAra saha tyAM AvI khaDe thayela ane devI padmAvatIe sva marataka para prabhune addhara dhAraNa karyA jyAre dharaNe stra pheNAo vimurtI evuM te chatra vistAryuM ke pANInuM eka buMda paNa prabhunA deha para paDI na zake. ahIM meghamALI karmaThanA baLane cheDe Avyo. tenI zaktinuM devALuM nikalyuM. parAjaya pAmI, deva meghamALI AraMbhela kAryane saMkelI laI sva sthAnake pAcho pharyo. dharaNendranA upAlaMbhathI tene bhAna thayuM ke pite traNa jagatanA niSkAraNa baMdhu samAna prabhu para upasarga karavAmAM tIvra pApa sevyuM che. eTale sahaja pazcAtApa rUpI agnithI enuM aMtara jaLavA lAgyuM. eTalA purate eNe lAbha ja thayA. duranA DuMgarA vaTAvI prabhuzrI sadaivakalyANa vartatA durgamAM pravezI cukyA. apUrva evA kevaLajJAnanI temane prApti thaI. tyArathI ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [67 satata upadeza vArithI sakaLa jagatane siMcana zarU karyuM teozrI evA zubhakarmI hatA ke sArAye bhAratavarSamAM emaNuM yazaH kIrti prasarI rahI. vidharmIo jena zAsana kiMvA jaina dharmane temanA nAmathI oLakhAvA lAgyA. temanI mUtie saMkhyAtIta bharAI, judA judA sthAnake pratiSThita thaI. hajAra adhika ATha nAmathI teo prasiddhine pAmyA. vItarAga evA teozrInA aMtaramAM nate dharaNendra para rAga hatuM ke nate kamaTha-meghamALI para devuM hatuM. ubhaya para samAna bhAva chatAM janatAmAM temanI camatkRti vadhI paDI. bhakta evA dharaNendra padmAvatI, mAnavatAnA pUraka banyA eTale camatkAra tyAM namaskAra vadhI paDe. jemanA zAsanamAM atyArane jaina dharma kivA jaina saMdha gaNAya che e covIzamA caramajananuM nAma zrI vardhamAna svAmI, vartamAna jena janatAnA e najIka upakArIne vidyamAna jenAgamanA te Aa prarUpaka-kSatrIyakuMDa nagara e temanI janmabhUmi-sihArathabhUpane trIzalA rANunA e puNya lekI putra. teozrInA garbhamAM AvyA pachI dareka prakAre rAjavInA maMdiramAM vRddhi thatI cAlI eTale nAma sthApana kALe e hetu dhyAnamAM rAkhI vardhamAna kuMvara evuM arthasUcaka nAma rAkhyuM. suvarNa varNa kAyA vAlA prabhuzrI dvitiyAnA caMdra sama vadhavA lAgyA. temanuM jIvana jarA vistArathI javAnI jarUra che kemake vartamAna jema janatAnuM e keMdrasthAna che. zrI rUSabhadevane samakti pharasyA pachI terame bhave chanatva prApta thayuM. zrI zAMtinane bAra, zrI ariSTanemIne nava, zrI pArzvanAthane daza ane zrI vardhamAnane sattAvIza. e sivAyanA tIrthaMkarane trIje bhave kAryaniSpatti thaI che. e uparathI caramajananuM bhava bramaNa savizeSa che te te tarapha uDatI najare pheMkI daIe. te jANavAthI temanA aMtima jIvananA aMkaDA meLavavA sulabha thaI paDaze, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68] vIra-pravacana nayasAra nAmA grAmyapatine bhava e samyakatva prAptine uSa: kALa. sAmAnya dazA ane nahiM jevuM jJAna Ama chatAM saraLa hadaya kharuM, eTale bhUmikA zuddha. ekadA vanamAM kASTa levA nayasAra gayela tyAM akasmAtika rIte vikhuTA paDelA eka sAdhu mahAtmAne. ene coga thA. bhejanaveLA hatI eTale nayasAre AhAra vAparI levA 'vinaMtI karI ane bhAvapUrvaka munine AhAra vaherAvyo, A rIte supAtradAnathI mahApuNya upArjana karyuM. emAMthI parivArI mahAtmAnI sAthe jaI emanA sAtha bheLA karyA. papakArI sati chuTA paDatAM A bhAdika jIvane kahyuM - - bhAI, huM mane dravya mArga dekhADo te huM hane AtmAne bhAva mArga batAvuM, ema kahI namaskArarUpa mahAmaMtra hene samajAvyA. nigraMtha evA sAdhujI pratye mULathIja nayasArane bahumAna ubhavyuM te hatuM temAM aNamUlA mahAmaMtranI prApti karAvI eTale kudaratI rIte anagAra pratye hRdaya pUrNabhaktithI vaLyuM. karmarAje vivara dIdhuM eTale AjIvana enuM ciMtana manana cAlu rahyuM arthAta samyakatva lAdhyuM. kALakarI nayasAra jIva bIjA bhavamAM devapaNAnI riddhi pAme. trIje bhave eTale zubhAzubhane saMga kivA kIrtinA zikharethI bhavasAgaranA uMDA gartAmAM patana rUpa kALa ! zrI rUSabhezvaranA jagatrasiddha vaMzamAM cakrI bharatezvarane tyAM putra paNe janma. maricI evuM nAma paDayuM. bAlyakALathIja nivRtti mArganI abhilASA. prathama jananA zAsanamAM maricI sAdhu thayA. Ama aMtaranA uchaLatA vege saMsAranA vilAsane ThAkara te mArI chatAM munijIvananA asidhAra samA niyame AkarA lAgyAM, kAyA yaMtra mAphaka kAma karI rahI chatAM mana baLavo pokArI uThayuM eTale tridaMDI vezane prAdurbhAva thayo. muni evA maricIne jema ghera pAchA pharavuM ucita na lAgyuM tema sAdhu jIvanamAM daMbha calAva ThIka na lAge. pitAnI zithilatAne dhyAnamAM rAkhI, tenA cinha sucaka ukta navA vezanI racanA karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 69 vicaravAnuM te prabhutrInI sAthe ja rAkhyuM. te dharmanA: jIjJAsune prabhuzrI ne dharma saMbhaLAvatAM, potAnI azakti jAhera karatAM, ane dikSAnA pipAsune zrI rUSabhajana pAseja melatAM. " ekadA bharata rAje prabhu mukhathI sAMbhaLyuM ke maricIne AtmA A avasarpiNamAM kALamAM caramajana zrI vardhamAna tarike thaze. vaLI teja AtmA mUkApurImAM (mahAvideha) cakravartI ane A bhAratavarSamAM prathama vAsudeva paNa thaze. guNagrAhI bharatarAja pAchA pharatAM maricI pAse AvyAne pradakSiNA daI vaMdana karavA lAgyA ke - bhe maricI duniyAmAM je sarvotkRSTa padavIo gaNAya che te savane tuM bhoktA thaze e hAruM satva apUrva che. Ama chatAM huM je hune vaMdana karI rahyo chuM te nahiM ke tyAre A tridaMDIvezane, kiMvA nahiM ke hArI bhAvikALanI e padavIone! tuM cakrIne vAsudeva thaze ethI mane kaMI saMbaMdha nathI, paNa bhAI tuM zrI mahAvIra nAme A bharatabhUmimAM aMtima ina paNa thaIza. huM hArA e svarUpane uddezI namana karuM chuM. nAma sthApanA dravya ane bhAva nikSepe jana vaMdana thaI zake che e niyame huM vAMdhI rahyo chuM." pachI cakrI te vidAya thayA. paNa A badhuM zravaNa karanAra maricIne jIva jhAlyo na rahyo. jyAre pitAzrI tatvanI UMcI bhUmikA para ubhA rahI, bhAva nikSepAnuM-AtmAnI aMtima dazAnuM-bahumAna pratipatti (praNAma) dvArA karI rahyA hatAM, tyAre bhAIzrI maricI kulInapaNanI uttamatAnA vicAramAM gharakAva banI kaI judI ja dizAmAM jaI rahyA hatA ! je pari'sthitithI bharata cakranA karmo naSTa thayA te ja paristhitie maricIne navA karmonuM saMgrahasthAna banAvyA. Atma pasthiti para karmabaMdhanane AdhAre che te yathArtha che. AtmA nimitta vAsI che. e sAcuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70] vIra-pravacana - maricI vicAre che ke ahe, mAruM kuLa kevuM uttama! are enI ucatA te varNanAtIta che kemake e IkvAkuvaMzamAM, are e nAbhi vaMzamAM mArA dAdA evA RSabhadeva e A avasarpiNI kALamAM thanAra covIsa tIrthaMkaromAMnA prathama tIrthapati! mArA pitA evA bharatarAja e cakravartI rUpa dvAdazInA pahelA cakrI, ane temane putra huM, A bhAratI mAtAnA kaMThamAM zobhatI navazerI mALAnA maNie tulya vAsudevamAM prathama vAsudeva ! dhanya che te vaMzane ke jemAM AvA uttama keTinA AtmAo janma dhAraNa kare che. are, dUra javAnI zI jarUra che? juone mAre ja e traNa padavIone bhega lakhAyele chene vAsudeva cakravartI ane tIrthapati rUpa, A vizvamAM manAtI mahAna padavIonuM trika mane prApta thavAnuM. kharekhara mArI kulInatAnI tole kaI AvI zake tema ja nahiM. mArA sarakhuM uMca kulInapaNuM bhAgye ja koine prApta thayuM haze ! * A sAdhAraNa prakAranI vicAraNA na hatI, paNa "huMpaNane' abhimAna hatA tethI jJAnI purUSa kahe che ke maricIe kuLane mada karI ahIM ja "nIcagotra' karmane dANu baMdha bAMdhe. jenI tIvratA eTalI ugra hatI ke bhAgavatA avazeSa rahela daLiyA khuda tIrthakara bhavamAM paNa udaya AvyA. tethI ja jJAnIo "baMdha samaye " cetavAnuM kahe che. AgaLa cAle. kameM mArelA sakhata phaTakAnI vAta te haju have Ave che. tridaMDI maricIe sAdhuo saha vihArate cAlu rAkhyo hato paNuM cAritramAM zithila hevAthI e sAdhu mahAtmAo temanI kaI prakAranI zuzraSA karI zake tema na hatuM. AvI sthitimAM ekadA maricI mAMdA paDI gayA tyAre temane potAnI zuzruSA kare tevA eka ziSyanI AvazyatA jaNAI AvI. Ama chatAM sAjA thayA eTale pelI vAta smRtipaTamAMthI bhuMsAI paNa gaI ane bedhanuM kArya pUrvavata cAlavA lAgyuM. dharma te prabhunA mArgamAM che e daSTibiMdu haju paryata aNuvisaryuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra pravacana [71 paNa bhavitavyatAe bAjI palaTI, rAjaputra kapilane acAnaka ga maricIne thayo. tattvanI vicAraNuM ubhaya vacce zarU thaI. kapilane saMyamanA bhAva thayA eTale maricIe svazithilatA darzAvI prabhunA paMthamAM javA sucavyuM. paNa A tAmasI svabhAvI rAjaputra ekadama mAne tevo nahoto, eNe sAmo prazna karyo-"tyAre zuM tamArA mArgamAM sarvathA dharma nathI ja ?" aNIne samaya AvI paDyo. kharI kasoTInI paLa! e uttara upara ja ghora vAdaLa gherAyuM, maricIne yAda AvyuM ke mAre ekAdA celAnI agatya hatI te Aje A maLI gayo. lAlasA kiMvA haNahAre lakSya cUkAvyuM. javAbamAM "ahIM paNa dharma che ane tyAM paNa dharma che" evuM saMdigdha vacana kahyuM. jJAnIo kahe che ke-e usutra vacana kahevAya. eTale keTakeTi pramANa saMsAra bhramaNa ethI vadhyuM. vAta samajAya tevI che ke prathamajInanA samayamAM thayelA nayasAra jIva (maricI) ne eTaluM badhuM bhaTakavuM paDyuM ke je gALAmAM bIjA bAvIsa tIrthaMkara thaI gayA. eTale ke saMyama mArgarUpI, zIva suMdarInA prAsAdanI cAvI hAtha AvyA chatAM pramAdavazathI ene evI rIte gumAvI dIdhI ke je satvara hAtha lAgI ja nahi. maricI kALa karI deva riddhinA bhoktA thayA, pachI te je navina vezanA e nirmAtA hatA, jenA para emanI mUcha hatI, tenI emaNe prApti thavA mAMDI. pAMcamA ane chaThThA bhavamAM dvija kuLamAM janmI prati tridaMDI thayAM ne cIrakALa paryata e sAdhanAmAM rata rahyAM. sAtame devabhava karI pAchA AThamAmAM eja dija ne eja tridaMDIkapaNuM! ene krama navamAthI paMdaramA sudhI cAlu rahyo! ahIM jovA-samajavAnI vAta eTalI ja che ke je para mUcha-vAsanA ceTI tenI prApti punaH punaH thayA kare che. vaLI tridaMDI jIvanamAM kaSTa ne ajJAnatapa ochAM nathI AcaratAM paNa enI phaLa prApti pAMcamA devalokathI AgaLa nathI jaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] vara-pravacana zakti, ethI ja jJAnapUrvakanI karaNIne mUlya jJAnIoe vadhAre darzAvyA che. astu. - soLamA bhavamAM vizvabhUti nAmA yuvarAja putra thayA. karmanA pAtaLA paDavAthI kivA saMcita karelI vAsanA, ghaTavAthI aMtarAya karma tUTavAthI-ati baLAtya dazAvALA vizvabhUtie bhAgavatI dIkSA lIdhI. mA khamaNa jevA tIvra tapathI karma Idhanane baLatAne, jemanuM zarIra tapatapIne zuSkapaNune pAmyuM che evA te tapasvI, pAraNe eka veLA mathurAmAM gerIe jaI rahyA hatAM. acAnaka deDatI gAyanA dhakkAthI bhUmi para paDI gayA. baneluM ema ke temane ja pitrAI bhAI vizAkhanaMdI tyAM jAnamAM Avele tene A najare dIThuM. tarata ja tenI smRtimAM saMsArAvasthAmAM vizvabhUtie mAtra eka muSTiprahArathI sArAye koThanA vRkSanA keThA nIce pADelAM te baLavAna dazA tAjI thaI eTale ene hasavuM AvyuM, sahasA belI javAyuM ke tamArUM te zaurya kyAM gayuM? basa! pAchI paristhiti badalAI gaI! punaH ekavAra AMtara yuddhamAM karma rAjane vijaya thayo. tapasvI, bhAInA caMge svadharma bhUlyA ! kSamA vIra mUvam' rUpa mudrAlekha visarI jaI, garve bharANA. tapanuM araNa krodha kahevAya che, tenA pAzamAM paDyA. ahiM sAnA phIrastA maTI vairanA zodhaka banyA. lAgalAja gAyane pakaDI pADI zIMgaDA pakaDI tene AkAzamAM bhamAvatA sva parAkramanI pratitI karAvavA lAgyA. eTaluM adhurUM hoya tema pAchuM tyAM tapabaLe ati baLavAna thavAnuM niyANa karyuM. samaju chatAM bhAna bhUlI mUDha banyA ne e rIte kAcanA TukaDA mATe hAthamAM Avela ciMtAmaNuM ratna gumAvI dIdhuM. kinAre AvyA na AvyA tyAM te pAchA bhara samudra taNAyA ! eja bhAvi! karela tapa niSphaLa jatA ja nathI. sattarame bhave mahAzukra devaleke deva thayAne niyANAnA pratApathI aDhAramA bhavamAM patanapura nagaramAM prajApati rAjAne ghera ke jemaNe rUpathI aMdha banI svaputrI mRgAvatIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 73 - - - pitAnI bhAryA banAvI hatI te mRgAvatInI kukSie putra paNe avataryA, mAtAe sAta svapna joyA hatAM eTale ke baLadevane janma prathama thayela hovAthI A putra vAsudeva thaze evAM nimitaronA vacana kharAM thayAM. putranA lakSaNa pAraNAmAMthI jaNAya" e ukita anusAra vAsudeva tripRSTa bALapaNathI parAkrame dekhADavA lAgyA. e vAta uDatI azvagrIva nAmA prativAsudevanA karNapara pahoMcI. rAjya saMpattI ekaThI karatAM jenAM paLIyAM paNa sapheda thaI cukyA che evA te vRddha rAjavIne zaMkA thaI ke A bALa tripuSTa mAruM Adhipatya khuMcavI te nahiM le! tyArathI ja tene mAravAnA IlAje levA mAMDayA, paNa daivane te maMjura na hovAthI sarve prayAso viphaLa nivaDyA. "kela de ne bhoriMga bhagave" e kahetI anusAra sArI jIMdagI sudhI mahenata laI rAjyariddhi saMpAdana karI, jyAM prativAsudeva azvagrIva zAMtithI bhogavavAne vicAra kare che tyAM to zAzvata kAnunanI aTalatA upasthita thAya che ane vAsudevanA haste paMcatva pAme che. e rIte tripaSTa ardha bhAratane svAmI bane che. e veLA enI sattAne ke sarvajayI tarIke vAgI rahe che, manamAnyA bhogo bhogavatAM e niyANa karanAra AtmA AraMbha samAraMbha prati ke kartavyAkartavya tarapha athavA te punya pApa sAme jarApaNa draSTi pheMkatA nathI. svachaMdI jIvana gALe che. ane avaNaya nAdirazAhI vApare che. kAyade to tenI jivAnA Terave ramata hoya che! ekaja prasaMga laIe. zayApALe saMgIta rasamAM lIna banI vAsudeva nidrita thayA chatAM vAghavAdana cAlu rakhAvavA rUpa kArya karI, AjJAnuM ulaMghana karyuM. acAnaka tripuSTa jAgI gayA. A kArya jotAMja zayApALa para tene krodha amApa vahI rahyo. pitAnI AjJAne bhaMga' e eNe mana eTale me gunho thaI paDyo ke ukaLatuM sIsu zavyApALanA kAnamAM reDAvI badale lIdhe arthAt maraNAMta zikSA karI. TuMkamAM kahIe te dArUNa karma saMgraha vAsudevanA bhavamAM karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] vI-pravacana eTale 19 mA bhavamAM maricI jIva sIdhe sAtamI naImAM macImAco bAMdhela rmAMnA paripAka bhAgavavA athe saMcarcA. tetrIza koMgarepama jevA ati lAMbA kALa paryaMta akathya vedanAnA anubhava karI,' vIsamA bhavamAM tiryaMca jAtimAM siMhapaNe upanyA. tyAMthI ceAthI narkamAM javA rUpa ekavIzame| bhava. bAvIzamA bhavamAM manuSyatva meLavI, zubha karaNI karI tethI tretrevIzamA bhave mUkA nagarImAM priyamitra nAmA cakravartI thayA. prAMte zrIpATilAcAya pAse pravajyA lIdhI. tIvra tapa tapyA. krATiva nA dikSA paryAya pALye. tyAMthI kALa karI mahA zukradevale ' deva thayA. k ' have nayasAra kivA maricI jIvane utkrAMti samaya Ave che. prathamanI sAmAnya kakSAmAMthI ekadama jorathI te AgaLa AvyA paNa "saMyamanA raMga cALamas sadaza na heAvAthI tIrthaMkarane yeAga malyA chatAM kArya siddhi thaI ane kama prapaMcamAM evI vicitra rIte viMTAyA ke e cakrAvAthI krame karI cheDA hAya na AvyA. emAM te ghaNA kALa vyatIta thaye; tyAM punaH e pUnita mArgInI prApti thaI, paNa gave haNAI niyANu karI pharIthI parAdhina dazA vaheArI lIdhI. A pachI tA ka`rAje ati dArUNa medhapATha zikhavADayA. AtmA anubhavanI vedI para barAbara ghaDAyA, eTale enI zuddha ThekANe AvI, tethI ja cakrIbhavamAM adhikAra prApta thayA chatAM enI mamatAmAM lIna na' banI kheDe. svamA niSkaMTaka karavA kamara kasI, tIvra taparUpI kRpANu hAthamAM lIdhI. pacIzamA nana zreSTi bhale tenA barAbara camakArA dekhADI dIdhA. AtmAnI amApa zaktinuM darzana karAvyuM. mAsakSapaNA karI vIza sthAnaka tapanI ArAdhanA paNa A bhavamAM ja karI. eka lAkha varSoM paryaMta niraticArapaNe dikSA pALI ne tIrthaMkara nAmakarma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana nikAcita karyuM. avasAna kAje je lekhanA pUrvaka samAdhi sAdhI te Aje paNa romAMca khaDA kare tevA uMDA rahasya vALI lAge che. I dazamAM prANI kalpamAM devapaNanI riddhi pAmyA. e chavIzame bhava, A rIte zrI mahAvIra prabhunA pUrva janmamAM ApaNe DekiyuM karI cUkyA. prAraMbhamAM nayasAra, saraLa gAmaDIAnA jIvanamAMthI uttama nimittanA yogathI ekadama keTalI utkrAMti kare che te ApaNe enA maricI jIvanamAM joyuM. Ama chatAM e pragatimAM uMDe samyakajJAna ucita pramANamAM na hovAthI kaSTa dekhatAM ja AtmA zithilatAnuM zaraNu le che, ane pachI te eka pagaluM cukanAra jema gabaDavA mAMDe tema garva, kulInatA ane utsutra prarUpaNanA bhayaMkara vaTALIyAmAM aTavAya che. karmanA acaLa siddhAntamAM cakrIputra ke tIrthaMkara pautranI jarA mAtra he kAma lAgatI nathI eTale baMdhana pachI paripAkane kALa AvatAM je sthiti thAya che te ApaNe joI. jyAM pravajyA svIkArI kaIka. upara AvavA yatna vizvabhuti bhavamAM AraMbhe che tyAM te abhimAna azvAra thaI punaH niyANanA baMdhanarUpe pAcho bhavaTananA agAdha gartAmAM haDasele che. Ama barAbara TIpAtA, kuTAtA, jyAre te AtmA tapa tapIne, jJAna sudhAnupAna karIne, samatA rasanA ghuMTaDA gaLI jaIne, bAhya zatruomAMthI mana khaseDI laI kharA evA atyaMtara ripuonI saha bAtha bhIDavAmAM draDhatAthI rokAya che tyAre ja rakhaDapaTTImAMthI te uMco AvI satyanA darzana kare che. pachI ja enI sAdhanAmAM pUrNapaNe maMDI jAya che. svaparanA koyaDA ukelavA mAMDe che.' ane naMdana bhavamAM ene saMpUrNa pratitI thaI jAya che ke have ja mane khare mArga lAgyo che ane sAthe samajI le che ke haju mAre aridaLanI vistRta chAvaNImAM thaIne mAra mArga kApavAne che chatAM aMtara sAkSI pUre che ke e karI zakavA jarUra huM zaktivAna thaIza. Ama sukha duHkhanA cakre caDela nayasAra, grAmavAsI chatAM AtmabaLe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 76 ] keTalo AgaLa AvI gayuM ane sattAvIzamA bhave kyAM pahoMce te have joIe. dazamA svargamAMthI nayasAra jIva sattAvIzamAM bhave bharatakSetramAM AvelA brAhmaNa kuMDa nagaravAsI rUSabhadatta dvijane ghera, bhAryA devAnaMdAnI kukSimAM ca yAne garbhapaNe utpanna thayo. nItikAroe paThana pArnanA niyamane anulakSI cAravarNamAM bAhmaNa jAtine agrapada ApeluM che chatAM, svabhAva para lakSa ApatAM e krama pherave che eTale prAye e jAtine mAMgaNu svabhAva gaNAya che, enAmAM kSAtrateja ke svAzraya ocho dekhAya che ethI dharmapravartakamAM netRtva kSatriya jAtane bhAge jAya che. kahevAmAM AvyuM che ke "baLadeva. vAsudeva cakravartI ke tIrthakara jevA lAghanIya purUSone janma ucca manAtA kSatriya kulomAM ja thAya che, te pachI nayasAra chava ke je A bhavamAM zrI mahAvIra - tarike caramajIna thavAnA che teonuM Agamana jigRhe kema? siddhAMta kAre tene teDa AtA kahe che ke "te cha maricI bhave kuLamada karI je nIcagotra karma upArjana karyuM hatuM, tene avazeSa vedave bAkI rahyo hato jethI temane kama dhorI mArgathI viparIta thaye. nAcI kudIne tIvratama karma bAMdhavAthI ATalI hade ene vipAka bhogavavo paDe che! emaNe A bega kevaLa khyAzI ahorAtra vedavAno hate, vaLI siddhAtinA mata mujaba tIrthakara Adi mahApurUSo karmavazAt brAhmaNa Adi mAMgaNa kuLamAM garbhapaNe upaje che chatAM temane janma e gharamAM thatuM nathI, kemake zakeMdrano e AcAra che ke AvA saMjogomAM te garbhanI phera badalI kare che. jyAre A banAva bane che tyAre vizva para e Azvarya tarike manAya che. vAre ghaDIye AvA Azcaya uddabhavatA nathI, e te anaMta kALe ekAda vAra banI jAya. deveMdra zakti prabhAve A kArya evI rIte karI de che ke sAmAnya prajJAvata mAnavInA jANyAmAM paNa e AvatuM nathI. vaLI garbhanI badalI jevuM kArya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana che. [77 ati mahAbhArata nathI. Aje paNa niSNAta cikitsaka sAdhano dvArA te vinAdeze karI zake che. a kahI levuM ucita che ke keTalAka lekhake, svabuddhinA gauravamAM viharI, A garbhaharaNamAM temaja bIjA keTalAka prabhuzrInA gauzA-- lika sAthanA prasaMgamAM zraddhA dharatA nathI, ane tene kalpita kahevA taiyAra thAya che, emAM teonI utAvaLane alpabuddhi ja tarI Ave che kemake A vastuo je jUdA jUdA dRSTibinduothI vicAravAmAM Ave te sahaja gaLe utare tevI che. emAM atizayatA jevuM kaMIja nathI. karmanI zakti aciMtya che ane e niyame pugalamAM ajaba zakti chupAyelI che. kimiyAgara dvArAja te draSTine viSaya thaI zake che. vaLI pUrvakALanA bhavabhIrU ne anupama prabhAvI bhadrabAhu svAmI, siddhasenajI, haribhadrasUri, hemacaMdrasUri jevA prabaLa mahApurUSo e vAta svIkAre che to pachI ApaNuM sarakhA kucha buddhi jIvo mATe zradhyeya hoya temAM Azcarya jevuM che paNa zuM! baso varSa pUrvenA. mAnavIne keIe ema kahyuM hota ke muMbAI beThA amadAvAdamAM rahenAra sAthe vAtacita thaI zake che to te vakhate zuM e kharUM mAnata? chatAM Aje ApaNe najare najara e banatuM anubhavI rahyA chIe. e nyAye keTalIka bAbate je Aje ApaNane kalpanAne viSaya lAge te e veLA sahaja hoya. dravya, kSetra, kALa ne bhAvanA parivartanamAM kaI paNa azakya jevuM nathI. kSatrIkuMDa nagaranA svAmI siddhArthanI rANuM trIzalA devInI kukSImAM bAkIne samaya vyatIta karatAM avadhijJAna yukta rahyAM. e. daramIAna mAtA pitA pratye asIma sneha joI bhaktithI AkarSAI, vaLI bIjA saMtAnone janetA pratye bhaktivaMta thavA rUpa udAharaNa puruM pADavA, mAtApitAnI haiyAtimAM saMyama na svIkAravo e abhigraha lIdhe. A pratijJA karavAmAM cAritra mATe bhAvanI khAmI hatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 08] vIra-pravacana ema nathI mAnavAnuM. enA AzayatA eTale ja tA ke mAtApitAne peAtAnA virahathI du:kha na thAya. vinayI putranI e pharaja catra mAsanI zukla peAdazI, e aMtimatI patinA janma dina trilokanA nAthane janma eTale sArA cauda rAjaleAkamAM AnadanA vadhAmaNA. are du:khatI khANu evI narkamAM paNa ajavALAM thayAM. chapanna gikumAri! trIzalAmAtAnI zuzruSAmAM AvI lAgI. cAsa surapati, sva. parivAra yukta AvI, merUparyaMta upara prabhuzrInA janmAtsava karavA lAgyA. bALaka evA prabhudeha para kaLazeAnI varSA zarU thaI. saudharmAM patine utsagamAM rahelA ati laghu tanavALA carama jIna tarapha jotAM ja temanA baLa viSe zaMkA upajI ! sahaja lAgyuM ke ATalA badhA abhiSeka emanAthI zIrIte sahyAze? avadhijJAnI bhagavatathI A chupu na rahyuM. zaMkAnirAsana arthe sheja mAtra paganA aMguThe halAvyeA. e sAtheja merU. kaMpAyamAna thayeA. dharatIkaMpanA AcakA samI dA thaI paDI. ragamAM laga kema pAye e jANavA jyAM idra upayoga mUke che tyAMtA saphLa paristhiti cakSu samIpa khaDI thaI. paramAtmAnA-- prabhuAtmAnA-anaMta khaLamAM za MkA ANI e sArU pazcAtApa thaye. tatakALa svabhula sudhArI bhakti pUrNa hRdaye snAtra vidhAna ATApI, prabhune mAtA samipe mUkI, te naMdIzvara dvipa tarapha sidhAvI gayA. tyAMnA zAzvata caityAmAM ana-stavana karyAM bAda pAta peAtAnA vimAnAmAM besI AkAza mArge thaI, sva sthAnake sau sidhAvI gayA. dvitIyAnA caMdra sama prabhu meATA thavA lAgyA. mAtApitAe harSita De, svajanAdinA meLAvaDA samakSa guNu yukta evuM zrI vardhamAna kuMvara nAma sthApana karyuM. devAe teozrInA khaLanI parikSA krIDAkALe karI mahAvIra evuM khIjuM nAma rAkhyuM. tapa tapavAmAM te kSamA rAkhavAmAM emane maNA na rAkhI tethI zramaNa nAma paDayuM arthAt zramaNa bhagavAna mahAvIra nAmathI teozrI suprasiddha thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [79 pitAne vinaye jALavavA teozrI sarva kaMI jANatA chatAM, eka vidyArthI tarike lekhazALAmAM gayA. e veLA IMdra dvijavezamAM AvI vidyA gurUnA saMzonuM prabhune pUchI samAdhAna karyuM. e praznottaranI prasiddhi pAchaLathI "jeneMdra vyAkaraNa" tarIke thaI. janatA paNa pAmI gaI ke bALa evA vardhamAna te vagara bhaNe sarva vidyAmAM pAraMgata che. vAta paNa yathArtha ja hatI, cauda mahA svapnothI prabhuzrInA janma pUrve ja temanI prabhutAnA gAna gavAI rahyA hatA. pUrvabhave jyArathI tIrthakara nAmakarma nikAcita karyuM tyArathI ja atizayatAvALuM jIvana temanA mATe nirmANa thaI cUkyuM hatuM. ghaNuM ghaNuM khamI, sahana karI, teozrIe pitAnI lAyakAta siddha karI hatI eTale emane vagara prayAse advitiya sukhanI saMsAravAsamAM prApti thatI cAlI. zreNika caMDa pradyota jevA rAjavIo AvIne sevA karavA lAgyA. Ama karatAM prabhuzrI yuvAvasthAnA AMgaNe AvI ubhA. mativRta ane avadhijJAnathI yukta zrI vardhamAna kuMvare saMsAra sukhanA khAsa rasiyA na chatAM, mAtAne Agraha thatAM paraNavAnI : vAta svIkRta karI. bhegAvaLIkarma paNa avazeSa joyuM. samayavIraH - bhupanI yazodA nAma manahara kanyA sAthe teozrI lagnagraMthIthI joDAyA. A rIte saMsAra sukhane bhogavI daMpatI jIvana namUnedAra rIte pasAra karatAM sva draSTibiMdu tarapha AgaLa vadhavA lAgyA. temane priyadarzanA nAme eka putrI thaI. e yogya vayamAM AvatAM jamAli nAmArAjaputra (svabhANeja) sAthe paraNAvI. A rIte prabhue grahasthA-vAsamAM lagabhaga aThAvIza vaSo gALyAM. je hitabuddhithI vicAra karavAmAM Ave te tIrthaMkara prabhunuM-caramajinapatinuM AkhuM jIvana mIThA ane amRtasamAM pANInA sarovara jevuM che eTale enuM pAna karanArane ekAMte lAbha ja thAya che. emanA daMpatya jIvanamAMthI saMsArastha cho ghaNuM ghaNuM zIkhI zake tema che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] vIra-pravacana mAtA-pitA e samaye svagaeN sidhAvyA. prabhu paNa svadhyeya siddha karavA sArU udyuta thayA. vaDIla bhrAtA naMdIvananI anujJA mAMgI. bhAie mAtA-pitAnA viraharUpa tAjA zAkanuM nimitta AgaLa dharI e va thAbhI javA sucavyu. Adeza mastake caDhAvI zrI vardhamAna sAdhu jIvananA jANe pATha na paDhatA heAya tevuM vana AcaratAM rAja mahelanA eka ekAMta bhAgamAM AraMbha samAraMbhathI hAtha dhoI nAMkhI, aneAkhu jIvana gALavA lAgyA. va` pUrve dAna devAnu zarU karyuM. prAta; kALathI zarU thatA A dAna vidhi eka praharasudhI cAlatA. eka paNa yAcaka khAlI hAthe pAchA pharatA nihaM. mahApurUSono karaNI saune satASanArI hoya che. varSAMte pravajyAnA dubhi gagaDayA. devA ane mAnavIe TALAbaMdha ubharAyA. zrI vardhamAna kuMvara, bhrAtA nadIvardhana, liMgana sunA, patni yazeAdA, putrI priyadarzanA, jAmAtR jamAli, ane deAhitrI zeSavatImAM rahyA sahyA sneha lavane sarvathA tilAMjalI ApI AgArapaNuM tajI anagAra banyA. vibhAva dazAmAMthI AtmAne svabhAva tarapha vALavA lAgyA. zrI siddha bhagavAnanI sAkSIe nava jIva sudhInuM trikaraNa zuddha sAmAyika uccAryuM. A samaye teozrIne mana : pava nAmA ceAthuM jJAna upajyuM. : paMcamuSTi leAca karI idra datta devadRSya vastrane khadhe vI, muni, evA zrI vardhamAna tarata ja tyAMthI cAlI nikaLyA. dikSA samayanA, daipara gAzISa caMdana ane sugaMdhI dravya hajI tAjA hovAthI enI vAsathI kheMcAi AvI bhramarA prabhunA zarIre DaMkha devA lAgyA jyAre sugadhInA arcI purUSo prabhu pAse enI yAcanA karavA lAgyA. nArIvRMda paNa prabhuzrInA rUpamAM lIna banI, saugadhI yukta dehalatA nirakhI, sAnukuLa upasargo khaDA karavA lAgyu. prabhuzrIe je dArUNa upasargAnI zreNI sahI che tenI zarUAta nIce mujaba thAya che. eka sAmudrika svavidyAbaLe retIpara paDelA prabhupagalAnA cinho parathI kAi cakrava Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [81 tane pagalA mAnI laI jyAM ene anusarate AvI cakrIne sthAne acina evA prabhune jue che tyAM tarataja ene svavidvatA para ane sAmudrika zAstra para tiraskAra chUTe che. graMthane pANImAM baLavA taiyAra thaI jAya che. jyAM AvA cihevALI vyakti cakrI thavAne badale phakIrI jIvana jIvatI jevAya che tyAM e zAstranA zabdo sAcA zI rIte hoI zake ? tyAM te zakeMdra AvI, zaMkAnuM samAdhAna karI, pAritaSika ApI tene vidAya karyA bAda prabhu pratye bhaktibhara haiDe bahumAna pUrvaka vade che ke he trilekeza, Apane have pachI ati dArUNa ane maraNAMta upasargo sahana karavAnA che, mATe Apa je anujJA Ape te huM ApazrIne paripAzvaka (rakSaka) thaIne rahuM." bho saudharmapati ! bhUtakALamAM banyuM nathI, vartamAnamAM bane tema nathI ane bhaviSyamAM banavAnuM paNa nathI ke tIrthakaro anyanI sahAyathI svakarmone kSaya karI ekSaprApti kare. teo sAmano karyA vagara-baLeja-anaMta baLa chatAM, samatApUrvaka upasargonI hAramALA. sahana karIne ja siddhinI sAdhanA kare che." prabhuzrI vardhamAnane A pratyuttara sAMbhaLI Idra nama, bhaktithI prerAI, prabhune mazIAI bhAI ke jenuM nAma siddhArtha hatuM ane je atyAre vyaMtara devapaNe hatuM tene prabhunI samipamAM zuzraSAmAM rahevAnuM pharamAvI, svasthAne sidhAvyA. karmanI nirjarA arthe nikaLelA, zrI vIra mauna rahevA AdinA keTalAka abhigraha dharI, vAraMvAra tapa AcaratAM ghaNuM kharuM kAryotsarga mudrAmAM rahevA lAgyA. ekadA viharatAM kumAragAmanA sImADAmAM kAryotsarga dhyAnamAM sthira thayA. eka govALanI gAmamAM jatAM baLadanI dekharekha mATe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82] vIra-pravacana prabhupratye bhalAmaNa. baLadanuM vanamAM caravA javuM. govALe pAchA pharatAM baLade na jevAthI sArI rAta vanamAM rakhaDavuM. baLadanuM carI prabhu samakSa AvI ubhavuM. thAkIne pAchA pharatAM gavALe baLadane prabhu pAse jevA, ane jotAM ja, "jANatAM chatAM mAhitI na ApI evA Aropasara" prabhu upara amApa gusse thaI rAsa (jADI dorI) laI mAravA doDavuM. upaga mUkatAM ke A vyatikara jANI tyAM AvavuM ne govALane pApakarmathI aTakAvo. A rIte gopakRta upasarganuM maMDANa. merAka sannivezamAM zUlapANi yakSanA maMdiramAM prabhunuM kAyetsargamAM lIna thavuM. yakSanA eka rAtrimAM bhayaMkara upasargo. samatApUrvaka sahana karatA saMtane dekhI yakSanuM bedha pAmavuM. kanakakhaLa Azrame caMDakauzika sapane vaMza. raktane sthAne dudha nIkaLatuM jemAM sarpanuM vismaya thavuM. prabhuzrIne bedha. jAtismRtine uddhAra. gaMgA utaravA nAvamAM beThelA prabhune, vAsudeva bhavamAM je siMhane vidyAre, tene jIva je suMdraSTra devapaNe hatA, tenA taraphathI nAva buDADavA rUpa upasarga. daramIAna, taratanA upajelA-jInadAsa zreSTi dvArA baLadapaNumAM dharma pAmelA-evA sabaLa kaMbaLa devonuM Agamana ne upasarganivAraNa. viharatA evA zrI mahAvIranuM rAjagRhI nagarImAM Agamana. pazcAt maMkhalIputra gozALAne meLApa. e jAte banI beThelA ne kahevAtA ziSyanI sAthe vicaratA prabhune je ati viTaMbanAo anubhavavI paDI che tene, temaja sahana karelA Akrozana pAra nathI ! paNa karmane parAbhUta karavA nikaLelA A mahAtmAe "samatA bhAve sahana karavuM eya che eka lhANuM rUpa draDha saMkalpa kare ke jethI sukhapUrvaka teo e sarvamAMthI pasAra thaI gayA. tApasanI jhuMpaDI choDatAM ja aprIti thaI paDe te sthAne na rahevA rUpa ne maunapaNuM jALavavA rUpa je abhigraha lIdhA hatA tenuM pAlanamAM ja zrIvIra te rakta rahetA. zrI kalpasUtramAM AvatA adhikAra uparathI sahaja prazna thAya ke gazAlA sAthe prabhu ghaNIvAra belelA che, enA khulAsAmAM jaNAvavAnuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 83 ke nimitta batAvavAmAM temaja zaizAlA sahanA ekAda be prasaMga sivAyanA sarva vArtAlApamAM prabhutrIte mauna ja rahelA che, paNa kutuhaLI vyaMtara siddhArthe prabhu zarIramAM pravezI prabhunA nAme e sarva vyatikara nipajAvyo che. tejolesthAnA svarUpa darzanamAM ane zIMgamAM keTalA jIvo che e vAtamAM uttaradAtA prabhuzrI pote ja hatA. mahApurUSo koI tAtvika prazna hoya to ja mauna choDavuM ucita samaje che e sahaja samajAya tevuM che. sADA bAra varSa daramIAna je je banAvo banyA che. e sarva karmarAjAnA pariNAma rUpa ja che. bAhya dRSTiye keTalIka vAra lAge ke je prabhu bolyA hatA te Ama na thayuM heta ! vaLI kaI sthAne prabhunuM mauna keTalAkanA maraNanuM nimittabhUta samajAya chatAM aMtaracakSuthI eno tALo meLavatAM sarva paristhiti upaSTarUpe khullI thAya che. prabhu, iMdra, ke gazALa te nimitta mAtra che. upasargone sAmane karIne ja prabhuzrIne karmasamUhane khaMkherI kahADavAne hevAthI enA paripAka samatA saha bhagave ja chuTake. kutuhaLe ubhA karanAra idrathI AjJA karAyela deva siddhArtha, e veLA kakSAe alepa thaI jAya che! e parathI ja karmonI aniyaMtrIta sattAne khyAla AvI zakaze. ucca kakSAnA mahApurUSo e samaye raMcamAtra harSazeka dharatA nathI. A pramANe jUdA jUdA bhAgamAM pharI prabhutrIe nava comAsA vyatIta karyA. dazamuM comAsuM sArI rIte tapa karavA rUpa zrAvastImAM pasAra karI, satvara karmakSapaNane arthe teo malecchabhUmi prati sidhAvyA. piDhAla gAmanI bahAra pilAsa caityamAM aSTamabhaktapUrvaka prabhuzrI vardhamAna eka rAtrinI pratimAthI kAryotsargamAM sthita thayA, A veLA saudharma devalokamAM samatAzIla prabhunI, khuda Ida mahArAja svamukhe prazaMsA karI rahyA hatA. saMgama nAmA eka abhavyanemithyAtvIdevane zadranI ukta prazaMsAmAM kevala pakSapAtanI gaMdha AvI ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 ] vIra-pravacana devedranI atizayekti bhAsI. krodhane ATApa karI prabhu sarakhA satane calAyamAna karavAnuM bIDuM jhaDapyuM. satvara pAlAsa caityamAM AvI pucyA ane upasargAnI varSAM zarU karI-dhuLanI dRSTimAM prabhune dAkhyA, vajramukhI kIDIothI caTakAvyA, tIkSNatAthI DaMza mAranArA DAMsa dhImelA ane viMchIonI viSu vaNA karI e dvArA atizaya paritApa upajavyA, naLIA, sarpa ane uMdarAe akathanIya kaSTa ApyA. hAthIoe datUzaLane sUdvArA, hAthiNIe sva sthulakAyane prabhudeha saha dhasavAdvArA, pizAcAe vilakSaNa kAryo karI, ane vAdhee nakhane dADha mAraphate prabhudehanuM vidAraNa karI apAya teTaluM kaSTa ApyuM. pIDA pADavAmAM jarA paNa kamI na rAkhI. Ama chatAM mahAvIra te mahAvIra ja rahyA. zramapaNAnA UMDANamAM ramatA evA emaNe e saM samabhAve sahyuM. upasa sahavAne ane karmAMne khALavA arthe te te ahIM AvelA eTale jema enI tIvratA tema prabhuzrInI samatA agAdhatAmAM uMDI utaravA lAgI. teozrInuM keMdrarathAna yAtanA pamADanAra saMgamadeva nahAtA paNa karrarAja hatA; eTale tenI sAthenA samarAMgamAM prabhu te dRDha ja rahyA. pratikuLa prothI je na namyA temane vaza karavA sagame sAnukuLa paristhiti utpanna karI. siddhAratha rAjAne trizalA rANInA kApUrNa rUdana dekhADayA ! cArU gAtravALI apsarA dvArA hAvabhAvathI laI, AliMgana devA sudhInI dareka ceSTAo karAvI. A badhA vacce prabhu te pASANusthaMbhavat aDagaja rahyA. na te emAM lepAyA ke na tA enI paravA karI. saMgame paNa AkAza pAtALa eka karavAmAM bAkI na rAkhI. svepratijJA pUravA arthe prabhune lalacAvavAnA banyA teTalA upAye ceAjyA. paNa e sa ukharabhUmimAM bIjAre paNa sama aphaLa nivaDayuM. prabhu zrI vamAna te pUrvIkRta karmonA A badhA vilAsA joI jarA paNuM calAyamAna thayA vagara AtmaramaNatApUrvaka dhyAnamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 85 nizcaLa rahyA. saMgamadeva para teozrIne karUNA AvI. manamAM ema thayuM ke mArA jevAne cega maLavA chatAM e bicArAnA adhaHpAta thaze ! caDAzika jevA caryaneti medha ApanAra A kyAnidhi jarUra saMgama jevA devane sahu ja nistAra karI deta; paNa e devanI abhavyatA ADe AvI. jete uddhAranI IcchA ja thavI durlabha tyAM pachI pratikAra zeA ! gheAra yAtanAonA samUha vacce udhADI chAtIe ubhA rahI, prabhue ghaNA karmanA kSaya karI dIdhA. tyAMthI punaH vihAra zarU karyAM, devalAkanA svAmIe saMgamanI karaNInI nitsanA karI, tene sakhata ThapakA ApI saudharmI leAkamAMthI hADI mUkayA. A pachI avAranavAra devedro sukha zAtA pUchyA AvavA lAgyA. kauzAMbImAM prabhue eka vilakSaNa abhigraha lIdhA ke je caMdanabALA dvArA cIrakALe pUrNa thayA. lAMbA kALa sudhI maunabhAve kaivala sva Atma zuddhi arthe bhinna bhinna pradezamAM vicarI prabhuzrI lakSyasiddhi sanmukha AvI pugyA. SamAnI gAmanA pAdaramAM pratimA dhArI prabhu ubhA rahyA. eka gAvALa temanI samIpa baLado mUkI, sAcavavAnI bhalAmaNa karI gAmamAM cArlse gayeA. na te prabhunA dhyAnamAM baLadanA vicAra sarakhA hatA ke na tA khaLadanA manamAM te sthAna ubhavA mATe niyata karAyuM hatuM eTale ubhaya svakArTImAM lIna banyA. dhyAnastha prabhue jatA baLadane rAkayA nahIM ane vanamAM svataMtratAthI caravA-pharavAnuM DI tiryaMca tyAM thAbhyA paNa nahIM. mUDha geAvALe pAchA pharatAM satane te pUrvanI mudrAmAM sthita joyA paNa peAtAnA khelane na dIThA. tarata ja dhyAnamagna mUrti sAme praznaparaMparA zarU karI. chatAM uttara na madhyeA te na ja malye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrapravacana. basa. bAjI vipharI cUkI. ajJAna gepathI-paristhitinA ajANa gevALathI-A sahyuM na gayuM. tenA aMge gussAnA AvegathI ducha uThayA ane krodhathI mukha lAlacoLa banI gayuM. jhaTa najIkanA vRkSa parathI be tINa zalAkAo kApI lAvyo ane prabhu samIpa pahoMcI jaI kahevA lAge ke-"he Arya! meM ATaATaluM pUchayuM chatAM tuM zuM sAMbhaLato nathI ke jethI uttara dete nathI? hArA A karNachidro nakAmAM che ke zuM? lAva tyAre tene huM baMdha karI dauM ke jethI tyArI karaNInuM tuM phaLa bhogave, ema kahetAMnI sAthe ja ubhaya karNaraMdramAM pelI tIkSNa zalAkAo (saLIo) jorathI besI dIdhI. bAharanA cheDA evI rIte kApI nAMkhyA ke sUkSma draSTithI jenAra sivAya kaI jANI paNa na zake. zikSA karI rAjI thato, manamAM malakAta mUDha zevALa vananA pathe po. kone levAnA nizAmAM e jaDAtmAe rAcI mAcIne sAtamI narkamAM javA jevA dArUNa karmaLane saMcaya karyo. jJAnI purUSa kahe che ke tripaSTa vAsudevanA bhavamAM, zayyApALanA kAnamAM ukaLatuM sIsu reDAvI prabhu jIve A karma upArjana karyuM hatuM jene udaya A bhavamAM Avyo. zayyApALane jIva bhramaNa karato karate A govALa thayo, eTaluM ja nahi paNa verane pratizodha vAsudevanA pariNAma karatAM paNa vadhAre AkAra bhAvathI karyo. mAThA pariNAmathI e te bhavATavImAM punaH dhakelA paNa samatA dhAraka prabhu te karma bhogavI kaLA thayA. tethI ja karma bAMdhatA cetavAnuM jJAnIo kahe che. kharuM ja kahyuM che ke - baMdha samaya citta cetIera, ze udde saMtApa. saluNA" samarasamAM lIna prabhuzrIne karNomAM zalAkA paraspara sparzatA dArUNa duHkha paDayuM chatAM eka citkAra sarakho na karyo, dhyAna dazAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [87 mukta thayA bAda gAmamAM siddhArtha vaNikane tyAM teozrI bhikSArthe padhAryA. e veLA tene kharaka nAmA eka vaidyamitra tyAM beThela hatA. tene svAmInA caherA parathI temaja vANI parathI anumAna karI lIdhuM ke prabhu koI jAtanA zalyathI pIDAya che. AhAragrahaNa bAda zrI mahAvIra te tyAMthI vana tarapha sidhAvI gayA. pachI kharake A vAta siddhArthane jaNAvI ke te belI uThaze-mitra! ApaNe prabhunuM zalya dUra karavuM ja joIe; mATe cAlo temanI pAchaLa. kAyotsarga mudrAmAM sthita thayelA prabhu samakSa AvI kharake tapAsa karatAM karNamAM nAkhelI zalAkAne patto lAge. tarataja tenA mukhamAMthI uphugAra nikaLI paDyuM kesahada, keAI adhame svAmInA kAnamAM zalAkAo nAMkhI tenA cheDA paNa kApI nAMkhyA che! mahA bhayaMkara AcaraNa karyuM che! tarata ja e ApattinA nivAraNamAM joItI sAmagrI saMgrahita karavAmAM AvI ane ubhaya sakhAe sAthe maLIne prabhuzrInA kAnamAMthI zalAkAo kheMcI nAMkhI. keTalAka samayathI ubhaya zalAkA paraspara maLatAM temanI AsapAsa je mAMsa bAjhI gayuM hatuM tenAthI chuTA pADatAM eTaluM tIvra kaSTa prabhune thayuM ke jethI samatAnA nidhAna chatAM teozrIthI acAnaka arerATano uccAra thaye. sArUM ye vana ane samIpa pahADa mahAbhayathI gAjI rahyA. Ama sADA bAra varSanA chavAstha kALamAM zrI mahAvIre mahA vIratA pUrvaka keTalAye prakAranA dArUNa ane maraNAMta upasargo pratikAra karavAnuM anaMta baLa chatAM, kSamA bhAvathI. AtmAvalaMbI banI ughADI chAtIe ne mUka bhAve sahana karyA. ethI navA karmonA saMcayane rokyo ane junA je sattAmAM hatA tenI udIraNA karI, tenAthI chuTakAre meLavyo. upasargonI zarUAta govALathI thaI tema aMta paNa tenAthI ja Avyo. kharI khUbI to e samAyelI che ke evA evA upasargonI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 ] vIra-pravacana jhaDI maLe paNa prabhuzrIe tapa tapavAmAM jarApaNa maNuM nathI rAkhI. tapovALA puca tat ra ti sRtaH' e zrImada hemacaMdrasurinu vacana yathArtha ja che. zrImahAvIra te kharekhara mahAvIra (mahAna yoddhA) ja che. chamAsI 1, pAMcadina jUna chamAsI 2, comAsI 9, trimAsI 2, aDhI mAsI 2, bemAsI 6. deDha mAsI 2, mAsakSapaNa 12, pakSakSapaNu ura, be dinanI avadhivALI bhadra pratimA, cAra dinanI mahAbhadra pratimA ane daza dinanI sarva bhadra pratimA karI. chaTha 219, aThama 12. e rIte sarva tapa jaLa sarakhuM paNa vAparyA vinA karyo. mAtra eTalA lAMbA kALamAM pAraNAnA divasa 349 thayA. lAgalagATa be dina sAthe te khAdhu ja nathI. A uparathI tapanI aciMtya zaktine sAkSAtkAra thAya che. taddabhavI ekSagAmI zrI tIrthapatie paNa jyAre ATalI hade tenuM AlaMbana lIdhuM tyAre anya mATe te utkRSTa avalaMbana rUpa hoya temAM zI navAI! 'sarva tapasA sAdhyam' vaizAkha zukala dazamIne divasa che. saritA juvAlIkAnA taTa samipa prabhuzrI viharatA AvI pahoMcyAM che. zyAmA nAma kheDutanA khetaramAM teozrI godahAsane dhyAnamAM lIna banyA che. dharmadhyAnamAMthI temane AtmA zukalamAM pravezI cUkyo che. jyAM tene prathamanA be pAyA para ekAkAra vRttinA tAra saMdhAyA tyAM prabhutrIne cAra ghAtI karmone sarvathA ya thaI javAthI kevaLajJAna ane kevaLa darzana upanyuM. chaghastha hatA te kevaLI thayA. ArAdhaka hatA, te have ArAdhya banyA. ahata thayA eTale devatvanI kakSAmAM pahoMcyA. maunapaNe vicArI jenI prApti arthe agaNita upasargo sahyA hatA, tenI siddhi thaI have anya jIvone upadeza ApavAnA dvArA khullA thayA eTale ke svAnubhava jJAnane e dvArA sadupayoga kasvAne temane dharma thaI cUkya. "savI jIva karUM zAsanarasI' evI bhAvadayAthI aMtara ubharAyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vira-pravacana ( [ 89 devoe samavasaraNa racyuM, prabhuzrIe temAM birAjI dezanA dIdhI, chatAM keIne viratInA bhAva na thayA, tyAMthI prabhu tvarita vihAra karI rAjagRha nagaranA mahasena vanamAM AvI samasaryA, ahI semila' dvijane tyAM meTo yajJa cAlato hatuM jemAM moTA moTA paMDIte ekaThA maLyA hatA. Ama A vidyAvAridhio eka ekanI spardhA kare, evA chatAM pratyekanA hRdayamAM kaMI ne kaMI saMzaya ghara karI beThe hate.. . ghamaMDathI kivA paMDItAImAM utarI javAnA bhayathI paraspara enuM samA-. dhAna karavAnI keIe tasdI lIdhI nahotI. emanI saMkhyA agIAranI hatI, jemAM gautamagotrI IdrabhUti mukhya manAte. e samayane IdrabhUti eTale garvanA zikhare ubhela ane bIjAnI vidvatAne jarAmAtra na sahI zake tevo svajAtane paMDIta ziromaNi mAnatA ane sarvajJanI kaTimAM mUkta mAnavI! janatAnA mukhe devakRta samavasaraNa ne prabhuzrI mahAvIranI vAta sAMbhaLatAM ja tene gusse hada ulaMdhI gaye. yajJavidhAna bAju para rahyuM ane mana krodhanA ghaTATopathI dhamadhamI rahyuM. pote beThAM chatAM anya sarva pada dhArIja kema zake? are e sAMbhaLyuM jAya ja zI rIte ? are mUDha mAnavI enAthI chetarAya paNa A to vibudhe ThagAyA tyAM dhiraja dharAya ja zI rIte ? keAI paNa rIte prathama e vAdIne parAjya karavo ja joIe, ema niradhAra karI pAMcaso jeTalI svaziSyasaMpadA sAthe IdrabhUti cAlI nikaLyA. potAnI sattA ne zakti mATe mArge bahu vicAryuM. paNa jyAM surakRta siMhAsana para besI upadezAmRtanuM pAna karAvatI zrI carama chananI saumya AkRti daSTiye paDI, tyAM ekadame mada galIta thaI gayo. mudrA jotAM ja Amoda uddabhavyo. tyAM te "he gautama IMdrabhUti! tuM sukhapUrvaka Avyo." evA karNane priya sva saMbhakaLAyA. e AgaLa vadhyA ne jyAM uttara ApavA yatna kare che. tyAM te punaH mIThI vANImAM "mahAnubhAva, tAre jIvane saMzaya rAkhavAnuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vIra-pravacana 90 kaI ja kAraNa nathI, vedapadA samajavAmAM te bhUlathApa khAdhI che, e padmAnA artha huM kahuM tema besADavAthI hArA saMzayanuM kSaNamAM nivAraNuM thai jaze.' paMDitapravara IMdrabhUti tA sAMbhaLI ja rahyA, hRdyagata zakA Aja sudhI sadaiva pAse vasanAra agnibhUti baMdhu paNa jANI zakayA nathI tyAM A prabhuzrIe te jANI lIdhI, mATe e sana te kharAja ema vicAratAM zuM samAdhAna kare che te prIti mIMTa mAMDI rahyA. zrI mahAvIre gaMbhIra nAde-pUrva dhvanimAM vijJAnadhana Adi vedapadAnuM uccAraNa karyuM ane tyAra pachI enA artha sphuTa karyAM, udAharaNa dvArA enI siddhi karI dekhADI. iMdrabhUti paDIta e rahasya samajyA ke turataja prabhuzrI pAse pravajyA svIkArI. jyAM A vArtA sAmila dvijanA yajJa maDapamAM paheoMcI ke eka pachI eka ema daze pItA svaziSyasamUha sAthe AvyA; ane potapotAnI zakAonuM samAdhAna karI prabhuzrInA ziSya banyA. e sabaMdhI jANavAnA jijJAsue gaNadharavAda avalAkave. ' paramAtmA mahAvIra deve zakrendre ANelA thALamAMthI sugaMdhIdravya mizrita cUrNa laI e agIAre paDIteAnA mastaka para nAMkhI temane sva gaNadhara tarike sthApana karyA. ' utpAd, vyaya, dhruva' rUpa tripadInuM rahasya samajAvyuM. eTalI TuMkAkSarI pAmIne e mahA buddhi nizvAtAe dvAdazAMgInI racanA karI. temanA cuMvAlIsa se| ziSyAne munide sthApyA. cIrakALathI pratrajyAnI abhilASA dharAvatI, vasumatI, caMdanabALAne sAdhvIpadanuM dAna karI pravatanIpade sthApyA. prabhuzrI mahAvIrane tIrtha sthApIne zAMtithI besI rahevAnuM nahAtuM. tIrthaMkara nAmakarmanA udaya thaye| hAvAthI sArA bhAratavarSamAM patharAI rahela pravRttimAM syAdvAda mArganA punaH uddhAra karavAneA hatA. sArAye vizvane svazAsana-jInazAsananuM rasiyuM banAvavAnuM hatuM. e kALe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 91 ajJAnatimira vistarapaNe vyApI rahela hatu. ceAtarapha janatA dharmanA nAme jIvahiMsAvALA yajJayAgo karI sataiSa mAnI rahI hatI, dvija samudAya ke jene sa sattA peAtAnA hastamAM rAkhI hatI, te mAMmAgyA dAma, IcchA mujaba khAnapAna, athavA te manamAnyA. rAcaracIlA meLavI bhALI prajAne svarga meAkSanA paravAnA ApI rahyo hatA. A sAme kAi vAMdho uThAvatuM teA tarata ja tenA sArUM narkanA dvAra khullAM mUkI devAtA ! A leAkamAM ApI zakAya tevI dareka nA apAtI. dharmanA IjArA amUka jJAtine hastaka rakhAyA hatA arthAt dha sAMbhaLavA-sabhaLAvavA ane pALavA mATenA saMkhyAbaMdha kAnunA ghaDI brAhmaNa jAtinuM ekachatra rAjya pravartAvyu hatuM. lAkasamUha svAzraya ane AtmAnA darzana-nAna-cAritrarUpa mULa guNAne visarI jaI, parAvalaMbI thai rahyo hatA. guNu karatAM ADaMbara vadhI paDayA hatA. jJAna vihu kriyA jaDatva prasarI rahyuM hatuM. , A paristhitimAM paramAtmA zrI vIre sakhata hAthe, satat prayatne ane utkaTa premabhAve kAma lIdhuM. teozrI dha jevI Atmika vastu jorajulamathI kiMvA rAjya dAkSiNyatAthI phelAvavA mAgatA nahAtA. tene te pratyeka vyaktinA hRdaya uMDANamAM jJAnarasmi dvArA jaDa ghAlI sArAye samaSTi vartulamAM AMdelana ANuvuM hatu. enI siddhi arthe svazakti uparAMta teozrIe mAtra eka ' prema ' rUpI sAdhana sAthe lIdhuM hatuM. satya para te| maMDANu hatu ja ane sAthamAM prema mArganA sadhiyArA lai, trikALadarzI e mahA sate-carama jinapatieprathama je jAti sattAmAM cakacUra banI--vidyAsaMpanna chatAM gavAdha khatI, kevaLa hiMsaka kAryomAM ane gADhavI kahADelA kriyAkAMDamAM ja dhama mAnI mazagula banI beThI hatI tenA radhara papaDAmAMnA agragaNya manAtA IMdrabhUti pramukha agIAra te cuMvAlIsase ziSyanI saMpadA sahita pratikheAdha ApI, cIrakAlasaMcita zaMkAnA baMdhaneA temanA mAnelA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92] vIra-pravacana zAstrathI ja teADI nAkhI, peAtAnA kAnA, mukhya sutradhAra banAvI laI, temanA ja hAthe sva ipsita kAryane pAyeA naMkhAvyA. rAjagrahInA zreNikabhUpa, vaizAlInA ceTakarAja, avaMtane caMDapradyota, kauzAMbItA zatAnIka, rAjarSi prasannacaMdra, temaja udAyana vagere rAjA, abhayakumAra, mezvakumAra, nadISeNu, AdrakumAra, kuNika Adi rAjaputrA, temaja rUSabhadatta, jamAlI, kAlika, darAMkadeva, aMkhaDa parivrAjaka, skaMda paritrAjaka, dazArNabhadra, zAla, mahAzAla, halla, viThThalla, zAlibhadra, dhanyazeTha, punya zrAvaka, rehaNIe cAra, kaDIArA ItyAdi nAmIcA purUSa! prabhuzrI vIranA zAsanamAM thayA che ane Atma kalyANa sAdhyA che. jema sAdhuvRMdamAM zrI bhUiti pramukha mUkhya thayA tema sAdhvIsamUhamAM A caMdanabALA-mRgAvatI AdinI mukhyatA che jyAre zrAvaka-gaNamAM bAravratane dharanArA, temaja zrAvakanI agIAra DimAne vaDanArA ANaMda, kAmadeva, culanIpitA, suradeva, cullazataka, kuMDakAlika, sadRAlaputra, mahAzataka, naMdanIpitA, tetalIputra, nAmA daza zrAvakA suprasiddha che tevI ja rIte sulasA, revatI, jayaMti, temaja ukta zrAvaka bhAryA, paNa nArI samudAyamAM agrade che. prabhuzrI mahAvIradevanA caturvidha saMdhanA e badhA mukhyapAtrA kahI zakAya. e sabaMdhI vizeSa adhikAra zrI vardhamAna dezanA ane kalikALa saCjJa zrI hemacaMdrasuri racita triSaSTi zalAkA purUSa caritra sva 10 mAM Ave che. lAkhA jIvA prabhuzrInI upadezaamIvarSAthI navapallavita banyA che ke jenI noMdha levAnI zakti nathI teA lekhanImAM ke nathI te kAgaLamAM. prabhuzrI vIr arihaMta thayA, tIrthaMkara thayA bAda, bhAgye ja eka sthAne sthira rahyA che. uya Avela tIrthaMkara kAma karmanA mege satata viharI, sarvotra kaivalya ArisA dvArA nirNIta karela leka svarUpanuM, karma jALavuM, AtmadhyeyanuM, yathA svarUpa, potIkI pIyuSa bharI vANImAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 7 - - - varNavI lAkhegame AtmAomAM bedhibIjanuM paNa karavA lAgyA. e kALe pravartI rahela adharma, ajJAna, dArUNu, hiMsAnA dhAmarUpa yo, ane svarga mekSanA paravAnA ApavA rUpa sattAmAM cakacUra banela dvijavaMdanI dharmanA nAme cAlatI pravRttio upara sakhata kApa mUkAya. sarvAnA upadezathI emAM chupAyela prapaMca jALanA pokaLo ughADA paDyA. janatA cIrakALanA aMdhazraddhArUpI vamaLamAMthI chuTavA lAgI ane satya jJAnazmi tenI cakSuo para TharavA lAgyA. Ama prabhuzrIe kaivalya pachIne lagabhaga trIsa varSe sArA bhAratavarSamAM vicarI, jene sva zAsanarasI banAvavA rUpa bhAvadayAnA aNumUlA kAryamAM vyatIta karyA. emAsAnA cAra mAsa vinA bhAgye ja teo eka sthAne jhAjhI sthiratA karatA. cAturmAsa mukhyatAe asthigrAma, caMpA ane pRSTacaMpA, vaizAlI ne vANijya grAmanI samIpamAM, rAjagrahI ane anupama vidyApIThanA dhAma samAM nAlaMdAmAM, mithilA, anAryadeza temaja vajabhUmi Adi sthAnamAM rahyA che. jaMdagIne chevaTane bhAga AvI lAge. beteira varSane avadhi thaze. prabhuzrI vIra apApA nagarImAM, hastipALa rAjAnI lekhazALAmAM comAsu rahela che. e veLA vaizALIpati ceTakarAjanA nava malakI temaja nava lacchakI jAtinA maLI aDhAra gaNu rAjAo-sAmatiekAdA kAjakAryane age tyAM ekatra thayA che. prabhutrI paNa puNya pApa viSayIka adhyayananuM khyAna pitAnI madhura gIrAmAM varSAvI rahyA che. kArataka vada amAsanI rAtrine samaya AvI cUka. (gujarAtI gaNatrI mujaba Aso vada amAsa) bAkI rahelA cAra aghAtI karmo, vedanIya, nAma, gAtra ane Ayu kSINa thaI AtmAthI alaga thaI gayA. eTale prabhu zrI vIra A bhAratabhUmimAMthI sadAne mATe sidhAvI gayA. arihaMta padapUrNa karI siddha banyA. janma-maraNanA pherAmAMthI sadAne sArU hAtha dhoI nAMkhyA. kRtakRtya banI cUkyA. Atmika saMpatti bhaktA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94] vIra-pravacana -- thayA. daza dravya prANu sAthe kAyamanA chuTAcheDA karI anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha ane anaMta vIryarUpa cAra bhAva prANathI yukta banyA. cauda rAjalakane ate AvelI pIstAlIsa lAkha jana pramANa siddhazIlA para vAsa karI rahyA. sAdi anaMta sthiti sudhInA nivAsI banyA. emanA mokSa gamanathI, sAruMye bhAratavarSa zekAkuLa thayuM. jenasamAjanA zIre meTa pahADa tUTI paDayo hoya tevI viSAdanI chAyA vyApI rahI. rAjA-prajA sau zokamAM DUkhyA. apApA nagarI pApA" kahevANI ane temAMthI AjanI "pAvApurI" banI gaI prabhu nirvANane sakhata AghAta khuda indrabhUti sarakhA prathama gaNadharane lAgyo tyAM anyanI zI kathA ! bhAva dIpaka jatAM janatAe dravya dipa karI dipotsavI parvane pAye nAMkhyo. zrI vIra trIsa varSa sudhI gRhavAsamAM rahyA. kAMIka adhika bAra varSa chadmasthAvarathAmAM gALyAM ane dezauNa trIsa varSa sudhI kevalI banI upadezadvArA jagatabharamAM upakAra karyo. e rIte betera varSanuM AyuSya purUM karI nirvANa pAmyA. emanI yugAMtakRtabhUmi (anukramamAM vartanArA-ziSya, praziSya Adi purUSonA pramANa yukta thayelI) jaMbusvAmI sudhI cAlI. paryAyAMtakRtabhUmi (prabhunA kevalIpaNAne Azrita thayelI) prabhuzrInA kaivalya bAda cAra varSathI zarU thaI eTale tyArathI te chellA jaMbusvAmI sudhI mokSa gamana cAlu rahyuM, prabhuzrI mahAvIradevanA agIAra gaNadhara yAne paTTaziSyo hatAM. gaNadhara agIAra chatAM gaNa yAne ziSya samudAyanI saMkhyA-navanI hatI. samAna vAcanAvAlA ziSyavaMdano eka gaNa bane che. nava hovAmAM be gaNadharonI ziSyasaMkhyA bhinna chatAM vAcanA sarakhI hovAthI sAthe ja adhyayana kArya thatuM eTale ja gaNa nava prabhuzrInI hayAtimAM ja ukta agIAra gaNadharomAMnA iMdrabhUti ne sudharma sivAyanA nava mekSe gayA hatA. vaLI teozrI, e jJAnadarpaNathI joyuM hatuM ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 1 [5 pitAnA nivaNa bAda alpa kALamAM prathama gaNanAyaka zrI gautama iMdrabhUtine pitA pratyenA "rAgabaMdhana tUTavAthI kevaLajJAnanI prApti thavAnI hatI eTale gacchAdhipatinA pada para zrIsudharma nAmA pAMcamA gaNadharane sthApana karavAmAM AvyA hatA. adyApi je sAdhu. samudAya draSTigocara thAya che ane gatakALe thaI gayo che e sarva zrI sudharma svAmInI paraMparAmAM ja samAI jAya che. prathama gaNeza zrI IdrabhUti, gautama gAtrIya hovAthI zrI gautama svAmi tarIke suprasiddha thayela che. temanuM caritra ghaNuM vismayakAraka che. vizvamAM je moTA avaguNa rUpa manAya che ane jenA sevana karavAthI AtmAo nisaMzaya bhavasAgaramAM DukhyA che evA doSonuM nimitta pAmI zrI gautama unnati sAdhe che. jyAre prakhara paMDItapaNane temaNe garva karyo tyAre zrI vIrane samAgama malya, saMyama lIdhA pachI gurU evA zrI vIra pratye nibiDa rAga dharyo tyAre te utkRSTi bhakti tarIke paMkA ane zrI viranuM nirvANa sAMbhaLI ati meha dharI he vIra, evo pikAra karyo tyAre kaivalya pAmyA. teo mahAlablinidhAna hatA. temanA hAthe dikSita thanArane kevaLa jJAna thatAM vAra na lAgatI. zrI vIra prabhunI pATa paraMparA- atre AraMbha karatAM e vAtanuM nirUpaNa karI devAnI jarUra che ke zrI vIra prabhunI pahelAnA trevIsa jInanA zAsanamAM saMkhyAbaMdha gItArtho ane surisamrATa thaI gayA che. te saMbaMdhI lakhavA besIe te pAra paNa na Ave. temanI camatkArika prabhAvanAnA pUrNa vRtAMta jUdA jUdA graMthomAM varNavAyelA daSTigocara thAya che. ahIM te mAtra paramAtmA mahAvIra deva pachI temanI ja paraMparAmAM thayelA kevala mukhya gacchAdhipationA saMkSipta vRtAMte ApavAmAM Ave che. zrI gautamasvAmI magadhadezanA gavaragAmavAsI, divasubhuti ane bhAryA pRthvInA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 ] vIra-vacana e panotA putra temanuM nAma idrabhUti rAkhavAmAM AvyuM. bAlyakALathI saMskArI mAtA pitAnA sahavAsamAM rahevAnuM maLyuM hovAthI alpakALamAM ja te zAstranipuNa paMDita banyA, veda Adi darzana zAstronA sArA jJAtA thayA. paMDita samudAyamAM dhuripada prApta karyuM. jotajotAmAM temanI kIrtinI suvAsa pradazodiza prasarI rahI, bhAgyeja koI yajJa e. heya ke jyAM temanI hAjarI na hoya. A rIte brAhmaNecita vyavasAya ne vidhividhAnamAM temanA pacAsa varSo vyatIta thaI cUkyA. e kALe akasmAtika evo prasaMga banI gayo ke jene temanuM AkhuM jIvana badalI nAMkhyuM. e prasaMga te caramapati zrI vardhamAnano samAgama. IdrabhUti paMDitanuM rAjaJhImAM somaladijAne tyAM yajJamAM AvavuM ane bIjI bAju paramAtmabhAva pAmIne zrI vardhamAnanuM jIna tarike padhAravuM ane devaracita samavasaraNamAM virAjI dezanA devAnuM zarU karavuM. nAgarikonuM temaja devadevIonuM vaMdanAthe gamanAgamana. A drazya jotAM ja paMDita pravara IdrabhUtinI AMkha phATI. garvanA ghaTATopathI te dhasamasatA prabhu sanmukha pahoMcyA. jItavA gayelA mahArathI jAte chatAyA. satya samajAtA pacAzanI vaya chatAM prabhahaste dikSita thayA. tyAra pachI satata trIsa varSa sudhI, pitAthI ATha varSe je laghu che chatAM jJAnajyotimAM adhika che evA zrIvIranI advitiya bhaktibhAve sevA karIne Atma kalyANa sAdhyuM. zrI mahAvIranI sAthe vAraMvAra vividha prakAranA praznottara karI tatvAmRtanuM mIThuM pAna karanAramAM emanuM sthAna prathama che. prabhuzrInA madhurA "he gautama rUpA saMbodhanathI vizvamAM teo nAma karatA gotrathI adhika prasiddhine pAmyA. temanA nAma smaraNathI Aje paNa vidyo naSTa thAya che. gRhavAsamAM 50 varSa, vIrasevAmAM 30 varSa. kevalI paryAyamAM 12 varSa kula. 92 varSa. zrI sudharmAsvAmI kellAga sannivezamAM janma-mAtA bhakvilA ane pitA dhammilanA e saMtAna. jAte vipra ne cAra vedanA prakharajJAtA. samavasaraNamAM AvyA bAda saMzaya chedAvAthI bhAgavatI dikSA svIkArI. prabhusaha zrI gautamane thayela praznottaranA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 97 e sAkSIbhUta eTale ja zrI gautama praznakAra, zrI mahAvIra uttaradAtA ane zrI sudharmA e sarvane sutrarUpe guthanAra. A rIte vartamAna dvAdazAMgInA Adi praNetA. gRhasthAvAsamAM pacAza varSa, vIr sevAmAM 42 ane AThe varSI kevalI tarIke vicarI saravALe so varSanuM Ayu bhAgavI zrI mahAvIra pachI vIsa varSe vaibhAragira para muktipadane pAmyA. zrI vIrajInane kevaLajJAna thayA bAda caudame ja varSe kSayamAnakRtm e prabhu vAkayamAM saMzaya dharanAra jamAli nAmA sAdhu (saMsArI sabadhathI prabhunA bhANeja ane jamAi) pahelA nindvava thayA. seALame varSe vasu AcArya ziSya-jIvanA chellA pradezamAM jIva sattA mAnanAra tigupta nAmA bIjo nindvava thayA. A veLA zrI sudharmAMsvAmIne gaccha nigra MthI yA nirdeza gaccha ' tarike khyAti pAmyA. ( , zrI jayusvAmI-- rAjagRhInA lakSmIbhaMDAra zeDa RSabhadatta ane zIlavatI bhAryo dhAriNIne ekalavAye putra nAme jaMbukumAra. navANu krATinA dhaNInA e ekalA vArasa. pAMcamA devalAkathI vyavI Avela eTale kAMtimAM devane paNa zaramAve. svapnamAM phaLavALA jamukSa joyelA eTale nAma jabukumAra rakhAyeluM. lAlanapAlanamAM ucharatA jakhu soLa varSanA thayA. ekadA zrI sudharmAsvAmInI amRtasamI dezanA zravaNu karavAneA cega matsyeA. e sAMbhaLatAM ja vairAgyanI umi uddabhavI. Azcarya pAmavAnuM kAraNa nathI, pUrvI bhavanA saMskAra che. nAgalAne zaNagAratA bhavadatta vilabaMdhu bhavadevanA AgrahathI cAlI nikaLI, pravajyA laI sArU jIvana temAM ja vyatIta kare che. mehathI pAche phare che tyAM vRddhAvasthAmAM pahoMcI cukela nAgilA punaH tene sthira kare che. eja bhavadatta jIva A jathukumAra che. vaLI taddabhava mekSa gAmI jIva che eTale sALa varSIya jaMSukumAranA vairAgya mATe vicAravApaNuM nathI. enI zuddhatAnI jhAMkhI AgaLa Dagale ne pagale thAya che. jJAna pUrvakanA vairAgya te 14 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 98] vIra-pravacana AnuM ja nAma. gRhe pAchA pharatAM pUrve ja caturtha vrata aMgIkAra karyuM, denAra ubhaya jJAtA hatA, jaMbukumAre mAtApitAnI AjJAthI vrata levAnI jijJAsA pragaTa karI jyAre gurUzrI sudhame te vAtamAM saMpUrNa samaMti ApI mAtra "pramAda na karIza" eTaluM ja kahyuM. ghera AvatAM ja, ane aMtaragata vAtane sphoTa karatAM ja, meha bhArabhArita mAtA ane pitA camakI uThayAM. emane te A putrane paraNAvavAnA keDa hatA. enA lagnamAM svajana parijanane notarI saMsAranA keTalAye lhAvo levA hatA. dhAriNIne navavadhunuM mukha jovAnI utkaTa abhilASA hatI, eTale jaMbukumArane dikSAnI AjJA tarata naja maLI. mAtA putra vacce e sabaMdhamAM puSkaLa carcA cAlI. Akhare mAtAne prasanna karavA jaMbukumAre pANigrahaNa karavuM ema kahyuM. jJAnagarbhita vairAgya vALAne lagna ke suMdarInA samAgama baMdhana rUpa na ja hoI zake. enI Atmazakti eTalI hade sateja hoya ke tyAM meharAja pANI pANI thaI jAya. banyuM paNa ema ja. eka be nahiM paNa ATha zreSTi sutA saha kumAra jaMbunA lagna dhAmadhumathI thayA. rUpa lAvaNyamAM svarganI asarAone paNa TapI jAya tevI lalitA lalanAenA mukha nirakhI dhAraNI mAtAne TADhaka vaLI. manamAM thaI paNa AvyuM ke AvI kAminIono saMga ne vilAsa tajI kuMvara have saMyamane saMbhAraze paNa nahIM. nava paraNita madabhara yauvanAo paNa svapati jaMbunI pratijJAthI jANakAra hatI. chatAM temane kAmakelIthI ne raticAturyathI jaMbukumArane lebhAvavAnA koDa hatA. Ama saMsAra jIvananI prathama rAtre vAsagRha, daMpatInuM vilAsa sthAna maTI spardhAsthaLa banyuM hatuM! moharAja ne cAritraroja vacce tumula yuddha jAmyuM hatuM. eka pachI eka caMdramukhI navanavI dalIlathI ne udAharaNothI svapati jaMbune svamAnyatA mUkI saMsAra mANavA samajAvatI hatI jyAre e sAme jaMbukumAra eTalI ja sacoTa dalIlothI asarakAraka pratyuttara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 99 ApI zAMta vRttithI e darekane nirUttara banAvI saMyama mAnI sahacarI thavAnI bhalAmaNa karatA hatA. vArtAlApa lAMbA samaya sudhI cAlyA ne jayazrI jayune varI. daramIAna eka Azcarya evuM banyuM ke prabhava nAme rAjaputra, je svapitAthI risAIcArAne svAmI banI, cerI karavAnA vyavasAyamAM paDayA hatA te RSabhadatta zeThane tyAM lagnanI dhamAla jANI cArasA navANu sAthIe sAthe cArI karavA AvyA hatA paNa jaMbu kumArane svapreyasI saha vAtamAM guMthAelA joI guptapaNe chupAI rahI sa vyatikara sAMbhaLye hatA ! kumAranI jJAnagoSTie tenA mana para paNu, ajaba jAdu karyuM. eTale jyAM nArIde ja bukumAranI pravajyA sabaMdhI zikSA svIkArI tyAM prabhava pragaTapaNe sAme AvI kahevA lAgyA ke- dhanya che tamArI tyAgavRttine ! rUpanI rAzi samI A rabhAone Ape sayama rasikAe banAvI ane aDhakaLa dhana paranuM ane amApa saMpatti paratvenuM mamatvapaNuM ATalI alpa vayamAM Ape jotajotAmAM cheoDI dIdhuM tyAre mArA jevA lakSmIleAlupa hajI cArInA vyavasAyamAM paDI peAtAne temaja parate udvega pamADI rahyo che ! dhikkAra che mArA jIvatarane ! mArA paNa mArgadraSTA Apa ja he. Ape dekhADelI bhAgavatI dikSAneA huM paNa umedavAra chu. ' Ama eka rAtrimAM jaMbukumAranI vilakSaNa jJAna kaLAthI, saMkhyAbaMdha AtmAnA timira pALeA chedAI gayAM ane jJAnabhAnu prakAzI yeA. khIje divase kevala jaMbukumAre ekalAe ja nahi paNa paNa sAthe peAtAnA mAtA-pitA, temaja ATha kuLavadhu tathA temanA mAtApitA maLI sattAvIza manuSyAe pravajyA svIkArI, ane prabhava cere paNa TuMkA samayamAM cAraso navANuM cAre| sahita prabhune mArga svIkAce. jaMbukumAra soLa varSa dharavAsamAM rahyA. vIsa varSa lagI zrI sudharmAM svAmInI sevA karI; ane cuvALIza varSoM sudhI yugapradhAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 100] vIra-pravacana pade rahI kevaLI jIvana gALyuM. eMzI varSanuM AyuSya pUrNa karI chellA kevaLI tarIke mokSe sidhAvyA. zrI vIra pachI cesaTha varSe te mukti pAmyA tyArathI nIce mujaba daza vastuo viccheda gaI arthAta te prApta thAya tevI zaktine abhAva thaye. 1 mana:paryavajJAna, ra paramAvadhijJAna, 3 pulAlabdhi ja AhAraka zarIra, 5 kSAyika, samyakatva 6 parihAra vizuddhi cAritra 7 sukSma saMprarAya cAritra-8 yathAkhyAta cAritra 9 kevalajJAna 10 mokSagamana. - eka kavie kahyuM che ke jaMbukamAra je bhAgyeja kaI thayo haze ke jene cera jevAne mane adhikArI banAvyo, ane jene pAmyA pachI zIva suMdarIne anyanI IcchA ja thatI nathI. zrI prabhava svAmI-- vidyAcaLanI taLeTImAM Avela jyapura nagaranA jayasena nRpane putra. prabhava, laghubaMdhu viyadharane rAjya apAyAthI risAI jaI pallIpatinA raheThANamAM jaI va. kramazaH corene svAmI thaze. janatA enA nAmathI trAsavA lAgI. dhADa pADato te rAjagRhImAM jabukamArane tyAM coranA samUha sAthe corI mATe jaI pahoMce. navaparaNita nArI sAthenI kumAranI jJAnapUrNa kathAothI baMdha pAme ane tyArathI ja jIvana palaTe the. bAhya dhananI corI mUkI daI aMtara dhananI saMpUrNa corI karI lIdhI. jJAna-darzana ane cAritrarUpa amUlya ratnonuM svAmItva prApta karI zrI vIranI pATa sUtradhAra ba. 30 varSa saMsAramAM, 44 varSa dikSAmAM zrI jaMbunI sevA paNe ane 11 varSa yugapradhAna tarikenA gALI kula AyuSya 85 varSanuM bhogavyuM. avasAna samaya najIka jANI ganI sArasaMbhALa sAruM paTanAyaka sthApavA prathama sva samudAyamAM upaga mUkyo paNa koIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra pravacana [101 para najara na TharI eTale para samudAyamAM avaloktAM rAjagRhI nagarImAM ' yajJakriyA Acarate brija zaryAbhava dhyAnamAM Avyo. tarata ja be sAdhuone vastu-nirdeza karI tyAM mekalavAmAM AvyA. vihAra karatA ukta, munio yAtamaMDapamAM AvI pahoMcyuM tarapha maMtronA dhvani thaI rahyA che ane yajJasthaMbha AgaLa eka bakarAne bAMdhelo che je beM beM pikArI rahyo che. sAme ja ughADI talavAre bhaTTa zayaMbhava vidhi vidhAnamAM maLyula banyo che. tarata ja muni mukhamAMthI nimna likhita zabdo bahAra paDayA- aho kaSTaM aho kaSTaM tatvaM na jJAyate param / basa eTaluM kahI muni yugma vidAya thayuM, paNa zayyabhava dvijane te jabarI jijJAsA janmI. tarata ja mukhya bhUdeva tarapha talavAra dharI tattva samajAvavA kahyuM. aMtamAM bhUdeve yajJathaMbha nIce rAkhelI zrI zAMtInAtha prabhunI mUrti dekhADI ane jaNAvyuM ke enA AkarSaNathI devatAo yajJamaMDapa tarapha Agamana kare che. zayyabhava dvija, A sAMbhaLI, ane bAjupara phekI daI ubho thaI gayo. e satyano pUjArI hatuM eTale pelA munio koNa hatA, te jANavA sArU temanI pAchaLa nikaLI paDyA. ghera garbhavatI priyA hatI enuM paNa vismaraNa thaI gayuM. muninI zodha karate te zrI prabhavasvAmI samipa AvI pahoMcyA. vidvAna hovAthI satya vastu samajatAM jhAjhI muzkelI na paDI. samajaNa pAchaLa amala hoya te ja samajAyuM kAmanuM che e vAta te jANatA hovAthI ehika duniAnA kaI paNa lAbhamAM lalacAyA vagara aMtaranA umaLakAthI bhAgavatI dikSAno svIkAra karyo. ghaNA ja alpa samayamAM sarva zAstromAM pAraMgatatA prApta karI ane prabhavasvAmI paNa emanA surakSita hastamAM zAsana dhurA soMpI svarge sidhAvyA. zrI pArzvanAthanA gaNadhara zrI zubheya, temanA ziSya hari Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ] vIra-pravacana dattAcArya-temanI paraMparAmAM-samudrAcAryane, kezamuni anukrame thayA. zrI vIranA samayamAM e ja kezamuni sahagautama svAmIne meLApa ane vArtAlApa thayela. e veLA cAra ane pAMca mahAvrata sabaMdhI temaja bIjI keTalIka, bAbate sabaMdhI paraspara carcA ane khulAsA thayelA. pradeza rAjAne pratibodha pamADanAra paNa e ja kezari. emanA ziSya zrI svayaM prabhasUri ane tene ziSya zrI ratnaprabhasUri thayA ke jemaNe zrI vIranirvANa pachI potera varSe eIsA (esIyA) nagarImAM cAmuMDAdevIne pratibaMdhI ghaNuM ne abhayadAna dIdhuM; ne tenuM saciva nAma rAkhyuM. vaLI bhUpALa zrI upaladeva paramArane pratibaMdhI ekalAkhanavANuM hajAra gene jena banAvyA. zrI pArzvanAthane prAsAda banAvarA ne sUri haste pratiSThA karAvI. e sarva jene upakeza jJAti (azavALa) tarIke saMbedhAyA. sUrinA gacchanuM nAma paNa upakeza paDayuM. Ama osavALa jJAti saMbaMdhI AkhyAyikA che. 4. zrIyaMbhavasUri-keTalAye sUtranuM dahana karI zrI dazavaikAlika sutranI racanA karanAra. banyuM ema ke pote garbhavatI priyAne choDIne AvelA tyAra bAda ghera putrane janma thayele. enuM nAma manaka. umara lAyaka thatAM e manaka pAThazALAe javA lAge tyAM sAthe bhaNatA vidyArthIonA maheNuthI ghera AvI mAtAne potAnA bApa saMbaMdhI pUchavA lAgyo. eTale pa ma ke pitA sAdhuonI joDe gayA ane hAla moTA AcArya manAya che. e paNa zodha nimitte nikaLI paDe. akasmAta mAge pitA putrane vega thaya. vArtAlApathI pitAe putrane oLakhyo ane upagathI enuM alpa AyuSya paNa jAyuM. A vAta sAdhu samudAyamAM prasaravA na detAM kevala putra snehanA kAraNathI-tene TuMkA jIvanamAM paNa kalyANa thaI zake e khAtara dazavaikAlika sutranI saMkalpanA karI e dvArA manakane AgamanuM rahasya samajAvyuM. anya sAdhuonI vaiyAvacca karavA rUpa uMcA prakAranI sevAthI jJAnaprApti sAthe kriyAne vega malyo. Ama manaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana ( [ 103 cha mAsa jevI TuMkI avadhimAM Atmonnatti sAdhI zakyo. enA avasAna kALe sUrijInI cakSuomAMthI azrubiMdu sarI paDayAM tyAreja satya binA sau sAdhuonA jANavAmAM AvI. gurUputra nimitte racAyelA kzavaikAlika sutrane tyAra pachI kAyamI sthAna malyuM. Ama sutra guMthana. sAthe manaka amara thayA. 28 varSa gRhasthIpaNumAM 11 varSa gurUsevAmAM ane 23 varSa yugapradhAna padamAM gALI kula 62 varSanuM Ayu pUrNa karI zrI vIra nirvANa pachI 98 varSe zrI zayaMbhava sUrinuM svargagamana thayuM. 5. zrI yazobhadrasUri-bAvIsa varSa saMsAramAM rahI pravajyA svIkArI. cauda varSa zrI zayyabhava surinI sevA karI ane pacAza varSa sudhI yugapradhAna pade rahyA. kuLa AyuSya 86 varSa zrI virAta 14ra varSe svarga gamana. 6. zrI saMbhUti vijya tathA zrI bhadrabAhu svAmI ubhaya gurUbhAI thAya, temAM pahelAnA zIre ga7nuM paTTadharapaNuM jyAre pAklA sArasaMbhALa rAkhanAra. saMbhUti vijaye 4ra varSe cAritra grahaNa karyuM. cALIza varSa saMyama pALe. ATha varSa yugapradhAna tarike rahyA. 90 varSa purA karI svarge sidhAvyA. bhadrabAhu, dakSiNa dezamAM AvelA pratiSThAnapuramAM prAcIna gotrI dvijane ghera jamyA hatA. moTA bhAInuM nAma varAhamihira. baMne sAdhuoe zrI yazobhadra pAse sAthe dikSA lIdhI hatI. abhyAsa vRddhi karI ubhaya SaTadarzananA jJAtA banyA. meTAbhAIne ahaMkArI jANI gurUe bhadrabAhune suripade sthApyA. varAhamihira risAI, saMyama cheDI daI cAlyA. ane jyotiSIne vyavasAya svIkArI AjIvikA calAvavI zarU karI. jenadharma pratye dveSa rAkhavA mAMDyo, bevAra vAdamAM pAchA paDayA-rAjA samakSa kuMDALu karI varAhe bAvana palane matsya madhyamAM paDaze ema nirdiSTa karyuM. jyAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104] vIra-pravacana bhadrabAhue pala paLane ane te madhyamAM nahIM paNa cheDA upara paDavAnuM kahyuM. banyuM paNa temaja. rAjAne putra janme. varAhe se varSanuM AyuSya bhAkhyuM ane e saMbaMdhamAM bhadrabAhune pUchatAM sAta dinanuM jaNAvyuM ne vaLI biDAlanA nimittathI maraNa thaze ema suca vyuM. rAjAe nagaramAMthI saghaLI bilADIone bahAra kaDhAvI chatAM sAtamA dine putrane dhAva dhavarAvatI beThI che ne akasmAta bilADInA cinhavALI kamADanI bhUMgaLa tenA zIra paDI eTale te arbhaka paMcatvane pAmyA. Ama sUrinA jJAnanI prazaMsA thaI rahI. jInazAsanano jayajayakAra thayo. varAhamihirane mahIM dekhADavuM bhArI paDyuM. te jaMgalamAM cAlyo gayo ane ajJAna kaSTa karI-tApasanuM jIvana jIvI-kALa karI vyaMtara nikAyamAM deva thayo. pUrvabhavanuM vaira saMbhArI saMghamAM mArIne upadrava zarU karyo. saMdhanA A bhayane nivAravA zrIbhadrabAhue maMtrAdhiSThita zrI upasargahara " tetranI racanA karI jenA smaraNathI upadrava naSTa thaI gayo! tyArathI e maMtra utkRSTa smaraNa tarike gaNAvA lAge. saMsAramAM 45, gurusevAmAM 17, yugapradhAna. 14, kula AyuSya 76 varSa. temanI kRtio. navapUrvamAMthI uddharita kalpasUtra, bhadrabAhu saMhitA, Avazyaka niryukti, paccakhANa, odha, piMDa, uttarAdhyayanaAcArAMga ane sugaDAMga-niryukti-tevI ja dazavaikAlika, vyavahAra ane dazakalpaniryukti, uvasagaharastotra. 7. zrI sthUlabhadrajI-pATalIpuramAM-navamAnaMdanA rAjya samayamAM mukhya maMtrI zakaTAla temanA je jyeSTha putra. mAtAnuM nAma lakSmIvatI, laghu baMdhava zrIyaka, ane bhaginI yakSA, yakSadinnA, bhUtA, bhUtadinA, seNA, reNA ane veNuM. sthUlabhadra bAlyapaNAthI vidyAvyasanI hoI saMskRta, pAkRtanA sArA jANakAra chatAM svabhAve rasika eTale yuvAvavasthAnA AMgaNamAM pravezatAM ja kazyA nAmA vezyA navayauvane ane rUpanI rAzi-saha prIta bAMdhI, svajana mitrane visarI jaI enA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 105. AvAse juvAnIne lhAva vinA saMkoce luMTavA lAgyA. ubhaya vacce atUTa sneha graMthi janma pAmI, dvija varUcInI kapaTajALathI svapitAnuM avasAna thayA bAda maMtrI mudrA grahaNa karavA arthe rAja taraphathI teDuM gayuM tyAre ja teo vilAsa nidrAmAMthI jAgrata thayA. kSaNane viraha sahavAne azakta vAmAM ke sthAne AvuM chuM" kahI AvyA. nUpa taraphathI apAtI pradhAna padavI para azoka vATikAmAM besI vicAra karavA lAgyA. pitAzrInuM jIvana-pitAno sonerI kALa-bAlyajIvana ane tyAra pachInuM vilAsI jIvana najara sAme khaDuM thayuM. saMsAra sAra vihuNo lAge. ene cheDavAne aDaga nizcaya karIne uThayA. rAja sabhAmAM jaI, vinayapUrvaka muMDita thavArUpa sva abhiprAya pradarzita karI ne te gayA virahINInA mahela tarapha ke na te gayA svajananA vasavATa tarapha, jAte svataMtra hoI pahoMcyA zrI saMbhUtivijaya sUri pAse. karmamAM zUravIra hatA te dharmamAM zUravIra banI gayA. pravajyA svIkAratAM vAra na lagADI. jotajotAmAM jJAnadhyAnamAM layalIna thayA. kesyAnI mohinIne phagAvI dIdhI. chatAM sAcI prIti te aMtaramAM kAyama ja rahI. comAsu AvatAM sAdhu maMDaLamAMthI kai kuvA kAMThe te kaI siMha guphAmAM kAryotsarga arthe upaDyA tyAre A sAcA Azaka vezyA gRhe javA taiyAra thayA. mAgaNI karI ane samayajJa sUrie hA bhaNI. viraha tApathI jenA aMgeaMgamAM jhALa lAgI rahI che, ane jene lokavAyakA sAMbhaLI jANyuM paNa che ke have sAdhu thanAra sthUlabhadra pAchA nahi ja Ave chatAM emanI pAchaLa-premanA e ava ya baMdhananI pAchaLa-svakAyAne zoSavI dIdhI che evI kazyA,-sAcI kuLa kAminIe, munirUpe AvatAM joyA ke rUMvADe rUMvADe harSathI vyApta thaI. hastaya jeDI sAmI AvI, manamAM ciMtana karavA lAgI ke sAdhujIvananA kaSTo sahana thaI zakayA nahI eTale sthUlabhadra ahIM bhAgI Ave che; eTale puSkaLa hAvabhAvathI sAme gaI munie citrazALAmAM cemAsu karavAnI rajA mAgI eTale emAM A mRga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106] vIra-pravacana - nayanI nA bhaNe ja kema? tarata ja hA pADI dIdhI. bhUmi pramAI Asana pAtharyuM. sADA traNa hAtha dUra rahI je kaMI kahevuM hoya te kahevAnI kezyAne rajA maLI. yuvAnIno prAraMbhakALa sAthe lIlAmAM jemane vyatIta karela che ane haju jemanA gAtro para yuvAno. pUrNapaNe ramI rahI che evA eka samayanA A daMpatIe keTalIye. divasa ane rAtrio AlApa-saMlApa ane vArtAlApamAM gALI. kAzyAe pUrvanA e sukhI jIvananI yAda ApI punaH ene svIkAra karavAnI. lIle karI jyAre sthUlabhadra anubhavathI emAM je asAra je te te samajAvI manuSya jIvananI sArthakatA brahmacaryAdi karaNImAM samAyelI hovAne jerathI upadeza karyo. vijayazrI munine varI, kazyA, vasyA maTI kulAMganA te thaI hatI, temAMthI sAdhu saMsage zrAvikA banI are eTalI te daDha thaI ke bIje cemAse AvelA siMha guphAvAsI sAdhune patita thatAM paNa teNIe ugAryA. Ama sthUlabhadra madananA AvAsamAM rahI ene saMpUrNapaNe vijaya karI sAcI prItine sAkSAtkAra karAvI, sAdhu samudAyamAM anokhuM ne advitiya sthAna meLavyuM. corAsI covIsI sudhInI khyAti prApta karI. ekadA bAravaNI mahA dubhiya paDyo. e veLA Agama jJAna bhulAvA lAgyuM. pATalIpuramAM saMdha ekatra maLyo ne vicAra karI bhadrabAhu svAmI ke je te veLA nepALa dezamAM vicaratA hatA temane belAvavA mANasa mokalyA. keTalAka samaya pachI e mANasee AvI javAba dIdho ke-"svAmI tyAM ucca koTinA dhyAnamAM rokAyelA che eTale AvI zake tema nathI." saMgha vicAramAM paDI gayo. eNe lAgyuM ke eka tarapha siddhAMtanuM jJAna vismaraNa thaI rahyuM che tethI. emanI atre khAsa jarUra che jyAre teo dhyAnane vaLagI AvavAnI nA pADe che e kema calAvI levAya? keTaleka samaya saMpUrNapaNe. vicAra calAvyA bAda pharIthI mANase mokalavAmAM AvyA-sucanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 107 ApavAmAM AvI ke-'svAmI te pUchajo ke je vyakti saMdhanI AjJA na mAne te kaMI zikSAne pAtra thAya? ane te je javAba Ape te sAMbhaLI laI, saMdha tamane te zikSA pharamAve che. ema kahI pAchA Avajo. svAmI pAse keTalAka kALe pATalIpuramAMthI saMdezavAhaka AvI puSyA ne sucanAnusAre vartana karyuM. bhadrabAhu svAmIe saMdhanI AjJA ulaMdhanAra mATe * sadha bahAra 'nI zikSA pharamAvI eTale tarataja ukta mAnavIee e zikSA temane lAgu karI. A veLA e mahAn vyakti-cauda pUrva dhara-kheAlI uDI-' bhAI, sadha evuM na kare. huM je mahAprANA dhyAnamAM rAkAela chuM te have thADuM bAkI che, e paNa zAsananuM kAma che. tethI ja sadhanI AjJA chatAM AvI zakatA nathI paNa tyAMthI jeTalA ziSyAne ahIM meAkalavAmAM Avaze teTalAne jarUra huM vAMcanA ApIza; ane e rIte ubhaya kA sacavAze. mATe sadhane mArI vinaMti che ke banI zake teTalA ziSyAne mArI pAse meAkalAve.' sadhanA kaN A vAta paheAMcatAM satASa thayA. pAMcaseAnI vipula saMkhyAmAM ziSya samudAya mekalavAmAM AvyA. svAmI paNa samaya meLavI vAcanA ApavA lAgyA. kALanI duratAne lane kaheA ke e apUrva jJAnane dhAraNa karavAnI azaktine laine kaheA, game tema paNa mAtra eka sthUlabhadra muni chelle sudhI TakI rahyA, emane paNa daza pUrva sudhI pahoMcyApachI prApta karela svAnubhava prayeAga karI batAvavA rUpa ajINu thayuM. vAMdavA Avela svabhaginIo (sAdhvI vezamAM) sAme e prayAga siMhanuM rUpa karI ajamAvyA. gurUzrIe kaheluM ke 'jAva pelI guphAmAM sthUlabhadra adhyayana kare che ane ahIM te siMha beThela che mATe jarUra te ApaNA bhAInuM bhakSaNa karI gayA haze' ema vicAratI e sasa sAdhvIe pAchI pharI. svAmIne sarva vyatikaranI jANa karI. pUrvadhare upayAga mUkI sarva svarUpa jANyuM. puna: kahyuM ke jAva tamAre adhu have tyAM kheDela che. sAdhvIoe pAchA pharatAM ja muni sthUlabhadrane joyA. vaMdana karyuM ane emanA mukhathI ja jANyuM ke e siMhapaNuM te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] vIra-pravacana jJAnazaktinA pradarzanarUpa hatuM. jyAM vAcanA mATe sthulabhadra gurU samIpa AvyA tyAM nakAra malyA ane ATalA ja jJAna sudhI tuM ceAgya che e gurUnuM upAlaMbha vacana prApta thayuM ! sthUlabhadrane svaceSTita samajAyuM. jJAnIne zAsana prabhAvanA sivAya AvuM vartana na zobhe e gabhIratAne sthAne AdarelI Apa baDAI have najara sAme khaDI thaI. paNa thayuM te thayuMja, pazcAtApapUrvaka kSamA mAgI, chatAM gurUne AgaLa pagalu bharavuM ThIka na ja lAgyuM. bhAvi bhAva ja evA dekhAyA. saMdhanI khAsa bhalAmaNathI bAkInA cAra pUrvanI vAcanA dIdhI paNu te kevaLa sUtrathI. artha samajAvyA vagara; ane te paNa have pachI anyane ApavAnI manAI sAthe. Ama Agama jJAna ApanAra tathA lenAramAM zAsana prabhAvanA mATe keTalI anupama lAgaNI pravartAtI hatI tene khyAla Ave che, mATA purUSo Dagala pagale sadhanuM gaurava jALavatA joI dhanyavAdanA dhvani nIkaLI paDe che. sthUlabhadre 24 varSI zrI saMbhUtivijyanI sevAmAM gALyA. jemAM adhyayana kAma ane bhadrabAhu svAmInI sevAne samAveza thaI jAya che. 45 varSa yuga pradhAna pade rahI kula AyuSya 99 varSanuM bhAganu zrIvIrAta 215 varSe svaga gamana. A samaye prathama vajrarUSabha nArAca saMdhaya temaja samacatusra sasthAna viccheda gayA. ahIM sudhI cauda pUrvI gaNAyA. prIprabhava, zaSyabhava, yazAbhadra, satkRti, bhadrabAhu ane sthulabhadra e che. caudapUrvI cAne zrutakevaLI. zrIvIra pachI 214 varSe avyaktavAdI nAmA trIjo nindvava thayA. tevI ja rIte 220 varSe kSaNikavAdI krAMDitya ziSya akSamitra. emAM ASADhasurinA avyaktavAdI ziSyA balabhadra rAjAthI khAdha pAThyA. jyAre zUnyavAdIne rAjagrahInA dANa lenAra zrAvakAe medha pamADayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 8. zrI AryamahAgiri, tathA zrI AryasuhastisUri, ubhaya gurUbhAI thAya. prathamanA paTTadhara ane pAchaLanA gacchanI saMbhALa rAkhanAra, trIsa varSa saMsAramAM gALI zrI mahAgirie sthUlabhadra svAmI pAse saMyama svIkAryo. 40 varSa gurUsevAmAM gALyA ane 30 varSa yugapradhAna padavI bhAgavI, kula Ayu. 100 varSanuM. teozrI janakalpanI tulanA karatA hatA. zrI vIrAta 245 varSe temanuM svargagamana. .. ' - zrIvIra nirvANuta 228 varSe gaMga nAmA pAMcame ninkava thaye. eka samaye be upaga mAnanAra dhanagupta ziSya gaMgadatta. nadI utaratAM AvI mAnyatA uddabhavI. zrI Aryasuhasti viharatAM ekadA mAlavadezanI rAjadhAnI ujajenImAM padhAryA, tyAM bhadrA sArthavAhInI vAhanazALAmAM comAsu rahyA. rAtrinA svAdhyAyamAM nalinI gulma vimAnane adhikAra Avyo. pAsenA sAta majalAvALA mahelamAM bhadrAne putra ati sukumAra pitAnI batrIsa bhAryAo sahita vilAsa mANI rahyo che tenA karNamAM ukta vAta ramI rahI. pUrva meM e sarva joyuM che evuM vicAratAM tene jAtismaraNa jJAna thayuM. basa punaH tyAM pahoMcavAnI tamannA lAgI. jhaTa gurU samIpa AvI e vimAna kevI rIte prApta thAya ene prazna karyo. tIvra vratanuM pAlana mekSa lAvI de che to svarganuM zuM pUchavuM e gurUzrIne pratyuttara maLe. " zUrA ' vacana mujaba avaMti sukumAre pravajyAnI mAMgaNI karI. gurUzrIe mAtAnI AjJA laI AvavA kahyuM. yuvAna pahoMcyo mahelamAM mAtuzrI ane preyasIonA vaMda sAme sva tamannA jAhera karI. ubhaya prakAranA snehIo taraphathI rekAI javAnI darakhAsta ghaNuM ghaNuM thaI paNa jene aDaga nizcaya karyo che, jene nalinI gulma sivAyanuM jIvana akAruM lAge che tene koNa bhAvI zake ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110] vIra-pravacana Akhare saMmati maLI, gurU samIpa AvI dIkSA svIkAravAnI vidhi thaI ane tarata ja smazAna bhUmimAM anazana karavAnI bhAvanA bahAra AvI. samayanA jANa sUrivare anumati ApI ke tarata ja aMdhArI nizAe, kAMkarA, 'pattharane kAMTAthI vidhAtA page, bhadrAne ekalene bhagimAM dhuraNa same tanuja, mAtra aMtara pipAsAnI pUrti athe, jyAM vikarAlatA tarapha DokIyA karI rahI che ne bhayAnakatAnI nyUnatA nathI evI bhavaparivartananA sTezana samI smazAna bhUmimAM AvI pahoMce. pagamAM nikaLatA raktanI jarA paNa paravA rAkhyA vagara dhyAna magna banI te ubho rahyo. evI te acaLatA dhAraNa karI ke, jene pavananA sapATA ne dhujAvI zakyA, vanapazunI dArUNa rADo na karI zakI, ane aMdhArAmAM sAmrAjya bhagavatI bhIti na bhaDakAvI zakI. lehInI gadhe AkarSAI eka ziyALaNI sva samudAya sAthe tyAM AvI caDhI. AvuM suMdara bhakSa dekhAtAM ja muninA dehane phADI khAvAnuM kArya zarU karyuM. jAte ane samajaNa pUrvaka kAyAne visarAvI sAdhanAmAM aDaga rahenAra e sAdhune "pitAne deha evI bhAvanA ja kyAM hatI ke jethI ene duHkhanubhava thAya! emanI draSTiye ziyALaNI mitra karatAM paNa adhika kAma karavA lAgI. upasarga zreNI vadhatAM ja bhAvanA zreNImAM kudaratI vadhAre thavA lAgyo eTale ja niyata sthAna najIka AvavA lAgyuM. A bhavanI ziyALaNI trIjA bhavamAM teNI ghaNiANI hatI, tyAM apamAnita thayela e saMskAra kudaratI rIte yAda AvatAM teNIe paNa zarIra phADavAmAM khAmI na rAkhI. "vyakti sAme najara paDatAM ja pUrvakALane sneha ke vera te te prakAranI lAgaNIo prakaTAve che. Ama enuM vera vaLyuM ane sukumALanuM kAma thayuM; maraNa ghaTikAnI sAthe nalinI gulma vimAne janmasaMskAranA coghaDIyA vAgyA. saudharmakalpamAM AnaMdano viSaya chatAM dunyavI dRSTie snehIjanenI cakSumAM zokanuM kAraNa! prAtaHkALe sArA nagaramAM vArtA prasarI rahI tyAM bhadrA zeThANuM kema bAkI rahe ! zekabharyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [111 haiye vidhAna ApI jenA hRdayamAM avaMtikumAra jevuM zirastrANa javAthI sarvatra aMdhakAra chavAyo che evI vadhuonA parivAra sahita zeThANIe dikSA lIdhI. mAtra eka garbhavatI strIne bAkI rAkhI. zuddha hRdayane ne jJAnapUrvaka adarAyele vairAgya kevI suMdara asara kare che tenuM A sAcuM pratibiMba che. tyAgane mArga zUrAne che. kAyaranA tyAM gaja na vAge. bAhya hAvabhAva temAM TakI ja na zake. gaNiInA putra pAchaLathI svapitAnA anazana sthAne eka suMdara prAsAda taiyAra karAvI temAM camatkArika ne tejasvI muddAvALI zrI avaMti pArzvanAthanI zyAmavarNI mUrti sthApanA karI. e rIte svapitAnuM nAma amara karavA sAthe sva AtmakalyANa sAdhyuM. Aje paNa ujeNamAM e prabhAvaka mUrti virAjamAna che. ekadA zrI Aryasuhasti vicaratAM kauzAMbI nagarImAM padhAryA ane udyAnamAM sthiratA karI. ziSyo gocarI sArU nagaramAM gayA. A vinA durmikSa paDyo hovAthI bhikSukenI saMkhyA tyAM vadhI paDelI che. bIjI bAju annanI meMdhavArI sakhata che. mAgaNane roTalAnA TukaDA paNa maLavA muzkela thaI paDyA che ! Ama chatAM dhama gRhastha sAdhu mahArAjane AgrahapUrvaka vahorAve che. mAMgIne thAkI pacele ne eka TukaDo sarakho paNa jene meLavela nahiM evo evA eka bhikSuke sUrijInA ziSyonI jhoLImAM AhAra bharelA pAtro joI, temanI pAse DAkanI mAgaNI karI. javAba eka ja maLe ke gurU AjJA vinA na to ame jAte khAI zakIe ke na te anyane daI zakIye mATe tuM sudhAta hoya to amArI sAthe udyAnamAM cAla. saMkhyAbaMdha kArothI jene "ardhacaMdra" maLe che tene muninA A zabdo retInA raNa vacce "lIlI jamIna" (Oaseas) jevA mISTa lAgyA. sau udyAnamAM AvI pahoMcyA. ziSyo dvArA sarva vyatikara gurUzrIe jANe bhikSukanI mudrA joI lIdhI pachI tene uddezIne kahyuM ke- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112] - vIra-pravacana bhAI, graha A AhAra ane dharmabuddhithI Ape che. teone ema karavAthI supAtra dAna karyAnuM punya hAMsala thAya che. mAtra deha TakAvavA artheja amane te grahaNa karavAnI AjJA che eTale ame khapathI vadhAre bhAgye ja lAvIe chIe, ulaTuM kaMIka e che lAvIe chIe. amAre emAMthI dAna devApaNuM hoya ja nahi. vaLI e grahasthIne te kalpI zakata paNa nathI. Ama chatAM tuM suthAthI kalAnta thaye che ane e TALavAne tvane anya mArga na dekhAte hAya te prathama amAro veSa svIkAra teja tuM AhArane upabhoga karI zake. sAdhu jIvana trividha tApa TALavAne samartha che ane hArA jevAnuM bhaviSyamAM ethI khAsa kalyANa thanAra che. have hune jema ucita lAge tema kara." gurUzrI, mahane te tamAre Azare che. huM sAdhu thavA taiyAra ja chuM. bhukhathI mArA prANa kaMThe AvyA che mATe satvara kriyA ApI mane sudhAnA akatha duHkhamAMthI bacAvo. sUri mahArAje mudrA joI A jIvanuM bhAvi vAMcI lIdhuM hatuM. tarata ja vidhi karI sAdhune veSa ene Apo. jene svapnAmAM paNa A suMdara AhAra jegele nahIM ane keTalAye divasanA kaDAkA thayelA, tene khAvAmAM pAchuM vALI joyuM nahi. zarIra nabaLuM paDI gayeluM hovAthI vizucikAne (jhADAne) vyAdhi lAgu paDyo. anya sAdhuo temaja Itara pratiSThita gRhastha A navina sAdhunI suSA karavA lAgI gayA. eka veLAnA A bhikSukane sAdhu veSa pratyenI AvI hada vagaranI bhakti jeI apUrva mAna uparyuM. manamAM A veSane-A dharmane vAraMvAra dhanyavAda ApavA lAgyo. AkhI rAtri navina sAdhue zubha anumodanA karavAmAM ane cAritra dharmanI zreSThatAnA ciMtavanamAM gALI. tyAMthI kALa karI te chava zreNika rAjAnI AThamI pATe, ujjainI nagarImAM kuNAla nAme rAjaputra ke je oramAna mAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 113 kAvatrAthI aMdhatAne pAmyA che teNe ghera putrapaNe upanyA. pAchaLathI kuNAle pATalIputramAM pitA azAkazrI pAse jaI rAjyanI mAgaNI karI. snehavatsala pitA kuNAlanA AjJAMkitapaNA mATe tumAna hatA eTale mAgaNI svIkAratAM DhIla naheAtI; paNa cakSuhIna putra rAjyane kevI rIte sAcavI zakaze eja mAtra prazna muMjhavatA, tethI putrane savAla karyAM ke-bhAI tuM rAjyane zuM karaze ? kuNAle javAba dIdhA 'mArA putra te bhAgavaze ne!' aze ke harSita hRdaye pUchyuM: ' hane putra katyAre prApta thayA ' kuNAle kahyuM ' hamaNAMja ' (the!DA samayamAM eTale tarataja) aroka kuNAlane chAtI sarase cAMpI, tenA laghu a`kane gAdIpara besADI ' saMprati ' evuM nAma sthApana karI pATalIputranI gAdI aNu karI. yauvananA bAgamAM chuTathI viharatA kumAra eka veLA rAjamahAlayanA gavAkSamAMthI nagaracaryAM nirakhI rahyo che tevAmAM zrI Ahastiri sameta zrIgaumata kevaLajJAna mahAtsava nimette jaI rahela rathayAtrA tenI najare paDI, sUri para dRSTi paDatAMja pUrve me emane joyA che' evA uhApAha thayA ane tismaraNa jJAna thatAM ja svapUrvabhava joye.. peAtAnuM bhikSuka jIvana ane sUrijInA upakAra cakSu sAme khaDA thayAM. tarataja mahelamAMthI nIce utarI, gurUnA caraNamAM paDayo sa vyatikara nivedana karI sevakane AjJA pharamAvavA prArthanA karI. sUrijIe * sarvAM prakAranA khaLAmAM dhabaLa ja zreSTa che, ' ema jaNAvI dharmAMnI unnati arthe jIvana vyatIta karavA sUcavyuM. teozrInA upazara gathI ragAyelA saMpratirAje jaina dharmanA prabaLa udyotakaryAM. saMpratirAjanA kAryo-savA lAkha navina prAsAda karAvyA. savA kroDa jIbiMba bharAvyAM; temAM 95000 dhAtunA, bAkInAM pASANanA rAtA pILA, zyAmane zvetavarNI jANavA. e hajAra dharmazALA, agI2 hAra vApikAe tathA kuMDA banarAvyA. chatrI hajAra jIrNoddAra thayAnI vadhAmaNI (khabara) maLe te pote 'dAtaNa kare' evA niyama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114] vIra-pravacana rAkhyo hate. bharUcamAM samaLikA vihArane, Ilera giri para zrIneminAthane, iDara gaDha zrI zAMtinAzrane emAM mukhya hatA. saMdhapati thaI jinazAsanane kAra vartAvyo. pAchaLanA keTalAka varSomAM sakhata duSkALa veLAye sAdhu sAdhvIone AhAraprApti durlabha thaI paDI ane saMyamarakSAmAM muzkelI paDI tevA samayamAM UMcata gocarI sulabhatAthI maLI zake tevI goThavaNa karAvI. vaLI pitAnA mANasane sAdhunA veza paherAvI anArya dezamAM mokalI dharmane tenA AcAra vicArane saMdeza prasarAvyo. e rIte ghaNuM gADha mithyAtvIone samyakatva pamADyuM ane munivihAra mATe mArga sutare banAvyo. jaina dharmane vijya vAvaTA sArA vizvamAM uDato karyo. e varSanuM Ayu purUM karI svarge gayA. - janakalpanI tulanA karI rahelA vaDA zrI Arya mahAgirie, zrI Arya suhasti surie dakSiNAthI rAjapiMDa lIdhe ethI mAMDalIahAra pANI jUdA karyA; pite sametazikharajI yAtrA mATe pUrva deze vihAra karyo, temanI cothI peDhImAM zrI devaTTIgaNa kSamAzramaNa thayA. bIjI bAjI zrI Arya suhasti suri 46 varSa sudhI yugapradhAna pada bhogavI svarga saMcaya. 9 zrI susthita svAmI, pahelA paTTadhara ane bIjA gacchanI ciMtAkaraNahAra. ubhaye zrI gautama svAmI kathita surimaMtrano kaTivAra jApa karyo tethI sudharmA svAmIthI kahevAtA "nigraMtha gacchanuM"nuM Tika" ga7 evuM bIjuM nAma paDayuM. temanA samayamAM zrI bhRgukaccha nagare zrI Arya khapurAcArya nAmanA prabhAvika AcArya thayA. 10 zrI dinasUriladhubhAI zrI prIyagraMthasUri - kAlikAcArya svarUpa zrI vIranirvANa pachI 320 varSe Arya suhastinA saMghADAmAM saudharma Idra AgaLa nigodanuM svarUpa varNavanAra, pannavaNA sutranA racayitA prathama kAlikAcArya thayA. 353 varSe ekatALIza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 115 jainAcAryonI sAkSImAM pAMcamanI saMvatsarI pheravIne cothanI karanAra bIjA trIjA kAlikAcArya thayA, zrI IdradinasUri 421 varSe svarge gayA. zrI priyagraMthe harSapura (ajamera najadika) jevA jenonI moTI vastIvALA nagaramAM padhArI yajJamAM homAtA chAga para maMtrela vAkSepa zrAvakadvArA naMkhAvI, te bekaDA dvArA brahmaNone hiMsA phaLavALA yajJathI nivAryA ane teone samipa AvatA ahaMta dharmane bodha ApI jainadharma banAvyA. e samayamAM zrI vidyAdhara gacchamAM zrI vRddhavAdI ane temanAM ziSya zrI siddhasena divAkara nAme prabhAvika AcArya thayA. zrI dhasUri pAse mukaMda nAme vRddha brAhmaNe dikSA lIdhI. abhyAsa kara zarU karyo ne rAtrinA samaye paNa moTA ghAMTe gekhavA mAMDayuM. samIpavatI mAnavIone AthI nidrAbhaMga thavA lAgyo, eka vRddhA te belI gaI ke-ATalI uMmare bhaNIne tame zuM sAMbeluM nava pallavita karaze ? gurUzrI taraphathI paNa moTA ghAMTe gokhavAnI manA thaI. mukuMda muninA manamAM DosInA vacano khaTakatAM hatAM. temane kaI paNa kaSTa veThI vidvAna thavAnI draDha IcchA prakaTI. gurU AjJA laI, kAzmIra deze vicarI ekavIza upavAsa karI ekacite sarasvatI devInI ArAdhanA karI. devI prasanna thatAM vRddha muni harakhANuM ane mULa sthAne pAchA pharyA. DisInA ToNanI purtimAM bajAra vacce eka sAMbeluM ropAvI tene puSpane phaLa vaDe pUrNa karI dekhADayuM. tyArathI temanI khyAti vistarI. gurUe paNa yogyatA joI sUripadavI ApI, ghaNAne vAdamAM chatI te vRddha vAdI tarIke prasiddhine pAmyA. ekadA teo bhRgukacchamAM virAjatA hatA, te veLA temanI kItine asahya gaNata ujajenane vidvAn dvija kumudacaMdra vAda karavA sArU sAme Avyo. saMskRta bhASAmAM te ekko hoI vikramabhUpane te mAnya paMDIta hatA. darzanane jANakAra hovAthI, temaja keTalAyane parAjaya pamADelA hovAthI, garva paNa ocho nahote dhAravato. bhUgukacchanI bhAgoLamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116] vIrapravacana vRddhavAdI ane kumudacaMdrane bheTe thaI gaye. paMDitajIe vAda karavAnI mAMgaNI karI vRdhe jaNAvyuM ke vAda karavAmAM te vAMdho nathI paNa madhyastha keNa thaze ? vAdanI aharniza raTaNa karI rahelA paMDita kSetramAM gAye cAratA govALone madhyastha tarike svIkAryA, eTale ubhaya tyAM pahoMcyA. kumudacaMdra pUrva pakSa zarU karyo. saMskRta-prAkRtta bhASAnA viziSTa samAsothI sva pakSanI sthApanA karavA mAMDI. e badhI mahenata "aMdhA AgaLa ArasI" samI thaI paDI! aA gAmaDIAoe vRddhane kaMI karNapriya kahevA kahyuM. samyajJa sUrie, e mugdha paNa samajI zake evI rIte prAkRta bhASAmAM "navi mArII, navi caraI, paradAra gamana na kIjI " Adi bleka belavAnuM ane rajoharaNa pheravI, tALI detAM phudaDI pharavAnuM zarU karyuM. jene svapnamAM paNa vyAkaraNanA sutra suNavAno prasaMga ma nathI evA A kheDute,-govALo-hanI sAdIne samajAya tevI vANI sAMbhaLI raMjIta thayA. "A Dekare cho" ema pokArI uThayA, "A chokare te barADA pADI kAna phADI nAMkhyA" evuM pramANapatra ApyuM. basa, pratijJAbaddha kumudacaMdra hAra svIkArI laI vRddhanA ziSya thavAnI IcchA pradarzIta karI. vRddhAvAdIe rAjadvAre jaI vAda karavA khuzI dekhADI, paNa kumudacaMdra jaNAvyuM ke mArA karatAM tame avasaranA jANa che" e te puravAra thayuM ja che eTale mAro parAjaya svIkAravA eTaluM saMpUrNa che mATe mane Apane ziSya banAve. Ama paMDitajI kumudacaMdra nAmA sAdhu banyA. vidyAvyasanI hovAthI alpakALamAM ja mRtadhara thayA. siddhasena divAkaranI aNamelI padavI pAmyA. nyAya (tarka) zAstranA aditIya jJAtA banyA. eka vAra divAkarajIe prAkRta sutrone saMskRtamAM pheravI nAMkhavAnI vAta karI. saMghane e vArtAthI surijImAM kaMIka abhimAna dekhAyuM. vaLI caudapUrva yukta dvAdazAMgIne racayitA gaNadhara mahArAjAnI AzAtanA karavArUpa kArya lAgyuM eTale ekatra thaI surine Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [117 jAya tevA 0.0 prAyazcita levA jaNAvyuM. AcAryazrIne sAcI vAta samajAI eTale sAdhu veza gopavI nikaLI paDyA ane gADha mithyAtvI nRpatine jaina dharma pamADI samakitI banAvyA pachI ja gacchamAM AvyA; vaLI ujjanamAM avaMti pArzvanAthanuM tIrtha je mithyAtvI dinA harataka gayuM hatuM te svazakti baLathI pAchuM meLavyuM, ethI saMghane AnaMda thaye ne prAyazcita pUrNa thayAnuM jAhera karyuM. vidyAnA baLe temane citoDagaDhanA eka gupta bhaMDAramAMthI eka pAnuM meLavyuM; jenA ullekha parathI jaLamAMthI azvAre utpanna karavAnI, temaja kaMkarane zilAmAM pheravI nAMkhavAnI vidyAo siddha karI hatI. prabhAvasUcaka kAryo temane ghaNAM karyo che. ahIM mAtra avaMti tIrtha viSe TUMkamAM joI laIe. avaMti nagarImAM teoe AvIne jyAM pArzvanAthanI pratimAne gepavI e para zIvalIMganI sthApanA karavAmAM AvI hatI tyAM avadhUta veze e jamAvyuM. bhUdevoe ghaNuM samajAvyA chatAM na mAnyuM eTale gusse thaI yA taddA bolavA lAgyA ne te vAta TheTha vikramabhUpanA kAne pahoMcI. svadevanuM apamAna te kema sahI zake ? ekadama sainikone ravAnA karI dIdhA. dhyAnamagna avadhUtane jyAM rAjAnI nahatI paDI tyAM sainikone bhAvakoNa pUche ? teo apamAnathI muMjhAyA ne phaTakA mAravA hukama Apyo. Azcarya jevI vAta e banI ke avadhUtanA deha para paDatAM prahArathI e yogIrAjane te kaMI du:kha thayuM na jaNAyuM paNa rANIvAsamAM rANIonA zarIre enI asara thavA mAMDI eTale tyAM hAhAkAra vartI rahyo. bhUpALa vikrama te vimAsaNamAM paDyo. tarata ja phaTakA baMdha karAvavAne dUkama karAvI pite tyAM AvI pahoMce ane avadhUtanI mukhAkRti jotAM ja eNe lAgyuM ke A keI siddhahasta che eTale baLathI mAne tema nathI. tarata ja vinayapUrvaka vaMdana karI nRpe yogIne kahyuM - mahArAja, A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118] - vIra-pravacana mahAdevanI stuti karavAne badale temanA sAme paga prasArI Apa zA sArU AzAtanA karI rahyA cho ? samaya prApta thayela joI avadhUta AMkha uMcI karI javAba Apo ke-rAjana ! e deva mArI stuti sahana karI zakavA samartha nathI; ane je sahI zake che temane A bhUdevee gepavI dIdhA che! vAta sAMbhaLatAM nyAyI rAjAne Azcarya thayuM. tene jaNAvyuM-yogIrAja, tame stuti kara; je anyAya haze te dUra karavAmAM A bhUpa sagA bApanI paNa zarama nahIM rAkhe. ' tarata ja kalyANamaMdira stotra zIvra buddhithI racAyuM, mukhadvArA lekarUpe bahAra paDavA lAgyuM. agIAramAM glaeNke ja zIvalIMgamAMthI dhUmADo nikaLyo ane te phATayuM. terame leka ucArAtAM zrI avaMti pArzvanAthanuM biMba, dharaNaMdra ane padmAvatI devI sevita pragaTa thayuM. pArzvayakSa ane roTayA devInI mUrtio paNa dekhANa. sarvatra jaya jyakAra thaye. dvijonA caherA zyAma thayA. avadhUta biMba sabaMdhI sarva vyatikara kahI saMbhaLAvyuM. vikramarAjA jenadhamAM thaye. siddhasenane oLakhI AnaMda pAmyo. punaH tyAM prAsAda karAvI biMba sthApanA kIdhI. pAchaLathI sUrijI sameta siddhAcaLane saMgha kahA, vipuLa dAna daI saMvatsara calAvyuM. zrI sanmati tarka Adi nyAyanA prakhara graMtha racanAra sUripuMgava vAdI siddhasena divAkarajI agIAra dinanuM anazana karI pratiSThAnapura (paMTha)mAM svarge gayA. 11 zrI dinnasUri-khAsa karI teozrInI vihAra bhUmi karNATaka dezamAM hatI. 12 zrI. siMhagiriri-emanA samayamAM, zAMtisUri, sudharmasUri AryanaMdIsuri, zAMDilyasUri, hImavaMtari, lehItasUri, ane ratnAkarasuri nAmA yugapradhAna thayA. vaLI zrI Arya mahAgirinA sthavIra zrI ArakSitasUri thayA. jemanA saMdhADAmAM zrI durbalikA puSpamitra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 119 nAmanA labdhisa MpannasUri thayA ke jemanI pAna zakti eTalI te tIvra hatI ke jeo abhyAsa bAda daza zera dhI pacAvA zakatA. A samayamAM nAgAnasara, skudhdhisUri ane zakti sapanna temaja taraMgalAlA nAmA prAkRta kathAnA racayitA zrI pAdaliptasUri thayA. te lepavidyAnA baLathI AkAza mArge gamana karI zrI siddhAcaLa, giranAra, sametazikhara, nIzva ane brAhmaNa vATaka nAmA pAMca tIrthonI yAtrA karI pAkSika tapanuM pAraNu karavAnA niyama dhAraka hatA. < zrI vIra nirvANuAt 544 varSe rAhagupta nAmane ThTho niva thayeA. teNe trirAzi mata sthApyA. * ne jIva ' nAmA trIjI rAzinuM sthApana karanAra guptAcArya ziSya. bIjuM nAma SaD ulluka. 13. zrI svAmI, siMhagiri pAse garbha vatI priyAne tyajI, dikSA lenAra tuMbavanavAsI viSNuka dhanigiranA e putra thAya, mAtAnuM nAma sunaMdA ane mAmAnuM ArakSita. vajrane strI%0danA vArtAlApathI janmatAM ja jAti smaraNa jJAna thayuM. pUrvI svarUpa jotAM ja saMyama para prIti coMTI. raDavAne prayAga AryAM tethI sunaMdAe jAte AhAra nimitte padhArelA sva svAmIne te putra vaheArAbhyA. sAdhvIjInA upAzrayamAM zrAvikAothI pAlana thatA vajravara traNa varSIta thatAM gajJAnanA abhyAsI thayA. kAMtImAna te vidyAvata kuvarane joi saunuM mana TharatuM; tyAM pachI sunaMdAnuM haiyuM kema jhAlyuM rahe! putrane pAchA meLavavAnuM mana thayuM. vAta darabAre paheAMcI. mAhanA nATaka evA ja hAya, chatAM vajra jevA samajI saMtAna te pAchA maLe ? sunaMdA thAkI ane aMte samajI. je mArgo, pati, bhrAtAne, putre svIkAryo enu ja ene zaraNuM pradyuM. ATha varSe vajravara muni banyA. bALa chatAM jANakAra heAvAthI alpakALamAM sAdhusamudAyamAM di pAmyA. dezapUrva sudhInA abhyAsI anyA. keTalIye vidyA ane labdhione siddha karI lIdhI. vaheAravA arthe gayelAM te veLA zrAddhu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120] vIra-pravacana vezamAM rahela devane upagathI pArakhI letAM AkAzagAminI vidyA prApta karI. ekadA durmikSa paDatAM ene prayoga karI, paTa vikuva sakaLa saMghane jyAM sukALa hato evA sthAne laI jaI zAsana prabhAvanA karI dekhADI. anya prasaMge bauddha dharmI rAjavIne prabhAva darzAvavA sva zakti baLe agaNita puSpa sahita zrIdevI pAsethI kamaLa ANI jIna zAsanane jayakAra vartAvyuM. apUrva mahatsava ane surijInI prabhAvanAe rAjavIne jaina dharmane upAsaka banAvyuM. zreSTitayA rUkSmaNI ke je teozrInA vRtAnta ne camatkArathI mugdha banI temane paraNavA mAgatI hatI, tene vairAgya rasanI viziSTa vANIthI bodha pamADI jaina dharmanI bhikSuNa banAvI. Ama zAsana prabhAvanA keTalIye karI. tuMgiyA nagarInA mAsAmAM rasavikArathI zleSmane vyAdhi thayA. e sAruM suMThane kakaDe lAvelA, chatAM upayogazUnyatAthI vaparA rahI gaye je saMdhyAkALe pramAjana veLA dhyAnamAM AvyuM. basa, A nahIM jevI bAbate daza pUrvenI vicAra dizAne pheravI nAMkhI, pramAda thavAnuM kAraNa jANavA jJAnapaga mUkatAM ja sva AyuSyanI alpatA dekhANuM. tarataja svapade vajanane sthApI; e sthAnamAM durmikSa paDavAnI AgAhIthI pArakapura tarapha vihAra karAvyuM. bhAravarSe dukALa paDavAnI vAta kahI ane jyAre lAkha dravyanI kiMmatanuM anAja cUle caDe tenA bIje divase sukALa thavAnI mudata jaNAvI pote samIpavartI mAMgIyA parvata (thAvartagiri) para jaI anazana karyuM. temanAthI vaja zAkhA zarU thaI, teo 8 varSa grahathI tarike, 44 varSa ziSya jIvanamAM gALI, chatrIsa varSa yuga pradhAna padavI bhogavI 88 varSanuM AyuSya pUrNa karI svarge sidhAvyA. e samayamAM gechA mAhila nAmane sAtame nindava thaze. zrI vIrAta 584 varSe jIva tathA karmane taddana bhinna mAnanAra. durbalikA puSpasUrinuM vacana ulaMghavAthI saMdhadvArA bahiSkRta karAye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [121 zrI vajIsvAmInA avasAna bAda dazamApUrvanA jJAnane temaja cothA ardhanArA saMghayaNane viccheda thayo. zrI mahAgiri, zrI suhasti, zrI guNasuMdarasUri, zrI zyAmAcArya, skaMdilAcArya, revatImitrasUri, zrI dharma, bhadbhuta, guNAcArya, ane zrI vajari e daza yuga pradhAna pravara ane dazapUrvI thayA. 14. zrI vajasenasUri-gurUvacana anusAra viharatA ghaNA samaye teo sopAraka pure AvyA. dezamAM cAre tarapha durbhikSanA trAsathI gecarI mAMDa maLI zakatI. jinadata zeThane tyAM vaheravA gayelA ziSyonA mukhathI jANyuM ke Aje tyAM lAkha mUlyathI kharIdAyelA anAjanI hAMDI caDhI hatI ane zeTha, kuTuMba saha, emAM viSa bheLavI jIvanane aMta ANavAnI taiyArImAM hatuM. tarata ja sUrijIne guravacana yAda AvyuM. tyAM pahoMcI gayA. tema karatAM zeThane aTakAvI bIje divase sukALa thavAnI AgAhI karI. zraddhAvate bahAranA koI paNa cinha sivAya e vAta svIkArI. akasmAta bIje divase dhAnya bharelA vahANe tyAM AvI caDhayA ane suri vacanAnusAre mubhikSa thaI rahyo. saMsAranI AvI palaTAtI dazAe AkhAye kuTuMbane nirveda prakaTAvyA. jinadatta bhAryA IzvarI ane putra nAge, caMdra, nivRtti ane vidyAdhara sahita pravajyA svIkArI. cAre putra dazapUrva sudhI pahoMcyA. vidvatAthI teo AcAryapade niyukta karAyA ne temanA nAmathI cAra zAkhAo zarU thaI. vaLI e dareke ekavIza jaNane sUripade sthApana kIdhA. ethI corAzI ga7 kahevAyA. vihAra karatAM vasena madhumatI (mahuvA)mAM padhAryA. tyAM ADI ne kuhADI nAmanI be kulTA strIothI jenuM jIvana duHkhamaya banI rahyuM che evA kapardI vaNakarane dharmane bedha pamADI gaMThazInuM paccakhANa ApyuM. namaskAra maMtranuM svarUpa samajAvyuM. pAchaLathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122] vIra-pravacana bhojanamAM sarpanI lALa AvI javAthI e vaNakara mRtyu pAmyo; ane aNupannI nikAyamAM deva thaze. pelI raMDAoe sUripara ALa caDhAvI temane rAja darabAre ghasaDayA. avadhi jJAnane upaga dIdhAthI jene sarva vyatikara jAge che e kapardI vyaMtara tyAM AvI nagarI para zilA vikurtI khaDe thayo. sau Azcarya pAmyA, tyAre tene pitAnA upagArI sabaMdhI satya ghaTanA kahI saMbhaLAvI temanuM mahAmya vistAryuM. gurU mukhathI pUrva bhavamAM karela pAponA nivAraNa arthe siddhAcaLa tIrthanI sevA lAbhadAyI samajI zrI saMghanA kaSTanuM cUrNa karate te parthikSa e zAzvatagiri para rahyo. zrI vIra nirvANathI 570 varSe zatru girine teramo uddhAra zeTha jAvaDazAhe karAvyo. te veLA giranArane uddhAra paNa temane karyo. vasenasuri, 9 varSa prahasthAvAsamAM, 116 varSa vajIsvAmInI sevAmAM 3 varSa yugapradhAnapaNAmAM gALI, 128 varSe svarge saMcaryA. 15. zrI caMdrasUri-cAra zAkhAmAMnI caMdrazAkhAne udya jANI zrI vajasene cAra gurU bhrAtA madhye caMdrasUrine paTTadhara sthApyA. caMdragaccha nAma paNa tyArathI ja paDayuM. vikrama saM. 377 varSe nivRtti lI, rAjacaitracchIya zrI dhanezvarasUrie savAlAkha lekanI saMkhyAvALuM siddhAcaLa mahAbhya racyuM. pazcAt vallabhInagara svAmI zilAdityanuM alpAyu jANI leka saMkhyA saMkSepI daza hajAranI rAkhI je atyAre paNa vidyamAna che. Ahira dezanA acaLapura nagara samipamAM kRSNa ane bena nAmanI saritAonA madhya bhAgamAM eka brahmadIpa nAmA sthAnamAM 499 tApanA parivArathI zebhata devazarmA tApasa rahete hato. auSadhiyukta lepa lagADI nadInA pANI para cAlatuM jethI janatAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [123: Azcarya manAtuM. camatkAra tyAM namaskAra e nyAye jana samudAyamAM e tApasanI kIrti savizeSa prasarI ane tethI tenA pagalA thavA mAMDayA ne miSTAnna dakSiNa meLavI zarU thaI. e sAthe anya darzanamAM AvuM koI nathI ema paNa vArtA thavA mAMDI. vajIsvAmInA mAmA evA Arya rakSitasUri tyAM padhAratA A vArtA temanA kAne pahoMcI. zrAvaka vage temanI mAraphate jANyuM ke emAM camatkAra jevuM kaMIja nathI paNa mAtra lepa zaktinuM ja e kAma che. jamaNanA miSe tApasane bolAvI sArI rIte paga ghasI lepa dUra karI nAkhyA bAda zrAvakoe jamADI jyAM tapAsa vidAya le che tyAM ToLe maLyAM. khuda tApasane khAtrI thaI ke lepa sApha thaI javAthI tenI AbarU rahevI muzkela che paNa prabhAva pADavAnI AzA sAva sUkaI na gaI. eTale sAhasa kheDI nadInA pANI para cAlavA mAMDayuM paNa tarataja buDavA lAgyo. lokomAM hAhAkAra thaI rahyo. eTalAmAM AryarakSitasUri tyAM padhAryA ne tApasanA dekhatAM satya vastunuM janatAne bhAna karAvyuM. vaLI hAthamAMnuM cUrNa nadImAM nAMkhI "he beNa, pele pAra javAnI IcchAvALA amane mArga Apa" eTaluM kahetAM ja ubhaya kAMThA eka thaI gayA. Ama camatkArika rIte sUri tApasane bacAvI pele pAra pahoMcyA. tyAM sarvane satya dharmanuM bhAna karAvyuM. sarva tApasoe jenadharma, svIkAryo. e bahmadvipikA zAkhA kahevAI. 16. zrI samatabhadrasUri-vairAgyanA nidhi samAna A sAdhujI koI vAra vADImAM te, kaI vAra yakSamaMdiramAM, vaLI kaI vAra bhayAnaka vanamAM vAso vasI taddana nispRha jIvana gALatA hovAthI lekamAM "vanavAsI" tarIke kahevAyuM. vanavAsI ga7 evuM cothuM nAma tyArathI prasiddha cayuM. zrIvIra nirvANa pachI 882 varSe caityavAsI thayA. vikrama saM. 428 varSe anaMgasena tuvere dillI nagarInI sthApanA karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124] vIra-pravacana amara bhAra ane 17 zrI vRddhadeva sUri-aDhAra bhAra suvarNamaya vIra biMbanI pratiSThA karanAra - 18. zrI pradyatana suri-ajamera nagare zrI RSabha biMbanI pratiSThA karanAra. - 19; zrI mAnadeva suri ripadanI prAptithI cha vigayanA tyAgI thayA. tapanA mahimAthI paDyA, jyA, vijyA ane aparAjitA nAmanI cAra devIo prasanna thaI temanI bhakti sAcavavA lAgI. sUrijIe nAMDala nagare saMghanI marakI nivAravA ukta cAra devIonA nAmathI saMkalita laghu zAMti stotranI racanA karI. tenA zravaNa ane jaLa chAMTaNathI marakIne upadrava dUra thaze. 20. zrI mAnatuMga sari-aSTa bhaya nivAraNa nimiuNa stotranI racanA devI padmAvatInI kRpAthI karI. jemAM "vilasaMta bhAga bhIsaNa" gAthA kahevAvaDe nAgarAjane vaza kIdhe. vaLI anyadA cakezvarI devInA sAnidhyathI vRddha bhaja rAjAnI sabhAmAM "zrI bhaktAmara " nAmA camatkArika tetranI racanA karI. jeno hevAla A pramANe--mAlavadezanI pATanagarI ujemAM, bheja bhUpanA darabAramAM bANa ane mayura nAmA paMDita mahAvidyApAtra manAtA. pratidina ubhayane vAdavivAda thata ane saMbaMdhI hovA chatAM e dvija mahAzayomAM agraNI gaNavA jabarI paDApaDI thatI. rAjAe aMte baMnene kAzmIra jaI devI zAradA pAsethI varadAna meLavavA jaNAvyuM. thoDA divasamAM ubhaya vidvAne tyAM pahoMcyA. "zata namastha4' padanI bhinna bhinna vyAkhyAthI prasanna thayelI devI zAradAe bannene "prANInuM birUda ApyuM. gRha AvyA bAda sAthe vyatikara bhejane saMbhaLAvyo. saune AnaMda thayo chatAM rAjana mayurane vRddha jANI kaMIka vizeSa Adara ApatA. AthI krodhe bharAI bANa sva hAtha paga chedI caMDikAnA maMdire jaI beThA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 125 ane 61 stuti karavApUrvaka devIne prasanna karI punaH pUrNa aMgavALo ba. pratispardhI mayura paNa pAcho haThe tema na hatuM. sUryadeva sanmukha baLatI citAvALI khAImAM paDI vilakSaNa stuti vaDe suvarNavaNa zarIre bahAra AvyuM. Ama baMne paMDitonA ajAyabIbharyA vidyAvilAsothI sarvatra temanI ane teo zIva matAnuyAyI hovAthI te dharmanI prazaMsA thavA lAgI. jenadarzanamAM AvA vidvAna keAI nathI. evI vAta paNa bahAra AvI. rAjAne jainadharmI kAmadAra bolI uThayo ke sUri mAnatuMga mahAvidhAnidhAna che. camatkAranA rasika rAjavIe temane AmaMtraNa mokalyuM. vihAra karatAM teo nagara samIpa AvyA eTale bhajanRpanI sabhAnA paMDitoe thIjelA vRtathI pUrNa thALa sAme mokalyo. surie temAM soya nAkhI pAcho mokalyo. ene marma evo hato ke paMDitoe parIkSA karavA ghIne thALa mokalI evuM sUrijIne pUchyuM hatuM ke paMDitathI bharelI A nagarImAM tame kevI rIte praveza karI zakaze ? AcArya soya nAMkhavA pUrvaka sucavyuM hatuM ke ghImAM seya samAI te mAphaka huM emAM bhaLI jaIza. Ama saunA AnaMda vacce yurinuM mAnapUrvaka svAgata karavAmAM AvyuM. ekadA camatkAra mATe prArthanA thatAM surijIe svazarIra para aDatALIza tALAvALI majabUta beDIo (nigaDa) naMkhAvI jAte eka oraDAmAM pUrAyA. bahAra paNa majabUta tALuM devarAvI teozrIe zrI yugAdinAthanI stuti karavA mAMDI. stutinI pratyeka gAthA pUrNa thatAM nigaDa Apa. Apa tUTavA lAgI. ane "ApAda kaMTha murU zRMkhala veSTitAMgA" nAmanA pada sAthe zarIra paranI nigaDa temaja oraDA paranuM tALuM ughaDI gayAM. rAjA vidvattAthI rAjI thayA ne vaMdana karyuM. Ama jenadharmanI prabhAvanA vistarI. stutione e saMgraha eja AjanuM bhaktAmara stotra. 21 zrI virasUri-nAgapuramAM zrIneminAthanA bibanI. pratiSThA temanA haste thaI. teozrInA samayamAM vallabhIpurano nAza thayo. vIra nirvANa pachI 845. vikrama saM. 4ra1 varSa. 22 zrI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126] vIra-pravacana jayadevasUri raNathaMbheramAM padmaprabhunA biMbanI pratiSThA karanAra temaja bhaThThI kSatriyone jaina dharmanuM svarUpa samajAvI jene banAvanAra. 23. zrI devAnaMdasUri-sutharI (kaccha)mAM jena ane zava vacce vAda - temanA samayamAM thaze. 24. zrI vikramari-gujarAtamAM, sarasvatI nadInA taTapara AvelA kharasaDI gAmamAM rahI be mAsana cauvihAra tapa karI prasannatA prApta karI. gurUnI AjJA meLavI samIpavartI pIpaLAnA sUkA vRkSane navapallavati karI, camatkAra dvArA janavRMdane Azcarya pamADI zAsana prabhAvanA karI. 25. zrI narasiMhasUri-umarIgaDha bhAdA vigere nagaramAM ahiMsAne talasparzI upadeza ApI navarAtrimAM thate jIvavadha baMdha karAvyA. 26. zrI samudrasUrijAte khamaNa kSatrI, saMsAranI asAratA avadhArI saMyamI thayA. bahADamera, koTaDA Adi sthaLamAM cAmuMDAdevIne nAme thate jIvavadha dayAnuM svarUpa samajAvI aTakAvyo. aNahilapattana ne vairATa nagaramAM digaMbara vAdIne chatI jaya prApta karyo. vikrama saM. para5 mAM zrI jInabhadragaNi kSamAzramaNa dhyAnazatakanA kartA thayA. te veLAnA cha yugapradhAna nIce mujaba. 1 nAgahasti, 2 revatImitra, 2 brahmadvipasUri, nAgArjuna. 5 bhUtadinasUri. 6 zrI kAlikasUri. e kAlikasUrie vIra nirvANA 993 varSe matAMtare 980 varSe Agamene pustakArUDha karyA. zrI haribhadrasuri-vi. saM. 545 varSe yAkinI mahattarAsunu zrI haribhadra thayA. magadha dezanA kamArIA gAmamAM janma. getra haribhadrAyaNa parathI nAma haribhadra paDyuM. vyAkaraNadi zAstro zIkhI zAstravettAnuM birUda pAmyA. vidvatAnI vAsa tarapha prasarI rahI. ghaNAne vAdamAM jItavAthI sAmAnyataH e garva Avyo ke ATalI badhI vidyAnA bhArathI rakhene peTa phATI jAya eTalA sArU peTa para pATo bAMdhavA lAgyA ane e rIte vidyAmadathI matta banI vijetAno garva dharo zarU karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [127 jAte dvija hAvAthI mULathI ja zramaNu saMskRti sAme virAdha. temAM vaLI jinaprabhunI mUti jotAM ja pUrvIka janita matsara zarU thayA. ethI e saMbadhamAM yadrA taddA leAkeA racI, mUrtinI mazkarI karavA lAgyA ane vAdInI zodhamAM bhUdeva hirabhadre deza paradezamAM paribhramaNu .. zarU karyuM. ekadA pharatAM pharatAM te bhRgukaccha nagaramAM AvI caDhayA. ajAranA mArge jatAM nikaTanA upAzrayamAMthI nimna kSeAka temanA kaNe athaDAyA-- cakkI dugaM hari paNagaM, paNagaM cakkINa kesavo cakkI kesava cakkI kesava, dusakI kesavo cakko // e para bahuye mAnasika vicAraNA calAvI paNu kaMi paDa ekI nahIM eTale taja upAzrayamAM jaI haribhadre kahyuM--hai sAdhvI A tame cikacikAyamAna zabdo zuM melI rahyA che ? arthAt cakacaka zuM kareA che!? paMDita mahAzaya-cika, cika avAja navAmAM thAya che, nahi ke jInAmAM ! arthAt mArUM kathana e prAcIna graMthamAMnu hAvAthI cikacikAyamAna rUpa nathInavina nathI paNa a gaMbhIratAvALu che je tameA samajI zakatA nathI. A sAMbhaLatAM ja vAdIzekharane dhAraNA karavAmAM svapramAda samajAye! eTale naxsAde artha jANavAnI jIjJAsA dekhADI. sAdhvIjIe peAtAnA gurU nagara bahAranI vADImAM utaryA hatA te sthAna batAvyuM. tyAM jaI pahoMcI gurU mukhathI ribhadre e gAthAmAM cakravartI ane vAsudeva saMbaMdhI anukrama rUpa bhAvA jANI lIdhA ane svapratijJA pAlana arthe pravajyA svIkArI. peAtAnA prathama upagArI sAdhvIjIne teo jIMdagI sudhI bhUlyA nahIM. peAtAnI dareka kRtimAM yAkinI mahattarA sunu ' tarike oLakhAvI temane cIraMjIva karyA. gurU sanmukha jaina dharmanuM hArda samajatAM temane eTale badhA < , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128] vIra-pravacana AnaMda thayo ane cAddavAda mArgamAM rahelI addabhutatA samajAI ke atyAra lagI pate je jinamUrtinI mazkarI karatA hatA tenA darzana prathama samabhAva draSTie karatAM nIcene zloka bolyA vapureva tavAcaSTe bhagavan vItarAgam / nahi koTarasaMsthite'nnau, tarurbhavati zADvalam // gurUzrIe yogyatA avadhArI laI temane TUMka samayamAM AcArya padathI vibhUSita karyA. tyArathI jene ItihAsanA pAnA para zrI haribhadrasUri saMkhyAbaMdha graMthanA racayitA tarike taraNIsama prakAzavA lAgyA. teozrInA haMsa ane paramahaMsa nAme be vidvAna ziSya bauddhadhamAM gurUo pAse te dharmanuM rahasya meLavavA veze pahoMcI gayA. keTalAka kALe zaMkA paDavAthI bauddhAcArye dAdara caDhavAnA sthAnamAM jInamUrti citrAvI ubhayanI parikSA nimitte khAnagI tapAsa karavAnI bAjI goThavI. mUrti jotAMja ubhaya ziSyanA rUMvADA khaDA thaI gayA. aMtaranuM bahumAna darzAvI cAkathI te para jaI jevI rekhA karI tene oLaMgI teo upara caDhayA; chatAM manamAM zaMkA thaI ke AcAryane ApaNA jainatvanI zaMkA thaI lAge che mATe have ahIM rahevuM jokhamabharyuM che. samaya sAdhI ubhaye tyAMthI guru samipa AvavA prayANa karyuM. pAchaLathI bauddhAcAryane e vAtanI jANa thatAM ja rAjAne khabara ApI tenA mANase deDAvyA. haMsane teoe mArgamAM ha. paNa paramahaMsa mahAmahenate chaTakI bhugukacchanA zakunikA vihAra samIpa AvI pahoMcyA. sAthe lAvelA graMthe tyAM mUkyA. daramiyAna sainya AvI pahoMcyuM ane e haNAyA. kArya patAvI bauddhagupanuM sainya pAchu pharyuM. bIjI bAju e pustaka ane lehIthI kharaDAyeluM rahaNa darzanArthe AvelA gRhasthe upADI jaI sUri Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 129 sAme mUkyAM. rajoharaNa uparathI ane bauddhadharmanA graMthe joI AcAryazrI potAnA ziSya yugalanA avasAna samAcAra samajI cUkyA. AvI karapINa rIte temane mRtyu pamADanAra bauddha gurU pratye asIma krodha upaje. grahastha pAse eka kaDAImAM tela bharAvI tene agni para rakhAvI. upAzrayanA dvAra baMdha karAvI AmnAyapUrvaka maMtranuM ArAdhana zarU karyuM. maMtrabaLathI AkarSAyelA bauddha parivrAjaka samaDIrU ukaLatI kaDAnI AsapAsa uDavAne cIcIyArI karavA lAgyA. sUri maMtrelI kAMkarI kapaDAmAM nAMkhe eTalI ja vAra hatI. kAMkarInA aMdara paDavA sAthe zakunikAmAMthI ekanuM temAM paDI maraNane bheTavAnuM nirmANa thayuM hatuM. A vAtanI cotarapha jANa thatA graha doDI AvyA, paNa krodhAgnimAM lIna banelA sUrie koInuM paNa mAnyuM nahi. Akhare sAdhvI yAkinIzrIne belAvavA paDayA. temane AvI AcAryazrIne A mahAna pApathI aTakAvyA ane samarAdityanI gAthAo kahI zAMta pADayA. samajaNapUrvaka AvI ghera hiMsA eka zrAvakane paNa na chAje to Apa jevA paMcamahAvrata dhArIne emAM paDavApaNuM naja hoya. vidvAna zinuM mRtyu jarUra duHkhe, chatAM bhavitavyatA vicArI tama sarakhA jJAnI purUSe samatA dharavI joIe. AleyaNa paNa ajANatA thayela de sArU hoya che, paNa Apa A jANIne kare che tenuM zuM? mATe Apa emAMthI pAchA haTho. sUrijIno krodha zAMta paDe. tarataja maMtraprayAga ATopI laI samaDIo rUpa AkarSelA bauddhone chuTA karyA ane prAyazcita rUpe eTalA ke racavAnI pratijJA lIdhI. prAkRta gAthAmAM guNasena-agnizarmAnuM caritra vAMcatAM ja sUri sunnI krodhaDIgrI utarI gaI. mAtra agnizarmAe prathama bhAvamAM karelA krodhathI nava bhava sudhI kramaza: kevI utaratI dazAmAM mUkAI ane kevI gatinuM bhAjana thaye e vAMcatAM ja Avega osaryo. samatA hAjara thaI gaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAna 130] vIra-pravacana e uparathI vistRta samarAditya caritranI racanA karI. vaLI 50 pacAzaka, 30 aSTaka, 16 SoDaza, brahata Avazyaka vRtti, paDadarzana samuccaya, dharmabindu Adi saMkhyAbaMdha graMtha prakaraNanI kRtionA janmadAtA thayA. uparokta banAva pachI teozrInuM jIvana sAhitya sevAmAM ja vyatIta thayuM che. jaina darzanamAM temanuM vacana TaMkazALI gaNAya che. jana zruti ema che ke teo pratijJA mujaba 1440 kRtio karI zakyA tyAM avasAna samaya AvI lAge. - saMsAra dAvAnI akeka gAthAne akeka kRti rUpa gaNatA traNa kRti umeratAM 1443 nI saMkhyA thaI ane cuMvALIzamInuM AmUlA lela dhuLi vALuM prathama pada uccAratAM ja AtmA uDI gaye. bAkInA traNa padanI pUrti zrAvakee karI. tethI pratikramaNamAM te pade zrAvake meTA svare bole che. teozrInI ghaNuM kRtio Aje adazya thaI gaI che chatAM je upalabdha che te uparathI teozrInI lakhANazailI mATe vidvAno paNa ghaDIbhara maMtramugdha banI jAya che. teozrI kRta lalitavistarA nAmanI TIkA, ane temAM samAvavAmAM Avela tatva camatkRtinA pAnathI siddharSi nAmanA sAdhu ke jeo sAta sAta vAra jainamAMthI bauddha saMpradAyamAM gayA hatA teo jainadharmamAM pAchA paDyA ane pUrNatayA sthira thayA. teozrIe namo'stu haribhadrAya tasmai pravara sUraye / madartha nirmitA yena vRti lalitavistarA // tyArabAda e siddharSi mahAtmAe upamitibhavaprapaMcA nAma kathAnI evI suMdara rIte racanA karI che ke je Aje jotAM dhanyavAda varSAvyA vinA cAle tema nathI. temAM kaSAya viSAya ane karmone bhinna bhinna rUpake ApI vArtAne pravAha akhkhalita vahevaDAvI sArAye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [131 = = saMsAranuM svarUpa ane jIvane karavuM paDatuM bhramaNa evIto sacoTa rIte dekhADayuM che ke je vAMcatA AnaMda sAthe jJAna upaje che. e dvArA tatvanA darzana sarala rIte thAya che, e kathAnakane munie svajIvanamAM utArI kamAla karI che. 27. zrI vibudhaprabhasUri, emanA samayamAM dhArA nagarImAM malavAdI AcArya thayA. vaLI AmarAjane pratibodhI zAsana prabhAvanAnA saMkhyA baMdha kAma karanAra bappabhaTasUri paNa eja samaye thayA. rAjA Ama ane AcArya bappabhaTa vacce mitra je saMbaMdha thayo. paraspara teo samasyAmAM kaMI kaMI vAte karatA. ekAda prasaMge paTarANu saMbaMdhInA eka prazna parathI rAjA zaMkAzIla banI sUri pratye vahemAyo. sUri tyAMthI rAjAne TANuM rUpa leka lakhI sidhAvI gayA. pAchaLanA eka banAvathI sUrimAM rahelI addabhuta zaktino khyAla AvatAM bhUpano sadeha TaLyo ane mAnapUrvaka AcAryane puna : teDAvI maMgAvyA. temanA upadezathI gopagiri (gvAlIyaramAM )mAM ene ATha gaja uMce zrI vIraprabhune prasAda karAvyo. vaLI traNa lAkha mAnavInA samudAya sAthe sari sahita saMdha kahAye. evI rIte zrI siddhagirinA saMdha vigeremAM thaI kula sADAbAra koDa suvarNa sikkA kharacI rAjana svarge sidhAvyo. ' sUrijInI smaraNa zakti bAlyAvasthAmAM eTalI te tIvra hatI ke roja sUryodaye sAtaso gAthA maheDe karatAM ane ghoSane laI paDatA zeSane lIdhe temane sAtazera dhI pacatuM. vi. saM. 761 varSe temanuM svarga gamana thayuM. 28. zrI, mAnadevasUri. svadehanI asamAdhine laI sarimaMtra visarI gayA. keTalAka divasa pachI samAdhi thayA bAda zrI gIranAra parvata para AvI bemAsI cauvihAra tapa karyo. devI aMbikA prasanna thaI ane temanI mAgaNathI vijyA devIne pUchIne rimaMtra munine kahI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132] vIra-pravacana saMbhaLAvyA. te dinathI sUrinI pratiSThA punaH vadhI ane vijayAdevI sAnidhya rahevA lAgI. 29. zrI jyAnaMdasUri-teozrIne upadezathI hamIragaDha, vijyanagara, muharinagara Adi sthAnamAM zrI saMpratirAjanA karAvelA prAsAdene jIrNoddhAra thayo. vaLI cAra varSa lAgaTa durmikSa paDavAthI sAdhusamudAyamAM zithilatA dAkhala thaI hatI tenuM nivAraNa zrI goviMdasaMbhUti, ugratapasvI kSemarivI, hatilaka, ane kRSNaSi pramukha gItArthoe karyuM temaja sAthe maLI siddhAnta saMgraha arthe bhaMDAra karAvyA. kaheDAnagare khImAsiMghe zrI pArasanAthane prAsAda karAvyo. udepura jatAM kareDA pArzvanAtha Ave che te Aja. bAvana derIvALuM rama Niya devAlaya yAtrune harSa upajAve che. 30. zrI vIraprabhasuri-emanA samayamAM dilhImAM ara maTI cahuANa vaMzanu rAja thayuM. nADolanagara zrI neminAtha biMba pratiSThita thayuM. daMDanAyaka vimaLa paNa A samayamAM thayA. temane pATaNAdhiza bhImarAjanuM rAjya vistAryuM. arbudAcaLa para anupama kotaraNI vALo prasAda karAvyA jyAM zrI dharmaghoSasUri tathA nAgaeNdracaMdra vidyAdhara-nivRtti pramukha zAkhAnA AcAryoe maLI zrI AdinAtha biMbanI pratiSThA karI. ArAsaNa upara zrI neminAtha AdinA maLI agIAra prAsAdo karAvyA. pAkhI caudazanI sthapAI. * 21. zrI yadevasUri temanA samayamAM jemanuM caritra vilakSaNatA ane prayogathI bharapura che evA zrI yazobhadrasUri thayA. saDeragacchanA IzvarasUrie sva pATe sthApavA sArU upaga mUkatA kaI yogya na jaNatA badarIdevInuM ArAdhana karyuM. devIe abudAcaLa najIka palAsI gAmamAM sApu ane guNasuMdarInAmA daMpatInA putra sudharmane dekhADe. bAlyAvasthAmAM ramata sudharma tejadAra hato. eka dvija putra sAthe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 133 khaDI bhAMgavAthI vera thayuM hatuM A najIvI vAtamAMthI dvijaputre khoparI bhAMgI temAM taMdulano kara bharI khAvAnI pratijJA lIdhI hatI. tenI sAme sudhame paNa veralevAne paDakAra karyo hate. daramiyAna IzvarasUrinA pratibodhathI te sAdhu thayA. TuMka samayamAM sUrijIe devIvacanathI temane AcArya banAvI zrI yazobhadrasUri nAma sthApyuM, zrI yazobhade reja mAtra ATha kavaLa khAvAne duSkara abhigraha dharyo. badarIdevI temanuM sAnidhya karavA lAgI. gurU sameta yazobhadrasUri pallI nagare comAsu rahyA. tapazcaryAthI prasanna thayela sUryadeve sakaLa vAMchita thavAne AzIrvAda dIdhe. keTalAka kALe gurUnuM svarga gamana thayA bAda gurUbhAI balibhadra sahita suri sAMDeranagare padhAryA. dezI dhanarAje zreyAMsa prabhune prAsAda karAvyo. sAdhama vAtsalya karavA mAMDayuM tyAM sAMDera nagaramAM ghInI tANa paDI. vAta sUri kAne jatAM vidyA baLathI pAlI nagarathI dhRtakuMbhone AkarSI svAmIvAtsalya pUrNa thavA dIdhuM. - A camatkArathI sAMDera tathA pAlImAM AcAryano mahimA va. sau vismaya thayA. nADalAImAM sUri padhAryA. ekadA, vyAkhyAna maMDapamAM pelo dvijaputra ke je annanA abhAve kAnapho cogI banyA hatA te AvI caDha ane vera levA sArU acAnaka jaTA utArI emAMthI sarSe utpanna karyA. zrotA gaNamAM khaLabhaLATa macyo. sUrie tarataja badarIdevInuM ArAdhana karI muhapatti phADI tenA khaMDa karInakuLa utpanna karyo; ke tarata sA~ bhAgI gayA ane plAna mukha banelo yogI paNa agIAra gaNu ga.punaH e yogIne meLApa thatAM vallabhIpura thakI prAsAde ANuvAne vAda thayo. sUrie bAvana vIranI hAyathI zrI rUSabhadevane prAsAda kAMtipurImAM (nADalAImAM?) ANyo. cogIe paNa zaMbhune prAsAda ANyo. jaTile maMtra baLathI mUrtionA mukha vAMkA karyA. gurUe aSTottara jaLakuMbha maMtrI biMbane prakSAlanapUrvaka muLarUpavALA karI dIdhA, ne maMtrabaLathI zaMbhu prAsAnuM IMDu gabaDAvyuM. Ama ubhaya vacce vidyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134] vIra-pravacana baLanI laDAI cAlu rahI. sUrie sva avasAna najIka jANuM ziSya sahita saMghane AjJA karI ke "mArA mastakamAM maNi che te lIdhA bAda agni saMskAra karaje" maNinI vAta yogInA jANavAmAM hatI. te surinuM avasAna thatAM tyAM AvI lAgyo. paNa kAMI vaLyuM nahi. badarI devIe ene upADI citAmAM haDaselI dIdhe. te sAMDeragacchane rakSaka thayo. * 32. zrI pradyumnasUri-11 jJAna bhaMDAra karAvyA ne sAtavAra zikha-- rajInI yAtrA karI. 33 zrImAnadevasUri-zrAvaka zrAvikA sArU upadhAna vahevAnI vidhi taiyAra karI. 34 zrI vimaLacaMdrasUripadmAvatI devInI sahAyathI citrakUTa giri parathI suvarNasiddhi prApta karI. 35. zrI udyotanasuriA mahApurUSe pAMcavAra sameta zikhararajInI yAtrA karI hatI tyAMthI pAchA pharatAM Abu najIka TelI gAmanI sImamAM jenI zAkhAo cotarapha vistarelI che evA vizALa vaTavRkSa nIce uSNakALane laI sUrijI vizrAma arthe thaMbhyA. daramiAna sarvAnubhUtiyakSa pratyakSa thaI kahevA lAge ke-pUjyazrI A zubha ghaTikA che mATe Apa ApanA ziSyonI gyatA joI AcArya pade sthApana kare ke jethI A vaDanI zAkhA mAphaka temano vistAra vadhaze. AcArya zrIne vAtanuM rahasya samajAtAM vikrama thakI 994 varSe zrI sarvadevA pramukha ATha vidvAna mukhya sva pada para sthApana karyA. prabhu zrI mahAvIranA gacchanuM zrI vaDaga7 evuM pAMcamuM nAma tyArathIja paDyuM abudAcaLanI yAtrA bAda A sAdhu maMDaLa hajhArInagare AvyuM, tyAM zrI saMprati mahArAja nirmApita zrI vIraprasAdamAM eka DokarA ziSyane gya jANI, sUri padavI apa vardhamAna sUri nAma sthApyuM. gurUkRpAthI zrI zAradAe bAlikAnuM rUpa karI gaMhulI racI. gurUnI AjJA laI sadaiva eka vakhata bhojana karatAM sUri gujarAta tarapha vicaryA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra pravacana [ 135 36. zrI sadaiva suri-bharUca nagaramAM ekadA A sUrine kAna phaTTA yAgI sAthe prasaga paDayA. 84 sarpanA karaDIyA sAthe ceAgI vAda karavA AvyeA. sUrie kaniSTa AMgaLIthI peAtAnI cAtarapha valayA kAre traNa rekhA karI. yAgIe cheDelA sA~ e rekhAnI aMdara AvI na zakayA. yAgI krodhathI rAtA pILA thaI gayeA ne gurUnA parAbhava karavA sArU vaMzanAlikAmAMthI siMdurI sa` kahADI gurU para chAyA. ugra tapasvI gurUnA mahimAthI cAsada ceAgInImAMnI eka kurU kullA nAmA devIe te si MriA sarpanI dADhA baMdha karI dIdhI. Ama yeAgInA parAbhava thayA. sUrino kIrtti prasarI. tyAM navina baMdhAvelA 27 prAsAdamAM temane pratiSThA karI. 37. zrI devasUri. temanA samayamAM nAsika nagare caMdraprabhunA prAsAnA jIrNoddhAra thayA temaja rAmasainya nagaramAM rUSabhadeva prabhune prAsAda navina nirmAye| ane badhA maLI 1041] dhAtunA baMkhe navA bharAvyA. 38. zrI ajItasiMhasUri teozrInI upadezazailIthI raganAya nAmA vaNuka sva dravya kharacIne navA sAta prabhuprAsAda taiyAra karAvyA. . temanA samayamAM nimna likhita bhinna bhinna kAryoM nipajyAM. e draSTiye emanA samaya nAMdhanIya che. zrI AcArAMga tathA zrI sUyagaDAMga sUtra upara TIkA racanAra zIlAMkAcA thayA. nivRtti gacchamAM aneka graMtha kartA droNAcArya thayA. mALavadezanI unna2enI nagarImAM laghubheAja rAjA gAdIe AvyA. temanAthI birUda pAmelA vAdIvetALa zAMti sUri vaDagacchamAM thayA. zrI cakrezvarI tathA padmAvatI devIonu temane sAnidhya hatu. temanI kRtiomAM zrI utarAdhyayana sUtranI bahat TIkA, aDhAra hajAra zloka pramANu vicAra prakaraNa mukhya che. dhulikATanA patana veLA sAtasA zrImALI gAtranuM rakSaNa karyuM. e saMdha rakSakane graMthakAraka sUri. vi. sa. 1111 mAM svage gayA. prasiddha kavi dhanapALa paMDite zrI rUSabha paMcAzikA, dezInAma mALA ane tilakamAMjarI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] vIra-pravacana nAmA advitiya graMthanI racanA karI. paDitajInA badhu zAsana munie paNa saskRta girAmAM rasamaya stutionI racanA karI ubhaye zAsana prabhAvanAmAM ThIka phALA ApyA. 39. zrI yazeAbhadrasUri tathA laghu gurUbhAI nemicaMdrasUriemanA samayamAM vRddha gurUzrI udyotanasUrinI AjJA laI vamAna sUri gurjara aNuhilapura pATaNamAM padhAryA ne keTalAka samaya pachI tyAMja svage sIdhAvyA. temanA ziSya zrI jinezvara sUrijI thayA. pATaNa nareza dubharAjanI sabhAmAM kUcapUragacchIya caityavAsI sAthe kAMsAnA pAtra sabadhI carcA karI parAjaya pamADayA. e veLA teoe dazavaikAlika sUtranI gAthA khelI ene a yathA karelA ke jethI rAjane raMjIta thaI ' kharatara ' evuM birUda dIdhuM. temanA ziSya jinacaMdra tathA abhayadeva thayA. jinacaMdranI pATe jinavallabha thayA. ekadA vihAra karatAM te citrakUTa pahoMcyA jyAM temane zrI mahAvIradevanA cha kalyANakanI prarUpaNA karI; navina graMtha racyA temaja 134 khele nipajAvI kharatara gacchanI samAcArI sthApI. temanA ziSya jinatta thayA temanA janma vi. si 1132 mAM, sUripada 1170 mAM. daramIAna gujarAtamAM siddha nRpane janma thayeA. sUrijInA tapa prabhAvathI 64 yAgInI, para vIra temaja pAMca pIra temanu sAnidhya karavA lAgyA. vicaratAM gurU vaDanagara padhAryAM. sadhe bahumAna pUrvaka saMpratirAja nirmita zrI vIraprasAde snAtrAdi maheAtsava pUrvaka prabhAvanA karI. mizrAdraSTi brAhmaNAthI A - sahana na thayuM eTale teoe guptapaNe eka brAhmaNane tyAM dharaDI gAya vacherAne janma ApI mRtyuM pAmI haze tenuM muThThuM lAvI jina prAsAdamAM rAkhI dIdhuM. prAtaHkALe gurUzrI dana mATe AvatAM vyatikara jANyA. jJAnApayega mUkatAM hiMdanuM Aja kArastAna jANyuM; eTale khAvana vIramAM mukhya evA pUrNabhadranuM smaraNa karI AzAtanA nivAravA jaNAvyuM. tarataja te mRtakanA kalevaramAM dAkhala thayeA. gAya uThI ubhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 137 thaI pitAnA mAlika vAva (brAhmaNanA)nA ghara bhaNuM deDI ane tyAM pahoMcI vacherAne ratanapAna karAvavA lAgI. saghaLA vADavo AthI Azcarya pAmyA. sArA vaDanagaramAM jaina dharmanI prazaMsA thaI, deva paNa chamAsa mRtakanA kalevaramAM rahyo tethI vAcharaDAnuM paNa piSaNa thayuM. tyAMthI jinadatta "upakArI suri" tarIke khyAti pAmyA. A uparAMta jUdA jAdA sthAne camatkAra pUrvaka teozrIe jADejA kSatriya, vAyaDa jJAti Adi saMkhyAbaMdha manuSyone bodha pamADyo hato. e prabhAvI AcArya vi saM. 1211 varSe svarge gayA. ; ekadA nANuvALa gacchIya zrI mAnadeva sUri vicaratA phaLavadhapurImAM mAsu rahyA. ekadA tyAMnA zeTha pArase bahAragAmathI pAchA pharatAM gAma samIpa boraDInI jALamAM kaMIka lIlA ane kaMIka sUkA puSpothI pUjAyele patharo joI e vAta gurU mahArAjane jaNAvI. gurUzrIe e sthAne jaI tapAsa karAvatAM pArzvajananI tejasvI mUrti zodhI kahADI. pArasa zeThanI prAsAda karAvavA jeTalI zakti nahIM, eTale adhiSThAyaka deve svapnamAM jaNAvyuM ke devAdhideva suvarNane svastika thaze. e dravyathI tuM prAsAda nirmANanuM kArya AraMbhaje, chatAM A vAta koIne paNa kahe nahiM. pUrve A sthaLe saMpratipa kArita prAsAda hato paNa kALanA yogathI jarjarita thaI nAmazeSa banI gayo hato. zeThe prabhAte svatikamAMnuM nANuM ekaThuM karI kAma AraMbhya ane ghaNuM kharuM kAma pUrNa thavA AvyuM. ekadA A vAta svaputranA AgrahathI kahevAI. bIje dinathI survaNaakSata (cokhA) adrazya thayo. A prAsAdamAM zrI mAnadeve mahatsava pUrvaka zeThanA AgrahathI pratiSThA karI, tyArathI phaLavadhI pArzvanAtha mahimA vistaryo. 40 zrI municaMdra sUri "paMkhIsutra" nA racayitA. temanA samayamAM ( vi. saM. 1118 ) prakhyAta zrI abhaya. deva sUri thayA. temanuM vRtAMta A pramANemevADanA vaDasala gAmamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ]. vIra-pravacana kauTikagacchI-kharatara birUdadhArI jInezvarasUrinuM Agamana thayuM. temanA upadezathI bodha pAmela rAjaputra sagAe dikSA lIdhI. eja abhayadeva. prAraMbhamAM ja vigaya SaTa TAgyA. alpakALamAM AkhA zarIre koDha roge dekhA dIdhI. samatAbhAve sahana karatA gurU gujarAta bhaNuM vicaryA. daramIyAna sUripadanI prApti thaI hatI. bhANapura gAmanA sImADe vRkSa heThaLa sutA hatA te veLA ardharAtrinA samaye zAsanadevI pratyakSa thaI pUchavA lAgyA ke-"sUri. jAge che ke udho cho?" rogagrastane nidrA kayAMthI?" sUrie kahyuM. devIe suri sAme navakAkaDA dharI ukelavAnuM sucavI jaNAvyuM ke-"zeDhI saritAnA taTa upara, palAsa vRkSanI nIce cIkaNI bhUmimAM, nAgArjuna nAmayogI dvArA svavidyA siddha thayA bAda, bhaMDArAyelI zrI sthabhaNapArzvanAthanI camatkArika muti che. temanA stavana-kIrtana tamArA mukhe thatAM te pragaTa thaze. emanA snAtra jaLathI tamAro koDha rega cAlyo jaze, eTale A kekaDA ukelavA rUpa kAryane marma tame avadhArI zakazo." - vicaratAM jaMgama kalpavRkSa samA surijI ukta sthAne AvI paha A. palAsa ( khAkharAnuM ) vRkSa jaDI AvyuM. jyatihuaNu stotra racatA thakA zrI pArzvanAthanI stuti karavA lAgyA. "phaNiphaNaphArakurata rayaNukara" pada uccAratAMja biMba pragaTa thayuM. saMghe AnaMdita haiDe vaMdana karyuM. snAtra jaLathI AcAryazrIne rega adazya thaI suvarNa varNa dehalatA dIpavA lAgI. eja sthaLe nagara vasyuM. nAma sthaMbhaNapura paDayuM. navina prAsAdamAM camatkArI evA te nIlavarNa biMbanI sthApanA karavAmAM AvI (saM. 1119 ). pATaNa jaI suri jyAM paMcAsarA pArzvanAthanA darzane gayA tyAM devIdatta nava kekaDA yAda AvyA. enuM rahasya samajANuM agIyAra aMgamAMnA mAtra prathama benI TIkA thayelI jyAre navanI bAkI hatI. tarataja teozrIe ThANAMgathI TIkAnI zarUAta karI ane kramazaH nave aMganI TIkA pUrI karI teo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [.139 zrInI vidvatA e kAryamAM Abehuba jaNAI Ave che. keI paNa * jAtanI kheMcatANu vagara ke svagacchanI moTAI dekhADayA vagara ghaNuM parizrame vidvAnane paNa Azcarya upaje evI vRttio temane racI che. zrI gopanagaramAM teozrIne svargagamana thayuM. A pachI keTaleka kALe gujarAtamAM yavananuM rAjya thayuM. te samaye sakaLa saMghe maLIne prabhAvika evA zrI svaibhaNa pArzvanAthanA nIlavaNuM biMbane zrI khaMbhAyata nagaramAM sthApana kya. je Aja sudhI sudrapadrava vAraka prabhAva virAjamAna che. zrI siMha deve svanAma smaraNArthe siddhapura nagara vasAvyuM. jyAM agIyAra mALane rUdrAlaya karAvyo. vaLI navamA suvidhinAtha prabhune prAsAda karAvyuM. vAva, kuvA, taLAva, kuMDa ane vizrAma sthAne paNuM saMkhyAbaMdha nipajAvyA. ane sva-para darzanemAM dravya vAparI samatelapaNuM jALavyuM. emanA rAjyakALamAM zAmeTika gacchanA caMdrakuLamAM -vaja zAkhAmAM zrI devacaMdrasUrinA ziSya ati prabhAvazALI evA zrI hemacaMdrAcArya thayA. temanuM vRttAMta A pramANe-dhaMdhukA nagara vAstavya. moDha vaNika cAcIMganA e putra. mAtAnuM nAma caMgI urphe pAhiNuM. saMsArI nAma caMgadeva. gurU upadeza ane saMdha AgrahathI bAlyAvasthAmAM ja e putrane mAtA caMgIe devacaMdrasUrine vaherAvyuM. enA lakSaNe parathIja e kaI mahAna prabhAvazALI thaze ema lAgatAM gurUzrIe pAMcame varSe dikSA ApI emadeva nAma rAkhyuM. adhyayanamAM muni emadeva ThIka pragati karI rahyA. ekadA-gurU-ziSya kaliMjara parvata tarapha keI auSadhinI zodhamAM jaI rahyA evAmAM mArge zrI malayagirijIne bheTa thaze. AgaLa vadhatAM kumAriA gAmanA taLAvapara vastra dhUI rahelA bebInI tarapha najara gaI. vastramAMthI chuTatI khusa joI e koI pavinI strInuM lAgyuM. tapAsa karatAM te grAmavAsI zreSTi bhAryAnuM che ema bhALa maLI. muni tripuTIe teja gAmamAM comAsu rahevAnuM zeThanA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140] vIra-pravacana AgrahathI nakkI karyuM. ekaveLA e zeTha daMpatI sanmukha vidyAsAdhananuM rahasya samajAvI emAM temanI hAya mAMgI, zrI jinazAsananI prabhAvanAnA atha e yugale saharSa vAta svIkArI, eka zubha murte zrI rUSabhadevanA prAsAdamAMnA bhUmigRhamAM zrI devacaMdrasuri, zrI malayagiri ane zrI somadevamuni digaMbara svarUpamAM kAyotsarga mudrAmAM ubhA rahyA. sanmukha te pavinI strI nagnanapaNe ubhI rahI ane teNIne svAtI zeTha hAthamAM ughADI talavAra laI khaDe thaI gayo. zeThane pahelAMthI sucanA ApavAmAM AvI hatI ke ame traNa sAdhumAMthI jenuM paNa dhyAna khkhalita thayuM lAge kiMvA vikAra yukta daSTi jaNAya tenI garadana tamAre vinA saMkoce khaDagathI jUdI karI nAMkhavI. A saMtonI sAhasiktA ane dhairya joI agIyAra dine vidyAno adhiSThAyaka deva prasanna thaye ane darekane Icchita vara mAMgavA jaNAvyuM. devacaMdrasUrie bAvana vIra vaza karavAnI, malayagiArajIe siddhAMtanI TIkA racavAnI ane emadeve rAjAone pratibedhavAnI zakti mAgI. deva tathAstu kahI aMtardhAna thayo. zeThane kaTi dravyanI prApti thaI. malayagirijI mALavA tarapha viryA ane graMtharacanAmAM ughukta thayA, jyAre devacaMdrajI ne somadeva raivatAcaLanI yAtrAe nikaLyA. mArgamAM eka veLA eka vaNikane tyAM gocarI nimitte jaI pahoMcyA. pUrve e vaNika riddhi saMpanna hatuM chatAM durbhAgavazAta atyAre raMka dazAmAM AvI gayo hato. gharanA bhUmigRhamAM dhana hovAnI zaMkAthI sApha karAvatAM sevaMtarA (kAlasA) nikaLyA jene Dhagale khaDakImAM eka bAju karAvyo hate. ghaNAja halakI jAtanA annathI mAMDamAMDa udara nirvAha calAvate hate zramaNone padhArelA joI sAme Avyo ane taiyAra e kaniSTa prakArane AhAra vaherAvavA lAge. somacaMdra munine A joI Azcarya thayuM ane gurU tarapha draSTi karI. banyuM hatuM emake teo pelA kelasAnA DhagalAne kanakanA Dhaga tarike dekhatA hatA tethI zeThanI kaMjusAI mATe acaMbe upajyA hatA. vaNikane paNa kaMIka ajAyabI bhAsI. gurUjIe paDade kholyo. somadevane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 141 . DhagalApara besavA kahyuM, ema karatAMja zeThanI AMkhe paNa pelA kAlasA suvarNa rUpe dekhAyA. Ama acAnaka lIlAlhera thatAM zeThe sAmadevane AcAya pada ApavA prArthanA karI. ceAgyatA tA hatIja temAM A yAga malyA. maheAtsavapUrvaka sa. 1166 mAM devacaMdre sAmadevane sUripade sthApI hemacaMdra nAma dIdhuM. devacaMdrasUrinA svarge gamana bAda zrI hemacaMdre sva vidvatAnA darzanathI ane deva sAnidhyathI siddharAja yasiMhanA darabAramAM utkRSTa sthAna meLavyuM. tenA AgrahathI ' siddhahema ' vyAkaraNanI racanA kIdhI. rAjana kumArapALane parama Atma banAvI. ahiMsA dharmanA vijaya vAvaTA sArA bhArata varSamAM pharakAvyA. rAjyamAM brAhmaNeAnuM jora vizeSa hatu te syAdavAdanA A prakhara vidvAnanI upadeza zailIthI narama paDayuM. kumArapALa bhUpALa custa jenI banyA ane e bhUpe gurUnA khAdhathI nitithI prajAnuM pAlana karyuM ane satra amArI. pravartAvI. sUrivare sAhityanA dareka pradezamAM nava sarjana karyuM. teozrIe peAtAnI kRtiomAM svataMtratAthI eTaluM tA UMDu avagAhana karyuM che ke Aje paNa e vidvatApUrNa zraMzA vAMcatAM AtmA A magna thaI jAya che. hemaliMgAnuzAsana, triSTizalAkApurUSa caritra, yAgazAstra, aha - nnIti, prAkRtavyAkaraNa Adi sADA traNa lAkha zloka pramANa temanA lekha saMcaya che. prAkRta bhASAnA vyAkaraNanA te Adya praNetA manAya che. temanA lakhANamAM eTalI satyatA samAyelI che ke teo kaLikALa sajJa zrI hemacaMdrasUri tarike suprasiddha che. A uparAMta gujarAtanA ItihAsamAM temanuM ane temanA ziSya jevA rAjavI kumArapALanusthAna anerU che e sabaMdhamAM saMkhyAbaMdha kAvya, cirA, ane rAsA upalabdha thAya che. je vAMcatA jaina zAsanamAM teo mahAna prabhAvaka sUri thayA che ema kahyA sivAya cAlatuM nathI. temanA Atmateja AgaLa bhalabhalA paDatA ane rAjavIe namI paDatA tyAM sAmAnya janatAnA bahu mAnatuM zuM kahevuM! jya he| zrI hemacaMdrasurine. 41 zrI ajitadevasUri temanA laghu gurUbhrAtA savAdIonA mukuTa samA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142] vIra-pravacana vAdIdevasUri gacchanI maryAdAnA saMbhALanAra hatA. eka veLA evuM banyuM ke Abu pAsenA jIrAulI gAmanA dhAMdhaLazeThanI gAya sadhAkALe carIne ghera pAchI phare tyAre tenuM dUdha dehavAI gayeluM heya. reja Ama banatuM jeI zeThe tapAsa karI te mAlama paDyuM ke eka beraDInI jALamAM dudha akasmAta jarI jAya che. A AzcaryanI tapAsamAM uDA utarI khedakAma karatAM pAzvanAthanI kALajunI pratimA nikaLI. adhiSThAcakanA svapna anusAra jIrAvallI gAmamAM navina prAsAda nipajAvI temAM zrI ajitadeva surinA haste pratiSThita karI. A samaye gujarAtamAM nAgaeNdra ga7nA zrIdeveMdra suri, ziSya parivAra yukta padhAryA. gurUpAse vIrone AkarSavAnI vidyAnuM pustaka hatuM. eka ziSyane e vAMcavAnI laganI lAgI. rAtrinA samaye gurUnidrAne vega sAdhI pustaka laI bahAranI cAMdanImAM jaI vAMcavA mAMDayuM. Ama vidyAnA AkarSaNathI bAvana vIra hAjara thayA ane AjJA mAgI ubhA rahyA, hAjara javAbI ziSya e sthAnamAM janaprasAdane najIkamAM abhAva joI pazcima dizAmAM AvelI kAMtIpurIthI prAsAda lAvavAnI AjJA ApI. bAvana vIree jaNAvyuM ke prabhAtanA kUDa nahIM bese tyAM lagI amArI zakti cAlaze ane e daramIAnamAM jeTaluM kArya thaze eTaluM karIzuM ema kahI ravAnA thayA. kAMtipurIthI zrI pArzvanAthane prAsAda upADe ahIM gurUnI cakSu acAnaka ughaDI gaI ane sarva vyatikAra jANatAM cakrezvarInuM ArAdhana karI kAramA avAje kUkaDA belavavAne hukama karyo. avAja sAMbhaLatAM prAsAdane choDI vIra raste paDyA. A rIte je sthaLe prAsAda aTakyo te serisA nagara hatuM. tyAM prabhuzrInI sthApanA thaI. 42. zrI vijayasiMhasUri-teozrInI cAritra pAlanamAM kaDhatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIra-pravacana [ 143 joI janatA taraphathI ' cAritra cUDAmaNi, ' evA binI prakri thaI. trIbhuvanapALanuM siddharAja dvArA khUna thatAM zarUAtamAM kumArapALane keTalAMka varSo sudhI guptapaNe rahevu paDayuM. vi. sa. 1197 mAM khaMbhAyata nagaramAM zrI hemacaMdrasUrinA meLApa thatAM te upakAra pAmatAM, temanI mIThI vANI zravaNa karI rAjanane jaina dharmo pratye prema upajyeA. gAdI maLyA bAda sUrine mahAtsava pUrvaka pATaNamAM kholAvyA. niraMtara vyAkhyAna zravaNu karavA zarU karyo. kramaza jainadharmane custa upAsaka banyA. rAjAne punaH zaiva dhamAM levA sArU te dharmanA anuyAyI taraphathI keTalAye kArya karAyA. keTalIye bhramajALA patharAI te samAMthI surizrI hedranA camatkArika prabhAvathI bhUpa aNIzuddha pasAra thaI gayA. 1216 Ama kumALapAra nRpe karNATaka, gurjara, lATa, saurASTra kaccha, saudhava, siMdha, uccA prAMta, bhaMbherInagarI, marUdeza, mAMDavAM, krAMkaNuM, rASTradeza, kIradeza, jAlaMdhara, paMcAla, lakSa. mevADa, dIpa ane kAzIdeza, maLI aDhAra dezamAM ahiMsAnA pracAra karyAM. sa. 1211 mAM sAtalAkha manuSyanA saMdhapati thaI siddhAcaLanI yAtrA kIdhI. sa. 1213 mAM zrImALI maMtrI bAhaDe zatrujyanA caudamA uddhAra karyo. saM mAM bakherAgaDhathI zALavInA sAtase kuTu ene pUjAnA vastro vaNAvavA sArU pATaNamAM lAvI vasAvyA. sa. 1218 mAM zrI hema amAsanI pU`imA dekhADI. sa. 1221 mAM tAra gAgaDha upara kumArapALa bhUpe: prAsAdanA jiAhAra pUrvaka zrI ajita jinanI pratiSThA karAvI. sAtase lekhakAne icchita dravya ApI graMtho lakhAvyA. ane te judA judA 21 jJAna bhaMDAramAM gArDavyA. nyAya mATe rAjAre ghaTA sthApI. 1444 corAsI maMDapavALA prAsAda nipajAvyA. 2100 nA jirNoddhAra karAvyA. temanA maMtrI bAhaDe paNa 1500 nA jioNdvAra karAvyA. tathA bharUcanA zakunikA vihArane sa. 1220 mAM pahelA jirNoddhAra karyAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] vIra-pravacana saM. 1229mAM kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrasUri svarge gayA. zrI vRddhavAdI, siddhasenasUri, haribhadrasUri, bappabhaTari, pAdaliptasUri, ayadevasUri, malayagiri, yazobhadrasuri ane hemacaMdrasUri rUpa navayugapradhAna jyavaMtA varto. saM. 1230 mAM bhUpa kumArapALa svarge gayA. dayA dharma suvelaDI, ropI rUSabha niNaMda, zrAvaka kula maMDapa caDI, siMcI kumAra nariMda. zrI aMcaLa gacchanI utpatti-vaDagacchanA zrI udotanasUrinI pATe sarvadavasUri, tathA temanA laghu gurUbhAI padevasUri thayA, jemanI paraMparAmAM jayasiMha sUri thayA. ekadA AbunI taLeTImAM Avela dattANI gAmamAM vasatA droNA zeThanA putra gode sUri pAse dIkSA lIdhI. abhyAsamAM pragati sAdhI te vidvAna temaja tapasvI banyA. upAdhyAya padavI sAthe vijyacaMdra nAmanI prApti thaI. cAra mAsI anazanane aMte pAvAgiri upara devI mahAkALI temanA para prasanna thaI munizrInuM pAraNuM yazodhana bhaNazALI graha thatAM ja te dhanavAna thayo. Ama devInA sAnidhyathI munizrIne prabhAva vistaryo. temane navI kriyAne navI samAcArI gurUnI mULa samAcArI lepyA sivAya AdarI. jayasiMhadevanA rAjyakALa 170 belanI parUNapaNa karI zrI vidhipakSa evuM gacchanuM nAma dIdhuM. eka veLA e gacchane eka zrAvaka aNahilapura pATaNamAM Avela tyAre zrI hemacaMdrasUrine upAzraye vAMdavA Avyo. te veLA vastrane cheDe ADe rAkhI vAMdavA lAgyo. A veLA tyAM padhArelA kumArapALa bhUpane Azcarya thavAthI prazna karyo. gurUe jaNAvyuM ke A vidhipakSane che eTale ema kare che. rAjAe enuM saMcalika evuM bIjuM nAma dIdhuM. vijayacaMdrane gurUe yuripadavI ApI. zrI Arya rakSita nAma dIdhuM. vi. saM. 1236 mAM temanuM svargagamana thayuM e rIte sADhapUrNimA ga7 pragaTa thayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 14 zrImALI jagaDuzAha seraTha dezanA bharezvara nagaramAM zAha sohA ane bhAryA bedIne tyAM putrapaNe upajelA. pitAnA avasAna bAda daritAne laI mAtA sahita kuTuMbanuM duHkhathI piSaNa karavA lAgyA. ekadA tyAM dharmamaheMdra sUri padhArelA che. zrAvake ekAdazInuM pratikramaNa karI cAlyA gayA chatAM jagaDu eka khUNAmAM sUI rahela che. daramIAna AkAzamAMthI eka tAre kharyo. ziSya gurUne e saMbaMdhI prazna karatAM javAba malyo ke pAMca varSane lAga. dukALa paDaze. pazcAta jagaDuzAha nAmAM eka dAnazALI ghaNu jIvone abhayadAna deze. gharamAM chupAyela nidhi zodhI kahADI ghInA vepArathI dravya upArjana karI e kIrti saMpAdana karaze, ne zAsana zobhA vadhAraze. sUtelA jagaDue e sarva zravaNa karI ghera jaI udyama Adaryo. samudrane vepAra kheDI dhana saMpAdana karyuM. saM. 1211 thI 1215 sudhImAM ghaNuM jIvone abhayadAna dIdhuM. zrI siddhAcaLa, zrI giranAra, thI veLAkUli, zrI narmadAtaTa ane zrI aAmerU nAmanA sthaLe mAM dAnazALAo sthApI. 43. zrI somaprabhasUri, gurUbhrAtA maNiratnasUri. vastupALa tejapALa- dhoLakA nagarane poravADa AsarAja pATaNamAM vyApArArthe AvI vasele. upAzrayamAM bhuvanacaMdrasUri pAse ekadA vyAkhyAna zravaNa karavA beThele che evAmAM zrImALI jJAtinA AMbA ane bhAryA lakSmInI putrI kuMvara-je bALa vidhavA hatI-gurUne vAMdavA AvI. dezanA detAM gurU paLavAra ekI Taze joI rahyA. AsarAja A sthiti kaLI gayA. dezanA samApta thayA bAda gurUne enuM kAraNa pUchatAM, saraLatAthI teozrIe jaNAvyuM ke enI kukSie sUryacaMdra samA tejasvI putro thaze. teo zAsananI prabhAvanA karaze. AsarAje tyArathI kuMvaradevI saha prIti joDavAno prasaMga pALe. 10. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 vIra-pravacana pUrvakanA sAgathI alpa samayamAM ubhaya vacce snehasaMdhAna thayuM. mana maLyAM. gurUzrInI vAta yAda AvI. gAMdharva lagnathI joDAI tyAMthI ubhaya palAyana thaI gayA. keTalAka samaya paryata mAMDala nagaramAM rahyA. anukrame putronA janma thatAMja AsarAje gurU kathana anusAra vastupALa ane tejapALa nAma rAkhyAM. mALavAmAM A samaye zAlikumAra ane vIdhavaLanA rAjyamAM lAkho phulANI pragaTa thayA. mAMDaLamAM AsarAjanI jJAti saMbaMdhI carcA thavA lAgatAMja tyAMthI te pazcima dizAmAM devapaTTaNamAM gaye; ane bALakenI vaya ATha varSanI thatAM gheDIALa gAme AvI vasya. daramIAna bhuvanacaMdrasUrinuM Agamana tyAM thayuM. AsarAja ane kuMvaradevIne temane oLakhI lIdhA. punyavaMta jANI aMbikA ane kavaDa jakSanuM sAnidhya karAvI ApyuM. AsarAja have dhilake AvI vasyo. gurUkRpAthI ghInA vepAramAM sAro lAbha thayo. vastupALanuM lalItAdevI sAthe ane tejapALanuM anupamA devI sAthe pANigrahaNa thayuM. keTalAka varSo bAda mAtApitAne svargavAsa tha. ubhaya baMdhuo kAryadakSatAthI ane AtmatejathI rAjana varadhavaLanI kRpAne pAtra banyA ane alpakALamAM maMtrIpada ane bhaMDArIpadanI kramaza: prApti karI. maMtrIpadanA tilaka avasare pATaNanI trIza jJAtione vastupALe jamaNa ApyuM. akasmAta rIte nagarazeThanA gharanuM netaruM rahI gayuM. nagarazeThane putra laghu vayana heI, svapitAnA avasAna bAda ghI, tela, hIMga AdinA vyavasAyathI nirvAha calAvato. notarUM na AvavAthI tenI vRddha mAtAe vastupALanI utpatti saMbaMdhI tenuM dhyAna kheMcatAM lAgaze te jyAM mahAjana jamavA ekaThuM thayuM che tyAM AvI pahoMcyuM; ane pelI vAta AgevAno sAme nivedana karI. keTalAkane A vAtanI satyatA para vizvAsa na beThe paNa pUrNa tapAsane ati kharI lAgatA keTalAka jamyA vagara cAlyA gayA. tyArathI prAgavaTanI laghuzAkhA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 17 uddabhavI. maMtrIzvaranI riddhi siddhi divasAnadivasa vadhavA lAgI. ubhaya baMdhuonA parAkramathI temanI yazakIrti cotarapha vistarI. mahA mahesavapUrvaka bhuvanacaMdrasUrine pATaNamAM teDAvI vastupALe comAsu rAkhyA. temanA upadezathI abudAcaLa para navina maMdira baMdhAvyuM; jemAM nava lAkha sonaiyA kharacIne derANI-jeThANIe gokhalA karAvyA. AkhA devAlaya tathA A gokhalAonI keraNI evI addabhuta che ke Aje te jagatanuM dhyAna kheMcI rahI che. maMtrIzvaranuM gaurava e sthaLa nirakhatAM daSTi sanmukha taravare che. maMtrIzvara vastupALe jema bhUpa . viradhavaLanA rAjyamAM potIkA baLa-parAkramathI vadhAre karyo ane yuddha kauzalya dAkhavI jena samAjanuM kSAtrateja dekhADI ApyuM tema prApta karela lakSmIne savyaya karavAmAM paNa kacAza na rAkhI. giranAranA devAlayane uddhAra kIdhe. zrI siddhAcaLa upara paNa navina prAsAda baMdhAvyo. vaLI aDhAra lAkha manuSya sahita muni mahArAja devabhadra, jagatacaMdra Adi agIAra AcAryasameta zrI siddhAcaLajInI yAtrA karI. e saMdhamAM digaMbara saMpradAyanA 21 AcAryo AvyA hatA. daramIAna bhIlaDI nagare zrI pArzvanAthajInA darzane sUri zrI somaprabha padhAryA. devabhadrAdi munioe temane vaMdanA kIdhI. e veLAe kharatarastavapakSa-Amika-rAkApakSa-biMbadaNika upakeza-jIrAvalI-nANAvalInANuvAla-nibajIyA ItyAdi gacchanA AcAryonI sAkSie AjIvana AyaMbila tapakAraka ne samatA Adi guNonA dhAraka zrI jagacaMdrasUrine zrI somaprabhasUrie pitAnI pATe sthApyA. uparokta sUrivara sahita zrI zatruMjayane punaH saMgha maMtrIe kahA. pAchA pharatAM devapaTTaNamAM caMdraprabhujIne prAsAda karAvyo. zrI jagazcaMdrasUrie ara nagare zrI viraprasAde aThThama tapa karI zAradA prasanna kIdhI. evAmAM eka zabdanA zata arthakAraka ane siMdura prakaraNa graMthanA racayitA zrI somaprabhasUrinuM pAlInagare svargagamana thayuM. maMtrIzvare AzApallI, khaMbhAta, Abu, pATaNa, sAMDerA pramukha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 vIra-pravacana sthaLAmAM maLI kula pAMca hajAra prAsAdA nipajAvyA. saMkhyAbaMdha navina biSmA bharAvyA. temAM 41000 paMcadhAtumayI jANavA. zrI tAraNagiri, bhIlaDI, IDara gaDha Adi sthAnAmAM 2300 jirNoddhAra karAvyA. 984 dharmazALA aMdhAvI. agIAra jJAnakeASa zAdhAvyA. mukhyatve zrI zatru Mjaya para khAra karoDa te trepana lAkha TakAne vyaya kIdhA. Ama dharma prabhAvanA karavAmAM kamInA na rAkhI. vi. sa. 1288 mAM aMkevAlIyA gAme zrI vastupALanuM temaja sa. 1302 mAM caMdrANA gAme zrI tejapALanuM svaga`gamana thayuM. tAMdhavA lAyaka vastu tA e che ke rAjyanA vyavasAyeAmAM rakta rahyA chatAM dharma mATe ATale prema dAkhavyA. vaLI vastupALa jAte sAhityakAra paNa hatA. 44. zrI jagaccadra sUri--AhADa nagare padhAryAM. tyAM zAradAnuM ArAdhana karI zrI devabhadranI sahAyathI zithilAcArane dUra karavA kriyAdhAranI zarUAta karI. teoe jAvajIva sudhI AMbila tapane abhigraha karyA hatA. ciMtApati rAjA jayasiMhadevane * kAne A vAta jatAM te murita vanA karavA padhAryAM. ane prazaMsApUrvaka tapAnuM birUda ApyuM. tyArathI ' tapagaccha ' evuM nAma prasiddhimAM AvyuM. sa. 1285. (1) zrI ni Mtha gaccha ( 1 thI 8 sudhI. ) (2) zrI kATika gaccha (9 thI 15) (3) zrI vanavAsI gaccha (16 thI 32 ) (4) zrI vaDa gaccha (33 thI 43) (5) zrI tapAgaccha (zrI jagatacadrasUrithI) temane mAligAme sAta digaMbarAcAryaM saha vAvivAda karI parAjIta karI pote hIrAnI jema nibhedya rahyA. 45. zrI devedrasira laghu gurU bhAi zrI vijayacaMdrasUri, ubhaya zarUAtamAM sAthe vihAra karatA gujarAtamAM AvyA. vijayacaMdra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 149 . AjJA meLavI judA vicaratAM khaMbhAta padhAryA. tyAM deveMdrasUrinI AjJA vinA kriyAmAM zithila evA keTalAka sAdhuone paMDIta tathA upAdhyAyanI padavI dIdhI; temaja zrAvakanA upAzraye ekavAsI rahyA; arthAta mAsa kalpa na sAcavyo. A sAMbhaLI sUri deveMdra khaMbhAta AvyA. vijayacaMdranA sAdhuone matsara dharatA dIThA eTale teo bIjA upAzrayamAM rahyA. tyArathI teo laghu pizAlika kahevAyA ane vijayacaMdra vaDI pozAlika kahevAyA. ubhaya nAmo zrAvakee upAzraya arthAta zALAne uddezIne pADyA. deveMdrasUrinA upadezathI bodha pAmI sonI bhImajIe satya bolavAne kaDaka niyama lIdhe. eka veLA cAre tene pakaDI gayA ane pUchyuM ke tyAre gharamAM keTaluM dravya che? tene satya uttara Ape ke cAra hajAra sonA mahore. tarata ja ceree tenA chokarA upara hajAra sonA mahora mokalI ApavAnI mAMgaNI karI. bApanA chUTakArA sArU putrae hajAra beTA sikkA banAvI mokalyA. ceree satyapratijJa bhImajI pAse ja te parakhAvyA tene chuTakArA ke putronI dAkSiNyatAmAM paDayA vagara te khoTA che ema jaNAvyuM. tenA satyavAdIpaNuthI khuza thaI geree vastranI paherAmaNuM karI sonI bhImajIne choDI mUko. bhImajIe aDaga niyama pALI amara kIrti meLavI. khaMbhAtamAM rahI sUrI de cha karmagraMtha saTika, siddhapacAsikA, zrAddhadinakRtya ane traNa bhASya Adi sUtronI racanA karI. svapATa para vidyAcaMdrane sthApelA paNa teozrI temanA pachI tera dinanA AMtare kALadharma pAmavAthI ga7 cha mAsa paryata nirAdhAra rahyA. tyArabAda zrI kSemakIrti sUri pramukhe maLIne zrI dharmadheSane paTTadhara tarIke sthApyA. e veLA zrI pAlaNapuranA prAsAdamAM rahelA gomukha yakSe kuMkumanI vRSTi karI. kSemakIrtisUrie bahata ka5nI TIkA racI. 46. zrI dharmaghoSasUri-ekadA tAraNagiri para ajIta jinane vAMdI pAchA pharatA sUrijI vijApuramAM comAsu rahyA. vyAkhyAnamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 150 parigraha sakhI gurUtrone sacoTa vANI zravaNa karI. pethaDanAmAM eka dAridrI zrAvakane e vrata grahaNa karavAnuM mana thayuM. vaLI peAtAnI vamAna dazA anusAra tene pAMcase rUpIA sudhInI rakama chuTI rAkhavAnI icchA dekhADI. gurUzrInI najara tenA kapALa tarapha jatAM vrata detAM acakAyA ane tenI hastarekhA jovA lAgyA. bhaviSyamAM punya yuge te riddhizALI thavAne jANI vadhu bruTa rAkhavA sUcanA karI. pachI pethaDe pAMca hajArathI vadhu maLe teTaluM sukRta karavAno niyama lIdhA. samaya jatAM gurUnI vANI sAcI paDI. dhI sAkara ane karIANAnA vepAramAMthI vadhI te rAjA sAraMgadevanA kArabhArIpade pahoMcyuM. A rUddhi pAmyA ane putra jhAMjhaNane utsAhapUrvaka paraNAvyA. jhAMjhaNakumAra navADhA saha bhRpa darzane AvatA rAjavIe. nAgarikAmAM suvarNa gadImAnuM lhANuM karyuM. pethaDa paNa vinA gave lIdhela pratijJAne anusarI jinamaMdira sadhakti Adi kAryomAM lakSmInA vyaya karavA lAgyA. sArI rIte sAmaiyuM karI sUrIzvarane praveza karAvyA. zrI ciMtAmaNi pArzvanAthanA darzana avasare khvAMtera hajAra TakAnI sadhane paherAmaNI karI. 84 navina prAsAda nipajAvyA, 100 nA jIrNoddhAra karAvyeA. zrI ahilapura patanamAM cAra jJAnabhaMDAra karAvyA. siddhAcaLa, tAraNagiri, vijayanagara, pezInA gAma ane iDaragaDha maLI pAMca sthAnanA saMdha kahADayA. chapanna dhaDI suvarNa khacI zrI zatruMjaya para IMdramALa paherI. khatrIzame varSe brahmacarya vrata dhAraNa karyuM. jhAMjhaNakumAre paNa aDhAra bhAra kaMcana vAparI svanyAIpArjita lakSmInu sAkSya kIdhu', zrI dha`gheSasUrie paNa vyaMtarIte upasa` maMtrazakitavaz nivArI temaja zrI ati pAInAthanA devAlaya samipa vasatA TilanI melI vidyA sAme yogya pratikAra karI jInazAsananI prabhAvanA karI. sa. 1347 mAM svagamana karyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 154 47. zrI semiprabhasUri-nitya teozrI agIAra aMgane sUtra temaja artha pATha karatA. emanA samayamAM vRddhizAlika zrI ratnAkarasUri thayA. ekadA vaDalI nagaramAM mukatAphaLanA parigrahavALA e ratnAkarasUrUi comAsu rahyA. eka dholakAno paravADa vyApArI nAme "rUno dhaMdhArthe tyAM Avyo, sUri pAsenA parigrahanI vAta tene jANavAmAM AvI. Ama chatAM AcAryazrInI vidvatApUrNa upadezazailIthI raMjIta thaI nityazaH zALAe AvavA lAge. gurUzrIne vAMdI bhojana karavAno niyama paNa lIdho. ' mUDhanAruM" e gAthAno artha pUchI pitAne parigrahanuM svarUpa yathArtha samajAvavA vinaMtI karavA lAgyo. mahArAjazrI paNa jUdI jUdI vyAkhyA karI artha samajAvavA satata prayAsa karavA lAgyA. vyApArI ne paNa eka cittathI saghaLuM sAMbhaLe ane aMtamAM DokuM dhuNAve arthAt sUcave ke haju barAbara artha samajAya nathI. Ama karatA cha mAsa thavA AvyA. rUnAne svagAma pAchA pharavAno samaya AvI puge. eTale vinaMtIpUrvaka munizrIne jaNAvyuM ke kAle artha barAbara samajAvaje. tenA gayA bAda sUrine vicAra Avyo ke ATalA divasathI parigrahanuM svarUpa samajAvatAM chatAM A rUnAne kema barAbara samaja paDatI nathI ? zrotA upadeSTAmAM kenI kazura che? uMDA utaratAM pitAnI pAse muktAphaLa rUpI parigraha yAda Avyo. lAgale ja nizcaya karI lIdho ke pAse parigraha rAkhIne vyAkhyA karanAra zuddha vyAkhyA na ja karI zake. tarata ja tenA uparanI mUcha utArI nAMkhI ene pIsAvI chArI dIdhA. Ama niSparigrahI banI gayA. rUno Avyo ane jyAM vyAkhyAnI zarUAta thaI eTale mukhadvArA nikaLatI vANI saTa rIte bahiragadda thavA lAgI. zalya dUra thavAthI vANImAM avarNanIya tejasvitA AvI rahI hatI. rUnAe kahyuM ke sAheba parigrahanuM sAcuM svarUpa Ajeja samajAyuM. zuddhatA vANImAM nathI paNa vartanamAM che. keTalAka samaye samaprabhasUri vicaratAM citaDa padhAryA. zAha samarAzAe siddhAcaLane saMdha kahADa. saM. 13 71 mAM paMdara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 152 ' uddAra temaneja karyAM. e samaye sadha sAkSIe ratnAkarasUrie AtmaniMdA 'rUpa sAra garbhita * zreyaH zriyAM ! maMgaLa ' Adi zlokAvALI stuti racI je ratnAkara pacizI nAmathI suprasiddha che. sama upadezaka zrI ratnAkaranu saM. 1384 mAM svarkIMgamana thayu. sa. 1375 mAM sAmaprabhasUrijInuM svargagamana thayuM. 48. zrI sAmatilakasUri. temane zirAhI nagaramAM caMdrasuri, yAnadara ane devasu MdarasUrita sUripada ApyuM. kSetrasamAsa gra MthanI racanA karI. 49. zrI devasu MdarasUri laghu gurUbhAI zrI caMdrazekharasUri--kumArapALa nRpa sthApita tAraNagiri uparanA pravALAnA biMbane bhUmigRhamAM bhaMDArI asuranA upadrava nivAraNArthe navinabiMbanI sthApanA karI. nimnalikhita pAMca ziSyAne sUripadathI vibhUSita karyAM. jJAnasAgara, kulamaMDana, guNuratna, sAratna, ane seAmasuMdara. jJAnasAgare AvazyakanI avacurI tathA eniyuktinI avasurI, kulamaMDane kumArapALa caritra temaja guNaratne kriyAratna samuccaya, SaDadarzana samuccaya, ane sAratne aMta jItakalpanI TIkArUpa graMtheAnI racanA kIdhI. vaLI te cAra gurUnI hayAtImAM kALadharma pAmavAthI paTTadhara tarike zrI sAmasuMdarasUri AvyA. 50 zrI sAmasuMdarasUri--tenI dareka karaNI khAsa karIne upayoga pUrNAMka thatI. ekadA vicaratAM te cakhArI nagarImAM padhAryAM. vinA kAraNu eka dravyaliMgI temanA para rASa dharavA lAgyA ne mAravAnA lAga zodhavA lAgyA: eka rAtrie tene mArAne upAzrayamAM mekalyA. sUrijIne nidrAmAM paNa pAsu badalatAM pUrve rajoharaNathI pUjatA joi enA hRdayamAM vicAra AvyA ke- jemanA hRdayamAM vadhyA ATalI UMDI utarelI che. evA mahAna purUSane dhAta karI huM kaye bhave chuTIza.' Ama hRdayapalaTA saha te pAchA pharyAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 153 sanI saMgrAmasiMha mULa gujarAta dezanA vaDhIAra pradezane vatanI. eka veLA mAtA, strI sahita mALavadezanA mAMDavagaDha nagare Avyo. te veLA rAjyasane gyAsudIna hate. puradvAramAM pravezatAM DAbI bAjupara maNidharane phaNa sahita je. jenI phaNA para durgA (kALI cakalI) besI harSa karI rahelI nirakhI AzcaryathI sahakuTuMba ubho rahyo. mAtAnuM nAma devA. strInuM nAma tejA ane putrInuM nAma hAMsI hatuM. e ubho teTalAmAM eka zakunanA jANu purUSe tenuM dhyAna kheMcyuM ke zakuna ghaNAja sArA che mATe thaMbhyA vagara AgaLa vadha. na the hota te avazya rAjA thAta chatAM haju paNa mArga kApa eTale avazya rAjyane koI meTe adhikArI thaIza. saMgrAma harSitavadane AgaLa vadhyo, ne darabAragaDha najIka eka makAna rAkhI rahyo. nAnA prakArane vepAra zarU karyo. vyavasAya mArakta yAsudIna rAjavI sAtheno saMbaMdha vRddhigata thato rahyo. eka veLA uSNakALamAM subA sAthe vRkSavATikAmAM vizrAma karyo. acanAka subAnI draSTi phaLa vihurNa AmravRkSa para paDI. rakhevALane e sabaMdhamAM pUchatAM jANavAmAM AvyuM ke te vAMjhiyuM che. zabhAmAM uNapa AvatI dUra karavA sArU ene jaDamULathI ukheDI nAkhavAne hukama apAya. saMgrAmasiMhane A vAta na rUcI. manahara AmravRkSano uccheda ene sAlyo. manamAM kaMIka vicArI rUpavAna banAvavAnI piote hAma bhIMDI. subAe paNa saMgrAmanI vAta kabula rAkhI. bIjA ja divasathI saMgrAme dhupa naivedya karyuM. alpakALamAM ja A vidhAnanI asara thavA mAMDI. vRkSamAM pUrvabhavanI dravyamUchathI nivAsa : karI rahela yakSa prasanna thayA ane varadAna mAgavA jaNAvyuM saMgrAmane AMbe phaLavAna banAvavA hatA hatA eTale emAM ADe Avate dhananidhi yakSe enA mULamAM rahele batAvyo. vaLI pite pUrvabhavamAM A nAmA vAMjhiyo vaNika hatA ane dhanaparanI mUchathI A nidhinI adyApi kALa sudhI rakSA karI rahyAnuM jaNAvyuM. tenI zikSA anusAra - saMgrAme yuktipUrvaka dravyanidhi kahADI laI tene badale zuddha mATI pUrI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 vIra-pravacana eTale alpakALamAM AMbAne phaLa AvyA. Ama gyAsuddInabhraMpanI prasannatA prApta karI TuMka samayamAM saMgrAma meATA adhikArI banI gayeA. vicaratAM sUri zrI sAmasuMdaranA tyAM pagalAM thayA ane sagrAmanA AgrahathI te comAsu paNa rahyA. vyAkhyAnamAM vidhipUrvaka zrI bhagavatI sUtranuM vAMcana zarU thayuM. rAjyamAnya saMgrAma paNa bacyA sahita enu zravaNu karavA lAgyA. ' huM gAyama ' evA pA avatAM thALamAM suvaNaeN maheAra mUkatA. tenI mAtuzrI ardha sAnAmahera mUkatI ane bhAryAM ethI ardhuM mUkatI. Ama 36000 padanI 63000 suvaNu maheAra eDI thai. emAM khIju dravya umerI kalpasUtra tathA kAlikasUrinI kathA suvarNAkSare lakhAvI emAM aMtarALe suMdara citrA AlekhAvI sAdhu samudAya tathA sadhAne bheTa karI. vaLI bhaMDArAmAM paNa aMkreka prata meAkalI ApI. mAMDavagaDhamAM zrI supAsajananA prAsAda karAvye!. mukharIgAmamAM pArzvanAthane prAsAda nipajAvyo. vizeSamAM meI, madhyeAra, zAmalIyA, dhAra Adi sthAnAmAM navina sattaraprAsAda taiyAra karAvyA. ekAvananA jirNoddhAra karAvyo. sUripagavanA haste e samAM pratiSThA karAvI. AcAryaCzrInA ziSya samudAyamAM cAra / mahA vidvAn hatA. kRSNasarasvatI birUddhAraka munisuMdara, mahAvidyA viDaMbana TIkAkAraka jinakIrti, kataH ekAdaza sUtradhAraka bhuvanasuMdara ane dipAlikAdi mahAtmya kAraka jinasuMdara. ukta cArene sUripadathI alaMkRta karavAmAM AvyA. vaLI zrAvaka dharaNe banAvelA zrI rUSabhadevanA zaileAkaya dIpaka nAmA caturmukha prAsAdamAM (rANakapura) aneka biMkheAnI pratiSThA karI. te preSTie siddhAcaLanA saMdha kahADayA. tyAM IMdramALA paherI, yauvanavayamAM ubhaya pati-patnie caturthAMtrata aMgIkAra karyuM. pakastava, ratnakAza, upadezamALA, SaDAvasyaka, navatatva Adi graMthanI bALAva- - madhanI racanA paNa karI. Ama zAsanaprabhAvanA karanAra sUramahArAja gacchanI bhalAmaNa munisudarate karI, sa. 1501 mAM svarge sidhAvyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 155 51. zrI munisuMdarasUri-sAta varSa jevI bALavaye pravajyAsvIkArI svabuddhi pragabhatAthI pragati sAdhI teozrI thoDA samayamAM prabhAvazALI sUri tarIkenI khyAti pAmyA. judI judI vATakInA 108 zabdone oLakhI zake tevI temanAmAM zakti hatI. upadeza ratnAkara, adhyAtmaka95dama jevA suMdara graMthanI racanA karI, ginInA bhayane haranAra paNa teo ja hatA. sva vidyA baLe zAsanaprabhAvane karavAmAM teoe nyunatA jarA mAtra dAkhavI nathI. teo sahastra avadhAna karI zakatA ema sAMbhaLavAmAM AvyuM che. teozrI keraMTanagara svarge sidhAvyA. para zrI ratnazekharasUri tathA jayacaMdrasUri zrI ratnazekhare zrAddhavidhi, zrAddha-pratikramaNa, AcAra pradIpa Adi graMthanI racanA karI che. vaLI devI varadAnathI teo siddhahasta hatA. zrI jayacaMdra pratikramaNa garbhahetu vi. graMthanI racanA karI che. 53 zrI lakSmIsAgarasUri, semadevasUri samayasUri, laMkAmatanI utpatti gujarAtamAM temanA samayamAM thaI. aNahilapura pAnamAM leke nAmAM sAmAnya vaNika rahe. je lIAnuM kAma kAma karI AjIvikA calAvate. sAtavAra lekhana kArya karyA pachI tene hisAba karavAmAM AvatAM ekavAra sADA sattara dokaDA ochA malyA. zrAvakoe sAdharmI bhAI tarike eTalA ochAthI calAvI levA jaNAvyuM. uparathI te kaMI na bolyA chatAM aMtaramAM dubhA. evAmAM eka saiyada lahIA sAthe tenI dostI thaI eTale ubhaya vacce dharma carcA thavA lAgI. saiyadanA vANu vilAsathI mUrtiparathI tenI zraddhA uThI gaI tarataja sAdhuo sAme roSe bharAI mUrtipUjA virUddha upadeza kare zarU karyo. kahevA lAgyo ke siddhAntamAM mUrtipUjA kahI nathI chatAM A sAdhuo. sAvA upadeza kare che. munirAjee naMdIsUtra pramukha Agama graMthamAMthI draSTAnta TAMkI tene ghaNuM samajAvyo chatAM te na samajyo eTale tene saMdha bahAra karavAmAM Avyo. tene paNa judA judA sthaLe bhramaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 156 zarU karyuM ane mahAmahenate traNa cAra ziSyo meLavyA. mAMDavI baMdare sAmadevasara (tapA) jinahIMsara (kharatara) jayakezasUri (acaLIka) e traNa ekatra maLI saradezamAM laMkAnA matanI vRddhi thatI joI va. sa. 1530 mAM potAnA gAmAM AjJAdha sthApyA. arthAta AdezanirdezanI mA~dA zarU karI. zrI sAmadevasUri vaDhiyAra deze svarge gayA. 54 zrI sumatisUri temane jesalamera, kRznagaDha, anu dAcaLa, devakIpatana, khaMbhAyata, gadhAra ane chaMdara nagaranA jJAnakeAza gItAryAM zeAdhAvI jJAnanI sArI jatanA karI. vaLI temanA pratikheAdhathI mAMDavagaDhavAsI, bAdazAhanA bhaMDArI sahasAbhAi sulatAne acaLagaDha upara agIAra lAkha TakA kharacI pAMcalAkha manuSyanA saMdha sahita zrI rUSabhadevane caturmu`kha prAsAda karAvI temAM sAta dhAtunA caudazeA maNanA cAra biMba karAvyA; temaja ATha kAusaggIA paNa sthApyA. sUrijInA haste sa. 1454 mAM tenI pratiSThA karAvavAmAM AvI. 5. zrI hemavimaLasUri, zrI kamalakaLAsara IMdranadIsara e traNe gurUbhA thAya. kamaLakalazathI kamaLakalazA gaccha nikalyA. hemavimaLe tapagacchanI vidhi yathArtha pALatA thakA leAkAmatamAMthI kheAdha pamADI ghaNAne tapagacchamAM ANyA. daramIna eka Tuka nAmA Nike gurU samIpa rahI zAstrane abhyAsa karI pAchaLathI kaTukamatanI sthApanA karI. pArdha caMdra matanI utpati anu'dAcaLanI najIkamAM AvelA hamIrapuramAM bhAravAhakanA dhaMdhAthI AvikA calAvanAra pAsavIra nAme eka viNaka rahetA hatA. ekadA vanamAM kASTa levA gayelA tene sASuratna nAmA munine samAgama thaye edha pAmI tene pravajyA svIkArI. gurUe pAMcadra nAma rAkhyuM viduratAM gurU-ziSya nAgAra padhAryAM. eka veLA eraDAmAM jIyaMtranI mudrA (maMjuSA) dIThI. gurUnI manAI chatAM temanI gerahAjarImAM temAMthI aDhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana | [ 157 patra laI lIdhA. pachI gurUthI chuTA paDI te patra mujaba kALA ane gorA ema ubhaya kSetrapALanI sAdhanA karI ne varaprApti karI. pAchaLathI judI samAcArI sthApI. pa9 zrI AnaMdavimaLasuri, zrI saubhAgyaharSasUri teoe oiddhAra karI saparigraha sAdhuone gaccha bahAra ryA. pite chaThTha tapanA pAraNe AhAra letA hovAthI mahAtapasvI ne prabhAvika thayA. jyAM jyAM navina mata pragaTayA hatA tyAM tyAM vicarI . upadeza phelAvyo. saM. 1587 mAM zrI zatruMjayane saLage uddhAra citeDagaDha nivAsI karmAzAe karyo. A uparAMta sUrijIe ajyAmerU, sAdaDI, zihI, sAMgAnera, jesalamera, maMDovara, nAgora, nADalAI Adi sthaLomAM pratiSThA karAvI. kaLiyugamAM yugapradhAna tarikenI. khyAti meLavI pAMca dinanuM anazana karI amadAvAdamAM svarge gayA. 57. zrI vijayadAnasuri-teoe saMkhyAbaMdha Agamo zodhAvyA. cha vigayanA tyAgI thayA. temanA ziSya rAjavijayasUrithI juda gaccha nikalyA. saM. 16 19 mAM dharmasAgara upAdhyAyane gaccha bahAra karyA. temaja temane racelo kuMdakuMdALa (kumati kadALa) graMtha jaLacaraNa karyo. dharmasAgare te lakhavA mATe micchAmi dukkaDam detAM punaH gacchamAM dAkhala karyA. ekadA sUrine svapnamAM maNibhadra yakSe kahyuM ke- vijaya zAkhAmAMja pATa sthApaje. bIjI zAkhA Aja thakI hamArI mATe nahIM thAya. vaLI pATe nAma thApa tyAre mArA nAmamAMthI eka akSara laIne kAma karaje. huM tamArA ga7nuM kuzaLapaNu karIza. vijaya zAkhAmAM vijayavaMta pATa vistaraze." vijyadAna sUri pahelAM trIjI peDhIe zAkhA pharatI te have baMdha paDI. vaDalI gAme saM. 1622 svargagamana thayuM. 58. zrI hIravijaya sUri pAlaNapuravAsI zAha kuyarA, bhAryA nAthInA teo putra. saM. 1583 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2658 ] vIra-pravacana janma. nAma hIrAcaMda. zrI vijayadAnasurinA upadezathI sa. 1596 mAM dikSA. saM. 1620 mAM ziAhI nagare gacchanAyakapadanI prApti. amadAvAda pAse sikaMdarapuramAM caiAmAsI tapa karavAthI temanI khyAti cetarapha vistarI. daramyAna AgrAmAM dezI kRSNacaMdranI strI khImAie ( caMpAe ) dADha mAsI tapa karelo hAvAthI mahAn ADa MbarapUrvaka te devadarzane jaI rahI hatI, acAnaka pAdazAha akabaranI najara e tarapha paDI. ATalA badhA divasanA rAjA sAMbhaLI tene Azca thayuM. pIranuM nAma pUchatAM hIravijayasUrijInuM nAma devAthI bAdazAhe tarataja temane dilhI teDAvavA AmaMtraNa meAkalavA hukama karyAM. e kALe sUrijI gadhAramAM hatA. vihAra karatAM te dilhI padhAryA. akhara zAhe sArI rIte sUranuM sAmaiyuM karyuM. rAjadarabAramAM AcArya te gAlIcA para beThaka levA vinaMtI karI. AcAra na heAvAthI gurUe e vAta majUra na rAkhI. majAkamAM zAhe kahyuM ke zuM tenI taLe jIvajaMtu che ? rie hA bhaNA. gAlIceA upADatAM ja sUrinI vAta sAcI paDelI joI ! mIThI upadeza zailIthI bAdazAhanuM mana kyA tarapha vaLyuM. zAha paNa tirajInI vidvatA nihALI prasanna thayA. temanuM nAma pAtAnI sabhAnA pahelA varganA manuSyeAmAM dAkhala karyuM. vaLI temanA mRtA zravaNu karI akabarazAhe cakalAnI jabhA khAvAnuM baMdha karI dIdhuM. paryuSaNA ane rAjA AdinA divaseAmAM potAnI hakumatanA sa dezAmAM jIva vadha aTakAvyo. hiMdu yAtrIkA para jayAverA levAtA sadaMtara baMdha karyo ane siddhAcaLanI mAlikInA paTA sUrijIne lakhI ApyA. vaLI jagadgurUnA birUdatI navAjeza karI. eka cAmAsuM gALI, zAMtivijaya upAdhyAyane rAkhI pote pAchA pharatA jIrapuramAM lAMkAgacchanA 27 janane tapagacchamAM laI kuzaLa Adi zAkhAmAM nAma dIdhA. gurUnI sAthe aDhAra zAkhAnA sAdhu vicaratA te A pramANe 1 vijaya, 2 vimaLa, 3 sAgara, 4 cadra, 5 harSa, huM saubhAgya, 7 suMdara, 8 ratna, 9 sudhamma, 10 haMsa, 11 AnaMda, 12 vana, 13 sAma, vacanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 14 rUci, 15 sAra, 16 rAja, 17 kuzaLa, 18 uya. e rIte vicaratAM vicaratAM gurUzrI khabhAyata-gaMdhAra thaI siddhAcaLa padhAryAM. tyAMthI giranAra gayA. prAMte unA nagaramAM AvI puNyA. tyAM zrI zAMtijinanI pratiSThA karI ceAmAsu rahyA. daramIAna desthiti asvastha lAgavAthI u. seAvijya tathA zrI vimaLane guccha bhalAmaNa karI, zrI vijayasenasUrine saMdha bhalAmaNa kahevaDAvI. phuTa varSoMnuM AyuSya pUrNa karI sa. 16para mAM svarge sidhAvyA. temanI pAdukA te sthAne vidyamAna che. 59. zrI vijayasenasUri-teozrIe pAdazAha jahAMgiranI sabhAmAM lAheAranA anyamatine vAdamAM jityA tethI pAdazAhe temane savAI jagadgurU ' nuM birada ApyuM hatuM. zrI saMdha samakSa dharmAMsAgara upAdhyAye mithyA duSkRta devAthI sa` gItArthAe maLI temanA graMthA sarvAMna zataka, dharmAMtatvavicAra, pravacanaparIkSA, iryAvahI kulaka pramukhane jJAnakAzamAM ( amadAvAda, khaMbhAta, pATaNa pramukha nagare ) sthApyA. khaMbhAta pAse nAramAM temanuM svagamana thayuM. 60 zrI vijayaMtilakasUri sa. 1673 mAM khaMbhAtamAM gacchanA cakanI padavI pAmyA. saM. 1686 mAM amadAvAdI upAdhyAya dhasAgara ziSya labdhisAgara ziSya nemisAgara ziSya. . muktisAgara thakI sAgara gaccha kahevAyo; temaja luMkAmatamAMthI DhuDhaka mata nikaLyo. 61. zrI vijayAna MdasUri----temane zrI hIravijayasUri pAse kuTubanA daza manuSya sAthe dikSA lIdhI hatI. temanA upadezathI vIrapAla suta mehAjaLe siddhAcaLa, giranAra, tAraNagiri, arbudAcaLa, dhAtrA, zaMkhezvarajI AdisthAnAne mahAna saMdha kahADayeA. vaLI saMdhanA AgrahathI sa. 1682 mAM zAMtalapuramAM vijayadevasUri tathA vijayAnaMdasUrinA gacchane meLa thayA hatA, paN punaH sa. 1685 mAM aNuhilapuramAM vijayadevasUri gacchabheda karI sAgarane gacchamAM laI khudA thayA. [ 159 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 ] vIra-pravacana khaMbhAyatanA zAkhApura akabarapurAmAM saMdhanA AgrahathI mUri ce!mAsu rahyA te vakhate zAha vajiyAnA Agraha vaza thaI vijayarAjasarita bhaTTAraka pada dIdhuM. vaLI emanA upadezathI zAha vajIe potAnA loDhAnA adhikaraNAnA bharelA vahANo atizaya doSanuM kAraNa jANI jaLamAM DubAvI dIdhA. temanuM svarga`gamana akabarapuramAM thayuM. 62. zrI vijayadAnasUri-jirNoddhArAdi kAryo ThIka karAvyA. 63. zrI vijayamAnasUri, navimala thakI savighna mata uddabhavyeA. sANaMdamAM svagamana. 64. zrI vijayasiddhi sari--surata baMdare svargAMvAsa. 6 A pramANe tapAgacchanI vRddha paTTAvalI yAte vIra vaMzAvaLInI atre pUrNAhuti thAya che. enAM pUrvAcAryonA camatkArika vRttAntA uparAnta ghaNI bAbatA jANavA jevI che. sAhitya sa Mzodhaka trimAsika aMka 3 mAMthI ahIM noMdha thADAka sudhArA vadhArA sAthe lIdhI che. khIjI vaMzAvalIe sAthe keTaleka sthAne phera che e vAta kabula rAkhI eTaluM jaNAvavuM ucita che ke zAlavArI ' khAsa vajana mUkavA jevI nathI. Ne sthaLe emAM matAMtara che. Ama chatAM sAmAnya rIte gurUnI pATa paraMparA jANavA sArU te eka suMdara sAdhana te che ja. nyAyavizArada yazAvijayajI tathA vinayavijayajI upAdhyAya zrImad Ana dhanajI, devacaMdajI, ane cidAnaMdajI, kriyAhAraka panyAsa satyavijayajI, rAsakAra meAhanavijayajI ne jJAnavijyajI ane pUjAkAra vIravijayajI tathA padmavijayajI Adi keTalAye mahApurUSo mAtra chellA base varSanA gALAmAM thayelA chatAM tedha levAyA vinAnA che te pachI. ethI uMDA utaratA bhUtakALamAM keTalAye mahAtmAe evA rahI gayA. haze ke jemanA viSe aMzamAtra ahIM bhAgyeja kahevAmAM AvyuM hAya! e paNa eTaluM ja sAcuM che ke sAmAnya lekhinInI e zakti paNa nathI ke te sane yathA rIte nyAya ApI zake, vIsamI sadImAM cayelA tattva niya prAsAdAdi graMthanA racanAra zrI AtmArAmajI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana ( [ 161 mahArAja paNa te kaTimAM AvI zake. AvA te bIjA keTalAye haze ke jemanA nAme paNa ApaNane zravaNa cara bhAgyeja thayA haze. e sarvane ApaNuM hArdike praNAma he eja abhyarthanA dharmonnatine mukhya AdhAra A gurUvibhAga paraja avalaMbe che; kemake teo saMsArI vilAsanI sAMkaDI vATa vaTAvI ghaNe dUra pahoMcI cukelA hoya che. vaLI upadeza dvArA apAtI zikSAne potIkA jIvanamAM AcarI dekhADI saceTa chApa pADavAnI anupama pratibhA teo dharAve che. temanI vANIthI hajAre nahi balka lAkhe manuSyanA aMtara palaTAI jaI AtmakalyANanA pathe paLatA vilaMba lAgatA nathI. temane nisvArtha upadeza zravaNa karI keTalAya AtmAo vItarAga bhASita dharmanuM anupama pAtheya (bhAthu) grahaNa kare che. devavibhAganA umadA ane udAra to emAM samAyelA aNumUlA rahasya sahita samajAvanAra A varga ati mahatvane hoya temAM zI navAI? A varganA prabhAva, jJAnavaibhava, ane aMtaranI vizALatA uparaja vIradharmanI caDatIno yAne javalaMta pragatine AdhAra avalaMkhyo che. teo AtmakalyANanI sAdhanA sAthe paramArthanI lhANa karatAM thakA zrI jina zAsananI anupama sevA bajAve che. "savi chava karuM zAsana rasI" e vAkyanI-prabhuzrInA e TaMkazALI vacananI-are jaina dharmanI e vizAla bhAvavAnI-siddhi paNa e mArgamAM saMbhave che. upadeza dvArA ane sAhitya racanAthI Aje teo ItihAsanA pAnA para amara thaI gayA che. teonI vilakSaNa kRtio, temanI avRTa paropakAra vRttinI sAkSI pUre che. Avo mahad upakAra kema visarI zakAya ? prabhu vacana che ke chellA dupasahasUri sudhI zrI vIrazAsana vijayavaMta che eTale haju ghaNuM ghaNuM mahAna purUSo thavAnA. temane hRdayanA vaMdana hai. "gurU dI gurU devatA" e ukti rahasyamayI che enuM Aje bhAna thAya che. gurU samudAya vinA zrAddhagaNane jJAnanA mIThAM jharaNuM kayAMthI maLavAnA hatAM ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 ] vIra-pravacana tAvika vibhAga zrImAna haribhadrasUrIzvara pitAnA "darzana samuccaya" nAmA graMthamAM nimnalikhita darzane jaNAve che 1. jena, 2 bauddha, 3 naiyAyika, 4 sAMkhya, 5 vaizeSika ane 6 jeminI. atre mAtra jaina darzananA ta saMbaMdhI vicArIzuM. ukta jaina darzana evA Ata purUSo dvArA prarUpAyeluM che ke sAmAnyataH zaMkA dharavA paNuM rahetuM ja nathI. e Asa purUSo sabadhe agAu ApaNe sArI rIte jANI cukyA hovAthI vistAra na karatA mULa muddA para AvIe. rAga, dveSAdi AMtara ripuo para saMpUrNa vijaya meLavanAra jinezvare dvArA jenI racanA thaI hovAthI A darzananuM nAma jaina darzana' suprasiddha che. Ama chatAM "ahapravacana" "cAddavAda mArga' athavA te anekAMta mata" Adi tenA bIjA paNa nAma che, jenA darzanamAMnI je keTalIka jANavA jevI ane jenA sabaMdhamAM Itara darzanamAM nahi jevuM Alekhana karAyeluM hoya che evI bAbatomAMnI eka bAbata te navatatva vicAraNA" che. mukhya te jIva ane ajIva " athavA te "AtmA ane karma' kivA soul and matter rU5 beja to che. temAM paNa "jIva' jUdA jUdA sayaMgamAM punya-pApa rUpa AzravamAMthI pasAra thaI saMvara-nirjarAne Azraya laI, "baMdha" para kAyamane kApa melI arthAta ajIva evA kArmika AvaraNane sadAne mATe khaMkherI nAMkhI "mekSa'nI sAdhanA karate hovAthI e sarvene yathArtha rIte samajavA sArU pUrvAcAryoe nava tatvane krama yojyo che. 1 jIva, 2 ajIva, 3 punya, 4 pApa, 1 Azrava, 6 saMvara, 7 nirjarA, 8 baMdha, 9 mekSa. 1 jIva svarUpa-cetanA lakSaNa sahita padArtha te chavA jJAnAdi cha upaganuM hovApaNuM jemAM che te jIva. Ama jyAM jyAM caitanyane saddabhAva tyAM tyAM jIvatvane saMbhava avayameva heyaja. jyAM cetanA nathI tyAM jIvitapaNuM nathI eTale mAtra java che. jJAnane jIvapaNAnuM lakSaNa bAMdhatAM kadAca evo prazna uThe ke-jIva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 163 A vizvavartI temaja paraloka sabaMdhI sakala vastu viSavika jJAna kema dharAvatuM nathI ? ene uttara eja apAya ke anAdi kALathI karUpa jaDa padArthonA AvaraNathI jIva jakaDAyelo hovAthI enuM jJAna vAdaLAthI DhaMkAyelA sUrya jevuM che. jyAM lagI vAdaLa saddaza karyAvaraNo dUra khaseDAya nahIM tyAM lagI jIvane jJAna guNa saphaTika ratna samI nirmaLatA dharAvI zake nahi. jIva sAthe karmane sabaMdha anAdi kALane che. dAkhalA tarike khANamAM rahelA senA sAthe jema mATI pASANane che. ubhayanI sarakhAmaNI sAcI che. sAganI koI mudata nizcita na hovAthI anAdipaNuM che chatAM prayoga dvArA chuTA pADI zakAya che. Idhana agni Adi sAdhano vaDe mATI paththaramAMthI jema zuddha kaMcananI prApti karI zakAya che tema tapa anuSThAna ane bhAvanA baLathI AtmAne karma sAtheno sabaMdha sarvathA naSTa karI sata svarUpanI siddhi sAdhI zakAya che. AvI pUrNa dazA pAmanAra jIvo mukti pAmelAnI kakSAmAM mUkAya che. teonI gaNanA siddha tarike thAya che. jIvanA mukhya be prakAra. mukta ane saMsArI saMsArInA sthAvara ane trasa rUpa bIjA be bhede. temAM sthAvaranA pRthvI, jaLa, teja, vAyu. vanaspati rUpa pAMca ane trasanA di. tri. catura. paMca. kriya rU5 cAra prabheda paDe che. emAM vaLI paceMdriyane vistAra savizeSa che. sthAvara ne mAtra eka ja iMdriya hoya che ane te sparzanAmA. gharSaNa chedana, tADana, kUTana vI. thayA chatAM jenAmAM svasthAna choDI anyatra javAnI zakti nathI yAne sthira rahevAnA svabhAva yukta che te sarve sthAvara. A sthAvara chamAM, bAdara ane sUkSma evA be prakAra. sUkSma jIvo evA te bArika hoya che ke jene jovA ApaNI carmacakSuo kAma nathI AvI zaktI. te chevane phelAvo cauda rAjalokamAM yAne narkathI mAMDI siddhazilA paryata che; teone agni bALI zake nahi ne parvata rodhI zake nahIM tema zastra chedI zake paNa nahIM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 ] vora-pravacana ethI viparita lakSaNavALA eTale ke meTA--dekhAya tevA ane niyata sthAnavA~ te bAdara. spa sAthe khIjI IMdriya rasa dharAvatA jIvAmAM-karamIyA, pArA, zaMkha, kADA, caMdanaaA, aLasIA, vALA jA Adine samAveza thAya che. sparzI, rasa dhrANu ( nAka ) rUpa traNa IMdriya vALAmAM-kuthuvA, mAMkaDa, jI, ma"kADA. cAMcaDa, kIDI, iMdra gApAdika, kAnakhajIrA, ghImelA, pramukha che. ukta traNa sAtha cakSu meLavatAM caurIyi tarike oLakhAtA jIvAmAM--bhamarA, mAkhA, DAMsa, pataMgI, kaMsArI, khaDa mAMkaDI, vIMchI, bhamarAo, tIDa vI. che. pAMcamI zravaNedriya umeratAM pacedriyapaNAnI pUNutA thAya che. nIce jaNAvelA cAra tA tenA meTA bheda che. nArakI, tirthaMca, manuSya ane devatA. nArI--khAsa karI aMdhakAravALA gaMdhAtA temaja kaleza ka ane satApa upAvanArA sthAneA tarike jenI gaNanA thAya che evI nAraka bhUmimAM utpanna thanArA jIve te nArakI. naraka sAta che ane te cauda rAjaleAkamAMnA nIcalA sAta rAleAkamAM AvelI che. ratnaprabhA. ( dhamA ) zarkarAprabhA ( vazA ) Adi nAma ane gAtra che; ethI tenA sAta prabheda gaNavAmAM AvyA che. tiryaMca--tiA~ yAne vAMkI gativALA mATe athavA te tirthyalAkamAM vasanAra ethI tiryaMca eTale pazu pakSI. temAM mAchalA, magara, vI jaLacaramAM, hAthI, gAya, gheADA vI. sthaLayaramAM ane haMsa, sArasa vI khecaramAM gaNAya che. manuSya--vicitra prakAranI bhUminA vasavATa uparathI tenA paNa traNa prakAra. karmabhUti vAsI, akarmabhUti vAsI ane aMtarapi vAsI. devatA--bhuvanapati, vyaMtara, jyAtiSI ane vaimAnika evA cAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana mukhya bheda. prAraMbhanA be alakamAM rahenAra jyAre pAchaLanA be urvIlekamAM. di. tri. ane co-Idriya vALA cha vikalaiMdriya kahevAya che. ekedriyanI apekSAe, kSetranI, ane padriyanI apekSAe, indriyanI vikaLatA-nyUnatA hovAnA kAraNe. viziSTa prakAranA jJAna ane mana viNuM hovAthI cauridrIya sudhInA jevo asaMsI temaja garbhamAM upajavAnA abhAvathI saMmUrNima hoya che. paceMdriya jemAM saMsIasaMsI ane saMmUrNimagarbhaja rUpa ubhaya prakAre draSTigocara thAya che. nAraka-deva gatimAM Ama nathI. teo "upapAtajA" tarIke oLakhAya che. deva garbhamAM upajatA nathI paNa sugaMdhI puSpa zayAmAM janme che ane alpakALamAM ALasa maraDI uThe che temaja yuvAna bhAvane dhAraNa kare che. nArakIone tevuM sukha na ja hoya chatAM garbhamAM upajavApaNuM nathI. vaja samI sakhata kuMbhamAM (kuDI jevA sAMkaDA AkAranI vastu ) dukhe karI upaje che. TUMkamAM kahIye te bane gatimAM vaikriya zarIra hovAthI garbha rahevApaNuM nathI bAkI tiryaMcamanuSyanI be gativALA jIvone audArika yAne sAta dhAtuvALuM zarIra hevAthI garbhamAM rahI janmavApaNuM che. Ama chatAM mAtA pitAnA saMga vinA paNa sthAnika saMgenA sabhAve chatpatti thAya che je saMmUrNima kahevAya che. tiryaMca saMmUrNima che te dIrdhAyuSI paNa hoya che, jyAre saMmurNima manuSya mAtra aMtamuhUrtanA jIvita vALA ja janme che eTale ke e jIvanA janma maraNanI neMdha dunyavI daphatare caDhavA pAmatI nathI. devajAtimAM naranArI rU5 be liMga yAne vibhAga che, nArakI temaja sarva prakAyanA saMmurNima tiryo napusaka vedavALA ja hoya che jyAre garlaja tiryaMca tathA manuSyomAM purUSa-strI ane napuMsaka rUpa traNa veda heAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 ] vIra-pravacana - - - zarIranA pAMca prakAra--1 dArika. 2 vaizyi. 3 AhAraka ja tejasa. 5 kArmaNa. sAta dhAtunuM baneluM evuM prathama audArika zarIra deva ane nArakI sivAyanA sarva manuSya ane pazu pakSI vagere ne hoya che. vaikriya zarIra nAnuM-moTuM, drazya adrazya bhUmipara cAlI zakAya tevuM, AkAzamAM vicArI zakAya tevuM ane tevA bIjA rUpa karavAnA sAmarthya vALuM hoya che. deva tathA nArakI jIvone te janmathI ja prApta thAya che jyAre labdhi saMpanna mAnavI paNa tenI prApti karI zake che. AhAraka zarIra mAtra hAtha pramANanuM ane te paNa caudapUvI sAdhu mahAtmA sva vidyAbaLathI utpanna kare che. keIka viSayamAM khAsa zaMkA paDI hoya tyAre enuM nivAraNa karavA sArU anya sthaLe vicaratAM kevaLa jJAnI pAse mekalavA artheja eno upayoga thAya che. taijasa ane kAmaNa zarIra te dareka saMsArI jIvone heya cheja. taijasa zarIra bhojana karAyelA AhArane pacAvavAnA kAryamAM sahAyakArI che ane kAmaNa pANI ane dudhanI mAphaka jIvanA pradezo sAthe karmapradezanuM arasaparasa milana thavAthI nimAyeluM hoya che. tenA vaDeja eka bhavamAMthI jIvanI bIjA bhavamAM gati thAya che. eka bhava cheDI bIjA bhavamAM jatAM jIvane chellA e be zarIra te avazya sAthamAM hoya che ja. mokSa thayA vagara emAMthI chuTavApaNuM nathI, Ama kamImAM kamI dareka jIvane traNa deha yaja. chava saMbaMdhI svarUpa samajatAM sahaja prazna thAya tema che ke pRthvi Adi ekedriya jIvomAM sacetanatva bIjA cha mAphaka sulabhatAthI kema jaNAtuM nathI ? vAta sAcI che. ukta dravyomAM jIvatva pArakhavAnuM kAma jarUra muzkela che. chatAM yukti ane zAstrabaLathI samajAya tevuM che. vanaspatikAya laIe. mULamAM pANI siMcavAthI rasavRddhi thavI ane phaLa AvavuM e phuTa rIte jIvatvanI siddhi sUcave che. temAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 127 - zvAseAzvAsanI kriyA cAlu ja haiAya che. jo mULIyAne mATI vigerethI rahita karI devAya te tarata a kriyAne dhakko paheAMcatAM rasanI gati rAdhAI jAya che ane vRkSa sukAvA mAMDe che. vaLI manuSyonI mAphaka vRkSAne paNa dAhanI utpatti-sakAca vikAsa Adi saMjJAe thAya che je tenAmAM rahela caitanyanI sAkSI pure che. AhAra, bhaya, maithuna ane. nidrA rUpa sattAne vanaspati kAyamAM sAkSAtkAra thAya che; tethI paNa tenAmAM jIva che e vAtanI siddhi thAya che, keTalAka vRkSeA lalanAnA pAda sparzIthI praDullita thAya che. keTalIka velaDIe amuka jAtinA vRkSone viMTaLAineja jIvI zake che. keTalAka vRkSa jANuM rUdana na karatAM hAya evA avAja kare che. A badhuM saMjJA heAvAnI ' pAdapUrti ja kare che. vaLI vijJAnazAstrI zrI jagadIzacaMdra kheAjhe prayAga dvArA . < cetanatva puravAra karyuM che. thavA pRthvIkAya yAne mATI pASANanA jIvAmAM vanaspati jevuM pratyakSa jIvatva na jaNAya tAM vikrama ( paravALAM ) zilA Adine chedyA chatAM punaH teja sthAne adhurAnI mAphaka vRddhi pAmatA dekhAya che e vAta zuM sucave che ? apakAyamAM parapoTA thavA, dhudhu avAja e badhI kriyA temaja gatilakSaNa vAdaLAnA vikArA ekatra thaI paDavApaNuM e badhI AtmAnI nizAnI che, tejaskAya--jema manuSyane AhAra maLatAM tenA aMgamAM puSTi thatI temaja vikAre udbhavatA mAlama paDe che, tema lAkaDA zrI Adi padArthonA kSepaNa karavAthI vRddhi thatI anubhavAya che ane tenA abhAve nisteja paNuM draSTigAyara thAya che. temaja jvALAmukhI pahADAnA upadravothI agnimAM Atmatva samajAya tevuM che. vAyukAya paNa sacetana che kemake anya vaDe greraNA karAyA chatAM paNa gAyanI mAphaka tirachI gativALA vAya che. vaLI dharatIkaMpamAM jema dharatIneA dhujArA jANIteA che. tema mATA taphAnAmAM vAyu vaTALa keve! bhAga bhajave che e paNa jANItuMja che. A rIte AgamajJAnathI temaja pramANuthI jIvapaNu nihALI zakAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ] vIra-pravacana nathI tyAM pachI eTale ja che. bAkI pUrNa nirIkSaNamAM te jJAnanI sahAya Avazyaka che. ucca kakSAnA jJAna zivAya saMpUrNapaNe ekedriyamAM jIvatva na joI zakAya chatAM atyAranA vijJAnazAstrIo rasAyaNika prayoga dvArA e kevala samajavAmAM ghaNuM AgaLa vadhyA che, bAkI zraddhA te ati agatyanI vastu che. jeo "jIva' evo padArtha ja mAnavA nA pADe che teone mATe baMdha ane mokSanI vyavasthA mAnavApaNuM paNa nathI; kemake jyAM jIva' mAna nathI tyAM pachI keNa baMdhAvAnuM ane koNa chuTavAnuM? vara vinA jAna hoI zake kharI! eTale jIva mAnyA vagara cAle tema nathI, jIva mA eTale karma te tenI sAthe mAnI levAnuM. te vagara jagatamAM najare caDatI A badhI vicitratAo saMbhavI zakeja kevI rIte? mAnavI mAnavImAM paNa keTale taphAvata? kaI rAjA te keAI raMka. kaI dhanI to koI nirdhana. eka prajJAzALI te bIje nirakSara. eka rogI te anya alamasta ane e sivAyanI bIjI saMkhyAbaMdha vicitratAo karmasvarUpamAM UMDa avagAhana karyA vagara bhAgyeja ukelI zakAya tema che. tethI ja devendrasUri prathama karmagraMthamAM kahe che ke je A badhI vicitratAo karmanA abhAve thaI che ema cokkasa thAya che te pachI jIva mAnyA vinA te vAta yuktiyukta nathI thaI zakatI. eTale ke kaho che te jIva paNa che arthAta jIva-ajIva rUpa ubhaya to che te tenI pAchaLa bAkInA sAta ta paNa che. Ama chava saMbaMdhI vicAryA pachI ene oLakhavAnuM lakSaNa A pramANe dorI zakAya. jJAna-darzana-cAritra-tapa-vIrya ane upayoga e jIvanuM lakSaNa che eTale e chano vikAsa vyakta ke avyakta jemAM heya te "jIva" che. ajIva eTale cetanAne jemAM abhAva che athavA te jIvatvanuM je lakSya bAMdhyuM che tethI viparIta paNuM che te jaDa. ajIva acetana ityAdi tenA judA judA nAme che. tenA nimna likhita pAMca prakAra che. 1. dharmAstikAya 2. adharmAstikAya 3. AkAzAstikAya 3. puda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 169 galAstikAya 5. kALa. astikAya eTale pradezeAnA samUha. tevA padArtho mAtra pAcaja che. ajIvanA pAMca bhedeAmAMnA kALa sivAyanA cAra tathA pAMcamA jIva. pratyeka jIvanA asaMkhya pradezeA che ane tevIja rIte dharma ane adhama rUpa dravyAnA che. jyAre AkAzatryanA anatA pradezeA che. pudgalanA saMkhyAtA, asaMkhyAtA ane anatA pradeza che. tethI e paMcAstikAya. kALa dravya pradeza rahita hAvAthI tenI gaNanA astikAya yAne samUhamAM thaI zakatI nathI. anAgata kALa anutpanna hAvAthI temaja bhUtakALa vinaSTa thaI gayela hAvAthI ane vamAnane samaya pradezarahita hAvAthI mAtra navAjhunAnI apekSAne lai tenI gaNanA eka dravya tarike thai che. caudarAja leAkamAM ukta pAMce padArtho bharelA che, vizeSatA eTalI che ke alAkamAM paNa AkAza dravyanuM astitva che; tethIja leAkAkAza ane alAkAkAza evA tenA be bheda paDe che. ahIM dharmAstikAya ane adharmAstikAya rUpa je e padAnI vAta karavAmAM AvI che tene dharma arthAt punya ane adhama arthAt pApa athavA te zubhaazubha karmo-evA artha karavAnA nathI. zabdA karatAM avazya tevA artha tAravI zakAya paNa atre je rIte nirUpaNa karavAmAM AvyuM che te rIte e ubhaya dravyeA judA ja che. zrI zaMkarAcAryAM jevAe e padArthAne punyapApa mAnavAnI bhUla karI hAvAthI A spaSTIkaraNa karavuM paDayuM che. dharmAstikAya jIva-puddagalAne gatimAna thavAmAM shAyaka che jyAre adharmAstikAya ukta padArthAne sthiti karavAmAM shAyabhUta che arthAt gatiAdhaka che. jema pANImAM mAkhkhu svabaLe gati karI zake che emAM jeTalI tene pANInI rahAya che tevI ja ane tevA prakAranI dharmAstikAyanI sahAya che. gati mAmblAnA baLa upara AdhAra rAkhe che chatAM pANI abhAve te azakaya bane che. tema dharmAstikAyanA abhAve paNa samajI levuM. AthI e sAra nikalcA ke gati karavAmAM Atmika baLa uparAMta dharmAstikAyanI darekane AvazyakatA che. mArge cAlI rahela Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 ] vira-pravacana musAphara kalAnta thavAthI vizrAma levAne abhilASI che, chatAM A tapanA tApathI bacavA sArU vRkSanI zILI chAMyaDI zodhe che ane te maLatAM ja vizrAnita sArU le che tema thobhavuM-aTakavuM e padArthanA hAthanI vAta hovA chatAM zILI. chAyA rUpa adharmAstikAyanI tyAM avazyameva agatya che. Ama gati-sthitinA sTAyadAthI ukta padArtho jIva-pudgalone nimitta kAraNa rUpa che ja. je A padArthonuM astitva asvIkRta karavAmAM Ave te cauda rAjakA-kAzane cheDI chava-pudgalo alakA-kAzamAM kayAM lagI gativaMta rahyA karata e eka guMcavaNa bharyo prazna che. kyAM sadA gati thAta athavA te kAyamane sthiti prasaMga Avata; eTale ke cauda rAjalakanA prAMta bhAge A ubhaya padArthone cheDe AvatA hovAthI jIvAdi vastuonuM te chevaTanuM sTezana. thaI jAya che. alakAzamAM e padArtho na hovAthI javApaNuM rahetuM ja nathI. lekAkAza eTale cauda rAjalaka pramANa sthAna. AkAzano svabhAva avakAza ApavAne havAthI caudarAjakamAM evuM eka paNa biMdu nathI jyAM jIvaajIvane saMbhava na hoya. ukta cauda rAjalakanA urdhva, adhe ane tiryagarleka traNa vibhAga pADI zakAya che. samajavA khAtara sAdI bhASAmAM e vAtane mUkIe te mukhyatve jyAM devano vAsa che te urdhva ke svarga. mukhyatve jyAM nArakIono vAsa che te adho ke narka. ane jyAM manuSya ke tiryanuM vasatisthAna che te tiryaMga yAne manuSyalaka. manuSyalokavALA kSetranI sAmAnya rUparekhA A pramANe. jenI madhyamAM meruparvata Avelo che evo ekalAkha jananA gherAvALA jaMbudvipa che. merUparvatanI AjubAju mahAvideha ane dakSiNa cheDe bharata ane uttara cheDe airAvata nAmA kSetre che. e traNa kSetre karmabhUmi tarika gaNAya che. jaMbudvipane pharate lavaNa samudra che. ene pharate valayAkAre dhAtakIkhaMDa nAma dipa che. ene pharate kALeIdhi nAma samudra. Ama eka bIjAthI bamaNa viSa~bhavALA valayAkRtie asaMkhya hiMpa-samudro AvelAM che. chellAnuM nAma svayaMbhu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 171. ramaNa samudra che. kALadadhi samudra pachI puSkaravaradipane ardha bhAga ke jyAM goLAkAre mAnuSettara parvata vADanI mAphaka viMTAyele che tyAM lagI ja mAnavInI vastIne sadbhAva che, enI bahAra mAnavInA nathI te janma ke nathI te maraNa. aDhIdvipanI maryAdA paNa tyAM lagInI che. ukta narakSetranuM pramANa pIstAlIza lAkha jananuM che. pudgala-sparza-rasa-gaMdha ane vaNe karI yukta hoya che. te be prakAranA-aNu-paramANu ane skaMdha-pradezAdirUpa. skaMdhathI judA paDelA abaddha ane pradeza vagaranA paramANu kahevAya che. jemAM be pradezathI laI saMkhyAtA-asaMkhyAtA ane anaMtA pradeza hoya che teTalA pradeza : sko kahevAya che. skaMdhathI judA paDelA avibhAjya pradezane ja paramANu tarike oLakhAya che ane tene saMbhava pudgalAstikAyamAM ja rahe che. kemake jIva-dharma-adharma ane AkAza rUpa cAra padArthonA pradeza abhinna hovAthI judA paDavA paNuMja nathI. pRthaga banela pradeza. eja paramANu, jenI gaNanA dravya tarike thAya che. jIvAdi padArthonA pradeze svataMtra dravya nathI eTale paramANupaNu paNa temane nathI. punya eTale svargAdi prazasta phaLa saMpAdana karAvI ApavAnI jemAM zakti, che evI chava vaDe utpanna karAyelI prazasta karmavargaNA; athavA to sukhAnubhava karAvanAra karma. pApa eTale aprasta karmavagaNa athavA te duHkhanubhava karAvanAra karma. Azrava eTale zubhAzubha karmonuM AvavA paNuM, karmonuM grahaNa mithyAtva-avirati-kaSAya ane yoga rUpa cAra mAge thAya che. mithyAtva eTale vastusvarUpane viparIta rIte bhAsa tha. dAkhalA tarike jIvane ajIva mAna. satyane asatya mAnavuM. avirati eTale koIpaNa jAtanA paccakhANa vA maryAdAne abhAvahiMsA, asatya, corI, maithuna ane parigraha jevA AraMbhanA kAryomAMthI alpAMze yA savize pAchA vaLavAnA niyamonuM na levApaNuM, krodha, mAna, mAyA ane lebha rUpa kaSAya cekaDI te suprasiddhaja che. mana, vacana ane kAyAnA vyApAra ( vicAro ke pravartana ) enuM nAma ja yoga. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ] vIra-pravacana emAM zubha vicArA punyanA hetubhUta che jyAre azubha pApanA kAraNabhUta che. saravALe AzravaneA tA rAdha ja iSTa che. savar eTale rAkavuM arthAt dAkhala thatAM aTakAvavuM. jyAM lagI AzraddAro ughADA hAya OM tyAM lagI AtmAne viSe karUpa dravyane saMcaya thatA rahe che. paNa jyAM samyagdarzanAdi sAdhanA mAraphate ene rAdha karavAmAM Avyo ke Azrava kakaDabhusa thaI heThe paDe che. Ama AvavAnA mArgothI viparIta lakSaNavALA sAdhanA jevA ke mithyAtva zeAdhana athe samyakatva, avirati sAme dezivati ke sarvAMvirati, krodhAdi ripu sAme kSamAdi zastro ane gusiddArA yogane-sAmaneA karavAthI navAnuM AvavApaNu mULathIja rAkAI jAya che. nirjarA e tapAdi kriyA dvArA kheravAtA karmA, je dezathI arthAt amukAMze ochA thAya che tenu nAma che. aMdha-ajananA curNa vA bhukA vaDe bharelA dAbaDAnI mAphaka niraMtara pudgalAthI vyApta evA A lokane viSe kamone yAgya pudgalAnA AtmAnI sAthe dudhapANI jevA athavA agniyukta leApiMDa jevA ekameka rUpa je sabadha thavA tenuM nAma adha che. mekSa eTale sarva karmonA sathA kSaya thavA te. karmothI saMpUrNapaNe chUTA thavuM yAne AtmAnuM mULa svarUpa prApta thavuM eja mokSa ke mukti. jaina darzanamAM karmanI vyAkhyA karatAM kathana karAyelu` che ke 6 jIva vaDe hetune anulakSI karAyelI kriyA te karyuM; eTale ke kaSAya vigere dASAthI je karmAMrupa dravya AtmAnI sAthe badhAya che te kareM. karma puddagala rUpa che. tene samAveza ajIva tatvamAM thaI jAya che. naiyAyikA jIvane guNu eneja karma kahe che, saugatA vAsanAne, kapila prakRtinA vikArane, brahmavAdI avidyArUpa svabhAvane ka` mAne che. kevaLajJAnIne mekSa ka` Adi dareka padArtho pratyakSapaNe draSTigAcara thAya che ane te jJAnanI atizayatAne AbhArI che. kevaLajJAna jJAnAvaraNI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 174 darzanAvaraNI, mehanIya ane aMtarAya nAma cAra ghAtI karmono kSaya thavAthI utpanna thAya che, AtmAnA mULa guNane ghAta karanArA hevAthI te ghAtI karmo kahevAya che. jyAre vedanIya, nAma, gotra ane Ayu rUpa cAra aghAtI gaNAya che jene sarvathA abhAva thayA bAda AtmA dehAdithI vimukta thaI sadAne mATe cauda rAjalakane aMte siddhazilA para virAje che, tyArathI te siddha tarike gaNAya che. te pUrvenI kevaLI avasthAmAM mukhya be prakAra vicAravA jevA che. (1) tIrthakara (2) sAmAnya kevalI. tIrthakara nAma karmane udaya hovAthI kevaLajJAna pAmyA bAda prAtihArya ane atizayanI zobhAthI alaMkRta thaI pRthvItaLa para vicarI aneka bhavya jenA tAraNahAra thanAra AtmA te tIrthaMkara teone Izvara, paramezvara, ahaMnta, bhagavAna, prabhu Adi bhinna bhinna nAmathI saMbodhana karavAmAM Ave che. jo ke teone janma thatAM ja sAmAnya jIvo karatAM temanA dareka prasaMgamAM vilakSaNatA ane jana kalyANanA udAharaNa banatA rahe che chatAM kaivalya pAmyA pachInuM prabhutva khAsa jhabakI uThe che ane te samaye apAtI dezanA saMkhyAbaMdha chAnA muktidvAra ughADe che. eTale ja e avasthA para khAsa bhAra mUkAya che. tIrthaMkara eTalA mATe kahevAya che ke tIrtha-pravacana. pravacananA prakAzaka teo che. tIrthane artha sAdhu sAdhvI zrAvaka-zrAvikA rU5 caturvidha saMdha karIe te tenA sthApaka paNa teo tethI tIrthakara. athavA te tIrthakara nAma karmodayanA mahimAthI parama atizayonA sAmrAjyathI sarva sura, asura, nareMdra, ane gindrone camatkAra upajAve che ane deveMdrothI viMTAyalA temaja sevAtA rahe che. temaja dharmadezanA dvArA jagatanA jIvo para upakAra karI rahelA hoya che evA te tIrthakare khyAti pAmelA che. AgaLa joI gayA tema adhAtI karmone cheDe AvI lAge che tyAre deharUpI piMjaramAMthI, tIrthakarane AtmA kiMvA kevalIne AtmA nikaLIne samazreNIthI urdhvagati kare che ane te paNa eka samayamAM lekanA aMta sudhI. e niyama. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ] vIra-pravacana svAbhAvika che. sAdi anaMta kALa sudhI tyAMja sthiti kare che. bhagavAna umAsvAti mahArAja zrI tatvArthasUtramAM siddhasthAnanuM varNana A pramANe Ape che. manojJA surabhistanvI puNyA paramabhAsurA / prAgbhArA nAma vasudhA lokamUrdhni vyavasthitA // nRkSetra tulyaviSkambhA sitacchAtranibhA zubhA / urdhvaM tasyAH kSiteH siddhA lokAnte samavasthitAH // bhAvArtha-cauda rAjalokanA zirebhAge mane surabhi pavitra suMdarAkRtivALI ane utkRSTa tejasvI evI prAmbhArA nAmanI pRthvI che je siddha zilA kahevAya che. te sphaTika ratnamaya che ane ughADI chatrInA AkAre narakSetra sarakhA pIstAlIza lAkha ejananA pramANavALI che. jenA upara siddhanA chevo rahelA che. temane dravya prANa te heAya ja nahi paNa anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMta sukha ane anaMta vIrUpa bhAve prANa heya che. A sivAya Atmika ezvarya na varNavI zakAya tevuM hoya che. e Atmika saukhyanA anaMtame bhAge paNa mAnavakanA utkRSTA sukhe ke svargalenA aizva AvI zakatA nathI. ekavAra karmane cheha karI niSkamAM bananAra parama AtmA punaH koI paNa saMgemAM avatAra dharanAra ke karma karanAra nathI banate. ekavAra phIramAMthI kahADeluM Ajya (mAkhaNa) jema pharIthI kSIrapaNAne nathI pAmI zakatuM tema athavA te raheMdra vA rasAyaNika prayogathI zuddha karavAmAM AvelI dhAtuo jema pharIthI pahelAnI dazAne prApta karI zakatI nathI tema ahIM paNa samajavuM, mUkAyA pachI punaH baMdha na thAya te ja mUkAyAnuM phaLitAtha che. kahyuM che ke - dagdhe bIje yathA'tyantaM prAdurbhavati nAMkuraH / karmabIje tathA dagdhe na rohati bhavAMkuraH // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 175 *ja bhAvA--jema dugdha kahetA baLI gayela khIjamAMthI pharI akurA chuTavAne saMbhava nathI tema karrarUpa khIja sarvathA baLI gayA bAda bhavarUpa yAne janma maraNa karavA rUpa aMkurAnuM ugavApaNu' nathI. parama vItarAgI thayA vagara paramAtmapaNuM prApta thatuM nathI ja ane jyAM vItarAgatA sAbhauma pade hoya tyAM rAgadveSane abhAva hoya ja; ane rAgadveSa yAne kaSAyanuM jyAM hAvApaNuM nathI tyAM saMsAra sAthe prayeAjana paNa kyAMthI saMbhave ! karmonA sathA kSaya karI vicitra karmonA kIcaDathI Arka pUrita evA saMsAramAM punaH paga mukavAnuM kANa Icche ? Ama jaina siddhAMta IzvaratvanI vyAkhyA ane tenA vanamAM khInna matAthI avasya judA paDe che. zrI sanmati prakaraNanI vRttimAM nyAya cakravartI zrImad abhayadevasUri mahArAje kahelu che ke jene rAgAdi kalezane svabhAvathI ja vidhvaMsa karyAM che tene ja Izvara kahevA yukta che' upamA baLathI ja upeyanI siddhi thAya che. upamAne vyatireka karavAthI upeyanI siddhine saMbhava nathI. je Izvaratva paNa upamA siddhi na hoya te kyAM to te svane sAMpaDavu joIe athavA te kAIne paNa te na labhya thavu joI e, eTalA sArU jene Izvara yA bhagavAnane vadana-arcana karatAM chatAM vA temanuM dhyAna dharatAM chatAM temane jagatakaryAM nathI mAnatA. jagata racanA karmAMjanita hAvAthI temane abhiprAya che ke- parama vItarAga evA Izvarane jagat racavAnu kAI paNa prayeAjana nathI, kemake te te parama kRtArthI thayela che eTale niSprayeAjanIne jagat-sRSTinI ceSTA karavA rUpa mati thavAne sabhava paNa nathI. vaLI IzvaranuM anAdiNu svIkAravAmAM Ave te tenA karAyelA jagatanu anAditya zA sArUM na mAnavuM 'vAraMvAra sajananu prayeAjana paNa zuM? jaina Agama tA spaSTa rIte jAhera kare che ke-'dareka paLe bhinna bhinna pariNAmane pAmatuM evuM jagat dravya zaktithI ja sanAtana che kemake tene samULagA nAza ja nathI thatA te pachI navina utpatti zI rIte ghaTe ? vaLI vIra-pravacana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ] vIra-pravacana muktinA anAdipaNune laI mukti sthAna paNa anAdi thavAthI jaina pravacanamAM IzvaranuM anAdita saraLatAthI siddha thaI zake che ane muktinA anAdi siddhatvathI saMsAranuM paNa anAditva sarala prakAre siddha bane che. vizeSamAM Izvara vItarAga hovAthI upakAra ke apakAra karavAnA svabhAvazIla nathI hotA. tethI AvI tarakhaDamAM teo paDe paNa nahIM tema pADavA ucita paNa nathI. jarUra temanI upAsanA-sevA parama Avazyaka che; kAraNa ke zuddha AlaMbana vaDe mananI zuddhi jaldI thatAM sarvArthanI siddhi thAya che. kahyuM che ke "jevuM AlaMbana hoya che, tevo ja manamAM saMkalpa dhAraNuM yA vicAra janma pAme che." juo agnisevana karanAranI zatarUpa pIDA nAza pamADavAmAM sAdhana rUpa jema agnisevana che tema rAgadveSarUpa bhavapIDA jaDamULathI chedI nAMkhavAmAM kAraNarUpa tene chedana karanAra evA vItarAga paramAtmAnI sevA ja che. ahaMntano A te mULa maMtra ja che-"sabhA nice karIne syAdavAda mudrAthI aMkita che" kemake te vinA vastasvarUpanI anupapatti thAya che. mAtra svAvAda ja sApekSapaNue karIne eka dharmamAM sata - asata, nitya-anitya, Adi aneka dharma svIkArI zake che. jemake sarvamAM svavaturUpe satapaNuM rahela che ane paravaturUpe asatapaNuM che. dAkhalA tarike--kaTaka-kuMDalAdi paryAya vaDe anitya che evuM suvarNa mRtikarUpe mULa dravya vaDe nitya che ema sarvanI pratitimAM AvI zake che. Aja tatvane pUjyapAda zrI haribhadrasUri mahArAje "anekAMta jyapatAkAmAM bahu vistArathI carcAne samajAvyuM che. tatvanuM A karatAM paNa vistRta svarUpa karmagraMtha, tatvArtha sUtra, leka prakAza, vizeSAvazyaka Adi ghaNu graMthamAM che, ahIM te saMkSiptamAM mAtra vAnakI rUpe vAta karavAmAM AvI che. Ama navatatva saMbaMdhI sAmAnya naidha zrI vijyadharmasUri kRta saMskRta 'jena tatva jJAnama' nAmanA laghu pustaka uparathI tAravavAmAM AvI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 177 navatatvo para uDatI najara pheravI. have ApaNe emAM sUtradhAra samA jIva ajIva rUpa tatvayugala para mITa mAMDIe. jIva puNya ane pApa tatvamAM darzAvelA zubhAzubha pudgalene Azrava kare che, tevI ja rIte saMvara karI, AvatAM karmo ne roke che ane saMcaya thaI. culAnI nirjarA karI nAza kare che. vaLI ajIva evA karma pudgalene baMdha paNa jIvanI sAthe ja thAya che ane sattA pheravI te sarvane nAza karatAM mekSa paNa svayaM pite lAbhI zake che, arthAta TuMkamAM kahIe to e badhAnuM maMDANa jIva paraja avalaMbI rahyuM che. tethI jIva ane pudgala (ajIva ) soul ane Matter athavA kata ane karma vacce cAlI rahela satata saMgrAma samaja. enuM nAma ja sAcuM tAtvika jJAna che. jIvanA be bheda-muktivAsI ane saMsArI, temAM saMsArInA bheda 563. nAraka sAta hevAthI bheda paNa sAta, paryApta aparyAyarUpa varga pADatA 14; tiryaMcamAM pRthvIkAyAdika pAMca, eke drinA sthaLa ane sUkSma rU5 bheda gaNatAM 10; pratyeka vanaspatine bAdarabheda meLavatAM agIAra paryApta aparyApta gaNatAM 22; tevI ja rIte vikadri (2+3+4)nA traNanuM paryApta aparyApta paNa meLavatAM 6; paceMddhi tiryaMcanA jaLacara, uraparisarpa, bhujaparisarpa, catuSpada, sthaLacara, ane khecara rUpa pAMca; garbhaja samUrNimarUpa bhAga paDatAM daza ane paryApta aparyAptanA vargo pADatAM 2); A rIte tiryacanA kula bheda 48. manuSyanA karmabhUmi, akarmabhUmi ane aMta5i vAsI evA traNa mukhya bheda. jaMbudvipamAM mahAvideha, bharata ane eravrata ema traNa ane dhAtakI tathA puSkarArdhamAM bamaNA hevAthI bAra maLI kula 15. evI ja rIte vacalA mahAvidehathI dakSiNa cheDAnA bhArata sudhImAM devakare, harivarSa, ane hemavaMta rUpa traNa yugalIka kSetre, tevAja uttara cheDAnA eravata sudhImAM uttarakurU, ramyaka, ane hiraNyavaMta rUpa traNa yugalIka kSetro maLI che tenA dhAtakI tathA puSkarAIna bamaNuM kSetra sAthe saravALo karatA kula 30, vizeSamAM bharata ne airAvata kSetra 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178] vIra-pravacana pAse AvelA hemavaMta ane zikharI nAmA parvatanI dattAo kiMvA cheDA ubhaya bAjue lavaNa samudramAM vistarelA che te dareka upara sAta sAta yugalIka kSetra che eTale saravALe 56, Ama manuSyanA bheda 101. tenA paryApta paryAptarUpa vargathI tathA samUrNima meLavatAM 33. devatA tenA cAra bheda, bhuvanapati, vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika. avAMtara bheda pADatAM 15 paramAdhAmI, 10 bhuvanapati, 8 vyaMtara, 8 vANavyaMtara, 10 tirthaMbhaka (adholakavAsI devo), 5 sthiratiSI, 5 cara* tiSI, 12 devalekvAsI, 9 kAMtika, 3 kibIlIyA, 9 kaiveyaka, 5 anuttaravimAnavAsI, (udghalevAsI) maLI kula 99 tene paryAptA aparyApta vargathI kula 198. saravALe nArakI 14, tiryaMca 48, manuSya 303 ane deva 198 joDatAM 563 bheda. Ama soul yAne jIvanA bhedAnabheda batAvavAmAM AvyA che. jInI sUkSmatA, zaktio, ane kriyAo jema jema vijJAnane vikAsa thatuM jAya che tema lekAnA vadhu jANavAmAM AvatI jAya che. jIve viSe jena zAstramAM ghaNuM jhINavaTa bharyuM varNana karavAmAM AvyuM che. te vijJAnanI sAthe maLatuM Ave che. jIvanI sUkSmatAnA sabaMdhamAM jaina zAstromAM je varNana che te vAMcatAM loko zraddhA karatAM acakAtA; paNa "theMkasasa" nAmanA jaMtu ke je seyanA agrabhAga upara eka lAkha jeTalI saMkhyAmAM AsAnIthI besI zake che evuM vijJAnavettA taraphathI jAhera thayuM tyAre lekene zAstronI vAto para zraddhA thavA mAMDI. AvI ja rIte vijJAnazAstrI be vanaspatinA jIvomAM rahelI zaktionuM varNana prayogadvAra pratyakSa karI batAvyuM tyAre sau mAnavA lAgyA. e vAta AjathI pacIsa varSa pUrve caramajina zrI mahAvIra bhagavAne svajJAnaThArA janatAne samajAvI hatI. jena siddhAMtamAM AvI keTalIye bAbate che ke je vijJAnanI kasoTImAM uttIrNa thaI jAya tema che. ekaja vAtanuM udAharaNa laI e. jenazAstro "zabda" ne paugalika Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 179 mAne che je vAta Aje tAra, TelIphona, grAmena AdimAM pakaDAta? zabdothI sArI rIte siddha thayela che. astu. yaH kartA karma bhedAnAM bhoktA karma phalasya ca / __ saMsa" parinirvAtA sahyAtmA nAnyalakSaNaH // ATha karmonI 158 prakRtinuM svarUpa. (1) jJAnAvaraNaya-1 mati, 2 zruta, 3 avadhi, 4 mana paryava, 5 kevalajJAnAvaraNIya. (2) darzanAvaraNIya-6 cakSu, 7 acakSu, 8 avadhi, 9 kevala-darzanAvaraNaya 10 nidrA, 11 nidrAnidrA, 12 pracalA, 13 pracalA pracalA, 14 thINudhi. (gADha karmodayavALI mAThI uMdha) (3) vedanIya-15 zAtA, 16 azAtA-vedanIya (4) mohanIya17 samyakatva, 18 mizra, 19 mithyAtva-mehanIya; 20-23 anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lebha 24/ra7 apratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA, lebha 2831 pratyAkhyAnI ane 32/35 saMklavana krodhAdicatuSka; kuLakaSAyanA 16 prakAra. 36/44 navanekaSAya (kaSAyanA sAthIdAra) hAsya, rati arati, zoka, bhaya, jugupsA, (ghaNuM ) puruSa, strI, napuMsaka vedatrika kulaprakRti, 28 (5) AyuSya-45 deva, 46 manuSya, 47 tiryaca, 48 nAraka (6) nAma-kula prakRti 103 49-para gaticatuSka nAraka, tiryaMca, manuSya, deva pa3/57 pAMca Indriya sparza, rasa, ghANa, cha, rogayukta anukrame ekeMdriya, beIndriya, viIndriya. caurindriya, paMcaeNndriya rU5 jAtipaMcaka 18/ra pAMcazarIra, audArika, vaikriya, AhAraka, taijasa, kArmaNa 63/5 audArika, vaizyi, AhAraka, aMge pAMga 66/80 baMdhananA paMdara bheda audArika audArika, audArika taijasa audArika kArmaNa, AdArika taijasakAzmaNa, vaikriya vaikriya, vaizyitejasa, vaikriya kArmaNa, vaikriya tejasa kAmaNa, AhAraka AhAraka, AhAraka taijasa, AhAraka kArmaNa, AhAraka taijasakarmaNa, tejasa taijasa taijasakArmaNa, kAmaNa kAmaNa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 180 ] vIra-pravacana 81/85 audArika, vaikriya, AhAraka, taijasa, kArmAMNurUpa-sadhAtana paMcaka 86/91 saMdhayaNa cha bhede varUSabhanArAca, rUSabhanArAca, nArAca, ardhanArAca, kIlikA, chevaTTu 92/97 sasthAna che bhede, samacaturasa, nyagrAdhaparima'DaLa, sAdi, vAmana, kukhta, huMDaka 98/102 varNapa'caka kALA, lIlA, rAtA, pILo, dheALA, 103 sugaMdha 104 durgaMdha 105/ 109 rasapa caka tIkhA, kaDavo, kaSAyela, khATA, madhura 110/117 sparzIaSTaka kakaza, mRdu, bhAre, halakA, zIta, uSNu, snigdha, rUkSa, 118/121 naraka, tirthaya, manuSya, deva gatinI anupUrvI 122/123 zubha-azubha vihAyeAgati, 123 parAzcAta, 125 ucchavAsa, 126 Atapa, 127 ughAta, 128 azulaghu, 129 tIrthaM kara56, 130 nirmANa, 131 upadhAta, 132 trasa, 133 bAdara, 134 paryAsa, 135 pratyeka, 136 sthira, 137 zubha, 138 subhaga, 139 susvara, 140 Aya, 141 yaza-rUpa trasadazaka 142/151 sthAvara, sukSma, aparyApta, sAdhAraNa, asthira, azubha, durbhAga, duzvara, anAdeya, ayaza, rUpa sthAvara dazaka (7) geAtra-1para uMca, 153 nIca. (8) aMtarAya. 154/158 dAna, lAbha, bhAga, upabhoga, vIrya, aMtarAya pa`caka. Ama karmInI uttara prakRti 158 che. enA baMdha, udaya, udIraNA ane sattA rUpa cAra prakAranI prakriyAmAM keve| krama che te saMbaMdhI TuMkamAM ullekha karavAmAM Ave che. e sabadhamAM cha kama~graMtha tathA kampayaDI Adi graMthAmAM vistArathI vivecana karAyeluM che. 1 jJAnAvaraNIya r darzanAvaraNIya jemanI jadhanya sthiti aMtamurtanI ane atkRSTa trIsa kADAkeADI sAgare pamanI che te cAre prakriyAmAM pAMca ane naSa bhekeja rahe che. 3. vedanIya paNa e bhede rahe che; paNa tenI jadhanya bAra murtta ne utkRSTathI trIza kADAkADI sAgare pamasthiti che. 4 meAhanIyanI jadhanya aMtamurta ne utkRSTathI sItera kADAkADI sAgare pamasthiti che; jyAre badhAdiprakriyAmAM baMdhamAM 26 ane bAkInA traNamAM 28 bhede heAya che. 5. AyukarmanI jadhanyasthiti aMtaH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 181 muMdU ne utkRSTi tetrIsa sAgarepama. prakriyAmAM cAra bheda. 6. nAmakarmanI jaghanyasthiti 8 muhUrta ne utkRSTi vIsa keDIkeDI sAgarepama. baMdha udaya, . udIraNAmAM 67 bhede jyAre sattAmAM 93 vA 103 bhede hoya che. 7. gotrakarmanI jaghanya sthiti 8 muhUrta ne utkRSTi vIsa kaDAkaDI sAgarepama jayAre 8 aMtarAyanI jadhanyasthiti aMtamuhUrta ne utkRSTathI trIsa keDIkeDI sAgaropama che. ubhaya, prakriyAmAM anukrame be ane pAMca bhede rahe che. Ama saravALe baMdhamAM 120, udayamAM 122, udIraNAmAM 122 ane sattAmAM 148 ke 158 prakRtie hoya che. Ama karmaviSayika svarUpano krama jotAM sahaja jaNAya che ke karma jaDa tathA ajIva hovA chatAM vizvanI niyAmaka gatimAM majabUta paNe agatyatA dharAvanAra padArtha che. duniyAmAM astodaya yAne caDatI paDatIne je niyama pravartI rahela che temAM karma paNa eka samavAya tarike manAya che. bhinna bhinna darzanakAree karmane jUdA svarUpe Alekhela draSTigocara thAya che. koI ene prakRtirUpe te anya vaLI IzvararUpe eNe Alekhe, chatAM tatvataH jatAM enuM calana sarvane svIkRta karavuM ja paDayuM che. vaLI e viSaya kaThIna ane AMTIghUMTI bharyo che. jIvo sAthe karmane baMdha anAdikALathI che. jarUra emAM nizeSatA, nyUnatA ke adhikatA thaI zake che. eno AdhAra AtmAnI karaNI ane aMtaragata adhyavasAya para avalaMbe che. nIcenA kAraNe emAM mukhya bhAga bhajavatA hovAthI karmabaMdhanA te nimitto gaNAya che. (1) mithyAtva pAMca prakAre che. 1 abhigrahikaHkhoTI mAnyatAne barAbara samajyA vagara vaLagI rahevuM te. 2. anAbhigrahika A kharuM ke te kharUM athavA badhuM kharuM che evA saLakaDhaLakIyA kiMvA asamaja bhaya vicAra hAvA te. 3, abhinivezika satya samajyA chatAM paNa khoTI mAnyatAne vaLagI rahevuM te. 4. saMzayika=zakAnA vamaLamAM jholA khAtA rahevuM te. dAkhalA tarIke amuka tapanuM ATaluM phaLa kahyuM te prApta thaze ke nahiM kiMvA te sAcuM haze ke jUThuM ? anAbho Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 ] vIrastravacana gika jJAnAdinA abhAve thayelI tadana ajJAta dazA. ethI satya. zadhavAnI zakti na prApta thaI zake; kevaLa paraMparAnI mAnyatAne rUDhapaNe vaLagI rahevA rUpa dazA. (2) aviratipaNuM-bAra prakAre che. 1. vicArepara aMkuzane abhAva jANyA chatAM ne deSarUpa mAnyA chatAM mAThA vicAro kya javA. jevA ke vera levAne chetaravAne I. 2/6 sparza, rasa, gaMdha, varNa ane zravaNa rUpa pAMca prakAranI lAgaNIo para aMkuzane abhAva. 7/11 pRthvI, apa, vAyu, agni ane vanaspati rUpa pAMca prakAranA jI pratye mana yA lAgaNIo paranA aMkuzane abhAva. 12 jIvatA prANuMo ke jemane potAnI sthitimAM parivartana (sthAnAMtara) karavAnI zakti che temanA pratye mana ke lAgaNIo paranA aMkuzane abhAva. mana ke lAgaNIo chuTA melavAthI doSApatti che. 3. kaSAyo eka jAtanI naitika asvacchatA che, tethI ja tenA vaDe saMsArano lAbha batAve che. saMsAravRkSanuM mULa kaSAyeja che. karma samUhane moTe bhAga te dvArA ja Ave che, tene 25 prakAromAM samAveza thAya che. 4. - gamAM kaSAyonA jevI sthiti che. kaSAya karavAthI karmanuM AvavApaNuM che; chatAM je mananI temAM gerahAjarI hoya te navA karmonuM kilaSTapaNe upajavApaNuM nathI. mananA yoga vinA kaSAya pravRttimAM ekadama raktatA prApta thatI nathI; chattAM ghaNe bhAge yogano kaSAya sAthe sahakAraja hoya che, yoga eTale mana, vANI ane kAyAnI zakti. enA nIce pramANe paMdara bheda thAya che; 1 satya mane yoga. ra asatya manoyoga. 3 satyAsatya--mizra maga. 4 asatya mizraNa moga. (mAnasika caMcaLatA ke jemAM satyane lavaleza paNa na hoya) 58 upara pramANe vAcA ke vacanane lagatA bheda ane 915 kAyAne lagatI sAta prakAranI caMcaLatAo. jevI ke audArika zarIranI, vaiyinI, AhArakanI, kAmaNa tathA tejasa zarIranI, kemake parabhava jatAM ubhaya sAtheja heya che. vizeSamAM kArmaNa taijasanI zaktio yA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 183 caMcaLatAone pUrve kahI gayA te traNa zarIra sAthe yoga karavAthI traNa bheda maLI kula sAta. Ama sattAvana kAraNe karmavRddhimAM joDA- : yelA che. ene dUra karavAne krama A pramANe che. prathama mithyAtva tyArabAda avirati pachI kaSAyo ane aMtamAM vega. A anukrama dhyAnamAM rAkhyA sivAya kAryasiddhi nathI ja thatI. jyAM mithyAtvanuM astitva che tyAM pAchaLanA traNane saddabhAva avasthaMbhAvI che tethI zarUAta e mithyAtvane dhvaMza karavAthI karavAnI che. tenA prarUpaNa, pravartAnA, pariNAma ane pradezamithyAtvarUpa cAra bheda paNa che. vaLI ke dharmane adharma kahevArUpa daza prakAra paNa che. nimna likhita cha bheda paNa tenA ja che. (1) rAgadveSa ne mahAdika mahA doSothI parAjita hariharabrahmAdikane mahAdeva tarike mAnavA pUjavA te laukika mithyAtva. (2) gurU tarikenA guNa vagaranA anya darzanI bAvA sanyAsIone gurU tarIke mAnavA te laukika gurUgata mithyAtva. (3) haLI, baLeva pramukha laukika pa karavA te laukika parvagata mithyAtva. (4) sarvathA . deSarahita evA vItarAga prabhunI putrAdinI prApti pramukha AzAe mAnatA karavI te lattara devagata mithyAtva. (5) parigrahadhArIne bhraSTAcArI pAsasthAdika jena vezadhArI sAdhune guNarahita chatAM laukika svArtha sAdhavAnI draSTithI gurabuddhie mAnavA pUjavA te lekara gurUgata mithyAtva. (6) AThama pAkhI pramukha lakattA parvane aleka saMbaMdhI kSaNika sukha arthe ArAdhavA ke mAnavA te lekettara pUrvagata mithyAtva AmAM draSTibiMdu prati khAsa najara devAnI che. mithyAtva sarva duHkhanA kaMdarUpa che. keTalAkane AmAM (Tolerence) sarva dharmaprati udAratAne abhAva dekhAze; paNa vicAra karatAM e zaMsaya naSTa thAya tema che. tatvadraSTithI kharA kheTAne tela karavo emAM dharmAdhatA jevuM cheja nahiM; sarva dharma prati mAna dharAvavuM e jUdI vastu che. AmravRkSane nibavRkSa ema ubhayavRkSa pratye samabhAva rAkha ene artha e nathI ke AMbo ne lImaDe guNa viSayamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '184] vIra-pravacana sarakhA che. ubhayamAM jema guNa ane phaLa sabaMdhI bhinnatA rahelI che tema dharmomAM paNa tenI taramatA che ja. emAM paraMparAne ke baMdhA kharA" ne mahatva naja ApI zakAya. sArAsAranI tulanA karI satyagrahaNavRttine ja agratva ne zreSThatva ApavuM ghaTe. karma baMdhana kevI rIte thAya che athavA te karma paraMparAne vistAra kevI rIte vadhe che e vicAratAM uparanA cAra kAraNo mukhya rIte bhAga bhajavI rahelA daSTigocara thAya che; paNa enI cokkasatA jANavA khAtara cauda prakAranI dazAo jJAnIoe dekhADelI che, enA parathI e sabaMdhI spaSTa khyAla Ave tema che. ene guNasthAnaka kahevAmAM Ave che. guNa=sata lakSaNanI khIlavaNuM athavA te AtmAnA sAcA svabhAvanuM pragaTanaH sthAnaka=dazA ke sthiti agara pagathIyuM ke ThekANuM. . e caudasthAnane nimnalikhita cAra rIte vaheMcI detAM varatunuM sahaja bhAna thaI zake che. (1) mithyAtva AdijyAM cAre prakAranA karmabaMdha kAma kare te mithyAtva dazA, (2) jyAM aviratIpaNuM, kaSAya ane yogarUpatraNa prakAranAM karmabaMdha kAma kare te avirati dazA. (3) jyAM mAtra kaSAya ane yoganuM ja pravartana najare Ave che te kaSAya dazA. (4) jyAM kevaLa yoganuM ja sAmrAjya vate che te yoga dazA. caudamAM prathama pahelA vibhAgamAM Ave che, bIjAthI chaThThA sudhI bIje vibhAga, sAtathI bAra sudhI trIje vibhAga ane tera caudane cothe. guNasthAnanI gaNatrI kramAnusAriNI nathI eTale ke eka vAra pahelethI krama pramANe cothA sudhI caDhI AvanAra pAcho pahele na ja jAya ema nathI. enuM dhoraNa nyAyanA niyama anusAre Atmika adhyavasAya upara avalaMbe che. prAta:kALe je vyakita ethe guNasthAnake vartAtI hoya te madhyAhe adhyavasAyanA parivartanathI pahele paNa AvI jAya. prAtaHkALathI madhyAha sudhIne kALa e te udAharaNa rUpe che bAkI bhAvonuM pala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 13 TAvApaNuM te samaye samaye thaI rahyuM hoya che. e caude sthAnane vicAra ane karmabaMdhanI daSTie TuMkamAM karIe. (1) mithyAtva guNa sthAnaka-A dazAmAM vartatI vyaktine satya pratye hada uparAMtane aNagamo hoya che. mithyAtvane svarUpamAM ane A sthitimAM phera mAtra eTalo ja che ke upara kahI gayA te enuM varNana ke svabhAvadarzaka citra che, jyAre A sthiti te karmabaMdhananA pAyA rUpa che. karmonuM baMdhana zarU thaI cukela hoya che, tenAthI jema jema AgaLa vadhIe tema tema karmonuM aMzataH nikaMdana vadhatuM javAnuM. vizvane moTo bhAga A sthitimAM vartatA hovAthI temaja saMsAra vatI jIvo sAthanuM e prAraMbhika sthAna hovAthI zarUAta tenAthI ja thAya eTalA puratuMja e guNanuM sthAna. A dazAmAM vartato jIva nIce darzAvelA karmo upArjana karavAnA zIlavALo che arthAta eTalA karmonA baMdha tene paDI zake, agara te tenI yogyatA teTalA karmo arjana karavAnI che. jJAnAvaraNaya pAMca, darzanAvaraNIya nava, vedanIya be, mehanIya chavIza, AyunA pAMca, nAmanA cosaTha, gotranA be, ane aMtarAyanA pAMca maLI 118 prakAranA karmone baMdha paDI zake. nimna likhita soLakarmone baMdha A guNa sthAnaka sivAya bIje paDe ja nahIM. 1 mithyAtvahinI, 2 napUMsaka veda, 3 narkayu, 4 narkagati. 5 ekeMdriyapaNuM, 6 beIdriyapaNuM, 7 triIdriyapaNuM, 8 cerikriyapaNuM, 9 chevakuM saMdhayaNa, 10 huMDasaMsthAna, 11 naryAnupUva, 12 Atapa nAma karma, 13 sthAvara nAma karma, 14 sukSma nAma karma, 15 aparyApta nAma karma, 16 sAdhAraNa nAma karma. . (2) sAsvAdana guNa sthAnaka-A sthAnanI sthiti lAMbA samaya rahetI nathI, eTale ke jamaNa bAda jIbhamAM khAdhela vAnIne svAda jema alpa samaya Take che; gusso utarI javA pachI kiMvA jamaNa jamI rahyA pachI jema nahiM jevI pUrvanI haiyAti saMbhave che evuM ahIM paNa samajavuM. nIcenA 25 karmo A dazAmAM vartatA jIvane.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 ] vIra-pravacana baMdhAvA jevA che. A te nimitta jevA che bAkI badhuM te AtmAnA adhyavasAya para avalaMbe che.1 tiryaMca gati, 2 tiryaMcAyu, 3 tiryaMcAnu pUrvI, 4 thINuddhinidrA, 5 nidrAnidrA 6 pracalA pracalA, 7 durbhAgya nAma karma, 8 dura, 9 anAya, 10/13 anaMtAnubaMdhI kaSAyanI cekaDI, 14 nyadha saMsthAna, 15 sAdi saMsthAna, 16 kunja saMsthAna, 17 vAmana saMsthAna, 18 RSabhanArA saMdhayaNuM 19 nArAca, 20 ardhanArAca, 21 kilIkA, 22 nIcagotra 23 udyota nAma karma, 24 azubha vihA gati, 25 strI veda, prathamanA 117 mAMthI mithyAtvaguNa sthAnaka sivAya anyatra jene sadbhAva nathI evA agAu varNavelA 16 jatAM bAkI * rahelAM 101 karmabhedane baMdha ahIM varte che. A sthAnake pAMca mithyAtvanA kAraNabhUta karmo ke AhAraka ga vA AhAraka mizrayoga kAma karatA nathI. e bhUlavuM joItuM nathI ke ApaNe A vAta karI rahyA chIe te kevaLa baMdhana Azrita che. karmonI baMdhana uparAMta udaya, udIraNuM ane sattArUpa bIjI traNa dazA che. tenI sAmAnya samajaNa A pramANe (1) baMdha ke jIvane karma saha sakhata rIte ke coMTI javAnI kriyAne kahevAmAM Ave che. (2) udaya ke je karmonA pAkavAthI phaLa pariNAma dekhADatI dazA eTale ke bhagavavAne samaya. (3) udIraNuM evI vastu che ke te vaDe karmone paripAka samaya AvyA pUrve tapAdi sAdhana mAraphate temane bhegavI levAnI dazAmAM mUkavA te; arthAta uttejanA karI bhAga sanmukha karavA. (4) sattA teja vastunuM nAma che ke je karmo baMdhAya ane tenAthI sadaMtara chuTA thayA vaccenI sthiti batAve che eTale ke bhagavAyA vinAnA-sutAM karmone puMja, karmane naSTa karavAnI traNa rItano paNa e sAthe vicAra karI laIe. 1. upazama-dabAvavuM te, arthAt karma jAgrata thavAne ke lAgavAno saMbhava jaNAtAM tarata ja IcchA zaktithI tene dabAvI devAnuM kArya. 2. kSayapazamathaDe aMze dabAvavuM ane thoDe aMze Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 187. * udayamAM AvavA devuM te. 3. kSAyika sarvathA yAne jaDamULathI kSaya karI. nAMkhavAnuM kArya. (3) mizradraSTi guNasthAnaka AnI sthiti bahu TuMka samayanI che. prathama guNasthAnake vartatI dazA parathI ApaNe joyuM ke tyAM satya : mATene ceka aNagame che, jyAre bIjA sAsvAdane mithyAtva pratye kaMika aMze dabANa yAne aMkuza jevuM che, jyAre atre nathI te satya pratye anurAga ke aNagamo hatA. mAtra najara sAme te raju thAya che tyAre vaLagaNa vinAnI dazA varte che. AvI dazA prAptinA kAraNabhUta mizra mohanIya karma che. bIje rahelI 101 prakRttimAMthI mAtra bIjA guNasthAnake jene sadbhAva che evI AgaLa nirdiSTa karelI 25 prakRtti jatAM 76 rahe che. vaLI atre devAyuM ke narakAyune baMdha paNa na paDe eTale e be jatAM 74. kAraNa ke mizradraSTi parabhavanuM Ayu bAMdhI zake nahiM evuM Agama vacana che. je pacIzanI ahIM manA karavAmAM AvI che temAM tiryaMcAyane udyota tiryaMca prAyogya hovAthI temaja e sivAyanI bAkInI 23 tIvra saMkaleze baMdhAtI hevAthI mizra ane tethI AgaLanA guNasthAnakamAM enuM baMdhana na hoya. (4) avirati samyakatva guNasthAnaka-upara kahelI 74 mAM jinanAma temaja devAyu ane manuSyAya rUpa traNa umeratAM cha7 prakRtine baMdha hoya. jina nAmane baMdha samyakatva pratyayika hevAthI prathamanA traNa guNasthAnake naja heya. (5) dezavirati guNasthAnaka-ahIM vajI rUSabha nArA saMyaNuM manuSyagati-Ayu ane AnupUrvIrUpa trika-apratyAkhyAnIya kaSAyanI cokaDI-audArika zarIra ne tenA aMgopAMgarUpa daza karma pravRttione baMdha na hovAthI 67 bAkI rahe. dezavirati A daza na bAMdhe; kemake A sthiti kaSAyacatuSka vinAnI che. manuSyagati prAyogya hovAthI samyakdraSTi devatA ane nArakI te bAMdhI zake, paNa temane A guNasthAnaka hetuM nathI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 vIra-pravacana jyAre manuSya tathA tiryaMca te A guNarathAnake vartatA devAyuM ja bAMdhe, tethI ukta cha temaja bIjI kaSAya cekaDIne temane udaya na hovAthI te meLavatAM kula 10 ne bAMdhe. prAyaH e niyama che ke je karmane bhagave tene badhe. (6) sarva virati pramatta praNasthAnaka-trIjA pratyAkhyAnIya kavAya catuSkane varjatAM ahIM 63 ne baMdha hoya. trIjI kaSAya cekaDIne ahIM udaya nathI tethI baMdha paNa nathI. (7) apramatta guNasthAnaka-ukta 63 mAMthI 1 zeka, 2 arati, 3 asthira, 4 azubha, 5 ayaza, 6 azAtA vedanIya rUpa cha prakRttio buccheda pAme eTale ke e chanA nimittabhUta je pramAda te ahIM na hoya-adhyavasAya vizuddha heya-eTale baMdha na paDe. Ama 57 bAkI rahe. temAM AhAraka zarIra tathA enA aMgopAMga rUpa dika ke je khAsa apramattaja bAMdhe te meLavatAM kula 59 thAya. vaLI e vizeSatA che ke devatAnuM Ayu te pramattaja bAMdhavA mAMDe (apramatta ati vizuddha ne sthira pariNAmI hovAthI na bAMdhe, kAraNa ke Ayuno baMdha avizuddhane asthira pariNAma para avalaMbe che.) paNa kaIka bAMdhI na rahe tyAM te apramata guNaThANe Ave te tyAM purUM kare teTalA kAraNathI tyAM paNa baMdha kahevAya. te veLA 57+1 devAyu=58 gaNAya. nahiMtara 57+2=59 heya. . (8) apUrvakaraNa guNasthAnaka--A guNaThANAne sAta bhAgamAM vaheMcavAthI baMdhanI prakriyA samajavI sulabha paDe che. pahelA bhAge AgaLa kahyA pramANe 58 ne baMdha hoya. temAMthI nidrA, nidrAnidrA, bAda karatAM bIjAthI chaThA bhAga paryata 56 ne baMdha haya, devagati devAnupUrvI, paMcedriya jAti, zubha vihagati, trasa bAdara, paryApta, pratyeka, sthira, zubha, zubhaga, susvara, Adeya, (trazanavaka) vaizyi, AhAraka, tejasa, kArmaNarUpa deha catuSka, vaikriya ane AhArakanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vara-pravacana L[ 189 aMge pAMga, samacatustra saMsthAna, nirmANa nAmakarma, chana nAmakarma, varNa, gaMdha, rasa, ne sparza maLI cAra tathA agurU ladhu, upadhAta, ucchavAsa maLI kula trIza pravRttione aMta karIe tyAre sAtame (chele) bhAge 26 prakRtiono baMdha hoya che. (9) anivRtti bAdara saMparAya guNasthAnaka-pUrve varNavelI 26 mAMthI, hAsya, rati, jugupsA, bhaya, maLI cArane kamI karatAM 22 rahe te AguNaThANanA prathama vibhAge samajavI. agAu mAphaka ane paNa pAMca bhAga pADavAnA che. tethI pahelAnI ra2 mAMthI purUSa veda jatAM bIje 21, saMjavalana phedha jatAM trIje 20, saMjavalana mAna jatAM cothe 19, ane saMjavalana mAyA jatAM pAMcame 18 ne baMdha hoya. (10) sUkSma saMparAya guNasthAnaka-anukrame saMjavalanane lebha. jatAM A guNaThANe mAtra sattara pakRtione baMdha hoya (11) upazAMta meha guNasthAnaka-A sthiti prApta thatAM sAMpasAyika yAne kaSAya thakI je baMdhAya che tevI nimnalikhita cahyuM, acakuM, avadhi ne kevaLa rUpa cAra darzanAvaraNIya tathA uccagotra, yazanAma karma temaja jJAnAvaraNIya ane aMtarAya karmanI pAMca pAMca gaNutAM kula 10 maLI saravALe 16 prakRtine cheda thAya che. kAraNa ke AgaLa kaSAyane udaya hoto nathI. cAlu guNaThANe mAtra yoga pratyayika eka zAtA vedanIyane ja baMdha che. ' ' (12) kSINameha tathA (13) sagI kevalI guNa-sthAnake mAtra eka zAtA vedanIne ja baMdha che.. . (14) agi kevalI guNasthAnaka-uparokta zAtA vedanIyane baMdha che te paNa be samayanI sthitine levAthI eka samaye bAMdhe, bIje samaye vede ane trIje samaye nirjare eTale sAgi gu. sthA nA aMte te baMdhane paNa aMta ANe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 ] lAsvarUpa naraka jIveAnA sAta prakAra che. temanA raheThANane narakabhUmi kahevAya che, ratnaprabhA, zarkarAprabhA, vAlukAprabhA, pakaprabhA, dhumaprabhA, tamaHprabhA : ane mahAtama:prabhArUpa anukrame temanA nAmeA che. ApaNe vasIe chIe te pRthvI temaja dareka prakAranI nArakabhUmi e sa anukrame aneAdhi, navAta ane tanavAtanA AdhAre rahela che, tanavAta AkAzanA AdhAre rahela che; jyAre AkAza svayaM pratiSThita che, eTale tene kAineA AdhAra nathI tema tene te prakAranA AdhAranI jarUra paNa nathI. vIra-pravacana lAkanA traNa bhAga che. 1. urdhva'. 2. madhya. 3. adhA. ene cauda rAjaleAka paNa kahevAya che. merU parvatanI sapATIthI 900 yAja nathI adhika u McA pradeza te ulAka che. merU parvatanI sapATIthI 900 ceAjana nIcenA pradeza te adheAlAka che; ane merU parvatanI sapATIthI 900 ceAjana uce ane 900 yeAjana nIce maLI 1800 ceAjananA je pradeza te madhya leAka che. apeAlAka udhA zakArA jevA che, temAM sAta nAraka pRthvIe che; jemAM sAta prakAranA nAraka jIvA vase che. urdhvaleAkanA AkAra pakhAjanA jevA che eTale ke eka chatA zakArA para eka uMdhuM zakArUM DhAMkatAM je AkAra bane tevA prakAranA che. tenuM pramANu sAta rAjamAM navase| yAjana nyUna che, temAM bAra prakAranA vimAnavAsI dhruvA tathA navacceveyaka te pAMca anuttara vimAnavAsI devonA vAsa che. tenI upara sitizalA para keTaleka dUra mukta jIvonA vAsa che. merU parvatanI uparanIcenA maLI je 1800 yeAjananA pradeza che te madhya lAka; temAM tiryaM camanuSya, bhuvanapati, vyaMtara ane vANu vyaMtara devo temaja jayAtiSNadevonA vAsa che. A madhyalAkamAM asaMkhyAta dvipa samudro che. te eka rAja pramANu lAMkhe| ane ekarAja pramANa paheALA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 191 che. te goLAkAre che. ekarAja pramANanI tenI paheLAmAM, temaja teja rAjapramANu urva ane adholekanI pahoLAImAM mAtra sthAvara ane trasa jIvone vAsa che, ane te uparanI adhe ane urdhvakanI paheLAImAM mAtra sthAvara jIvone ja vAsa che, eTale ke trasa jIvone rahevAnuM sthAna je trasanADI che te eka rAja pramANu pahoLI ane caudarAja pramANe lAMbI che. A pramANe trileka ke cauda rAjalekanuM svarUpa che. tenI bahAra aleka che; jyAM mAtra AkAza che paNa chavAne vAsa nathI. e jotAM badhI pRthvIo samavheNue eTale eka sapATI para nathI paNa caudamALanA ghara jevI che. vaLI temAMnA rAjanuM pramANa ochuMvanuM che. tenA cokasa AMkaDA nathI. alokanI nAraka pRthvIo laMbAI pahoLAImAM sarakhI nathI. uparanI pRthvI karatAM nIcenI pRthvI pRthutarA (vadhAre pahoLAI vALI) che; vaLI te eka bIjAne aDakelI paNa nathI kemake tenI vacce ghanodadhi, ghanavAta tanavAta ane AkAza anukrame rahelAM che. aleka navase jana nyuna sAtarAja pramANa che temAM ratnaprabhAdi sAta pRthvI upara karatAM nIce adhika vistAravALI che. pahelAImAM asaMkhyAta jana che ane laMbAI vA uMcAInokrama ekalAkha eMzI hajAra, ekalAkha batrIsa hajAra, ekalAkha aThAvIza hajAra, ekalAkha vIza hajAra, eka lAkha aDhArahajAra,ekalAkha soLahajAra, ekalAkhane AThahajAra ejana pahelIthI sAtamI sudhI che. te darekanI nIce vIsa hajAra yojana sudhI ghanodadhi che, te pachI ghanavAta ne tanavAtanA (darekanA) sAta sAta valaya ke kuMDALA che ane tenI nIce AkAza che. nAraka jIvane vAsa to mAtra temAMnI trasanADI ke je ekarAja pramANe paheLI che temAMja che. dareka pRthvInA nAma pramANe guNa che. dAkhalA tarIke pahelInuM nAma ratnaprabhA che te te ratnapradhAna che. bIjI kaMkara, trIjI retI, cothI kAdava, pAMcamI dhumADA, chaThI aMdhakAra, ane sAtamI ghara aMdhakAra vALI che. ratnaprabhA pRthvInA traNa bhAga che. sauthI uparane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 ] vIra-pravacana pahele bhAga 16000 ejanane che ke je ratnajaDela hevAthI ratna pracura kharakAMDa kahevAya che. tenI nIce bIjo bhAga 84000 jana pramANu kAdava yukta hovAthI paMka bahula kahevAya che ane chelle bhAga 80,000 jana pramANa jaLamaya hovAthI jaLabahuLa kahevAya che. bAkInI che nAraka pRthvInA kAMDa ke bhAga nathI tyAM sarva jamIna upara, kahyA mujaba sarvatra sarakhI che. prathama cha nAraka bhUmimAMthI darekanA upara ane nIce hajAra jana lekhe 2000 yajana bAda karatAM bAkIne bhAga rahe temAM te te prakAranA cha vase che, sAtamI nAraka bhUmimAMthI upara nIcenA thaI 105000 ejana bAda karatAM bAkInA bhAgamAM chavAne vAsa. che. dareka naraka bhUmimAM anukrame 13, 11, 9, 7, 5, 3 ane 1 e pramANe kula 49 pratara ke mALa hoya che, temAM anukrame trIsa, pacIza, paMdara, daza, traNa lAkha temaja paMcANuhajAra ne pAMca hajAra maLI ekaMdara corAzIlAkha narakAvAsA che. dareka pratara vacce aMtara hoya che ane tenI jADAI ke uMcAI traNa hajAra jananI che. temAM upara nIce hajAra pramANa bhUminibiDa che te sivAyanI eka hajAra yojana bhUmimAM nArakachavA vase che, bAkI rahela jagA khAlI che. ratnaprabhAnA prathama "sImaMtakathI mAMDI mahAtamaHprabhAnA apratiSThAna pratara sudhInA narakAvAsA vajInA naLa jevA che. te darekano AkAra paNa sarakho nathI. temAMnA keTalAka gALa, keTalAka corasa, keTalAka trikoNa, keTalAka laMbacerasa, keTalAka hAMDI jevA, keTalAka lekhaMDanA ghaDA jevA ema jUdA jUdA AkAranA che, A gatinA jIvane zubha pariNAma durlabhaja che, teone niraMtara azubha ane adhika azubha lezyA, pariNAma, zarIranA temaja vikriyA hoya che. prathamanI be narakabhUmimAM kApita lesyA, trIjamAM nila tathA kApita, cothImAM nila, pAMcamImAM nila tathA kRSNa, ane chaThI tathA sAtamImAM kRSNa lesyAja hoya che. A lesyAo paNa anukrame adhikane adhika saMkaliSTa (malIna) pariNAma vALI hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 13 baMdhana, gati, saMsthAna, bheda, varNa, rasa, gaMdha, sparza, agurulaghu ane zabda rUpa dazapariNAmanA pugaLe paNa A bhUmimAM azubhatara pariNAmavALA ja hoya che, kemake A bhUmio azubhatara, aMdhakAra maya ane azuci padArtho vaDe lepAyela che. pIMchA kheMcI lIdhelA pakSI jevA kUra, karUNA upajAve tevA bibhatsa (guMdA), bhayaMkara ane niMdanIya AkRttivALA temaja niraMtara duHkhI ane apavitra zarIra A jIvone prApta thayAM hoya che. pahelImAM chA dhanuSyane 6 aMguLanuM zarIra pramANa che ane tyAra pachIthI bamaNuM bamaNuM mApa samajI levuM. A jIvone traNa prakAranI vedanA bhegavavI paDe che, (1) kSetra vedanA-A prakAranI vedanA 1-2-3 narakamAM uSNa, 4 mAM uSNazIta, 5 mAM zItaSNa ane 6-7 mAM zIta hoya che. uttarottara tIvratara hoya che. (2) anya anyakRta vedanA-A jIvo uMdarabilADI mAphaka janmaverI hoya tevI rIte paraspara mArapITa karyA kare che. A uparAMta tADana-pIDana, AkaMdana ane krodha paNuM batAvyA kare che. (3) paramAdhAmIkRta vedanA-A trIjI vedanA prathamanI traNa naraka sudhI ja hoya che. paramAdhAmI eka prakAranA asura deva che. paNa svabhAve kura, kutuhaLI, ane pAparata hoya che. Ama hovAthI anya chone saMtApI, prahAra karI, duHkhI joI teo AnaMda pAme che. A asurone sukhasAmagrI hovA chatAM, karmathI prerita thaI teo pApAraMbha karI khuzI thAya che. uparokta traNe prakAranI vedanA game teTalI tIvra hovA chatAM paNa nArakajIvone bhogavavI paDe che kemake temanuM AyuSya anapavartanIya hovAthI tUTI zakatuM nathI, temaja tyAM temane keInuM zaraNuM paNa nathI. teonI vikriyA paNa azubhatara hoya che. tema hovAthI zubha karavAnI IcchA karatAM chatAM azubha vikriyAja thAya che, ane tethI duHkhI thaI tene IlAja karavA jatAM te 13 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194] vIra-pravacana IlAja ja mahA du:kharUpa thaI paDe che. temanA duHkhanA prakAranuM varNana keNa karI zake? vaLI vizeSamAM bhukha tarasanuM duHkha temane tIvra hoya che kemake game teTaluM khAvA chatAM temaja game teTaluM pIvA chatAM paNa teo bhukha tarasane ja anubhava kare che ane temanA hoTha, kaMTha ane hAjarI haMmezAM sukAM ane khAlI hoya che, A chone virbhAgajJAna hoya che je vaDe AvatA duHkhenA hetuo jANI zake che, paNa te jANIne teo ati vairabhAva dhAraNa karI mahemAMhe laDe che. eTalI vizeSatA che ke mithyAtvI che te arasaparasa duHkha Ape che, jyAre samaktivaMta jIvo AvI paDatA duHkhane sahana kare che paNa sAmuM duHkha upajAvatA nathI. temanuM AyuSya anukrame 1, 3, 7, 10, 17, 22, ane 33 sAgaropamanuM utkRSTathI heAya che; ane jAnyathI anume hajAra varSa, 1, 3, 9, 10, 17 ane 22 sAgaropamanuM che asalI prANa pahelI, bhuja parisarpa bIjI, pakSIo trIjI, siMha cethI, uraparisarpa pAMcamI, strI chaThThI ane manuSya tathA matsya sAtamI nAraka sudhI jaI zake che, eTale ke mAtra tiryaMca ane manuSya ja narkamAM utpanna thAya che. bhava paristhiti rUpe nArakajIva pAcho marIne manuSya tiryaMca thAya paNa te naraka ke deva bhUmimAM utpanna na ja thAya. pahelI, bIjI ane trIjI naraka bhUmimAMthI nIkaLela kaI jIva manuSya janma prApta karI tirthaMkara paNa thaI zake che, cothIthI nikaLela koI jIva manuSya janma prApta karI mekSa paNa meLavI zake che, pAMcamIthI nikaLela narabhava pAmI mAtra saMyama dharmanuM pAlana karI zake che. chaThThIthI nikaLela narabhava pAmI dezaviratipaNuM ja pAmI zake che ane sAtamI vALo tiyacapaNuM pAmI samakti pAmI zake che. arthAta upara darzAvela maryAdAthI AgaLa jaI zaktA nathI. pahelI nArakabhUmine uparano bhAga maLalokane nIcenA bhAga sAthe maLelo che, tethI temAM dvipa, samudra, parvata, gAma, nagara, sarovara, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 195 vanaspati Adi hoya che ane temAM tiryaMca, manuSya ane dene vAsa che; bAkInI nArakabhUmimAM uparokta kaMI nathI temaja temAM bAdara vanaspatikAya, beIdriyathI mAMDI paMceMdriya tiryaMca, manuSya paNa hatA nathI, eTale tyAM nArako uparAMta keTalAka ekeMdriya jIvo mAtra hoya che. Ama hovA chatAM koI prasaMge bIjathI chaThI nAraka bhUmi sudhI manuSya, tiryaMca ke devane saMbhava utpanna lAya che. manuSyane saMbhava kevalI samudaghAta karanAra pitAnA Atma pradeza jyAre sarvavyApI banAve che tyAre sAte nAraka bhumi sudhI hoya che temaja uttara vaijyi labdhidhara manuSya ke tiya"ca cha nArakabhUmi sudhI jaI zake che; paNa tyAMthI AgaLa teo jaI zakatA nathI. deva paNa pitAnA pUrva janmanA mitrAdine viSe moha pAmI temane te duHkhamAMthI choDAvavAnA udezathI prathamanI traNa nAraka sudhI jaI zake che, tethI AgaLa javAnI zakti hovA chatAM AcAravaza hovAthI AgaLa jatA nathI. paramAdhAmI devo to narakapALa kahevAya che. teo asurakumAra bhuvanapati jyAM utpanna thAya che tyAMja pahelI narabhUmimAM utpanna thAya che ane bIjI trIjI nArakanA jIvone duHkha upajAvavA tyAM sudhI jAya che. madhyalokamAM jaMbudvipa Adi zubha nAmavALA asaMkhya dvipa ane lavaNa Adi zubhanAma vALA asaMkhya samudro che. temAM jaMbudvipa sarvanI madhyamAM che, jyAre svayaMbhUramaNa samudra sauthI chello che. A pramANe asaMkhyadipa ane samudra hovA chatAM mAtra traNa dvipa ane be samudra viSe vizeSa jANavAnuM prApta thAya che. kemake tenI AgaLanA dvipamAM manuSyonI vastI nathI. madhyane jaMbudvipa thALInI mAphaka sapATa ane goLa che. tene vistAra lAkha janane che. A dipanI vacamAM merU parvata che ane temAM bharata, hemavaMta, harivarSa, videha ramyaka, hiraNya ane ravrata rUpa sAta kSetro dakSiNathI uttara dizAmAM kramasara AvelAM che. temane judA pADanAra himavAna, mahA himavAna, niSadha, nIla, rUkima ane zikharInAmA cha varSadhara parvata che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19]. vIra-pravacana * jaMbudvipathI bamaNa vistArane lavaNa samudra che. je te dvipane viMTAIne rahe che. lavaNa samudranI cAre bAju dhAtakI khaMDa che, temAM jaMbudipathI bamaNuM parvata ane kSetre che eTale 12 varSadhara parvata ane 14 kSetro thAya. tenI cAre bAju viMTaLAI tethI bamaNA vistAra kALodadhi samudra Avela che ane tenI AsapAsa puSkaravara dvipa tethI bamaNA vistArane che. puSkaravara dvipane viratAra dhAtakI khaMDathI cAra gaNe hovA chatAM paNa temAM dhAtakI khaMDanA jeTalAja varSadhara parvata ane kSetre che, kAraNa ke tenA ardhabhAge mAnuSottara nAmA parvata bAkInA ardhabhAgane rekI paDe che. Ama paristhiti hovAthI jaMbudvipa. dhAtakI khaMDa ane puSkaravarane ardhadvipa maLI aDhIdvipamAM ja manuSyanI vastI che. mAnuSattara parvata upara ke tenI bahAra eTale pelI bAju manuSyanI vastI ke vAsa nathI. manuSya be prakAranA che, Arya ane maleccha; devakupha ane uttarakura ke je jaMbudvipanA videha (mahAvideha) kSetramAM che tamane choDI daI bAkInA mahAvideha, bharata ane arabata te karma bhUmi che. tyAM dharmanA saMsthApaka zrIarihaMta ane temanA anuyAyI rUpa catuvidha saMdha pravarte che; temaja tyAM asi (talavAra), masi (zAhIlama) ane kRSi (khetIvADI) rUpa traNa prakAranA vyavasAyathI manuSya pitAnuM gujarAna calAve che, bAkInI bhUmi akarma bhUmio ke bhogabhUmi kahevAya che, jyAM manuSyane (yugalIkezane) gujarAna calAvavA mahenata karavI paDatI nathI. kemake tyAM rahelA kalpavRkSa temanI IcchA pUrNa kare che, ane tyAM dharmapravartaka ke temane saMdha paNa hotA nathI. manuSya ane tiryaMcanuM AyuSya jaghanyathI aMtamuhUrta ane utkRSTathI traNa palyopama pramANanuM che. jaMbudvipane vyAsa (uttara-dakSiNa ane pUrva-pazcimanI laMbAI) eka lAkha jana che, tethI bamaNo lavaNa samudra, tethI bamaNa dhAtakAkhaMDa, tethI bamaNe kAledadhi, tethI bamaNe puSkaravaradvipa che. ethI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIrapravamana " [197 AgaLa paNa teja pramANuvALA bamaNuM vistArI dvipasamudro anukrame asaMkhya che. temAM chevaTe svayaMbhuramaNa samudra che jene madhyalokano ardhabhAga rokela che. A dvipasamudranI racanA sapATa-gALa thALInI mAphaka che eTale ke jaMbudvipa lavaNu samudrathI, te vaLI dhAtakI khaMDathI ema anukrame viMTAyelA che. sarvAdvipa samudranI AkRtti goLa che. madhyamAM jaMbudvipa che je koIpaNa dvipasamudrane viMTate natha; te kuMbhAranA cAkanI mAphaka goLa che; jayAre lavaNa samudra cuDInA AkAre goLa che. jaMbudvipanI madhyamAM merUparvata che. A merUparvata mULamAM (cAre bAjue thaIne) daza hajAra yojana vistAramAM che, tenI uMcAI eka lAkha pejana che, temAMnA hajAra yojana jamInamAM ane navANuM hajAra yojana bahAra drazyamAna che. jamIna aMdarano bhAga (1000 jana) mULamAM, 10,09036 jana vistAre che, bahAranA kazya bhAga upara cUlikA (zikhara) nikaLe che, te zikharo paNa hajAra yojana lAMbA pahoLA hoya che. A parvatanA traNa bhAga cheH 1 lo bhAga hajAra ejanavALA je jamInamAM che te, bIje kAMDa (2 je bhAga) 63000 ejana uo. che ane trIjo kAMDa 36000 janane che pahele bhAga zuddha pRthvI rUpaja che, bIjo bhAga cAMdI-senu sphaTika Adi ratnamaya che; ane trIjo bhAga lAla-suvarNamaya prAyaH che. A eka lAkha yojana pachI merUnI cUlikA che ke je 40 jana ane Toca para cAra yojana vistAre che. merU parvatanA mULamAM bhadrazALa vana che, tyAM upara 500 jana uce teTalAka vistAranuM naMdana vana che, tyAMthI 62500 porna uMce pAMcase lejananA vistAravALuM saumanasa vana che tyAMthI 36000 yojana uce eTale merUnI Toca para 494 yojanAnA vistAranuM pAMDuka vana che. jaMbudvipanA sAta kSetra che, te varSa ke vAsa kahevAya che. bharata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 ] vIra-pravacana kSetra dakSiNamAM ane eravata kSetra uttaramAM AvelAM che; te dareka 56 yAjana eTale jabudvipanA 190 mA bhAganA che, temanI upara anukrame himavAnane zikharI patA che je tenAthI amaNA vistAranA che. tenI upara bamaNA vistAre anukrame hemavata ne hairaNya kSetrA che; tenI upara bamaNA vistAre mahAhimavAna te phikrama pA che, tenI upara bamaNA vistAre anukrame hariva ane ramyaka nAmanA kSetrA che; e upara bamaNA vistAre niSadhane nIca nAmA patA che, te khetI madhyamAM videha nAmanuM kSetra che. jaMbudvipanA videhane mahAvideha kahevAmAM Ave che; enI madhyamAM merU parvata che jenuM svarUpa upara kahevAmAM AvyuM. A mahAvideha kSetramAM niSadha parvatanI uttare ane merU parvatanI dakSiNe se kAMcanagiri, citraTa ane vicitrakuTa Adi parvato vadhu zobhita devakupha nAmanI bhogabhUmi che; teja pramANe merUpavatanI uttare ane nIla parvatanI dakSiNe e yamaka paryaMta vaDe zobhita uttarakurU nAmanI bhAgabhUmi che. bharatakSetranI madhyamAM pUrva-pazcima samudra paryaMta vistAramAM vaitADhaya parvata che. te pacIza ceAjana uMcA che. tenA 6aa ceAjana jamInamAM ane 18!! ceAjana bahAra dekhAya che. tene vistAra pacAsa ceAjanane che. heAvAthI te dareka jaMbudvipamAM eka merU parvata, sAta kSetra ane cha vadharapateH che. tenAthI bamaNA eTale e merU, cauda kSetrA ane bAra varSadhara patA dhAtakI khaMDamAM, ane teTalA ja puSkaravara dvipamAM che; nAmeA te sarakhAja che paNu gALanI vacce samudro AvatA dvipanA pUrva ane pazcima evA be bhAga paDI jatA pramANe che. e uparAMta te be dvipamAM darekamAM bANanI temaja dakSiNamAM e IkSvAkAra pava tA che; je dhAtakI cheDe lavaNa samudramAM ane bIje cheDe kALAdhi samudrane aDake che, ane puSkaradvapanA e ikSvAkAra parvatA eka cheDe kALAdhi samudra ane haiAvAthI te mAphaka uttara khaMDamAM eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 19 bIje cheDe puSkara samudrane aDake che; jaMbudvipamAM jeTalI nadI, gAma, zahera, parvata Adi che tethI bamaNuM dhAtakIkhaMDa ane puSkaravaradvipamAM che. puSkaravara dvipane cheDe Avela mAnuSattara parvata ardha dipa pramANu che. tyAM ane tenI AjubAju AgaLa, manuSyonI vastI ja nathI, tema utpatti paNa nathI ja. mAnuSottara parvata puSkavara dvipane madhyabhAgethI killAnI mAphaka goLa, manuSya lekane gherIne rahelo che. A parvata beThelA siMhanA AkArane che; ne 1721 yojana UMce che, 430 ejanane 1 gAu jamInamAM che, tene nIcalo vistAra 10rara jana, madhyamA 723 yojana ane Teca upara 424 jana che. A parvatanI aMdara Avela aDhIdvipamAMja manuSyanA janma temaja maraNa thAya che. tenI bahAra koIpaNa mAnavInuM janma ke maraNa thatuM nathI. vidyAsaMpanna vidhAdhare ke vidyA vA labdhidhArI munie A aDhIddipanI bahAra jaI zake che; paNa temanA janmamaraNa te manuSyalakanI sImAnI aMdara ja thAya che. vaLI ema paNa na samajavuM ke mAnuSAra parvatanI aMdara Avela aDhI dvipa ne be samudramAM sarvatra manuSyanI ja vastI haze, A aDhI dvipamAM 5 merU, 30 varSadhara parvata ane 35 kSetro AvelAM che te uparAMta 5 uttarakura ne 5 devakurUnI bega bhUmio che; dareka mahAvidehanI batrI vijaya bharatakSetranA pramANanI che. e rIte vijaye badhI maLI 160 thAya che. uparAMta lavaNa samudramAM pa6 aMtarakriya che. A gaNavelA sthAnamAM ja mAtra manuSyanI vastI che; chatAM vyavahAramAM kSetra janmathI gaNatuM hovAthI ahIdIpane manuSyalaka kahevAya che. jo ke saMharaNathI, vidyA ke labdhithI, keAIka muni aDhIdvipa bahAra be samudra ke tethI paNa AgaLa jaI zake che. eTaluM ja nahi paNa merU parvatanI cUlikA sudhI paNa pahoMcI zake che ne tyAM rahI paNa zake che; chatAM maraNa te aDhIdvipamAM ja thAya che. bharata tathA auratamAM-darekamAM sADIpacIza Arya deza che temaja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 vIra-pravacana tethI bamaNuM=51 anya be dipamAM che. kula ( 51+100+12 ) 255 Arya deze che. vaLI mahAvideha paNa AryadezamAM ja gaNAya che, AryonA nimitta bhedathI nimnalikhita cha bheda thAya che. (1) kSetra Arya-je uparokta AdezamAM utpanna thAya che. (2) jAti Arya je IkvAku, videha, jJAta vi0 vatpanna hoya che. (3) kuLaAryaje kuLakara, cakravartI, baLadevAdikanA kuLamAM upa hoya che. (4) karma Arya=je yajana-vyAjana, paThana-pAThana, kRSi, lipi Adi dhadhA karI gujarAna calAve che. (5) zilpa-Arya=je vaNakara kuMbhakArAdinI kaLA vaDe AjIvikA calAvatA hoya che. (ka) bhASAArya=je ziSTa purUSa (tIrthaMkarAdi vaDe) vaDe belAtI evI atizayAsaMpanna saMskRta, mAgadhI vi0 thI vyavahAra calAve che. ukta cha--prakArathI viparIta lakSaNavALA sau anArya ke zleSTha che. jyAM mekSamArganA praNetA utpanna thAya temaja jyAM te mArganA upadezaka vicAratA hoya che ane jyAM kSatriyavaTa, vANijya tathA khetIvADI vigerethI gujarAna calAvatA hoya te karmabhUmi cheA rIte pAMca bharata, pAMca aitrita ane pAMca mahAvideha maLI kula paMdara karmabhUmi che. bAkInA 20 kSetro, 56 aMtadvIpa temaja pAMca uttakurU ane pAMca devakaramAM yugalika dharmaja mAtra pravarte che, tyAM cAritra dharma jarApaNuM nathI hoto. asi-mazi ne kRSi rUpa vyavasAyanA abhAve e sarva akarma bhUmi che. ukta jIvonA AyuSya sabaMdhI vAta AgaLa AvI gaI che. amuka prakAranA dehamAM amuka kALa jIvana gALavuM te bhavasthiti, ne temAM vAraMvAra janma maraNa eka sAthe karyA karavA tenuM nAma svakAsthiti e ubhaya prakAra, AyuSya athavA dehadhArI avasthAnA pramANanA che. bhuvanapati ane vyaMtara-vANavyaMtaradeva adhalekavAsI che - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ravI-pravacana [ 201 tiSkadeva madhyalekavAsI ane vaimAnIka deve udghalekavAsI che. A devAnA vimAno ke bhavane-suMdara, sAkunuLa varNagaMdha-rasa ne sparza vALA hoya che. teo kaSAyavALA temaja AhAra, bhayAdi cAra saMjJAvALA heya che, Ama chatAM teo akhaMDa yauvanavALA, ghaDapaNarahita, nirUpama sukhavALA ane alaMkAra dhAraNa karanArA hoya che. A ratnaprabhA narka ekalAkha eMzI hajAra yojana jADAImAM che. temAM upara nIce hajAra hajAra yojana mUtAM bAkInA ekalAkhaIterahajAra yojana rahyA temAM nAraka jIvone vasavAnA tera pratare che. e tera pratanA madhyamAM narakAvAsA che, temAM nAraka cho vase che. dareka pratare ekeznA niyame badhA maLI bAra AMtarAo che temAM upara nIceno ekeka bAda karatAM bAkInA dazamAM daza bhuvanapati devanA nivAsasthAne vA bhavane che. ratnaprabhAna mUkI dIdhelA uparanA hajAra janamAM ( jyAM nAraka ke bhuvanapati keAIna vAsa nathI) upara nIce se yojana choDatAM bAkInA 800 yojanamAM vyaMtaradevo vase che. temAM uttara dakSiNe ATha ATha indro maLI seLanI saMkhyA thAya che. have te cheDI dIdhelA uparanA se janamAM upara nIce daza daza yojana choDatAM bAkInA 80 jana pramANa sthAnamAM vANavyaMtara devono vAsa che temanA paNa uttaradakSiNanA maLo soLa Idra thAya che. A rIte Indra saMkhyA bAvananA AMke pahoMce che, . tiSkanA cara ane sthira evA be prakAra che. cara aDhIdvipamAM rahelA che ane aDhIdvipanI bahAra sthira che. sUrya ane caMdra e ubhaya cara jyotiSkanA iko che. merU parvatanA ATha caka pradeza rUpa samabhUtaLA (sarakhI pRthvI)thI uMce 700 ejana dUrathI mAMDI 900 jana sudhImAM temanA vimAne AvelAM che. temAM 790 jane prathama tArAnA vimAna, 800 yojane sUryanuM, 880 pejane caMdranuM, 884 yojane nakSatranA ane bAkInA soLa yojanAmAM jUdA jUdA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ] vIra-pravacana grahanA vimAna che. A pAMce maLIne jyeAtiSacakra kahevAya che; temanA vimAna daidIpyamAna prakAzavALA, ati suMdara ane sphaTika ratnamaya che. A vimAnamAM vasatA jyAtiSTha devA prakAzavALA hAvAthI tene tejolezyA hAya che, jaMbudvipa AzrayI be sUrya ane e caMdra heAya che. e sabadhI vistRta vivecana sUrya prApti caMdraprajJapti AdimAM che. jyeAtiSTha deveAnA nivAsasthAna pachI asaMkhyAta kaTAkeATi yojana. uMce vaimAnika devenA vimAno che. utkRSTa puNyayoge jIva A vAnAmAM utpanna thAya che. temanA be prakAra che. jeemAM svAmIsevaka bhAvanA vyavahAra che, temaja tIrthaMkarAnA kalyANaka mahetsava karavAne jemane AcAra che tee kalpe|panna kahevAya che. bharatakSetramAM kalyANaka mahe|tsava karavAne sAdhacaMdrane ane aravrutakSetramAM IzAnendrane mukhya adhikAra che. te pahelAthI khAramA devalAka sudhImAM rahe che. ene Ave| AcAra nathI, temaja jee svataMtra che eTale te ahaciMdra jevA che, teo svasthAnakamAM rahI bhAvabhakti kare che. je kalpApIta kahevAya che te teneA vAsa bAra devalAka upara vadhAre uce che. te navapraiveyaka tathA anuttaravimAnavAsI tarIke suprasiddha che. A prakAranA deveAnA nivAsa pUrvakRta puNyanI taratamatA upara che. kalpeApanna evA bAra devalAkanA pahelAthI ATha sudhInA AThe tathA navamA dazamAnA eka, ane agIAra bAranA eka maLI kula daza iMdro che. Ama bAvana prathama gaNAvelA temAM jyAtiSkanA e tathA vaimAnikanA daza umeratAM kula cAsaRsIMdro thAya che. prabhunA janma vi. kalyANakAmAM teo mukhya heAya che. jyAtiSThadevAnA vAsathI eka rAjace saudhama ane IzAna devalAka dakSiNa----uttaramAM AvelA che; te ubhaya sarakhI sapATIe che. tyAMthI ekaraja ce sanakumArane mAhendra pUrvanA khenI mAphaka ja che. tyAMthI uMce ekarAjamAM brahma ane lAMtaka nAmA pAMcamA----chaDA devalAka eka ekanI upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 203. keTaleka aMtare che, tyAMthI uce ekarAjamAM zukra ane sahastrAra, pUrvanI mAphaka eka ekanI upara keTaleka stare che, tyAMthI Anata ne. prANuta nAmA navamA dazamAM devaleka dakSiNa uttare joDAjoDa che, tyAMthI keTaleka uMce-sahastrArathI ekarAja uce-AraNa acuta nAmA devaleka; dakSiNe uttare sAmasAmA AvelAM che. tyAMthI eka rAja uMce cauda rAjalokarUpa purUSanA gaLAnA sthAnake zreyakadevanuM sthAna ekanI upara eka ema anukrame che, tyAMthI lagabhaga eka rAja uMce pAMca anuttara vimAna sarakhI sapATIe che eTale svArthasiddhi vimAna vacce che ane vijyAdi cAra vimAna tenI AjubAjumAM cAre dizAe che. tenA upara lekarUpa purUSanA kapALa pradezamAM sphaTika ratna jevI nirmaLa arjunasuvarNamaya siddhazilA che. tene upara eka yojana che. aleka che. te chellA yojananA uparanA covIsamA bhAga ( 3333 dhanuSya) jeTalI uMcAIvALA kSetramAM siddhanA jevo rahelA che. A rIte caudarAja lekanI vaheMcaNI che. kalpAtIta vaimAnika deva sivAya bAkInA cAre nikAyane devane dakti ane tene 1 sAmAnika (samAna rUddhivALA) 2 pAriSaa (sabhAmAM besanAra) 3 AtmarakSaka (aMgarakSaka) 4 anIka (sainya ane tenA uparIo) 5 prakIrNa (prajA) 6 abhiyogya (nokaracAkara) 7 kilibaSaka (halakA prakAranA deva) rU5 sAmA nya parivAra hoya che. A uparAMta vyaMtara, vANu vyaMtara, ane jyotiSka deva sivAyanA nikAyamAM trAyazciMza (maMtrI purohita Adi) ane kapALa (koTavALa) paNa hoya che. pahelA ane bIjA vaimAnika denA sthAna sudhI devIonI utpatti che. tenI uparanA devalokamAM devIonI utpatti nathI. devIomAM be prakAra hoya che. (1) gRhiNI tarike kArya karatI devIe te parigRhitA devIo ane (2) devasyA tarike jIvana gALatI te aparigrahitA devIo kahevAya che. paramAdhAmI devo je prathama nAraka bhUmimAM upaje che ne traNa nAraka sudhInA jIvone duHkha Ape che temanI, temaja kiSi devanI AtmapariNati ati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 ] vIra-pravacana malIna adhyavasAyavALI heAya che. bhUvanapati ane vyaMtara--vANu vyaMtara devAnI AtmapariNati kRSNanIla-kapAta ane tejolezyAmaya hAya che, pahelA be vimAna sudhI tejolezyA, te pachI traNa vimAnanA devAne padmalezyA ane lAMtadevathI sarvArtha siddhi vimAna sudhInA devAne zulalesyA hAya che. samavAya svarUpa kAlA sahAva niyaI muvvakathaM purisakAraNaM paMca / samavAye sammattaM pata hoi micyutam // ( sanmatisUtra-ttisena vidyAtI) * jainadharmImAM kevaLa karmAMnIja pradhAnatA che kiMvA jaine kevaLa karmo upara ja vizvAsa rAkhIne besanArA che' ema mAnanArA bhUla khAya che. jaina siddhAMtamAM jema karmonuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che tema purUSAnuM paNa che. karmone haDAvavAnA jJAna,dhyAna,--tapajapa,-saiyamAdi aneka upAye batAvavAmAM Avela che. pratyeka kAryanI utpattimAM mAtra ka` ke purUSA eja nahi paNa uparanA zlokamAM sUcavelA pAMca kAraNAno saMyega Avazyaka che. tenA nAma (1) kALa, (2) svabhAva, (3) niyati, (4) purUSakAra ane (5) ka che. e pAMce kAraNa ekabIjAnI sAthe eTalAM badhAM saMkaLAyalA che ke emAMnA eka paNa kAraNanA abhAva kAryaM niSpati thavAmAM aMtarAyabhUta thaI paDe che. A vAtane nIcenAM udAharaNathI tapAsIe. strI bALakane janma Ape che, temAM sauthI prathama kALanI apekSA che, kAraNa ke vinAkALe strI garbha dhAraNa karI zakatI nathI. bIjI' kAraNu svabhAva che, jo temAM bALaka utpanna karavAnA svabhAva haze teAja garbha raheze; nahi te nahiM rahe. trIjI niyati ( avazya bhAva ) je putra utpanna thavAno haze tAja thaze, naDuM te kaIka kAraNa upasthita thaI putrapaNAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 205 garbhanuM parivartana thaI jaze. cothuM purUSakAra (purUSArtha) putra utpanna thavAmAM purUSArthanI paNa jarUra che. kumArI kanyAne putra kadI utpanna na ja thAya. Ama cAre kAraNo hovAnI sAthe karma (bhAga)mAM haze te ja thaze, nahi te garbhanAza paNa thaI jAya; arthAta mAtA pitAnA prayAsa sAthe saMtAnanuM bhAgya jarUrI che. A samavAya ne bIjI rIte vicArIe. pAMca bharata tathA pAMca aravRta rUpa dazakSetronI apekSAe avasarpiNI kALe cotho Are ane utsarpiNI kALe trIje Are-e kALe jIva mokSanuM sAdhana karI kArya kare tethI-kAraNa rUpa mAnyA chatAM prazna thaze ke kema abhavya jIva kAryasiddhi karI mukti pAmatA nathI ? eTale tarata ja bIjuM kAraNa svabhAva svIkAravuM paDaze. enAmAM mokSa. javA rUpa svabhAva ja nathI. pAche prazna thaze ke bhavI jIvamAM to te svabhAva che tenuM kema ? eTale niyati rUpe kAraNa khaDuM thaze; tyAM lagI bhavIpaNuM paNa kAma naja lAge. vaLI prazna thaze ke ANaMda, kAmadeva zrAvakane te paNa hatuM chatAM mekSa kema na pAmyA ? vaLI zreNika rAjA te kSAyika samakitI hatA ne? tyAM cothuM kAraNa pUrvakRta arthAta jJAnAvaraNa Adi ATha karma ADA ubhA. AyuSyane baMdha agAu paDI cUkyuM hatuM eTale ene bhogavyA vinA te AgaLa vadhI zake tema hatuM ja nahIM. te pachI marUdevI mAtAne cAra kAraNa malyA paNa pAMcame udyama yA purUSArtha kaI kIdho nathI chatAM mukti kema prApta thaI? kSapaka zreNie caDhavAne zukala dhyAna dhyAvA rUpa udyama temane karyo che tyAre ja muktine pAmyA che. TUMkamAM kahevAnuM eTaluM ja ke pratyeka kArya niSpattimAM uparokta pAMca kAraNone yoga Avazyaka che. pAMca AMgaLIonI mAphaka bhegA maLI teo kArya sarjana kare che. alabata emAM ochAvattApaNAnI kivA krama ulaTAI javAnI vicitratAo rahelI che. keIka vAra purUSArtha jera karate dekhAya che, te kAIkavAra karmanuM prAbalya daSTigocara thAya che. A saMbaMdhamAM upadeza prAsAda graMthamAM zrI vijayalakSmI sUri mahArAje vistArathI dAkhalA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 ] vIra-pravacana dalile TAMkI suMdara rIte svarUpe raju karyuM che. darekanuM juduM juduM baLa dAkhavI saravALe sarvane ekatra karI kAryasiddhimAM kevA upayogI thaI paDe che te viSayamAM kathAnake paNa AlekhyA che. naya pramANa ane nipekSA svarUpa jJAnane hetu dravya (vastu) nA anaMta dharma-svabhAva-paryAyosthitio-guNa jANavAne che. te jJAna be prakAranuM pramANa (sAbitI) thI thaI zake, (1) pratyakSa pramANamAM zrI siddha tathA zrI kevalI paramAtmAonuM kevalajJAna, muni mahArAjanuM mana:paryAya jJAna ane cAre gatinA jIvananuM avadhi jJAna samAya che, jyAre (2) pakSa pramANamAM mAtra mati (buddhi ke tafmaya) jJAna ane mRta (Agama) jJAna samAya che. pratyakSa pramANamAM thatA jJAna Atma pratyakSa thatAM hovAthI zuddha ja hoya che; paNa parokSa evA mati ane zruta zuddha ja hoya tevuM hatuM nathI. vaLI avadhi paNa azuddha hoI zake che. TUMkamAM kahIye te Atma pratyakSa jJAna teja sAcuM pratyakSa che, jyAre indriya pratyakSa te sAcuM pratyakSa nathI; paNa parela che. tenA traNa vibhAga nimna prakAre thAya che. (1) anumAna-nizAnI ke cinha joI thatuM jJAna; dAkhalA tarike dhumADe jaI agni saMbaMdhI thatuM jJAna. (2) Agama-zAstranA AdhArathI thatuM jJAna (3) upamAna-kaI padArthane bIjI upamA ApI oLakhAvavAthI thatuM jJAna- A sthitimAM jaina tatvajJAna ya viSayanA prAraMbhamAM nizcaya vyavahAra rUpa be bhAga pADe che. nizcaya mArga dvAre vastunA hamezanA (kAyamanA-sthAyI) dharmo eTale cokkasa kudaratI guNane vicAra kare che ane vyavahAra mArgadvArA teja vastunA akuda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 207 ratI dharmo ( manAelA dharmo ) upayAga-apekSA Adi rUpa, ne vicAra kare che. dAkhalA tirake ' A mATInA ghaDA che' e nizcaya naya ane .C ,, A pANInA ghaDe che' te vyavahAra naya; emAM samajavAnuM e che ke ghaDe tA mATInA che, paNa tenA upayeAga pANI bharavAmAM karelA che. uparokta nizcaya nayanA be vibhAga-(1) dravyArthika eTale dravyanI apekSAe sAmAnya guNunA vicAra ane (2) paryAyArthika eTale vastunA badalAtI sthitienI apekSAe sAmAnya guNane vicAra. AtmA sa sarakhA che e dravyArthika nizcayanaya. AtmA nAmanuM dravya sa jIneAmAM eka ja che. eka sarakhu che-eka prakAranA padArthanuM baneluM che. " jIveAnA svabhAva ane raMga judA judA che" e paryAyarthika niya nayanuM vAkaya. jIvA jemAM AtmA dravya sarakhuM che chatAM prakRti pundgalanI bhinnatA che mATe. jIvAmAMnA keTalAka zAMta che, keTalAka gaMbhIra che, keTalAka jJAnI che, keTalAka krodhI che, keTalAka ghauMvarNA che vi. have vastu-padArthanA sAmAnya-vizeSa dharmo samajatAM vAra nahIM lAge. vizeSa dharma eTale vastunA peAtAnA khAsa dharmo-guNA ane sAmAnya dha eTale vastunA badalAnA temaja anya vastu apekSAe tenA dharmAMguNA. arthAt sAmAnya-vyavahAra ane vizeSa-nizcaya jyAM sAmAnya che tyAMja apekSAthI vizeSa paNa che. AthI naya eTale abhiprAya-padArthInuM jJAna meLavavA mA` matAvanAra. agara teA kheAlanAranA abhiprAya. eka rIte jotAM nayanI gaNatrI thaI zake nahiM, kahyuM che ke navA vacaLapadA tAvA krutti nathavAyA eTale ke jeTalA vacanaprayAgA che teTalA nace che. '' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com parAkSa pramANa ( iMdriya ke mana dvArA thatuM jJAna ) maMti nizcayanavizeSaguNa khAsa ane kAyamanA kudaratI dharmo ' T zruta ( mati, zruta, avidhanI kasoTI ) dravyArthika nizcayanaya dravya apekSAe nitya dharmAM nagama (1) sagraha ( 2 ) jJAna ( jJeya vastu ke dravya sabaMdhI ) avidha 1 vyavahAra ( 3 ) pratyakSa pramANa ( AtmasAkSIe thatuM jJAna ) naya (abhiprAya--apekSA-draSTibindu) *phebrusutra (4) mana:paryAya pA~yArthika nizcayanaya vicAraNIya dravyanI pragati, vikRti, Adine laI khalAtA dharmA zabda (5) 1 kevala vyavahAranaya sAmAnya gu upayAga, sthiti, guNu, vyavahAra AdinA apekSAtmaka dhAM samabhirUddha ( 6 ) eva'bhUta (9) 208] vIra-pravacana Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-stravacana | [ ra09 RjusUtra nayane kAIka AcAryo dvavyArthika nayane paNa bhAga gaNe che. vaLI vyavahAra naya mukhya vibhAga tarika judo AvyA ane pharI dravyArthika nayanA peTA vibhAga tarike AvyA. mukhya vibhAga tarike te dravyanA vyavahAru upayoga Adi apekSA vicAranAra che jyAre peTA vibhAga tarikenI vyAkhyA to AgaLa Avaze. (1) naigama -- pA pA simana eka daSTithI nahi paNa sarva draSTithI vicAra karanAra. A naya jagatanA vyavahAramAM vizeSa vaparAya che. A nayathI vicAranAra sAmAnya ane vizeSa guNane judI judI rIte vicAratA nathI, paNa te guNone samanvaya kare che; AthI ema samajavAnuM nathI ke A naya kAMI bheda grahaNa karato nathI. dAkhalA tarIke karI. Ane naigama nathI vicAra karanAra vanaspati tarIkenA sAmAnya dharmane vicAra karI laI, kerI athavA AMbAnA vizeSa (khAsa) guNane vicAra kare che. kerI letAM khAsa vanaspati batAvI eTalA aMze bhedane grahaNa karyo. TUMkamAM A naya dravyanA sAmAnya ane vizeSa banne prakAranA guNene vicAraka che. (2) saMgraha naya-dravyanA vizeSa guNa hovA chatAM te tarapha udAsIna rahI mAtra sAmAnya dharmane mahatva ApI te draSTie vicAranAra ethI A naya vizeSa nAmanA padArthane jUdo mAnatA nathI, mAtra nAmAntara gaNe che. A naya dravyanI jAti-samUhadarzaka che. dAkhalA tarIke jIva. jIvane samudAya tarIke mAtra vicAra A naya dvArA thAya che ane temAM judI judI jAtinA chAne samAveza thAya che; chatAM judA judA tarike jIvane vicAra thaI zakato nathI. (3) vyavahAra naya-A draSTithI vicAranAra sAmAnya guNa hevA chatAM tene upekSI mAtra vizeSa guNane mahattva ApIne vicAra kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ] vIra-pravacana eTale A naya saMgraha dvArA jAtinA vicAra thayA pachI peTAjAtine vicAra karavA upayAgI che. jIvanA sAmAnya svarUpanA vicAra karI cAre gatinA ( deva, manuSya, tiryaMca, nAraka ) jIvasvarUpanA vicAra kare che. eTale ke saMgraha dravyanA sAmAnya dharmane ane vyavahAra vizeSa dharmane dAkhave che, athAt dravyanA jAti guNane vicAra saMgrahanaya ane tenI peTAjAti vi. ne vicAra vyavahAra kare che. (4) Rsutra naya A draSTithI vicAraka dravyanA bhUtakALa te bhaviSya kALanA dharmo jANyA chatAM tenI upekSA karI mAtra vamAna dharmanA vicAra kare che. vastunnAna mATenA nAma, sthApanA, dravya ane bhAva nAmanA cAra nikSepomAMthI mAtra bhAvanikSepaneAja vicAra karanAra A naya che. A nayathI vicArela vastunA dharmo teja vakhate satya che, paNa anya kALe te asatya che. AthI karI A naya dvArA utpanna thayela jJAna ati sa Mkucita che. uparAMta cAra naya vAcya ( je vastune vicAra karI kheAlavAnu che te ) mATe upayogI che; jyAre chevaTanA traNa nayeA vAcaka (elanAra)te upayAgI che. (5) zabda naya-samAnA zabdone eka amAM upayega karavA mATe A naya che. kuMbha, kaLaza, ghaTa, sarvane dhaDAnA arthAMmAM vAparavA temaja vastra, paTa, kapa, lugaDu' sarvAMne kapaDAnA arthamAM vAparavA te A nayanA abhiprAya che. A naya zabdASa, vyAkaraNa AdinA anAvanAra mATe upayAgI che. (6) samabhirUDha--samAnArthI zabdonA eka upayoga na gaNatAM paryAya bheda mAne che; eTale ke zabdanA dhAtu (mULa) ane tenAM a UparathI pratipAdana thatA amAMja zabda vAparavA mATe A nayanA abhiprAya che. iMdra=saMpattinA svAmI, za=ati baLavAna, puraMdara=zaherane nAza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [211 -- - karanAra, Ama judA judA arthamAM A ekAryavAcI zabdano upayoga na gaNatAM jUdA jUda artha rahe che. (7) evaMbhUta naya-samAnArthI zabdane eka Upayoga na gaNatAM paryAyabheda mAnavA UparAMta A naya te zabdanA mULa dhAtunA artha pramANenI kriyAmAM pravRtta heIe tyAre te zabda vAparavAnuM samajAvanAra abhiprAya che. pUjArI=pUjA karanAra; jyAre pUjA karate heya tyAre pUjArI ane pachI tene pUjArI na gaNavo. puraMdara (%) jyAre duzmanane jItI tenA nagarane nAza karatA hoya tyAre ja te puraMdara; nahi te nahi. zabda naya samAnArthI zabdo eka arthamAM vAparanAra abhiprAyane; samabhirUDha samAnArthI zabdane te zabdanA dhAtunA artha mujaba dharmagrahaNa karanAra abhiprAyane, ane evaMbhUta samAnArthI zabda tenA mULa dhAtunA artha mujabanI kriyA karatA dharma grahaNa karanAra abhiprAya che. AmAM zabdanaya, zabdakoza tathA vyAkaraNa kartAone upayogI che, jyAre samarUiDha ane evabhUtanaya zabdanA mULa dhAtu uparathI zabda banAvanArane upayogI che. naya te saMpUrNa satya nathI, paNa aMzathI satya che, tethI te nathI pramANa ke nathI apramANa. sAte naya sarva vastune saMpUrNataH vicAranAra che. A sAta naya uparAMta sAna naya ane kriyA naya paNa che, ane tene samAveza uparokta sAtamAM nathI, kemake e ubhayane viSaya saMkucita che. ene paNa vicAra AdhyAtmika vikAsa athe jaina tatvajJAnIoe karyo che. jJAna naya mekSa aMge pitAnI pradhAnatA batAve che ane kriyA naya pitAnI tevIja pradhAnatA darzAve che. paNa tema thatAM te nya maTI nayAbhAsa thaI jAya che, eTale ekAdanI pradhAnatA na Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 ] vIra-pravacana jotAM jeTalI jJAnanI mukhyatA eTalIja kriyAnI pazu che, tethIja 'jJAnayiAmyAM mekSa: ' e sUtranI racanA yogya che ema svIkArIe tyAre ubhaya naya tarike gaNI zakAya. vastunA anaMta dharmamAMnA ekane mukhya tarIke UpayeAga karatAM. bAkInAnuM astitva mAnI laI te paratve UdAsIna rahI mukhya tarike svIkArela dharmanA vicAra karavA te dRSTibiMdu ke abhiprAya teja naya kahevAya. vastunA anaMta dharmomAMthI ekane ja dharma mAnI lai bAkInA dhonI UpekSA karI ane tene niSedha karavAne vicAra karavA te dRSTibiMdu ke abhiprAya te kunaya athavA nayAbhAsa kahevAya. (1) naigama nayAbhAsa vastunA sarvAM dhamaeNne niSedha mAnI mAtra sAmAnya ane vizeSa dharmeneja mAne ane keTalIka vizeSa dharmone judA mAne jyAre kharI rIte tema nathI. vakhata sAmAnya (2) saMgraha nayAbhAsa vastunA sarvAM dharmAne niSedha karI mAtra sAmAnya dharmarUpa jAtine mAne; paNa vizeSa dharUpa peTAjAtine na mATe. Ama ane tA vicAra bheda vadhe, kAraNake vizeSa dharmAM vinA sAmAnya dharmane vicAra na thaI zake. bALakeA padArtho pADe zikhe che te paNa sAmAnya guNu ane khAsa (vizeSa) guNa viSe samaje che advaitavAdIne AmAM samAveza thAya che. (3) vyavahAra nayAbhAsa vastunA sarva dharmanA niSedha karI mAtra vizeSa dharmAMte ja mAne. A rIte vicAratAM vastunA dravyaguNa cArvAka matanI mAphaka khoTI rIte batAvAya, (4) RjusUtra nayAbhAsa vastunA sa` dharmanA niSedha karI mAtra vamAna dharmanA vicAra karAya tene mAne; Ama mAnatAM bauddhadharmane kSaNikavAda astitvamAM Ave. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 213 (5) zabda nayAbhAsa ekArtha (samAnArthI zabdane upayoga jAti-kALa-vacana-bhedAdine vicAra kyAM vagara karavAmAM Ave te abhiprAya (6) samabhirUDha nayAbhAsa samAnArthI zabdane upayoga te zabdanA mULadhAtunA artha pramANuja thAya, paNa tene anya artha thAya tene na mAne te abhiprAya. (7) evaMbhUta nayAbhAsa samAnArthI zabdono upayoga te zabdanA mULadhAtunA artha pramANe paNa na karatAM teja arthamAM kriyA karAtI hoya te arthamAM ane bIjA koI arthamAM upayoga na mAne te abhiprAya. upasaMhAra karatAM vicArI laIe ke prathamanA cAra naya vAca upayogI ane pAchaLanA traNa vAcaka upayogI che. tatvajJAnanA vicAra arthe prathamanA cAra khAsa jarUranA che ane bAkInA traNa bhASA ke vyAkaraNa racanAre kivA zabdakeASa banAvanAra ane zabdadhAtu artha zodhaka Adi mATe khAsa jarUranA che. tatvajJAna zabdomAM vicArAnuM hevAthI ane graMthamAM lakhAtuM hovAthI sAte nayane vicAra sAthe ja karavAnuM che, kemake bhASAdine upayoga tatvajJAnamAM karavo paDe che. uparikta sAta naya mahemAMhe eka bIjAne teDanAra che ane te dRSTie te sarva nayAbhAsa che; paNa sastunA vicAramAM dRSTibiMdu apekSAabhiprAya Adie dareka naya pramANe judA judA prakAre tene vicAra karI te sarvane samanvaya karavo teja nayavAdano sAra che. A pramANe na eka bIjAnA vireAdhI chatAM apekSA draSTithI teja na vastunuM saMpUrNataH jJAna ApanAra che ane tethI tatvajJAnanA vicAra mATe te upayogI che. (1) nAmanize-AkAra tathA guNa rahita vastune mAtra nAme karI bolAvavuM. siddha vaDa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana (2) sthApanAnikSepa-vastumAM kAika vastunA AkAra dekhI tene te vastu kahevI te. pASANanI mUrti 214 (3) dravyanikSepa-nAma, AkAra, te sthApanA guNu haiAvA chatAM AtmApayega na heAya te. ajJAnI jIva. (4) bhAvanikSepa-nAma, sthApanA, lakSaNa, guNa, upayega sahita vastu yA padArtho te. jJAnI AtmA. nikSepA lAgu pADavAnI rIta-' arihaMta ' zabda para nimna prakAre paDI zake. kAikanuM arihaMta evuM nAma che te pahelA nAma arihaMta nikSepa, arihaMtanI pratimA yA muti te sthApanA arihaMta rUpa khIjo nikSepa: jyAM sudhI chadma avasthAmAM varte che tyAM sudhI trIjo dravya nikSepa; kevaLa jJAna pAmI leAkAleAkanA bhAva jANe tyAre ceAthe bhAva arihaMta nikSepa. naya lAgu pADavAnI rIta ' siddha ' zabda para nimna prakAre paDI zake. 1 naigama mate sarva jIva siddha che kemake sajIvanA AThe rUcaka pradeza siddha samAna nirmaLa che. 2 sagraha nA kahe che ke je sa jIvanI sattA siddha samAna che eNe pathyayAki nace karI ka` sahita. avasthA te TALIne dravyArthika naye karI siddha avasthA aMgIkAra karI. 3 vyavahAra nA kahe che ke vidyA labdhi pramukha guNe karI siddha thayA te siddh. RRjutra naya khelyA ke jeNe potAnA AtmAnI siddhapaNAnI sattA oLakhI ane dhyAnatA upayega paNa teja varte che te samaye te jIva siddha jANavA. e naye samikatI jIva siddha samAna che. zabda nayanA mate zuddha zukala dhyAna pariNAma nAmAki nikSepe te siddha. samabhirUDha je kevalajJAna, kevaLadarzIna, yathAkhyAta cAritra e guNe sahita te siddha jANavA, e naye teramA camA guNu ThANAnA kaivalIne siddha kathA. evabhUta naya kahe che ke jenA saphaLa ka` kSaya thaI lAkane aMte virAjamAna aSTasa'panna te sidhdha jANavA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana syAdvAda yAne anekAMtavAda. syAdvAda (anekAMtavAda)nuM prAdhAnya jaina darzanamAM eTaluM badhuM karavAmAM AvyuM che ke jene lIdhe jaina darzana ' syAdvAda darzana' athavA anekAMta darzana ' nAmathI paNa eLakhAya che. vividha matavAdIonA draSTibiMdu samajavAmAM anekAMtavAda jevI sahAya kare che tevI sahAya kAipaNa ekAMtavAda na ApI zake e sahaja samajAya tevuM che. < [ 215 A syAdvAdanuM yathAsthita svarUpa nahIM samajavAne kAraNe keTalAkAe ene sazayavAda tarike eLakhAvyo che, paraMtu vastutaH 'syAdvAda' e saMzayavAda nathI. saMzaya tA enuM nAma che ke 'eka vastu kAi cAkkasa rUpe samajavAmAM na Ave.' adhArAmAM kAMi lAMbI lAMkhI vastu joIne vicAra utpanna thAya ke A dAraDI che ke sarpa ' athavA dUrathI lAkaDAnA ThuThA jevuM kAMI dekhI vicAra thAya ke 'A mANusa che ke lAkaDuM, AnuM nAma saMzaya ' che. AmAM sarpa ke deraDI, kivA lAkaDuM ke mANasa saMbaMdhI kaipaNa niSNuya karavAmAM AvelA na heAvAthI saMzayanu astitva che, paraMtu syAdvAdamAM AvuM kaMIja nathI. ekha sakSepamAM vyAkhyA karIe to A pramANe karI zakAya. < ekasmin vastuni sApekSarityA sApekSarityA viruddhnaanaadhrmstrIjAtte tti cAdA' eka padArthamAM apekSApUrvaka virUdhdha nAnA prakAranA dharmone svIkAra karavA enuM nAma syAdvAda che. saMsAranA tamAma padArthomAM aneka dharmo rahelA che. jo sAkSepa rItithI A dharmAnu' avalAkana karavAmAM Ave te temAM te dharmonI satyatA jarUra jaNAze, aneka dharmo athavA vividha guNA ekaja vastumAM zI rIte rahI zake e upalaka draSTithI jotA ghaNA vidvAne nathI samajI zakyA; tethI teoe syAdavAdane anizritavAda tarike lakhI nAMkhI gaMbhIra pramAda sevyeA che. Ane sthAne mArikAIthI dhyAnapUrvaka jo syAdvAdanA sidhdhAMta samajavAmAM Ave te AkSepane jarA mAtra sthAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ] vIra-pravacana rahetuM nathI. dAkhalA tirake vAlukA (ratI) bhAre che, temaja halakI paNa che; loTa vigere cIjonI apekSAe te bhAre che, temaja zIlA vigere vastuonI apekSAe halakI paNa che. emAM rahela draSTibiMdu samajavAnI jarUra che. kAI mANasane 105 DIgrI sudhI caDhI utarelA tAva 102 DIgrI rahyo hAya te vakhate prazna pUchanArane eche temaja vadhArepaNu kahI zakAya. 105 DIgrInI apekSAe AchA ane 99 / DIgrInI apekSAe vizeSa paNa kahevAya temAM khATuM zuM? mANasa eka hAvA chatAM te vividha dharmAM--saMbadhA--thI saMkaLAyelA heAya che, te pitA che, tema putra paNa che, bhatrIjo che, tema kAkA paNa che, A dharmAM paraspara virUddha hAvA chatAM ekaja vyaktimAM lAbhe che, Ama chatAM apekSA pUrNAMka te tarapha draSTi karavAmAM Ave te emAM asaMbaddha jevuM kaIja nathI. jema svaputranI apekSAe peAte pitA che, tema svapitAnI apekSAe peAte putra paNa che, ane tevIja rIte apekSAthI khIjA dharmAnuM paNa samajI levuM. AvIja rIte duniyAnA tamAma padArthAMmAM--AkAzathI laine dIpaka pa`tamAM sApekSa rIte nityatva, anityatva, prameyatva, vAcyatva, Adi dharmAM rahelA ApaNe joI zakIe chIe; ane te tyAM sudhI ke AtmA jevI nitya gaNAtI vastumAM paNa je syAddAnI draSTi lAgu karavAmAM Ave te tyAM paNa ukta dharmo jarUra guAze. A pramANe tama.ma vastuomAM sApekSa rItyA aneka dharmo rahelA heAvAthI ja zrImAna umAsvAti vAcake dravyanuM lakSaNa utpAda (utpanna thavuM), vyaya (nAza pAmavuM) ane dhrauvya (haiyAta hovuM) rUpa traNa padma dvArA AdhyuM che. syAdvAdazailIthI A lakSaNa ApaNe jIva upara braTAvIe, AtmA yapi dravyArthi ka nayanI apekSAe nitya che, parantu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 217 paryAyArthikanayanI apekSAe anitya paNa mAnavo paDaze; jemake kaI saMsArI jIva puNyanI adhikatAnA samaye jyAre manuSya gati choDIne devayonimAM jAya che tyAre devagatimAM utpAda ane manuSyagatimAM vyaya. thayo kahevAya che arthAta manuSya paryAya naSTa thaI devapaNanA paryAyarUpe utpanna thAya che; paraMtu banne gatimAM cetanA dharma te sthAyI ane kAyama ja rahe che. AthI AtmAmAM kathaMcita nityatva ane kathaMcita anityatvane svIkAra jarUra karavo paDaze. A to caitanyanuM draSTAMta ApyuM, paraMtu jaDa padArthomAM paNa upara jaNAveluM dravyanuM lakSaNa cAThAda zailithI lAgu pADI zakAya che. senAnI mudrikA (vIMTI)nuM udAharaNa laIe. mudrikAne gaLAvI kuMDaLa banAvyAM. mudrikAne gaLAvatAM vIMTIpaNAne vyaya ane kuMDaLanA AkArane utpAda thAya che. paNa senApaNuM te ubhaya prasaMge kAyama ja rahe che. Ama duniyAnA tamAma padArthomAM nitya, anitya ane dhruvanI apekSAe A dravyanuM lakSaNa ghaTe che. enuM nAma ja syAdvAda zailI che. ekAMta nitya ke ekAMta anitya kaI padArtha mAnI zakAya ja nahIM. mudrikA gALIne kuMDaLa banAvatAM je kaMI pheraphAra thAya che te mAtra AkAramAM ja ane nahIM ke mukikAnI tamAma vastumAM. ekAMta nitya te tyAre ja manAya ke mudrikAnuM svarUpa game te vakhate jevuM ne tevuM kAyama rahetuM hoya, gALavA ke toDavA chatAM badalAtuM na hoya. tema ekAMta anitya paNa tyAre ja manAya ke mudrikAne teDatAM ke gALatAM sarvathA teno nAza thate hoya; temAMne eka aMza paNa bIjI vastumAM (kuMDaLamAM) na AvatuM hoya. ema banavuM zakya ja nathI. tethI ja bhAra mUkIne kahevuM paDe che ke tamAma padArthomAM nityatva, anityatva, prameyatva, vAcyatva Adi dharmo rahelA che. e dharmone sAkSepa rItithI svIkAra kare-e dharmo ne sAkSepa draSTie jevA enuM nAma ja : syAdvAda che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 ] vIra-pravacana ekasmin vastuni viruddhadharmasya samAvezaH syAdvAdaH / viruddha dharmasyapratipAdanaparaH vakturabhiprAyavazeSaH syAdvAdaH athavA vastusvarupa pratipAdanaparaH zrutavikalpaH syAdvAda athavA ekaikasmin vastuni sapratipakSAnekadharmasvarUpapratipAdanaparaH syAdvAdaH ekasmin jIvAjIvAdau viruddhaM yad dharmadvayaM nityAnityAstitvanAstitvopAdeyAnupAdeyAbhilApya nibhilApyAdi lakSaNaM tat pratipAdanaparaH zrutavikalpaH syAdvAdaH pati utpatti vipatti prAEti sa ca Ama vividha rUpe syAdvAdanI vyAkhyA karAyelI che; chatAM sArAMzamAM kaMI khAsa phera paDatA nathI. ahIM jarA paryAyanA svarUpanuM AchuM digdarzana karavuM jarUrI che. je utpati ane nAzane pAme che tene paryAya kahe che. paryAyanA e bheda sahabhAvI ane kramabhAvI. sahabhAvIne guNa tarike oLakhavAmAM Ave che; jyAre kramabhAvIne teA paryAya nAmathI ja kheAlAvAya che. vijJAna vyaktitva, zaktitva vIgere AtmAnA sahabhAvI paryAya guNa che; jyAre sukha-du;kha harSoM-zAka vigere kramabhAvI paryAya che. Ama paryAya syAdvAda. zailImAM mahatvanA bhAga bhajave che, ane aMtA-dharmAsmina mATe sauyamaneAntaH eTale jemAM aneka dharma che te anekAMtavAda. ekAMgI uttara e kyAre ya. pazu apUNu ja hAya che; kAraNa ke kAipaNa vastu haMmezAM e avasthAmAM rahetI ja nathI, tethI uttara rkivA vana sApekSa ja rahevAnuM. AvuM vana sAta rIte karI zakAya che mATe e patine . saptabha'gI ' nAmathI paNa oLakhavAmAM Ave che. kAipaNa vastunuM vana karatAM dravya-kSetra-kALa ane bhAva rUpa cAra prakAranI apekSA para dhyAna rAkhavu paDe che. te sAta prakArane krama nIce mujaba che. t (1) kAIpaNa eka vastu sabadhe khelatAM A apekSA catuSTayA-nusAra vastunuM astitva che ema kahevu te pahelA prakAra. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 219 | (2) bIjI ekAda vastunA upalI apekSA catuSTayAnusAra astitvanI draSTie pahelI vastunuM astitva nathI ema kahevuM te bIjo prakAra. (3) koIpaNa vastune mATe bIjI be vastunA sApekSa catuSTayAnusAra astitva kivA nyatva kahevuM e trIjo prakAra. (4) koIpaNa vastunI bAbatamAM anya be vastunA AkSepa catuSTayAnusAra ekadama uttara ApavA azakaya hovAthI avakatavya che te cothe prakAra. (5) koI vastune mATe bIjI be vastuonI draSTie besavuM azakya, paNa e vastunI draSTie ati pakSe uttara Ape e. pAMcamo prakAra, (6) koI vastune mATe bIjI be vastuonI draSTie besavuM che azakya, paNa eka vastunI draSTie nAstipakSe uttara Apavo e cho prakAra. (7) koIpaNa vastune mATe bIjI be vastunI draSTie ekI sAthe kahevuM azakya, paNa anukrame astinAstipaNe uttara Apavo e sAtamo prakAra. A sAta paddhati vaDe tarka calAvyA pachI je sAra nikaLe te. khare che ema kahevAno harakata nathI. ekaMdare sApekSAtmaka vicAra karavAnI A sarvAMgika paddhati hovAthI te atyaMta pariNAmakAraka che. enA prazaMsakamAM De. bhAMDArakara, mahAtmA gAMdhIjI temaja keTalAye pAzcAtya ne pauvatya paMDitanA nAme che. uparanI sAta paddhattine cAta' zabdathI aMkti karavAmAM AvatI hovAthI enuM nAma syAdvAda paddhatti che, vidhi pratiSedhAdi koIpaNa vidhAna sAta prakAre ne apekSA catuSTayasaha karavuM eja A paddhatinuM rahasya che. sRSTi, pravAhanI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 ] vIra-pravacana draSTie anAghanata che; paNa paryAyataH kSaNavinazvara che. Atma tatvanA mULabhUta guNanI draSTie sarva jIvAtmA eka che, paNa karmabaMdhanA bhinnatvane lIdhe te aneka paNa che. A pramANe sarva apekSAo lakSamAM laI ne siddhAMta sthApavo eja anekAMtavAda. gujarAtanA samartha vidvAna pro. AnaMdazaMkara bApubhAI dhruva kahe che ke- syAdvAda ekIkaraNanuM draSTibiMdu amArI hAme upasthita kare che. vividha draSTibiMduo dvArA nirIkSaNa karyA vagara kaI vastu saMpUrNa svarUpe samajavAmAM AvI zake nahIM. darzanazAstranA mukhya adhyApaka zrIyuta phaNIbhUSaNa adhIkArI jaNAve che ke--myAvAdane siddhAMta ghaNe mahatvapUrNa ane kheMcANakAraka che. e siddhAMtamAM jene dharmanI vizeSatA tarI Ave che, eja " syAdvAda" jenA darzananI aditiya sthiti pragaTa kare che, syAddavAda eka bhAre satya tarapha ApaNane dorI jAya che. vizvanA athavA tenA koI eka bhAgane jovA mATe mAtra eka draSTikoNa sarvathA pUrNa na lakhI zakAya. bhinna bhinna draSTikoNathI joIe toja akhaMDa satya joI zakIe. kharuM jotAM A vizva asaMkhya tatte tathA paryAnA samudAya rUpa che ane ApaNuM paricita dRSTikoNathI bhAgye ja pUrNa satya pAmI zakIe. kevala sarvajJa ja pUrNa satyane pUrNapaNe jANI zake che. e saMbaMdhamAM zrImalisenanA nimna vacane zAda rAkhavA jevAM che. "he bhagavAna ! Apane siddhAMta niSpakSa che kAraNa ke eka ja vastu keTalI asaMkhya draSTithI joI zakAya che te Ape amane batAvyuM che. pelAo ke je kevaLa siddhAMta bhedanI khAtara parasparamAM IrSyA-matsara dharAve che te sthiti ApanA cAThAda darzanamAM nathI saMbhavatI," AvI rIte mahepAdhyAya pati gaMganAtha, De. . para che ane hIMdI bhASAnA dhuraMdhara paMDita zrI mahAvIraprasAdajI vagerenA vacane TAMkI zakAya. pUrvAcAryonA abhiprAya te saMkhyAbaMdha maLI zake tema che chatAM jA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 221 NIne bAju para rAkhyA che. jyAre anya darzananA vidvAnane A mata che teA pachI e syAdvAda zailI mATe vadhAre kahevAnuM hoya ja zAnuM ? ene saMzayavAda tarike mAnanArA kuvA adhAre athaDAya che enA sahaja khyAla uparanA ullekhAthI AvI zakaze. jainadarzana mAM ukta sAta paddhati nIcenA padeAthI Alekhita daSTigAcara thAya che-(2) sAta asti (2) cAt nAsti (3) sthAt stinaasti (4) syAt avaktavya, (5) syAt asti avaktavya (6) syAt nAsti avaktavya (9) syAt astinAsti avaktavya. jaina darzInamAM A syAdvAdanA siddhAMtanuM mULa jovA jatAM mAluma paDe che ke ati prAcIna samayathI tIrthaMkara paramAtmAe pravartAvatA AvelA che ane 2463 varSo pahelAM carama tIrthaMkara zro mahAvIradeve e siddhAMtanA upadeza dIdhA hatA, tenuM svarUpa-vana ane vyAkhyA bhagavatI sUtra * samavAyAMga sUtra' * anuyAga dvAra pramANabhUta graMthAmAM dRSTigAcara 2 * sUtra '' prajJApanA thAya che. . sUtra ' Adi ceAthA saikAmAM thaI gayelA yugapradhAna bhadrabAhu svAmIe A siddhAMtanuM vivaraNu prAkRta TIkA * sUtrakRtAMga niyukti'mAM kareluM che. ' prakhyAta jaina nyAyAcAya zrI siddhasena divAkarajIe peAtAnA prasiddha * sanmatita'mAM e sabaMdhI vivaraNa kareluM che. ' * ( zrI jInabhadra gaNi kSamAzramaNe * vizeSAvAzyaka bhASya ' mAM ane zrI samatabhadre * Apta mImAMsA ' mAM paNa AnuM vivaraNa kareluM che. A. sivAya khInna prasiddha nyAyavettAe jevA ke haribhadrasUri, buddhisAgara- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 ] vIra-pravacana sUsara, devasUra, hemacaMdrasUri ane ' zyAdavAda maMjarI ' nA ko suvikhyAta mallisenasUrie A siddhAMta para potAnuM lakSya ApyuM che. Ama anekAMtavAdanu mahatva ne pratiSThA varNavyA jAya tema nathI. emAM satya ane ahiMsA samAyelA che e bhAgyeja kahevuM paDe tema che, vizvanuM yathArtha rUpe avalAkana karavAne mATe anekAMta vAda divyacakSu rUpa che. enA abhAveja aneka matamatAMtarAnA-khaMDanamaMDananA jhaghaDAe udbhavyA che. satyane zAzvata sanAtana mA ciMdhavA syAdvAda sama che. deha zuddhine mATe jema snAnanI jarUra che tema vicAra zuddhine mATe anekAMtavAda (syAdvAda) eTaleAja A vasyaka che. sanaprarUpita anekAMtavAdanA pratApe ApaNA azuddhinAmatAbhimAnanA-ane kadAgrahanA---maLa dhAvAI jAya ane jainazAsana- syAdvAda darzana-vizvamAM vijayavatuM nivaDe evI emAM zakti che. guNasthAna viSe guNA ( AtmazaktionA nA sthAnane arthAt vikAsanI kramika avasthAone guNa sthAna kahe che. jainazAstramAM guNasthAna zabdanI matalaba Atmika zaktionA AvirbhAvatI caDhatI utaratI avasthA e che. AtmAnuM vAstavika svarUpa te zuddha caitanya ane pUrNAnaMdamaya che, paNa tenA upara jyAM sudhI tIvra AvaraNarUpa ghana vAdaLAnI ghaTA chavAyelI hoya tyAM sudhI tenu asala svarUpa dekhAtuM nathI. AvaraNAnI tIvratA vadhAremAM vadhAre heAya tyAre AtmA prAthamika avasthAmAM arthAta taddana avikasita avasthAmAM paDayA rahe che. ane jyAre AvaraNu bilakula nAza pAmI jAya che tyAre AtmA vikAsanI carama avasthAmAM athAt zuddha svarUpanI pUrNutAmAM vA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 223 thaI jAya che. ukta prakAranI sthiti vacce AtmA sakhyAtita bhUmikAone anubhava kare che paNa tenuM vargIkaraNa karIne saMkSepamAM 14 vibhAga karavAmAM AvyA che tene cauda guNasthAna kahevAya che. karmAMnA badhA AvaraNAmAM ja mehatu AvaraNa pradhAna che, mAhanI tIvratA te baLavAna dazA para badhA AvaraNAnI tIvratA ne khaLa rahevAnuM jeTale aMze meAhanI nirbaLatA eTale aMze AvaraNAnI nibaLatA. meAhInI khe pradhAna zaktiomAMnI pahelI zakti AtmAne dana karatAM athAt svarUpa pararUpa niya athavA cetanane viveka karatAM aTakAve che. ane bIjI zakti viveka prApta karyA chatAM abyAsa ( para pariti ) thI chUTI svarUpa ke kAI paNa vastunuM yathA darzana (kheAdha ) thayA pachIja e vastune prApta karavAnA ke tajavAnA prayatna karavAmAM Ave che ane te saphaLa thAya che. AdhyAtmika vikAsagAmI AtmA mATe paNa mukhya kheja kAryAM che. prathama svarUpa tathA pararupanu yathA darzana ( bhedajJAna ) karavuM ane bIjuM svarUpamAM sthita thayuM. emAMthI pahelA kAryane rokanAra meAhanI r .. > zakti darzanameAhu ' te nAme ane khIjA kAne rAkanAra meAhanI zakti cAritrameAhu ' ne nAme prasiddha che. pahelI zakti maMda maMdatara ane matama thAya che tyAra pachIja khIja zakti anukrame tevIja thavA lAge che. TuMkamAM kahIe te AtmA svarUpa aena karI le te tene svarUpanI prApti karavAnA mA` maLIja jAya che. avikasita athavA sathA adhaHpatita AtmAnI avasthA e prathama guNasthAna che. emAM upareAkta meAhanI zakti prabaLa hevA cI AtmA e bhUmikA vakhate Adhibhautika utkara bhale game teTalA karI le paNa tenI pravRtti tAttvika lakSyathI sarva prakAre zUnya hAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara4 ] vIra-pravacana che. jevI rIte dizAbramavALo manuSya pUrvane pazcima mAnIne gati kare ane ISTa sthAne nathI pahoMcatA tevI rIte prathama bhUmikAvALA AtmA pararUpane svarUpa samajI tene ja prApta karavA mATe dara kSaNe utsuka rahe che ane viparIta darzana athavA mithyAdraSTinA kAraNabhUta rAgadveSanA prabaLa AghAtanuM pAtra banIne tAttvika sukhathI vaMcita rahe che. eja bhUmikAne jainazAstramAM bahirAtmabhAva athavA mithAdarzana karyuM che. e bhUmikAmAM jeTalA AtmA vartamAna hoya che te badhAnI AdhyAtmika sthiti eka prakAranI nathI hotI. arthAta badhAnI upara samAna rIte mehanI banne zaktionuM Adhipatya hovA chatAM paNa temAM thoDe ghaNe taratamabhAva avazya hoya che. mehane prabhAva koI upara gADhatama te kAI upara gADhatara ane kaI upara tenAthI paNa ochA hoya che. vikAsa kare e prAyaH AtmAne svabhAva che, tethI jyAre paNa mohane prabhAva ocho thavA mAMDe che tyAre te AtmA kAMIka vikAsanI tarapha AgaLa vadhavA mAMDe che, ane tIvratama rAgadveSane kAMIka maMda karate chate mohanI prathama zaktine chinnabhinna karavA yogya AtmabaLa meLavI le che. enuM nAma graMthibheda. graMthibheda. karavo bahu viSama che, rAgadveSanuM tIvratama viSa (graMthi) je ekavAra zithila ke chinnabhinna thaI jAya te pachI samajo ke beDe pAraja; kAraNake thibheda thayA pachI mehanI pradhAna zakti (darzanameha) ne nabaLI paDavAmAM vAra lAgatI nathI ane ekavAra darzanamaha zithila thayo ke cAritramehanI zithilatAne mArga svAbhAvika rIte ja khullA thavA lAge che. eka tarapha rAgadveSa pitAnA pUrNa baLane prayatna kare che; bIjI bAju vikAsAbhimukha AtmA paNa tenA (darzana mahAkliA) prabhAvane ghaTADavA mATe pitAnA vIrya (baLa) ne prayoga kare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 225 che. A AdhyAtmika yuddhamAM eTale mAnasika vikAra ane AtmAnI laDAimAM kyAreka AtmA te| kyAreka pha` vijaya meLave che. A yuddhamAM AtmA nimnalikhita traNa avasthAmAMnI game te ekamAM varte che. kyAreka hAra khAine pAchA paDavAnI, kayAreka hariphAimAM TakI rahevAnI ane kayAreka vijaya meLavI AgaLa vadhavAnI. enu nAmaja saMdharSI kahevAya che. saMdha vikAsanu kAraNa che. graMthibhedanI viSamatA samajAvanAra nIcenuM draSTAMta dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che. traNa pravAsIo kAi ThekANe jatA hatA. vacamAM bhayAnaka aTavImAM ceArA maLyA. eka tA cArAne dekhatAM ja bhAgI gayA, bojo DarIne bhAgyA te nahi paNa teo dvArA pakaDAi gayA, jyAre trIjo te asAdhAraNa khaLa tathA kuzaLatAthI te ceriAne harAvI AgaLa vadhI pRSTa sthAne paheAMcI gayA. mAnasika vikArAnI sAthe AdhyAtmika yuddha karavAmAM je jaya parAjaya thAya che tene gheADA dhaNA khyAla A STAMtathI AvI zake tema che. prathama guNasthAnamAM rahenAra vikAsagAmI evA aneka AtmAe hAya che ke jeoe rAgadveSanA tIvratama vegane thADA dhyAvelA hAya che, paNa meAhanI pradhAna zaktine ( darzanameAhane ) nabaLA pADela nathI hatA. evA AtmAonI AdhyAtmika dRSTi sarvAze AtmAbhimukha na hAvAne lIdhe vastutaH te mithyAdaSTi-viparItaSTi athavA asat diSTa ja kahevAya che paNa e sadRSTinI samipa lai janAra hovAthI svIkAravA ceAgya mAnavAmAM AvI che. medha, viya ane cAritranA ochA vadhatApaNAne dhyAnamAM rAkhI asat dRSTinA cAra bheda pADavAmAM AvyA che. emAM je vamAna hAya che tene pachI sadRSTi prApta karavAmAM vAra lAgatI nathI. 15 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 ] vIra-~vacana sabaMdha savIrya ane saccAritranA taratama bhAva uparathI saddaSTinA paNa cAra vibhAga karavAmAM AvyA che. jemAM mithAdaSTi tyajIne ke mehanI ukta eka yA banne zaktione chatI AgaLa vadhelA sarva vikasita AtmAone samAveza thaI jAya che. e ja vastu TUMkamAM bIjI rIte ema paNa samajAvI zakAya ke jemAM AtmAnA svarUpanuM yathArtha jJAna thayuM hoya ane tenI prApti mATe mukhyapaNe pravRtti thatI hoya te sadaSTi. tethI ulaTuM eTale jemAM AtmAnuM svarUpa na te yathArtha rIte jaNAyuM hoya ane na to tenI prApti mATe pravRtti thatI hoya te asat daSTi. zAstramAM bodha, vIrya ane cAritranA taratamabhAvane lakSyamAM rAkhIne banne draSTinA cAra cAra vibhAga karavAmAM AvyA che. jemAM sarva vikAsazIla AtmAone samAveza thaI jAya che. e ATha draSTinuM varNana vAMcatAM ja AdhyAtmika vikAsanuM svarUpa AMkha sAme khaDuM thAya che. zArIrika ane mAnasika duHkhonI saMvedanAne lIdhe ajANapaNe ja giri-nadI-pASANa nyAyathI jyAre AtmA uparanuM kavaraNa kAMIka zithila thAya che ane tene lIdhe tenA anubhava tathA vilAsanI mAtrA kAMIka vadhe che, tyAre te vikAsagAmI AtmAnA pariNAmenI zuddhi ane kamaLatA kAMIka vadhe che, jene lIdhe te rAgadveSanI tIvatama arthAt durbheda graMthine teDavAnI yogyatA ghaNe aMze prApta karI le che. e aNasamajyA duHkhanA anubhavathI utpanna thaela ati alpa Atmazuddhine jaina zAstramAM yathApravRtikaraNa kahevAmAM AvyuM che. tyArabAda vaLI jyAre Atmazuddhi tathA vIryolasanI mAtrA theDI vadhe che tyAre rAgadveSanI durbheda graMthinuM bhedana karI zakAya che. e graMthibheda karanAra Atmazuddhine "apUrvakaraNa kahevAmAM Ave che, kAraNake evuM karaNa arthAta pariNAma vikAsagAmI AtmAne apUrva arthAta prathama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 227 - - - - - - -- ja prApta thayela hoya che. tenA pachI Atmazuddhi tathA vilAsanuM pramANu kAMIka vadhe che tyAre AtmA mehanI pradhAnazakti arthAt darzana meha upara jarUra vijaya meLave che. jenazAstramAM e vijaya karanArI Atmazuddhine anivRttikaraNa kahevAmAM Avela che. te Atmazuddhi thaI gayA pachI Atma darzanamoha upara vijaya meLavyA vinA nathI ja rahe; arthAta tyArapachIthI te pAchaLa nathI haThate. uparokta traNa prakAranI AtmazuddhiomAM bIjI apUrvakaraNa nAmanI zuddhija atyaMta durlabha che; kAraNake rAgadveSanA tIvratama vegane rokavAnuM ati kadina kArya tenAja dvArA karI zakAya che ke je saheluM nathI. ekavAra e kAryamAM saphaLatA maLI gayA pachI bhale vikAsagAmI AtmA, uparanI keIpaNa bhUmikAthI paDI jAya to paNa te pharI kyArekane kayAreka pitAnA lakSyane arthAt AdhyAtmika pUrva svarUpane prApta karI ja le che. udAharaNa tarike kahIe te kapaDAnI cIkAza dUra karavA jevuM apUrvakaraNa che jyAre kapaDA para lAgela mela ke raja kahADavA jevuM anivRtti karaNa che. cIkAzane dUra karanAra baLaprayoga ja mahattvanuM che. Ama darzanamoha chatAye ke prathama guNasthAnanI samApti thaI jAya che. ema thatAMja vikAsagAmI AtmA svarUpanuM darzana karI le che. tyArathI te vivekI thaI kartavyAkartavyane vAstavika bheda pArakhI le che. e dazAnuM nAma "antarAtmabhAva" kahevAya che, enI prApti bAda AtmA pitAnI aMdara vartatA sUkSama ane svabhAvazuddha paramAtmabhAvane dekhAvA lAge che. e dazA vikAsakramanI thI bhUmikA arthAta cothuM guNasthAna che, jene pAmI AtmA pahelavahelo ja AdhyAtmika zAMti anubhave che. e bhUmikAmAM AdhyAtmika draSTi. yathArtha (AtmasvarUpAbhimukha) hovAne lIdhe vipasarahita hoya che tethI ene jainazAstramAM samyagra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 ] vIra-pravacana dRSTi athavA samyaktva kahela che, ceAthI pachInI badhI bhUmikAe samyadraSTivALIja samajavI; kAraNa ke temAM vikAsa tathA draSTinI zuddhi uttarAttara vadhatIja jAya che. ceAthA guNasthAnamAM svarUpanuM darzana thavAthI AtmAne apUrNAM zAMti maLe che; ane tene vizvAsa Ave che ke have mArA sAdhya viSayaka bhrama dUra thayA; athAtte samaje che ke atyArasudhI huM je paulika ane khAdyasukha mATe talasI rahyo hatA te sukha pariNAme nIrasa, asthira ane tethIja parimita che. suMdara, sthira tathA aparimita sukha te svarUpanI prAptimAM ja che, tethI te vikAsagAmI AtmA svarUpasthiti mATe prayatna karavA mAMDe che. mehanI pradhAnazakti ( darzanameha) te zithila karIne svarUpadarzana karI lIdhA pachI paNa jyAMsudhI tenI bIjI zakti ( cAritrameha ) te zithila karI na zakAya tyAMsudhI svarUpa sthiti prApta thatI nathI. bIjI zaktine mada karavA prayAsa kare che ane leza mAtra zithila kare che tyAre tenI vizeSa utkrAMti thaI jAya che. emAM azamAtra parapariNatine tyAga hAvAthI cAthI bhUmikA karatAM vadhAre zAMti sAMpaDe che enu nAma dezivaratinAmA paMcama guNasthAna che. pAMcamA guNasthAnamAM vikAsagAmI AtmAne ema vicAra thavA lAge che ke jo alpa tyAgathI ja ATalI adhika zAMti maLI teA pachI sa` virati arthAt jaDabhAvAnA sathA tyAgathI keTalI vadhAre zAMti maLe ? e vicArathI prerAi temaja prApta thaela AdhyAtmika zAMtinA anubhavathI baLavAna thata te vikAsagAmI AtmA cAritra meAhane vadhAre zithila karI pahelAM karatAM paNa vizeSa svarUpa sthiratA meLavavAnA prayatna kare che. emAM saphaLa thatAMja tene sarva virati saMyama prApta thAya che. paudagalika lAvA upara mUrchA bilakula rahetI nathI ane tenA badhA vakhata svarUpane prakaTa karavAnA kAmamAM ja vyatIta thAya che. e sarvavirati nAmanu huM guNusthAna che. temAM Atma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [[229 kalyANa uparAMta lokakalyANanI bhAvanA temaja tene anukULa pravRtti paNa thAya che jethI koI kaIvAra thoDe ghaNo pramAda paNa thaI jAya che. je ke vikAsagAmI AtmAne pAMcamA guNasthAna karatAM chaThThAmAM svarUpanuM prakaTIkaraNa vizeSa hovAne lIdhe AdhyAtmika zAMti vadhAreja maLe che chatAM vacce vacce aneka pramAde zAMti meLavavAmAM tene je aDacaNa nAMkhe che tene te sahana karI zakto nathI. tethI ja sarva viratithI prApta thatI zAMtinI sAthe apramAdathI thatI viziSTa zAMtine anubhava karavAnI prabaLa lAlasAthI prerAI te vikAsagAmI AtmA pramAdane tyAga kare che ane svarUpanI abhilASA anukULa evA manana, ciMtana sivAya bIjI badhI pravRttine te tyAga kare che. eja "apramatta saMyata" nAmanuM sAtamuM guNasthAna che. emAM eka bAju apramAda janya utkaTa sukhano anubhava AtmAne te sthitimAM rahevAne utteje che ane bIjI bAju pramAdajanya pUrva vAsanAo tene pitAnI tarapha kheMce che. e kheMcatANamAM vikAsagAmI AtmA keIvAra pramAdanI taMdrA to kaIvAra apramAdanI jAgRtimAM arthAta chaThe ane sAtame guNasthAne anekavAra paDe ane caDe che. jema vamaLamAM paDeluM lAkaDuM ke vaMTALIe caDela taNakhaluM ahIM tahIM calAyamAna thAya che teja prakAre chaThThA ane sAtamA guNasthAna vakhate vikAsagAmI AtmA asthira thaI jAya che. pramAdanI sAthe thanAra e AMtarika yuddha vakhate vikAsagAmI AtmA je pitAnuM cAritrabaLa vizeSa prakAzita kare te pachI te pralobhanene vaTAvI vizeSa apramattapaNuM prApta karI le che. e avasthA prApta karIne evI zakti vadhAravAnI taiyArI kare che ke jenAthI bAkI rahyAhyA badhA mehane aMta ANuM zakAya. mehanI sAthe thanAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 ] vIra-pravacana bhAvI yuddha mATe karavI joItI taiyArInI A bhUmikAne AThamuM guNasthAna kahevAmAM Ave che. pahelAM kadIe na thaelI evI Atmazuddhi AThamA guNasthAnamAM prApta thAya che. jenA vaDe koI vikAsagAmI AtmA mahinA saMskAronA prabhAvane anukrame dabAvate dabAvato AgaLa vadhe che temaja chevaTe tene bilakula zamAvI de che ane viziSTa zuddhivALo bIje kaI AtmA evo paNa maLI Ave che ke je mehanA saMskArane kramazaH jaDa mULathI ukheData ukheDate AgaLa vadhe che ane chevaTe te badhA saMskArane sarvathA nirmULa karI nAkhe che. e rIte AThamAM guNasthAnathI AgaLa vadhanAra athota aMtarAtmabhAvanA vikAsa dvArA paramAtmabhAvarUpa sarvopari bhUmikAnI samIpe pahoMcanAra AtmAo be zreNimAM vaheMcAI jAya che. prathama zreNivALA AtmAo te evA hoya che, ke jeo ekavAra mehane sarva prakAre dabAvI te de che; paraMtu tene nirmULa nathI karI zaktA. jema varALane vegathI DhAMkaNa uMce caDe che ane vega ghaTatAM nIce paDe che, athavA te jema rAkha nIce dabAyele agni pavanane jhapATe lAgatAM ja pitAnuM kAma karavA mAMDe che, athavA te jema pANIne taLIye rahele mela De sela thatAMja upara AvI, pANIne gaMdu karI nAkhe che tema pahelAM dabAvI devAmAM Avela meha AMtarika yuddhamAM thAkelA e prathama zreNivALA AtmAone pitAnA baLathI nIce paTake che. ekavAra sarvathA dabAyA pachI paNa moha je bhUmikAthI AtmAne harAvI nIce pADI de che teja agiyAramuM guNasthAna che. mehane anukrame dabAvatAM dabAvatAM sarvathA dabAvavA sudhImAM uttarottara vadhAre vadhAre vizuddhavALI be bhUmikAo avasya. prApta karavI paDe che, je navamuM tathA dazamuM guNasthAna kahevAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 231 agiAramuM guNasthAna adhaHpatananuM sthAna che; kAraNa ke tene prApta karanAra AtmA AgaLa na vadhatAM ekavAra te avasya nIce paDe che. bIjI zreNivALA AtmAo mahine kramazaH nirmULa karatA karatA chevaTe tene sarvathA nirmULa karI nAkhe che. sarvathA nirmULa karI nAkhavAnI je ucca bhUmikA teja bAramuM guNasthAna che. A guNa sthAnane prApta karavA sudhImAM arthAta mehane sarvathA nirmULa kya pahelAM vacamAM navamuM ane dazamuM guNasthAna prApta karavuM paDe che. A rIte jatAM pahelI zreNivALA hoya ke bIjI zreNivALA hoya paNa e badhAne navamuM dazamuM guNasthAna prApta karavuM paDe che. ubhayamAM aMtara eTaluMja hoya che ke pahelI zreNivALAo karatAM bIjI vALAmAM Atmazuddhi temaja AtmabaLa ucca prakAranuM hoya che. AdhyAtmika vizuddhi ochI hovAthI pahelI zreNivALA dazamA guNasthAnane prApta karI chevaTe agiAramAmAM mehathI hArI nIce paDe che ane bIjI zreNivALA te vizuddhi vadhu hovAthI vizeSa AtmabaLa prakaTa karI mehane sarvathA nAza karI bAramA guNasthAnane prApta karI le che. jema agiAramuM guNasthAna avasya punarAvRttinuM che temaja bAramuM guNasthAna apunarAvRttinuM che; eTale ke agiAramAM guNasthAnane prApta thanAra AtmA ekavAra avasya tenAthI nIce paDe che ane bAramAne prApta karanAra tenAthI kadI nIce paDato nathI balka uparaja caDhe che. upara kahela bane zreNivALA AtmAonI taratama bhAvApanna AdhyAtmika vizuddhi jANe ke paramAtmabhAvarUpa sarvocca bhUmikA upara caDhavAnI be nIsaraNuo ja che. jemAMthI ekane jaina zAstramAM upasamagreNi ane bIjAne kSapakazreNi kahela che. pahelI kAMIka upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 ] vIra-pravacana caDAvI pADanArI ane bIjI te upara caDAvanArIja che. pahelI zreNiyI paDanAra AtmA AdhyAtmika adhaHpatanadvArA bhalene TheTha pahelA guNasthAna sudhI cAlye! jAya, parantu tenI te adhaHpatita sthiti kAyama rahetI nathI. kyAreka te kyAreka te te pharI bamaNA baLathI ane amaNI sAvadhAnIthI taiyAra thaine meha zatrunI sAme thAya che ane chevaTe bIjI zreNinI yeAgyatA prApta karI mehatA sathA kSaya karI nAkhe che, vyavahAramAM arthAt Adhibhautika kSetramAM paNa jAvAmAM Ave che ke je ekavAra hAra khAya che teja pUrI taiyArI karIne pahelAM potAne harAvanAra zatrune pharI harAvI zake che. paramAtma bhAvanuM svarAjya prApta karavAmAM mukhya bAdhaka mAhaja che. tenA nAzaneA AdhAra aMtarAtma bhAvanA viziSTa vikAsa upara rahelA che. mehatA sathA nAza thatAMja anya karma AvaraNA ( krAti karmAM ) pradhAna senApati marAyA pachI anugAmi sainikAnI mAphaka eka sAtheja chinna bhinna thaI jAya che. vikAsagAmi AtmA tarata ja paramAtmabhAvanuM pUrNa AdhyAtmika svarAjya prApta karI arthAt saccidAnaMda svarUpane pUrNapaNe pragaTAvI niratizaya jJAna, cAritra AdinI saMpatti meLavI le che temaja anicanIya svAbhAvika sukhanA anubhava kare che, jema pUnamanI rAte svaccha caMdranI saMpUrNa kaLAe prakAzamAna thAya che tema te vakhate AtmAnI cetanA Adi badhI mukhya zaktie pUrNa vikAsa pAme che. e bhUmikAne teramA guNasthAna tarike oLakhavAmAM Ave che. tyAM lAMbA vakhata sudhI rahyA pachI AtmA baLelI dAraDI samAna bIjA AvaraNAne arthAt apradhAnabhUta adhAti kAMte uDAvI pheMkI devA mATe sUkSmakriyApratipAtI zukla dhyAnarUpa pavananA Azraya lane mAnasika, vAcika ane kAyika vyApArAne sarvathA rAkI nAMkhe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana . ( 233 * che eja AdhyAtmika vikAsanI parakASTA athavA te caudamuM guNasthAna che. emAM AtmA samucchinna kriyApratipati zukladhyAna vaDe sumerU parvatanI mAphaka niSpakaMpa sthiti prApta karIne chevaTe zarIra - tyAga karI vyavahAra ane paramArtha draSTithI lettara sthAna prApta kare che eja nirguNa brahmasthiti che, eja sarvAgI pUrNatA che, eja pUrNa kRtakRtyatA che eja parama purUSArthanI aMtima siddhi che ane eja apunarAvRtti sthAna che; kAraNa ke saMsAranuM eka mAtra kAraNa meha che ke jenA samagra saMskArane samULa nAza thaI javAne lIdhe have kazI upAdhine saMbhava nathI ahIM sudhI te pahelethI caudamA guNasthAna sudhInA bAramuNasthAnanI vAta thaI emAM bIjA ane trIjA guNasthAnanI je vAta rahI gaI che te A pramANe che. samyaktva athavA tatvajJAnavALI uparanI cAthI vagere bhUmikAonA rAjamArgathI vyuta thaIne jyAre koI AtmA tatvajJAna rahita mithyAdraSTivALI prathama nUmikAnA unmArga tarapha vaLe che tyAre vacamAM te nIce paDatA AtmAnI je kAMI avasthA thAya che te bIjuM guNasthAna che. je ke e guNasthAnamAM pahelA karatAM Atmazuddhi kAMIka vadhAre avazya hoya che, eTale kramamAM e bIje che chatAM ene utkrAMti sthAna kahI nathI zakAtuM kemake utkrAMti karanAra AtmA pahelA guNasthAnane choDIne bIjA para sIdhI rIte jaI zakato nathI; parantu uparanA guNasthAnathI paDanAra AtmA ja ene adhikArI thAya che. adhaHpatana mehanA AvezamAMthI janme che ethIja e guNasthAna vakhate mehanI tIvra kASAyika zaktine AvirbhAva hoya che. khIra vagerenuM miSTa bhojana karyA pachI jyAre vamana thAya che tyAre meDhAmAM eka prakArane vilakSaNa svAda arthAta nahi atyaMta mIThe ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234) vIra-pravacana. nahi atyaMta khATa jema anubhavAya che tevI ja rIte bIjA guNasthAna vakhate AdhyAtmika sthiti vilakSaNa hoya che. kAraNa ke te vakhate AtmA nathI hete tatvajJAnanI nizcita bhUmikA upara ke nathI heti tattvajJAna vinAnI nizcita bhUmikA; upara athavA jevI rIte koI mANasa caDhavAnAM pagathIyAothI khasI pachI jamIna upara AvIne nathI TheratA tyAM sudhI vacamAMja te eka vilakSaNa avasthA anubhave che tevI rIte samyaktvathI paDIne mithyAtvane prApta karavA sudhImAMvacamAM AtmA eka vilakSaNa AdhyAtmika avasthA anubhave che. trIjuM guNasthAna AtmAnI evI mizrita avasthAnuM nAma che ke jemAM nathI hotI mAtra samyakdaSTi ke nathI letI mAtra mithAdaSTiH paraMtu emAM AtmAnI AdhyAtmika sthiti delAyamAna hoya che tethI enI buddhi svAdhina na hovAne kAraNe sadehazIla hoya che arthAt tenI sAme je kAMI Ave te badhAne te sAcuM mAnI le che.. eTale ke te buddhi tatvane ekAMta atatva svarUpa paNa nathI jANatI ane tattva atatvane pUrNa vAstavika viveka paNa nathI karI zakatI. jema koI ulkAnti karanAra AtmA pahelA guNasthAnathI nIkaLI. sIdheja trIja guNasthAna prApta kare che ane koI apakAnti karanAra AtmA paNa cothA Adi guNasthAnathI paDI trIje guNasthAne Ave che. e rIte utkrAMti karanAra ane apakrAnti karanAra bane prakAranA AtmAonuM AzrayasthAna trIjuM guNasthAna che, bIjA guNasthAna karatAM trIjAnI e vizeSatA che. upara AtmAnI je cauda avasthAone vicAra karavAmAM AvyA che tenuM temaja tenI aMdara samAveza pAmatI avAntara saMkhyAtIta - avasthAonuM bahu saMkSepamAM vagIkaraNa karIne zAstramAM dehadhArI AtmAenI phakta traNa avasthAo varNavavAmAM AvI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana ( 23 = (1) bahirAtma avasthA (2) aMtarAtma avasthA ane (3) paramAtma avasthA. prathama avasthAmAM AtmAnuM vAstavika vizuddha spa atyaMta DhaMkAyeluM hoya che, jene lIdhe AtmA mithA adhyAsavaza paugalika vilAsane ja sarvasva mAnI le che ane tenI prApti mATe badhI zakti khacI nAMkhe che. bIjI avasthAmAM AtmAnuM vAstavika svarUpa pUrNa rIte prakaTa, to nathI thatuM, paraMtu tenA uparanuM AvaraNa gADha na rahetAM zithila, zithilatara, zithilatama thaI jAya che. tene lIdhe tenI daSTi paugalika vilAso taraphathI haTI zuddha svarUpa tarapha lAgI jAya che. tenI daSTimAM zarIra AdinI chatA ke navInatA e potAnI chatA ke navInatA nathI. A bIjI avasthA ja trIjI avasthAnuM majabUta pagathiyuM che. trIjI avasthAmAM AtmAnuM vAstavika svarUpa prakaTa thaI jAya che; arthAta tenI uparanAM ghana AvaraNe bilakula nAza pAmI jAya che, paheluM bIjuM ane trIju guNasthAna bahirAtma avasthAnuM digdarzana che. cothAthI bAramA sudhInAM guNasthAno e aMtarAtma avasthAnuM digdarzana che ane teramA cauramA guNasthAnamAM paramAtma avasthAnuM digdarzana che. AtmAne svabhAva jJAnamaya che ethI te koI paNa guNasthAnamAM kema na hoya paraMtu te kadI dhyAnathI mukta nathI ja rahI zakta, sAmAnya rIte dhyAnanA zubha ane azubha e be ane vizeSa rIte. Arta, raudra, dharma ane zukla e cAra prakAra zAstramAM darzAvavAmAM AvyA che. cAramAMthI pahelA be azubha ane pAchaLanA be zubha che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -236) vIra-pravacana paugalika draSTinI mukhyatA temaja Atmavizruti vakhate je dhyAna hoya che te azubha ane paugalika draSTinI gauNatA temaja Atma smRti dazAmAM je dhyAna hoya che te zubha azubha dhyAna saMsAranuM kAraNuM ane zubha dhyAna mokSanuM kAraNa che. pahelA traNa guNasthAnamAM A ane raudra e be dhyAna ochA vadhatA pramANamAM hoya che. cethA ane pAMcamA guNasthAnamAM e be dhyAna uparAta samyaktvanA prabhAvathI dharmadhyAna paNa saMbhave che. chaThThA guNasthAnamAM ArtA ane dharma e be dhyAna saMbhave che. sAtamA guNasthAnamAM phakta dharmadhyAna hoya che. AThamAthI bAramA sudhInA pAMca guNasthAnamAM dharma ane zukala e bane dhyAna hoya che. temAM ane caudamAM guNasthAnamAM phakta zukala dhyAna hoya che. Atmika sthitinA cauda vibhAge ke je guNasthAna tarika sukhasiddha che temanA nAma nIce pramANe che. (1) mithAdaSTi (2) sAsvAdana (3) samyak midaSTi yAne mizradaSTi (4) avirata samyakdaSTi (5) dezavirati ( viratAvirata ) (6) pramata saMyata (7) apramatta saMyata (8) apUrva karaNa ( nivRtti bAdara) (9) anivRtti bAdara ( 10 ) sUkSma saMparAya (11) uparAMta meha, (12) kSINameha (13) saga kevaLI (14) aga kevaLI. prathama guNasthAna e avikAsa kALa che. bIjA ane trIjA e be guNasthAnamAM vikAsanuM sahaja skuraNa hoya che. temAM prabaLatA avikAsanI ja hoya che. cothAthI vikAsa kramazaH vadhatAM vadhatAM te chevaTe caudamA guNasthAne pUrNa kaLAe pahoMce che ane tyAra bAda mekSa prApta thAya che. jenI vicArasaraNInuM pRthakkaraNa eTaluM ja karI zakAya ke pahelAM traNa guNasthAno e avikAsa kALa che ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 237 ceAthAthI caudamA sudhInAM guNasthAnA vikAsa ane tenI vRddhinA kALa che, tyAra bAda mekSa kALa che. pUjyapAdazrI haribhadrasUri A bAbatane nIce mujaba varSoM ve che. pahelA prakAramAM vikAsa ane vikAsakrama bannenA samAveza kare che. avikAsa kALane te eSTinA nAmathI ane vikAsakramane sadSTinA nAmathI eLakhe che. sadRSTinA mitra, tArA, balA, dIsA, sthirA, kAntA, prabhA, ane parA evA AThe vibhAga kare che. A AThe vibhAgeAmAM uttarAttara vikAsanA krama vadhatA jAya che. pahelA mitrA Adi cAra dRSTimAM AdhyAtmika vikAsa hoya che kharA, paNa temAM kAMIka ajJAna ane mAhanuM prAbalya rahe che. sthirA Adi pAchalI cAra draSTimAM jJAna ane nirmAMhatAnu prAbalya vadhatuM jAya che. bIjA prakAramAM AdhyAmika vikAsanA kramanuM cega rUpe vana kayuM che. ceAganA adhyAtma, bhAvanA, dhyAna, samatA ane vRttisakSaya evA pAMca bhAga pADe che. (1) ucita pravRttirUpa aNuvrata ane mahAvratathI yukta thaI maitrI Adi bhAvanA pUrvaka zAstrAnusAre je tatvaciMtana karavuM te. (2) adhyAtmane buddhisaMgata vadhAre ne vadhAre abhyAsa karave eja bhAvanA, (3) bIjA viSayanA praveza vinAja kAI eka viSayane AdhAra lahI pravAhaaMdha prazasta sUkSma medha te dhyAna. (5) avidyA kalpita je iSTa tathA aniSTa vastu che. temAM vivekapUrvaka tatvabhuddhi karavI arthAt ISTatva ane aniSTatvanI bhAvanA cheDIne upekSA dhAraNa karavI te samatA. (5) mana ane zarIranA saMcAgathI utpanna thanAra vikalpa rUpa tathA ceSTArUpa vRttione nirmULa nAza karavA e vRttisakSaya che. sAkSAta yA paraMparAe vRttisakSayanA kAraNe thanAra vyApArAne cega kahevAmAM Ave che ane carama pudagala parAvata' samayathI je mA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238] vIra-pravacana pAra karavAmAM Ave che teja kega keTimAM gaNAvo joIe; kAraNa e che ke sahakArI kAraNa maLatAMja te badhA vyApAre mekSane anukULa athAta dharmavyApAra thaI jAya che. ethI ulaTuM game teTalAM sahakArI kAraNe kema na maLe chatAM acarama pudagala parAvarta samayane vyApAra mokSane sAdhaka thatuM nathI. mekSa kAMI bahArathI nathI Avato, AtmAnI samagra zaktione saMpUrNa AviSkAra eja mokSa. eja vikAsanI parAkASTA, eja paramAtmabhAvane abheda. eja meTI bhUmikAmAM dekhAyela IzvaratvanuM tAdAtma, eja utkrAnti, vedAntione brahmabhAva, eja jIvanuM ziva thavuM, ne eja utkAti mArganuM aMtima sAdhya. A sAdhya sudhImAM pahoMcavA mATe AtmAne virodhI saMskAronI sAthe laDatA jhagaDatAM, tene dabAvatAM utkrAMti mArganI je je bhUmikAo - upara AvavuM paDe che teja bhUmikAonA kamane guNasthAnakrama" samajavo. vidhAyaka bAju--vidhi-vidhAna ane karaNI vibhAga. sArAmAM sArA siddhAnta dharAvate dharma paNa je vartanamAM mUkavA lAyaka anuSThAne athAta kriyAne lagatA niyama vagarane hAya te AtmakalyANa sAdhavAmAM upayogI thaI paDatuM nathI. kemake mukti yAne AtmasvarUpa darzanane AdhAra jJAna ane kriyA eTale jANavuM ane amala kare e sUtra upara rahelo che. "hAnayiALAnuM rAkSaH athavA te " jJAnavanarAtriAmAM mokSamArga : Adi - sUtravAkayone sAra paNa eja che. jema vastu svarUpanA yathArtha bedha vinAnI karaNa pUrNa phaLadAtA nathI thaI zakatI tema kevaLa svarUpa | viSayaka jJAna paNa ISTasiddhi karanAra nathI thaI zakatuM. paheluM saMpUrNa paNe jANavuM samajavuM, te saMbaMdhamAM vimarza-parAmarza karavo ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -vIra-pravacana ( 239 nizcayaNe avadhAravuM ane pachI ene judI judI kriyA karaNI ane rItA dvArA jAte amala karave, anubhavamAM utAravuM arthAt AtmAne -jANyA pachI kriyAzIla banAvavAM enuM nAmaja svarUpa pichAna. vicAra-vANI te vananI ekatA athavA te jevuM manamAM, tevuM ja vacanamAM ane te anusAra ja kAyAmAM yAne dehaThArA thatAM kAryomAM AcaraNa-anubhavAya e sthiti ja kramasara mukta dazA prati laI janArI che. e sabadhamAM jainadharmImAM vidhi-vidhAnanA ullekhA nIce pramANe che. mArganI bhinnatAne AzrayI, ubhaya vaccenI taratamatAne avadhArI mukhya be prakAra pADavAmAM AvyA che. (1) sAdhudhama yAne tina dvArA Atma sAkSAtkAra karavAne mA. (2) zrAddhadharma yAne gRhastha jIvana dvArA svarUpa jhAMkhI karavAne mA. Ama ubhayanuM keMdrasthAna ekaja, vaLI pahelAnA AdhAra bIjA para rahelA che. pahele raste janAra bIjA rastAnA niyamA ane kAryAMnI kakSA vaTAvI gayela hovA joie; bIjAmAMthI pahelAmAM javuM eja dhArI mAga che. Ama chatAM kramamAM prathama ullekhavAnuM kAraNa eTaluM ja che ke sAdhudharmAM mukta dazAmAM laI janAra pavitra patharUpa hoI pAlanamAM kaThINu chatAM sIdhA ane shelA che jyAre zrAvaka (zrAddha) dhama enA jeTalA zuddha paNa nathI tema kaThINu paNa nathI ane tethI jaldIthI ISTa sthAne laI janAra paNa nathI. te sukhe pALI zakAya evA chatAM lAMkhA te cakravAvALA che, e lakSyabiMdune lai ubhaya vidhAnAmAM vividhatA draSTigAcara thAya che. sAdhudharma saMbaMdhI jANavAnuM AgaLa upara rAkhI hAla ApaNe zrAvakadhama yAne gRhasthamA zuM vastu che e jANavA yatna karIzuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 ] vIra-pravacana zrAvaka dharmanI nAnI bAbata para laMbANa nahi karatAM nimnalikhita pAMca prakAra para jarA vistArathI vicAra karIzuM. emAM lagabhaga saMpUrNapaNe zrAvakatva zuM vastu che enuM svarUpa samAI jAya che. (1) gRhastha yAne zrAvakanA cha ktavya. (2) mArthAnusArInA pAMtrIsa guNo. (3) zrAvakanA ekavIsa guNa. (4) dezaviratipaNuM arthAta bAra bata. (5) zrAvakanI agiyAra pratimA. zrAvaka dharma sUcaka SaTa kartavya-jaina darzana purUSa pradhAna hovAthI sAmAnya rIte pratyeka upadeza-zikSA purUSa AzrayI kahevAmAM Avela hoya che; chatAM e uparathI strIoe paNa samajI levAnuM rahe che. jarUra ucita pheraphArane emAM emAM che chatAM zrAvaka dharmanI sUcanA sAtheja zrAvikA dharmanuM sucana thaI jAya che e vAta samajavAmAM gaphalatI na ja thavI ghaTe. brAhmaNane jema ubhayakALa saMdhyA e Avazyaka kArya tarIke gaNAya che tema pratyeka jene nIce darzAvelA cha kArya pratidivasa AcaravAnA che. emAM ghaNA prakAranI taratamatA rahelI che chatAM tene amala te Avazyaka che. (1) devapUjana-rAgadveSAdi aDhAra dUSaNavarjita evA tIrthakara prabhu yAne arihaMta deva ke jInezvaranI pUjA karavI, arcana karavuM yA stavana karavuM. pujAnA ATha, sattara, ekavIza yAne ekase ne ATha athavA te dravya ne bhAva rUpa be bhede che. e anuSThAna (kriyA) samaja pUrvaka ne cittaprasannatAthI vA tadrupatAthI karavAnuM che. kahyuM che ke - 'citta -sattere pUjana phaLa kahyuM re" vaLI pUjAnI taiyArI pUrve, citta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 241 vastra, bhUmikA, ( aMtara-bAhvarUpa ubhaya prakAranI ) pUjAnA upakaraNa, nyAyApArjita dravya, vidhividhAna ema sAta cIjo sabadhI barAbara zuddhatA jALavavAnI che. enI nirmaLatA upara AtmajAgRti ne AtmakalyANane mATeA AdhAra che. jaLa, caMdana, puSpa, dhupa, dIpa, akSata naivedya ane phaLarUpa aSTaprakArI pUjA gaNAya che. emAM jadhanyathI ekeka dravya ane utkRSTathI maLe teTalA dravyeAthI pUna karavAnuM pharamAna che. phaLaneA AdhAra dravyanI saMkhyA para nahi paNa ekatra karela dravyenI pUrvakathita zuddhatA ane karaNI veLA bhAvazreNinI vRddhi para rahelA che. tIrthodakanA jaLa, pavitra kezara, barAsa Adi sugaMdhI dravya yukta caMdana, jAi, juI, megarA, gulAba, jAsusa, caMpAdinA sugadhIdAra puSpo, ghaNI cIjothI suvAsita banAvela pa, manehara rIte taiyAra karela phAnasamAM pavitra ghIne dIvA, suMdara rIte radhAyela rasavatInA naivedya, akhaMDa ane zveta cekhAne ramaNiya svastika ke nadAvata, ane pratyeka RtumAM prApta thatAM zrIphaLa, kerI, keLAM, dADama, phanasa, jAmaphaLa, saMgharA, lIMbu Adi lIlA phaLA temaja badAma, kAju, akhareTa, sopArI vigere sUkA phaLe ane evAja prakAranI zakaya heAya teTalI sAmagrIne samAveza aSTaprakArI pUjAmAM thAya che. vizALa saMkhyAnI maNuA nathIja karAyelI chatAM e ANavAmAM dharmanuM mukhya tattva je ahiMsA tene jarApaNu kSita na paheAMcavI ghaTe. satya rUpa dharma na visarAvA joie, adattanA upayAga te naja karAya. e veLA kaSAyaneA sa Mbhava te svapne paNa na hoya. ema na heAya ne pachI cittaprasannatAnI vAta kyAMthI karAya ? teA pachI bhAvanAnI praLatAne prAbhAva kemaja heAi zake ? bhAva vijraNI kriyAnI kiMmata kaMIja nahIM. A sabaMdhamAM kumArapALa mahArAjanuM pUrvabhava samadhI dRSTAnta cakSu sAme rAkhavuM- pAMca kADInA phUlaDe, jenA sijhayA kAja ', 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242] vIra-pravacana TuMkamAM kahIye te pUjanamAM pA kalAka gALo ke savA kalAka gALe, eka pratimAnI karo ke ekavIza biMbanI kare, alpa sAdhate heya ke vipuLa heya paNa e dareka kriyA yathArtha jJAnapUrvaka ne AtmalaksamAMthI jarApaNa vismRta thayA vinA karavI ghaTe. upara dravya pUjA sabaMdhI vAta karI have bhAva pUjAno vicAra karIe. "bhAvanA bhavanAzinI' e ukti vyartha e nathI ja. prabhu mukha sAme daSTinuM saMdhAna karI ja AtmA stutinA rahasyamAM uDe utare athavA te dhyAnArUDha bane te ghaNo karmarUpa kacaro sApha karI nAMkhe che. dravya karatAM bhAvanuM mahatva ati ghaNuM che. prabhu stuti ke stavane rUpe mAtra emanA guNanuM smaraNa karavA paNuM ja nathI paNa evuM ApaNumAM banI Ave evI mAMgaNI sAthe je zakti prabhue pheravI tevI ja zakti ApaNAmAM sattAgata to che mAtra ene AviSkAra karavAne che e sArU kRti AlaMbana bhUta che. stavanA mAtra rAgapara mAhita banavAnuM nathI, tema game tema bolI jaI caityavaMdana karI nAMkhyuM eTale gaMgA nAhyA evuM mAnavAnuM paNa nathI. samajapUrvaka avagAhana karatAM ja bhAvaNi vRddhi pAme che ane e dvArA koI suavasare AtmAmAM apUrva viyaeNllAsa jAgrata thaI jAya che. evI anupama ghaDI veLA amRtakriyAne yoga sAMpaDe che. tyAreja hajAra kalAkomAM je kArya nipajatuM nathI te aMtamuhUrtamAM siddha thAya che. mATe ja bhAvapUjA zAMti ane dhIrajapUrvaka karavI joIe. cittanI ekAgratA ane sarva Itara viSayothI parogamukhatA e veLA khAsa jarUrI che. A te sAmAnya vAta karI. A uparAMta jIna maMdiramAM pravezatAM pUrve pAMca abhigama ne corAsI AzAtanA viSe temaja dazatrika ane doSarahita karaNI sabaMdhI ghaNuM ghaNuM jANavApaNuM che. je mATe "devavaMdana bhASya" ne "jana bhakti Adarza Adi pustaka vAMcavAnI bhalAmaNa che. (2) gurUsevA-aharniza banatAM lagI gurU yAne sAdhu mahArAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 243 ke jemanuM svarUpa pUrve vistArathI kahevAmAM AvyuM che ane punaH yAda karavA TUMkamAM kahetAM paMcamahAvrata dhArI, kevala meAkSanA abhilASI, ane saMyama mArgonA pathika hAya tevA saMta mahAtmAne vana namaskAra, emane khapanI cIjo zakti anusAra lAvI devApaNuM ane temanI pAse esI dharmopadezazravaNa e zrAvakanu bIjuM kRtya. zAstrakAra te sAdhu ke munirAjanI zraddhA karatA pUrve parIkSA karI jova.nuM sucave che kemake kAIka vAra lAbI ke daMbhI gurUne cega thaI jAya che te mAtra A bhava bagaDe che, eTaluM ja nahi paraMtu bIjA saMkhyAbaMdha bhavAnuM akalyANu emanI dhI zikSAthI jotajotAmAM thaI jAya che. Ama chatAM dharmanA sAmAnya abhyAsI kevI rIte sAcI parikSA paNa zake e prazna sahaja upaje che. ethI eTaluM teA puravAra thAya che ke prathama tA dhanA khapI jIve ThIka pramANamAM jJAna meLavavA abhyAsa karavA joie. jJAna vinA sArA khATAnI parIkSA thaI zakatI nathI tema satyAsatyane viveka paNa karI zakAtA nathI. vadhu na joI zake tevAoe SaNa gurU 'kaMcana kAmInInA tyAgI che ke kema ? athavA te daza prakAranA yati dharma pALe che ke hi ? e khAsa jovuM ghaTe. pachI ja upAsanAmAM AgaLa vadhavuM. vyAkhyAna zravaNu, upadezAmRtanuM pAna cathAzakti niyamagrahaNu Adi bAbato paNa A sAthe sama levI. saMsArI jIva AvikAdinA kAmeAne laI vadhAre samaya te naM ApI zake; chatAM dharma, arzI ane kAmarUpa trivanI sAdhanAmAM ene samayane evI rIte vibhAga pADavA ke jethI vyAkhyAna zravaNanA lAbha paNa meLavI zakAya. saMta samAgamathI je anubhavapUrNa kheAdha prApta thAya che, e graMthavAMcanathI ghaNA vadhI jAya tevA heAya che. pustaka pAse lakhANa sivAya bIjI chApa pADavAnuM sAdhana nathI hAtu jyAre upadezaka pAse vizALa vAMcanane anubhava tA heAya cheja. paNa e uparAMta e anurUpa ghaDAtuM pAtIka cAritra heAya che; ane vacana karatAM vartananI chApa bahuja asarakAraka che. A saMbaMdhamAM vamAnakALanI 2 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 ] vIra-pravacana pravRtti najara sAme rAkhI eTalI lAlabattI dharavAnI ke jyAM vyAkhyAna nAme kevaLa kaleza poSavAnA upadeza apAtA hAya, Agamane nAme dharmAMdhatAnA pAna karAvAtA heAya ane vakatRtvanA prayAgAdvArA mAtra manamAnI vAtanI pASakatA thaI rahI haiAya tyAM uparAta lAbhanI AzA AkAza kusumavat hoya che. prabhunA siddhAMtamAM vyAkhyAnazravaNathI kaSAya yAne rAcadveSAdi dUSaNAna ghaTavApaNa kaheluM che, Atmika guNAnu vadhavApaNuM sucavAyeluM che, ethI jyAM ulTI dazA vatI heAya tyAM na jatAM ekAMtamAM samatAthI graMthavAMcana paNa vadhu phaLadAyI che. 3. svAdhyAya- je vAMcanavaDe AtmA sva ane para vacce bheda pArakhI sva svarUpanuM bhAna karatA jAya, emAM uMDA utaratA jAya te svAdhyAya. A uparathI dhArmika pustakAnu athavA tA tatvajJAnane puSTi Ape tevA graMthAnuM vAMcana ane AtmAne svaguNu darzInamAM sahAyaka thaI paDe tevI vicAraNA karavI e svAdhyAya kahI zakAya. A kArya sAmAyika dazAmAM zakaya hAvAthI medhaDIrUpa sAmAyika e paNa svAdhyAyanuM aMga gaNI zakAya. jo ke sAmAyikanA (1) samabhAva (2) samakriya (dayAbhAva) (3) samavAda ( satyavacana ) (4) samAsa ( gheADA akSaramAM tatva ) (6) saMkSepa (theADAmAM kA~nAza) (6) anavadya (pAparahita) (7) parijJA (tatva jANavA rUpa) (8) pratyAkhyAna (vastutyAga)rUpa A prakAra kahelAM che ane paramAthI vicAratAM e sarvane sahaja rIte svAdhyAyamAM samAveza thaI zake che. jema jema dhArmika vAMcana samajapUrNAMka thatuM rahe che tema tema AtmA kaSAyanA pAzamAMthI mukta banatA jAya che, sAthe sAthe tattvanI samaja thatAM zuM karavA yAgya che ane zuM cheADavA yAgya che enuM paNa lakSya baMdhAya che. sAmAyikanI A vyAkhyA samatA sarvabhUteSu saMyama zubha bhAvanA / ArtaraudraparityAga taddhi sAmAyikaM vratam // manana karavA jevI che. svAdhyAya dhyAna veLA enuM pAlana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [245 avazya sva svarUpa jhAMkhI karAve che. grahastha vadhu na karI zake te paNa be ghaDI (48 miniTa) rUpa sAmAyika jarUra karI zake. jenAthI ATaluM paNa na bane te ardho kalAka dhArmika vAMcanano niyama rAkhe. 4. saMyama-iAinI vRttio para kAbu ane mananI akhalita taraMgamALA para aMkuza e cothuM kArya. je ke utkRSTa rIte te sattara prakAranuM che. e saMbaMdhI sAdhu dharma veLA vizeSa kahevAze chatAM saMsArastha AtmAoe paNa gheDA aMze aharniza enuM pAlana karyuM ja chuTake che. caMcaLa Idri ane manane je chuTA melI devAmAM Ave te AtmAne te kayAM ghasaDI jAya e kahevuM muzkela che. jema bane tema AtmAne viSayamAMthI rAkI pravRttimAM vALavo eja saMyama. emAM paNa idhi karatAM manane vaza karavuM ghaNuM muzkela che. tethI te mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhyuM' ema zrImad AnaMdaghanajI mahArAje kahyuM che. vRttio ane vAsanAnA dAsa thavuM sahela che paNa enA svAmI banavAmAM ja sAcI muzkelI che. tethI te saMbaMdhI abhyAsa sadaiva cAlu rAkhavAnuM che. abhyAsa dvArAja pAMca indriyanA vevIza viSaya para ane mananA agaNita taraMgo para aMkuza Avato jaze. saravALe te AkhIye azubha pravRtti tarapha DhaLI jatA vikAramAM aTavAI jatAM ane vilAsamAM muMjhAI jatAM AtmAne rakSI laI-bacAvI laI,-zubha pravRtti prati deravAno che ane e vAta Idriya tathA mana para aMkuza ApyA sivAya zakya nathI. reja pratye saMkhyAbaMdha prasaMge bane che; jemAM vinA kAraNa AtmA mAtra rasavRttithI ja karmabaMdhana kare che. A saMbaMdhe barAbara dhyAna apAya te IdriyonA keTalAye vikAra para sahaja kAbu AvI jAya. evI ja rIte mana-vacana-kAyAnA go paNa judI vastu che ane emAM Asakti rAkhavI e eka judI vastu che, tene jANavA mATe pratibaMdha che ja nahi, Asakti para kAbu meLavI raphate raphate sarvathA ene pUrNatayA tyAga AdaravAne che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 246 AvIja zakti kaSAyajaya karavAmAM paNa pheravavAnI che te vinA saMsAra bhramaNa para cheha mUkAvAne nathI ja. kaSAya eTale ja saMsArane lAbha. bArikAIthI jotAM saMyamamAM ghaNuM ghaNuM rahasya samAyeluM che ane grahasthA e saMbaMdhamAM je ke saMpUrNapaNe pragati na sAdhI zake chatAM Avazyaka kartavya tarike pratidina e paratve DuM paNa lakSa ApatA jAya te jarUra sAdhya samipa sArI kUca karI zake. 5. tapa-sRSTipaTa para bhAgye ja evuM kaMI vikaTa kivA mahAna kAryuM haze ke jenI sAdhanA tapanA avalaMbana vaDe na sAdhI zakAya. tethI te kahevAmAM AvyuM che ke tapa te nikAcita karmone paNa pakave che." arthAta-r dUraM ca du Sya, yajura Tursamam! ___ tatsarva tapasA sAdhyaM, tapohi duratikramam // paNa tapane artha mAtra lAMghana karavI eTale ja nathI. lAMghananuM kArya prazaMsavApaNuM naja heya. ahIM te tapathI artha levAnuM e che ke je kriyA evA upagapUrvaka karAya ke jethI AtmA sAthe ekameka banele karmarUpa kacare baLIne bhasmIbhUta thaI jAya kiMvA sarvathI chUTo paDI jAya. jema agninA tApathI lAgela meLa baLI jatAM jevuM kaMcana nirmaLa thAya che tema mAno yA meTe keIpaNa tapa avazya e chevaTe aze agara te sarvathA AhAra grahaNa para aMkuza te mele ja che paNa e sAthe yAda rAkhavAnuM ke te Atmika upayoga ane karaNInuM sAdhya najara sAme smaraNa karatA rAkhIne karAyele he joIe. IcchAnidhi e tapanI arthayukta vyAkhyA che. ethI lAlasAne jaya ISTa gaNyo che ane lAlasAnA jaya sAtheja kaSAyanuM pAtaLA paDavApaNuM ane kramazaH naSTa thavApaNa saMkaLAyeluM che. eTale tapa jyAM hoya tyAM lAlasA-tRSNA-pipAsA Adi vRttione jya saMbhavita he ja joIe. AhAra cAra prakArane che; khAdima, svAdima, piya ane azana (rAka) cAra AhAra vajIne kivA ukALelA pANInI chuTa rAkhI bAkInA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 247 ghaNA vane upavAsa karI zakAya che. ethI zakti anusAra chaThTha, akrama. ATha, paMdara ane mahinAnA upavAsa Adi temaja Aya bila, nIvI, ekAsana, eAsana, paurasI, naukArazI pramukha paNa thaI zake che. uparAMta AhArapANI levA saMbaMdhamAM vividha prakAranA niyameA lai zakAya che e sarvAMnA samAveza khAdya tapamAM thAya che. tenA prakAra A pramANe-anazana, uNAdarI, vRttisaMkSepa, rasatyAga, kAyakaleza, lInatA, abhyaMtara tapamAM prAyazrita, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya ( sajhAya ), dhyAna ane kAryAtsa`, Ama bAra prakAranA tapa che. zakti anusAra pratidina paccakhANa levAnI jarUra che. amuka kavala jamavA athavA te| navakArazI karavI ityAdika niyama teA jadhanyathI hAvA ghaTe. tu 6. dAna--peAtAnI zaktine gApacyA vinA pAtra joIne anna vastrAdinuM ApavuM te. Ama grahasthanA cha Avazyaka kAryamAM dAna aMtima che; chatAM enu mahatva paNa atighaNuM che, pUnA pAMce kAryoM tyAreja dIpe che ke jyAre chellA kAya prati zrAvaka udAravRttivALA hAya. sAte kSetrAnI puSTinA AdhAra zrAvakSetra upara che enu kAraNa paNa A dAnadhareMja che. tethI teA dAna-zIyaLa-tapa ane bhAvanArUpa vidha dharmamAM ene agrapada apAyaluM che. devAmAM Atmika udAratA khAsa Avazyaka che. khIjA kAryoMmAM je sAthya grahastha nathI dAkhavI zakatA te dAna devAmAM dAkhavI zake che, e umadAvRttinA prAbalyathI kevaLa svanAma ja nahiM paNa AkhI samAja ane svadharmane paNa te ujvaLa kare che. dravya sapAdana karI mAtra sagraha karI rAkhavAnI vRtti ete kRpatAsucaka hAi kevaLa lalbhInA dAsapaNAnI nizAnI che. kharU nAnA * peTavarAmAM punyavarA ' karavAmAM che, arthAt TukaDAmAMthI TukaDe ApavAmAM che. nahi tA kiva DAhyAbhAi dhoLazAjI sUcave Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 vIra-pravacana che tevI dazA thAya che. "mAkhIoe madha kIdhuM; na khAdhuM na khAvA dIdhuM; lUMTanAre lUMTI lIdhu." eTale ke dhananI traNadazA nirmAyalI che. (1) dAna (2) bhoga (3) nAza. dAna devAthI ubhaya bhavamAM lAbha che, bhogamAM vyaya karavAthI A bhava pUratuM sukha che ane je kaMjusapaNAthI A be prakAramAMthI ekanuM paNa anukaraNa nathI karato tenI lakSmI yenakeNa prakAreNa naSTa thaI jAya che. kemake te caMcaLa svabhAvI che. dAna devAnI vRtti haMmeza mATe jarUrI che. dAnanA pAMca prakAra che. (1) abhayadAna. (2) supAtradAna. (3) anukaMpAdana, (4) ucita dAna. (5) kIrtidAna. prathamanA taNuM AtmakalyANamAM sAro bhAga bhajave che. abhayadAna sarvekRSTa che. vizvanA sakaLa jIvo ne A bhava parabhavanA jya rahita banAvavA jevuM bIju kaI meTuM kArya nathI. zrAvakanI zakti eTalI hade na hoI zake; chatAM svazakti pramANe ribAtA pIDAtA jIvone jIvitadAna ApavuM. dayAnI buddhithI manuSyone koI paNa jAtane bheda rAkhyA vinA hAya karavI ane duHkhInA duHkha ochA karavA e anukaMpAdAna. sAdhu purUSone vastrapAtrAdi, AhAra, auSadhi pramukha devuM te supAtradAna. svadharmI baMdhune aNIveLA madada devI, rAMDarAMDa bahena ke kuTuMbanA anya svajanane poSavA e ucita dAna ane samAjopayogI kAryomAM kivA dezakalyANanA kAryomAM nANuM ApavAM e kIrtidana, Ama sAmAnyataH vyAkhyA karI zakAya. bAkI jhINavaTathI joIe te bhUkhyAne bhejana, tarasyAne pANI, AjArIne davA abhaNane jJAna, kaMgALane vastra, tapelAne vizrAnti, apaMgane joItI madada devI ityAdi ghaNuM ghaNA prakAre vizALa lakSmInI apekSA vinA mAtra popakAra buddhivaDe dAna dharmanuM pAlana karI zakAya che. jarUra mAtra e sabaMdhI samajanI ane AtmabhAvanI vizALatAnI che, svArthanI siddhi te kITakathI kuMjara sudhInA sarvanA sarva nAnA moTA cho kare che; emAM kaMI viziSTatA nathI. paramArthavRttija prazaMsanIya che. ene samAveza abhayadAnamAM thatuM hovAthI jUde bheda pADyo nathI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 249 kAraNake jIvane mRtyuthI cheDAvavo e Abhava puratuMja ane alpakALa sudhInuM che jyAre eNe jJAna ApI AtmAnA mULa guNAnuM bhAna karAvavuM e bhaveAbhavanA maraNamAMthI ugAravA tulya che. AthI phalita thAya che ke jJAna ApavAnA pratyeka kADaeNmAM apAtuM dAna amApa phaLadAyI che. dAna detI veLA bhAvanAtreNi vRddhi pAme tevI vicAraNA cAlu rAkhavI. tenA nimnalikhita lakSaNA che--AnadanA AMsu Ave, zarIre rAmAMca thAya, dAna detAM bahu mAnapUrvaka devAnI vRtti sabhave. ApatAM mukhathI bhASA paNa priya nikaLe; ane dAna dharmAMnI anumedanA thatI rahe. ethI ulaTuM jo detAM anAdara, vilaba, caherAnI vimukhatA, apriya vacananuM nikaLavuM ane pazcAttApa thAya tA samajI rAkhavuM ke e pAMca meTA dUSaNA che te dAnAMtarAya kama sAme che. dAnanA mahAtmya saMbaMdhI ghaNu dhaNuM zAstromAM kahevAyeluM che. enA vananuM A sthaLa naja gaNAya. chellI eTalIja sucanA karI levAnI ke zrAvake pratidivasa dAnavRttine sateja rAkhyA karavI, grahasthajIvananuM e aNumuLu AbhUSaNa che. zradhdhAcita guNAmAM e agrasthAne che. apekSAthI keTalIka bAbatAmAM te| nArInuM mahatva narathI paNa vadhI jAya che. enuM jIvana dAsIrUpa mAnanAra jaina dharmI nathI. purUSanA sakhA agara teA sahakArI yAne Compauion tarikenA daro prabhuzrInA AgamamAM che, ubhayanuM Atmika draSTiye sarakhApaNu hAvAthI AtmakalyANanI pratyeka vastue jema narane tema rite lAgu paDe che. zrAvaka dharmanuM svarUpa dekhADatAM zrAvikA dharma svarUpa e temAMja AvIja jAya che ema samajI laI zrAvikAoe paNa che ka`nya pALavA. mArgAnusArInA pAMtrIsa guNu. 1 nyAya saMpanna vibhava--nyAyathI dhana meLavavuM; paNa svAmI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250] vIra-pravacana deha, mitradroha, vizvAsaghAta, cerI, thApaNa oLavavI vigere niMdavA lAyaka kAryo karI dravya prApta karavuM nahI. 2. ziSTAcAra prazaMsA-uttama purUSonA AcaraNa (kArya) nAM vakhANa karavAM 3. sarakhAkuLAcAravALA evA anya gotrI sAthe vivAha sabaMdha joDavo. 4. pApa bharU-pA5nA kAmothI DaravuM. 5. prasiddha dezAcAra pramANe vartavuM. 6. koIne paNa ane khAsa karI rAjA pramukhane avarNavAda (nidA) na bolo. 7. je gharamAM pesavA nIkaLavAnA aneka rastA na hoya, ane je ghara ati gupta ke ati pragaTa paNa na hoya, ane jyAM pADozI sArA hoya tevA gharamAM vasavuM. 8. sArA AcaraNavALA purUSanI sabata karavI. 9. mAtA pitAne pUjaka eTale temane sarva prakAre vinaya sAcavI prasanna rAkhanAra. 14 upadravavALA sthAnakane tyAga karavo eTale laDAI, duSkALa piDita sthAna choDavA. 11. niMdita kAmamAM na pravartavuM arthAta niMdavA lAyaka kAma na karavAM. 12. Avaka pramANe kharaca calAva. 13. dhanane anusarate veSa rAkhavo eTale pedAza pramANe pizAka. 14. buddhinA ATha prakAranuM pAlana karavuM, (1) zAstra sAMbhaLavAnI IcchA, (2) zAstra zravaNa, (3) artha avadhAraNa, (4) smRti, (5) ha yAne tarka kare, (6) apaha yAne vizeSa jJAna, (7) uhApohapUrvaka sadehavarjana (8) tatvajJAnane niyama kara. 15 pratidina dharma sAMbhaLa yA buddhi nirmaLa karavA dhArmika vAMcana karavuM. 16. ajINe bhajanatyAgI. paheluM jameluM pacI jAya tyAra pachI ja navuM bhojana karavuM. 17 sAmya bhejI-kharI bhukha lAge tyAreja ane nahi ke vAraMvAra khAvuM. 18. anya anyanA pratibaMdha (gharSaNa) vagara dharma-artha ne kAma rUpa trivarga sAdhavA. 19. atithi tathA garibIne annAnAdi ApavuM. 20 niraMtara abhiniveSa rahita eTale parane parAbhava karavAnA Azaya , rahita ane aniti AdaryA sivAya kArya AraMbha karavApaNuM 21. guNI purUSane pakSapAta kare arthAta temanuM bahumAna karavuM. 22. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 251 niSiddha dezamAM javuM nahi tema kALane anucita kAryAM AcaravuM nahI. rAjA ke leAka samuhathI je sthAnane niSedha karAyA hAya ane je samaya amuka kAryo karavAne sArU tyAjya manAye| ha|ya te dhyAnamAM rAkhI leAkAnukuLapaNe vavuM 23. svazakti anusAra kAmanA AraMbha karavA. 24. pASaNa karavA yeAgya evA mAtA, pitA, strI, putrAdikanuM bharaNapASaNa karavu. 25 tranane viSe rahelA eTale ke vratadhArI ane ane jJAne karI meTA arthAt jJAnavRdgha yAne vidvAnane sArI rIte vinaya sAcavave. 26 dIdI thavuM arthAt kAma karatAM pUrve lAMbI najara paheAMcADI zubhAzubha phaLaneA tapAsa karI pachIja kAma AdaravuM. AdaryAM pachI cheADI devu e mUrkhatA che. 27. vizeSajJa banavu eTale ke pratyeka vastunuM svarUpa samajI Atmika guNadoSanA tAla karavA. 28 kRtana arthAta karelA upakArane yAda karI samaya Ave badaleA vALanAra thavu. 29 leAkavallabha yAne janasamAjamAM mAna vA leAkapriyatA meLavavI. 30 salajja--maryAdA rAkhI jIvana jIvavuM yAne lajjAzIla banavuM. 3 saya-dhyA, anukaMpA athavA karUNA yukta pariNAma rAkhavA. 32 saumya:-suMdara prakRti dharavI yAne kara A-kRti-caherAne tyAga karavA; jethI mukha tarapha draSTi karatAM anyane AnaMda thAya. 33. pApakRti kaThaH-paropakAra karavAmAM rakata rahevu. pAAya chatAM vistRtaya: 34. aMtaraMga ripu para jaya karavA. eTale kAma-krodha-leAla-mAna-mada ane harUpa che AtmAnA abhyatara ane sAcA zatrue che temane jaya karavA. 35 vazIkRta iMdriya grAma pAMce iMdriyane tenA viSayA sahita jaya karavA yAte abhyAsathI tenI vAsanAo para kApyu meLavavA. upara mujba pAMtrIsa guNAne mArgAnusArI tarIke varNavelA che enA Azaya e che ke jInezvaradevane anuyAyI kahevaDAvanAra zrAvaka zrAvikA sAmAnya leAkamAM je pramANe vartavAthI vyavahArazIla gaNAya che evA ukta guNAnuM sadaiva sevana kare. eka draSTie jotAM e darekamAM nitidharmanuM poSaNa che. arihaMta devane upAsaka ke je pugalika Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2para 3 vIra-pravacana vastuo pratye nirasatA dhAraNa kare che ane Atmika kalyANamAMja rAce che te brAhya-jagatamAM koIpaNa jIva joDe zatruvi dharate nathI; * paNa karmarUpa atyaMtara doSoneja duzmana rUpe jue che tene ukata pAMtrIza guNe karma para jya prApta karavAmAM tIkSNa hathiyAranI garaja sAre che. prabhuzrInA dharmathI vaMcita rahelA AtmAo paNa mAtra loka-vyavahAranA dhoraNe ukata niyama pALe te pachI jainadharma mATe te Avazyaka heya temAM zI navAI ! vaLI enuM kramazaH samajaNa yukta pAlana e paraMparAe muktinuM kAraNa bane che mATe paNa svarUpa prAptimAM yAne pUrNatA siddha karavAmAM e karaNI prathama pagathIA tulya che. ekavIsa guNa zrAvakapaNuM tyAre ja ucita che ke jyAre nimna likhita guNa yukta jIvana jIvAtuM heya. zrAvakatvanI kiMmata AMkavAne AdhAra janma pAmavAnA kuLa vaMza paraMparA karatAM A guNa para ja vadhu avalaMbe che. pratyeka zrAvaka saMtAnamAM e guNo nyUnAdhika aMze paNa avazya draSTigocara thavA ja joIe. mAtra zrAvaka nAma dharavAthI kaMIja saratuM nathI. (1) akSadra=halakI vRttine abhAva (2) rUpavAna=caherAnI suMdara AkRti. (3) saumya prakRtivALo zAMta svabhAvI. (4) lekapriya janatAne sneha prApta karanAra. (5) akura=jenA manamAM ghAtakI vicAra nathI. (6) pApa bhIrU=beTA karmothI DaranAra. (7) azaTha luccAIne tyAgI. (8) dakSiNyatA vALo=AMkhamAM zarama dharanAra. (9) sujJa samajadAra, (10) lajjALu=moTA nAnAnI maryAdA rAkhanAra. (11) dayALu karUNA tatpara. (12) madhyastha saumya draSTi (13) guNarAgI-guNanuM bahumAna karanAra. (14) supakSa yuktasrArA parivAra vihita (15) dIrghadraSTi lAMbI najara pahoMcADI kAma karanAra (16) vizeSajJa sArAsArane jANanAra (1) -vRdhdhAnugAmI=jJAna yA anubhava vRddhanA vacanane prAmANya kara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [253. nAra. (17) vinIta--vinaya guNa dhAraka. (18) kRtajJa=karelA upakArane visAre nahiM te. (19) satyakathI=satya bhASI-sAcuM vadanAra. (20) parahitAlaMkArI=paropakAra karavAmAM rata yA tatpara. (21) labdha lakSya yAne draSTibindu athavA destination barAbara samajI te para - sAvaceta rahenAra uparokta ekavIsa guNanuM sAmAnya varNana karatAM eTaluM te sahaja samajAya tema che ke emAM ane AgaLanA pAMtrIza guNamAM ghaNuM kharuM sAmya che. vAta paNa emaja che ke prathamanAnuM valaNa vyavahArika draSTibinduthI savizeSa che jyAre pAchaLanA guNamAM A tmika lAbhAlAbhane tela ThIka ThIka thayo che. enA pAlanathI AtmA kevI ucca dazA prApta kare che e anubhavathI ja samajAya tema che. e uparAMta janatA sAthe-rASTranI pravRttio sAthe-ane vepArI samAja sAthe enuM vartana kevA uMmadA prakAranuM devuM ghaTe tene paNa sArI rIte bhAsa thaI zake che. e guNo ja dekhADI Ape che ke grahastha yA zrAvaka tarikenuM sAcuM jIvana jIvanAra dunyavI pravRttiothI sAva paramukha nathI rahI zakato. saddabuddhithI e emAM majajana kare che ane tAga pAmyA pachI ja e emAM zobhAspada sthAne alaMkAra tarIke prakAzI rahe che. saMsArastha AtmA enAthI bhAgI jaI zakti nathI. bhAgI javAnI vRtti sAthe jainatvane meLaja nathI. uparokta guNanA sevana pachI kramazaH jIvana unnatta thatuM jAya che. mana khaMDanAtmaka pravRttimAMthI nivatI tatvAbhimukha thAya che. e samaye nIcenI cAra bhAvanAo aharniza hRdayamAM ramaNa karatI rAkha-- vAthI kaSAyavRttio pAtaLI paDatAM vAra lAgatI nathI. samasta brahmAMDanA cha sAthe maitrIbhAva yAne baMdhutvapaNuM, guNavAna tarapha bahumAna, du:kha dAridratAthI pIDAtA para kRpA yAne dayAnA pariNAma, ane doSamaya pravRttimAM paDelA-rakta banelA che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254] vIra-pravacana tarapha mAdhyasthavRtti athavAte upekSAbhAva rUpa cAra bhAvanA he deva haMmezAM mArA AtmAmAM jAgrata rahe. saMsArarata AtmA jema jema A bhAvanAonuM pAlana karate AgaLa vadhe che tema tema malinabhAvakaluSitavRtti, anya dhamI pratyenuM vamanca ane pApAcArasevAo taraphane tiraskAra ApoApa kSaya thavA mAMDe che. A cAra bhAvanA bAravrata grahaNa karatAM pUrve bhUmikA taiyAra karavAnuM kArya kare che. vratadhArIpaNuM e zrAddhadharmanuM mukhya aMga che. bAravratanuM pAlana e saMsAravAsI jIvo mATe Avazyakadharma che. keTalAka ene pracaMDa pahADa sama mAnI vicAravA ke grahaNa karavA tatpara thatAja nathI. kAIka te mAnI le che ke saMsAramAM rahI vyavahArIpaNuM jALavavuM hoya te vrata grahaNa banI zake ja nahIM; paNa A sarva UMDA vicAra vagaranuM upacoTIyApaNuM ja che. zASakanA bAravrata eTale eka rIte kahIye te grahastha jIvanane jarApaNu guMcavaNa na Ave evI rIte saMkaLAyela sAmAnya niyamo vaDe athavA to saMyamanI AkarI kaseTIe caDhayA sivAya yAte sarvaviratinA pArAvAra upasargo sahyA vinA Atmika dhyeya tarapha laI janArI nisaraNI. zrAvake temaja zrAvIkAo pinAnA saMga pramANe ghaTatI chuTa rAkhI ene svIkAra karI zake che. bAkI e vagara calAvI levuM kiMvA nAma sAMbhaLI dUra bhAgavuM e jainatvanI nizAnI nathI ja. kriyAmAM utaryA sivAya mukti labhya nathI ja. bAravrata yAne zrAddhadharma. samyakatva yAne samakti e jainadarzanano pAyo che. dareka kriyA samakti yukta hoya te ja yathArtha phaLane devAvALI che. majabuta pAyA upara jema meTo AvAsa gaNAvI zakAya che tema samakti rUpa pAyo daDha karyA bAda te upara bAravrata rU5 uce ane vizALa prAsAda ubho karI zakAya che. e samakita te zI vastu? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [255 jinezvara kathita vAdi nava padArtho upara pUrNa zraddhA rAkhavI te athavA te aDhAra dUSaNuthI rahita deva; pAMca samiti traNa gupti, yukta ane mAtra mekSanA abhilASI evA mumukSu sAdhu ane jemAM ahi'sA, satya Adi pradhAna che evA vItarAga kathita dharma temAM zuddhadeva zuddhagurU ane zuddha paNAnI buddhi te paNa samyakatva. ATalI sAmAnya vivakSA uparAMta samaktinI samajaNu khIjA ghaNA prakAre zAstramAM nirdiSTa karAyelI che. saDasa bheda para enI vyAkhyA vistArathI draSTigeAcara thAya che. 4 sA. 3 liMga. 10 vinayanAprakAra. 3 zuddhi. 5 dUSaNa. 5 bhUSaNa. 8 prabhAvakapaNAnA prakAra. 5 lakSaNa. 6 yatanA. huM AgAra. 6 bhAvanA. ane 6 sthAna. dUSaNamAM zakA, kAMkSA, vicikitsA, mithyAdraSTi, prazaMsA ane tene paricaya ema pAMca prakAra varjanarUpa che. lakSaNamAM upazama, saMvega, niveda, anukaMpA ane Astiya rUpa pAMca bheda anukaraNIya che. sthAnanA nimna cha bhedajIva che, jIva nitya che, jIva karmAMnA kartA che, jIvaja karmonA bhAgavanArA che, meAkSa che, jIva mekSa pAmI zake te mATe samyagajJAna dana cAritra rUpa upAya paNa che-samajI avadhAravAnA che jyAre cha AgAra khArI ya phruTa rUpa che. ahIM saMkSiptamAM cha AgAra sabaMdhI jaNAvI AgaLa vadhIzuM. vizeSa jANavAnA pipAsake upadeza prAsAda bhAga prathama avaleAkavA. vaLIM A uparAMta paNa bhinna bhinna draSTibinduthI samakti vivecana sAdhI karAyeluM nayana pathamAM Ave che. e sarvAMnu dahana karatAM sAra eja labhya thai zake che ke zraddA rAkhyA sivAya pragati thai zakatIja nathI, te zraddhA Apta purUSa sivAya khIjAmAM rAkhI zakAya ja nahIM. jyAre Asa purUSa teja hAi zake ke je dUSaNA rahita, vItarAga dazAmAM vanAra hAya. tevA rAgadoSathI mukta thayela AtmAe cIdhelA mArgo eja dharmI. e samajAvavAne AMkalA krame jAte jIvanamAM utArI, upadezadrArA anyane e mAge deAranAra te gurU. ATalI cAkhavaTa pachI nIcenI lAIna dArI e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 ] vIra-pravacana. saraLatAthI AgaLa vadhI zakAya che. dareka bAbata samaja pUrvaka AdaravAnI che. * arihaMtA mahadevA, jAvajIva susAhuNA gurUNA. jiSNupannatta' tatta, praMya sammata' mae gahiya 1 ramiyoga rAjA kivA pAdazAhanI AjJAthI vratamaryAdA ulaMdhI kAryo karavu. 2 gaLamiyone gaNu eTale paMca yA mahAjananA AgrahathI ula'dhI kArya karavuM. 3 vartamayoneLa-mlecchAdi, cora zatru vagerenA julamathI ulaMdhI kAryaM karavuM. 4 taivAmiyoneduSTa devanA maraNAMtta upasarga'thI ulaMdhI kArya karavu. 5 yunivadena gurU ke mAtApitAdikanA kahevAthI ladhI kArya karavu. 6 vRttiAMtArei--duSkALAdi Apatti ApavAthI ke AjIvikAnA kAraNathI ulaMdhI kArya karavuM. Ama cha chIMDI yAne chuTa rAkhavAnuM pratyeAjana te| . eTaluM ja ke uparokta saMcegAmAM na chuTake vratanI hada oLaMgI kArya karavu' paDe te paNa thAya. manathI tema karavAnA vicAra na ja thavA ghaTe; lAcA- rIthIja AcaraNa karAya. temAM paNa zuravIra ne sArUM AgAra jevuM naja hoya. e uparAMta nIcenA cAranuM svarUpa paNa avadhArI levuM. 1 sAthaLa,mone---upayoga vagara vratabhaMganuM kAma thaI jAya paNa yAda Ave aTakavuM te, r sahastAyAreLa~~~sahasAtakAra yAte zIghratAmAM niSedha kAryanI pravRtti thaI jAya te. 3 maddattaT20A-moTAnI-jJAnIpurUSanI AjJAthI karavu paDe te. jasavanamAdivattiyAren--sannipAtAdinA yAgathI, bebhAna dazAthI, vRddhAvasthAmAM citta vikaLatAthI, jherI jAnavaranA DaMkhanI pIDA veLA, AdhyAna thavAthI, cittanI sthiratA na heAvAthI niSedha kAma karavuM te. A badhA madhyama kakSAnA jIve vrata letAM na akaLAya ne mujhAya tenA rastA che. uparanA kAyathI vratabhaMga thavAnI bhIti rahetI nathI.. te AtmAnI ujamALatA TakI rahe che. vaLI saMsArajanya upAdhimAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 257 Aka bharelA jIvA svapravRttimAM jarApaNa kSati lagAyA sivAya paNa vrata niyamanAM pAlanathI dhIme dhIme pragatinA mArge AgaLa kardama karI zake ane e dvArA nirdiSTa sthAna prApta karI zake evA zubha ane vizALatA-udAra-mahat uddeza paNu che. 1 sthUla prANAtipAta viramaNuvrata-skula = mATA, prANAtipAta - jIvane vadha, viramaNu = pAchuM pharavuM yAne aTakavuM, vrata=niyama. = moTA, dekhavAmAM Ave tevA eTale hare phare evA trasa jIvAne haNavAnI buddhie na haNavA. sthAvara jIvAne paNa yacAzakti acAvavA yAte haNavA nahIM, kemake saMpUrNa paNe saMsArastha jIvA sthAnaranI dayA pALI zake ja nahIM. trasamAM paNa sarvathA pAlana azakayaja che tethI teA 'sAdhune vIsa vasAnI ane zrAvakane savA vasAnI athavA sAdhune seALa AnA tA zrAvakane phALe mAtra Ane dhyA batAvI che. saMsArI jIvana ja evuM che ke keTalAka AraMbha-samAraMbha ane hiMsAnA kAya emAM anivAya che. vIsa vasAnI dhyAnuM svarUpa A pramANe sAdhu jIvana--1 vizvanA sarvAM jIvAne ( trasa ane sthAvara ) haNuvA, haNAvavA ke haNutAne anumAdaSA nahIM ane te paNa mana, vacana, kAyArUpa trividha cAgathI, sarva jIvA pratye abhaya. A zuddha ahiMsA. zrAvaka jIvana-1 zrAvaka, mAtra trasa mATe niyama grahI zake, sthAvara mATe chuTa rAkhe eTale AkhA eka prakAra uDI jatAM daza rahe. 2 trasa yAne sthuLa jIvAnI dayAmAM saMkalpathI ( vicAra pUrNAMka ) ane Ara MbhathI ( saMsArika kAnA--AraMbha samAraMbha ) ema e bheda pADatAM zrAvaka mAtra saMkalpa vaI zake Arbha te chuTA ja rahe eTale dazanA pAMca rahe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 ] vIra-pravacana 3 saMpamAM paNa be prakAra sAparAdhI ane niraparAdhI. aparAdha yA gunhA karanAra jIvA pratye zrAvakanI dhyA bhAgye ja TakI zake tethI niraparAdhIthI nivRtti gaNatAM pAMcamAMthI aDhI rahe. 4 niraparAdhImAM paNa e bhAMgA nirapekSa yAne apekSA ke hetu vagara ane sApekSa yAne kAraNa sahita. grahastha nirapekSathI ja dayA pALI zake paNa sApekSa vRttie hi MsAnuM sevana karavuM paDe. dAkhalA tarike peTamAM kIDA paDayA hAya ane tethI davAnuM sevana karavuM paDe che. Ama ahIM hatA temAMthI savA rahe. grahastha jIvananuM... vrata pachI A pramANe derI zakAya-zrAvaka tarika huM trasa yAne sthuLa (sthAvara yAne sUkSmanI nahiM) jIvAnI saMkalpathI niraparAdhinI, nirapekSavRttie. hiMsA karUM nahIM. TuMkamA kahIe te niraparAdhI trasa jIvAne haNavAnI buddhie haNu nahIM. mana, vacana, ane kAyAthI. evIja rIte karAvuM nahIM ane karanArane vakhANuM nahIM. A ahiMsA vratanA pAlanamAM khAsa upayoga rAkhI vavAnI jarUra che. sattatU manamAM ramatuM hevuM joie ke rakhene mArAthI rabhasAt jIva vadha na thai jAya ' e sArU khAvA pIvAnA sAdhane udhADA na rAkhavA. temaja vAparavAnI cIjo kALajI pUrvaka joI ne vAparavI. rasAimAM vaparAtA baLataNu khAsa jovA, dhAnya zeAdhanamAM puratuM lakSa devuM ane vaparAzanA ThAma joI puMjIne mUkavA. pANIne gaLIne vAparavuM ane eMThavADa sUkAI jAya tevI rIte chuTI jagAmAM ekAda khUNo joi nAMkhavA. vaLI suvAnA khATalA, khesavAnI khurasIe, ane upayegamAM levAnA khIjA paNa sAdhanA sApha te svaccha rAkhavA ke jethI temAM mAMkaDa vI. jIveAnI utpatti na thai jAya. thI. tela Adi pravAhI padArthonA vAsaNa DhAMkavAnI avazya kALajI rAkhavI ke jethI kIDI, dharALI, mAMkhI pramukha jIve temAM paDI zake nahIM. AvI ja rIte snAna karavAnI jagA-khArAkamAM levAtAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 259 leTa-sukhaDI pramukha ane vAparavAmAM AvatI vanaspati vigere para dhyAna devuM. dayAnuM pAlana te nAnI moTI saMkhyAbaMdha cIjonA upayoga pUrvaka vaparAzamAM temaja potAnA AcaraNathI sAmAnA AtmAne jarA paNa na dubhavavAmAM samAyuM che. hiMsAnA traNa prakAra (1) svarUpa hiMsA eTale bAhyathI hiMsA dekhAya paNa aMtarathI yAne kharI rIte hiMsA nahIM. (2) hetu hiMsA eTale kRmI AdinA kAraNathI karavI paDe te. (3) anubaMdha hiMsA eTale kaluSita pariNAmane vaza thaI karAtI hiMsA. temaja dravya dayAne bhAva dayA Adi dayAnA ATha prakAra barAbara samajavAnI jarUra che ke jethI pahelA vratanuM pAlana saraLatAthI karI zakAya. pAMca aticAra 1 vadha-krodha karIne gAya, gheDa pramukhane nirdayatAthI mAravA te. 2 baMdha-gAya, baLada, vAcharaDA pramukha jIvone gADha baMdhanathI bAMdhavA te. 3 viccheda-baLada pramukhanA kAna chedAvavA, nAtha ghAlavI, khAsI karavI, I, chedanakArya. 4 atibhAraAre paNa-baLada pramukha upara gajA uparAMta vadhAre bhAra bhara te. 5 bhAta pANi viccheda-baLada, gAya, pramukhane ja apAtuM hoya tenA karatAM ochuM khANuM ApavuM yA te ApatAM vilaMba karavo te. jo ke aticAranuM sevana karavAthI vrata bhaMga nathI thatuM; paNa ethI Atmika pariNAmanI kaluSitatA avazya puravAra thAya che eTale kharI rIte vratadhArI AtmAoe ene tyAga ja karavAno che. 2. dhULa mRSAvAda viramaNa vrata eTale pAMca moTA asatyane tyAga. jagatamAM je jUTha bolavAthI apakIrti thAya tathA apramANiktA gaNAya tevAM nIce darzAvelA moTA asatya ane tevA bIjA na belavA. (1) kanyAlIka-kanyA saMbaMdhI vaya-rUpa-abhyAsa saMbaMdhI nyunAdhika kahevuM ane e pramANe sarva jAtanA be paga vAlA jevo saMbaMdhI samajavuM. (2) gavAlIka gAya, bheMsa, baLada, uMTa Adi cepagA jAnavaramAM dUSaNa hoya to tene a5lApa karavA temaja tenI ummara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 ] vIra-pravacana dudha vinA pramANumAM bhR kahevuM. (3) bhUkhyAlIka hATa, havelI, bhAga, khetIvADI sabadhI viparIta vavuM. (4) thApaNa meAseA, thApaNa eLavavI levA Ave tyAre kapaTAcaraNa AcaravuM. (5) jUDI sAkSI-lAMca larNane ke zaramathI khATI zAkSI pUravI. athavA svArthanI draSTithI rAjadarabAramAM-kA mAM paca pAse athavA samudAya ke mahAjana samakSa asatya vavuM yA khoTI sAkSI pUravI. jema ahiMsAnuM pAlana e prathama vrata che tema satya vavuM e bIjuM vrata che. Ama A ubhaya naMta dharmanA mULa pAyA rUpa che. pratyeka dharma Atma kalyANamAM keTalA lAbhakAraka che enu mApa A mahAguNa viSenA vistRta vivecana ane kaDaka pAlana paratve emAM keTalA bhAra mukavAmAM Avye che enA parathI kahADI zakAya che. jeTalA aMze enI nyunatA teTalA aMge dharmAMpaNAnI azuddhatA samajavAnI. ahiMsA-satyanuM saMpUrNa 5.lana eja viziSTa dharma. aticAra-(1) sahasAkAra-vagara vicAre kaSTate ceAra ke vyabhicArI Adi vizeSaNathI navAjavA athavA tevuMja AkarU vacana khelavuM. (2) rahasya bhASaNa yAne gupta vAtane jAheramAM mukavI. (3) svadArA maMtra bheda-svapriyAnA dUSaNu vA khAnagI vAtatA prakAza karavA. (4) mRSA upadeza-maMtra,jaMtra yA kAmanA Asana sabaMdhI anucita khela karavA. (5) kRTalekha, khoTA dastAveja, khAtAM ke cIThThI yA sahI vi. banAvavA. 3 sthUla adattAdAna viramaNa vrata---rAjya dauM, leka nirda, sajja cAra kahe tevI meTI cerI karavI, dhADa pADavI, raste luTa paDavI, jAlamathI khIjAnI vastu levI, dANu ceArI karavI, kiMmatI vastu paDAvI levI, tALA tADavA ityAdi dvArA dhanavRddhi na karavI athavA tA evI vRttine tyAga karavA. adattAdAna eTale vinA dIdhe levuM; emAM uparanA prakAza vinA ApyAmAM levArUpa samajavA tethI ja tenA sevanane tyAga karavA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 261 atiyAra--(1) tenAhata-ceAra pAsethI ceArAu vastu jANI bujhIne levI. (2) prayAga-cAra ne cerI karavAmAM madada karavI ke sala hu ApavI. (3) tapaDI va----sArI cIjamAM khATI bheLavavI kivA sArI dekhADI khoTI ApavI. (4) rAjya virUddha gamana~~rAjyanA kAyadAthI ulTe mArge javuM. leAkazAsananA A kALamAM Ama vathI pratiSThita rASTriya mahAsabhA (keMgresa)nA Adezane rAjyanA kAnuna sarakhu mAna ApavuM eTale enA niyameAnuM ullaMdhana na karavuM. (pa) kuMDA tAlA--mApa-levA devAnA jUdA mApa ke vajana rAkhI chetarapIMDI karavI. A aticAra dekhItI rIte vrata bhaMgarUpa nathI lAgatA paNa jhINuvaTathI vicAratAM vrata bhaMganA kAraNarUpaja che mATe tene tyAgaja karavA ghaTe. 4 sthUla maithuna viramaNuvrata athavA svAdArA sa MtASa vrata-- AmAM saMpUrNa paNe brahmacarya' vratanuM pAlana nathI; paNa paraNelI priyA sahu patine ane paraNelA dhaNI sAthe patnine viSaya sevananI chuTa rahe che tethI tene svadyArA sa MtASa ke parapati viramaNa vrata paNa kahevAya che. Ama karavAthI viSaya sevana ane iMdriyavilAsapur avazya ka!. Ave che. dezathI AvI rIte pAlana karanAra krame karI sathI pAlana karanAra bane che. pAMca iMdriyAmAM sparzenA viSNu para kANu meLavavAnuM kA jarUra duSkara che. vaLI vratAne viSe vratanuM pAlana muzkela che. meAhanI kame ane indriyAnA vikArAe meTA zuravIrAne ane UMcI samajazakti dharAvanArA vidvAne ne pachADI nAkhI, bhavATavImAM bhramaNa karatA banAvI dIdhA che. jyAM kAyAthI pAlananI muzkelI ati bhrUNI che tyAM vacana ane mana viSe zuM kahevuM? tethI te| kahevAya che ke jene kAma jItyA teNe jata jItyuM.' madananI pIDA anubhavIja jANI zake. purUSanA kAmane hR agni sAthe ane strInA kAmane bakarInI lIDIenA agni sAthe jJAnI A ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 ] vIra-~vacana purUSoe sarakhAvela che te barAbara hetu purassara che. ene vega caDhatAM deha akathya kaSTa anubhave che. e veLA itara pravRtimAM rati upajatI nathI. e duHkha AgaLa dAujavara te kaMija nathI. tethIja nitikArone kahevuM paDayuM che ke " ne vinA manuSya grahastha mATe potAnI bhAyaMsaha viSayanI chuTa ene artha e te nathI ja ke marajI mAphaka viharavuM. A vratamAM paNa tithi Adine viveka jALavavAnI che. emAM atizaya tIvra abhilASA dharavAne nathI ane parastrIne mAbahena tulya samajavAnI che. abhyAsathI A zakya che. saMsArastha AtmAnI e dvArA kasoTI thAya che. aticAra-(1) apari gRhitAgamana-keIe paNa jenuM grahaNa karyuM nathI tevI vivAha vinAnI kumArikA athavA jene pati paMcatva pAme che. evI vidhavA heya tenI sAthe gamana karavuM. (2) ivara gRhitAgamana-amuka divasa sudhI keIe vezyA pramukhane rAkhela che tenI sAthe gamana karavuM. neTa- A aticAre "parastrI tyAga'nA niyamavALAne mATe ja che. bAkI vadArA saMtoSIne te te cokakhA vrata bhaMgarUpa che tethI anAcAra che. (3) anaMgakriDA-trIonAM aMgopAMga viSaya draSTithI jevAM tathA kAmaceSTA karavI. (4) pavivAha karAvavA temaja punarlagna (nAtarA) karAvavAM. (5) tIvra abhilASapaNuM-viSaya bhogavavAmAM atizaya icchA karavI. (5) sthUla parigraha parimANa vrata-parigraha kahetAM rAcaracIluM, dhAnya, suvarNa Adi nava prakArane. jeTalI parigrahanI vRddhi eTalI saMsAra vRddhi yAne karma samuhanI vizeSatA tethI te kahevAmAM AvyuM che ke je je aMze re nirUpAdhikapaNuM, te te jANe re dharma" saMsArastha jIvo AraMbha samAraMbhanA sAdhanothI sarvathA paramUkha na thaI zake; chatAM e vastuo para mamatva na rAkhavuM, kAraNa ke parivA ku' arthAta mucha ane vAsanA enuM nAma ja parigraha che. jema bane tema ochA sAdhanathI calAvI levAnI vRtti keLavavI e sAdha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 263 none khapa puratA upayogamAM levA paNa rAcImAcIne nahi mAtra na chuTake. e arthe yaheluM che ke samakitavaMtI chavaDo, kare kuTuMba jaMjALa. aMtarathI nyAro rahe, dhAva khIlAvata bALa. A vratamAM nIce pramANe niyama levAnA che. covIsa prakAranA dhAnya che. te varSamAM amuka maNa khape. kSetramAM amuka saMkhyAnA khetara agara to amUka bAga ke vADIo athavA te amuka vivA jamInanI chuTa. vAstumAM amuka saMkhyAnA hATa-gharabAra, havelI pramukhanI chuTa. sonA cAMdInA ghareNunI saMkhyA tathA vajananuM mApa karI levuM. trAMbA pittaLanA vAsaNa kusaNanuM paNa uparokta rIte pari. mANu karavuM. vaLI rAkhavAnA dAsa-dAsI-gumAstA vi. dvipadanuM temaja gAya bheMsa ghoDA Adi catuSpadanuM saMkhyA pramANu niyata karavuM. athavAta eka dara sthAvara milkata amUka rUpInI ane jaMgama milkata amUka rUpiAnI rAkhavI, ane te uparAMta vRddhi thatAM zubha mAge vAvarI nAMkhavAno niyama le. A vratathI jagatabharanA AraMbha samAraMbhamAMthI vRttione kheMcI laI maryAdita kSetramAM bAMdhI devAnI che ethI e para jaya meLavavAnuM sugama paDe che ane emAM paNa kramazaH nyUnata karatAM tyAganI ucca bhUmikA e pahoMcI javAya che. vaLI lAbha sAthe lebha dharathIja joDAele cheeTale lAbha thatAMja kema vizeSa prakAre e te rahe evA lebhanA pariNAme upajatAM vAra lAgatI nathI paNa uparokta prakAranA niyamathI e para kApa paDe che ane lebha para jaya meLave e sarva pApa para jaye meLavavA tulya che. sarva pApanuM muLa lebha ja che, vaLI A parigrahanuM bAhya svarUpa che; jyAM bahAranA parigraha para aMkuza melI ene kSaya karavAnuM ATalA jorathI kahevAmAM Ave tyAM kaSAya viSaya-rUpa AMtarika parigrahane vijaya varavAne heya ja emAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ] vIra-~vacana zuM Azcarya ! atyaMtara parigrahanA varjana vinA mukti na ja hoI zake. aticAra (1) dhanadhAnyaparimANatikrama-tyAre dhAraNAthI dravya vadhe tyAre A to mArA putranuM che, ATaluM amukanuM che ityAdi nAnA prakAranA vikalpa karI dhananA vibhAga pADavA athavA te judA nAme athavA halakA bhagAvI bhAre vajananA ghareNAM karAvavAM te tathA dhAnyanI maryAdA oLaMgavI te. (2) kSetra parimANatikrama-kSetrAdi niyama karatAM vadhAre rAkhavA vA bene joDI eka karavA. (3) rUkha ane suvarNa pramANatikrama-rUpA-cAMdI suvarNa niyama teDavA. (4) kupada parimANutikrama-trAMbu, pIttaLa, kazA pramukha dhAtunA vAsaNa vajanadAra banAvI niyama teDavo. (5) dvipada catuSpada parimANatikama-dAsa dAkSI gAya bheMsa pramukha prANIo rAkhavAmAM niyamanuM ulaMghana karavuM. aticAranuM svarUpa avadhArI te varjavA. . Ama ApaNe bAravrata mahelA pAMca aNuvrata viSe vicArI gayA. sAdhujIvananA pAMca mahAvratanI apekSAe Anu pAlana sahaja hovAthI e advaita kahevAya. have traNa guNavrata (pUrvanA vratane guNo hovAthI)nI vAta karIe. (6) digaparimANa vrata-diga kahetAM dizA. vratane viSaya dizAemAM javA saMbaMdhI maryAdA bAMdhavAnuM che. AvI maryAdA hoya te e uparAMta kSetramAM thatAM AraMbha-samAraMbha sAthe niyamadhArI jIvane vaLaga ke snAnasUtaka na rahe. ethI Atmika lAbhavRddhi thAya. gamanA gamananI saMkucitatA nivRttipoSaka che. uMcuM-nIcuM ane cAre dizA, vidizAmAM javA saMbaMdhI niyama kare e A vratane phalitArtha che. upara mujaba dazenuM juduM parimANa karavuM athavA te jaLamArge amuka baMdara sudhI javuM, sthaLa mAge amuka dizAmAM amuka deza sudhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana . javuM e prakAre hada bAMdhavI. vizeSamAM tAra karavAnI, patra pAThavavAnI, chApuM maMgAvI vAMcavAnI, ane tevA prakAranI ghaTatI chuTa rAkhI zakAya. AnI khUbI pAlanamAM rahelI che. aticAra-(1)urdhvadipha pramANutikrama-maryAdA karatAM vadhAre uMce javuM te AkAzamAM vimAnadhArA. (2) adhodita pramANatikrama-rAkhela hada karatAM vadhAre nIce javuM. khANa, bhoMyarA vI. mAM. (3) tichadira pramANutikrama cAre dizA vidizAnI maryAdA oLaMgavI. (4) kSetraddhi-badhI dizAnA gAu bhegA karI eka dizA vadhAravI. pramANamAM hAni vRddhi karavI. (5) smRti aMtardhAna-rAkhela niyamanI vismRti thatAM zaMkAzIla hRdaye AgaLa javuM. (7) bhagapaga parimANa vrata-eka vakhata jeno bhoga thaI zakatA hoya tyAre upayoga karI zakAto hoya enuM nAma bhoga. dAkhalA tarike bhojana, vilepana. vigere ane vAraMvAra je padArtha vAparI zakAya te upabhoga dAkhalA tarike ghara-strI I. AvA banne prakAranA padArthonuM roja vAparavA sabaMdhI pramANe karavuM athavA te kAyamane sArU maryAdA nakkI karavI. temaja paMdara karmAdAna yAne kama AvavAnA khAsa vyavasAya choDavA tatpara banavuM. paMdara karmAdAna-(1) IgAlakarma IMTa, cune, naLIyA, dhupelI Adi pakavavA bhaThThI karavI. (2) vanakarma--khetI, vADI, zAka, lAkaDAM ke vana kapAvavAne vepAra karavo. (3) sADI karma--ratha, gADI, reMkaDA, haLa pheravavAne dhadha kare. (4) bhADAkarma--gADI, ghoDA, baLada, moTara pramukhane bhADe pheravavA saMbaMdhI vepAra karavo. (5) pheDakarma-dArU tathA zastrothI jamIna phaDavAno dhaMdhe karavo. (6) daMtavANIjya--hAthIdAMta vI. ne vepAra karavo. (7) lAkhavANijya-lAkha Adi padArthone vepAra. (8) rasavANijya-madhu, mAkhaNa, ghI, tela, vI. ne vepAra. (9) vISavANijya-aphINa, jhera, semala Adi jherI padArthone vepAra. (10)kezavANijya-pazu pramukhanA vALa, pIMchA, una tathA dAsadAsI temaja caupada prANIone viya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 ] vIra-pravacana yaMtrapalaNa karma-mIla, jIna, ghaMTI, saMcA calAvavA-vecavArUpa vyavasAya. (12) nichana karma-Da, baLada pramukha jAnavarone khasI karAvavI. (13) vadAna-vanamAM tathA kSetramAM agni muka. (14) saraha zeSaNakarma-taLAva, sarovara, kuvA, pramukhanuM jaLa zeSAvavuM. atISaNa-ramata pramukha kAryo mATe pipaTa, menA, kutarA, bilADA rAkhavA, kuTTaNakhAnA calAvavA ItyAdi kArya. ane bIjA paNa pApanA dhaMdhA samajI levA. kadAca sahaja prazna thaze ke jyAre zrAvakoe uparokta vepAra na karavA tyAre karavuM zuM? nekarIja kyAM karavI? koIpaNa jAtanA sAhasa kheDavAja nahiM ? uttara ApatAM kahevuM paDe ke nA. mAtra nekarIyAta jIvana gALavAnuM ke kiMkartavyamuDhapaNuM dhAravAnuM zAstrothI kema kahevAya. uparanA karmAdAna varNana mATe te samajavAnuM eTaluM ja che ke avazya emAM daSApatti vadhAre che. je dhaMdhAo nirdoSa vA alpaSI hoya te tarapha zrAvake vadhu lakSya ApavuM ane uparanAnuM sevana karavuM ja paDatuM hoya te upayoga jAgrata rAkhI, jayaNApUrvaka kArya karavuM ke jethI dezanuM baMdhana alpa thAya. jeTale aMze jIvavadhana nimitte ochA sevAya teTale aMze karma baMdha ocho samajo. vaLI pariNAma para karmanI tIvratA-maMdatAne AdhAra che tethI e sabaMdhamAM saMpUrNa lakSa ApavuM. AnaMdAdi zrAvakee khetI pramukhanA vyavasAya sevelA chatAM mukhya zrAvakemAM gaNanA thAya che e vAta paNa uparanA spaSTikaraNathI samajAya tema che. zrAvakee tajavA joItA bAvIza abhakSyone paNa AmAMja samAveza thAya che. bAvIza abhakSya 1 vaDanA pIpu (TeTA), 2 pIpaLAnA pIpu, 3 pIpaLanA pIpu, ja kaThuMbaranA pIpu, 5 uMbarAnA pIpu. A pAMce vRkSonA phaLa trasa jIvathI vyApta hAI abhakSya che. 6 madha, 7 mAkhaNa, 8 madirA, 9 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vara-pravacana [ 267 mAMsa. A cAra mahA vigayamAM asaMkhya jIvonuM upajavuM ne naSTa thavuM cAluja hoya che. 10 barapha, 11 karo, 12 viSa (aphINu-somala vachanAga Adi), 13 sarva jAtinI kAcI mATI, 14 rAtrI bhojana 15 bahu bIjavALI vastuo khasakhasa, aMjIra vI. ), 16 bALa athANuM 17 vidaLa kAcA (uSNa karyA vinAnAM dUdha, dahI ne chAzanI sAthe koIpaNa prakAranuM kaThoLa, tenI dALa, vA tenA banelA padArtho khAvA te, 18 veMgaNa (rIMgaNa), 19 ajANyA phaLa-kula vigere, 20 tuSThaphaLa aNubera vigere jemAM khAvAnuM thavuM, pheMkI devAnuM vizeSa, 21 calitarasa-kALavyatIta thayelI athavA te pUrve paNa jene varNa, gaMdha, rasa, sparza badalAI gayo hoya, besvAda lAgatI hoya tevI cIja. 22 anaMtakAya-jenA eka zarIramAM anaMtA cha heAya che tevA sarva prakAranA bhUmikaMda I. anaMtakAyanA paNa batrIza bheda thAya che te A pramANe-1 surakaMda, 2 vajakaMda, 3 lIlI haladara, 4 lIlu Adu, 5 lIlA kacuro, 6 satAvarI, 7 hIralIkaMda, 8 kuMvAra, 9 thara 10 gaLo, 11 lasaNa, 12 kArelA (vArakArelA), 13 gAjara, 14 leDha, 15 girikarNikA, 16 kuranA pAna, 17 sarAvo, 18 theka, 19 lIlImAtha, 20 luNInI bhAjI, 21 khIleDA, 22 amRtavela, 23 muLAnAkaMda, 24 bhUmiphaDA, 25 navA aMkura, 26 vAyulAnI bhAjI, 27 pALakAnI bhAi, 28 javaravela, 29 kAcI AmalI, 30 komaLa phaLa, 31 ratALu 32 pIMDAla. uparanA padArtho vAparavAthI trasAdi chavAnI virAdhanA thAya che mATe te sarva zrAvake e prAye karI tyAga karavAnI jarUra che. A uparAMta sAtamA vratamAM (1) paMca tithI kiMvA bAra tirci. lIletarI na khAvI. (2) AdrA nakSatra beThA pachI kerI na khAvI. (3) phAgaNa suda 15 pachI bhAjI pALe, khajura na khAvA. (4) sUke mevo paNa tyArathI agara akSADa suda 15 pachI na khAvo. (5) kAyama mATe 2550 vA 75 nAme nakkI karelI vanaspati sivAya bIjI na vAparavI. Ama niyamamAM paNa laI zakAya che. cauda niyama dhAravAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 ] vIra-pravacana heya che te A pramANe sacitamAM nIcenA cha bhedane samAveza thAya che. (1) pRthvIkAya-mATI, mIThuM, I. vAparavA saMbaMdhI niyama (2) apakAya--amuka kuvA ke TAMkA, vA nadInuM pANI , (3) teukAyanculA, bhaddI ane gharano niyama (4) vAyukAya-paMkhA, hIMcakA vi. nuM pramANa (5) vanaspatikAya-zAka, phaLa, dAtaNanI saMkhyA dhAravI (6) trasakAyanI jANuM rAkhavI 1. sacita vastu amuka saMkhyAmAM vA amuka vajana sudhI khape. 2. dravya-judA judA svAdano anubhava karAvanAra padArtha amuka khape. 3. vigaI-(dudha, dahIM, ghI, tela, goLa, kaDA)mAMthI game te ekane tyAga. 4. upanaha-pagarakhAM, mojAM, buTa amuka saMkhyAmAM khape. 5. taLa-pAna sepArI pramukha mukhavAsanuM pramANa bAMdhavuM. 6. vastra-paheravA oDhavAnI saMkhyA nakkI karavI. 7. kusuma-kula vI. suMdhavAnA padArthonI hada bAMdhavI. 8. vAhana-gADI, ghoDA, vahANa, rela, trAmAM ke meTarano niyama karavo. 9. zayana-zayA, Asana, pATa vigerenI saMkhyA mukarara karavI. 10. vilepana-zarIra para copaDavAnA padArthonI saMkhyA dhAravI. 11. brahmacarya-zILa pALavA saMbaMdhI niyama. divasanuM ke aherAtrI - divasanuM.' te niyata karavuM. 12. dizigamana-cAre dizAmAM keTalA gAu sudhI javuM tenuM pramANa 13. snAna-haMmeza keTalI degaDIthI athavA keTalA zera pANIthI karavuM athavA keTalIvAra karavuM tenuM pramANa 14. bhajana-AhAranuM mApa temaja pIvAnA pANInuM mApa nakkI karavuM. neTa--A niyama savAra-sAMja dhAravAnA che tene hetu uparoga jAgrata karavA ane AraMbha-samAraMbha ochA karavAne che. www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [[ 26 = = aticAra (1) sacita AhAra-sacita vastu khAvI. (2) sacitta pratibadhdha AhAra-sacittanI sAthe vaLagelI vastu, AkhI kerI vI. (3) apakava AhAra-barAbara nahI pAkela vastu (4) duH5kuvAhAra-barAbara rIte nahi pAkelI vastu jemake ka vI. (5) tuchISAdhi bhakSaNa-khAvAmAM thoDuM Ave ane nAMkhI devAmAM ghaNuM Ave tevI vastu. tevI ja rIte paMdara karmAdAna saMbaMdhI aticAra samajI levA kula 20. ( 8 ) anarthadaMDa viramaNa vrata-artha-svArtha, anartha eTale svArtha vagara, daMDa kahetAM daMDAvuM-lepAvuM yA karmathI gherAvuM enAthI viramaNa eTale pAchuM vaLavuM. udAharaNa tarike-keIne phAMsI detA hoya tyAM jovA na javuM. pazu pakSIone laDAvAnA hoya vA nacAvAnA hoya tyAM jevA ubhA na rahevuM. kutarA bilADA Adi hiMsaka jAnavara pALavA nahi. hAthI ghoDAnI ramata jevI nahi. ( sAThamArI thAya che te ) prANIo pratye jyAM kuratA dekhADAtI hoya tyAM paga na javuM. zatra-astra pramukha khapa uparAMta rAkhavA nahiM ke jethI enA upayoga mATe vAraMvAra bIjA mAMgaNuM karatA Ave. segaThAbAjI mAM kaMkarI mAravAnA irAdAthI temaja tevA prakAranI anya ramato vA jugArathI dUra rahevuM. nATaka, bhavAyA-nAca ane sInemA vAraMvAra javAnuM vyasana rAkhavuM nahi. cAra vikathAone tyAga karavA lasa rAkhavuM. A uparAMta tevI ja anya bAbate ke jemAM svArtha saravA jevuM te heya nahi, ane kevaLa prazaMsA ke niMdAthI daSApati saMbhavatI hoya agara te Apa le karatAM hiMsAdina nimittabhUta thavAtuM heya tethI aTakavuM. TUMkamAM kahIye te A vratamAM svArtha pUratI chuTa che; chatAM emAM jaNAvAnuM lakSa cukavAnuM nathI ane e uparAMta evA dezayukta sAdhanenI chUTe hAthe lahANuM karatAM aTakavAnuM che; temaja upayogavaMta rahevAnuM che ke jethI vakhANa vI. thI karma na lAge. enA mukhya prakAra-( 1 ) hiMsApradAna-hiMsA thAya tevI vastu ApavI. (2) pramAdAcarita-pramAda vaDe jemAM karma baMdhanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra70 ] vIra-pravacana niSkAraNa thAya tevI pravRtti karavI. ( 3 ) pApapadeza-keIne pApakArI upadeza de (4) apadhyAna-Ataraudra dhyAna dhyAvA. A cAramAM anarthonI paraMparA samAyelI che te vicAravI. aticAra-( 1 ) kaMdarpa-kAma vikAra vadhe tevI kuceSTA karavI. (2) kukuIe-kAmotpanna karanArI vArtA karavI. (3) meharIe yA mukharatA-hAsyAdika cALA karavA. keInI gupta vAta pragaTa karavI athavA anyane du:kha thAya tevuM belivuM. (4) saMjuttAhigaraNakhapa karatAM zastra pramukha adhikaraNa vadhAre rAkhavA. (5) bhegAti rAMtA-bhegApabhegamAM vaparAtI cIjomAM atizayatA dharavI. chellA cArane "zikSAvata' tarike oLakhavAmAM Ave che. ane nAma pramANe teo zikSA yAne zikhAmaNanuM ja kArya kare che. pUrvokta AThe vatanuM AcaraNa yathatha rIte ane samajapUrvaka thAya che ke kema e jevAnA sAdhanarUpa A vrata che. A cAra vratanuM pAlana vAraMvAra karavAthI Atmika pragati sAdhI zakAya che. 9. sAmAyika vrata-muhUrta yAne be ghaDI (48 miniTa) sudhI samabhAva dazAmAM besI, sAvadha vyApArane tyAga karI jyAM te tattva vicAraNA karavI; kiMvA svAdhyAya yAne dhArmika graMthanuM-Atma unnattikara pustakanuM vAMcana karavuM te sAmAyika. kahyuM che ke samatA sarva bhUteSu, saMyama zubha bhAvanA / Artaraudra parityAga tahi sAmAyika vratam // bhAvArtha-sarva jI pratye samatAbhAva yAne rAgadveSarahita pariNAma. Indriyo ane roga-kaSAya Adipara kAbu. zubha pariNAma dhAravApaNuM. Arta ane raudra dhyAnarUpa mAThI vicAraNA tajavApaNuM enuM nAma sAmAyika eTale beghaDI sudhInuM sAdhupaNuM yAne anagAra jIvananI vAnakI. pAca cAritramAMnuM prathama cAritra. jJAnadarzananI vizudhdhipUrvaka A vratane Adara prAMte avazya zIvapadanI prApti karAve che. tethI te prabhuzrI mahAvIra deve punya (puNIyA) zrAvakanuM sAmAyika vakhANyuM che. "samaje sAva zramaNa (sAdhu) je zrAvaka thAya che mATe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 271 bahuvAra sAmAyika karatAM rahevuM, emAM adhyayana yAne jJAna-dhyAnano je zAMta yoga prApta thAya che teno lAbha avarNanIya che. mAtra niyamita ne samajapUrvaka yiA thavI ghaTe. A vrata lenAranI zakti pramANe sAmAyika karavAno niyama grahaNa karI zakAya che. jyAM dararoja eka sAmAyika karavAno kiMvA tethI vadhu karavAno niyama laI zakAya che athavA te mahinAmAM amuka agara varSe divasamAM ATalI saMkhyAmAM sAmAyika karavA evI paNa pratijJA laI zakAya che. divasa rAtrinA covIsa kalAkamAM mAtra aDatALIza miniTa svAdhyAya sArU kahADavI e vadhu te nathIja. aticAra-(1) manadupraNidhAna-manamAM kuvikalpa ciMtavavA ke duSTa rIte tene pravartAvavuM. (2) vacanadu:praNidhAna-sAvadya (pApayukta) vacana bolavA ke duSTa vANune upayoga. (3) kAyadupraNidhAna-vAraMvAra dehane halAvo, ke ozIMgaNa daI besavuM kivA jhokAM khAvA athavA uMghavuM ItyAdi kAyAnI mAThI ceSTAo karavI. (4) anavasthA deza sAmAyika lIdhela samayathI pUrA thatAM samaye na pAratA utAvaLathI vaheluM pAravuM. game tema levuM-pAravuM. (5) smRti vihinatA-lIdhAne samaya visarI jaI vaheluM moDuM pArI devuM, uparAMta batrIza doSane tyAga karavA 10 dizAvakAzika vrata--sAtamA vratanA cauda niyamanuM ahIM savAra-sAMje khAsa ghAravApaNuM che eTale chaThThA--sAtamA vratanA niyamanuM A vratamAM divasa pratye vadhAre kaDaka pAlana AdaravApaNuM che. e sahaja rIte thaI zake te khAtara daza sAmAyika karavAthI A vrata pAlana karyuM gaNAya che. vicAra karatAM sahaja samajAya tema che ke divasa bharanA daza sAmAyika eTale mAtra pUjA--jamaNa AdinA amuka samaya uparAMta mATe samaya samabhAvamAM vyatIta karavo. vaLI e veLa mAtra eka TaMka bhojana yAne ekAsana karavAnuM hoya che. AthI kSetragamana ane bhogapabheganA parimANane sahaja saMkSepa siddha thAya che A. vrata paNa tithi mahinA ke varSa AzrayI svazakti anusAra grahaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 ] vIra-pravacana karI zakAya che. aticAra (1) AvaprayAga-niyama karelI bhUmi uparAMtathI vastu maMgAvavI. (2) preSavaNu prayAga-maryAdA bahAranI bhUmipara vastu meAkalavI (3) sadANuvAya-zabda karIne hada bahArathI vastu maMgAvavI. (4) rUvvANuvAya--rUpa dekhADIne hada bahArathI vastu maMgAvavI. (5) puddagaLa prakSepa-kAMkarA nAMkhIne athavA te pAte ahIM che. evA prasArA karIne maryAdA uparAMtanA sthaLethI kAma kahADI levuM. 11 pauSadhavrata-jema mahunuM sAmAyaka, daza muhurtanuM dizAvakAzika samabhAva dazAnA pASaka hAI, nigraMtha jIvananIjhAMkhI karAvanAra vratA che tema A paNa paMdara murhuta kivA trIza muhanuM vrata che, e uparAkta guNAne sArI rIte poSe che. enA cAra prakAra A pramANe che, (1) AhAra pe|saha-ekAsaNuM-Aryabala ke upavAsAdi tapa karavA te. (2) zarIra satkAra pAsaha-zarIranI zuzruSA, AbhUSAdita sathA tyAga karavA te. (2) avyApAra pAsaDu-sAMsArika vyApAra kAipaNa jAtanA na karavA te. (4) brahmacaryAM pAsaRs-sarvAMthA mana vacana kAyAthI zALavrata pALavuM te. A cAra prakAramAM mAtra AhAranA bheda dezathI che; bAkI sathI che. vaLI pauSadha cAra paheArane yAne divasane athavA te ADa eTale aherAtrinA thaI zake che. A vrata pAMca tithi ke Ama caudasa AzrayI athavA te mahinAmAM amuka yA varSamAM amuka pauSadha karavAnA niyamathI grahaNa karAya che. A vratanuM pAlana eTale eka dinanuM sAdhupaNuM samajavuM. e velA sa'sAranI upAdhi ke dunyavI jajALa sAthe kaIja nisbata rAkhavAnI nathI. khapa puratAM upakaNAnI sAdhu mAphaka paDilehanapUrNAMka ( jIva jaMtu sabaMdho tapAsa) devavaMdana yAne svAdhyAyamAM kivA dharmadhyAnamAM dina vyatIta karavAne hAya che. A vrata veLA eka taNakhalu sarakhuM paNa enA mAlikane pUchyA vinA laI zakAtuM nathI. aticAra(1)aDileDhiya duppaDileDhiya sajA sa'thArae-zayyA sacArAnI barAbara paDilehaNa na karavI (2) apamayi jAjA saMcArae-zayyAsa thArA barAbara pUjavA-pramArjavA nahi. (3) paDile Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra--pravacana [273 hiya duppaDilehiya uccAra pAsavaNu bhumi-ThelA mAtrAnI (jhADe javAnI tema pizAba karavAnI)bhUmi barAbara pilehavI nahIM, (4) apamayi duppamajjiya-uccAra pAsava bhUmi-ThalA mAtrAnI jagyA barAbara pujavI-pramAvI nahI. (5) pauSadha vidhi vivahIe-pauSadhanI vidhi barAbara karavI nahIM, kAMtA mADA laI vahelA pAravA kivA vakhatasara levA nahIM athavA pAraNAdinI ciMtA karavI. sAdhurUpa atithi abhyAgatanA pAtramAM ApyA pachI jamavuM, athavAtA jamavuM. vAraMvAra vakhata vaherAvyA 12 atithi saMvibhAga vrata-supAtra evA athavA vratadhArI zrAvaka grahastha rUpa vaherAvIne kivA zrAvaka hAya teA jamADIne pachI pauSadhanA pAraNe munirAjane dAna munionI jogavAI na ane te vamAM amuka pachI jamavuM. sAMpratakALe A paheArA vA cAra paheArane tivihAra athavA cAvihAra pauSadha karyA pachI tenA khIje dine yAne pAraNAnA divase ekAsaNuM karavAnuM hAya che, emAM munirAja je je vastue vaheAre che te te vastueja vAparavAnI hAya che, vamAna kALe A rIte vrata karAya che chatAM pahelI rIta anucita tA nathI ja, A vrata paNa mahinAmAM amuka ke varSamAM amukanA niyame levAya che. pauSadhadhArI, devapUjAthI paravArI, vyAkhyAnanI pUrNAMti thayA bAda vratadhArI muni mahArAja pAse jai namratApUrvaka vaheAravA padhAravAna vinati kare te pAtAne atithi saMvibhAga vrata che ema jaNAve. suni padhAre tyAre zrAvaka ahe| bhAgyamAnI kRtArtha thayA thakA bhAvanApuraskara nirdoSa AhAra vaheArAve. daza DagalA muni pUMThe jAya, pachI pAchA vaLI zAMta citte ekAsaNu kare. aticAra-(1) sacittanikSepa-sacita vastu acita vastumAM nAkhIne vahorAvavI. (2) cittapihiSNu-sacita vastuMvaDe DhAMkela acitta vastu ApavI. (3) anyavyapadeza-peAtAnI vastu hAya ane khIjAnI che ema kahIne na ApavI yA bIjAnI vastu pAtAnI che ema kahI ApavI. (4) samatsaradAna-matsara karIne mahAtmAne dAna ApavuM. (5) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 vIra-pravacana - kAlAtikrama-vaherAvavAne samaya vItyA pachI dAna devAne Agraha karavo yA teDavA jevuM. A pAMca aticAra TALIne sAdhu mahArAja kiMvA sAdhvIjane dAna ApavuM. pratyeka jaina cAhe te zrAvaka kivA zrAvikA keIpaNa he; avaA tene vrata grahaNa karavAnI jarUra che. A bAra vrata ghaNuM bhAMgAthI (chuTe rAkhI) levAya che. bAra zrata dhArIne hitazikSA-zrAvakanA, bAravrata aMgIkAra karavA e sAmAnya bAbata nathI ja. pUrvanA pudaya vinA e banI AvatuM nathI. paraMtu lenAre levA mAtrathI pAra utarI gayA tema mAnavAnuM nathI, enuM niraticArapaNe pAlana karavA satata udyamI rahevAnuM che. pAlavAmAM pramAdI thanAra, vA temAM aticAra lagADanAra athavAte vAravAra tene nahI saMbhAranAra agara te lAgela deSa mATe AyaNa (prAyazcita) nahIM lenAra jarUra yetAnA AtmAne bhArI banAve che, tethI zaktianasAra vrata levAnA che. badhA na laI zakAya te eka be traNa yAvata agIyAra sudhI levAya che paNa pALavAmAM avazya zuravIratA dAkhavavAnI che. vratadhArI kahevaDAvI evuM AcaraNa na karavuM ke jethI nAma hAMsIpAtra thAya. bAra vratamAM moTA juThThAne tyAga karyo hoya chatAM pratyeka asatya naja balavuM. nAnA juThThAnI chuTa ne samajavI. hiMsA trasachavanI tajyA chatAM niSkAraNa sthAvara jIvanI virAdhanA na karavI ghaTe. tevIja rIte nAnI corI na karavI; tema apramANika na banavuM, beleluM vacana pALavuM. parastrI sAmuM vikAra draSTi jevuM nahIM. svadAra sateSanI chuTa chatAM emAM paNa tyAga keLavo. parigraha saMkhyA moTI hoya te paNa kramaza: emAM nyunatA karavI, eTalI rakamanI pUti arthe moTA AraMbha samAraMbhamAM na pravartavuM, zrAvaka yogya vyApAra kare; nyAyaprApta lakSmIthI saMtoSa mAnavo, bhAgya ge lakSmI dhAraNAthI vadhe te zubha mAge kharacI nAMkhavI. A pramANe bAkInA to saMbaMdhI zikSA svayameva avadhAravI. tAtparya yAda rAkhavuM ke AtmA kema pragatinA paMthe paLe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [275 ane ISTasiddhi samipa puge. bAravratadhArIe sadA upayogavaMta rahI jInapUjana-tIrthayAtrA, parva ArAdhana Adi kAryo karavA. mahAzrAvaka lakSaNa dInaduHkhIyAmAM vyAvaDe karIne, tathA sAdhu sAdhvI, zrAvaka zrAvikA, jinAlaya, jinapratimA jinAgamAdi pustakarUpa sAta kSetramAM bhaktithI dhana vAparanAra grahastha mahA zrAvakanI kaTimAM gaNAya che. sIdAtA kSetra prati khAsa lakSa Ape. vaLI bhAvapUrvaka svadharmI (samAnadharma) bhAIone anna-vastrAdikathI poSe eTaluM ja nahi paNa kaSTamAM paDelAne dhanAdi sarva prakAranI madada ApI sukhI kare, temanA bALaka bALakIone vidyArthinanA sarva sAdhana meLavI ApI unnatinA mArge caDhAve e sAcuM sAdharmIvAtsalya che. eka tarapha sAdharmIvAtsalya ane bIja marapha sarva prakAranA dharmone tela karatAM sarakhA utare che. vASaka ka-zrI kalpasUtrakAre zrAvake mATe nimna likhita kAryo darzAvelA che; je jaghanyathI varSabharamAM te avazya ekavAra karavA joIe. (1) saMdhapUjA. (2) sAdhamaka bhakti. (3) yAtrA trika (tIrthayAtrA-caityayAtrA ane rathayAtrA). (4) snAtra mahotsava. (5) devadravya vRddhi. (6) mahApUja. (7) rAtrijAgaraNa. (8) siddhAMtapUjA. (9) udyApana. (10) tIrthaprabhAvanA. (11) kSamApanA. vaLI zrAvake dareka kriyA yA anuSThAna samajaNapUrvaka AcaravA; pUrve kathana kareluM che chatAM ekavAra vadhu bhAra mUkIne kahevAmAM Ave che ke cAdara mAvA tAda riddhi arthAta jevI jevI bhAvanA tevI tevI siddhi yA phaLaprApti. mATe anuSThAnanA nIcenA bheda samajI laI ucita karavuM. (1) viSAnuchAna=AlekanA sukhanA athe kriyA karavI te. (2) garalAnuSThAna=paralekanA sukhane arthe kriyA karavI te. (3) a nyAnukAnazupayoga zunya kriyA karavI te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276] vIra-pravacana (4) tahetu anuSThAnazupagapUrvaka abhyAsane anukuLa kriyA karavI. (5) amRtAnuSThAna mekSane arthe vidhipUrvaka kriyA karavI te. athavA (1) prItyanuSThAnanehapUrvaka kriyA karavI te. udAharaNa tarIke strI pratyenA vatAva jema. (2) bhakatyanuSThAna=bhaktivaDe kriyA karavI. mAtA pratyenA vartAva jema. (3) vacanAnuSThAna sutra vacana anusAre kriyA karavI te. uparAMta zrAvakanA dravya ne bhAvathI paNa bheda thAya che. vaLI pukra galAnaMdIne bhavAbhinaMdInuM svarUpa paNa kaheluM che. temaja bhAvathAvanA 6 liMga temaja 17 lakSaNa darzAvavAmAM AvyA che. e badhA vistAra atre na karatAM zrAvakanA aMtima kAryarUpa agiyAra paDimAnuM svarUpa lakhavAmAM Ave che. (1) samyakatva = zuddha zraddhA, yA samakita. mAsa (2) bAravrata = bAravratanuM yogya pAlana. (3) sAmAyika = be ghaDI rUpa sAdhu vrata. , 3 ,, (4) pauSadha = 4 vA. 8 pAranuM ,, , , 4 , (5) kAryotsarga-kAyAne dhyAnastha-dazAmAM rAkhavI te., 5 ,, (6) brahmacarya-mana, vacana, kAyAthI zIyaLavrata pALavuM, (7) saciratyAga = sAvadha AhArano tyAga. , cha , (8) AraMbha tyAga=jAti AraMbha na kare. . 7 , (9) AraMbha tyAga bIjA pAse paNa na karAvavA. ,, 9 ,, (10) pitAnA nimitte karelA bhejanane tyAga=patAne AzrayI karela bhejana na jamavuM. mAsa 10 sudhI. (11) sAdhujIvananI jhAMkhI=sAdhunI mAphaka leca karI rahevuM. ane bhikSA mAgatI veLA kahevuM. timApanaca zrAverI mikSa hi' mAsa 11 sudhI Gam & aw in me Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 277 A pratimA (pratijJA)nuM vahana zakA, kAMkSAdi doSarahita niDaratAdhI devAdiSkRta upasargAMne samatAthI sahana karavAnuM che. vaLI pAchaLanI paDimAyukta AgaLanI yA navI DimAnuM vana samajavu. dAkhalA tarike trIjI samaye prathamanI e samajI levI. sAdha----saMsAranA jemaNe sathA tyAga karyAM che ane Arbha-samArabhanA pratyAkhAna jemaNe yAvat jIvana sudhInA lIdhA che evA anagAra yAte munio mATe paMca mahAvrata pAlana ane chaThThA rAtri bhojanane tyAga e mukhya che. prAraMbhamAM deva, gurU ne dha svarUpa veLA gurU sabaMdhamAM lakhatAM e paratve theDhuMka vivecana karAceluM che; chatAM krama jALavavAnA hetuthI e samadhamAM punaH kaMIka vistArathI vicArIzuM. zrAvakanA je aNuvrata teja sAdhunA mahAtrata. taphAvata nAmamAM nathI, paNa pAlanamAM che. jyAre aNuvratamAM skula jIve AzrayI jIvayAdi sAcavavAnA hoya che tyAre mahAvratamAM sthULa temaja sUkSma yAne chakAyanA nAnA moTA sthAvara ke trasa sarva jIvA AzrayI ukata pAMca tratAnuM pAlana karavAnuM che. e rIte lakSa cArAsI jIvaseni saha kiMvA vizva yA cauda rAjaleAkanA sacarAcara - ve! sAthe athavA te sarva jIvarAzisaha nirbhayatA dharavAnI che. eTale haNuM nahiM, haNAvuM nahi ane haNanArane anumAduM yA vakhANuM nahi ema trividha bhede ane te paNa vaLI mana~vacana kAyAnA traNa prakAre guNIne pratijJA grahaNa karavAnI che. e vicAratAM TuMkamAM kahIye te! kevaLa dharma dhyAna ke maunanA sevana sivAya anya kaI AcaravAnuM nathI. deha pASaNarUpa AhAra bhikSAdvArA grahaNa karavAnA temaja sAdhutvane rakSe tevI kriyA AcaravAnI pravRttirUpa vyavasAya gaNAya tethI kaheluM che. ke-- sAdhu nAma te sAdhe kAyA, pAse na rAkhe kADInI mAyA; leve eka, te deve na raddA, ussA nAma sAdhujI kahA. 1. prabhunuM nAma. 2. zrApa; AzIrvAda. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana zrAvakanA annapAnapara nabhavApaNuM hovAthI jarUra paramA muddhithI upadeza Ape chatAM te paNa sva AtmAM lakSya cukIne te nahIMja, avakAzanA upayAga kayAM te tapa tapavAmAM, mauna sevanamAM kivA dhyAna dharavAmAM kare athavA te| zrI arihaMtanA vacane te bALavA-prAkRta manuSyA-saraLatAthI samajI zake te hetuthI dezakALa prati lakSya ApIne sAhitya sarjanamAM vItAve. vaLI keTalAka jJAna-kaLA-labdhi yA cAritra saMbadhI viziSTa zakti dharAvatAM heAya te zAsana prabhAvanA arthe camatkArika kAryo paNa kare. Ama chatAM sAdhutAnA pavitra jIvananA mArgethI vegaLA teA naja jAya. e vezamAM rAgadveSane agni te naja pragaTe. tyAM amRtasamI zItaLa vANIne pravAha, saritA mAka sadA vahetA hAya. e sabaMdhI svarUpa caraNasitarInA vanathI jANI laIe. caraNasittarI yAne cAritrapAlana saMbaMdhI 70 prakAra-- 278 ( AcaraNamAM utAravAnA) 5. mahAvrata ( 1 )prANAtipAta viramaNa (ahiMsA). ( 2 ) mRSAvAda viramaNu satya ). (3) adattAdAna viramaNa ( asteya ). (4) maithuna viramaNu ( brahmacarya' ). (5) parigraha viramaNa ( akiMcanatva ). 10 zramadharma'. ( 1 ) kSamA-khAmoza. ( 2 ) mArdava-kAmaLatA. ( 3 ) Ava-saraLatA. ( 4 ) mukti-lAbhatyAga. ( 5 ) tapa-kAyadamana tathA mAThA avyavasAya para aMkuza. ( 6 ) saMyamazravane tyAga. ( 7 ) satya-jIsne tyAga. ( 8 )zauca-5vitratA. ( 9 ) akiMcanatvadravyarahitapaNuM (10) brahmacarya -maithunatyAga. 17 sayama dharmAM 1 thI 5 pRthvI-apa-vAyu-teja-vanaspati-kAyarUpa ekadriya jvAnI hiMsA na karavI. 6 thI 9 epriya, teIdriya. cauradriya ane pacedriya jvAnI hiMsA na karavI. 10 ajIva saMyama ( sAnA pramukha niSedha karelI )-ajIva-nirjIva vastuno tyAga. 16 prekSAsayama-jayaNApUrvaka vartavuM. 12 upekSA sayama AraMbha utsutra prarUpaNA karavA nahI. 13 pramAna saMyama-sa vastu puMjane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 279 vAparavI 14 pariSThApanA saMyama-jayaNA pUrvaka paraThavavuM 15 mana saMyama. mana taraMga para kAbu rAkhI mAtra dharmavRttimAM lIna rahevuM 16 vacana saMyama-sAvadya vacana na bolavuM. 17 kAya saMyama-upayoga pUrvaka dareka kAma karavuM yAne kAyAne pravartAvavI. 10 vaiyAvacca-sevA yAne cAkarI karavI te anavA te vinaya jALavavA ne bahumAna karavuM te 1 arihaMtanI 2. siMddhanI 3 jina ; pratimAnI 4 zrutajJAna yA siddhAMtanI 5 AcAryanI 6 upAdhyAyanI 7 sAdhunI 8 cAritra dharmanI 9 saMdhanI 10 samakti darzananI. athavA to 1 AcArya 2 upAdhyAya 3 tapasvI 4 ziSya 5 glana sAdhu 6 sthavira 7 samajJa ( sarakhI samAcArIvALo ) 8 catuli saMdha 9 kuLa. caMdrAdika 10 gotra. 9 brahmacarya 1 strI pazune napuMsaka jyAM rahetA hoya te jagyAne tyAga 2 sarAgIpaNe strI sAthe kathAvArtAno tyAga 3 strInA Asane be ghaDI sudhI besavuM nahi. 4 sarAgIpaNe strInA aMgopAMga jevAM nahIM. 5 trIpuruSa jyAM krIDA karatAM hoya tyAM bhIMta pramukhane AMtare rahevuM nahi, 6 bhegavelA sukha yA vilAsane saMbhAravA nahIM. 7 sarasa AhAra karavo nahi. 8 atimAtrAe AhAra na karavo 9 zarIranI zobhA karavI nahI. 3 jJAnAditrikamAM ramaNatA. 1 jJAna 2 darzana 3 cAritra rU5 AtmaguNamAM ramaNatA. 12. tapa. karmone tapAve te tapa athavA IchA nirAdha rUpa tapa 1 anazana 2. uNadarI. 3. vRtti saMkSepa (AjIvikA TuMkAvI abhigraha dharavA) 4. rasatyAga. 5 kAyakaleza. 6 salInatA (Indrione vaza rAkhavI). 7 prAyazcita. 8. vinaya. 9 vaiyAvacca 10 svAdhyAya. (sajhAya-dhyAna 11 dharmakathA. 12 kayotsarga. 4. kaSAyanigraha 1 krodha. 2 mAna. 3 mAyA ane 4 lobharUpa kaSAya cekaDIno tyAga. karaNa sittarI yAne munipaNanI karaNa- (kAryavAhI sabaMdhI 70 prakAra.) 4 piMDa vizuddhi-1 AhAra 2 upAzraya 3 vastra 4 pAtra e cAra cIjo beMtALIsa doSarahita levI 5 samiti 1 IrSA samiti dhuMsara pramANa bhUmi joIne cAlavuM. 2 bhASA samiti-vicArapUrvaka, muhapatti rAkhI niravava vANuM belavI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 ] vIra-pravacana 3 eSaNAsamiti-beMtALAza doSarahita AhAra pANI lAvavA. 4 AdAnabhaMDamata nikSepaNasamiti-vastra pAtrAdi puMjI pramAI levA mUkavA 5 pAriSTApanikAsamiti-maLa-mUtra nijIva bhUmie paDavavA. pratyeka kArya saMpUrNapaNe joine karavuM 12 bhAvanA-1 anitya 2. azaraNa 3 saMsAra 4 ekatva 5 anyatve 6 acitva che Ava. 8 saMvara. 9 nirjarA. 10 lokasvarUpa. 11 bAdhidulabha. 12 dharmanA kathaka arihaMtane yoga prApta tha durlabha. A bhAvanA ekAMtamAM besI svayaM AtmAe vicAravAnI che. saMbaMdhI temaja 'huM ekale huM mArU koI nathI. saMsAra anitya che. koI zaraNa rUpa nathI. azucI padAthathI A deharUpI piMjara baneluM che ityAdi vicAraNA vairAgya poSavA arthe che. temaja karmane AvatAM rekavA ane heya tene chuTA pADavA sabaMdhI temaja caudarAjanuM svarUpa ciMtavana tathA samyaktva yAne aDaga zraddhAnI ane vItarAga devanI prApti sabaMdhI muzkelatA vicAravI. A rIte abhyAsa pADavAthI AtmA virAgatAmAM AgaLa vadhI vitarAgatAno sAcA upAsaka banI prate svayameva vItarAga banI jAya che. 12 paDimA vahana eTale amuka jAtano tapa karI, amuka dinanI pratijJA grahaNa karI, kAyetsargamAM rahI, dhyAnamAM samaya vyatIta karavI te-(1) eka mAsanI (2) be mAsanI (4) traNa mAsanI (4) cAra mAsanI (5) pAMca, (6) che , (7) sAta mAsa (8) sAta dina rAtanI. (9) sAta dina rAtanI (10) sAta dina rAtanI (11) ekadina rAtanI (12) eka rAtanI. pa idriyanidha(1) sparza (2) rasa (3) ghANa (4) cakSu (5) zrota iDhiyanA viSayone rodha kare. 25. paDilehaNa-nimna likhita upakaraNanI pratilekhanA yAne jaI tapAsI zuddhi karavI. (1) muhapatti (2) cola paTTa (3) unanuM kalpa (45) sutaranAM kalpa che. (6) rajoharaNanuM aMdaranuM sutaranuM niSijajha. (7) bahAranuM paga luchavAnuM niSijajha (8) saMthA (9) uttara paTTo (10) dADA (11) e agIyAra cIjonI paDilehaNA prabhAtamAM sUryodaya pUrve karAya che ane nIce pramANenA cauda upakaraNanI paDilehaNA trIjA pahoranA ate karavAmAM Ave che. (12) muhapatti (13) cola paTTa (14) gecchaka (15) pAtra (16) pAtrabaMdha (17) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 281 paDalA (18) rastrANu (19) pAtra sthAna (20) mAtraka (21) pata grAha (22) rajoharaNa (23) unanuM kalpa (2425) sutaranAM e 35. 3 gupti (1) mana (2) vacana (3) kAyAnA megepara aMkuza rAkhavA te. 4 abhigraha (1) dravyathI eTale padA' vizeSane (2) kSetrathI eTale amuka pradeza AzrayI (3) kALathI eTale amUka samaya mATe ane (4) bhAvathI eTale amuka paristhitimAM vA pariNAmamAM va vApaNu--e sabaMdhI pratijJA. sAdhujIvanamAM geAcarI ANutAM saMbhavatA 42 deSa. zrAvakathI lAgatA 16 doSa. (1) AdhAkI sAdhu mATe cha kAyane AraMbha karI AhAra nipajAvavA. (2) uttesikasAI karatI veLA sAdhunI gaNatrI gaNI vadhAre karavI. (3) pUtikama=sAInI utAvaLa karAvavI te kahevuM ke veLAsara radhAya teA sAdhu pramukhane apAya. (4) mizrajAti=azuddhanI sAthe zuddha AhAranI meLavaNu. (5) thApanA= bhAjana vakhate sAdhune mATe jUdA vAsaNamAM AhAra kehADI mUkavA. (6) pAhuDI=sAdhune AvyA jANI vastune AgaLa pAchaLa mUkavI. dhakkA dhakkImAM sAvadha kriyA karavI. vA sAdhune rahelA jANI lAbha meLavavAnA IrAdAthI vivAha Adi karavA. (7) prAduHkRtya sAdhune AvyA jANI gharamAM aMdhArU hAya tA bArI-bAraNAM udhADI ajavALuM karavuM athavA divAdikathI ajavALuM karavuM (8) krIta=sAdhune AvyA jANI bajAramAMthI AhAra vecAtA lAvI vaheArAvavA (9) prAmitya kAryanuM udhAra-uchInuM ke devuM karI sAdhune lAvo Apavu (10) parAvartita=peAtAnI vastu bIjAne adala badala karI munine ApavI, (11) abhyAhata=sAdhune upAzraye AhAra sAmeA lAvIne Apave. (12) ubhinna=kullA AdimAMthI dhI vigere hADavA mATe tenA meDhA paranI mATI dUra karavI, athavA kAThAra ke peTImAMthI tALuM ughADIne AhAra ANI ApavA. (13) mALAhata=upalA mALathI ke zIMthI tathA bhAyarAmAMthI sAdhune AhAra pANI lAvI ApavAte. (14) Adya=pArakAnA hAthamAMthI kaI cIja chInavI laI sAdhune ApavI te. (15) anizraSTa=dhaNA mANasanI vagara vaheMcI lIdhelI cIja tenA dhaNInI rajA sivAya sAdhune ApavI. (16) adhyavapUraka taiyAra thatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 282 ] AhAra pANImAM sAdhu AvyA jANI khInna nAkhavAne sAdhune ApavA. sAdhucI upajatAM 16 deSa (1) dhAtrIdeSa-grahasthAna khALakane sAdhu ramADe, mIThA vacane khelAve, capaTI vagADI rIjhava, hasAve, heta batAve tethI bALakanA mAbApa rAjI thAya te sAdhune AhAra Ape te te AhAra sAdhu le. (2) dUtIdASa-dUta ke kAsadanI peThe eka ThekANethI bIje ThekANe grahasthanA samAcAra paheAMcADI bhikSA le. (3) nimitta doSa-traNa kALa sabadhI grahasthanA lAbhAlAbhanA nimitta batAve. grahA vigere jaNAve ne AhAra le. (4) AvikAgrahasthanI pAse bhikSA mATe gayA chatAM pAtAnA kuLa, gotra, jAti, zilpa vigerenAM vakhANa karI bhikSA le. (5) niSaka-AhArane arthe sAdhu dInapaNuM ele ke sasAramAM sA svAcI che paNa kAI paramAthI nathI ke sAdhunI khabara le. tamArA jevA rmiSTha hoya te ja jANe. tame che te ATalI sAdhuonI saMbhALa lavAya che ItyAdi dIna vacana vadI AhAra le. (6) cikitsApraharathanI nADI joI roganA upacAra batAve ne grahasthane rAgI banAvI AhAra le. (7) krodha piMDa-bhikSA mATe potAnI vidyA tapa Adine prabhAva dekhADI tathA rAjyanuM mAnItA paNuM jaNAvI vA zrApa ApavAnI bhAta dekhADI AhAra le. (8) mAnapiMDa-grahasthane mAru mAna ApI tathA satkAra karI tenI Rddhi vakhANI temaja pote choDelI yA vamAna Rddhi vakhANI AhAra le. (9) mAyArpiDa-phUDakapaTa karI, rUpa parAvartInAdi kaLA karI, taMtra khyAla dekhADI AhAra le. [10] lAbhapiMDa-kAI udAra prabaLa dAna ApanAra joI tathA ghaNA ghera pharI khapa karatAM vadhAre AhAra le. [11] pUrva pazcAt sastava grahasthanA mAtApatA tathA tenA pUrvajonA temaja tenA peAtAnA vakhANa karI AhAra le. [ 12 ] vidyArpi-annapUrNAM devI A devatAnuM vidyA vaDe ArAdhana karI grahasthanA gherathI AhAra le. [ 17 ] matrapiMDa-kAmaNu, TumaNu, vazIkaraNa karI kiMvA maMtra taMtra vidhithI camatkAra dekhADI AhAra le. [14] cUrNapiMDa esaDa curNa ke vikriyA karI ApI. AhAra le. [15] yAgapiMDa--page lepAdi karI, camakAra dekhADI leAkAne peAtAne anukuLa karI AhAra le. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 283 [ 16 ] mULa karma-putra vinAnAM bairAne garbha rahevAnAM esaDa. batAve kivA derA dhAgA karI Ape tathA durAcArI strIne kukamathI. garbha rahyo hoya tene garbhapAtanuM osaDa vA banAvI Ape ane evA nimittathI AhAra le. _AhAra grahaNanA daza doSa-[1] zaMkita-AhAramAM kAI urdugamAdi doSanI zaMkA Ave tema chatAM AhAra le. [ 2 ] prakSiptaabhakSyAdika ayogya vastu sacitta ke acita hoya tenAthI kharaDAelA hAthe athavA cogya dravyathI kharaDAelA bhAjana vaDe AhAra. Ape te le. [3] nikSipta-mATI, prANI, tathA sacitta vastunA spaze karI athavA paraspara saMghaTTa thavAthI acitta thAya e AhAra le. [4] pIhata-chakAyane viSe sthApeluM anna levuM tathA sacitta acittanA cAra bhAMgAmAMnA sacita acittane bhAgo mukI: AhAra le. [5] saMhata-AhAra ApavAnA vAsaNamAM ayogya vastu hoya te vastu bIjA vAsaNamAM nAkhI te vAsaNathI Apela AhAra: le. [6] dAyaka doSa-cha kAyanA AraMbhanuM kAma karato hoya, AMdhaLo pAMgaLa, lula, laMgaDe ke ghaNo gharaDo hoya athavA bALa hoya kivA. sAta mAsa uparAMtanI garbhavaMtI strI hoya, bALaka dhavarAvatI hoya, bALaka raDatuM hoya tene raDatuM mUkIne AhAra Ape che te AhAra le. [7] umIzra-gya ne agya AhAra sAthe meLavIne Apela AhAra le. [8] apariNata-kaMIka kA, kaMIka pAke varNa gadha. rasa sparza, kaMIka badalAelA, kaMIka nahi badalAelA tathA dAtAranA gharanAM kaI mANasanI marajI ApavAnI hoya, athavA keIkanI na. hoya e AhAra le. [9] liptadoSa-dAna devA mATe kharaDAelA. hAthe sacina pANIthI dhoIne AhAra vahorA tathA vaherAvyA pachI sacitta pANIthI hAtha dhevA paDe evo AhAra le. [ 10 ] chati. doSabheya para verato ke Lata Ape te le. - pAMca maMDaLIka de--[ 1] sayAjanA-AhAra karatAM sAdhu. svAdane arthe eka dravyane bIjAnI sAthe meLavIne svAdiSTa banAvI. khAya te. [2] pramANutikrama-purUSane 32 (batrIsa) keLIAne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284] vIra-pravacana tathA strIne 28 kALIAne AhAra che te karatAM be cAra kevaLa vadhAre khAya te [3] dhumraSa-AhAranI tathA AhAra ApanAranI nidA karate thake khAya che. [4] akAraNa doSa-sAdhu vinaya, vaiyAvacca, saMyama nirvAha prabaLa zabhAzabha dhyAna sthiratA ItyAdi kAraNa prabaLa kAraNa vinA sAre svAdiSTa AhAra khAya te [5] Ama AhAra saMbaMdhI ATalI badhI bArIkAI jotAM ghaDIbhara Azcarya thAya tema che. paNa AhArane guNadoSa saMyamI jIvana para ghaNI asara kare che, "AhAra tevo oDakAra" e ukti vicAraNIya che. ethI ATalI bArIkAI rAkhavAnuM rahasya sahaja samajAze. 5 sAdhu jIvanamAM rAkhavAnA 14 upagaraNa (upakaraNa yA sAdhana) * (1) pAtraHkhAsa karI lAkaDAnA lepamaya pAtro (2) pAtra baMdhana=cAra cheDAvALI jholI pAtrA rAkhavA sArU (3) pAtra sthApaka kebala yukata jenI nIce pAtrA rakhAya che. (4) pAyakezarIA pAtrA puMjavAnuM lUgaDuM. A kAryamAM hAla nAnI cavalI vaparAya che. (5) paDalA-jhoLI upara DhAMkavAnuM lugaDuM. (6) rajastrANu pAtra vIMTavAnuM laMgaDa. (7) goga=pAtronI upara bAMdhavAmAM AvatA kaMbaLane kakaDo vA gunha. (89) vastro. 3aaaa hAtha laMbAIvALAne rA hAtha pahoLAIvALA sutarAu be paDA. (10) kAmaLI-unanI sADAtraNa hAtha lAMbI ane ro hAtha pahoLI. (11) rajoharaNarAjadhuLane khaMkheravAnu yA vALavAnuM sAdhana e. (12) muhapatti= AgaLa belatI veLA rAkhavAno pramANu yukata vastrano kakaDa. (13) mAtra=gocarI lAvavAnuM samudAyanuM pAtra. (14) cola paTTa=paheravAnuM vastra. vRddhane be hAthanuM ne yuvAna mATe cAra hAthanuM. 6. sAdhvI jIvanamAM rAkhavAnA 25 upagaraNa- (1 thI 13) upara mujaba cela paTTa vinAnA sAdhu sarakhA upakaraNe. (14) kamaThakaHkhAvAnI lepita kaTorI-dareka sAdhvIne pitAnA 'udara pramANa hAya (15) avagrahaNanaMtakoni DhAMkavA mATe kachoTo. (16) paTToni DhAMkaNa upara pATe. (17) addharU=be keDa tarapha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 1. 285 bhAga DhaMkAya paNa sAthaLa ughADI dekhAya tevI coLaNI jenuM bIju nAma. taMgIo kahevAya che te. (18) cALaNuM=sIvyA vagaranI chuTI, phakta kasoTI keDe baMdhAya tevI coLaNu. (19) atyaMtara nIyasaNI keDanA upalA bhAgathI ardha jAMga sudhI DhaMkAya tevuM kapaDuM. (ra0) bAhyAsaNI keDanA upalA bhAgathI ghuMTI DhaMkAya tevo sADA (21) kayuka=aNuzIvale karyo jenAthI stana tathA hRdaya DhaMkAya tathA kaso vaDe baMdhAya te (2) upakakSikA=mukhanuM DhAMkaNa jenAthI jamaNuM pAsu tathA pUMTha DhaMkAya te ane DAbuM pAsu tathA DAbo khabhe berIA vaDe baMdhAya te. (23) vikakSikA-upakSikAthI viparIta-DAbe pAsethI paherAya. te kaMca, (24) cAra cAdara eka be hAtha pahoLI sADA traNa hAtha lAMbI-be traNa hAtha pahoLIne sADAtraNa hAtha lAMbIne eka yA cothI cAra hAtha paheLI ne sADAtraNa hAtha lAMbI. (25) skaMdha dharaNa= cAra hAtha lAMbIne cAra hAtha pahoLI kAmaLa yA kaMbaLa. 7. sAdhujIvananA traNa manoratha. (1) huM bahu zrata kevAre (kayAre) thaIza ? (2) huM ekala vihArI. kevAre thaIza ? ekalavihArI eTale gurunI hAya vinA ekAkI (sAthe ziSyane samudAya heya) vicarI zakavAnI zakita vALo athavA to karmanI nirjarA arthe kAyakaleza ane tapadamana mATe ekAMtamAM vicaranAra (3) huM saMthAre yA anazana kevAre karIza? 8. cAravAra sajhAya karavA paNuM-- (1) bharaphesaranI sajhAya-rAI pratikramaNaveLA. (2+3+4) dharmo maMgaLa mukiTTanI sajhAya. paccakhANa pAratAM tathA savAranI paDilehaNa. veLA tathA sAMjanI paDilehaNamAM, upaga pUrvakane pramAda rahita jIvana vyatita karavA sArU A ane uparokta anya kriyAo nimittA bhUta che. sAdhu jIvana vilAsa mATe nathI ja. 9. sAdhunI avazya karaNInA paMdara bhedanuM svarUpa-prAyazcita sahita- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 286 ] vIra-pravacana (1) paDikamaNuM nitya karavuM joie. na kare te pharI uThAmaNa kare. (2) paDikamaNuM ubhA rahI karavuM ghaTe. beThAM parikramaNa kare te upavAsanuM prAyazcita. (3) kALaveLA ( gya samaye, ) paDimaNuM karavuM ghaTe. na kare te ceya bhakatanuM prAyazcita (4) parikramaNuM karavAnA ucita sthAne na karatAM saMthArA Upara kare te upavAsanuM prAyazcita (5) parikramaNa mAMDave (maMDaLImAM) na kare te uDAmaNu. pharI kare. (6) kuziliAne parikrame te upavAsanuM prAzrita Ave. (7) saMdhane khamAvyA pachI je vaLI parikrame te uThAmaNa kare. (8) pArasI bhaNavyA pahelAM suve te upavAsanuM prAzcita Ave. (9) divase suve upavAsanuM prAzcita Ave. (10) vasti aNupaLe Adeza mAgyA vinA sajhAya kare te cothabhakata Ave. (11) avidhie paDilehaNa kare te upavAsa (prAyazcita ) Ave. (12) nitya paDilehaNa karavuM joIe, na kare te upavAsa Ave. (13) aNupaDilehyAM vastra. pAtra vApare te uThAmaNI karI kare. (14) kAje aNuudaya paDikkamaNuM kare te uThAmaNa Ave. (15) IriyAvahI Ave chate paDikramyA vinA bese te cethabhakta Ave. uparokta paMdara prakAra mahAnizItha sUtranA AdhAre lakhavAmAM AvyA che. sAdhujIvana sabaMdhe ApaNe sAmAnya rIte vidhivicAraNuM karI gayA Akhu AcArAMga sutra khAsa karIne anagAra jIvana paratvenA niyame ane judA judA prakAranA AcAronA varNanathI bhareluM che. e uparAMta pavitra kalpasUtra pAchaLanI samAcArImAM paNa sAdhu-sAdhvIne hitazikSA saMbhaLAvelI che. kriyA sAthe jJAnAbhyAsa paNa joDAyelA ja che. Atma sAdhana paramArtha vRtti vinA saMbhavI zakatuM nathI. ja. popakArAya satAM vibhutA pUrvakALamAM ghaNA ghaNuM sAdhu mahAtmAee tIvra tapa tapIne kiMvA ati AkarA upasargo sahIne bhinna bhinna labdhio vA zakti prApta karI dharma-saMghanI prabhAvanA athe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 287 - - - kharacI che. zAstrakAroe prabhAvanAnA ATha prakAra darzAvelA che ane e mArge vIrya pheravanArane prabhAvaka AcAryo kivA prabhAvika puraSonI prazaMsavAlAyaka zreNImAM mUkayA che. keTalAka munirAje svakalyANamAM rakata rahI, prApta thatAM avakAzamAM parane upadeza daI svajIvana pavitra karI gayA che. bIjAoe gadya padya lakhavAmAM-navina sAhitya sarjavAmAM-camatkRtibharI kAvya racanAmAM athavA te sAhityanI vividha prakArI phula-guMthaNImAM svazakti anusAra phALo ApI svajIvana kRtArtha karyuM che. Ama mukhyatAe pitAne siddhi mArga sApha karatAM anyane e raste AvavAnuM sugama ne saraLatAbharyuM thAya evA kAryo AdaravAmAM bAkI nathI rAkhI. Aje paNa e pavitra saMtanI kRtio nirakhatAM bhalabhalA vidvAne pahoMcA karaDe che. dezanI avyavasthita dazAmAM, lakhavA vAMcavAnA AchA pAtaLA sAdhana vaDe e mahAtmAoe je akhUTa sAhitya khajAne separata karyo che te jotAM temanA pratye bahu mAna chUTe temAM navAI jevuM paNa zuM hoI zake ! A badhI kRti nipajAvatAM teoe pitAnA jIvananI maryAdAne nathI te kSati pahoMcavA dIdhI ke nathI te teo sva lakSyabinduthI vegaLA gayA. dhanya che e sAdhutAne! vaMdana! e tyAga dazAne. sAdhujIvana upasaMhAra sAdhujIvanamAM praveza karanAra vyakitae pitAnA mAbApa ke vaDila pAsethI rajA meLavIne, pati hoya te strI pAsethI ane strI hoya te pati pAsethI rajA meLavIne saMyama grahaNa karavo joIe Ama chatAM bALa brahmacArI saMyama grahaNa karanAra vadhu prazaMsAne pAtra che. dikSA letAM pUrve saMsAranA padArtho parathI mamatva utarI, mUcha pariharI sAdhujIvanane yogya AcAra-vicAra jJAnapUrvaka e mArgamAM praveza karavAnuM che. jIrNaprAya veta vastra ane hAthamAM daMDa tathA bagalamAM rajoharaNa ane mukha AgaLa muhapatti e khAsa dhyAna kheMcanArA cinho che. temane AhAra maNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 ] vIra-pravacana lAkaDAnA pAtrAmAM vaherI lAvI karavAnuM hoya chejIrNa vastrothI jIvana vyatIta karanAra te acalakane nigraMtha kahevAya che. temane kaI vastu pitAnI hotI nathI. sAdhvIo sAdhu karatAM vastro vadhu rAkhe che. varaghoDAmAMthI utarI AsopAlavanA vRkSa nIce kezane leca karI karemitinA pAThapUrvaka gurUdIkSAnI kriyA karAve che. dIkSA paryAyanI gaNatrI . vaDI dikSAnA dinathI thAya che. jIvanaparyata gurUnI AjJAmAM rahI sAdhujIvananI AjJAnuM pAlana karavAnuM temaja zAstra adhyayana karavAnuM, ubhaya kALa Avazyaka karavAnuM ane saMsArI bAbatathI tadana alaga rahI kevaLa AtmaciMtavanamAM samaya vyatIta karavAnuM temanuM mukhya dhyeya hoya che. mRtyukALe zrAvake mRta dehane pAlakhImAM besADI, varadhoDe kahADI AgaLa sA ane dANa vaheMcatA temaja dhupa ukhevatAM jaya jaya naMdA, jyAM jya bhaddAnA AghoSo pUrvaka smazAna bhUmimAM laI jAya che. sukhaDanA lAkaDA vaDe agni saMskAra kare che. snAna karI pAchA AvI gurU samipa maMgaLika zravaNa kare che. tyAM lagI sAdhusAdhvI gaNa paNa AhAra laI zakatA nathI. AmAM sarvatra harSAnaMda pravarte che. evo bhAsa thAya che. chatAM enA taLIye thatAM virahanuM duHkha jaNAyA. sivAya rahetuM nathI. Ama chatAM Atma-hane sabaMdha sArI rIte jANavApaNuM hovAthI nathI te chAtI mAthA kuTavApaNuM ke nathI te rUdana ke AMsu sAravApaNu. muninA mRta dehane caMdana (sukhaDa)nA kASTramAM agnidAha karAya che. vaLI je e prasiddha ane vidvAna purUSa hoya che te athavA sUripada, vA upAdhyAya padanA dhAraka hoya che te agnidAhanA sthAne derI jevuM jaNAvavAmAM Ave che. vaLI teja sthaLe agara te nagaramAM athavA te nagara bahAranA udyAnamAM ekAda nivRttajanaka jagyA pasaMda karI tyAM temanI pAdukA sthApana karavAmAM Ave che. AvI pAdukAo saMkhyAbaMgha daSTigocara thAya che. mUrtio te mAtra tIrthakarenI ane vizeSamAM bAhubaLI-puMDarika ke zrI gautama svAmInI alpa pramANamAM jaNAya che. paNa Aje ukata prakAranAM sAmAnya kakSAnA mahArAjenI mUrti banAvI padharAvavAne vAyare vadhu pramANamAM thAya che, je ISTa nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 287 vIra-pravacana vidyamAna sAdhana vibhAga vartamAna kALe jaina dharmanA pracAra karavAnA je kaMI sAdhane che emAM mUrti mATe vItarAganI pratimA temaja Agama yAne gaNadhara mahArAja praNita mULa aMgeA mukhya bhAga bhajave che. e sAdhate nA yathA zakaya lAbha prApta karI dareka AtmA svakalyANamAM--Atma zreyanI sAdhanAmAM--agragAmI thaI zake che. e kA'mAM pUrtirUpa thaI paDe eTalA sArU; prathama AvRttimAM jene mAtra nAma nirdeza karI saaASa mAnavAmAM AvyA hatA evA tIrthA, padma, ane Agama graMthA saMbaMdhamAM ahIM jarA vadhu vistArathI kahevAmAM Ave che. tItha sthaLA tIrthA paNa AtmAne pragatinA mArge AgaLa vadhavAmAM vizeSa mada kartA che. " tAre te tI ' e vyAkhyA tethI ja yathArtha che. dareka tInI sthApanAmAM kaMi ne kaMi jIne ItihAsa saMkaLAyale hAya che. AjanI zodha ke upalabdha thatAM sAdhanethI ghaNAMkharAM tIrthAnA saMbaMdhamAM e vAta puravAra thaI cUkI che. e saMbaMdhI vistArathI avaleAkana karavA mATe ahIM sthAna nathI, chatAM sAmAnya svarUpa vicArI javAnI lAlasAne theAbhAvI na ja zakAya. anya darzInIonAM tIthaeN mAphaka jaina tIrthA khAsa karIne nadIkAMThe ke dariyAkinAre AvyAM nathI. meATA bhAge e tIrthaM sRSTinI sapATIthI uMcA vadhatA pradezamAM eTale ke DuMgara ke parvata para sthapAyelAM che, AthI duniyAnA vAtAvaraNanI ke janatAnI dhamAlanI asara tyAM paheAcI zakatI nathI. AthI ja evAM sthaLanuM vAtAvaraNu adyApi paryaMta zAMta nai manerama rahela che. emAM kudarata peAtAnA phALA arpe che. eTale jainatIrthAM nivRttinAM dhAma che ema kahIe ta emAM atizayAkti jevuM na gaNAya. ramaNIya paryaMta pradezAne pasaMdagI 19 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290] vIra-pravacana ApavAmAM jainadharmane pUre-gAmIoe alabata dIrdhadarzitA ane buddhikauzalya dAkhavyuM che. Atmika unnatinA nimitta bhUta zAMti-nivRttine suyoga meLavavA uparAMta jagatanI doDadhAma ane pravRttine dUra pheMkI dIdhI che. e rIte pagalAnaMdapaNane ane jaDatAne khaMkherI nAMkhI che ema kahIe te cAle "atithiviza" je prasaMga paNa tethI upasthita thatuM nathI. | tIrthasthApanamAM zA zA hetuo samayalA che e tarapha jarA daSTi pheMkI AgaLa vadhIe. jainadharmamAM tIrthakare jyAM upanyA hoya, kaivalya pAmyA hoya ane je sthAne siddhine varyA hoya e sarva sthAne tIrtharUpa gaNAya che. e rIte vicAratAM tIrthanI saMkhyAne AMkaDe nizcita thaI jAya tevuM che. paNa A ekAMta niyama nathI. tIrthakaronI nirvANa bhUmi jeTaluM ja bake adhika mahattva saMkhyAbaMdha sAdhue je sthAne anazana karI mekSa sAdhI gayA che tene apAyeluM che. vaLI keTalAka sthAnamAM-kalyANaka bhUminuM nAmanizAna na hoya chatAM ekAda camatkRtithI tIrthapaNAne kalaza temanA para DhaLI gayo che. keTalAkane tIrthatva prApta karavAmAM kudarata yAne dezakALano sadhiyAre maLI gayo che, jyAre keTalIka kalyANaka bhUmio tIrtharUpa hoya chatAM asteyanA sakhata vAvAjhoDAmAM athaDAI javAthI Aje vicchinna jevI thaI cUkI che, temanI mAtra nAma smaraNuM bAkI rahI che. keTalAkanAM sthAne pAnA pustaka sivAya anyatra daSTiye caDatAM paNa nathI. Ama tIrtha sthApanAmAM vividhatA samAyelI che. tattvadRSTithI vicAra karIe te jyAM arihaMtanuM ekAda biMba paNa virAjamAna hoya te sthAna tIrtharUpa che. e rIte jyAM jyAM eka athavA te ekathI vadhAre devAlaya yA jinAlayo AvelAM che e badhAM nagare, gAma ane para tIrtharUpa ja che. e badhA saMbaMdhI khAsa kahevAnuM na hovAthI ahIM te mAtra prasiddha ane moTAM tIrtho saMbaMdhI ullekha karIzuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 291 1 aSTApadajI" A tIrtha hAla daSTigocara thatuM nathI. chatAM gaNatrI mujaba ayodhyAnI samIpamAM hovuM joIe. enI sthApanA bharatacakrIe prabhu zrI. RSabhadevanA nirvANa pachI karI hatI. e TekarI ke DuMgarapara ATha moTA pagathIA caDhayA bAda javAtuM tethI enuM nAma aSTApadajI paDayuM. tyAM zebhAyamAna manahara cAra dhAravALA sihaniSadyA nAmanA prAsAdamAM be, cAra, ATha ane daza bibonI anukrame cAra dizAnA cAra dhAre sAme sthApanA karavAmAM AvI hatI. e biMba paNa amUlya ratnonA bharAvelAM ne evI rIte virAjamAna karelAM ke covIza jinanA deha pramANamAM je bhinnatA che te jALavIne paNa zirobhAga sarvane samakakSAmAM Ave. zrI aSTApada tIrthanuM A sAmAnya svarUpa samajavuM. enA para svabaLe janAra avazya taddabhava mekSagAmI AtmA ja heya. AvA anupama tIrthanuM mahAsya jaLavAI rahe ane bhAvikALamAM AzAtanAne yoga na sAMpaDe e bhAvanAthI prerAI bharata rAjanI paraMparAmAM keTalAka kALe thayelA sagara cakrInA jandukumArAdi sATha hajAra putroe daMDa ratnavaDe tenI cAre bAju moTI khAI bedI ane gaMgAne pravAha emAM vALI jaLathI tene AkaMTha bharI dIdhI. tyArathI sAmAnya janatA mATe e tIrtha adazya thayuM, athavA to bahulakama chavo hovAthI adazya thayuM. 2 zatrujaya - A tIrtha zAzvatuM eTalA mATe gaNAya che ke te bhUtakALa hatuM, vartamAnamAM vidyamAna che ane AgAmI kALe tenuM astitva kAyama rahevAnuM che. jo ke sarpiNInA ArAnA pramANamAM tenI uMcAI vageremAM vadha ghaTa thatI ja rahe che temaja enAM nAme paNa judAM judAM nimittathI ghaNAM (108) gaNAya che, chatAM dravyathI tenI zAzvatatA jaLavAI rahI che. sarva nAmamAM zatruMjaya nAma suprasiddha che. te kAThiyAvADamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 ] vIra-pravacana pAlItANA najIka AveluM che. TheTha sudhI relve Trena che. pAlItANA samIpa pahoMcatAM ja moTA magara jANe ke sAgaranA jaLa para deha pasArI na beThA hAya evA zyAmavarNI siddhAcaLagiri zeAbhA Ape che. savA seAmajInI Tuku te jANe kALA deha para zvetavarNI mugaTa na hAya tema zAbhe che. Aje paNa A tIrthanI ramaNIyatA jaLavAi rahI che. yAtrALuonA TALaTALAM ATha mAsa sudhI enI upAsanA sArUM vahyAM Ave che. giri paranA mArga, aMtarALe AvatA visAmA, gALe paDatI daherI ane manerama vAyu Aje paNa mArga kApatA musApharane AtmaciMtanamAM magna karI de che; sAMsAranA Adhi, vyAdhi ne upAdhi nita tApeAne kalezeAne-dhaDIbhara vIsarAvI de che; dAdAnA darzana mATe aMtaramAM apUrva viIllAsane aMkurita kare che. A tIrthanA nAyaka tarIke eTale ke mukhya deva tarIke zrI AdIzvarajI che, enu kAraNu e che ke A tI' para teozrI navANuM pUvAra padhArelA che, je vAta A bhUminuM gaurava sUcave che, bAkI teozrInuM eka paNa kalyANaka temaja A cAvIzInA anya tIrthaMkareAmAMnA kAryanuM pazu kalyANaka A sthAne nathI thayuM; chatAM A tInuM mAhAtmya anerU che. tethI te te tIrthAdhirAja kahevAya che. bhale tIrthaMkarAnI kalyANakabhUmi banavA A sthaLa sAmaCvAna nathI banyuM chatAM A bhUminA vAtAvaraNanI vizuddhatA eTalI sImAtIta che ke enI zItala chAyAmAM kATigame AtmAe kalyANa pathanA pathikA banI cUkyA che. emAM mAtra gaNadhare ke sAdhue ja nahIM paNa zrAvakA ane sannArIe ane tIvra pApanA AcaranArA pApI paNu samAI jAya che. tAraNu nAmanI sArthakatA A tIrthe yathA karI che. hatyArA te cArAnAM jIvanane sudhAre A tIrthaM jeTalA anyatra nathI thayA tethI tA enA kAMkare kAMkare sid thayAnA mazAgAna gavAya che. AvA kaliyugamAM paNa te duniyA paranuM siddhakSetra che. AMgla lekhakA ene ' madirAnA nagara 'nI upamA Ape che. enA jeTalAM jinAlayeA dharAvanAra paryaMta bhAgye ja vizvamAM anya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIra-pravacana [ ra3 kAI haze ! dAdAnA darabAramAM paga mUkatAM ja parizrama tA palAyana karI jAya che. e sAthe saMsAranI ciMtA paNa taLI jAya che. vartamAna ceAvIzamAM A tI para siddhipada varelA saMbadhI prasiddha noMdha nIce mujaba samajavI. 1 zrI. RSabhadeva prabhunA vaMzajo asaMkhyAtA. 2 zrI. puMDarIka gaNadhara pAMca kroDa sAthe 3 drAviDa vArikhilla daza kroDa sAthe 4 AdityayazA ( bharata mahArAjanA putra) eka lAkha sAthe 5 sAmayazA ( bAhubalinA vaDA putra) tera kroDa sAthe bahubalinA putra eka hajArane sATha cha nami vinami vidyAdharA e kroDa sAthe 8 nami vidyAdharanI putrI pramukha cAsa sAgara muni eka kroDa sAthe 10 bharata muni ajitasena 11 14 12. ajitanAtha prabhunA 13 zrI sAra muni zrI. zAMtinAtha prabhu 15 rAma bharata (dazaratha 16 pAMca pAMDavA. 17 vasudevanI strIe 18 vaidarbhI 19 20 21 nArada RSi zAMba pradyumna damitAri muni pAMca kroDa sAthe sattara kroDa sAthe sAdhue daza hajAra eka kroDa sAthe sAthenA 15255777 munie putra!) traNa kroDa sAthe vIza kroDa muni sAthe pAMtrIsa hajAra suvALIzasA sAthe ekANu lAkha sAthe sADIATha kroDa sAthe cauda hajAra sAthe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 ] 22 23 24 selagAcA 25 subhadra muni 26 kAlika muni thAvasyA putra zuka paritrAjaka (zukrAcAryAM) eka hajAra sAthe eka hAra sAthe pAMcase sAdhu sAthe sAtasA sAdhu sAthe eka hajAra sAthe 10. vIra-pravacana A sivAya devakIjInA cha putrA, jAlI mayAlI ne nAyAlI ( yAdava putra ) suvrata zeTha, maDamuni, sukrAzalamuni, ayamattA muni temaja caMdrazekhara pramukha doSita AtmAe A pavitra tI`para siddhi varyAM che. enA pratyeka rajakaNamAM pavitratA ne zuddhatA bharelI che ema hIe te atizayAkti jevuM nathI Aje paNa tyAM pariNAma vizuddhatA vizeSa varte che. A tIrthanA moTA uddAra sALa thayA che je nIce pramANeH-- 1. bharata cakravartIe zrInAbha gaNadharanI sAthe AvI karAbyA. 2. bharatanI AThamI pATe thayelA daMDavIya bhUpALe karAvyA. 3. sImadhara jinanA upadezathI IzAnendre karAvyeA. 4. cothA devalAkanA svAmI mAhendre karAvyeA. 5. pAMcamA devalokanA svAmI brahmendre karAvyuMA. 6.bhuvanapatinA Indra camarendre karAvyA. 7. ajitanAtha svAmInA badhu sagara cakrIe karAvyA. 8. abhinaMdana svAmInA upadezathI vyatarAe karAvyA. 9. caMdraprabhunA zAsanamAM caMdrazekhara muninA upadezathI temanA putra caMdrayazAe karAvyA. zrI zAMtinAthajInA putra cakrAyujIe prabhunI dezanA sAMbhaLI karAvyA. 11. zrI munisuvrata svAmInA zAsanamAM rAmacaMdrajIe karAvyA. 12. zrI neminAthajI upadezathI pAMDavAe deva sahAyathI karAvyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 25 13. jAvaDazA zeThe vajasvAmInI sahAyathI saMvata 188 mAM karAvyo 14. zrI kumArapALa rAjAnA samayamAM bAhaya maMtrIe 1213 mAM karAvyo. 15. samarAzA ozavALe saMvata 13 71 mAM karAvyA. 16. karamAzA zeThe saM. 1583 mAM karAvyo. pavitra vastuo- (1) rAjAnI (rAyaNa vRkSa) ane tenI nIce rahelAM prabhunA caraNa. A rAyaNa vRkSa zrI RSabhadeva bhagavAnanI pAdukAne laI pavitra gaNAya che. prabhuzrI aneka vakhata AvIne enI nIce samavasaryA che. te para devavAsa manAya che ane pUrNa bhaktibhAvathI tenI pradakSiNA detAM je temAMthI dudha varSe che te ubhaya lekamAM sukha prApti thAya che. enI pazcima dizA tarapha eka durlabha rasakupikA che. enA rasathI leha suvarNatAne prApta kare che. hAla te e adazya che. (2)zatruMjayA nadIzatruMjyanI samIpamAM ja dakSiNa bAjue prabhAvika jaLathI pUrNa savAre vahI rahI che. tenuM jaLa satata vahetuM hoya che temAM vivekathI snAna karanAranuM sakala pApa dhovAI jAya che. (3) sUryakuMDa-A kuMDanu pANI pavitra ane reganivAraka manAya che bhUtakAle enA prabhAvathI kaDhIAnA koDha dUra thayA che, ane caMdarAjAnuM kukaDApaNuM naSTa thayuM che. A sarva bAbate zraddheya che kemake yAkIna (zraddhA) meTI cIja che. A uparAMta cillaNa talAvaDI paNa eka mahAgyavALI jagA che. saMghanA mAnavIonI tIvra tRSA TALavA mATe cillaNa (sudharmagaNadharanA ziSya) nAmanA zaktivaMta sAdhue mAtra pAtramAM rahela alpa jaLamAMthI pragaTAvela eka suMdara sarovara ane e sAthe saMdha pratye eka tyAgInA hadayamAM jhaLakI rahela apUrva bhAvanuM darzana thAya che. te sthaLanuM jaLa pavitra gaNAya che. A sivAya A tIrthane pharatI deDha gAunI, cha gAunI ane bAra gAunI pradakSiNA devAmAM Ave che. e veLA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296] vIra-pravacana hastagiri ane kadambagiri nAmanA nAnAzA DuMgara nirakhavAne vega sAMpaDe che. kadambagiri para saMkhyAbaMdha navina prAsAde baMdhAyA che eTale Aje e jaMgalamAM maMgaLa rupa banI gayela che. mULanAyaka zrI. AdinAthanA manahara devAlayane pharatA tarapha nAnAM meTAM maMdiranI suMdaraNuM zobhI rahI che. vaLI hAthIpaLanI bahAra paNa daherAnI saMkhyA vipulapaNe daSTigocara thAya che. A sivAya motIzA zeThanI vizALa TuMka ane e sivAya bIjI paNa nAnI moTI TuMke dAdAnI meTI TuMktI sAmI bAjue AvI rahela che. emAM cAmukhanI TuMka atizaya uMcI hoI sau koInuM cita AkarSe che. vaLI gheTI pAga e zatrujaya para AvavAnA bIjA mArga rUpa che. tyAM prabhutrInI pAdukA che. Ama je tIrthAdhirAjanI pavitratA ane mAhAtma saMbaMdhe saMkhyAbaMdha pAnAomAM suvarNAkSare vividhavaNa ne Aje paNa nayanapathamAM Ave tema che te viSe A sthAne keTale vistAra karI zakAya ! TuMkamAM eTaluM ja kahevuM kAphI che ke Aje paNa A tIrtha zAzvatatAnA anupama namUnArUpa hoI ekvAra avazya darzana karavA yogya che. jAta anubhava e ja sArAmAM sAruM pramANa patra che. (3) revatAcaLa yAne giranAra tIrtha- kAThiyAvADamAM Avela A bIjuM mahAna tIrtha che. junAgaDha sudhI relve TrenamAM javAya che. tyAMthI giranAra pahADa thoDe dura che. page cAlatA kivA gheDAgADI vagerenA sAdhanathI :enI TaleTImAM pahoMcI zakAya che. A pahADa vAdaLa sAthe vAta karate na hoya e prathama darzane dekhAya che. zrI neminAthanA maMdira sudhI pagathIA bAMdhelA che. A pahADa para jainetara maMdira paNa AvelAM che temaja bAvA sanyAsIo rahe che. te upara khAya che pIe che. A pahADa upa2 khAvA pIvAne pratibaMdha jemAM paNa zrI. zatruMjaya jeTalAM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 27 zrI. giranAramAM tIrthapati zrI. bAvIsamA ariSTaneminuM mukhya ne vizALa maMdira che. temaja temanuM zyAmavarNa biMba paNa ati manahara che. cotarapha nAnAM moTAM maMdira AvI rahyAM che. e uparAMta killAthI jUdI paDatI TuMke paNa che jemAM kumArapALa ane vastupALa AdinI mukhya che. A sArU sthAna ati ramya ane manohara che. pavananI zItaLa laharIo AtmAne nivRttijanya AnaMdamAM lIna kare che. mukhya dhAmathI thoDe dUra bIjI ane trIjI TuMka Ave che, AgaLa vadhatAM eka bAju rAjulanI guphA tarIke oLakhAtI guphA che ke jyAM mahAsatI rAjule, patita thatA muni rathanemine uddhAra karyo hatuM. bIjI tarapha thoDe mArga kApyA pachI sahastra Amravana (sahasAvana) tarike khyAti dharAvatuM sthaLa Ave che, jyAM tIrthakara deva zrI neminAtha kaivalyanI prApti thaI hatI. A badhuM eka bIjAthI bahu dUra nathI, paNa cothI pAMcamI TuMka ceDA thoDA aMtarALe Ave che. jyAre chaThThI sAtamI TuMkone mArga te mahAvikaTa che. raste paNa ghaNe sAMkaDe ane caDhatAM bhUlyA te jIvanuM jokhama thavA jevuM che. vaLI e tarapha aghorI bAvAo paNa paDayA pAtharyA rahe che, ane zikArI jAnavara vAgha, cittAne paNa saMbhava hoya che. Ama e paMtha kaSTa sAdhya che. ekaMdare A pahADa para vanaspati ane jaDIbuddhinA cheDe vizeSa saMbhaLAya che. giranAra ane junAgaDha sudhInA vacalA mArgamAM paNa zaiva vaiSNava devAlayo ane musalamAnanI keTalIka majIdo AvelI che. rAkheMgAra ne rANaka devInI temaja rA'mAMDalika saMbaMdhI etihAsika jagAo paNa ahIM che. pahADanI taLeTImAM temaja junAgaDhamAM yAtrALu mATe utaravAnI dharmazALAo che, temaja devAlaya paNa che. zahera paNa jovA lAyaka che. zeTha ANaMdajI kalyANajI e jema zatruMjaya tIrthanI vahIvahI peDhInuM nAma che tema zeTha devacaMda lakSmIcaMda e zrI gIranAra tIrthanI vahIvaTI peDhInuM nAma che. vartamAna kALe tIrtha uparanA ghaNuM kharAM devAlayane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 ] vIra-pravacana jIrNoddhAra thaI rahyo che. vaLI yAtrALuone sagavaDa maLe ane DuMgara upara rAMdhavA sIMdhavAnI tarakhaDa na rahe ane AzAtanA thatI aTake tevA zubha IrAdAthI taLeTImAM rasADuM khAlavAmAM AveluM che. (4) sametazikharajI A tI pArzvanAthanI TekarI tarike suprasidhdha che. agALa ilAkAnA madhuvana prAMtamAM A pavitra sthAna AveluM che. tyAM cAlu virsAmAM thayelA ceovIsa tIrthaMkaramAMnA vIza muktipadane varyAM che. pahADanA caDhAva kaThaNa che ane judI :judI TekarIo para judA khudA jinanI pAdukAo AvelI che. e darekane caDhAva paNa sAmAnya rIte kaThaNa che. ahIM ekAda TekarI sivAya bIje krAi sthaLe caDhavAnAM pagathI giranAra jevAM nathI. zAmaLIyA pArzvanAthanuM mukhya maMdira vacalA nIcANanA bhAgamAM AveluM che. pahADa para caDhatAM adhavaca mAge gAMdhaCnALuM ane sItAnALu evA pANInA vahetAM jharAvALI jagyAe Ave che. A bhUminA anupama prabhAvanI sAbiti eTalA uparathI pUravAra thAya che ke tyAM vIza tIrthaMka peAtAnA samudAya sAthe muktisAdhanA karI gayA che. Aje paNa tyAM patharAI rahelI zAMti ane nivRtti anupama che. vastIthI ghaNuM dUra Avela che A rathaLa dhamAlathI para che. AtmA sahaja prayAse adhyAtmadazAmAM layalIna bane che. auSidha paNa thAya che. taLATImAM eka A paryaMta para meATI dharmazALA ane kArakhAnuM (kAThI ) AvelAM che. najIkamAM sAthesAtha dazeka derAsaro paNa che. lagAlaga digaMbara saMpradAyanI dharmazALA temaja kAphI che, ahIM AgaLa haraDe tathA varAdhanA pAna vagere cIjo ghaNI sArI maLe che, AkhAye pradeza madhuvana tarIke oLakhAya che. zAmaLiyA pArzvanAthanuM A ucANamAM Avelu hAvAthI jaina yAtrALuo uparAMta dhAma sAmAnya rIte jainetarA ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 299 khAsa karI yureApiyana sRSTisaunA nirIkSaNunA hetuthI temaja havAnA nimitte paNa A tarapha AvI caDe che. giriDI tarapha javAnA mArgomAM RjuvAlukA nadI Ave che jyAM prabhuzrI mahAvIradevane kevaLa jJAna upajyuM hatuM. jo ke A sthaLAmAMthI Aje vastI khIlakula osarI gai che ane mAtra gaNyA gAMThayA grAmyavAsIo najare caDhe che. chatAM pUrvIsa'smaraNa tAjA thatAM AtmA kaMi judIja dizAmAM uDDayana kare che. (5) aNu drAcala yAne AjIjI-- A tIrtha zirAhI sTeTamAM Avela che, ane amadAvAdathI mAravADa jaMkazana jatI TrenamAM khareDI sTezane utarI tyAMthI meTara yA gADA mAraphate ANu pahADa para javAya che. upara delavADA tarIke eLakhAtA pradezamAM je daherAone nAnA samUha AvelA che. eNe mAtra bhArata varSoMnA ja nahi paNa sArI AlamanA musApharanuM dhyAna kheMcyuM che. prathama darzane jotAM devAlaya sAmAnya prakAranAM jaNAya che paNa kadama upADI jyAM aMdaranA bhAgamAM praveza karAya che tyAMtA vAtAvaraNa palaTAI jAya che. ghaDIbhara thaI jAya che ke A te mAnava lAka che ke daivIsthaLa che ! zrI AdinAthanuM herU ke je vimaLazAnuM badhAveluM che ane najIkamAM zrI neminAthanuM daherU ke je maMtrI vastupALa tejapALanuM badhAvelu che emAM mAtra cAMbhale cAMlale ja nahi paNa sArIye chatamAM ane gAkhalA--tAraNa ke kamAnAmAM bhArAbhAra kAraNI bharelI che, jonArane AzcaryAnvita karI mUke che. A kAraNImAM vela-pAna chuTTA ne kamaLAne te pAra nathI, paNu adbhutatA te e che ke emAM bhUtakAlIna itihAsane mUrtimaMta karavAmAM Avela che. A sanA saMpUrNa khyAla eka vAra najare joyA vinA na ja AvI zake. je vilakSaNu kAraNI A m` Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 300 ] vIra-pravacana devAlayomAM daSTie caDhe che tevI anya sthaLe sAMbhaLavAmAM AvI nathI. zrI neminAthanA devAlayamAM garbhadhAranI be bAjue gokhalA yAne - nAnAM maMdire derANI-jeThANInA baMdhAvelAM jovAmAM Ave che. e paranuM kAma jotAM enA nirmAtA mATe dhanyavAdanI varSA sahaja varSa jAya che; maMtrI patnI anupamAdevInI buddhimattA mATe bahumAna upaje che. A be uparAMta bIjAmAM paNa karaNI che. A bAvana jinAlayavALAM maMdiree marUbhUminuM nAma rAkhyuM che. enA AkarSaNathI ja dUra daranA yAtriko ne musApharo ahIM sudhI kheMcAI Ave che ane sAkSAtkAra karatAM svajanma pAvana thayAnuM athavA te parizrama sArthaka nivaDayAnuM saddabhAgya mAne che vizeSamAM ahIM zilAlekho paNa ghaNA che. jenAthI gujarAtanA ane khAsa karIne jainadharmanA ItihAsa para sAruM ajavALuM paDayuM che. jo ke Abu pahADa e havAkhAvAnuM uttama sthaLa che temaja te para anya darzanIonA maMdira paNa AvelAM che chatAM maMtrIzvara dvArA AvA anupama kArIgarIvALAM devAlA na sarjAyAM heta te pathikanu ke vizvanuM ATalI hade te tarapha dhyAna na kheMcAyuM hatuM. jena yAtruonA meTA samUhanuM je lakSya Aje kheMcAI rahyuM che te te vagara na ja saMbhavI zakta. utaravA mATe dharmazALAomAM sArI vyavasthA che. tyAMthI thoDe dUra Abu kempa che. jyAM rAjA mahArAjAonA temaja zrImatinA baMgalAo AvelA che. temaja meTe bajAra hovAthI joItI dareka cIja maLI zake che. enI sAmI dizAmAM avacaLagaDha tarapha javAne mArga che. dUrathI A devAlaya najare paDatAM. ucAM pradeza para AveluM havAthI ghaNuM suMdara dekhAya che. e TekarInI taLeTImAM eka derAsara che. najIkamAM pANInA eka nAnA taLAva kAMThe paththaranI traNa gAyane evI suMdara rIte ghaDIne ubhI karavAmAM AvI che ke dUrathI jonAra jarUra e gAyane jIvatI tarike ja gaNI le. bAjupara AvelA anya darzanI maMdira pAsethI avacaLagaDhapara javAno mArga zarU thAya che. upara jatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [301 jhAe samaya lAgatuM nathI. e vizALa maMdiramAM caudasecuMmAlIes. (1444) maNa pramANunI cauda suvarNamaya pratimAo mukhAkAre virAjamAna thayelI che. A biMba sAme upasthita thatAM ja AtmA kaI agamya rIte nRtya karavA maMDI jAya che ane keTalAye bhUtawlIna. banAvamAM uMDe utarI jAya che. enA nirmAtA mATe ane Aje je. gaurava tyAM chavAI rahela che e sArU te maMtramugdha bane che. bhaktivatsala aMtara zuM karI batAve che ene sAce khyAla ahIM cakSu sAme taravarate dekhAya che. dUra dUra pradeza para ane tyAM patharAI rahela dhumasa para dRSTi deDI jatAM e vacce ubhelA A aTulA prAsAda mATe kaMI kaMI vicAraNA hRdayapradezamAM ubharAI jAya che. e saMbaMdhamAM kahevAtI daMtakathA zravaNa karatAM bhaktinuM rahasya spaSTa svarUpe samajAya che. zraddhALa jane mATe vartamAna kALe paNa A sthAna preraNuM pUraka te che ja, ane AkarSaka paNuM kharuM ja.' (6) zrI kezarIAi A tIrtha udepura najIka Avela pahADI-pradezamAMnA dhuLevA gAmamAM AveluM che. udepura sudhI TrenamAM ane pachI meTara ke gADIDAnA sAdhanathI tyAM pahoMcI zakAya che. sIdhA moTara mArge AvavA sArUM paNa saDaka che. utaravA sArU dharmazALAonI jogavAI che. A tIrtha eklA jenuM nathI rahyuM. enI sarakhAmaNI jagannAthapurI ane nAzika sAthe apekSAthI karI zakAya. jagannAthapurImAM sau koI jaI zake ne prabhubhaktine lahAva meLavI zake tema ahIM paNa zyAmavarNa kezarIyA bAbA (bApA-pitA yA dAdA) ke je zrI AdIzvarajInuM ja nAma che temanI bhakti sau koI-eTale zvetAMbara digaMbara, vaiSNava, zaiva, bhIla: ne musalamAna, rAjapUta ne anyavaNuM tyAM praveza karI zake che. musalamAna mahaTI saMkhyAmAM nathI jaNAtA chatAM maMdiranA eka bahAranA bhAga para minArAvALo nAne masIne AkAra che tethI avarajavara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ] vIra-pravacana == samajI zakAya che. nAzika jevuM eTalA mATe che ke tyAM paga mUkatAM ja paMDayAe copaDAnA piTalA sAthe hAjara thaI jaI peDhIonI peDhIonA itihAsa ukelI to amukanA yajamAna cho, e vAta sAbita karI tamArA para emane gera tarikene lAge pUravAra kare che ane tyArathI tame jyAM lagI tyAM rahe tyAM sudhI tamArI sAthe hAjara rahe che. temane jIvananirvAha A vyavasAya para ja avalabele che. zrI kezarIyAjI tarike A RSabhadeva vadhu khyAti pAmyA tenuM kAraNa te e che ke roja temanAM biMba para caDAvavAmAM AvatAM kezarane kaMI sumAra nathI. vaLI bIjI addabhutatA e che ke teo mULa cakSue virAjita che. temanA para, bIjI mUrtio para caDhAvAya che tevAM cakSuo caDhAvI zakAtA nathI. vIsamI sadImAM A jAgatA deva che. emanA paracA yAne camatkAra saMkhyAbaMdha manuSyone thayA che eTaluM ja nahi paNa dainika chApAomAM e varNavAyelA che. bhIla jevI abhaNa ane jaMgalI kema paNa e bAbA (kALiyA bAbA) nA nAme prAmANika banI rahe che. mAravADI samAja te kezaracaMdananI pUjA uparAMta prabhu para gulAla chAMTe che. Ama zrI kezarIyA dAdA sAce ja sau kemanA dAdA che. mULanAyakanA maMdirane pharatI daherIo che ane te darekamAM zvetAMbarI mUtio zobhI rahela che. eka devAlayamAM te sahastraphaNA pArzvanAthanI ati manohara pratimA AvelI che ke jenA darzanathI AhalAdda pragaTe che. enA jevI AkRti bhAgye ja anya sthaLe daSTigocara thAya che. dhulevA gAma bahu moTuM nathI chatAM yAtrALuone joItI sAmagrI ahIM prApta thaI zake che. gAma bahAra pahADanI najIkamAM jyAMthI A pratimAjI pragaTa thayAM hatAM te jagyA temaja bIjI daherIo AvelI che. ekaMdare A sthAna paNa ramya lAge che. (7) zrI tAragAjI-mahesANAthI kherALu tarapha jatI TrenamAM besI A tIrthe jaI zakAya che tAraMgA hIla sTezane utaratAM najIkamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana dhama zALA che tyAMthI cAlatAM agara gADAmAM be mAIla gayA pachI DhaLATI Ave che tyAMthI DuMgara para caDhavAnuM che. A paryaMta nathI teA eTalA badhe kaThINu ke nathI te atizaya laMbANavALA, Ama chatAM A pradezamAM cittA tathA vAdha dIpaDAnA krAi kAi samaya meLApa thaI jatA heAvAthI sAvacetI rAkhavAnI jarUra che. parvata upara pahoMcatA ja zrI ajitanAtha bhagavAnanuM cu` ma`dira nayanapathamAM Ave che ane hAreAhAra dharmAMzALAo dekhAya che. yAtrIkAne sIdhusAmAna maLI zake tevI geAThavaNu che. vacagALe zrI ajitanAthajInuM vizALa ne bhavya devAlaya AveluM che. enA jIrNoddhAra zrI kumArapALa bhUpALe karAvelA che. enA zikharanI urjANI jevI ubhaNI anyatra nathI ema kahevAya che. vaLI mULanAyakajI paNa eTalA uMcA che ke bhAlasthaLe pUjA karavA sArU e bAju e sIDInI gAThavaNu karavI paDI che. zikharanI uMcAi savizeSa hAvAthI aMtarALe evA jhADanA lAkaDAnA TukaDA bharavAmAM AvelA che ke kadAca Agane prasaMga udbhave tA emAMthI pANI jharavA mAMDe. mukhya daherAne pharatI chUTI chavAyI devaLazreNI che. ekamAM naMdIzvarIpanI racanA che. najIkamAM digaMbara saMpradAyanAM daherAM che. ubhaya vacce divAla caNelI che. sAmAnya rIte karatI TekarIo uMcAIe hAvA chatAM caDhAva kaDhaNa nathI. upara paheAMcyA pachI cAtaranuM dRzya kudaratI rIte bhAvanA sphuraNamAM era umerA kare che. eka to kATizilA tarike suprasiddha che. 303 (8) pAvApurI--bihAra prAMtamAM A sthaLa AveluM che. hAla teA nAnA gAmaDA karatAM tenI vastI vadhAre nathI, chatAM caramatI 5tinI e nirvANu bhUmi heAvAthI enuM mahattva ane pavitratA saheja rIte ati ghaNAM che. divALImAM tyAM mATA meLA bharAya che. jaLamaMdira tarike eLakhAtuM devAlaya ke je sarAra vacce Avela che te ta ramaNika che. e sthAna para ja prabhu zrI mahAvIra devane agnisaMskAra karavAmAM AvelA. Aje paNa ukta amAsanI rAtriye zraddhALu hRdayAne e sthAnamAM paracA jaNAya che. A pavitra bhUminA darzanathI aMtaraddhi avazya thAya che. A uparAMta jyAM prabhue khesI dezanA ApI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304] vIra-pravacana - - - - hatI e hastipALa rAjAnI lekhazALA tarike oLakhAtI jagA paNa nirakhavA jevI che, A badhA bhUtakALanAM dA AtmAne jAgRta karavAmAM sAro bhAga bhajave che. vicArazreNImAM ramate AtmA covIso varSa pahelAMnA kALanI jhAMkhI karavA mAMDe che. ane e veLAne prabhunA jIvanane citAra cakSu sAme taravarato mAlama paDe che. yAtrAnuM mAhAsya ane phaLa AvI TuMka ghaDIyAmAM ja samAyeluM che. e samayanI bhAvanA-vicAra zreNI-hRdayamaMthana karI nAMkhe che. (9) caMpApurI-bhAgalapurathI thoDA aMtara para AvelI A nagarI hAla te bhUMsAI jatAM avazeSarUpa che. nAthanagara sudhI TrenamAM javAya che tyAMthI ukta nagarI javA sArU vAhane maLI zake che. e sthAnanuM gaurava bhUtakALamAM ati vizeSa hatuM bAramA zrI vAsupUjyasvAmInA janmAdi kalyANake temaja mokSa kalyANaka paNa tyAM ja thayela che. vaLI e nagarInI vizALatA eTalI badhI hatI ke jethI paramAtmA zrI mahAvIradevanA samayamAM paNa tenA pRSTha caMpA, madhya caMpA evA bhAge paDayA hatA. zatAnIka rAjavIne caMpA parane hale e te jANIte ja che. rAjadhAnInA mukhya dhAma tarike caMpAnuM mahattva ochuM te nathI ja. paNa badhI vAte hAla te smRtine viSaya mAtra che. Aje aphATa jaMgala vacce ekAda jarjarita kille e vAtanI sAkSI pUre che. chuTI chavAthI daherIo ane caraNa pAdukAo temaja be moTA maMdira tIrthapati zrI vAsupUjyanI yAda Ape che. ATaluM paNa bhAvuM ke nA aMtarane ullAsAyamAna karavA sArU pUratuM che. kALe kAne cheDyA che? (10) ayodhyA pabhuzrI AdidevanuM janmasthaLa, saudharmaidra vasAvelI vanitAnagarI paNa e ja ane pumitAlaparA tarike prasiddha pAmela sthaLa paNa teja. sRSTinA prAraMbha kALe judA judA akhatarAo ahIMthI ja zarU thayA. yugalika kALa bhUsAI asi, masi ane kRSirUpa vyApAranI pravartamAnAM mULa paNa ahIM ja naMkhAyA. jemAM prathama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 305 tIrthakara ahIM thayA tema prathama cakravartI bharata paNa ahIM ja thayA. temaNe ahIMthI kUcakadama karI cha khaMDa dharatI para Adhipatya jamAvyuM. paNa Aje e badhAnuM smaraNa karavA sivAya anya kaMI ja nathI. devAlayanI mUrtio ane caraNapAdukA sivAya bhUtakALane yAda karAvanAra bIjI kaI vastu vidyamAna nathI. alabatta najIkamAM sarayu nadIne jaLa pravAha che khare. bIjI nagarIo karatAM haju ayodhyA kaMIka TakI rahI che. anya darzanIonA dhAma paNa ahIM saMkhyAbaMdha che, kemake rAmalakSmaNanuM janmasthAna thavAnuM saubhAgya paNa ene ja varyuM che. (12) rAjagRha-bhUtakALe jenI vizALatA aDatALI gAunA eTale vidyamAna muMbaIthI cAragaNuM hatI ane jenI Rddhi siddhine pAra na hato evI bhAratavarSanI mahAna nagarI kahe ke magadha jevA mahAna dezanuM pATanagara kahe te Aja. jyAM carama jinezvare eka be nahi paNa cauda comAsAM karelAM che ane prabhuzrIne parama bhakta eNika jyAMne adhipati hato evuM e deza dezAMtaramAM paNa suprasiddha rAjagRha nagara Aje mAtra thoDA jhuMpaDAmAM samApta thaI jAya che. eka kALe jJAna ane vidyAthI garjate nAlaMdA pADe Aje zodhyo paNa jaDe tema nathI. jyAM abhayakumAra samA prabaLa buddhimAna maMtrIzvare rAjakArabhAra calAvyo ane jyAM dhanya zAlibhadra jevA zrImAnee vyavahArI jIvana gALI daze diza nAmanA kahADI ane je sthaLanA ati alpa puMchavALA zrAvakaratna pu (puMchamAM mAtra sADA bAra kaDA) evuM samatAyukta dhArmika jIvana vyatIta karyuM che ke jenI prazaMsA khuda mahAvIradeve svamukhe karI che. temanA sAmAyikanI taLe AvI zake tevuM bhAgyeja anya karI zakatuM. tethI te jyAM udAharaNanI jarUra jaNAtI tyAM temanuM nAma levAtuM. AvI khyAtidhAraka nagarI Aje hatI na hatI thaI che, chatAM pUrvanI smRti tAjI karAvavA vipulagiri vaibhAragiri Adi pAMca TekarIo te vidyamAna che. Aje paNa tyAM daherIo ane caraNapAdukAo zobhI rahI che. vaibhAragirinI taLeTImAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 ] vIra-pravacana TADhA- unA pANInA kuMDA yAtrikane AnaMda Ape che. Aje paNa dhanya--zALibhadre anazana karyuM hatuM te cilA sthAna ane zreNIkane jyAM bhaMDAra hatA e guhA dekhADavAmAM Ave che, bhUtakALanI jhAMkhI karAvavA zuM eTaluM khasa nathI! utaravA sArU gAmamAM sagavaDavALI dharmazALA che. vaLI najIkamAM devAlaya paNa che, sIdhuMsAmAna maLI zake che. pAvApurI ane rAjagRhInI samipamAM ja thADA mAIlanA aMtarALe eka tarapha kuM Dalapura (gebaragAma). bIjI mAjI guNazIlavana ane ethI thADe dUra kSatrIyakuMDa nagara AvelAM che. nagarathI gheADa phAsalA para nAnI TekarI caDhayA bAda jyAM prabhuzrI mahAvIranA janma thaye| hatA e jagyA Ave che. dhama zALAnI najIkamAM ja nadI vahe che. e pramANe kAkadI nagarI paNa bahu dUra nathI. suvidhinAthanI e janma bhUmi che. kuMDalapurathI bihAra AvI tyAMthI Trena mAraphate paTaNA yAne pATalIputra AvavuM. Aje paNa tyAM jinamaMdira temaja jetenI vastI che. yAtrikA mATe sarAIo temaja bIjI sAI paNa che. kuMDalapurathI gheADe dUra khAdakAma karatAM jInA samayanI vidyApIThanA khaMDiyera jaDI AvyAM che. purAtattva zAlakA e sthAnane nAMlaMdA tarike oLakhAve che, e banavA joga che kemake rAjagRhathI e sthAna bahu dUra nathI. Ama bhUtakALanI vastuo pratyakSa purAvAthI aitihAsika banatI jAya che. Trena mArge jatAM lakhanau-kAzI yAne vArANazI (banArasa) temaja tenI samIpamAM Avela nagarIe sihapurI, caMdrapurI, ane ratnapurI e sa` kalyANaka bhUmie hAvAthI tIrUpa che. kAnapura, alhAbAda, dilhI, najIkamAM hastinApura che ke je eka karatAM vadhu tIrtha patienI kalyANakabhUmi che. temaja AgrA Adi sthaLamAM paNa jinakhiMbanA darzanane temaja bhAratavaSa~nI viziSTa cIjonA nirIkSaNane lAbha prApta thaI zake tema che. uttaramAM paMjAba paNa Aje te jainasamAjanI draSTie khAsa tIrUpa che. kAMgarAmAM paNa prAcIna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -vIra-pravacana [ 307 mUrtio hovAnuM saMbhaLAya che. gujarAnavALA, aMbAlA AdimAM ramaNuya devAlaya che. baMgALamAM kalakattA, ajImagaMja, murzIdAbAda Adi sthAnamAM ramaNIya jinAlayo che. kalakattAmAM bAbu badrIdAsajInuM vADImAMnuM derAsara evuM te jovA lAyaka che ke mAtra jeneja nahIM paNa saMkhyAbaMdha jainetara musAphare ene joyA sivAya kalakattA cheDatA ja nathI. muzadAbAdamAM sphaTikanI pratimAo saMkhyAbaMdha dRSTigocara thAya che ane jagatazeThanuM kaTInA paththarathI bAMdhela maMdira ne kuMDa sau koInuM AkarSaNa kare che. vaLI A taraphanA jamInadAra bAbu sAhebanI svAmIbhakti paNa avazya prazaMsanIya che. Abu najIka kuMbhArIyAjInAM kArIgarIvALAM devAlaya ke jyAM khareDI yAne AbureDa thaI javAya che e darzana karavA yogya ane eka vAra najare jovA jevo che. maMtrIzvara vimaLe emAM dravya nahi paNa aMtara kharacyuM che ema kahI zakAya. bhaktivatsala hRdaya zuM kare che tene khyAla Ave che. pATaNamAM paMcAsarA pArzvanAtha temaja cArUpamAM zAmaLA pArzvanAtha tathA zrI. zaMkhezvarajInuM tIrtha khAsa dhyAna khece tevAM che. hArIja sudhI relvemAM gayA bAda gADAmAM zaMkhezvarajI javAya che. have to vIramagAmathI moTara mAraphate paNa tyAM jaI zakAya che. sapATa pradezamAM A tIrtha AveluM che. ene mahimA paNa jAgatA gaNAya che. utaravA sArU dharmazALAonI sagavaDa sArI che. rAdhanapuranI dekharekha heThaLa che. bhoyaNI pAnasara ane serIsA prasiddha ja che. e sarva amadAvAdanI najIka hovAthI Trena mAge tyAM jaI AvavuM sulabha paDe che. kheDA najIka mAtara paNa sAcA devanA dhAma tarike oLakhAya che. khaMbhAtamAM sthaMbhaNa pArzvanAthanI nilamanI prAcIna ne camatkArika mUrti che. e sthAna paNa prAcIna ane aitihAsika che. tyAM bIjAM paNa jovA lAyaka derAsare che. ANaMdathI Trena mArge tyAM javAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308] vIra-pravacana muMbAI tarapha jatAM jagaDIAmAM AdIzvarajI, bharUcamAM munisuvrata svAmI temaja jaMbusara lAIna para kAvI-gadhAramAM devAla che. AvI ja rIte ratalAma lAIna para thaI ujajaina jatAM tyAM zrI, avaMti pArzvanAtha ne makSIjInAM dhAma temaja IderathI mAMDavagaDha bho pAvaranA jovA lAyaka devAlaya ane khuda Idara ajameranAM devAlaye paNa darzanIya che. rANakapurajIne gelekayadIpaka prAsAda temaja paMca tIrthamAM AvatAM vAkANuM, nADoLa, nADulAI, sAdaDI ne rAtA mahAvIranAM prasiddha sthAne temaja bAmaNavADAmAM muchALA mahAvIra, ne charAulI pArzvanAthanI yAtrA avazya karavA yogya che. IDaragaDha uparanAM devAlaye juhAryA vinA ne phadhi pArzvanAtha dekhyA vinA jIvanasAphalya na ja gaNAya. jesalamIra ne bIkAneranAM derAsara paNa vaMdana yogya che. kAThIyAvADamAM bhAvanagara thaI taLAjA thaI tyAMnI nAnI suMdara TekarI para Avela sAcAdeva sumatinAthanA manahara biMbane joyA vinA tIrthayAtrA adhurI ja gaNAya, e uparAMta ghoghAmAM navakhaMDa pArzvanAtha, prabhAsapATaNamAM caMdraprabhujI temaja ajAvarA pArzvanAtha ane jAmanagara verAvaLanAM daherA avazya jovA jevo che. dakSiNamAM AkolA thaI zrI. aMtarikSa pArzvanAthajInA darzana vagara janma vyartha samaja. evI ja rIte niAma haidrAbAda najIka zrI. kupAkanuM tIrtha che, jyAM mANikya svAmI tarike oLakhAtI zrI. AdIzvarajInI vizALa mUrti che. mArgamAM digaMbarI tIrtha zravaNa bengalamAM ati uMcI zrI. bAhubaLajInI mUrti avazya prekSaNIya che. kacchamAM bhadrezvara tIrtha jANItuM che. Ama nAnA tIrthonI gaNanA karatAM tAga pamAya tevuM che ja nahi. A sivAya rAjapUtAnA, mevADa, mAravADa ane zirohInA pradezamAM evA te keTalAye maMdira che ke jenAM darzana karatAM AtmA ane AnaMda anubhave ane jenI kArIgarI jotAM prAcIna zilpa mATe bahumAna upaje. TekarI para AvelAM tIrthomAne moTe bhAga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 309 jaina tIrthone ja hoya che. kadAca kALane laIne bhale te Aje luptaprAya thayA heya yA jarjarita dazAmAM heya. A sivAya hAla nahi mAlama paDatAM tIrthonI yAdI paNa maLI Ave che. Ityalama parvanA divase- parvo eTale pavitra divase, dharmakaraNInA divase athavA te AnaMdanA dine e sAmAnya prakAre artha thAya che. vaLI anya tIrthIonA parvethI jenA para keTalIka bAbatamAM judA paDe che. jainadharma mukhyatayA Atmika zreya tarapha doranAra hovAthI e tyAgapradhAna che eTale enA parvomAM tyAgavRtti keLavavAnI, icchAne repa karavAnI athavA te AraMbha-samAraMbha ocho karavAnI bhAvanA savizeSa ramatI nayanapathamAM Ave tema che. vastutaH vicAra karatAM AmAM samAyela rahasya paNa sahaja gaLe utare tema che. rojanA karatAM parvadine AtmA vadhAre dharma sanmukha thAya athavA te vadhAre AtmanirIkSaNa karI, doSajanaka pravRttithI vegaLo thAya e ja ISTa che. to ja parva mAnyAnI saphaLatA che. samajuo mATe parvanI judI agatya na ja hoya, chatAM bALajIvone e mArge supramANamAM AkarSI zakAya che ane je kArya roja na banI zakatuM hoya te Ave TANe moTA bhAgane mATe zakya banI jAya che. Ama parva sthApanAmAM mahAna udeza rahyo che. parvomAMnA koI jJAna-ArAdhana arthe hoya che te kaI vaLI cAritra-sudhAraNAnI puSTi kare che. anya tapavRddhinA hetubhUta heAya che; jyAre keTalAka tIrthaMkaranI janmatithirUpa hei e tArA temanA jIvanavRttanI jhAMkhI karAvanArA hoya che. vaLI ghaNuMkharAmAM kevaLa e veLA upavAsAdi tapa karI, sArAye samaya jJAnArjana, dharmakriyAkaraNa ane AtmaciMtanamAM vyatIta karavAne heya che. kaSAya pramukha doSanuM nAma e veLA svapnamAM paNa yAda karavAnuM nathI te enuM pratyakSa sevana te saMbhave ja zI rIte? thoDAkamAM tapane sthAne jamaNa dekhAya che, chatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 ] vIra-pravacana emAM sAtvika AhArane visAravApaNuM te na ja saMbhavI zake. varSamAM be vAra A bila karavAnA kharA prasaMge Ave che je veLA eka vAra nirasaAhAra karI nava dina dharmakaraNImAM vyatIta karAya che. Ama parvonI vividhatA che. vaLI pratyeka mAsanI be AThama ane be caudaza (zukala tathA kRSNa) tathA pUrNimA ane amAvAsyA te parvaNI tarIke ja oLakhAya che. e tithi divase vratadhArI AtmAo jarUra kaMI ne kaMI vrata-niyama dhAre che-upavAsAdinA paccakhANa le che. sAmAnya rIte A divase ane AvA bIjA divase tapa ArAdhanA mATenA che. 1. navuM varSa (kA. zu. 1 ) A dinanuM mAhAo jemAM ubhaya rIte che. eka te prAtaHkALamAM prabhuzrI mahAvIradevanA prathama gaNadhara zrI gautamasvAmIne kevaLajJAna thayuM hatuM te mATe kalyANaka dina tarIke temaja AgaLanI amAvAsyAnI pAchalI rAtrimAM bhagavAna mahAvIra mukti pAmyA tyArathI vIra saMvatsara pratye teno prathama divasa paNa A hevAthI ane bIjuM kAraNa te zrI vikrama saMvatsaranI zarUAta paNa A dinathI thatI hevAthI suprasiddha che. A AnaMdanA dina tarIke ujavAya che. manuSya pavitra thaI devadarzana karavA sAru savAramAM veLAsara nIkaLI paDe che. paraspara. jayajine, namaskAra vA sAla mubAraka kare che ane khAsa karI guru pAse jaI zrI gautamasvAmIne rAsa thayA chaMda zravaNa kare che. 2. bhAtRbIja-bhAvanabIja (kA. zu. 2). zrI mahAvIradevanA kALadharma pAmyAthI temanA vaDilabhrAtA naMdivardhanane zeka thaye hatuM je temanI bhaginI sudarzanAe A dine pitAne tyAM jamavA AmaMtrI mukAvyuM tyArathI A parva pravarte. A paNa AnaMda-pramodane dina che. 3. saubhAgya paMcamI yAne jJAnapaMcamI ( kA. zu. 5.) khAsa karI A divasa jJAna-ArAdhanA athe pasaMda karavAmAM AvyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [311 - mukhya hetu te emAM e paNa che ke jemAsuM pasAra thayuM hovAthI bhaMDArAmAM sAcavI rAkhela prata-pustakane suryanA prakAzamAM goThavavA ke jethI bheja havA Adi UDI jAya temaja AtmAno je mukhya guNa jJAna tenI khIlavaNI thAya. enI pUjA prabhAvanA karavAthI jJAnAvaraNIya karma teDavAnI zubha bhAvanA paNa A parvanI ujavaNImAM samAyelI che. A dine dareka vyaktie yathAzakti tapa karI mati Adi pAMce jJAnanA ArAdhana mATe sArAye divasa dravya-bhAva-pUjana uparAMta kAyotsarga ane navakAravALIdvArA jApamAM vyatIta karavAne che. cAlu samaye A dine dareke dareka upAzrayamAM jJAnanA sAdhane ThavaNacaMdravAdinI sAmagrI sahita goThavavAmAM Ave che. joke te sanmukha dhupa-dIpa dhare che, naivedya-phaLa Dhoke che ane akSata vadhAre che temaja vAsakSepa-puSpavaDe tenI pUjA kare che. vaLI khAsa karI kAgaLanA bhuMgaLA ne barAnA TukaDA mUke che. A prathA asalanI rahasyamaya praNAlikAnuM lIsoTArUpa AcaraNamAtra che. deza-kALa para lakSa deDAvI Aje jJAnapUjanane vistAra judI rIte karavo joIe. chApavAnI zedha pachI graMtha pragaTa karavAmAM ghaNuM saralatA thaI che, eTale have mAtra jJAna bhaMDAramAM baMdha karI rAkhavAne badale pazcimAtya dezanI paddhati pramANe vizALa lAyabrerI yAne pustakAlaya tarIke suMdara makAnanI pasaMdagI karI sArA kabATamAM rAkhavuM ghaTe ane e mUkavA levA mATe temaja sarva kaI jijJAsu tene chUTathI ne saraLatAthI lAbha laI zake tevo ucita prabaMdha karavo joIe. jJAnapaMcamI bhale mukhya parva rahe, bAkI AtmAnA pradhAna guNarUpa je jJAna enI pUjA ArAdhanA satata thAya e hetuthI Thera Thera sararavatInA maMdira UbhA karavA joIe. eka pUjya sUrimahArAjanA vacana anusAra kahIe to pratyeka devamaMdira ke jyAM vItarAganI dhyAnastha mudrAvALI mUrti birAjatI hoya che tyAM e ja vItarAgadeve darzAvela AtmakalyANanA mArgane samajAvanAra Agama-saMgraha arthAta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana 312 ] pustakasaMgraha paNa avazyameva hai joIe. arihaMtadevanA anekAMta mArgane samajavAnA sAdhanomAM vartamAnakALe mukhyatA "mUrti ane Agama" nI ja che. uparane raste mAtra sUcanarUpa che. bAkI vIsamI sadInA vijhAnayugamAM jJAnapracAranA ghaNuM ghaNuM suMdara mArgo pracalita che ke jeno lAbha jaina samAja paNa vinAsaMkece laI zake che ane e dvArA zrI tIrthaMkara paramAtmAnI amegha vANI mAtra hiMdustAnamAM ja nahi paNa pazvimAtya dezomAM ane sArAye vizvamAM eTale ke amerikA, oNsTreliyA ane AphrikAnA khUNAmAM paNa phelAvI zake che. enA pAnathI keTigame cha kalyANasAdhaka banavA sulabha che. vaLI sarvadevanI anupama vANIne bhinnabhinna bhASAomAM utArI atizaya sastI kiMmate pracAra kara ghaTe ke jethI mAtra te vidvAna ke zrImaMtanA upayoganuM sAdhana na banI rahetAM sAmAnya kakSAmAM vartatA cha mATe ane ochI kamANIvALA leke mATe paNa bhogya bane. jJAnI puruSoe svasiddhAMta saMskRta jevI paMDitagya girAmAM na racatAM prAkRta jevI sAdI vANImAM sarajyA ene hetu te eTale ja ke ene lAbha bALajI ane maMda buddhivALA AtmAo paNa laI zake. jJAna parvanuM suMdara ArAdhana uparokta paMthe gayA vinA kayAMthI thaI zake? 4. mauna ekAdazI (mAgazara suda 11). A parva paNa tapa ArAdhana arthe ja che. jJAnapaMcamI jema jJAnaguNanI sAdhanA sAra che tema A ekAdazI mauna guNa khIlavavA mATe che. dareka vyakti monatAne keLavIne ghaNuM pragati sAdhI zake che. ethI AvatA karmo para ThIka-ThIka aMkuza prApta thAya che. mAtra jarUra pUratI ja bhASA vAparavAnI zakti siddha thAya che. vaLI e bhASA paNa vicArapUrvaka pragaTa karAya che, eTale enI asara ghaNuM ja vegavALI hoya che. A badhI zakti prApta karavAnuM sAdhana vANI para aMkuza rAkhI vicArapUrvaka keLavavAmAM AvelI maunavRtti ja che. e veLA AtmaciMtanane saMpUrNa avakAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 313 maLe che. bAhyavRttiothI parAkSukhatA prApta thAya che eTale AtmAne AMtarika viSayamAM vicAravAnuM saraLa thaI paDe che. Aje paNa ApaNe mahAtmA gAMdhIjInA mauna somavAranuM mahAmya ApaNa najara sAme joI rahyA chIe. jo ke A parvanA mULamAM UtaratAM enI utpatti tIrthaMkaradeva zrI neminAtha sAthe vAsudeva zrI kRSNanA vArtAlApa parathI jaNuya che chatAM buddhi saha meLa meLavatAM A guNanI AvazyakatA paNa pratyeka vyaktine ochI te nathI ja, kaSAyone dhavAno maunasevana e rAjamArga che. 5. kArtika comAsI (kA. zu. 14). A dine dezAvakAsika vA pauSadha tapa karanArAonI saMkhyA vizeSa hoya che. tapanI ArAdhanA ane vIza jinanI vaMdanA e mukhya kartavya che. saMdhyAkALe mAtra divasa saMbaMdhI ja nahIM paNa gata cAra mahinA daramiyAna thaela daSanI caumAsI pratikrama veLA kSamApanA karavAmAM Ave che. A prathama caumAsI che. A divasa pachI bhAjI, pAna, khajura vagere khAvAnIchUTa thAya che. ukALelA pANI vigerene kALa paNa badalAya che. tAtparya e ja ke ziyALAnI Rtu besatI hovAthI tene anurUpa krama goThavAya che. 6. kArtika pUrNimA (kA. zu. 15). A dine avazya tapa karanArA hoya che chatAM mukhya rIte A parva devadarzana yAne siddhAcaLa yAtrAdina tarIke suprasiddha che. e pavitra divase zrI zatruMjayagiri para ghaNuM che bhUtakALamAM muktipadane varyA che tethI pAlItANAmAM e dine khAsa karIne mATe yAtrALu samUha ekaThA thAya che, vaLI mAsA pachI yAtrA zarU karavAne e prathama dina hovAthI paNa sahaja janasaMkhyA vizeSa hoya che. jyAM jyAM jaina samudAya vasyo hoya che. tyAM tyAM A divase zahera yA prAmanI najadIkamAM siddhAcaLane paTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 ] vIra-pravacana ( nakaro| ) bAMdhavAmAM Ave che. jaina janatA enA darzIna karI yAtrA karyAnuM phaLa prApta kare che. A nithI sAdhuo mATe vihAra khullA thAya che. 7. pA* dazamI yAne pe!za dazama (mAga. va. 10) A divase grevIzamA jina zrI pArzvanAtha janmyA che tethI enuM mahAtmya janmakalyANaka tarIke che. e dine keTalAka AtmAo avazya ekAzana kare che. sAmAnyata: jainetara samAjamAM ceAvIza tIrthaMkaramAMthI zrI pArzvanAthanI khyAti savizeSa che. vaLI te puruSAdAnI ne prabhAvI hAvAthI emanA saMbadhI camatkAro paNa vizeSa banyA che eTale ghaNAkharA te jaina dharmane pArzvanAthanA dhama tarIke ja oLakhe che. vaLI khIjA tIkarAnI pratimA karatAM emanI pratimA-sa MkhyA savizeSa dRSTigeAcara thAya che e paNa suprasiddhatAnuM eka prabaLa sAdhana che. A divasane AnaMdane ni samajI, pUjA bhaNAvI keTalAka e nimitte jamaNu paNa kare che. 8. meru trayeAdazI yAne meru teraza (pASa vada 13), A parvanuM mahAtmya nArIvRMdamAM savizeSa che. dhRtAdikanA meru parvata ) banAvI devAlayamAM mukavAmAM Ave che. vaLI e dine khAsa karIne kaSTane kai tapakaraNI karavAmAM Ave che. 9. phAlguna cAmAzI (phA. zu. 14). zItaRtunA samAptikALe ane grISmanA maMDANamAM A bIjI ceAmAzI Ave che. e kALe RtunA pheraphArAnI asara AhArAdi vastue para thAya che ethI bhAjIpAlA temaja khAra vi. cIjomAM jIvAtpattine sabhava thAya che eTale te sarpanA tyAga iSTa manAya che. A dinanI ujavaNI paNa pauSadha, dezAvakAsika ke upavAsa AdinA vratathI thAya che. cAvIza jina sabaMdhI devavaMdana vidhi prathama cAmAzo mAphaka samajavAne che. keTalAka vratadhArIo phrA. zu. 14 te phA. zu. 15, je heAlikA patra tarIke khyAta che tenA chaThTha kare che. sadhyAkALe cAmAsI pratikramaNu karAya che. 10. haeNlikA patra (phA. zu. 15) jaina dhamamAM A saMbaMdhamAM eka ceAsa kathAnaka che je helikA tathA DhuMDhAnI ' kathA tarIke varNavAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 315 che. agnimAM kASTha bALavA, dhuLa urADavI, phAga ke apazabdabharI vANI uccAravI ane yatheccha vihAra ke kuceSTA karavI e jainadharmAMte maMjura nathI. samajI vyakti evI parva ujavaNImAM pramAda na ja mAne. vastutaH dahana teA katu karavAnu che, je tapAdi karaNInA pAlanamAM ja sabhave che. 11. zrI mahAvIra jaya ti (caitra zu. 13) vamAna jaina zAsanane pravartAvanAra carama jinapati zrI mahAvIra devane e janmadina che. Ama tInI dRSTie mULapuruSa gaNAtA ane tItha kareAnI gaNatrIe chellA manAtA tIrthapati zrI mahAvIrasvAmInuM janmakalyANaka vividha prakAre ujavavuM e pratyeka jainanuM Avazyaka kAryAM che. kAI e dahADe tapAnuSThAna kare te mATe manAI na ja hoya chatAM A parva AnaMdaullAsanuM gaNAya. e dine pUjA-saradhasa-varagheADA ane bhASaNa ke vyAkhyAnAdvArA prabhuzrInA upadeza temAM ja nahi Nu jainetarAmAM paNa sArI rIte pracArI zakAya evA mArga ceAjAya che ane haju vizeSa ye|jAvAnI AvazyakatA che. prabhuzrInI ahiMsA, satya ane anekAMta zailI saMbaMdhI jeTaluM jJAna vadhAre vistAravAmAM Ave eTalI haide vizva para zAMtinuM sAmrAjya vadhe e niHsandeha vAta heAvAthI 'vi jIva karuM zAsanarasI ' evI udAra bhAvanAthI A divasanuM mAhAtmya sArvajanika karavA yatna sevavA ghaTe. 12. caitrI pUrNimA (caitra suda 15). kAti`phInI mAphakaja A dinanuM mAhAtmya paNa khAsa karI zrI zatrujaya yAne zAzvata tIrtha saha. joDAyaluM che. e punya avasare zrI yugAdi jinanA prathama gaNadhara puMDarIkajI Urphe rUSabhasena zatruMjayanI zItaLa chAyAmAM karyAMthI kAyamane sAru mukata thayA. e sAthe sakhyAbaMdha AtmAoe svakalyANa sAdhyuM. pAlItANAmAM ukta dine khAsa karI yAtrALue meATI sakhyAmAM ekaThA thAya che ne dAdAnA darabAramAM rathayAtrAbdi maheAtsavapUrvaka pUjA bhaNAvI, tapakaraNIpUrNAMka AtmakalyANamAM divasa vyatIta kare che. anya sthaLAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 ] vIra-pravacana. paNa zatrujayanA paTa baMdhAya che. te zraddhALu tenA darzonathI yAtrA karyAMnA lhAvA le che. keTaleka sthaLe samavasaraNanI racanA karavAmAM Ave che. vaLI AyaMbilanI DALIne A chevaTanA dina hAvAthI naranArIo AhlAdapUrvaka vidhi paNa tyAMja Acare che. samavasaraNanI racanAthI prekSakane ane darzana karanArAone sahaja khyAla AvI zake che. prabhuzrI pAtAnI vidyamAna avasthAmAM enA Azraya laI bAra pa`dA samakSa mAlakAza rAgamAM saukAine samajAya tevI manehara zailImAM dezanA detA hatA. e sAMbhaLI IMdro, cakravartIe ke rAjA mahArAjA mAtra nahIM paNu naranArI ane tiryaMcA pramukha kATiMgame jIvAnu` kalyANa sadhAtuM. cAlu samayanI sAmagrIneA upayega karI AkhuMce dRSya gAvavAmAM Ave teA te tAdRzya citAra rajU karI eka suMdara medhapArUpa nivaDe tema che, 13. akSaya tRtIyA ( vaizAkha zu. 6 ) A teja dina che ke je divase prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeve eka varSInA upavAsa pachI zrI zreyAMsakumArane dhera ikSurasa (zelaDInA rasa )thI pAraNuM karyuM. e veLA prabhuzrInI karapAtrakitathI hAtha upara ThalavAtA IkSukubhAmAMthI eka biMdu sarakhu paNa nIce paDayuM nahIM" ane vaheArAvanAra zrI zreyAMsakumArane paNa e akSaya phaLadAtA nivaDayuM. varSItapanuM pAraNuM Aje paNa ukata dine karavAmAM Ave che. jo ke e sabadhI kriyA siddhAcaLa (pAlItANA)mAM karAya che; jyAre kharIrIte e zreyAMsakumAranI janmabhUmi (hastinApura) ke jyAM temaNe zrI yugAdIzane pAraNuM karAvyuM tyAM karAvI joie. 14. aSADa cAmAthI ( azADa zu. 14 ). grISmanI pUrNAhuti ne varSAnA prAraMbha. e Rtu saMbaMdhI pheraphAranA nAkA AgaLa AvatI A trIjI cAmAsI che. e veLA pazu AhAra pANI saMbaMdhI keTalAka pheraphAro jarUranA che. vaLI varasAdamAM, jIvAkuLa bhUmi thavAthI keTalAMka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 317 baMdhane paNa sAdhu-sAdhvI mATe niyata karAyelA che. pUrvavata tapakaraNa uparAMta A dina pachI prAyaH sAdhusAdhvI cAra mAsa paryaMta eka sthAne rahe che. jIvarakSA nimitte saMthAre paNa pATa pramukhane Azraya laI kare che, zrAvaka-zrAvikAone moTo samUha paNa A divasa pachI jhAjhI. musApharI karavAnuM ke vAraMvAra grAmAMtara karavAnuM ucita gaNato nathI. hAlamAM relve(grena)nuM sAdhana thavAthI agAu mAphaka A baMdhana draDhatAthI nathI paLAtuM. 15. dIpotsavI (Aso vada 0))). dIvALI parvanuM mahattva e te jagaprasiddha ja che. dhamAM puruSo mATe Aso vada 14-30 ne chaThTha tapa karavAne hoya che. Ama chatAM meTe bhAga A dinane AnaMdane divasa gaNI, suMdara vastrAbhUSaNamAM sajaja thaI devadarzana, pUjA, prabhAvanA ne miSTAnna jamaNamAM vyatIta kare che. A divase chellA tIrthakara zrI mahAvIradeva pAchalI rAtre mokSapadane pAmyA. Ama, A nirvANa kalyANaka te eka rIte duHkhakara prasaMga gaNAya chatAM prabhu te sarvathI (karmo ane jagata ) mukAyA, sAdi anaMtakALa sudhI TakI. rahenAra anaMta sukhanA bhogI banyA e AnaMdane prasaMga paNa khare ja, mATe enI ujavaNImAM e bhAvanAnuM prAbalya daSTigocara thAya che. gharamAM divA pragaTAvAya che, kAraNa ke bhAva udyota vA dIpakarUpa prabhu te ApaNI vaccethI sidhAvI gayA eTale kee janatAe-bhakatAe dravyadIpa pragaTAvI e prasaMganI yAdagIrI cAlu rAkhI. vaLI saMvatsarane chelle dina paNa e ja eTale vahIpUjana mAhAmya paNa enI sAthe joDAyuM. Ama ApaNe akeka divasanA parvanI vAta vicArI gayA. have eka karatAM vadhu divasovALA theDA parve saMbaMdhI thoDuMka joI laIe. 16. paryuSaNa parva-A jaina dharmanA parvemAM mukhya parva gaNAya che. enuM mAhAbhya paNa savizeSa che. enI sarakhAmaNI kalpavRkSa ane zatruMjaya saha karAya che, tethI parvAdhirAja nAma paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 ] vIra-pravacana tene zobhe che. e ATha divasanuM pa che. cAmAsAmAM Ave che ke je veLA saMsArasya chavA RtunI pratikULatAne lai vyavasAyAthI kudaratI rIte ja parA mukhattimAM vaMtA hoya ane tethI nivRtti sahajasAdhya hAya. zrAvaNa vada 12 thI enI zarUAta thAya che ane pUrNAti bhAdrapada zuda 4 nA sarvottama dine thAya che. prabhuzrI mahA vIradevanA samaye ane tyArapachI kAlikAcA nAmanA prabhAvakasurinA samayamAM ukata ATha dine zrAvaNa vada 13thI bhA. zu. pa sudhInA gaNAtA. pAchaLathI phera thavAmAM je itihAsa che te lAMmA ane vartamAnakALanA ApaNA sarakhA chAne nirasa lAge tevA hAvAthI ane eTaluM kahI sateASa mAnIe ke dharmanA kAme jyAre paNa karAya che tyAre kalyANakara khane che. Aje paNa jUnI rIte e panuM ArAdhana karanArA che. A parvanA AgalA dinane ataravAyaNA ane pAchalA dinane pAraNA dina kahevAya che. zrA. va. 12 upavAsana, zrA. va. 14 yathAzakita vratakaraNIdina. prathamanA A traNa divasamAM aThThAIne lagatA vyAkhyAne vaheMcAya che. pUjA, prabhAvanA te pratikramaNa savizeSa thAya che, upAzraya bharyAbharyAM rahe che. AtmAmAM kukaratI rIte zamanavRtti ne AraMbha-samAra bhathI pIche haTha uddabhave che. sAmAnyataH upAzrayanuM darzIna nahIM karanArA paNa A divaseAmAM tyAM dekhA de che. zrA. va. 0)) e kalpedhara dina. kalpasUtra ke jenI pavitratA te mAhAtmya mATe e mata jevuM che nahIM enI pUjA (jJAnanI pUjA) bhaNAvI vAMcana zarU thAya che. savArasAMja be vAra vyAkhyAna cAle che. prathama zrI vIracaritra TuMkANamAM zarU thAya che, e cha vyAkhyAna sudhI cAle che. bhA. zu. ekama e zrI vIrajanmazravaNa dina che kemake ceAthA vyAkhyAnane prAMte janma thayAneA adhikAra Ave che. svapna utAravAnI vidhi thAya che, pAraNA jhulAvAya che, rAtrijAgaraNa karAya che ane miSTAnna uDAvAya che. bhAdrapada zu. 2 (telAdhara) upasamAM saMbaMdhI te nirvANune lagatA vyAkhyAna, bhAdre zu. 3 savAramAM trevIza jina saMbadhI sAtamu ne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 31 sAMjanA sthavirA saMbaMdhI AThamuM vyAkhyAna thAya che. bhAdra zu. 4 saMvatsarI, mULa kalpasUtra yAne khArasA sUtra (1200 glAkapramANa uparAMta thADAka) vidhiyukata zravaNa karAya che. e dine bhAgyeja krAi upavAsa vagarane rahe che. A vArSika pa` tarIke paNa oLakhAya che. keTalAka te telAdharathI saMvatsarI sudhIne aThThama kare che. paryuSaNa parvanA pAMca kAryomAMnuM aTTama paNa eka che. A divase varSa sudhImAM kSamA nahiM karAyelA pApA ane je| avazya saMbhArI tenAthI pAchA haThavuM ja nahi te e pachI AtmA anaMtAnubadhI kaSAyeAnI cekaDImAM dhakelAI jAya che, tethI paraspara khamAvavAnA kAte khAsa mahattva ApavAmAM AvyuM che. rAI ane devasI pratikramaNa e dararAjanA pApa AlecavA sArUM che. paMdara dina mATe pAkSika ane cAra mAsa mATe cAmAsI pratikramaNanI gAThavaNa che. e badhAmAM paNa kAraNavazAt jete phALA na bharAyA haiAya athavA te jenAthI e cArene lAbha na levAye| hAya te sa mATe A saMvatsarI pratikramaNa e chevaTanI takarUpa che. e veLA avazya pazcAttApadvArA eNe pApabhArathI mukata thavuM jarUrI che. sAcA hRdayathI ane samajapUrvaka e sakriyA thAya teA ja e sAcuM ' micchAmi dukkaDam, che. A uparAMta amAri pravana arthAt abhayadAna ne jIvadayAnA kAryAM, AraMbha samArbhathI nivRtti ane caityaparipATI Adi kAryo paNa AcaravAnA heAya che. AThe divasanA upavAsa karanAra ne sadA pauSadhamAM rahenAra AtmAe paNu A divasamAM maLI rahe che. keTalAka ATha upavAsa karI aThThAI kare che. keTalAka A parva AvatAM pahelAM e mahinA, mahinA, paMdara dinathI upavAsa Adare che. Ama AnA mAhAtmya anerAM che. 17-18. Aya'bilanI oLI yAne navapada ArAdhanA uparanA parvanI mAphaka A pazu eka dinathI adhikanuM eTale nava ninuM parva che. vaLI enI vizeSatA e che ke te varSamAM be vAra Ave che. caitra suda 7 thI 15 ane AsA suda 1 thI 15. vaLI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra0 1 vIra-pravacana A pa` zAzvatuM paNa che kema ke e divaseAmAM avaNaeNnIya vaibhavazALI devatAo paNa AnaMdavilAsane cheDI dai na'dIvaradvIpe jAya che ane tyAM nava dina sudhI vividha vAtrAnA gAna-tAna te nRtya yukta at pratimAnI pujAmAM magna rahe che. A patramAM khAsa karI siddhacakrajI yAte navapadanI kramazaH ArAdhanA karavAmAM Ave che. Aya'bilanA tapa eTale ke kevaLa lukhu bhejana, mAtra eka vAra lai nava dina sudhI e tapa sabaMdhI vidhividhAna ane pUjAdimAM sArAye samaya pasAra karavAmAM Ave che. khAsa karI A tapanA prabhAvathI jemane kADha. rAga naSTa thai javA uparAMta, siddhacakrajInA dhyAnathI jemane Rddhi-siddhinI prApti thaI che evA zrIpALa rAjAne rAsa vAMcavAmAM Ave che. upavAsa, ekAsana, nIva Adi tapeAmAM AyaMbilanI eka viziSTatA khAsa tarI Ave che ke e tapamAM rasavRtti para jaya prApta karavAnI khAsa zakita rahelI che. rAgacALAno samaye ke marakI AdinA upadravamAM paNa A tapa dararoja hArdika bhAvanAthI cAlu rAkhavAmAM Ave te vighnA vinAza pAme che. A vAta zraddhAnA muddA para avalaMbe che, bAkI tA dareka jAtane tapa jarUra Atmika vikAsamAM sAdhanabhUta thAya che ja-paNa te samajapUrvaka ne anya sAmagrI sAtha karavAmAM AvelA hAya tA ja. jeTale aMze Atmika vikAsamAM pragati eTale aMze kamane nAza ane karmanAza eTale kaSAyajaya vA saMsArabhramaNamAM dhaTADe. krodhAdiSAye| ane rAga-dveSAdi zatruo para sa`thA jaya meLavavA e ja mukti, tethI ja tapane icchanirAdha tarIke oLakhavAmAM Ave che ane vAravAra e sAthe kahevAmAM Ave che ke tapa eTale IcchA yA vAsanAnA jema jaya temaja e dvArA kaSAye! paNa pAtaLA paDavA joie. tapAdi karaNInuM aMtima dhyeya teA kaSAyeAne vinAza ja che. IMdriyA para sayama e kaSAyeAne pAtaLA pADavAmAM hAyabhUta thatA heAvAthI ja AhArAdi tyAga para vizeSa vajana mUkAya che. bAkI bAra prakAranA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 321 tapanuM svarUpa vicAratAM sahaja samajAya tema che ke mAtra AhAra tyAga karavAthI ke amuka vakhata AhAra na vAparavAthI tapanI pUrNAMkRti nathI thaI jatI AhAratyAga dvArA indriyAnI caMcaLatA aTakAvI, khArAkajanya pramAthI thatI zithilatA TALI, AtmAne paramAtmAe darzAvela anupama Agama-zravaNumAM, svAdhyAyamAM athavA teA dhyAna ke AtmaciMtanamAM tadrupa banAvavAnA che. evI rIte jJAnamAM uMDA utarI, kramazaH virati yAne tyAgavRtti keLavI Ara'bhAdi parigrahanuM mamatva mUkAvavAnu che ane e rIte AtmAnA mULa guNanuM bhAna karAvavAnuM che--nisagAdi guNAnI khIlavaNI karavAnI che. Ama tapamAM aciMtya zakita chupAyelI che, tethI teA kahyuM che ke sarve tapA sAdhyama to hai dutimam| tapanA parva sAthe sabaMdha gADhatara hAvAthI pa saMbadhI svarUpa vicAratAM tapa saMbaMdhI paNa ATalI vicAraNA karI che. Ar agA ane dvAdazAMgI paramAtmA mahAvIra deve je je vastu svarUpa kahyuM te uparathI gaNadhara mahArAjAoe sUtra racanA karI. enuM nAma ja aMga. vidyamAna aMgAnI guNI mukhya ziSya ja musvAmIne uddezIne bhagavata mahAvIranA pAMcamA gaNadhara zrI sudharmA svAmIe karelI che. emAM krama evA niyata karyA che ke bhagavAna mahAvIradevane zrI gautamasvAmI prazna pUche che ane prabhuzrI tenA uttara Ape che. A tA racanA sabaMdhI vAta thai, paNa e sa` pustakA te prabhunA nirvANa bAda 980 vA 993 varSoM thayAM ane te veLA smaraNazakti anusAra AcAyoe ekatra maLI sa lakhI lIdhu. emAM zrI devaDhDhIgaNuie temaja zrau kaliAcArye mukhya bhAga bhajavyo che. prathama sUrijIe vallabhIpuramAM ane pAchaLanAe mathurAmAM anya vidvAna sUripuMgavAnI shAyathI e kAryAM pAra utAryuM. tethI ja vallabhI vAcanA ane mAthurI vAcanA evA e bheda gaNAya che. A ra1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 ] vIra-pravacana saMbaMdhamAM vadhu jANavAnI jIjJAsuoe munizrI kalyANavijyajI kRta vIra nirvANa saMvata aura jena kALa gaNanA" e nAmanuM aitihAsika pustaka vAMcavuM, emAM sArI rIte A viSaya upara ajavALuM pADavAmAM AvyuM che ane pracalita saMvatsare sAthe meLa paNa meLavyuM che. A rIte yAdadAsta mujaba prApta thayela bAbate ApaNane je vArasamAM apAI che tene krama nIce mujaba che. e upara vidvAna AcAryoe niryuktibhASya-cUNi ane TIkAo paNa racelI cheA rIte mULa aMga ane upara pramANe enA para cAra jAtanI nAnI meTI samajutI maLI paMcAMgI kahevAya che. e sarva zradheya che. (1) AcAraMga satra muLa 2500 zleka pramANa che. e para 4pa0 lekanI niryukti 8300 nI cUrNi ane 12000 nI TIkA che. emAM mULa jaina matanuM svarUpa tathA sAdhusAdhvInA AcAra saMbaMdhI vivecana mukhyapaNe che. (2) sutrakRtAMga ke sUyagaDAMga che. mULa 2100 leka 250 nI niryukti 10000 nI cUNi ane 12850 nI TIkA che. mukhyapaNe 363 matanuM svarUpa varNavela che. (3) ThANAMga-mULa 3775 ane TIkA 15ra 50 zleSmI che. ekathI daza sudhI jagatamAM jaNAtI vastuo saMbaMdhI vistArathI kathana che. (4) samavAyAMga mULa zloka 16, TIkA 3776 emAM ekathI keTakaTi sudhInA padArthonuM kathana che. (5) bhagavatIjI mULa leka 1575ra TIkA 18616 zrI gautama svAmIe karelA 36000 praznotare che. (6) zAtA dharma kathA mULa zleka 6000 TIkA kara5ra sAdhuone bedha arthe jUdA jUdA kathAnake. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra-pravacana [ 3ra3 - (7) upAzaka dazAMga mULa ka 812 AnaMdAdi daza zrAvakenuM svarUpa. TIkA sloka 1300 (8) aMtagaDadazAMga , 790 mokSe gayelA 90 jIvonuM varNana. anuttara vimAnamAM upajelA (9) anuttaravavAI ,, 192 saMbaMdhI hevAla. (10) prazna vyAkaraNa mULa bleka 1250 TIkA 4600 hiMsAdI pAMca Azrava ne ahiMsAdI pAMca saMvara viSe. (11) vipAka tAMga mULa leka 1216 TIkA 900 deza duHkha vipAkI ne daza sukha vipAkI jIvonuM svarUpa (12) draSTivAda-A Akhuye aMga hAla viccheda gayu gaNAya che. enI prApti kaI paNa sthaLethI thaI zake tema nathI kemake e smRtine viSaya che. cauda pUrvanuM sArU jJAna emAM samAveza pAmI jAya che. ene krama 1 utpAda pUrva eka kroDa 56. sarvadravya ane sarva paryAnI utpatti saMbadhI svarUpa : 2 AgrAyaNa-mULa leka cha- lAkha TIkA sarvadravya, sarva paryAya ane sarva jIva vizeSa saMbadhI pramANu. 3 vIryapravAda mULa leka sItera lAkha TIkA karma sahita ane karma rahita chava ajIva padArthonA vIrya zakti viSe. 4 asti nAstikavAda mULa leka sATha lAkha TIkA sarva vastu svarUpane laI asti rUpa pararUpe nAstirUpa ItyAdi. 5 jJAna pravAda mULa leka eka koDa eka pada nyuna TIkA mati Adi pAMca jJAnanuM vistArathI svarUpa 6 satya pravAda mULa leka eka koDane chapada adhika TIkA satya saMyama vacananuM vistAthI svarUpa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 ] vIra-pravacana Atma pravAda mULa zloka vIza kroDa pada AtmA jIva viSe sAtase| naya-matAthI yukta vana. 8 kaMma pravAda mULa zlAka eka kroDa ne eMzI hajAra TIkA jJAnAvaraNIyAdi ATha karmAM prakRtti saMbaMdhI vistArathI svarUpa. huM pratyAkhyAna pravAda zlAya ceArAzI lAkha TIkA pratyAkhyAna eTale tyAgavA lAyaka vastunuM svarUpa. 10 vidyAnupravAda mULa zloka eka kroDa ne daza lAkha pada TIkA ane atizavaMta camatkArI vidyAonu` kathana. 11 avadhya mULa zlAka TvIsa kroDa pada TIkA jJAnAniA zubha phaLa tathA pramAdAdinA azubha phaLa mATe kathana. 12 prANAyu mULa zlAka eka kroDa pacAsa lAkha pada pAMca iMdriya, traNa baLa, zvAseAzvAsa te Ayu saMbadhI vana. 13 kriyAvizALa mULa zlAka navA kroDa - pada TIkA sayama kriyA aMda kriyA vigerenuM svarUpa. 14 lAka biMdusAra mULa zlAka sADAbAra kroDa pada TIkA zrutajJAna saMbadhI sarvottama sarvokSarAne meLavI jANavAnI zakti sabaMdhI 15. A Akhuyai svarUpa jaina dharma viSayIka vividha praznottara nAmanI ceApaDImAMthI TuMkAvI lakhavAmAM AvyuM che. uparAkta pUrvAMnuM jJAna jo lakhavA mAMDIe te keTalI vizALa sa MkhyAnA hAthI samAna zAhInA puMja thavA jAya tenuM varNana zrI kalpasUtramAM Ave che. TukamAM kahevAnuM eTaluM ja ke te lakhyuM na jAya eTaluM vizALa jJAna che hAthI jeTaluM zAhI pramANu e te mAtra UpamA che. ene sa` AdhAra smRtti para ja che. eka pUrvI sudhInuM jJAna zAstrone graMthArUDha karanAra zrI deviTTaNi kSamAzramaNamAM hatuM ema saMbhaLAya che. bAramuM aMga viccheda hAvAthI pIstAlIza AgamamAM mAtra agIAra gaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vIra-pravacana [325 bAra upAMga-1 uvavAI 2 rAjakIya, 3 javAbhigama, 4 pannavaNuM, 5 jaMbudvipa pannati ke caMda pannatti, 7 sUrya pannatti .8 nirayAvali yA zurakhaMDa kapalaMDasiyA, 10 pukyiA , 11 puphicU1 liyA, 12 vanDidazAMga maLI bAra upAMga kahevAya che. cAra mULasutra-1 Avazyaka, pAkSika Avazyaka ane e ghaniyukti, 2 dazavaikAlika, 3 piMDaniyukti 4 uttarAdhyayana. e mULa sUtramAM gaNAya che. cha cheda sutra-1 dazAzruta skaMdha, 2 vRhatkalpa. 3 vyavahAra, 4 paMcakalpa, chatakalpa pa nizitha tathA 6 mahAnizitha sutra maLI chane samAveza cheda sutramAM thAya che. daza paInA-catudazaraNu-Ayura pratyAkhyAna-bhaktaparijJA-mahApratyAkhyAna-taMduveyAlIya-caMdradhyaka-gaNividyA-maraNasamAdhi deveMdra- stavane vIrastava ane gacchAcAra saMstAra tathA cUlikA sahita maLIne daza. 44 zrI naMdisutra- jemAM pAMca jJAna saMbaMdhI vistArathI svarUpa - varNaveluM che. 45 zrI anuyoga dvArasutra-sAmAyika Adi viSaya paranI - vyAkhyAthI yukta graMtha. UpAMgAMdi anya sutranA racayitA prabhAvaka ne vidvAna - suri purAvo che. eTale e sarva prathe zradheya che. A A uparAMta judA judA viSayo upara paNa saMkhyAbaMdha ne buddhimAM camatkAra pedA kare evA gratho pUrvanA mahAna purUSo dvArA sarjana - karAyelAM daSTigocara thAya che. jevA ke leka prakAza, prazamarati, zrI kalpasUtra, vasudeva hiMDI, sanmatitaka, upadezamALA, upamatibhava prapacA kathA, tatvArthAdhigama sUtra, yogazAstra, upadeza prAsAda, triSaSTizalAkA purUSa caritra, dharmabiMdu darzana samuccaya, adhyAtma kalpakuma, adhyAnma sAra, saMghapa, karmagraMtha, kammapayaDI, upadezapada, zatruMjaya mahAme, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326] - vIra-pravacana kumArapALa caritra, dha`parikSAnA rAsa, prAcIna jaina ItihAsa bhAga 1/2 vamAna dezanA, praznottara ratna ciMtAmaNI, ajJAna timira bhAskara, aDhAra dUSaNa nivAraka, tatva niya prAsAda, prabhAvaka caritram jaina tatvAda', zrAddhavidhi, viveka vizvAsa, kuvalayamAlA, cikAgApraznottara, Jainism upadeza tara`giNI, jaina darzana, History & Literature of Jainism, Outlines of Jainism, zvetAMbara madirAvalI, kRpArasakeAza, Epitom of Jainism, Sacred book of Jains Vol I V. Notes on modern Jainism Anadhana pada ratnAvalI bhAga 1 lA, surIzvara ane samrATa, pariziSTaparva upadeza sAtikA, jJAnasAra, syAdvAdamajarI, Upadeza ratnAkara. Jain Philosophy, navatatva vistArA, jaina dRSTiye yAga . siMduraprakara tatvAkhyAna' bhAga 1/2 prabaMdhaciMtAmaNI mAnavadharma sa'hitA AgamasAra, AdyAtmika vikAsa, dravyaguNuparyAsane rAsa, tatvA sutra sabhASya bhAga 1/2 samayasAra, prAcIna jaina lekha saMgraha, dhAtu. pratimA lekha saMgraha, aitihAsika rAsa saMgraha. A uparAMta prAkRta bhASAmAM temaja saMskRta girAmAM, samarAcchikahA taraMgalAlA tilaka maMjarI Adi kaI ka jAtanA graMtho tema ja saMkhyAne vaTAvI jAya tevA ciratrA ane kathAnA che. enA bhASAMtarA paNa draSTigeAcara thAya che. vaLI e kathAnA ane jInA rAsAe uparathI navalakathAnA AkAramAM taiyAra karAyelA-sastI vAMcanamALAnA aMte paNa vIsarI zakAya tema nathI. AnaMda kAvya maheAdhinA mautikA paNa jInA rAsA sabaMdhI ghaNuM ajavALuM pADe che. emAM rAyacaMda jaina kAvyamALA ane kAvya. saMgraha tathA jaina gurjara kavio bhAga 1-2 ane jaina sAhityane prAcIna itihAsa ThIka umeza kare che, prathA sabadhI vistArathI. jovA jANavA mATe kAnpharansa dvArA pragaTa thaela ' jaina graMthAvali ' pustaka vAMcavuM. sAhitya viSayamAM eTaluM kahevuM kArI che ke bhAgyeja evA kAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vIra-pravacana * [327 viSya haze ke jenA upara jenadhamI mahAtmAoe ane vidvAna zrAvakee kaMI ne kaMI na lakhyuM hoya. jenadharma tyAga pradhAna hovAthI Atmika unnatti tarapha dorI jatAM karma sattAnuM prAbalya dAkhavI emAMthI kevI rIte chuTAya e vAtanuM prakAzana karatA-graMtha avazya ati vadhu che, chatAM mAnava samAjanI sevA bhAvanAthI anya viSaya upara paNa ghaNuM ghaNuM lakhAyeluM prApta thaI zake che. nyAya, vyAkaraNa ane adhyAtma paratve graMthanA sarjana thAya e samajI zakAya tema che paNa AgaLa vadhIne vaidaka jyotiSa ane svamazAstra para ane janatAne vyavahAramAM upayogI thaI paDe tevI bAbato para pustaka jatAM eka prakArane harSa pedA thAya che ane vicAra Ave che ke A tyAgI purUSoe sevA vRttimAM svaavakAzane kevA suMdara upayoga karyo che ! paropakArAyA sato vibhUtayaH e sutramAM raheluM satya:A jotAM tarata ja anubhavAya che? jaina darzana viSayika sAhityane saMpUrNa tAga maLa ati durlabha che. Aje paNa bhaMDAromAM keTaluM sAhitya khaDakAyeluM paDayuM che ke snA para varSamAM eka vAra bhAgye ravikiraNe paDatA haze! pATaNa, jesa mIra, khaMbhAta, amadAvAda AdinA bhaMDAra mukhya che ane cAlu kALanA abhyAsathI, mAnyatAmAM palaTa thavAthI jema jema e aNumuluM sAhitya bahAra AvatuM jAya che tema tema Azcarya upajAvatuM jAya che ! e kaMI eAchA AnaMdane viSaya nathI. enuM saMrakSaNa gya rIte thAya, janatA ane abhyAsI varga saralatAthI vadhu pramANamAM lAla meLavI zake te prabaMdha karavAnI khAsa jarUra che. moTA zaheramAM jJAnabhaMDAre ubhA karavAnI ane emAM sarva prakAranuM sAhitya pustakAlayanI paddhatie saMgrahavAnI jJAna mATe bahumAna dharAvanAra vargane AgrahabharI vinati che. jena jayati zAsanama samApta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com