Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa bhAga-1 1 vivecanakAra : AcAryazrI vijayabhadraguptasUrIzvarajI For Private And Personal use only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org jaina cAmAyaNa bhAga - 1 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir namra sUcana isa grantha ke abhyAsa kA kArya pUrNa hote hI niyata samayAvadhi meM zIghra vApasa karane kI kRpA kareM. jisase anya vAcakagaNa isakA upayoga kara sakeM. lekhaka zrI priyadarzana [AcArya zrI vijayabhadraguptasUrIzvarajI ma.] For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir punaH saMpAdana jJALatIrtha - kobA raSTha AkRti kArataka vada-13, vi.saM. 2065, 25 navembara 2008 traNabhAganA : rU. 405.00 : pAku peThuM traNa bhAganA : rU. 15.00 : kAcu peThuM Arthika saujanya zeTha zrI niraMjana narottamabhAInA smaraNArthe ha. zeTha zrI narottamabhAI lAlabhAI parivAra prakAza zrI mahAvIra jaina AzALA kendra AcArya zrI kelAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobA, tA.ji.gAMdhInagara - 382007 phona naM. (079) ra3ra74ra04, ra3ra79rapara email : gyanmandir@kobatirth.org website : www.kobatirth.org mudraka navaprabhAta prinTarsa, amadAvAda phona naM. 98rapapa98855 For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUjya AcArya bhagavaMta zrI vijayabhadraguptasUrIzvarajI zrAvaNa zuklA 12, vi.saM. 1989 ke dina pudagAma mahesANA (gujarAta) meM maNIbhAI evaM hIrAbahana ke kuladIpaka ke rUpa meM janme mUlacandabhAI, juhI kI kalI kI bhAMti khilatIkhulatI javAnI meM 18 barasa kI umra meM vi.saM. 2007, mahAvada 5 ke dina rANapura (saurASTra) meM AcArya zrImad vijayapremasUrIzvarajI mahArAjA ke karamakamaloM dvArA dIkSita hokara pU. bhuvanabhAnusUrIzvarajI ke ziSya bane. muni zrI bhadraguptavijayajI kI dIkSAjIvana ke prAraMbha kAla se hI adhyayana adhyApana kI sudIrgha yAtrA prAraMbha ho cukI thI.45 AgamoM ke saTIka adhyayanoparAMta dArzanika, bhAratIya evaM pAzcAtya tatvajJAna, kAvya-sAhitya vagairaha ke 'milasTona' pAra karatI huI vaha yAtrA sarjanAtmaka kSitija kI tarapha mur3a gaI. 'mahApaMthano yAtrI' se 20 sAla kI umra meM zuru huI lekhanayAtrA aMta samaya taka athaka evaM anavarata calI. taraha-taraha kA maulika sAhitya, tatvajJAna, vivecanA, dIrgha kathAe~, laghu kathAe~, kAvyagIta, patroM ke jariye svaccha va svastha mArgadarzana paraka sAhitya sarjana dvArA unakA jIvana saphara dina-ba-dina bharApUrA banA rahatA thA. premabharA ha~samukha svabhAva, prasanna va mRdu AMtara-bAhya vyaktitva evaM bahujana-hitAya bahujana-sukhAya pravRttiyA~ unake jIvana ke mahattvapUrNa aMgarUpa thI. saMgha-zAsana vizeSa karake yuvA pIr3hI, taruNa pIr3hI evaM zizu-saMsAra ke jIvana nirmANa kI prakiyA meM unheM rUci thI... aura isI se unheM saMtuSTi milatI thI. pravacana, vArtAlApa, saMskAra zibira, jApa-dhyAna, anuSThAna evaM paramAtma bhakti ke viziSTa AyojanoM ke mAdhyama se unakA sahiSNu vyaktitva bhI utanA hI unnata evaM ujjvala banA rahA. pUjyazrI jAnane yogya vyaktitva va mahasUsa karane yogya astitva se sarAbora the. kolhApura meM tA. 4-5-1987 ke dina gurudeva ne unheM AcArya pada se vibhUSita kiyA.jIvana ke aMta samaya meM lambe arase taka ve aneka vyAdhiyoM kA sAmanA karate hue aura aise meM bhI satata sAhitya sarjana karate hue dinAMka 19-11-1999 ko zyAmala, ahamadAbAda meM kAladharma ko prApta hue. For Private And Personal use only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prakAzakIya pUjya AcArya zrI vijayabhadraguptasUrijI mahArAja (zrI priyadarzana) che tArA likhita ane vizvakalyANa praphAzana mahesANAthI prakAzita sAhitya jaina samAjamAM ja nahIM paraMtu jainatara lokomAM paNa khUba ja utsukatA sAthe vaMcAtu lokapriya sAhitya che, - pUjyazrI 19 navembara 1999nA roja amadAvAdamAM kALadharma pAmyA pachI vizvakalyANa prakAzamAM TrasTanuM visarjana karI teozrInA prakAzanonuM puna:prakAzana baMdha karavAnA nirNayanI vAta sAMbhaLIne amArA TrasTIone bhAvanA thaI ke pUjya AcAryazrInuM utkRSTa sAhitya janasamudAyane hameMzA maLatuM rahe te mATe kaIka karavuM joIe e Azaya sAthe vizvakalyANa prakAzana TrasTamAM DaLane A vAta pUjya rASTrasaMta AcArya zrI pAsAgarasUrijInI saMmati pUrvaka jaNAvI. baMne pUjya AcAryonI parasparanI maMtrI ghaniSTha hatI. aMtima divasomAM divaMgata AcAryazrIe rASTrasaMta AcAryazrIne maLavAnI icchA vyakta karI hatI, pUjyazrIe A kArya mATe vyakti, vyaktitva ane kRtitvanA AdhAre potAnI saMmati prerakabaLa rupe ApI, teozrInA AzIrvAda pAmIne kAMbAtIrthanA TrasTIoe A kAryane AgaLa dhapAvavA vizvakalyANa prakAzana TrasTanI pAse prastAva mukyo. - vizvakalyANa prakAzana TrasTanA TrasTIoe paNa kobA tIrthanA TrasTIonI divaMgata AcAryazrI priyadarzananA pracAra-prasAranI utkRSTa bhAvanAne dhyAnamAM laI zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra-kobAtIrthane potAne TrasTa dvArA prakAzita pustakonA puna:prakAzananA badhAja adhikAro saharSa sopI dIdhA. te pachI zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra saMsthAnA zrutasaritA (jaina bakarasTola)nA mAdhyamathI zrI priyadarzananA lokapriya pustakonuM vitaraNa jAhera janatAnA hitamAM cAlu karyuM. zrIpriyadarzananA apilabdha sAhityanA puna:prakAzana karavAnI zaMkhalAmAM prastuta zrI jaina rAmAyaNa graMtha pu"A:prakAzita karIne vAcakone upalabdha karAvI rahyA chIe. zeTha zrI saMvegabhAI lAlabhAInA saujanyathI A prakAzana mATe zeTha zrI niraMjana narottamabhAInA smaraNArthe ha. zeTha zrI narottamabhAI lAlabhAI parivAra taraphathI je udAra Arthika sahayoga prApta thayo che e badala For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amAM samagra zeThazrI narottamabhAI lAlabhAI parivAranA RNI chIe tathA teonI hArdika anumodanA karIe chIe. AzA che ke bhaviSyamAM paNa teozrI taraphathI Avo ja udAra sahayoga maLatAM raheze. A AvRttinuM prUphariDIMga karI ApanAra zrI jagadIzabhAI prajApati, | zaileSabhAI zAha tathA phAInala mUpha karI ApavAmAM saMsthAnA paMDitavarya zrI manojabhAI jaina, AziSabhAI zAhano tathA A pustakanA suMdara kampojhIMga tathA seTIMga karI ApavA badala saMsthAnA kabUTara vibhAgamAM kAryarata zrI ketanabhAI zAha tathA zrI saMjayabhAI gurjaranA ane hRdaya pUrvaka AbhAra mAnIe chIe. Apane amAro namra anurodha che ke tamArA mitro ane svajanomAM A preraNAdAyI sAhityanI prabhAvanA karI. zrutajJAnanA pracAra-prasAra mATe apAyeluM nAnakaDuM yogadAna Apane lAbhadAyaka thaze. ane, navA kalevara tathA sA sAthe prastuta pustaka ApanI jIvanayAtrAno mArga prazasta karavAmAM nimitta bane ane viSamatAmAM samarasatAno lAbha karAve evI zubha kAmanA sAthe, punaH prakAzana vakhate graMthakArazrInA Azaya tathA jinAjJA viruddhanI kAMI kSati rahI gaI hoya to mimi dukkaDama. sujJAna dhyAna AkRSTa karavA vinaMtI. TrasTIgaNa zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra = = = = For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bAghATagraMtha triSaSTizalAkApuzya caritra mULa pratyakAra kalikAlasarvajJa AcAryadeva hemacandrasUrIzvarajI lekhaka nyAyavizArada pUjya AcAryadevazrI vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna pUjya AcAryadevazrI vijaya bhadraguptasUrIzvarajI zrI priyadarzana For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir naivedyama vAlmikI rAmAyaNa ane tulasIkRta rAmAyaNa' vagere rAmAyaNomAM je vAto ApaNane vAMcavA nathI maLatI tevI satya ane vAstavika vAto 'triSTizalAkA puruSacaritra' graMthamAM ApaNane vAMcavA maLe che. rAvaNanA janmathI mAMDIne yauvanakALa paryaMtanI aneka ajANI vArtA, rAkSasadvIpa ane vAnaradvIpanI aneka romAMcaka ghaTanAo; hanumAnanAM mAtA aMjanAsuMdarInuM bhAvapUrNa caritra... A badhuM anyatra aprApya, jaina rAmAyaNa graMthomAM vistArathI jANavA maLe che. zrI rAmanA pUrvajono bhavya itihAsa, mahArAjA dazarathano magavijaya ane vanavAsano anaMka ghaTanAo... bIjI rAmAyaNomAM kyAM vAMcavA maLe che? alabatta, 'vIradeva' ane 'aMjali'nAM pAtro A rAmAyaNamAM kAlpanika lIdhelAM che, paraMtu magadha-vijaya mahArAjA dazarathe karelAM, e tadana satya vAta che. rAmAyaNanAM vividha pAtro ane bhavya Adarzo mAnavanA jIvananAM tamAma kSetrone sparze che. manuSya potAnA jIvanane unnata, bhavya ane nirmaLa banAvavAnA saMkalpathI jo rAmAyaNanuM adhyayana kare, to ene rAmAyaNa badhuM ja puruM pADI zake ema che. zaurya, dhairya, tyAga, tapazcaryA, kartavyapAlana, zIlarakSA, sadAcAra ityAdi mAnavocita aneka sadguNone meLavavA, rakSavA ane vRzriMgata karavA mATe rAmAyaNano graMtha adbhuta AlaMbana banI zake che. Aje manuSyane tattvagraMtho, upadezagraMthA ke philosophInA graMtho karatAM kathAgraMtho vAMcavA vadhu priya che. vRddhi-yuvAna-bAla sahune kathAo vAMcavI game che, jevI kathA tevA bhAva vAMcakanA manamAM pragaTa che, tevA vicAro bane che ane dRDha thAya che. adhama pApavRttione uttejanArI, For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org kalpanA para AdhArita ane mAnavajIvananAM uccatama mUlyono nAza karanArI hajAro kathA... chapAIne pustakomAM prakAzita thAya che... varagharamAM e pustako pahoMcI rahyAM che ne rasapUrvaka vaMcAI rahyAM che... enA duSprabhAvo Aje vilAsa, svacchaMdatA, uddhatAi, durAcAra-vyabhicAra, anIti anyAya... hiMsA, mAyA-kapaTa.. vagere rUpe vyaktinA jIvanamAM, sAmAjIka jIvanamAM ane rASTrIya jIvanamAM pratyakSa jovA maLe che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAmAyaNanI mahAkathA evI mahAkathA che ke ene vAMcanArA manuSya para enA suMdara prabhAvA paDyA vinA na rahe. tyAga-vairAgya, zIlasadAcAra, nyAya-nIti, ahiMsA satya-acaurya-brahmacarya ityAdi guNonI chAyA paDyA vinA na rahe. zrAvaNa koi upadeza vinA. sIdhI ja saLaMga kathA lakhI che... e mahAkathAnAM pAtro ja bole che! emane je kahevuM che te ja kahevA dIdhuM che! vAMcanArAMonI rasavRtti aMta sudhI jAgrata rahe ane te te prasaMga ane ghaTAnI vAcaka mUlavaNI karI zake, e rIte lakhavAno prayatna karyo che. A paramapavitra mahAkathAnA vAMcananI sahu jIvAne sanmati prApta thAmAM, mokSamArga prApta thAo evI maMgala abhilASA sAthe viramuM chuM. vi.saM.2046 For Private And Personal Use Only - priyadarzana
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ....... 1 ........ ....... .......4 7 .......... 53 .............. .......... anukramaNiust 1. rAkSasaddhIpa-vAnaradvIpa ........ 2. laMkAnuM patana ane utthAna .. 3. rAvaNano janma 4. vidyAsiddhi mATe bhImAraNyamAM 5. dazamukhanAM lagna ..... 4. parAkramano AraMbha. 7. laMkAvijaya ........... 8. laMkAnI rAjasabhAmAM ........ 9. vIra vAlI ..... 10. vizvavijayanI yAtrAe 11. revAnA taTe ............................. 12. nAradajIno bheTo .. 13. e mahAkALa asura koNa 14. veranI vasUlAta .. 15. mathurAmAM madhunuM milana ... 16. rAvaNanI zIlarakSA ... 13. indra munIndra bane che ... ............. 18. varanI pasaMdagI ... 19. pavanaMjaya ane aMjanA .... 20. du:kha pachI sukha 21. devanI viTaMbaNA rara, Avo che saMsAra ...... 23. bhUlanuM pariNAma ...................... 24. hanumAnajIno janma 25. pavanaMjaya pAcho vaLe che ................ 26. satInI zodhamAM .................. 27. satItvano vijaya .... 28. hanumAna yuddhanI vATe... 29, varuNa para vijaya... ...........89 ......9 17 116 .... 1 25 ............ ., 1 2 3 145 ............ ... 15 3 *. 1 1 ... 131 ...... 18nA .............. = = = A yuddhanI vATa... .............. ............. 24 3 .............. 254 ... 2 64 ......... For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 1. zAhmaNadvIpa : vALIdvIpa ajitanAtha bhagavAnanA samayanI A vAta che. "rA' nAmanA eka dvIpa hato. temAM laMkA nAmanI nagarI hatI. laMkA eTale laMkA! khUba suMdara temAM meghavAhana nAmano rAjA rAjya karato hato. meghavAhana rAjAthI rAsavaMza zarU thayo. bhale vaMzanuM nAma rAkSasa hatuM, paNa A meghavAhana rAjA to devathIya vadhu dayALu ane paropakArI hato. eka divasa meghavAhana mahelanI agAsImAM beTho hato. teNe anaMta AkAza sAme joyuM. joyA ja karyuM. teNe AMkho mIMcI dIdhI. teNe AtmanirIkSaNa karyuM, "aho! A AkAza jema anaMta che, jeno cheDo ja nathI, tema mAruM bhavabhramaNa paNa anaMtakALathI cAlu che. teno kyAre aMta Avaze?" teno rAjya parano rAga cAlyo gayo; ane rAjA vairAgI banI gayo. mahelano tyAga karI sagaranAM caraNomAM nivAsa karavAno teNe nirNaya karyo. teNe tarata potAnA moTA putra mahArakSane bolAvyo. beTA! A rAjya have tAre saMbhALavAnuM che." putrane mAthe potAno dhrujato hAtha pheravatAM meghavAhane kahyuM. "pitAjI... ane Apa?" rAjyarakSAnuM mAruM kartavya ahIM pUrNa thAya che. mArA mATe have AtmarakSAnuM parama kartavya bajAvavAno samaya thaI gayo che, beTA!" mahArakSanI AMkhomAM AMsu UbharAyAM. sarvasvano tyAga karI jatA premALa pitAnA virahanI kalpanAe tene dhrujAvI dIdho. pitAnA mArgamAM ADo Ubho rahuM? na javA dauM, paNa pachI pitA kyAreya nahi jAya? zuM mArA rokAyA rokAze? jAlima kALanI phALa AgaLa mAruM zuM cAlaze? nA, nA, bhale na cAle, paNa mArAthI temane nahi javA devAya.' mahArakSa manomaMthana gUMcavAtuM cAlyuM. paNa huM emanA priya mArgamAM vidana karIza to temanuM komaLa hadaya keTaluM badhuM dubhAze? temanuM hRdaya keTaluM badhuM duHkha anubhavaze? mArAthI ta to nahi ja sahana thAya. huM temanA mArgamAMthI khasI jAuM.' putra mahAra maunapaNe ja meghavAhananuM vacana svIkArI lIdhuM. For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa maMdhavAhana rAyanA, putranA, parivArano, sarvasvano tyAga kayo. ajitanAtha bhagavAnanI pAse jaI rAjA "mahArAja' banI gayAM. meghavAhana munivare AkarAM tapa ane jabarAM dhyAna dharavA mAMDyAM! bhagavAnanI AjJAne rajeraja pALavAnI temaNe khUba takedArI rAkhI. meghavAhana munivara kamAnA laya karI nAMkhyo. anaMta kALathI cAlyuM AvatuM bhavabhramaNa thaMbhAvI dIdhuM. meghavAhanano AtmA siddha banI gayo. have nahi janma, nahi mRtyu. anaMta AnaMda ane anaMta jJAnamAM anaMtakALa jhIlavAnuM. mahArakSe lAMbA kALa sudhI laMkA para rAjya karyuM. eka divasa eno paNa aMtarAtmA jAgyo. te saMsAranI mAyA tyajI devA kaTibaddha banyo. teNe rAjya para zAsa karavA potAnA putra devarAne besADyAM . sAdhu banI, sAdhanA karI mahArakSe paNa Atmasiddhi karI. pachI to laMkAnI gAdI para je je rAjA bese che, te te potAnA putrane rAjya sopI, pote sAdhu banI siddha banatA jAya che. AvuM asaMkhyakALa sudhI cAlyuM. ajitanAtha pachI saMbhavanAtha, abhinaMdana svAmI, sumatinAtha, padmaprabhusvAmI, supArzanAtha, caMdraprabhasvAmI, suvidhinAtha ane zItalanAtha, ema ATha tIrthaMkaradevo thaI gayA, agiyAramAM zreyAMsanAtha svAmI tIrthapatino kALa AvI lAgyo. vaitADhaca parvatanA zikharo, khINo, eTale vidyAdharonI duniyA! tyAM meghapura nAmanuM eka nagara ane atIndra nAmano rAjA. tyAM rAjya karato hato. atIndra vidyAdharono rAjA hato. tenI kIrti vaitADhacane zikhare zikhare ane kotara kotare gavAyelI. zrImatI enI rANI, te zIlavaMtI ane guNavaMtI hatI. te rANIe eka putrane ane eka putrIne janma Apyo, putranuM nAma zrIkaMTha hatuM. putrInuM nAma devI hatuM. For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAkSasadvIpa-vAnara dvIpa devI eTale davI ja joI lyo! rUparUpano aMbAra! davI vIvanamAM AvI tyAM to tanuM saundarya soLe kaLAe khIlyuM. devInA rUpanI prazaMsA dezavidezamAM thavA lAgI. eka divasa atIkanI rAjyasabhAmAM eka dUta AvIne Ubho rahyo. ratnapuranagaranA puSpottara vidyAdharendrano e dUta hatA. atIndrane teNe namana karyuM. 'zA mATe AvavAnuM thayuM che?' dUtane yogya Asane besADIne nareze pUchayuM. 'mane ratnapuranagaranA puSpottara vidyAdharendra mokalyo che." 'hA, paNa zA mATe?" 'amArA vidyAdharejane pamottara nAmano tejasvI putra che. rUpe ane guNe pUro che. te putranI sAthe tamArI devIno vivAha thAya to sarakhesarakhI joDI thAya.' dUtanI vAta sAMbhaLI atIndra kSaNabhara vicAramAM paDI gayo. svastha thaI teNe dUtane kahyuM : 'vAru, huM vicArI joIza.' rAjAno TUMko pratyuttara laI, dUta tyAMthI ravAnA thaI gayAM. atIndra vighAnareza devone mATe yogya patinI cAre kora tapAsa karAvI. tyAM tenI daSTi laMkA para paDI. laMkAmAM tyAre rAkSasezvara kIrtidhavala rAjA hato. tenI ujvala kIrtie atI ne Akaryo. devInuM lagna kIrtidhavala sAthe karyuM. guNavaMta ane ghImaMta padmottara, rAjaputrI devIne meLavavA samartha na banyo! atIndra ane padmottaranA pitA puSpottara vacce vairanI gAMTha baMdhANI. (3) devInA bhAInuM nAma zrIkaMTha hatuM. suvarNAcalanI yAtrA karI, zrIkaMTha AkAzamArge meghapura pAcho pharI rahyo hato tyAre vacce AvyuM ratnapura. sohAmaNA udyAnamAM teNe eka navayaeNvanA rUpasuMdarI joI. zrIkaMThanI AMkhoe e suMdarInAM rUpanuM dharAI dharAIna sAMdarya pAna karyuM. potAnI tarapha ekITase premabharI AMkhe jotA juvAna pratye pelI yuvatI paNa AkarSAI. paraspara AMkho maLI, paraspara hRdaya maLyAM. parasparanA bhAva bheTyA! manamAM vikAranAM aMkuro phUTyAM, pAMgaryA, ane phaLanA phaNagA ya phUTyA. UMcI Doke yauvanAe zrIkaMTha tarapha madhura STie joyA ja karyuM. For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa zrI jeTha vikArane vaza banI gayo. vikArane vikasavAnI taka paNa maLI gaI. yuvatI zrIkaMThane cAhavA lAgI! e nIce Avyo ane teNe suMdarIne upADI AkAzamAge jhaDapI prayANa karyuM. paNa acAnaka rAjaputrInuM apaharaNa thayeluM jANI dAsIo gabharAI gaI. 'padmA harANI... 5dhA rANI... padmAne koI upADI gayuM." nagaramAM kolAhala macI gayo. vAta pahoMcI puSpottara rAjA pAse. putrI pabAnA apaharaNanA samAcAre te krodhathI samasamI UThyo. putrIne upADI janAra duSTane dAruNa sajA karavA tatpara banI gayo. yuddhanI nobato gagaDI. rAjA puSpottare yuddhanAM bakhtara dhAraNa karyo. aMga para zastro sajI, virATa sainya sAthe teNe zrIkaMThano pIcho pakaDyo. zrIkaMTha jANato ja hato ke pAchaLa puSpottara AvavAno ja che! te to pahoMcyo sIdho laMkAmAM, ane potAnA banevI kIrtidhavalane zaraNe thayo! hRdaya kholIne zrIkaMThe padmA sAtheno premakisso kIrtidhavalane kahI dIdho. A bAju puSpottara pAchaLa ja AvI lAgyo. zuM vizALa sainya! jANe yugAntano mahAsAgara! jyAM juo tyAM sainya ja sainya! vidyAdhara rAjA puSpottara verano badalo levA tamatamI rahyo hato. eka to potAnI devI mATenI mAgaNIne zrIkaMThanA pitAe mAnya nahotI rAkhI; ane emAM zrIkaMThe potAnI putrInuM apaharaNa karyuM, eTale baLatAmAM ghI homAyuM! kIrtidhavala vicAraka rAjA hato. teNe puSpottarane yuddhathI javAba ApavAnuM pagaluM na bharyuM, paraMtu samajUtIthI puSpottaranA roSane nicovI nAMkhavAno nirNaya karyo. yuddhathI to roSanA bhaDakA thAya. roSane pANI pANI karI nAMkhavA to samajUtI ja thavI joIe. kIrtidhavale potAnA eka vicakSaNa dUtane puSpottara pAse mokalavA sajja karyo. dUta puSpottara nRpatinI pAse AvI pahoMcyo. purSottarane praNamIne teNe kIrtidhavalano saMdezo kahevAnuM zarU karyuM : rAjana! zuM Apane ema nathI lAgatuM ke A yuddha niprayojana che? putrI avazya kyAreya koIne ApavAnI ja hoya che. have, jyAre tamArI guNavaMtI putrI svayaM ja zrIkaMThane premathI varI che, tyAre Apa jevA vicakSaNa puruSe zrIkaMThano temAM aparAdha na gaNavo joIe. For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAkSasadvIpa-vAnaradviIpa chatAya jo Apa yuddha karazo to putrInuM mana keTaluM badhuM dubhAza? have to putrInA mAnasika abhiprAya anusAra zrIkaMTha sAthe tenA lagnano mahotsava karavo te ja suyogya che." dUtanI vAta haju cAlI rahI che, tyAM to padmAe mokalelI eka prauDha strI tyAM AvI ane pamAnI vinaMtI rAjA samakSa rajU karI : pitAjI! kharekhara, huM jAte ja zrIkaMThane varI chuM; mAre temaNe apaharaNa nathI karyuM, to nAhaka zA mATe yuddha karIne lAkho jIvono nAza karavo?' A sAMbhaLIne vidyAdhareza puSpottarano prakopa prazAMta thaI gayo. vicAravicakSaNa puruSono prakopa moTe bhAge sahelAIthI zAMta karI zakAya che. jyAre jaDa pakSanA prakopane zamAvavo ghaNo kaThina hoya che. - puSpottare vicAryuM : mArI putrI ja svayaM zrIkaMThane varI che. vaLI, zrIkaMTha bhale zatruputra che chatAM vIra ane guNI che, to bhale te banneno vivAha thaI jato!' puSpottaranI yuddhayAtrA vivAhayAtrAmAM palaTAI gaI. kIrtidhavala dabadabApUrvaka puSpottarazo nagarapraveza karAvyo. mahAna mahotsava UjavI zrIkaMTha-pamAno vivAha kayAM ane puSpAMttara rAjA ratnapura tarapha pAcho vaLyo. prabhAtano samaya che. kIrtidhavala, zrIkaMTha ane devI eka suzobhita khaMDamAM beThAM che. kIrtidhavala zrIkaMThanA sAmuM ekITase jaI rahela che. have ahIMthI jaIza.' zrIkaMThe kahyuM. have meghapura javAnI zI jarUra che? vaitADhaca parvata para tamArA ghaNA duzmano UbhA thayA che, nAhaka laDAIo laDI laDI jIvana barabAda zA mATe karavuM? tamane zatruono bhaya che ema mAre nathI kahevuM, tame zatruono pUro sAmano karI zako ema cho, chatAM tamane ahIMthI javA devA mAruM mana mAnatuM nathI. tamArI sAtheno gADha sneha tamArA javAthI keTaluM duHkha Apaze, tenI kalpanA paNa mane dhrujAvI mUke che. mATe javAnuM to mAMDavALa ja karo.' hA, have to ahIM ja raha.' bahana devIe paNa Agraha karyo. 'bhale ahIM rahevuM ThIka na lAgatuM hoya to rAkSasaddhapanI bAjumAM vAnaradvIpa che. bIjA paNa barbarakula, siMhaladvIpa vagere ApaNA dvIpo che. jANe svargabhUminA namUnA ja joI lo! te pradezomAMthI koI paNa eka sthaLe rAjadhAnI karIne tame raho.' For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa bahena-banevInA snehabaMdhanamAMthI mukta banavuM zrIkaMTha mATe azakya hatuM. kIrtidhavalanI vAta svIkArya chUTako thayo. teNe vAnaradvIpa pasaMda karyo. vAnara dvIpa upara kiSkindha' nAmano ramaNIya ane manohara parvata hato. te parvata para kIrtidhavale 'kiSkindhA' nagarI vasAvI ane zrIkaMThane te rAjyano adhipati banAvyo. padhAnI sAthe zrIkaMTha kiSkindhAmAM vAsa karyo. zrIkaMTha potAnI apUrva pratibhAthI rAjyanuM saMcAlana zarU karyuM. prajAnA sukha mATe te rAtadivasa ciMtAtura raheto. mAtra manuSyo mATe ja tenA hRdayamAM prema hatA ema nahi, paNa pazu-paMkhIo pratye paNa tenA AtmAmAM teTalI ja mamatA hatI. ( kiSkindhAnAM udyAnomAM, jaMgalamAM zrIkaMThe vAMdarAo joyA! moTI moTI kAyA! gamI jAya tevI gela! phaLa khAIne jIvana jIve! zrIkaMThanA hRdayamAM vAMdarAo pratye prema chalakANo. rAjyamAM teNe DhaMDhero piTAvyo : koIe paNa vAnarone mAravA nahi. jo koI vAnarone mAraze tene kaDaka zikSA thaze." eTalethI ja zrIkaMThane saMtoSa na thayo. teNe to vAnaronAM ToLeToLAM bhegAM karavA mAMDyAM, vAnaro nAce ne zrIkaMThanuM haiyuM nAce! vAnarone gamatAM bhojaniyAM ApavA mAMDyAM. ane rAjA vAnaro sAthe prema kare, pachI prajAya prema kare ja ne! lokoe paNa vAnarone khAvAnuM-pIvAnuM ApavuM zarU karyuM. gharanI bhIMto para vAnaronAM AkarSaka citro cItarAvA lAgyAM. rAjyanI ane gharanI dhajAmAM paNa vAnara cItarAvA lAgyA! ramavAnAM ramakaDAM paNa vAnaronI AkRtinAM banavA lAgyAM. sarvatra vAnaronAM nAma, vAnaronI AkRtio ane vAnaronAM citro sarjAyAM. pariNAma e AvyuM ke vAnaradvIpamAM AvI vaselA vidyAdhara manuSyo paNa 'vAnara' kahevAyA! vAnaranA ati sahavAsathI mAnava paNa vAnara tarIke oLakhAyo! ekadA sabhAmaMDapamAM beThelA zrIkaMThe AkAzamArge kolAhala thato sAMbhaLyo. teNe AkAza tarapha dRSTi karI. 'seMkaDo, hajAro devo, koI vimAnamAM to koI rathamAM, koI hAthI para to koI azva para, naMdIzvaradvIpa tarapha jaI rahyA che. haiyAM jinabhaktithI nAcI rahyAM che. zAzvata jinapratimAonAM pUjana-vaMdana karI, kRtArtha banavAnA manorathomAM mahAlI rahyA che. zrIkaMThane paNa zubha manoratha pragaTyo; tenA pavitra cittamAM parA naMdIzvara-zaila para javAnI tamannA pragaTI. teNe vimAnane sajAvyuM. For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAkSasakIpa-vAnaradvIpa bhaktinI bhavya sAmagrI sAthe lIdhI. devonI pAchaLa zrIkaMTha vidyAdhararAjAe paNa AkAzamArge prayANa karyuM. ucca, pavitra ane UrdhvagAmI AtmAo AtmatAraka nimitto maLatAM tene vadhAvI levAno manoratha kara, manorathane pAchI malina vAsanAo nIce dATI na detAM temane pAMgarAvavA ane phaLazIla banAvavAnA prayatno Adare. manuSyanI sahajavRtti to evI hoya che ke te pApa AlaMbanone jhaDapI grahaNa kare che, tenA AlaMbane pApamanoratho ane pApavRttio vegazIla banAve che! A to zrIkaMTha! zivagAmI che! tIrthayAtrAno harSa hiloLe caDhayo che. vimAna mAila para mAilo, yojanA para yojana kApatuM AkAzamArge cAlyuM jAya che. tyAM ja acAnaka vimAna thaMbhI gayuM. koNe thaMbhAvyuM?' zrI kaMThanA mukha para gaMbhIratA chavAI gaI. nIce dRSTi karI to moTo virATakAya pahADa! gaganacuMbI zikhare vimAnanI gatine aTakAvI dIdhI! devonI to aciMtya zakti! temanAM vimAno to mAnupattara parvatane oLaMgIne cAlyAM gayAM. zrIkaMTha ciMtAtura banI gayAM. 'ropa konA para karavo? ropa zA mATe karavo? prArabdha ja mAruM pAMgaLuM che. pUrvajIvananI tapazcaryA adhUrI che. mATe ja mAro bhavya manoratha pUrNa na thayo. to AvuM nirmAlya jIvana jIvavAno zo artha che? te rAjyane paNa zuM karavAnuM ke je mArA ATalA manorathane paNa pUravA samartha na banyuM. ? putraparivArane paNa zuM karavAno ke je mArI zubhakAmanA bara lAvavA nAkAmiyAba nIvaDyo? saryuM A saMsArathI... jIvana tapazcaryAna caraNe ja dharI devuM zreyaskara che...' zrIkaMThanA aMtastalamAM poDhelI vairAgyanI pAvanabhAvanA jhabakIne beThI thaI. zrIkaMThe saMsArano tyAga karyo. tIvra tapazcaryAonI bhaThThIomAM malina AtmasuvarNana ujvala banAvI dIdhuM. AyuSya pUrNa thayuM. zrIkaMThanuM nirvANa thayuM. mohanI kevI AchI cAdara zrIkaMTha Atmatattvane AvarIne rahelI hatI ke eka sAmAnya prasaMga paranA tIvra vairAgye mohacAdarane cIrI nAMkhI! kevuM AtmasparzI ciMta! mA-pAttara parvatanI bhekhaDone mArgamAMthI toDIphoDI nAkhavAnI koI vicAraNA na karatAM AtmAnA mokSa taraphanA pramANamAM ADakhIlI karI rahelI saMsAranI bhIma bhekhaDone ja toDIphoDI nAkhavAnA satata ane sakhata puruSArtha Adaryo! naMdIzvarI tIrthayAtrA bhala na thaI, paNa mokSayAtrA to thaI gaI! O 0 0. For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2. laMkAnuM patana ane utthAna kALano anAdikAlIna dhasamasato pravAha vaheto ja jAya che! vaheto ja jAya che! e pravAhamAM anaMta anaMta tIrthakaro vahI gayA! anaMta anaMta cakravartIo... anaMta anaMta vAsudevo... baladevo... mAnavo... dAnavo... taNAI gayA. rAkSasadvIpa ane vAnaradvIpa para agaNya rAjAo thaI gayA. zreyAMsanAtha pachI to vAsupUjya, vimalanAtha, anaMtanAtha, dharmanAtha, zAMtinAtha, kuMthunAtha, aranAtha ane mallinAtha, ema ATha tIrthakaro thaI gayA. vIsamAM tIrthapati munisuvratasvAmIno kALa AvI lAgyo. laMkAno nAtha taDikeza hato. laMkA ane kiSkindhA eTale mitrarAjyo. kiSkindhAnA adhipati "dhanodadhiratha vAnarezvara sAthe taDitvezane khUba prema hato. kiSkindhAnAM ramaNIya udyAnomAM sahelagAha karavAno taDiklezane manoratha jAgyo. aMtaHpuranI rANIone laI taDikeza vAnaradvIpa para AvI pahoMcyo. naMdanavananI harIphAImAM UtarelA vAnaradIpanA "naMdana' nAmanA udyAnamAM taDikeza kIDAghelo banI gayo! taDikezanI prANapriyA caMdrA eka suMdara vRkSanI nIce beThI hatI. tyAM vRkSa parathI eka vAMdaro nIce UtarI Avyo. kyAreya nahi... ne Aje A vAnare moTo julama karyo. nIce UtarIne sIdho ja teNe caMdrArANI para humalo karyo. tIrNa nakho vaDe rANInI chAtI para ujharaDA bharavA mAMDyA. caMdrA to acAnaka AvI paDelI AphatamAM bebAkaLI banI gaI. teNI cIsa pADI UThI. kukarmone parAdhIna prANI para kyAre kaI jagyAe Aphato tUTI paDe te ajJAnI jIva kevI rIte jANI zake? mATe to kukarmonI parAdhInatAne phagAvI devAno puruSArtha karavA paramapuruSo upadeza kare che. caMdrAnI kAramI ciciyArI sAMbhaLatAM taDiskuza bahAvaro banI gayo. teNe joyuM ke eka bhayAnaka vAnara candrA para hallo karI rahyo che, tyAM ja dhanuSya para taNa tIra caDhAvyuM. sarararara karatuM tIra sIdhuM ja vAnaranA peTamAM ghUsI gayuM. tIranA ghAnI For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laMkAnuM patana ane utthAna pIDAthI vAnara AkuLavyAkuLa banI gayo. doDyo paNa keTaluM doDI zake? thoDeka dUra gayo ne dharatI para DhaLI paDyo. bAjumAM ja eka mahAmuni dhyAna-avasthAmAM UbhA hatA. candra jevuM saumya emanuM mukha! kamaLa jevAM nirmaLa emanAM locana vAnaranI vedanAbharI AMkho muni tarapha maMDANI, muninuM aMtaHkaraNa anukaMpana anubhavavA mAMDyuM. muni to vAnaranA ghAyala dehanI pAse besI gayA. enA kAna pAse potAnuM mukha laI jaI, vAnarane paramamaMgala mahAmaMtra namaskAra saMbhaLAvyo. mahAmaMtrI navakAra eTale parabhavanuM akhUTa bhAthuM! muni to dayAnA sAgara. paralokanI yAtrAe jatA jIvAtmA pAse temaNe bhAthuM na joyuM. tarata ja sarvottama bhAthAno Dabbo cheDe bAMdhI dIdho! vAnaranuM mRtyu thayuM. vAnaranuM kalevara palaTAyuM. mahAmaMtranA puNyaprabhAve vAnarano jIvAtmA deva banyo! avadhijJAnathI deve potAno pUrvabhava joyo. haju potAno vAnaradeha lohiyALa hAlatamAM paDyo che. bAjumAM mahAmuni UbhA che. munivaranA mahAna upakArathI tenuM haiyuM gadgad banI gayuM. tarata ja te muni pAse Avyo ane bhAvasahita munivarane vaMdanA karI. Ameya munirAja vaMdanIya ja hoya, temAM upakArI munirAja to vizeSa rIte vaMdanIya hoya. vaMdanA karIne deva jyAM udyAna tarapha dRSTipAta kare che, tyAM teno roSa bhabhUkI UThyo. taDikeza rAjAnA subhaTo eka pachI eka vAnarone vIMdhI rahyA hatA. deve tyAM ne tyAM ja eka vikarALa vAnaranuM rUpa dhAraNa karyuM. sAthe bIjA seMkaDo vAnaronI iMdrajALa UbhI karI dIdhI ane rAkSasezvaranA subhaTTa para AkhAM ne AkhAM vRkSo ukhADIne pheMkavA mAMDyAM, moTI moTI paththarazilAo nAkhavA mAMDI, rAkSasavIra trAsI UThyA ane cAre dizAmAM bhAgavA mAMDyA. taDikeze vicAryuM ke "jarUra A devI upadrava che." tarata ja zarIra parathI zastro tyajI daI pelA vikarALa vAnaranI samakSa AvI taDileze namana-pUjana karyuM ane aMjali joDI pUchyuM : For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 jaina rAmAyaNa | 'tame koI divya puruSa cho. tame zA mATe A rUpa dhAraNa karyuM che? ane zA mATe amArA para upadrava karo cho?' devanAM roSa zamI gayA. temaNe potAnuM divya svarUpe pragaTa karyuM ane potAno sarva vRttAnta rAkSasezvarane kahyo. potAnuM vRkSa parathI UtaravuM, candrArANI para veravRttinuM jAgavuM, acAnaka humalAnuM thayuM ne rANInuM bebAkaLA thaI javuM, taDiklezanuM tIrathI potAne vIMdhI nAkhavuM, doDIne muninAM caraNo AgaLa DhaLI paDavuM, muninuM zrI namaskAra mahAmaMtranuM zravaNa karAvavuM, marIne potAnuM deva thavuM, avadhijJAnathI muninA mahAna upakArane joI harSa pAmavuM, pAchI ahIM AvavuM... laMkeza to devanI A vANI sAMbhaLIne tAjuba thaI gayo. devane sAthe laI te mahAmuninI pAse gayo. munivaranAM caraNomAM mastaka namAvI laMkApatie vinaMtIbhAve pUchayuM : 'kRpAnidhi! vAnara sAcanA mArA vairanuM zuM kAraNa, te jaNAvavA kRpA karazo?' muninI sAme laMkApatie ane deve Asana jamAvyAM. munivare temanA vairanuM kAraNa kahevA mAMDyuM : laMkeza! zrAvastI nagarImAM tuM maMtrIputra hato. tAruM nAma datta hatuM. jyAre A devano jIva kAzImAM eka zikArI hato!' divyajJAnanA sahAre munie jyAre baMnenA pUrvabhavo kahevA mAMDyA tyAre laMkApati to Tagara Tagara muninA mukha tarapha ja joI rahyo. pachI prabhu?" 'tuM saMsArathI virakta banI gayo. te dIkSA grahaNa karI. pRthvItala para vicarato vicarato tuM kAzIne dvAre pahoMcyo. te vakhate A devano jIvAtmA zikArI, te nagaranI bahAra nIkaLato hato. muMDAyelA mastakavALa tuM tene sAme maLyo. zikArIe tArAmAM apazukananI buddhi karI. tArA para mahAna tiraskAra varasAvyo ane prahAra karI tene pADyo. tAruM mRtyu thayuM. marIne "mAhendra devalokamAM tuM deva thayo. tyAM te dIrdhakALa sukha bhogavyAM ane tyAMthI AyuSya pUrNa thatAM tAro laMkAmAM janma thayo. pelo pAradhI to pApanuM poTaluM bAMdhI narakamAM pahoMcyo. tyAMthI AyuSya pUrNa karI te vAnara thayo ane vAnara marIne A deva thayo! tamArA baMnenA varanuM kAraNe A che.' For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laMkAnuM patana ane utthAna 11 deva pharIthI te mahAna sAdhune vAMghA. laMkApatinI anujJA lIdhI ane tyAMthI adazya thaI gayo. ahIM taDitvezanA cittamAM to moTAM khaLabhaLATa macI gayo. "kamAM parAdhIna AbhAA bhavamAM bhaTakatAM kavI bhUlo kare che? e bhUlAnAM kevAM bhayaMkara pariNAmo Ave che..!' ciMtana karatAM karatAM tene bhavanA bhogo asAra bhAsyA. taDikeza rAjA munirAja vaMdanA karI, parivAranI sAthe laMkAmAM pAchA gayo. have nathI gamatuM tane rAjya-siMhAsana, nathI gamatI rANIo sAthenI phaDA, nathI gamatAM khAnapAna ke nathI gamatAM laMkAnAM naMdanavano. putra sukezane bolAvyo ane laMkAnuM rAjya tene soMpyuM. taDikeza rAjarSi banI gayA, dIrdhakALa saMyamajIvananuM ugra pAlana karyuM ane sarva kamAMthI mukta banI. te maharSi paramapadane pAmyA. vAnaradIpano adhipati ghanodadhiratha taDitkazano paramapriya mitra hato, taDikeza saMsAra tyAga karI cAlI nIkaLa ane ghanodadhiratha rAjyamAM laMpaTa thaIne besI rahe? teNe paNa saMyamajIvana svIkArI lIdhuM. te zivapadanAM parama yAtrika banI gayo. rAkSazvara sukeza banyo ane vAnarezvara kiiibdha banyo. e arasAmAM vaitADhaya parvata para Adityapura nagaramAM maMdiramAlI nAmano vidyAdhareza rAjya karato hato. tene zrImAlA nAmanI eka putrI hatI. zrImAlA yauvanamAM AvI. maMdiramAlIe putrIne suyogya pati prApta thAya te hetuthI svayaMvaranuM Ayojana karyuM. svayaMvaramAM sarve vidyAdhara rAjAone AmaMtraNa ApavAmAM AvyAM. temAM vAnarezvara kiSkribdhi paNa AvI pahoMcyo. seMkaDo vidyAdhara rAjAo ravayaMvaramaMDapamAM siMhAsana para goThavAI gayA. zaNagAramAM khAmI hoya kharI? potAnA saMpattivaMbhavanA pradarzanano AnAthI kyo bIja suMdara avasara maLavAno hato? rAjakumArInI rAha jovAI rahI hatI. tyAM to zrImAlA soLe zaNagAra sajIne svayaMvaramaMDapamAM dAkhala thaI. jANe svargane AMgaNe urvazI ramavA nIkaLI! hAthamAM sugaMdhabharapUra puSponI gUMthelI manohara mALA hatI, bAjumAM pIDha ane anubhavI dAsI hatI. For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 12 jaina rAmAyaNa dAsIe kramazaH vidyAdhara rAjAonI oLakha ApavA mAMDI. parAkrama, kuLa, parivAra, rUpa, kaLA, rAjya... vagerenuM rocaka varNana karavA mAMDyuM. eka pachI eka... seMkaDo vidyAdhara rAjAo para nApasaMdagI UtarI, jyAM vAnaradvIpano adhipati kiSkindhi beTho hato, tyAM zrImAlA pahoMcI. kiSkindhine jotAM ja zrImAlAnA aMgeaMgamAM romAMca pragaTyo... kiSleinthinA gaLAmAM varamALA AropAI gaI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNa tyAM to rathanUpurathI Avelo vijayasiMha rAjakumAra roSathI bhabhUkI UThyo. prabaLa parAkramathI garviSTha banelA vijayasiMhe trADa pADI. 'A vAMdarAone ahIM koNe bolAvyA? vaitADhya parathI pUrve paNa Amane coranI jema hAMkI kADhavAmAM AvyA hatA... adhama... duSTa... paNa have temane pAchA ja na javA dauM... pazunI jema ahIM A svayaMvaranI vedI para vadherI nAkhuM chuM...' ema rADo pADato yamarAjanA jevo vijayasiMha hAthamAM bhayaMkara khaDaga laIne UchaLyo. svayaMvaramAM AvelA vidyAdhara rAjAo be vibhAgomAM vaheMcAI gayA. keTalAke vijayasiMhano pakSa lIdho. keTalAke kiSkrindhino pakSa svIkAryo. kiSkiMndhi sAthe teno paramamitra laMkApati sukeza maraNiyo thaIne jhUjhavA mAMDyo. svayaMvaranI bhUmi yuddhabhUmi banI gaI! bhAlA sAme bhAlA camakavA lAgyo. talavAronI sAme talavAro UchaLavA lAgI. hAthIonI sAme hAthI bhaTakAvA lAgyA. yoddhAonI kAramI ciciyArIothI pRthvIne phADI nAMkhato dhvani thavA lAgyo. lohIthI pRthvI bhIMjAI, kaMIka vIro bhUzaraNa thavA lAgyA. kiSleindhinA nAnA bhAI aMdhake raudrasvarUpa pakaDayuM. jema jhADa parathI phaLa toDe tema vijayasiMhanuM mAthuM dhaDa parathI uDAvI dIdhuM. vijayasiMha marAyo tyAM tenuM sainya trAsI UThyuM ane yuddhabhUmi choDI cAlyuM gayuM. kiSThindhi paNa zrImAlAne laIne AkAzamArge kiSkindhA tarapha pAcho vaLyo. yuddha... vaira... keTalI badhI bhayaMkara vastu che! kiSkindhinA garvano koI pAra nathI. te samaje che ke 'meM zatruno nAza karI nAkhyo eTale huM nirbhaya banyo... vijayI banyo' paraMtu bIja to bhUmimAM ja daTAyeluM hoya, bahAra na dekhAya. ema vairanuM bIja vAvyA pachI bhale cAmaDAMnI AMkhe na dekhAya paNa e bIjamAMthI jyAre ekAeka bhayaMkara kAMTALuM vRkSa Uge che tyAre AMkho phATI jAya che! putravadhanA samAcAra vAyuvege rathanUpura pahoMcI gayA. vijayasiMhano pitA For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 laMkAnuM patana ane utthAna azanivaga vidyAdharendra dhamadhamI UThyo. vairano badalo levA tarata ja te vAnaradIpa para AvI pahoMcyo. azaniveganA madAMdha yoddhAoe vAnaradvIpanA ramaNIya udyAno ujjaDa karavA mAMDyAM. kiSkindhA nagarIne cArekorathI gherI lIdhI. guphAmAMthI garjanA karatAM jema siMha nIkaLe tema laMkApati sukeza ane nAnA bhAI aMdhakanI sAthe kiSkindhA nagarInI bahAra nIkaLyo. azanivage pote ja saMnyane mokhare AvI pracaMDa yuddha karavA mAMDyuM. paTalANI jema dAtaraDAthI ghAsane kApe tema azanivega rAkSasavIro ane vAnaravIrone kApavA mAMDyo, paNa te zodhato hato putraghAtaka aMdhakane! aMdhaka to AMdhaLo banIne jhajhUmI rahyo hato. kaMIka vidyAdharonA saMhAra karato karato te azaniveganI samIpa AvI pahoMcyo. aMdhakane potAnI najIkamAM jotAM ja azanivege chalAMga mArI! haraNa para siMha jema tUTI paDe tema aMdhakanA dhaDa parathI mAthuM uDAvI dIdhuM! rAkSasadvIpa ane vAnaradvIpanA vidyAdharo cAre dizAomAM bhAgI chUTyA. sukeza ane kiSkribdhi pAtAlalaMkAmAM jaIne bharAyA. pAtAlalakAmAM rahetA kiSkinvine be parAkramI putro thayA. ekanuM nAma Aditya ane bIjAnuM nAma rUkSa. eka vAra kiSkribdhi megirinI yAtrAe cAlyo. meragiri paranI zAzvatakAlIna jinezvara-pratimAone teNe vaMdI, pUjIne yAtrAno mahAna AnaMda prApta karyo. pAchA vaLatAM AkAzamAMthI teNe madhuparvata joyo. madhuparvata paranAM ramaNIya udyAnoe kiSkibdhinA cittane harI lIdhuM kiSkibdhie madhuparvata para alabelI nagarI vasAvavAno manoratha karyo ane A to vidyAdhara! jotajotAmAM to madhuparvatanAM suvarNazikharo para kiSkibdhi nAmanuM nagara vasI gayuM. kiSkribdhi potAnA parivAra sAthe AvIne tyAM vasyo. jANe kailAsa para AvIne kubara vasyo! rAkSasapati sukeza pAtAlalaMkAmAM duHkhamaya divaso vyatIta karato hato. te arasAmAM tenI rANI indrANIe traNa putraratnAne janma Apyo. ekanuM nAma mAlI, bIjAnuM nAma sumAlI ane trIjAnuM nAma mAlyavAna. traNeya bhAIonuM gajabanAka bhujAbaLa hatuM. traNeya yauvanamAM AvyA, yuddhakaLAmAM nipuNa banyA. eka divasa indrANIne khUba udAsa joI, moTA putra mAlIe pUchyuM : For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 jaina rAmAyaNa mA, tuM kadIya hasatI to dekhAtI nathI." mahAna parAkramI mAlInI AMkhomAM AMkho parovatAM iMdrANInI AMkhomAM pANI bharAI AvyAM. putra na jue e rIte sADInA pAlavathI teNe AMkho lUchI nAMkhI, paNa cakora mAlI parakhI gayo! mA, tuM raDe che? zA mATe ? zuM tAro koIe apamAna karyuM che? zuM tArA sAme koI narAdhame kudaSTi karI che? zuM tane koI roga pIDI rahyo che? tuM kahe, kahevuM ja paDaze. ame tArA traNa-traNa parAkramI putro hoIe chatAM tAre AMkhamAMthI AMsuM pADavAM paDe e amane zULathI ya adhika kheMce che.' iMdrANIe svaratha thaI kahyuM : beTA! ApaNuM rAjya jyArathI vaitADhya parvata paranA azanivega rAjAe tArA pitAne ane tArA pitAnA paramamitra kiSkibdhi vAnarezarane harAvI paDAvI lIdhuM, laMkAnA rAjya para potAnA AjJAMkita nirdhAta' nAmanA vidyAdharane besADyo, ane tArA pitAne ahIM pAtAlalaMkAmAM AvIne rahevuM paDyuM, tyArathI ja mArA sukhanI saMdhyA AthamI gaI che. jyAM sudhI huM duzmanone..' "basa kara mA, samajI gayo. pitAnuM rAjya, e duSTa nirdhAta vidyAdharo huM vinAza karIne, pAchuM laIne ja jaMpIza.' traNeya bhAIo pitAnA rAjyane pAchuM meLavavA taDapI rahyA. agninI javAlAonI jema vairanI AgathI temanAM mukha lAlacoLa banI gayAM. yuddhanAM nizAna gaDagaDyAM. nobata vAgI UThI. lAkho rAkSasavIro laMkAne punaH hastagata karI levA thanaganI UThyA. mAlI, sumAlI ane mAlyavAne mAtA iMdrANInAM caraNe mastaka namAvyAM ane mAtAnI zubha AziSa meLavI. kumArikAoe kuMkumanAM tilaka karyA ane kamare vijayI khaDaga bAMdhyAM! purohite zubha muhurtano pokAra karyo. yuddhayAtrAnuM zubha prayANa thayuM. AkAzamArge tvarAthI sainya laMkAnI sImAmAM AvI pahoMcyuM. bhISaNa ane raNavIra rAkSasavIroe laMkAne cAre korathI gherI lIdhI. azaniveganA pIThabaLathI madAMdha banelo nirdhAta khecara yuddha mATe laMkAnI bahAra nIkaLyo. bahAra AvatAM ja mAlInI bhayAnaka garjanAe nirdhAtane paDakAryo, baMne vIra ane parAkramI! kSaNamAM nirdhAtano vijaya dekhAya to kSaNamAM For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laMkAnuM patana ane utthAna 15 mAlIno! tyAM to mAlInI paDakhe sumAlI ane mAlyavAna AvI caDhyA. paNa mAlInI tyAM garjanA thai. 'tame baMne dUra raho, e duSTane to huM ja pUro karIza.' ema kaheto mAlI siMhanI jema chalAMga mArI nirghAtanI najIka jaI Ubho rahyo. yamarAja jevo mAI taddana nikaTamAM AvatAM nirdhAta stabdha banI gayo. tyAM to mAlIe tIkSNa dhA karI nirdhAtanA dhaDa parathI mAthuM alaga karI nAMkhyuM, nirthAta raNamAM roLAyo. tenuM sainya naSTabhraSTa thaI gayuM. mAlIe bhAIonI sAthe laMkAmAM praveza karyo. laMkAnA rAjyasiMhAsana para mAlIno abhiSeka thayo. kiSleindhi parvata para kiSkindhA nagarImAM Adityano rAjyAbhiSeka karavAmAM Avyo. punaH laMkA ane kiSkindhAnA vArasadAroe svarAjya hAMsala karI lIdhuM. (3) aMdhakano vadha karI abhinavegano kopa zAMta thaI gayo hato. rathanUpura pahoMcyA pachI aniveganA jIvanamAM jhaDapI parivartana thavA lAgyuM. rAjyanI khaTapaTomAMthI tenuM citta UThI gayuM. jIvananI asAratAnuM tene spaSTa bhAna thavA lAgyuM. mokSamArganI upAsanA karI levAnI bhAvanA tenA aMtaHkaraNamAM aMkurita thai. sadbhAvanAonA satata siMcanathI saMsAratyAgano manoratha aMkura pAMgaryo ane eka maMgala divase teNe saMsArano sAcosAca tyAga karI dIdho. rathanUpuranA rAjya siMhAsane azanivegano putra sahasrAra beTho. sahasrAranI rANI citrasuMdarI. ramaNIya zayanagRhamAM citrasuMdarI sUtI che. dIpakamAM dhImA dhImA jalI rahyA che. pazcimano vAyu maMdamaMda vahI rahyo che. citrasuMdarI ardhanidrAmAM paDI che. tyAM teNe eka suMdara svapna joyuM. kadIya nahi joyeluM svapna joIne citrasuMdarI harSita thaI gaI. jhabakIne beThI thaI gaI. sahasrAra rAjAnA zayanagRhamAM pahoMcI ane rAjAne zubha svapnanI vadhAmaNI ApI. sahasrAre svapna sAMbhaLI, tenA para ciMtana karyuM. 'devI! tame eka putraratnane prApta karazo!' sahasrAre kahyuM. 'ApanuM vacana saphaLa bano!' kahI citrasuMdarIe patinA vacanane vadhAvyuM. citrasuMdarInA peTe eka uttama deva avataryA. dinapratidina garbha vRddhine For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 jaina rAmAyaNa pAmato gayo. eka divasa citrasuMdarInA cittamAM eka icchA pragaTI. manoratha. khUba ja kharAba hato. ghaNA kaSTa e pUrNa thaI zake evo ane koIne kahI zakAya nahi evo! citrasuMdarInI keLakomaLa kAyA kRza banatI cAlI. nathI e sukhethI khAtI, nathI e sukhethI sUtI ke nathI e sukhethI pharatI. sahasAra rAjA paNa ciMtAtura banI gayo. aMtaHpuramAM AvI citrasuMdarIne pUchayuM : priya! kema saMtApamAM te zekAI rahI che? koI mUMjhavaNa tane pIDI rahI che? dila kholIne vAta kara.' "nA, khAsa kaMI nathI." "evuM bane ja nahi, ciMtA vinA Ama deha sukAI jAya kharo?' vAta sAcI che paNa..' citrasuMdarInuM mastaka namI gayuM. paganA aMgUThAthI te bhUmi khotaravA lAgI. "to kahetAM zA mATe acakAya che?' rAjAe nikaTamAM AvI pUchayuM. vAta kahI zakAya tevI nathI." mArAthI paNa chupAvavAnI che?' chupAvavI to nathI paNa...' 'paNa zuM?' jIbha UpaDatI nathI. lajjAthI marI paDuM chuM.' 'tuM nahi kahe tyAM sudhI huM ahIMthI khasavAno nathI.' to to bahu sarasa!' khAvA-pIvAnuM paNa baMdha. A ApaNe to bhagavAnanuM nAma japatA beThA! jyAM sudhI na kahevuM hoya, tyAM sudhI na kahetI! rAjAnA ati Agraha AgaLa citrasuMdarIno parAjaya thayo. na chUTake tene potAno AMtarika manoratha kahevo paDyo, indra sAthe bhoga bhogavavAno malina manoratha jyArathI mane pragaTyo che, tyArathI mAruM mana khUba ja vyAkuLa rahe che." kahetAM zuM kahI to dIdhuM, paNa sahasAranA zuM pratyAghAto paDaze? tenI kalpanAthI te dhrUjI UThI. For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laMkAnuM patana ane utthAna 17 sahasAre citrasuMdarInI saraLatAno geralAbha na uThAvyo. arthAt citrasuMdarI potAne choDI i-parapuruSane cAhe che, te jANI rANI para dveSa ke tiraskAra na kayAM, paraMtu tenI te kAmanA pUrNa karavAnI yuktibaddha yojanA vicArI. karmanI kevI vicitratA che! sahasAra pratye pUrNa premane dhAraNa karanArI citrasuMdarI garbhavAsamAM AvelA jIvanA prabhAve te indra pratye anurAgavALI banI! AgaMtuka jIvanAM karma citrasuMdarInA mana para kevI duSTa asaro kare che? paTamAM jIva AvyA pachI mAtAne je manoratha thAya che, te manoratha pelA jIvanA bhAvinuM sUcana karato hoya che. sahasAra to vidyAdhara rAjA hato. vidyAne baLe teNe indranuM rUpa karyuM ane citrasuMdarInA manorathane pUrNa kyoM. kALakrame citrasuMdarIe putrane janma Apyo. putranAM lakSaNa pAraNAmAM! janmathI ja rAjaputranA aMgeaMgamAMthI zaurya nItaratuM hatuM. maMgalamuhUrta putranuM nAma pADyuM indra. kalAcAryonI chAyAmAM indranI jIvanakalA khIlavA mAMDI. eka pachI eka varSo vItavA mAMDyAM. indra yauvanakALamAM pravezyo. indra cAle ane vaitADhayanAM zikharo dhruje! Indra bole ane vaitADhacanA rAjAo kaMpe! parAkrama to indranuM! vidyAbaLa to indranuM, teja pratApa paNa indrano! sahAre vicAryuM ke "inDa have rathanUpuranuM rAjya saMbhALavA zaktizALI che. mAre AtmahitamAM ja lIna banavuM yogya che." rathanapurano rAjA Indra banyo. sahastrAre dharmasAdhanAmAM jIva parovyo. indra rAjyane mahArAjya banAvavAno daDha saMkalpa karyo. potAnA nAmane sArthaka banAvavAno tene manasUbo jAgyo. teNe cAra parAkramI vidyAdhara rAjAone cAra dipAla banAvyA. sAta sabhyo ane sAta senApatio banAvyA. traNa parSadAo racI. 'vaja' nAmanuM zastra banAvyuM. "airAvata hAthI' banAvyo. "raMbhA, urvazI" vagere nAmavALI strIonI sthApanA karI. For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 jaina rAmAyaNa bRhaspati' nAmano maMtrI banAvyo. niMgameSi' nAmano sarasenApati sthApyo. devalokanA indranA parivAramAM devonAM je je nAmo che te badhAM nAmAM teNe potAnA vidyAdhara-parivAramAM pADyAM ane huM inTa!' evA ghamaMDathI rAjyanuM pAlana karavA mAMDyuM. paNa A to saMsAra! koInAya ghamaMDa TakavA na de, karmasattA mahAna saMpatti ane vaibhavo jIvane caraNe dhare che, paraMtu jIva pAse te teno tyAganI apekSA rAkhe che! jo jIva te saMpatti ane vaibhava para magarUbI dhAraNa karanAro bane che to te saMpatti-vaibhavono bIjo umedavAra karmasattA Ubho karIne tene chInavI levA prere che. indranI "indra tarIkenI khyAti dezavidezamAM prasarI gaI. laMkApati mAlI rAjA indranA ahaMkArane sahana na karI zakyo. potAnI pracaMDa zaktinuM tene apamAna thatuM hoya evuM lAgyuM. indrane mahAta karavA mAlI thanaganI Uo, ane yuddhanAM nizAna gaDagaDavAM. sumAlI, mAlyavAna vagere parAkramI rAkSasavIronI sAthe mAlIe AkAzamArge vaitADhaya para prayANa karyuM. rAkSasavIrothI AkAza DhaMkAI gayuM. paNa tyAM ja sumAlIe mAlIne kahyuM moTAbhAI, zukana sArA thatA nathI. sumAlI! tuM kAyarano kAyara ja rahyo..' pracaMDa bhujAbaLathI garviSTa banelA mAlIe sumAlIne hasI kADhayo. "paNa A gadheDo bhUMDuM bhUkI rahyo che...' 'bhale bhuMke, tuM bhUMkavAnuM baMdha kara.' A ziyALiyAono varasa svara mAThAM eMdhANa kare che.' bolato baMdha thaIza? mAlInI aprameya zakio para tane avizvAsa che? sumAlI! banAvaTI indrane raNamAM dhULa cATata karI A pAchA vaLyA samaja, zukana-bukanane parAkramI puruSo gaNakAratA ja nathI hotA..' rAkSasapati, zukana kaMI azubha nathI karatA paraMtu, ApaNA zubha-azubha bhAvinuM sUcana karatA hoya che. maharSioe....' cUpa mara. tArI salAhanI mane jarUra nathI." For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 19 laMkAnuM patana ane utthAna bicAro sumAlI mAlInA durAgraha AgaLa sumAlIna cUpa thaI javuM paDyuM. AkAzamArga utArAnA zikhara para rAkSasavIro-vAnaravIronI virATa senA UtarI paDI. mAlIe indrane yuddhanI hAkala karI. indra paNa gAMjyo jAya ema na hato. rathanuparanI zerIe-zerIe yoddhAo UbharAvA lAgyA, yuddhanI nobatathI AkAzamaMDala dhaNadhaNI UDyuM. arAvata hAthI para che ArUDha thayo, hAthamAM vajana dhAraNa karyuM. sAgaranA jevI apAra senA sAthe dhamadhamato indra dhasamasatA mAlInI sAme AvI pahoMcyAM. indranuM saMnya ane mAlInuM sainya paraspara bhaTakAyAM. sAmasAmAM zastro athaDAyAM. bhISaNa agni jevA taNakhA jharavA lAgyA. parvata parathI jema zilAo gabaDe tema hAthI ane ghoDA raNamAM paDavA lAgyA. yoddhAonAM mAthAM dhaDa parathI dhaDAdhaDa paDavA lAgyAM. lohInA khAbociyAM TheraThera bharAvA lAgyAM. tarjAtAmAM indranA sainya mAlInA sainyane bhagADyuM. hAthI game teTalo baLavAna hoya, paNa siMhanI samakSa zuM kare? mAlIe jyAM potAnuM sainya bhAgatuM joyuM tyAM te roSathI bhabhUkI uThyo. mAtelA sAMDhanI jema mAlI indranA sainya para dhasI gayo. gadA, mura, bArAthI indranI senAne trAhimAma pokArAvI dIdhI. indra paNa yama varaNa kubera vagere sAhasika sAthIdAro sAthe mAlInI sAme AvI Ubho. indra mAlInI sAme khUnakhAra jaMga khelavA mAMDyo. jyAre yama. vaNa vageree sumAlI vagerenI sAthe bAtha bhIDI. prANanI paravA karyA vinA raNavIro jhUjhavA lAgyA, prANanI paravA kare te raNavIra nahi. prANane mATe paNa vijaya meLavavA agaNita yoddhAo bhuzaraNa thavA lAgyA. indra ane mAlInuM yuddha lAMbo samaya cAlyuM. indra cheDAyo. vajathI mAlInA gaLAne raheMsI nAkhyuM. mAlI maryA. rAkSasa subhaTo ane vAnara subhaToe yuddhanuM medAna choDayuM. indra lakAnuM rAjya vaizravaNa nAmanA vidyAdharane ApyuM ane pote rathanupuramAM pAcho vaLyA. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3. rAvaNano janma rAkSasa sainya ane vAnara sainyanI to gato bhraSTa to bhraSTa jevI sthiti thaI. indra para vijaya na maLyo ane bIjI bAju rAkSasadvIpa ane vAnaradvIpa paNa khoyA. pharIthI rAkSasavaMzIya vidyAdharoe laMkA gumAvI. sumAlInI ciMtAnA koI pAra na rahyo. manuSyanI dhAraNAo jo badhI siddha thatI hoya to pachI dharma ane mokSano puruSArtha ja koNa kare! karmonI vizvavyApI sattA nIce dabAyelA pAmara manuSyanI navvANuM TakA dhAraNAo dhULamAM maLI jAya che. rAkSasavIro sumAlInI cArekora bhegA thaI gayA. sumAlInA mukha para glAninI spaSTa rekhAo aMkita thayelI hatI. tenuM unnata mastaka vasuMdharAnI tarapha namI paDyuM hatuM. tenuM nivAsasthAna nIrava zAMtimAM DUbI gayuM hatuM. 'mahArAja! hAra ane jIta e to prArabdhanA khela che, temAM ATalI badhI ciMtA zA mATe karavI?' laMkAnA mahAmAtya prajJAnidhie mauna toDyuM. 'prajJAnidhi! duHkha be vAtanuM ja che : eka, moTA bhAInI karapINa hatyA ane bIjuM, sakhata puruSArtha karavA chatAM prArabdha taraphathI phaTako.' 'rAkSasonA nAtha! hiMmata hAravAnI jarUra nathI. pharIthI sainyabaLa ekatrita karI ghamaMDI indranuM pANI utArI nAMkhIe.' krodhanA agnimAM dhamadhamI UThelA vajranAda senApatie garjanA karI. nA, mArA raNavIra vIro! eka to avicArI pagalAnAM karuNa aMjAma joyo... lAkho... karoDo AtmAonI ghora hiMsA thaI chatAM niSphaLatA! have e bhUlanuM punarAvartana karI mAre rAkSasavaMzane nirmULa nathI karavo.' 'to pachI have...?' eka rAkSasasenAnI bolI UThyAM. 'have thoDoka kALa vItavA devo paDaze. jyAM sudhI rAkSasavaMzamAM koI mahApuNyavaMta ajoDa parAkramI AtmA na janme tyAM sudhI dharapata dharavI paDaze,' gaMbhIra ane nizcayAtmaka sUre sumAlIe potAnI nItine jAhera karI. 'ema cUpakI pakaDavAmAM to rAkSasavaMzane lAMchana lagADavA jevuM che.' mAlyavAne kacavAte haiye varALa kADhI. 'mAlyavAna! dIrghadraSTA banavAnI jarUra che. jIvanamAM banatA prasaMgo parathI For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAvaNano janma 21 ApaNAM puNyabaLa ane pApabaLano khyAla karavo joIe. puNyabaLa nahi hoya ane puruSArtha dharakhama karavAmAM Avaze chatAM pApabaLa te puruSArthane pIMkhI nAkhaze, nAkAmiyAba banAvaze. hAlane tabakake ApaNuM puNyabaLa ochuM che. ApaNuM khUTatuM puNyabaLa pUrNa na thAya tyAM sudhI mana pakaDavuM ja zreyaskara che." sumAlIe makkamatAthI potAno vicAra spaSTa karyo. to have chupAI rahevAnuM?" "hA." 'jIvana chupAIne ja pUruM karavAnuM?" 'tyAre zuM jIvana laDIne ja pUruM karavA mATe che?' mAlyavAna cUpa thaI gayo. sumAlIe samagra sainyane AjJA karI dIdhI ke 'badhAe pAtAlalaMkAmAM javAnuM che, tyAM acokkasa kALaparyanta rahevAnuM che.' sumAlInA netRtva nIce badhA rAkSaso pAtAlalaMkAmAM pahoMcyA. sumAlIe pAtAlalaMkAmAM AvatAM ja rAjyanuM saMcAlana saMbhALI lIdhuM. rAjyataMtrane vyavasthita goThavI dIdhuM. teNe nyAya, nIti ane nipuNatAthI rAjyanuM pAlana karavA mAMDyuM. sumAlIne prItimatI nAmanI priyA hatI. prItimatInI sAthe anekavidha bhogasukhone anubhavato sumAlI koI advitIya tejasvI putranI pratIkSA karato hato. eka divasa prItimatIne garbhanAM AdhAna thayAM. daMpatInA AnaMdanI avadhi na rahI, prItimatI khUba ja sAvadhAnIthI garbhanuM jatana karavA lAgI. AhAravihAra ane vicAramAM te khUba ja niyamita banI gaI. mahinAo vItavA lAgyA. jema jema garbha vRddhi pAmavA lAgyo tema tema prItimatInuM saundarya, zubha bhAvo ane prasannatA vikasvara banavA lAgyAM. samaya pUrNa thayAM prItimatIe eka suMdara tejapuMjasamA putrane janma Apyo. sumAlIe samagra pAtAlalaMkAne dhajApatAkAothI sajI dIdhI, raMgothI raMgI dIdhI, gIta-gAna nRtyothI khIlavI dIdhI. teNe dAna daIne daridratAne TALI dIdhI. putranA mukha parathI jANe ratnonAM zAMta-zItaLa kiraNo sUvI rahyAM hatAM. sumAlIe putranuM nAma ratnazravA pADyuM. e kALa evo hato ke jyAre guNone anulakSIne vyaktinAM nAma pADavAmAM AvatAM hatAM. covIseya tIrthakaronAM nAmo A hakIkatamAM sAkSIbhUta che. jyAre Aje e kALa AvI lAgyo che ke nAma pADavAmAM Avaze tyAre vyaktinA guNo nahi paNa mAtra rAzi jovAya che! kadAca evoya kALa Avaze ke jyAre rAzi For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa nahi jovAya paNa mAtra nAma pADanAranI pasaMdagI ja raheze! Dabbo haze telano ane lebala haze "cokhkhuM ghI' nuM ! sumAlInA rAjamahAlayamAM ratnazravA khUba lAlanapAlanathI UcharavA lAgyo. bAlyakALathI ja adhyApako dvArA samAlIe ratnazravAnuM sarvAgI ghaDatara karavA mAMDayuM. zAstrakaLA ane jIvana jIvavAnI kaLAonuM sarvAgINa jJAna ratnazravAne maLavA lAgyuM. varSo vItavA lAgyAM. jIvananI avasthAo paNa palaTAvA mAMDI. bAlyAvasthAmAMthI ratnazravA taruNAvasthAmAM pravezyo. jIvanane bhautika AnaMdathI raMgI devA mATe talapApaDa banyo. dhanasaMpatti, rUpasaMpatti ane vayasaMpattino sumeLa thayA pachI e saMpattine AtmakalyANanI sAdhanA dvArA akSaya banAvI lenAra mahAtmA kahevAya che, jyAre e saMpattione vaiyayika sukhonA bhogavaTA dvArA barabAda karI denAra saMsArI jIvAtmA kahevAya che. ratnathavA jyAM yauvananA thanaganatA azvo para ArUDha thayo tyAM tenI kalpanAone pAMkho AvI. mahAna bhautika siddhione hAMsala karI levAnA manorathoe tenA cittane gherI lIdhuM. potAnA mahAna manorathone teNe kalAcArya kulacaMdranI samakSa rajU karyA. ratna! vizva para vijaya meLavavA mATe mAtra dehabaLa, zarIrabaLa ane senAbaLa ja pUratAM nathI, te mATe to joIe che mAMtrika ane tAMtrika siddhio." kulacandra ratnathavAnA manorathone UDatA aTakAvyA. te siddhio kevI rIte maLe?' khUba utkaMThita have ratnazravAe pUchyuM. 'ta mAMtrika siddhio mATe to dehanAM damana ane vAsanAonAM zamana karavAM paDe. te karavA huM kabUla chuM, paNa tame siddhino mArga batAvo.' kalAcArya kulacaMdra ratnathavAnA khamIrane mApI joI mAMtrika siddhio mATenuM sarvAgINa mArgadarzana ApyuM. 0 dhyAna mATenI ekAMta nirjana bhUmi. 0 dehadhairya mATenAM Asana ane mudrA. 0 maMtrAkSaranI spaSTatA. 0 saMbhavita vino sAme TakI rahevA mATe te vinonAM svarUpa. For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAvaNano janma maMtrasAdhanA dvArA thatI siddhionuM svarUpa ane tenA prabhAvo vagerenuM kulacaMdra kalAcA suMdara vijJAna samajAvyuM. mAtAnA zubha AzIrvAda laI eka maMgala prabhAte, zubha muhUrta ane zubha zukane ratAzravA gharethI nIkaLyAM. nagaranI bahAra AvI, nagarathI thoDe dUra "kusumAghAna' nAmanI vATikAmAM teNe praveza karyo. kalAcArya kulacaMdranuM mArga sUcana tenA cittamAM hatuM. dhyAna mATenI suyogya bhUmi teNe zodhavA mAMDI, vATikAnA IzAna khUNAmAM teNe AsopAlavanAM vRkSonI eka ghaTA joI. tenA cittamAM AhUlAda thayo. ghaTAmAM teNe praveza karyo ane madhyamAM eka jagA nakkI karI. pAcho tyAMthI nIkaLI, parNanA daDiyAmAM pANI laI Avyo ane jApa mATenI bhUmi para chaMTakAva karI bhUmizuddhi karI. iSTadevanuM ekAgra citta, aMjali DI, bahumAnapUrvaka smaraNa karyuM. tyAra bAda zubhabhAva ullasita thatAM jApanI bhUmimAM te pravezyo. padmAsane besI dRSTine nAsikAnA agrabhAge TheravI maMtroccAra zarU karyA. alpa kALamAM to te maMtra-duniyAmAM khovAI gayo. dhyAnastha ratnazravA jANe bahumUlyavaMta ArasamAM kaMDArelI mUrti ja joI lo! nathI hAlato ke nathI cAlato! are, aMga paranAM ruvAMTAM paNa nizcala banI gayAM. kalAko... divaso... vItavA lAgyA. phaLaprApti mATenI koI adhIrAI ke ciMcaLatAne ratnathavAe sthAna na ApyuM. sAdhanAmAM jyAM phaLaprAptinI jhaMkhanA UThe che tyAM cittanuM svAthya, cittanI sthiratA vidAya le che ane cittano kSobha thatAM tyAM sAdhakanI sAdhanA bhraSTa banI jAya che. phaLanI AzA dhULamAM maLI jAya che. pachI doSa kADhe che sAdhanAnA, sAdhanAne batAvanArano! eka bAju ratnathavA dhyAnamagna hato, bIjI bAju eka navayauvanA khUbasUrata strI tenI samakSa pragaTa thaI. ratnazravAnA dhyAnataraboLa dehanuM saundaryapAna karatI te strI kSaNavAra thaMbhI gaI. kaMIka manomana vicAra karI laI teNe ratnathavAne saMbodhI kahyuM : "he parAkramI! mAnavasuMdarI nAmanI huM mahAvidyA chuM. tArI sAdhanAthI huM tArA para prasanna thaI chuM, nayanA khAla'. suMdarInAM A vacana sAMbhaLI ratnazravAe jANyuM ke mane vighAsiddhi prApta thaI gaI! bhramaNAmAM aTavAya! teNe to japamALAne bAju para mUkI AMkho kholI to sAme mAnavasuMdarIne joI. For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 24 jaina rAmAyaNa ratnazravAne potAnI sAdhanAbhraSTatA samajANI. te AkuLavyAkuLa thaI gayAM. mAnavasuMdarIne pUchyuM : Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'tuM zA mATe AvI che? konI putrI che? tAruM nAma zuM?' vidyAdhara kumArIe ratnathavAnI sAme eka svaccha bhUmibhAga para beThaka lIdhI ane praznonA uttaro ApavA zarU karyA. 'he priya kumAra! pRthvItala para prasiddha vaitADhya parvata para kautukamaMgala nAmanuM ramaNIya nagara che. te nagarImAM prasiddha ane parAkramI vyomabindu rAjA che. te rAjAne be putrIo che. ekanuM nAma kauzikA ane bIjInuM nAma kaikasI. kauzikAnuM lagna yakSapuranA rAjA vizravAnI sAthe thayuM; tene vaizravaNa nAmano putra che ane te hAla laMkAmAM rAjya kare che. kaikasI te huM. 'eka divasa mArA pitAe eka dhImaMta joSIne pUchyuM. 'mArI A putrIno vara koNa thaze?' rAjana! hAla pAtAlalaMkAmAM rahelA sumAlIno putra ratnathavA tamArI putrIno bhAvi bhartA thaze.' 'hAla te kumAra pAtalalaMkAmAM ja che?' 'hA jI! hAla te kumAra vidyAsiddhi mATe 'kusumoghAna' nAmanI vATikAmAM dhyAnamagna che.' 'hai priya, A sAMbhaLIne mArA pitA khUba prasanna thaI gayA. pitAe mane A vAta kahI ane mane ahIM mokalI.' ratnazravAnA aMgeaMgamAM romAMca pragaTyo. kaikasI paNa vikAravivaza banI gaI. tyAM ja ratnazravAe potAnA snehIvargane bolAvI lIdho, e ja sthaLe ratnazavAe, 'puSpAMtara' nagara vasAvyuM, kaikasInI sAthe managamatA bhogo bhogavato ratnathavA sukhamAM divaso nirgamana karI rahyo. kaikasI nayanaramya zayanagRhamAM nidrAvaza thaI hatI. maNimaDhelA dIvAothI ratnamaya bhUmi cakti thaI rahI hatI. raMgaberaMgI suzobhita paMkhAothI paricArikAo mahArANI para vAyu DhALI rahI hatI. pazcima dizAno vAyu zayanakhaMDamAMthI sugaMdhI banIne pasAra thato hato. cotho prahara zarU thayo. kaikasI. svapnapradezamAM vicaravA lAgI, For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 rAvaNano janma madonmata hastInA gaMDasthaLane cIrI nAMkhato eka pracaMDa siMha potAnA mukhamAM prarvazI rahyo che!" svapna joI kekasI jAgI UThI, bhavya svapna joI, AkhA zarIre harSano romAMca anubhavI rahI. cittamAM zubhadhyAna dharatI prabhAta veLAnI rAha jotI rahI. potAnAM vastrone ThIkaThAka karI kekasI ratnazravAnA zayanagRhamAM AvI pahoMcI. mahArANIne AvelI joI ratnazravAe besavA mATe bhadrAsana ApyuM. mahArAja! Aje cothA praharamAM meM eka bhavya svapna dIThuM..' bhadrAsana para besatAM kekasI bolI. hA! kaho to, zuM joyuM?' madonmata hAthInA madajharatA gaMDasthaLane potAnA vikarALa paMjAthI cIrI nAMkhate vanarAja mukhamAM pravezyo!" 'bahu sarasa! mahAdevI, tame eka mahAna parAkramI putrane janma Apazo, tema tamArA svapna parathI phalita thAya che.' ApanuM vacana yathArtha bano."kekasI ranathavAne praNAma karI, tyAMthI nIkaLIne potAnA kAmamAM lAgI gaI. jinacaityomAM mahotsava racAyA. garIbone dAna apAyAM. kekasIe garbhane dhAraNa karyo ane kALajIpUrvaka tenuM pAlana karavA mAMDI. garbhanA prabhAvo kekasInI jIvanacarcA para dekhAvA mAMDyA. kekasInI vANImAMthI narI niSpharatA nItaravA mAMDI. dAsa-dAsIo kaikasIthI dhrujavA lAgyAM. enI paDI AjJA uThAvI levA khaDe page taiyAra rahevA lAgyAM. jo jarA bhUla thaI to tenuM AvI ja banyuM. jema jema garbha vadhavA mAMDyo tema tema kekasInAM aMgopAMga vikasavA mAMDyAM. dehanuM saundarya ane dehanI daDhatA paNa vadhatI cAlI. darpaNa hovA chatAM kekasI darpaNamAM mukha jotI nathI. e to camakatI talavAra hAthamAM le che. mukhane magarUba banAve che ane talavAramAM potAnuM mukhaDuM joI prasanna thAya che. ene bhUmi para besavuM to game ja nahi! moTA mahArAjAnI jema sonAnA siMhAsana para bese che! manamAnI AjJAo pharamAve che! kaMI kAraNa na hoya toya sevakone, snehIone tataDAve che! kaMI hetu na hoya toya huMkArA ne tuMkArA For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 jaina rAmAyaNa kare che. gurujanonA caraNe namavAnI vAta nahi! TaTTAra ne TaTTAra thaIne cAle che! TaTTAra ne TaTTAra bese che! hAthamAM kaTArI laI paga pachADatI rAjamahAlamAM cAle che. zatruonAM mastakone paga nIce cagadI nAMkhavA talapApaDa bane che. zatruonAM lohInI nadImAM snAna karavAnA koDa kare che. mahinAo vItyA. kALa paripakva thayo. kaikasIe putrane janma Apyo. janmatAM ja putre parAkrama batAvyuM. tenI bAjumAM eka karaMDiyo paDyo hato, temAM nava mANekano eka mUlyavaMto hAra paDyo hato. kaikasInA bAluDAe to sIdho ja te hAra upADyo. hAthamAM ramADavA mAMDyo ane potAnA gaLAmAM paherI lIdho. kaikasI to putranuM A parAkrama joIne tAjuba banI gaI. ratnazravAne putrajanmanI vadhAmaNI to maLI ja gaI hatI. tarata ja te putranA mukhane jovA mATe kaikasInA zayanagRhanI bahAra AvIne Ubho hato. kaikasIe ratnazravAne aMdara bolAvyo ane putranA parAkramanI vAta karI : 'prANanAtha! ApanA pUrvaja meghavAhana rAjAne rAkSasendra je hAra Apelo ane devothI adhiSThita je hAra Ajadina sudhI pUrvajo dvArA pUjAto rahyo che, navamANekano A hAra koInAthI upADI zakAya evo nathI, e mahAprabhAvika hArane tamArA A putra uThAvIne sIdho gaLAmAM nAMkhyo! ratnazravAe sUryanA tejane paNa jhAMkhuM pADI detA putranA mukhane joyuM! tenA gaLAmAM opatA navamANekanA hAramAM pratibiMbita thayelAM tenAM bIjAM nava mukha joyAM. kSaNabhara vicAra karI laI kaikasIne kahyuM : 'devI! putranAM dasa mukhaDAMnuM darzana karI mane vicAra Avyo ke ApaNe putranuM nAma 'dazamukha' pADIe. kaikasIe anumati ApI ane putranuM nAma 'dazamukha' pADavAmAM AvyuM. hakIkata keTalI badhI susaMgata che! gaLAmAM rahela navamANekamAM bALakanA mukhanAM nava pratibiMba paDe te sahaja che. ane tethI rAvaNa 'dazamukha' kahevAyo; paraMtu ajJAnatAnA jagate rAvaNanAM dazamukha... vIsa hAtha cItaryA! keTalI badhI vikRti? rAvaNa paNa manuSya hato. For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAvaNano janma 27 nAma pADIne ratnathavAe bhUtakALane DhaMDhoLyo, kekasIne kahyuM: 'priye, mArA pitA sumAlI eka divasa suvarNAcala para gayA hatA. tyAM eka mahAmuni sAthe temane paricaya thayo. mahAmuni mana:paryavajJAnane dhAraNa karanAra hatA. pitAjIe mahAmunine praNAma karIne vinayapUrvaka pUchayuM hatuM ke, "A divya hArane koNa upADaze?' tyAre te mahAmunie kaheluM ke, "A hArane upADanAra bhAratavarSano samrATa rAjA banaze. ardha-cakravatI banaze." bhUtakALamAM thayelI bhaviSyavANIne ratnazravAe satya paDelI jANI tethI tenA haiyAmAM parama AnaMda Ulasyo. kekasIne paNa potAnA putranuM mahAna ujjavala bhAvi AMkha sAme taravaravA lAgyuM ane pote eka ratnakukSi mAtA banI che. teno apUrva harSa anubhavavA lAgI. dazamukha rAvaNanA janma pachI kekasIe kramazaH be putrone janma Apyo; eka kuMbhakarNa ane bIjo bibhISaNa. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4. vidyAsiddhi mATe bhImANyamAM AkAza-sAgaranI saMgamabhUmi para saMdhyArANIe raMgaberaMgI raMgoLI pUrI hatI. pAtAlalaMkA e raMgoLInI raMga-prabhAmAM manamohaka lAgatI hatI. saMgemaramaranA sohAmaNA mahelanI agAsImAM kaikasI, eka bhavya siMhAsana para ArAma karI rahI hatI. bAjumAM dazamukha, kuMbhakarNa ane bibhISaNa khelI rahyA hatA. potAnAM tejasvI bALako tarapha kaikasI ekITase joI rahI hatI ane bhAvinI bhavya zubha manoratha-imArata racI rahI hatI. A traNeya bhAIonI dRSTa AkAza tarapha kheMcAI. eka manorama vimAna AkAzamArge jaI rahyuM hatuM. 'mA! A koNa che?' dazamukhe kaikasIne prazna karyo. 'tAro bhAI!' bIjA praratnanI AzA rAkhatI saikasIe kahyuM. mAro bhAI?' ame to traNa bhAI A rahyA ahIM.' tArI kauzikA mAsIno e putra che.' traNeya bhAIo kaikasInI AgaLa goThavAI gayA ane e masiyAi bhAI aMge vadhu jANavA talapApaDa thaI gayA. kaikasIe gaMbhIra avAje vAta AgaLa calAvI : 'ame be baheno, kauzikA mArI moTI bahena che. vizravA nAmanA vidyAdharapati sAthe tenuM lagna thayuM che. temane eka putrano janma thayo. tenuM nAma pADavAmAM AvyuM vaizravaNa. vaizravaNa bAlyakAlathI ja parAkramI che.' vaitADhaca parvata paranA sarva vidyAdharonA rAjA indrano e mukhya subhaTa che.' 'vaizravaNane laMkAnuM rAjya kevI rIte maLyuM?' dazamukhe vacce prazna karyo. 'e ja kahuM chuM beTA, e indra rAjAnI sAme tamArA pitAmahanA moTAbhAI mAlI yuddha karavA gayelA. tamArA pitAmaha sumAlIe apazukana thatA joI, prayANa vakhate mAlIne vAravA prayatna karelo, paNa 'vinAzakALe viparIta buddhi!' mAlIe gaNakAryuM nahi. indra ane mAlI vacce khUnakhAra jaMga khelAyo. temAM mahAna parAkramI indre mAlInA mastakane kApI nAMkhyuM. rAkSaso ane vAnaro hAryA. 'indre laMkAnuM rAjya potAnA priya subhaTa vaizravaNane ApyuM. tamArA pitAmaha sumAlI, bacelI senA sAthe ahIM pAtAlalaMkAmAM AvI bharAyA. 'laMkA gaI, 'rAkSasI' vidyA harANI. have tamArA pitAmaha ane pitA baMne For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vidyAsiddhi mATe bhImAraNyamAM 29 laMkAnA koDa karatA maDadAnI jema jIvI rahyA che. mAruM to haiyuM kapAIne TukaDeTukaDA thaI rahyuM che. nadhaNiyAtA khetaromAM jema harAyA sAMDha care tema atyAre laMkAmAM zatruo mahAlI rahyA che.' kekasInI AMkhomAMthI aMgArA varasavA lAgyA. tenuM goruM goruM mukha lAlacoLa banI gayuM. dAMta taDataDavA lAgyA. "beTA, laMkAnA lUMTArAone kArAvAsamAM saDatA huM kyAre joiza? vizvanI sarve mAtAomAM huM ziromaNi kyAre banIza? basa, AvA AvA AkAzapuSpane meLavavAnA manorathomAM mArAM lohImAMsa sukAI gayAM che. AMsu sArI sArIne mArI AMkhe chArI vaLavA mAMDI che.' kaphasInI vedanAbharI vANI sAMbhaLIne traNeya bhAIonAM kALajAM kaMpI UThyAM. nAno bibhISaNa mAno hAtha pakaDI laI bolI UThyo : mAtA! have e zoka-viSAda karavAthI saryuM. tuM tArA putronA parAkramane jANatI nathI. ame badhAM nahi, eka vaDIlabaMdha Arya dazamukha ja basa che. enA parAkrama AgaLa indra koI visAtamAM nathI. vaizravaNa ke bIjA vidyAdharo to rAMkaDA che rAMkaDA! are, dazamukha nahi, A Arya kuMbhakarNa zatruono samULa uccheda karI nAkhavA samartha che." kubhakarSe dazamukhanI sAme tIrachI najare joI khoMkhAro khAdho. bibhISaNe aMte potAnI paNa mahecchA darzAvI dIdhI : mA! tuM kahetI hoya to tAro nAno bALa paNa e duSTa lUMTArAone palavAramAM naSTabhraSTa karI zake ema che!" kekasInI chAtI gajagaja UchaLavA lAgI. bibhISaNane potAnA utkaMgamAM laI, kekasIe chAtIsaraso cAMpyo ane enA kamala jevA mukhane cuMbanothI navaDAvI nAMkhyuM. beTA! tamArAM parAkramI mukhaDAM joIne ja huM jIvI rahI chuM. nahitara kyAranIya...' tyAM to dazamukha dAMta kacakacAvato, pagathI dharatI dhrujAvato bolI UThyo: "are! mArI eka ja muThThInA ja e gharAka che. e indra enA gharano... eka lAta mAruM to pAtALamAM pesI jAya. mAre koI zastranI paNa jarUra nathI." potAnA hRSTapuSTa ane kasAyelA bAhuo dekhADato dazamukha kaikasIne utsAhita banAvavA lAgyo. For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30 jaina rAmAyaNa "chatAM kulaparaMparAthI cAlI AvatI vidyAone to meLavavI ja joIe. kema mAM, sAcuM ne?' jarura bhAI, vidyAzaktivALA sAme bAtha bhIDavI hoya to ekaluM bAhubaLa kAma na lAge, paNa... 'paNa zuM? tuM bolatAM kema acakAya che!' bIjuM to kaMI nahi paNa e vidyAsiddhi mATe khUba sahana karavuM paDe che. e mATe to araNyamAM javuM paDe." te emAM zuM? amane araNyamAM Dara lAgaze, ema lAge che tane?' "nA re nA, ema nahi paNa..." "vaLI "paNa" AvyuM?' hA bhAI, tame araNyamAM jAo pachI ahIM mAruM zuM? tamane eka kSaNa vAra paNa mArI AMkhothI cheTAM karavAmAM to mArA prANa.." cha cha! eka vIramAtA tarIke tane A zabda zuM chAje che? vIramAtA tatkAlano vicAra na kare, pariNAmano vicAra kare, dazamukhe paga pachADatAM kahyuM. kekasI dazamukhano jussAdAra cahero joI ja rahI. tenI AMkho camakI UThI. sihAsana parathI UbhI thaI, dazamukhanA mAthe hAtha mUkI, aMtaHkaraNanA AzIrvAda ApavA lAgI. dazamukhe, kuMbhakarNo ane bibhISaNe mAtAnA caraNomAM mastaka namAvyAM. kekasIe traNeya putrone zubhAziSa ApI ane traNeya bhAIo tyAMthI nIkaLIne pitAmaha sumAlI tathA pitA ratnazravAnI pAse pahoMcyA. pitAjI! anujJA Apo.' dazamukhe praNAma karIne prastAva mUkyo. "zAnI anujJA?' acAnaka gaMbhIra banIne AvelA traNeya putrone joIne sumAlI tathA ratnazravA AzcaryamAM paDI gayAM. vidyAsiddhi mATe bhImAraNyamAM javA mATenI,' dazamukhe spaSTatA karI. sumAlIe ratnazravA sAme joyuM ane ratnathavAe sumAlI sAme joyuM. emAM vicAra zo karavAno? kahI do hA moTA kuMbhakarNo pota prakAzya. badhAM hasI paDyAM. lo bhAI! ame kaMI bolIe eTale tamAre hasavAnuM ApaNe to taDa ne phaDa For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31 vidyAsiddhi mATe bhImAraNyamAM karavAnA.'bhrakuTI caDhAvIne kuMbhakarNe jyAM kahyuM tyAM khaDakhaDATa hAsyathI sumAlIno khaMDa bharAI gayo. traNeya pautrone potAnI paDakhe besADI, traNeyanAM sonerI julkAM para hAtha pheravatAM vRddha sumAlIe gaMbhIra dhvanie kahyuM. 'beTAo! vidyAsiddhi prApta karavI eTale ramata ramavAnI vAta nathI, hoM! vidyAsiddhi mATe to dRDha manobaLa joIe, khUba dhairya joIe. eno e artha nathI ke tamArAmAM dRDha manobaLa ane dhairya nathI; mane tamArAmAM pUrNa vizvAsa che, chatAM tamAre e vAta to khyAlamAM ja rAkhavAnI ke vidyAo jyAre tamane siddha thavAnI taiyArImAM haze tyAre tamArI kaparI kasoTIo thaze. tamArAM lokhaMDI cittane paNa vicalita pharI nAMkhanArA upadravo thaze. tamArA pahADI dehane paNa dhrujAvI nAMkhanArAM dRzyo tamArI samakSa rajU thaze, emAM jyAre tame lezamAtra paNa caMcaLa nAMhe bano ane maMtrajApamAM meruvat nizcala rahezo tyAre vidyAo tamArA gaLAmAM varamALA Aropaze.' zvAsa bharAI jatAM sumAlI aTakyA. gaLuM khoMkhArI, jhINI AMkhone khesathI lUchI nAMkhI, traNeya kumAronI mukhamudrAne nihALI punaH vAta AgaLa calAvI. 'mArA priya putro! mAruM aMtaHkaraNa sAkSI pUre che ke tame jarUra vidyAo siddha karI zakazo, paraMtu bhagavAna zAMtinAthanA puNyanAmanuM smaraNa karIne pachI ahIMthI nIkaLajo. vaLI hA, eka vAta to bhUlI ja gayo. tamArI mAtAnI anujJA lIdhI tame?" 'hA bApujI, pahelAM tyAMthI rajA laIne ja pachI ahIM AvyA chIe,' nAnA bibhISaNe tarata ja javAba vALyo. 'bahu sarasa! mAtA-pitAnI aMtaHkaraNanI AziSa meLavanAra ja mahAna kAryo siddha karI zake che! jAo vahAlA putro! tamArA kAryane tame siddha karo, ema kahI vayovRddha sumAlIe traNeyane potAnA bAhupAzamAM laI, temanA mastake sneha-cuMbana karyAM. traNeya bhAIo pitAmaha pAsethI pitAjI pAse gayA. caraNomAM namaskAra karI, pitA ratnazravAnA paNa AzIrvAda meLavyA. AkhA rAjamahAlayamAM vAyuvege vAta prasarI gaI. snehIjanonAM ToLeToLAM traNeya rAjaputrone vidAya ApavA mATe ekaThAM thavA lAgyAM. nagarajano paNa priya kumAronA vidyAsiddhi mATenA prayANamAM zubhecchAo vyakta karavA rAjamArgo 52 UbharAvA lAgyAM. For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 32 jaina rAmAyaNa kekasIe traNeya putronAM tejasvI lalATamAM kumakumanAM tilaka karyo, hAthamAM zrIphaLa ApyAM. rAjamahAlayane dvAre vRddha sumAlI ane ratnazravA AzIrvAda ApavA UbhA hatA. traNeya kumArone snehacuMbanathI navaDAvI dIdhA. kumAroe paNa khUba namratAthI pUjyanAM caraNomAM potAnAM mastaka jhukAvyAM. dvAranI bahAra jyAM kumAro AvyA tyAM to nagarajanoe 'zAMtinAtha bhagavAnanI jaya!' nA avAjothI AkAzane gajavI dIdhuM. be ratho taiyAra UbhA hatA. eka rathamAM dazamukha ArUDha thayo. bIjA rathamAM kuMbhakarNa ane bibhISaNa, banne bhAIo ArUDha thayA. pAtALalaMkAnA rAjamArgo parathI suzobhita ratho pasAra thavA lAgyA. koI UMcA hAtha karIne, koI akSata uchALIne, koi jayadhvani karIne kumArone vidAya ApavA lAgyA. kumAra paNa mastaka namAvIne, be hAtha joDIne javAba ApavA lAgyA. nagara choDIne ratho araNyamArge doDavA lAgyA. vRddha sumAlI ane ratnazravA punaH laMkAnA svarAjyanI madhura kalpanAmAM mahAlI rahyA. jotajotAmAM to ratho bhImAraNyanI sarahade AvI pahoMcyA. traNeya bhAIo rathamAMthI UtarI gayA. sArathie ratha pAchA vALyA. iSTadevanuM ekAgracitte smaraNa karI, traNeyae aTavImAM praveza karyo. AgaLa dazamukha, vacce bibhISaNa ane pAchaLa pahADakAya kuMbhakarNa! cAre kora dRSTipAta karatA, suyogya sthAnane zodhatA, madhya aTavAmAM AvI pahoMcyA. tyAM to eka jADo ajagara kuMbhakarNanA paga AgaLa thaIne pasAra thayo. kuMbhaka to pUchaDuM pakaDIne uchALyo! tyAM vaLI kesarI siMhanI garjanA saMbhaLAI, kuMbhakarNa sAmI siMha garjanA karI! "alyA kuMbhakarNa! jApamAM beThA pachI joje, AvI garjanA karato!" dazamukhe hasatAM hasatAM kahyuM. moTAbhAI! e to tyAMya sIdhA nahi bese!' bibhISaNe tIrachI najare kuMbhakarNa sAme jotAM kahyuM, tyAM to kuMbhakarNano polAdI paMjo bibhISaNanI pITha para dhaNadhaNI UThayo! "o bApa re... karato bibhISaNa kuMbhakarNanA pagamAM pesI gayo ane paga For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vidyAsiddhi mATe bhImAraNyamAM 33 karyA pahoLA! kuMbhakarNa dhabAMga karato paDyo nIce! dazamukha banne bhAIonI nirdoSa ramata joI khaDakhaDa hasI paDyo. 'cAlo have jApasthaLanI tapAsa karo.' traNeya kumAroe jagA zodhavA mAMDI. lIlAMchama vRkSonI ghaTAmAM jApasthaLa rAkhavAno nirNaya thayo. kramazaH traNeya bhAIo goThavAI gayA. zveta vastro paherI temaNe padmAsana lagAvyAM. hAthamAM lIdhI japamALA, nAsikAnA agrabhAge daSTine sthApita karI ane prabaLa praNidhAna karI 'aSTAkSarI' vidyAno jApa zaru karyo. rAtrinI zarUAta to kyAranI thaI cUkI hatI. jaMgalI pazuonI ciciyArIothI araNyanI dharatI dhaNadhaNI rahelI hatI. traNeya rAjakumAro vidyAsiddhinA daDha saMkalpathI, tIvra icchApUrvaka aSTAkSarI maMtranA jApamAM tallIna banelA hatA. rAtrinA be prahara vItyA, tyAM to traNeya bhAIone vidyA siddha thaI. tarata ja 'SoDazAkSarI' maMtrano jApa zarU karavAmAM Avyo. A jApanuM pramANa dasa karoDa hajAranuM hatuM. khUba ja nizcaLatAthI ane svasthatAthI jApanuM kArya AgaLa dhapAvyuM. dRDhanizcayI ane devagurunI kRpAne pAtra banelA AtmAo kaI siddhi hAMsala nathI karatA? mokSamArganI sAdhanAmAM paNa A be ja zarato Avazyaka hoya che. doSono kSaya karI nAMkhavA kRtanizcayI banelo AtmA deva ane gurunI kRpA dvArA alpa kALamAM kAryasiddhi karI zake che. paraMtu kaparI kasoTImAMthI pasAra thayA vinA prAyaH mahAsiddhio prApta thaI zakatI nathI! traNeya rAjaputrono kasoTIkALa AvI lAgyo. jaMbudrIpano rAjA anArdata nAmano deva, potAnA aMtaHpuranI devAMganAo sAthe AnaMda-pramoda mATe UtarI paDayo. devakumAro jevA nayanaramya traNeya rAjakumArone dhyAnamagna dazAmAM teNe joyA. tenA cittamAM kutUhala jAgyuM. dhyAnastha kumAronA manobaLane cakAsI jovAno manoratha thayo. tarata ja potAnI aMganAone Adeza karyo: 'A dhyAnanA DhIMgalA joyA?' traNeya kumAro sAme AMgaLI cIMdhI anArdate potAnI strIonuM te tarapha dhyAna doryuM. For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa hA! kevA mahAtapasvI jevA traNeya juvAno lAge che!" AzcaryabharI AMkhe ekITase traNeya kamAro sAme jotI devAMganAo bolI. are ghelI thAo mA. temanA dhyAnanI parIkSA karavAnI che, mATe tamArI sarva kaLAo ajamAvI juo.' oho! bhalabhalA devone paNa pANI pANI karI nAMkhanArI ame, amArI AgaLa A nAnakaDA manuSyo zI visAtamAM che? hamaNAM ja emanA dhyAnanI. rAkha eka phUMkamAM uDADI daIe chIe! devAMganAonuM maMDaLa rAjakumAronI AgaLa AvyuM. rAvaNa, kuMbhakarNa ane bibhISaNanAM asAdhAraNa ane atyuttama saundarya nihALIne devAMganAo tyAM ja stabdha banI gaI! zuM karavA AvI hatI ane zuM thaI gayuM? kumArone calAyamAna karavAne badale devAMganAo ja khuda vikAravaza banI gaI! nirvikAra, nizcala ane maunI kumArone joI sahaja AkarSaNathI premavaza thaI gayelI devIoe kahyuM. "are... are... bhagataDAMo! AMkho to kholo. A amArI sAme juo, tamArA puruSArthathI ame devAMganAo tamane vaza thaI gaI chIe. have AnAthI vadhIne kaI siddhi tamAre hAtha karavI che?' mIThAM ThapakAbharyA vacanothI jaMgalanA pazuono ghoMghATa ocho thayo paNa rAjakumAronA hRdaya sudhI e vacano pahoMcI zakyAM nahi, pachI mukha para to asara dekhAya ja kyAMthI? devIoe pheravIne bIjo pAso nAMkhyo. A ghora kleza ane kaSTa zA mATe sahana karo cho? zA mATe tamArAM gulAbI saundaryane veDaphI nAMkho cho? e vidyAothI tame zuM karazo? ame devIo tamArAM caraNa cUmavAne adhIra banI chIe. Avo amArA hRdayanuM haraNa karanArA pyArA kumAro!traNeya lokanA ramya pradezomAM ApaNe jaIe, manamAnyA bhogavilAsa karIe, devendrane paNa IrSA Upaje tevAM sukhomAM mahAlIe." vyartha! devIonI badhI vinavaNI havAmAM UDI gaI! pASANanI pratimA bole to A rAjakumAro bole! devAMganAonI vihvaLatA khUba vadhI gaI. chevaTe temane mana vALIne rahevuM paDyuM. tALI eka hAthe na paDe. devAMganAoe hAtha khaMkherI nAMkhyA tyAre anAdatadeva pote AgaLa Avyo. "are, ajJAna bALako! A kaSTamaya kriyA tame zA mATe AraMbhI che? mane For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 vidyAsiddhi mATe bhImAraNyamAM lAge che ke kAI dhUte tamArAM mota mATe A pAkhaMDa tamane zIkhavyuM che. tamAre vaLI A vayamAM kaSTa sahevAnAM hoya? jAo, jAo, ghara bhegA thaI jAo. hA, tamAre kaMI joItuM hoya to mAMgo. tamAruM icchita varadAna huM pUrNa karuM. paNa mane tamArA A badhA DhoMgadhatUrA pasaMda nathI.' anAita samajato haze ke A koI mAmUlI bALako haze, potAno sattAvAhI sUra sAMbhaLIne UbhA thaI jaze! paNa rAjakumAronI mukhamudrAmAM to jarAya pheraphAra dekhAyo nahi . tyAre anArdatadeva dhUMdhavAyo. paga pachADato, trADa pADato, te bolyo : 'A huM deva pratyakSa prasanna thayo chuM. chatAM tame tamAruM dhyAnanuM pUMchaDuM choDatA nathI ane koI bIjAne icchI rahyA cho? hamaNAM tamArI khabara lauM chuM!' tarata ja AMkhone izAre potAnA sevaka devone bolAvyA. AMgaLIno kaMIka izAro karyo ane sevako 'hA jI!' kahIne cAlyA gayA. alpakALamAM to bhayAnaka rUpone dhAraNa karI sevaka devoe bhayaMkara garjanAo karavA mAMDI. parvatonAM AkhAMne AkhAM zikharone upADI lAvIne kumAronI samakSa dhaDaDaDa dhaDaDaDa pachADavA mAMDyA! keTalAka devoe to vikarALa sarponAM rUpa karyAM ane caMdananA vRkSane vIMTaLAI vaLe tema traNeyanA zarIre bharaDA levA mAMDyA! chatAM kumAro to merunI jema nizcala rahyA. devoe siMhanuM rUpa dhAraNa karyuM ane kumAronI sAme vikarALa DAcuM phADIne ghurakiyAM karavA mAMDyA. to paNa kumAronuM ruMvAMDuM ya pharakyuM nahi. devoe bhISaNa varUonAM rUpa dhAraNa karyAM. kumAronA koLiyA karI javA doDI AvyA. paNa kumAronI AMkhonuM popacuM ya UMcuM thayuM nahi. pachI to ziyALa, bilADA, uMdaraDA, vIMchI vagere anekAneka thai zake teTalAM bihAmaNAM rUpa karavA mAMDyAM. kumAronA dhyAnane toDI nAMkhavA mATe khUba dhamapachADA karyA. traNeya bhAIo to maMtradevatAnA sAMnidhyamAM evA sthira thai gayA hatA ke bAhya duniyAmAM zuM thaI rahyuM che te temanI kalpanAmAM paNa nahotuM. eka dunyavI siddhi mATe paNa manuSya keTaluM manobaLa keLave che? tyAre jene pAralaukika mokSasiddhi karavI che teNe kaI kakSAnuM manobaLa keLavavuM joIe? saheja ApattimAM-kaSTamAM je rodaNAM rue te ihalaukika ke pAralaukika siddhi prApta karI zakato ja nathI. kaSTa sahana karavAthI siddhi prApta thAya. For Private And Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36 , jaina rAmAyaNa anArdate have maryAdA vaTAvI. kasoTI karatAM karatAM have potAnA svamAnane sAcavavAno prazna AvI lAgyo; ane svamAna sAcavavAnI pAchaLa to manuSya karyuM manasvI pagaluM bharatAM acakAya che? teNe kekasI, ratnazravA ane candranakhAnAM rUpo banAvyAM, traNeyane muzkeTATa bAMdhyAM, ane A kumAronI AgaLa pachADyAM. mAyAvI ratnazravA... kekasI vageree karuNa svare AkaMda zarU karyuM. AMkhomAMthI codhAra AMsuo vahevA mAMDyAM... ane dIna mukhe rotAM kahevA lAgyAM : "Ubho thA, Ubho thA beTA dazamukha! zikArIo jema pazuone pakaDe tema A duSToe amane pakaDavAM che ane tuM joI rahyo che? tuM amAro parama bhakta thaIne Ama jaDa jevo thaIne zuM besI rahyo che? tArA haiyAmAMthI bhakti to nAza pAmI gaI, paNa dayAno jharo ya sukAI gayo? tAruM parAkrama kyAM saMtAI gayuM? tAro jusso kyAM bhAgI gayo? moTI moTI zekhI mArato hato. te badhuM tAra DahApaNa kyAM khovAI gayuM?' alyA kuMbhakarNa? zuM tuM ya amArAM vacano sAMbhaLato nathI? zuM Ama AMkho bIDIne besI rahyo che? mAtelA pADA jevo thaIne Ama kema atyAre gaLiyA baLada jevo lAge che? kaMI nahi, tuM na sAMbhaLe to bhale, paNa A amAro lADako bibhISaNa to jarUra amane... o bApa re! A marI gayAM ame... bacAva beTA, A mAra sahana thato nathI. marI gayAM... re.' mAyAvI mAtA-pitA ane bahene cIsAcIsa pADavA mAMDI. paraMtu nathI to dazamukhanuM haiyuM pIgaLatuM, nathI to kuMbhakarNa AMkho kholato ke nathI to bibhISaNa bharamAto! traNeya kumAro samAdhimAMthI jarAya skUlanA pAmatA nathI tyAre anAIte pAzavI mAyA karavA mAMDI. vikarALa talavArathI karapINa rIte mAtA-pitA ane bahenanAM mastako kumAronI samakSa kApI nAkhyAM. lohInA phuvArA UDyA. dharatI lohIthI taraboLa thaI gaI. chatAM kumAronAM dhyAnano bhaMga thayo nahi tyAre navI mAyA racI. dazamukhanI AgaLa kuMbhakarNa ane bibhISaNanAM dhaDa parathI DokAM uDAvI dIdhAM paNa paramArthano jJAtA rAvaNa ema bharamAI jAya kharo? e to jApamAM AgaLa dhapya ja gayo. bibhISaNa ane kuMbhakarNanI AgaLa mAyAvI deve rAvaNanuM nirdaya rIte khUna karI nAMkhyuM. tyAM kuMbhakarNanI ane bibhISaNanI bhrakuTI UMcI caDhI! dAMta pisAyA, hoTha phaphaDI UThyAM. For Private And Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 37 vidyAsiddhi mATe bhImAraNyamAM vaDIla bhAI pratyenA daDha anurAge temane samAdhimAMthI kaMIka vicalita karI nAkhyA; nahi ke teo satvahIna hatA! anurAge e bhulAvI dIdhuM ke A badhuM to banAvaTI che, mAyAnA khela che! pAramArthika jJAne rAvaNanI nizcalatAne aDaga rAkhI. tyAM to AkAzamAM divyadhvani gAjI UThyo : zAbAza! zAbAza! sarasa! sarasa!" anAIta ane enA sevaka devo to acaMbo pAmI gayA. dUra jaIne UbhA rahyA. AkAzamAM prakAza patharAI gayo. "he parAkramI dazamukha! ame tArI sevikAo chIe." ema kahetI kramaza: eka hajAra vidyAdevIo pragaTa thaI. prabaLa sattvazALI mahAna dazamukhane alpa divasomAM ja vidyAo siddha thaI. prajJapti, rohiNI, gaurI, gAndhArI, AkAzagAminI, kAmadAyinI, kAmagAminI, aNimA, ladhimA, akSobhyA, manaHstaMbhanakAriNI, suvidhAnA, taporUpA, dahanA, vipuladArI, zubhaprada, rajorUpA, dinarAtrikAriNI, vajodarI, samAkRSTi, adarzaNI, amarAmarA, analastaMbhanI, toyastaMbhanI, giridAraNI, avalokanI, vani, dhorA, dhIrA, bhujaMginI, yogezvarI, caMDA vagere eka hajAra vidyAo svecchAthI dizamukhane vara. jyAre kuMbhakarNane saMvRddhi, jaibhiNI, sarvahAriNI, vyomagAminI ane indrANI nAmanI mahAvidyAo siddha thaI. siddhArthI, zatrudamanI, nirvAghAtA ane AkAzagAminI A cAra mahAvidyAo bibhISaNane siddha thaI. traNeya bhAIonA harSanI koI avadhi na rahI. pelo anAdatadeva to sAva zaramiMdo banI gayo. potAnA aparAdhonI zikSA maLaze, tenI kalpanAthI paNa te dhrujI UThyo. rAvaNanA aparAdhamAMthI zI rIte mukti meLavavI eno upAya vicAravA lAgyo. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5. dazamukhanA lagna parAkramI! kSamA karo, be hAtha joDI mastaka namAvI anAItadeve kSamA yAcI. emAM kSamA zAnI mAgavAnI? tame to upakArI banyA!' rAvaNe kahyuM. eka to tamane yamadUta jevI pIDAo ApI ane upakAra?" hAsto?" "te kevI rIte?' 'tame ATalA upadravo na karyA hota to ATalI tvarAthI vidyAo siddha ja na thAta! kaho, upakAra kharo ke nahi?" rAvaNa ane anArdata hasI paDyA. mahAna puruSonAM haiyAM udAra hoya che. gunegAra jyAM potAnA gunAno ekarAra karato Ave che tyAM ja mahAna puruSa gunegAranA gunA mApha karI de che. gunAne gaLI jAya che. emanA hRdayamAM pachI enA pratye UMDe UMDe paNa tiraskAra raheto nathI. pharIthI pelo gunegAra navo guno kare tyAre tenA jUnA gunA yAda karAvavAnI bAliza ceSTA te kare nahi. mahApuruSo jUnAM purANo kholIne vAraMvAra gunegArano tiraskAra na kare ane AvA mahApuruSo pratye, pachI pelo gunegAra kevo dAsAnudAsa banIne rahe! mahApuruSa banavAnI A zarata svIkAryuM ja chUTako, ke bIjAnA gunA tamArA magajamAMthI bhUMsI nAMkhavAnA, ke enA lisoTA paNa na varatAya! rAvaNane A zarata sahaja rIte ja varelI hatI. pariNAma e AvyuM ke pelo aparAdhI deva rAvaNano gulAma banI gayo! tenuM hRdaya rAvaNanI kheladilI para ovArI gayuM. rAvaNanI... udAra rAvaNanI... parAkramI rAvaNanI huM sevA zI rIte karuM? evI sevA karuM ke rAvaNanI smRtimAMthI huM kyAreya na bhUMsAu!" anAItadevane tatkSaNa eka vicAra spharyo. 'parAkramInI vidyAsiddhinI A bhUmine svargano eka namUno banAvI dauM!' sevAnA A vicAre devatA thanaganI UThyo. potAnA divya baLathI tarata ja bhImAraNyane eka navalI nagarImAM pheravI nAMkhyuM!' For Private And Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dazamukhanAM lagna nagaranuM nAma pADyuM svayaMprabha. nagaranA madhyamAM eka AlizAna mahela Ubho karI dIdho. traNeya rAjakumArone sonAnAM sihAsana para besADI, anArdatadeve devAMganAonA samUha sAthe adbhuta bhaktinRtya karyuM. rAvaNane praNAma karIne, deve javAnI rajA mAMgI. jatAM jatAM teNe rAvaNane "candrahAsa' khaganI sAdhanA karI levAnI salAha ApI dIdhI. digaMtaparyata rAkSasavaMzano vijayadhvaja pharakAvI devAnI kAmanAe rAvaNane punaH sAdhanA mATe utsAhita karI dIdho. upavAsa sAthe japa-dhyAnano ekAMtamAM prAraMbha karI dIdho. eka... be... traNa ema cha divasanA upavAsa thayA. - chaThThA divase AkAzamAM eka jhaLahaLato prakAzapuMja patharAyo. tarata ja divya khaga dhyAnastha rAvaNanI samakSa pragaTa thayuM. candrahAsa khaganI siddhi thatAM rAvaNe dhyAna samApta karyuM. AMkho kholI jue che to eka bAju vayovRddha suzAlI maraka maraka hasatA, AzIrvAda ApatA, UbhA hatA! eka bAju pitA ratnazravA parAkramI putrane animeSa dRSTie jotA UbhA hatA. bIjI bAju mAtA kaikasI dAsIothI vIMTaLAyelI, putrane AliMgana ApavA utsuka thayelI, UbhI hatI! rAvaNe UbhA thaI vaDIlonAM caraNomAM mastaka jhukAvyuM, AzIrvAda jhIlyA. svajano ane parijanothI nUtana svayaMprabhanagara bharAI gayuM hatuM. traNa suzobhita divya ratho mahelane dvAre AvIne UbhA rahyA. ekamAM dazamukha rAvaNa, bIjAmAM pracaMDa kuMbhakarNa ane trIjAmAM prazAMta bibhISaNa ArUDha thayA. vAjiMtronA gaganavyApI sUro zarU thayA. strIonAM maMgalagIto gavAvA lAgyAM. AkhA nagaramAM traNeya rAjaputronAM darzana karavA vidyAdhara strI-puruSo karoDonI saMkhyAmAM UbharAyAM! dhanya mAtA! dhanya pitA dhanya kumAro! mahAna parAkramI! gajaba hairya! For Private And Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa 40 mukhe murkha kumAronI guNastuti gavAvA lAgI. sumAlI ane ratnazravAnAM hradayamAM harSanAM mojAM UchaLavA lAgyAM. teone have laMkAnuM svarAjya hAthaveMtamAM lAgyuM! traNeya kumArone jotAM zera zera lohI UchaLavA lAgyuM. divasa Athamyo. traNeya kumAro kaikasInI AsapAsa vIMTaLAI vaLyA. tyAM to kaikasInI mukhamudrA gaMbhIra banI. nAnA bibhISaNanA mastake hAtha pheravatI kaikasI bolI : beTAo! have huM jagatamAM zreSTha mAtA banIza. duzmanone tamArA hAthe raNamAM roLAyelA jouM chuM... ne mArI chAtI gajagaja phUle che.' 'mA! have tArA putronAM parAkramo tuM joyA ja kare. alpakALamAM ja tArI kAmanA pUrNa karIne ame rahIzuM.' dazamukhe kaikasIno hAtha potAnA hAthamAM letAM kahyuM, 'mane so TakA vizvAsa che beTA! jAo have sUI jAo... moDuM thaI gayuM che. zAMtinAtha bhagavAna tamAruM rakSaNa karo!' traNeya bhAIo potapotAnA zayanakhaMDamAM pahoMcI gayA; ane bhAvinA bhavya manorathamAM parovAI gayA. svayaMprabhanagaranI zerIe zerIe... bajAre bajAre ... cotare cotare kumArAnI kIrtikanyA ramaNe caDhI. nAnA bALakathI mAMDIne vayovRddhaparyaMta darekanA mukhe kumAronA parAkramanI prazaMsA thavA lAgI. Akho divasa gIta-gAna ane mahotsavamAM mahAlI svayaMprabhanagara nidrAvaza thaI gayuM. eka mAtra kaikasIne nidrA vaza na karI zakI. kumAronA potAnA pAsethI gayA pachI kaiphasIe potAnA zayanakhaMDamAM dIvA jhAMkhA karI dIdhA ane palaMga para paDI. UMghavA mATe pAsAM badalavA mAMDyAM paNa te UMghI na zakI. putronI cintAmAM te UMDI UtaratI gaI. traNeya putrone yauvanane AMgaNe AvIne UbhelA teNe joyA. tenA cittamAM te kumArone yogya kanyAonI zodha bAbata moTI gaDamathala UbhI thai hatI. palaMgamAM paDI paDI te ghaNA vidyAdhara rAjAonA mahelomAM laTAra mArI AvI. eka pachI eka seMkaDo vidyAdhara kanyAo tenI AMkha AgaLathI pasAra thaI gaI, paNa kumAronAM rUpa, kuLa ane parAkramanA mApakayaMtrathI mApatAM koInA para pasaMdagI na UtarI te na ja UtarI! For Private And Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dazamukhanAM lagna 41 kaikI UbhI thaI. vastro barAbara ThIkaThAka karI lIdhAM. dIvAone punaH tejasvI karyA. rAtrinI nIrava zAMtino bhaMga na thAya te rIte dhIme pagale te zayanakhaMDamAMthI bahAra nIkaLI. eka pachI eka sohAmaNA khaMDo vaTAvI, te eka ati ramaNIya zayanakhaMDanI pAse AvI pahoMcI. zayanakhaMDane dvAre UbhelA cokIdArone AMgaLIne izAre bAjue khaseDI dIdhA. cokIdArAe mastaka namAvI mahArANIne praNAma karyA. kaikasIe zayanakhaMDamAM praveza karI hAro baMdha karI dIdhAM. dvArono khaDakhaDATa thatAM tarata ja ratnavA palaMgamAM beThA thaI gayA. koNa?' 'e to huM chuM.' kahetI saikasI ratnazravAnA palaMga najIka pahoMcI, pAsenA dIvAnI jyotine moTI karI. 'kema atyAre?' 'kahuM chuM' bAjumAM paDelA bhadrAsana para besatAM kaikasIe kahyuM. kSaNa vAra thAka khAIne, kasIe vAtano prAraMbha karyo. 'prANanAtha! kumAro mahAna vidyA siddha karI AvI gayA! nirvighne mahAna kArya thai gayuM.' 'hA, devI, kumAronuM parAkrama to devone paNa irSyA upajAve tevuM che.!' 'nagaramAM core ne cauTe kumAronI ja prazaMsA thaI rahI che.' 'sAcI vAta che, parAkramIo ja pRthvI para pUjAya che.' 'huM to putrone jouM chuM ne zera zera...' 'lohI vadhe che kharuM ne?' hasatAM hasatAM ratnazravAe vAkya pUruM karyuM. 'have mAruM svapna siddha thaze.' 'kayuM svapna ?' 'laMkAnA svarAjyanI prAptinuM.' 'kharekhara priye! have to duzmanonAM mAthAM para kALanagArAM vAgI rahyAM che.' saheja moTA avAje rAzravAe kahyuM. paNa putronAM lagnanAM nagArAM kyAre vagADavAnAM che?' 'oho! e to vicAra ja nathI karyo!' For Private And Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 42 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e mATe to atyAre ahIM AvI chuM.' 'ThIka, kaMI vicAra karyo kharo?' 'ghaNo vicAra karyo, vicAramAM ne vicAramAM to UMgha paNa UDI gaI che. mArI!' jaina rAmAyaNa 'koInA para pasaMdagI UtarI?' 'nA re nA. mArA parAkramI putrone yogya mane to koI kanyA dekhAtI nathI.' 'to pachI?' 'lyo, amAre ja ekalAe vicAravAnuM?' kRtrima ropa batAvatI kaikasI bolI. 'to kanyAo zodhavAnuM kAma paNa mAre karavAnuM?' majAka uDAvatA ratnathavAe kahyuM. 'hAsto!' baMne jaNAM hasI paDyAM. 'prANapriye! tuM ane huM bahu ciMtA karIe te vyartha che.' kaMika gUDha rahasya kahevAnI bhUmikA karatAM ratnadmavAe kahyuM. 'paNa zuM? ciMtA tamane nathI choDatI ema ne' hA e ja che!' 'kema vAra? putrone mATe mAtApitAe ciMtA na karavI joie? 'karavI joIe, paNa maryAdita karavI joIe. UMgha UDI jAya tevI ciMtA na karavI joIe.' 'mane kaMI samajAyuM nahi!' 'e ja ke tuM ane huM ciMtA karIe te sahaja che. paraMtu puNyazALI AtmAonI ciMtA temanuM puNya ja karatuM hoya che. tArA putro prabaLa puNyazALI che, temanI ciMtA temanuM puNya karI ja rahyuM haze. joje ne, alpakALamAM ja temanuM puNya temane mATe sugya kanyAo kheMcI lAvaze!' 'vAta to sAcI che paNa.... For Private And Personal Use Only 'tame tamAre bhagavAna zAMtinAthanuM dhyAna dharatAM sUI jAo. ciMtADAkaNa bhAgI samajo!'
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dazamukhanAM lagna 43 ratnathavAnI pUNya-pApa paranI zraddhAnAM vacanothI kekasInuM mana haLavuM thaI ja gayuM hatuM. putranA mahAna puNya tarapha dRSTi jatAM ja tenA haiyAmAM AnaMdanI lAgaNI vyApI gaI hatI. prasannavadane kakasIe patinAM vacanone svIkArI lIdhAM. manuSya sukha.. sukha jhaMkhyA kare che, paNa te bicAro evI bhramaNAmAM aTavAI gayo che ke sukhanI AchI rekhA paNa joI zakato nathI. "zraddhAvAna labhate sukham" sukha mATe zraddhA joIe che. puNya-pApanA siddhAMto paranI zraddhA sukhane lAvI Ape che. puNya-pApa paranI zraddhAvALo AtmA bIjAne sukhano mArga cIMdhI zake che. Aje manuSyasRSTi du:khanA dAvAnaLamAM saLagI rahI che. tenuM A eka ja kAraNa che ke manuSya puNya-pApanA siddhAMto paranI zraddhAnuM vIsarI gayo che. duHkhI bane che tyAre bIjAno doSa jue che! sukhI bane che tyAre potAnI hoziyArI mAne che! pariNAma e Ave che ke duHkhI avasthAmAM bIjA pratye tiraskAra, dveSa ane arucinI duniyA sarje che. sukhI avasthAmAM abhimAna, ahaMkAra ane vyasanonI duniyAmAM rAce che. baMne avasthAomAM manuSya vAstavika sukha-zAMtine pAmI zakto nathI. puNya-pApanI zraddhAvALa ja sAcuM manaHsvAthya pAmI zake che. dazamukhanA puNyabaLe vaitADhaya parvata paranA "surasaMgIta' nagarane DhaMDhALyuM. surasaMgItanagarano vidyAdhararAjA mayarAja ciMtAnA sAgaramAM DULyo hato. mayarAjanI rANI hemavatI. hemavatInI putrI maMdodarI, maMdodarI eTale guNonI mUrti ane saundaryanI mUrti. maMdodarInA aMgeaMge yauvananA aMkuro phUTyA. tenuM yavana phATaphATa thavA lAgyuM vaitAdyanI uttarazreNI ane dakSiNazreNInAM agragaNya nagaromAM mayarAje maMdodarIne anurUpa varanI zodha karAvI, paNa koI vidyAdharakumAra maMdodarIne anurUpa na maLyo tyAre mayarAja ane hemavatInI ciMtA niravadhi banI. mayarAjano viSAdamagna cahero joI maMtrIzvare pUchayuM : mahArAja! keTalAka divasathI ApanA mukha para AnaMdaullAsa dekhAto nathI.' sAcI vAta che maMtrIzvara!" kaI vAta-vastunI ciMtA Apane pIDI rahI che, te kahI zakAya ema hoya to. For Private And Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 44 jaina rAmAyaNa maMtrIzvara! tamArAthI zuM chupAvavAnuM hoya? putrI maMdodarIno vicAra mane akaLAvI rahyo che. sArA ya vaitADhya para maMdodarIne anurUpa bhartA mane dekhAto nathI." maMtrInI sAme jatAM mayarAje kahyuM. rAjAnI vAta sAMbhaLI maMtrInA mukha para ciMtA ke vyathA na patharAI, balake AnaMda ane ullAsa UchaLyo. mahArAja! bhalene vaitADhayagiri para koI yogya rAjakumAra na rahyo! pRthvI bahuratnothI bharelI che.' tamArA khyAlamAM che kaI?' "jI hA!' ' koNa?' ratnathavAno putra. sumAlIno patra dazamukha." ema?' "hA jI. teNe eka hajAra vidyAo siddha karI che. agaNita vidyAdharo ane devo tenA parAkrama para ApharIna banyA che. maMdodarI mATe dazamukha ja suyogya bhartA mane lAge che." vRddha maMtrIzvaranI vAta sAMbhaLI mayarAja ciMtAnA sAgaranI bahAra nIkaLyo. tenA mukha para harSanI rekhAo aMkita thai. "to pachI svayaMprabhanagare javAnI taiyArI karo. huM mahArANIno abhiprAya jANI lauM.' jevI mahArAjanI AjJA' kahI maMtrIzvara prayANanI taiyArI mATe UpaDI gayA. rAjA jhaDapabhera aMtaHpura tarapha doDayA. jhaDapathI mayarAjAne AvatA joI hemavatI paNa tvarAthI sAme gaI. kema? utAvaLA utAvaLA zA mATe?" harSa-viSAdanI mizra lAgaNIone anubhavatI hemavatIe pRcchA karI. mahAdevI! maMdodarIne yogya kumAra maLI gayo!' ema? koNa?' sumAlIno parAkramI pautra dazamukha. eka hajAra vidyAo siddha karanAra, vidyAdharonI duniyAmAM herata pamADanAra, te rAjaputranI kIrti comera prasarI rahI che.' For Private And Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dazamukhanAM lagna 'bahu sarasa! mArI maMdodarI bhAgyazALI to kharI!" harSathI dhabakatA haiye hamavatI bolI. to have svayaMprabhanagare javAnI taiyArI karo... mahAmaMtrIne mokalIne nakkI karuM chuM. kayAM gaI maMdodarI?" aMtaHpuramAM daSTi nAMkhatAM mayarAje pUchayuM. maMdodarI to kyAranIya bAraNAnI othe mAtApitAno vArtAlApa sAMbhaLI rahI hatI. bhAvijIvananAM mIThAM svapnomAM te mahAlI rahI hatI. jyAM mayarAje hAka mArI tyAM tarata ja ajANI thaIne pitAnI samakSa AvI. 'jA, tArI mAtAne tane eka vAta kahevI che." mAtA-putrIne mUkI mayarAja hasatA hasatA tyAMthI nIkaLI gayA. hemavatIe pUrNa premathI maMdodarIne potAnA utsaMgamAM laI kahyuM. beTA! have taiyArI karavAnI che.' zAnI bA?' jANe kaMI jANatI nathI tema ThAvake moMe maMdodarIe kahyuM. 'sAsare javAnI!" maMdodarInuM mukha lajjAthI lAla thaI gayuM. te kaMI ja bolI zakI nahi. samAlInA pautra dazamukha sAthe tAro vivAha thAya to kema? putrInI anumati che ke nahi, te jANI levA, hemavatIe pUchayuM. mA! emAM mane zuM pUchavAnuM? tane ane mArA pitAjIne je yogya lAge te ja karavAnuM. tame banne je karazo te mArA hita mATe ja karazo.' mahAmaMtrIe khAsa khAsa rAjapuruSane laIne svayaMprabhanagara tarapha prayANa karyuM. alpakALamAM nagarane dvAre AvI pahoMcyA. gaganagAmI vidyAdharone pahoMcatAM keTalI vAra lAge ! anAtideve bhaktibhAvathI racelA bhavya nagarane nihALatA rAjapuruSo sumAlInI rAjaDelIe AvI pahoMcyA. dvArapAle jaI, sumAlIne samAcAra ApyA. mahArAjA! surasaMgItanagaranA mahAmaMtrI aMdara AvavAnI anujJA mAMge che." khuzIthI AvavA do aMdara.' mayarAjanA mahAmaMtrI rAjapuruSonA maMDaLa sAthe sumAlInA khaMDamAM pravezyA. sumAlIe yogya svAgata karI temane yogya Asano ApyAM. For Private And Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa kaho, kema padhAravuM thayuM?" mamarAja AnaMdamAM che ne?' sumAlIe AgamananA prayojana sAthe mayarAjanI khabaraaMtara pUchI. vidyAdharanareza mayarAja sukhazAMtimAM che ane temaNe eka mAMgaNI karavA mokalyA che." maMtrIe spaSTa vAta karI. jarUra, kaho, zI mAMgaNI che? mArI banatI zakayatAe mAMgaNI pUrI karIza." 'amArA mahArAjane maMdodarI nAme putrI che, rUpe ane guNe pUrI. ApanA pratApI patra dazamukha sAthe lagna karAvavA mayarAja irache che." maMtrInI vAta sAMbhaLI sumAlIne AnaMda thayo. tarata ja ratnathavAne bolAvIne pUchI lIdhuM. sumAlIe mayarAjanI mAMgaNIne svIkArI. eka bAju dazamukhane yogya kanyA maLe che, jyAre bIjI bAju duzmanonA abhedya killArUpa vaitAgiri para eka mitrarAjya vadhe che! sAmAjika ane rAjakIya, baMne bhUmikAe A kArya sumAlIne suyogya lAgyuM. mayarAjanuM maMtrImaMDaLa surasaMgItanagare pahoMcyuM. jaIne mayarAja tathA hemavatIne zubha samAcAra ApyA. tarata rAjapurohitane bolAvI najIkamAM ja lagnanuM zubha muhurta kADhI ApavA mayarAje kahyuM. rAjapurohite paNa zubha divasa ane zubha samaya joI Apyo. lagnamahotsavanI taDAmAra taiyArIo cAlI. svayaMprabhanagare sumAlI tathA ratnathavAne paNa samAcAra pahoMcADI dIdhA. lagnano divasa najIka AvI pahoMcyo. maMdodarIne laI mayarAja bhavya ADaMbara sAthe svayaMprabhanagaranA udyAnamAM AvI pahoMcyA. mahemAno mATe divya mahAlayo nagarInI bahAra UbhA karI devAmAM AvyA hatA. AkhuMya svayaMprabhanagara rAkSasavaMzIya kalAkAroe alakApurInI harIphAI kare tevuM zaNagArI dIdhuM hatuM. jyAM vidyAdevIo ane devo sAMnidhyamAM hoya tyAM kaI vAtanI kamI hoI zake? maMgalamuhUrta, dezadezanA rAjezvaronI hAjarImAM parAkramI dazamukha rAvaNanuM maMdodarI sAthe lagna thaI gayuM. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ka . paNamano AraMbha karI maMdodarI sAthe bhoga-vilAsamAM dazamukha rAvaNanA divaso pasAra thavA lAgyA. kyAreka maMdodarIne laI AkAzamArge koI parvatanI kotaromAM pahoMcI jato to kyAreka koI ramaNIya bhUmipradeza para jaI pahoMcato. kyAreka koI gaganacuMbI girizikhara para ArohaNa karato, to kyAreka koI atiramya sarovaranI pALe premarasane lUMTato. kyAreka dazamukha ekalo ja koI aNadIkyA pradezanI mulAkAte pahoMcI jato ane kaMI ne kaMI navAjUnI karIne pAcho Avato! eka divasanI vAta che. dazamukha ekalo je AkAzamArge nIkaLI paDyo. UMce ne UMce... UMce ne... UMce... UDato ja gayo. meghara parvatanI Toce pahoMcyo. vAdaLo nIce ane dazamukha upara! jANe vAdaLaloka para vijaya na varyo hoya! dazamukhe parvatanI Toca parathI cArekora najara nAMkhI, tyAM tenI AMkho vikasvara banI gaI, tenA aMgeaMgamAM romAMca pragaTI gayA. uttara dizAnA sarovaranI vipula jalarAzimAM hajAro vidyAdhara kanyAo manamAnI jalakrIDA karI rahI hatI. dazamukha dhIme pagale e manmatha rAjya tarapha AgaLa vadhyo. sarovarane kinAre eka vaTa vRkSa hatuM. vaTa vRkSanI nIce AvI dazamukha Ubho rahyo. vidyAdhara kanyAnI dRSTi kheMcANI. daSTimAM dRSTi parovAI. vidyAdhara putrIo vikAravivaza banI gaI. dazamukhanuM asAdhAraNa saundarya vidyAdhara kanyAonA manorAjyanuM mAlika banI gayuM. cha hajAra kanyAo dazamukhane varavA utkaMThita banI. padmAvatI, azokalatA ane vidyu--bhA A kanyAmaMDaLanI agraNI hatI. sarovaranI bahAra nIkaLI, vastronuM paridhAna karI, e anaMgaparavaza paDelI kanyAo dazamukhanI sAme AvIne UbhI rahI. temane kaMI kahevuM hatuM paNa bolI zakatI na hatI. vikArano Aveza ja evo hoya che ke te zabdazaktine harI le che. 'he priya! tamArA prathamavAranAM ja darzane amArA para ajaba kAmaNa karyuM!' sarvazrI vidyAdharanI kanyA padmAvatIe sarva zabdazaktine ekaThI karI kahI nAkhyuM : 'priya! mArI paNa evI ja sthiti thaI che!' rAvaNa bolyo. mIna patharAyuM. For Private And Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 jaina rAmAyaNa zuM bolavuM te kanyAone jhaTa sUjhayuM nahi. tyAM azokalatAe hAma bhIDI! to have amAro svIkAra karo...' dazamukha to taiyAra ja hato. gAMdharvavidhithI tyAM ne tyAM teNe cha hajAra kanyAo sAthe pANigrahaNa karyuM. vidyAzaktithI tarata ja tyAM eka vizALa ane ramaNIya vimAnanuM dazamukhe sarjana karyuM. cha hajAra navoDhA patnInI sAthe vimAnamAM ArUDha thayo. paNa tyAM to vidyAdhara AlamamAM khaLabhaLATa macI gayo. khecara kanyAonA rakSaka vidyAdharo vidyAdhara samrATa amarasuMdaranI pAse pahoMcyA. hAMphaLAphAMphaLA thaI gayelA te vidyAdharoe samAcAra ApyA : prabhu! koI vidyAdharaputra tamArI vidyAdhara kanyAonI sAthe vivAha karI kanyAone upADI jAya che! juo, e jato dekhAya..." AkAzamArge jatAM vimAna sAme AMgaLI cIMdhI batAvyuM. amarasuMdara phUMphADA mArato Ubho thaI gayo. dazamukhanA dAMDiyA DUla karI nAkhavA, teNe doTa mUkI. pAchaLa amarasuMdaranA AjJAMkita vidyAdharI tathA mitra vidyAdharo paNa vividha hathiyAro laI AkAzamArge ubharAvA lAgyA. amarasuMdarane tvarAthI Avato joIne navoDhA strIoe dazamukhane kahyuM : 'svAmI utAvaLa kara... utAvaLa karo.' kema vAra?' beparavAIthI jema vimAna calAvato hato tema ja calAvatAM dazamukhe pUchuyuM.. paNa teNe joyuM to strInA mukha para bhaya ane glAninI rekhAo UpasI AvI hatI. "svAmI! A vidyAdhara samrATa amarasuMdara ApaNI pUMThe...' "are e to sAkSAt yama che, yama." bIjI strIe dazamukhanI bAjumAM khasatAM kahyuM. 'ekalo amarasuMdara ja bhalabhalA mahArathIone pUrA kare ema che." "are bahena, vaLI sAthe kanakabudha rAjA paNa lAge che, khalAsa... ApaNuM ane ApaNA svAmInuM.." svAbhAvika rIte ja strIo kAyara svabhAvanI hoya che. Apattiono sAmano karavA mATenuM manobaLa bahu ja ochI strIomAM raheluM hoya che. strIonI bhayAkuLa sthiti joI dazamukha hasyo. he priyAo! e tamAro amarasuMdara yama che ke huM eno yama che, e vAta tamane hamaNAM ja samajAze !" For Private And Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 48 parAkramano AraMbha bicArI strIo kyAM jANatI hatI ke temano bhartA eka hajAra vidyAzaktino svAmI che? temane kyAMthI khyAla hoya ke temano svAmI eka pracaMDa parAkramI vidyAdhara rAja kumAra che? tyAM to jotajotAmAM cArekorathI AkAza vidyAdharothI chalakAyuM. dhUMdhavAyelA vighAdhara vIra subhaToe dazamukhane khatama karI nAMkhavA zastronI satata jhaDI varasAvI. dazamukha kyAM gAMjyo jAya ema hatAM! kaLAbAja dazamukhe vimAnane cArekora evuM ghumAvyuM ke eka vimAna nahi paNa saMkaDo - hajAro vimAno dekhAvA lAgyAM ane zastronI sAme pratipakSI zastronI ramajhaTa bolAvA mAMDI! vidyAdhara subhaTonAM AvatAM zastrone adhavaccethI ja pratipakSI zastro vaDe dazamukha toDavA mAMDyo. bIjI bAju dazamukhe joyuM to strIonI vihvaLatA vadhI rahI hatI! bAkI ene mana to A yuddhanI ramatane jarA vadhu laMbAvavAnI icchA hatI, paNa have yuddhano aMta lAvavAno ja nirNaya karyo. zastrane choDI teNe astrane pakaDyuM. sarararara.. karatuM prasthApanA astra amarasuMdara vagere badhA vidyAdhara subhaTo para pahoMcyuM. prastApanA astra eTale pUchavAnuM ja zuM! jyAM e astra pahoMcyuM tyAM ja tenI asara patharAI gaI. vidyAdharonI AMkho gherAvA mAMDI... hAtha, paga zithila paDavA mAMDyA. hAthamAMthI zastro sarI paDavA lAgyAM. padmAvatI vagere navoDhA strIo to Azcarya sAthe AnaMdamAM garakAva thaI gaI. pota mahAparAkramI patine prApta karavA bhAgyazALI banI che, te vAtanI temane pUrNa pratIti thaI. tyAM to dazamukhe bIjA astrane choDyuM. naryA sApa ja sApa! kALA kALA... jADA jADA ane lAMbA lAMbA! phUMphADA mAratA sApo pahoMcyA vidyAdhara subhaTo pAse ane eka pachI eka TapoTapa vIMTaLAvA mAMDyA. jotajotAmAM to rAvaNanA nAgapAzamAM amarasuMdara vagere hajAro vidyAdharo baMdhAI gayA! jema Dhorane bAMdhIne kheMcI jAya tema rAvaNe vidyAdharone bAMdhIne have temane aMtima nyAya ApavAno vicAra karyo, tyAM pelI strIo AgaLa AvI. he svAmI, kRpA karo. A vidyAdharo eTale amArA koI pitA che, koI bhAI che, temane baMdhanathI mukta karI amane AnaMdita karo.' rAvaNI to udAra hRdayano hato. tene mana to gunegArane yogya zikSA thaI gaI hatI, strIone paNa potAnA parAkramano paraco batAvavAnuM kArya thaI gayuM For Private And Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir No jaina rAmAyaNa hatuM. dazamukhe strIonI vinaMtIne mAnya rAkhI. amarasuMdara vagere badhA ja vidyAdharone baMdhanamAMthI mukta karyA. vidyAdharonAM mukha plAna thaI gayAM. natamastaka aMjali joDI yuvAna dazamukhanI sAme UbhA rahyA. he vIra puruSa! kSamA karo. ame tamane oLakhI zakyA nahi. tamArA jevA ajeya puruSa amArA jamAI banyA, teno harSa karavAne badale ame tamArI sAme yuddhanuM pagaluM bharyuM.namratAbharyA vacanothI amarasuMdara vighAdhareze kahyuM. nA re nA. zAnuM ayogya pagaluM? tame je karyuM che te yogya ja karyuM che. tamArI anujJA vinA koI ajANyo puruSa tamArI patrIone upADI jAya ane tame hAtha joDI besI raho to te tamArA jevA parAkramI rAjezvaro mATe ayogya kahevAya!" rAvaNe yathArtha nyAya tolyo. vidyAdharone AnaMda thayo. ame Apane oLakhI zakyA nahi, kRpA karIne...' oho! mAtA kaikasIno huM putra chuM, sumAlI mArA dAdA thAya! zuM tame ja dazamukha?' ekIsAthe badhA vidyAdharo pUchI UThyA. pratyuttaramAM rAvaNanuM mukha saheja malakyuM. dazamukhanI hajAra vidyAonI siddhie vidyAdharonI duniyAmAM dazamukhanA nAmane paricita banAvI dIdhuM hatuM. vidyAdharoe tyAM dazamukhanAM khUba khUba abhivAdana karyA. cha hajAra strIo paNa potAno pati dazamukha banyAM che, e jANatAM harSathI romAMcita banI gaI. vidyAdharo potapotAne nagare vaLyA. dazamukhanuM vimAna svayaMprabhanagara tarapha UpaDyuM. sUrya dazamukhane chellI salAmI ApI ane hasato hasato lAlacoLa banI astAcala para UpaDI gayo. dazamukha rAvaNanA parAkramanI A zarUAta! parAkramano prAraMbha strIonA apaharaNathI! parAkamano aMta paNa strInA apaharaNamAM! svayaMprabhanagaranA udyAnamAM dazamukhe vimAna utAryuM. cha hajAra panIonA kAphalA sAthe dazamukha nagaramAM praveza karyo. nagaravAsIoe prema ane AdarapUrvaka svAgata karyuM. dazamukha to mAtA kekasInI pAse pahoMcyo sIdho. dazamukha kekasInAM caraNomAM praNipAta karyo. cha hajAra patnIoe paNa dazamukhanuM anukaraNa karyuM. karIe premabharyA AzIrvAda ApyA. izArAthI strIone mAtA pAse besavAnuM kahI, dazamukha pahoMcyo maMdodarI pAse. For Private And Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org parAkramano AraMbha 51 savArathI mAMDIne patinI rAha jotI maMdodarI vAsagRhamAM vIlevadane palaMgamAM paDI hatI. jharUkhAmAMthI dUra dUra dRSTi nAMkhatI nirAzAmAM DUbI gaI hatI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dazamukha game teTalAM dhImAM pagalAM bharato Ave, paNa nIrava zAMtino bhaMga thayA vinA rahe kharo? pagalAMnA avAjathI maMdodarI palaMgamAM beThI thaI gaI. dazamukhane sAme ja Ubhelo jotAM palaMgamAMthI nIce UtarI rIsabharyA vadane nIcuM mAM rAkhI UbhI rahI. dazamukha maMdodarInI sAme khaDakhaDATa hasI paDyo. dazamukha palaMga para beTho. maMdodarI paNa patinAM caraNomAM besI gaI. 'Aje tAre mATe eka moTuM kAma laI Avyo chuM!' dazamukhe smita karatAM kahyuM. 'tame kye divase kAma nathI lAvatA?' paNa Aje to tuM khUba ciDAI jAya tevuM kAma che! 'to ja khAdheluM pace ne!' 'samaja paDI?' 'kahyA vinA samaja paDI jAya tevuM jJAna hoya to pachI tamArI pAse 2he koNa?' tyAM to vAsagRhanI bahAra mAtA kaikasIno avAja saMbhaLAyo. le, hamaNAM tArI sAme ja badhI vAta Ave che!' kaheto rAvaNa UThIne mAtAnI sAme dvAra pAse pahoMcyo, 'beTA maMdodarI.' kahetI saikasI vAsagRhamAM pravezI. 'A rahI mAtAjI!' kaikasInI najIka AvatAM maMdodarIe tIrachI najare dazamukha sAme joi lIdhuM. 'beTA! tArI cha hajAra baheno AvI che.' 'baheno? mArI?' kaMIka Azcarya sAthe hoTha dabAvI hasatA dazamukha sAme zaMkAnI dRSTie jotI maMdodarI bolI UThI. 'hA, tArI baheno ane mArI putravadhUo!' maMdodarIne mAthe hAtha pheravatI kaikasIe hasatAM hasatAM spaSTatA karI, tyAM padmAvatI vagere cha hajAra strIo eka pachI eka pravezavA mAMDI ane kaikasI tathA maMdodarInI pAchaLa AvI UbhI rahI. maMdodarI tatkSaNa patinA parAkramane samajI gaI. tenA udAra hRdayamAM AnaMda UbharAyo. patinI sukhasaMpatti vadhatI joI suzIla patnI harSane ja anubhave. kaikasIe dazamukhanA zayanagRhano tyAga karyo. maMdodarI to padmAvatI vagere vidyAdhara yuvatIone joIne AnaMdita thaI gaI. For Private And Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir para jaina rAmAyaNa bIjI bAju dazamukhanA sevaka vidyAdharoe vAsamaMdiranA bIjA bhavya khaMDone zaNagArIne suzobhita banAvI dIdhA hatA. vidyApati dazamukhe 'bahurUpiNI vidyAnuM smaraNa karyuM. vAsamaMdiramAM cha hajAra dazamukha dekhAvA lAgyA. dareka strIne dazamukhanuM premabharyuM sAMnidhya prApta thayuM. divaso vItavA lAgyA. vaitADhaya parvata para kuMbhapurano mahodara nAme rAjA hato. tene surUpa nayanAdevI rANI ane taDinmAlA putrI hatI. mahodara taDinmAlAnuM lagna kuMbhakarNanI sAthe karyuM. jyotipuranagaranA vIra nRpe paMkajazrI nAmanI potAnI putrIne bibhIpaNanI sAthe paraNAvI. traNeya bhAIonI saMsArayAtrAno prAraMbha thayo. anaMta anaMta kALathI jIva e ja karato Avyo che ne! basa, e janmavuM, moTA thavuM, bhogavavuM ane mota pAmavuM. bhUtakALamAM bhoganAM sukho anubhavavAmAM kaMI bAkI nathI rAkhyuM. chatAM indriyo tRpta nathI thaI. kyAMthI thAya? agnimAM lAkaDAM nAMkhavAthI Aga bujhAya nahi, paraMtu vadhe. bhogecchA e bhayaMkara agni che, e gAlane daDha karavAnI ja sauprathama jarUra che. kekasI putroe sarjelI temanI navI duniyAne joIne ati AnaMdita banI, paraMtu tenA haiyAnA UMDANamAM haju duHkhanI Aga dhImI dhImI jalI rahI hatI. alabatta, te putronA sukhabhogamAM vikSepa karavA nahotI icchatI ane tethI putronI samakSa thoDo samaya potAnA du:khanA kAraNanI smRti paNa na karAvI. vaLI, dazamukha to kyAM svayaMbhanagaramAM bahu raheto ja hato! e to masta thaIne AkAzane AMgaNe priyAo sAthe ramato rahartA hato. thoDAka mahinA vItyA. kekasIe kuMbhakarNa ane bibhISaNane bolAvyA. baMne bhAIo tarata ja mAtAnI samakSa AvIne natamastake UbhA rahyA. ghaNA divaso, mahinAo bAda Aje mAtAne temaNe gaMbhIra mukhavALI ane duHkhanI lAgaNIo anubhavatI dIThI, mAtA zuM kaheze? enA sAcA-khoTA tarkavitarko baMne bhAIonA manamAM thavA lAgyA. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7. laMkAvijaya beTAo! have mArI icchA tame kyAre pUrNa karazo?' kaikasIe kaMIka vedanAbharyA avAje kahyuM. 'kaI icchA?' bibhISaNe kaMIka samajavA prayatna karyo. 'tamArA bApa-dAdAnuM laMkAnuM rAjya levAnI.' sIdhI ja spaSTa vAta kaikasIe karI. 'oho! e vAta che... laMkA levI e to amAre mana mAmUlI vAta che mA!' bibhISaNe kuMbhakarNanI sAme joyuM. maMdiromAM saMdhyAnI AratInA ghaMTa vAgI UThyA. kaikasInI rajA laI baMne bhAIo tyAMthI UThyA . kaikasI potAnA zayanagRhamAM pahoMcI, tyAM zubha samAcAra sAMpaDyA ke maMdodarIe putraratnane janma Apyo che. saikasInA haiyAmAM harSa UbharAyo. tarata ja teNe nagaramAM bhavya jinabhaktimahotsava UjavavAnI sevakone AjJA pharamAvI, dIna-anAthone dAna devAnI ghoSaNA karAvI. paNa bIjI bAju kuMbhakarNa ane bibhISaNa to have e ja yojanAmAM paDI gayA ke laMkAnuM rAjya kema prApta karavuM? 'cAla ne bibhISaNa, sIdhA jaIne vaizravaNane ja khokharo karI nAkhIe.' TUMkI ne Taca vAta karatAM kuMbhakarNe kahyuM. 'bhAI! ApanA mATe e azakya nathI, paraMtu mane to eka bIjo ja upAya sujhe che!' bibhISaNe kahyuM. 'zuM?' 'pahelAM ApaNe vaizravaNane trAsa trAsa pokArAvI daIe! herAna-parezAna karI nAMkhIe, pachI e zuM kare che te joIe. kAmanuM kAma ane gammatanI gammata!' cAlo! ApaNe to taiyAra ja chIe.' hAthamAM gadAne uchALato kuMbhakarNa AgaLa thayo. baMne mahAna parAkramI, baMne vidyAsiddha yoddhAo, For Private And Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 jaina rAmAyaNa baMne utsAhabharyA ane sAhasika. kALI rAtano gADha aMdhakAra temane DarAvI na zake. vikarALa pazuonA bhISaNa svaro temanAM kALajAne thatharAvI na zake. pratispardhIonAM hathiyAronA khaNakhaNATa temanI sAhasikatAne DarAvI na zake. kuMbhakarNe gadA lIdhI. bibhISaNe dhanuSya ane bANa lIdhAM. AkAzamArge prayANa karyuM. laMkAnI sarahada para AvI pahoMcyA. dIpakonI jhaLahaLI jyotimAM laMkA alakAnI sarasAI karatI lAgatI hatI. suvarNano killo laMkAnI rakSA karato cAre kora vIMTaLAIne rahelo hato. rAjA vaizravaNanA cunaMdA vaphAdAra sainiko prajAnA rakSaNa mATe jillAnAM aneka bhavya dAro para jAgatA rahelA hatA. 'bibhISaNa.' kema moTAbhAI?' A ApaNI laMkA ane emAM mahAle che vaizravaNa." 'have eno kALa AvI pahoMcyo che." sAcI vAta che.' 'have ApaNe ApaNuM kArya zarU karIe." juo, peluM che laMkAnuM mukhya pravezadvAra joyuM?' hA." tyAM jaIe. pachI vicArIe ke zuM karavuM.' baMne bhAIo laMkAnA virATa dvAra AgaLa AkAzamAMthI UtaryA. tyAM jue che to dvArapAlo jhokAM khAI rahyA che! bibhISaNanI AMkho camakI, tenA magajamAM eka tukko jAgyo. dhIme pagale te dvArapAlonI pAse pahoMcyo. baMne dvArapAlo ekabIjAnA khabhAne TekavIne nasakorAM bolAvI rahyA hatA. baMne moTI moTI mUchovALA hatA. sAcavI rahIne bibhISaNe baMnenI mUcho bhegI karIne gAMTha mArI! pAchA AvIne kuMbhakarNane eka izAro karyo. kSaNa vAramAM kuMbhakarNa AkAzamAM cAlyo gayo. bibhISaNa eka moTA jhADa para caDhI gayo. For Private And Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laMkAvijaya papa thoDAMka rAmaya vItyAM tyAM to AkAzamAM eka moTo DuMgara AvatAM dekhAyo. killAnI bahAra brahmAMDane phADI nAkhe tevo dhabAMga karato moTo dhabAko thayo. jyAM dhabAko thayo tyAM AkhI laMkA dhrujI UThI. eke eka sainika camakI UThyA! hAthamAM Ayudho laI je dizAmAMthI avAja Avyo te dizAmAM sainikoe doTa mUkI. pelA dvArapAlI tA dhabAMga karato dhabAko thatAM jhabakIne jAgyA... ane UchaLyA! paNa moDhAM pheravavA jAya tyAM to mUcha baMdhAyelI! ekabIjAnI sAme jovA lAgyA! tyAM AkAzamAM kuMbhakarNanuM bhayAnaka aTTahAsya saMbhaLAyuM. vaizravaNanA subhaTo cArekora jovA lAgyA. jotajotAmAM to daravAjA AgaLa hajAro subhaTo AvI pahoMcyA, basa, kuMbhakarNane ane bibhISaNane to ATaluM ja joItuM hatuM! vRkSa parathI bibhISaNa nIce Utaryo ane vaizravaNanA subhaTo para tINA tIronI vRSTi karavA mAMDI. subhaTo bibhISaNanI tarapha dhasyA. aneka zastrothI bibhISaNano sAmano karavA lAgyA. AkAzamAMthI jaMgI gadA sAthe kuMbhaka subhaTone mAthe trATakyA! subhaTo trAsa pokArI gayA... kuMbhakarNa ane bimIpaNanA ekadhArA prahAro sAme subhaTo na TakI zakyA... vAta pahAcI zravaNanI pAse. vaMzavANa dhUMdhavAyo. tarata ja potAnA mahAsenApati vIrendrane AjJA karI jAo... e baMne duSTone jIvatA ne jIvatA pakaDI lAvo ane sAthe sAthe A paNa tapAsa karajo ke e che koNa?' senApati potAnA cunaMdA sainiko sAthe nagaranI bahAra Avyo, tyAM bibhIpaNe kuMbhakarNane AMkhono izAro karyo. baMnee pAtALalaMkAno rasto pakaDyo . AgaLa banne bhAIo ane pAchaLa vaizravaNanA subhaTo. baMne pAse AkAza uDDayananI vidyA hatI! zIdhraraMge baMne bhAIo AgaLa vadhI gayA, subhaTo pAchaLa rahI gayA. paratu senApatie samajI lIdhuM ke A banne pAtALalaMkAne mArge jAya che, mATe jarUra A sumAlInA ja pAtro lAge che. paNa traNamAMthI A be koNa koNa haze? zuM dazamukha ane kuMbhakarNa haze? zuM dazamukha ane bibhISaNa haze? ke kuMbhakarNa ane bibhISaNa haze? senApati subhaTo sAthe pAcho pharyo. vaizravaNanI pAse AvI ne sarva vRttAMta kahyo. baMne bhAIo svayaMprabhanagaramAM pahoMcyA, sIdhA potapotAnA zayanagRhamAM jaIne sUI gayA. For Private And Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 56 jaina rAmAyaNa pAchA AvyA, paNa rasa laIne AvyA ane 2sano caTako lAgyo eTale have manamAM enI ja yojanAo! enA ja moratho! Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir manuSyanA cittamAM zAnA vicAro, zAnI yojanAo ane zAnA manoratho cAle che; tenA parathI tenI rasavRttinuM mApa nIkaLe che. savAre UThIne baMne sIdhA mAtA kaikasI pAse pahoMcyA. jaIne rAtrino Akho ahevAla evo to rasamaya zailImAM kahyo ke kaikasI to hasIhasIne bevaDa vaLI gaI. basa! mAtAne AnaMda thAya eTaluM ja emane joItuM hatuM. 'haju to mAtA! A kaMI nathI karyuM... vaizravaNane evo herAna-parezAna karI nAMkhIzuM ke e paNa baccAjI amane jiMdagIparyaMta yAda karaze!' kuMbhakarNe kahyuM. prAbhAtika kAryo patAvI, pachI kuMbhakarNa-bibhISaNanI joDIe laMkAno rasto pakaDayo. pahoMcatAM keTalI vAra! jotajotAmAM to laMkAnI najIka AvI pahoMcyA. joyuM to vaizravaNe laMkAnI pharato cAMpato pahero goThavI dIdho hato. paNa Amane kyAM daravAjAmAMthI pasAra thavuM hatuM! te to AkAzamArge ja sIdhA laMkAnI madhyamAM pahoMcyA. eka udyAnamAM UtaryA. 'bibhISaNa, cAla ne bhAIne bheTI AvIe!' 'kAM, vaizravaNanI pAse?' 'hA!' 'tyAM jaIne zuM karazuM?' 'enA aMtaHpurane ja upADI lAvIe!' 'chaT... chaT... A zuM bolyA bhAI?' 'kema?' 'parastrIne upADI lAvI zuM nirmaLa kuLane kalaMkita karavuM che? A vicAra paNa na karavo joIe. e kAma to sarvavinAzane notaranAruM che.' 'ThIka, tyAre tuM ja bola, zuM karavuM che?' 'sAMbhaLo tyAre...' baMne bhAIo AsopAlavanA vRkSa nIce beThA. bibhIpaNe AkhI yojanA kuMbhakarNane samajAvI dIdhI ane kuMbhakarNe kyAre zuM karavuM teno paNa vyavasthita khyAla ApI dIdho. teja svAmI sahasrarazmie gagananA madhya siMhAsane Asana jamAvyuM hatuM; baMne AkAzamAM UDyA. rAjamahAlayanA gaganacuMbI zikhara para pahoMcyA, ke For Private And Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa7 laMkAvijaya jyAM yuddhabharI rahelI hatI. yuddhabherInI rakSA karavA mATe vaizravaNanA cAra sazastra subhaTa tyAM UbhalA hatA. kuMbhakarNa garjanA karI, gadAnA eka prahAre eka subhaTane DhALI dIdho. bAkInA traNa subhaToe maraNiyA thaIne kuMbhakarNa ane bibhISaNano sAmano karavA mAMDyo. paraMtu kekasInA patro AgaLa te keTaluM jhajhUmI zake? traNeya subhaTone bibhISaNanAM tIkSA tIroe paralokanA yAtrika banAvI dIdhA. | kuMbhakarNa tyAM jorazorathI yuddhanI nobata bajAvI. bibhISaNe yuddhanI duMdubhine dhadhaDAvI. acAnaka yuddhanA sUcanathI yuddhavIro rAjamahAlayanA paTAMgaNamAM tvarAthI AvI pahoMcyA. senApati vIrendra to hAMphaLAphAMphaLo thaI gayo. sIdho vaizravaNanI pAse pahoMcyo. kema acAnaka yuddhabherI vagADavAmAM AvI?" senApatie pUchyuM. "mane khabara nathI, mane paNa Azcarya thayuM ke mane pUchayA vinA koNe yuddha bherI bajAvI?' vaizravaNa bolyo. "cAMpatI tapAsa karavI paDaze, koNa che e narAdhama?" AMkhamAMthI aMgArA varasAvato senApati yuddhabherInA sthaLe javA ravAnA thaI gayo. hajAro subhaTone teNe mahAlayanA paTAMgaNamAM UbharAyelA joyA; tarata ja potAnA khAsa pratApI yoddhAone hAka mArI bolAvyA. "jAo, e tapAsa karo ke yuddhabherI koNe bajAvI? bharIkSakone ahIM mArI pAse hAjara karo." subhaTo tarata ja mahAlayanI pAse UbhelA gaganacuMbI minArA para caDhayA, upara jaIne jue che to virATakAya kuMbhakarNa ane tejasvI bibhISaNane aneka zastrothI sajja thaI UbhelA joyA. koNa cho..?' pUchatAM pUchatAM to subhaTonAM moDhAM bibhISaNe tIrothI bharI dIdhAM. subhaTo uparathI sIdhA ja nIce paTakAyA! jarUra koI duSTo upara chupAyA che." senApatie trADa pADI. chupAyA nathI, A rahyA tArI sAme!' kahetAM bibhISaNe AkAzamAM rahyA rahyA tIronI varSA varasAvI. khalAsa! ghora saMgrAma macI gayo. laDatA jAya che ane baMne sarakatA jAya che... teo laMkAnI bahAra nIkaLI AvyA. ThIka ThIka paraco dekhADI pAtALalaMkAnA mArge AgaLa vadhavA mAMDyA. dhIre dhIre laMkAthI khUba dUra sudhI sainyane kheMcI lAvyA, jyAM pAtALalakAnI sarahada AvI, vaizravaNanuM sainya cakyuM ane thaMbhI For Private And Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 58 jaina rAmAyaNa gayuM. kuMbhakarNa ane bibhISaNa to jotajotAmAM adRzya thaI gayA. saMnya pAchuM laMkA tarapha vaLyuM. bIjI bAju vaizravaNA khUba ciDAyAM. jyAre kuMbhakarNa ane to tophAnano caTako lAgyo! divasa Uge ane kaMI ne kaMI dhAMdhala macAvavA joIe. ghaNA divaso sudhI Ama cAlyuM. chevaTe vaizravaNe dUtane svayaMprabhanagara mokalyo ane kuMbhakarNa tathA bibhISaNanI sAme potAnA sakhata virodha noMdhAvyAM. dUta svayaMprabhanagaramAM AvI pahoMcyo. sIdho ja rAjasabhAmAM AvIne sumAlI samakSa Ubho rahyo. kaho, kema AvavuM thayuM?' sumAlIe pUchayuM. huM laMkApati vaizravaNano dUta chuM ane temano eka saMdezo kahevA mATe ahIM Avyo chuM.' zuM kahevuM che?' e ja ke tamArA svacchaMdI pautrone saMbhALo. kUvAnAM deDakAM jevA emane potAnI zaktinuM bhAna nathI, abhimAnanI koI sImA nathI. kapaTathI amArI laMkAmAM vAraMvAra AvIne tophAna macAve che. tethI amArA nAtha vaizravaNa nareza bALako jANI atyAra sudhI upekSA karI che. huM sumAlI, have jo emane tame nahi rokI to mAlIne mArge tamane, tamArA potro sahita vaLAvavA mATe laMkApati Atura che." paNa AvAM paDakArarUpa vacano sAMbhaLI dazamukha rAvaNa jyAM sudhI baMTho rahI zake! paga pachADato te siMhAsana parathI Ubho thaI gayo. 'koNa che e gadheDA jevo vaizravaNa? bIjAno gulAma banIne potAnI jAtane laMkApati manAvato e moTo nirlajja lAge che. tuM dUta che eTale tArA prANa nathI leto, paNa have tArA e gulAma laMkApatine ja yamanAM dvAra dekhADavA huM AvuM chuM. jA tArA nAthane kaheje.' dUta tyAMthI sIdho ja laMkAmAM AvI pahoMcyo ane vaizravaNane rAvaNano pratyuttara maracuMmIThuM bhabharAvIne saMbhaLAvyo. A bAju dUtanA gayA bAda tarata ja rAvaNe yuddhanI jAherAta karI. virATa senAne zastra sajja karI. traNeya bhAIo mahAna harSapUrvaka mAtA kekasInA AzIrvAda levA temanI pAse pahoMcyA. mArA vahAlA putro! tamAro vijaya ja thaze! tame zatruone parAjita ja karavAnA, tame tamArA pitAmahanuM rAjya jarUra levAnA!' traNeyane khUba khUba AzIrvAda ApyA. For Private And Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pa9 laMkAvijaya mAtAnA mahelamAMthI kyAM nIkaLyA tyAM suvarNanA thALamAM kumakuma, akSata ane zrIphaLa laIne maMdodarI, DimpAlA ane paMkaja zrI sAme AvI. kramaza: traNayae rAvaNa, kuMbhakarNa, bibhIpaNanA kapALamAM tilaka karyA. akSatathI vadhAvyA ane hAthamAM zrIphaLa ApyAM. jyAM traNeya bhAIo rAjamahAlayanA paTAMgaNamAM AvyA tyAM hajAro rAkSasavIroe vijayadhoSaNAno divyadhvani karyo. traNeya mahArathIo potapotAnA khAsa rathomAM ArUDha thayA. pAse UbhelA vayovRddha pitAmaha sumAlI ane pitA ratnazravAe patraratnone AzIrvAda ApyA. rAjapurohite prayANanI ghaDI AvatAM ghoSaNA karI. mahArAja! prayANa AraMbho.' lazkaranA mahAna kolAhalathI AkAza dhamadhamI UDyuM. devoe AkAzamAMthI sugaMdhI pappAnI vRSTi karI. sahastrazmi parathI vAdaLo dUra khasI gayAM, pRthvItala prakAzanA paMjathI UbharAI gayuM. vAyavegI azoe lazkarane jotajotAmAM svayaMprabhanagarathI dUra dUra lAvI mUkyuM, dazamuno ratha AgaLa nIkaLI gayo. kuMbhakarNane to tenA tAnamAM ne tAnamAM khabara paDI nahi tyAM bAjumAM bibhISaNano ratha AvI lAgyo. "kema bhAI, zo vicAra che?" rathanI eka bAjumAM sarakIne moTA avAje bibhISaNe kuMbhakarNane pUchyuM. paNa kuMbhakarNa eTale kuMbhakarNa! ema pahelI bUma sAMbhaLe te bIjA! bibhIpaNe lokhaMDanA bhAthAmAMthI aNIdAra tIra kheMcIne kADhyuM ane caDhAvyuM bANa upara. dorI khecIne nizAna tAkyuM. sararara pharatuM tIra kuMbhakarNanA kuMDalamAMthI pasAra thaI gayuM. khalAsa! kuMbhakarNa vipharyo! UchaLyo! gadAne ghumAvI! AMkhone cagAvI! tyAM to bAjumAM bibhISaNane khaDakhaDa hasato joyo. A tAra, parAkrama lAge che kharuM ne?' mAruM nahi, tamArA nAnA bhAInuM!" banne hasI paDayA. kema zuM kahevuM che?" "e ja ke ApaNe vaizravaNanI sAme jaMga khelI laIe.' bibhISaNe kahyuM. eTale?' For Private And Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir u0. jaina rAmAyaNa moTAbhAIne kahevAnuM ke teo badhuM joyA kare.' mAnaze?" zaMkA uThAvatAM kuMbhakarNe kahyuM. cAlo ne atyAre ja pUchI laIe!" hA, e ThIka che... paNa . bAjumAM jue che to dazamukhano ratha dekhAto nathI. AgaLa nIkaLI gayA lAge che.' hA, ema ja lAge che." tarata baMnenA ratha UpaDyA. saMnyane vaTAvatA vaTAvatA dazamukhanA rathanI bAjumAM AvI pahoMcyA. "moTAbhAI!' moTA DholanA avAja jevo kuMbhakarNano avAja sAMbhaLI dazamukhe bAjumAM joyuM. kema?' 'eka vAta kahevI che.' kuMbhaka kahyuM. kahI nAMkho!' kuMbhakarNane jue ne rAvaNa hase nahi te bane kharuM? Aje tame joyA karo, ame banne ja vaizravaNane khokharo karI nAkhIe!' pachI!" kuMbhakarNa mUMjhAyo! zo javAba Ape? are, tame to vaizravaNane sArI rIte pajavyo che, Aje to mArA hAthanI khaNa miTAvavAno moko che! mATe tame joyA karo ke tamAro aja zuM kare che!" rAvaNe kahyuM : thaI rahyuM bhAI tyAre! amArI vAta amArI pAse!' kuMbhakarNane lAMbI kheMcapakaDa na AvaDe! e to sIdhI ne saTa vAta karanAro mANasa, laMkAnI sarahada para rAvaNanuM jaMgI sainya AvI pahocyuM. bIjI bAju potAnA pracaMDa sainyanI sAthe yamanA dUta jevo vaizravaNa laMkAnI bahAra nIkaLyo. vaizravaNa eTale vIratAnI mUrti. vaizravaNa eTale parAkramIono svAmI. bhAI bhAInI sAme laDavA nIkaLe che! bhAI bhAInuM lohI levA thanagane che! vaizravaNa kauzikAno putra, dazamukha kekasIno putra, kauzikA moTI bahena ane kakasI nAnI bahena. brAtRtvano snehajharo veranA pracaMDa tApamAM sukAI gayo. For Private And Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lakAvijaya sukAI ja jAya ne! jharo hato mATe sukAI gayo. sAgara hota to sukAI na jAta. bhalene game tevo pracaMDa tApa paDe, sAgara na sukAya. dehano sneha jharI che, AtmAno sneha sAgara che. nAtha tIrthaMkaradevone vizva para AtmaviSayaka sneha hoya che, tene snehasAgara kahevAya. game tevA tApa paDe chatAM na sukAya. gozALAe ane govALe game teTalA tApa ApyA chatAM bhagavaMta mahAvIrano snehasAgara nuM sukAyo. saMsAramAM vaLI snehasAgara hoya kyAMthI? vizravA ane dazamukhano khUnakhAra jaMga jAmyo. lohIthI dharatI raMgAI gaI. cArekora zastronA saMgharSathI taNakhAo kharavA lAgyA. kUra, niSphara ane vIratApreraka zabdono mahAna kolAhala macI gayo. dazamukha vaizravaNane zodhe che, vaizravaNa dazamukhane khoLe che, paNa e be bhAIo maLe tyAM to dazamukhanA sainya vaizravaNanA sainyane naSTabhraSTa karI nAMkhyuM. jema jema vaizravaNanI senA pAchI haThavA lAgI tema tema dazamukhanA yoddhAonuM zorya UchaLavA mAMDyuM. vaizravaNanI senA bhAgI. dazamukhanA yoddhAoe teno pIcho pakaDyo. paraMtu jyAM potAnI senAne parAjita avasthAmAM joI tyAM vaiizravaNanI vicAradhArAe ajaba vaLAMka lIdho. tenA aMtaHkaraNamAM pragaTelo vairAgni virAma pAmyo. te vicAre che : mAna aSTa thayA pachI jIvatara jharatulya che. jIvana dhikkArane pAtra che. kamalo naSTa thayA pachI sarovaranI zobhA rahetI nathI. daMkUzaLa tUTyA pachI hAthI mRtaprAya: ja rahe che. DALIo kapAI gayA pachI vRkSanuM astitva nirarthaka hoya che.' parAjita avasthA parAkramI puruSane akaLAvanArI hoya che. parAjita avasthAnuM jIvana jIvavA karatAM te mRtyune adhika mAne che. "zuM karavuM? vaizravaNa rAjA UMDA vicAramAM UtarI gayo. ema apamAna... parAjaya... nA bhayathI mahAmUlyavaMta jIvanane motanA khapparamAM homI devuM, te to yogya nathI ja, jyAre bIjI bAju anarthadAyI rAjyane cITakI rahevuM te paNa teTaluM ja ayogya che... rAjya mane dago Apyo? kuMbhaka ane bibhISaNa to mane gherI mohanidrAmAMthI jAgrata karanArA banyA che! huM saMsAravAsano tyAga karIza. huM mahelone tyajI daIza. huM araNyavAsa svIkArIza, huM paramAtmAne zaraNe jaIza. mArA tana-mana paramAtmAne samarpita karI daIza. For Private And Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 62 jaina rAmAyaNa vaizravaNa, Ama duHkhathI... hArathI.. kAyara banI bhAgI chUTavuM e sAco vaiirAgya nathI!" aMtaramAMthI eka avAja saMbhaLAyo. "huM bhAgI chUTuM chuM? mAro vairAgya sAco nathI?' hA tuM bhAgI chUTe che, tAro vairAgya duHkhamUlaka che, jJAnamUlaka nathI...' khoTI vAta, khoTI vAta, huM bhAgI chuTato nathI. zuM Thokara lAgatAM patharALa bhAga tyajI dhorI mArge cAlavuM enuM nAma bhAgI chUTavuM? zuM dago jANayA pachI dagAkhorano saMga tyajI devo eTale bhAgI chUTavuM? zuM khorAkamAM jhera jANyA pachI, khorAka khAtAM jheranI asaro vartAtAM, e khorAkano tyAga karavo.. e asarone nAbUda karavAnA upacAro karavA eTale bhAgI chUTavuM? nahi nahi, bhAgI chUTato nathI, huM sAco tyAga karuM chuM. mAro vairAgya duHkhamUlaka nathI, jJAnamUlaka che. du:khano prasaMga paNa jo jJAnanayananuM uddhATana karI vairAgyamAM preraka banI jAya to te prasaMga dvArA jAgelo vairAgya du:khagarbhita ane duHkhamUlaka nahIM paNa jJAnamUlaka ja hoya che. dazamukha dvArA thayelA parAjaye mane jAgrata karyo che, mArI mohamaya dRSTi kholI nAMkhI che... mane sarvocca kartavyapAlana mATe preraNA karI che.' paNa atyAre tuM sAdhu banI jaIza, to loko tArI niMdA karaze. tene kAyara gaNaze. tuM kalaMkita thaI jaIza. lokanI niMdAnA bhayathI... lokonA avarNavAdanA bhayathI DarIne ja huM mArA vicArane amalamAM mUkatAM acakAIza to, te zuM mArI kAyaratA nahi gaNAya? to huM anaMta siddhAtmAonI daSTie pAmara nahi gaNAuM? bhale, loko alpakALa mATe mArI niMdAno mArga le, e nukasAna thoDuM che. thoDA nukasAnane bhoge mahAna lAbha thAya che to te svIkArya ja che! havenuM avaziSTa jIvana muktinA puruSArthamAM ja vyatIta karavAno mAro nizcaya sadAne mATe aphara ja raheze.' "sabUra, vaizravaNa! tAro nizcaya bhale aphara rahe, paNa eka vAta sAMbhaLa. dazamukha rAvaNano pharI eka vAra parAjaya karyA pachI te muktinA puruSArthamAM parovAje .......citte navo vikalpa khaDo karyo. ahAhAhAhA! rAvaNa mAro duzmana che? nA re nA. rAvaNa pUrve paNa mArA bhAI hato... mArI mAsIno putra che ane atyAre paNa e mAro bhrAtA ja che! e rAjya bhogave, e laMkApati bane, temAM kadAca mAro apayaza thaze to paNa For Private And Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laMkAvijaya 63 te huM sahana karIza. sAmano karavA karatAM sahana karavAmAM vizeSa balavattA rahelI che.' gaganane AMgaNe saMdhyAe raMgoLI pUrI. AtmAnA AMgaNe vaizravaNe saMyamanI raMgoLI pUrI. e ja yuddhanI bhUmi para laMkApati vaizravaNe sAdhutAno bhekha dhAraNa karyo. teNe vizvanI sAthe janmajanmAMtaranA gunAonI kSamApanA karI dIdhI. vizvajaMtuonI sAthe maitrIbhAvane dhAraNa karI dIdho. aMtaHkaraNanI bhUmimAMthI krodha, abhimAnanI bIjarAzine kAMcI nAMkhI. kSamA, mRdutA, saraLatA, nirlobhatAnAM bIja vAvI dIdhAM. rAvaNe vaizravaNane joyo, paNa tyAre vaizravaNa rAjA nahoto 'mahArAjA' hato. rAvaNano ropa ogaLI gayo. aMga parathI zastro utArI nAMkhI, dazamukha vaizravaNanAM caraNomAM namI paDyo. AMkhomAM AMsu chalakAyAM. kaMTha rUMdhAyo. be hAtha joDI teNe vaizravaNane vInavyo. 'parAkramI! tamArA nAnAbhAInA A aparAdhane mApha karo. tame mArA moTAbhAI cho. laMkAmAM nirbhayatAthI tame rAjya karo. ame bIjuM cAlyA jaIzuM, kaMI pRthvI ATalI ja nathI, kRpA karo...' dazamukhanI kevI udAra ane udAtta vicAraNA che? dazamukhano A daMbha ke kapaTa nathI. AtmamaMdiramAM suSupta zubha bhAvo jaMnA jIvanamAM jhabakIne jAgI jAya che tyAre te mahAna asarakAraka banI jAya che ane ApaNuM haiyuM tenA ucca Atmatvane namI paDe che. vaizravaNanA tAM A aMtima bhava che. tattvaniSThA have vaizravaNane koI pralobhanamAM kheMcAI javA de nahi, rAvaNanI gadgada vinaMtI paNa vaizravaNanA cittane caMcaLa na banAvI zakI. jo vaizravaNanAM vairAgya mohagarbhita ke duHkhagarbhita hota to rAvaNanA snehabhInA AmaMtraNano svIkAra vaizravaNa tarata ja karI leta. paraMtu jJAnamUlaka vairAgya hovAthI punaH rAgane mArge STi nAMkhavA mATe paNa te taiyAra na hato! For Private And Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 8. laMkAnI rAjasabhAmAM rAvaNa puSpaka vimAnamAM beTho. alpa samayamAM ja te sametazikhara parvatanI Toca para AvI pahoMcyo. rAvaNa eTale parama jinabhakta. aneka tIrthakara bhagavaMtonI nirvANabhUmi para rahelI adbhuta jinapratimAone teNe vaMdI. rAvaNanA aMtaHkaraNane samajavAnI jarUra che. laMkA para vijaya prApta karyA pachI laMkAnA raMgIlA mahelomAM mahAlavAne badale tene tIrthakaronI kalyANaka bhUmione sparzavAno manoratha pragaTyo! hajAro navayauvanA strIothI gherAyelA dazamukhane vilAsanI zerIe zerIe bhaTakavAne badale vairAgyanAM zikharonI sahelagAha karavAnAM aramAna jAgyAM! seMkaDo, hajAro prazaMsakonI birUdAvalInI zaraNAInA madhurA svaro sAMbhaLavAne TANe tene tribhuvanapati tIrthakaronA guNAnuvAda karavAnI abhilASA pragaTI! vijayanA suvarNA siMhAsana para ArUDha thaI "laMkApati' kahevarAvavAnA prasaMge pASANonA DuMgaro para jaI jinabhakta banavAnI tamannA pragaTI! tIrthayAtrA karI dazamukha parivAra sAthe sametazikhara parathI nIce Utarato hato tyAM eka vanahAthInI garjanA saMbhaLAI. dazamukhanA vizALa parivAranA kolAhalathI vanaNAthI dUra dUrathI dhamapachADA karato garjI rahyo hato. laMkApati!' prahasta nAmano pratihArI dazamukhanI pAse AvyAM. kema? A hAthI sAmAnya nathI.' 'tyAre?' A hastIratna che!" tuM zuM kahevA mAge che?' dazamukhe prahasta sAme joyuM. ApanA mATe te suyogya che!" rAvaNe e madonmatta hAthIne TasITasIne joyo. kevo e sohAmaNA hAthI hato! tenA gaMDasthaLamAMthI madanI gaMgA vahI rahI hatI. lAMbA lAMbA suvarNaraMgI datuzaLo sahastraminAM kiraNothI jhagamagI rahyA hatA. dazamukhane vAra keTalI! For Private And Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laMkAnI rAjasabhAmAM pa jotajotAmAM... ramata pharatAM karatAM hAthIne vaza karI lIdho ane enA upara besI gayo... airAvata para beThelo indra paNa jhAMkho paDI gayo! rAvaNe parivArane pUchyuM. bolo bhAIo, ApaNe A hastIratnanuM nAma zuM pADIzuM?' 'pADone jaMgalI hAthI!' kuMbhakarNe prakAzyuM ne Akho parivAra khaDakhaDATa hasI paDyo. 'nA nA, enuM nAma pADo vizvaratna!' bibhISaNe nAma sUcavyuM. 'enA karatAM to 'laMkAbhUSaNa' rAkho ne!' senApati bolyA. 'mane lAge che ke A hAthInuM nAma ApaNe 'zatrujita' pADIe!' eka parAkramI yoddhAe kahyuM. badhAMne A nAma gamyuM... paNa dazamukhanuM moM malakyuM nahi eTale koNa bole? tyAM dazamukhe kahyuM : 'A mArA priya hAthInuM nAma 'bhuvanAlaMkAra' rAkhIe!' basa! nAma nakkI thaI gayuM. badhAMne gamyuM. jayajayakAra sAthe 'bhuvanAlaMkAra' nAmanI jAherAta thaI. tyAM aMzumAlIno 25 kSitija para pahoMcI gayo hato. rAtri tyAM ja pasAra karavAno nirNaya thayo. hAthIne eka majabUta thAMbhale bAMdhI dIdho. Aje rAkSasavIronA AnaMdanI koI avidha nathI. eka bAju laMkA para vijaya! bIjI bAju tIrthaMkaronI kalyANa-bhUminI puNyayAtrA ane vizeSamAM 'bhuvanAlaMkAra'nI prApti! iSTasiddhi kone AnaMdita nathI karatI? bALaka hoya, yuvAna hoya ke vRddha hoya, iSTanI siddhi sahu koIne harSita banAvI de che! DAku hoya ke iSTasiddhi baMnene malakAvI de che! sAdhu hoya, harSita banavA, AnaMdita banavA iSTasiddhi Avazyaka che. e iSTasiddhi evI hovI joIe ke pachIthI aniSTa AvIne aDapaluM karI na jAya! AkAzamAM prakAzanI eMdhANIo dekhAI. paMkhIono kalarava zarU thayo. dazamukhanI nidrA pUrNa thaI. jAgIne te koI vicAramAM magna thaI gayo ane pathArImAM besI rahyo. tyAM pratihArIe AvIne kahyuM : 'deva, eka vidyAdhara sevaka koI mahattvanA samAcAra laIne Avyo che ane tarata Apane maLavA icche che.' For Private And Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa AvavA de,' kaMIka svastha banIne dazamukhe kahAM. vighAdhare dazamukhanA AvAsamAM praveza karyo. mastake aMjali jaDI, rAvaNane praNAma karyA ane natamastake Ubho rahyo. kema AvavuM thayuM che?' dazamukhe gaMbhIra vadane pUchayuM. laMkApati! huM pavanavega nAmano vidyAdhara chuM. Apano vaphAdAra sevaka chuM. mAre eka mahattvanI vAta kahevI che." kaho, mUMjhAzo nahi..." pAtAlalaMkAmAMthI kiSkinvinA putro sUryarajA ane yakSarajA paNa potAnI nagarImAM gayA. paraMtu tyAM to vaitAdya parvatanA rAjA indranA parAkramI subhaTa yama zAsana kare che. sUryarajA ane yakSarajAne te parasavA dIdhA.' "ema! eTaluM abhimAna che?" mitro pratyenA anurAgathI rAvaNa uzkerAyo. hA deva! pachI to sUryarajA ane yakSarajAe yamanI sAthe yuddha karyuM, paraMtu yama eTale mahAdAsAga, mahAna parAkramI. baMne bhAIoe ane vAnaravIroe khUba samaya sudhI Takakara jhIlI chatAM teo na TakI zakyA. yame baMne bhAIone pakaDI. kacakacAvIne baMdhanathI bAMdhyA ane nara phAgAra jevA kedakhAnAmAM dhakelI dIdhA. enI sAthe enA samagra parivAranI, saMnyanI paNa e ja durdazA karI. he parAkramI rAjA! A tabakke ApanI samakSa mahAna kartavya adA karavAnI pharaja khaDI thaI che. vAnaravaMzanA e bhAIo ApanA vaMzaparaMparAgata sevako che, eTaluM ja nahi paNa ApanA mATe te prItinA pAtra che. temane yama narakAgAramAMthI mukta karavA e ApanuM kartavya che. rAvaNe dAMta kacakacAvyA ane teNe pavanavegane kahyuM : "kharekhara, mArA te AzritonI durdazAnuM kAraNa huM ja chuM. Azraya ApanAranI nabaLAI vinA AzritanI kadarthanA thaI na zake. meM emanuM dhyAna na rAkhyuM ane duSTa yame emanI AvI viTaMbaNA karI... hamaNAM ja e yamane temanuM phaLa cakhADuM chuM.' yuddhapriya dazamukhe yuddhanAM nizAna gagaDAvyAM! sainyanA Azcaryano pAra na rahyo. vaLI konA bAra vAgyA?' hAthamAM gadA uchALatAM kuMbhakarNa doDato Avyo ane pUchayuM. je phAsyA hoya tenA.' For Private And Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra laMkAnI rAjasabhAmAM koNa phATyo che vAra?' www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 'pelA banAvaTI indrano banAvaTI dikpAla ya' dazamukhe badho vRttAMta kuMbhakarNane kahyo. sainya to taiyAra ja hatuM. puSpaka vimAnamAM besI sainya sAthe rAvaNa kiSkindhAnagarInI najIka AvI pahoMcyo. tyAM teNe yame banAvela sAta narakAgAra joyAM. potAnA priya sevaka sainikonI temAM thatI bhayaMkara kadarthanA joI dazamukhanuM haiyuM dhrujI UThyuM. yamanA subhaTo, yakSarajA ane sUryarajA vagerene dhakhadhakhato sIsAno rasa pAtA hatA. paththaranI zilA para pachADatA hatA. tIkSNa talavArathI chaMdanabhedana karatA hatA. dazamukha A joI zake kharo? kSaNa vAramAM teNe narakAvAsanA rakSakone mArI-mArIne bhagADI mUkyA... narakAvAsone toDIphoDI naSTa karI dIdhA. sUryarajA... yakSarajA vagere sevakagaNane mukta karI dIdho. mahAna puruSonuM Agamana thAya ane kaleza, viSAda Take e to dIvo Ave chatAM aMdhakAra Take, tenA jevI vAta kahevAya! narakAvAsanA rakSako to doDavA yamanI pAse! bUma pADatA, hAtha uchALatA rakSako yamanI pAse AvI pahoMcyA. Ama acAnaka AvI paDelI AphatamAM rakSako bebAkaLA banI gayA. yama paNa kSaNa vAra vicAramAM paDI gayo; e kaMI pUche e pahelAM to rakSakoe thotharAtI jIbhe kahevA mAMDyuM. are... ame to marI gayA, mahArAja...' 'zuM thayuM paNa?' 'dazamukha acAnaka tenA cunaMdA sainiko sAthe AvI pahoMcyo che. narakAvAsone naSTa karI dai duzmanono kabajo laI lIdho che. have...' 'have? e tophAnI dazAnanano aMta Avyo samajo...' yamano cahero lAlacoLa banI gayo. nagaramAM yuddhanAM nizAna gagaDyAM. gaNyA gaNAya nahi teTalA sainikonI phoja sAthe yama nagaranI bahAra nIkaLyo. For Private And Personal Use Only dazamukha to taiyAra ja hato. sainyanI sAme sainya athaDAyuM. kSaNavAramAM to kiSkindhAnI dharatI radhirathI raMgAI gaI.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pha8 jaina rAmAyaNa yama maraNiyo thaIne jhajhUmI rahyo hato. dezamukhane haMphAvavA taNe bANonA varasAda varasAvyo. paNa dazamukhe ya kyAM gAMjyo jAya evo hato.! taNe evAM tIra phekavA mAMDyAM ke yamanAM tIra vaccethI ja cUrecUrA thaI gayAM! yama yamadaMDa laIne trATakyo. rAvaNe "kSarapra" zastrathI kSaNavAramAM te daMDanA bhUkA uDAvI dIdhA. pharIthI yame bANa choDavA mAMDyAM. evAM choDaDyAM ke AkAza bANothI chavAI gayuM! dazamukha cheDAI paDyo! teno mijAja gayo. atyAra sudhI to te yuddhane eka ramata gaNIne laDI rahyo hato, paraMtu have teNe alpakALamAM ja yuddhano aMta lAvavAno nirdhAra karyo. teNe evA jorathI bANono mAro calAvyo ke yamanA aMgeaMgamAM tIkSA tIro bhoMkAI gayAM. yamanuM sainya trAsa trAsa pokArI gayuM. yama muMjhAyo. teNe vicAryuM; nAhaka kamote maravuM paDaze. Ameya A rAjya kyAM mAruM che! "jIvato nara bhadrA pAme..' mATe ahIMthI indranI pAse pahoMcI javuM e ja zreyakara che.' yama bhAgyo. sIdho rathanUpura pahoMcyo. indranI sAme aMjali joDIne kahyuM: svAmI! tamArA yamapaNAne Aje tilAMjali ApuM chuM. mAre AvuM yamapaNuM nathI karavuM. tame rAjI thAo ke nArAja thAo paNa have, trAsa trAsa pokArI gayo chuM. dazamukha jamano paNa jama pAkyo che!' "zuM karyuM teNe?' yamanI vAtothI vihvaLa banI gayelA inDe pUchyuM. are gajaba karI nAMkhyo..." 'e kharuM, paNa zuM gajaba karyo, e kahone?' "narakAvAsanA rakSakone mArI bhagADyA, narakAvAso toDI nAMkhyA, yuddhamAM keTalAya subhaTono saMhAra karyo.' pachI?' pachI? jANatA nathI? vaizravaNane parAjita karI laMkA lIdhI, puSpaka vimAna lIdhuM." "huM?' laMkA hAthamAMthI gayAnA samAcAra sAMbhaLI indra stabdha banI gayo ane sAthe ja AvezathI dhamadhamI UThyo. hA jI rAjana, have e dazamukha zuM nahi kare te..." huM jarAya nahi calAvI lauM. e Aja kAlano chokaro.." For Private And Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laMkAnI rAjasabhAmAM "are e chokaro nathI, e to hajAra vidyAono nAtha che, nAtha!' kulamaMtrIe indrane ThaMDo pADyo, baLavAna zatra sAthe yuddha karavuM eTale sAme cAlIne kulanA kSayane nAtaravAnuM. evI mUrkhAI e vRddhamaMtrIo indrane karavA de nahi. yamane vaitADhaya parvata paranuM "surasaMgIta" nagara ApyuM. yame tyAM potAnI rAjadhAnI sthApI, rAjya karavA mAMDyuM. yama bhAgyo eTale yamanI senA paNa bhAgI. dazamukhe kiSkindhAmAM praveza karyo, sUryarajAne kiSkindhAnA siMhAsane sthApita kayo ane yakSarajAne yakSapuranagarano adhipati banAvyo. rAvaNa tyAMthI sIdho ja puSpaka vimAnamAM besI laMkAmAM gayo. pitAmahanA siMhAsana para vidhipUrvaka rAvaNano abhiSeka karavAmAM Avyo. e divase laMkAvAsIonA harSasamudramAM bhavya bharatI AvI. rAvaNa jevo ajoDa parAkramI ane hajAra vidyAono svAmI potAnA rAjyano zAsaka banato hoya tyAre kone harSa na thAya? divaso, mahinAo ane varSo vItyAM. eka divasa rAvaNanI smRtimAM magiri upasthita thayo. meru paranAM zAzvata jinacaityone hAravAnI abhilASA pragaTI. zubhe shiighrm| teNe tarata ja potAnA aMtaHpuranI sAthe giriyAtrAno kAryakrama goThavI dIdho. pUrA ADaMbara sAthe prayANa karI dIdhuM. paraMtu rAvaNanA gayA pachI laMkAmAM eka romAMcaka kisso banI gayo. meghaprabha nAmano eka vidyAdharano putra "khara' laMkA para thaIne pasAra thato hato. laMkAnA rAjamahAlayanI agAsImAM rAvaNanI bahena caMdranA beThI hatI. caMdranakhAnI yauvanathI lacI paDelI dehavelaDI para khara vidyAdharanI dRSTi paDI. caMdrananA pratye tenA haiyAmAM anurAga pragaTyo. caMdranakhAe paNa kharane jatAM joyo tyAM vikArane paravaza thaI gaI. khare caMdranakhAnA bhAvone parakhyA; khara tyAMthI ja caMdranakhAne upADI pAtAlalaMkAmAM pahoMcyo. pAtAlukAmAM AdityarajAnA putra candrodarane rAvaNe rAjagAdI para sthApelo hato. parAkramI khare candradarane bhagADI mUkyo, ane pota pAtAlalaMkAno svAmI banyo. merunI yAtrA karI, rAvaNe jyAM laMkAmAM paga mUkyo tyAM ja tene samAcAra For Private And Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa maLyA. bahenanA apaharaNanI vAta sAMbhaLatAM ja rAvaNanA dehamAM Aga lAgI, paNa maMdodarI sAthe ja hatI. naNaMdanA apaharaNa nA samAcAre pati para pADelA pratyAghAto catura maMdodarI kaLI gaI. ATalo badho dhamadhamATa karavAnI zI jarUra che?' maMdodarIe kahyuM. kema?' 'A prasaMge Apa je vicAra karo cho te suyogya nathI." 'paNa tane zuM khabara ke huM kayo vicAra karuM chuM?' oho! mArA nAtha, ApanI sAthe ATalAM varSo eka sahadharmiNI tarIke pasAra karyA, te zuM pANImAM gayAM che? mArA hRdayezanA mukha paranA bhAvothI samajI zakuM chuM ke Apa kayA vicAramAM cho!" 'kaho tyAre huM zuM vicAra karuM chuM?' bahenanuM apaharaNa karanArane zikSA karavAno!' barAbara nA, barAbara nathI! Apa jarA svasthacitte vicAro. jIvanamAM banatA prasaMgoe manuSya jo svasthatApUrNa vicAra karato nathI to te pAchaLathI pastAya che.' "tAre zuM kahevuM che ?' 'e ja ke yuddhano vicAra mAMDI vALo. kanyA avazya koIna ApavAnI ja che. te svayaM ja kulIna varane premapUrvaka varI che. temAM zuM khoTuM che? canakhA mATe khara suyogya bharyA che. eTaluM ja nahi, paraMtu parAkramI para tamAro paNa eka vizvAsapAtra sevaka banaze. mATe huM to kahuM chuM ke ApaNA pradhAna puruSAne mokalI candranakhAno kharanI sAthe vivAha karI devo joIe ane pAtAlalaMkA sanmAna sAthe soMpavI joIe!" rAvaNA to sAMbhaLI ja rahyo. maMdodarInI rAjakAraNamAM pravezatI sUkSma prajJA para rAvaNanA Azcaryano pAra na rahyo. maMdodarI rAvaNane kevA mArge dorI rahI che? zAMtinA mArge, eTaluM nahi, paraMtu A nIti dvArA te rAvaNanI pratiSThAne vadhArI rahI che. jyAre kharane A vAtanI jANa thaze tyAre tenA haiyAmAM rAvaNa pratye kevA sadUbhAva tathA sneha jAgaze! tyAM khUba ekAgra citte maMdodarInI vAta sAMbhaLI rahelA bibhISaNa ane kuMbhaka paNa maMdodarInA mArgadarzana para mastaka dhuNAvyAM, mahorachApa mArI. For Private And Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laMkAnI rAjasabhAmAM tarata ja rAvaNe maya ane mArIca nAmanA be rAkSasavIrone bolAvyA ane AjJA karI: jAo, pAtAlalaMkAmAM jaIne candranakhAno khara vidyAdhara sAthe mahotsavapUrvaka vivAha karI Avo." baMne rAkSasa vidyAdharo pAtAlalaMkAmAM pahoMcyA. kharanI sAthe candranakhAnuM lagna karI, pAtAlalaMkA khara soMpI laMkA pAchA AvyA. kALanI gati akhkhalita che. varSo vItyAM. laMkAnuM rAjya suvyavasthita banyuM. rAvaNanI rAjyasabhAmAM sarva viSaya carcAvA lAgyA. deza ane paradezanI kathaLatI ke sudharatI paristhitio para samAlocanAo thavA lAgI. rAvaNanI sabhAmAM, kalAkAro kIrti kamAvA mAMDyA. saMgItakAro Ave che, rAvaNane rIjhavI jAya che. citrakAro Ave che, rAvaNane prasanna karI jAya che. nRtyakAro Ave che, rAvaNane khuza khuza karI jAya che. kathAkAro Ave che, rAvaNane rasataraboLa karI jAya che. rAvaNa paNa temane evA dhanabharapUra karI de ke saMgItakAro saMgItamAM gAvA lAgyA! citrakAro citramAM raMga pUravA lAgyA! nRtyakAro nRtyamAM utAravA lAgyA ane kathAkAro kathAmAM pravAha vaheto karavA mAMDyA! eka divasa eka kathAkAranI vAtamAMthI eka vAta nIkaLI paDI. vAta A hatI. kiSkindhAmAM sUryarajA sukhapUrvaka kALa nirgamana karato hato. tenI indumAlinI rANIe eka putrane janma Apyo. tenuM nAma pADavAmAM AvyuM vAlI, vAlInI vIratA ajoDa. vAlI jyAM taruNavayamAM Avyo tyAM teNe kamAla karavA mAMDI. roja te "jaMbudvIpa' ne pradakSiNA devA mAMDyo ane sarva jinacaityonI yAtrA karavA mAMDyo. indumAlinIe bIjA eka putrane janma Apyo. tenuM nAma "sugrIva' pADavAmAM AvyuM ane tyAra bAda je putrIne janma Apyo tenuM nAma suprabhA hatuM. sUryarajAnA bhAI yakSarajAnI ardhAganA harikAntAe paNa be prabaLa parAkramI yuvAnone janma Apyo. temanAM nAma nala ane nIla pADavAmAM AvyAM. vRddha sUryarajAe navI prajAne nihALI. teNe joyuM ke "vAlI vizvano ajoDa parAkramI che." basa! rAjya vAlIne soMpI sUryarajAe saMsArano tyAga karyo. For Private And Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 72 jena rAmAyaNa saMyama svIkArI, karmavanane saLagAvI devA, tIvra tapane tapavA mAMDayA. jyAM karmavana baLIne khAkha thaI gayuM tyAM to muktivAsamAM jaI pahoMcyA. rAvaNa kathAkAranI A kathA eka rase sAMbhaLI rahyo hato. "vAlI vAnaradvIpano adhipati banyo. potAnA nAnAbhAI sugrIvane yuvarAjapade sthApyo. sugrIva paNa vAlIne pagale pagale cAlanAro che, tenI daSTimAM nirmaLatA che. tenA vicAro nyAyapUta che, tenuM aMtaHkaraNa karuNAbhInuM che. tenA bAhu parAkramI che. Ama sugrIva, nala ane nIlanI sAthe vAlI pracaMDa zaktine dhAraNa karI rahyo che." kathAkAre vAlInA parAkramanI peTa bharIne prazaMsA karI. paraMtu e kathAkAra kyAM jANato hato ke enI karelI prazaMsA eka bhayaMkara vigrahanuM bIja bananArI che! gIpuruSonI prazaMsA paNa kyAreka guNIpuruSone saMkaTamAM mUkI denAra bane che. guNIpuruSonI prazaMsA paNa evI vyaktio AgaLa na karavI joIe ke e prazaMsA para je aMtaranA anumodana pAtharavA mATe taiyAra na hoya, bIjAnA mahAna utkarSanI kathA sAMbhaLI enA anumodananI puSpAMjali caDhAvanArA puruSo pRthvI para bahu thoDA maLaze. vIra vAlIne potAnAM caraNomAM jhukAvavAnI melI murAda rAvaNanA haiyAmAM janmI. sabhAnuM visarjana karI daI, rAvaNa potAnA khAnagI maMtraNAlayamAM pahoMcI gayo ane potAnA vizvAsapAtra dUtane bolAvyo. dUtane vistArathI vAlI parano saMdezo ApI, kiSkindhA tarapha ravAnA karyo ane vAlI zo pratyuttara Ape che tenI rAha joto beTho. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 9. vIra vANI ne rAjadUta tvarita gatie kiSkindhAnA bAhya udyAnamAM AvI pahoMcyo. Aje e rAjadUta kiSkindhAne navI ronakamAM nIrakhI. koI nayanaramya gaganacuMbI jinamaMdiro para dhajAo laherAI rahI hatI, paMktibaddha bhavya mahAlayonI vaccethI ArasamaDhelA ane vizALa rAjamArgo para hAra... lAkho manuSyo sukha ane zAntithI pasAra thaI rahyA hatA. dhana, yauvana ane AnaMdathI kiSkindhAnI galIo hasI rahI hatI. rAjapUta rAjamArga parathI pasAra thayo. core ane cauTe teNe vAlInI ekadhArI prazaMsA sAMbhaLI; vAlInA guNo, vAlInAM parAkramo, vAlInI jinabhakti.. nAnAM nAnAM bALako paNa vAlI rAjA jayavaMtA jayavaMtA! vAlI rAjA bahu gamatAM bahu gamatA!" bolatAM ne nAcatAM hatAM! rAjadUta rAjamahAlayanA prAMgaNamAM AvIne Ubho rahyo. rAjamahAlayanI bhavyatAe tene AMjI nAMkhyo. laMkAnA rAjamahAlayanI zobhA te vIsarI gayo. tyAM eka rAjarakSaka puraSa rAvaNanA dUtanI pAse AvI pahoMcyAM. "jaya jinendra!" rAjyarakSaka pura praNAma karyA! jaya jinendra!' sAmethI rAjadUte paNa praNAma karyA! baMne jinabhakta rAjendronA anuyAyIo che, eTale jinaMndra to temanI jIbha para ja ramatA hoya. kyAMthI padhAryA cho ane kyAM javuM che?' huM laMkApatino khAsa rAjadUta chuM ane rAjA vAlIne mAre maLavuM che.' pelA rAjyarakSaka puruSa izAro karyo ane pota cAlavA mAMDayuM. rAjadUte paNa tenI pAchaLa pAchaLa javA mAMDe. rAjyarakSaka puruSa rAjadUtane rAjyasabhAne dvAre Ubho rAkhI, pote sIdho ja vAlInI pAse pahoMcI gayo, ane laMkAthI rAjadUtanA AgamananI vAta kahI. rAjadUtane aMdara AvavA do.' vAlIe anujJA ApI. tarata ja rAjadUtane laI rAjapukSa hAjara thayo. rAjadUte vAnarapati vAlIne jhUkIne praNAma karyA. For Private And Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 jaina rAmAyaNa "he rAjana! huM laMkApati mahArAja dazamukhano dUta chuM ane temano eka mahattvano saMdezo laIne Avyo chuM' dUte vAtanA prAraMbha kayo. "kaho, mitre zo saMdezo mokalyo che?' ApathI ajANa nahi ja hoya chatAM kahI dauM ke amArA pUrvaja kIrtidhavala ane tamArA pUrvaja zrIkaMTha. zrIkaMTha dumanothI trAsa pAmI amArA pUrvaja kIrtidhavalanA zaraNe AvelA. kIrtidhavale zrIkaMThanuM zatruthI rakSaNa karI, potAnA te sALAne A vAnaradvIpa Apelo. basa, pachI to je je vAnaradvIpanA rAjAo thayA, temaNe laMkApatinuM svAmItva svIkAryuM. laMkApatioe paNa temane potAnA sevako gaNIne avasare avasare temanuM rakSaNa karyuM. ane tamArA pitA sUryarajAne yamanA narakAgAramAMthI koNe mukta karyA, te sahu koI jANe che. te sUryarajAnA tame nyAya-nIti saMpanna putraratna cho! tamAre paNa tamArA pUrvajone pagale cAlIne laMkApatinuM svAmItva svIkArI temanI sevAmAM upasthita thavuM joIe.' dUte je kaMI kahevAnuM hatuM te, aTakyA vinA, mIThI jabAne kahI dIdhuM. paranta vAlInA aMta:karaNamAM kaMpano dAvAnaLa sagaLI UThyo. chatAMya te AMtarika bhAvane teNe potAnA mukha para AvavA dIdho nahi. gaMbhIratAno guNa manuSyanA dehamAM vikRti AvavA deto nathI. jyAre jenAmAM gaMbhIratA nathI hotI te, sAmAnya ApattinA prasaMgamAM paNa vikatine vaza thaI jAya che. vAlIe jinavANI dvArA potAnA aMtarAtmAne gaMbhIra, udAra ane prazAMta banAvyo hato. teNe khUba ja madhura svare tene pratyuttara Apyo : he vicakSaNa! laMkApatinA saMdezane meM sAMbhaLyo. te saMdezAnA pratyuttararUpe huM je kahuM te, tuM tArA nAthane kaheje." huM rAkSasarAjA ane vAnararAjAonA parApUrvathI cAlyA AvatA snehasaMbaMdhane jANuM chuM. te snehasaMbaMdha Ajadinaparyata akhaMDa rahelo che ane bhaviSyamAM paNa akhaMDita rahe te huM icchuM chuM. paraMtu te snehasaMbaMdha sevya-sevaka tarIkeno pUrve hato nahi ane Aje paNa nathI. pUrvakALathI Apatti ane saMpattimAM banne vaMzo sahabhAgI rahelA che... paraspara sahAyaka banelA che. zuM mitra para Apatti Ave ane bIjo mitra te Apatti dUra kare tethI te banne vacce sevya-sevaka saMbaMdha thaI jAya che? laMkApatie For Private And Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vIra vAlI 75 mAtA-pitAne yamanA trAsamAMthI mukta karyA tethI zuM laMkApati amAro paNa rAjA banI gayo? ame tenA sevako banI gayA? haragija niha.' 'he priyavAdI duta! A vAlI vItarAga sarvajJadevanAM caraNomAM ane saddaguru sAdhunAM caraNomAM ja name che. temane ja potAnA svAmI, nAtha mAne che. tArA laMkApatine vaLI Avo koDa kyAMthI jAgyo? kharekhara, laMkApatie Aje gaMgAjaLa jevA pavitra saMbaMdhane malina karI dIdho. asaMkhya kALathI cAlyA AvatA snehane bhAMgI nAkhyo che. bAkI, e dazamukha mitrakulamAM utpanna thayelo che, tema ja potAnI zaktinuM tene bhAna nathI, tethI huM evuM pagaluM nahi bharuM ke jethI vAnaravaMzanA ujvaLa yazane kalaMka lAge. hA, te jo amAruM ahita karavAnI bAliza ceSTA karaze to, ame jarUra teno vaLato javAba amArA pracaMDa sAmarthyathI vALIzuM. vigrahanI zarUAta ame nahi karIe, ke je zarUAta snehanA lIlAchama vRkSano uccheda karanAra che. mATe, tArA svAmIne kaheje ke enI zakti pahoMce teTaluM karI le!' kiSkiMndhi parvatanAM zikharA dhaNadhaNI UThyAM. kiSmindhinagarInI zerIo khaLabhaLI UThI. sugrIva, nala, nIla vagere seMkaDo agragaNya senAnIonAM kALajAM kaMpI UThyAM. asaMkhya asaMkhyakALathI cAlI AvatI be pradezonI maitrInA cUrA thaI gayA. zAthI? paranA utkarSane nahi sahI zakavAnI tuccha vRttithI! mitrarAjyanA rAjavInI prazaMsA sAMbhaLavA mATe rAvaNa asamartha banyo. kaho ke, tenA duSTa bhaviSyanI A eka sUcaka ghaTanA hatI. rAjadUta alpa samayamAM ja laMkA pAcho pharyo. laMkApati dazamukhanI samakSa upasthita thayo ane vAlInA pratisaMdezane akSarazaH kahI saMbhaLAvyo. basa, enI dhAraNA sAcI paDI. teNe yuddhanAM nizAna vagaDAvyAM. lAkho sainiko rAvaNanI pAchaLa khaDA thaI gayA. vA2 keTalI! jotajotAmAM to kiSkindhi parvata para rAkSasa sainikonAM ToLeToLAM UtarI AvyAM. vAlI to dUtanA jatAM ja samajI cUkyo hato ke hamaNAM rAvaNa Avyo samajo! kiSkindhAnA eka eka strIpuruSane vAlInA ajoDa parAkramamAM pUrNa vizvAsa hato. vAlIno vijaya ja thAya, vAlI kadIya hAre nahi tevI avicala zraddhAthI prajAjano nirbhaya hatA. sugrIva, nala ane nIla, traNeyanI sAthe potAnA jussAbharyA sainikonI sAthe For Private And Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36 jena rAmAyaNa vAlIe yuddhanA medAnamAM prayANa karyuM. parAkramIne yuddhano atithi kharekhara priya hoya che! khUnakhAra jaMga jAmyo. baMne pakSe jIvonI bhayaMkara khuvArI thavA lAgI. paraMtu A khuvArI joI vAnarapati vIra vAlInuM hRdaya raDI UThyuM. zA mATe ATalo badho nirarthaka prANIsaMhAra?' tarata ja vAlIe potAnA rathane rAvaNanI tarapha haMkAryo. rAvaNanI sAme AvI, vAlIe rAvaNane kahyuM : "he dazamukha! vivekI manuSyane sukSma jaMtu-mAtrano vadha karavA na zobhe to pachI A paMcendriya jIvonI hatyA to kevI rIte zobhe? kadAca tuM kahIza ke duzmana para vijaya prApta karavA mATe, A hatyA karavI paDe. to paNa huM kahuM chuM - parAkramIo parAkramIonI sAthe laDI laI A nirdoSa jIvono saMhAra zuM na aTakAvI zake? tuM parAkramI che eTaluM ja nahi, paraMtu paramAtmA jinezvarano upAsaka zrAva ke che. A sainya dvArA yuddha karavAnuM mUkI de. je yuddha sAce ja raurava naraka mATe che.' vAlInAM sattvachalochala satyavacana dazamukhanA mAnasa para dhArI asara upajAvI zakyAM. dazamukha dharmanA marmane pichANyo. baMne pakSe sainyone yuddhavirAmano Adeza apAI gayo. sainyanuM yuddha thaMbhI gayuM. baMne rAjezvaronuM yuddha prAraMbhAI gayuM. rAvaNe maMtrapUta astra choDavA mAMDyAM, kapIzvare pratipakSI astrothI rAvaNanAM astrone chedI nAMkhyAM. rAvaNanAM zastro maMtro, ane astro... vIra vAlIe badhAMne niSphaLa banAvI dIdhAM. jema jema rAvaNa niSphaLa thato gayo tema tema teno roSa vadhato cAlyo. rAvaNe aMtima candrahAsa khaDaga upADyuM. mahAdAraNa khaDaga laIne rAvaNa vAlInI tarapha dhasyo, tyAM vAnarasainyamAM hAhAkAra macI gayo. sugrIva, nala, nIla, vagere parAkramI vIronI AMkhomAMthI aMgArA varasavA mAMDyA. bIjI bAju rAkSasa sainyamAM harSanI ciciyArIo thavA mAMDI. paNa kSaNa vAramAM kaMI avanavuM ja banI gayuM! mAtelA sAMDhanI jema dhasamasatA AvatA rAvaNane mahAvIra vAlIe ramatamAM ne ramatamAM daDAnI jema DAbA hAthe upADyo, bagalamAM bAvyo ane vAlI AkAzamAM UDyo. bicAra, ravindrahAsa For Private And Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vIra vAlI 7 khaDraganuM tAM rAvaNanA hAthamAM laTakatuM ja rahI gayuM. jyAM rAvaNa ja vAlInI bagalamAM laTakAM thai gayo, pachI candrahAsanuM to pUchavuM ja zuM! kuMbhakarNa, bibhISaNa, indrajita, meghavAhana vagere rAkSasa subhaTonA prANa UMcA thai gayA. vAlIe to jaMbudvIpane pradakSiNA devA mAMDI: eka vAra, be vAra... traNa vAra ane cAra vA! bagalanI bhIMsamAM jakaDAyelA rAvaNanI dazA to adhika duHkhadAyI banI gaI. lAkho, karoDo sainikonI samakSa vAlIe karelI potAnI bhayaMkara kadarzanA tenA svamAnI... ane abhimAnI AtmAne mATe naraka karatAM paNa adhika lAgI. hajAra hajAra vidyAonAM svAmI paNa vI2 vAlInI AgaLa azaraNa ane anAtha banI gayo! vAlIe cAra vAra pradakSiNA daI AvIne dazamukhane bagalamAMthI mukta karyo. zaramathI, lajjAthI rAvaNanuM mastaka nIcuM namI gayuM. eka bAju rAkSasa sainya ane bIjI bAju vAnara sainya, vacamAM UbhA che rAvaNa ane vAlI. vIra vAlIe tyAM gaMbhIra dhvanithI kahyuM : vItarAga sarvajJadava zrI arihaMtaparamAtmA sivAya A vizvamAM mAre koI vaMdanIya nathI, pUjanIya nathI. dhikkAra che e grUpamUlaka abhimAnane ke je abhimAne, mane namAvavAnI AzA rAkhanArA evAnI A mahAdurdazA karI.' 'teM karelA amArAM mAtApitA paranA u5kA2nI smRtithI meM tane mRtyunA bhayamAMthI mukta karyo che. eTaluM ja nahi paNa A dharatInuM rAjya paNa tane ApuM chuM mATe tuM rAjI thA! jyAM sudhI huM tAro pratispardhI chuM tyAM sudhI tArI rAjyapipAsA pUrNa nahi thAya. mATe huM Aje parama pAramezvarI dIkSA svIkArIza. kiSkindhAnAM rAjA sugrIva banaze. paraMtu te tArI AjJAne dhAraNa karaze. basa! tamAruM maMgala thAo.' sugrIva, nala, nIla.. vagere hajAro naravIronI AMkhamAMthI AMsunI dhArAo vahevA mAMDI. vahAlA vAlIne dUra dUra jatA joI vAna2sainya dhrusake dhrusake rovA mAMDyuM. rAvAnI AMkhomAM jhaLajhaLiyAM bharAI gayAM. kuMbhakarNa, bibhISaNa vagere vAlInA parAkrama upara ane aMthIya adhika vAlInA mahAtyAga para stabdha banI gayA. vAlIe Ama aNadhAryo saMsAratyAgano nirdhAra kema karyo? vAlIne evuM te zuM nimitte maLyuM ke Ama acAnaka teNe saMyamamArge javAno nirNaya karyo? For Private And Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 78 jaina rAmAyaNa upalakiyA dRSTithI A vAta nahi samajAya. sthUla buddhithI A marma nahIM pamAya, vaizravaNe parAjita avasthAmAM saMyama svIkAryo. te paNa suyogya ja karyuM hatuM. Aje vAlI vijayI avasthAmAM saMyama svIkAre che, te paNa teTaluM ja sumeLavALuM che. baMne yuddhabhUmi para saMyamI banyA! baMne rAvaNanI sAme saMyamI banyA! vAlInI AMtarika bhUmikAnI bhavyatA sAthe enA aNadhAryA nirNayane saMbaMdha che. bAlyakALathI te jinadevanI nikaTamAM Avelo che, kaho ke janmajanmAMtarathI teno vItarAgInI sAthe paricaya che. te paricaye tene vItarAgatAnI dRSTi ApelI che. virAgIne vijayI avasthA paNa vairAgyanI vRddhi mATe ja bane! kAraNa ke vairAgyanI vedhaka draSTimAM sAMsArika bhUmikA paranA vijayomAM paNa parAjaya ja dekhAya che. enA mane AvA vijaya mUlyahIna samajAya che. sAMsArika vijaya kadIya rAma vijaya banI zakato nathI. sAMsArika vijaya pachI parAjaya Ave ja che! saMsAranI bhUmikA para badhuM caMcaLa che! parAjaya paNa caMcaLa che. vijaya paNa caMcaLa! vAlInI dRSTimAM rAvaNa parano A vijaya paNa caMcaLa dekhAya che! eTaluM ja nahi, paraMtu AvA meLavelA vijayo pAchaLa e aneka prakAranI ciMtAo, vyathAo ane vyagratAonI kalpanA kare che, kalpanAnA vistAramAM tene samagra saMsAra, vijayI saMsAra ke parAjita saMsAra asAra bhAse che, tyAjya bhAse che. tenI cinagArIvarUpe rahelI vairAgyabhAvanA eka virATa dAvAnaLarUpe pragaTa thaI ane e dAvAnaLamAM samagra sAMsArika vAsanAo baLIne bhasmIbhUta thaI gaI. vAlInA rAvaNa paranA vijaya karatAM paNa vijayIavasthAmAM saMsAranA eNe karelo sarvatyAga, manuSyajAtane eka mArmika bodha ApI rahyo che. Aje vijaya madhyajAtane rAga bhaNI kheMcI jAya che, tyAre 'vijaya vairAgya bhaNI paNa laI jaI zake che.' A divya dRSTi, vAlIno A jIvanaprasaMga ApI jAya che. vijaya jyAre rAga tarapha kheMcI jAya tyAre samajavuM ke ApaNe puna: parAjaya tarapha DhasaDAI rahyA chIe. vijaya vairAgya tarapha kheMcI jAya tyAre samajavuM ke have ApaNo parAjaya sarvadA asta pAmI gayo! ApaNe sadA vijayI ja banyA rahevAnA. For Private And Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vIra vAlI gaganacandra maharSi pAse vAlI rAjAe pravrajyA svIkArI. dinapratidina vAlI mahAmuni adhyAtmanI unnata bhUmikAe pahoMcavA lAgyA. indriyanirodha ane vRttinirodhanI siddhi mATe roja vAlImuni navI navI ugra pratijJA karavA lAgyA, mahAna tapazcaryAmAM tapavA lAgyA ane smazAna vagere bhayaMkara sthaLoe jaIne kAyotsarga-dhyAne rAtri pasAra karavA lAgyA. nirmamatA ane nirahaMkAritAnI kokilAoe A munivRkSanI sAdhanApallavita DALIo para besI benamUna gIta gAvA mAMDyAM. maharSinI pavitratama sAdhanAe vizvanI atIndriya zaktione AkarSI. chatAM munivara e labdhi, zaktio pratye jarAya na AkarSAyA! vicaratA vicaratA maharSi aSTApadanI taLeTImAM AvI pahoMcyA. temanA cittamAMthI eka sAdhanAzuro vicAra vidyutanI gatithI pasAra thaI gayo. A to cAraNamuni! AMkhanA palakArAmAM to te aSTApada jevA virATakAya parvatanI Toce AvI UbhA. bhagavAna RSabhadevanA nirvANathI gauravapUrNa banelo A pahADa covIsa tIrthakaronI smRti karAvato hato. bharata cakravartIe pitAnA nirvANano kAramo ghA ahIM maMdironAM sarjana dvArA rUjhavyo hato. zokanI Aga ratnamaya jinapratimAo kaMDArIne bujhAvI hatI. mahAmuni vAlIe e jinazvaradevonI bhAvanApUrNa bhAvapUjA karI. basa.. eka zikharanA ekAMta bhAgamAM pahoMcI jaI dhyAnArUDha thayA. khAvAnuM to have eka mahinAne aMte hatuM! mA khamaNanA pAraNe mA khamaNa karavAno saMkalpa karIne ja teo zikhara upara AvyA hatA! sAdhanAne mArge gati joIe... tIvragati joIe che. je sAdhanA lIdhI, tapanI ke tyAganI, jJAnanI ke dhyAnanI, vinayanI ke bhaktinI.. basa.. emAM AgaLa dhapavuM. gADAnI gatie nahi, paraMtu rokeTanI gatie gati eTale gati. mAtra visAmo levA aTakavAnuM. visAmo letAM yAda rAkhavuM joIe ke "huM visAmo laI rahyo chuM.'visAmo gatine vegavaMtI banAvanAra hoya che. gatine vegavaMta banAve te ja visAmo kahevAya. bIjI bAju kiSkindhAmAM sugrIve rAvaNane potAnI bahena zrIprabhA ApI... lagnotsava karyo. Ama karavAthI vAnaradvIpa ane rAkSasadIpano tUTatAM saMbaMdha atUTa rahyo. sugrIve dazamukhanI AjJAne svIkArI. vAlInA putra candrarazmine sugrIve yuvarAja banAvyAM. For Private And Personal Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa dazamukha laMkA tarapha pAcho vaLyo. je je rAjAnI rUpavatI kuMvarIo jue che tenI mAgaNI kare che. je rAjIkhuzIthI paraNAve to ThIka, nahitara baLajabarIthI paNa paraNe che! Aja karmanI vicitratA che ne! eka bAju guNonI suvAsa, bIjI bAju diponA kAMTA! gulAbamAM suvAsanI sAthe kAMTA mUkyA! rAvaNamAM jinabhakti, audArya vagere guNonI suvAsanI sAthe viSayAMdhatA ane krUratA vagere doSonA kAMTA hatA, paNa hatuM e prakhya! kAraNa ke e bhavya hato kAraNa ke e bhAvino tIrthakara hato. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : - - 10. vizrvavijayanI yAtrAe sUryodaya thaI gayo hato. puSpaka vimAna tIvra vegathI nityAloka nagara tarapha UDI rahyuM hatuM. dazamukhanA pratApI mukha upara unmAda ane umaMganI rekhAo UpasI rahI hatI. nityAloka nagarInI rUpasuMdarI ratnAvalIne paraNavA mATe te jaI rahyo hato, vimAna aSTApada parvata parathI pasAra thaI rahyuM hatuM tyAM eka sakhata AMcakA sAthe te thaMbhI gayuM. akhkhalita gatizIla puSpaka vimAna Ama akasmAtathI aTakI jatAM dazamukha cheDAI paDyo. kone motanA mahemAna banavAnI icchA jAgI che?' garjanA karatA dazamukhe vimAna parvatanA eka zikhara para utAryuM. sUkSma dRSTithI teNe cArekora nirIkSaNa karyuM. tyAM to bAjumAM ja eka zikhara para mahAmuni vAlIne dhyAnastha avasthAmAM UbhelA joyA. rAvaNanA mukhamAMthI saLagatA zabdo chUTyA. zA mATe A daMbha kare che? zA mATe haju mAro pIcho nathI mUkatA? pahelAM paNa koI ajaba mAyAthI mane bagalamAM dabAvyo. haju paNa, nA nA, Aje to huM tArI aMtima vidhi ja karI nAkhuM! candrahAsanI sAthe mane upADIne teM samudranI AsapAsa ghumAvyo to Aje A AkhA parvatanI sAthe tane upADIne lavaNa samudramAM padharAvI dauM!' abhimAnI manuSyanI AvI ja ghelachA hoya che. eka vakhata vIra vAlIe potAnI je durdazA karI che tenI vedanA hajI zamI nathI. tyAM pharIthI e parAkramInI sAme dhULa uDADavAnI ceSTA karI rahyo che! jANe che ke potAnI eka hajAra vidyAo, vAlInA bagalamAM pote sapaDAya tyAre nAkAmiyAba nIvaDI hatI, chatAM e vidyAzaktinA baLa para punaH vizvAsa dhAraNa karI navI Aphata vahorI rahyo che. e aSTApada parvatanI taLeTImAM Avyo. pRthvIne cIrIne parvatanI nIce ghUsyo. hajAre vidyAonuM eka sAthe smaraNa karIne virATakAya parvatane teNe upADavAnI zarUAta karI. dhaDAdhaDa zilAo gabaDavA mAMDI. zikharo tUTavA lAgyAM. evo bhayAnaka avAja thavA lAgyo ke hajAro yojana sudhI tenA paDaghA paDavA lAgyA. vAlI maharSie avadhijJAnanA divyaprakAzamAM dazamukhanA adhama kRtyane joyuM. temanuM karaNAbharyuM hayuM kamakamI UThayuM. For Private And Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 8ra jaina rAmAyaNa ara22, A pApI kevuM duSTa sAhasa karI rahyo che? mArA pratyenA ropathI A bhayaMkara saMhAra karavA prerAyo. bharatezvare nirmANa karelA A bhavya tIrthano uccheda karI nAMkhaze.' mahAmunie rAvaNanA kukRtyanuM pariNAma vicAryuM. paNa tethI mAre zuM? mAre ane vizvane zo saMbaMdha che? meM jagatathI saMbaMdhane toDI nAMkhyo che. are, jyAM mArA zarIra parathI paNa ma mamatvanuM visarjana karyuM che, tyAM mAre A badhAM pariNAmanA vicAra karavAthI zuM?' mahAmuni ekatva bhAvamAM gayA; paraMtu pAchA vaLI gayA, jyAre anekanA vicAra karavAnI pavitra pharaja upasthita thaI hoya tyAre kevaLa jAtano vicAra karanAra jJAnI na kahevAya. mahAmuni vicAre che : "caityarakSA ane jIvarakSAnAM kartavyo Aje mArI sAme che, mArAthI enA pratye upekSA kema thaI zake? rAga ane dveSane jarAya UMcAnIcA thavA dIdhA vinA A narAdhamane kaIka paraco dekhADuM.' aneka mahAna zaktionA sAgarasamA mahAmunie mAtra potAnA paganA eka aMgUThAne ja parvatanA zikhara para dabAvyo. UMco thayelo pahADa nIce javA mAMDyo. pRthvI phADIne nIce pahelA rAvaNa dabAyo, khUba dabAyo, are evo dabAyo ke bhayAnaka cIsa pADI UThyAM, rADa pADI UThyo. tyArathI e "rAvaNa" kahevAyo. dInatAbharyo avAja jyAM mahAmunine kAne paDyo tarata ja temaNe dabAyelo aMguTho upADI lIdho! kRpAnA sAgara mahAmunine rAvaNa pratye kyAM roSa ja hato! eka mAtra anarthathI enuM vAraNa karavuM hatuM, te thaI gayuM eTale basa! zikSAmAtra karavAnI buddhithI je pagaluM bharAya te juduM ane ropathI je pagaluM bharAya te juduM. mahAna puruSo bIjAnI bhUla dekhatAM anivArya saMjogomAM dveSa vinA zikSA kare kharA, paraMtu jyAM e bhUla dUra thayelI jue eTala zikSA baMdha karI de. jyAre jagatanA pAmara jIvo bIjAnI bhUla joI roSe bharAya che, gusso kare che. pachI ropamAM ne roSamAM bIjAne zikSA karavA jAya che, bhalene pachI sAmAe potAnI bhUla kabUlI lIdhI hoya, doSa dUra karyo hoya, chatAM pelo to roSamAM e ja vicAravAno ke "barAbara, evI zikSA kare ke pharIthI mAthuM ja na UMcake, tene sIdhAdora karI nAkhuM. hamaNAM to e bhUla kabUle che, paNa pharIthI pAchA evA ne evA! mATe bhayaMkara zikSAnA ja A to gharAka!' pAchA e zikSA For Private And Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vizvavijayanI yAtrAe karIne jaMpe nahi; enA pratye zaMkAnI ja dRSTithI jovAnA. e doSita vyaktine javAnAM cazamAM ja judAM rAkhavAnA! mahAmuni to punaH potAnA dhyAnamAM parovAI gayA. emane kyAM bIjI phurasada ja hatI! rAvaNanI dazA jovA jevI thaI gaI. tenA mukha parathI pratApanI lAlimA laya pAmI gaI, vidyAzaktiono garva osarI gayo ane unnata mastaka nIcuM DhaLI paDyuM. bahAra nIkaLI te sIdho ja upara Avyo. pazcAttApapUrNa aMtaHkaraNathI teNe mahAmuni vAlInAM caraNomAM namaskAra karyA. abhimAnano himAlaya pazcAttApanA prakhara tApathI pANI pANI thaI mahAmuninAM caraNonuM prakSAlana karI rahyo. "prabhu! nirlajaja banI vAraMvAra meM ApanA aparAdha karyA che. Apa mahAna zaktizALI hovA chatAM mahAtmA banI Ape paramakRpAthI te aparAdhone sahana karyA...' rAvaNano kaMTha zapAyo. paraMtu Aje mahAmuninI samakSa laMkApati rAvaNa tarIke nahi, paraMtu eka nikRSTa aparAdhI tarIke gunAono ekarAra karavA talasI rahyo che. 'Ape rAjya choDyuM, kuTuMba choDyuM, te ApanAmAM zakti nathI mATe nahi, paraMtu mArA paranI karuNAthI ja; e vAta mane Aje barAbara samajAI. Aje ApanA ane mArA vaccenA aMtaranuM mane ThIkaThIka bhAna thayuM, Apa jo eka virATakAya parvata cho to huM eka rAphaDA jevo chuM. Apa jo garuDanA sthAne cho to huM eka tuccha gIdhanA jevo che. kharekhara, motanA jaDabAmAM cavAI jatA mane Aje ApanI sarvottama kRpAmaya dRSTie ja ugAryo che. apakArI pratyenI paNa ApanI A mahAnuM udAravRttine mArAM koTi koTi vaMdana che...' bhaktibharapUra vacanothI mahAmuninA guNonuM kIrtana karI, potAnA apAra aparAdhonI kSamA yAcI, laMkApatie mahAmunine traNa vAra pradakSiNA daI, vAraMvAra vaMdanA karI. mahAmuni to kevalyanI najIkamAM hatA! rAga ane drapane nAmazepa prAyaH karI nAMkhyA hatA. mahAmuni uvala AtmAe amaralokanA amarona paNa ApharyA. tIrtharakSA ane jIvarakSA karavAnI prazasta abhilASA, rAga ke ya vinA rAvaNane karelI zikSA, rAvaNa namato Avyo chatAM enA para eTalI ja samabhAvadazA... devoe uparathI puSponI vRSTi karI; prazaMsA zabdono divyadhvani karyo. For Private And Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 84 jaina rAmAyaNa rAvaNanA bhaktijalabharyA jaladhimAM vega Avyo. punaH teNe munivaranAM caraNomAM mastakasparza karI kRtakRtyatA anubhavI. rAvaNane "rAkSasa' tarIke nihALatA manuSya mATe rAvaNanA A jIvanaprasaMgo dIvAdAMDIrUpa che. rAvaNanA ucca vyaktitvane samajavAnI taka A jIvanaprasaMgo Ape che. puSpaka vimAnamAMthI rAvaNanuM aMtaHpura ane parivAra vagere rAvaNanI pAse upasthita thaI gayA. rAvaNa badhAnI sAthe tyAMthI bharatezvare nirmANa karelA anupama jinacaitya tarapha gayo. candrahAsa vagere zastrone bahAra mUkI te aMdara gayo. pabhadevathI mAMDI vIra-vardhamAnasvAmI paryanta covIsa tIrthaMkaronI aSTaprakArI pUjA karI. pachI bhAvapUjA zarU karI. rAvaNe hAthamAM vINA lIdhI. vINAnA tAro jhaNajhaNI UThyA. aMtaHpuranI rANIe jhAMjharanA jhama kAra sAthe kokilakaMThanA kamanIya sUro cheDyA, vINAnA sUro sAthe kaMThanA sUronuM milana thayuM ane bhaktirasanI choLo UchaLavA mAMDI. samaya vItato jAya che, rAvaNanA dilanuM darda dInAnAthanA dilane bhIMjavI devA mathI rahyuM che. rAvaNanI sRSTimAM phakta nAtha tIrthakara deva sivAya koI nathI. paramAtmasRSTinI parama mAdhurImAM masta banI rAvaNa DolI rahyo che. bIjI bAju jinAlayanA ekAMta khUNAmAM Ubho Ubho eka divyapujya rAvaNamAM lIna banI gayo hato. rAvaNanI jinabhakti para e divyapuruSa ApharIna banI gayo hato. e hato dharaNendra. e paNa tIrthanI yAtrA karavA mATe Avyo hato, paraMtu jyAM teNe jinAlayanA bhavya kAramAM praveza karyo tyAM ja tenA kAne divya bhAvapUjAnA sUro paDyA. pachI to e dhIme pagale evI rIte aMdara pravezyo ke koi jANI na zake. rAvaNe jyAM pUjA pUrNa karI tyAM dharaNenTa bolyo : rAvaNa! te kamAla karI ! arihaMtanA guNonuM teM je kIrtana karyuM te adbhuta che! tArA para huM tuSTa thaI gayo chuM!" "nA re nA. huM stavanA karI zakuM? huM to mArA bhAMgyA tUTyA ...' "nA nA. te tane zobhe evI bhavya bhakti karI che ke je bhaktinuM phaLa moTA For Private And Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vizvavijayanI yAtrAe 85 che. chatAM tuM kahe : huM tane zuM ApuM! tuM kaMika mArI pAse mAga.' dharaNendra khuba prasanna murkha rAvaNanA baraDe hAtha pheravatAM kahyuM. 'nAgendra! trilokapatinI gRSNastutithI tame prasanna bano, te yogya ja che! svAmIno bhakta svAmInA guNamAM sAMbhaLIne hase ja, nAce ja! bAkI to huM dharaNendra! prasanna banIne tame mane vibhUti ApavA utkaMThita banyA cho te, tamArI svAmIbhaktino utkarSa sUcave che, jyAre huM jo e lauM to, mArI svAmIbhaktine hINapata lAge!' rAvaNanI niHspRhatA para dharaNendra tAjuba banI gayo. 'dazamukha dhanya che tArI niHspRhatAne! huM tArA para adhika tuSTa banyo chuM. huM tArI niHspRhatAne natamastake vAraMvAra anumoduM chuM!' kahIne dharaNendra rAvaNane 'amodha vijayA' nAmanI bahurUpakAriNI vidyA ApI ane tyAMthI cAlyo gayo. nirAkAMkSabhaktino Adarza ApanAra dezamukhanuM kevuM ujvala Atmatva! prabhubhakti eTale bajAramAM sodo karavAnI vastu nathI, e vAta rAvaNanA aMtastalamAM kevI aMkita thaI gaI haze? jagatanI tamAma bhautika vastuonAM mUlya karatAM paramAtmAnI bhaktinuM mUlyAMkana ane haiye kevuM caDhiyAtuM vasyuM haze? paramAtmAnI bhaktithI jagatanI kAMI paNa samRddhi kharIdavAno nAno zAM paNa khyAla enA manamAM na hato, te zuM rAvaNanI uttamatA puravAra karavA samartha nathI? ahIM rAvaNane amovidyA varI tyAre bIjI bAju mahAmuni vAlIne kaivalyazrI varI! mahAmunine kevaLajJAna thAya ane deva-dAnavo besI rahe ? lAkho deva-dAnavo aSTApada parvata para UtarI AvyA. kevaLajJAnano mahotsava karyo. kevalajJAnI mahAmunivare tyAM madhura dezanA ApI ane tyAMthI kevaLajJAnIe vihAra karyo. rAvaNe tyAMthI puSpaka vimAna upADayuM. jotajotAmAM nityAlokapuramAM AvI pahoMcyo. vivAhanA mahotsava maMDAyA. dazamukha jevo parAkramI rAjA potAnI putrIno bhartA banato hato. ratnAvalInA pitAe bhavya dabadabApUrvaka ratnAvalIno dazamukhanI sAthe vivAha karyo. vivAhamahotsava patI jatAM rAvaNe ratnAvalIne laine laMkA tarapha prayANa karyuM. rAtrIno prAraMbha hato. laMkAnA rAjamArgo, rAjabhavano, mahAlayA ane nRtya-zALAo dedIpyamAna dIpakonI rozanImAM jhaLahaLI rahyAM hatAM tyAre laMkAmAMthI koI hAyanA, nirAzAno For Private And Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa ke zokano svara saMbhaLAto na hato, balake AnaMda, pramoda, vilAsa ane vinodano dhvani svargaloka paDaghA pADI devone paNa IrSyA janmAvato hato. rAjamahAlayanI aTArI para eka bhavya sukhAsana para laMkApati beTho che, tenI camakadAra AMkho avakAzanA tArAmaMDaLa tarapha maMDAI che. vicAranA virATodadhimAM te khUba lAMbe pahoMcI gayo che, tenA vicAramAM koI mahAna mahattvAkAMkSAnA dhabakArA vartAya che, koI ajaba-gajabanI siddhionA AnaMdanA eMdhANa dekhAya che. te Ubho thayo. te aTArIne kinAre gayo ane pAcho pharyo. teNe AMTA mAravA zarU karyA. pAcho te sukhAsana para besI gayo. hAthanI eka tAlI vagADI. dvAra parano sazastra subhaTa AvIne natamastake AvI Ubho. bhAIone bolAvo.' "jI hajUra...' mastaka namAvI subhaTa tyAMthI adrazya thayo. thoDIka miniTamAM bibhISaNa ane kuMbhakarNa aTArIne dvAre AvIne UbhA. rAvaNanI dRSTi dvAra para paDI, sukhAsana parathI UThI jhaDapathI te hAra AgaLa gayo ane baMne bhAIo sAthe snehAliMgana karyuM. be bAju baMne bhAIonA hAtha pakaDI rAvaNa sukhAsana para beTho. kema moTAbhAI...' bibhISaNe Atura AMkhe rAvaNanI sAme joyuM. 'tamane joIne ghaNo ja AnaMda UbharAya che! bibhISaNane saheja bagalamAM dabAvatAM rAvaNa bolyo. moTAbhAI koI moTA vicAramAM lAge che!' kuMbhakarNa eka nipuNa joSInI adAthI prakADyuM! sAcI vAta che tArI, kuMbhakarNa!" ema to meM thoDoka jyotiSano paNa..." 'abhyAsa karyo che, ema ne?" rAvaNe vAkya pUruM karyuM ane traNeya bhAIonuM nidaoNpa hAsya relAyuM. rajanIpati tyAre pUrva dizAmAM lAlaghUma dekhAyA. "kuMbhakarNa! have eka vicAra Ave che." zo?' 'tuM ja kahe ne!" For Private And Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vizvavijayanI yAtrAe kahe, 'paNa eka zarata! zI?' 'hasavAnuM nahi!" 'kabUla!" zaratamAM tamAro sAkSI koNa! "A bibhISaNa.' 'tyAre kahuM chuM hoM?' "kahI nAkha.' AMkho baMdha karI, hoTha phaphaDAvavA zarU karyA. TeravAM gaNAvA mAMDyA. jANe koI RSie dhyAna lagAvyuM. AMkho kholIne kahyuM : koInI sAthe bAkhaDavAno vicAra karatA lAgo cho. bolo, kharuM ne?' khalAsa! rAvaNa peTa pakaDIne hasavA mAMDyuM! kuMbhakarNe jyArathI AMkho baMdha karI hatI tyArathI rAvaNe hAsyane dabAvI rAkhyuM hatuM! sAcuM, jopImahArAja sAcI soLa AnA ne sattara pAI sAcuM!' saheja gaMbhIra banI rAvaNe mULa vAta para AvatAM kahyuM : mane vicAra Ave che ke ApaNe vizvavijaya mATenI yAtrA zarU karIe. kaho, tamane A vicAra gamyo?' 'moTAbhAIne je gamyuM te amane kayA divase nathI gamyuM?' bibhISaNe kahyuM . 'teM te mATenI taiyArIo karavI joIe.' taiyAra chIe." "to prathama yAtrAprayANanuM muhUrta rAja joSIne pUcho.' e beThAne jAmI mahArAja?' bibhISaNe kuMbhakarNa sAme ADa najare tAM kahyuM. tyAM to kuMbhakarNanA hAthamAM bibhISaNano kAna kacaDAvA mAMDyo! luccA, mArI mazkarI?" nahi pha bApA, choDo...' cIsa pADato bibhISaNa kuMbhakarNanA hAthamAMthI chaTakyo, bhAgyo. AgaLa bibhISaNa ane pAchaLa kuMbhakarNa. baMne dhamAdhama For Private And Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 88 jaina rAmAyaNa karatA rAjapurohitanA makAne pahoMcyA. jaIne kAra khakhaDAvyAM. moDI rAte dvAra khakhaDatAM purohite pUchyuM : koNa che? khalAsa! kuMbhakarNano mijAja gayo. paNa bibhIpaNe hAtha dabAvI tene ThaMDo pADyo, "are, ame chIe, daravAjA kholo.' bibhISaNano avAja oLakhatAM parohita DaghAI gayo. "atyAre kema AvyA haze? zuM haze? huM koI gunAmAM to nahIM Avyo houM ne!." tarka-vitarka karatA purohite dhrujate hAthe daravAjA kholyA. sAme ja kuMbhakarNa ane bibhISaNane joyA. kema svAmI! atyAre sevakane yAda karavA paDyo?" TIpaNuM jovAnuM che.' "atyAre?' "to zuM kAle?' 'paNa zA mATe te kahevA kRpA karazo?' zuM eTalI samajaNa nathI paDatI? have zAnuM muhUrta jovAnuM hoya? lagna to thaI gayAM che...!' kuMbhakarNanI vAgdhArA alita gatie cAlI. "zuM yuddhayAtrA mATe?' have samajyA!' 'guNanidhi! sArA samaye muhUrta joIne laMkApatinAM caraNomAM upasthita thaIza!' bahu sAruM."kahIne baMne kumAro potapotAnA mahelamAM gayA. teo yuddhayAtrAno bRha vicAratA vicAratA nidrAdhIna thayA. bIjA divasanI zarUAtathI laMkA vijayayAtrAnI taDAmAra taiyArIothI dhamadhamI UThI. AjubAjunA keTalAya vidyAdharo, vidyAdhara rAjAA laMkAmAM AvavA lAgyA. sauprathama rathanUpuranA indra rAjA para caDhAI karavAnA nirNaya levAyo. prazasta muhUrta AvI pahoMcyuM. kuMbhakarNa, bibhIpaNa, indrajita ane meghavAhana vagere agragaNya vIronI sAthe rAvaNe prayANa karyuM. bIjI bAju kikindhAthI sugrIva paNa potAnA mahAna saMnyanI sAthe rAvaNane AvI maLyo, pAtAlalaMkAthI khara vidyAdhara potAnA cunaMdA, cauda hajAra vidyAdhara vIronI sAthe AvI pahocyo. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ka 11. revAnA taTe : vaitADhayanA parvato tarapha lakSa kendrita karI rAvaNe vegathI prayANa AraMbhya. vacce je koI nahi jitAyelA deza-pradeza Ave tene jItatA-jItatA AgaLa vadhavAnuM hatuM. paraMtu e vacagALAnuM kAma to indrajita ane meghavAhananI kIDAkelI mATenuM hatuM. temAM rAvaNa ke kuMbhakarNa-bibhISaNe kazuM jovAnuM na hatuM. prayANa AgaLa AgaLa vadhatuM ja jatuM hatuM. rAvaNanI dRSTi sRSTinA saundaryanuM amIpAna karI rahI hatI. tyAM teNe vidhyAcala parvata parathI UtaratI "revA nadIne joI. vizALa paTa, UMDAM UMDAM kALAM pANI, dhasamasatA pravAha, UchaLatA tophAnI chatAMya nayanaramya taraMgo, UMcA UMcA taTa para manohara moralAonI katAro ane pakSIonI madhura sUrAvalI. rAvaNa AkarSAyo. teNe ahIM prathama paDAva nAMkhavAno nizcaya karyo. sugrIva vagerene revAnA vizALa taTa para paDAva nAMkhavAnI AjJA pharamAvI, jotajotAmAM revAnA taTa para karoDonuM sainya patharAI gayuM. lAkho azvo, hAthIo, rathonA mahAna kolAhalathI revAno taTa dhamadhamI UThyo. kinArA para eka sohAmaNA sthAne rAvaNanI chAvaNI nAMkhavAmAM AvI hatI. bAjumAM ja kuMbhakarNa-bibhISaNa, indrajita-meghavAhana tathA sugrIva-khara vagere mahAna parAkramIonI chAvaNIo hatI. rAvaNanI jinapUjA haju bAkI hatI. rAvaNa hamezAM jinezvaradevanuM pUjana karato hato! nagaramAM ya pUjana karato ane jaMgalamAM paNa karato! tIrthayAtrAmAM ya karato ane yuddhayAtrAmAM ya karato! eka divasa pUjA vinA jAya nahi. A vizvavijayanI yAtrAmAM paNa teNe jinezvaradevanI ratnamaya pratimA sAthe rAkhI hatI. rAvaNe snAna karyuM, suMdara zveta vastro paheryA. eka ramaNIya vRkSanI nIce, bhUmine sugaMdhIjalathI pavitra karI, maNimaDhelAM nAnakaDAM siMhAsana para nAjuka ratnamaya pratimA padharAvI ane pUjana zarU karyuM. revAnA nirmaLa nIrathI pratimA para abhiSeka karyo. revAnA taTa paranAM khIlelAM paMkaja-puSpothI paramAtmAnAM aMga sajyAM. rAvaNanAM tana ane mana paramAtmAmAM parovAI gayAM. paraMtu acAnaka revAnAM pANI UchaLyAM, khUba UMcAM UchaLavA mAMDyAM, gAMDAMtUra banIne UchaLavA mAMDyAM, kinArAnI totiMga bhekhaDo dhasavA mAMDI, virATakAya vRkSo tUTI tUTIne revAnA pralayakArI pUramAM taNAvA lAgyAM. UMcA UMcA kinArAo para paNa pANI relAvA mAMDyAM. moTA moTA magaramaccho pANInAM mojAMonI sAthe UchaLavA mAMDyA.. For Private And Personal Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa 80 tyAM eka dhasamasato malina pANIno pravAha rAvaNanI AsapAsa pharI vaLyo. paramAtmA zrI jinendradevanI pratimA para paNa e malina jale AkramaNa karyuM. rAvaNe bhAvabhaktithI karelI pUjA jotajotAmAM naSTabhraSTa thaI gaI. prazAnta samAdhistha rAvaNa, Ama acAnaka AvI paDelI AphatathI dhamadhamI UThyo. paramAtmAnI pUjAno nAza ene mAthuM kapAvavAthI paNa adhika lAgyo. chaMcheDAyelA kesarI siMhanI jema rAvaNe trADa pADI. 'koNa e duSTa duzmana pAkyo che? koNe A arihaMtadevanI pUjAmAM bhaMga pADI motano khopha vahoryo che?' bahAra acAnaka dhAMdhala macI gayelI joI ane emAMya rAvaNano dhrujArIbharyo avAja sAMbhaLI kuMbhakarNa, bibhISaNa vagere doDatA rAvaNanI pAse AvI UbhA. rAvaNe raudrasvarUpa dhAraNa karyuM. 'karyo e mithyAtvI rAjA che? ko pApI vidyAdhara, asura ke sura pAkyo che?' koNa javAba Ape? badhA aMdara samasamI rahyA. tyAM eka vidyAdhara subhaTa bolyo : 'deva! ahIMthI keTalAka gAu dUra 'mAhiSmatI' nAmanI nagarI che. te nagarImAM 'sahasrakiraNa' nAmano parAkramI ane prasiddha rAjA che. hajAro rAjAo enI sevA kare che. atyAre te nagarImAM jalakrIDAmahotsava cAlI rahyo che. rAjAe jalakrIDA karavA mATe revAnAM pANI setubaMdha karIne AvaryAM che. emAM potAnI eka hajAra rANIonI sAthe te svaicchita krIDA karI rahyo che. baMne bAjunA kinAre lAkha lAkha rakSaka subhaTo zastrasajja banIne sahasrakaraNanI saMbhALa rAkhI rahyA che. jalakrIDA karatAM karatAM pANI UbharAya che, khUba pANI bheguM thatAM baMdhane choDI de che. he svAmI! A pUra je AvyuM che temAM A ja kAraNa che! e ja jalakrIDAnAM malina thayelAM pANI ahIM dhasI AvyAM che ane jina pUjAmAM bhaMga paDyo che. juo, revAnA tIra para, sahasrakiraNanI rANIonAM aMga parathI UtarelAM puSpo, vilepano, nirmAlya dekhAI rahela che. vidyAdhara subhaTanI vAta sAcI hatI. pANI zarIranA melathI DahoLAyeluM ane hajAro UtarelI puSpamALAothI yukta dekhAtuM hatuM. subhaTanI vAta sAMbhaLI rAvaNa uzkerAyo. agnimAM Ahuti apAI! aho, kevI e sahasrakiraNanI dhRSTatA? malina pANIthI eNe A jinapUjAno bhaMga karyo... jAo, e abhimAnI rAjAne barAbara bAMdhIne mArI samakSa hAjara karo.... For Private And Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir revAnA taTe 1 rAvaNanI AjJA thatAM lAkho rAkSasa subhaTo revAnA kinAre doDyA. mAhiSmatInI najIka AvyA. dUrathI temaNe sahasrakiraNanA lAkho sainiko zastrothI sajja thaIne UbhelA joyA. revAno 2maNIya krIDAtaTa jotajotAmAM yuddhamedAnamAM palaTAI gayo. rAkSasavIro ane sahakiraNanA subhaTo vacce khUnakhAra jaMga jAmyo. rAkSasavIroe AkAzamAM rahIne tIrono mAro calAvyo ane vidyAzaktithI aneka subhaTAne mUMjhavI dIdhA. jalakrIDA karatA sahasikaraNe potAnA sainyanI kadarthanA thatI joI, jalakrIDA tyajI dIdhI. rANIone choDI, te raNamedAnamAM Avyo. surasindhumAMthI jANe ke airAvata bahAra Avyo! hAthamAM lIdhAM dhanuSya ane bANa. madhyAhnano sUrya jema asaMkhya tArAne DhAMkI de tema sahasrakiraNanI sakhata ane satata tIravRSTimAM rAkSasa-subhaTo chavAI gayA, DhaMkAI gayA. ...sahasrakiraNanuM parAkma eTale ajoDa sahasikaraNanuM bAhubaLa eTale ajeya. sahasikaraNanI tIravarSA eTale aMgAravarSA! potAnA subhaTone rADa pADatA ane bhAgatA joI rAvaNa medAne paDyo. krodhathI dhamadhamatA rAvaNe sahasrakiraNa para asaMkhya tIronI varSA varasAvI, paraMtu sahasrakaraNe rAvaNanA eka-eka tIrono sAmano karI rAvaNane haMphAvavA mAMDyo. rAvaNe tIra mUkIne mugara upADayuM. sahasikaraNe paNa magara lIdhuM. rAvaNa thAkyo ane gadA lIdhI. sahasikaraNe gadAthI sAmano karyo. rAvaNane gadA paNa mukI devI paDI. eka pachI eka zastromAM rAvaNa niSphaLa nIvaDavA lAgyo. sahasrakiraNanuM apUrva pauruSa joI 2AvaNa daMga thaI gayo. eNe joyuM ke zastrothI A parAkramIne parAjita karI zakAze nahi. teNe vidyAzaktino Azaro lIdho. vidyAzaktinA prabhAvathI sahasrakiraNa paravaza banI gayo. ane sahastrakiraNa pakaDAyo, paNa rAvaNanA mukha para vijayano AnaMda nahoto. tenuM hRdaya kahI rahyuM hatuM vijaya to kharekhara sahakiraNano che.' teNe sahasikaraNanI pITha thAbaDI. 'he parAkramI! kharekhara Aje vijaya tamAro che... tamAruM addabhuta ane ajeya parAkrama joI mAro baLamada ogaLI gayo che...' mAnapUrvaka sahasrakiraNane laIne, rAvaNa potAnI chAvaNImAM Avyo. potAnA siMhAsana para, potAnI sAthe sahasrakiraNane besADI, lAkho subhaTonI samakSa rAvaNe sahakiraNanI vIratAne bhAvabharI aMjali ApI. For Private And Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 92 www.kobatirth.org rAvaNanI kevI anumodanIya guNadRSTi! rAvaNanI kevI prazaMsanIya guNasRSTi! Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa sahasikaraNanA gunAne sahasrakiraNanA vIratAguNane joI, jANe rAvaNa sAva bhUlI gayo! eTaluM ja nahi paNa sahasrakiraNa pratye, eka vIrane chAje tevuM vartana rAkhyuM. bIjA samaye, aneka vIrothI vIMTaLAI rAvaNa rAjasabhAmAM beTho hato tyAM to AkAzamArgethI eka tapomUrti maharSi sabhAmAM pravezyA. rAvaNa jhaDapathI harSa ane umaMga anubhavo siMhAsana parathI Ubho thaI gayo. pagamAMthI maNimaya pAdukAne kADhI nAMkhI, mastake aMjali joDI, te mahAmuninI sanmukha gayo. caraNakamalamAM mastakano sparza ka2I, khUba khUba khuzI anubhavato mahAmunine sAkSAt jANe gaNadhara bhagavaMta samajavA lAgyo. mahAmunine eka svaccha kASTAsana para birAjamAna karI, pote pRthvI para hAtha joDIne vinayapUrvaka beTho. mahAmuni to jANe samasta vizvanA hitanI sAkSAt mUrti ja joI lyo! teozrInA mukha para saMsAranA bhAvo pratyenI udAsInatA, jJAnatejano prakAza, saMyama sAdhanAnI zUratA, vizvahitanI parama karuNA spaSTa taravarI rahelAM hatAM. rAvaNane teozrIe 'dharmalAbha'nI AziSa samarpaNa karI. 'dharmalAbha'nI AziSa eTale kalyANamAtA! jene 'dharmalAbha'nI AziSa prApta thaI, tene kalyANanI janetA prApta thaI! basa, e mAtA pAsethI kalyANa, kalyANa ane kalyANa ja maLyA karavAnuM! jenI pAse A kalyANajanetA 'dharmalAbha'nI AziSa che tene jagatanAM aniSTo ane duHkho satAvI nA zake. 'dharmalAbha'nI AziSa jene prApta thAya che, tene jagatanI sarvazreSTha saMpattio prApta thAya che. rAvaNe prema ane bhaktibharyA vinamra zabdomAM pUchyuM 'prabhu! Apane joIne mane niravadhi AnaMda thayo che. he karuNAnidhi! atre padhAravAnuM kAraNa kahI sevakane prasanna karazo?' For Private And Personal Use Only zeraDInA rasa jevI mIThI madhurI vANImAM maharSi bolyA : 'rAjana! mAhiSmatI nagarImAM hu rAjA hato. mAruM nAma zatabAhu hatuM. bhavanI bhISaNatAnuM eka divasa bhAna thayuM. bhavanAM duHkho karatAM ya bhavanAM sukhonI dAruNatA samajAI. rAjya ane sArA ya saMsAra 52thI mAruM mana UThI gayuM. rAjyasiMhAsana mane kAMTAnuM bichAnuM lAgyuM. mAdaka rasapracura khAdyapadArtho
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir revAnA taTe 93 jheranA koLiyA dekhAvA lAgyA. rAjaramaNIomAM mane bhayaMkara ane jherI sApaNonuM darzana thayuM. meM mAro manoratha... saMsAratyAgano manoratha... maMtrIvargane kahyo. mArA putra sahastrakiraNane rAjagAdI para besADI, meM cAritrajIvana svIkAryuM.' huM? zuM parAkramI sahastrakiraNa Apa pUjyazrInuM putraratna che?' Azcarya ane AvegamAM rAvaNe vacce ja prazna karyo. hA" munIndra kahyuM. huM digvijaya mATe laMkAthI nIkaLyo chuM. A ramaNIya pradeza joI ahIM paDAva nAMkhI paramAtmA jinezvaranA pUjanamAM tallIna banelo tyAM sahasakiraNe jalakrIDA karI malina pANIne chUTuM mUkyuM, revAnAM pANI UchaLyAM. mArI jinapUjA dhovAI gaI, huM AvezamAM Avyo ane mAre sahastrakiraNane pakaDavo paDyo. paraMtu mane lAge che, ke eNe khyAla bahAra ja A kArya karyuM che. Apano A mahAna putra zuM jinezvaradevanI AzAtanA kare kharo?' Ama kahIne rAvaNa aMdaranA vibhAgamAM jaI sahastrakiraNane namana karI premapUrvaka hAtha pakaDI bahAra laI Avyo. lajjA ane maryAdAthI namra banelA sahasakiraNe munipitAnAM caraNomAM mastaka namAvyuM. mahAmunie "dharmalAbha'nI AziSa ApI. rAvaNa to AvA gaNadharasamAM gurudeva ane mahAparAkramI sahastrakiraNa pitA-putrane joIne gadgad banI gayo. enI AMkho harSanAM AMsuthI UbharAI gaI. sahastrakiraNanA hAthane potAnA hAthamAM laI rAvaNa bolyo : parAkramI! tuM AjathI mAro bhAI ane mahAmuni jema tArA pitA, tema mArA paNa pitA, tamane baMnene jaI mArA haiyAmAM je harSa UbharAI rahyo che, tenuM huM kevI rIte varNana karuM? jAo, khuzIthI rAjya karo ane A bhAInI bheTa tarIke bIjI paNa pRthvIne svIkAro. ame traNa bhAI chIe, AjathI ame cAra bhAI thayA!" sahastrakiraNanI dRSTi bhUta ane bhAvinA paDadA cIrIne khUba dUra dUra doDI rahI che. saMsAranI A badhI gaDamathalamAMthI te jIvananuM parama satya zodhI rahyo che, pAramArthika sukhamaya AtmatattvanA uddhAranI koI sarvAgINa vicAraNAnuM citra te dorI rahyo che. tenA mukha para prauDha gaMbhIratA chavAI gaI. 'dazamukha! have mAre rAjyanuM prayojana nathI." For Private And Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 94 www.kobatirth.org 'haiM ?' rAvaNa vihvaLa banI gayo. 'hA, dehanuM paNa prayojana nathI...' 'eTale?' Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa 'huM paramakalyANI pitAne caraNe jaIza. huM pitA pAse mahAvrato laIza.' rAvaNanA mukha para glAni chavAI gaI. sabhAmAM nistabdhatA chavAI gaI. sahasrakiraNano A nirNaya pratyeka rAkSasavIrane AzcaryanI sAthe mahAna glAni janmAvanAra hato. sahasrakiraNanA uccatam vyaktitvathI koNa nahotuM AkarSAyuM? e sahasrakiraNanA ajeya parAkramathI koNa nahotuM aMjAyuM? e sahasrakiraNa zuM, sarvasvano tyAga karI cAlyo jaze? saMyamanI kaThora sAdhanAo karaze? revAnAM pura osarI gayAM. paMkhIonA avAja baMdha thaI gayA. mane barAbara samajAya che, nirvANano A ja eka mahAmArga che.' 'dehanA mALakhAmAM purAyelA AtmatattvanA AvirbhAvano A ja eka parama upAya che,' sahasrakiraNano nirNaya vadhAre spaSTa thato gayo. rAvaNanI AMkhamAMthI AMsu saravA lAgyAM, AMsuothI dharatI bhIMjAvA lAgI, natamastake mUMge moDhe rAvaNa sahasrakiraNanA ati bhavya tyAgane samajavA mathI rahyo. 'sahasikaraNa A zuM karI rahyo che? eno A nirNaya jyAre enI eka hajAra priyatamAo, mAhiSmatInAM lAkho prajAjano jANaze tyAre kevuM karuNa AkraMda karaze? kevA UMDA zokanA samudramAM DUbI jaze?' rAvaNanuM manomaMthana lAMbuM cAle tyAM to sahasrakiraNe rAvaNanA khabhe hAtha mUkyo; baMnenI dRSTi maLI. rAvaNe sahasrakiraNane bAthamAM laI lIdho ane garama garama AMsuthI abhiSeka karyo. For Private And Personal Use Only sahasraki2Ne potAno nAno putra rAvaNane soMpyo. ane tyAM ja e caramadehI narezvare muni pitAnAM caraNomAM jIvana samarpaNa karyuM. teNe saMsAravAsane tyajIne, saMyamanA duSkara vratane dhAraNa karyAM. revAno taTa tyAre mAhiSmatInAM lAkho prajAjanonAM codhAra AMsuothI bhIMjAI rahyo hato. hajAro rANIonA hRdayaphATa AkraMdathI dravI UTho hato. tyAM acAnaka sahasrakiraNa rAjarSine eka smaraNa thayuM. eka dUtane bolAvyo ane kahyuM : 'tame ayodhyA jAo ane ayodhyApati 'anaraNya'ne samAcAra Apo, ke tamArA mitra sahakiraNe Aje saMyama svIkAryuM che.'
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir revAnA taTe 95 vAta ema hatI : ayodhyApati anaraNya ane sahastrakiraNane parama maitrI hatI. baMne mitroe nirNaya karyo hato, ke baMnee sAthe saMyama svIkAravuM jyAre eka dIkSA le tyAre bIjAne samAcAra ApavA ane bIjAe paNa dIkSA levI." dUta jhaDapathI ayodhyA AvI pahoMcyo. sIdho ja rAjamahelamAM pahoMcI gayo, anaraNya rAjAne praNAma karI Ubho rahyo. kyAMthI ane zA mATe AvavAnuM thayuM che?' rAjAe prazana karyo. 'huM revAnA taTa parathI AvuM chuM ane mAhiSmatInA rAjA sahastrakiraNano saMdeza ApavA mATe Avyo chuM.' sahasakiraNanuM nAma sAMbhaLatAM ja anaraNya rAjA siMhAsana parathI Ubho thaI gayo. dUtano hAtha pakaDI premathI ane AturatAthI pUche che : kaho, mArA e priya mitra kuzaLatAmAM to che ne?' dUtanI AMkhamAM jhaLajhaLiyAM AvI gayAM. anaraNya rAjAnI AturatA vadhI gaI. dUtano cahero jotAM kaMIka amaMgaLanI AzaMkAo thavA lAgI. tyAM dUte totaDAtI jabAne kahyuM : mahArAjA sahastrakiraNe Aje saMsAratyAga karyo." ema?" khUba ja gaMbhIra banI anaraNya rAjA UMDA ciMtanamAM DUbI gayA. temanI sAme bhUtakALa taravaravA mAMDyo. e samIsAMjanA samaye, sahakiraNanI sAthe thayelI jIvananA mUlya aMgenI mArmika ane rasabharapUra vicAraNA. A banneno nirNaya karavo ke baMne sAthe saMsAratyAga karavo." potAnI pratijJAnuM anaraNya bhAna thayuM. sahastrakiraNanI dharmamaitrIe tene pratijJAnA pAlana mATe Ubho karI dIdho. anarAye potAnA putra dazarathane rAjya soMpyuM ane cAritranA mahAmArge cAlI nIkaLyo. A bAju rAvaNe zatabAhu maharSi ane sahastrakiraNa maharSine bhAvapUrvaka vaMdana karyA. rAvaNe pote mAhiSmatInA rAjyasihAsane sahastrakiraNanA putrano rAjyAbhiSeka karyo ane AkAzamArge prayANa AgaLa laMbAvyuM. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A 12. nAradajIno bheTo : 'bhAI! A pazuone ahIM kema bhegAM karyAM che?' tame koI paradezI lAgo cho! ahIM eka mahAyajJa thAya che...' 'temAM A pazuonI zI jarUra che?' 'tame ya bhalAbhoLA lAgo cho? yajJamAM A pazuone homavAmAM Avaze, samajyA?' huM?' hA!" mAthe UMcI jaTA, hAthamAM vINA, pagamAM pAvaDI, devarSi nArada jalamArge, sthalamArga ane AkAzamArge pRthvI para paribhramaNa karatA karatA rAjapuranagaramAM AvI caDyA. ane e to devonA lADakavAyA RSi! sIdhA pahoMcyA rAjamahelamAM, paraMtu rAjamahelanI bahAra to moTA bhavya maMDapo baMdhAyelA ane seMkaDo, hajAro pazuonAM ToLAM temaNe joyAM. rAjamahelamAM aneka bhUdevonI avarajavara joI. devarSi dvAre ja thaMbhI gayA. eka nAnA brAhmaNaputranI saumyAkRti joI devarSie tene bolAvyo ane tenI sAthe vAtacIta karI. pazavadhanI vAtathI devarSine dubhAyelA ane roSe bharAyelA joI brAhmaNaputra yajJamaMDapamAM sarakI gayo. nAradajInuM kamalakomaLa haiyuM kamakamI UThya. dharmanA nAme, dharmanA paDadA pAchaLathI thatI ghora hiMsA, mahAna anyAya, bhayaMkara dhatiMga joI temaNe A yajJane baMdha karAvavAne manomana daDha saMkalpa karyo. are... ... bhUdeva..." kema? koNa che tuM?' 'paNa jarA UbhA to raho?" zuM kAma che? moDhethI bhasa ne....' yajJamaMDapamAM jatA eka goLI jevaDA peTavALA, moTA koLA jevaDA movALA, ane thAMbhalA jevaDA jADA pagavALA bhUdevane jatA joI, nAradajIe temane UbhA rAkhavAno prayatna karyo, paraMtu bhUdeve to zaMkaranuM trIjuM netra kholyuM ane kSaNa vAramAM yajJamaMDapamAM alopa thaI gayA. nAradajI yajJamaMDapa tarapha vaLyA. lAlapILAM pItAMbarothI vIMTALelA, bhasma, For Private And Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAradajIno bheTo 97 siMdUra, ne kaMkuthI kapALane raMgatA, maMtroccArathI hoThane phaphaDAvatA, aneka brAhmaNonI vacce temaNe manomana vicAryuM ke jarUra A rAjA ja mahAanarthanuM mULa che. e ja A yajJa karAvato lAge che. nAradajI to rAjAnI pAse pahoMcyA. 'are rAjana! A tame zuM zarU karyuM che?' pazuonI kAramI ciciyArIo sAMbhaLIne khaLabhaLI UThelA kRpAsAgara nAradajIe rAjAne ja prazna karyo. kema Apane na samajAyuM? A to brAhmaNanuM parama dharmabhUta yajJakarma thaI rahyuM che!' mata rAjAe nAradajInA praznano uttara Apyo. 'paNa te yajJamAM A pazuonI zI jarUra?' 'te pazuone A yajJanI bhaDabhaDatI AgamAM homavAmAM Avaze...' ararara... bhayaMkara pApa... bhayaMkara pApa!' nAradajIne rAjAnI A vAta sAMbhaLatAM trAsa trAsa thaI gayo. 'temAM tame kema akaLAI gayA? A pazuone homavAthI pazuone svarganI prApti thaze, devo tRpta thaze!' 'AvuM bhUta tamane koNe vaLagADyuM? pazuone homavAthI pazuone svarga maLaze ema? to pachI tame ja kUdI paDo ne? tamAre svarga nathI joItuM? pahelAM to A badhA goLamaToLa peTALiyA dharmacAMDAlone ja homavA joIe.' nAradanI AgajharatI vANIthI brAhmaNo samasamI UThyA. paraMtu maruta rAjAe nAradajIne pUchyuM : 'to zuM A mahAdharma nathI?' 'nA, jarAya nahi. yajJa jo tAre karavo hoya to ahiMsaka yajJa kara.' 'te kevI rIte?' zarIrane yajJanI vedikA samaja. AtmA e yajJa karanAra che. tapa e agni che. jJAna e ghI che. karmo e samidha (lAkaDAM) che. krodhAdi e pazuo che. For Private And Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 98 jaina rAmAyaNa satya e yajJano dhUpa (khIla) che. sarva-jIvarakSA e dakSiNA che. jJAna-darzana-cAritra e traNa vedI che. rAjana! vedonI aMdara A yajJa... A rIte karavAno kahelo che ke jenAthI AtmA sarva karmanA baMdhanathI mukta bane. bAkI je duSTa rAkSasa jevA banIne ghora hiMsaka yajJa kare che te marIne raurava narakamAM utpanna thAya che. rAjana! tame buddhizALI cho, uttama kuLanA ratna cho. A dAruNa ghAtakI kRtyathI tame pAchA...' paNa nAradajInuM vAkya pUruM thAya tyAM to nAradajInA zarIra para dhaDa...dhaDa...dhaDa...daMDAo tUTI paDyA. brAhmaNo uzkerAyA, keTalAka to talavAra laIne nAradajInI pAchaLa paDyA, nAradajI doDaDyA, doTa mUkIne bhAgyA! yajJamaMDapanI bahAra AvIne sIdhA ja AkAzamArge UDyA! AkAzamArgethI rAvaNanI virATa kAphalo pasAra thaI rahyo hato. nAradajIe puSpaka vimAna jAyuM. sIdhA nAradajI vimAnanI AgaLa jaIne UbhA. pokAra karyo, bacAvo bacAvo." rAvaNe jatA devarSine jotAM, tarata ja vimAna thaMbhAvI dIdhuM. hAtha joDIne mastaka namAvIne rAvaNe pUchayuM : "kema Ama bebAkaLA?' 'kALo kera vartAI rahyo che.' dhrujatA avAje devarSi bolyA. konA para? koNa vartAve che? zA mATe ?' rAvaNe eka sAthe prazano karyA. nAradajIe athathI iti sudhI badhI ja vAta karI. rAvaNanuM kALajuM kaMpI UThyuM. rAvaNe vimAnane rAjapuranagaranA udyAnamAM utAryuM. maruta rAjAne khabara paDI ke udhAnamAM puSpaka vimAna sAthe laMkApati rAvaNa Avyo che. tarata ja rAjA mata udyAnamAM Avyo... rAvaNanAM caraNomAM namana karI, rAvaNanuM yogya sanmAna karyuM ane svAgata karyuM. paraMtu rAvaNa prasanna na thayo. kevI rIte prasanna thAya? eka bAju potAnA abhiprAyathI viruddha varte ane bIjI bAju potAnI AgatAsvAgatA kare, tevA manuSyo pratye vivekI manuSya AkarSAto nathI , prasanna thato nathI. bIjAne prasanna karavA, enA abhiprAyane samajI, e abhiprAyathI viruddha AcaraNano tyAga karavo anivArya hoya che. rAvaNe kahyuM : "are marut, A teM zuM AraMbhya che? Avo hiMsaka yajJa karIne tAre kyAM javuM che? samajI rAkha, jevI rIte jIvana tane priya che, evI rIte A For Private And Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAradajIno bheTo 99 nidoSa jIvone paNa jIvana priya che. temanI A rIte dharmane nAme dUra katala karavAthI ja jo svarga maLatuM hoya to tevA svargane dhikkAra che. paramAtmA sarvajJanAthe ahiMsAmaya dharma kahelo che. hiMsaka yajJadharma karIne to tuM ubhaya lokane bagADI rahyA che. paralokanuM svarga to pachI, paNa ahIM to narkAgAra jevI mArI jelanA saLiyAnI pAchaLa purAvuM paDaze.' rAvaNanI AjJA eTale vizvanA mATe alaMdhya! je rAvaNanI AjJAne avagaNe, tenA para matanA oLA Utare, rAvaNanA AgamananA samAcAra sAMbhaLatAM ja pelA pahADakAya pahelavAna bhUdevonA aMge kaMpArI vachUTI! parasevAthI rebajheba thaI gayA. ane yajJamaMDapa mUkIne gharabhegA thaI javA lAgyA. paraMtu tyAM to kolAhala thaI gayo! kuMbhakarNa ane bibhISaNanI joDI yajJamaMDapanA dvAre pahoMcI gaI hatI! bhAgatA bhUdevone kuMbhakarNa paDakAryA : UbhA raho, UbhA raho... kyAM bhAgo cho hatyArAo? UbhA raho, tamane ja A yajJanI vedI para vadherIne svarganA devatA banAvIe! muMgA prANIone...' koInI coTalI pakaDIne dhuNAvyA, to koIne bocI pakaDIne dhuNAvyA. meghavAhana ane indrajite jaIne pazuonA vADA bhAMgI nAkhyA. pazuone baMdhanamAMthI mukta karI dIdhAM ane banne yajJanA maMDapamAM AvyA. are, kAkA! lAvone, A homano kuMDa emane ema saLagI rahyo che to bhUdevone svarganI yAtrA karAvIe...' khalAsa! kuMbhakarNana to koI kahenAra ja joItuM hatuM. hRSTapuSTa bhUdevane be hAthe upADyA, hAhAkAra vartAI gayo. ekaeka brAhmaNanA hAMjA gagaDI gayA. eka pachI eka badhAnI A dazA kuMbhakarNa karaze..' e vicAre brAhmaNone jIvatA jIve yamanAM darzana thavA lAgyAM. paraMtu yajJanA agnimAM brAhmaNa homAya, te pahelAM mata rAjA doDato yajJamaMDapamAM pahoMcyo ane yajJanuM visarjana karI devAnI AjJA karI. kuMbhakarNa ane bibhISaNane paNa hAtha joDI, brAhmaNone mukta karavAnI vinaMtI karI. tyAre kuMbhakarNe kahyuM : rAjana! A bhUdevone svargamAM mokalIe, bicArA A manuSyalokamAM du:khI thaI rahyA che!' 'bhAIsAba, choDo, kRpA karo. AvI hiMsA nahi karIe." brAhmaNo hAtha joDIne karagaravA lAgyA. kuMbhakarNane dayA AvI, brAhmaNone mukta karyA. maruta rAjAno rAjamahAlaya For Private And Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 100 jaina rAmAyaNa jotajotAmAM palaTAI gayo! brAhmaNonI doDadhAma dUra thaI. rAvaNanA vizALa parivAranI avarajavara zarU thaI gaI. snAna-pUjA-bhojana vagere nityakRtyothI paravArI badhA rAjasabhAmAM bhegA thayA. eka suMdara siMhAsana para devarSi nAradajIne birAjamAna karavAmAM AvyA. bIjA eka siMhAsana para laMkApati ArUDha thayo, ane bIjA potapotAne yogya Asane beThA. tyAM laMkApatie devarSi sAme dRSTi karI. devarSie rAvaNanI tarapha joyuM. devarSi! eka vAta pUchuM!" laMkApatie kahyuM. pUcho ne?" mane samajAtuM nathI, ke A brAhmaNoe Avo hiMsAtmaka yajJa kyArathI zarU karyo?" e vAta paNa samajavA jevI che, khUba ja romAMcaka rasabharapUra e vAta che!" to to jarUra saMbhaLAvo, devarSijI!' bibhISaNe kahyuM . tyAre sAMbhaLo! zaktimatI sarayunA taTa para zaktimatI nAmanI nagarI hatI. abhicandra nAme eka bhUpati tyAM thaI gayo. tene eka putra hato. tenuM nAma vasu hatuM. teno buddhivaibhava apUrva hato. satyavratathI te dezaprasiddha banyo hato. jyAre te taruNavayamAM Avyo tyAre rAjendra abhicandra "kSara kadaMba' AcAryanA AzramamAM adhyayana mATe mUkyo. huM paNa te ja AzramamAM adhyayana mATe rahelo hato. mAre, vasu ane guruputra parvatane parasparamAM prIti baMdhAI. traNeya gurudevanI pAse vinayapUrvaka, maryAdApUrvaka adhyayana karavA lAgyA. AzramanI ramaNIyatA paNa gajaba! bAjumAM ja zaktimatInAM zAMta, zItala nIra vahetAM hatAM. AsopAlava, Ama, vaDa, lImaDA vagere lIlAMchama vRkSonI chAyA patharAyelI hatI. jaMgalanAM nirdoSa pazuonI avarajavarathI AzramamAM AnaMdanuM vAtAvaraNa UbharAtuM hatuM. gurudeva ati premathI, kALajIthI ane paralokanI dRSTithI amane zAstrAdhyayana karAvatA hatA. varaso vItyAM. eka rAte ame gurudevanI sAthe AzramanI agAsImAM sUtA hatA. Akho divasa adhyayana karIne ame zramita thaI gayA hatA, tethI pathArImAM paDatAM ja ame nidrAdhIna thayA. paraMtu gurudeva jAgatA ja sUtA hatA. tyAM AkAzamArge be cAraNa munivaro pasAra thaI rahyA hatA. temaNe amane traNeyane joI amArA aMge paraspara vArtAlApa karyo : For Private And Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAradajIno bheTo 101 A traNa vidyArthIomAMthI eka mokSe jaze, be narake jaze.' munivaro to AkAzamArge AgaLa cAlI gayA, paraMtu temanI vAtacIta amArA gurudeve sAMbhaLI. te camakI UThyA. temanA karuNAsabhara aMtaHkaraNamAM taNa vedanA thaI. khinna citte temaNe vicAryuM : aho! A nirjhanya munivaro hatA. temaNe to mahAvratonuM pAlana karavAnuM hoya che. teo asatya to kadApi na bole. to zuM mArA ziSyo narakamAM jaze? vaLI A traNamAMthI koNa mokSe jaze ane koNa narake jaze? e spaSTatA munivaroe karI nathI, to have sauprathama mAre A nirNaya karavo joIe.' AkhI rAta amArA traNeyanA paraloka aMgenA vicAra karatAM gurudeva kSaNavAra paNa UMdhyA nahi ane amArA paralokano nirNaya karavAnI yojanA ghaDI kADhI. haju prabhAta thayuM na hatuM tyAM gurudeve amane traNeyane jagADyA. gurudevanA caraNamAM vaMdanA karI tyAre gurudeve amArA hAthamAM darekane eka eka kUkaDo Apyo. ame kaMI samajI zakyA nahi. tethI ame pUchayuM : gurudeva! Ane ame zuM karIe?' eno vadha karavAno che, paNa evI jagyAe ke jyAM koI paNa jotuM na hoya.' gurudeve kahyuM. ame traNeya e ja kSaNe manamAM tarka-vitarka karatA e kUkaDAo laIne jaMgalanA mArge vaLyA. rAjaputra vasu ane guruputra parvata nirjana pradeza AvatAM vicAravA lAgyA ke 'gurudevanA kahevA mujaba A sthAna barobara che. ahIM koI jotuM nathI.' Ama vicArIne tyAM kUkaDAno vadha karIne pAchA vaLyA. huM AzramathI ghaNo dUra nIkaLI gayo. evA araNyamAM pahoMcyo ke jyAM manuSya ke pazu-paMkhIo, koI dekhAtuM na hatuM. huM tyAM Ubho rahI gayo ane gurudevanI AjJAnuM punaHsmaraNa karI, enA para ciMtana karavA lAgyo. 'gurudeve kahyuM che : "A kukaDo tAre evA pradezamAM mAravAno che jyAM koI jotuM na hoya.." jyAre ahIM to A kUkaDo jaI rahyo che, huM joI rahyo chuM, asaMkhya tArAo joI rahyA che, lokapAlo joI rahyA che, divyadRSTA jJAnI puruSo joI rahyA che. aha! Ama vicAratAM to evuM koI sthAna nathI ke jyAM koI na jotuM hoya! ane A hakIkata gurudeva jANatA ja hoya, chatAM temaNe AvI AjJA karI, temAM teonuM tAtparya kUkaDAne nahi mAravAnuM ja hovuM joIe. teo vizvanA tamAma jIvo pratye karuNA, kRpAne dhAraNa karanAra hiMsA karavAnI For Private And Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 jaina rAmAyaNa AjJA Ape kharA? jarUra, jarUra e kRpAnidhi gurudeve amArA traNeyanI prajJAnI parIkSA karavAno ja, A eka prasaMga prayojyo lAge che!" TagamagatA tAralAo ane jhAMkho jhAMkho candra jANe mArA vicAramAM saMmati ApatA hasI rahyA hatA. meM kUkaDAne mAryo nahi; huM Azrama tarapha pAcho vaLyo. hAthamAM kukaDo laIne huM gurudevanI samakSa upasthita thayo. kUkaDAne mAryA vinA mane Avelo joI sTeja ugra avAje mane kahyuM : 'kema, tane zuM AjJA nahotI karI?" gurudeva! ApazrInI AjJA mujaba ja meM karyuM che.' svAbhAvika rIte ja pratyuttara vALyo. meM to tane kUkaDo mArIne lAvavAnuM kahyuM hatuM.' paNa ApazrIe sAthe zarata mUkI hatI ne! ke jyAM koI jotuM na hoya tyAM kUkaDAne mAravo." hA, te zuM tane evI jagA na maLI?" nA, gurudeva!" meM araNyamAM kareluM ciMtana, vicAraNA gurudevane kahI saMbhaLAvI. gurudevanA mukha para prasannatA chavAI gaI. vAstavamAM e kukaDo loTano hato ne lAkSArasathI bharelo hato. teo bolI UThyA : sarasa! sarasa!' ane mane chAtI saraso cAMpI, gADha AliMgana karyuM. teozrIne nirNaya thayo ke "jarUra A vidyArthI mokSagAmI che." tyAM to parvata ane vasu AvI pahoMcyA. gurudevane praNAma karI temaNe kahyuM: 'ApanI AjJA mujaba ame kukaDA mArIne pAchA AvyA chIe.' "are meM kaI jagAe mAravAnuM kahyuM hatuM? 'koI na jotuM hoya tevI jagyAe ja ame kUkaDAne mArIne AvyA chIe.' "are pApAtmAo, zuM tame jotA hatA ke nahi? asaMkhya tArAo ane lokapAlo jotA hatA ke nahi?' kSIra kadaMba upAdhyAyane kheda, ciMtA ane vyagratAno pAra na rahyo. jyAre rAjaputra ane svaputra parvata narakagAmI . A vAta samajAI tyAre temaNe eka sakhata AMcako anubhavyo. temaNe vicAryuM : For Private And Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAradajIno bheTo 103 have Amane bhaNAvavAthI saryuM, atyAra sudhI meM vyartha adhyApana karAvyuM, paraMtujpazo yathApAtra parime varSanuM pANI jevA sthAnamAM paDe te mujaba pariName che. sarpanA mukhamAM paDeluM jalabiMdu jhera bane che, kUvAmAM paDeluM pANI mIThuM bane che, sAgaramAM paDeluM khAruM bane che. putra parvata mane priya che tyAre enA karatAMye vasu adhika priya che. te baMne ja narakagAmI to have gharavAsamAM rahevAthI saryuM...' upAdhyAyanuM citta saMsAra pratye udAsIna banyuM. kharekhara! gurudevane vairAgya vadhato cAlyo. temaNe eka divasa gharavAsa tyajI araNyavAsa svIkAryo. gurudeva cAlyA gayA pachI mane jarAya cena na paDavA lAgyuM. gurudevanI kRpAthI meM sarva zAstromAM pravINatA meLavI lIdhI hatI. huM mArA sthAne pahoMcI gayo. rAjaputra vasu paNa potAnI rAjadhAnImAM gayo. gurudevane sthAne parvata beTho. Ama ame traNeya judA paDI gayA. abhicandra rAjA eka divasa rAjapATa tyajI daI sAdhu banyA. zaktimatI nagarInA rAjasiMhAsane vasuno rAjyAbhiSeka karavAmAM AvyAM, vasurAjA dinapratidina pRthvI para satyavAdI tarIke prasiddha banato gayo, buddhi, zakti ane satyathI teNe samasta bhUmaMDalane AkarSe. eka vakhatanI vAta che. zikArIono eka samUha zikAra karavA araNyamAM gayo. teNe eka mRgane potAnA zikAranuM lakSya banAvyuM. paraMtu capaLa ane caMcaLa mRga zikArIone jaIne cAre ya page UchaLIne bhAgavA mAMDayuM. zikArIoe mRgano pIcho pakaDyo. mRga viMdhyAcalanI khINamAM adazya thayuM. zikArI paNa atyaMta vegathI khINamAM pravezyo. zikArIe dhanuSya para tIra caDhAvyuM. kAna sudhI dorI kheMcI, sanananana karatuM tIra mRga tarapha choDyuM. paraMtu Azcarya! tIra vacce ja koI adazya padArtha sAthe athaDAyuM ane bhAMgIne cUro thaI gayuM. zikArI jyAM tIra bhAMgIne paDyuM tyAM AvI pahoMcyo ane tIra konI sAthe athaDAyuM, te tapAsavA to hAtha laMbAvyA, tenA hAtha eka adazya zilAne aDakyA. teNe UMce, nIce hAtha pheravIne mApI joyuM ke zilA kevaDI che! zikArIe vicAryuM : "AkAzanA jevI sphaTikamaya zilA che, aDakyA vinA koI samajI na zake ke A zilA che!' jarUra A rAjA vasunA mATe suyogya che. jaIne huM mahArAjAne vAta karuM..! zikArIe nagaramAM AvI mahArAjA vasune sphaTikamaya zilAnI vAta kahI. vasu zikArI para prasanna thayo. gupta rUpe teNe zikArI dvArA zilAne mahelanA eka For Private And Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 104 jaina rAmAyaNa gupta sthaLamAM maMgAvI lIdhI. zikArIne puSkaLa dhana ApI rAjIrAjI karI dIdho. zilAnuM siMhAsana banAvavAno vasune manoratha jAgyo, tAbaDatoba zilpIone bolAvI sihAsana banAvavAnI AjJA karI. zilpIoe khuba ja kaLA ane khaMtathI alpa kALamAM ja siMhAsana taiyAra karI dIdhuM. vasurAjAne bolAvI sihAsana batAvyuM. vasurAjAne siMhAsana khUba ja gamI gayuM. paraMtu sAthe sAthe vasurAjAnA cittamAM eka bhayaMkara vicAra spharyo. teNe vicAryuM : "A rahasyamaya siMhAsananuM rahasya A zilpIo gupta nahi rAkhe ane je siMhAsananuM rahasya pragaTa thaI jAya to, to pachI mArI badhI ja murAda manamAM rahI jAya, mATe A zilpIone jIvatA na ja rahevA devAya. temano gupta rIte vadha ja karAvI dauM." vasue kevI bhayAnaka kRtaghna vicAraNA karI? A ja che saMsAranI dAruNatA. A ja che saMsAra! enA sAcA svarUpe, A ja indriyonA viSayonI spRhAnuM vinAza-tAMDava...!" nAradajI laMkApati rAvaNane jarAya khamacAyA vinA kahI de che : rAvaNa! rAjAo koInA paNa sagA thayA nathI. vasue pharapINa rIte zilpIone mArIne bhUmimAM bhaMDArI dIdhA. rAtrinA samaye rAjasabhAmAM teNe A sphaTikamaya zilAnuM siMhAsana barAbara goThavI dIdhuM. koIne siMhAsana dekhAya nahi ane koI siMhAsanane aDI zake nahi tevI rIte khUba vyavasthita baMdobasta karI dIdho. bIje divase rAjasabhA bharAI. badhA jue che to rAjAnuM siMhAsana ja dekhAtuM nathI. badhA tarka-vitarka kare che, "mahArAjA Aje kyAM birAjamAna thaze?" siMhAsana kema uThAvI lIdhuM che? Aje mahArAjA sabhAmAM nahi padhAre ?..." tyAM to pUrA ThAThamAThathI vasu rAja rAjasabhAmAM pravezyo ane jyAM khAlI jagA dekhAtI hatI tyAM ja AkAzamAM pagathiyAM caDhavA lAgyo! sabhA to daMga thaI gaI mahArAjA vasu kharekharA satyavAdI! satyanA prabhAvathI devonI adazya sahAyathI Aje AkAzamAM koI ja AdhAra vinA beThA!' kyAM koIne vasanA kapaTanI gaMdha paNa hatI? vAtane to vAyaro potAnI pAMkhe besADI, sArI ya pRthvI para pheravI Avyo. keTalAya rAjA, mahArAjAo vasunA A divya prabhAvane jANI, svayaM ja AdhIna thavA lAgyA. sAcI ke khoTI prasiddhi manuSyane vijaya apAve che. For Private And Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAradajIno bheTo 105 bIjI bAju huM pharato pharato gurudeva kSIrakadaMba upAdhyAyanA AzramamAM jaI carcA. tyAM gurudevane sthAne temanAM putra parvata prajJAvaMta ziSyone RgvedanI vAcanA Apato hato. 'akhairyavyam' A vedanA vidhAnano artha teNe ziSyone samajAvyo, gaLe eTale laiH mepa = bakarAothI yajJa karavo. meSa nAmanA pazu dvArA yajJa karavo. A sAMbhaLI huM coMkyo. meM premathI kahyuM : 'bhAI! veda vAkyano artha karavAmAM mane kaMIka bhUla lAge che.' 'kaI bhUla?' teNe garvathI pUchyuM. Japna: no artha mepa nathI, paraMtu ApaNA gurudeve to traNa varSa jUnA dhAnyane, ke je vAvavAthI Uge nahi, tene 'ana' kaheluM, te tuM kema bhUlI gayo?' 'vAha re vAha! gurudeva to jema tamArA hatA tema mArA paNa hatA. gurudeve evI vyAkhyA karI ja nahotI. temaNe to 'aja'no artha 'meSa' ja karelo. vaLI kozanI aMdara paNa 'aja'no artha 'meSa' karavAmAM Avyo che.' pote karelA mithyA pratipAdanane siddha karavAno prayatna karatAM parvate kahyuM. zabdono artha be rIte thAya : (1) mukhya, (2) gauNa. gurudeva 'aja' zabdano mukhyArtha nathI kahyo, paraMtu gauNArtha kahelo che. mukhya artha bhale 'meSa' hoya, paraMtu ahIM yajJa karavAmAM 'aja' zabdano gauNa artha karavAmAM Avyo che. arthAt 'traNa varSanuM jUnuM dhAnya' e 'aja' zabdano gauNArtha che.' meM kahyuM . 'mArI vAta sAMbhaLI parvata cheDAI paDyo; ane Agrahavaza thaIne bolyo : 'bilakula khoTuM. gurudeve 'aja'no artha 'meSa' ja karelo che.' jyAre parvatane potAnA maMtavyamAM ati AgrahavALo joyo tyAre meM ene kahyuM : 'mitra! guru hamezAM dharmanA ja upadezaka hoya, yajJamAM bokaDAnA vadhano upadeza guru na Ape. jyAre 'aja'no artha 'meSa' karavAmAM to adharmano upadeza apAya che. vaLI vedazruti dharmanuM pratipAdana kare, adharma karavAnuM pratipAdana vedazruti na kare. tuM je artha kare che tethI to zrutine paNa anyAya thAya che ane A rIte mithyA artha karavAthI tuM pApa bAMdhI rahyo che.' amArA baMne vacceno vivAda ugra banyo. Ama amArA baMnemAMthI koI eka nirNaya para Ave ema na lAgyuM. tyAM te ja bolyo : 'ApaNAmAMthI jenI vAta mithyA Thare tenI jIbhano cheda thAya. bolo, che kabUla ?' For Private And Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 106 jaina rAmAyaNa mane kabUla che. paraMtu ApaNo nyAya tolanAra koNa? ApaNo sahAdhyAyI rAjA vasu.' "mane kabUla che!' meM kahyuM, satyavaktAne vaLI kSobha zAno? mane jarAya bhaya na hato. paraMtu amArI A carcA parvatanI mAtA sAMbhaLI rahI hatI. teNe jyAre amArI zarata sAMbhaLI tyAre te dhrujI uThI. parvatanI mAtAe parvatane ekAMtamAM bolAvyo. ane kahyuM : "meM tamArA pitAnA mukhe sAMbhaLyuM hatuM ke "aja' eTale 'traNa varSanuM jUnuM dhAnya', mATe nArada kahe che te sAcuM che.' paNa meM to...' pratijJA karI che, te ayogya karyuM che. abhimAnamAM jihuvAkedanI zarata karIne teM mahAna anartha karyo che..' mAtAe dubhAte haiye kahyuM. kharekhara, vicAryA vinA, pukhta vicAra karyA vinA, manuSya pagaluM bhare che to te ApattionA khADAmAM ja dhakelAI jAya che. "mA, have je thayuM te thayuM, have te mithyA na thaI zake.' parvatanI bhAvi vipattinI kalpanAthI mAtA vihvaLa banI gaI. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 13. e mahAkALa asara koNa? padhAro mAtA! Aje Apane joIne meM jANe kSIrakadaMba gurudevane ja joyA!' 'putra! tuM kuzaLa to che ne? 'ApanA punita AzIrvAdathI. paraMtu have Apa kaho, huM ApanuM Atithya zuM karuM? huM Apane zuM arpaNa kare?' putrarakSAnI pUrvabhUmikA sarjavA kSIrakadaMbAcAryanI patnI vasa rAjAnI rAjasabhAmAM AvI pahoMcI. koI divasa nahi ane Aje gurupatnIne Avela joI vasu tarata ja siMhAsana parathI Ubho thaI gayo. gurupatnIne namana karI, satkAra karyo. 'he rAjendra! dhananuM prayojana nathI, dhAnyanI jarUra nathI, putra vinA dhanadhAnyane mAre zuM karavuM?' 'paNa mAtAjI parvata.' enI prANabhikSA mAgavA AvI chuM rAjana...' mAtAjI! gurudeva kSIrakadaMbAcArya jema mArA mATe pUjya ane pAlanIya hatA, tevI ja rIte Aje parvata paNa mAre mATe pUjanIya che, pAlanIya che. guruputra pratye gurunI jema ja vartavuM joIe, e vaMdanI AjJA che.' rAjana! tamane dhanya che. paNa e to kaho ke akALa koNa mota mAgI rahelI che? mArA bhAIne mAravAnI kone kubuddhi sUjhI che? mAtAjI, zA mATe ATalI badhI vivaLatA?' guruputra parvata para koI mahAna Apatti AvI paDelI jANI, vasuno roSa bhabhUkI UThyo. tyAre gu5tnIe parvata ane mArA vacce aja' zabda aMge thayelo vivAda, temAM thayelI zarata, vasunI lavAdI, nAradanA matanI satyatA, chatAM putrarakSA mATe putranA matano pakSa karavAnI himAyata, vagere vastune sArI rIte samajAvyuM. vasu gupatnInI vAta sAMbhaLIne coMkI UThyo. asatyanuM samarthana karavAnI vAta eTale satyavAdI vasunA mATe kAramo AghAta, teNe khUba gaMbhIratApUrvaka gupatnIne kahyuM : For Private And Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 108 jaina rAmAyaNa "mAtA, mArAthI asatya kema ja bolAya? prANa jAya to bhale, paraMtu satyavAdI asatya kadApi na bole.' paNa A eka vAra.." are, pApabhIru AtmA bIjuM koI paNa asatya na bole, jyAre A asatya to gurudevanA vacanane mithyA karanAra che. tevuM asatya to mArAthI na ja bolAya.' jidagIparyata satyano ja sAkSI banelo vasu asatya ane guruvacanano apalApa karanAruM asatya kevI rIte UcarI zake? teNe spaSTa zabdomAM asatya nahi bolavAno potAno nirNaya kahI dIdho, paraMtu potAnA putra prati athAga rAgane dhAraNa karanArI gurupatnI, potAnA pati kSIra kadaMba AcAryanA vacananI, vasunI avicala satyavAditAnI kiMmata nathI AMkI zakatI. putrano rAga tene samajAvI rahyo che. "patinuM vacana ke vastunuM satya tArA putranA rakSaNanI AgaLa nagaNya che. tuccha che!" - satyano rAga vasune samajAvI rahyo che : gurudevanuM vacana ane satyanI rakSA samakSa vizvanI koI paNa vastu kiMmatI nathI! jo bhAInuM rakSaNa karavA cAhato hoya to "ajano artha "meSa' tAre karavo joIe. mahAna puruSo prANanA jokhame paNa bIjAnuM rakSaNa kare che, jyAre ahIM to mAtra saheja bolavAno ja prazna che.' gurupatnI bolI. mAtAjI, ahIM mAtra bolavAno prazna nathI, paraMtu satyadharmanA pAlanano prazna che. gurudevanA vacananI tathyatA rakSavAno prazna che. mArI satyavAdI tarIkenI prasiddhino prazna che.' vasune potAnA maMtavyamAM daDha joI, gurupatnI ropathI saLagI UThI. 'tane tAruM satya vahAluM hoya to tenuM rakSaNa kara. tane guruputra vahAlo hoya to tenuM jatana kara." ropathI kahI, gurupatnIe rAjasabhAmAMthI bahAra nIkaLavA mAMDyuM. rAjA vasu dhrujI UThyA. 'zuM karavuM? kone prAdhAnya ApavuM? guruputranI rakSA karavA jatAM AdarzanuM mRtyu thAya che, AdarzanI rakSA karavA jatAM guruputranuM mota thAya che ane gurupatnInuM dila dubhAya che." vasunuM citta vyagra banyuM. tenI AMkha sAme gurupatnIno roSa ane guruputrano jivAcheda taravaravA lAgyAM. te doDyo. rAja dvAramAMthI nIkaLatI gurupatnInI samakSa jaIne Ubho rahyo. teNe kahyuM : For Private And Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e mahAkALa asura koNa 109 parvatanA pakSamAM nyAya tolAze..." jhaDapabhera te AzramamAM AvI. ame baMne, huM ane parvata, vasurAjAnI rAjasabhAmAM AvyA. huM nirbhaya hato, kAraNa ke mAruM aMta:karaNa vizuddha hatuM. parvatanA mukha para bhayanI sUcaka aneka rekhAo taravaratI hatI, kAraNa ke tenuM aMtaHkaraNa malina hatuM. rAjasabhA aneka prasiddha paMDito, kavio ane prajJAvatothI bharAI gayelI hatI, vAdasabhAne yogya puruSonI hAjarI sArI hatI. vAdasabhAmAM to joIe madhyastha daSTi! vAdasabhAmAM joIe haMsalAo kSIra ane nIrano vibhAga karanArA. kSIra eTale satya ane nIra eTale asatya. satyAsatyanuM yathArtha vibhAgIkaraNa karanArA sabhAsadothI vAdasabhA zobhe. vasa sphaTikanA siMhAsana para ArUDha thayo. jANe AkAzamAM candramAM khIlI UDyo! vAdasabhAnuM kAma zarU thayuM. parvate potAnA pakSanuM sthApana karyuM. meM mAruM mantavya rajU karyuM. ame baMnee vasurAjAne satya kahevA mATe prArthanA karI. vasunA mATe e chello divasa hato, nyAya tolavAnI e chellI taka hatI. satyavAdI tarIkenI e carama kSaNa hatI. gurupatnInA anurodhathI asatya bhASaNa mATe vasu taiyAra ja hato. amArA baMnenAM maMtavyo sAMbhaLI, tenA para kRtrima parAmarza karavA lAgyo ane thoDIka vAramAM teNe kahyuM : 'gurudeve "aja'nI vyAkhyA "meSa' karI hatI.' huM to sAMbhaLatA ja DaghAI gayo... paraMtu haju huM vicAra karuM chuM tyAM to eka bhayAnaka honArata sarjAI gaI.. dhaDaDaDa... dhaDaDaDa... dhaDaDaDaDa sphaTika siMhAsana para adazya ghaNanA prahAro thavA lAgyA. siMhAsana bhAMgIne cUrecUrA thaI gayuM. vasu bhUmi para pachaDAyo. tenA mukhamAMthI lohInI dhArA vahevA lAgI. asatya nyAya tolavAthI kSetradevatAo krodhAyamAna thayA hatA ane e devoe ja A karAla vinAza tAMDava saryuM hatuM. UMcA siMhAsana parathI pachaDAyelo vasu tatkALa mRtyune zaraNe thayo, marIne te ghora narakamAM paTakAI gayo. huM to A dRzya jotAM ja stabdha thaI gayo. tatkALa huM kaMI ja samajI na zakyo, paraMtu vasuno vinipAta joIne mAruM hRdaya dravI uThyuM. vasunA mRtyu pachI vasunA siMhAsane teno moTo putra "pRthavasu' beTho. paraMtu kopAyamAna thayelA devoe ene paNa khatama karI nAkhyo. tyAra pachI kramazaH enA putro siMhAsana para besatA gayA ane devo temane mAratA gayA. ATha putro mAryA gayA, suvasu nAmano navamo putra bhAgyo. te nAgapura pahoMcI gayo, jyAre dazamo putra bRhadradhvaja mathurAmAM cAlyo gayo. For Private And Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 110 jaina rAmAyaNa vasunA vaMzanuM patana thayuM. eka divasamAM zaktimatIno rAjamahAlaya hato nahato thaI gayo. bIjI bAju prajAe A sakala anarthanA mULa parvatane mArI mArIne nagaranI bahAra tageDI mUkyo. huM tyAMthI khUba du:kha sAthe mArA sthAne cAlyo gayo." nAradajInI AMkhomAM diladarda UbharAyuM. rAvaNa, kuMbhakarNa, bibhISaNa ekatAna thaIne nAradajInI vANI sAMbhaLI rahyA hatA. nAradajI thaMbhI gayA. dazamukhe pUchayuM : "devarSi, pachI e parvata kyAM gayo? tenuM zuM thayuM?" devarSie dIrgha zvAsa laIne kahyuM : "e abhAgI parvata nagaranI bahAra gayo. zuddhimatI nadInA taTa para Amatema pharato hato tyAM mahAkAla nAmanA eka asure tene pakaDyo." "e mahAkAla-asura koNa devarSi?' vacce ja rAvaNe prazna karyo. - hiMsaka yajJanI zarUAtamAM A mahAkAla-asura pradhAna pAtra che. rAvaNa! tene jyAM parvatane bheTo thayo tyAM teNe potAnuM kArya AgaLa dhapAvyuM. paraMtu mahAkAla asurano pUrvabhava sAMbhaLavA jevo che!" jarUra saMbhaLAvo devarSi!' kuMbhakarNane nAradajInI vAtomAM khUba majA AvatI hatI. mahAkAla asurano pUrvabhava sAMbhaLavA te khUbaja utkaMThita banyo. nAradajIne vAta kahevA, teNe utsAhita karyA. nAradajIe mahAkAla asurano pUrvabhava kahevo zarU karyo. cAraNayugala nAmanI eka nagarI hatI. tyAM "ayodhana' nAmano rAjA enI priya patnI 'diti' sAthe sukhapUrvaka potAno kALa nirgamana karI rahyo hato. temane eka saMtAnanI prApti thaI. putrI dinapratidina moTI thatI gaI. tenuM nAma sulasI pADavAmAM AvyuM. putrInuM rUpa ane lAvaNya joIne rAjA-rANIno umaMga mAto nahoto. paraMtu sAthe ja emane ciMtA thavA lAgI - "putrIne anurUpa rAjaputra. kevI rIte maLaze?' maMtrInI salAhathI ayodhana rAjAe svayaMvaranuM Ayojana karyuM. dezavidezanA aneka rAjAo sulasAne varavAnA koDe cAraNayugala nagarImAM AvI pahoMcyA. temAM sagara rAjA ati ezvaryathI zobhato hato. sagare potAnI dvArapAlikA maMdodarIne ayodhananA rAjamahelamAM jatI-AvatI rAkhI ane ayodhananA aMtaHpuramAM zuM carcA vicAraNA cAlI rahI che, tenA para lakSa For Private And Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 111 e mahAkALa asura koNa rAkhavA lAgyo. haju svayaMvarano divasa dUra hato. te arasAmAM eka divasa sulasA ane tenI mAtA diti, mahelanI pAchaLanA bhAgamAM AvelA udyAnamAM gayAM. pAchaLa chUpI rIte pelI sagararAjanI guptacara maMdodarI paNa udyAnamAM ghUsI gaI. diti ane sulasA eka latAmaMDapamAM AvIne beThAM. 'mA, tuM bolatI nathI, paraMtu tArA manamAM koI UMDuM UMDuM du:kha raheluM che.' sulasAe mAtAnA mukhanuM nirIkSaNa karatAM kahyuM. 'te zuM che? mane kahe.' 'tArI vAta sAcI che beTI!' 'e mAruM duHkha dUra karavAnuM tArA hAthamAM ja che!' ditie mULa vAta para AvatAM kahyuM. "tuM kahe, mArAthI zakya haze to tAruM duHkha dUra karIza. zuM mArI mAne huM duHkhI karavA cAhuM chuM?' 'nA, mArI vahAlI putrI! huM tArA premane parakhuM chuM!' 'to have tAruM gupta du:kha mane kahe,' 'tuM svayaMvaramAM kone varIza?' ditie dhIme avAje sulasAnI khUba ja najIka AvI pUchyuM. 'eno haju meM nirNaya nathI karyo.' 'to tAre...' 'bolane, acakAya che zA mATe?' 'mArA bhAI sRSTabindunA putra madhupiMgane to tuM oLakhe che ne?' tuM 'sArI rIte.' 'kevo che e' 'dhIra ane vIra.' 'basa, tuM enA gaLAmAM varamALA Arope, te huM cAhuM chuM.' mAtA ane putrIno vArtAlApa maMdodarI khUba ekAgratAthI sAMbhaLI rahI hatI. ditinA prastAvano sulasA zo pratyuttara Ape che, te sAMbhaLavA tene khUba ja utsukatA thaI gaI. For Private And Personal Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 112 jaina rAmAyaNa sulasAe mAtAnA prastAvane vicArI joyo. 'madhumpiMga somavaMzano kulIna rAjaputra che. rUpa, guNa ane zauryano tenAmAM saMgama thayelo che. tene varavAthI mAtAnuM duHkha dUra thaze ane huM paNa sukhI thaIza.' 'mA, tArI icchA mujaba svayaMvaramAM huM madhupiMgane varIza.' 'basa, basa! ghaNuM sarasa, mArI putrI!' ditie sulasAne bAhupAzamAM laI AliMganathI prema abhivyakta karyo. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sulasAno pratyuttara sAMbhaLI sagararAjanI guptacara maMdodarI coMkI UThI. tvarAthI tyAMthI nIkaLI gaI. sagararAjanA utAre AvI pahoMcI. saMdhyAnA raMgo hamaNAM ja UDI gayA hatA ane pRthvI para kALuM aMdhAruM chavAvA lAgyuM hatuM. sagararAjanA utArAmAM dIpamALAo jalI UThI hatI. maMdodarI jhaDapathI sagararAjanA oraDAmAM pravezI. AMTA mArI rahelo sagararAja ekadama thaMbhI gayo. teNe maMdodarInA mukha para utsukatA sAthe bhayanI lAgaNI taravaratI joI. 'kema, zA samAcAra che, maMdodarI?' zveta cAdarathI AcchAdita eka UMcI gAdI para besatAM sagararAje pUchyuM. 'mahA2AjA, je kArya mATe Apa ahIM padhAryA cho, te kArya siddha nahi thAya' 'eTale?' maMdodarInI vAta khUba mahattvanI ane potAnA mukhya kArya aMgenI hatI. 'eTale e ja. Apa have rasAlA sAthe rAjadhAnImAM pAchA pharo.' maMdodarIe sagararAjanI intejArI khUba vadhArI dIdhI. 'paNa zI vAta che e to kahe.' 'sulasAe potAnI pasaMdagI karI lIdhI che.' 'konI?' 'madhumpiMganI, kaliMgadezanA rAjaputranI.' 'teM konA moDhe sAMbhaLyuM?' sagararAjanI vyAkuLatA vadhI. 'khuda sulasAnA moDhe.' maMdodarIe sagararAjane sulasA ane diti vacceno athathI iti sudhIno badho ja vArtAlApa kahI saMbhaLAvyo. sagararAje maMdodarIne ravAnA karI, pote ciMtAnA sAgaramAM DUbakIo khAvA lAgyo. jo sulasA madhupiMgane vare to sagararAjanI prasiddhi, sagararAjanuM parAkrama, sagaranI mahattA, sagaranI sarvoparitA... badhA ja para pANI pharI For Private And Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e mahAkALa asura koNa 113 vaLe. sagarane potAnA nagaramAM javuM lajjAspada banI jAya. 'zuM karo to salasA madhupiMgane na vare? "sApa mare nahi ane lAkaDI bhAMge nahi tevA ja koI upAya karavo joIe. sagara manomana vicAra karavA lAgyo. tenI UMgha harAma thaI gaI. palaMgamAM paDyo paDyo te apAra vedanA anubhavavA lAgyA. sulatAne paraNavAnA prazna karatAM have tene potAnI pratiSThAno prazana..., prasiddhi jALavavAnA prazna vadhu pIDI rahyo hato. eka viSayanI spRhA jIvAtmA kare che. te viSayamAMthI sukha prApta karI levAno manoratha kare che. te mujaba pravRtti kare che. paraMtu viSayamAMthI manoratha mujaba sukha to maLaze paNa te pahelAM duHkha, trAsa ane parizrama to kharAM ja! sulAsA e jagatano viSaya hato. sagare enI spRhA karI. sulasAmAMthI sukha meLavavA tene paraNavA Avyo! ene paraNIne sukha meLavaze tyAre kharuM, paNa te pUrve e keTalAM duHkha, trAsa ane mUMjhavaNa anubhavI rahyo che? bIjI bAju have sulatAne meLavavA madhupiMgano ghATa ghaDI nAMkhavAnuM sagara vicAre che! sukhanI spRhI... viSaya-janya sukhanI spRhA keTalI bhayaMkara hoya che! bIjAne mArIne, bIjAne badanAma karIne paNa jo vipayajanya sukha maLe che, to sukhalolupI jIva te jatuM nahi kare. saMsAranAM sukho AvAM che. koInA patana para koInuM utthAna che! koInA smazAne koInuM sadana che! koInA visarjanamAM koInuM sarjana che! koInA khUlanamAM koInuM zaraNa che! koInA daphanamAM koInI vAsanAnuM zamana che! koInA kaMdanamAM koI manohara ramaNa che! madhupiMgane badanAma karI nAkhavAno eka upAya sagare vicAryo. tarata ja potAnA purohita vizvabhUtine bolAvyo ane kahyuM : "vizvabhUtijI! Aje tamAruM eka mahattvanuM kAma upasthita thayuM che.' pharamAvo rAjezvara! ApanA pratyeka kArya mATe sevaka taiyAra ja che.' 'jo ke tamArA jevA tejasvI mATe A kArya azakya nathI, chatAMya kaThina to jarUra che." rAjana! jyAM prema che tyAM kaMI ja kaThina nathI, Apa pharamAvo!" rAjapurohite sagaranA cittane prakRllita karI dIdhuM. tamAre kAle ne kAle patrakSaVIRAMditA nAmano graMtha racavAno che, temAM rAjAnAM kevAM lakSaNa hovAM joIe tenuM vizada varNana karavAnuM ke je lakSaNo For Private And Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 114 jaina rAmAyaNa badhAM ja mArAmAM ghaTatAM hoya ane sAthe sAthe madhupiMgamAM lakSaNo ghaTatAM na hoya. balake madhupiMga rAjA tarIke ayogya Tharavo joIe. sagare potAnI tarakIba kahI saMbhaLAvI... 'jarUra mahArAja! kAle taiyAra thaI jaze.' "to huM mArA purohitajIno apUrva satkAra karIza.' "Apano prema e ja.." kahI purohita ravAnA thayo. sagara pUrvavat harSathI rAcI rahyo. rAjasabhA bharAI hatI. svayaMvara mATe AvelA nAnA moTA badhA rAjAonI hAjarI hatI. mukhya siMhAsana para parAkramI ane prasiddha sagararAja beTho hato. ayodhana rAjA tenA pAsenA siMhAsana para ArUDha thayA hatA. tyAM rAjapurohita vizvabhUti eka nAnakaDI, nAjuka paraMtu purANI peTI laIne rAjasabhAmAM hAjara thayo. purohitanA hAthamAM paTI joI ayodhane pUchyuM : "purohitajI! kayuM purANa laI AvyA cho ?' mahArAjA! jo ke A purANa nathI, paraMtu purANa jeTaluM A eka mahattvanuM pustaka che! vizvabhUtie gaMbhIra vadane peTIne potAnA AsananA eka bhAga para mUkatAM kahyuM. zuM nAma che e pustakanuM?" ayodhane jijJAsA vyakta karI. "nRpannakSArasaMhitA spaSTa zabdoccAra karyo. oho! nAma to bahu sarasa che! vAru, peTI kholIne thoDuMka vAMcI saMbhaLAvo ne!' 'jarUra mahArAja! kaMI navuM ne navuM, Apane saMbhaLAvavuM e to amAruM kAma che!' purohite mastaka namAvIne, vinamra zabdothI pratyuttara Apyo. peTI kholIne aMdarathI mUlyavaMta vastrathI vIMTAyelI pothI bahAra kADhI. 'jarA thobho, purohitajI mAre kaMI kahevuM che...' sagararAja bolyA, jarUra pharamAvo mahArAjA!' 'pahelAM ahIM beThelA badhA ja rAjA-mahArAjAoe eka nirNaya karavo joIe.' zAno nirNaya rAjana?' ayodhane sagarane pUchayuM. e ke, A 'nRpakSasaMhitA' eTale rAjAonAM lakSaNono graMtha, to A lakSaNo sAMbhaLyA pachI, A lakSaNothI je hIna hoya teno vadha karavo yA to kADhI mUkavo!' For Private And Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e mahAkALa asura koNa 115 sabhAmAM stabdhatA chavAI gaI. sagararAjano prastAva prastuta che ke aprastuta, tenI carcAomAM rAjAono Acho Acho gaNagaNATa saMbhaLAvA lAgyo. jo rAjAo sagararAjanA prastAvane AvakAre nahi to ema siddha thAya ke rAjAone bhaya che ke pote lakSaNahIna Thare to? mATe niSedha kare che. jo AvakAre to jarUra koIne anyAya thayA vinA rahe nahi! zuM karavuM? vaLI A to svayaMvaranA avasara, temAM koInA para Aphata Utare to... vicAra karatAM rAjAone sagarAjano prastAva ayogya lAgyo. paraMtu have virodha koNa rajU kare ? ayodhana rAjAthI to kaMI bolAya ja nahi, kAraNa ke tenA ghare prasaMga che! badhAM ja tenA mahemAno che. jo ayodhana rAjA virodha kare to sagararAjanuM bhArobhAra apamAna thAya... mauna chavAyuM. maunuM anumatam badhA mauna che, mATe prastAva sAthe koIne virodha nathI, ema huM samaju chuM. mATe purohitajI, have tame graMthanuM vAMcana zarU karo.' sagararAje vizvabhUtine graMtha vAMcavAnI AjJA pharamAvI. vizvabhUti purohite graMthano prAraMbha karyo. temaNe eka pachI eka lakSaNa evI DhabathI rajU karavA mAMDyAM ke jethI sabhAne bhAna thavA mAMDyuM ke A badhAM lakSaNothI yukta sagara che, jyAre madhumpiMga lakSaNahIna che! sabhAnI dRSTi vAraMvAra madhupiMga tarapha paDavA lAgI, dhikkAranI dRSTi, tiraskAranI dRSTi, hAsyanI dRSTi, buddhizALI madhumpiMga paNa samajI cUkyo hato ke 'A mane badanAma karavAnuM, sulasA mane na vare ane sagarane vare e mATenuM bhayaMkara kAvataruM che,' paraMtu madhumpiMga pAse evo koI ja purAvo na hato ke jethI te A graMthane aprAmANika siddha karI zake. enI sthiti kaphoDI banI gaI. tene potAnuM dhora apamAna thatuM bhAsyuM. teNe eka kSaNa vicAra karI lIdho. kSaNa vAramAM te rAjasabhAmAMthI adRzya thaI gayo. te cAlyo gayo, roSa, Aveza ane verathI dhamadhamato cAlyo gayo. teNe nagaro choDyAM, udyAno choDacAM, te gADha araNyamAM gayo, tyAM teNe tapazcaryA tapavA mAMDI. evI zaktio meLavavA ke je zaktio dvArA sagaranA kukRtyano badalo ApI zakAya. sagarane khatama karI zakAya. e bhavamAM to madhumpiMga evI zaktio pAmI na zakyo. sagara sulasAne paraNIne potAnA nagaramAM cAlyo paNa gayo. madhupiMganuM mRtyu thayuM. marIne te mahAkAla asura thayuM. nAradajIe kuMbhakarNanI sAme joyuM. For Private And Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 14. veranI vasUlAta 'bhAI, tuM mane oLakhe che?' zaktimatI nadIne kinAre nirAdhAra sthitimAM rakhaDatA parvatane joIne mahAkAla-asure brAhmaNano veza dhAraNa karyo ane enI pAse AvIne pUchyuM. 'nA, huM Apane nathI oLakhato.' parvate javAba Apyo. 'mAruM nAma zAMDilya. tArA pitA kSIrakadaMba upAdhyAyano huM mitra chuM!' mahAkAle DiMga mArI. 'mArA pitAnA tame mitra?' 'hA! gautama nAmanA upAdhyAyanI pAse tArA pitA ane huM sAthe adhyayana karatA hatA.' 'Apa ahIM kyAMthI AvI caDhyA?' 'meM bAjunA ja gAmamAM sAMbhaLyuM ke mArA mitranA mahAmatimaMta putra parvatane lokoe tathA nArade tiraskAra karIne kADhI mUkyo che, tyAre huM mArAM badhAM ja kAma paDatAM mUkI ahIM doDI Avyo. tane joIne bhAI, have mane nirAMta thaI.' kSaNa vAra thaMbhIne mahAkAle AgaLa calAvyuM : paNa have tAre ciMtA karavAnI jarUra nathI. huM tArI paDakhe chuM.' 'tame zuM karazo?' 'huM. maMtrazaktithI sArA ye vizvane vaza karIza. tArA matane vizvavyApI banAvIza. tArA nAmane dezanA khUNekhUNe guMjatuM karI daIza.' zAMDilya brAhmaNanI vAta sAMbhaLIne parvata nAcI UThyo. enI AMkhe bhAvino bhavya svapnaloka dekhAvA lAgyo. punaH pratiSThA ane prasiddhinI tene taka dekhAvA lAgI. kharekhara, adhogatimAM janAra jIvane nimitto paNa evAM ja maLI jAya che! te zAMDilya pratye AkarSAyo. zAMDilye parvatane barAbara sakaMjAmAM lIdho, parvata dvArA, teNe potAnuM iSTa kArya siddha karavAno prAraMbha karyo. 'rAvaNa! hiMsaka yajJano prAraMbha have thAya che...' nAradajIe rAvaNanA praznanA pratyuttaranI ATalI pUrvabhUmikA samajAvI. For Private And Personal Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 117 veranI vasUlAta "zuM e mahAkAla asura (zAMDilya) hiMsaka yajJano prayojaka che?" rAvaNe pUchyuM. hA! sagara pratyenA veranI vasUlAta mATe hiMsaka yajJanuM mahAkAle prayojana karyuM! munivara! e to kaho, eNe kevI rIte hiMsaka yajJa zarU karyo. ane emAM sagara sAtheno verano badalo kevI rIte lIdho?" nAradajIe jarA gaLuM khoMkhArIne vAtane AgaLa calAvI. zAMDilya ane parvata tyAMthI AgaLa vadhyA... zAMDilya potAnI AsurI zaktithI gAmomAM, nagaromAM rogo, vyAdhio, pIDAo phelAvavA mAMDI. cArekora loko trAsa trAsa pokAravA lAgyA. bIjI bAju zAMDilya pracAra karavA mAMDyo; je koI parvatano mata svIkAraze tenA rogo zAMta thaI jaze!' ane je koI parvatanA anuyAyI thavA lAgyA tenA rogo tatkALa dUra thavA lAgyA. zAMDilya potAnI AsurI zaktithI adRzyapaNe rogone dUra karavA lAgyo. basa, jotajotAmAM parvatanA anuyAyIono eka virATa varga taiyAra thaI gayo. pharatA pharatA banne sagararAjanA nagaramAM AvI pahoMcyA. teoe AkhAya nagaramAM aneka bhayaMkara rogo phelAvI dIdhA. rAjAnA aMtaHpuramAM, rAjAnA maMtrIvargamAM, rAjAnA AkhA ya parivAramAM jIvaleNa dardo phATI nIkaLyAM. karNopakarNa sagararAjane paNa samAcAra maLyA hatA ke "A rogacALAmAMthI mukta karanAra kevaLa parvata che. je parvatano anuyAyI bane che, tenA rogo tatkALa upazamI jAya che. parivAranI pArAvAra pIDA joIne sagararAje parvatanI bhALa meLavavI zarU karI. tyAM to sAmethI tene samAcAra maLyA ke parvata potAnA nagaranA udyAnamAM ja Avelo che. tarata ja potAnA pradhAna puruSone laI sagararAja nagaranI bahAra udyAnamAM Avyo. eka UMcA kASTAsana para parvata Asana jamAvyuM hatuM. zarIre sonAnI janoI, kapALe aneka raMganA tilaka, lAla pItAMbara ane cArekora aneka rogagrasta mANasonI bhIDa jAmelI hatI. saMgare AvIne parvatanAM caraNomAM mastaka namAvyuM. "he mahARSi! ApanI kRpAthI mArI prajA nIrogI bane, mAro parivAra, mAruM aMtaHpura nIrogI bane tema karavA anugraha kara." sagare parvatanI sAme besI, vinayapUrvaka hAtha joDIne vinaMtI karI. rAjana! amAre to e kartavya ja che ke duHkhInAM duHkha dUra karavAM.' parvata For Private And Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 118 jaina rAmAyaNa ThAvakA moDha javAba Apyo. zAMDilyanI daivI sahAyathI alpakALamAM ja parvata sagararAjanA sArA ke nagarane rogamAMthI mukta karyuM. sagararAjanA AnaMdanI sImA na rahI. parvatano e adanAM sevaka banI gayo. parvatanA devI prabhAvomAM sagara aMjAI gayo. bicAro sagararAja! ene kyAM samaja che, ke enuM ja kAsaLa kADhI nAMkhavAnI A eka vyavasthita jALa bichAvavAmAM AvI che. ajJAnatA e keTalo bhayaMkara zatru che? ajJAnatA sagararAjane parvatano bhayaMkara bheda parakhavA detI nathI, ajJAnatA mahAkAla asuranI melI ramatano tAga pAmavA detI nathI. ajJAnatAe sagararAjane motanA mukhamAM dhakelI dIdho. mATe ja paramapitA jinezvaradevoe kevaLajJAna mATeno puruSArtha karavA, ajJAnatAne nirmULa karI devA upadeza karyo che. ajJAnatAmAM manuSya mitrane mitrarUpe oLakhI zakato nathI, ane zatrurUpe oLakhI zakato nathI. eTaluM ja nahi, paraMtu mitrane zatru samaje che... zatrune mitra mAne che! are, ajJAnatAmAM manuSya potAnI jAtane.. potAnA ja svarUpane oLakhI zakato nathI. AnAthI vadhIne bIjI kaI karaNatA hoI zake? manuSya jyAM sudhI potAnA yathArtha svarUpane na samajI zakyo hoya tyAM sudhI e ajJAnatAmAM aTavAyelo che. e satya svIkAryuM ja chUTako. sagararAje parvatanAM paDakhAM sevavAM zarU karyA. yajJakarmanA bahAnA nIce parvata sagarane surApAna karato karyo, vezyAgAmI banAvyA temaja mAMsAhArI banAvyo. sagararAjanA cittamAM ThasAvyuM ke : "yajJamAM dArU pIvo e pApa nathI! yajJanA nimitte parastrIne bhogavavI te pApa nathI! yajJanA prasAdarUpe mAMsAhAra karavo te pApa nathI! eTaluM ja nahi, paraMtu jyAM sagararAja pAko surApAnI, mAMsAhArI ane parastrIgAmI banyAM eTale mahAkAlanI sUcanAnusAra parvata sagararAjane mAtRyajJa, pitRyajJa vagere yajJono mahimA samajAvavA mAMDyA. teNe samajAvyuM : "mAtAne svarga mokalavI hoya to yajJamAM mAtAne homavI joIe, pitAne svargamAM mokalavA pitAne yajJanA agnimAM homI devA joIe.' sAthe sAthe mahAkAla (zAMDilya) potAnI AsurI zaktithI evI mAyA racI : teNe AkAzamAM vimAno batAvyAM, vimAnomAM deva batAvyA, teNe devonA moDhe evI vANI bolAvI, "ame A pavitra yajJathI svargamAM AvyA chIe!" For Private And Personal Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir veranI vasUlAta 119 khalAsa! pachI to pUchavuM ja zuM? lokoe AMkho mIMcIne hiMsaka yajJo karAvavA mAMDyA. "yathA rAjA tathA prajA.' sagararAje vAre ne tahavAre Thera Thera yajJo karAvavA mAMDyA, tyAM prajA. zuM bAkI rAkhe? hajAra, lAkho ane karoDA pazuonAM yajJanI vedikA para balidAna apAvA lAgyAM. nAradajIe rAvaNane kahyuM - he dazamukha! meM jyAre jANyuM ke parvate mahAkAlanA sahAre mAjhA mUkIne hiMsaka yajJa AraMbhyA che tyAre mArA haiyAmAM apAra duHkha thayuM. nirdoSa pazuona mRtyunA mukhamAMthI ugArI levA meM "divAkara' nAmanA mArA eka vidyAdhara mitrane vAta karI. teNe paNa mArI vAta svIkArI ane teNe jyAM yajJa mATe pazuo bhegAM karyAM hatAM tyAM jaI pazuonuM apaharaNa karavA mAMDyuM. zarUAtamAM to amArI A yojanA khUba kAragata nIvaDI. paraMtu Thera Thera jyAre pazaonuM apaharaNa thavA mAMDyuM tyAre pelo surAdhama mahAkAla coMkyo! teNe potAnA visaMgajJAnano upayoga karyo. teNe amArI yojanA joI. divAkara vidyAdharane pazuonuM apaharaNa karatA joyo. vidyAdharanI vidyAno pratikAra karavAno mahAkAle eka prabaLa upAya zodhI kADhyo. teNe paramAtmA cheSabhadevanI pratimAnI sthApanA karavA mAMDI, vidyAdhara potAnI vidyAno upayoga na karI zakyo. temanI vidyA pAchI paDavA lAgI. huM nirapAya thaI gayo... hAtha khaMkherIna anya sthaLe cAlyo gayo. sagararAjanI pAse aneka prakAranA yajJo karAvatAM karAvatAM, have surAdhama mahAkAle eno ghATa ghaDI nAMkhavAnI taiyArI karI. sagaranA rAjamahele pitRmaMdha ane mAtumedha yajJa thavA mAMDayA. sagaranA putrone parvata samajAvI dIdhuM : "have tamAruM kartavya mAtApitAne svargamAM mokalavAnuM che. A parama yajJakArya tamAre vinA vilaMbe karavuM joIe. sagaranA putro paNa parvatanA prabhAvathI prabhAvita thayelA hatA. mAtApitAne yajJamAM homI devAnuM nakkI thayuM. yajJanA maMtroccAro thavA lAgyA. nirdoSa pazuonAM ravAdiSTa mAMsanI mahephila jAmI. nazAdAra surAnI pyAlIo UDavA lAgI, bhedI paDadAnI pAchaLa sagaranA aMtaHpura sAthe, nazAmAM cakacUra banI daMbhI dhArmikoe pApalIlAo AcaravA mAMDI. Aje parvate sagararAja ane sulasAne khUba khUba mAMsa khavaDAvyuM. khUba khUba surApAna karAvyuM. parvata UMcA svare pitRmadhano maMtrAkSara uccAryo. For Private And Personal Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 120 jaina rAmAyaNa saMketa mujaba sagaranA putra sagarane upADIne yajJanA dhakhadhakhatA agnimAM homI dIdho. parvate moTA svare mAmadhano maMtrAlara uccAryo, sulatAne upADIne homamAM hAmI devAmAM AvI. basa! kArya samApta thaI gayuM. mahAkAlanA kaleje ThaMDaka vaLI, veranI vasUlAta levAI gaI. parvatane rakhaDato mUkI, mahAkAla potAne sthAne cAlyo gayo! kevI svArthasAdhakatA! potAnA svArthane sAdhavAnI pAchaLa keTalA, asaMkhya jIvana kAramAM hatyAkAMDa! pApa-lIlAnuM kevuM dAruNa ane hitavighAtaka pravartana dazamukha! tyArathI A hiMsaka yajJa cAlI rahyo che. tyArathI dharmane nAme hisA, jUTha, durAcAra vagere seMkaDo pApo AcarAI rahyAM che. paraMtu have mAre tamane eka ja vAta kahevI che ke jyAM jyAM AvA hiMsaka yajJo thatA hoya tyAM tyAM te yajJo tamAre aTakAvavA joIe, kAraNa ke tame samartha cho, zaktisamRddha cho." 'devarSi! ApanI AjJA huM zire caDhAvuM chuM. mArAthI banatA badhA ja prayatnothI A hiMsaka yajJo nAbUda karIza.' rAvaNe devarSinAM caraNomAM namaskAra karyA. marutu rAjAe nAradajInAM caraNomAM paDI, potAnA aparAdhanI kSamA yAcI. nAradajIe paNa udAra hRdaye kSamA bakSI ane javA mATe rajA mAgI. baMne rAjAoe dvAra sudhI jaIne nAradajIne vidAya ApI. nAradajI to tyAMthI kSaNavAramAM AkAzamArge adRzya thaI gayA. matu rAjA to acaraja pAmI gayo. A divya puruSa korA? rAvaNa paNa jemane name, bahumAna kare!" parAkramI! A kRpAsAgara mahApuruSa hatA ke jemaNe mane ghora pApamAMthI ugArI lIdho? mate rAvaNa pAsethI nAradajI aMge jANavAnI icchA vyakta karI. rAjana! e mahApuruSa nAradajI" tarIke pRthvI prasiddha devarSi hatA! temano itihAsa paNa ramUjI ane romAMcaka che!" moTA bhAI! kahone tyAre e itihAsa! bhUtakALanA anaMta kSetra para ja paribhramaNa karavAno Ajano divasa che!' bibhISaNe kahyuM : namato pahora hato. For Private And Personal Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir veranI vasUlAta 1 21 nAradajIe kahelo hiMsaka yajJano lAMbo itihAsa sAMbhaLyA pachI, badhA ja nAradajI aMge sAMbhaLavA mATe Atura hatA. temAMya rAvaNane moDhe sAMbhaLavAnI taka maLatAM sahune AnaMda thayo. rAvaNe dhImA svare vAtano prAraMbha karatAM kahyuM : eka araNya hatuM paNa manane mahekAvI de tevI tyAM madhuratA hatI. dilane DolAvI tevuM tyAM saundarya hatuM. AtmAne rasataraboLa karI de tevI tyAM zAMti ane zItaLatA hatI. tyAM eka Azrama hato. nAnakaDI eka kuTira! temAM eka tApasa potAnI patnI sAthe rahe. tApasanuM nAma brahmaruci ane tApasanI patnInuM nAma kuma. basa, araNyanAM phaLo khAIne sudhA zamAvavAnI. nadInuM pANI pIne tRSA chipAvavAnI, vakSanI chAlanAM vastra banAvIne zarIra DhAMkavAnuM! bAkI Akho ya divasa paramAtmAnuM nAmasmaraNa karatAM karatAM pasAra karavAno. paraMtu haju teo brahmacArI na hatAM, chatAM viSayAsakta na hatAM. kALakrame RSipatnI garbhiNI banI. e arasAmAM eka puNya prasaMga banyo. keTalAka jainazramaNo brahmaraci tApasanA Azrame AvI caDhayA. brahmaracie zramaNono satkAra karyo. eka ghaTAdAra vRkSanI nIce, svaccha bhUmi para, zramaNoe visAmo karyo. brahmaruci zramaNanI sAme AvIne beTho. zramaNoe brahmaruci tApasanA bhAvuka, unnata AtmAne pArakhyo. tene sAcuM mArgadarzana ApI sanmArge caDAvavAnI zramaNoe bhAvanA karI. mahAnubhAva! tame ahIM ghaNA samayathI rahetA lAgo cho." zramaNoe vArtAlApa zarU karyo. hA jI brahmacie vinayayukta javAba Apyo. tame ghara ane nagara tyAgIne ahIM - vanamAM kema vasyA cho?' "parama brahmanI prApti karavA mATe.' 'paNa tame to ahIM paNa navo ja saMsAra zarU karyo che. pachI parama brahmanI prApti kevI rIte thaze?' eTale ApanuM kahevAnuM tAtparya zuM che? e ja ke parama brahmanI prApti mATe to vipayika sukhano tyAga karavo joIe, strIno sahavAsa tyajavo joIe. parama brahmanI prApti mATe jJAna, For Private And Personal Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 122 jaina rAmAyaNa dhyAna, tapa, tyAga ane gusevA vagere aneka bAhya-atyaMtara sAdhanAmAM magna thaI javuM joIe. A rIte vanamAM rahevAthI sarvathA niSpApa jIvana jIvI zakAya nahi. cha prakAranA jIvo(paTakAya)ne sarvathA abhayadAna ApI zakAya nahi.' tApasa ekAgratApUrvaka zramaNanI sAkaramadhura vANIne sAMbhaLI rahyo hato. zramaNoe paramAtmA jinezvaradevanA zAsanano sarvAga saMpUrNa, niSpApa sAdhanAmArga batAvyo. sAdhaka jIvananI bhavya dinacaryA samajAvI. paramAtmAno adbhuta tattvamArga batAvyo. tApasanA aMtaHkaraNamAM samyagujJAnano ratnadIvo pragaTI gayo. tene zramaNonI vAta gamI. tene sAdhanAnAM sopAno ArohaNa karavAnAM aramAna jAgyAM. teNe gRhasthajIvananI sAdhanAno khyAla meLavyo.. paNa enAthIya AgaLa sAdhanA karI levAnI bhAvanA tene jAgrata thaI. zramaNa pAsethI zramaNa jIvananI saMpUrNa rUparekhA jANI tyAre hRdayamAM harSano sAgara hiloLe caDayA. teNe potAnI dharmapatnI kurmIne paNa bolAvI. teNe paNa zramaNonA pAvana mukhe gRhasthajIvananI caryA samajI lIdhI. zrAvikA banavAnA tene paNa manoratha jAgyA. brahmarucie karmIne pUchI joyuM ke pote zramaNa bane to tenI anumati che ne? tene duHkha nahi thAya na? kurmI patinA abhiprAyane, patinA priyane samajanArI hatI. teNe patinI zramaNa banavAnI bhAvanAne anumati ApI. zramaNoe tyAM ja brahmaracine zramaNaveza samaryo. garbhiNI pipatnIne zrAvikA-dharma Apyo. zramaNoe tyAMthI brahmacine laIne vihAra karyo. kuma AzramamAM rahI garbhanuM kALajIpUrvaka pAlana karavA lAgI. zrAvikA banelI RSipatnI have roja zramaNoe ApelA namaskAra mahAmaMtranuM dhyAna dhare che ane paramAtmA jinezvaradevanuM nAmasmaraNa kare che. teNe kaMdamULano tyAga karyo ane bhakSya evAM ja phaLo para nirvAha karavA mAMDyo. nadInuM pANI gALIne upayogamAM levA mAMDyuM . nava mahinA pUrNa thayA. RSipatnIe eka tejasvI putrane janma Apyo. paraMtu jagatanI bIjI mAtAo je putrone janma Ape che tenA karatAM A putrano janma Azcaryajanaka banyo! janmatAM bIjAM bALakonI jema A RSipatra roto nathI! rudana na karyuM, mATe tenuM nAma "nArada' kahevAyuM navajAta putrane AzramanA AMgaNAmAM, eka ramaNIya vRkSanI nIce, parNanI pathArI para, ramato mUkI RSipatnI nadImAM pANI bharavA gaI. For Private And Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir veranI vasUlAta 123 ahIM devalokanA "bhaka jAtanA devo manuSyalokanAM tIrthonI yAtrA karIne pAchA vaLatA hatA. A bALakanA prakRSTa puNya devonAM dilane AkarSyA. bALakane upADI javAno vicAra karI devo bALakanI pAse AvyA ane bALakane vimAnamAM basADI, potAnA sthAne cAlyA gayA, davAa a vicAra na karyo ke, jyAre A bALakane enI mAtA nahi jue tyAre e kevuM kAramuM rudana karaze? enI sthiti kevI kaphoDI thaze? saMsArI jIvonI AvI ja sthiti hoya che. potAnA sukhanI pAchaLa saMsArI jIva bIjAnAM du:khano vicAra nathI karato; bIjAnAM du:khanI paravA karyA vinA kevaLa potAnA sukhanAM ja vicAra karanArA saMsArI jIvo hoya che. karmI pANI bharIne AzramamAM AvI, AvIne tarata ja potAnA putranI pAse gaI. paraMtu sukomaLa parNanI pathArI khAlI paDI hatI. kurmAnA peTamAM moTI phALa paDI. teNe AjubAju tapAsa karI, paraMtu putrane na joyo. karmI khUba vihvaLa banI gaI. tenI AMkhamAMthI AMsunI varSA thavA lAgI. karaNa vilApa karatI te aTavImAM pharavA lAgI. putranA virahamAM tenA mAthe duHkhanA DuMgara tUTI paDyo. te khAvAnuM bhUlI, pIvAnuM bhUlI, basa, putrane yAda karI karIne radana karavA sivAya tene kaI sUjhatuM nathI. aneka prakAranA vikalpomAM te aTavAvA lAgI. "zuM mArA putrane kAMI jaMgalI pazu upADI gayuM haze? zuM mArA lADalAne koI cora upADI gayo haze? arere.. mArA e vahAlA putranuM zuM thayuM haze?..." tene have Azrama A karo lAgavA mAMDayo. ghaNA divaso vItyA paNa putrano patto na lAgyo, tyAre kurmIe patine mArge javAno nirNaya karyo. sabhAgye "imAlA nAmanAM sAdhvIjI mahArAja maLI gayAM. temanI pAse kurmAe sAdhvIjIvana svIkAryuM. zokanI lAgaNIne vairAgyanA amRtakuMDamAM jhaboLI daI kurmI prazAMta banI. davoe bAla nAradane khUba lAlanapAlanathI ucheravA mAMDyo. devAnI kALajI eTale pachI pUchavuM ja zuM? ekaluM lAlanapAlana ja nahi, paraMtu aneka kaLA, anekavidha zAstro paNa zIkhavyAM. yavanamAM pravezatAM nAradajIne devoe 'AkAzagAminI' vidyA ApI. nAradajIe potAno veza vicitra racyo! temaNe potAnA mAthe vALa vadhavA dIdhA ane vadhelA vALanI majedAra jaTA bAMdhavA lAgyA! masta yavana ane UMcI jaTA, nAradajI na to gRhastha lAge ke na to sAdhu! basa, AkAzamAM For Private And Personal Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 124 mAyaNa uDDayana karavAnI vidyAthI teo bhinna bhinna zAzvata tIrthonI yAtrA karavA lAgyA! vacce koI AkarSaka nagara, vana ke guphA dekhAya to UtarI paDe nIce. hA, teo koInA dvAre gayA ane temanuM ja svAgata na karyuM to pelAnA bAra ja vAgyA samajavA! emane jhaghaDo jovAno zokha! jhaghaDo jovA na maLe to jhaghaDo karAvavAno! saMgItano paNa eTalo ja rasa! hAthamAM vINA rAkhIne pharavAnA A badhAnI sAthe emanI guNasamRddhi paNa jevI tevI nathI. teo aNuvratadhArI aNuvrata eTale zuM?' maruta rAjAe vacce ja prazna karyo. "aNuvrata pAMca che. vratanuM AMzika pAlana karanAra aNuvratI kahevAya, vratanuM sarvathA pAlana kare te mahAvratI kahevAya. 1. hiMsA na karavI. 2. jUTha na bolavuM. 3. corI na karavI. 4. maithuna na sevavuM. 5. parigraha na rAkhavo. A pAMceya vratonuM nAradajI amuka aMze pAlana kare che. hamaNAM ja tame na joyuM? A hiMsaka yajJa joIne temane keTaluM duHkha thayuM hatuM? hiMsA baMdha karAvavA temaNe keTalI badhI dhamAla macAvI? basa, teo pRthvI para icchA mujaba vicaratA ja rahe che! temaNe lagna karyuM nathI ane karavAnA paNa nathI! teo brahmacArI che.' nAradajI aMgenI ATalI rasapUrvaka mAhitI ApI rAvaNe have AgaLa prayANa karavAnI marutu rAjA pAse 2jA mAMgI. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 15. mathurAmAM madhunuM milana rAjapuramAM rAvaNa dhAraNA karatAM adhika rokAyo. matarAje potAnI kanakaprabhA nAmanI kanyAnuM rAvaNa sAthe lagna karyuM. tethI rAvaNa sAthe matanI maitrI pAkI banI. rAvaNe ahIMnA ramaNIya udyAnomAM keTaloka kALa nirgamana karyo. eka divasa pAtAlalakAnA adhipati khara vidyAdhare AvIne kahyuM. he laMkApati! have ApaNe AgaLa prayANa karavuM joIe. kema ke ApaNe hajI eka prabaLa zatrune parAsta karavAno che..." barAbara yAda karAvyuM! kharane hasIne dazamukhe pratyuttara Apyo ane sAthe ja prayANa karavAnI sainyane AjJA karI. eka prabhAte, khuzanumA havAmAnamAM rAvaNe AkAzamArge prayANa prAraMvyuM. thoDAka kalAko vItyA. A mathurA AvyuM... vAnarezvara sugrIve moTA avAje dazamukhane kahyuM. 'vimAna nIce utAro.' rAvaNe AjJA karI. jotajotAmAM mathurAno bAhya pradeza manuSyo ane prANIothI sAgaranI jema UbharAvA lAgyo. mathurAnareza harivAhana, putra madhunI sAthe rAvaNanI sevAmAM premathI upasthita thayA. baMne rAjAoe arasaparasa premathI vArtAlApa karyo. tyAM rAvaNanI dRSTi rAjaputra madhu para paDI. madhu eTale sAce ja madhu hato! tenuM mukhaDuM ane tenuM vayaNuM! jANe madhajharato madhapUDo! rAvaNa khUba prasanna thaI gayo, paNa tarata ja AzcaryamAM garakAva thaI gayo. teNe rAjaputra madhunA pAse 'zULa' nAmanuM zastra joyuM. zastra mAtra zastra ja na hatuM paNa e zastra devI hatuM. zastranuM teja, AkAra ane pratApa joIne rAvaNe harivahana rAjAne pUchuyuM : rAjanu! rAjaputranI pAse A zULa Ayudha kyAMthI AvyuM?' 'harivAhane madhune pratyuttara ApavA AMkhano izAro karyo. madhue madhura vANImAM laMkApatinA praznano pratyuttara Apyo : he pUjya! A zuLa zastranI pAchaLa janmAMtarano romAMcaka itihAsa paDelo che. vAta jarA lAMbI che." ema? bahu sarasa! jarAya saMkoca rAkhyA vinA te kahe." rAvaNe madhune potAnI pAse besADatAM, enI pITha para hAtha pheravIne kahyuM, For Private And Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 126 jaina rAmAyaNa rAjaputra madhue vAtane AraMbhI. eka UjaLI rAte huM rAjamahelane jharUkhe beTho hato. caMdranI cAMdanI sAthe mona rIte madhuratA mANI rahyo hato tyAM acAnaka mArI samakSa eka divya AkRti upasthita thaI. meM manomana nirNaya karyo ke, "A koI divya, devI puruSa che." chatAM meM pUchyuM : Apa koNa cho? kyAMthI AvyA cho? zA mATe AvyA cho?" e divyapuruSe rasanItaratI vANImAM kahyuM : "rAjaputra, huM tane eka vArtA kahIza. basa, e vArtA sAMbhaLatAM ja tArA traNeya prazanono tane uttaro maLI raheze." he laMkApati, ATaluM kahI teNe mane kevI romAMcaka, rasabharapUra vAta kahI te huM tamane kahIM batAvuM. paraMtu nakala te nakala! meM pote je enA mukhe vArtA sAMbhaLI, basa enI smRti, enuM svapna Aje paNa mane AnaMdathI bharI jAya che." e divya puruSe kahyuM : jevI rIte A jaMbudvIpa che, tevI rIte lavaNA samudranI pele pAra dhaMdhAtakIkhaMDa' nAmanI dharatI che. tyAM A bharatakSetra jevuM airAvata nAmanuM kSetra che. e airavata kSetramAM "mahApuru' nAmanI eka nagarI hatI. nagarInI cAre kora so daravAjA hatA! tyAM be mitro vasatA hatA. eka hato rAjaputra sumitra ane bIjo hato zreSThIputra prabhAva. bannenI maitrI vasanta ane kAmadeva jevI! jyAM sumitra tyAM prabhava, ane jyAM prabhava tyAM sumitra! bAlyakALamAM eka ja gurunI pAse baMnee kalAbhyAsa karyo. eka ja medAnamAM teo ramyA. eka ja thALImAM teo jamyA. sRSTinA avicchinna krama mujaba baMnee yavanakALamAM praveza karyo. rAjaputra sumitrA mahApurunA rAjyasihAsane ArUDha thayo. mitra prabhAvane paNa rAjA sumitre potAnI samAna banAvyo! jevI samRddhi potAnI pAse tevI samRddhi prabhavanI pAse! jevI sattA potAnI pAse tevI sattA prabhavanI pAse! sattA ane samRddhinI vacce ya paNa sumitra-prabhavanI maitrI atuTa rahI. eka divasa eka zAha sodAgara rAjA sumitranI pAse upasthita thayo. te sodAgara ghoDAno vepArI hato. keTalAka lakSaNavaMtA tejasvI azvone laIne te Avyo hato. rAjA sumitre temAMthI eka ane pasaMda karyA ane e ja divase enA para savArI karI. nagara bahAranA eka vizALa medAna para azvane doDAvavA mAMDyo. azva pavanavegI hato! eNe AMkhanA palakArAmAM medAnane vaTAvI dIdhuM; rAjAe azvane Ubho rAkhavA lagAma kheMcI, paraMtu Aje to potAno vega bamaNo karI dIdho! vananI vATa pakaDI teNe doTa mUkI.. jema jema For Private And Personal Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mathurAmAM madhunuM milana 127 sumitra lagAma khace tema tema azvanI gati vadhe! azvano vega atizaya vadhI jatAM, sumitranA hAthamAMthI lagAma chUTI gaI, tenI AMkhe aMdhArAM AvI gayAM. paNa jyAM lagAma chuTI tyAM ja azva thaMbhI gayo! rAjA UtarI paDyo. rAjA eka pallImAM AvI caDyo. sudhA ane tRSAthI vyAkuLa banyo. bAjumAM ja teNe pallIvAsIonAM mATImaMdiro joyAM. rAjA eka moTA svaccha mATIgRhanI najIka Avyo. gharanA AMgaNAmAM eka navayauvanA A paradezIne tAkI tAkIne joI rahI hatI ane jyAre rAjAne enA ja ghara tarapha Avato joyo tyAre te bhaya, lajjA ane AMtara harSa vagere aneka mizra lAgaNIo anubhavI rahI. "pANI maLaze?" najIka AvI, rAjAe e ja yauvanAnI pAse pANInI mAgaNI karI. tarata ja e utAvaLe pagale gharamAM gaI ane eka UjaLA loTAmAM ThaMDuM hima jevuM pANI bharI lAvI, rAjAnA hAthamAM ApyuM. pANI to ApyuM paNa sAthe potAnuM dila paNa ApyuM, premavArinA pyAlA bharIne pAyA. sumitramAM jema rUpa ane yauvana dhabakI rahyuM hatuM tema e kanyAmAM paNa rUpa ane yauvana jhabakArA laI rahyuM hatuM. baMne mAna hatAM, paNa temanAM manaDAM vAcALa banI gayAM hatAM. baMne mauna hatAM paNa baMnenAM locaniyAM pAra vinAnI vAto karI rahyAM hatAM. kanyA pANI pAIne AMgaNAmAM AsapAlavanA vRkSanI chAyAmAM Dholiyo DhALI, rAjAne besavAno izAro karI, gharamAM cAlI gaI. anurAganA baMdhanamAM baddha thayelo sumitra. DhALelA DholiyA para besI gayo. tyAM e gharanA mAlika ke je A pallIno adhipati hato, te AvI gayo. teNe potAnA AMgaNAmAM eka bAju zaNagArelA azvane haNahaNato joyo ane bIjI bAju rAjapozAkamAM sajja sumitrarAjane joyo. pallIpati sumitranA rAjyAbhiSeka vakhate te nagaramAM hato. teNe sumitrane oLakhyo. potAnA mAlika tarIke oLakhyo. tenA harSano koI pAra na rahyo. doDatA AvIne teNe sumitranAM caraNomAM vaMdana karyA ane potAne AMgaNe padhAravA mATeno harSa vyakta karyo. sumitre paNa pote kevI rIte ahIM AvI caDyo, tenI vAta kahI. tyAM to pelI yauvanA ke je palipatinI putrI "vanamAlA" hatI te AvI pahoMcI. eka dhoyelA keLapatramAM vananAM madhura phaLo kApIne te lAvI hatI, eka premI paradezInA satkAra mATe, eka ajANyA atithinA satkAra mATe, teno AtmA DolI UThyo hato. paradezInI pAse potAnA pitAne beThelo joI vanamAlA khamacAI, lajjAthI te be DagalAM pAchI paDI gaI. pallIpatie putrIne joI. For Private And Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 128 jaina rAmAyaNa Ava putrI Ava! Aje to ApaNA AMgaNe ApaNA mAlika padhAryA che! oLakha che Amane? mahArAjA sumitra che !' vanamAlAne mana pitAnI vAta koI mahattvanI na hatI. eNe to kyAranI ya A paradezInI parakha karI lIdhI hatI ane eno satkAra karavA thanaganI UThI hatI. madhura phaLothI rAjAe potAnI kSudhA zamAvI. bIjI bAju vanamAlAno rAjA pratyeno anurAga, vanamAlAnI mAtAnA jANamAM AvI gayo. "jo rAjA potAnI putrIne paraNe to sukhI bane...' A vicAra teNe potAnA patine jaNAvyo. pallIpatine paNa vAta gamI. teNe rAjAne praNAma karI vinaMtI karI : mahArAjA! Apa amArA AMgaNe padhAryA cho to amArI eka bheTa Apane svIkAravI paDaze!' 'tamArI ghaNI sevA lIdhI... have vizeSa zuM joIe!' rAjAe sasmita kahyuM . 'tamAre joItuM bhale na hoya, paraMtu amAre ApavuM che!" rAjAne joItuM ja hatuM ne vaidya batAvyuM! pallIpatie tyAM ja potAnI putrI vanamAlAno sumitra sAthe vivAha karI dIdho. vanamAlAne laIne rAjA azva para nagaramAM pAcho vaLyo. kevI saMsAranI vicitra ghaTanAo! rAjAe azva kharIdava, jAte ja savArI karavI, aTavImAM pahoMcavuM, pallIpatine AMgaNe javuM, kanyAnI sAthe praNaya thavo, lagna thavuM, badhuM na dhAryAnuM banyuM. dhAraNA bahAranuM bane ane dhAraNAo niSphaLa jAya e to A saMsAranI eka AgavI khAsiyata che! vanamAlAne laIne te sIdho ja rAjamahelamAM Avyo. ahIM mahelamAM to sumitranA javAthI badhAnA hozakoza UDI gayA hatA. temAMya mitra prabhavanI sthiti to sAva kaphoDI thaI hatI. mitranA virahamAM teNe khAvA ne pIvAnuM, pharavAnuM ne UMghavAnuM... gIta ane gAna badhuM mUkI dIdhuM hatuM, paNa jyAM teNe dUrathI azva upara eka ajANI strInI sAthe rAjAne Avato joyo tyAre te AnaMdavibhora banI gayo. rAjA paNa AvatAMnI sAthe mitrane bheTI paDyo. teNe tene aTavInAM romAMcaka prasaMga kahyo. prabhavane khUba AnaMda thayo. teNe vanamAlAne joI, paraMtu vanamAlA para dRSTi paDatAM ja tenA hRdayamAM vikArano dAha utpanna thayo. tarata ja mahelamAMthI nIkaLI, potAnA ghera AvI gayo. tene potAnA ghera AvyuM paNa mana to "ghera' na AvyuM te na ja AvyuM. vanamAlAnI komaLa dehalatA, tenAM For Private And Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mathurAmAM madhunuM milana 129 moTAM moTAM chatAM premarasathI chalakAtAM locano, prabhavanI AMkha sAme taravarI rahyAM. vanamAlAmAM prabhava vivaza banI gayA. teno samagra jIvanamAMthI rasa UDI gayo. vanamAlAnI aprAptimAM te jhUravA lAgyo. prabhavanuM zarIra sukAvA lAgyuM. sadA hasatuM mukha becena ane gamagIna banI gayuM. roja sabhAmAM jAya che. sumitrane maLe che paNa mAtra te vyavahAra pUratuM ja! sumitra tenI lathaDatI jatI tabiyata joIne becena banavA lAgyo. vanamAlA paNa rAjA sumitranI becenI TALI zakI nahi. prabhavane sumitra tenI asvasthatAnuM kAraNa pUche che paNa prabhava mauna rahe che to kyAreka jUThThuM bole che. kyAreka bIjI vAta kADhIne prasaMga TALe che, paNa eka divase to sumitra mitranA hRdayane jANavAno makkama nirdhAra karyo. 'mitra tuM kahe, tAre kahevuM ja paDaze...' palaMgamAM asvastha hAlatamAM pAgalanI jema ALoTatA prabhavanI pAse besI, tenuM mastaka potAnA khoLAmAM laI khUba ja lAgaNIbharyA zabdothI sumitre kahyuM. prabhavanAM vastro malina thaI gayAM hatAM. ghaNA divasothI teNe snAna paNa nahotuM karyuM. Akho UMDI gaI hatI... teja phikku paDI gayuM hatuM. tenuM hRdaya akathya vedanAmAM Artta banI gayuM hatuM. sumitranA praznamAM prabhava mauna rahyo. te sumitranI sAme paNa joI na zakyo. 'tuM Ama mauna rahIza, prabhave?' potAnA be hAthe prabhavanuM mukha potAnI sAme karyuM, paNa prabhave sumitranI dRSTimAM dRSTi na milAvI, 'tArA zarIramAM roga nathI, paNa tArA manamAM koI bhayaMkara roga bharAyo che.' 'sAcI vAta che.' prabhave mauna toDyuM. 'mane tuM te kahe.' 'kahevAya evuM nathI... 'paNa sahevAya evuM ya nathI ne?' 'asatya che...' 'tuM kahe, tAruM duHkha TALavA tuM kahe, te karavA taiyAra chuM.' 'kahuM to kuLa lAje, mitratA lAje...' 'mitra AgaLa vaLI Aje A badhuM tane zuM sUjhe che? mitranI samakSa lAjavAnuM zAnuM? tuM nahi kahe tyAM sudhI huM ahIMthI jaIza nahi, khAIza nahi. tuM haju mArA hRdayane paNa zuM nathI samajI zakyo? tuM mArA zarIranI sAme to jo. tArA duHkhe huM du:khI chuM, tArA saMtApamAM huM saMtapta chuM...' sumitranI AMkhomAM AMsu bharAyAM. For Private And Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 130 jaina rAmAyaNa rAjana! kahI zakavA jIbha UpaDatI nathI, chatAMya kahuM chuM. jyArathI mArI dRSTi vanamAlA para paDI che tyArathI tenA pratye huM anurAgI banyo chuM...' "are mitra! tArI khAtara huM rAjya paNa tajavA taiyAra chuM. pachI eka strIno tyAga karavo to zuM vizeSa che? Aje ja tuM vanamAlAno svIkAra kara.' kevo aMdha mitrasneha! kevo adbhuta mitra rAga! mitranI khAtara potAnI prANapriyAno tyAga karavA sumitra taiyAra thayo. kevI mUDha mitra prIti! prItie tene priyAne arpaNa paNa karAvyuM. prabhavane ene sthAne ravAnA karI sumitra tAbaDatoba vanamAlAnA AvAsamAM Avyo. svAmIne acAnaka AvelA joI vanamAlA ekadama UbhI thaI gaI. sumitra palaMga para besI gayo. vanamAlA bhUmi para patinAM caraNomAM beThI. priye! Aje prItinI kasoTI che. sumitre kahyuM. "prIti kasoTIe caDhe tyAre ja tenA mULasvarUpamAM camake che svAmI!' vanamAlAe eka uttama strIne ucita pratyuttara vALyo. jarUra kaho.' 'tAre mitra prabhavanI pAse javAnuM che ane tenI icchAone tAbe thavAnuM che...' jevI svAmInI AjJA.' to atyAre ja taiyAra thaI jAo...' vanamAlAe tarata ja zaNagAra sajyA ane prabhavanA mahele AvI pahoMcI. nizAno aMdhakAra vyApyo hato. prabhavanA AvAsamAM dIpako jhaLahaLI rahyA hatA. prabhavanA cittamAM zoka ane harSanI bharatI-oTa purajozamAM zarU thaI hatI. zayanakhaMDamAM te A kuLa-vyAkuLa citte AMTA mArI rahyo hato. tyAM khaMDamAM vanamAlAnI sukomaLa dehalatA dAkhala thaI. nUpuranA nAde prabhavane vicAranidrAmAMthI jAgrata kayo. koNa cho tame? ane atyAre ahIM.' vanamAlA.' eka ja zabdano pratyuttara! prabhAva pASANanI mUrtinI jema khaMDamAM Ubho ne Ubho thaMbhI gayo, tene bhUmi bhamatI lAgI. "mahArAjA dvArA huM Apane arpaNa karAI chuM. mAro svIkAra karo!" paNa tame mahArAjAnI AjJA..' "mArA mATe patinI AjJA eTale paramAtmAnI AjJA, du:khI mitranI khAtara mArA pati samagra rAjyano paNa tyAga karI devA ke prANa paNa For Private And Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mathurAmAM madhunuM milana 131 balidAna daI devA taiyAra che, to mArA jevI eka dAsIno tyAga karavA to temanA mATe koI duSkara vAta nathI!' prabhavanI AMkhe aMdhArAM AvavA lAgyAM. tenuM mastaka bhamI gayuM. te stabdha banI gayo. kaMI ja bolato nathI, kaMI ja cAlato nathI. kema, Ama udAsIna cho? mAro...' 'basa kara mAtA... basa kara...' prabhava palaMga para phasaDAI paDyo. tenI AMkhomAMthI AMsunI dhArA vahevA lAgI. potAnA be hAthathI teNe potAnuM moM chupAvI dIdhuM. teno kaMTha ruMdhAI gayo. gadgad svare te bolyo : dhikkAra che mArI nirlajja jAtane, kyAM e mahAna sattvazIla mitra ane kyAM eno parama maitrI? ane kyAM huM namAlo, sattvahIna. bIjAne khAtara haju prANa ApI zakAya, paraMtu priyA nahi. jyAre eNe mAre khAtara sarvasva tyajyuM. huM pApI chuM, adhama chuM. pApI mATe kaMI paNa avAcya nathI hotuM, kaMI paNa ayAcya nathI hotuM. te badhuM ja bole, badhuM ja mAge! jyAre kalpavRkSa jevA e mitrane kaMI paNa adeya nathI. eNe badhuM ja ApyuM. mAtA...! tuM ahIMthI cAlI jA. pharIthI A pApInuM moM paNa na joIza. A adhamanI sAthe eka zabda paNa na bolIza.' be hAthamAM moM chupAvI prabhava dhrusake ne dhrusake raDI paDyo, hIbakI hIbakIne raDI paDyo, dvAra pAchaLa AvIne sumitra kyArano ya Ubho hato. prabhavanuM khIlI UTheluM khamIra ane jAgI gayelI pavitra bhAvanA joIne sumitranuM haiyuM harSathI gadgad banI gayuM. tyAM tenI maitrInI prIti parAkASTAe pahoMcI, paNa jyAM enI dRSTi prabhava para paDI tyAM enI AMkho phATI gaI. eka tINI cIsa pADI, te ekadama khaMDamAM dhasI gayo. vanamAlAne pAchalA daravAjethI ravAnA karI daI, prabhave tIkSNa khaDaga kheMcI kADhI potAnA gaLA para jhIMkavA ugAmyuM hatuM. sumitre eka ja jhapATe prabhavanA hAthamAMthI khaDaga kheMcI lIdhuM. 'sAhasa na kara, mitra...' 'mahArAjA, mane khaDaga pAchuM Apo, mane marI javA do, huM jIvavAlAyaka nathI...' 'maravAnI jarUra nathI, mitra! zA mATe maravuM joIe? zuM mRtyu e ja bhUlanuM prAyazcitta che? huM tane nahi maravA dauM, mArA jIvatAM tane nahi maravA dauM.' dhabakate haiye ane AMsu gaLatI AMkhe prabhava sumitranI chAtI para mastaka nAMkhI, karuNa AkraMda karavA lAgyo. sumitre potAnA hUMphALA bAhupAzamAM For Private And Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 132 jaina rAmAyaNa prabhavane jakaDI lIdho. prabhavanI vedanA haLavI thaI. dhIme dhIme tenuM rudana baMdha thayuM. prabhavanA zokane haLavo karI, tenA cittanuM svastha banAvI, sumitra rAjA potAnA mahelamAM pAchA AvI gayA. punaH temanI maitrInI kalakala nAda karatI, saritA vahevA lAgI. bannae kuzaLatAthI rAjyanuM pAlana karavA mAMDyuM. varSo vItavA lAgyAM. yauvana vItyuM. vRddhAvasthAmAM praveza thayo. sumitranuM citta vairAgya raMge raMgAyuM. teNe saMsArano tyAga karyo. tyAga ane vairAgyanA sumeLathI teNe anuttara Atmavizuddhi karI. vairAgya vinA tyAga saMsAravardhaka bane che. tyAga vinAno vairAgya kSaNajIvI bane che. vairAgyane TakAvavA, tIvra banAvavA tyAganI zarata anivArya che. tyAga yathArtha phaLa nipajAvavA vairAgyabhAvanA jAgrata rAkhavI Avazyaka che. sumitranuM mRtyu thayuM. marIne te IzAna devalokana indra thayo. ekITase, ekAgracitte rAja kumAra madhunI madhura vAta dazamukha rAvaNa sAMbhaLI rahyA hatA. pachI e divya para tamane zuM kahyuM?' rAvaNe jijJAsA vyakta karI. "e IzAnendra dIrgha kALa-paryata sukhamAM kALa nirgamana karyo. tyAMthI ravIne te mathurA nagaramAM rAjA harivahanano putra thayo! te huM!' "oho! A to e divyapuruSe tane tAro ja pUrvajIvanano vRttAMta kahyo! bahu sarasa!' rAvaNanI AMkho harakhI UThI. teNe madhunI pITha para hAtha thAbaDaDyo. 'paNa te divya puruSa koNa hato? te paNa teNe kahyuM haze ne?' vAtanuM pUrepUrI jANI levAnI IntajArI rAvaNe batAvI. hA ! prabhava marIne, saMsAramAM paryaTana karatAM karatAM eka bhavamAM ugra sAdhanA karI, te "camarendra banyo ane e camarendra ja avadhijJAnamAM potAnA pUrvabhavA jAyA. mArA pratyenA anurAgathI te mathurA AvyAM! ane A vRttAMta kahI, maitrInA pratIkarUpe "zULa' zastra ApI gayo! madhue vAta pUrI karI. A "zULa' zastranI khAsa zuM vizeSatA che?' bAjumAM beThelA bibhISaNa prazna karyo. A zuLa" be hajAra vyaMjana sudhI dUra jaI. dhAryuM kAma karIne, pAchuM Ave che!" rAvaNa rAja kumAra madhu para ati prasanna thayo ane tyAM ja teNe potAnI putrI manoramAnuM madhu sAthe lagna karyuM. laMkAthI nIkaLyAne aDhAra varSa vItI gayAM hatAM. For Private And Personal Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14. rAvaNanI zIvarakSA karI rAvaNa samagra parivAra sAthe meruparvata para pahoMcyo. pAMDuka vanamAM rahelA gaganacuMbI jinamaMdirone bhAvapUrvaka nIrakhI rAvaNa apUrva AnaMda anubhavI rahyo. te bhavya saMgItamaya pUjA-mahotsava Ujavyo. potAnI mahAna RddhisamRddhino jinapUjanamAM upayoga karI teNe mahAna sukRta upAmyuM. suvarNAcalanA eka zikhara para rAvaNa potAnA parivArathI vIMTaLAIne beTho hato. kharekhara! Aje prabhubhaktimAM apUrva raMgata jAmI...' rAvaNanuM bhaktivailuM hayuM nAcI UThaDyuM hatuM. te bolyo : "Aje to Apa pUrabahAramAM hatA moTAbhAI!" bibhISaNe anumodana karyuM. jIvanamAM AnA sivAya bIjuM kayuM ucca kartavya che, bibhISaNa! mane to ema thAya che ke basa jinamaMdiramAM ja besI rahuM-' rAvaNanuM aMtaHkaraNa bolI rahyuM hatuM. tyAM eka acara Avyo ane rAvaNanA kAnamAM kaMIka kahI cAlyo gayo. rAvaNanA mukha para gaMbhIratA chavAI, te Ubho thayo ane potAnI chAvaNI tarapha vaLyo. pAchaLa kuMbhakarNa, bibhISaNa, sugrIva, khara... vagere paNa manapaNe cAlyA AvyA ane rAvaNanA nivAsamAM pravezyA. kuMbhakarNa.' "moTAbhAI...!' samAcAra mujaba ApaNe pahelAM durlaghapuranA nalakuberane parAjita karavo joIe. te.." emAM vaLI ATalo badho vicAra zA mATe karavAno? Apa AjJA karo eTalI vAra!' kuMbhakarNa saharSa bolI UThyo. rAvaNa mauna rahyo. moTAbhAI, Apane AvavAnI jarUra nathI, ame ja nalakuberano mukAbalo karI laIzuM.' bibhIpaNe rAvaNanA mukha paranA bhAvo samajI laI kahyuM. teNe rAvaNanI icchA ahIM vadhu rokAvAnI ane prabhubhaktimAM samaya vyatIta karavAnI joIne pratyuttara Apyo. sarasa! to tame teyArI karo. huM ahIM rokAIza'durvedhapura javA AjJA karI. jotajotAmAM virATa sainya yuddhasajja banI gayuM ane AkAzamArge prayANa paNa thaI gayuM. For Private And Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 134 jaina rAmAyaNa rAvaNa kharekhara to rathanUpuranA IndrarAjAne parAjita karavA nIkaLyo hato. paraMtu vacamAM AvatA rAjAone paNa AjJAvata banAvavAnI enI kAmanA adamya hatI. nalakubera indranI banAvaTI rAjyavyavasthAmAM dipAlanA sthAne hato. eka bAhoza ane buddhizALI rAjA hato. tene samAcAra to maLI cUkyA hatA ke rAvaNa potAnA nagara para trATakavAnI che. eTale teNe durlaMghapuranI AsapAsa "AzAlI' nAmanI vidyAnA baLathI agnimaya killo banAvI dIdho ane e killA para evAM yaMtro goThavyo ke je yaMtromAMthI agnijvAlAo nIkaLyA ja kare! pote koTanI aMdaranA bhAgamAM potAnA vizALa sainyanI sAthe sajja thaIne Ubho hato. A bAju kuMbhakarNanI AgevAnI nIce pracaMDa rAkSasasainya durlavapuranI bahAra UtarI gayuM. durlaghapuranI cArekora bhayAnaka agnijvAlAo joI kuMbhakarNa chaMcheDAI gayo. 'bibhISaNa' kema?' nalakubera baDo lucco lAge che. samajAtuM nathI ke AvI bhayAnaka agnikhAI oLaMgIne kevI rIte nagaranI aMdara praveza karavo?' 'Aje ApanI buddhinI kasoTI che, moTAbhAI! bibhISaNe TIkhaLa karI. besa besa, moTo buddhizALI nIkaLI paDayo," kuMbhakarNa chaMcheDAI paDyo. sugrIva, khara vagerene bolAvI kuMbhaka gaMbhIra masalato calAvI, paraMtu koI ja mArga sUjharyA nahi. kuMbhakarNa dhUMApUMA thaI gayo, paraMtu thAya zuM? bibhISaNa to enI chAvaNImAM svaccha vastra paherI, paramAtmAnA dhyAnamAM parovAI gayo hato. kuMbhaka bibhISaNane zodhe che, paraMtu te maLato nathI. zodhatA zodhatA te bibhISaNanA nivAsamAM pahoMcya. alyA bhagataDA, ahIM yuddha karavA Avyo che ke A DhAMga karavA? lyo, A beThA mALA japavA..." 'kema, yuddhakuzaLa moTAbhAI ?' saheja smita karIne bibhIpaNuM kahyuM. "A ame lamaNAphoDa karIe ne tame moTA mahArAjA... bola to kharo, have zuM upAya karavo?' mahAsenApati to Apa zrImAna cho!' For Private And Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org rAvaNanI zIlarakSA 135 'basa kara, have tArI majAka, atyAre ApaNe gaMbhIra banIne A praznane hala karavo joIe. nalakuberanI A lIlA na samajAya tevI che.' Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'sAcI vAta che. ApaNe have vilaMba karyA vinA eka subhaTane AkAzamArge suvarNAcala para mokalavo joIe ane moTAbhAIne ahIMnI paristhitithI vAkepha karavA joie.' 'huM to sAva akkalahIna vAta kare che...' 'kama?' 'ApaNe ahIM zA mATe AvyA chIe? moTAbhAIne bolAvavA hatA to pachI temanI sAthe ja AvavuM hatuM ne? beAbarU nathI thavuM.' 'emAM beAbarU zAnI? moTAbhAInI samakSa nAnA bhAIono parAjaya thAya, emAM beAbarU zAnI? balake moTAbhAIno prema vadhaze ema mane vicAratAM lAge che.' bibhIpaNe kuMbhakarNane samajAvyo ane tarata eka subhaTane meruparvata para 2vAnA karyo. subhaTa vAyuvaMrga meruparvate upara pahoMcyo. rAvaNa to pADuMkavanamAM potAnA parivAranI sAthe paramAtmA zrI jinezvara bhagavaMtanI bhaktimAM masta banIne potAnA divaso pasAra karI rahyo hato. 'subhaTa AvI, rAvaNane praNAma karyA ane mauna Ubho rahyo. 'kema, zuM samAcAra che?' paricita subhaTane Ama acAnaka Avelo joI rAvaNe pUchyuM. 'mahArAjA, nalakubere gajaba lIlA karI che.' 'zuM?' nagaramAM koI ja pravezI na zake te mATe nagaranI AsapAsa bhayaMkara gnanI moTI khAI khodI che ane emAMthI evI vikarALa ane dAruNa jvALAo nIkaLI rahI che ke e drazya jotAM ja hAMjA gagaDI jAya.' 'baMdha kara, kAyara, bolIza nahi, huM hamaNAM ja AvuM chuM.' rAvaNano A svabhAva hato ke koI bIjAnA mahattvane vadhAranArI vAta bolatuM ke te tarata ja gAjI UThato! emAMya zatrunAM guNagAna to enA mATe tamatamatAM tIra samAna hatAM. For Private And Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa rAvaNa tarata ja parivAranI sAthe puSpaka vimAnamAM durlaghapura AvI pahoMcyo. kuMbhakarNa, bibhISaNa, sugrIva, khare vagere vIrAnI sAthe besI paristhitithI saMpUrNa vAkepha thayo. paraMtu rAvaNanI buddhinuM paNa abhimAna osaravA mAMDayuM. ghaNuM vicAryuM chatAM 'AzAlI vidyAne parAjita kare tevI eka hajAra vidyAomAMthI eke ya vidyA na maLI. mauna patharAyuM. koI kAMI bolatuM nathI! koIne kaMI sUjhatuM nathI! ATalA varSomAM AvI paristhiti pahelavahelI ja sarjAI hatI. tyAM eka strI AvI. anupama rUpa ane lAvaNyanI mUrtisamI e strI tarapha sonI dRSTi kheMcAI. rAvaNane namana karyuM ane mIThI jabAne kahyuM : | he laMkApati! mArI svAminI uparaMbhA" ke je rAjA nalakuberanI paTarANI che, teNe Apane eka gupta saMdezo pAThavyo che.' kaho, zuM che e gupta saMdezo?" rAvaNa Azcarya ane zaMkAmAM paDI gayo. AgaMtuka suMdarI bolatAM khamacAtI jaI, rAvaNe punaH kahyuM : jarAya saMkoca rAkhIza nahi. A badhA mArA aMgata mANaso che." ApanA guNo, parAkramo ane anupama saundaryanI yazogAthA sAMbhaLIne devI uparaMbhA ApanA pratye anurAga dharanArI banI gaI che." "haM.. pachI?' e ApanuM milana cAhe che...' suMdarIe sAhasa karIne kahI dIdhuM. rAvaNe kuMbhakarNa vagerenI sAme joyuM. zuM pratyuttara Apa, te vaLI eka navo koyaDo Ubho thayo! laMkApati! bahu vicAra na karo. durlavapuranA killAnuM rakSaNa karI rahelI AzAlI vidyAne amArI paTarANI tamane svAdhIna karaze, tamAro vijaya thaze! nalakuberane jIvato pakaDI zakaze ane 'sudarzanacakra" ahIM tamane siddha thaze...' suMdarIe uparaMbhA taraphathI AbAda rIte vAta rajU karatAM karatAM kahyuM. rAvaNa bibhISaNa sAme joIne kaMIka malakyo! rAvaNa malakyo kaMIka samajIne, bibhISaNa samajyo kaMIka judu! eNe to AgaMtuka suMdarIne AMkhano izAro karI kahI dIdhuM : bhale! tArI vAta kabula!' suMdarI prasannavadane tyAMthI ravAnA thaI gaI, paraMtu bibhISaNano A vartAva joI rAvaNa krodhathI rAtapILo thaI gayo. For Private And Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAvaNanI zIlarakSA 137 are bibhISaNa , te A zuM karyuM? te Aje kuLanI ijjata para pANI pheravI dIdhuM." "paNa moTAbhAI, 'rahevA de tAruM DahApaNa . ApaNA kuLamAM utpanna thayelA koIe parastrIne potAnuM hRdaya soMpyuM nathI ane zatruone pITha batAvI nathI. Aje teM navuM kalaMka caDhAvyuM. tene A zuM sUchyuM ke A pramANe tuM bolya?' bibhISaNa to Abho ja banI gayo. manomana te vicAre che : "to zuM moTAbhAI mArI sAme joIne hasyA hatA, tenuM koI bIjuM prayojana hatuM? huM samajavAmAM bhUlyo? jarUra, khera je banavAnuM hatuM te banI gayuM...' rAvaNa kaMIka zAMta paDyo eTale bibhISaNe kahyuM : "moTAbhAI, bhUla thaI gaI. pharIthI AvI bhUla nahi thAya. tame prasanna thAo. bAkI vizuddha hRdayanA mANaso mATe bolavA mAtrathI kalaMka lAgI jatuM nathI. uparaMbhAne AvavA do! AzAlI vidyA ApavA do! zatrune vaza thavA do! pachI joyuM jaze!' zuM joyuM jaze?" "e ja, Apa buddhizALI cho. samajAvI paTAvIne tageDI mUkajo! "tuM ya kharo che!' rAvaNa hasI paDyo. ahIM ApaNane rAvaNanuM kevuM uccatama vyaktitva jovA maLe che! bibhISaNe parastrI pratye rAgathI nahi, paraMtu rAjadvArI ramatamAM paNa namatuM valaNa apanAvyuM, to rAvaNe tene jhATakI kADhayo. parastrInI icchAne vaza thaIne vijaya meLavavo rAvaNane gamato na hato. balake rAvaNa tene dhikkArato hato. bibhISaNanI paNa kevI kuzaLatA! krodhathI dhamadhamatA rAvaNane hasAvI dIdho! AnuM nAma AvaData! bhayaMkara pariNAma lAve tevA prasaMgane paNa kunehathI suMdara pariNAmavALo banAvI dIdho! baMne bhAIo vacce vAto cAlI rahI hatI tyAM to nalakuberanI patnI uparaMbhA soLa zaNagAra sajIne rAvaNanI sanmukha AvI UbhI rahI. rAvaNanA aMgane AliMgana ApavA Atura banelI, A bevaphA rANIe rAvaNanI sAme AMkhonA kaTAkSa phaMkI kahyuM : laMkApati! A AzAlikA vidyA huM tamane ApuM chuM. enAthI tame saraLatAthI nagaramAM praveza karI zakazo. nalakuberane parAjita karI zakazo ane huM tamArI.." For Private And Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 138. jaina rAmAyaNa uparaMbhAe tyAM rAvaNane AzAlikA vighA ApI. uparAMta devothI adhiSThita bIjAM zastro paNa ApyAM, rAvaNa paNa uparaMbhAnI samakSa evA bhAva batAvyA ke uparaMbhA mAnI beThI, "rAvA tarata ja mane grahaNa karaze! bibhIpaNe saMgrAmano zaMkha jorazorathI pheMkyo. nirAza banI gayeluM laMkAnuM sainya saphALuM beThuM thaI gayuM ane harSanA pokAro karavA lAgyuM. jotajotAmAM lAkho sainika zastrasajja banI yuddha mATe thanaganI UThyA. rAvaNe vidyAbaLathI agninA killAne oLaMgyo ane tenA sAthe durlaghapura upara dhasAro karyo. aMdara yuddha mATe rAjja thaIne UbhelA nalakubare sakhata sAmano karyo, paraMtu jotajotAmAM ja bibhISaNe nalakuberane jIvato pakaDI lIdho. tyAM rAvaNane "sudarzanacakra' prApta thayuM. nalakubera rAvaNanI AjJA mAnya karI. rAvaNe durlaghapura nalakuberane pAchuM sApI dIdhuM! rAvaNanA AvAsamAM uparaMbhA AvIne UbhI rahI. rAvaNane izAro karI, potAnI pAchaLa AvavAnuM sUcavI, te rAjamahAlayanA eka gupta khaMDa tarapha vaLI, rAvaNa tenI pAchaLa cAlyo. thoDIka vAramAM ja eka bhAyarA je vA. bhAga dekhAvI lAgyo. uparaMbhAne tyAM ja aTakAvIne rAvaNe pUchayuM : zA mATe ane kyAM laI jAya che?' 'tame mane vacana ApyuM che, te zuM bhUlI gayA?' vikAravivaza banelI uparaMbhAe dhImA ravare ane jhINI AMkhe kahyuM. are gAMDI! evAM te vacana apAtAM haze ane paLAtAM haze?" huM? eTale zuM?" 'camakavAnI jarUra nathI. paraMtu tAre tArI kulInatAno vicAra karavo jarUrI che." rAvaNo kaMIka gaMbhIra banIne kahyuM. paraMtu atyAre mAruM mana bekAbU..." e na cAle, tAre tArA patine vaphAdAra rahevuM joIe; e ja tArA jevI tejasvI strInuM parama kartavya che." mauna chavAyuM. uparaMbhA kaMI kahI zakatI nathI tema potAnI vAsanAne sahI zakatI nathI! rAvaNe punaH vAtsalyapUrNa zabdomAM kahyuM : "teM mane vidyA ApI tethI tuM mArI vidyAgura, thaI! tethI tArA zarIre aDavuM e to mahApAtaka. vaLI, parastrI mAtrane mArI mAtA ane bahena mAnuM chuM." For Private And Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAvaNanI zIlarakSA 139 "zuM tamArA jevAe AvI rIte vacana ApIne pharI javuM ThIka che?" uparaMbhAe khUba manomaMthana karIne kahyuM. hakIkatamAM vicArIe to meM vacana ApyuM ja nathI! bibhISaNe tArI sakhIne izAro karyo ane teNe mAnI lIdhuM! mATe e badhI vAta javA daIne, tAre tArA vicArone badalI nAkhavA joIe evI mArI tane vinaMtI che!' rAvaNa mAM keTalI makkamatA! parastrI pratyeno kevo pavitra AcAra! uparaMbhA jevI vizvanI eka khUbasUrata suMdarI sAmethI bhoga-prArthanA karatI Ave ane prArthanAne na svIkAratAM ene potAnA sAcA kartavyanuM bhAna karAvavuM. ! rAvaNanI A UjaLI bAjune kema duniyA Aje bhUlI jAya che? kevaLa kALI bAju ja yAda rAkhI rAvaNane dhikkAravo te zuM jAya che? uparaMbhAe joyuM ke rAvaNa jarAya namatuM Ape ema nathI, tyAre te tyAMthI jhaDapabhera cAlI gaI. rAvaNa potAnA AvAsamAM Avyo. nalakubere rAvaNanuM bahumAna karyuM ane durlaMghapuramAM vadhu rokAvA prArthanA karI. paraMtu rAvaNane to have jaladIthI rathanapura pahoMcavuM hatuM ane banAvaTI indrane harAvI vidyAdharaduniyAmAM ajeya ane advitIya banavuM hatuM. te durladhapuramAMthI tarata ja nIkaLI gayo. teNe rathanUpuranA mArge prayANa AraMbhya. durlaMghapuranA patananA samAcAra vAyuvege rathanUpuramAM pahoMcI gayA hatA ane rAvaNa rathanUpura para caDhI Ave che e vAta paNa indra jANI hatI. chatAM e beparavA hato. paraMtu idranA pitA sahastrArane ciMtA thaI. vayovRddha ane anubhavI sahastrAre indrane potAnI pAse bolAvyo. indra potAnA premALa pitAne namana karI, emanI pAse beTho. vatsa! Aje tane eka vAta kahevI che..." indranA baraDe hAtha pheravatAM sahastrAre kahyuM. 'jarUra pitAjI, je Apane kahevA yogya lAge te kaho." inDe pitAnA mukha sArma joyuM. tuM kharekhara parAkramI che. teM mArA vaMzanI AbAdI-unnati karI che. bIjAnA vaMzano uccheda karIne, avanati karIne te zreSThatA prApta karI che.' ApanA prabaLa puNyanA pratApe A AbAdI sarjI che, pitAjI! huM tA..' 'indra! tuM mahAna puNyazALI che. tArA pagale prabhutA AvI che. paraMtuM.' paraMtu zuM? Apa saMkoca na rAkho. je yogya lAge te kahI do." For Private And Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 140 jaina rAmAyaNa 'eTaluM ja kahevuM che ke parAkrama dAkhavavAno kALa gayo, have nItine anusaravAnAM kALa AvI pahoMcyo che!' 'samajAyuM nahi...' indre kahyuM. 'e ja ke, kevaLa laDavuM, laDavuM, ne laDavuM! tenAthI kyAreka parAkramI paNa ApattimAM sapaDAI jAya che, kAraNa ke pRthvI zeranA mAthe savAzerane janma ApatI hoya che!' sahasrArane bolatAM thAka lAgato hato. kSaNavAra te thaMbhI gayo. indra to sahasrAranI AjanI vAta ekAgra banIne sAMbhaLato hato, enA manamAM aneka prakAranA vicAronI doDadhAma zarU thaI gaI hatI. 'huM sauthI vadhu parAkramI chuM evuM abhimAna karavA jevuM nathI...' 'eTale zuM mArA karatAM...' 'hA, laMkeza rAvaNa Aje advitIya parAkramI che. matarAjAnA yajJane jeNe toDyo, aSTApada jevA parvatane jeNe upADyo, yamane bhagADyo, vaizravaNane jItyo, vAlInA bhAI sugrIvane sevaka banAvyo...' durlaba durlavapurane oLaMgyuM ane nalakuberane vaza karI lIdho, rAvaNanA parAkramonI eka hAramALA sahasrAre rajU karI... indra mauna rahyo. enuM mana to tareha tarehanA vicArothI dhamadhamI rahyuM hatuM. sahasrAre indrane AgaLa vAta kahevI zarU karI. 'e laMkApati rAvaNa tArI sImA para dhasI rahyo che. te tAre prasanna karavo joie. e mATe tAre rAvaNanA caraNamAM namaskAra karavA joIe... eTaluM ja nahi, paraMtu enI sAthe kAyamano saMbaMdha rAkhavA mATe putrI rUpInuM rAvaNanI sAthe lagna karavuM joie.' basa thaI gayuM! atyAra sudhI dhIraja rAkhIne sAMbhaLI rahelo indra ropathI dhamadhamI UThyo. 'bilakula nahi. vaMzaparaMparAnA e verIne kanyA ApuM? haragija nahi bane. eno to vadha karIza. je dazA enA pitAmaha mAlInI karI hatI, e ja dhATa eno ghaDI daIza. pitAjI, sohaghelA na bano. dhIraja rAkho. zuM tamArA putranuM parAkrama tame nathI joyuM? zuM tamane mArAmAMthI vizvAsa UDI gayo?' haju ahIM pitA-putra vacce vArtAlApa cAlI rahyo hato, tyAM tAM nagaramAM mahAna kolAhala macI gayo. rAjamahela paNa kSaNavAramAM ja khaLabhaLI UThyo. subhaTo dAMDatA indranI pAse AvyA. 'mahArAjA! vilaMba na karo. laMkApati rAvaNe rathanUpurane gherI lIdhuM che...' For Private And Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAvaNanI zIlarakSA 141 indra ropathI saLagI UThyo, te tvarAthI tyAMthI nIkaLI gayo ane potAnA khAsa maMtrAlayamAM pahoMcyo. cAlyA jatA indrane joI sahastrAra eka moTo nisAsA nAkhyo. teNe potAnA rAjyanuM patana nihALyuM. indranA abhimAnI vartAva para teNe bhAre kacavATa anubhavyo. paNa kare zuM? rAjya atyAre pitAnuM nathI, putranuM che! indra tarata ja potAnA maMtrImaMDaLane bheguM karyuM. teNe maMtrI vargano abhiprAya pUchyo : bolo bRhaspatijI! A tabakke zuM karavuM yogya che?' inne mukhyamaMtrIne pUchayuM. yuddha!" maMtrIe pratyuttara Apyo. maMtrI indranA mijAjane oLakhato hato. jo AvA prasaMge bIjA-trIjo abhiprAya Ape to Indra enI kevI durdazA kare, tenuM tene saMpUrNa bhAna hatuM. kevo svArtha! potAnuM ahita na thAya e mATe bIjAne avaLI salAha ApavAnI nIti! jyAre jIvanAM karma rUThe che tyAre sArA salAhakArone paNa avaLI buddhi sUjhe che! mukhyamaMtrInA abhiprAyamAM bIjAoe hA mAM hA milAvI! yuddhanA dhUhanI masalato calAvI, tyAM to dvArapAle AvIne samAcAra ApyA : mahArAjAno jaya ho. laMkApatinAM dUta Apane maLavA icche che." ene AvavA do.' inDe tarata ja AjJA karI. maMtrIvargamAM mauna chavAyuM. dareka laMkApatinA dUtane jovA ane sAMbhaLavA talapApaDa banyA. dUte indranA maMtraNAlayamAM praveza karyo. prabhAvazALI vyaktitva, damAmabharI cAla ane bhabhakAbhera paheraveza. rAjana! mahArAjA dazamukhano huM dUta chuM. mahArAjAe mane ahIM mokalyo che, ane eka saMdezo mAre Apavo che...' dUte potAnI oLakha ApI. 'kaho, zuM saMdezo che?' indra dUtane kahyuM. e ja ke have tamAre rAvaNanI sevA karavAno avasara AvI lAgyo che. je je parAkramI, vidyAzALI ane abhimAnI rAjAo che, temaNe badhAe laMkApatinI sevA svIkArI che. e to laMkApatinI gaphalatamAM ja ATalo kALa vItI gayA ne tame bacI gayA, paraMtu have to samaya pAkI gayo che.' For Private And Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa 142 'ema? eTaluM badhuM abhimAna?' indre Aga jharatI AMkhe dUtanI sAme joyuM. 'kAM bhakti karo kAM zakti batAvo! be vikalpa che. bhakti ane zakti vinAno manuSya to maravA ja sarjAyo che...' dUte spaSTa zabdomAM kahI nAkhyuM. 'are vAcALa dUta, tAro rAjA garviSTha banyo che. rAMkaDA rAjAoe enI sevA svIkArI, tethI tene lobha lAgyo che ke mArI sevAnAM svapno teNe sevyAM! atyAra sudhI 2AvaNe sukhanA divaso vitAvyA, paNa have mane chaMcheDIne teNe karAla kALane chaMcheDyo che. jA jaladI jA, tArA rAjAne kahe ke kAMtA e mAro bhakta bane kAMto enI zakti batAve, nahitara palavAramAM naSTa thaI jaze! vIra puruSa jo bIjA vIrono ahaMkAra sahana kare to te vIra zAno! 'dUta jhaDapathI rAvaNanI chAvaNImAM pahoMcyo. rAvaNane indranI sAthe thayelI tIkhItamatamatI carcA kahI. rAvaNano ropa bhabhUkI UThyo. teNe trADa pADI : 'yuddhanI nobato gagaDAvo, ane rathapura para caDhAI karo.' rAvaNanuM sAgara jevuM apAra sainya yuddha mATe taiyAra banI gayuM. 'bIjI bAju parAkramI indra paNa potAnI tamAma tAkAta sAthe rAvaNano sAmano karI levA taiyAra banI gayo. jotajotAmAM to rathanUpura yuddhanI eka virATakAya chAvaNImAM palaTAI gayuM. 'airAvata' hAthI para besI, iMndra dhasamasato yuddhanA medAna para AvI lAgyo. A bAju 'bhuvanAlaMkAra' hAthI para besI rAvaNa indranA saMnyanI sAme dho. pAyadaLa pAyadaLanI sAme jhUjhavA mAMDyuM, azvadaLa azvadaLanI sAme laDavA mAMDyuM. hayadaLa hayadaLanI sAme bhaTakAvA mAMDyuM. khUnakhAra jaMga jAmI paDyAM. tIkSNa tIronI dAruNa varSA thavA lAgI. kaMIka vIronAM lohIthI dharatI 2ktataraboLa banavA mAMDI. eka sattAlolupInuM kRtya keTalA jIvonA vinAzane notare che! airAvata hAthInI sAme 'bhuvanAlaMkAra' hAthI bhaTakAyo. indra ane rAvaNa! baMne sAmasAmA AvI gayA. pahelAM to baMnenA hAthIoe ja sUMDha vaDe yuddhano prAraMbha karyo. tIkSNa ane lAMbA daMtazULothI ekabIjA para jIvaleNa humalAo ka2vA mAMDyA. baMne hAthIonA gaMDasthaLamAMthI rudhiranI dhArAo vahevA mAMDI. bIjI bAju gAMDA hAthIo jevA indra ane rAvaNe paNa prANanI paravA karyA vinA, ekabIjA para prahAra karavA mAMDyA. kSaNamAM bANonI varSA, kSaNamAM gadAonA prahAro, kSaNamAM cakamakatA bhAlAnA ghA, kSaNamAM mudgaronA phaTakA. For Private And Personal Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAvaNanI zIlarakSA 143 zastrothI thAkyA che maMtrazaktithI rakSAyelAM astrothI yuddha karavA mAMDyuM. rAvaNe aneka dAva ajamAvyA, paraMtu indra badhA ja dAva niSphaLa banAvI dIdhA. rAvaNe bAjumAM rahelA sugrIvanI sAme joyuM. sugrIve mApI lIdhuM hatuM ke indrane A rIte sAmI laDAI ApIne harAvI zakAze nahi. sugrIva rAvaNanI khUba nikaTamAM pahoMcI gayA. rAvaNa aneka vidyAnuM smaraNa karI astro choDato hato. Indra sAmethI eno sakhata pratikAra karI rahyo hato. kUdako mArIne airAvaNa para pahoMcI jAo." sugrIve rAvaNanA kAnamAM bUma mArI. rAvaNanA cittamAM paNa e ja vicAra Avyo hato, emAM sugrIvanA sUcane vega Apyo. paLavAramAM to rAvaNa chalAMga mArIne erAvaNa hAthI para jaI paDyo. pahelA taDAke ja mahAvatane yamasadanamAM pahoMcADI dIdho ane indrane jakaDIne bAMdhI dIdho. eTalI jhaDapathI A banI gayuM ke idrane sAmano karavAnI taka ja na maLI. indra pakaDAyo jANI, indranuM sainya bhAgavA mAMDyuM. rAvaNa hAthInI sAthe rAvaNa Indrane potAnI zibiramAM laI Avyo. rAkSasanya AnaMdotsava Ujavyo. rAvaNa samasta vighAdhara - Alamano rAjA banyo. rAvaNA rathanUpuramAM na rokAtAM, indrane laIne laMkAmAM pAcho vaLyo. laMkAnI prajAe rAvaNanuM bhavya svAgata karyuM. lAkaDAnA pIMjarAmAM purAyelA indrane paNa laMkAnI zerIomAM, enA rAjamArgo para pheravavAmAM Avyo ane laMkAnA kArAgArAmAM pUravAmAM AvyA. indranA pitA sahastrAranI sthiti vicitra sarjAI. pusnahe tene vyAkuLa banAvI dIdho. putrane pAcho meLavavA mATe teNe potAnA parivAra sAthe laMkA tarapha prayANa karyuM. karmanI kevI vicitratA che! ATalI vRddhAvasthAmAM sahasarane putrabhikSA mAgavA nIkaLavuM paDe che! mahArAja! rathanUpurathI indranA pitA sAhAra Apane maLavA icche che." pratihArIe rAjasabhAmAM praveza rAvaNane kahyuM. AvavA do emane" rAvaNe anumati ApI. vayovRddha sAhasAre dhIme pagale rAjasabhAmAM praveza karI, rAvaNane namana karyuM. rAvaNe yogya Asana ApyuM. sahasAra Asana para beThA. paraMtu emanI AMkhomAM For Private And Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org jaina rAmAyaNa 144 putravirahanI vyathA hatI, hRdayamAM apAra vedanA hatI. temanuM zarIra dhrUjI rahyuM hatuM. 'Aje huM eka yAcanA karavA Avyo chuM rAjana...! tArI pAse yAcanA karavI temAM huM zarama nathI gaNato. jeNe sahelAIthI meru jevA parvatane upADyo tevA parAkramInI AgaLa yAcanA karavAmAM zaramAvAnuM zuM hoya? laMkApati! mAre bIjuM kaMI joItuM nathI, mAtra putra joIe che! putrabhikSA Apa.' Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'sahasrAre gaLagaLA avAje je kaMI kahevAnuM hatuM te kahI dIdhuM. rAvaNe kSaNabhara vicArI lIdhuM ane kahyuM : 'indrane mukta karavAmAM mane vAMdho nathI, paraMtu mArI zarato kabUla rAkhavI paDaze.' 'zuM?' sahastrArane AzAnuM kiraNanuM lAdhyuM. 'dikpAlonA parivAra sAthe indre nIce mujabanAM kAryo karavAnAM, (1) laMkAmAMthI jhADu kADhavAnuM. (2) rAjamArgo para jala chaMTakAva karavAno. (3) puSpamALA gUMthI maMdiromAM pahoMcADavI. AvAM AvAM jeTalAM kAryoM huM batAvuM te karavAnAM, bolo che kabUla?' sahasrAra vicAramAM paDI gayo. enI ciMtAno koI pAra na rahyo. zuM karavuM ne zuM na ka2vuM? jo putrane mukta kare che to eka pAmara jevuM jIvana jIvavA putra taiyAra thaze ke nahi? jo mukta na kare to putra vinA pote jhUrI jhUrIne marI jAya. chevaTe manomana nizcaya karI, 'banavA kALa banaze.' ema AzvAsana laI, sahasrAre rAvaNanI zarato kabUla rAkhI ane putra indrane laI sahasrAra rathanUpura bhaNI cAlyo. For Private And Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tA 17. Indra munIndra bane che zIla ane svamAna vecIne jIvavAnI tIvra lAlasAmAM phasAyelA AjanA yugane kadAca A vAta nahi samajAya, paraMtu eka evo ya yuga hato ke je yugamAM zIlanI khAtara prANonI Ahuti apAtI, svamAnanI khAtara jIvananAM balidAna apAtAM! pitAe bhale rAvaNanA kArAgAramAMthI potAne mukta karyo, paraMtu mukta thayA pachI indrane jIvane cena nathI paDatuM. svamAna haNAI gayA pachI jIvavuM, ene mana motathI adhika duHkhadAyI lAgyuM. rathanUpuramAM AvyA pachI indra nathI koInI sAthe hasato ke nathI koInI sAthe bhaLato, nathI mevA-mIThAI khAto ke nathI bahAra pharato! e arasAmAM vanapAlake AvIne indrane vadhAmaNI ApI. eka mahAmuni upavanamAM padhAryA che. candra jevA saumya che ane sUrya jevA tejasvI che!" "emanuM nAma zuM che?' 'nirvANasaMgama!" "nAma sarasa che! nirvANa sAthe jIvano saMgama karI Ape te nirvANa saMgama! vanapAlakane prItidAna daI ravAnA karyo ane pote mahAmuninAM darzana karavA mATe taiyAra thayo. sAthe koIne lIdhA vinA ja inTe javAnuM vicAryuM kAraNa ke viziSTa jJAnI mahAtmA pAsethI tene potAnA praznonAM samAdhAna meLavavAM hatAM. te upavanamAM pahoMcyo. teNe eka ekAMta svaccha bhUmibhAgamAM mahAmuni joyA. munivarane joIne ja te AnaMdita thaI gayo. muninA mukha upara asaMkhya guNo mUrtimaMta thayelA hato ane temanuM apUrva Atmateja temanI AMkhomAM camakI raheluM hatuM. mahAmuninAM caraNomAM vaMdanA karI, inTe yogya Asana lIdhuM. bhagavaMta, eka prazna pUchavo che, ApanI rajA hoya to pUchuM.' inDe kahyuM. 'rAjanu! pUchI zake che. nirvANasaMgama munie kaMIka smita karIne kahyuM. manu sukhI thAya che enI pAchaLa kayuM kAraNa hoya che?' pUrve upArjeluM puNyakarma." manuSya duHkhI thAya che enI pAchaLa paNa kayuM kAraNa hoya che ?' 'pUrve upArjeluM pApakarma." 'rAvaNe mArI je nAlezI karI temAM mAruM pUrve upArjeluM pApa-karma kAraNa For Private And Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 146 jaina rAmAyaNa hoya to e karma meM kyAre ane kevI rIte upAjaMluM, te kahavA Apa kRpA na karo?' be hAtha joDI munivaranI saheja nikaTamAM AvI, indra kAM. puSponI suvAsa mahekI rahI hatI. paMkhIono madhura kalarava ane sAdhuonA svAdhyAya dhvani vacce madhura spardhA thaI rahI hatI. munibhagavaMte InA rahasyapUrNa bhUtakALa upara mITa mAMDI. mananI samagra vRttione ekAgra banAvI, indranI vAta AraMbhI : ariMjayapura nAme nagara hatuM. javalanasiMha nAmano tyAM parAkramI rAjA hato, vegavatI nAme zIlasohAmaNI rANI hatI. vegavatIe eka putrIne janma Apyo. putrInuM nAma pADavAmAM AvyuM ahilyA, ahilyA jema jema moTI thatI gaI tema tema tenuM rUpa khIlatuM gayuM. jyAre te yauvanamAM AvI tyAre to e rAjakuMvarI, rUpanI mUrti ja dekhAvA lAgI. jvalanasiMha rAjAe ahilyAno svayaMvara racyo ane aneka rAjAone tathA rAja kumArone AmaMyA. svayaMvara divase saMkaDo rAjAo tathA rAja kumAro arijayapuramAM UtarI paDyA. temAM caMdrAvarta nagarano rAjA AnaMdamAlI ane sUryAvarta nagarano rAjA taDiprabha paNa AvelA hatA. A be rAjAo te jANe ema samajIne ja AvelA ke 'rAja kumArI mane ja varaze!' mohanI lIlA evI hoya che ke jIvane te UMdhI samajamAM bharamAve che ane aMte duHkhanA khADAmAM paTake che. ahilyAe badhA rAjAone joyA. teNe caMdrAvarta nagaranA rAjA AnaMdamAlInA gaLAmAM varamALA AropI. paraMtu e joIne sUryAvartano rAjA naDiAbha samasamI UDyo e taDibha e ja tuM!' mahAmunie indrane vAtanuM anusaMdhAna karI ApatAM kahyuM. AnaMdamAlI pratye hRdayamAM IrSyA, hepanuM bIja vAvI, naDiprabha tyAMthI potAnA nagaramAM pahoMcyo. tene kaMI cena paDatuM pathI, kyAMthI paDe? jyAM sudhI hRdayamAM IrSAnI Aga saLagatI rahe tyAM sudhI cena anubhavI zake nahi, becena ja rahyA kare. e becenI lohI ane mAMsanuM bhakSaNa karanArI hoya che. arthAtuM. IrSALa manuSya dinapratidina sukAto jAya che. eTaluM ja nahi balake IrSyALu manuSyanuM mana to eTaluM badhuM krUra banatuM jAya che ke jenI koI sImAM rahetI nathI. AnaMdamAla to ahilyAne laI potAnA nagaramAM gayAM. bhogasukhomAM tenA For Private And Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir indra munIndra bane che 14 divaso vItavA lAgyA. paraMtu jema jema varSo vItatAM gayAM tema tema enuM citta bhAMgasukhothI nilapa thatuM gayuM. mANasa zarIre kyAM sudhI khaNa? jyAM sudhI khAja AvatI hoya tyAM sudhI. tema jyAM sudhI vikAronI khaNaja hatI tyAM sudhI AnaMdamAlIe bhogasukho bhogavyAM ane jyAM e khaNaja baMdha thaI eTale bhogasukhothI te aLago thaI gayo. eka divasa teNe ahilyAne ekAMtamAM potAnA manobhAvathI vAkepha karI : "mAruM citta have A saMsAranA kAmabhAgamAM coMTatuM nathI..." ahilyA para potAnA zabdonI zI asara paDe che te jovA, teNe ahilyAnA mukha sAme joyuM, paraMtu e sattvazIla sannArInA mukha para koI duHkha ke glAninI asara dekhAI nahi. mane to ema thAya che ke A saMsArano tyAga karI paramAtmA jinezvaradevanA cAritramArge cAlyo jAuM... tame zuM iccho cho?' svAmI! tamAro manoratha zubha che, tamArI bhAvanA uttama che ane e ja kSatriya rAjAonI paraMparAmAM cAlI AvatI rIti che ke bhogasukhothI virakata banI jIvananA avaziSTa varSo sAdhutAmAM vitAvavAM.' 'paNa tamane duHkha...' mane kadAca duHkha thAya to te mArA svArthanuM, svAmI! bAkI e ya thAya ema nathI, kAraNa ke mAre citta paNa bhogomAMthI virakta banatuM jAya che! alabatta tamAro dIrgha kALano saMyoga tUTe che teTaluM du:kha jarUra che, paraMtu tamArA mahAna kAryamAM mArA e duHkhano paththara vacce nahi nAkhuM. tamArA saMyamamArganI ADe nahi AvuM...' kharekhara, tame jinazAsananA marmane oLakhyo che, devI!" AnaMdamAlInA AnaMdano koI pAra na rahyo. te chatAM huM hadbhAgI chuM ke tamArA mArge huM AvI zakuM ema nathI. nAnAM bALakone mUkI, nIkaLI zakavAnuM mana nA pADe che, moha naDe che. bAkI bALakone saMbhALanAruM bhAgya che ja.' basa, AnaMdamAlIno mArga saraLa thaI gayo. zubha divase ane zubha muhurta to saMsArano tyAga karI, moTA bhAI kalyANaguNAdhara mahAmuni pAse saMyama svIkAryuM; saMyama svIkArI maTAbhAI sAthe tyAMthI vihAra karI gayA. nirvANasaMgama mahAmuni Indrane kahe che : indra! AnaMdamAlIe dIkSA laIne apUrva tapa, tyAga ane jJAnadhyAna Adaryo. vicaratA vicaratA eka divasa kalyANaguNAdhara munivaranI sAthe For Private And Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 148 jaina rAmAyaNa AnaMdamAlImuni rathAvarta-parvata para padhAryA. tyAM taDitmabhe (te) AnaMdamAlI munina joyA jotAM ja ahilyAno svayaMvara AMkha sAme taravarI UThyo. kaMpanA, krodhanA taNakhA jharavA lAgyA. tenuM citta dhUMdhavAI UTharyuM. dhyAnadazAmAM UbhelA AnaMdamAlI muni pAse te pahoMcyo. mahAmunine doraDAthI bAMdhyA. muni to na hAle ke na cAle! e to emanA dhyAnamAM lIna hatA! uzkerAyelA taDi-bhe munine bAMdhIne mAravA mAMDyA. vara yAda karI karIne mAravA mAMDyA. muni samabhAve sahana karatA hatA, paraMtu moTA bhAI kalyANa guphAdhara zramaNapati taDi-bhanI A duSTatA joIne dhamadhamI UThyA. kalyANa guNadhara mahAmuninI pAse tejalezyAnI zakti hatI. temaNe tarata ja taDi-bha upara tejalezyA mUkI. jema vIjaLI jhADa para paDe ane jhADa baLIne rAkha thaI jAya! taDi-bhanI sAthe ja tenI patnI "satyazrI' hatI, taDiprabhane sAdhunI viTaMbaNA na karavA mATe teNe vAraMvAra vInavyo hato, paraMtu taDitrabha na mAnyo. jyAM tejolezvA chuTI ane taDitmAbhanA aMgamAM pravezI tyAM satyazrIe kAramI cIsa pADI. codhAra AMsu pADatI te kalyANaguNadhara muninAM caraNomAM paDI. kAkaludI karavA lAgI. potAnA patine tejalezyAthI mukta karavA vInavavA lAgI. muni to karuNAnA sAgara! satyazrIno kaNa kalpAMta jaI tarata ja tejalezyA pAchI kheMcI lIdhI. indra! tuM tyAM tejalezyAno bhoga na banyo. tuM bacI gayA. paraMtu tyAM te dAruNa kamAM bAMdhyAM. basa, rAvaNathI tAro je parAbhava thayo tenuM A kAraNa che." nirvANasaMgama munie indranA praznanuM samAdhAna pUrNa karyuM. pA-aDadho kalAka muninI viTaMbaNA... ane enuM phaLa, rAvaNanA hAthe sArAye jagata samakSa mahAna nAlezI! A che jIvasRSTi para karmonuM zAsana, A che jIvanI avaLacaMDAInuM dAruNa pariNAma! indra! bAMdhelAM karmo avazya bhogavavAM paDe che. A bhavamAM bAMdhelAM karmo bIjA ja bhavamAM udaya Ave evo koI niyama nathI. lAMbA kALe paNa udayamAM Ave! taDi...bhanA bhava pachI to vacce te bIjA ghaNA bhavo karyA. te bhavomAM peluM bAMdheluM pApakarma udayamAM na AvyuM. paNa A bhavamAM AvyuM! vaLI, A niyama kevaLa tArA mATe nathI, indrathI mAMDI yathAvat kIDA mATe paNa A siddhAMta che. saMsAranI sthiti ja evI che. jyAM sudhI AtmA karma paravaza che tyAM sudhI For Private And Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir indra munIndra bane che 149 A sthitino aMta Avato nathI, mATe A jIvanamAM jo koI mahAna puruSArtha karavA jevo hoya to te karmonAM baMdhano toDavA mATe karavA jevo che.' indranuM vaja jevuM hRdaya tyAre kamaLa jevuM komaLa banI gayuM. potAnA pUrvabhavanuM hRdayadrAvaka varNana sAMbhaLIne indrano AtmA kaMpI UThyo. bAhya jagatamAMthI nIkaLI, te AtmAnA AMtarapradezamAM pravezyo. mahAmuninA zabdoe rAgadveSanI prabaLa graMthione bhedI nAkhI. teNe sArAye jIvana daramiyAna nahi karelA ciAro tyAre tenA manamAM UThavA lAgyA. mahAmuninAM caraNomAM vaMdanA karI, azrubhInI AMkhe te nagara tarapha vaLyo. tenuM citta paraspara virodhI vicAromAM aTavAI gayuM. muni bhagavaMtanI sacoTa dezanAthI kartavyaparAyaNa baneluM citta kahe che : 'indra! have AmAne karmonAM baMdhanomAMthI mukta karavAno saMgrAma khelI le, emAM ja tAruM parAkrama dAkhava.' AdikArlIna kusaMskArothI vAsita baneluM citta kahe che : 'indra! zuM tuM sAdhu thavAnA manoratho kare che? rAvaNathI eka vAra tAro parAjaya thayo, eTalAmAM hatAza thaI jAya che? tArI kAyaratAne tuM vairAgya mAnI rahyo che, atyAre tane saMsAra asAra lAge che, paNa jyAre siMhAsana para ArUDha hato tyAre saMsAra kevAM lAgato hato?' jinezvara bhagavaMtanA jJAnathI prakAzita thayeluM citta kahe che : 'indra! rAvaNe karelo tAro parAjaya e to duSTa karmoe potAnI duSTatAno eka namUnA tane batAvyo che. eTalAthI ja DAhyo mANasa sAvaceta banI jAya. vaLI, mAnI le ke pharIthI teM rAvaNa para vijaya meLavyo. te vijaya zuM kAyamI che? e vijaya paNa karmonI ja bheTa che! karmoe apAvelo parAjaya jema bhayAnaka che tema karmoe apAvelo vijaya paNa bhayaMkara che! mATe to vAlIrAjAe vijaya paNa phagAvI dIdho hato! rAvaNano parAjaya karavo te saraLa che. karmono parAjaya karavAM te ja duSkara che. duSkara kArya siddha karanAra mahAna parAkramI gaNAya che. indranA cittamAM sAttvika vicArono vijaya thayo. teNe jJAnadRSTithI samasta saMsArane mApI lIdho. je saMsArane potAnI malina vRttione popavAnuM sAdhana banAvyuM, te saMsArane have potAnI pavitra vRttione poSavAnuM sAdhana banAvyuM : je saMsAranA viSayomAM teNe nityatAno khyAla bAMdhyo hato, temAM anityatAnuM For Private And Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 150 jaina rAmAyaNa bhAna karyuM. je saMsAramAM zaraNabuddhi hatI temAM narI azaraNatA nihALI. je saMsAranAM sagAMsaMbaMdhIone mAha-paravaza banI potAnA mAnato hato, temAM anyatvapaNAno pArakApaNAno bhAva jAgrata karyo. potAnI jAtane rAganAM baMdhanamAM jakaDIne 'huM tamAro chuM...' ema saMsArane jAtanuM samarpaNa karyuM hatuM. tyAM peThuM no pavitra maMtra guMjato karI dIdho! je jIvAtmAo pratye dveSano agni pragaTAvyo hato, temanA pratye zubha maitrIbhAvanuM jharaNuM vahetuM karI dIdhuM. indre saMsArano tyAga karavA dRDha saMkalpa karyo. pitA sahasrAranI anumati levA, te sahasAranA mahelamAM pahoMcyo. prabhAtanAM kAryothI paravArI sahastrAra zrI navakAra maMtranuM dhyAna dharatA beThA hatA. indre jaIne pitAnAM caraNomAM praNAma karyA. sahasrAre indranA mastake hAtha mUkIne AzIrvAda ApyA. pitAjI! eka anumati levA mATe Avyo chuM.' pitAnI samakSa vinayapUrvaka besIne indre vAtano AraMbha karyo. 'zAnI anumati, bhAI ?' 'saMsAratyAganI.' 'haiM?' sahasrAranI AMkhe aMdhArAM AvyAM. 'have saMsAramAM rahevuM mArA mATe vyartha che.' 'paraMtu rAvaNanI gulAmImAM kAyama mATe na rahevuM paDe tevo upAya huM zodhI rahyo chuM. jarA dhIraja dhara.' 'Apano mArA parano sneha che tethI Apa mane sukhI karavA ApanAthI zakya badhuM ja karo~. paraMtu have to sukhamaya saMsAra parathI paNa mAruM mana UThI gayuM che. saMsAranuM svarUpa meM jANI lIdhuM che...' sahasrArano ativRddha deha indranI vAtathI dhrUjI UThyo. putravirahanuM du:kha tenA mATe asahya hatuM ane tethI ja te rAvaNanA dvAre jaI putrabhikSA mAMgI lAvyo hato, paraMtu putra jyAre saMsAranA tyAganA mArge javA taiyAra thayo tyAre te vAtano inkAra karavo, te paNa sahasrAra mATe azakya hatuM : 'pitAjI! jJAnI gurudeva nirvANasaMgama mahAmunie AMtaracakSuo ughADI nAkhyAM che. mArA pUrvajanmono karuNa itihAsa kahIne mArI rAgAMdhatAne, mArI saMsArarasikatAne kacaDI nAMkhI che. kadAca Apa rAvaNa pAse mArI gulAmI 26 karAvI dezo, mane punaH rAjasiMhAsana para sthApita karazo, to paNa mAro aMtarAtmA saMsAramAM nahi rahe.' For Private And Personal Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir indra munIndra bane che 151 jema jema chardranI vairAgyabharapUra vANI nIkaLatI jAya che tema tema sahasAra gaMbhIra vicArasAgaramAM DUbatA jAya che. jyAre jyAre putravirahanuM citra AMkha sAme Ave che tyAre tyAre temanI AMkho AMsubhInI thaI jAya che. "beTA zuM karuM? tAro viraha mArAthI sahana thAya tema nathI." saMsAra khasanA cheDAthI potAnI AMkho lUchI. chatAMya mAre tane duHkhI nathI karavo. beTA, tane du:khI karIne mAre sukha na joIe.' pitAnAM tAtvika vacanoe idrA dilane hacamacAvI nAMkhyuM. teNe vayovRddha pitAnAM caraNomAM mastaka mUkI dIdhuM. saMsAratyAga karIne tuM sukhI thaIza ane tane sukhI thayelo joIne huM paNa sukhI thaIza, hA, rAga che eTale kSaNabhara AghAta lAgaze, paraMtu mArA rAmanI khAtara tArA AtmAnI unnati na rokAya." sahasAre AkAza sAme joyuM, AMkhamAMthI be AMsu indranA mastaka para paDayAM. AkhA ratha para nagaramAM indranI saMsAratyAganI vAta vAyuvege prasarI gaI. rAjamahelamAM, svajana - parijanomAM paNa vAta pahoMcI gaI. svajano ane nagaranAM agragaNya nAgarikonAM ToLeToLAM indrane maLavA mATe AvavA lAgyAM. indra potAnA putra dattavIryano rAjyAbhiSeka karavA sacivamaMDaLa Adeza karI dIdho. e ja divase rAjyAbhiSeka karIne indrane saMyamamArge javuM hatuM, tethI maMtrImaMDaLa vinAvilaMbe rAjyAbhiSekanI pUrNa taiyArIo karI dIdhI. AkhuM nagara rAjAne abhinaMdavA ane indrane saMyamamArge vaLAvavA bheguM thayuM. rAjapurohite rAjasiMhAsana para dattavIryane besADI, rAjatilaka karyuM ane prajAe "mahArAjA dattavIryanI jaya'no gaganabhedI dhvani karyo. basa, tyAM putrano abhiSeka thayo ke tarata ja indra mahAlayamAMthI bahAra nIkaLI gayo. pitA sahasAranAM caraNomAM praNAma pharI, sIdho te udyAnamAM nirvANAsaMgama mahAmuni pAse pahoMcyo. pAchaLa lAkho prajAjano paNa pahoMcyA. potAnA parAkramI rAjAne jato jaI prajAjanonI AMkhomAMthI AMsu vahevA lAgyAM. indra gurudevane vaMdana karI saMyama ApavA mATe namra prArthanA karI. nirvANAsaMgama mahAmunie tyAM indrane cAritrajIvana ApyuM. kSApUrvanA rAjA indra kSaNa pachI munivara indra banI gayA. A bAju rAvaNane laMkAmAM eka samAcAra maLyA. For Private And Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upara jene rAmAyaNa "meruparvata para anantavIrya-maharSine kevaLajJAna pragaTa thayuM che." tarata ja rAvaNa puSpakavimAnamAM besI, suvarNAcalanA zikhara para AvI pahoMcyoM. tyAM to devonAM vaMdo UtarI paDyAM hatAM. suvarNanA bhavya kamalanI racanA thaI hatI. enA para kevaLajJAnI maharSi birAjyA hatA ane maMgalamaya dezanA ApI rahyA hatA. rAvaNe AvIne mahAmunine vaMdanA karI ane potAne yogya sthAne besI gayo. kevaLajJAnI bhagavaMtanI dezanA eTale pUchavuM ja zuM! sAkarathI ya adhika madhura ane caMdanathI adhika zItala! dezanA pUrNa thaI. devo potapotAne sthAne cAlyA gayA. rAvaNa tyAM ja besI rahyo, enuM mana Aje eka gaMbhIra prazna uThAvIne beThuM hatuM! "mAruM maraNa kevI rIte thaze?' A bhAvine samajavA mATe te utkaMThita banyo hato. te kevaLajJAnI bhagavaMtanI nikaTamAM gayo. bhagavaMta! Apa mArA mananA bhAvo jANo cho ane juo cho! kapA karIne mArI mUMjhavaNano ukela na Apo? mAruM maraNa kevI rIte thaze?' he rAvaNa! tuM prativAsudeva che. tAruM mRtyu vAsudevane hAthe thaze." kayA kAraNathI bhagavaMta?" rAvaNe pUchyuM. parastrI-laMpaTatAnA kAraNathI." bhagavaMte spaSTa uttara Apyo. rAvaNano AtmA A sAMbhaLIne khaLabhaLI UThyo. tenA sadAcArapriya manamAM aneka vicAro pasAra thavA lAgyA. jJAnI puruSa kahe che te mithyA thavAnuM nathI. mATe banavAnuM haze tema banaze!" manamAM vikalpa UThyo. paraMtu sadAcAranA rakSaNanI tamannAe kahyuM : parastrInA kAraNathI mAruM mRtyu thavAnuM jJAnI bhagavaMta kahe che to huM e kAraNathI aLago rahuM to? kAraNa ja nahi thavA dauM to kArya kevI rIte thaze?' teNe manomana nizcaya karI kevaLajJAnI bhagavaMtane vinaMtI karI. mane nahi cAhatI parastrI sAthe huM kIDA nahi karuM, ene sparza paNa nahIM karuM ane pratijJA Apo." rAvaNanI keTalI badhI jAgRti! pApano pagapesAro thato rokavA teNe pratijJAnI pALa bAMdhI; kevaLajJAnI muni pAse teNe pratijJA lIdhI. munivarane bhAvabharI vaMdanA karI te laMkA tarapha vaLyo. For Private And Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18. varanI pasaMdagI candranI cAMdanImAM rAjamahAlayanA saMgemaramara hasI rahyA hatA. pravezadvAra AgaLa be sazastra sainiko cokI karI rahyA hatA. rAjamArgo para vidyAdharonI avarajavara nahivat thaI gaI hatI. mahendranagara svargalokanI mastImAM nidrAdhIna banyuM hatuM. paraMtu rAjA mahendranI UMgha to keTalAya divasothI adazya banI gaI hatI. potAnA zayanAgAramAM, te vicAranA ati bhAra nIce dabAyelA Amatema AMTA mArI rahyo hato. saMgemaramaranA mahAlayo tenI A ciMtA ochI karI zakatA na hatA, tenuM atula bAhubaLa tenI ciMtAnI Aga bujhAvI zakatuM na hatuM. apAra vaibhavasaMpatti tenuM manaduHkha TALI zakatI na hatI. ghaDIkamAM te palaMgamAM ALoTe che, to ghaDIkamAM AMTA mAre che. ghaDImAM te jharUkhAmAM jaI AkAza sAme mITa mAMDe che, to ghaDIkamAM camakatI ArasanI pharasa sAmuM tAkI rahe che. tyAM zayanAgArane vAre TakorA paDyA. vAra ughADo...' madhura chatAM kaMIka vedanAmizrita svara saMbhaLAyo. rAjAne svara paricita lAgyo. tarata ja teNe dvAra kholyuM. dvAra khUlatAM ja paTarANI hRdayasuMdarIe mauna rIte praveza karyo. be-pAMca miniTa sudhI koI bolatuM nathI. nathI bolato rAjA ke nathI bolatI rANI! paraMtu rANIthI dhIraja rAkhI zakAI nahi. svAmInAtha, zuM Aje koI tapAsa karIne AvyuM ?' hA, tapAsa karIne kyAre koI nathI AvatuM? paraMtu...' pasaMdagI UtaratI nathI. ema ne?' "hA.' rAjAe nisAso nAkhyo. mane eka bIjo vicAra Ave che." rANIe kahyuM. zo?' je je vidyAdhara rAjaputrone jovA mATe jAya, temane AjJA karo ke teo rAjaputronAM citro sAthe letA Ave ane enA aMgenI tamAma mAhitI paNa letA Ave." e vAta sAcI che." rAjAe kaMIka vicAra karIne kahyuM. For Private And Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 154 jaina rAmAyaNa putrI aMjanA yauvanane AMgaNe AvIne UbhI hatI. rUpa, guNa ane kaLAnA triveNI saMgamasamI putrI mATe yogya varanI tapAsa cAlI rahI hatI. vidyAdharonI duniyAmAMthI rAjA mahendranA kuzaLa puruSo tapAsa karI rahyA hatA. divaso vItatA hatA, paraMtu haju koInA para rAjA-rANInI pasaMdagI UtaratI na hatI ane tethI baMne rAjA-rANI ciMtAnA bhAra nIce dabAyelAM rahetAM hatAM. rAtrino bIjo prahara pUro thavA Avyo, rAjadaMpatI nidrAdhIna thayAM. savAre UThIne rAjAe tarata ja mahAmaMtrIne bolAvyA. mahAmaMtrI prAbhAvika kAryomAM parovAyelA hatA, paraMtu rAjAnI AjJA AvatAM, vinA vilaMba taiyAra thaIne rAjamahAlaye pahoMcI gayA. rAjA maMtrAlayanA dvAre ja mahAmaMtrInI rAha jotA UbhA hatAM. maMtrIne AvatA jaI, rAjA sAme jaI, maMtrIno hAtha pakaDI, maMtraNAlayamAM laI gayA. Aje devIne eka sarasa vicAra sUkyo che, te tamane kahevA, atyAranA prahAramAM bolAvyA!" rAjAe vAtano prAraMbha kayAM. Apa mArA nAtha cho. Apa jyAre yAda karo tyAre saMvaka sevAmAM hAjara ja che." aMjanA mATe varanI tapAsa karavA mATe ApaNA je je puruSo jAya che, temane evI AjJA karo ke temanI pasaMdagI je kumAra para Utare, tenuM citra letA Ave ane enA aMgenI tamAma mAhitI ekatra karI lAve." hA jI, hamaNAM ja AjJAno amala karuM chuM...' mahAmaMtrIe rAjAnI vAtane vagara dalIle vadhAvI letAM kahyuM. "nA, nA, paNa A vAta barAbara to lAge che ne?' koI paNa dalIla vagara, maMtrIne vAta vadhAvI letA joI, rAjAe prazna karyo. vAta barAbara che mahArAja, tethI ApaNane pasaMdagI karavAmAM saraLatA ane cokasAI raheze.' rAjAne praNAma karI mahAmaMtrI ghera AvyA. potAnAM bAkI rahelAM prabhAtika kAryothI paravArIne je te puruSone bolAvI, yogya sucano ApI, ravAnA karyA. thoDAka divaso vItyA. eka vicakSaNa maMtrI eka divasa hAjara thayo. teNe rAjAnI samakSa eka citra rajU karyuM. rAjAe citra joyuM. rANIe citra joyuM. jaIne teo khUba ja prasanna thaI gayAM. For Private And Personal Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varanI pasaMdagI 155 'maMtrI! A zuM koI kalAkAranI kalpanAmUrti che ke sAcesAca koI rAjakumAranuM ja A citra chuM?' rAjAe citra tarapha dRSTi rAkhIne maMtrIne pUchyuM. 'mahArAjA! A koi kalAkAranI kalpanAmUrti nathI, paraMtu A jenuM citra che te rAjakumAra hAla vidhamAna che!' basa! rAjAnA AnaMdano koi pAra na rahyo. atyAra sudhImAM hajAro rAjakumArone joyA, sAMbhaLyA, paraMtu citta prasanna nahotuM thatuM. Aje A citra joIne rAjA-rANInuM citta prasanna thayuM. citra rAjamahelamAM pharavA mAMDyuM. je jue che te aMjanAne dhanyavAda Ape che; je jue che te 'apUrva rUpa' kahIne hasI UThe che. bIjo divasa Ugyo, rAjasabhA bharAI. tyAM eka bIjo maMtrI citra laIne hAjara thayAM. rAjAne praNAma karI teNe citra rAjAnI samakSa rajU karyuM. suMdara vastrathI AvarAyelA citra parathI vastra dUra karyuM ane jyAM citra joyuM tyAM rAjAnI AMkho vikasvara banI gaI! citrane joI ja rahyo... joI ja rahyo.' rAjAnA mukha paranI rekhAo joI, sabhAnA pratyeka sabhyane citra jovAnI bhAre utkaMThA jAgI. rAjAe citra rANIne ApyuM, rANI paNa A citra joIne harSathI pulakita banI gaI. kAlanuM citra paNa rANI pAse hatuM, tarata ja teNe e citra kADhyuM ane AjanA citra sAthe tenI sarakhAmaNI karavA lAgI, paNa koI koInAthI UtaratuM hoya to ne? bemAMthI je jue che te game che! rANInI mUMjhavaNa vadhI gaI! bemAMthI konA para pasaMdagI utAravI? teNe baMne citro rAjAne ApyAM. rAjAnI paNa e ja sthiti thai! mahAmaMtrI rAjA-rANInI A mUMjhavaNano tAga pAmI gayA. temaNe AgalA divase citra lAvanAra maMtrIne UbhA karyA ane kahyuM. 'tame gaI kAle jenuM citra lAvyA, tenA aMgenI je koI vizeSa mAhitI tamArI pAse hoya te mahArAjAne kaho.' maMtrIe kahyuM : 'mahArAjA! meM je citra gaI kAle Apane ApyuM, te rAja kumAranuM te nAma 'vidyutprabha' che. vidyAdharanAtha hiraNyAbhano putra che. 'sumanA' rANInI kukSine ajavALanAro che. enA citra parathI ja enA rUpano khyAla AvI zake che. ane AvRtti: thati guNAn-AkRti parathI vyaktinA guNo jANI zakAya! rUpa, kuLa, baLa, buddhi ane guNa... vagere badhuM ja uttama kakSAnuM che. vizeSa to zuM kahuM? maMtrIe potAnuM vaktavya pUrNa karyuM eTale mahAmaMtrIe bIjuM citra lAvanAra maMtrIne kahyuM. For Private And Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 156 jaina rAmAyaNa 'have tame je rAja kumAranuM citra lAvyA cho tenI vizeSa mAhitI Apo.' maMtrIe UbhA thaIne rAjAne mastaka namAvIne potAnuM vaktavya zarU karyuM. mahArAja! Adityapura nagara, vidyAdharonI duniyAmAM prasiddha che. e nagarano rAjA che allAda. parAkramI ane guNiyala allAdane ketumatI nAmanI patnI che. temano putra che 'pavanaMjaya." abhuta parAkramI ane apAra kaLAono te svAmI che. e kumAranuM citra ja enA benamUna rUpa ane guNane kahI Ape che.' rAjAne baMne kumAronI vizeSatA samAna lAgI. mUMjhavaNano aMta na Avyo. rAjA, rANI ane bIjA vicAramAM paDI gayA. paraMtu tyAM to vidhutrabhanuM citra laIne AvanAra maMtrI Ubho thayo ane kahyuM : mahArAja eka mahattvanI vAta kahevAnI rahI gaI." zuM?' ekadama utsuka hRdaye rAjAe pUchyuM. vidyu--bha caramazarIrI che, ema eka vizvAsapAtra naimittikanuM kathana che, arthAt A ja bhave te mokSe janAra uttama AtmA che." pavanaMjaya karatAM vidyu--bhanI A asAdhAraNa vizeSatA kahevAya." mahAmaMtrIe spaSTa khulAso karavAnA AzayathI prazna karyo. 'tame vidyAnI vAta kahI te suMdara, paraMtu je naimittike enuM A bhavamAM nirvANa kahyuM, te naimittikoe e paNa kahyuM haze ne ke keTalA varSa ane nirvANa thaze?' 'hA jI, e paNa kahyuM che.' te vAta karo.' naimittike kahyuM che ke aDhAra varSanI vaye temanuM nirvANa thaze." huM! zuM kaho cho? aDhAra varSanI vaye nirvANA?' rAjA bolI UThyA. hA jI. A vAta satya che, jarAya khoTI nathI." mahAmaMtrIe pavanaMjayanuM citra lAvanAra maMtrIne pUchyuM : "maMtrI, pavanaMjayanA AyuSya aMge tamArI pAse koI cokkasa mAhitI che? hoya to kaho." hA jI, pavanaMjayanuM AyuSya lAMbuM ane baLavAna che, naimittikonuM kathana che ane te kathana bharosApAtra che." 'mahAmaMtrIe mahArAjAnI sAme joyuM. rAjA mahAmaMtrInA nirNayane samajavA icchato hato. te mahAmaMtrIe rAjAnA mukha paranI rekhAo parathI jANyuM. For Private And Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varanI pasaMdagI 157 "mahArAjA, have jo ApazrI anujJA Apo to A prakaraNa aMge huM kAMIka kahuM." hA, hA, jarUra kaho mahAmaMtrI!' khoMkhAro khAIne jarA gaLuM sApha karI, khesane khabhA para sarakho karI, mahAmaMtrIe potAnuM kathana zarU karyuM. mahArAjA! rAjakumArI aMjanA mATe yogya varanI pasaMdagI karavA mATe ApazrIe bhAre jahemata uThAvI che, e mATe ke aMjanA paraNIne jyAM jAya tyAM te sukhapUrvaka potAnuM jIvana jIvI zake. A loka ane paralokamAM sukhI banAvanArI karaNI karI zake. bhagavaMta jinezvaradeve batAveluM zrAvikA jIvana jIvI zake. eTaluM ja nahi, paraMtu potAnA patine, sAsune, sasarAne, naNaMdane, diyarane nirmaLa snehanA dhodhathI navarAvI nAkhe! pati taraphathI ene vaiSayika sukhonI prAptimAM koI vighna na Ave. A badhA mATe jenI sAthe ApaNe aMjanAnAM lagna karIe, enuM AyuSya keTaluM che, e jANI levuM Avazyaka hoya che, ane te ApaNe jANI lIdhuM. vidhutrabha karatAM pavanaMjaya vadhu AyuSyavALo che, ane bIjI koI vAtamAM vidyu--bhathI Utarato nathI. mATe mane to lAge che ke aMjanA mATe pavanaMjaya ja yogya che.' sabhAmAM mauna chavAyuM. thoDI kSaNo vItI. rAjA bolyA. mahAmaMtrIe pavanaMjayanI pasaMdagI karI che te yogya ja karI che. mane lAge che ke aMjanAnuM hita cAhatA koIne paNa AmAM vAMdhA jevuM nahi lAge.' pasaMdagI yogya che. pasaMdagI yogya che." mahArANI hRdayasuMdarI bolI UThI. 'nirNaya levAI gayo. sahu AnaMdita banyAM. kevo e bhavya bhUtakALa! kanyAne paraNAvavA mATe mAtA-pitAnI kevI takedArI! kanyAnA bhAvikAlIna hitano kevo udAtta vicAra! mAtA-pitA jyAre ATalAM ciMtAtura hoya tyAre kanyAne pachI svataMtrapaNe bIjo koI vicAra karavAno rahe kharo? kharekhara, A eka gaMbhIrapaNe vicAravA jevI hakIkata che. saMtAno svataMtra mijAjanAM bane che zAthI? teno ApaNe vicAra nathI karatA ane vicAra karIe to temAM kevaLa saMtAnanI ja ayogyatA joIe chIe! zuM emAM mAtA-pitA For Private And Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 158 jaina rAmAyaNa javAbadAra nathI? saMtAnonA mAnasika valaNathI harahaMmeza vaDIlo vAkepha rahe ane ene anurUpa vartana rAkhe to saMtAno kadIya svataMtra mijAjavALAM nahi bane ane mAtA-pitA saMtAnonA jIvanamAM svacchaMdAcAra na pravaze tenI takedArI rAkhe! "yauvanamAM pravezelI aMjanAnA cittanI sthitino yathArtha khyAla rAjArANIne hato ane te mujaba temaNe tenA mATe yogya varanI pasaMdagInuM kArya prAraMvyuM 'amArI kanyA kevA varanI jhaMkhanA pharatI haze ? rUpavAna, gurAvAna, mRdu svabhAvavALo, kAryadakSa, premALa, zura, vIra, Avo vara e icche, mATe ApaNe evA varanI tapAsa karo! vaDIlo ne saMtAnonA badhA ja vicAro phagAvI devA prayatna karaze ane potAnA ja vicAro mujaba vartavA saMtAno para dabANa lAdeze . pariNAma ati dANa Avaze." saMtAnonA vicArone samajavA mATe vaDIloe thoDIka phurasada kADhavI ja rahI. mahArAjAno jaya ho! vijaya ho!" eka vidyAdhare AvIne rAjA mahendranAM caraNomAM mastaka namAvyuM. "mahArAjA! AvatIkAlano divasa mahAtIrtha naMdIzvara dvIpanI yAtrAnA bhavya divasa che. lAkho vidyAdharo sAthe vidyAdhara narendra AvatI kAle naMdIzvara dvIpa para pahoMcI jaze ane paramAtmA zrI jinazvaradevanI apUrva bhakti karaze, mahotsava Ujavaze." bahu sarasa. ApaNe paNa javAnI atyAre ja taiyArI karo,' ema kahI rAjA mahendra AgaMtuka vidyAdharane alaMkAronI bheTathI bharI dIdho! devI, tame paNa taiyAra thAo. Aje ja ApaNe naMdIzvara pahoMcI jaIe. aMtaHpuramAM badhAne taiyAra thavAnuM kaho. huM paNa taiyAra thAuM chuM." jevI svAmInI AjJA!" patine be hAtha joDI, mastaka namAvI hRdayasuMdarI paricArikAonI sAthe aMtaHpura tarapha ravAnA thaI. rAjA mahendra mahAmaMtrI sAthe keTalIka rAjakIya bAbato aMge masalata karI, potAnA bhavanamAM pahoMcI gayA. naMdIzvaranI yAtrAe javA AkhA ya nagaramAM taiyArI thavA mAMDI. rAjAnA aMtaHpuramAM paNa bhAre ullAsa vyApI gayo. aMjanA, beTA taiyAra thaI ke nahi?" hRdayasuMdarI aMjanAne kahevAnuM bhUlI ja gaI hatI; ane aMjanA to enA khaMDamAM beThI beThI sakhIo sAthe vArtAvinoda For Private And Personal Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varanI pasaMdagI 159 karatI hatI, hRdayasuMdarIne acAnaka yAda AvyuM. doDatI e aMjanA pAse AvI ane taiyAra thavA kahyuM. zAnI taiyArI mA?' aMjanAne to naMdIzvaradIpanI yAtrAno khyAla ja nA hato. kema, tane samAcAra nathI maLyA? naMdIzvaradvIpa javAnuM che. ApaNe!' bahu sarasa, A taiyAra thaI samaja!' tIrthayAtrAnI vAta AvatAM te nAcI UThI. mAtAne vidAya karI, sakhIone taiyAra thavA aMjanAe kahyuM. paraMtu aMjanAnI priya sakhI vasaMtatilakA tyAM hAjara na hatI. 'vasaMtatilakA kyAM che?" aMjanAe pUchyuM. "e AvI!" kAramAM pesatA ja vasaMtatilakAe kahyuM. AyuSya moTuM lAge che!" mArI sakhI karatAM nAnuM!' "eTale mArA karatAM vaheluM maravuM che ema ne?' 'hAsto! tane AMkha sAme jotI jotI maruM to.." "are, atyAre vaLI maravAnI vAta! jIvavAnI vAta karo ne bIjI sakhIe kahyuM. "are, paNa tuM kyAM gaI hatI?' aMjanAe vasaMtatilakAne pUchyuM. maMtraNAlayamAM!" gaMbhIra mukha karIne vasantatilakAe javAba Apyo. te tane koNe maMtraNAlayamAM dhUsavA dIdhI?' mane koNa rokI zake ema che?" 'o ho!' 'hAsto! mAtAjInI pUMThe pUMThe pahoMcI gaI..." "mahAna parAkramI!" 'tyAre zuM ochI parAkramI chuM?' "ThIka, ochI nahi. paNa e to kahe, maMtraNAlayamAMthI zuM jANI lAvI ?' aMjanAe mULa vAta para AvatAM pUchyuM. bA-bApujIe Aje tAro pheMsalo karI dIdho!' "mAro?' For Private And Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16o jaina rAmAyaNa "nA, to zuM mAra?' zAno pheMsalo? je hoya te sIdhuM kahene...' 'ene sIdhuM kahevAnI bAdhA che!' mizrakA aMjanAnI paDakhe AvI. tAre to bAdhA nathI ne? tuM kahe!' mizrAnI sAme vasaMtatilakAe DoLA kADhayA. huM maMtraNAlayamAM hatI nahi, nahitara huM tArA jevA cALA na kara, hA!' mizrakA paNa gAMjI jAya ema na hatI! 'tame loko Ama samaya kADhI nAMkho ane hamaNAM ja mAtAjI AvI pahoMcaze...' kema?" vasaMtatilakAe pUchyuM. naMdIzvara javAnuM che ne..' 'hA hA! huM to kahevAnuM bhUlI ja gaI...' "bhUlI ja jAya ne, sIdhI vAta na kare to..." to sAMbhaLa, sIdhI vAta karuM.' vasaMtatilakA vAtano prAraMbha kare tyAM to hRdayasuMdarI AvI pahoMcI. aMjanA, tame haju taiyAra nathI thayAM? A taiyAra thaIe eTalI vAramAM...' 'tamArI vAtono pAra AvavAno nathI ane tArA pitAjI rAha joIne UbhA che. vimAnamAM badhuM goThavAI paNa gayuM che. tArI ja rAha jovAya che.' 'tuM jA, ame AvI pahoMcIe chIe." mAtAne ravAnA karI aMjanA jhaTapaTa taiyAra thavA mAMDI. sakhIoe vastro, alaMkAro vagere je je sAthe levAnuM hatuM te vyavasthita karI lIdhuM, ane samayasara vimAnamAM jaI pahoMcyAM. saMpUrNa Rddhi-samRddhi ane parivAra sAthe rAjA mahendra vimAnane naMdIzvara tarapha upADyuM. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19. pavanaMjaya ane aMjanA snAnAdi kriyAothI paravArI rAjA mahendra jinapUjana mATenAM suMdara zvetavastro dhAraNa karI, pUjananI ucca prakAranI sAmagrI laI, jinabhavanamAM javA mATe taiyAra thayA. patine taiyAra thaIne UbhelA joI, hRdayasuMdarI paNa jhaDapathI vastraparidhAna karI, patinI pAse AvI UbhI. aMjanAne keTalI vAra che?' hRdayasuMdarIne rAjAe pUchyuM. e aMjanA.." bUma pADatI hRdayasuMdarI aMjanAnA khaMDa tarapha jhaDapathI pahoMcI. tyAM to sakhIono vinoda cAlI rahyo hato. mAtAno avAja sAMbhaLIne TapoTapa sakhIo taiyArI karavA lAgI. tamane eTalo khyAla nathI raheto ke, mahArAjA kyAranA ya taiyAra thaIne tamArI rAha joIne UbhA che?' hRdayasuMdarIe jarAka bhAre avAje kahyuM. be miniTamAM to TapoTapa taiyArI karI, aMjanA pitAjInI pAse AvI pahoMcI. pAchaLa sakhIo paNa pUjanasAmagrI laIne AvI pahoMcI. pitAjInA hAthamAMthI pUjAno thALa laI, aMjanA AgaLa cAlavA lAgI. naMdIzvaradvIpanAM gaganacuMbI bhavya jinamaMdirone joIne saunAM haiyAM pulakita banI gayAM. vidhipUrvaka praveza karI saue UchaLatA bhaktibhAvathI paramAtmA zrI jinezvaradevanI uttama dravyothI pUjA karI. dravyapUjA pUrNa karIne sau bhAvapUjA karavA mATe maMdiranA madhya bhAgamAM AvIne beThAM. paramAtmA pratyenI bharapUra bhaktithI madhura kaMThe stavanA karI. tyAM AdityapuranA rAjA pralAda paNa potAnA vizALa parivAra sAthe yAtrArthe Avelo. rAjA mahendranI apUrva jinabhakti cAlatI joIna pAchaLa ja besI gayo. rAjA mahendranI bAjumAM beThelI aMjanA para pralAdanI dRSTi paDI. enA cittamAMthI vicAranI eka hAramALA pasAra thaI gaI. tatkSaNa pAcho te prabhubhaktimAM lIna banI gayo. stavanA pUrNa thaI. rAjA mahendra parivAra sAthe jinamaMdiramAMthI bahAra nIkaLyo. mallAda paNa pAchaLa ja bahAra nIkaLyo ane mahendrane bheTayo. baMne rAjAoe arasaparasa sukhazAtA pUchI. rAjyanI kuzaLatA pUchI. baMne For Private And Personal Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16ra jena rAmAyaNa vAto karatA karatA mahendranA nivAsasthAne AvI pahoMcyA. dIvAnakhAnAmAM be suMdara siMhAsana para baMne beThI ane vArtAlApa AgaLa cAlyo. allAde jarAka mauna dhAraNa karIne mahendranI sAme gaMbhIra daSTithI joyuM. kaho, je kahevuM hoya te, saMkoca rAkhyA vagara kaho.' mahendra prallAdanI mukhamudrA joIne kahyuM. mAre eka mAgaNI karavI che...!" AcheruM smita karIne pralAda bhUmikA racI. eka nahi be!" mahendra praslAdano saMkoca toDI nAMkhyo. "rAjaputra pavanaMjaya mATe tamArI aMjanA mAre joIe!' praslAde khullA dile vAta karI dIdhI.' jyArathI teNe jinamaMdiramAM aMjanAne joI hatI tyArathI enA cittamAM aMjanAne potAnI putravadhU banAvavAno saMkalpa jAgyo hato. putra pavanaMjaya mATe tene aMjanA khUba ja anurUpa lAgI. jyAre rAjA mahendra to jhaMkhato ja hato! gamatuM hatuM ne vaidhe batAvyuM! mahendra jarAya kheMcatANa ke AnAkAnI vagara prallAdanuM vacana mAnya rAkhyuM. mallAdanA AnaMdano pAra na rahyo. eTaluM ja nahi, paraMtu lagna paNa kyAre karavuM teno nirNaya karavA tarata purohitane bolAvavAmAM AvyA. purohitajI! bahu ja najIkamAM AvatuM hoya tevuM muhUrta kADhI Apo.' rAjA mahendra kahyuM ane pralAdanI sAmuM joyuM. pralAde paNa temAM potAnI saMmati ApatAM kahyuM : "hA, hA" bahu vilaMba karavo sAro nahi zue . joSIe paNa vicAryuM ke ahIM huM suMdaramAM suMdara muhurta kADhIne batAvIza, paraMtu jo moDuM haze to A rAjAone pasaMda nahi paDe. mATe bahu UMDANathI na jatAM uparachalle joIne kahI devuM vadhu hitAvaha che. nakSatra, yoga vagere thoDuMka joIne jepIe kahyuM : AjathI trIjA divase lagnanuM muhUrta Ave che.' sarasa sarasa!' baMne rAjAo bolI UThayA, jIvanI kevI ajJAna dazA che! baMne rAjAo e bhAvinI, bhayaMkara honArata kyAMthI jANI zake? emane khyAla nathI ke A muhUrta lagnagraMthithI putra-putrI joDAze to tenuM pariNAma dAraNa vikhavAdamAM AvavAnuM che! sukhanA divasomAM rAcatA-mAcatA jIvane samaja nathI ke chAMyaDA pachI taDako AvavAno che! phUlanI sAthe kAMTA lAgelA hoya che! For Private And Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pavanaMjaya ane aMjanA 13 baMt rAjAonI potapotAnI mananI dhAraNA pAra paDI hovAthI AnaMda anubhavI rahyA che. temAM trIjA ja divase lagnanuM muhUrta AvatAM teo nAcI UDyA ane mAnasarovaranA ramaNIya tIra para A bhavya lagnotsava UjavavA tevA temaNe nirNaya karyo. potapotAnA parivArane AjJA paNa karI dIdhI ke mAnasarovarane tIre svarga jevuM suMdara eka nagara khaDuM karI do! paraMtu A to baMne vevAIonI vAta thaI. A vAtanI khabara allAdaputra pavanaMjayane paDI. teNe tarata ja potAnA mitra prahasitane pUchayuM : mitra! te aMjanAne jAMI che? te kevI che?' "aMjanA? hA meM joI che. raMbhA ane urvazInA sauMdaryane paNa TapI jAya tevuM tenuM anupama darya che!" hasatAM hasatAM prahasite kahyuM. tuM mazkarI na kara. je vAta sAcesAcI hoya te kahe.' prahasitane hasato joI pavanaMjaya kaMIka zaMkA paDI. mazkarI karavAnI hoya mitra! ane meM je rUpa dIThuM che tenuM huM zabdomAM varNana karI zakuM ema nathI. are, AMTo bRhaspati Ave to e paNa varNana karI na zake, samajyo?' A zabdo sAMbhaLIne pavanaMjaya kyAM Ubho rahI zake? aMjanAne najaronajara jovA mATe te talapApaDa banI gayo. prahasitanA gaLe be hAtha bheravIne, AMkhomAM AMkho milAvIne teNe kahyuM : dosta! Aja ne Aja mane aMjanA dekhADa.." are paNa lagnanI kyAM vAra che? trIjA divase to...' traNa divasa che vacce mitra! eka divasa to zuM, eka ghaDI paNa have mArA mATe eka mAsa jevI thaI gaI che." kAmanI gati nyArI hoya che! kAma kone nathI nacAvyA? bhalabhalA paMDitone, munione paNa kAme palavAramAM pachADI dIdho che to pachI pavanaMjaya jevo rAjaputra to zI visAtamAM? kAmanA vAtAvaraNamAM phasAyA pachI emAMthI mukta thavuM ghaNuM ja duSkara hoya che. evuM duSkara kArya karanArA to jhAMjhariyA muni, sudarzana zeTha ke sthUlabhadrajI jevA koIka hoya che! prahasite kahyuM : "mitra, jarA For Private And Personal Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 164 jaina rAmAyaNa dhIraja dhara. AjanI rAte tuM tArI bhAvi patnIne najaronajara jaIza, basa ne?" pavanaMjayane prahasitanI vAtathI AzvAsana maLyuM. jyAre rAtri 5De ane aMjanA jovA maLe. basa, e ja vicAramAM teNe jema tema karIne divasa pUrNa karyo. bicAro pavanaMjaya! nathI jANato ke AjanI rAte te eka dANa aniSTanuM nimitta banI javAno che...! AvegamAM doDI jatAM jIvanI kevI karuNAjanaka sthiti sarjAya che, eTaluM ja nahi paNa e bIjA jIvonI paNa kevI kaphoDI sthiti karI mUke che, te vAta ahIM ApaNane pavanaMjaya barobara batAvI jAya che. rAta paDI. pRthvI para aMdhAruM patharAyuM, tyAre pavanaMjayanA vAsanAghelA aMtaramAM aMjanAne jovA javAnI icchA tIvra banI gaI. mitra prahasita AvI gayo. pavanaMjayane ApavA jevI keTalIka zikhAmaNo ApIne, baMne mitro AkAzamArge mAnasarovaranA tIre AvI pahoMcyA. rAjA mahendra aMjanA mATe sAta majalAno mahela Ubho karI dIdho hato. 2nanA dIpakothI mahela jhaLajhaLI rahyo hato. sAtame majale aMjanA potAnI sakhIo sAthe vArtAvinoda karI rahI hatI. baMne mitro sAtamA majale pahoMcyA. prahasite evI jagA zodhI ke jyAMthI teo aMjanAne joI zake, paraMtu aMjanA ke enI sakhIo A be mitrone na joI zake. pavanaMjaye aMjanAne joI, joyA ja karI. aMjanAnuM adbhuta rUpa joIne pavanaMjaya vAjuba thaI gayo. vizvanI A zreSTha rUpasuMdarI potAnI bhAvi patnI thanAra che, e vicArathI tenuM haiyuM nAcI UThyuM. tyAM aMjanAnI sakhIono vArtAlApa enA kAne athaDAyo. vasaMtatilakA bolI : "aMjanA! tuM kharekhara baDabhAgI che hoM, ke tane pavanaMjaya jevo pati maLyo!' mizrakA bolI : "are vasaMtatilakA, tuM ya kharekharuM, mAkhaNa lagAve che, alI: caramazarIrI vidyu--bhane choDIne koI vara vakhANavA jevo hoya kharo?' vasaMtatilakA bolI : tuM to gAMDI boranuM bITuM ya jANatI nathIne vidyubhane vakhANavA nIkaLI paDI, mUrkha, alpa AyuSyavALo pati ApaNI svAminIne zA kAmano? pati to dIrdhAyu hovo joIe, samajI?' For Private And Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pavanaMjaya ane aMjanA 165 mikA bAlI : 'vasaMtatilakA, tArI ya buddhi bahera mArI gaI lAge che. amRta thoDuM hoya to ya amRta te amRtA ane jheranA moTA mATalAM bharyA hoya toya te zuM karavAnAM?' aMjanAne to 1 vasaMtatilakAno pakSa levAya ke na mizrakAno pakSa levAya! teNe to mauna ja rahevuM paDe. nahitara to sakhIo enI kharekharI mazkarI ja uDAve! paraMtu aMjanAnuM mauna pavanaMjayanA haiyAmAM judo ja vicAra janmAvI gayuM. pavanaMjaye vicAryuM : A bIjI sakhI mArI sarakhAmaNI jhera sAthe kare che, chatAM aMjanA mauna rahe che, mATe jarUra enA manamAM vidyu--bha vaselo che. jo eNe mane manamAM vasAvelo hota to sakhIne bolatI baMdha karI deta...' teno roSa bhabhUkI UThyo. kamarethI khaDaga kheMcI kADhI te ghasyo. jenA dilamAM vidyubha che te sakhI ane svAminI baMnenAM mAthAM dhaDathI judAM karI nAMkhuM,' ema bolato te aMdhakArane cIrato AgaLa vadhyA, tyAM ja prahasite hAtha pakaDIne Ubho rAkhyo. "A zuM kare che?' mane roka mA, mArA roSanI AgamAM Ahuti ApIne ja huM jaMpIza." are, strI aparAdhI hoya to paNa avadhya che, jyAre A aMjanA to niraparAdhI che." aMjanA niraparAdhI che? bola mA. nAhaka mane vadhu roSAyamAna na kara." kharekhara kahuM chuM mitra, aMjanA niraparAdhI che. sakhIne bolatI teNe vArI nahi temAM tenI lajjA ja kAraNa che, nahi ke enA hRdayamAM vidyuprabha che mATe " prahasite jarA sakhata zabdothI pavanaMjayane dAbI dIdho. paraMtu pavanaMjayanA hRdayamAMthI aMjanA parano roSa jarA ya ocho na thayo. jeTalA umaLakAthI, premathI te aMjanAnA rUpAmRtanuM pAna karavA Avyo hato teTalA ja vaiSathI te ghera pAcho pharyo. mitranI sAthe te AkAzamArge tyAMthI sIdho ja potAnA AvAse AvI gayo. AvAsasthAne Avyo paNa tene UMgha AvatI nathI. kyAMthI Ave? eka bAju aMjanA sAthe pitAjIe potAno vivAha kabUlI lIdho che, jyAre bIjI bAju aMjanA pratye enA dilamAM bhayaMkara tiraskAra jAgI gayo che! zuM karavuM? aneka praphAranA vicAronA AtazamAM enuM dila saLagI rahyuM che. For Private And Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 163 jaina rAmAyaNa aneka vicAro karavA chatAM e koI paNa jAtanA nirNaya para na AvI zakyo tyAre tene prahasita yAda Avyo. "kyAre savAra paDe ane mitranI salAha lauM." e vicAramAM ne vicAramAM te savAra paDavAnI rAha joI rahyo. prahasita paNa khUba ja ciMtAtura hato. mitra pavanaMjaya koI paNa sAhasa na karI bese te mATe te jAgato ne jAgato ja potAnA zayanakhaMDamAM paDyo hato. koI paNa upAya dvArA pavanaMjayanA hRdayamAMthI aMjanA mATenA duSTa vikalpa dUra karavA mATe prahasita yojanA vicArI rahyo hato. aruNodaya thayo. prahasita UThIne sIdho ja pavanaMjayanA zayanakhaMDamAM pahoMcyo. pavanaMjaya prahasitanI rAha joIne ja beTho hato. prahasitane jotAM ja pavanaMjaya palaMgamAMthI beTho thaI gayo ane prahasitane potAnI bAjumAM besADayo. prahasita, aMjanA sAthe lagna karavAthI sarva parva... 'mitra, tuM jarA svaracitte vicAra kara." "mAruM mana atyAre ghaNuM ja vidvaLa che. haju paNa e zabdo mArA kAnamAM zuLanI jema bhoMkAyA kare che." tArI vAta sAcI che, paraMtu tuM ja aMjanAnA rAtrinA saMyogane vicAra karIza to tane aMjanA jarU2 binagunegAra lAgaza. lagnanA AgalA divasomAM sakhIo kanyAnI samakSa patinA guNadIpa bAlI, kanyAnA cittanuM raMjana karatI hoya che. emAM patine hakIkatamAM kaMI te halako pADatI nathI. ApaNI saMskRtinA hisAbe evA prasaMge kanyAe mauna ja rahevuM joIe. jo sakhIonI vAtacItamAM, vArtAvinodamAM e bhAga le to temAM kanyAnI nirlajjatA kahevAya! mATe aMjanAnA manamAMthI tAre e artha na kADhavo joIe ke enA hRdayamAM vidhutrabha che ane tuM nathI.' game tema kahe, paraMtu mane enA pratye pUrepUrI aruci thaI gaI che. mane je vastu para aruci thaI gaI pachI bhale miSTAnna hoya, chatAM pAvuM na ja bhAve. evI arucithI khAvAnI jarUra paNa zI? paNa AmAM eka guNiyala strI pratye tuM bhArobhAra anyAya karI rahyuM che.' mane anyAya nathI lAgato. haju kyAM huM ene paraNyo chuM? bIjA koI rAja kumArane... For Private And Personal Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pavanaMjaya ane aMjanA 167 bAMlIza mA, na bolAya tevuM. AryadezanI kanyA eka vakhata ja mananuM dAna de che. aMjanA to manathI to varI cUkI ja che. have emAM koI pheraphAra zakya nathI.' 'tethI huM zuM karuM? huM ene nathI ja paraNavAno. cAla, have ApaNe nagaramAM pahoMcI jaIe.' palaMga parathI UThIne eNe cAlavA mAMDyuM tyAM prahasite hAtha pakaDIne pAcho besADyo. pavanaMjaya prahasatanI sAme Tagara Tagara joI rahyo. prahasita pavanaMjayanA be hAtha potAnA hAthamAM sajjaDa pakaDI rAkhyA. thoDIka vAra baMne mitroe mauna pakaDyuM. 'pavanaMjaya! mahApuruSa kone kahevAya?' prahasite khUba ja mamatAbharyA avAje vAtane AraMbhI. 'tuM ja kahe' 'eka vAra je vAta svIkArI tene koI paNa bhoge na choDe te.' 'eTale?' eTale e ke teM ekavAra aMjanAne svIkArI lIdhI che. have tAre e svIkArane koI paNa bhoge nakAravA na joIe.' 'mAruM tevuM mahAnapaNuM.' 'nathI joItuM ema kahevuM che ne?' prahasite vAkya pUruM karyuM. pavanaMjaya mauna rahyA. 'bhale tAruM mahAnapaNuM na joItuM hoya; paraMtu gurujanonuM to mahAnapaNuM TakAvavuM joIe ne!' prahiMsate vAtano vaLAMka lIdho. 'te huM kyAM vaDIlajanonA mahAnapaNAno nAza karuM chuM?' 'pitAjIe rAjA mahendrane vacana ApyuM che, e tuM jANe che ne? naMdIzvara dvIpa para ja baMne rAjAoe tamArAM sagapaNa nakkI karyAM che e tArAthI ajANa che? vicAra kare ke have jo tuM nA pADIza to pitAjI mahendra rAjAne zuM moM dekhADaze? zuM tuM ema kahIza ke 'pitAjIe mane pUchIne kyAM sagapaNa karyuM hatuM? tane pUchyA vinA tAruM aMjanA jevI vizvanI zreSTha rUpasuMdarI sAthe sagapaNa karyuM. temanA tArA paranA A vizvAsano ghAta karavA mAMge che?' 'mAre kyAM vizvAsadhAta karavo che?' pavanaMjaya kaMIka DhIlo paDyo. vizvAsaghAta nahi to bIjuM zuM? jyAre pitAjI A vAta jANaze tyAre emanA dilane kevo kAramo ghA vAgaze, teno tuM khyAla kara. mitra! huM samajuM chuM For Private And Personal Use Only
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 168 jaina rAmAyaNa ke A tabakke mArI A vAtathI tuM nArAja thaIza, paraMtu eka kalyANamitra tarIke mane mArI samaja mujaba je lAgatuM hoya te kahevuM ja joIe ane e kahetAM jo tAruM dila dubhAyuM hoya to kSamA karaje.' prahasitanuM gaLuM jarA gaLagaLuM banI gayuM. gaLagaLA avAje ja teNe potAnI vAtane AgaLa laMbAvI. kharekhara duSTa prArabdhano ja A vAMka lAge che, bAkI aMjanAmAM dopanAM aMza paNa nathI. snehIjanonAM hRdaya paNa jo deva rUThe to bhadAtAM vAra nathI lAgatI." "prahasita, tArI badhI vAtano sAra e che ke mAre vaDIlonI khAtara mAruM bhAvijIvana barabAda thatuM hoya to thavA devuM.' nA, jarA ya nahi. jo mane tAruM bhAvijIvana barabAda thatuM lAgatuM hoya to huM tane jarA ya Agraha na karata. huM vaDIlone samajAvavA prayatna karata. paraMtu mane to aMjanA sAthenuM tAruM bhAvijIvana ujavavA lAge che, mATe ja ATalo Agraha karI rahyo chuM. vaLI mAnI le ke aMjanAne choDIne tuM koI bIjI kanyA sAthe lagna karIza to zuM bhAvijIvana UjaLuM ja banI jaze ema mAne che? are, je tAruM prArabdha ja vAMkuM haze to sArI mAnelI kanyA paNa paraNyA pachI bagaDI jatAM vAra nahi lAge." kevo addabhuta mitra! pavanaMjaya rAjaputra hovA chatAM, zaramamAM jarA ya * kheMcAtAM avasare sAcI vAta kahetAM te acakAto nathI. dharmagurunI adAthI te pavanaMjayane suMdara salAha ApIne, eka sArA mitrano Adarza pUro pADe che! bhAI! kevaLa tuM tArA vicAranA pravAhamAM na khacAI jA, tArI AsapAsanA badhA ja saMyogono tuM vicAra kara. basa, mAre have kaMI vadhAre kahevuM nathI." vijaya prahasitanI vAtanuM ullaMghA karI zake ema na hatuM. mitranI vAta mAnya rAkhI, aMjanA sAthe vivAha karavA mATe teNe saMmati ApI. 'paraMtu hRdayamAMthI aMjanA pratyeno durbhAva to na ja gayo! kyAMthI jAya ? pUrvabhavamAMthI aMjanA evuM prArabdha laIne AvI che ke patinA haiyAmAM potAnA pratye sadbhAva jAgavA ja na da! haju baMne mitrone prabhAtika kAyoMthI paravAravAnuM bAkI hatuM. daravAje paricArikA rAha joIne UbhI rahI hatI. prahasite UbhA thaIne daravAjo kholyo. izArAthI paricArikAne aMdara dAkhala thavAnI rajA ApI dIdhI. For Private And Personal Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pavanaMjaya ane aMjanA 169 paricArikA vinayapUrvaka dAkhala thaI ane kumArane hAtha joDIne vinaMtI karI. 'yuvarAjakumAra! mAtAjI ApanI rAha jue che. ApanI sAthe dugdhapAna karavAnuM kahe che.' 'A tarata ja Avyo...' kaheto pavanaMjaya UThyo. paricArikA namana karIne pAchA page zayanagRhanI bahAra nIkaLI gaI. pratine sAthe ja laI pavanaMjaya mAtAjInI pAse pahoMcyo. mAtA ketumatIno AnaMda samAto nathI. prANa karatAM ya vadhu priya putranA lagnano mahotsava jyAre maMDAyo hoya tyAre ketumatInA AnaMdanuM pUchavuM ja zuM! 'putra ane putranA mitranuM madhura zabdothI svAgata karI, ketumatIe baMnene potAnI sAthe besADI, dugdhapAna karyuM; ane putrane have kyAMya dUra na javAnI zikhAmaNa ApI; baMnene vidAya karyA. baMne rAjAoe mAnasarovaranA taTa para jANe navI sRSTinuM sarjana karI lIdhuM. TheraThera dhajAo, toraNo, kamAnothI nagarane zaNagArI dIdhuM. madhura vAjiMtronA sUro satata guMjavA lAgyA. aMjanA paNa potAnAM bhAvijIvananAM madhura svapnone jotI, harSanA sAgaramAM jhUlavA lAgI. sakhIonA catura ane manohara vArtA-vinodathI aMjanA sadAya hasamukhI banI gaI! aMjanAe bhale pavanaMjayane najaronajara nathI joyo, paraMtu pavanaMjayanuM citra joyuM che. potAne eka divya rUpavALo ane adbhuta guNavALo pati maLe che, e vicArathI e potAnI jAtane mahAna bhAgyazALI mAnavA lAgI, eTaluM ja zA mATe? sau koI ene bhAgyazALI mAnavA lAgyuM. lagnano divasa AvI lAgyo. zubha muhUrte baMnenuM pANigrahaNa thayuM. baMne lagnagraMthithI joDAyAM. aMjanAe aMtaHkaraNathI pavanaMjayano pati tarIke svIkAra karyo, paraMtu pavanaMjaye to mAtra bAhya vyavahArathI ja aMjanAno patnI tarIke svIkAra karyo, enA hRdayamAMthI to aMjanAne kyAranoya dezavaTo maLI cukyo hato. rAjA mahendre khUba snehabhAvathI prahlAdarAjanuM svAgata karyuM. putrI aMjanAne khUba mamatAthI apUrva paherAmaNI karI, rANI hRdayasuMdarInI AMkhamAMthI to AMsunI dhArA vahI rahI. ekanI eka vahAlI putrIno viyoga sahana karavAnuM gajuM enAmAM kyAMthI hoya! AMsu vahetI AMkhe, putrInA mastaka AliMgana karI mAtAe kahyuM : For Private And Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 170 ranI dIvAla para jaina rAmAyaNa beTI aMjanA, mArI keTalIka zikhAmaNo tArA hRdayamaMdiranI dIvAlo para lakhI rAkhaje - tArA sasarAne tuM pitAtulya mAnaje. tArI sAsune mAtAnA sthAne sthApaje. tArA patine tArA deva mAnIne pUjaje. zIlane jIvananI sarvasaMpatti mAnIne tenuM jatana karaje . zrI navakAramaMtranuM tArA cittamAM satata dhyAna dharaje. gaMbhIratA, udAratA, sahiSNutA ane premALatA A cAra guNanAM cAra puSpo tArA aMboDAmAM sadeva maghamaghatAM rAkhaje. tArI matine paramAtmA zrI jinezvaradevanA upadezathI rasAyelI rAkhaje. vizeSa tane zuM kahevuM? te jevI rIte amArA gharane tArA guNothI, kaLAthI UjaLuM banAvyuM che evI ja rIte have tArA gharane UjaLuM karaje beTA ane kyAreka tArI mAtAne yAda karaje,'hRdayasuMdarIno avAja raDI paDyo. aMjanAnI AMkhomAMthI AMsunI dhArA chUTI. teNe mAtAnAM caraNomAM mastaka mUkI mAtAnI zubhAziSa mAgI. sakhI vasaMtatilakAne sAthe laI janAe pavanaMjayanA vimAnamAM paga mUkyA. prastAdarAjanuM vimAna sauprathama AkAzamArge gatizIla banyuM. tyArabAda pavanaMjayanA vimAne mAnasarovaranA ramaNIya taTano tyAga karyo. aMjanAe vimAnanI bArImAMthI DokiyuM karI, mAtA-pitAnAM madhura darzana karI lIdhAM. jotajotAmAM to vimAna dRSTithI dUra dUra cAlI gayuM. rAjA mahendra ane rANI hRdayasuMdarInI AMkhamAMthI AMsunuM chelluM biMdu paDI gayuM. For Private And Personal Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20. du:kha pachI sukha che AzAonA jIrNazIrNa ane jarjara avazeSonA janAjAne upADI pavanaMjaya AkAzamArge potAnA nagara tarapha vaLya. rAjA pralAde putravadhu aMjanAne sAta majalAno bhavya mahela AvAsa mATe arpaNa karyo. jANe svargalokanuM vimAna bhUmistha banyuM na hoya! aneka dAsadAsIothI ane rAja kuLanI vRddhAo, yauvanAo ane bALAonI avarajavarathI mahela dhamadhamI UThyo. jeNe jeNe aMjanAne joI, teNe teNe prazaMsAnAM puSponI varSA varasAvI. Akho divasa lokonI avarajavara cAlI. rAtri paDI. aMjanAnuM pyAruM hRdaya pramavArinAM pAna karavA utsuka banyuM. pavanaMjayanAM darzana karavA tenI AMkho cArekora pharavA lAgI. nIravatA vyApI ane aMdhAruM thayuM. hamaNAM patideva Avaze. hamaNAM premanuM saMgIta raNajhaNI UThaze..." saMyoga sukhanI sumadhura kalpanAnI mAdakatA tenI AMkhomAM chalakAvA lAgI. rAjamahAlayanAM cokIdAre bAranA DaMkA dIdhA. aMjanA kalpanA-nidrAmAMthI jhabakIne jAgI. jue che to paga AgaLa bhUmi para sUtelI vasaMtatilakA sivAya zayanagRhamAM koI ja dekhAyuM nahi. tenA haiyAmAM dhrAsako paDyo. "vasaMtA..." bhUmi para sUtelI vasaMtAne aMjanAe DhaMDhoLIne jagADI. "zuM haju pavanaMjaya AvyA nathI?' aMjanAnI sAme, AMkho coLatI vasaMtatilakAe prazna karyo. 'nA'. bhAMgelA haiye aMjanAe kahyuM. mauna patharAyuM. aMjanAnA mukha para kheda ane nirAzAnI lAgaNIo patharAI gaI, enA cittamAMthI aneka azubha vicAro pasAra thaI gayA. 'paNa have Ama jAgatAM kyAM sudhI besI rahIza? have sUI jaIe.' vasaMtatilakAe aMjanAno hAtha potAnA hAthamAM laI kahyuM. mArI to UMgha Aje jANe nAsI gaI che. nisAso nAMkhIne aMjanAe jharUkhAnI bahAra moTuM kADhayuM. mane lAge che ke jarUra teo koI agatyanA kAmamAM parovAI gayA hovA joIe.' vasaMtatilakAe aMjanAnA dilane AzvAsana maLe e hetuthI kahyuM. paraMtu AvA pAyA vinAnA AzvAsanathI aMjanAne saMtoSa thaI zake ema na hato. e to besI ja rahI. vasaMtatilakA paNa UMdhI na zakI. kevI rIte UMdhI zake? prANa karatAM paNa adhika vahAlI sakhInuM citta vyAkuLa hoya tyAre tene UMgha na ja Ave. For Private And Personal Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 172 jaina rAmAyaNa AkhI rAta pavanaMjayanI rAha joI joIne ja pUrI karI; e AzAe ke savAre to jarUra pavanaMjaya Avaze ane rAtre pote na AvI zakayo, tenI dilagIrI vyakta karI, patnInA cittanuM raMjana karaze. paraMtu prabhAtaveLAe paNa pavanaMjayanAM darzana na thayAM. pavanaMjaya to AvIne potAnA nivAsasthAnamAM ja sIdho pahoMcI gayo ane rAjyanA kAryomAM rokAI gayo. jo ke tenuM bhagna hRdaya rAjakAryomAM parovAI zake tema ja na hatuM, paraMtu aMjanA pratyenA bhArobhAra roSe tene aMjanAnI pAse pahoMcavA na dIdho. mitra prahasite ghaNuM ghaNuM samajAvyuM chatAM te na samajyo, te na ja samajyo. tIvra kaSAyonA udayamAM jIvanI AvI ja paristhiti sarjAya che. aMjanAne potAnuM moM paNa batAvavuM eNe baMdha karyuM. aMjanAnI sthiti kaphoDI thaI gaI. tenA bhAMgyA haiyAnI dardabharI cIso sAMbhaLanAra eka vasaMtatilakA sivAya koI ja na hatuM. sAta majalAno moTo mahela eka bihAmaNA khaMDiyera jevo bhAsavA lAgyo. aMjanAnA kaNa kaMdananA paDaghA bhIMto para bhaTakAvA lAgyA. tIvra vedanAo, UbharAtAM AMsuo, dhakhadhakhatA ni:zvAso, nirAzApUrNa vivazatA, dInatA ane udAsInatAnuM jANe eka narakAgAra sarjAI gayuM. pavanaMjaya vinA aMjanAnuM jIvana aMdhakAramaya banI gayuM. jANe candra vinAnI amAsanI rAtalaDI! aMjanA, paNa Ama rAta-divasa zoka ane AkraMda karavAthI zuM vizeSa che?' keTalAya divasothI, mahinAothI aMjanAe zarIre snAna nathI karyuM, mAthe tela nathI nAMkhyuM, veNI zaNagAra nathI karyo, suMdara vastro nathI paheryA. roI roIne AMkho sUjhI gaI che. vilApa karI karIne tenuM mukha plAna banI gayuM che. palaMgamAM ALoTI ALoTIne tenAM kapaDAM coLAI gayAM che. sakhInI, AvI najare nA joI zakAya evI asahya sthiti joIne vasaMtatilakAe aMjanAnI pITha para hAtha pheravatAM kahyuM, "mAruM to sarvasva luMTAI gayuM. aMjanA raDI paDI. mAM be paga vacce dabAvIne, teNe dhrusake dhrusake raDavA mAMDyuM. "aMjanA, tArA jevI jinavacanAnurAgI strIne, Ama Apatti vakhate mUMjhAI javuM na zobhe, Apatti vakhate to te mUMjhAI jAya ke jene puNya - pApa ane prArabdhanA siddhAMto para zraddhA na hoya. cAla UbhI thA, Ama raDI raDIne jIvana pUruM karavuM na zobhe.' For Private And Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir duikha pachI sukha 173 "jANuM chuM bahena, mArAM karelAM karmonuM ja A phaLa huM bhogavI rahI chuM. paraMtu kaMI samajAtuM nathI ke mane zuM thaI gayuM che. emanA pratye mArA dilamAM jarA ya pa nathI, alIti nathI. e to mahAna guNanidhi che.' vaLI AMkhomAM AMsunAM pUra UmaTyAM, vasaMtatilakAe potAnA pAlavathI AMsune lUchI nAMkhyAM. huM abhAgaNa chuM, meM temane du:khI karyA, huM temane sukhI na karI zakI. basa, mane A vAta vAraMvAra yAda Ave che ne mAruM haiyuM..." tuM abhAgaNa nathI. tuM to mahAna bhAgyazALI che, doSa pavanaMjayano che. jo A pramANe ja karavuM hatuM to paraNatAM pahelAM emaNe vicAra karavo joIto hato.." vasaMtatilakAe potAnA haiyAnI varALa kADhI. 'evuM na bola vasaMtA, manuSyane ke koI paNa jIvane duHkha Ave che te potAnAM pApakamathI Ave che. mAruM evuM koI pApakarma udayamAM AvyuM haze ke jenA pariNAme temanA jevA guNAnidhAnanA haiyAmAM paNa mArA mATe koI azubha bhAva jAgrata thayo che." varSo vItavA lAgyAM. sArA ye rAja kuLamAM vAta prasarI gaI ke pavanaMjaye paraNyA pachI aMjanAno tyAga karI dIdho che. pavanaMjayanI mAtA ketumatIe paNa jyAre A vAta jANI tyAre tenA dilane bhAre AghAta lAgyo. teNe putrane khUba ja samajAvyo chatAM pavanaMjaya ekano be 1 thayo. aMjanAnA kayA gunAthI aMjanAno tyAga karyo che, e vAta paNa kahumatIe pUchI, paraMtu pavanaMjaya koI guno batAvI zakyo nahi. zuM batAve? guno hoya ane siddha karI zake ema hoya to batAve ne? hA, pote ja potAnA manamAM paDelo saMzaya kahe ane khulAso mAge to to sukhada samAdhAna thaI jAya. ane AvI rIte ja moTe bhAge jIva koI niraparAdhI jIvane daMDI rahyo hoya che. emAM paNa vaDIlo jyAre nAnerAMo pratye, A rIte koInA kahevA uparathI ke vAtane pUrvAparanA saMbaMdhathI jANyA vagara kopAyamAna bane che tyAre mahAna anartha sarjAya che. nAnerAMonAM jIvana jokhamAya che. prAjJa vaDIlo to koInA kahevA parathI ke vAtanA pUrvAparanA saMbaMdhane jANyA vagara koInA mATe nirNaya na bAMdhe, koI niraparAdhI jIvane na daMDe. - ketumatI paNa vAraMvAra aMjanAnI pAse Ave che ane AzvAsananA be zabdo kahI jAya che. aMjanA mATe tenA haiyAmAM prema, vAtsalya ane sahAnubhUti bharelAM che. aMjanA to nathI koInI sAthe bolatI, nathI koInI sAthe hasatI ke nathI kyAMya pharavA jatI. barA, eNe to potAnA cittane arihaMta paramAtmAnA For Private And Personal Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 174 jaina rAmAyaNa dhyAnamAM parovI dIdhuM. niraMtara paramAtmAnI bhaktimAM te lIna thaI gaI. eka, be, traNa, tera karatAM karatAM bAvIsa varSanAM vahANAM vAI gayAM. bAvIsa varSanA dIrghakALa daramiyAna aMjanAe potAnA svabhAvane duHkha sahiSNu banAvI dIdho. karmonI sArInarasI asaro aMge UMDuM ciMtana karI, potAnI sAcI samajane khUba khUba vistArI. eTaluM ja nahi, paraMtu sakhI vasaMtatilakAe paNa bAvIsa varSa daramiyAna aMjanAnA jIvanamAM UMDo rasa laI, sakhInA duHkhe duHkhI ane sukhe sukhI banI eka Adarza pUro pADyo. bIjI bAju allAdarAjanI sabhAmAM laMkApati rAvaNano dUta AvI Ubho rahyo. allAdarAjane praNAma karI, teNe laMkApatino mahattvano saMdezo kahevo zarU karyo. "he naranAtha! tame jANatA hazo ke varuNapurIno rAjA varuNa laMkApatinI AjJA mAnavAno inkAra kare che. ahaMkArano jANe te mUrtimaMta parvata che. laMkApatie jyAre ene zaraNe AvavA mATe kahevarAvyuM tyAre teNe dUtane tiraskArI kADhyo. potAnI pracaMDa zaktinuM tene bhAre abhimAna che." paNa zuM indra, nalakubera vagerenI laMkApatie zI dazA karI che, tenuM tene bhAna nathI?" pralAdarAje rAvaNanI zauryagAthAnI stuti karI. "mahArAjA! e ghamaMDI vaTANA to kahe che : huM indra nathI, huM nalakubera nathI, huM sahastrakiraNa nathI, mane mata na samajatA, huM varuNa chuM, varuNa! vaLI eNe laMkApatine kahevarAvyuM ke, laMkApatine devatAdhiSThita ratnothI abhimAnano Apharo caDyo hoya to bhale te ahIM Ave, huM e duSTamatinuM abhimAna utArI nAMkhIza... pachI A saMdezo laMkApatine pahoMcyo?' prallAde kaMIka AturatAthI pUchyuM. hA jI, dUte AvIne laMkAnI rAjasabhAmAM varuNano vakratAbharyo saMdezo kahyo ke laMkApati kopAyamAna thaI gayA ane tarata ja khara ane dUSaNa nAmanA potAnA mahAna parAkramI senApatione vizALa sainya sAthe vaNAne jIvato ne jIvato pakaDI lAvavA AjJA karI." pachI zuM thayuM?' pralAdarAje prazna karyo. khara ane dUSaNa vizALa rAkSasasainyanI sAthe varuNapurI tarapha dhasyA. varuNane paNa potAnA guptacaro mAraphata kharadUSaNanI caDhAInA samAcAra maLatAM ja potAnA prabaLa parAkramI putro rAjIva, puMDarIka ane virATa sainya sAthe varuNa nagaranI bahAra Avyo. For Private And Personal Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir duHkha pachI sukha 175 varuNa eka yuddhakuzaLa rAjavI hato. rAjIva puMDarIka vagere enA putro to vaLI pitA karatAM ya savAyA hatA. nagaranI bahAra AvI, rAjIve yuddhanI adbhuta vyuharacanA goThavI dIdhI. khara ane dUSaNa paNa rAkSasaMnyanA kuzaLa senApatio hatA. rAvaNanI sAthe aneka yuddhamAM temaNe potAnuM parAkrama dAkhavI, rAvaNanI prIti saMpAdana karI hatI. - dUte kahyuM : "varaNanA putroe rAkSasasainya sAme dAruNa jaMga mAMDyo. khara ane dUpAne haMphAvavA mAMDaze. bIjI bAju varaNe rAkSasasainyamAM hAhAkAra vartAvavA mAMDyA. divaso sudhI baMne pakSe sainyanI khUba khuvArI thaI. paraMtu eka divasa varuNa ane puMDarIke sIdhA khara ane dUSaNane ja paDakAryA. jotajotAmAM rAjIve kharane ane puMDarIka dUSaNane jIvato ne jIvato pakaDI lIdho. jyAM khara-dUSaNa pakaDAyA tyAM rAkSasasaiyanA hAla behAla thaI gayA. keTaluMka sainya marAyuM, keTaluMka pakaDAyuM ane keTaluMka bhAgI chUTyuM. khara-paNane pAMjarAmAM pUrI varuNa vijayanAda karato potAnI nagarImAM pAchA pharyAM. parAjayanA samAcAra vAyuvege laMkA pahoMcI gayA. puna: varuNane vaza karavA laMkApati taiyAra thayA ane potAnI sAthenA saMbaMdhamAM joDAyelA tamAma vidyAdhara rAjAone bolAvI lAvavA mATe khAsa dUto ravAnA karyA ane mane ApanI pAse mokalyo che." dUte vistArathI samagra paristhitino khyAla ApI dIdho. praddhAda rAjA paNa rAvaNa sAthenI prItinA kAraNe ane khuda rAvaNano ja saMdezo AvavAthI laMkA javA mATe taiyAra thayA. yuddhasajja thavA mATe saMnyane Adeza daI dIdho. pavanaMjaye laMkApati nI vAta akSarazaH sAMbhaLI hatI. pitAne laMkA javA mATe taiyAra thayelA joI, pavanaMjaye mastaka namAvI, UbhA thaI vinayapUrvaka kahyuM : "pitAjI, Apa ahIM ja raho. laMkApatinA manorathone pUrNa karavA mane javAnI AjJA Apo.' bhAI, A, to varuNanI sAme jaMga khelavAno che. te sAMbhaLyuM ke varaNanA patro kevA prabaLa parAkramI che? khara-dUSaNa jevA mahArathIone jIvatA pakaDIne jelanA saLiyA pAchaLa dhakelI dIdhA.." pitAjI! huM vidyAdhara rAva pralAdano putra chuM, mArA parAkramano svAda varuNaputrone jarA cAkhavA do. badhA khara-dUSaNa nathI hotA.' pavanaMjaye makkama avAje javAnI darakhAsta rajU karI. allAde paNa pavanaMjayanA parAkrama para For Private And Personal Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 176 jaina rAmAyaNa vizvAsa mUkI, sainya sAthe laMkA tarapha prayANa karavAnI anujJA ApI. pavanaMjaye mastaka namAvIne, pitAjInI AjJA mastake caDhAvI. pavanaMjaya rAjasabhAmAMthI sIdho potAne AvAse Avyo. prahasita paNa kyAranoya tyAM AvI pahoMcyo hato. ghaNAM varSe Aje pavanaMjayanA mukha upara AnaMdanI rekhAo UpaselI joI, prahasite kahyuM : mitra, Aje kaMI khUba AnaMdamAM che? 'hA, prahasita ApaNe have taiyArI karavAnI che." zAnI? yuddhanA prayANanI.' teM to vaLI navI ja vAta kADhI! huM to vaLI kaMIka juduM ja samajyo hato..' pavanaMjaye rAvaNanA dUtanuM Agamana, varuNanA hAthe thayelA rAvaNano parAjaya, punaH yuddha mATenI taiyArI vagere bAbatothI prahasitane vAkepha karyo. prahasitanA mukha para gaMbhIratA chavAI gaI. zuM vicAramAM paDI gayo, prahasita?' kaMI nahi.' nA, nA, tuM koI gaMbhIra vicAramAM paDI gayo. zuM tane mArA parAkrama viSe zaMkA paDI?" nA. mane tArA parAkramamAM zraddhA che." "to pachI?" vicAra e Avyo ke ahIMthI gayA pachI pAchA kyAre vaLAya, te kaMI nizcita nahi. yuddhanAM kAmomAM varSo jAya.' bhalene jAya, ApaNane ahIM zuM kAma che?' 'kAma to moTuM che ahIM, paNa tuM moTuM mAne to.' bAvIsa, bAvIsa varSathI aMjanA kevuM duHkhamaya jIvana jIve che e vAta prahasitanA aMtaHkaraNane korI rahI che. pavanaMjayanA anyAyabharyA valaNane prahasita duHkhI haye joI rahyo che. eNe vicAryuM ke jo A yuddhamAM pavanaMjaya jAya to vaLI varSo sudhI aMjanAnA kapALa du:kha ja lakhAya, enuM jIvana jhurIjhUrIne ja pUrNa thaI jAya ane A vicArathI ja enA mukha para gaMbhIratA ane vedanAnI rekhAo aMkita thaI hatI. jo ke chellAM keTalAMka vapothI prahasita aMjanAnI vAta pavanaMjaya samakSa kadIya uccArI nathI, chatAM Aje ene lAgyuM ke mAre pavanaMjayane aMjanAnI smRti karAvavI joIe; eTale eNe kahyuM. For Private And Personal Use Only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir duHkha pachI sukha 177 mitra, ApaNe A nagara choDIe e pUrve tAre eka vAra aMjanAnA cittane prasanna karavuM joIe.' jyAM aMjanAnuM nAma sAMbhaLyuM tyAM pavanaMjayano cahero pharI gayo. mukha parathI AnaMdanI, ullAsanI, utsAhanI rekhAo cAlI gaI ane roSanI, kaMpanI ane tiraskAranI rekhAo UpasI AvI. tuM enuM nAma mArI AgaLa na uccArIza. huM enuM nAma paNa sAMbhaLavA taiyAra nathI." enI AMkha sAme lagnapUrvenI e kALamIMDhI rAta khaDI thaI. sakhIo vacce beThelI aMjanA enI sAme taravaravA lAgI. sakhIoe potAnI karelI niMdA ane aMjanAe dhAraNa kareluM mauna... te dhamadhamI UThyo. 'huM enA mATe kaMI ja sAMbhaLavA taiyAra nathI. bhale enuM...' ema na bola. tAro sAthe eka guNiyala AtmAne anyAya na thAya. eka nirdoSa vyakitanuM jIvana barabAda na thaI jAya e mATe vicAravAnI zuM tArI pharaja nathI?' pavanaMjaya mauna rahyo. prahasitane lAgyuM ke paththara para pANI che. teNe vAtane paDatI mUkI yuddhaprayANa aMgenI taiyArI karavA mAMDI. AkhA nagaramAM pavanaMjayanA yuddhaprayANanI vAta prasarI gaI. aMjanAnA kAne paNa vAta pahoMcI. bAvIsa varSathI, lagnanA prathama divasathI ja patie potAno tyAga karatA hovA chatAM pati pratyeno anurAga aMjanAe TakAvI rAkhyo che. aMjanAe keTalI badhI sAvadhAnI rAkhI haze! potAnA mana para kevo majabUta kAbu rAkhyo haze! mahAna AtmAonI A eka khUbI hoya che. jenA para ApaNe eka vAra prema dhAraNa karyo, te vyakita pachIthI ApaNA pratye premavihIna bane tyAre ApaNe paNa enA parano prema TakAvI zakatA nathI. pachI bhale lokika prema hoya ke lokottara prema hoya. jyAre mahAna puruSo premane TakAvI rAkhe che, e samaja para ke "eno mArA pratyeno prema tUTI gayo temAM eno koI dApa nathI. paraMtu mAre ja koI karma kAraNa che. mAruM ja pApakarma enI pAse mArI pratye tiraskAra karAve che!" 'sAmI vyakti mArA para prema rAkhe to ja huM tenA para prema rAkhuM." A vRtti to adhama che, sodAgIra che. aMjanAnI vRtti uttama kakSAnI hatI. bhale pati potAnA para prema nA rAkhe, paraMtu eNe to pati parano prema akhaMDita rAkhyo. For Private And Personal Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 178 jaina rAmAyaNa pati parathI prema uThAvI, koI bIjI vyakti para prema karavAnI vezyAvRttine teNe potAnA manomaMdiramAM na ja pravezavA dIdhI. mATe to aMjanAne Aje ApaNe mahAsatI' tarIke smarIne pavitra thaIe chIe. vijayayAtrAnI bherIo vAgI UThI. sainya gaganavyApI jayadhvani karyo. pavanaMjaya rathamAM ArUDha thayo. nagara vaccethI vijayayAtrA pasAra thavA lAgI. patinA mukhanuM darzana karavA ane patinI vijayayAtrAmAM maMgala icchavA, vasaMtatilakAnI sAthe mahelanI nIce eka staMbhane aDhelIne aMjanA UbhI rahI. teno deha kRza banI gayo hato. mukha paranI lAlimA naSTa thaI gaI hatI. AMsuothI teNe tenA mukhane prakSAlita kareluM hatuM. TagaraTagara te patinI rAha joI rahI hatI. tyAM dUrathI pavanaMjaye aMjanAne joI. aMjanAne jotAM ja aMtaHkaraNamAM bhAre tiraskAra jAgyo. aMjanAnuM rUpa, aMjanAnA guNo, aMjanAnuM jJAna, koI paNa vastu pavanaMjayanA tiraskArane zamAvI na zakyAM! jyAM sudhI potAnA pApakarmono udaya vitato hoya tyAM sudhI guNo, zaktio ke rU5 sAmAnA aMtaranuM parivartana nathI karI zakatA. jyAM pavanaMjaya najIka Avyo tyAM aMjanAsuMdarI jhaDapathI AgaLa vadhI ane patinAM caraNamAM paDI. aMjali jeDI gadgad zabdomAM prArthanA karI. ' "he svAmInAtha! atyAra sudhI Ape mane kSaNavAra paNa bolAvI nathI, chatAM paNa mArI vinaMtI che ke, Apa mane bhUlI na jatA, Apano mArga kuzaLa bano... panthAnaH santu te zivAH / pavanaMjaye pavitra aMjanAne dhutakArI kADhI, caraNe DhaLelI guNiyala patnInI avagaNanA karIne, pavanaMjaya AgaLa vadhyo. keTalI niSpharatA! kevo ghora tiraskAra! aMjanAnA hRdayane sakhata AghAta lAgyo. te mahelamAM jatAM ja bhUmi para phasaDAI paDI, patie karelI potAnI avagaNanA ane patinA viyogathI tenuM hRdaya bhAre AkraMda karI rahyuM hatuM. pavanaMjayane kyAM enI tamA ja hatI? e to sainyanI sAthe tyAMthI AkAzamArge AgaLa vadhyo. mAnasarovaranA tIre teNe paDAva nAMkhyo . vidyAzaktinA baLathI tarata ja tyAM eNe bhavya prAsAda, khaDo karI dIdho. saMdhyAno samaya hato. pavanaMjaya mahelanA jharUkhAmAM palaMga para 5Davo paDayo. sarovaranI manohara zobhA nirakhavAmAM tallIna hato. tyAM teNe pANInA paTa para ArtanAda karatI cakravAkIne joI. For Private And Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - duHkha pachI sukha 179 nAjuka mRNAlano cAro hovA chatAM cAro caratI nathI. sarovaranA jalataraMgomAMthI UThatuM saMgIta tenA cittane raMjI zakatuM nathI, kSitija paranA suMdara raMgo tenA manane AnaMdita banAvI zakatA nathI. e to cakravAkanA virahathI vyAkuLa banI, karuNa kaMdana karI rahI che. A dazya joIne pavanaMjayanuM paththara dila pIgaLI javA lAgyuM. te vicAre che : "Akho divasa cakravAkI cakravAkanA sahavAsamAM ramaNa kare che, chatAM rAta paDatAM jyAM cakravAka cAlyA jAya che tyAM cakravAkI taraphaDI rahe che, to aMjanAnuM zuM thayuM haze?" bAvIsa varSe Aje pavanaMjayanA aMtaHkaraNamAM aMjanA mATe sahAnubhUti pragaTe che! bAvIsa varSe Aje aMjanAnA koI atiduSTa karmano aMta Ave che! "arere, A ja mAnasarovaranA taTe tenI sAthe lagna karyo, lagna karyA eTaluM ja, hAthamAM hAtha milAvyA eTaluM ja! meM eno tyAga karyo, sparzanA ja tyAga karyo nahi, enuM mo jovAno paNa meM tyAga karyo, enI sAthe eka zabdanI paNa vAta nathI karI, ane e paNa bAvIsa varSa sudhI lagAtAra.. enA haiyAnI zuM sthiti thaI haze? e kevo karuNa kalpAMta karatI haze? vaLI adhUrAmAM pUruM; Aje yuddhAyAtrAe nIkaLatAM e bicArI mArA caraNomAM paDI. mAruM maMgala icchavA AvI, meM niSphara heye ene tiraskArI kADhI. enI dehalatA cImaLAI gaI che. enA mukha para gADha nirAzA. vedanApUrNa vivazatA ane bhAMgyA haiyAnI phAjaLazyAma chAyA kevI patharAI gaI che? vaLI mane prahasite kahyuM hatuM ke mArA viyogamAM rAta-divasa, jhUrI jhUrIne te komalAMgI karamAI gayelA puSpa jevI thaI gaI che. eNe nathI kaMI sAruM khAdhuM, nathI sAruM pIdhuM, nathI kaMI sAruM paheryuM." pavanaMjayanuM hRdaya dhabakI UThya, dravI UryuM. enI AMkha sAme aMjanAno nirdoSa cahero taravarI rahyAM. enI sAme potAno niSpharatAbharyo, anyAyayoM cahero dekhAvA mAMDyo. te palaMgamAMthI nIce Utaryo. tenuM aMgeaMga dhrUjI UThyuM. te jhaDapathI mahelamAM gayo ane palaMgamAM ADA paDelA prahasitanI pAse besI gayo. prahasita beTho thaI gayo. teNe pavanaMjayanA mukha para gabharATanI rekhAo joI pUchyuM. "kema zuM thayuM?' pAchA javuM che.' For Private And Personal Use Only
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18n jaina rAmAyaNa "kema?" pApanuM prAyazcitta karavA.' pavanaMjayanuM aMga parasevAthI rebajheba thaI gayuM. "kayuM pApa?' AzcaryathI prahasite pUchyuM. "aMjanA pratye karelo ghora anyAya.' prahasitanI AMkhamAM harSanAM AMsu UbharAyAM. e pavanaMjayanA aMgeaMge bheTI paDyo. pavanaMjayanI AMkho AMsubhInI banI gaI. e prahasitanA hAtha pakaDI prahasitane jharUkhAmAM laI gayo. "jo pelI cakravAkI, kevuM dAruNa kalpAMta kare che ?' pavanaMjaye AMgaLI cIMdhIne pativirahathI jhUratI, cakravAkI prahasitane batAvI. 'mitra, A cakravAkIe Aje mArA niSphara-kaThora haiyAne pIgaLAvI dIdhuM che. patino mAtra rAtrino viraha paNa A cakravAkIne dAkya kalpAMta karAve che, tyAre meM lagnadinathI mAMDIne Aja sudhI, bAvIsa bAvIsa varSo sudhI anA tyAga karyo che. enuM zuM thayuM haze?' ekITaze cakravAkIne jato pavanaMjaya AMsubharI AMkhe ane vedanApUrNa avAje bolyuM jAya che. 'jarUra, e tapasvinI mArI niSpharatAnA parvata nIce kacaDAI rahI che, vaLI eno je tiraskAra karIne huM nIkaLyo chuM, te to tenuM mota...' tenI AMkho bhayathI pahoLI thaI gaI. tenuM zarIra dhrujI UThyuM. teNe prahasitanA hAthane jorathI dabAvI daI, tenI chAtI para potAnA mukhane dabAvI dIdhuM. mitra, zoka na kara. bAjI haju hAthamAM che.' huM pApI chuM, durmukha chuM, adhama chuM." manuSyanA hAthe bhUla thavI e sahaja che, paraMtu Aje tane tArI bhUla samajAI che, tethI mArA manane apUrva AnaMda thayo che.' atyAre ja ApaNe nagaramAM jaIe...." pavanaMjaye kahyuM. "hA, nahitara e tapasvinI jarUra Aje viyogaduHkhamAM rajhUrIne prANano tyAga karaze.' prahasitanA aMta:karaNamAM bhaya jAgI gayAM. banne mitroe jarA ya vilaMba na karatAM AkAzamArge prayANa karyuM. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21. daivaLI viTaMbaNA ane mitra prahasitane sAthe laI pavanaMjaya AkAzamArge AdityapuranA udyAnamAM pahoMcyo. vimAnane tyAM ja mUkI, baMne mitro aMjanAnA mahele AvyA. 'ApaNe koI na jANe e rIte aMjanAnA oraDA pAse pahoMcI javAnuM che." prahasite khUba ja dhImA avAje pavanaMjayanA kAnamAM kahyuM. 'paNa have ApaNe chUpAI chupAIne javAnI zI jarUra che?" pavanaMjayane prahasitanI vAta na gamI. mAre tane pratIti karAvavI che ke aMjanAnA hadayasiMhAsane tArA sivAya koI ja nathI, tArI gerahAjarImAM e siMhAsana bAvIsa bAvIsa varSa sudhI sUnuM ja rahyuM che. pavanaMjayanA uttaranI apekSA rAkhyA vinA, prahasita pavanaMjayano hAtha pakaDI, AgaLa vadhavA mAMDyuM. sAtame majale, rAjamArga para paDatA AgaLanA bhAgamAM dhImA dhImA dIpako jalI rahyA hatA. e parathI baMnee anumAna karyuM ke: aMjanA tyAM ja hovI joIe. baMne vidyAdhara kumAro hatA! e to vidyAzaktithI sIdhA ja sAtamA mALe pahoMcI gayA. oraDAnA daravAjA lagabhaga baMdha jevA hatA chatAMya aMdarathI baMdha karelA na hatA. balake bAraNAnI tirADamAMthI joI zakAya ema hatuM ke aMdara koNa koNa beThuM che. eTaluM ja nahi, paraMtu aMdara cAlI rahelo vArtAlApa paNa bahu spaSTa zabdomAM saMbhaLAto hato. tuM Ama kyAM sudhI raDyA karIza, aMjanA' pANI vinA jema mAchalI taraphaDe tema palaMgamAM taraphaDI rahelI ane karuNa kalpAMta karI rahelI, aMjanAnuM mAthuM potAnA utsaMgamAM laIne, sakhI vasaMtatilakA AMsubhInI AMkhe aMjanAne AzvAsana ApI rahI hatI. mAruM durbhAgya hada vaTAvI rahyuM che. mArAthI have sahana thaI zakatuM nathI, mAruM hRdaya have mArA kAbU bahAra...' aMjanA dhrusake dhrusake raDI paDI. tuM Dara nahi, dhairyane dhAraNa kara. zuM duHkha pachI sukha AvatuM ja nathI? sukha pachI duHkha AvyuM che to duHkha pachI sukha Avaze ja..' aMjanAnA mAthA para hAtha paMpALatI vasaMtatilakAe puna: AzvAsana ApatAM kahyuM. aMjanAnuM rudana aTakI gayuM. zUnyamanaska banIne. bhIMta sAme rukSa dRSTi mAMDIne, te paDI rahI. For Private And Personal Use Only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 182 jaina rAmAyaNa prahasitanuM haiyuM dravI UryuM. teNe dvAra ughADIne oraDAmAM praveza kayAM. tarata ja bhIMta para eno paDachAyo paDyo. puruSanI AkRti joI aMjanA cokI UThI... "acAnaka coranI jema koNa AvI caDyuM?' bhayanI eka chUpI kaMpArI tenA zarIramAMthI pasAra thaI gaI, paraMtu tarata ja bIjI kSaNe teNe dhairya dhAraNa karI lIdhuM ane e vIrAMganAe trADa pADI : koNa che tuM? nIkaLI jA bahAra; parastrInA AvAsamAM eka kSaNa vAra paNa na Ubho rahIza. are vasaMtA, A duSTanAM bAvaDAM pakaDIne ene pheMkI de. enuM mAM paNa jovA huM rAjI nathI. tuM zuM joI rahI che? mArA makAnamAM pavanaMjaya sivAya koIne ya pravezavAno adhikAra nathI.' prahasite e mahAsatIne vaMdanA karI, kahyuM : svAminI! ApanuM kuzaLa ho, huM pavanaMjayano mitra prahasita chuM ane pavanaMjayanI sAthe ahIM Avyo chuM. Apane pavanaMjayanA zubha AgamananA samAcAra ApuM chuM." bhIMta sAme ja dRSTi rAkhI, animeSa nayane ane duHkhita svare aMjanA bolI : prahasita, A samaya zuM mArI hAMsI karavAno che? kamaa to mArI krUra hAMsI karI che. te paNa zuM mArI hAMsI karavA Avyo che? paraMtu emAM tAro ya dopa nathI. mArA pUrvakarma ja evAM nirdaya ane kUra che, nahitara bhalA kulIna, guNavaMta, evA e mAro tyAga kare kharA? ...' - korI AMkhomAM UnA UnAM AMsu UbharAyAM. "lagnanA divasathI ja temaNe mAro tyAga karyo. Aje bAvIsa bAvIsa varasanAM vahANAM vAyAM, chatAM huM pApiNI haju jIvI rahI chuM.' prahasita potAnI AMkhane vastranA cheDAthI luchI. dvAra AgaLa UbhelA pavanaMjayanI AMkhamAMthI codhAra AMsu varasavA lAgyAM. vasaMtatilakAe khoLAmAM mAthuM dAbIne raDI lIdhuM. pavanaMjaye jhaDapathI AvAsamAM praveza karyo, prahasitanI AgaLa UbhA rahI gadgad svara bolyo : devI, tuM nirdoSa che, niSkalaMka che. meM abhimAnIe, ajJAnIe tArA para Aropa mUkI, tAro tyAga karyo. mArA pApe tuM AvI-motanA mukhamAM pheMkAI javA jevI ghora karthanA pAmI che." For Private And Personal Use Only
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir daivanI viTaMbaNA 183 sAcesAca pavanaMjayane Avelo jANI lajjAthI tarata ja te palaMganI isa pakaDIne UbhI thaI gaI ane nata mastake teNe pavanaMjayane praNAma karyA. pavanaMjaye aMjanAne palaMga para besADI, pote bAjumAM beTho. 'devI, mAro aparAdha kSamA kara. mArI buddhi ghaNI kSudra che. tuM niraparAdhI hovA chatAM meM tane du:khI du:khI karI dIdhI che.' pavanaMjaya aMjanAnAM nirdoSa nayanomAM potAnI AMkho milAvI, potAnA aparAdhanI kSamAyAcanA karI. aMjanAe pavanaMjayanA mukha AgaLa potAno hAtha dharI dIdho ane kahyuM : 'svAmInAtha! AvuM na bolo. AvuM bolIne mane duHkhI na karo. huM to ApanI sadaiva dAsI chuM. eka caraNanI raja samAna dAsInI AgaLa kSamAyAcanA na hoya, nAtha...' AvAsamAM mauna patharAyuM. prasita ane vasaMtatilakA AvAsanI bahAra nIkaLI gayAM. duHkhanI kAjaLazyAma rAtaDI vItI gaI, sukhanuM khuzanumA prabhAta pragaTa thayuM. bAvIsa bAvIsa varSa sudhI sitama para sitama sahana karIne bhagna khaMDiyera banI gayelI tenI kAyAne punaH navasarjananI paLa lAdhI gaI. paNa A vIjaLInAM jhabakAro hatA, e vIjaLInA jhabakArAmAM aMjanAe dAMpatyasukhane bhogavI lIdhuM. rAtrInA chellA prahare pavanaMjaye aMjanAnI anujJA mAgI 'yuddha mATe javuM paDaze, devI, nahitara pitAjI...' 'paraMtu...' 'tuM ciMtA na kara. sakhIonI sAthe tuM sukhapUrvaka raheje. huM laMkApatinuM kArya patAvIne vinA vilaMbe AvI jaIza.' 'svAmInAtha! Apa parAkramI cho, vIra cho. e kArya Apane siddha ja che. Apa jo mane jIvatI jovA icchatA ho to zIghra pAchA Avajo.' evI tAre zaMkA na karavI.' 'huM prayojanapUrvaka ja kahuM chuM kAraNa ke Aje ja huM RtusnAtA chuM. mane garbha rahyAno bhAsa thAya che. have jo samayasara Apa na Avo to A jagatamAM mArI dazA zuM thAya?' For Private And Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 184 jaina rAmAyaNa 'tArI vAta sAcI che priye, paraMtu huM zIghratAthI AvIza ane mArA AvyA pachI to evA tuccha ane zudra mANasonI tAkAta che ke je tArI sAme AMgaLI paNa cIMdhI zake?' pavanaMjaye AzvAsana ApavA chatAM joyuM ke aMjanAnA cittane samAdhAna nathI thayuM. tethI teNe potAnI aMgulI parathI potAnA nAmathI aMkita vIMTI kADhIne, aMjanAne ApI; ane kahyuM : "nathI ne kadAca koI evI paristhiti sarjAya to A mArA AgamananuM sUcana karatI mudrikA tuM pragaTa karaje; ke jethI tArA para koI paNa jAtanuM kalaMka na Ave." aMjanAnA cittanuM kAMIka samAdhAna thayuM. enA hRdayamAM to bhAvi bhayanA bhaNakArA vAgI ja rahyA hatA, paNa zuM kare? pavanaMjayane gayA vinA cAle ema ja na hatuM. vIMTI ApIne pavanaMjaya udyAnamAM Avyo. vimAnamAM besIne pAchA mAnasarovaranA kinAre potAnI chAvaNImAM AvI pahoMcyA. patinA madhura milananI rAta aMjanA mATe jANe eka svapna banI gayuM. aMjanAe garbha dhAraNa karyo. jema jema divaso vItatA jAya che tema tema aMjanAnuM saundarya khIlatuM jAya che. jotajotAmAM to garbhavatI strInAM cihuno tenA zarIra para dekhAvA lAgyAM. nagaramAM ke mahelamAM koNa jANe che ke pavanaMjayanuM ane aMjanAnuM milana thayuM che? varSothI aMjanA pavanaMjaya dvArA tyajAyelI che, e vAta ja loko jANe che ane rAjamahela jANe che. vAtane vahetAM zI vAra! dAsIo dvArA pavanaMjayanI mAtA ketumatInA kAne vAta pahoMcI ke aMjanA garbhavatI che. te coMkI UThI. tenA cittamAMthI aneka bhayaMkara vicAraNAo pasAra thaI gaI. vAta sAMbhaLatAMnI sAthe ja te doDIne aMjanAnA mahele AvI, sakhI vasaMtatilakAnI sAthe aMjanA nirdoSa bhAve AnaMdavinoda karatI hatI tyAM to ketumatIno kaThora svara enA kAne athaDAyo, ketumatI mahelanI paricArikAne pUchI rahI hatI. kyAM che e satI aMjanA?' sAsuno avAja sAMbhaLatAM ja aMjanA dhImethI bahAra AvI ane ketumatIne praNAma karyA. kahumatI to phATelA DoLe aMjanAnA zarIrane joI ja rahI. teno roSa bhabhUkI UThyo. "are, teM A kevuM kALuM kAma karyuM? teM tArA bApanA ane mArA, baMnenA kuLane kalaMka lagADavuM." rADa pADIne ketumatI bolI. For Private And Personal Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir devanI viTaMbaNA 185 'paNa mAtAjI sAMbhaLo to...' zuM sAMbhaLuM, tAruM kapALa? tArAM kALA kRtya mAre nathI sAMbhaLavAM, bAvIsa bAvIsa varSathI mArA putre tArI sAme paNa nathI joyuM ane tane A garbha rahyo konAthI?' "mAtAjI," aMjanAnuM haiyuM bharAI AvyuM... kulaTA, Aje jANyuM ke tuM ja AvI che. atyAra lagI huM tane pavitra dhAratI hatI ane mArA putrano doSa jotI hatI..." huM nirdoSa chuM. mAro jarAya doSa nathI, tamArA putra je divase laMkA tarapha prayANa karI gayA, e ja divase rAtre pAchA AvyA hatA. aMjanAe ekIzvAse kahI nAMkhyuM. ha, mAtAjI huM paNa tyAre hAjara ja hatI. vasaMtatilakA potAnI svAminInA vahAre dhAI. "basa besa, bahu zANI nA thaIza. corano bhAI ghaMTI cora! teM joDe rahIne zA zA dhaMdhA karyA che, te have ajANyuM nathI, samajI?' ketumatIe vasaMtatilakAno paNa UdhaDo laI nAkhyo. paNa huM temanA AgamananI sAbitI Ape to?' 'o ho, jo ne moTI sAbitI ApavA nIkaLI paDI che. batAva, zuM che sAbitI ?' aMjanAe patinI ApelI patinA nAmanI aMkita vIMTI kahumatIne ApI. kulaTA strIo bIjAne chetaravAmAM paNa pAvaradhI hoya che. mAro putra tane najare jovA nahoto icchato, teno vaLI tArI sAthe saMgama zAno? tArI zAhukArI mAre nathI sAMbhaLavI." ketumatIno moTo avAja sAMbhaLI, mahelanI dAsIo bhegI thaI gaI. atyAre ne atyAre mArA gharamAMthI nIkaLI jA. jA tArA bApanA ghera. tArA svacchaMdAcAra ahIM nahi nabhe, svachaMdAcArIonA Azraya mATe mAruM ghara nathI.' jANe Abha tUTI paDyuM. kUra prahAro ane dhikkArone aMjanAnuM kamala-komaLa hRdaya kyAM sahI zake? aMjanA bhUmi para phasaDAI paDI. pAchaLa ja UbhelI vasaMtatilakAe aMjanAne jhIlI lIdhI. zItaLa pANIno chaMTakAva karI, paMkhAthI For Private And Personal Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 9 jaina rAmAyaNa vAyu nAMkhI aMjanAne bhAnamAM lAvI, paraMtu aMjanAne Aje duniyA pharatI lAge che. tenI AMkhomAMthI AMsunI dhArAo vahe che, karuNa kalpAMta pharatI aMjanA patine sAda de che : he nAtha, tame kyAre Avazo? tamane meM jatAM ja kahyuM hatuM. mAruM haiyuM tamane na javA devA mATe ja kahetuM hatuM, paraMtu tame zIdhra pAchA AvavAnI zarate gayA, hajI AvyA nahi. mArI A durdazA tamArA sivAya koNa nivAraze." ketumatI to kalpAMta karatI, aMjanAne paDatI mUkIne sIdhI prallAda pAse pahoMcI. kahumatIno krodhathI rAtocoLa cahero joI rAjA pralAde vismayathI pUchayuM : "kema zuM thayuM? ATalo badho.." kuLane Aga caMpAI gaI che..' bAjumAM paDelA bhadrAsana para besatA ketumatIe kahyuM. na samajAyuM." aMjanAe Aje potAnuM pota prakAzya. Aja dina sudhI ApaNe aMjanAne nirdoSa, niraparAdhI mAnatAM hatAM, paraMtu jAta kajAta nIkaLI. tene garbha rahyo che.' ? khoTuM, taddana khoTuM.' pralAda siMhAsana parathI UbhA thaI gayA. ketumatInI vAtathI mAthe vijaLI paDyA jeTalo AMcako lAgyo. tenA mAnyAmAM A vAta na AvI. rAjA mahendranI putrI ane potAnI putravadhU kadI paNa AvuM adhama kRtya na kare, ema enuM mana bolI UThyuM. "najare joIne AvuM chuM, te garbhavatI thaI gaI che, ane kahe che ke tamArA putrathI ja huM garbhavatI thaI chuM! paNa mArA lADalAe to kulaTAnuM moM paNa joyuM nathI. moM jovAya e rAjI na hato ane enAthI ene garbha rahe? vaLI dhutAraNa kevI che! pavanaMjayanA nAmanI vIMTI mane dekhADI." rAjA mallAda UMDA vicAramAM garakAva thaI gayo. bAvIsa bAvIsa varSa sudhI koI divasa aMjanA mATe eNe ajugatuM sAMbhaLyuM nathI ke joyuM nathI, e aMjanA mATe Aje jyAre khuda ketumatIne phariyAda karatI AvelI jaI pralAdanA cittamAM khaLabhaLATa macI gayo. 'tame zuM vicAra karo cho? evI kulaTA ApaNA gharamAM na joIe. ene enA bApanA ghera tageDI mUko, meM to ene cAlI javA kahI dIdhuM che..' ketumatIno Aveza vadhato jAya che. For Private And Personal Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir devanI viTaMbaNA 187 ema pUrI cokasAI karyA vinA ApaNAthI ene kADhI na mukAya. rAjA mahendra sAthenA mArA saMbaMdhano vicAra karavo joIe. koI paNa jIvane anyAya na thaI jAya, tenI ApaNe javAbadArI samajavI joIe." pradyAre eka sujJa ane Tharela rAjavI tarIke vANI uccArI. 'tuM nizcita rahe, huM ghaTatuM tamAma karuM chuM. ketumatIne samajAvI vidAya karI ane pralAde pratihArIne hAka mArI. svAmIno avAja AvatAM pratihArIe AvIne namana karyuM. mahAmaMtrI zIlaratnane bolAvI lAvo.' rAjAe mahAmaMtrIne bolAvI lAvavA AjJA karI. pratihArI puna: namana karI bahAra nIkaLI gayo. samAcAra maLatAM ja mahAmaMtrI rAjamahAlayamAM AvI pahoMcyA. rAjA pralAde mahAmaMtrIne Asana ApyuM : "mahArAjA! kema kaMI acAnaka sevakane yAda karavo paDyo?' "mahAmaMtrI, eka gaMbhIra ghaTanA banI gaI che..." mahAmaMtrI mauna rahyA. aMjanA garbhavatI banI che, ketumatI najare joIne AvI." rAjAe vAtanI gaMbhIratA batAvI. pachI Ape zuM vicAryuM?" jarA ya camakyA vinA maMtrIe pUchayuM. mane to kaMI sUjha paDatI nathI. aMjanAnI pavitratA viSe haju mArA manamAM zaMkA UThatI nathI. jyAre bIjI bAju aMjanA garbhavatI banI che, e vAta eTalI ja sAcI che. ApaNe sau koI jANIe chIe ke bAvIsa varSathI pavanaMjaya aMjanAnI sAme paNa joto nathI. to pachI A garbha konAthI rahyo?' rAjAe potAnI mUMjhavaNA batAvI. aMjanA. A aMge zo khulAso kare che te Ape jANyuM ? maMtrIe sarvAgINa mAhitI meLavavA bIjo prazna pUchyo. kAmatInI AgaLa to teNe kahyuM ke je divase pavanaMjaye laMkA tarapha prayANa karyuM, e ja rAte te aMjanA pAra pAcho Avelo ane eka rAta tenI sAthe pasAra karI, enA nAmanI mudrikA ApI, te pAcho gayo ane potAne garbha rahyo." mahAmaMtrI vicAramAM paDI gayA. bAvIsa bAvIsa varSanA gALAmAM mahAmaMtrIe aMjanAnA satItva viSe ghaNuM sAMbhaLyuM che. pavanaMjaye eno tyAga karyo hovA For Private And Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa 188 chatAM kadI paNa aMjanAnA moDhe pavanaMjaya mATe koI ayogya vAta sAMbhaLI nathI. pavanaMjayanI gerahAjarImAM aMjanA potAnA zIlanAM kevAM ucca jatana kare che, te vAta paNa AkhuM nagara jANe che, evuM eka strI-ratna Aje kalaMkita banI rahyuM che, e vicAre mahAmaMtrI kSaNabhara stabdha banI gayA. vaLI temaNe vicAryuM : 'zuM manuSyanA jIvanamAM bhUla thaI javI saMbhavita nathI? sAgara tarIne Avato manuSya kinAre DUbI nathI jato? ema bhale bAvIsa varSa sudhI aMjanAe potAnA zIlane sAcavyuM, paraMtu zuM Aje te bhUla na karI bese? ane potAnI bhUlane chupAvavA mATe jUTha paNa na bole?' 'mahArAjA, A mATe atyAre ne atyAre koI nirNaya karavA jatAM ApaNe koIne anyAya karI nAkhIzuM, mATe mane Ajano divasa ane AjanI rAta taka Apo. huM A aMge jarUrI tapAsa karIne AvatI kAle prabhAte maLIza.' mahAmaMtrIe prahlAdane kahyuM. 'paNa ketumatIe to aMjanAne nagaramAMthI tAbaDatoba cAlyA javA mATe kahI dIdhuM che.' 'kSamA karajo mahArAjA, paraMtu mahAdevIe AvI utAvaLa na karavI joIe.' 'paNa have zuM karavuM?' 'Apa mahAdevIne Ajano divasa rAha jovA mATe samajAvo. kAle savAre to ApaNe yogya nirNaya levAno ja che.' 'paNa na samaje to?' rAjA ketumatInA jiddI svabhAvane oLakhato hato. 'to prajAmAM asaMtoSa phATI nIkaLaze. kAraNa ke prajAmAM aMjanA mATe mAna che. loko aMjanAne satI mAne che ane ekAeka jo ene kADhI mUkavAmAM Avaze to paristhiti bagaDI jaze.' 'sAcI vAta che. kAraNa ke prajAne kyAM khabara che ke pavanaMjayanI gerahAjarImAM aMjanA garbhavatI thai che?' rAjAne mahAmaMtrInI vAta ThIka lAgI. 'koI paNa rIte kehumatIne samajAvI, kAla sudhI rAha jovA manAvavAnuM nakkI karI, mahAmaMtrI mahArAjAnI anujJA laI, potAnA nivAsasthAne AvyA. potAnA gupta maMtraNAlayamAM jaIne tarata ja potAnA vizvAsapAtra guptacara jayanAdane bolAvyo. jayanAda mahAmaMtrIno vaphAdAra, catura ane bAhoza guptacara hato. aneka vikaTa prasaMgomAM eNe potAnI caturAI ane bAhozI darzAvI, mahAmaMtrInuM citta AvarjI lIdhuM hatuM. For Private And Personal Use Only
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir devanI viTaMbaNA 189 jayanAda AvIne, praNAma karIne, mahAmaMtrInI nikaTa besI gayo. mahAmaMtrIe tene AkhA prasaMganI mAhitI ApI ane e aMgenI agatyanI mAhitI meLavI lAvavA AjJA pharamAvI, jayanAde AjJAne mastake caDhAvI ane tyAMthI cAlyo gayo. baporanA cAra vAgyA, chatAM jayanAda pAcho na Avyo. pAMca, cha, sAta vAgyA chatAM jayanAda na dekhAyo. mahAmaMtrI ciMtAtura thaI gayA. kAraNa ke jayanAdanI mAhitI para to emane vicAravAnuM hatuM ane nirNaya laIne kAle savAre mahArAjAne maLavAnuM hatuM. rAtrino prAraMbha thayo. lagabhaga dasa vAgyA ane mahAmaMtrInA gupta maMtrAlayanA dvAre TakorA paDyA. mahAmaMtrI jhaDapathI dvAra pAse gayA ane dvAra kholyuM. jayanAde aMdara praveza karyo. dvAra baMdha karIne banne yogya sthAne beThA. kema, badhI mAhitI ekatra thaI?' hA jI, saMpUrNa mAhitI meLavIne ja Avyo chuM. ahIMthI huM sIdho ja aMjanAdevInA mahele gayo. mahelano dAsIgaNa ghaNo ja ciMtAtura hato. koInI AMkhamAM to AnuM paNa dekhAtAM hatAM. emanA parasparane vArtAlApa parathI lAgyuM ke teo aMjanA pratye pUrNa sahAnubhUtibharyA che. mahAdevIe aMjanAdevIne kADhI mUkavA mATe je AjJA karI tenAthI temanAmAM bhAre kacavATa che.' 'temanA vArtAlApanI koI mukhya vAto...? eka dAsI bolI : "huM to bAvIsa varasathI A mahelamAM chuM koI paNa puruSane meM A mahelanA pagathiye caDhato joyo nathI." tyAM bIjI dAsI bolI ane jo aMjanAdevIe evuM bUruM kAma karavuM hoya to ATalAM varSa pachI zA mATe ? AvI vAsanAo manamAM hoya to tenA cenacALA dekhAyA vagara rahe?' trIjI dAsI bolI. "ane puruSanuM mana kyAre pharI jAya te kahevAya che? yuddhayAtrAe gayA, vacce nimitta maLyuM hoya, mana pharI jAya ane rAtorAta AvIne pAchA cAlyA gayA hoya.' cothI dAsI bolI : "e vakhate vasaMtatilakA svAminInI joDe ja hatI. eNe pavanaMjaya ane prahasita baMnene joyA che, ema e chAtI ThokIne kahe che." jayanAde dAsIo vacce thayelA vArtAlApanI thoDIka rUparekhA ApI pachI kahyuM ke huM pAchaLanA bhAgamAM gayo. tyAM mahelanA pIDha cokIdAro bhegA thayelA hatA. emAM eka ke je pahelAM khuda mahArAjanA mahelano cokIdAra hato ane For Private And Personal Use Only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 190 jaina rAmAyaNa jyArathI aMjanAdevI AvyAM tyArathI aMjanAdevInA mahelanI corI kare che, teNe potAno abhiprAya potAnA sAthIdArone kahyo : bhAIo, aMjanAdevI para kharekhara A khoTuM ALa caDhAvavAmAM AvyuM che. ATalAM varasa thayAM meM kAMI divasa e satIne koI puruSanI sAthe hasatI ane bolI ke besatI joI nathI. meM tene zaNagAra sajatI joI nathI, gAtI sAMbhaLI nathI. ane mAthe mahArANIe je Aropa mUkyo che... ApaNane to khUba du:kha thAya che, paraMtu sattA AgaLa zANapaNa...' ema kahI e vayovRddha ane pIDha cokIdAre vastrathI potAnI AMkho lUchI.." pachI huM sIdho ja sAtame mALe pahoMcI gayo." 'tane koIe rokyo nahi?' mahAmaMtrIe vacce ja pUchayuM. nA, kAraNa ke mahelanI pratyeka vyakti bhAre zokamAM garakAva thaI gayelI hovAthI ane bIjI bAju aMjanAdevI kAle javAnAM che, e vicArathI koInuM mArA tarapha lakSa kheMcAyuM nahi. huM upara gayo. tyAM to bhAre karuNa ane hRdayadrAvaka dRzya jovA maLyuM.' devI aMjanAnI AMkhomAMthI AMsu sukAtAM nathI. raDI raDIne temanI AMkho sUjI gaI che. temanI sakhI vasaMtatilakA ja ekalI emanI pAse besIne bhAre haye AzvAsana Ape che. tenA zabdo ghaNA ja mahattvanA lAgyA : kAraNa ke je vyakti zaMkAspada lAgatI hoya, tenI khAsa nikaTanI vyakti te ja vyakti pAse khAnagImAM je kahetI hoya, bolatI hoya, tenA upara ghaNo madAra bAMdhI zakAya." jayanAde gupta tapAsanI rIta batAvI. vasaMtatilakAnA svaramAM darda hatuM ane sAthe roSa paNa hato. eNe aMjanAne kahyuM : "kharekhara A jagata dhikkArane pAtra che. ketumatI eTaluM paNa samajI zakatI nathI ke teM bAvIsa bAvIsa varSa sudhI kevuM jIvana jIvyuM che. tArA sthAne jo e hota to batAvata ke kevI rIte bharajobanamAM patinA virahamAM bAvIsa bAvIsa varSa pasAra thAya che. ane, bhale Aje eNe tArA para kalaMka oDhADyuM, paraMtu jyAre pavanaMjaya Avaze ane jANaze ke "aMjanAne kalaMkita karI kADhI mUkI che tyAre e zuM karaze e khabara to tyAre ja paDaze. kharekhara jo e rAtre AvIne gayA tyAre jo pitAjIne, mahAmaMtrIne ke mAtAjI... koIne maLIne gayA hota to A paristhiti na sarjAta, paNa khera, aMte satyano ja vijaya thavAno che. For Private And Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 191 devanI viTaMbaNA ema lAgatuM hatuM ke duHkhanA divaso have vItI gayA, paraMtu haju durbhAgya kasoTI karI rahyuM che.' vasaMtatilakAnI AMkhomAM AMsu UbharAI AvyAM. paNa tene aMja nA na jue evI rIte lUchI nAkhyAM." mahAmaMtrIe jayanAdanI vAta khuba ekAgratAthI sAMbhaLI. jayanAdane javAnI rajA ApI; ane pote gaMbhIra vicAramAM paDI gayA. aMjanA nirdoSa che. pavanaMjayathI ja garbha rahyo che, e vAta sAcI che. paNa have A vAta ketumatIne kevI rIte samajAvavI, e moTo prazna che.' mahAmaMtrIe ghaNuM ghaNuM vicAryuM. madharAta thaI gaI, paraMtu UMgha AvatI nathI. aMjanAnI ni:sahAya rithatino vicAra karatAM mahAmaMtrI dhrujI UThyA. pote jo kahumatIne na samajAvI zake to zuM thAya? zrI navakAra maMtranuM smaraNa karatAM karatAM mahAmaMtrI nidrAdhIna thayA. ekAda prahara UMdhyA , na UMdhyA tyAM to prabhAta thayuM. prAbhAtika kAryothI paravArI mahAmaMtrI rAjamahAlaye javA nIkaLyA. rAjA pralAda ane rANI ketumatI mahAmaMtrInI rAha joIne ja beThAM hatAM. rAjAne namana karI, mahAmaMtrIe potAnuM Asana lIdhuM. mona patharAyuM. tyAM kahumatIe vAtano prAraMbha karyo. 'mahAmaMtrIjI, Aje ne Aje aMjanAne A nagaramAMthI kADhI mUkavI joIe.' roSa ane AvezathI ketumatI dhamadhamatI hatI. jo aMjanA doSita hoya to e vicAra barAbara che." vayovRddha mahAmaMtrIe javAba vALyo. "to zuM tamane nirdoSa lAge che?' meM jhINavaTathI tapAsa karI che. mane aMjanA dopita nathI lAgatI." doSita ja che. tapAsa vaLI zuM karavAnI? dIvA jevuM spaSTa che ke mAro putra bAvIsa varasathI enA sAme jota paNa nathI, to enI sAthe saMgama to thAya ja kevI rIte ?' zuM bAvIsa varSe paNa aMjanA pratye sadUbhAva na jAgI zake?' jAgatA haze. paNa mAre mArA kuLane kalaMka nathI lagADavuM. duniyA zuM jANe che? duniyA jANe ke pavanaMjaya aMjanAne bolAvato paNa nathI; ane pavanaMjaya For Private And Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 192 jaina rAmAyaNa laMkA gayA pachI aMjanA garbhavatI thaI che, tyAre amArI to ijjatanA kAMkarA thAya ke bIjuM kAMI?" 'lokone ApaNe sAcI vAtathI vAkepha karI zakIe, pachI ijjatano prazna nathI raheto." mahAmaMtrIjI, tame eno bacAva na karo. mane pahelAM paNa lAgatuM hatuM ke pavanaMjaya aMjanA pratye Avo tIvra aNagamo, koI gaMbhIra kAraNa vinA dharAve nahi. teNe bhale aMjanAnAM durAcaraNo ApaNane kahyAM nathI, paraMtu teNe guptapaNe enI cAlacalagata jANelI hovI ja joIe; ane tethI ja enA pratye bhAre roSa dhAraNa karI rahyo che. chelle chelle jyAre laMkA javA nIkaLyo tyAre paNa enI avagaNanA karIne gayo che ane e pAcho AvIne, rAta rahIne cAlyo jAya? bilakula A azakya vAta che.' ketumatI dabANapUrvaka potAnI vAtane vaLagI rahI. eTale zuM ene garbhiNI avasthAmAM ahIMthI kADhI mUkavI, temAM ApanI beijjatI nahi thAya? pavanaMjaya na ja Avyo hoya tevuM ApaNe cokkasa na kahI zakIe. manuSyanuM mana kayA samaye badalAya, te kahevA mATe ApaNe zaktimAna nathI. meM je tapAsa karI che tenA parathI to mane daDha nizcaya thayo che ke pavanaMjaya pAcho AvIne, rAta rahIne cAlyo gayo che. have jyAre te pAcho Avaze tyAre ApaNane e vAtano nirNaya thaI zake." atyAra sudhI prassAda mauna rahyA hatA. rANInI ane mahAmaMtrInI vAto temaNe sAMbhaLI, vicArI ane bolyA : "aMjanA doSita che ke nirdoSa che teno nirNaya Aje karavAmAM ApaNe bahu vahelA chIe. pavanaMjayanA Agamana pachI ja ApaNe je te nirNaya karI zakIe. paraMtu hAlanA tabakke ketumatInA cittanuM samAdhAna thAya ane aMjanAne koI moTo anyAya na thAya te mATe mane eka upAya sUjhe che.' 'zuM?' ketumatI bolI UThI. ApaNe aMjanAne enA piyara mokalI devI. tyAM e sukhapUrvaka divaso pasAra karI zakaze ane te arasAmAM pavanaMjaya paNa pAcho AvI jaze...' ketamatI saMmata thaI; jyAre mahAmaMtrI mana rahyA. tarata ja senApatine bolAvI, rathamAM aMjanAne vasaMtatilakAnI sAthe besADI, mahendranagara mUkI AvavAnI rAjAe AjJA karI. For Private And Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * 22. Avo che saMsAra potAnA dhabakatA hRdaya sAthe jIvananI AzAo ane AkAMkSAo nirAzAnA kALA pAlavamAM sameTI laIne mahAsatIe rathamAM paga mukyA. be AMsu sAryAM. thoDIka Aha nIkaLI ane e bhavya jIvanaprabhAtanuM sonerI AkAza chinna-bhinna thaI gayuM. saMsAra mATe jANe mAnavajIvana eka khela che. saMsAra manuSyanA jIvanane jANe ke eka manoraMjana mATenuM ramakaDuM samaje che. e rIte e manuSyanA jIvana sAthe te khela 2me che! ketumatIe aMjanAnA jIvana sAthe krUra khela khelavA mAMDayo. senApatie 2thane gati ApI. vasaMtatilakAne Aje potAnI svAminInuM sarvasva lUMTAI jatuM lAgyuM. teNe hAthathI potAnA mukhane DhAMkI dIdhuM. AMsu sAratI sakhI svAminInAM caraNo AgaLa DhaLI paDI. patinuM milana thaye purA nava mahinA ya nahotA thayA tyAM to aMjanAnI samasta AzAo para, saghaLAya umaMga ane utsAha para jANe hima paDI gayuM. zuM zuM umaMgo haze? kevAM aramAna haze? jyAre samaya Avyo, e umaMgo ane aramAnAM pUrAM thavAnI jyAre AzA pragaTa thaI tyAre ja patinA gharane choDI javAnuM banyuM. jJAnI puruSo kahe che ke A saMsAra che. mAnavajIvana pANInA parapoTA jevuM vinazvara che. teo AgaLa vadhIne ema paNa kahe che ke saMsAramAM zuM saMyoga ane zuM viyoga! samudranAM mojAM UMce UchaLe. e mojAMnAM mAchalAM AkAzamAM ekabIjAne maLe ane palavAramAM vikhUTAM paDI jAya tevuM A jIvana che. paNa A vAta ochI koi rAgasaMtapta hRdayane zAnti ApI zake che? e bhAvanAo cirakALathI rAga-agnimAM prajvalatA hRdayane tatkALa sAMtvana ApI zake kharI? e to kaMIka sthira banIne, koI mahAprabhAvika yogIparuSanA zaraNe jAya, zaraNa maLI jAya, to ja hRdayane zAMti maLe ane jaMpa vaLe. aMjanAnuM sarvasva lUMTAI gayuM hatuM, chatAMya pelI stabdha rAtrie patinI priya milanaveLAe ApeluM vacana e bhUlI na hatI. enuM aMtaHkaraNa sAkSI pUratuM hatuM ke pavanaMjaya jarUra eka divasa maLaze, ane karamAI gayelA hRdayapuSpa 52 premavArinuM siMcana karaze. For Private And Personal Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 194 jaina rAmAyaNa bhale, bAvIsa varSa sudhI satata rahelA nirAzAnA ghora aMdhArA vacce e vIjaLI camakI gaI hatI ane eTalA ja vegathI e vilIna paNa thaI gaI hatI, paraMtu e camakamAM aMjanAe bhAvinAM sukhada eMdhANa joyAM hatAM. ratha gAmo ane jaMgalo vaTAvato vegathI do jato hato. rathano sArathi ane senApati duHkhada mauna dhAraNa karI rahyA hatA. aMjanA ane vasaMtatilakA zrI paMcaparameSThI bhagavaMtanA smaraNamAM lIna banyAM hatAM. jaMgalI pazuo ane AkAzanAM paMkhIonA avAja sivAya kAMI saMbhaLAtuM na hatuM. vacce vacce azvo hepArava karatA hatA ane kyAreka sArathino vedanAbharapUra niHzvAsa saMbhaLAI jato hato. sUrya astAcala para pahoMcyo ane ratha mahendrapuranA sImADe AvIne Ubho rahyo. senApati rathanI nIce UtarI gayo. mastaka namAvI, dhrUjatA hAthe teNe aMjanAne praNAma karyA. AMkho UnAM AMsuthI UbharAI gaI, ni:zvAsanI bhaThThImAM zekAI be AMsu bhUmi para paDI gayAM... aMjanA vasaMtatilakAnA khabhe hAtha TekavIne ratha parathI nIce UtarI. mAtA.. amAro aparAdha kSamA..' senApatinA gaLe DUmo bharAyo. 'tamAro aparAdha nathI senApati, mArA duSTa prArabdhano ja aparAdha che." be ghaDI mauna patharAyuM. senApatie ratha vALyo. sImADAmAM A be nirAdhAra strIone mUkIne cAlyA javA mATe, kaThoratAnA pASANane hRdaya para mUkI, senApati ratha para ArUDha banyo. sUraja DUbI gayo. enAthI aMjanA jevI mahAsatInuM du:kha joI na zakAyuM. sajjana puruSo para jyAre sitama para sitama gujare che tyAre sajjano te joI zakavA samartha nathI hotA, rAta ApaNe ahIM ja rokAIe, savAre nagaramAM jaIzuM.' aMjanAe vasaMtatilakAne kahyuM. paNa ahIM nirjana...' vasaMtatilakAne kaMIka bhaya lAgyo. DaravAnuM koI kAraNa nathI. zrI namaskAra mahAmaMtra ApaNI pAse che. pachI DaravAnuM zA mATe?' aMjanAnuM nirbhIka hRdaya joI vasaMtatilakA nizcita banI. thoDIka vAra thaI tyAM aMjanAne eka vAta yAda AvI. 'vasaMtA! cAla UbhI thA to.' For Private And Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Avo che saMsAra 195 kyAM javuM che?' ahIM bAjumAM ja bhagavAna RSabhadevanuM derAsara che. meM joyeluM che, cAla darzana karI AvIe." rAta aMdhArI hatI, paraMtu A pradeza aMjanAthI paricita hato. baMne sakhIo eka-bIjAno hAtha pakaDIne dhIme dhIme cAlavA lAgI. thoDuMka cAlyA tyAM sAme ja jhAMkhuM jhAMkhuM derAsara dekhAvA lAgyuM. aMjanAnuM hRdaya AnaMdita banyuM. baMnee derAsaranI pAse pahoMcI namo vinAnuM kahI derAsaramAM praveza karyo. trilokanAtha paramAtmA jinezvaranI karaNArasabharI pratimA joI, manamayUra nAcI UThyo. dIpakono prakAza kaMIka jhAMkho paDyo hato, paraMtu jhAMkhA prakAzamAM ya pratimAnuM darzana dila DolAvI de, tevuM thayuM hatuM. paramAtmAnI samakSa baMne sakhIo besI gaI. paramAtmAnI manorama mukhamudrA para dRSTi sthira karI, stavanAno prAraMbha karyo. sahunuM karo kalyANa, kRpAnidhi...! nirakhI tana-manamAM duHkha mArAM dUra karo bhagavAna... kRpAnidhi! nAbhinaMdana! tamane vaMdana, aMtaramAM dharuM dhyAna... kRpAnidhi! sahunuM karo kalyANa kRpAnidhi ! madhura ane dardabharyA avAje vAtAvaraNamAM pheraphAra karI nAMkhyo. dIpakanI jyota vadhu camakI ane paramAtmAnI AMkha hasI UThI. vasaMtatilakAe stavanAne upADI lIdhI. pApomAM layalIna banI huM pAmI nA kaMI jJAna.... kRpAnidhi... duHkhiyArI huM bhavabhava bhaTakuM lAvo AtamabhAna... kRpAnidhi... baMnenA sUra bhegA maLyA : sahunuM karo kalyANa... kRpAnidhi! sahunuM karo kalyANa... kRpAnidhi! aMjanAnI AMkhomAM AMsu UbharAyAM. teNe stavanA AgaLa calAvI : For Private And Personal Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19 jaina rAmAyaNa tuma bhaktinA puNya prabhAve pragaTo kevaLajJAna... kRpAnidhi darzana Apo.. duHkho kApa... zaraNe huM bhagavAna... kRpAnidhi.. sahunuM karo kalyANa. kRpAnidhi... stavanA pUrNa karI... AMkho baMdha karI, paramAtmAnI aciMtya kRpAnI varSomAM snAna karI, baMne sakhIo pAchalA page maMdiranI bahAra nIkaLI gaI. maMdiranI AsapAsa najara karatAM eka parNakuTira dekhAI. baMne parNakuTiranI pAse gaI. aMdara koI hatuM nahi. temaja koI rahetuM hoya tema paNa na lAgyuM. baMnee parNakuTiramAM ja rAta vitAvavAnuM vicAryuM. vasaMtatilakA AjubAju tapAsa karIne vRkSanAM pAnano eka Topalo bharI lAvI, enI pathArI karI, aMjanAne temAM suvADI, pote bAjumAM sUI gaI. aMjanAne nidrA AvatI nathI. kyAMthI Ave ? potAnI AzAo ane kAmanAone niSphara saMsAra dvArA kacaDAtI joIne e raDI rahI hatI. enuM sajIva komaLa hRdaya phATIne TukaDe-TukaDA thaI jatuM hatuM. hadayanA TukaDAne paramAtmA RSabhadevanAM smaraNa dvArA sAMdhavA te prayatna karatI hatI... paraMtu hAya, durbhAgya ane krUra kALano sAmano karavA te niSphaLa nIvaDI. savAre pote pitAnA dvAre jaze, tyAre lajjAthI potAnI sthiti kevI banI jaze? mAtA, bhAI badhAM potAne sahAnubhUtithI AvakAraze? enA cittamAM saMzaya pedA thayo, ane te akaLAI UThI. punaH bhagavaMtanA nAmasmaraNamAM cittane parovI devA teNe prayatna karyo. chellA praharamAM tene kaMIka nidrA AvI. prabhAte te jAgI ane teNe vasaMtatilakAne jagADI. baMne dhIme pagale parNakuTiramAMthI bahAra AvyAM. bhagavaMta RSabhadevanAM darzana karI, nagaranA daravAje AvI UbhAM rahyAM. mahendrapurIne jotAM aMjanAnuM citta poulnA zaizavakALa tarapha vaLyuM. bhUtakALano e smRtiloka tenA hRdayamAM koI anerA bhAvo jagAvI gayo, paraMtu Aje e smRtilokamAM dIrdhakALa vicarI zakAya ema ja kyAM hatuM rAjamahAlayanA dvAre pratihArI cokI karI rahyo hato. acAnaka aMjanAne mAtra eka sakhInI sAthe ughADA page ane khAlI hAthe AvIne UbhelI joI, pratihArInuM citta zaMkAzIla banI gayuM. For Private And Personal Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Avo che saMsAra 197 bahena-bA, kema acAnaka? ekalAM?' aMjanAnI dRSTi to bhUmi para coMTI gaI. te koI ja javAba ApI zake ema na hatI. pratihArInA praznono uttara vasaMtatilakAe Apyo. athathI iti sudhInI vAta saMbhaLAvI. pratihArI baMnene dvAra AgaLa ja potAnI maDhulImAM besADI, rAjA mahendranI pAse gayo. rAjAne praNAma karI, pratihArIe aMjanAnA AgamananI vAta kahI, je pramANe vasaMtatilakAe kahyuM te ja pramANe pratihArIe rAjAne vAta kahI. rAjA vAta sAMbhaLIne stabdha banI gayo, tenuM citta udvigna banI gayuM. tenA manamAM aneka azubha vicAro UbharAvA lAgyA. kharekhara, strIonuM caritra na samajI zakAya tevuM gahana hoya che. A mArI putrIe mArA kuLane kalaMkita karyuM. ame paNa jANIe chIe ke bAvIsa bAvIsa varSothI pavanaMjaye aMjanAnuM moM paNa joyuM nathI, pavanaMjayanI gerahAjarImAM A kulaTAe kuTila kAma karyuM.' mahendranI AMkhomAM kuLakalaMkano bhaya taravaravA lAgyo. mukha para citAnI rekhAo UpasI AvI. bAjumAM ja beThelo yuvarAja prasannakIrti pitAnI mUMjhavaNane samajI gayo. pratihArIe AvIne vAta karI, te badhI ja yuvarAje sAMbhaLI hatI, te bolI UThyo : "pitAjI, e kulaTAne hamaNAM ne hamaNAM kADhI mUko.' paNa...' zuM AMgaLIe sarpa Desyo hoya to AMgaLIne chedI nAkhavI paDatI nathI? pachI bhalene e ApaNI potAnI ja AMgaLI kema na hoya?" prasannakIrti nyAyaniSTha kahevAto hato. vicakSaNa ane buddhizALI hato, paraMtu aMjanAnI bAbatamAM je eNe toDa kADhyo, te mahAmaMtrIne jarAya na racyo. mahAmaMtrIe mahendrane hAtha joDIne kahyuM : 'mahArAjA! kanyAne jyAre sAsarAmAM du:kha paDe tyAre tenA mATe zaraNabhUta pitA ja hoya che." "mahAmaMtrI, zaraNa kone apAya? AvI pApiNIne?' prasannakIrti saheja ugra banyo. yuvarAja! tame zAthI mAnI lIdhuM ke e pApiNI ja che? zuM aMjanA nirdoSa na hoI zake? zuM nathI sAMbhaLyuM ke aMjanAnI sAsu ketumatIno svabhAva dUra che? For Private And Personal Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 198 jaina rAmAyaNa eNe khoTI rIte aMjanAne kalaMkita karI hoya, tema na banI zake? mATe mArI to namra vinaMtI che ke kRpA karIne aMjanAne ahIM chUpI rIte rAkhIne tenuM pAlana karavuM joIe. kAraNa ke e ApanI kanyA che.' yuvarAja mauna thaI gayo. paraMtu rAjA mahendranA cittane zAnti na vaLI. mahAmaMtrI! sAsuo to badhe AvI ja hoya che, paraMtu putravadhUonuM AvuM caritra kyAMya sAMbhaLyuM nathI. vaLI A garbha pavanaMjayano na ja hoI zake kAraNa ke ApaNe sAMbhaLyuM che, ke bAvIsa varSathI ekadhAro pavanaMjayane aMjanA para dveSa che. mATe ketumatIe je zikSA karI che te yogya ja karI che.' mahendranA hRdayamAM sadAcAranuM mUlya keTaluM badhuM UMcuM aMkAyeluM haze? sadAcAranuM pakSapAtI hRdaya potAnI putrI pratye paNa macaka ApatuM nathI. alabatta, aMjanA doSita nathI, chatAM enA para je Aropa AvI paDyo che, e sAMbhaLIne mahendra dhrujI UThe che ane putrIne paNa nahi saMgharavAno nirNaya kare che. para mahendranuM A ekAMgIpaNuM che. sadAcArano tIvra pakSapAta jarUrI che, paraMtu te potAnA mATe ja hovo joIe. bIjAnA pratye evo sadAcArano tIvra pakSapAta na hovo joIe, ke jenAthI sAmI vyaktine anyAya thaI jAya, sAmI vyaktinuM jIvana hoDamAM mukAI jAya. saMpUrNa tapAsa karyA vagara, koInA kahevA parathI ke potAnA manamAnyAM anumAno karIne bIjAnA AtmAnI halakAI karavI nyAyasara nathI. evI rIte koInA kahevA parathI, UDatI vAto sAMbhaLIne, manamAnyAM anumAno karIne bIjAnA AtmAne je badanAma kare che, te jIvo evAM kaThora pApakarmo bAMdhe che ke jenA vipAko bhavAMtaramAM AMkhamAMthI lohInAM AMsu paDAve tevA Ave che. che ke ahIM aMjanAnuM ja duSTa prArabdha mahendrane sAcI sUjha prApta thavA detuM nathI; paraMtu eTalA mAtrathI mahendrano nirNaya nirdoSa Tharato nathI. karmonI sajAmAMthI mukta thaI zakato nathI. mahArAjA! aMjanAnA lohImAM ApanA susaMskAro reDAyelA che. varSo sudhI eNe ApanA gharamAM rahIne zIla ane sadAcAranI ucca keLavaNI lIdhelI che. ApaNe varSo sudhI ApaNI AMkha sAme ene joI che. eka nAnakaDo ya kALo DAgha emAM jovA nathI maLyo. aMjanA pavitra che. suzIla che." mahAmaMtrIe gaMbhIra banIne UMcA avAje potAne lAgatI sAcI vAta rajU karI. paraMtu rAjA mahendra para e vAtanI jarAya asara na thaI. te potAnA vicAromAM dRDha rahyo. tarata ja dvArapAlane bolAvIne AjJA karI : For Private And Personal Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Avo che saMsAra 199 "mAre enuM mukha paNa jovuM nathI, e pApamukhIne hamaNAM ne hamaNAM ahIMthI kADhI mUka ane senApatine ahIM bolAva." 'paNa mahArAjA jarA...' jarA ya nahi mahAmaMtrI, have tame eno khoTo bacAva na karo. huM tamArI vAta mAnavA jarA ya taiyAra nathI...' mahendrano cahero roSathI lAlacoLa banI gayo. dvArapALanuM hRdaya dhabakI UThyuM. bhUkhI ane tarasI aMjanAne kADhI mUkavAnuM pApakArya karavA jatAM, tenA aMgeaMga dhrujI UThyAM. chatAM rAjAnI AjJA eTale AjJA! aMjanA kyAM jaze? e konA zaraNe jaze? ekalI aTulI kevI du:khI duHkhI banI jaze? dvArapAlanI AMkhamAM AMsu UbharAyAM. te dhIme pagale daravAjA AgaLa Avyo. vasaMtatilakA kyAranI ya rAha joI rahI hatI. dvArapAlane dhIme pagale ane AMkho lUchato Avato joI tene phALa paDI. tyAM to dvArapAla AvIne Ubho rahyo, be hAtha joDI aMjanAne teNe praNAma karyA. te mauna Ubho rahyo. 'kema, mahArAjAe zuM kahyuM?' vasaMtatilakAe pUchayuM. dvArapAla zo javAba Ape? te mauna rahyo. mAna kema rahe che? jarA ya ciMtA rAkhyA vinA je vAta hoya te kahI de.' aMjanAe kahyuM. "mahArAjAe AjJA karI che ke Ape ahIMthI satvare...' cAlyA javuM, emane?" aMjanAe dvArapAlane khacakAto joI vAkya pUrNa karyuM. hA... devI..' dvArapAla DUsakuM khAIne raDI paDayo. be hAthathI teNe potAnuM moM chupAvI dIdhuM. aMjanAe vasaMtatilakAno hAtha pakaDI lIdho ane cAlavA mAMDyuM. sUrya zaramAI gayo. vAdaLanI othe chupAI gayo. AkAza dhUMdhaLuM thaI gayuM. kevo e kamabhAgI divasa! kayo sahRdayI nagarajana e divase nahi paDyo hoya? kayA bhAvuka AtmAne e divase duSTa prArabdha para phiTakAra nahi chUTyo hoya? kayA sAdhupuruSe e divase saMsAranI asAratAnuM darzana nahi karyuM hoya? lathaDatA pagale aMjanAe mahendrapurInA rAjamArgo vaTAvyA ane jaMgalanI vATa pakaDI. nathI teNe khAdhuM, nathI pIdhuM. tenuM hRdaya bharAI AvyuM. AMkhamAMthI AMsunAM pUra vahevA mAMDyAM. te moTA svare raDI paDI ane eka zilA para besI gaI. For Private And Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 200 jaina rAmAyaNa araNyanAM pazuo UbhAM rahI gayAM. AkAzanAM paMkhIo thaMbhI gayAM. aMjanA || karuNa AkraMdathI e pazupaMkhIo paNa kakaLI UThyAM. vasaMtatilakA paNa raDI rahI hatI. Aje aMjanAne AzvAsana ApavA mATe tenI pAse zabda na hatA, hRdaya na hatuM. vaLI UbhA thaIne cAlavA mAMDyuM. ughADA pagamAM aNIdAra kaMTako khUMpavA lAgyA. komaLa caraNatalamAMthI lohInI dhArAo chUTavA lAgI. madhyAnna thayo. sUrya vAdaLamAMthI bahAra AvyA. baMne sakhIo eka moTA nagaranA sImADe jaI caDI. eka ghaTAdAra vRkSanI chAyAmAM jaIne baMnee vizrAma karyo. ApaNe A nagaramAM koI dharmazALAmAM rokAIe to?' vasaMtatilakAe kahyuM. kAraNa ke haju baMnee kaMI khAdhuM-pIdhuM na hatuM. dharmazALAmAM rokAya to kaMIka vyavasthA thaI zake. aMjanAe saMmati ApI. eTale baMne nagara tarapha vaLyAM. nagaranA daravAje ja be cokIdAro UbhA hatA. baMne sakhIo jyAM daravAjAmAM pravezavA jAya che, tyAM ja cokIdAre bannene rokI. tamAre A nagaramAM javAnuM nathI.' kema?' vasaMtatilakA jarA ugra banI gaI. rAjA mahendranI AjJA che ke tamane emanA rAjyanA koI gAma ke nagaramAM praveza na Apavo.' aMjanAne kADhI mUkIne, rAjA mahendra senApatine bolAvI AjJA karI hatI, ke potAnA rAjyanA koI paNa nagara ke gAmaDAmAM aMjanAne pesavA na devI. te mujaba senApatie Thera Thera potAnA mANasone goThavI dIdhA hatA. aMjanAne kaMI kahevAnuM hatuM ja nahi, tarata ja te pAchI vaLI gaI. punaH jaMgalamArge prayANa zarU thaI gayuM. bhaTakatAM bhaTakatAM baMne eka moTI aTavImAM AvI pahoMcyAM. eka moTA vRkSanI nIce vizrAma karyo kevI huM hInabhAgI, ke gurujanoe vicAryA vagara pahelAM daMDa karyo ane aparAdhano nirNaya pachI karaze? are ketumatI, teM paNa sAruM ja karyuM, mane badanAma karIne teM tArA kuLanI rakSA karI! pitAjI, tame paNa ThIka ja tamArA saMbaMdhIonAM mana jALavyAM! vaLI meM abhAgaNe vicAryuM ke duHkhI strIone mAtA ja AzvAsananuM sthAna hoya che. paraMtu mA, teM tAro pativratA dharma sAro bajAvyo. tAre to pitAjInA pagale ja cAlavuM joIe ne? prasanna kIrti, tuM paNa For Private And Personal Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Avo che saMsAra 201 zuM karI zake?... ane pAtha, patideva, tame to dUra cho, tame jo hota... paNa hAya, tamArI gerahAjarImAM badhAM ja mArAM zatru banI gayAM che.' teno vilApa cAlu ja rahyo. tenI dRSTimAMthI saMsAranAM eka eka svajana pasAra thaI gayAM. jeNe jeNe aMjanAne eka divasa premathI navAjI hatI, te badhAMe aMjanAne duHkhanA TANe dAM dIdho. A to saMsAranI khAsiyata che! saMsAra nAma ja enuM ke tame enA para prema dhAraNa karo ane e tamane darzo de. kharekhara, mArA jevI bIjI koI abhAgaNa strI nahi hoya. ATalAM ATalAM varSo sudhI patino viraha paDe ane strI jIvI rahe? chatAM huM abhAgaNa jIvatI rahI.' baMnee savArathI kaMI ja khAdhuM-pIdhuM na hatuM. vasaMtatilakAe kahyuM : 'tuM ahIM besa, huM AjubAjumAM tapAsa karuM. thoDAM phaLa laI AvuM, ane pANInI paNa zodha karI AvuM.' aMjanAne besADI vasaMtatilakA aTavInI aMdara gaI. vastramAM phaLa bharIne, AjubAju pANInI tapAsa karavA lAgI. saheja dUra gaI. eka parvatanI taLeTImAM suMdara sarovara joyuM. bAjumAM ja eka sarasa guphA joI. cArekora ramaNIya vArAjI joI enuM citta prasanna thaI gayuM. have AgaLa kyAMya na jatAM, A sthaLe ja rahevAno tene vicAra Avyo. te jhaDapathI aMjanA pAse AvI. 'aMjanA, cAla UbhI thA. ahIM thoDe ja dUra eka ramaNIya pradeza che, tyAM ApaNe jaIe. mane to e pradeza khUba gamI gayo che. jo tArI icchA thAya to ApaNe tyAM ja rokAIe.' aMjanAne laI vasaMtatilakA parvatanI taLeTImAM AvI. pradeza joI aMjanAne AnaMda thayo. guphAnA dvAra AgaLa ja besI sakhIoe phaLAhAra karyo ane sarovaranuM pANI pIdhuM. 'have ApaNe kyAMya AgaLa na jatAM ahIM ja rokAIe, ema mane lAge che.' aMjanAe potAno abhiprAya vyakta karyo. baMne sakhIoe tyAM ArAma karyo. sUrya pazcima dizAmAM DhaLavA lAgyo. manano ane tanano thAka haLavo thayo. vasaMtatilakA UbhI thaI. 'ApaNe A guphAnI aMdara jaIe. joIe to kharAM, aMdara rahevAya evuM che ke nahi?' baMne sakhIo dhIme pagale guphAmAM pravezI. For Private And Personal Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 202 jaina rAmAyaNa | guphAmAM haju bahu UMDI na gaI tyAM to sAmeja eka mahAmunine dhyAnastha UbhelA joI, baMne sakhIo tyAM ja UbhI rahI gaI. baMnee natamastake aMjali joDI mahAmunine praNAma karyA ane vinaya-maryAdApUrvaka tyAM besI gaI. mahAmunie dhyAna pUrNa karyuM. jamaNo hAtha UMco karyo ane "dharmalAbha' nI AziSa ApI. punaH baMne sakhIoe bhakitapUrNa hRdaye vaMdanA karI. vasaMtatilakAe vinayapUrvaka vAtano prAraMbha karyo. ene lAgyuM ke A koI mahAna jJAnI sAdhupuruSa che. sakhInA duHkhanI vAta karuM jarU2 kRpAnA sAgara evA A mahApuruSa koI suMdara mArga batAvaze. pAnidhi! mArI sakhI para ATalI badhI Apattio zAthI AvI? enA garbhamAM kayo jIva Avyo che? kayA karmanA udayathI AvI sthiti sarjAI che?' lagnathI mAMDIne badhI ja vAta vasaMtatilakAe TUMkamAM kahI. mahAmuninuM nAma amitagati hatuM. teo cAraNamuni hatA, kRpAnA sAgara hatA. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ja 23. bhUlanuM pariNAma kanakapura nAmanuM nagara hatuM. te nagaramAM kanakaratha nAmano parAkramI rAjA hato. kanakarathane be rANIo hatI. ekanuM nAma kanakodarI ane bIjInuM nAma lakSmIvatI hatuM. lakSmIvatIne paramAtmA jinezvaradeva pratye apUrva bhaktirAga hato. teNe potAnA mahelanA eka ramaNIya vibhAgamAM paramAtmAnuM nAnakaDuM maMdira banAvarAvyuM ne maMdiramAM bhagavaMta RSabhadevanI sphaTika-ratnamaya pratimA birAjamAna karI. tene paramAtmA para apUrva zraddhA hatI. te mAnatI hatI ke paramAtmAnA acijya prabhAvathI Aloka-paralokanAM zreSTha sukha prApta thAya che. e parama kRpALunI agamya kRpAthI ja AtmA mahAtmA banI zake che ane aMte vItarAga banI zake che. artha puruSArthanI ke dharma puruSArthanI siddhi paNa paramAtmAnA indriya-agocara anugrahathI ja thaI zake che. Aje manuSya trilokanAtha paramAtmAne pUjavA jAya che, e zraddhA laIne ke 'A paramAtmA kaMI ja na kare. ApaNe purUSArtha karIe to ja sukhI thaIe!" AvuM mithyAbhimAna paramAtmA pratye bhakti jagavI zakatuM nathI. Avo mithyAbhimAnI manuSya dharmapurU pArthamAM paNa siddhi hAMsala karI zakato nathI. lakSmIvatI mAnatI hatI ke "mana A mahAna rAjyanAM sukho prApta thayAM che, te parama kRpALu paramAtmAnI kRpAthI ja. mATe A rAjyanAM sukhAno mAre tyAga karI, temanAM ja caraNomAM e sukho dharI devA joIe.' teNe potAnuM jIvana tyAgamaya ane tapomaya banAvyuM. paramAtmAnI bhaktimAM teNe potAnuM citta parovyuM. roja savAra-sAMja teNe bhagavaMtanI bhavya pUjA karavA mAMDI. moTA moTA saMgItakArone bolAvI, teNe bhagavaMtanI samakSa bhaktirasanI ramajhaTa macAvavA mAMDI, nagaravAsI strIo paNa dhIre dhIre lakSmIvatInI sAthe prabhubhaktimAM joDAvA lAgI. rAjA kanakaratha paNa lakSmIvatInuM bhaktahRdaya joIne prasanna thato hato. teNe rANIne prabhubhaktimAM jarUrI tamAma anukULatAo ApavA mAMDI hatI. lakSmIvatIno mahela jANe bhaktanuM dhAma banI gayo! nagaramAM lakSmIvatInuM rANI tarIke nahi, paraMtu parama zrAvikA tarIke khUba khUba bahumAna ane guNAnuvAda thavA lAgyA. For Private And Personal Use Only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 204 jaina rAmAyaNa - lakSmIvatInA AMgaNe Avelo koI duHkhI jIva khAlI hAthe pAcho jato. nahoto. lakSmIvatInI pAse Avelo koI paNa jIva hatAza thaIne pAcho nahoto jato. prasannamukhe ane samatAbharyA have te sahu jIvone satkAratI ane paramAtmAnA acinta mahimAne samajAvatI. paraMtu A badhuM evuM hatuM ke IrSALu jIvana haiyAmAM Aga jalAve! kanakodarI lakSmIvatIno A utkarSa sahana na karI zakI! kyAMthI sahana karI zake? talavAranA ghA sahana karavA sahelA che, ugra tapazcaryAnAM kaSTa sahana karavAM sahelAM che, bhUkha-tarasanAM duHkha sahana karavAM sahelAM che, paraMtu bIjAnA utkarSane sahana karavo duSkara che. jyAre bIjAno utkarSa sahana thato nathI tyAre manuSya bIjA doSo jevA prerAya che ane chadmastha AtmAmAM doSo to jovA hoya eTalA maLe! IrSyALu manuSya bIjAnA doSo joIne pachI ene halako pADavAnuM nIca kRtya zarU kare che. potAnI jAtane sArI ane sarjana mAnato e manuSya pachI sIdho adha:patananI khINamAM paTakAI paDe che. kanakadarI lakSmIvatInI halakAI karavA prerAI. teNe dAsIo vATe lakSmIvatInA mATe ayogya vAto vahetI karI. sUrya sAme dhULa uDADavA jevI tenI sthiti thaI. lokonA hRdaya para lakSmIvatInuM evuM nizcala sthAna jAmeluM hatuM ke loko enuM jarAya ghasAtuM sAMbhaLavA taiyAra na hatA, balake ghasAtuM bolanAra pratye teoe bhAre napharata karavA mAMDI. kanakodarIe ghaNA prayatno karyA, paraMtu lakSmIvatInuM teja jarAya na jhaMkhavAyuM. balake dinapratidina lakSmIvatInA mahele bhaktonI bhIDa jAmavA lAgI. kanakodarIno tejoddhapa khUba vadhI gayo. koI paNa prakAre lakSmIvatInI lokapriyatA toDavA teNe yojanAo vicAravA mAMDI, vicAratAM vicAratAM tene eka yojanA sUjhI AvI. teNe potAnI sulekhA nAmanI sakhIne bolAvI. sulekhA kanakodarInA vicArothI paricita hatI. ene paNa lakSmIvatI pratye aruci hatI. lakSmIvatInA ahitI pratyeka pravRttimAM te kanakodarIne sahAya karatI. kanakodarIne paNa sulekhAnI hUMpha sArI hatI. 'sulekhA, have eka upAya sUjhe che...' kanakodarIe sulekhAnA kAnamAM vAta karI. lakSmIvatInA tAgaDadhinnA zAnA para che?' For Private And Personal Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 205 bhUlanuM pariNAma 'na samajI ... eTale na samajI? enA bhagavAnanI mUrtinI to A badhI dhAMdhala che. e mUrti ja...' hA hA... samajI gaI. basa, have badhuM huM patAvI daIza...' nA, emAM tAruM kAma nahi, e kAma huM ja karIza. tAre to eka kAma karavAnuM che.' zuM?' "yuktipUrvaka e mUrtine ahIM laI AvavAnI." 'kabUla." mahAmuni aMjanA ane vasaMtatilakAne temanA bhUtakALanA paTa para laI jAya che. baMne sakhIo ekAgrapaNe mahAmuninI vANInuM zravaNa kare che. sulekhAe nitya lakSmIvatInA maMdiramAM javAnuM zarU karyuM. lakSmIvatInA bhaktiprasaMgomAM hAjara rahevA lAgI. dhIre dhIre teNe trikAla pUjA zarU karI. eka bhakta zrAvikAnI Dhabe teNe AcaraNa zarU karyuM. A rIte teNe lakSmIvatInA maMdiramAM AvatI pratyeka vyaktino prema saMpAdana karavA mAMDyo. suMdara suMdara puSponA karaMDiyA laI jaIne teNe paramAtmAnI apUrva aMgaracanA karavA mAMDI. nivedanA thALa bharI bharIne lAvIne paramAtmAnI adbhuta bhakti karavA mAMDI. alpakALamAM to lakSmIvatInA nAmanI sAthe sulekhAnuM nAma paNa lokajidvAe ramavA mAMDyuM. lakSmIvatIne paNa sulekhA pratye prema pragaTyo. sulekhAnI teNe prazaMsA karavA mAMDI. sulekhAne potAnI yojanA saphaLa thatI lAgI. kanakadarIne teNe kahI paNa dIdhuM ke have be cAra divasamAM kAma siddha thayuM samajavuM!' ane eka divasa bapore bAra vAgye hAthamAM puSpono karaMDiyo laI, pUjananAM vastra paherI, te maMdiramAM pahoMcI. madhyAna rAmaye maMdiramAM prAyaH koI ja hatuM nahi. tethI e samaye sulekhAne potAnuM kArya karavuM barAbara lAgyuM. teNe mUrtinI AsapAsa puSpo verI nAMkhyAM, ane mUrtine karaMDiyAmAM nAMkhI, tenA para thoDoka puSpo DhAMkI karaMDiyo laI maMdiramAMthI nIkaLI gaI. mahelanA mukhya daravAjAnA daravAnonI sAme rojanI Dhabe AchuM smita karI te saDasaDATa For Private And Personal Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 206 jaina rAmAyaNa kanakodarInA mahele pahoMcI gaI. jharUkhAmAM kanakodarI rAha jotI beThI hatI. jhaDapathI sulekhAne AvatI joI kanakodarI nAcI UThI. sulekhAe izArAthI kanakodarIne potAnI pAchaLa AvavA sUcavyuM. mahelanA eka ekAMta bhAgamAM baMne pahoMcI. kAma saphaLa!" sulekhAe AMkho nacAvatA kanakodarI sAme joyuM. mArI sakhI je kAma hAthamAM le te saphaLa ja thAya!' kanakodarIe sulekhAnI pITha thAbaDI. "are, haju to kevuM nATaka bhajavAya che, te tuM ja che!" have zAnuM nATaka?" "pahelethI nATakanI vAta kahI dauM to to pachI majhA na Ave!" to ye..." nA. nATaka kahevAnuM na hoya, jovAnuM hoya!' pachI zuM thayuM, prabhu?" ekAgrapaNe sAMbhaLI rahelI aMjanA ane vasaMtatilakAe vacce prazna karyo. sAMja paDI. lakSmIvatI saMdhyA samayanuM pUjana karavA mATe maMdiramAM dAkhala thaI. siMhAsana para najara karatAM ja peTamAM moTo dhrAsako paDyo. teNe cArekora najara karI, paraMtu paramAtmAnI pratimA dekhAI. hAMphaLI-phAMphaLI te maMdiranI bahAra AvI. teNe bUma pADI. 'corI... corI' sAmethI ja nIcI dRSTie ane ThAvakA moDhe sulekhA AvI rahI hatI. lakSmIvatInI bUma sAMbhaLatAM ja te doDatI AvI. , "zuM thayuM devI?" moM para bhayanI rekhAo upasAvI sulekhAe pUchayuM. paramAtmAnI pratimA ja koI upADI gayuM che...' lakSmIvatInA mukha para roSa ane vedanA taravarI AvyAM. ararara. kayA pApIne AvI kubuddhi sUjhI! bIju kaMI na sUjhayuM te bhagavAnanI pratimA ja upADI gayo?'...' sulekhAe paNa potAnI banAvaTI veda vyakta karI. mahelanI dAsIo bhegI thaI gaI. cokIdAro doDI AvyA. saha 'corI kevI rIte thaI ?' enA vicAramAM ane pUchaparachamAM paDI gayA. koIne koI cokkasa sUjha paDatI nathI. lakSmIvatInuM citta khinna banI gayuM. jyAM sudhI prabhunI pratimA na maLe tyAM sudhI annapANIno teNe tyAga karyo. maMdiramAM jaIne paramAtmAnA dhyAnamAM te besI gaI. For Private And Personal Use Only
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhUlanuM pariNAma 207 sulekhAnI sAthe, saMdhyAnA samaye, kanakodarI pratimAne eka puSpanA karaMDiyAmAM saMtADI, nagara bahAranA udyAnamAM pahoMcI. koIne koI gaMdha na Ave e Dhabe baMne udyAnamAM pAchaLanA bhAgamAM pahoMcI gaI. sulekhAne tyAM besADI, kanakodarI pAchaLanA rastethI bahAra nIkaLI ane jhaDapathI thoDeka dUra ke jyAM gAmo ukaraDo hato tyAM pahoMcI. paga vaDe ukaraDAnI eka bAju khADo karIne teNe pratimAne temAM dATI dIdhI. dilamAM gabharATa sAthe teNe cArekora najara karI tyAM ja te dhrUjI UThI.. tenI pachavADe ja teNe eka sAdhvIjI mahArAjane jayAM. temanuM nAma jayazrI. saumya mukhAkRti. karuNA-nItaratAM nayano. yovana para yoginInAM vastro. bhadra! teM A zuM karyuM?' vAtsalyapUrNa zabdomAM sAdhvIjIe kaMkodarIne pUchayuM. kanakodarI mana rahI, zuM javAba Ape? tenuM aMgeaMga kaMpI UThyuM. 'paramakRpALu paramAtmAnI pratimAne teM ukaraDAmAM dATIne kevuM bhayAnaka pApa bAMdhyuM! teno jarA tuM khyAla kara, A jIvanamAM paNa AnAM mAThAM pariNAma bhogavavA paDaze, paralokamAM to AnuM je pariNAma Avaze te sahyuM nahi jAya.' kanakodarI nuM mukha zaramathI nIce DhaLI gayuM. aMgUThAthI te dharatIne khotaravA lAgI. tenI pAse javAba na hato. tenI pAse bolavAnI hAma ke zabdA na hatAM. sAdhvIjInA zabdoe tenI malina vRttione dhoI nAMkhI. tenuM hRdaya komaLa banI gayuM. tene potAnI bhUla samajAI. tarata ja teNe ukaraDAmAM dATelI pratimAne laI lIdhI ane karaMDiyAmAM mUkI te pAchI vaLI. sAdhvIjI mahArAjane vaMdanA karI, te udyAna tarapha vaLI. sulekhA bhaya ane utsukatAthI kanakodarInI pratIkSA karatI hatI. jyAM teNe kanakAMdarIne AvatI joI, tarata ja te jhaDapathI tenI pAse gaI. kema, kAma saphaLa?" sulekhAe pUchyuM, kanakodarI mauna rahI. eNe eka zabda paNa bolyA vagara, nagarano rasto lIdho. sulekhAne kaMI samajAyuM nahi. aneka zaMkA-kuzaMkAo karatI, te kanakodarInI pUMTa cAlavA lAgI. rAjamahelamAM dIvAo pragaTI cUkyA hatA. kanakodarI potAnA mahelamAM na jatAM sIdhI ja lakSmIvatInA mahelamAM pahoMcI. tyAM to sahu vidvaLa che. For Private And Personal Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 208 jaina rAmAyaNa cokIdAro, dAsIo, rAjA... sarve ciMtAmagna che. pratimAjI na maLe tyAM sudhI lakSmIvatIe khAvA-pIvAnuM tyajI dIdhuM che ane maMdiramAM zrI paMcaparameSThI bhagavaMtonA dhyAnamAM lIna che. kanakodarI maMdiramAM dAkhala thaI. karaMDiyAmAMthI pratimAjIne kADhI teNe siMhAsana para ArUDha karyA ane lakSmIvatInA khoLAmAM mAthuM mUkI, te dhrusake dhUrAke raDI paDI. lakSmIvatIe AMkha kholI. teNe siMhAsana para pratimAjI joyAM. khoLAmAM kanakodarIne codhAra AMsue raDI rahelI joI. bahena, A zuM karo cho?" lakSmIvatIe potAnA be hAthamAM kanakodarInA mukhane letAM kahyuM. kanakodarI bolI zakatI nathI. tenuM haiyuM pApanA pazcAttApamAM dAraNa rudana karI rahyuM hatuM. tenA mukha para zoka, glAni ane khedanI rekhAo UpasI AvI hatI. tenI AMkhomAMthI AMsunI dhAra vahI rahI hatI. "paNa... ATaluM badhuM du:kha zA mATe?' lakSmIvatIe kanakodarIne potAnI sAme besADI; enI raDatI AMkho sAme mITa mAMDIne teNe pharI pUchayuM. thoDIka kSaNo mauna vItI gaI. "meM ghora pApa karyuM che.' kanakodarIe DUsakAM letAM kahyuM. lakSmIvatI mauna rahI. 'pratimAjIne meM upaDAvI lIdhI hatI ane..." bolatAM te moTA svara raDI paDI. rAjA, amAtya, dAsa-dAsIo ane cokIdAro.. badhAM bhegAM thaI gayAM hatAM. lakSmIvatIe rAjA sivAya badhAMne cAlyA javAno izAro karI dIdho. sahu cAlyAM gayAM. lakSamIvatI samagra paristhiti kaLI gaI. teNe vAtane ATalethI ja aTakAvI detAM kahyuM. "bahena. tamAro doSa nathI. karmAdhI jIva AvuM kyAreka karI besato hoya che.' "mArI ja gaMbhIra bhUla che. mArAthI tamAro utkarSa sahana na thayo. tamAre tyAM thatI dhAmadhUma mArAthI sahI na gaI. meM tamane badanAma karavAnA prayatnomAM kamI na rAkhI, paNa temAM huM phAvI nahi ane aMte meM Avo hicakAro prayatna karyo.' kanakodarIe haiyuM ThAlavI dIdhuM. "bahena, je banavAkALa hatuM te banI gayuM. have kheda na karavo. chagnastha AtmA jo bhUla nahi kare to koNa karaze? bhUla thavI e guno nathI, paraMtu bhUlane chupAvavI te guno che. tame saraLa cho. tamane tamArI bhUla samajAI, e ja tamArI yogyatA che. e ja tamArI mahAnatA che." For Private And Personal Use Only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhUlanuM pariNAma 209 "nA, mArI koI yogyatA nathI, mArI koI mahAnatA nathI. upakAra che pelAM sAdhvIjI mahArAjano, te ja mane na maLI gayAM hota, temaNe je kRpA karIne mane UbhI na rAkhI hota to huM A kukRtyamAMthI pAchI na paData." koNa hatAM e sAdhvIjI mahArAja?' lamIvatIe utsukatAthI pUchyuM. meM temanuM nAma to nahotuM pUchyuM, paraMtu hajuya temanI saumya mukhAkRti, karuNA nItaratAM locana mArI AMkho sAme taravare che. temanAM hitakArI vacano hajuya mArA kAnamAM saMbhaLAI rahyAM che..manomana kanakodarIe sAdhvIne vaMdanA karI. 'to to ApaNe teozrI pAse jarUra jaIe. teo A nagaramAM ja padhAryA che ne?' 'hA, teo nagaramAM ja pravezyAM che." kanakodarInuM hRdaya mRdu banI gayuM. Aje tene koI bhavya jIvanano AraMbha thato dekhAyo. lakSmIvatI pratye tenA aMtaHkaraNamAM sabhAva jAgyAM. paramAtmA zrI jinezvara deva pratye teno AtmA bhaktibhIno banI gayA. rAtrino prAraMbha thaI gaTya hato. mahelamAM sarvatra AnaMdanuM mojuM pharI vaLyuM hatuM, paraMtu haju eka AtmAne jaMpa nahoto vaLyo. te hatI sulekhA. sulekhAnA cittamAM aneka uthalapAthalo thaI rahI hatI. kanakodarInA duSkajyamAM pote bhAgIdAra banI che, tenuM duHkha haiyAne satAvI raheluM che. teNe e paNa jAyuM ke kAkodarI kSamApanA dvArA vizuddha banI che jyAre pote haju pApanI malinatA dhoI zakI nathI. te potAnA khaMDamAM AMTA mAre che, palaMgamAM ADI paDe che, kaMIka gAvA mathe che, ema karIne te potAnuM pApa bhUlavA prayatna kare che, paraMtu jema jema te bhUlavA prayatna kare che tema tema pApanA pracaMDa oLA tene vadhu satAve che, tenA cittamAM aneka vikalpo UThI rahyA che. zuM karuM? kyAM jAuM? huM paNa lakSmIvatI pAse jAu? enI kSamA mAgI AvuM? paNa e zuM dhAraze?' meM zrAvikAno veza sajIne ene ThagI che. e mane kevI mAnaze? nA, nA, paNa kanakodarIe mAro vRttAMta kahI to dIdho ja haze. have kaMI chUpuM nathI ane jyAM sudhI huM pApane chupAvavA prayatna karIza tyAM sudhI mArA jIvane zAMti nahi vaLe.' For Private And Personal Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 210 jena rAmAyaNa madhyarAtri thaI hatI. te potAnA khaMDamAMthI bahAra nIkaLI, dhIme pagale te lakSmIvatInA mahelanA dvAre AvI. koNa che?" cokIdAre sulekhAne UbhI rAkhI. "huM sulekhA. dhImA avAje sulekhAe uttara Apyo. "atyAre kyAM?' mahAdevInA mahelamAM javuM che." najIka AvelA cokIdArane sulekhAe kahyuM. cokIdAra sulekhAne oLakhato hato. lakSmIvatInI sAthe avAranavAra sulekhAne prabhubhakitamAM teNe joI hatI ane kanakodarInI e sakhI che e paNa enA khyAlamAM hatuM. teNe sulekhAne javA dIdhI, sulekhA saDasaDATa mahelanAM pagathiyAM caDI gaI. lakSmIvatInA zayanagRha pAse pahoMcI ane daravAjA para dhImA TakorA mAryA. zayanagRhamAM lakSmIvatI jAgatI ja hatI. Aje tene nidrA AvatI na hatI. kanakodarInI saraLatA ane pApanA ekarAre lakSmIvatInuM citta harI lIdhuM hatuM. sajjana AtmAonI e vizeSatA che! koI chabastha AtmA kyAreka bhUla karI basa to gAMTha na vALI rAkhe, paraMtu te AtmA bhUlano ekarAra, prAyazcitta kare, te guNane ja smRtimAM rAkhe che. lakSmIvatI kanakodarInA duSkRtyane yAda nathI karatI, paraMtu kanakodarInA guNane yAda karatI UMdhatI nathI! daravAjA para TakorA paDatAM teNe dvAra kholyAM : koNa?' huM sulekhA." atyAre ?' 'hA...' sulekhA aMdara dAkhala thaI lakSmIvatIno hAtha pakaDI aMdara laI gaI ane lakSmIvatInAM caraNomAM phasaDAI paDI. lakSmIvatInA paga para teNe codhAra AMsuonI varSA karI. are, paNa che zuM? ATalI badhI vyathA zAnI?" sulekhAnI pITha para hAtha pheravatI lakSmIvatIe kahyuM. paraMtu lamIvatInA zabdoe to sulekhAnA rudana vadhArI dIdhuM! are, paNa atyAre koI, sAMbhaLaze to.." 'bhale sAMbhaLe, mane raDI levA do mAtA...' raDatI raDatI sulekhA bolI. For Private And Personal Use Only
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 211 bhUlanuM pariNAma 'tAre zuM du:kha che e to kahe ?' du:kha nathI, pApano DaMkha che..." pApa? zAnuM pApa ?" 'corInuM, droha, paramAtmAnI AzAtanAnuM.' sulekhA, emAM tAro doSa na hato.' Apa udAra cho. Apane mAro doSa nahi lAge, paraMtu meM ApanI sAthe ThagAI karI che, devI.' sulekhAnI AMkhomAMthI AMsu vahI rahyAM hatAM ane te bolI rahI hatI. devI kanakodarIne meM sAtha na Apyo hota to AvuM kaMI ja na banata." 'je banavAkALa hoya che tene koNa mithyA karI zake che sulekhA? have zoka na kara. manuSyanA jIvanamAM AvI bhUlo thatI ja hoya che. e bhUlone dUra karavA mATe ja paramAtmAnI bhakti karavAnI che, paramAtmAnuM zaraNa svIkAravAnuM che." mane mArA pApanuM prAyazcitta Apo.' prAyazcitta mATe ApavAnuM na hoya gAMDI! AvatI kAle savAre ApaNe badhA eka jJAnI sAdhvIjI mahArAja pAse javAnuM che, temanI pAsethI prAyazcitta laI leje, jA have atyAre ghaNuM moDuM thayuM che. sUI jA." dvArapAle traNanA TakorA mAryA. sulekhA dhIme pagale tyAMthI nIkaLI ane potAne sthAne AvI. tenuM citta udvigna hatuM te zAMta banyuM, paraMtu tenI UMgha to harAma thaI gaI. lImIvatInI karuNAdRSTi para te ovArI gaI. thoDIka vAra lamIvatInA vicAro, thoDIka vAra kanakodarInA vicAro, to thoDIka vAra paramAtmAnA vicAro karatAM teNe rAta pasAra karI. prabhAta thatAM kanakodarI sulekhAnA khaMDa AgaLa AvI. 'sulekhA...' kahetI phanakodarIe dvAra khakhaDAvyuM. AvI...' kahetI ja sulekhA dvAra kholyuM. vastra badalI le. ApaNe sAdhvIjI mahArAja pAse javAnuM che.' sulekhI jhaDapathI vastraparidhAna karI laI, kanakodarInI sAthe lakSmIvatInA mahela pahoMcI. For Private And Personal Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 212 jaina rAmAyaNa "cAlo, huM paNa taiyAra ja chuM, paraMtu ApaNe thoDIka vAra rAha jovI paDaze. meM dvArapAlane tapAsa karavA mokalyo che ke "sAdhvIjI mahArAja kyAM UtaryA che." tyAM to mahArAjA paNa taiyAra thaIne AvI gayA. thoDIka vAramAM dvArapAla paNa AvI gayo. mahArAjane praNAma karI teNe kahyuM : mahArAja! sAdhvIjI mahArAja vizALa parivAra sAthe uttara dizAmAM sunaMdasArthavAhanI azvazALAmAM birAjamAna che.' ratha taiyAra hatA. eka rathamAM mahArAjA ArUDha thayA ane bIjA rathamAM lahamIvatI, kanakodarI ane sulekhA beThAM. ratha sunaMdasArthavAhanA mahAlaya tarapha doDavA lAgyo. kanakapuramAM sunaMdasArthavAha mahAna dhanADhaca gaNAto, eTaluM ja nahi paraMtu enI udAratA, janapriyatA ane atithisatkAra paNa ekI avAje gavAtAM. AryA jayazrI parivAra sAthe e sunaMdasArthavAhanI azALAmAM mukAma karIne rahyAM hatAM. sunaMde khUba bahumAnapUrvaka AryA jayazrIne mukAmanI anujJA ApI hatI. sunaMdane khabara maLI gaI hatI ke mahArAjA parivAra sAthe potAnA ghera padhAre che, eTale mahArAjAnuM svAgata karavA, te taiyAra thaIne ja Ubho hato. ratha sunaMdanA mahAlayanA AMgaNe AvI Ubho. mahArAjAno jaya ho.' sunaMde sonA-rUpAnAM puSpothI mahArAjAnuM svAgata karyuM. mahArAjAe paNa smitapUrvaka sunaMdAno satkAra jhIlyo. sunaMda rAjaparivArane laI, potAnI vizALa ane bhavya azvazALA tarapha cAlyo. azvazALAmAMthI prabhAtanA svAdhyAyano madhura dhvani uThI rahyo hato. parivAra sAthe sunaMde azvazALAmAM 'nisahi..' kahIne praveza karyo. sAme ja aneka AryAothI parivarelAM AryA jayazrIne birAjelAM joyAM. sahue "mathae vaMdAmi' kahIne AryAne vaMdana karyA. A jayazrIe paNa "dharmalAbha' no AzIrvAda uccAryo. sarvee punaH vaMdanA karI yogya jagA lIdhI. 'ApanA puNyadehe nirAmayatA varte che ne?' rAjA kanakarathe sukhazAtA pUchI. rAjana! devagurunI kRpAthI amArI saMyamayAtrA sukhapUrvaka varte che ane emAMya tamArA jevA dharmAnurAgI rAjAnA rAjyamAM amane koI vipna zAnuM hoya?' pUjya! Ape mArA kuLa para mahAna upakAra karyo che. tene adhogatinA mArge jatuM aTakAvI Urdhvagati tarapha doryuM che.' kanakarathe kRtajJabhAve kahyuM. For Private And Personal Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhUlanuM pariNAma 213 'zramaNopAsaka rAjana! emAM ame zuM upakAra karyo che? ame to amAruM kartavya bajAvyuM che. dareka AtmA potAnI yogyatA anusAra AgaLa vadhatAM hoya che ane pApathI aTakato hoya che.' nA jI, avinaya kSamA karazo. paraMtu jIvanI yogyatA game teTalI hoya, chatAM jo te yogyatAne vikasAvanAra mahAna AlaMbana na maLe to te yogyatA suSupta rahe che.' kanakaratha nimittanI pradhAnatA batAvatAM kahyuM. 'rAjan! tamArA hRdayamAM rahelo devaguru pratyeno avihaDa rAga tamane A samaja Ape che, ane te yathArtha che.' mauna patharAyuM. 'pUjya, kRpA karIne mArA pApanuM prAyazcitta Apo.' kanakodarIe mastake aMjali joDIne prArthanA karI. 'mahAnubhAva! ayogya mArgathI tame pAchAM vaLI gayAM tyArathI ja tame tamArA AtmAnI vizuddhi karI rahyAM cho. chatAM gItArtha AcArya bhagavaMta pAsethI tamAre prAyazcitta laI levuM, kAraNa ke prAyazcitta ApavAno adhikAra teozrIne hoya che. 'moTuM prAyazcitta to e che ke have tamAre paramAtmA zrI jinezvaradevanA apUrva mokSamArganI ArAdhanAmAM joDAI javuM ane A nazvara dehamAMthI zAzvata dharmanI ArAdhanA karI levI.' 'prabhu! pachI zuM thayuM?' 'amitagati' vidyAdhara muninA mukhethI nIkaLatI vANI ekarasa banIne sAMbhaLI rahelI, aMjanA ane vasaMtatilakAe pUchyuM. 'pachI e kanakodarI ane sulekhAe uttama zrAvikAjIvana jIvavuM zarU karyuM... aMte mRtyu thayuM ane te saudharma devalokamAM gaI.' 'pachI?' 'tyAMthI kanakodarInAM jIva rAjA mahendranI putrI aMjanA tarIke aneM sulekhAno jIva vasaMtatilakA tarIke...' 'huM?' baMne sakhIo bolI UThI. For Private And Personal Use Only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * 24. hanumAnajIno janma baMne sakhIo mahAmuni pAsethI potAnA pUrvabhavane sAMbhaLIne stabdha banI gaI. cittamAM aneka vicAro jAgyA ane zamI gayA. tyAM vasaMtatilakAe hAtha joDIne vinamrabhAve pUchyuM : 'bhagavaMta, A mArI sakhInA garbhamAM kayo jIva Avyo che. e kRpA karIne kahezo?' mahAmunie svastha banI kahyuM : 'he suzIle! aMjanAnA garbhamAM eka uttama jIva Avelo che. tenA pUrvabhavono vRttAMta ghaNo ja moTo che, paraMtu ahIM huM tamane TUMkamAM ja kahIza.' maMdara nAmanuM nagara. priyanaMdI nAme eka Naka tyAM vase. jayA nAmanI tenI zIlavaMtI patnI. kALakrame jayAe eka putrane janma Apyo. tenuM nAma damayaMta. guNanI khANa, kaLAno khajAno. eka divasa damayaMta ughAnamAM pharavA gayo. tyAM teNe sAdhuone joyA. adhyayanamAM lIna ane dhyAnamAM masta. damayaMte temanI pAsethI dharma sAMbhaLyo, samakita lIdhuM, niyamo lIdhA. basa, damayaMta zraddhAvaMta zrAvaka banyo. dAna de che. tapa tape che. zIla pALe che. mRtyu thayuM. bIjA devalokano tejasvI deva thayo. devalokamAM ya kyAM kAyamI rahevAya che? tyAMthI tenuM cyavana thayuM. mRgAMka nagaramAM haricandra nAmano rAjA, tenI priyaMgulakSmI rANInI kukSie putra tarIke janmyo. tenuM nAma siMhacandra. paramAtmA zrI jinezvara bhagavaMtano dharma ArAdhI teNe jIvana pUrNa karyuM. For Private And Personal Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 215 hanumAnajIno janma marIne te devalokamAM gayo. tyAMthI pAcho cyavyo! vaitADhya parvata para "vANa' nAmanA nagaramAM siMhavAhana kAme rAjaputra thayo. e vakhate teramA tIrthaMkara vimalanAthanuM dharmazAsana cAlatuM hatuM. siMdavahanane "lIdhara' nAmanA mahAmuninuM milana thaI gayuM. siMhavAhana vairAgI banI gayo. teNe cAritra lIdhuM. cAritra laIne teNe tIvra tapazcaryA karavA mAMDI. tenuM mRtyu thayuM ane te devalokamAM gayo. tyAMthI ravIne tArI sakhInI kukSimAM avataryo. mahAmunie pUrNavirAma mUkyuM. prabhu! A putranuM bhAvi...?' aMjanAe pUchayuM. guNono bhaMDAra, zaktino apUrva pravAhaka, vidyAdharono adhipati, garama zarIrI.' mahAmunie cAra vizeSatAo kahI putranuM saMpUrNa bhAvi kahI dIdhuM! bhagavaMta, have amAre Ama kyAM sudhI.." 'have tamAre e pUrvanuM pApakarma lagabhaga khatama thaI gayuM che. have duHkhanA divaso cAlyA gayA che, mATe paramAtmA zrI jinezvaradevanA dharmane hRdayamAM sthApita karI, enI ja ArAdhanAmAM lIna raho. aMjanAnA mAmA ahIM Avaze ane tamane temanA ghera laI jaze. pachI alpakALamAM ja aMjanAne enA patino meLApa thaze." basa, ATaluM kahIne e vidyAsaMpanna mahAmuni tyAMthI AkAzamArge cAlyA gayA. baMne sakhIo AkAza tarapha jaI rahI ane muni to ghaNA dUra nIkaLI gayA. 'vasaMtA! mabhUmimAM paNa bhAgyazALI AtmAne kalpavRkSa maLI Ave, te AnuM nAma! aMjanAnA hRdayamAM AnaMda UbharAyo. "kevA karuNAnA sAgara jevA e mahAtmA hatA! kharekhara, ApaNo pUrvabhava sAMbhaLIne huM to hebatAI ja gaI. janama janama bhaTakatAM jIve ajJAnatAmAM AvAM to kaMIka pApa karyA haze. enAM dAruNa pariNAmo paNa bhogavyAM haze." mATe to saMsAra choDavA jevo che. jyAM sudhI A saMsAranI mohamAyAnAM For Private And Personal Use Only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21 jaina rAmAyaNa baMdhanomAM rahIzuM tyAM sudhI pApo thavAnAM ja, pApa thavAnAM eTale enA kaTu vipAko paNa sahana karavA paDavAnA ja.' aMjanAnuM hRdaya saMsArasvarUpane pichAnI rahyuM. baMne sakhIo vairAgyarasamAM jhUlI rahI hatI tyAM siMhanI bhayaMkara garjanA saMbhaLAI. baMne sakhIo dhrujI gaI. guphAnA dvAra tarapha dRSTi karI tyAM to eka vikarALa siMha joyo. dharatImAM tirADa paDI jAya te rIte te potAnA pUMchaDAne pachADato hato. lohIthI tenuM moM kharaDAyeluM hatuM. garjanAtha dizAone gajAvI rahyo hato. lokhaMDanA aMkuza jevA tIkSaNa tenA nakha hatA. baMnee AMkho baMdha karI dIdhI. pUrNa zraddhAthI zrI namaskAra mahAmaMtranuM dhyAna dharavA lAgI. tyAM eka navo camatkAra sarjAyo! guphAmAM eka vikarALa "aSTApada' pragaTa thayo. aSTApada eTale siMhano dAruNa durama! aSTApada chalAMga mArI, siMha para trATakyo. kSaNavAramAM to siMhanA prANa UDI gayA. aSTApada aMjanA tarapha vaLyo, aMjanA to AMkho baMdha karIne namaskAra mahAmaMtramAM lIna hatI. aSTApada aMjanAnI najIka Avyo, UbhAM rahyo. anA zarIramAM parivartana thavA lAgyuM. thoDIka kSaNamAM to aSTApadanA sthAne manohara AkRtivALuM eka deva upasthita thaI gayo. vaLI thoDI kSaNo vItI ane eka divya dehadhArI devI tyAM pragaTa thaI. deva ane devIe aMjanAne dhyAnamAMthI jagADI. be hAtha joDI praNAma karyA. aMjanAe paNa praNAma karyA. "Apa koNa cho ane zA mATe AvyAM cho?" aMjanAe pUchayuM. mAruM nAma maNicUla. huM gaMdharva deva chuM ane A guphAno svAmI chuM.' deve potAnI oLakha ApI. mArA ghera AvelI mahAsatI para Apatti joI, meM aSTApadanuM rUpa dharIne siMhane khatama karyo, potAne pragaTa thavAnuM kAraNa batAvyuM. 'have tame nizcita raho. A guphAmAM tame sukhapUrvaka raho. huM tamArI rakSA karIza.' prANane paNa hoDamAM mUkIne karelA zIlanAM jatana, tenA caraNe devo paNa name temAM navAI zI? maNicUla avadhijJAnI deva hato. aMjanAnA satItva pratye For Private And Personal Use Only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hanumAnajIno janma 217 tenA hRdayamAM bharapUra anurAga jamyo. aMjanAne potAnI guphAmAM rahevAnI anujJA ApI. teNe aMjanAnA duHkhI dilanuM raMjana karavA eka suMdara kAryakrama goThavyo maNicUla gaMdharva deva hato. gAvAmAM ne banAvavAmAM tribhuvana-mazahura! patipatnIe gItagAna zarU karyA. zrI jinezvara bhagavaMtanI stavanA AraMbhI. nahi rAganI khAmI, nahi tAlanI khAmI, nahi gAvAnI khAmI ke nahi vAjitravAdananI khAmI! | thoDI vAra pahelAMnA bhIpaNa vAtAvaraNane deva-devIe palavAramAM palaTI nAkhyuM. sukAI gayelI vanarAjI khIlI UThI. karamAI gayelA choDa para puSpo beThAM. jaMgalanAM nirdoSa pazu-paMkhIo paNa guphAnA dvAre ToLe vaLyAM. guphAnA pApANomAM jANe vAcA pragaTI! aMjAnuM dila DolI UThayuM. deva-devInI prabhustavanA para te prasanna thaI gaI. duHkha bhulAI gayuM. sukha UbharAI UThayuM. aMjanAne prasannavadanA thayelI joI maNicUla gaMdharva stavanA pUrNa karI. mahAsatIne punaH praNAma karyA ane javAnI rajA mAMgI. maNicUlanA gayA pachI aMjanAe vasaMtatilakA sAme joyuM. vasaMtatilakA guphAnA dvAra tarapha animeSa dRSTie joI rahI hatI. te koI gahana vicAramAM garakAva thayelI hatI. bahu UMDA vicAramAM utarI gaI che kAMI?' vasaMtatilakAnA khabhe hAtha mUkI aMjanAe pUchyuM. evuM to khAsa kAMI nathI, paraMtu mane AmAM kaMI samaja paDatI nathI.' zAmAM?' A badhI paristhitimAM..' kaI paristhiti ?' "jyAre devo tArA satItvanA mahAna mUlyAMkana kare che, tyAre svajana gaNAtA manuSyo satItvanAM mUlyAMkana to nahi, paraMtu uparathI badanAma kare che!" 'e to prArabdhanI lIlA che ne bahena." bIjuM , ghaDIkamAM sukhanI chAMya ane ghaDIkamAM du:khano tIvra tApa - A paNa vicitratA na samajAya tevI che.." For Private And Personal Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 218 jaina rAmAyaNa 'vasaMtA, emAM na samajAya evuM kaMI nathI, ghaDIkamAM ApaNe purayakaraNI ane ghaDIkamAM pApAcaraNa nathI karatAM? emAM ya praNayakaraNInI kSaNo thoDI, pApAcaraNanI kSaNo vadhu! enuM pariNAma e ja Ave ke sukhanI kSaNo thoDI ane duHkhano kALa lAMbo.' aMjanAe vasaMtatilakAne sukha-duHkhanAM kAraNo samajAvyAM, 'vaLI, tuM kema bhUlI jAya che? thoDAka samaya pahelAM ja jJAnI guru mahArAje ApaNA pUrvabhavane saMbhaLAvyo, te zuM ApaNA cittanuM samAdhAna karavA pUrato nathI?" aMjanAe vasaMtatilakAnI mUMjhavaNa ukelI nAMkhI. have ApaNe ahIM ja rahevAnuM che, eTale e rIte guphAne vyavasthita karI devI jaIe." vasaMtatilakAe guphAmAM daSTi pheravI, paraMtu ene kaMI vyavasthita karavA jevuM lAgyuM ja nahi. maNicUla gaMdharva guphAne vyavasthita karIne ja gayo hato. bIjuM badhuM ja vyavasthita che vasaMtA, eka ja khAmI che.' zuM?' paramAtmAnA pUjana mATe pratimAjI nathI." "AchuM. ahIM pratimAjI kyAMthI maLe?' vasaMtAe kahyuM. jo cIkaNI mATI maLI jAya to ApaNe pratimAjI banAvI laIe.' huM tapAsa karuM." vasaMtatilakA guphAnI bahAra nIkaLI, sarovaranA taTa para gaI. tapAsa karatAM karatAM mATI maLI gaI... kALajIpUrvaka bahumAnathI te mATI laI, aMja nAnI pAse AvI. aMjanAe zilpaphaLA hastagata karelI hatI. mATImAMthI teNe suMdara ane suDoLa pratimAjInuM sarjana karyuM. zrI namaskAra mahAmaMtranA dhyAnapUrvaka pratimAjIne teNe suyogya sthAne sthApita karyA. basa! pachI to vasaMtatilakA roja sarovaramAMthI khIlelAM kamaLo laI Ave che ane baMne sakhI bhAvapUrvaka paramAtmAnuM pUjana kare che. divaso vItatA jAya che. aMjanAno garbha vRddhi pAmato jAya che. eka divasa aMjanAe putrane janma Apyo. vasaMtatilakAe sUtikarma karyuM. putrane potAnA khoLAmAM laI aMjanAsuMdarI raDI paDI. tenuM dila bharAI AvyuM. putranI sAme joI teNe vilApa karavA mAMDyo. 'mahAtmA! A jaMgalamAM huM tAro janma mahotsava zI rIte ka huM puyarahita abhAgI chuM...' vasaMtatilakAnI AMkho AMsuthI UbharAI gaI. tenuM mana kahI rahyuM hatuM : jo A putrano janma rAjamahelamAM thayo hota to Aje AkhuM rAjya harSanA avAjathI gAjI UDyuM hota. aMjanAno umaMga AkAzane AMbI gayo For Private And Personal Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hanumAnajIno janma 219 hota, paraMtu durbhAgyanA paracA kevA kAramA che ke jenuM bhAvi mahAna che, je AtmAno saMsAramAM A aMtima bhava che e AvA nirjana araNyamAM janme che.' aMjanA putrane laI guphAnA dvAra AgaLa beThI hatI. AMkhamAMthI AMsunI dhArA vahI rahI hatI. aMjanAno duHkhI svara sAMbhaLIne jaMgalanAM nirdoSa pazuo paNa tyAM bhegAM thaI gayAM hatAM. jANe aMjanAnA duHkhamAM sahAnubhUti vyakta karatAM hatAM. tyAM AkAzamArge eka vimAna pasAra thaI rahyuM hatuM. vimAnamAM beThelA vidyAdhare nIcenuM dRzya joyuM. teNe vimAna nIce utAryuM. jhaDapathI te guphAnA dvAre Avyo. bahena, tuM koNa che? ane zA mATe rudana kare che?' AgaMtuka vidyAdhare madhura vANIthI aMjanAne pUchuyuM. ajANyA purUSone guphAnA dvAre AvelA joI, aMdara kAma karatI vasaMtatilakA paNa aMjanAnI paDakhe AvIne UbhI hatI. vidyAdharanA praznonA uttara ApavA mATe aMjanA to samartha ja kyAM hatI? vasaMtatilakAe AgaMtuka puruSone ghAsanA banAvelA Asana para besavA kahyuM ane aMjanAnA lagnathI mAMDIne putrajanma sudhInA tamAma itihAsa gadga kaMThe saMbhaLAvyo. jema jema AgaMtuka vidyAdhara sAMbhaLatAM gayo tema tema tenI AMkho bhIMjAvA lAgI. tenA mukha para glAni patharAvA mAMDI. te* zvAsozvAsa garama banavA lAgyo. vAta jyAM pUrNa thaI tyAM to te moTA avAje raDI paDayo. rAjanuM! atyAre tamAre raDavuM na joIe. paraMtu A bannenAM du:khane dUra karavAno upAya yojavo joIe.' vidyAdharanI sAthe AvelA bIjA vidyAdhara nimittazuM kahyuM. 'he putrI, huM hajupuranagarano rAjA chuM. mArI mAtAnuM nAma suMdarImAlA ane pitAnuM nAma citrabhAnu. te aMjanA, nArI mAtAno huM sagA bhAI thAuM. mAruM nAma mAnasavega.' huM?' baMne sakhIo AzcaryathI rAjA sAme joI rahI. "hA, tane jIvatI joIne mArA AtmAne zAnti maLI che." mAnasa vega rAjAe kahyuM. aMjanAe jANyuM ke, "A mArA mAmA che...' tyAre tenuM rudana khUba vadhI gayuM. hIbakI hIbakIne te raDavA lAgI. svajanane joI prAyaH visAre paDeluM duHkha pAchuM jAgI jAya che. For Private And Personal Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 220 jaina rAmAyaNa mAnasavege aMjanAne AzvAsana ApyuM. 'putrI! have raDavAnI jarUra nathI. tArA duHkhanA dahADA vItI gayA che.' karmanAM ghanaghora vAdaLo kyAre cirAya, te kahevuM ajJAnI manuSya mATe azakya hoya che. kone khabara hatI ke AvA araNyamAM aMjanAne mAmAnuM milana thaze? kone khyAla hato ke have araNyavAsano aMta Avaze? Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAnasavega vidyAdhara rAjAe potAnI sAthe AvelA nimittajJane pUchyuM. 'he daivajJa! A navajAta putranuM bhAvi kevuM che te kaho!' 'nimittajJe aMjanAnA putranuM bhAvi kahevA mAMDayuM. 'mahArAjA! zuM kahuM? ahIM ApaNe AvyAM tyArathI huM to e bALakanA bhAvino vicAra karI rahyo chuM ane meM tenI janmakuMDalI paNa banAvI dIdhI che! 'A bALakano janma caitra vada AThamane divase thayAM che. zravaNa nakSatra che. divasano svAmI sUrya che. meSarAzimAM ucca sthAne sUryanuM bhavana che. makaramAM caMdramA rahelo che. vRSabhanI madhyamAM maMgaLanuM sthAna che. mIna rAzimAM zazIputra rahelo che. karka rAzinI madhyamAM bRhaspati ucca bhavana karIne rahelo che. mIna rAzimAM zani ane daityono guru zreSTha sthAne rahelA che... rAjan mIna lagnano udaya che ane brahmayoga che... enA phalAdeza e che ke bALakanuM badhuM ja zubha che, kalyANakara che!' 'purohitajI! e badhuM to ThIka, paraMtu tame koI vAta cokkasa kahI zako?' 'hA jI, A bALaka yauvanamAM pravezatAM ja rAjA thaze, paraMtu rAjya para ene mamatva nahi hoya. A teno chello bhava che. ahIMthI e sIdho siddhigatine prApta karanAro banaze.' daivajJe bALakanA bhAvine prakAzyuM. aMjanA to A badhuM sAMbhaLIne rAjI rAjI thaI gaI. utsaMgamAM krIDA karatA bALakane jue che ane avanavI lAgaNIo anubhave che. aMjanA, cAlo, have tame baMne putrane laIne vimAnamAM besI jAo.' mAnasavega Ubho thayo ane guphAne jovA mATe aMdara pravezyo. aMdaranA bhAge eka ekAMta khUNAmAM teNe zrI jinezvara bhagavaMtanI mUrti joi. 'ahIM A pratimA kyAMthI lAvyAM tame?' pAchaLa cAlatI vasaMtatilakAne rAjAe pUchyuM. 'A pratimA to aMjanAe banAvI che. ame baMne nitya trikALa paramAtmAnI pUjA karIe chIe.' vasaMtatilakAe kahyuM. For Private And Personal Use Only
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hanumAnajIno janma 221 "mAmA, A paramakRpALu paramAtmAnA ja aciMtya prabhAvathI Aje tame ahIM AvI caDyA ane amArA araNyavAsano aMta AvI gayo. kharekhara! jinezvara bhagavaMtanI kRpAnA tAga pAmI zakAya evo nathI..." aMjanAnA hRdayamAM guMjI rahelI paramAtma-bhaktinI sUrAvalI bahAra relAI gaI. mAnasavega aMjanAnA bhaktahRdaya para prasanna thaI gayo. ApaNe A pratimAjI sAthe laI levAnA che, hAM...' aMjanAe vasaMtatilakAne sUcana karyuM. vasaMtatilakAe bahumAnapUrvaka pratimAjIne be hAthamAM laI vimAnamAM padharAvyAM. pachI aMjanA putrane laIne vimAnamAM pravezI, enI pAchaLa vasaMtatilakAe vimAnamAM paga mUkyA, mAnasavege vimAnamAM jyAM aMjanA beThI hatI, tenA uparanA bhAgamAM ratnanA ghUgharA laTakAvyA. aMjanAno putra to ghUgharAno raNakAra sAMbhaLIne nAcI UThyo. enI AMkho ghUgharA para maMDAI gaI. be hAtha dhudharA levA mATe UMcA thavA lAgyA. vimAna AkAzamAM UMce caDhayuM. hanapuranagara tarapha jhaDapathI UDavA lAgyuM. aMjanAnI dRSTi bhUmi paranI ramaNIyatA jovAmAM lIna hatI, bIjI bAju aMjanAputra pelA ghugharAmAM lIna banyo hato ane e pakaDavA mATe UchaLI rahyo hato. aMjanApatra ekadama aMjanAnA khoLAmAMthI UchaLyo. haju e ghUgharAne pakaDe e pahelAM to vimAna sarakI gayuM ane aMjanAputra bhUmi para paTakAI gayo. eTalI jhaDapathI A banI gayuM ke aMjanAne ke vasaMtatilakAne kaMI gama na paDI. paraMtu bIjI ja kSaNe aMjanAe kAramI cIsa pADI. be hAthe te chAtI kUTavA lAgI. mAmA... putra paDI gayo." aMjanAe mAnasaveganuM dhyAna doryuM. mAnasaraMge vimAna thaMbhAvI dIdhuM. aMjanAne haiye dhAraNa ApI pote nIce AvyA. aMjanAputra jyAM paDayo hato tyAM to eka mahA camatkAra sarjAI gayo hato! putra eka parvata para paDyo hato, paraMtu indranA vajathI jema parvata bhedAI jAya tema A putranA pachaDATathI parvatanA cUrecUrA thaI gayA hatA ane putra to kSemakuzaLa eka bAju vanarAi para paDyA hato! mAnasavaMga to AMkha phADIne joI ja rahyo. aMjanAnA sapUte kareluM parAkrama tene herata pamADI gayuM. rAjAe putrane AliMgana ApI tarata ja laI lIdho. putra to maraka maraka hasI rahyo hato! aMjanAe to evuM rAdana karI mUkyuM ke sahu kaMpI UThyAM. jyAM mAmA putrane hemakhema laIne AvI pahoMcyA, ke aMjanA kUdIne UbhI thaI, mAmAnA hAthamAMthI putrane laI chAtI saro cAMpI dIdho. For Private And Personal Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 222 jaina rAmAyaNa 'mArA putrane kaMI vAgyuM to..." DUsakAM khAtI aMjanA putrane jue che. "are, tArA putrane vAgyuM nathI paNa tArA putre to vagADyuM che!" mAmAe patranAM parAkrama kahyAM. aMjanA harSathI pulakita banI gaI. vimAna hanupuranagare AvI pahoMcyuM. parijanoe maMtrIvarga ane rAjAnuM svAgata karyuM. sahu aMjanAne ane vasaMtatilakAne joI rahyAM. rAjAe e baMnenI oLakha ApI. sahune AnaMda thayo. tyAM to aMtaHpuramAMthI mahArANI AvyAM. mAnasavege aMjanAnI oLakha karAvI ane putrano janma-mahotsava UjavavAnI taiyArIo karavA mAMDI. bIjI bAju aMtaHpuramAM aMjanA ane aMjanAnA putranAM ghaNAM mAna thavA lAgyAM. aMjanAe ane vasaMtatilakAe aMtaHpurano prema saMpAdana karI lIdho. putra to aMjanAnA hAthamAM ja Avato nathI, je jue che te teDe che ane ramADe che! AkhA nagaramAM aMjanAnA putrajanmano mahotsava ujavAyo. ema karatAM putranuM nAma pADavAno divasa AvI gayo. mAmA aMjanAnI pAse AvyA. aMjanA, putranuM nAma zuM pADIzuM?' mAnasavege pUchayuM. Ape zodhI kADhyuM haze ne?' meM zodhI kADhayuM che!' vasaMtatilakAe vacce javAba Apyo. 'tuM kahe, kayuM nAma pasaMda karyuM che?' mAnasavege kahyuM. kahuM?' vasaMtatilakAe aMjanA tarapha joyuM. kahe,' aMjanAe hasIne kahyuM. nayanAnaMda!" nAma to sAruM zodhI kADhyuM hatuM ke!' mAmAe kahyuM, to pachI? 'paNa mAro vicAra jarA judo che!' mAmA bolyA, 'zuM?' aMjanAe pUchyuM. A bALa carama zarIrI che, te vahelA moDo paNa saMsArano tyAga karI cAritramaya banaze. e vakhate amane te bhUlI na jAya.. mATe enuM nAma evuM pADavuM ke A nagara ene kadI na bhulAya!" 'vicAra suMdara che!" aMjanA bolI. For Private And Personal Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hanumAnajIno janma 223 'paNa vasaMtatilakAnuM mana mAnavuM joIe ne?' mAmA vasaMtatilakAnI sAme joI hasyA. 'nA nA, mane paNa Apano vicAra gamyo che. Apa kaho.' vasaMtatilakAe potAnI saMmati ApI. 'nagaranuM nAma hanupura che. putranuM nAma 'hanumAna' pADIe!' 'nAma sarasa che.' aMjanA kabUla thaI. 'rAjAe aMjanAputranuM nAma hanumAna pADyuM, paraMtu tyAM pelA purohitajI AvI caDhyA. temaNe vaLI judo ja vicAra karyo. 'mahArAjA, A to tame evuM nAma pADyuM ke e ApaNane na bhUle. paraMtu bIjuM nAma evuM pADavuM joIe ke ApaNe ene na bhUlIe!' 'sAcI vAta, sAcI vAta. bIjuM evuM nAma pADo!' vasaMtatilakA bolI UThI. mahArAjA hasI paDyA. mahArANI paNa hasI paDyAM. mahArANI purohitajInA maMtavyamAM saMmata thayAM. 'pADo tyAre bIjuM nAma purohitajI!' vasaMtatilakA bolI. 'zrIzaila...!' purohitajIe bIjuM nAma pADyuM. 'suMdara nAma!' vasaMtatilakA to hanumAnane laI nAcavA mAMDI. 'AkhA nagaramAM mIThAI vaheMcavAmAM AvI. saunA mukhe 'hanumAna...' 'zrIzaila' nAma bolAvA mAMDayuM. divasonA divaso vItavA lAgyA. aMjanAsuMdarI kSemakuzaLa jIvana jIvavA lAgI. vasaMtatilakA ane aMtaHpuranI bIjI rANIo sAthe teNe AtmakalyANanI kathAo karavA mAMDI. have jema jema tenA divaso vItatA gayA tema tema pavanaMjayanI yAda tene vadhu sAlavA lAgI. putrane jue che ne pavanaMjaya yAda Ave che. For Private And Personal Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A 5. pavanaMjaya pAcho vaLo che ? "aMjanA, eka vAta pUchuM?' pUcha.' 'ahIM mAmAne ghera AvyA pachI badhI vAte sukha che. mAmAM ApaNI cIvaTathI sArasaMbhALa rAkhe che. badhuM ja che, chatAM.' zI UNapa che?' UNapa to bIjI koI nathI, paraMtu tAruM mana haju praphullita nathI dekhAtuM. tuM hase che chatAM tArI AMkhomAM UMDI vedanA vaMcAya che.' vasaMtatilakAe eka divasa aMjanAne pUchayuM. mAmAne ghera AvyA pachI ja ke aMjanAnuM duHkha ghaNuM ochuM thaI gayuM hatuM. mAmAnI putrIo sAthe ane parivAra sAthe aMjanAnuM haiyuM haLImaLI gayuM hatuM. temAM ya nAnakaDAM hanumAna to aMjanAnA viSAdane cIrI ja nAMkhato hato. chatAMya jyAre aMjanA ekalI paDatI tyAre te UMDI ciMtAmAM garakAva thaI jatI, kyAreka tenI AMkhamAM AMsubhInI paNa thaI jatI. acAnaka tyAM vasaMtatilakA jaI pahoMcatI ane aMjanAnI. vyathAne joI jatI. alabatta, aMjanA potAnI vyathAne chupAvavA prayatna karatI, paraMtu nitya sahavAsI vasaMtatilakAthI kaMI chUpuM rahI zake zAnuM? eTale eka divase aMjanAnI pAse koI na hatuM, hanumAnane mAma laI gaI hatI ane aMjanA ekalI beThI hatI tyAre vasaMtatilakAe aMjanAne pUchyuM. aMjanAe hasIne kahyuM : vasatA, have vedanA zAnI? ahIM zAnuM duHkha che?' te mane na pUcha, tuM ja kahe.' mane kahevAmAM ATalo saMkoca ?' "saMkoca nahi, paraMtu, nAhaka bhulAyelA duHkhane yAda karI, tane paNa duHkhI zA mATe karavI? mATe kahevAmAM saMkoca thAya che, bAkI mArI prANapriya sakhIthI mAre kaMI ja chupAvavAnuM nathI.' 'tyAre, aMjanA.. sAMbhaLa, huM to tArA duHkhe duHkhI ane tArA sukhe sukhI. tAruM mana viSAdamAM hoya tyAre mAruM mana prasanna na ja rahI zake." For Private And Personal Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pavanaMjaya pAcho vaLe che 225 'bIjuM koI du:kha nathI. duHkha che eka vAtanuM ke sAsue caDhAveluM kalaMka kyAre Utaraze? jyAM sudhI kalaMkamukta na banAya tyAM sudhI citta prasanna kyAMthI rahe? 'have e ciMtA karavAnI jarUra nathI. jJAnI guru mahArAje kahyuM che, te tuM bhUlI gaI? duHkhanA divaso have jhAjhA nathI ane jyAM pavanaMjaya pAchA nagaramAM AvyA nathI ke kalaMka dhovAyuM nathI.' tArI vAta sAcI che, mane lAge che ke e pAchA AvI gayA haze.' to to ketumatInuM AvI banyuM!' vasaMtatilakAe bhAvi joyuM. 'paNa...' 'paNa zuM...?' emanI... sthiti kevI thaze? e ApaNane zodhavA...' aMjanAnI AMkho dUra dUra kSitija para maMDAI. lAlacoLa sUraja DUbI gayo. aMjanAne potAnA nAmathI aMkita vIMTI ApI pavanaMjaya praznatinI sAthe mAnasarovaranA taTe zibiramAM AvI pahoMcyo. prabhAta thaI gayuM hatuM. sainyane prayANano Adeza karyo. AkAzamArge sainya sAthe pavanaMjaya laMkAnA pAdare UtarI paDyo. sainyane tyAM ja chAvaNI nAMkhavAnuM kahI, pavanaMjaya prahasitane laI laMkApatinI sabhAmAM pahoMcyo. laMkApatine praNAma karI, Ubho rahyo. rAvaNa pavanaMjayane bheTI paDyo ane premapUrvaka potAnI pAse besADyo. 'pavanaMjaya, teM jANyuM haze ke pAtAlalaMkAmAM varuNe duSTatAnI hada karI che. ApaNA parAkramI senApatio khara ane dUSaNane teNe pakaDIne kArAgRhamAM nAMkhyA che...' 'hA jI, dUta dvArA varuNa sAthenA yuddhanA samAcAra maLyA hatA...' have ApaNe eka kSaNano ya vilaMba karyA vinA ahIMthI prayANa karavuM joIe. have to huM pote ja e varNa ane enA abhimAnI putronI khabara laI nAMkhIza.' rAvaNe vaNapurI tarapha pavanaMjayanI sAthe virATa sainya laine prayANa karyuM. bIjI bAju pavanaMjaye vicAryuM ke 'jo rAvaNa yuddhamAM Utaraze to mAnavajAta para kALo kera vartAi jaze. lohInI nadIo vaheze, mATe rAvaNane to yuddhamAM For Private And Personal Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 226 jaina rAmAyaNa UtaravA ja na devAM. paraMtu e tyAre zakya bane ke jo varuNa samajI jAya; paNa varuNane samajAvavo zI rIte? khara ane dUSaNa jevA parAkramI senAnIone jIvatA pakaDIne jelanA saLiyA pAchaLa dhakelI denAra varNa ane enA parAkramI putrAne samajAvavA ghaNA muzkela che.' Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pavanaMjaye ghaNuM vicAryuM. tenI kuzAgra buddhie mArga zodhavA mAMDyo. rAvaNanuM mana saMtoSAya ane varuNanuM mAna sacavAya, evo mArga pavanaMjaye zodhI kADhyo. A bAju rAvaNe yuddhano vyUha racI kADhyo hato. senApati tarIke teNe pavanaMjayane pasaMda karyo hato, eTale pavanaMjayane bolAvI, prathama divasanA yuddhanI vyUharacanA samajAvI dIdhI. 'vyUharacanA ghaNI ja suMdara che!' pavanaMjaya rAvaNanI prazaMsA karI. rAvaNe smita karyuM. pavanaMjayanI pITha para hAtha pheravAtAM kahyuM : vyUharacanAnI saphaLatA senApati para nirbhara hoya che. 'e to AvatI kAle ja Apane pratIta thaze.' 'zAbAza! eka vIrane chAje tevA ja tArA zabdo che. mane tArAmAM saMpUrNa zraddhA che. huM yazano bhAgIdAra banIza.' 'paNa... mane eka judo vicAra Ave che.' 'zo?' 'jIvasaMhAra thAya nahi ane kAryasiddhi thaI jAya!' 'e kevI rIte?' varuNane mUrkha banAvIne kArya siddha ka2vAnuM!' 'samaja na paDI.' 'khara dUSaNane eka vAra mukta karIne ApaNI pAse laI levA, pachI bIjI vArtA!' 'paNa ema kaMI sIdhesIdhA e khara-dUSaNane ApaNA havAle kare tevo nAdAna varuNa nathI ne?' basa, ene nAdAna banAvavAnuM kAma mAruM 'eTale, zuM ApaNe bhIkha mAgavAnI?' 'haragija nahi, ApaNe jarA ya mAthuM namAvavAnuM nahi ane khara-dUSaNa e ApaNane soMpI de, e rIta ajamAvIe. For Private And Personal Use Only
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 227 pavanaMjaya pAcho vaLe che "azakya" mane AjanI rAta prayatna karI levAnI rajA Apo." bhale!' "rAvaNane pavanaMjayanI vAta eka taraMga jevI lAgI. pavanaMjayane potAnA prayatnanI saphaLatA lAgI. te rAvaNane praNAma karI, potAnI zibiramAM Avyo. zibiramAM prahasita AMTA mArI rahyo hato. pavanaMjaya AvIne prahasitane potAnA khAnagI maMtraNAlayamAM laI gayo." 'tAre atyAre nagaramAM javAnuM che.' 'taiyAra.' jaIne sIdhuM tAre varuNane maLavAnuM che, ane mAro aMgata saMdezo ApavAno che. kahevAnuM ke eka mitra tarIke praslAdaputra pavanaMjaya Apane tatkAla maLavA cAhe che." "pachI?' javAba laIne tarata pAchA AvavAnuM "prahasita taiyAra thaI gayAM. te rAjadUtano veza dhAraNa karyo ane AkAzamArge varuNanI nagarImAM praveza karyo. nagaramAM yuddhanI taDAmAra taiyArIo cAlatI teNe joI. eka eka strIpuruSane teNe sainikanA jussAmAM joyAM. eka pachI eka rAjamArga vaTAvato, te vaNanA rAjamahAlaya AgaLa AvI pahoMcyo, paNa tyAM to eka kIDIne pravezavAno paNa mArga na hato. mahAlayanuM vizALa paTAMgaNa sainikothI bharAI gayuM hatuM. mahAlayane kAre yamadUta jevA sainiko zastrasajja banIne pahero bharI rahyA hatA. mahAlayanI aTArImAM vaNanA putro puMDarIka ane rAjIva jussAbharI vANImAM sainikone protsAhita banAvI rahyA hatA. "vahAlA naravIro! Aje ApaNI svataMtratAne bharakhI javA mATe rAkSaso ApaNA dvAra khakhaDAvatA UbhA che. Aje ApaNI maradAnagI kasoTI para che, paraMtu ciMtAnuM koI kAraNa nathI kAraNa ke dharma ApaNA pakSe che. anyAyI rAvaNa pradezalAlasAthI ane sattAlolupatAthI ApaNA para caDI Avyo che, paraMtu jevA hAla-behAla tame khara-dUSaNanA karyA, tevA ja hAla behAla rAvaNanA karIne jaMpavAnuM che. e adhama rAkSasane batAvI Apo ke varaNapurInA eka eka nAgarika potAnA svAtaMtryane jhaMkhe che... varuNarAjane cAhe che.' For Private And Personal Use Only
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa 228 sainikoe gaganabhedI garjanA karI, "varuNarAjano jaya ho." prahasita sainikonA apAra zauryana jaIne daMga thaI gayo. teNe dvArapAlane kahyuM: 'bhAI, huM laMkApatinA senApati pavanaMjayano dUta chuM, mAre tatkAla varuNarAjane maLavuM che.' dvArapAla kSaNabhara prahasitane joI rahyo. tene vizvAsa paDyo ke "A banAvaTI nathI, paraMtu dUta ja lAge che." teNe eka sainikane izAro karyo ane pote cAlyo gayo. prahasita para pelA sainike cAMpatI najara rAkhavA mAMDI. dvArapAla guptamArge varuNarAjanA AvAsamAM jaI pahoMcyo. "mahArAjAno jaya ho." dvArapAle namana kyuM. kema, jayamaMgala?' mahArAjA, laMkApati nA senApati pavanaMjayano aMgata dUta Apane tatkAla maLavA cAhe che." jayamaMgale varuNarAjanA mukha sAme joyuM. varuNarAjaM thoDIka kSaNo vicAra karIne kahyuM. bhale, laI Ava ene." dvArapAla saDasaDATa cAlyo gayo. prahasitane laI punaH te varuNarAja pAse Avyo; prahasitane tyAM mUkI, pAcho te potAnI pharaja para pahoMcI gayo. "kema acAnaka AvavuM paDayuM?' varuNarAje pUchyuM. mahArAja, Apa jANatA ja hazo ke laMkApatie pralAdanaMdana pavanaMjayane potAnA sainyanA senApati banAvyA che.' hA, samAcAra maLyA che.' 'temano huM aMgata mitra che. mAruM nAma prahasita, mane temaNe eka saMdezo ApIne ApanI pAse mokalyo che.' 'zo che saMdezo?' "e Apa tatkAla maLavA cAhe che.' varaNarAja coMkI UThyA. AvA bhayAnaka yuddhanA tabakke rAvaNano mahAna senApati zatru rAjAne maLavA cAhe, temAM temane bheda lAgyo. temaNe puMDarIka ane rAjIvane bolAvyA. temanI sAthe masalata karI prahasitane javAba Apyo, bhale senApati pavanaMjaya Ave.' prahasita AkAzamArge tyAMthI potAnI chAvaNImAM pahoMcI gayo. pavanaMjayanI zibiramAM jaI samAcAra ApyA. pavanaMjayane harSa thayo. For Private And Personal Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 229 pavanaMjaya pAcho vaLe che prahasitane sAthe laI pavanaMjaya vaNapurImAM pahoMcyo. varuNarAja puMDarIka ane rAjIvanI sAthe masalata karatA, pavanaMjayanI rAha jotA beThA hatA. tyAM ja dvArapAla AvIne pavanaMjayanA AgamananA samAcAra ApyA. puMDarIka ane rAjIva sAmA gayA. pavanaMjaya- temaNe svAgata karyuM. pavanaMjayanuM mohaka vyaktitva joI, banne bhAIo prabhAvita thayA. pavanaMjayane laI banne bhAIo varuNarAjanA khaMDamAM dAkhala thayA. varuNarAje smita karIne, pavanaMjayane AvakAyAM. pavanaMjaye paNa ucita pratyuttara vALyo ane varuNarAjanI sAme Asana lIdhuM. thoDIka vAra mauna chavAyuM. kema senApatijI! atyAre AvavAnA zrama zA mATe levo paDyo?' varuNarAje hasIne vAtano AraMbha karyo. 'lAkho jIvonI hatyAne aTakAvavA mATe." pavanaMjaye smitapUrvaka kahyuM. 'to to ATalA virATasainyane laIne AvavAnI jarUra ja na hatI. ApoApa hatyAkAMDa aTakI ja gayo hota.' Apa jANo cho ke laMkApati verano badalo lIdhA vinAM jaMpa nahIM, emano. svabhAva ja evo che. khara ane yAne kedI banAvIne laMkApatinA roSane vizeSa prajvalita karavAmAM Avyo che.' 'bhale ne prajvalita thAya! ame yuddhabhUmi para ThAravA taiyAra ja chIe." "to zuM tame ema mAno cho ke laMkApatine tame parAjita karI zakazo? laMkApatinA eka eka bAMdhavane parAjita karavA mATe paNa bhAre khuvArI sahana karavI paDe evI che. laMkApatinI sAthe AvelA eka eka vidyAdhara rAjAne parAsta karavA mATe paNa lohInI gaMgA-siMdhu vahevaDAvavI paDe ema che. jyAre khuda laMkApatine parAjaya ApavA mATe to...' eTale zuM ame badhA baMgaDI paherIne beThA chIe ema, senApatijI!' puMDarIka ropathI saLagI UThyo. nA, jarAya nahi. tame paNa vIra cho. khamIravaMtA cho. paNa AvAM yuddhamAM tamArA jevAM ranone homAI javAnuM? tamArA jevA parAkramIono upayoga mAnavajAtanA saMhAramAM karavAno? huM e mATe ja atyAre ahIM Avyo chuM. koI paNa yogya mArga kADhIne, A yuddha aTakAvI devuM joIe.' For Private And Personal Use Only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 230 jaina rAmAyaNa yogya mArga e che ke laMkApati sainya laIne pAchA cAlyA jAya...' puMDarIka bolI UThyAM. 'e mArga kadAca yogya haze, paraMtu zakya nathI! 'to zuM tame amane zaraNAgata banAvavA AvyA cho?' puMDarIke pUchyuM. 'nA. tamArA jevA parAkramIo zaraNAgata na bane, te huM sArI rIte samajuM chuM.' 'to pachI?' 'mitra banI zake!' pavanaMjaye samAdhAnanI bhUmikA rajU karI. 'paNa jyAM laMkApatine potAne ja mitra na banavuM hoya, tenuM zuM thAya?' 'hAla e paNa zakyatA che. huM e kAma saMbhALI laIza.' to to tame laMkApatinI saMmati laIne ja AvyA cho,' varuNarAje pavanaMjayanuM peTa mApavA mamaro mUkyo! 'evuM mAnavAnI bhUla vaNarAja na kare. jo laMkApatine e rIte namatuM jokhavuM hota to laMkAthI ja koI dUtane mokalI patAvI deta. ATalI sAgara jevaDI senA laIne, svayaM pote na Avata, A to yuddhanA bhISaNa mAnavasaMhArathI mAruM dila kaMpI UThyuM ane vicAra Avyo ke jo koI madhyama mArge samAdhAna thaI jAya to prayatna karuM. e AzayathI ja rAtrinA samaye ahIM Avyo chuM.' 'senApatijI, tamArA Azaya sAthe huM paNa saMmata thAuM chuM. jIvono saMhAra mane paNa iSTa nathI; paraMtu rASTranA svAtaMtryanI rakSA khAtara kyAreka hiMsaka mArga paNa akhatyAra karavo paDe che.' varuNarAje potAnI nItine spaSTa karI. 'tamAruM svAtaMtrya akhaMDita rahe ane zAnti sthapAya tevo paNa mArga mane dekhAya che.' pavanaMjaye kahyuM. to te mArga rajU karo.' 'khara ane dUSaNane pAchA soMpavA. eka mitra tarIke laMkApatine maLavuM ane laMkApatinA eka parAkramI sAthIdAra rASTra tarIke sthAna prApta karavuM.' varuNarAje puMDarIka-rAjIvanI sAme joyuM. banne bhAIo paNa pavanaMjayanI darakhAsta para vicAramAM paDI gayA. darakhAstamAM temane koI svamAna-hAni jevuM na lAgyuM, uparathI yuddhanA bhayAnaka saMhAramAMthI jIvone UgarI javAno mArga dekhAyo. vaLI, pavanaMjayanuM hRdaya paNa temane sApha dekhAyuM. 'koI paNa jAtanI zaMkA na rAkhazo, tamArI sAthe A koI melI ramata nathI For Private And Personal Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pavanaMjaya pAcho vaLe che ramAtI, paraMtu jIvonAM jIvana sAthenI mRtyunI ramatano aMta lAvavAno upAya che.' pavanaMjaye vicAramAM paDelA varuNarAjanI samaja spaSTa karI. puMDarIka ane rAjIve saMmati ApI. varuNarAje paNa pavanaMjayanI darakhAstane mAnya rAkhI. mahArAjA! mane ghaNo ja harSa thayo. ApanI nikhAlasatA ane UMDI samaja pratye bhAre Adara pragaTyo." "paraMtu senApatijI, eka vAtanI spaSTatA karI levI joIe." rAjIve kahyuM. zuM?' laMkApatine ame emanI chAvaNImAM maLavA nahi AvI zakIe...!' "juo, tamAre laMkApatinI chAvaNImAM mAhi AvavAnuM ane laMkApatine ahIM nahi AvavAnuM. nagaranI pUrva dizAe je udyAna che tyAM baMnenuM milana yojavAnuM...' "barAbara!' rAjIva saMmata thayA. 'tAM pachI, have huM rajA lauM. have mAre laMkApatine maLavuM paDaze. pachI prahasitanI sAthe Apane zubha saMdezo mokaluM.' varuNarAje pavanaMjayane javAnI saMmati ApI. pavanaMjaya traNeyanA sAme smita karI UbhA thayo ane prasita sAthe AkAzamArge laMkApatinI chAvaNImAM AvI pahoMcyA. maharitane potAnI zibiramAM mokalI pavanaMjaya laMkApatinI zibira tarapha vaLyo. madhyarAtri thaI cUkI hatI; chatAM chAvaNImAM koI nidrAdhIna banyuM na hatuM. pratyeka sainika potapotAnI taiyArImAM mazagula hato. pavanaMjaye laMkApatinI zibira AgaLa jaI, kArarakSakane izArAthI dUra karI, zibiramAM praveza karyo. zibiramAM rAvaNa ane bibhISaNa koI vAtacIta karI rahyA hatA. pavanaMjaye jaIne praNAma karyA. kema atyAre kaMI...?' rAvaNe pavanaMjayane besavA izAro karI prazna karyo. mahArAja! kArya siddha thaI gayuM che." kevI rIte? khara ane dUpaNa ApaNane mAnabhera pAchA maLI jaze!' 'azakya. abhimAnI varuNA ema sahejamAM soMpI de, te mArA mAnyAmAM nathI AvatuM.' For Private And Personal Use Only
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 232 jaina rAmAyaNa paNa have te paNa mAnavAno avasara AvI gayo che! ApaNe kAle prabhAta pUrva dizAnA udyAnamAM javAnuM. tyAM vararAja khara ane dUSaNane ApaNA havAle karaze ane ApanA aneka parAkramI mitra rAjAAmAM akA vadhAro thaze. varuNarAja ApanA mitra banaze!" rAvaNane Ame ya pavanaMjaya pratye sahaja prema hatA. pavanaMjayanI vAtana te nakArI zakyo nahi. jevI rIte pavanaMjaye varaNArAjane mitrarAja tarIke mAnya karyA hatA tevI rIte svIkAravAnI vAta rAvaNanA gaLe UtarI, bibhISaNane paNa vAta gamI. jA to kuMbhakarNane bolAvI lAva.' rAvaNe kuMbhakarNane bolAvavA bibhISaNane kahyuM. bibhISaNa kuMbhakane bolAvI lAvyo. pavanaMye samagra vAta kuMbhakarNane kahI saMbhaLAvI. kuMbhakarNane paNa yojanA gamI. pavanaMjaya yuddhavirAma mATenI anujJA laI, tarata ja potAnI zibiramAM Avyo. prahasitane keTalIka rasamajUtI ApI, vaNarAja chAvaNI tarapha ravAnA karyo ane chAvaNImAM yuddhavirAmano dhvaja laharAvI dIdho. acAnaka baMne pakSa yuddhavirAmanA dhvaja laherAI gayelA I, sahune Azcarya thayuM. prabhAte laMkApati kuMbhakarNa, bibhIpaNa, pavanaMjaya vagerene laIne pUrva dizAnA udyAnamAM pahoMcyo. bIjI bAju prahasita, varuNarAjana temanA putro sAthe khara ane dUSaNane laIne udyAnamAM AvI pahoMcyo. baMne rAjAo maLyA. vararAje khara ane dUSaNane rAvaNanA havAle karyA. baMne rAjAo vacce maMtrInI sthApanA thaI. rAvaNa pavanaMjaya para khuza thaI gayo. potAnI sAthe laMkA AvavA mATe temaNe pavanaMjayane samajAvyo, paraMtu pavanaMjayanI icchA tatkAla ghera pAchA pharavAnI hatI. teNe rAvaNanI rajA mAgI, rAvaNe aneka bheTo ApI tene vidAya karyo. potAnA saMnyanI sAthe pavanaMjaya AkAzamArge nagara tarapha pAcho vaLyo. mAnasarovaranA taTa parathI jyAM e pasAra thayo ke aMjanAnI smRti tAjI thaI. mahinAo pahelAMnI e rAta tenI sAme pratyakSa thaI. "ejanAnuM zuM thayuM haze?' pavanaMjaye kahyuM. kema evI zaMkA kare che?' prahasita pavanaMjayane kahyuM. "nA nA, zaMkA nathI karato, paraMtu jijJAsA thAya che.' prahasitane pavanaMjaye kahyuM. For Private And Personal Use Only
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 233 pavanaMjaya pAcho vaLe che have kyAM ApaNe dUra chIe? A nagaramAM pahoMcyA eTalI vAra jotajotAmAM to nagaranI bahAra vimAno AvI pahoMcyAM. nagaramAM paNa vAyuvege pavanaMjayanA AgamananA samAcAra pahoMcI gayA. rAjA pradyAda vageree pavanaMjaya svAgata karavA mATe taiyArIo karI. nagarajanoe mahotsavapUrvaka pavanaMjayanuM svAgata karyuM. paraMtu pavanaMjayanuM citta nagarajanonA svAgatamAM na hatuM. te to aMjanAne maLavA Atura hato. potAnA mahele AvI, prahasitane bIjuM badhuM kAmakAja bhaLAvI, e mAtA-pitA pAse pahoMcyo. mAtA-pitAne praNAma karI, tyAMthI sIdho ja pahoMcyo aMjanAnA AvAse. paraMtu tyAM to badhuM sumasAma hatuM. nahoto tyAM koI paheregIra ke nahotI koI dAsI. pavanaMjaye tyAM badhuM veravikhera joyuM. te mahelamAM gayo. koI che?" teNe bUma pADI. koNa che?' eka dhImo avAja aMdaranA oraDAmAMthI Avyo. pavanaMjaya e tarapha gayo. tyAM teNe eka strIne joI. aMjanA kyAM che?" khUba AturatAthI pavanaMjaye pUchayuM. strI pavanaMjaya sAme joI rahI. thoDIka vAra pachI pUchyuM. "tame koNa cho?" "huM pavanaMjaya, aMjAna kyAM che?' strInI AMkhamAMthI AMsu TapakI paDyAM. tenuM moM lAlacoLa banI gayuM. kema javAba nathI ApatI? mArI priyA aMjanA kyAM che?' pavanaMjaya akaLAI UThyo. tenuM haiyuM dhabakavA mAMDyuM. zuM javAba ApuM, kumAra?.." 'tuM jaladI kahe, zuM thayuM?" aMjanAdevIne ApanA mAtAjIe ahIMthI kADhI mUkyAM.' 'huM?' pavanaMjayanI AMkho pahoLI thaI gaI. enA hoTha phaphaDI UThyA. "aMjanAdevI garbhavatI banyAM tethI mAtAjIe kalaMka mUkyuM ane mANaso dvArA vasaMtatilakAnI sAthe devIne mahendranagaranA sImADAmAM mukAvI dIdhAM." pavanaMjayanI AMkhe aMdhArAM AvyAM. te tyAM ja phasaDAI paDyo. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A 26. satInI zodhamAM pavanaMjaye potAnI svapnasRSTinA svargane verAna banatuM joyuM. premanI e karaNakathAnI smRti karatAM enI AMkhamAM AMsu bharAI AvyAM. te aMjanAne khaMDera jevA mahelamAM pharyo, tenA dilamAM tophAna UDyuM ane AMsu sarI paDayAM. smRtionuM vAvAjhoDuM AvyuM ane magaja behoza banI gayuM. hRdayanI vedanAne e bhUlI zakato na hato, emanuM e asthAyI milana, gaNyAgAMThyA kalAkonI e sukhada paLo ane emano e ciraviyoga! parasparane jhaMkhatA ne jhUratA e AtmAo potAnI chAtI para paththara mUkIne, zAMta banavAnI mithyA ceSTA karI rahyA hatA. mAnavInuM jIvana sukhaduHkhanA saMmizraNathI kevuM kaDhaMguM baneluM che! ullAsa ane nizvAsa, aizvarya ane dAridraya, unnati ane avanati, sukhaduHkhanA A saMmizraNathI manuSya kAbaracItarA raMgothI potAnA mukhane raMganArA bahurUpIthI ya adhika kadarUpo bhAse che. keTakeTalIka AzAo ane umaMgo sAthe pavanaMjaya pAchA Avyo. enI e akhUTa AzAo ane UbharAtA umaMgo para pANI pharI vaLyuM. te lathaDatA page aMjanAnA mahelamAMthI bahAra Avyo ane sIdhA ja ketumatInA AvAse pahoMcyo. thoDAka kalAka pahelAM ja AvI gayelA pavanaMjayane pAcho Avelo joI ketumatIe pUchyuM : kema beTA, pharI AvavAnuM thayuM?" mA, tuM mArI sAthe mahAna anyAya karI mArA jIvanamAM Aga cAMpI dIdhI," vedanA ane ropathI pavanaMjaya dhrujI rahyo hato. 'paNa zuM thayuM e to kahe.." zuM kahyuM? te kahevA jevuM zuM bAkI rAkhyuM che? nirdoSa ane niSpApa aMjanAne te kalaMkita karI. e mahAsatIne te du:khanA dAvAnaLamAM homI dIdhI.' paNa... tArI gerahAjarImAM e..." khoTuM, taddana khoTuM, e mArAthI ja garbhavatI banI hatI. zuM eNe khulAso nahoto karyo? zuM eNe mudrikA nahotI batAvI?" eNe mudrikA batAvI hatI, paNa mane vizvAsa...' bAvIsa... bAvIsa varSa sudhI te enuM jIvana nahotuM joyuM? mArI AgaLa teM For Private And Personal Use Only
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org satInI zodhamAM 235 enAM ochAM guNagAna gAyAM hatAM? ane ekAeka zuM e bagaDI gaI? teM jarAya vicAra na karyo? mArA AgamananI rAha paNa na joI...' pavanaMjayanI AMkhomAM AMsu bharAI AvyAM. aMjanAnuM zuM thayuM haze...? e vicAre enA haiyAne du:khI du:khI karI mUkyuM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'huM jAuM chuM. aMjanAne zodhIne ja pAcho AvIza. mArI rAha na jozo.' pavanaMjaya ketumatInA khaMDamAMthI bahAra nIkaLavA lAgyo. ketumatIe eno hAtha pakaDyo. 'tuM zA mATe jAya che, huM ahIMthI cAre dizAomAM subhaTone tapAsa karavA mokaluM chuM.' 'nA, tArI bhUlanuM prAyazcitta mAre ja karavuM paDaze, kharekhara to bhUla mArI ja che. bAvIsa varSa sudhI meM ene duHkhI karavAmAM kaMI bAkI rAkhyuM nathI. huM ja enI pAchaLa jaIza.' pavanaMjaya bahAra nIkaLI gayo. prahasitane laI, AkAzamArge sIdho te mahendranagaranA dvAre AvI lAgyo. baMne mitro sIdhA rAjA mahendranA mahele pahoMcyA, tyAM ja mahelanA pagathiye ja yuvarAja prasannakIrtino meLApa thaI gayo. 'Ama acAnaka... kumAra ?' prasannakIrtie pavanaMjayano hAtha pakaDIne pUchyuM. 'zuM aMjanA ahIM che?' pavanaMjaye sIdho ja prazna karyo. prasannakIrti vimAsaNamAM paDI gayo. e jANato hato ke aMjanAne enI sAsue kADhI mUkI tyAre pavanaMjaya yuddhamAM gayelo hato ane yuddhamAMthI haju Aje ja e pAcho pharyo hato. vaLI pavanaMjayanA caherA para koI AnaMdanI ekAda rekhA paNa na hatI. vipAdanI gherI chAyA enA mukha para patharAyelI hatI. 'zuM aMjanAne anyAya to nathI thayo?' enuM citta asvastha banI gayuM. teNe kahyuM. 'hA, aMjanA ahIM AvI hatI.' 'kyAM che?' 'paNa, Apa mahelamAM to padhAro... pachI.... 'pahelAM, mane javAba Apo : aMjanA kyAM che?' pavanaMjayano avAja UMco thayo. enI AMkhamAM roSano agni bhabhUkI UThyo. paraMtu avAja sAMbhaLatAM rAjA mahendra ane mahAmAtya paNa tyAM AvI caDhyA. For Private And Personal Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jena rAmAyaNa kumAra, kyAre padhAryA? mahelamAM cAlo... tyAM..' mahendrae kahyuM. huM mahelamAM besavA nathI Avyo. aMjanAne zodhavA Avyo chuM... aMjanA kyAM che?" pavanaMjaye mahendranI sAme joyuM. enuM nAma zA mATe lo cho? eNe tamArA ne mArA kuLane...' "basa, basa, eNe koIne kalaMkita nathI karyA, ane tame kalaMkita karI che. e mahAsatI che." "he?" mahendranA hozakoza ja uDI gayA. prasannakIrtinI AMkho pahoLI thaI gaI. hA, e niSpApa che, nirdoSa che. ajJAna mAtAe te nirdoSa satI para sitama gujAryo che. te ahIM AvI che, ema meM sAMbhaLyuM che. e kyAM che?' pavanaMjayanI vAta sAMbhaLI, mahendranI AMkhamAMthI daDadaDa AMsu paDavA lAgyAM. prasannakIrtinI AMkhe aMdhArAM AvyAM, e nIce phasaDAI paDyo... mahAmaMtrIe potAnI bhInI AMkhone khesanA cheDAthI lUchI. zuM e ahIM nathI? ahIM AvI ja nathI?' pavanaMjayanuM citta vyathita banI gayuM. hadaya bhAre vimAsaNamAM ane kuzaMkAomAM aTavAI gayuM. "kumAra... zuM kahyuM? meM mArA ja hAthe e suzIla putrIne anyAya karyo, garIba gAya jevI, nirdoSa putrI ahIM AvI hatI paNa kuLanI kIrtinI pApI vAsanAthI ahIMthI ene dhakko dIdho ane kADhI mUkI...raDatI AMkhe thothavAtI jIbhe be hAthe mAthuM kUTatA mahendra satya hakIkata kahI saMbhaLAvI. na jANe e kyAM gaI haze? enuM zuM thayuM haze? ekalI-aTUlI bhayaMkara jaMgalomAM, dAruNa aTavIomAM kyAM jaI caDhI haze? mahAmaMtrIe tyAre sAcuM kahyuM hatuM ke : "e nirdoSa che, ene na kADhI mUko,' paNa... meM ghamaMDIe mahAmaMtrInI vAta na mAnI, tenI du:khI sthitino vicAra na karyo.., mahendra rAjA nIce besI gayA ane dhrusake ne dhrusake rovA lAgyA. "mahArAjA, have A TANe rovAthI saryuM. have to eka kSaNanoya vilaMba karyA vinA, e satIno patto lagAvavo joIe. cAre dizAomAM subhaTone mokalIne enI bhALa meLavavI joIe." mahAmaMtrIe mahendrane zAMta karyA. kumAra, Apa ahIM rokAo. alpakALamAM ja subhaTo zubha samAcAra laIne AvI jaze.' mahAmaMtrIe pavanaMjayane prArthanA karI. nahi, mahAmaMtrI, jyAM sudhI ejanA nahi maLe tyAM sudhI have mahela kevo? For Private And Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir satInI zodhamAM 237 ArAma kevo? zAMti kevI ?' grahasitano hAtha pakaDI, pavanaMjaya mahelanAM pagathiyAM UtarI gayo. tyAM prasannakIrti doDato AvIne pavanaMjayanI sAme AvIne Ubho rahyo. 'kumAra, kSamA karo. Apa ahIM rokAo. huM pratijJA karuM chuM ke bahenane ahIM lAvIne pachI ja anna-pANI laIza, pachI ja mahelamAM AvIza.' AMsu nItaratI AMkhe prasannakIrtie pavanaMjayane kahyuM. 'prasannakIrti, tame mArA mArgamAM na Avo. mane javA do. mArA cittane zAMti nathI, mAro AtmA kakaLI UThyo che, jyAM sudhI huM aMjanAne sukharUpa nahi jouM tyAM sudhI TharIThAma besI zakuM ema nathI.' bAvIsa-bAvIsa varSa sudhI aMjanAnA nAma para bhAre sUga karanAro pavanaMjaya Aje aMjanAnA virahamAM jhUrI rahyo che! A ja to A saMsAranI vicitratA che! eka divasa jenA para agana varasAvI hoya... eka divasa tenI ja lagana lAge! eka divasa jenI sAthe camana karyAM hoya... eka divasa tenA ja para damanano dora calAve! eka divasa jenA adhara cUmyA hoya, eka divasa enI ja kabara khode! eka divasa jenI sAthe bhogamAM ramaNa karyuM hoya, eka divasa enA ja dilanuM vidAraNa kare. saMsAra eTale AvI eka bhISaNa sthiti che. mATe ja tattvadRSTA maharSio mokSa mATe puruSArtha karavAnI preraNA kare che, ke je mokSamAM jIvane koI rAgadveSanI viTaMbaNA rahetI nathI. pavanaMjaya koIthI rokAryA nahi. daravAje UbhelA dvArapAle paNa bhUmi para AMsuono chaMTakAva karI, pavanaMjayane natamastake praNAma karyA. A e ja daravAjo hato, ke jyAMthI eka abhAgI divase mahAsatI aMjanA, mAtA, pitA ane bhAIthI tiraskAra pAmIne, AkraMda karatI pAchI vaLI hatI. A e ja daravAjo hato ke je rAjA mahendra ane yuvarAja prasannakIrtinA adhama kRtyane muMge moMe joI rahyo hato. ahIM e mahAsatInuM hRdaya vidIrNa thaI gayuM hatuM. vidIrNa hRdayamAMthI je aMdherano pravAha nIkaLyo, daravAjAnA pASANo emAM raMgAyA. jo atyAre e lAla pApaNAne vAcA phUTe to e hRdayadrAvaka divasanuM evuM byAna rajU kare, ke pavanaMjayane e daravAjAmAMthI bahA2 pagaluM mUkavuM paNa muzkela banI jAya. krUra durbhAgyanI ramata para pavanaMjayanA hRdayamAM roSa UbharAyo, paraMtu AMsu For Private And Personal Use Only
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 238 jaina rAmAyaNa vATe tene dUra karavA sivAya enI pAse bIjo kayo mArga hato? prasitanI sAthe e mahendrapuranA pAdare Avyo. jyAM javuM? kayo mArga pakaDavo? te kSaNabhara mUMjhAyo. teNe prahasitanI sAme joyuM. 'mitra, tuM have pAcho jA. have huM evA ajANyA, varAna ane vikaTa mArge jaIza, ke jyAM tAre ghaNuM kaSTa sahana karavuM paDaze. nAhaka mAre khAtara...' kumAra, basa thaI gayuM. tuM evuM na bolIza. tane mUkIne huM javAno nathI. tArA sukhe sukhI ane duHkhe duHkhI thayA vinA mArA hRdaya koI vAta kabUla ema nathI. te nAhiMmata na bane. ApaNe aMjanAne zodhI kADhIzuM.' paNa have ApaNe kyAM jaIzuM? ApaNI pAse koI cokkasa mAhitI nathI." ApaNe eka-eka gAma, eka-eka nagara, dareka khINa ane dareka pahADa pheMdI vaLIzuM, paNa aMjanAne meLavIne ja jaMpIzuM.' prahasitano utsAha pavanaMjayano preraka banyo. tenuM hRdaya zraddhALu banyuM. prahasitane te bheTI paDyo. 'mitra, mArA khyAla mujaba aMjanA ahIMthI koI nagaramAM to na ja jAya, teNe cokkasa koI jaMgalano mArga lIdho haze. koI parvatanI khINomAM e gaI haze. tyAM zuM e vikarALa jaMgalI pazuonA paMjAmAM..' pavanaMjayanA zarIre parasevo vaLI gayo. aMjanAnI sthitino vicAra karatAM tenuM haiyuM tharatharI UThyuM. 'kumAra, evI kuzaMkA na kara. aMjanA mahAsatI che. jaMgalI pazuo ene kaMI karI zake nahi. are, bhayaMkara rAkSasa ke pizAca paNa enI sAme zAMta ane vaza thaI jAya. satItvanA caraNe devo paNa mastaka namAve che." prahasitanuM aMtaHkaraNa aMjanAnA adbhuta satItvanI pratIti karAvI rahyuM hatuM. pavanaMjayanuM haiyuM kaMIka haLavuM banyuM. banne mitro tyAMthI AkAzamArge AgaLa vadhyA. vaitADhaya parvatanA eka UMcA zikhara para pahoMcyA. zikhara para nahoto koI manuSya ke nahotAM koI pazupakSI. zikhara para banne mitroe khUNekhUNo tapAsI joyo. aMjA maLI. dhIre dhIre zikhara parathI temaNe nIce UtaravA mAMDyuM. tyAM emanI najare moTI moTI guphAo ane pAtAlakhINo dekhAI. eka-eka guphA joI vaLyA, eka-eka khINa pheMdI vaLyA, eka-eka kotaro khUMdI vaLyA, paraMtu aMjanA na maLI. pagapALA ja temaNe have AgaLa vadhavA mAMDyuM. moTAM moTAM vinAmAM zodha karI chatAM aMjanAno kyAMya patto na lAgyo. divaso para divaso vItavA lAgyA. For Private And Personal Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir satInI zodhamAM 239 pavanaMjayano jIva bebAkaLo banI gayo. enuM citta vihvaLa banI gayuM. prahasitanA mukha 52 nirAzAnI rekhAoM UpasavA mAMDI. mauna rIte te pavanaMjayanI sAthe bhaTakI rahyo hato. samaja nahotI paDatI ke aMjanAne kyAM zodhavI? ochAmAM pUruM vaLI pavanaMjaya nathI khAto, nathI pIto. ethI prahasitanI ciMtA vadhatI jAya che. have pavanaMjayane AzvAsana ApavA zabdo paNa nathI. pavanaMjayane AzAvAdI banAvavA mATe utsAha nathI. vaitADhya parvatano koI bhAga temaNe khUMdI vaLavAmAM bAkI na rAkhyo, chatAM nirAzA ja sAMpaDI. ema karatAM karatAM, teo banne vaitADhyanI eka UMDI khINamAM pahoMcI gayA. sUrya paNa AthamI gayo hato. jaMgalI pazuonA dAruNa svaro sivAya tyAM kaMIja saMbhaLAtuM na hatuM. pavanaMjaye prahasitanA sAme joyuM. prahasatanuM mukha nirAzAnA kALA pAlavamAM chupAI gayuM hatuM. teNe dIna AMkhoe pavanaMjayanI sAme joyuM ane te bAju para paDelI eka zilA para besI paDyo. pavanaMjaya enI paDakhe beTho. 'prahasita, tuM have Adityapura jA, jaIne mAtA-pitAne kaheje ke aMjanAne zodhavA AkhI pRthvI bhamI vaLyA, chatAM aMjanA na maLI. haju huM vanomAM bhaTakIza ane aMjanAne zodhIza chatAM e tapasvinI nahi maLe, to aMte...' 'aMte zuM?' prahasitanuM haiyuM phaphaDI UThayuM. 'aMte huM agnimAM praveza karIza...' 'nA... nA... kumAra... huM tamane chAMDIne nahi jAuM, huM nahi ja jAuM.' prahasitanI AMkhamAMthI codhAra AMsuno dhodha tUTI paDyo... e pavanaMjayane gaLe vaLagI paDyo, enA vakSasthaLane AMsuothI bhIMjavI nAMkhyuM. 'prasita, huM samajI zake che mArA hRdayanI sthiti... aMjanA vinA huM eka kSaNa paNa jIvI zakuM ema nathI, ene je meM bAvIsa-bAvIsa varSa sudhI Thokaro mArI che, tenuM Aje prAyazcitta karavAnI taka AvI gaI che... tuM jA, mAtApitAne samAcAra Apa ke jethI teo mArI rAha na jue.' potAnA prANapriya mitranI durdazA, tenI AzAo ane kAmanAone niSThura takadIra dvArA kacaDAtI joI, prahasita dhrusake dhrusake raDI paDyo. durbhAgya ane krUra kALano sAmAM karavAmAM e nAkAmiyAba nIvaDyo. For Private And Personal Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24) jaina rAmAyaNa Aje tene potAno jIvanasAthI mitra potAthI dUra dUra cAlyo jato lAgyo, AzAonA ane svapnAonA bhAMgIne bhukkA thaI gayelA TukaDAonuM poTaluM mAthe mUkIne, e koI gADha aMdhakAramAM vilIna thaI jato lAgyo. teNe pavanaMjayane aTakAvavA prayatna karyo, paNa e prayatnamAM ya prANa nahoto rahyo. mitrane AvI vikaTa paristhitimAM ekalo javA daI, pote nagaramAM pAchA vaLavuM ene na gamyuM. enA hRdaye tema karavA sApha inkAra karI dIdho, 'mitra, tuM game te kahe, huM tane choDIne nathI javAno. je mArga tuM laIza te ja mArga mArA mATe." prahasite raDatAM chatAM makkamapaNe potAno nirdhAra kahI dIdho. pavanaMjaya vimAsaNamAM paDI gayo. e samajato hato ke prahasita koI paNa rIte potAne agnimAM praveza nahi karavA de, eTaluM ja nahi, kadAca e paNa potAnI sAthe agnimAM jhaMpalAvI de, koI paNa rIte prahasita Adityapura mokalI ja devo joIe. prahasita, tuM vicAra kara : jo tuM Adityapura jAya ane mAtApitAne vAta kare to teone paNa aMjanAnI zodha karavAnuM sUjhe ane kyAMka aMjanAno patto lAgI jAya. pavanaMjaye prahasitanI sAme joyuM. prahasita vicAramAM paDI gayo. 'to tuM paNa mArI sAthe Adityapura cAla.' prahasite kahyuM. e have mArA mATe azakya che. huM to haju vanomAM, jaMgalomAM pharIza ane aMjanAne zodhavA prayatna karIza. vaLI huM nahi AvuM to mAtApitA vagere khUba jhaDapathI ane cokasAIthI tapAsa karaze..." rAtri ghaNI vitI gaI hatI. prahasitanI AMkho thAkathI ane ujAgarAothI gherAvA lAgI. pavanaMjaya paNa thAkIne lothapotha banI gayo ja hato, paraMtu tenI UMgha to kyAranIya bhAgI gaI hatI. virahanI vedanAmAM te vyAkuLa ne vyAkuLa rahyA karato hato. prahasita zilA para ja ADI paDyo. e UMghI gayo. pavanaMjaya enI pAse besI rahyo. kalAko vItavA lAgyA. pavanaMjayanA cittamAM eka vicAra ryo ane eNe prahasitanI sAme joyuM. te Ubho thayo ane prahasitane tyAM UMghato ja mUkI cAlyA javA mATe teNe paga upADyA, paraMtu te thaMbhI gayo. tenuM hRdaya AnAkAnI karavA mAMDayuM. 'tuM jo Ama mitrane dago daIne cAlyo jaIza to enuM zuM thaze? tArA vinA enI zI dazA thaze?" pavanaMjayanA aMtaHkaraNamAM vicAra jAgyo. te aTakI gayo. vicAramAM ne vicAramAM te besI gayo. tyAM prasita jAgI gayo. 'kumAra...' prahasite bUma pADI, pavanaMjaya vicAranidrAmAMthI jAgyo. For Private And Personal Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 241 satInI zodhamAM kema?' huM Adiyapura jAuM." hA, jaIne moTA pAyA para aMjanAnI zodha AraMbhI zakAze. mAruM hRdaya haju kahe che ke "aMjana maLaze.." paraMtu tuM sAhasa na karIza. tane zodhavA chatAM aMjanA na maLe to tuM Adityapura AvI jaje." pavanaMjaya mauna rahyo. e prahasitane joI rahyo. tane Azcarya thaze ke huM ekAeka kema Adityapura javA taiyAra thaI gayo. paraMtu huM UMghI gayo. nidrAmAM mane evuM AtmasaMvedana thayuM ke mAre Adityapura javuM ane aMjanAnI zodha karAvavI." pavanaMjaya vicAramAM paDI gayo. 'zuM aMjanA maLI zakaze?" enA cittamAM aneka vikalpo UbharAvA lAgyA. paraMtu tyAM to prahasita pavanaMjayano hAtha pakaDyo. 'mitra! basa tyAre, huM jAuM chuM. pharIthI tane kahuM chuM ke tuM utAvaLathI sAhasa na karIza. alpakALamAM ja tane zubha samAcAra maLaze.' baMne mitro bheTyA. AMsuthI eka bIjAnAM vakSa:sthaLa bhIMjAI gayAM. prahasita anujJA mAgI ane AkAzamArge te Adityapura tarapha ravAnA thayo. pavanaMjaya AkAzamArge jatA prahasitane joI rahyo. jyAM sudhI enA daSTipathamAMthI prahasita dUra na thAya tyAM sudhI eNe joyA ja karyuM. tenI AMkhamAMthI AMsuonI dhArA tUTI paDI, tenuM hRdaya kSubdha banI gayuM. tene mUccha AvI jatAM te nIce paDI gayo. ahIM koNa enA para zItala pANIno chaMTakAva karanAra hatuM? ahIM koNa enA para ratnajaDita vIMjhaNAnA vAyu nAMkhanAra hatuM? ahIM koNa enA mastaka para vahAryo hAtha pheravanAra hatuM? jIvananI asAratA, ni:sahAyatAnuM AnAthI vadhIne kayuM dRSTAMta hoI zake? parantu AvA daSTAMto janatA samakSa rajU karIne, kevaLa kIrti kamAvAnI vRtti to mAnavahRdayane na samajI zakanAra krUra haiyAmAM ja jAgI zake. pavanaMjayanuM bhagna hRdaya. hRdayanA thaI gayelA TukaDAne jaIne, to enA pratye saMvedanA dAkhavavAnI che. enA hRdayanA TukaDAone joDavA mATe jo ApaNuM hRdaya kAma lAgI zake ema hoya to e kurabAna karavAnuM che. For Private And Personal Use Only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 242 jaina rAmAyaNa rakhe samajatA ke pavanaMjaya kAmavyathAthI pIDAI rahyo che. rakhe samajatA ke pavanaMjaya viSayalaMpaTa hovAthI jhUrI rahyo che. jo AvuM samajazo to e mahApuruSa pratye anyAya thaze. eka mahAna AtmAnI avagaNanA karI kahevAze. pavanaMjayanA aMtaHkaraNamAM aMjanAnA ucca satItva pratye bahumAna pragaTayuM che. bAvIsa varSa sudhI aMjanA jevI suzIla sannArI pratye karelA ghora anyAyanI Aga enA hRdayamAM saLagI rahI che ane tethI ja te Aje ene meLavavA mATe AkAza-pAtALa eka karI rahyo che. te na maLe to agnimAM baLIne khAkha thaI javA taiyAra thayo che. mahApuruSonI A eka khAsiyata hoya che. evo svabhAva hoya che ke koI pratye temanAthI ayogya AcaraNa thaI jAya pachI, jyAre temane potAnI bhUla samajAya che tyAre te vyakti pratye teo bhAre guNAnurAgI banI jAya che. pavanaMjaya bhAnamAM Avyo. teNe tyAMthI cAlavA mAMDyuM. khINo ane TekarIo vaTAvato te "bhUvanamAM jaI caDhyo. mahAbhayaMkara e vanamAM pavanaMjaya aMjanA.. aMjanA, tuM kyAM che?' bUmo pADato bhaTakavA lAgyo. divasa ne rAta te bhaTakato ja rahyo. aMjanA na maLI. tenuM citta udAsa banI gayuM. teNe aMjanAnI AzA choDI dIdhI. te mUDha banIne eka vRkSanI nIce Ubho rahyo. jIvana tene jIvavA jevuM na lAgyuM. jIvana karatAM mRtyu tene vadhu zAMtidAyaka lAgyuM. teNe mRtyune ja bheTavAno nirNaya karyo. AjubAju teNe dRSTi karI, sukAI gayelAM jhADavAM sivAya tyAM kaMIja na hatuM. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27. satItvano vijaya prahasita AdityapuramAM AvI pahoMcyo. te sIdho ja mahArAjA allAdanA mahelamAM pahoMcyo. allAda ane ketumatI maMtraNAkhaMDamAM ciMtAtura cahere vAtacIta karI rahyAM hatAM, tyAM ja prahasite praveza karyo, ketumatInI dRSTi prahasita para paDI. te ekadama UbhI thaI gaI. pavanaMjaya kyAM?' ketumatIe vihvaLa vadane pUchyuM. huM ekalo ja Avyo chuM,' prahasite jamIna para dRSTi rAkhI javAba Apyo. 'pavanaMjaya Avyo nathI ane kadAca na paNa Ave." prahasitanI AMkho AMsuthI UbharAI. hA, ame aMjanAne zodhavA gAma, nagaro, parvato ane khINa pharI vaLyA, paraMtu aMjanA na maLI. chevaTe mane ahIM mokalI pavanaMjaya aMjanAne zodhavA jaMgalamAM bhaTakI..' ketumatI raDI paDI. karaNa kalpAMta karavA mAMDI. rAjA allAda paNa rudana dAbI zakyA nahi. paNa, mArA putrane ekalA mUkI tuM zA mATe Avyo? enuM jaMgalamAM koNa? e kyAM jaze? tAre to sAthe rahevuM hatuM..." ketumatIe prahasitane upAlaMbha ApavA mAMDyA. mAtAjI, harva raDavA karatAM to kAma karavuM joIe." have zuM karuM? hAthanAM karyA haiye vAgyAM. meM pApiNIe e niraparAdhI bicArI aMjanAne kalaMkita karI kADhI mUkI. satIne saMtApa janmAvyo enuM phaLa mane ahIM ja maLI gayuM. mAro putra gayo. saMtApa na karo, haju paNa pavanaMjaya maLI zake. ApaNe aMjanAno patto lagADavo joIe. je tatkALa aMjanAno patto nahi maLe to pavanaMjaya agnimAM praveza karaze." ketumatI mUchita thaI gaI. rAjA pralAda bebAkaLA banI gayA. rAjamahelanAM sAro ya parivAra bhego thaI gayo. vayovRddha mahAmaMtrI paNa AvI pahoMcyA. zokanA gherA vAtAvaraNamAM sahu gherAI gayA. AvI che. A saMsAranI ghaTamALa! ISTanA saMyogamAM harSa ane iSTanA For Private And Personal Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 244 jaina rAmAyaNa viyogamAM viSAda! saMsAramAM kSaNamAM ISTa maLe ne kSaNamAM iSTa cAlyuM jAya.. eTale jIva harSa ane viSAdamAM rIbAyA ja kare. saMsArano tyAga A mATe karavAno che. sAdhu banIne paNa purUSArtha karavAno che. ISTa ke aniSTa saMyogamAM AtmA harSa-viSAdanA iMdramAM phasAya nahi. iSTanA saMyogamAM rAcavAnuM nahi ke aniSTanA saMyogamAM raDavAnuM nahi. prahasite gaMbhIra svare rAjA pralAdane kahyuM : "mahArAjA, have tAbaDatoba cArekora subhaTone mokalI, aMjanAnI zodha karAvavI joIe ane pavanaMjayanI paNa bhALa meLavavI joIe.' rAjyanA maMtrIo, senApatio, mukhya mukhya cara puruSo.. badhA ja hAjara hatI. rAjA mallAde mukhya senApatine AjJA karI : "senApatijI, tame vaitADhyanI uttara zreNInA eka-eka nagaramAM aMjanAnI tapAsa karo." prahasite kahyuM : "ane je aMjanA maLI jAya to pAchA ahIM na Avazo. paraMtu sIdhA ja vimAnamAM tame mahendranagarathI pAMcaso yojana dUra pUrva dizAmAM je vaitADhayanI giramALA che, tyAM Avazo, tyAM kadAca amAruM milana thaI jaze." mukhya senApatine seMkaDo catura subhaTo sAthe tarata ja ravAnA karIne, rAjA allAde bIjA senApatine AjJA karI : "tame dakSiNa dizAmAM jAo. dareka gAma, nagaramAM aMjanAnI tapAsa karo ane amane AvI maLo.' 'jevI mahArAjAnI AjJA." senApati mahArAjAne praNAma karI ravAnA thayo. teNe keTalAka cunaMdA rAjapuruSone laI prayANa karyuM. mahArAjA, eka subhaTane tatkALa mahendranagaramAM mokalIne, rAjA mahendrane paNa aMjanAnI zodha karavA mATe kaheNa mokalavuM joIe." prahasite kahyuM : "hA, e vAta paNa sAcI che.' eka subhaTane tarata ja mahendrapura ravAnA karavAmAM Avyo. have ApaNe vilaMba karyA vinA, pavanaMjayane maLavuM joIe." prahasita mahArAjAnuM vimAna taiyAra karyuM. rAjA praslAda, ketumatI ane mahAmaMtrIne vimAnamAM besADI, prahasite tatkALa tyAMthI vimAna upADayuM. jotajotAmAM to prahasite vimAnane tyAM utAryuM ke jyAMthI pote pavanaMjayathI chUTo paDayo hato. For Private And Personal Use Only
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir satItvano vijaya 245 mAtAjI, ahIMthI huM ane pavanaMjaya vikhUTA paDyA hatA, mATe have ATalAmAM ja enI tapAsa karavI joIe. e ahIMthI bahu dUra nahi gayo hoya." ketumatI vimAnamAM ja rAkhI rAjA prahalAda, mahAmaMtrI ane prahasite AjubAju tapAsa karI. paraMtu tyAM pavanaMjayano bheTo na thayo. traNeya bhegAM thayAM. have kaI bAju tapAsa karavI, teno vicAra karavA lAgyA tyAM ja mahAmaMtrInI dRSTi eka bAju paDI ane mahAmaMtrI camakI UThyA, "A pagalAM pavanaMjayanAM ja che!" prahasate tapAsa karI to ene paNa e pagalAM pavanaMjayanAM ja lAgyAM. prAdane vimAna laI potAnI pAchaLa pAchaLa uDDayana karavAnuM kahIM, prahasita ane mahAmaMtrI pagale pagale AgaLa vadhavA lAgyA. pagalAM vadhu ne vadhu spaSTa thatAM hatAM. cAra-pAMca kalAka sudhI satata cAlatAM cAlatAM teo "bhUtavana'nA nAke AvI lAgyA. basa, ahIMthI pagalAM dekhAvAM baMdha thaI gayAM! ane vanamAM pravezavuM emane ThIka na lAgyuM. prassAdanuM vimAna paNa tyAM AvI pahoMcyuM. vimAna nIce utArI allAde pUchyuM : kema? have kaI bAju pagalAM dekhAya che?' have pagalAM dekhAtAM nathI. paraMtu ema lAge che ke temaNe A bhayAnaka vanamAM ja praveza karelo hovo joIe.' 'to ApaNe aMdara jaIne tapAsIe." emAM ApaNI kAryasiddhi thavAmAM saMzaya che. kAraNa ke A vana ati bhayAnaka gaNAya che. pavanaMjaya kaI bAju gayo hoya ane ApaNe koI judI ja dizAmAM pahoMcI jaIe to?' sahu vicAramAM paDI gayA. thoDIka kSaNo vicArI laI prahasite kahyuM : 'ApaNe dhIme dhIme ane vanamAM joI zakAya eTalI UMcAIe vimAnanuM uyana karavuM joIe. e rIte ApaNe AkhA vanamAM tapAsa karI zakIzuM.' hA, e vAta barAbara che.' mahAmaMtrIe prasitanI vAtane AvakArI. prahasite vimAnane taiyAra karyuM. sau vimAnamAM besI gayA ane vimAna bhUvana" upara gatizIla banyuM. mukhya senApatie uttara zreNInA eke-eka gAma-nagarane khUba ja cIvaTathI tapAsavA mAMDyA ane dareka nagaramAM senApatine evA catura puruSo paNa maLavA lAgyA. tethI tapAsa khUba ja jhaDapathI ane kunehathI thavA mAMDI. kalAko pachI kalAko vItavA lAgyA... divasa pachI rAtri ane rAtri pachI For Private And Personal Use Only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 246 jaina rAmAyaNa divasa vItavA lAgyA.. senApatinI dhIraja khUTavA lAgI. eNe potAnI tamAma zaktithI, tamAma buddhithI AgaLa vadhavA mAMDayuM... subhaTo paNa pUrA jussAthI AgaLa ne AgaLa vadhavA lAgyA, tyAM teo sUryapuranagaramAM AvI pahoMcyA. nagarane sImADe senApatie vimAnane nIce utAryuM. subhaTone guptavaze teNe nagaramAM ravAnA karyA, ane pote paNa vezanuM parivartana karI nagaramAM dAkhala thayo. eka pachI eka rAjamArga vaTAvato senApati nagaranI madhyamAM AvI pahoMcyo. tyAM teNe eka dukAnamAM pAMca-cha mANasone moTA avAje vAto karatA sAMbhaLyA. te dukAnanI bAjumAM Ubho rahI gayo. jyArathI hanapuranA rAjA mAnasavegane tyAM enI bhANeja AvI che. tyArathI dina pratidina enuM rAjya vadhatuM ja jAya che!" eka vRddha dekhAto puruSa bolyo. bhAI, puNyazALI AtmAnAM gharamAM pagalAM thAya eTale sukha ane saMpatti vadhe ja.' vaLI tame sAMbhaLyuM?" eka vepArIe pUchayuM. 'enI bhANejano putra haju to nAno che, tyAM to AkhA nagaramAM priya thaI paDyo che. kahe che ke e eka vakhata vimAnamAMthI paDI gayo hato, ene to na vAgyuM paNa parvatanA cUrA thaI gayA!" paNa mane to tamArI vAta samajAtI nathI.' eka mauna beThelo vepArI bolyo. "kema?' 'tame kaho cho ke mAnasaveganI bhANeja puNyazALI che, paraMtu sAthe sAthe meM sAMbhaLyuM che ke ene enA patie kADhI mUkI che! puNyazALIne pati kADhI mUke kharA?' are bhAI, tame aDadhuM sAMbhaLyuM che. enA patie kADhI mUkI nathI, paraMtu enI sAsue kADhI mUkI che. mArI putrI hanupura gaI hatI; te barAbara vAta sAMbhaLI hatI. teNe mane kahyuM che.' game teNe kADhI mUkI hoya, paraMtu puNyazALIne koI kADhI mUke kharA?' pelA For Private And Personal Use Only
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir satItvano vijaya 247 vepArIe gahana prazna pUchyo. sau vicAramAM paDI gayA. tyAM dukAnanI aMdara beThelo eka yuvAna bahAra Avyo ane vepArIonI joDe beTho. 'mAmA, zuM puNyazALI AtmAne duHkha ja na Ave? A saMsAramAM puNyazALI AtmA para paNa kyAreka duHkhanA DuMgarA tUTI paDatA hoya che.' 'to pachI ene puNyazALI na kahevAya ne?' 'tame puNyazALInI vyAkhyA zuM karo che? loko jenI vAhavAha kare, jenI pAse dhana-saMpatti hoya, te ja puNyazALI?' 'hAsto!' nA, jainadharmamAM ene ja puNyazALI nathI kahevAmAM Avato. jenI pAse jJAnavRSTi che, jenI pAse kSamA-namratA che, jenA haiyAmAM paramAtmA vase che, te puNyazALI che!' yuvAne puNyazALInI suMdara vyAkhyA rajU karI. 'AvA AtmAne duHkha Ave kharAM?' mAmAe bhANejane pUchyuM. 'hA, pUrvabhavonAM pApanA udayathI duHkha Ave chatAM e puNyazALI AtmA ane duHkha na mAne ane samatApUrvaka sahana kare. to tenAM duHkha dUra thaI jAya che ane sukha maLe che.' senApati vepArIonI vAto sAMbhaLIne AnaMdathI puliMketa banI gayo. ene aMjanAno patto lAgI gayo! vapArIonI vAtamAMthI ene aMjanAnI bhALa thaI gai! tarata ja te gAmanI bahAra AvI gayo. bIjA je subhaTo tapAsa karavA gayA hatA, te paNa AvI gayA hatA. sahue senApatine Aje hasato joyo! 'pyArA subho! ApaNuM kArya siddha thaI gayuM che. aMjanAno patto lAgI gayo che!' senApatie kahyuM. 'heM? kyAM che mahAsatIjI?' subhaTo Azcarya ane AnaMdathI nAcI UThyA. 'ApaNe ahIMthI hanupura nagaramAM javAnuM che. tyAM aMjanA ane aMjanAno putra kSemakuzaLa che!' 'aMjanA satIno jaya ho!' subhoe jayajayakAra karyo. sau vimAnamAM goThavAI gayA. senApatie vimAnane gati ApI. thoDAka samayamAM ja hanupuranAM gaganacuMbI jinamaMdiro najare paDavA lAgyAM. senApatie nagaranA sImADAmAM vimAna nIce utAryu ane jhaDapathI subhaTo sAthe teNe nagaramAM praveza karyo. nagaranI apUrva racanA ane zobhA joI, senApati khuza For Private And Personal Use Only
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina rAmAyaNa 248 thaI gayo. rAjamArgo vaTAvatA teo rAjamahAlayanA dvAre AvI pahoMcyA. dvAra para sazastra sainiko pahero bharI rahyA hatA. senApati tyAM Ubho rahI gayo. dvAra2kSakane teNe kahyuM : 'amAre mahArAjA mAnasavegane maLavuM che.' 'Apano zubha paricaya zuM che?' dvArapAle pUchyuM. 'ame AdityapurathI AvyA chIe. rAjA prahlAdano saMdezo laIne AvyA chIe.' eka dvAra2kSaka rAjamaMdiramAM gayo. mahArAjA mAnasaveganI pAse pahoMcyo ane praNAma karIne nivedana karyuM. 'AdityapurathI mahArAjA prahlAdanA mANaso Apane maLavA Atura che.' temane tarata aMdara AvavA do.' mAnasaveganA cittamAM aneka vicArA UbharAyA. teNe dAsIne mokalI aMjanAne samAcAra ApyA. bIjI bAju senApatie khaMDamAM praveza karyo. 'mahArAjA mAnasavegano jaya ho.' senApatie mAnasavegane praNAma karyA. mAnasarvege UbhA thaIne, senApatinuM harSathI svAgata karyuM. senApatine besavA mATe Asana ApyuM. tyAM vasaMtatilakA sAthe aMjanA paNa AvI pahoMcI. pAchaLa doDato hanumAna paNa AvI pahoMcyo. aMjanAne jotAM ja sanApati Ubho thaI gayo ane hAtha joDIne vaMdanA karI. 'tamAruM kuzaLa ho...' aMjanAe AzIrvAda ApI, yogya jagAe Asana lIdhuM. hanumAna aMjanAnA utsaMgamAM goThavAI gayo. te AgaMtuka senApatinI sAme dhArIdhArIne joI rahyo. 'kema AdityapuramAM sahu kuzaLa to che ne?' mAnasavege pUchyuM. pratyuttaramAM senApatinI AMkhamAMthI AMsu sarI paDyAM. tenA gaLe DUmo bharAI gayo. yuddhabhUmi para zatruo para siMhanI jema trATakanAra senApati... enuM vajra jevuM hRdaya paNa dravI UThyuM. aMjanAne joIne te raDI paDyo. 'mahAnubhAva! kema Ama? sahu kuzaLa to che ne?' mAnasavege punaH pUchyuM. aMjanAnuM hRdaya dhabakI UThyuM. 'mahArAjA, Adityapura Aje zokanA aMdhakAramAM DUbI gayuM che. jyArathI mahAsatIne kalaMkita karI, kADhI mukavAmAM AvyAM tyArathI AdityapuranI prajA azAMta banI gaI che.' For Private And Personal Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 249 satItvano vijaya 'zuM pavanaMjaya laMkAthI pAchA AvI gayA?" hA jI, huM paNa yuddhayAtrAmAM temanI sAthe ja hato. ame pAchA AvyA pachI pavanaMjaya satInA mahelamAM gayA. paraMtu mahelamAM koNa maLe? temaNe satI pratye thayela ghora anyAyane sAMbhaLyo. te phaphaDI UThyA ane prahasitanI sAthe teo gharethI nIkaLI gayA, devIne zodhatA teo gAmo-nagaro, parvato-guphAo, khINo pheMdI vaLyAM, paraMtu devI na maLyAM. prahasitane temaNe Adityapura mokalyo. paNa..." pachI zuM thayuM?' aMjanA bebAkaLI banI gaI. prahasitanI sAthe temaNe saMdeza mokalyo...' senApatino zvAsa bharAI gayo. aMjanAno jIva adhdhara thaI gayo. - "haju aMjanAne zodhavA jaMgalomAM bhaTakIza.. chatAM jo aMjanA nahi maLe to..." 'to?' aMjanAnI AMkho bhayathI pahoLI thaI gaI. 'to huM agnimAM...' senApati vAkya pUruM kare tyAM aMjanA moTA avAje raDI paDI, te mUccha khAIne DhaLI paDI. nAnakaDo hanumAna sUnamUna banI gayo. mAtAne raDatI jaI te paNa raDI paDyo ane aMjanAne vaLagI paDyo. dAsadAsIo ane AkhuM rAja kuTuMba bheguM thaI gayuM. zItala pANIno chaMTakAva karI, aMjanAne bhAnamAM lAvavAmAM AvI, paraMtu aMjanAnI AMkhamAMthI to zrAvaNa ne bhAdaravo varasI rahyo. teNe karuNa kalpAMta karavA mAMDyo. pativratA strIo to patinA virahathI agnimAM praveze. pati vinA strIne jIvana asAra lAge che, paraMtu ApanA jevA mahApuruSane kyAM strIonI khoTa che? mArA jevI to hajAro strIo tamane maLI zake. puruSane preyasIno viraha to kSaNika hoya, chatAM Apa agnipraveza zA mATe karo? aho.. mane dhikkAra ho... ke ApanA ciraviyogamAM paNa huM jIvI rahI chuM. ApanAmAM ne mArAmAM keTaluM aMtara? Apa mahAna sAttvika cho. huM kAyara, ni:sattva chuM, Apa ratna cho ane huM kAcatulya chuM. doSa Apano nathI, doSa sAsuno paNa nathI, doSa mAtApitAne paNa nathI... doSa to mArA ja kamabhAgyano che." aMjanA, have vilApa karavAno samaya nathI. have to tatkAla ApaNe pavanaMjayane zodhI kADhavA joIe." mAnasaMge aMjanAne zAMta pADI. 'hA, jI. ApaNe have vilaMba karyA vinA ahIMthI nIkaLI javuM joIe." senApatie kahyuM. For Private And Personal Use Only
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 250 jaina rAmAyaNa 'paraMtu ApaNe kyAM...' 'Apa enI ciMtA na karo. prahasite mane nizAnI ApelI che; ApaNe tyAM pahoMcavAnuM che. pachI ApaNe joI laIzuM.' 'basa, tyAre have ame taiyArI karI laIe. aMjanA, cAlo tame badhAM taiyAra thaI jAo.' Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAnasaveganuM vimAna taiyAra thaI gayuM. aMjanA, hanumAna, vasaMtatilakA, mAnasavega, aMjanAnI mAmIo... vagere vimAnamAM goThavAI gayAM. senApatie paNa potAnuM vimAna sajja karIne prayANa AraMbhyuM. baMne vimAno vaitADhaca parvatanI girimALAo parathI UDavA lAgyAM. senApatinuM vimAna AgaLa hatuM ane mAnasaveganuM vimAna pAchaLa hatuM. prasita bhUtavana upara pUrI cokasAIthI vimAna calAvI rahyo hato. rAjA prahlAda ane mahAmaMtrI eTalI ja cIvaTathI bhUtavanamAM dRSTi mAMDIne pavanaMjayane zodhI rahyA hatA. eka cakkara lagAvyuM, bIjuM lagAvyuM, trIjuM lagAvyuM, paraMtu koI patto na lAgyo. tyAM mahAmaMtrIe kahyuM : 'vimAnane vanamAM ja jo koI jagA dekhAya to tyAM utAro.' 'paNa, jarA rAha juo, ApaNe uttara tarapha haju gayA ja nathI, e bAjue jaI AvIe pachI yogya sthaLe vimAnane utArIe.' prahasita bolyo. vimAna uttara tarapha vaLyuM. thoDuMka AgaLa vadhyuM, tyAM temanA kAne avAja athaDAyo. 'prahasita, vimAna thaMbhAvI de, koI avAja saMbhaLAI rahyo chuM.' prahlAda rAjAe vimAna thobhAvavA AjJA karI ane kaI bAjuethI avAja Ave che, te vicAravA lAgyA. avAja najIkamAMthI ja Avato lAgyo... zAMta vAtAvaraNamAM zabdo, paNa spaSTa saMbhaLAI rahyA hatA. 'he vanadevatA! Apa mArI hRdayavyathA sAMbhaLo. huM vidyAdhara rAjA prahlAdano pavanaMjaya nAme putra chuM. mahAsatI aMjanA mArI patnI che. te nirdoSa hovA chatAM meM duSTabuddhithI lagna thatAM ja eno tyAga karyo. tene duHkhanA dAvAnaLamAM pheMkI. eno tiraskAra karI avagaNanA karI huM yuddhayAtrAmAM cAlyo. paraMtu daivavazAt mAnasarovaranA tIre mane mArI bhUla samajAI ane e rAtre chUpI rIte mitra prahasatane laI, huM aMjanAnA mahele Avyo. meM rAta tyAM pasAra For Private And Personal Use Only
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir satItvano vijaya 251 karI, svairapaNe enI sAthe bhAga-2maNa karI, prabhAte ene mArA AgamananA cihna tarIke mudrikA ApI... mAtApitAne jANa karyAM vinA ja huM pAcho yuddhayAtrAe cAlyo gayo. 'he vanadevatA! e satI garbhavatI banI. mArI mAtAe tene kalaMketa mAnI kADhI mUkI. mArI gaMbhIra bhUlanA pariNAme e satI punaH du:khanA khADAmAM dhakelAI gaI, mArI ajJAnatAe, mArI avicAritAnA kAraNe e nirdoSa satI dAruNa dazAne pAmI. meM ene pRthvInA khUNe khUNe zodhI. chatAM e na maLI, kyAMthI maLe? samudramAM paDI gayeluM ratna hAtha kyAMthI lAge? have jIvatA rahIne enA virahanuM du:kha mArAthI sahana thaI zake tema nathI, mATe huM mArA dehane agnimAM homI dauM chuM... 'he vanadevatA! jo e mArI priyA tamane jovA maLe to tene kahejo- 'tArA viyogathI pIDAto tAro pati, agnimAM homAI gayo che...' cittamAM zrI navakAra maMtranuM smaraNa karI, bhaDabhaDa saLagI UThelI kASThanI citAmAM kUdI paDavA, teNe kUdako mAryo... paNa... vimAnamAMthI rAjA prahlAda vIjaLIvege nIce UtarI AvyA ane AkAzamAM ja pavanaMjayane pAchaLathI bAthamAM jakaDI lIdho. pavanaMjaye chUTavA ghaNo prayatna karyo, te dhUMdhavAI UThyo. koNa che A vighna karanAra? priyanA viyogathI pIDAtA mane agnimAM khAkha thaI javA do, mArA mArgamAM ADe na Avo, 'bIjuM koI nathI vatsa, tAro pApI pitA chuM...' AMkhamAMthI codhAra AMsue raDatA prahlAde pavanaMjayane kahyuM. 'vatsa, kSamA kara. nirdoSa putravadhU pratye meM je upekSA karI, te mAruM pApa dhovAi zake evuM nathI. e avicArI sAhasa tArI mAtAe karyuM che... tuM evuM sAhasa na kara. tuM dhIra che to have sthira bana.' prallAde pavanaMjayane samajAvavA prayatna karavA mAMDyAM. ketumatI paNa dhrusake dhrusake raDatI, pavanaMjayane agnimAM na paDavA mATe vInavavA lAgI. prasita ane mahAmaMtrI AkAzamAM ja vimAnane ghumAvatA, mokalelA senApationI rAha jovA lAgyA. cAreya dizAomAM dUra dUra diSTa nAMkhavA lAgyA. tyAM ja senApati ane mAnasaveganAM vimAno tIvra gatithI AvI rahelAM najare paDyAM. prahasitanuM hRdaya nAcI UThyuM. teNe bUma pADI. For Private And Personal Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 252 jena rAmAyaNa mahArAjA praslAdanA jaya ho! mahAsatIne laIne senApati AvI rahyA che!" prahasita potAnA vimAnane AvatAM vimAnanI dizAmAM vALyuM ane Adipurano dhvaja laherAvI dIdho. sAmethI sanApatie paNa dhvaja laherAvyo! subhaToe jayajayakArathI bhUtavanane gajavI mukya. vimAna najIkamAM AvI gayAM. prahasita mAnasaveganA vimAnanI pAse jaI aMjanA ane hanumAnane sukharUpa joI, mahAna harSa anubhavyo. vimAnane AgaLa karI, prahasita sahune jyAM citAnA bhaDakA thaI rahyA hatA tyAM laI Avyo. vimAnane yogya jagAe utArI, sahu jhaDapathI pavanaMjayanI pAse AvI pahoMcyAM. mAnavege ane aMjanAe rAjA allAdanAM caraNomAM praNAma karyA. - allAdanI AMkhomAMthI harSanA AMsu TapakI paDyAM. te mAnavaMgane bheTI paDyo. nAnakaDA hanumAnane teDI laI, potAnA usaMgamAM jakaDI lIdho. ketumatI aMjanAnI sAme joI raDI paDI. beTI, mane kSamA kara..' ketumatI aMjanAnA pagamAM paDavA gaI tyAM to aMjanAe be hAthe ketumatIne pakaDI lIdhI. mAtAjI! Apano koI doSa nathI. dIpa mArA durbhAgyanA ja che,' aMjanAe ketumatInI vyathAne haLavI karI; ane pavanaMjayane aMjali jADI praNAma karyA. prahasitanuM hRdaya prasanna banI gayuM. te eka bAju UbhAM Ubho pavajayaaMjanAne joI rahyo. tenI kalpanAsRSTimAM e baMnenA jIvananA bhUtakALanA prasaMgo taravaravA lAgyA. saMsAranI asAratA samajavA mATe AnAthI bIjuM kayuM umadA daSTAMta maLI zake? rAjana! tame kharekhara mArA kuTuMbane du:khanA dariyAmAM paDatuM ugArI lIdhuM.." allAde mAnasavegana gaLagaLA svare AbhAra mAnyo , mahArAjA, huM to nimitta mAtra che. bAkI to aMjanAnuM puNyabaLa ja enA sahAre AvyuM che." mAnasavege namratApUrvaka kahyuM. tame mArA sarva saMbaMdhIomAM zreSTha banyA cho. tame ja mArA sAcA baMdhu cho. mArA vaMzanI paraMparAnA AdhArabhUta mArI putravadhUnuM rakSaNa karI mArA samagra kuLanA upakArI banyA che.' allAde mAnasavaMganI punaH punaH prazaMsA karI. hA, ane jo emaNe mArI putravadhUnuM rakSaNa na karyuM hota to ane e na maLI hota to huM paNa jIvI na zakata.' ketumatIe kahyuM ke,matI to hanumAnane, potAnA usaMgamAM laIne rAjI rAjI thaI gaI. pautranuM anupama rUpa-lAvaNya joIne, ane pautranI kAlI ghelI vANI sAMbhaLIne ketumatI harSaghelI thaI gaI. For Private And Personal Use Only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir satItvano vijaya 253 mahArAjA prAde senApatine AjJA karI : 'senApatijI! ahIM bhavya mahotsava ujavavAnI taiyArI karo." jevI mahArAjAnI AjJA!' senApatie prahalAdane praNAma karyA ane vidyAzaktithI tatkAla bhavya udyAnanI racanA karI dIdhI. ramaNIya jinamaMdira banAvI dIdhuM. bhUtavanane thoDAka kALa mATe jinendravana banAvI dIdhuM! suMdara prAsAdo paNa UbhA karI dIdhA. bIjI bAju be subhaTone tAbaDatoba mahendranagara ravAnA karyA ane rAjA mahendrane parivAra sahita teDI lAvavA AjJA karI. subhaTo vimAnamAM mahendrapura pahoMcyA ane rAjA mahendrane zubha samAcAra ApyA. mahendra samagra parivAra sAthe be subhaTonI joDe bhUtavanamAM AvI pahoMcyo. sa svajano maLyA. AnaMdanI avadhi na rahI. UbharAI rahelA AnaMdane jinabhaktimAM joDI dIdho. gIta-nRtya ane aneka prakAranI pUjanasAmagrIthI paramAtmA jinezvaradevanI bhakti karI. mahotsavanI pUrNAhutimAM saue prItibhojana karyo ane potapotAnA nagare pavanaMjaya, aMjanA, hanumAnane laIne javA Agraha karavA mAMDayAM. tyAM mAnasarga sahune prArthanA karI : ahIMthI koIne chUTA paDavAnuM nathI. ahIMthI sahue hanupura padhAravAnuM che. mArI Apa saune prArthanA che. tyAMthI pAchI Apa ApanAM nagaromAM jaI zakazo." mAnasaveganA vacanane koNa ullaMghI zake ema hatuM! prastAda ane mahendra baMne rAjAo mAnasaveganA upakAra nIce dabAyelA hatA. sahu kabUla thayA. upakArInA mahAna upakAranI kadaradAnI je manuSyamAM na hoya to te manuSya ja na kahevAya. vimAno taiyAra thayAM. sau potapotAnA vimAnamAM goThavAI gayA. sauthI AgaLa prasitanuM vimAna pavanaMjaya, aMjanA, hanumAna ane vasaMtatilakAne laIne AkAzamArge gatizIla banyuM. tenI pAchaLa mallAda ane mahendranAM vimAno uDyAM. saunI pAchaLa senApatinuM vimAna UDavA lAgyuM. 0 0 0 For Private And Personal Use Only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 28. hanumAna yuddhanI vATe... kayA manuSyanA jIvanamAM mUMjhavaNa nathI AvI? kayA jIvane jIvataramAM vipno nathI paDyA? saMsAravAsI ho yA saMsAratyAgI ho, jyAM sudhI AtmA dehadhArI che tyAM sudhI bAhya-AMtarika vidano tenA jIvana para prahAra karatAM rahe che. sattvahIna manuSya e vighnono bali banI jAya che, jyAre sattvasabhara manuSya e viknone paga taLe kacaDI nAkhI, AgaLa dhapato rahe che. guNiyala AtmA para paNa jagata prahAro kare che ane durjana AtmA para paNa jagata prahAro kare che. aMjanA jevI mahAsatI para Apattio paDavAmAM kaMI kamI na rahI, paraMtu mahAsatI dhIratA ne vIratAthI ApattionA jhaMjhAvAtamAM nizcaLa rahI. jhaMjhAvAta zamI gayo... tene punaH svasthatA ane prasannatA prApta thaI. sahu hanupuranagaramAM AvI pahoMcyAM. rAjA mAnasavege sArA ya nagaramAM mahotsava jAhera karyo. ATha divasa sudhI vidyAdharoe jinamaMdiromAM bhinna bhinna prakAre prabhubhakti karI. mAnasavege chUTe hAthe dAna dIdhAM. hajupuranI zerIe zerIe nAryAraMbho yojAyA. aMjanA-pavanaMjayanA gheraghera guNa gavAyA. prallAde ane mahendra javA mATe anujJA mAMgI. mAnasavege vadhu rokAvA mATe Agraha karyo, paraMtu baMne rAjAo potapotAnAM rAjya sUnAM mUkIne AvyA hatA, gayA vinA cAle ema na hatuM. mAnasavege javAnI anujJA ApI. pralAde pavanaMjaya, aMjanAane hanumAnane Adityapura AvavA kahyuM. paraMtu pavanaMjayanI icchA have Adityapura javAnI na hatI. evI rIte aMjanA tathA hanumAnane Adityapura mokalavA mATe mAnasavega paNa rAjI na hatA. prallAda ane tumae ghaNo Agraha karyo, paraMtu mAnasaveganuM mana na mAnyu. pitAjI, Apa ema na dhArazo ke ApanA pratye amane roSa che. paraMtu aMjana-hanumAnane ahIM phAvI gayuM che, tema ja mAmAjI paNa amane mokalavA rAjI nathI. vaLI Adityapura prasaMge AvavAmAM ya kyAM vilaMba thavAno che?' pavanaMjaye allAdane kahyuM. praslAdanI AMkhamAM AMsu bharAyAM. tenA vayovRddha mukha para duHkhanI rekhAo UpasI AvI. e to nizcita thaI cUkyuM hatuM ke aMjanA niSkalaMka hovA chatAM ketumatIe tene kalaMkita karI hatI. temAM rAjA pralAde paNa sAtha Apyo hato. jANe ke For Private And Personal Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hanumAna yuddhanI vATe.. 255 potAnA gunAnI sajA atyAre thatI hoya ema allAdane lAgyuM. pavanaMjaya, aMjanA ane hanumAnane lIdhA vinA AdityapuramAM javuM, e paNa eka zaramajanaka paristhiti hatI, ketumatIe pavanaMjayane samajAvyo, paraMtu pavanaMjaye to spaSTa vAta karI. mAtA, mAro evo Agraha nathI ke ahIMyAM ja rahevuM. aMjanAnuM dila mAnatuM hoya to mane tyAM AvavAmAM koI duHkha nathI, huM to rAjI chuM." "rAjana, tame Agraha na karo. aMjanA ane hanumAna sAthe AkhuM hanupura haLI-maLI gayuM che. huM kadAca temane javAnI rajA ApIza, paraMtu aMjanAnI mAmIo, baheno ane nagarajano nahi ja AvavA de.' mAnasavege pralAdane prArthanApUrvaka kahyuM. vaLI, je kSaNe Apa amane bolAvazo tyAre ame tyAM hAjara thaIzuM. hanumAnane Adityapura batAvavuM to paDaze ne!" pavanaMjaye nAnA hanumAnanI sAme joyuM. praslAde hanumAnane teDI lIdho ane chAtI saraso cAMpyo. dAdAjI, tame kyAM jAo cho!" hanumAne pralAdanuM mukha pakaDIne pUchayuM. hanumAnanA sAkaranA TukaDA jevA zabdo sAMbhaLIne allAdanuM haiyuM harSathI nAcI UThayuM. tArA ghera jaIe chIe!" allAde hanumAnanA praznano javAba Apyo. "mAruM ghara to A che!' hanumAne pavanaMjayanI sAme joyuM. prastAda zuM javAba Ape? senApatie khaMDamAM praveza karyo. praNAma karIne kahyuM : mahArAjA, vimAno taiyAra thaI gayAM che." "hA, ame taiyAra ja chIe,' rAjA mahendranI sAthe pralAda bahAra nIkaLyA. potapotAnA parivAra sAthe rAjAo vimAnamAM pravezyA. pavanaMjaye ane aMjanAe allAdanAM caraNomAM namaskAra karyA pachI ketumatInAM caraNomAM paNa namaskAra karyA. baMnee AzIrvAda ApyA. hanumAnane sArI rIte zikSaNa ApavA vagerenI mIThI zikhAmaNa ApI, pralAde vimAnane gati ApI. rAjA mahendrane paNa pavanaMjaye praNAma karyA. aMjanAe pitAnAM caraNomAM namaskAra karyA ane vimAna AkAzamArge cAlatuM thayuM. sahune vaLAvI mAnasavega pavanaMjayano hAtha pakaDI, potAnA maMtraNAkhaMDamAM gayo. pavanaMjayane potAnI bAjumAM ja besADI mAnasavege kahyuM : For Private And Personal Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 256 jaina rAmAyaNa pavanaMjaya, ahIM tamAre koI paNa vAte saMkoca rAkhavAno nathI. A rAjya have tamAre ja saMbhALavAnuM che.' 'huM jarUra ApanA kAryamAM sahAyaka thaIza, bAkI rAjyanI dhurA Ape ja rAkhavAnI che." pavanaMjaye mAnasaveganI vAtane kaMIka aMze svIkArI. "nA, huM to have nivRtta thavA cAhuM chuM ane bAkI jiMdagI zrI jinezvara bhagavaMtanI upAsanAmAM vyatIta karavAnI abhilASA sevuM chuM. eTale rAjyanI dhurA tamAre ja dhAraNa karavI paDaze." pavanaMjaya vicAramAM paDI gayo. emAM tamAre kaMI vicAravAnuM nathI. kAlathI mArI sAthe rahI, rAjyanI tamAma mAhitI tamAre meLavI levAnI che. maMtrIvargano paricaya karI levAno.' mAnasavege pavanaMjaya mATe eka bhavya mahela taiyAra karAvI dIdho hato. zubha mUhurte pavanaMjaye temAM vAsa karyo, prahasitane ane vasaMtatilakAne pavanaMjaye potAnA mahelamAM ja rAkhyAM. eka divase aMjanAe avasara pAmIne pavanaMjayane hasatAM hasatAM kahyuM. "A vasaMtatilakAne tamAre kuMvArI ja rAkhavI che?' 'e to tAre vicAravAnuM che ne?" 'huM zuM vicAruM? ene to mArA sivAya koI gamaze ja nahi!" "mane eka vicAra Ave che." 'zuM? prahasita ane vasaMtatilakA...' o ho! vicAra to suMdara karyo. tuM e baMnene pUchI joje ." "nA jI! huM vasaMtAne pUchIza. Apa prahasitane, kharuM ne?' bhale ema. paraMtu nakkI karAvI deje tuM! tAruM vacana baMne mAnya rAkhaze..' aMjanA zaramAI gaI. hanapuramAM pavanaMjaya-aMjanA ane hanumAnanA divaso AnaMdapUrvaka vyatIta thavA lAgyA. bIjI bAju prahasita ane vasaMtatilakAnAM paNa lagna thaI gayAM. baMne pavanaMjayanA mahelamAM ja rahIne jIvanakALa vyatIta karavA lAgyAM. hanumAnano zaizavakALa paNa zraddhA-saMskAra ane zikSaNathI pasAra thavA lAgyo. For Private And Personal Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hanumAna yuddhanI vATe... 257 pavanaMjaye hanumAnane bhinnabhinna kaLAnuM zikSaNa ApavA mATe nipuNa AcAryone rokyA. teNe svayaM pote paNa tenA zikSaNa para dhyAna ApavA mAMDyuM. sarva jAtanI zastrakaLA ane yuddha kaLAmAM hanumAna nipuNa banato gayo. bAhubaLa to Ameya adbhuta hatuM, temAM jyAM zAstrokta paddhatisaranuM zikSaNa bhaLyuM tyAM hanumAnanI zakti ajoDa-ajeya banI gaI. jema jema hanumAnanI vaya vadhatI cAlI tema tema aMjanAe hanumAnane AtmajJAna paNa ApavA mAMDayuM. AtmAnuM mULa svarUpa samajAvyuM. AtmAnI karmamalina vibhAvadazAno paricaya karAvyo. paNaya ane pApanA siddhAMta para zraddhA sthira banAvI. kamanI sAme ja jhajhUmI levAnuM lakSa daDha banAvyuM. te mATe paramakRpALu paramAtmA jinezvara devanI ArAdhanA - upAsanAno apUrva mArga batAvyo. roja nIrava rAtre aMjana hanumAnane tIrthakara bhagavaMtonA parAkramathI bharapUra jIvanacaritro saMbhaLAvatI. hanumAna ekarase temAM taraboLa banI jato! tenuM haiyuM nAcI UThatuM.. tenA aMtaHkaraNanA UMDANamAM vItarAgano rAga jAgI UThato. jIvananuM aMtima sAdhya tene muktinI prApti samajAtuM. badhI vAtomAM aMjanA eka lakSa nahotI cUkatI ke kyAreya pavanaMjaya sAtheno potAno bhUtakALa hanumAna samakSa na kahevAI jAya! putranA haiyAmAM pitA taraphano rAga jarA ya na ghavAya, te mATe pitAno koI nAno ya dopa putrane na kahevo joIe, e vAta mahAsatI barAbara samajatI hatI. A eka satya sahue samajI levA jevuM che. mAtAe ke pitAe, arasaparasanA koI doSa potAnAM saMtAnone na kahevA joIe. jo kahevAmAM Avaze to saMtAnonA haiyAmAM mAtA-pitA pratyeno AdarabhAva nahi Take, premabhAva nahi Take. varSo vItavA lAgyAM. hanumAna yovanavayamAM pravezyo. teNe aneka vidyAo siddha karI. kalA, guNo ane susaMskArothI hanumAnanuM jIvana unnata ane AbAda banyuM. nAnAMmoTAM parAkramathI hanumAne sahunAM dila jItI lIdhAM. temAM ya aMjanAnA harSanI koI sImA nahotI. Ama hapuramAM AnaMdamaMgala vartI rahyo hato tyAM laMkAmAM rAvaNa moTI gaDamathalamAM paDI gayo hato. tenA cittamAM varuNa kAMTAnI jema khUMcyA karato hato. tenuM abhimAnI mAnasa varuNa para vijaya meLavavA mATe talasI rahyuM hatuM. pavanaMjaye varuNanI sAthe mitratAno saMbaMdha bAMdhIne eka vAra to moTA For Private And Personal Use Only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 258 jaina rAmAyaNa mAnavasaMhArane aTakAvyo hato, paraMtu varuNa jevA eka sAmAnya rAjAne pote parAjita na karI zakyo, teno DaMkha harahaMmeza tene satAvI rahyo hatAM, ane koI paNa bahAnuM ja maLI jAya to punaH varaNanI sAme saMgrAma karI, varuNane potAno AjJAMkita rAjA banAvI, vijayaiSaNA pUrNa karavA jhaMkhI rahyo hato. rAtrino samaya hato. laMkA nidrAdhIna thaI hatI. rAjamahelamAM saMtrIonA pagarava sivAya sarvatra zAMti hatI. rAvaNane nidrA nahotI AvatI! te potAnA vizALa rAjyanI kalpanAmAM rAcato hato... temAM vaNa ADe Avato hato. koI paNa upAye tene dUra karavAno teNe nirNaya karyo hato. teNe zayanakhaMDanA eka khUNAmAM jaIne eka jagAe paga dabAvyo. tarata ja zayanakhaMDanA dvAre Ubhelo sazastra sainika aMdara dAkhala thayo ane praNAma karIne Ubho rahyo. 'kuMbhakarNa, bibhISaNa ane indrajitane bolAvI lAva.' 'jevI mahArAjAnI AjJA.' punaH namana karI sainika pAchalA page zayanakhaMDamAMthI bahAra nIkaLI gayo. rAvaNa traNeyanI pratIkSA karato palaMga para beTho. thoDI kSaNomAM ja kuMbhakarNe praveza karyo. tenI pAchaLa ja bibhISaNa ane indrajita paNa AvI pahoMcyA. traNeya rAvaNanI sAme bhadrAsano para goThavAyA. 'kema, atyAre moDI rAtre bolAvavA paDyA?' kuMbhakarNa svastha thatAM pUchyuM. 'zuM karuM? UMgha nathI AvatI!' 'evuM te zuM che? moTAbhAI!' bibhISaNe utsukatAthI pUchyuM. 'varuNa mArI UMgha bagADI rahyo che.' 'eTale zuM e laMkA para caDhI Avyo che!' indrajita Ubho thai gayo. 'nA, bhAI nA. jyAM sudhI e abhimAnInuM abhimAna khaMDita na karuM tyAM sudhI mane UMgha nathI AvavAnI.' rAvaNe spaSTa vAta rajU karI. 'paraMtu ApaNe enI sAthe mitratA bAMdhI che, have zuM thaI zake?' bibhISaNe ciMtA vyakta karI. 'duzmana sAthe vaLI mitratA kevI? e to khara-dUSaNane ekavAra mukta karI levA mATe pavanaMjaye eka peMtaro racyo hato.' kuMbhakarNanI sAme joI rAvaNe kahyuM. game tema karyuM paNa ApaNe enI sanmukha mitratA jAhera karI che e vAta jAhera thaI cUkI che. have ApaNe jo AkramaNa karIe to vizvanI samakSa ApaNe anyAyI TharIe.' For Private And Personal Use Only
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hanumAna yuddhanI vATe... 259 bibhISaNa nItino prazna jarA AgaLa dharyo, paNa rAvaNane te na gamyuM. huM paNa ethI ja gUMcavAI rahyo chuM. mATe ja tamane bolAvyA che ke have zuM karavuM?" rAvaNa jarA vyagra banI gayo. traNeya bhAIo ane indrajita vicAramAM paDI gayA. jo varuNa para AkramaNa karavAmAM Ave to laMkApati badanAma thAya che ane AkramaNa na karavAmAM Ave to laMkApatinA sArvabhaumatvamAM khAmI Ave che! laMkApatine bhAre khaTakI rahyuM che. have zuM karavuM?' mane eka upAya sUjhe che.' indrajita bolyo. zuM?' ApaNe evuM koI nakkara kAraNa zodhI kADhavuM joIe ke varuNe mitratAno bhaMga karyo che!' paNa varuNe mitratAno bhaMga karyAnuM eka paNa kAraNa na maLe to ?' rAvaNe zaMkA karI. 'to ApaNe kRtrima kAraNa UbhuM karIne, te cetavaNI ApavI! A rIte jo tame mitratAno bhaMga karazo to pachI amAre nAchUTake bIjAM pagalAM levAM paDaze!' indrajitanI A melI rAjakAraNanI ramata sAMbhaLIne bibhISaNanuM mana na mAnyuM, te mauna rahyo. paraMtu rAvaNa bibhISaNanI nItipriyatAne oLakhato hato. indrajitanI mutsadIbharI vAta rAvaNane gamI gaI hatI. hAla tarata ATalethI ja vAta patAvI devA rAvaNe kahyuM : huM paNa A aMge vicArIza, tame badhAM paNa vicAraje. tame traNeye mArI ciMtA vaheMcI lIdhI eTale have mAro bhAra ocho thaI gayo che! have mane UMdha Avaze!' rAvaNe traNeyane javAnI anujJA ApI ane pote paNa suI gayo. indrajita pitAnI icchA pUrNa karavA mATe aneka vicAro doDAvavA lAgyo. jyAre bibhISaNa, koI paNa anyAyI rIte rAvaNanI eSaNAo saMtoSavA rAjI na hato. te jANato hato ke varuNe atyAra sudhI maMtrI-saMbaMdhane barAbara sAcavyo che. tene khoTI rIte badanAma karIne, AkramaNa na karavuM joIe, jyAre kuMbhakarNana to AvuM kAMI vicAravAnuM ja na hatuM! ene AM rAvaNa je AjJA kare te mujaba zatruono mukAbalo karavAno hato! For Private And Personal Use Only
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 260 jaina rAmAyaNa rAvaNe bIjA divase prabhAta jinapUjAdi dinakRtyo pUrNa karI, tarata ja indrajitane bolAvyo. teM pachI rAtre AgaLa kaMI vicAryuM?' hA, pitAjI meM to ghaNuM vicAryuM...' to kahe.' varuNe ApaNI sAthenI maitrIno bhaMga karyo che, evI eka vAta vahetI karI devI.' kaI dRSTie maitrIno bhaMga karyo che, te jaNAvavuM paDe ne?" hA jI, enA subhaToe ApaNI sImAno bhaMga karyo che. ApaNI sImAmAM varuNanA subhaTo ghUsaNakhorI kare che e rIte eNe maitrIno bhaMga karyo che, ema ApaNe jAhera karavuM joIe." indrajite upAya rajU karyo. sarasa upAya batAvyo! dUtane bolAvI huM hamaNAM ja upAya amalamAM mUkuM chuM.' manuSyano A eka svabhAva che : potAnA vicArone anukULa vicAro rajU karanAra manuSya tene gamI jAya che. indrajite pitAnI icchAne pArakhI, ene anukULa yojanA rajU karI. teNe pitAnA vicAro nyAyI che ke anyAyI che, teno vicAra na karyo. pitAnI icchAne pUrNa karavA teNe varuNane bali banAvavAnI yojanA ghaDI kADhI. rAvaNe tarata dUtane bolAvyo ane varuNarAjane kahevAno saMdezo Apyo : varuNarAja, 'allAdanaMdana pavanaMjayanI daramiyAnagIrIthI tamArI sAthe meM maitrIno saMbaMdha bAMdhyo ane Ajadina sudhI ame enuM pAlana karyuM che, paraMtu tame e maitrIno bhaMga karyo che, laMkAnA rAjyanI hadamAM tamArA subhaTo ghUsI Ave che. A parathI amane tamArA duSTa irAdAonI gaMdha AvI gaI che. tamane ane tamArA putrone bAhubaLanuM abhimAna che, paraMtu have teno aMta najIkamAM lAge che. haju paNa jo tamArA subhaTone nahi vAro, to amAre tatkALa jalada pagalAM bharavAM paDaze.' dUta saMdezo laIne, varuNanI tarapha ravAnA thayo. bIjI bAju rAvaNe potAnA tamAma AjJAMkita ane mitra rAjAone potapotAnAM sainyo laIne, AvI javA mATe kaheNa pAThavI dIdho. laMkA punaH yuddhanA vAtAvaraNathI dhamadhamI UThI. dUta saMdezo laine varuNapurI pahoMcI ga. varaNarAjanI rAjasabhAmAM pravezIne, varuNarAjane praNAma karIne, Ubho rahyo. For Private And Personal Use Only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hanumAna yuddhanI vATe.. 291 "kyAMthI AvyA cho?" "laMkAthI.' "oho? laMkApati kuzaLa to che ne? mitra paNa jyAre dago , tyAre kuzaLatA kevI rIte hoya, rAjana?' evo to kayo mitra che ke jeNe laMkApatine dago dIdho che?' varuNe utsukatAthI pUchayuM. Apa mane zuM pUcho cho? Apa ja vicAro!' varuNe puMDarIka ane rAjIvanI sAme joyuM. teo paNa vicAramAM paDI gayA. tyAM laMkApatinA dUte kahyuM : rAjana, Apa ajANapaNAno dekhAva na karo. laMkApatine ApanI bhedabharI ramatano khyAla AvI gayo che ane mane saMdezo ApIne mokalyo che." eTale zuM ame maitrI toDI che?' varaNe vyagra banyo. hA, jI hA...' khoTI vAta. taddana juThANuM..' vaNe rADa pADI. laMkApatinA garapuraSoe bAtamI meLavI che ke ApanA subhaTo laMkAnA pradezamAM potAno pagadaMDo jamAvavA lAgyA che. laMkApatine A samAcAre bhAre AghAta pahoMcADyo che ane jo tamArI A pravRtti takALa nahi aTake to laMkApati tatkALa sakhata pagalAM bharaze...' 'bilakula pAyA vagaranI A vAta che. amArA subhaTo kadIya evuM pagaluM bhare nahi evI amane pUrNa zraddhA che.' rAjIve spaSTa khulAso karyo. to zuM laMkApatinA carapurApoe khoTI bAtamI ApI che. ema?" hA, tadana khoTI. A eka banAvaTI vAta UbhI karavAmAM AvI che.' rAjIve vAtano marma batAvyo. ApanA taraphathI laMkApati zuM saMdezo ApavAno che?' "saMdezo laIne amAro dUta Avaze." varuNarAje laMkApatinA dUtane vidAya karyo ane tarata rAjasabhAne barakhAsta karI. puMDarIka, rAjIva, mahAmaMtrI, vagerene maMtraNAgRhamAM bolAvI, varuNarAje laMkApatine zuM saMdezo mokalava, tenI gaMbhIra vicAraNA karI lIdhI ane potAnA dUtane bolAvI saMdezo Apyo: laMkApati," For Private And Personal Use Only
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 232 jaina rAmAyaNa tamAro saMdezo maLyo. amArA khyAla mujaba tamane khoTI bAtamI ApavAmAM AvelI che. amArA subhaToe laMkAnA rAjyamAM pagapesAro karyA ja nathI ane karavAnI dhAraNA paNa nathI. ApaNI vacceno maitrIsaMbaMdha ame toDavA mAMgatA nathI. emAM ja ubhaya rAjyanI prajA abhayanuM sukha anubhavI zake, evI amArI mAnyatA che. tame paNa koI pAyA vinAnA samAcArothI doravAI jaI, maitrIsaMbaMdha na toDo, evI ame apekSA rAkhIe chIe." saMdezo laIne dUta laMkAnA mArge ravAnA thayo, jyAre bIjI bAju cakora ane dIrghadRSTA varuNa putroe gupta rIte rAjyanA saMrakSaNanI pravRttio zarU karI dIdhI. teo rAvaNanI nIti-rItithI vAkepha hatA. dUta laMkAnI rAjasabhAmAM jaIne Ubho. laMkApatine praNAma karI, teNe varuNarAjano saMdezo kahI saMbhaLAvyo. kSaNavAra to saMdezo sAMbhaLIne sahu stabdha thaI gayA. bibhISaNane ghaNuM Azcarya thayuM. kAraNa ke ene ajJAta rAkhIne, rAvaNe A kArya AraMbhya hatuM, paraMtu vicakSaNa bibhISaNa paristhitine kaLI gayo. "varuNarAjane kaheje ke temanAM mIThAM vacanothI laMkApati bhoLavAI jAya tevo bALaka nathI. eka bAju laMkAnA pradezamAM ghUsaNakhorI karavI che ane bIjI bAju mitratAnI vAta karavI che, evA daMbhane huM kSaNavAra paNa sahana karanAra nathI. paraMtu abhimAnI varaNa enI bhUlane tatkALa ane samajAvaTathI kabUla nahi kare. e to yuddhabhUmi para ja mAre ene bhUla kabUla karAvavI paDaze.' eTale?' te spaSTatA mAMgI. eTale na samajyo? varuNarAjane enA gunAnI sajA yuddhanA medAna para thaze.." indrajite rAvaNa-nItinI spaSTatA karI. to varuNarAja ane enA ajaDa parAkramI putronI ajeya zaktino paraco meLavavA khuzIthI padhArajo. paNa e pUrve tamArA pelA khara-dUSaNanA anubhavo pUchIne Avajo! pratyuttaranI apekSA rAkhyA vinA dUta tyAMthI nIkaLI gayo. rAvaNe senAne sajaja thavA hAkala karI. bIjI bAju pAtAlalakAmAMthI kharadUSaNa paNa potAnI vizALa senA sAthe AvI pahoMcyA. sugrIva paNa potAnA cunaMdA sainyane laI laMkAmAM AvI gayo. aneka vidyAdhara rAjAo paNa AvI pahoMcyA. For Private And Personal Use Only
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hanumAna yuddhanI vATe.. vidyAdhara rAjAne saMdezo ApavA gayelA dUtomAMthI eka dUta pavanaMjayane khAsa saMdezo ApavA mATe hajupura pahoMcI gayo hato. saMdezo maLatAM ja pavanaMjaya ane mAnasavega laMkA javA mATe taiyAra thayA, paraMtu pitAne ane mAmAne tayAra thatA joI hanumAna tyAM AvyA : pitAjI, yuddha mATe have Apane javAnuM na hoya. Apa ahIM ja raho. Apa mane anujJA Apo.' 'bhAI, A yuddhamAM tAruM kAma nahi, varuNa ane enA putro pracaMDa zakti dharAve che. emanI sAme.." "pitAjI, Apa mane nAno samajIne vAta karo cho. paraMtu parAkramamAM vaya javAtI nathI. Apa eka vakhata mane javAnI anujJA Apo. pachI ja Apane ApanA putranA parAkramanI pratIti thaze.' mAnavaMga to jANatA ja hatA ke hanumAnanuM parAkrama ajoDa che. temaNe koI anAkAnI na karI. balake hanumAnane javA devA mATe pavanaMjayane samajAvyo. paraMtu jyAM hanumAnane yuddhamAM javA taiyAra thayela jAmyo ke aMjanA doDI AvI, vasaMtatilakA doDI AvI, prasita paNa AvI pahoMcyo. hanumAnano hAtha pakaDI, aMjanAe gaLagaLA svare kahyuM. beTA, tAre hamaNAM yuddhamAM nathI javAnuM. tArA vinA eka kSaNa paNa huM rahI zakuM nahi." "mA, tAre to A prasaMge eka vIra-mAtAne chAje e rIte mane vidAya ApavAnI hoya! tuM nizcaya mAnaje ke A tAro putra vijaya meLavIne hemakhema pAcho AvI pahoMcaze!' aMjAnI AMkhamAMthI AMsu vahevA lAgyAM. te joI mAmA mAnasavege aMjanAne AzvAsana ApyuM ane hanumAnanA paDavA mAtrathI parvatanA zikharanA thaI gayelA cUrAvALo prasaMga yAda karAvyo. putranuM parAkrama sArA ya vizvamAM kIrti prasarAvanAruM banaze, e vAta samajAvI. aMte, hanumAnanI sAthe prahasitane javAnuM nakkI thatAM aMja nA saMmata thaI. basa! hanumAnanA senApatipaNA nIce yuddha javA mATe, hajAro-lAkho sainiko thanaganI UThyA. zubha divase ane zubha zukane aMjanAe vIra hanumAnanA lalATamAM kaMkunuM tilaka karyuM ane yuddhanAM vAjiMtroe gaganane gajavI mUkyuM. For Private And Personal Use Only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 29. varuNa para vijaya - rAvaNanA prayANanI taiyArIo cAlI rahI hatI, tyAM ja hanumAna hajAro vara subhaTonI sAthe AvI pahoMcyo. hanumAnane dUrathI Avato joI, rAvaNa khUba AnaMdita thaI gayo. rathamAMthI UtarI prahasitanI sAthe hanumAna rAvaNanI sanmukha cAlyo. rAvaNe sAmA AvIne, hanumAnane potAnA bAhupAzamAM jakaDI lIdho.. jANe sAkSAt vijaya ja sAme AvIne bheTyo hoya, tema rAvaNane lAgyuM. hanumAnanI tejasvI mukhamudrA ane sudaDha aMgone joI rAvaNe enA durvAra parAkramanuM anumAna karI lIdhuM. rAjapurohite maMgala zlokano pATha karyo. prayANanI bherI vAgI UThI ane rAvaNano ratha gatizIla banyo. rAvaNanI pAchaLa ja hanumAnanA rathane rAkhavAmAM Avyo hato. rathanuM sArathipaNuM prahasite saMbhALI lIdhuM hatuM. hanumAnanA rathanI haroLamAM ja Indrajitano ratha cAlI rahyo hato. temanI pAchaLa kuMbhakarNa, meghavAhana ane sugrIvanA ratho zobhI rahyA hatA. temanI pAchaLa khara ane dUSaNanA ratho doDI rahyA hatA. aneka vidyAdhara rAjAo, zUravIra senApatio, azvadaLa, pAyadaLa, hastidaLa sAthe varuNapurI tarapha AgaLa vadhyA. thoDAka divasomAM ja vaNapurInI najIka jaI pahoMcyA. bIjI bAju varuNa paNa pUrI taiyArI sAthe sajaja thaIne Ubho hato. varuNanA eka ekathI caDiyAtA parAkramI putro, rAvaNanA sainyanI khabara laI nAMkhavA talapApaDa thaI rahyA hatA. aneka zastravidyAo ane astravidyAomAM pAraMgata senApatio laMkApatinI rAha jotA UchaLI rahyA hatA. yuddhanA medAnathI bAra koza dUra rAvaNe sainyano paDAva nAMkhyo ane sUrya asta thayo. jANe ke eka vizALa nagara vasI gayuM! Avazyaka kAryothI paravArI rAvaNe pahelA divasanA yuddhano vyuha racI kADhaca. pahelA divase yuddhanA senApati tarIke indrajitanI pasaMdagI thaI. sau nidrAdhIna thayA, chellA praharanA prAraMbha thayo ne jAgRtinI nobata vAgI, TapoTapa eka pachI eka daLa yuddhanA medAna tarapha ravAnA thavA lAgyuM. aruNodaya thatAmAM to kuMbhakarNanA anAmata sainyane choDI samagra sainya bhUlakAre medAnamAM goThavAI gayuM. varuNanA sainyanI AgevAnI puMDarIke lIdhI hatI. aneka zastrothI sajja banI, te mokhare rathArUDha banIne Ubho hato. tenI bAjumAM ja rAjIvano ratha goThavAyo hato. barAbara te baMnenA rathanI sAme indrajita ane meghavAhananA For Private And Personal Use Only
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varuNa para vijaya 265 ratho goThavAI gayA hatA. temanI pAchaLa mahendrapurIno yuvarAja prasanna kIrti potAnA cunaMdA dasa hajAra ghoDesavAronI sAthe Ubho hato. tenI bAjumAM laMkApatinA khAsa mAnItA senApatio khara ane dUSaNa potAnA kaTTara duzmanano mukAbalo karavA rathamAM goThavAyA hatA. jyAre thoDeka dUra jyAM varuNano mukhya senApati yogeza pacAsa hajAranA sainya sAthe Ubho hato, tenI sAme ja sUrya jevo tejasvI hanumAna pacAsa hajAra cunaMdA sainikonI AgevAnI laIne Ubho hato. udayAcala para sahasrarazmi pragaTa thayo. ane baMne pakSomAM yuddhano AraMbha karavA mATe vAjiMtro raNakI UThyAM. indrajite iSTadevanuM smaraNa karIne tIra choDyuM. te sIdhuM puMDarIkanA kAna pAse thaIne pasAra thaI gayuM. puMDarIke sakhata vegathI satata dasa tIra choDyAM. indrajite dasedaza tIrone vacamAM ja pUrAM karI nAkhyAM ane eka kSaNamAM pacIsa tIra choDIne puMDarIkane mUMjhavI nAMkhavA potAnA rathane AgaLa dhapAvyo, paraMtu tyAM to puMDarIke dasa-dasa tIro choDIne indrajitanA rathanA azvone AgaLa vadhatA aTakAvI dIdhAM. bIjI bAju rAjIve maraNiyA thaIne laMkAnA sainyane bhUzaraNa karavA mAMDyuM. eka eka tIrathI teNe eka eka sainikane bhUmi para DhALavA mAMDyo. meghavAhane rAjIva para tIronI varSA karavA mAMDI, paraMtu rAjIve tene gaNakAryA vinA meghavAhana para dasa tIra choDIne meghavAhananA dhanuSyane toDI nAMkhyuM. medhavAhane bIju dhanuSpa lIdhuM ane rAjIvanA rathanA azvone ghAyala karyA, tyAM to meghavAhananI baMne bAjue khara ane dUSaNa AvI pahoMcyA ane rAjIva para sakhata mAro calAvyo, paraMtu rAjIva ati vIratApUrvaka jhajhUmI rahyo hato. teNe dasa tIrothI kharanA mugaTane uDAvI dIdho ane dasa tIrothI dUSaNanA kavacane bhedI nAMkhyuM ane pacAsa tIronI hAramALA choDI meghavAhananA azvone bhUzaraNa karI dIdhA! meghavAhane dUSaNanA rathamAM sthAna lIdhuM. puMDarIke idrajitane haMphAvavA mAMDyo, jyAre varuNanA sainya laMkAnA sainyanI khabara laI nAMkhI. haju to prathama prahara pUro nahoto thayo tyAM to laMkAnuM pahelI haroLanuM hajAronuM sainya naSTabhraSTa thaI gayuM. puMDarIke acAnaka dhasAro karyo ane laMkAnA sainyane eka koza dUra dhakelI dIdhuM. varuNanA sainyano jusso pUrNimAnI samudra-bharatInI jema vadhato hato, jyAre laMkAnuM sainya nirAzA tarapha DhaLI rahyuM hatuM. For Private And Personal Use Only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 266 jaina rAmAyaNa dUra hanumAna varuNanA senApati yogezane ramADI rahyo hato. hanumAne joyuM ke puMDarIka indrajita tarapha moracAne haTAvI rahyo che, laMkAnuM sainya pAchuM haTI rahyuM che. teNe prahasitane kahyuM. ApaNo ratha puMDarIka tarapha vALo.' haju thoDI vAra che. prathama prahara pUro thavA do' prahasite kahyuM : prathama praharane pUrNa thavAnI thoDIka ja vAra hatI. e arasAmAM hanumAne yogeza sAme ramata sameTavA mAMDI. jANI joIne hanumAna jarA pAcho haTayo. yogeza harSamAM AvI gayo ane hanumAna tarapha AgaLa vadhyo. hanumAne tene jarA AgaLa AvavA dIdho ane jyAM ThIka ThIka AgaLa Avyo ke prahasita rathane cakrAkAre gati ApI. yogezanA rathanI cAre kora pavanavege. hanumAnano ratha ghUmavA mAMDyo. hanumAne tIranI satata varSA karI, yogezane bhAre mUMjhavaNamAM mUkI dIdho. eTaluM ja nahi paNa yogezanA dhanuSyane toDI nAMkhyuM. rathanA azvone jarjarita karI nAMkhyA ane rathanAM cakrone paNa zithila banAvI dIdhAM. prathama prahara pUrNa thayo ne prahasite hanumAnanA rathane puMDarIka tarapha doDAvI mUkyo. yogeze chuTakArAno dama kheMcyo! hanumAnano ratha puMDarIkanI sAme AvI Ubho. tyAM ja puMDarIke hanumAnane mUMjhavI nAkhavA ekadhAro tIrona mAro calAvyo, paraMtu hanumAne puMDarIkanA eka eka tIrane pratipakSI tIrathI toDI nAkhyuM ane khUba ja cAlAkIthI puMDarIka upara dasa tIro mArI, tenuM dhanuSya toDI nAMkhyuM, paMDarIke bIju ghanuSya lIdhuM ane kalpAMtakALanuM dazya khaDuM karI dIdhuM. to krodhAtura banIne hanumAna para tIrono mAro calAvyo. hanumAnanA rathanA azvo pAchA paDavA lAgyA. hanumAne zastravidyAnuM smaraNa karIne tIra choDyuM, ekamAMthI saMkaDo tIro sarjAI gayAM. tIronI ekadhArI varSAmAM puMDarIka hanumAnane joI zakyo nahi, jyAre hanumAne puMDarIkanuM nizAna laIne, eka pachI eka maMtrapUta tIro choDavA mAMDyAM. puMDarIka mUMjhAyo, tyAM rAjIva enA paDakhe pahoMcyo lAgyuM. teNe hanumAnane haMphAvavA mAMDyo. tyAM to mahendrapurano yuvarAja prasanna kIrti hanumAnanI lagolaga AvI gayo ane hanumAna sAthe laDatA paMDarIkanI prabaLa sAmano karavA mAMDyo. puMDarIka prasanna kIrti tarapha vaLyo, eTale hanumAna rAjIva para eka sAthe pacAsa tIra choDI, rAjIvanA rathanA azvone yamasadanamAM pahoMcADI dIdhA. rAjIve chalAMga mArIne bIjA rathamAM sthAna lIdhuM ane hanumAna para sakhata humalo karyo, For Private And Personal Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varuNa para vijaya 267 hanumAnano ratha prahasita pAcho pADyo. rAjIva AgaLa vadhyo. prahasita rAjIvane ThIka ThIka AgaLa AvavA dIdho ane jyAM dhAraNA mujaba AgaLa AvI gayo ke prahasita rathane cakrAkAre ghumAvavA mAMDyo. hanumAne ajaba kaLAthI tIrone ekadhArA choDIne rAjIvane gherI lIdho. rAjIvane gherAI gayelo joI, puMDarIka enA tarapha vaLyo, paraMtu prasannakIrtie ene AgaLa vadhato aTakAvI dIdho... paraMtu puMDarIkanAM kALamukha jevAM tIronI sAme prasannati na TakI zakyo. enuM kavaca bherAI gayuM, puMDarIka AgaLa vadhyo, tyAM ja indrajite ene aTakAvI dIdho. indrajite puMDarIkanI khabara levA mAMDI. puMDarIka indrajIta para bhUkhyA varunI jema tUTI paDyo. punaH indrajItane pAchA haTI javuM paDyuM. paraMtu e arasAmAM hanumAne rAjIvanA rathanA azvone khatama karI nAMkhyA. bIja ratha maLI zake evI sthiti na rahI. rAjIva muMjhAyo, rathamAMthI te bhUmi para kUdI paDyo ane hanumAnanA tIrono sAmano karavA mAMDayAM. paraMtu have hanumAne jarA ya kALano vilaMba karyA vinA rAjIvanA dhanuSyane toDI nAMkhyuM ane nAgAstranuM smaraNa karyuM ane rAjIva para choDyuM. rAjIva bhayaMkara sarSothI baMdhAI gayo. eka kSaNamAM ja hanumAne tene UMcakIne potAnA rathamAM nAMkhyo. laMkAnA saMcamAM harpanA pokAro thavA lAgyA. puMDarIka dhUMdhavAI gayo. potAnA bhAIne zatrunA hAthamAM gayelo jANIe tenA aMgeaMgamAM roSa bhabhUkI UThyo. bIjI bAju varuNanA bIjA parAkramI putrI sumaMgala, svastika, vAsava vagere paNa puMDarIkanI paDakhe AvI pahocyA ane hanumAnane jIvato pakaDI levA kRtanizcayI banI jhajhUmavA mAMDyA. bIjo prahara pUrNa thayo hato. laMkAnuM sainya hanumAnanA parAkrama para ovArI gayuM hatuM. jyAre puMDarIka hanumAnanI sAme dAMta pIsIne, laDI rahyo hato. dUrathI bhavanAlaMkAra hastI para beThelo rAvaNa hanumAnanA parAkramane nIrakhI rahyo hato. tenI bAjumAM ja mahAna parAkramI sugrIva rathArUDha thaIne Ubho hato. hanumAna rAjIvane jIvato pakaDelo jANI, sugrIva hanumAnanA parAkrama para AvarI gayo. rAvaNe tarata ja sugrIvane hanumAnanA paDakhe pahoMcI javA AjJA karI. sugrIva hajAro cunaMdA sainikonI sAthe hanumAnanI pAse AvI pahoMcyo.... paMDarIkanA bhAIo sumaMgala, svastika ane vAsava vagerene haMphAvavA mAMDaco. sugrIva anaka bhayaMkara yuddho laDI cUkelo parAkramI rAjA hato. teNe evo prabaLa vegathI humalo karyA ke sumaMgala vagerene pAchA haTI javuM paDyuM. sugrIva puMDarIkanI tarapha vaLyo. hanumAnane thoDIka rAhata maLe, e hetuthI sugrIve puMDarIkane For Private And Personal Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 268 jaina rAmAyaNa paDakAryo. puMDarIka ane sugrIva vacce khUnakhAra jaMga jAmI gayo. koI koIne macaka ApatuM na hatuM. puMDarIkanA bhAIoe laMkAnI senAmAM trAsa pokArAvI dIdho, prasannakIrti, khara, dUSaNa vagere sAmano karI rahyA hatA. varaNanI vIrasanA temane paNa haMphAvI rahI hatI. - trIjo prahara paNa pUrNa thavAnI taiyArI hatI. puMDarIka sugrIvane jarAya macaka Apato na hato. hanumAne sugrIvanuM sthAna lIdhuM; ane puMDarIka para pacIsa tIra choDI, puMDarIkane potAnI tarapha vALyo. sugrIva varuNanI senA para tUTI paDyo ane trAsa pokarAvI dIdho. hanumAne prANanI paravA karyA vinA puMDarIkanI sAme jhajhUmavA mAMDyuM. prahasite hanumAnanA rathane puMDarIkanA rathanI eTalo nikaTamAM lIdho ke ekabIjA para tIrano humalo na karI zake. hanumAne gadA lIdhI, puMDarIke paNa gadA lIdhI. baMne ratha parathI nIce UtarI paDyA. baMne vacce dAraNa gadAyuddha jAmyuM. hanumAne puMDarIkanA eka-eka prahArane niSphaLa banAvI, thoDIka vAramAM ja puMDarIkana thakavI nAMkhyo ane capaLatApUrvaka UchaLIne, puMDarIka para eka prabaLa prahAra karyo ane puMDarIka paDyo. hanumAne UMcakIne rathamAM nAMkhyo.. laMkAnA sainya jorazorathI harSano nAda karavA mAMDayo. puMDarIkane paDelo jANI, khuda varuNarAja potAnI ajeya hastIsenA sAthe dhasI Avyo. A bAju rAvaNe jyAM vararAjane hanumAna tarapha dhasI jato joyo, ke pavanavege bhuvanAlaMkArane varuNarAja tarapha haMkAryo ane varuNane mArgamAM ja rokyo. rAvaNa ane varuNarAja vacce jaMga jAmI gayo. cothA praharano prAraMbha thaI gayo hato. varuNarAje potAnA apUrva parAkramathI rAvaNane macaka na ApI. rAvaNe potAnI maMtravidyAonuM smaraNa karyuM, paraMtu varuNe eka pachI eka vidyAne paNa pratipakSI vidyAothI parAjita karavA mAMDI. eka vAra to varuNanuM parAkrama joI, rAvaNa mugdha thaI gayo ane eka mahAna vIranI sAme yuddha karavAno lahAvo maLyAno harSa anubhavyo. rAvaNe bhuvanAlaMkAra hastIne varuNanA hastI sAthe TakarAvyo ane kapaTakuzaLa rAvaNa chalAMga mArIne varuNanA hastI para kUdI paDyo. varuNane to kalpanA paNa na hatI ke rAvaNa A rIte kUdI paDaze! rAvaNe varuNa para sakhata humalo karIne, varuNane pakaDI lIdho. khalAsa! varuNanA hastI para laMkApatino dhvaja pharakI gayo. yuddha aTakI gayuM. laMkAnI senAe lAMbA vakhata sudhI jayajayakAra karyo. rAvaNa varuNane laI For Private And Personal Use Only
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varuNa para vijaya 269 potAnI chAvaNI tarapha vaLyo ane sUrya astAcala para pahoMcI gayo. rAta ArAmamAM pasAra karI, prabhAte nityakAryothI paravArI. rAvaNe tyAM ja sabhA bharI. potapotAnA sthAne sahu vidyAdhara rAjAo vagere goThavAI gayA. hanumAnane rAvaNe potAnI pAse ja risaMhAsana para besADyAM. rAvaNanI AgaLa varuNa ane tenA sahu putrone UbhA karavAmAM AvyA, rAvaNe tyAM potAnuM vaktavya zarU karyuM. mAnavaMtA rAjezvaro, yuvarAja ane mArA subhaTo! varaNarAja jevA parAkramI rAjA sAme tame yuddhamAM vijaya meLavyo che. tethI mArA haiyAmAM apUrva AnaMda thayo che, paraMtu A yuddhavijayano yaza huM pavanaMjayaputra vIra hanumAnane Apu chuM! hanumAnanuM adbhuta parAkrama jaI, huM kharekhara mugdha banyo chuM..." 'vaNa ane puMDarIka, rAjIva vageree hanumAnanI sAme joyuM. teoe atyAre ja jANyuM ke A vIra yuvAna pavanaMjayano naMdana che! teone harSa thayo. hanumAne tyAM rAvaNane praNAma karIne kahyuM : mahArAjA... ane anya priya subhaTo, A vijaya meM ekalAe nathI meLavyo, ApaNe badhAe meLavyo che. Apa sahunA sAtha vinA, ane emAMya pUjya prahasitakAkI vinA to huM kaMI ja na karI zakata... mATe A vijayano yaza Apa saune phALe jAya che..." subhaToe hanumAnanI jaya bolAvI. laMkApatie kahyuM : abhinaMdanane pAtra jema tame sahu cho, tema parAkramI varuNarAja ane emanA vIra saputro paNa che, huM emanI vIratA para prasanna thaI gayo chuM. mAre varuNapurInuM rAjya laI levuM nathI. huM emane ja emanuM rAjya pAchu soMpuM chuM.' subhaToe laMkApatinI jaya pokArI. indrajite UbhA thaIne, varuNarAja ane puMDarIka-rAjIva vagerenAM baMdhana choDI nAMkhyAM ane temane yogya Asano ApyAM, varuNarAje laMkApatine eka divasa varuNapurImAM rokAI javA mATe vinaMtI karI. rAvaNe te mAnya rAkhI. sahune laIne varuNarArja varuNapurImAM praveza karyo. pahelo bhAga saMpUrNa For Private And Personal Use Only
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vAcakanI noMdha For Private And Personal Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI kailAsasApArasUri jJAnamaMdira kobA tIrtha Acharya Sri Kailasasagarsuri Gyanmandir Sri Mahavir Jain Aradhana Kendra Koba Tirth. Gandhinagar-382 007 (Guj) INDIA Web site : www.kobatirth.org E-mail: gyanmandir @kobatirth.org BUJAL GRAPHICS: 9376125757 For Private And Personal use only