Chitrasen Padmavati Charitram

Author(s): Rajvallabh Gani
Publisher: Vishvaprabhashreeji
Catalog link: https://jainqq.org/explore/036427/1

Page #1
चित्रसेन શ્રી શાંતીનાથાય નમ: શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથાય નમ: શ્રી મહાવીર સ્વામીનાથાય નમ: चरित्रम् // શ્રી ધર્મસુરેન્દ્રનામસૂરીયરેભ્યો નમ: સૌભાગ્ય-ઉત્તમ-સુમતિ-વિમલ-સુદર્શન-૧ સશુરણીલ્મો નમ: શ્રી રાજવલભ ગણિ વિરચિત શ્રી ચિત્રસેન પદ્માવતી ચરિત્રમ સંસ્કૃત ગુર્જર ભાષાંતરો પેત વર્તમાન ગચ્છાધિપતિ પ.પૂ.આ.શ્રી વિજય રામસૂરીશ્વરજી મ.સા.(ડહેલાવાળા)ના આજ્ઞાતિની દીર્ધ સંયમી વયોવૃધ્ધા પ.પૂ. શ્રી વિમલશ્રીજી મ.સા.ની પુણ્ય સ્મૃતિ નિમિત્તે સુરેન્દ્ર સં. 41 . (5, સાધુ-સાધ્વીજી મ.સા.ને આ પ્રત ભેટ મળી શકશે.). आ. श्रीकैलाससागरमा ज्ञानमन्दिर / श्रीमहावीर जैन साधना केन्द्र પાકો ગુછીના, મા ઢ૦૦૧ Serving JinShasan @ . gyanmandir@kobatirth.org વીર સં.૨૫૧૭ વિક્રમ સં. 2047 - FI III Ac Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #2
સંપાદક : પ.પૂ, શાસન પ્રભાવિકા વિદૂષી સાધ્વીજી શ્રી ચકલાશ્રીજી મ.સા.ના પરમ તપસ્વિની સાધ્વીજી શ્રી કીર્તિપ્રભાશ્રીજી મ.સા. પ્રકાશક : સા.શ્રી વિશ્વપ્રભાશ્રીજી મ.સા., સા.શ્રી પુષ્પલતાશ્રીજી મ.સા. તથા સા.શ્રી સમ્યગ્રરત્નાશ્રીજી મ.સા. અનુવાદકર્તા : પ.પૂ.સા.શ્રી ચન્દ્રક્લાશ્રીજી મ.સા.ની શિષ્યા પ.પૂ.સા.શ્રી કીર્તિપ્રભાશ્રીજી મ.સા. પ્રાપ્તિ સ્થાન : સૌભાગ્ય ઉત્તમ સુમતિ વિમલ સુદર્શન સ્વાધ્યાય મંદિર માલદાસ શહેરી, ઉદયપુર, (રાજસ્થાન). ELCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLE પ્રત : 10 કિંમત : પઠન પાઠન પ્રથમ સંસ્કરણ. મુદ્રક : જીગી પ્રિન્ટર્સ * જીતેન્દ્ર બી. શાહ. 05, મહાવીર દર્શન, કસ્તુરબા કોસ રોડ નં.૫, બોરીવલી (ઈસ્ટ), મુંબઈ - 4006. ફોન:- c/o. 31 4 10/ 29 55 76. FAC.Gunratnasur MS Jun Gun Aaradhak Tu TI TRANMAN IN STD 8 મા છે' રાહ 16 (1 Mar 01 (aa કારણ મારી દીધી છે કે

Page #3
चित्रसेन चरित्रम् શીયલનો મહિમા | I/ CLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLP WELCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCL શીલં જગનિહાણ, શીલ પાવણે ખંડણં ભણિય શીલં વંતૂર્ણ જઈ અકતિમ મંડણ પવઈ શીલવ્રત જગતનું સાચું નિધાન છે, પાપનું ખંડના કરવા રૂપ છે અને માનવી માટે જ્ઞાનીઓએ શીલવ્રતને શાશ્વત અલંકાર કહ્યો છે. માનવી ઉદાર હોય, કરોડોનો દાતાર હોય, વિનયવાન હોય પણ જે તેનામાં શીલધર્મ નથી તો તે આત્મા લોકપ્રિય બની શકતો નથી. સુગંધ વિના પુષ્પની જેમ તેની કોઈ કિંમત નથી. તેમ શીલ વિનાના જીવનની પણ કોઈ કિંમત નથી. જ્યાં શીલ નથી ત્યાં પ્રાણ વિનાના કલેવર જેવું છે. ઈતિહાસને પાને-પાને અનેક દાખલા આવે છે કે શીલધર્મની રક્ષા માટે તેમને કેટલા કષ્ટો સહન ક્યાં - પ્રાણની આહુતિ આપી પણ શીલથી ભ્રષ્ટ થયા નથી. કહેવાય છે કે સારું વિચારવું તે સારું છે. પણ એના કરતાં સારું કરવું એ વધારે સારું છે. અને એના કરતાંયે સારું જીવવું એ અતિ વધુ સારું છે. આત્માએ આત્માના સ્વભાવમાં રમવું તેનું નામ શીલ છે. જે આત્મા સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરે તે તો . IMEI A Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhakra

Page #4
चित्रसेन चरित्रम् I પ્રશંસાપાત્ર છે, પણ જેની તેટલી તાકાત ન હોય તે પોતે પોતાની પત્નીમાં સંતોષ માને અને પનારને માતા કે બેન સમાન માને તોય સારું છે. જેનામાં દાન ગુણ હોય તેના માટે આ ગુણ તો સહજ રીતે આવી જાય. આ શીલગુણ આવે એટલે તેની વાણી મધુર અને સુંદર બની જાય છે. શીલ પાળવા માટે સત્ત્વ જોઈએ. અબલાઓ પણ શીલની રક્ષા કાજે સબલા બને છે. મોટા મોટા રાજ-રાજેશ્વરને સમજાવીને ઠેકાણે લાવે છે. જેનામાં શીલ ગુણ જીવતો-જાગતો છે. તેનામાં એવી અપૂર્વ શક્તિ હોય છે કે તે ગુણના પ્રભાવે અગ્નિ પાણી થઈ જાય, શૂલી સિંહાસન બની જાય, સાગર ખાબોચિયું થઈ જાય, ભયંકર ફણીધર પણ નિર્વિષ બની જાય. ચિન્તામણિ તો ભાગ્યે ભૌતિક સુખ આપે છે. જે ક્ષણીક હોય, જ્યારે શીલતો આત્મિક અનંત સુખ આપે છે. ઈન્દ્રિયોને જીતનાર શીલવાન કહેવાય. બાહ્ય શત્રુઓ ને જીતવા સહેલા છે પણ ઈન્દ્રિય વિજેતા બનવું મુશ્કેલ છે. વાસુદેવ જેવા મહાન્ધાતાઓ ત્રણખંડના રાજ્યને જીતી શકે છે. પણ ઈન્દ્રિયોને જીતી શક્તા નથી. જે ઈન્દ્રિયોને જીતે તે જ જગત વિજેતા બને. ઈન્દ્રિય વિજેતા વિશ્વવિજેતા છે. તે સુખી સંપન્ન છે. રાવણ મનવિજેતા ન બન્યો માટે આલોક અને પરલોક ઉભયલોક હાર્યો, રાવણનું સર્વનાશ થયું. શીલના પ્રભાવે કલાવતીના કપાયેલા કાંડા પુનઃ ઉત્પન્ન થયાં. સુભદ્રાએ કાચા સુતરના તાંતણાએ ચારણીથી કુવામાંથી પાણી કાઢ્યું. માનવ જીવનમાં શીલનું સત્ત્વ છે, જીવનનું જોમ અને જીવનની જ્યોતિ શીલ છે. શીલથી જ સંસારમાં સત્કાર મળે છે. 2. Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #5
| પ્રસ્તાવના , સમસ્ત સૂત્રોને ચાર અનુયોગમાં વિભક્ત કરેલા છે. એમાં બાલ જીવો માટે ધર્મસ્થાનુયોગ મહત્વનો છે. ધર્મકથાનુયોગ એટલે વિશ્વના વિરાટ પુરુષોના જીવંત જીવન ચરિત્રનો ખજાનો, ધર્મકથાનુયોગ એટલો સુંદર અને મીઠો છે કે જેમાંથી વૈરાગ્યના ઝરણા વહે છે. જે ઝરણા ભવી આત્માને સંયમપ્રેમી બનાવે છે. ધર્મકથાનુયોગ આપણા આત્મામાં રહેલ આધિ-વ્યાધિ અને ઉપાધિ દૂર કરી શારીરિક, માનસિક, આધ્યાત્મિક સુંદરવને આપે છે. તેને-મન અને જીવનને હલકુ કુલ બનાવીને જીવનમાં ધર્મનો યોગ સુયોગ કરાવે છે. " શ્રી ચિત્રસેને પદ્માવતી ચરિત્ર વ્યાખ્યાનમાં વાંચવા માટે સુંદર - સરસ પદ્મમયગ્રંથ છે. આ ચરિત્રમાં શીલગુણ કીર્તનની કથા છે. તેના ક્ત શ્રી ધર્મઘોષસૂરીશ્વરજી મ. ની પરંપરામાં પૂ. શ્રી પદ્મચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ.સા. થયા. તેમની પાટે પૂ.આ.શ્રી મહિમાચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ.સા. ના શિષ્ય પૂ.ઉપાધ્યાય શ્રી રાજવલ્લભ ગણિવર છે. પૂજ્યશ્રીએ વિ.સં. ૧૫૪૪માં આ કથા રચી છે. વિ.સં. ૧૫૩૦માં પડાવશયક વાર્તિક + -*, - જ્યારે અમારું ૨૦૩લ્માં શીહોર શહેરમાં ચાતુમસ, થયું ત્યારે આ ચરિત્ર બહેનોના વ્યાખ્યામાં વાંચ્યું હતુ-બહેનોને શ્રવણમાં ઘણો તો જ રસ આવ્યો. ત્યારથી મારી ભાવના હતી કે બધાય સંસ્કૃત વાંચન કરી શક્તા નથી. માટે હું મારી અલ્પબુદ્ધિથી આ ગ્રંથનું ભાષાંતર LE કરીને પ્રત રૂપે પ્રકાશિત કર્યું. જેથી આ ચરિત્રના માધ્યમથી વાચક વર્ગમાં ચરિત્ર નવનિર્માણ થાય. આ હેતુથી દેવગુરુ અને ધર્મકૃપાએ આ IS કાર્યની શરૂઆત થઈ. આ ગ્રંથને પ્રકાશન કરવામાં વિ.સં ૨૦૪૬ના ભાયંદર ચાતુર્માસમાં પર્યુષણ પછી સામાન્ય વાત આ ચરિત્રના પ્રકાશન માટે શકરીબેનને કરી ત્યારે ઉદાર હૃદયે તેમને 5,0/- ની આર્થિક સહાય સર્વપ્રથમ કરી:-પછી તો સુરેશભાઈ દેવચંદ સંઘવી, શશીકાંતભાઈ સિરોયા, ભાયંદર શ્રી સંઘની બેનો, ભાયંદરના પૂનાઓના મંડળો, સામયિક મંડળોના આર્થિક સહયોગથી આ કાર્ય અતિ અલ્પ સમયમાં w A Gupratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak T u

Page #6
चित्रसेन चरित्रम् I/II સાકારરૂપ લીધું છે. તે ઉપરાંત મલાડ જીતેન્દ્ર રોડ, ઠાકુરદ્વાર, ચાણસ્મા, મલાડ, ભાદરણનગર, આદિની બહેનો તથા મહિલા મંડળોએ આ ગ્રંથ પ્રકાશનમાં સારો લાભ લીધો છે. આ ગ્રંથ લખવાનો પ્રયાસ ભાયંદરની પવિત્રભૂમિ અને શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથદાદાની શીતળ છાયામાં થયો. કુવાલા નિવાસી પંડિત શ્રી મહેશભાઈએ આ ગ્રંથ પ્રકાશનમાં સુંદર ફાળો આપ્યો છે. તે અનુમોદનીય છે. જીગી પ્રિન્ટર્સ ના સંચાલક શ્રી જીતુભાઈ બી. શાહે પણ આ મુદ્રણ કાર્ય ખૂબ જ ઝડપી અને સુંદર કરી આપેલ છે. તથા પ્રફ જોવા માટે તેમની મહેનત પણ પ્રસંશનીય છે તે સદા યાદગાર રહેશે. આ ચરિત્ર રસિક અને અનેક આશ્ચર્યકારી પ્રસંગોથી સભર છે. તેના વાંચન - મનન દ્વારા શીલધર્મનો આદર અને આચરણ વધે એ જ શુભાભિલાષા. આ ગ્રંથ પ્રકાશનમાં કાંઈ પણ ક્ષતિ હોય તો ક્ષમા, મિચ્છામિ દુકકડ. આ ગ્રંથને પૂજ્ય સાધુ-સાધ્વીજી મહારાજ વ્યાખ્યાનમાં જરૂર વાંચે અને શ્રોતાઓને રસતરબોળ કરી શીલધર્મમાં સ્થિર બનાવે અને અમને આરાધનાના ભાગી બનાવે એજ અભ્યર્થના. CLCLCLCLCLCLCLCLLLLLLLS ALL TELETE લી. ચંદ્રશિશુ, કીર્તિભાથી Jun Gun Aaradhak True 12 Ac: Gynratnasuri M.S. oo જા રતાના વડા , til, Nil Ma th-hish - હા ' ખાડો. ની - . ન કે ન કરવા ન

Page #7
चित्रसेन चरित्रम् IIબા સ્વ.પ.પૂ.સા. વિમલશ્રીજી મ.સા. નું જીવન ઝરમર HERSELALLSLSLSLSLSLSLSL આ સૃષ્ટિના સૌન્દર્ય બાગમાં પુષ્પો ખીલે છે અને કરમાય છે. પણ તે પુષ્પની કિંમત છે. તેની વિશેષતા એ છે કે જે પુષ્પ દૂર સુદૂર સુધી પોતાની સૌરભ પ્રસરાવી અનેક માનવીઓના મનને તાજગીથી ભરી દે છે અને હૃદયને પ્રફુલ્લિત બનાવે છે. તે પ્રમાણે આ વિશ્વમાં અનેક જીવો જન્મે છે, પણ તે જીવનની કિંમત છે કે જેમનું સોહામણું વ્યક્તિત્વ સદાયે અનેક જીવોને જીવનની નવી રાહ બતાવે છે. સત્ય - અહિંસા - પ્રેમ - સદાચાર - ચરિત્ર જેવા ઉત્તમ સંસ્કારોનો ખજાનો જગત સમક્ષ ધરી, તેનો અમૂલ્ય વારસો મુમુક્ષ છવોને આપવા એ પ્રચંડ પુરૂષાર્થ ખેડે છે. પ્રમાદની ઘેરી નિંદ્રામાંથી જાગૃત કરી કર્તવ્યના પંથે દોરી જવા માર્ગદર્શન આપે છે. મેવાડની ઐતિહાસિક ભૂમિ ઉદયપુર નગરમાં ધનધાન્યથી સંપન્ન અને ધર્મપ્રેમી અને સદગૃહસ્થ પરિવાર વચ્ચે ચપલોત વંશવિભૂષણ શ્રી ભૂરીલાલભાઈ અને તેમની પત્ની શીલ સંસ્કારોથી સુશોભિત શ્રીમતી હેતબેનની કુક્ષીએ ન્યારત્નનો જન્મ થયો. તેનું નામ માતાપિતાએ નજરબેન પાંડ્યું. નાના નજરબેનના જીવનમાં એવાં સુંદર સંસ્કારોના બીજારોપણ થયાં કે જે આજે વિશાલ વટવૃક્ષ રૂપે કલ્યા-ફાલ્યા અને તેની મહેંક ચોમેર પ્રસરી. માતાપિતાના સંસ્કાર ht અને પૂર્વના ધર્મના સંસ્કારવાળી બાલિકાના હદય ઉદધિમાં આધ્યાત્મિક્તાનો અખૂટ ખજાનો ભર્યો હતો. પરંતુ માતાપિતાના આગ્રહ અને પૂર્વકૃત ભોગાવલી કુર્મોદયથી નજરબેનના લગ્ન શ્રી કન્ફયાલાલ સા.ના સુપુત્ર ચિ. અમૃતલાલ ચેલાવતની સાથે થયાં. વિનય વિવેક કુલ મર્યાદા આદિ ગુણોથી સાસરિયામાં ગૌરવમય સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું. નજરબેનને બે ન્યારત્ન સંસાર ફળ રૂપે મળ્યા. પરંતુ નાની બંને દિકરીના મૃત્યુએ તેમના ચૈતન્યમય આત્મામાં જીવનની ક્ષણિકતા અને સંસારની અસારતાએ વૈરાગ્યનું ઝરણું વહેવા લાગ્યું. ક્ષણિક છવનમાં નશ્વરનો મોહ છોડી અવિનાશી આત્માની આરાધના કરવા માટે પ્રવજ્યા પંથે પ્રયાણ કરવું એ જ શ્રેયસ્કર છે. તેમનો વૈરાગ્ય વેગવંત બન્યો. તેથી પોતાના પતિને બીજીવાર અંબાલાલભાઈ ચૌધરીની સુપુત્રી દુધિયાબેન , સાથે લગ્ન કરાવ્યાં. બે વર્ષ ગૃહસ્થાવાસમાં રહીને 15 વર્ષ સંસારવાસમાં વ્યતીત કરીને જાગૃત આત્મા મોહ-મમતાના બંધનને તોડી ધૂમધામથી વિ.સં. Jun Gun Aaradhak The III d e Gunratnasuri MS .

Page #8
ht!! चित्रसेन चरित्रम् NICH - ' s : BE ( 1 6 Page #9
चित्रसेन चरित्रम् I/શા સમર્પણ, સદા સંયમ જીવનના બાગમાં અપ્રમત્ત ભાવે આત્માનંદી સુકીર્થ સંયમી પૂજ્યાત્મા સાક્ષીય શ્રી વિમલશ્રીજી મ.સા. ના કરકમલમાં વિષી સાધ્વી શ્રી ચંદ્રકલાશ્રીજી મ.સા.ના. શિખ્યા પરમ તપસ્વિની સાધવીશ્રી કીર્તિપ્રભાશ્રીજી મ.સા. દ્વારા અનુવાદ્ધિ પ.પૂ.સા.શ્રી વિમલાથીજી મ.સા. શ્રી ચિત્રસેન પwાવતી સર્વિત્ર ગુર્જરનુવાદ સહિત ચરિત્રગ્રંથ સમર્પણ કરી કૃતકૃત્ય બનું છું. રેણુકા ય રા Ac Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak

Page #10
चित्रसेन આર્થિક સહયોગ આપનાર સભ્યોની શુભ નામાવલી चरित्रम् IIની . 1 45146145 ગામ 11 11 11 5 પ્રત નામ ગામ, 11 ભાયંદર દેવચંદનગરની બહેનો તરફથી -ભાયંદર 51 દેવચંદ જેઠાલાલ સંઘવી -મુંબઈ 51 નિશાબેન શશીકાંતભાઈ સિરોયા -ભાયંદર મ ઠાકુરદ્વાર શાન્તિનાથ મહિલા મંડળ -મુંબઈ 22 પાર્થ સુરેન્દ્ર સમૂહ સામાયિક મંડલ -ભાયંદર 22 મંજુલાબેન રાજેન્દ્રકુમાર સપરિવાર -ભાયંદર 21 મોતીલાલ ડાહ્યાભાઈ ઝવેરી, -વાલકેશ્વર 11 કંકુબેન સાગરમલજી. - મુંબઈ 11 દહીંસર (વેસ્ટ)ની ઉપાશ્રયની બહેનો તરફથી -દહીંસર 11 શાન્તિનાથ સમુહ સામાયિક મંડળ (મણીભુવન) મલાડ 11 જીતેન્દ્ર રોડ, શાન્તિનાથ જૈન દેરાસરની બહેનો તરફથી મલાડ 11 ભાદરણનગર પાર્ષિકીર્તિ સમુહ સામાયિક મંડળ મલાડ 11 નારંગીબેન ચન્દ્રકાન્તભાઈ મલાડ 11 કુસુમબેન સેવંતીલાલ -મલાડ 1 એક સદગૃહસ્થ તરફથી -ભાયંદર 11 હસમુખલાલ સોમચંદ ચાણસ્મા નામ ડાહીબેન જેઠાલાલ -ચાણસ્મા છોટાલાલ મોહનલાલ ચાણસ્મા રેવાબેન સોમચંદ -ચાણસ્મા સકરચંદ મગનલાલ -ચાણસ્મા ફકીરચંદ વાડીલાલ પલવાલા -ભીવંડી પાર્થ દીપક મહિલા મંડળ -ભાયંદર પાર્શ્વ મહિલા મંડળ -ભાયંદર ધર્મ પ્રતાપ સમૂહ સામાયિક મંડળ -ભાયંદર હરસોલ સત્તાવીશ નવયુવક મંડળ -ભાયંદર વીશા ઓસવાલ મહિલા મંડળ -ભાયંદર હરસોલ સત્તાવીશ મહિલા મંડળ -ભાયંદર ચાણસ્મા બચત મંડળ -ભાયંદર ભટેવા પાર્શ્વ મહિલા મંડળ -ભાયંદર ઉમરાવબેન હમીરમલજી -ભાયંદર માધવભાઈ ભૂરાભાઈ -ભાયંદર તારાબેન નરેન્દ્રભાઈ -ભાયલ Jun Gun Aaradhak Trust LLLLLLLLCLCLCLCLCLCLL 5 5 FAST FY4144 5 5 AC Gunathan MS

Page #11
चित्रसेन चरित्रम् I/?શાં $14741474044141414141414145 5 સુધાબેન ચીનુભાઈ -ભાયંદર 5 નિર્મલાબેન જયંતિલાલ -ભાયંદર 5 સુભદ્રાબેન રમેશભાઈ -ભાયંદર 5 હીરાબેન ડાહ્યાલાલ શાહ (ઉપધાન તપ નિમિત્તે) -ભાયંદર 5 શાન્તાબેન રસિકલાલ (18 આયંબિલ તપ નિમિતે) -ભાયંદર * 5 કોક્લિાબેન હસમુખભાઈ -ભાયંદર 5 સુરેખાબેન સુરેશભાઈ -ભાયંદર 5 ચાણસ્મા બચત મંડળ - -મલાહ 5 વિમળાબેન સૂર્યકાન્તભાઈ -મલાડ 5 ભારતીબેન સી. શાહ મલાડ 5 શારદાબેન શાન્તિલાલ શાહ -મલાહ 5 પ્રભાબેન કોદરલાલ -મલાડ 5 અરૂણાબેન અરવિંદભાઈ મલાડ 5 ચુનીલાલ કાલીદાસજી -મલાડ, 5 શાન્તાબેન પોપટલાલ ગાંધી -મલાડ 5 લીલાબેન બાબુલાલ સંઘવી -મલાડ 5 પ્રભાબેન ચંદ્રકાન્તભાઈ શાહ 5 સુધાબેન મહેન્દ્રભાઈ -મલાહ c Gunratnasuri M.S, 5 સોનીબેન શિવલાલ 5 ચનબેન સુરેન્દ્રભાઈ મોંધીબેન હરગોવનદાસ દીપચંદ કાલીદાસ દમયંતીબેન બાબુલાલ 5 મધુબેન કાન્તીલાલ (વરસીતપ નિમિતે) ભીખીબેન કેતનભાઈ ઈન્દુબેન સેવંતીલાલ ચંદનબેન શકરાલાલ વિજ્યધર્મ મહિલા મંડળ કંકુબેન ગણપતરાજજી કંચનબેન નવીનચંદ્ર શાહ પુષ્પાબેન રાજમલજી મોહનીબેન કલરાજજી પિસ્તાબેન બાબુલાલ 5 ગુણવંતીબેન ઘેવરચંદજી 5 ભમરીબેન પારસમલજી 5 જયાબેન જે. શાહ મલાડ મલાડ મલાડ -મલાડ મલાડ -મલાડ -મલાહ -મલાડ મલાડ CLCLCLLLCLCLCLCLCLCLLLLLL - મુંબઈ - મુંબઈ -મુંબઈ - મુંબઈ મુંબઈ - મુંબઈ - મુંબઈ - મુંબઈ -મલાડ - મુંબઈ Jun Gun Aaradhak Trust

Page #12
चित्रसेन चरित्रम् // 1 // [UETUEUETUEUEUL LLLL 5 કંચનબેન હુકમરાજજી 5 પ્રભાબેન પોપટલાલ 5 કુલીબેન પ્રતાપસિંહજી 5 કંકુબેન સરેમલજી 5 તારાબેન સોહનલાલ 5 શાન્તાબેન વેણીચંદજી 5 શાન્તિજિન મહિલા મંડળ 5 પૂરીબેન બાબુલાલ 5 રસિકલાલ લહેરચંદ 5 કાંતાબહેન ચંદુલાલ શાહ * બદામબેન ભગવતીલાલ દલાલ * સેવંતીલાલ માણેકલાલ 5 અમૃતલાલ પ્રેમચંદ 1 મંજુલાબેન ચિમનલાલ 5 કંકુબેન ગણપતરાજજી 5 પદમાબેન જયંતિલા 5 શકુન્તલાબેન ધીસુલાલ 5 ઉમરાવબેન ગુલાબચંદજી કે 5 બગદીબેન મગરાજજી 2 Ac. Gunratnasun MS, -મુંબઈ -મુંબઈ -મુંબઈ - મુંબઈ -ભીવંડી -ભીવંડી -દહીંસર -મુઢેરા ચાણસ્મા -ચાણસ્મા -ઉદયપુર -ચાણસ્મા ૫'જડાવબેન દરગીચંદજી -મુંબઈ 5 ચંપક્લાલ શીવલાલ -ચાણસ્મા . 5 જયંતિલાલ ગગલચંદ -ચાણસ્મા 5 પ્રતાપભાઈ લીલાચંદ ચાણસ્મા 5 કંચનબેન પદ્માબેન (50 આયંબિલ તપ નિમિતે) -ચાણસ્મા 5 હેમેન્દ્રકુમાર મતલાલ -ચાણસ્મા 5 જલતાબેન એમ. શાહ ચાણસ્મા 5 ભગવતીબેન લાલભાઈ -ચાણસ્મા 1 કંન્ચનબેન ચંદ્રકાન્તભાઈ -ચાણસ્મા 5 બબલચંદ ગભરૂચંદ -ચાણસ્મા 5 ગજરાબેન કેણવલાલ -ચાણસ્મા 5 રસીલાબેન વ્રજલાલ ચાણસ્મા 5 પંક્રકુમાર માસુલાલ -ચાણસ્મા 5 સુરભલ ચંદુલાલ -ચાણસ્મા 5 કાશીબેન થોભણદાસ -ચાણસ્મા 5 ત્રિકમલાલ વાડીલાલ -થાણમાં 5 વસુબેન સેવંતિલાલ -ચાણસ્મા 5 શારદાબેન બાબુલાલ -મલાડ 5 પનાલાલ પોપટલાલ શાહ -પીંપલવાળા Jun Gun Aaradhak TI - મુંબઈ US મુંબઈ LEU-Ur - મુંબઈ -મુંબઈ -મુંબઈ - મુંબઈ - મુંબઈ

Page #13
चित्रसेन चरित्रम् ॥शा HEL ||अर्हम्॥ iiश्री धर्मसुरेन्द्ररामसूरीश्वरेभ्यो नम : सौभाग्य-उत्तम-सुमति-विमल-सुदर्शन-चन्द्र सदगुरणीभ्यो नमः पाठक प्रवर श्री राजवल्लभ मुनिवर विरचितं // // श्री चित्रसेनपदमावतीचरित्रम् // शान्तिनाथं नमस्कृत्य भव्य पंकज भास्कर चित्रसेन चरित्रस्य गुर्जरार्थो विलिख्यते नत्वा जिनपतिमाद्यं, पुंडरीकं गणाधिपम् / शीलालङ्कारसंयुक्तां साश्चर्यां हि कथां ब्रुवे // 1 // શ્રી પ્રથમ તીર્થંકર આદિનાથપ્રભુ અને મુખ્યગણધર શ્રી પુંડરીક સ્વામીને નમસ્કાર કરીને શીલરૂપી અલંકારથી શોભતી અને આશ્ચર્યવાળી ज्याने . (1) इहैव भरतक्षेत्रे देशे नाम्ना कलिङ्गके। धनधान्यासमाकीर्ण वसन्तपुरपत्तनम् // 2 // આજ ભરત નામના ક્ષેત્રમાં કલિંગનામના દેશમાં ધનધાન્યથી ભરપૂર એવું વસંતપુર નામનું નગર છે. (2) प्रासादमन्दिराकीर्णे सरआरामशोभिते / श्रेष्ठिनो वहवस्तत्र वसन्ति धनदोपमाः // 3 // P.AC.Gunratnasuri M.S. I Jun Gun Aaradhak

Page #14
चित्रसेन चरित्रम् Is મહેલો-મંદિરો-સરોવરો અને બગીચાઓથી શોભતા એવા તે નગરમાં કુબેરની ઉપમાવાળા ઘણા શ્રેષ્ઠિઓ રહે. છે. (3) प्रजायाः पालने दक्षो दाता शूरो दयापरः / स्वगुणैः क्षितिविख्यातो वीरसेनो नराधिपः // 4 // તે નગરમાં પ્રજાનું પાલન કરવામાં હોંશિયાર-દાનવીર-શૂરવીર દયાળુ અને પોતાના જ ગુણો વડે પૃથ્વીમાં પ્રસિદ્ધિ પામેલો વીરસેન નામનો રાજા રાજ્ય કરે છે. (4) रूपयौवनसंपन्ना सौभाग्यादिगुणान्विता / तत्प्रिया रत्नमालाभूत् सतीजनमतल्लिका // 5 // તે રાજાને રૂ૫ અને યૌવનથી યુકત સૌભાગ્ય વગેરે ગુણોથી શોભતી સતીઓમાં અગ્રેસર રત્નમાલા નામની પત્ની હતી. (5) तत्पुत्रोऽस्ति गुणाधारः सदाचारिशिरोमणिः / दाता वीरस्तथा शूरः कुमारश्चित्रसेनकः // 6 // તે રાજાને ગુણના આધાર જેવો-સદાચારીઓમાં શિરોમણી દાતા–વીર અને શુરવીર ચિત્રસેન નામનો કુમાર દે बुद्धिसाराभिधो मंत्री बुद्धिमान् विनयी नयी / चतुरश्चारुमूर्तिस्तु राजकार्ये धुरन्धरः // 7 // તે રાજાને બુદ્ધિશાળી-વિનયવાળો-ન્યાયી-ચતુર-સુંદર અને રાજ્યના કાર્યોમાં અગ્રેસર બુદ્ધિસાર નામનો મંત્રી છે. (7) रत्नसारः सुतस्तस्य रत्नकान्तिरिवाद्भुतः / निपुणः सर्वशास्त्रेषु सुशीलः सत्यसङ्गरः // 8 // Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak to LELSL LSL LSL LSL LSL LLLLL IIII

Page #15
चरित्रम् चित्रसेन चरित्रम् રા, તે મંત્રીને રનની કાંતિ જેવો અદભુત-સર્વશાસ્ત્રોમાં નિપુણ-સદાચારી અને સત્યવાદી રત્નસાર નામનો પુત્ર છે. (8 प्रीतिः परस्परं जाता मन्त्रिराजभुवोस्तयोः / छायापराह्रजेवाथ ववृधे साधिकाधिकम् // 9 // તે રાજમાર અને મંત્રીપત્રને પરસ્પર પ્રીતિ થઈ. અને તે પ્રીતિ સંધ્યા સમયની છાયાની જેમ અધિકાધિક વધવા લાગી. (9) अकदा स्वसभासीनो वीरसेनो नरेश्वरः / समस्तनगरीलोकैः समागत्य नमस्कतः // 10 // એક દિવસ વીરસેન રાજા સભામાં બેઠો હતો તે સમયે નગરના સર્વેલોકોએ આવીને રાજાને નમસ્કાર કર્યા. (10). तेषां कुशलमापृच्छय तदा सन्मानपूर्वकम् / पृच्छति स्म धराधीशः समागमनकारणम् // 11 // ત્યારે રાજાએ તેઓની કુશળતા પૂછીને સન્માન આપવાપૂવક આવવાનું કારણ પૂછ્યું. (11), तेषामेको बभाषेऽथ स्वामिन्नेषा त्वया प्रजा। पालिता पुत्रवन्नित्यं किञ्चित्सन्तापिताधुना // 12 // ત્યારે તેમાંથી એક મનુષ્ય બોલ્યો કે હે સ્વામી ! તમે હંમેશાં પ્રજાનું પુત્રની જેમ પાલન કર્યું છે. પરંતુ તે પ્રજા - હમણાં કંઈક દુઃખી થઈ છે. (12) तव एष सुत: स्वामिन् साक्षात्कन्दर्पसोदरः / भ्रमते हि दिवारात्रौ पुरमध्ये यथेच्छया // 1 // હે સ્વામી ! આપનો પુત્ર સાક્ષાત્ કામદેવ જેવો છે. અને તે પુત્ર રાત-દિવસ ઇચ્છા પ્રમાણે નગરમાં પરિભ્રમણ IE કરે છે. (13) LCLCLLLCLLU P.AC. Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak

Page #16
चित्रसेन चरित्र चरित्रम् Iઝા મને ચાર વES: પનથી રક્ષણ કરવું मोहितस्तस्य रूपेण सर्व: पौराङ्गनागणः / स्वकार्यविमुखीभूय तस्य पृष्ठे हि धावति // 14 // નગરની સર્વે સ્ત્રીઓ તેના રૂપથી મોહ પામેલી પોતાનાં કાર્યોને છોડી દઈને તેની પાછળ જ દોડે છે. (14) रक्षणीयः कुमारोऽसौ सावधानतया ततः / प्रासादे च स्वकीये य-द्यलो रत्नेऽपि युज्यते // 15 // તેથી આપે તે પુત્રને સાવધાનીપૂર્વક પોતાના રાજમહેલમાં રાખવો જોઈએ, કારણ કે રત્નને પ્રયત્નપૂર્વક સાચવવું જોઈએ. (15) यत:- यस्मिन् कुले य: पुरुष: प्रधानः, स एव यत्नात्परिरक्षणीयः / तस्मिन् विनष्टे हि कुलं विनष्टं, न नाभिभङगे ह्यारका वहन्ति // 16 // નીતિશાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે જે કુળમાં જે પુરૂષ મુખ્ય હોય તેનું યત્નથી રક્ષણ કરવું જોઈએ. નહિતર તે પુરૂષ નાશ TR પામતા કુળ પણ નાશ પામે છે. જેમ ગાડાના પૈડામાં ધરી ભાંગતા આરાઓ ચાલતા નથી તેમ. પ્રધાન પુરૂષ નાશ પામતા કુળ નાશ પામે છે. (16) इति श्रुत्वा महीनाथ-श्चिन्तयामास मानसे / धनस्य यौवनस्यापि धन्य एव मदं त्यजेत् // 17 // આવું સાંભળીને રાજા મનમાં વિચારવા લાગ્યો કે ધન્ય પુરૂષ હોય તે જ ધનનો અને યૌવનનો મદ છોડી શકે છે. (17). प्रजोद्वेगकरो यो हि कार्य किं तेन सूनुना / कर्णं त्रोटयते यत्तस्तत्स्वर्ण निष्प्रयोजनम् // 18 // Ac. Gunratnasuri M.S. 444444444444444 છે તેમ. પ્રધાન પુરૂષ Jun Gun Aaradhak

Page #17
चित्रसेन LELLELFI चरित्रम् III આ જે પુત્ર પ્રજાને ઉગ કરનારો હોય તે પુત્રનું મારે શું કામ છે ? જે કાનને તોડી નાખે તેવા સોનાના કુંડળ શું કામના ? (18) विचिन्त्येति नृपेणाथा-देशो देशाटनाय हि / दत्तस्तस्मै कुमाराय चित्रसेनाय कोपतः // 19 // આ પ્રમાણે વિચાર કરીને રાજાએ કોપ વડે તે ચિત્રસેન કુમારને દેશાટન કરવાનો હુકમ આપ્યો. (19) वज्रपातादिवाकस्मा-त्कुमारः खेदमाप सः / नरेन्द्रो विधिवत्पुंसां करोति हि शुभाशुभम् // 20 // આ આદેશ સાંભળીને ઓચિંતા વજ પડે તેવી રીતે તે કુમાર ખેદ પામ્યો, વિધિ (ભાગ્ય)ની જેમ ખરેખર રાજા પુરૂષોને સારું અથવા ખરાબ કરી શકે છે ? (20) नमस्कृत्य पितुः पादौ स मातुर्मिलने गतः / पुत्रमोहाद्ददे तस्मै तया रत्नानि सप्त च // 21 // કુમાર પિતાના ચરણકમળમાં નમસ્કાર કરીને માતાને મળવા માટે ગયો. ત્યારે માતાએ પુત્રના મોહથી તેને સાત રત્નો આપ્યાં. (21) * વનવાનં સમય તત્વા 4 ઝનન નિનામ્ રત્નસાર મિત્રી પૃદંડની રાત્રે ય ારરા ત્યાર પછી પોતાની માતાને નમીને તલવાર હાથમાં લઈને ચપળ ચિત્તવાળો તે રત્નસાર નામના મિત્રને ઘેર ગયો. (22) उद्विग्नचित्तकं दृष्ट्वा मित्रं निजगृहागतम् / विस्मयाकुलचित्तेन तेन पृष्टं तदा द्रुतम् // 23 // પોતાના ઘરે આવેલા ઉદ્વિગ્ન ચિત્તવાલા મિત્રને જોઈને આશ્યર્ચ સહિત તેને જલદીથી પૂછયું. (23). YASALLIKASISI SALLISTUTE A Gunratrasuri M.S. : Jun Gun Aaradhak Trust

Page #18
LA चित्रसेन चरित्रम् चारत्रम् LELLELS LA LA LA LA कथं ग्रामन्तरं यासि सत्यं कथय मित्र मे। संशये पतितं मे च निःशल्यं कुरु मानसम् // 24 // . હે મિત્ર ! તું શા માટે બીજે ગામ જાય છે જે તેની સત્ય હકીકત મને કહે. અને સંશયમાં પડેલા મારા મનને તું શંકા રહિત કર. (24) यत:-ददाति प्रतिगृह्णाति प्रतिगृह्यमाख्याति पृच्छति / भुङ्क्ते भोजयते नित्यं षड्विधं प्रीतिलक्षणम् // 25 // કહ્યું છે કે આપવું-લેવું એકબીજાની ગુપ્તવાત પૂછવી અને કહેવી. જમવું અને જમાડવું આ છ પ્રીતિનાં લક્ષણો છે. (25) मित्रस्य हितकर्ता च हितज्ञो हितचिन्तकः / परोक्षेऽपि च तत्प्रोक्तं सत्यमित्रस्य लक्षणम् // 26 // મિત્રની પરોક્ષમાં ગેરહાજરીમાં) પણ મિત્રનું હિત કરનાર તેના હિતને જાણનાર અને હિતને ચિંતવનાર હોય તેને સત્યમિત્રના લક્ષણો કહેવાય છે. (26) प्रत्यक्षे गुरुवत्सुहृत् परोक्षे बन्धुसन्निभः / कार्ये च दासवद्यो हि पुत्रतुल्यो मृतस्त्रियः // 27 // પ્રત્યક્ષમાં ગુરૂ જેવો-પરોક્ષમાં ભાઈ જેવો-કાર્યમાં દાસ જેવો અને જેની સ્ત્રી મરણ પામી છે તેને પુત્ર છે મિત્ર છે. (27). श्रुत्वेति तेन वृत्तान्तो मित्राय कथितो निजः / प्रोक्तं च मित्र तेनैव विदेशे गम्यते मया // 28 // આ સાંભળીને કુમારે પોતાનો બધો વૃત્તાંત મિત્રને કહ્યો. અને કહ્યું કે હે મિત્ર છે તે કારણથી હું પરદેશમાં જાઉ TO Guriratnasuh Ms. Jun Gun Aaradhak Trust LA LCLCLIE FILASTOLA -

Page #19
चित्रसेन છું. (28) चरित्रम् Irell AUCUCUCLCLCLCLCLCLCLCLCU अथावग् रत्नसारोऽपि मित्रदुःखेन दुःखित / मित्र त्वया विनाहं तु स्थातुं नैव क्षणं ह्यलम् // 29 // હવે મિત્રના દુઃખથી દુઃખી થયેલો રત્નસાર પણ બોલ્યો, “હે મિત્ર ! તારા વિના હું એક ક્ષણ પણ રહેવા શકિતમાન નથી. (29) एको जीवो द्विधा देहो ह्यावयोस्तन्मया ध्रुवम् / सुखं वा यदि वा दुःखं सोढव्यं हि त्वया सह // 30 // આપણા બન્નેના શરીરો જુદા છે પણ આત્મા એક જ છે. તેથી મારે તારી સાથે સુખ અથવા દુ:ખ સહન કરવું જોઈએ. (30) ज्ञेया वियोगतो नूनं स्नेहे दत्ता जलाञ्जलिः / इति निश्चित्य मनसि प्रच्छन्नं चलितौ च तौ // 31 // વિયોગ થવાથી સ્નેહને જલાંજલી અપાઈ જાય છે. એમ મનમાં નિર્ણય કરીને તે બન્ને ગુપ્ત રીતે ચાલ્યા. (31) अविलम्बप्रयाणेन प्राप्तौ तावटवीं क्रमात् / गतो ह्यस्ताचले भानुः स्थितौ तौ च तरोस्तले // 32 // રોકાયા વગરના પ્રયાસથી ચાલતા તેઓ જંગલમાં પહોંચ્યા. ત્યારે સૂર્યાસ્ત થવાથી તે બન્ને એક ઝાડ નીચે રાત રહ્યા. (32). मार्गप्रवासतः खिन्नः प्रसुप्तो राजनन्दनः / तदैव रत्नसारस्तु शुश्रुवे किन्नरध्वनिम् // 33 // માર્ગના પ્રવાસથી થાક્લો રાજપુત્ર સૂઈ ગયો. ત્યારે જાગતા એવા રત્નસારે કિન્નરદેવતાનો અવાજ સાંભળ્યો. (33) IslI A Jun Gun Aaradhak Trus Gunratrasuri M.S.

Page #20
चित्रसेन चरित्रम् चरित्रम् ELA454545454545454545454545 विस्मयाक्षिप्तचित्तोऽसौ प्रबोध्य सुहृदं निजम् / न्यवेदयच्च साश्चर्य ध्वनिं तं हर्षदायकम् // 34 // વિસ્મય પામેલા ચિત્તવાળા તેણે પોતાના મિત્રને જગાડીને હર્ષને આપનાર તે કિન્નર ધ્વનિને આશ્ચર્ય સાથે કહી. (34) चित्रसेनस्तदावादीत् स्वभावात्कौतुकप्रियः / अहं तत्र गमिष्यामि त्वया स्थातव्यमत्र भोः // 35 // मन्त्रिपुत्रो जगादाथ मित्रात्र भीषणे वने / एकाकिना त्वया नूनं तत्र गन्तुं न युज्यते // 36 // ત્યારે સ્વભાવથી જ કૌતુકપ્રિય એવા ચિત્રસેન રાજપુત્રએ કહ્યું કે “હું ત્યાં જાઉં છું. તારે અહીં રહેવું ત્યારે રત્નસાર બોલ્યો. હે મિત્ર ! આ ભયંકર વનમાં તારે એકલાએ જવું યોગ્ય નથી.” (35-36). हसित्वासौ तदावादीत् क्षत्रिणां च भयं कुतः / तेनेत्युक्तेऽचलत् साध रत्नसारोऽपि सत्त्ववान् // 37 // ત્યારે આ રાજપુત્ર હસીને કહે છે કે હે મિત્ર, ક્ષત્રિયને ભય ક્યાંથી હોય ? આ પ્રમાણે કહેવા છતાં પૈર્યવાળો રત્નસાર પણ તેની સાથે ચાલ્યો. (37) क्रमात्ताभ्यां तदा दृष्टं युगादिजिनमंदिरम् / अनेकदेवदेवेन्द्र-मण्डितं किन्नरैर्वृतम् // 38 // અનુક્રમે તેઓએ ચાલતાં અનેક દેવો-દેવેન્દ્રો વડે શોભતું અને કિન્નરદેવો વડે પરિવરેલું યુગાદિદેવનું જિનમંદિર જોયું. (38) अष्टाह्निकोत्सवे तत्र नृत्यमानाः सुरांङ्गनाः / गायन्ति मधुरध्वानै-र्जिनेश्वरगुणावलिम् // 39 // ત્યાં અઠ્ઠાઈ મહોત્સવમાં દેવાંગનાઓ નૃત્ય કરે છે અને મધુરશબ્દ વડે જિનેશ્વર પ્રભુના ગુણોને ગાય છે. (39) Gunrainasuri MS Jun Gun Aaradhak Trust Hell

Page #21
चित्रसेन चरित्रम् LCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCI नमस्कृत्य जिनाधीशं स्तुत्वा च विधिपूर्वकम् / सुहृदौ तौ सुभावेन मण्डपे संस्थितौ मुदा // 40 // ત્યાં જિનેશ્વર પ્રભુને નમસ્કાર કરીને અને વિધિપૂર્વક સ્તુતિ કરીને તે બન્ને મિત્રો આનંદથી સારા ભાવ વડે રંગમંડપમાં ઊભા રહ્યાં. (40) सुन्दराकाररूपात्र दृष्टेका शालभञ्जिका / तदा राजकुमारेण देवीवातिमनोहरा // 41 // ત્યાં રાજકુમારે દેવીના જેવી અતિમનોહર - સુંદર આકાર અને રૂપવાળી એક પુતળી જોઈ. (41). मोहितो रूपतस्तस्या मूर्छितो राजनन्दनः / शीतोपचारैमित्रेण सावधानीकृतो द्रुतम् // 42 // રાજપુત્ર તે પુતળીના રૂપથી મોહિત થયેલો મૂચ્છ પામ્યો. ત્યારે તેના મિત્રે જલદી ઠંડકના ઉપચાર કરી તેને સ્વસ્થ થT કર્યો. (42) मूर्छाकारणमपृच्छ-त्कुमारोऽप्यवदत्तदा / एषा पुत्तलिका कस्या अनुसारेण निर्मिता // 43 // જ્યારે તે રત્નસારે મિત્રે કુમારને મૂર્છાનું કારણ પૂછ્યું ત્યારે કુમાર બોલ્યો કે, હે મિત્ર આ પુતળી કોના રૂપના આધારે બનાવી હશે ? (43) यस्या रूपानुसारेण कृता पुत्तलिका ह्यसौ। सा कुमारी मयोद्वाह्या-न्यथा मे काष्ठभक्षणम् // 44 // જે રાજપુત્રીના રૂપના અનુસાર આ પુતળી બનાવી છે. તેજકુમારીને હું પરણીશ નહિતર હું અગ્નિમાં પ્રવેશ કરીશ. (4) रत्नसारो जगादाथ मित्रदुःखेन दुःखितः / आकाशपुष्पवद् ज्ञेय-मेतत्कार्य तु दुष्करम् // 45 // UNUUUUETITLE-LEADE E 11 Ac. Gunratrasuri M.S. Jun Gun Aaradhak To

Page #22
चित्रसेन चरित्रम् 44546414 રત્નસાર મંત્રીપુત્ર મિત્રના દુઃખથી દુઃખી થયેલો બોલ્યો કે હે મિત્ર આ કાર્ય આકાશનાં ફલની જેમ અશક્ય છે. इतश्च पुण्ययोगेन चिन्तितार्थनिरूपकः / चतुर्ज्ञानधरः साधु-रेकस्तत्र समागत: // 46 // આ બાજુ પુણ્યના યોગથી ચિંતવેલા અર્થને કહેનારા ચારજ્ઞાનને ધારણ કરનારા એક સાધુ ભગવંત ત્યાં પધાર્યા. (46) कुमारः सह मित्रेण नमस्कृत्य मुनीश्वरम् / विनयादग्रतश्चैन-मुपविष्टः कृताञ्जलिः // 47 // રાજપુત્ર-મિત્રની સાથે તે મુનીશ્વરને પ્રણામ કરીને વિનયથી તેમની આગળ-હાથ જોડીને બેઠો. (7) देशनान्ते नमन्मौलि-रपृच्छन्मन्त्रिजो मुनिम् / एषा पुत्तलिका कस्या अनुसारेण निर्मिता // 48 // રત્નસાર મંત્રીપુત્રએ મસ્તક નમાવીને મુનિરાજને પૂછ્યું. આ પુતળી કોના રૂપના આધારે બનાવી છે ? (48) एतद्वचनमाकर्ण्य जगाद मुनिपुङ्गवः / वत्स श्रृणु तवृत्तान्त-मद्भुतं कर्णसौख्यदम् // 49 // આ વચન સાંભળીને ઉત્તમ મુનિરાજ બોલ્યા કે હે વત્સ ! કાનને સુખ આપનાર તેનું અદ્ભુત વૃત્તાંત તું સાંભળ. (49) पुरं कञ्चनपुराख्य-मस्ति कांचनपूरितम् / यत्र वर्णाश्च चत्वारो वसन्ति धनसंयुताः // 50 // સોનાથી ભરેલું કાંચનપુર નામનું નગર છે. જ્યાં ધનવાન એવા ચારે વણ રહે છે. (50) विश्वकर्मावतारस्तु सूत्रधारो गुणाभिधः / तत्र गुणश्रिय: स्वामी सुता: पंच तयोर्वराः // 51 // તે નગરમાં સાક્ષાત્ વિશ્વકર્માના અવતાર જેવો ગુણશ્રી નામની પત્નીનો પતિ ગુણ નામનો સુથાર રહે છે. તે સુથારને ઉત્તમ પાંચ પુત્રો હતા. (51) Gunrainasuri M.S. Juin Gun Aaradhak Trust UGLELELELELCLCLCLCLC 994504444 ને IYગી છે. જાપાનની માતા

Page #23
4UCLCLCLCLCLCLCLCLCLC धनदेवो धनसारो गुणदेवो गुणाकरः / पञ्चमः सागरो नाम्ना कलानामेकसागरः // 52 // ધનદેવ-ધનસાર-ગુણદેવ ગુણાકર અને પાંચમાં કલાના એક સમુદ્ર જેવો સાગર નામનો પુત્ર હતો. (12) पञ्चानामपि पुत्राणां पाठयित्वा यथाविधि / परिणाय्य सुता सर्वे कृतास्तेन पृथक्पृथक् // 53 // તે સુથારે તે પાંચ પુત્રોને યોગ્યતા પ્રમાણે ભણાવીને અને પરણાવીને સહુને જુદા જુદા કર્યા. (53) सागराख्यो लघुस्तेषां सुतो गुणगणान्वितः / कलावान् सत्यसंयुक्तो जैनधर्मरतस्तदा // 54 // તે પાંચ પુત્રોમાં નાનો સાગર નામનો પુત્ર ગુણના સમૂહવાળો, ક્લાવાળો, સત્યવાદી અને જૈનધર્મમાં રકત હતો. (54) प्रिया तस्य प्रियालापा पतिचित्तानुगामिनी / सागरस्य प्रिया नित्यं नाम्ना सत्यवतीति सा // 55 // તે સાગરને પ્રિય બોલનારી-પતિના ચિત્તને અનુસરનારી-વહાલી સત્યવતી નામની પત્ની હતી. (55) अथ पद्मपुरस्वामी राजा पद्मरथाभिध: / पद्मश्रीस्तस्य राज्ञी च सुता पद्मावती तथा // 56 // હવે આ બાજુ પવપુરના રાજા નામથી પવરથ હતા. તેને વિશ્રી નામની રાણી અને પવાવતી નામની પુત્રી હતી. अनेकगुणसंपन्ना विद्ययेव सरस्वती। क्रमेण यौवनं प्राप्ता सुन्दरी सा मनोहरा // 57 // અનેક ગુણોથી ભરેલી વિદ્યાવડે સાક્ષાત્ સરસ્વતી જેવી તે મનોહર પુત્રી અનુક્રમે યુવાવસ્થા પામી. (57). राज्ञान्यदा सभायाता दृष्टा पद्मावती सुता / यौवनाद्वरयोग्या सा साक्षाद्देवाङ्गनोपमा // 58 // એક દિવસ યુવાવસ્થાથી ધરવા યોગ્ય થયેલી. સાક્ષાત દેવાંગના જેવી પદ્માવતી પુત્રીને રાજાએ સભામાં આવેલી તે . Gunratnasturi MS. Jun Gun Aaradhak True

Page #24
चरित्रम् चित्रसेन चरित्रम् HEET BETTE LCLCLCLCLCLCLPUPU જોઈ. (58) राज्ञाश्चिन्ता समुत्पन्ना कस्य यच्छामि मे सुताम् / कुलशीलवयोदेहं दृष्टव्यं वरलक्षणम् // 59 // ત્યારે રાજાને ચિંતા ઉત્પન્ન થઈ કે હું મારી પુત્રીને કોને વરાવું ? કારણ કે વરના લક્ષણોમાં કુળ-શીલ-વય અને દેહ આ ચારે જોવાના હોય છે. (59) अथ पद्मरथो राजा स्वसुतागुणरञ्जितः / कुमारचित्ररूपाणि तस्या: सोऽदर्शयन्मुदा // 6 // હવે પવરથ રાજા પોતાની પુત્રીના ગુણોથી આનંદિત થયેલો તે રાજપુત્રીને જુદા જુદા કુમારોના રૂપના ચિત્રપટ બતાવ્યા. (60) परं कस्यापि लावण्यं पद्मावत्या न रोचते / यथा स्निग्धतर: कुंभो न भिद्यते जलादिह // 6 // પરંતુ પવાવતીને કોઈ પણ રૂ૫ ગમતું નથી. જેમ ચીકણો થયેલો પાણીનો ઘડો પાણીથી ભીંજાતો નથી તેમ પદ્માવતી કોઈને પસંદ કરતી નથી. (61) एवं शतसहस्त्राणां चित्राणि भूपजन्मिनाम् / दर्शितानि परं तस्या रज्यते न मनः क्वचित् // 32 // એ પ્રમાણે સેંકડો અને હજારો કુમારોના ચિત્રો તેને બતાવ્યા તો પણ તેણીનું મન કોઈમાં ખુશ થયું નહીં. (62) : इति विज्ञाय भूनाथ: सुतादुःखेन दुःखितः / राज्याटिपरिवारोऽपि चिन्ताक्रान्तोऽभवत्क्षणात् // 63 // આ પ્રમાણે જાણીને પુરીના દુઃખથી રાજા દુઃખી થયો અને રાણી વગેરે સર્વે પરિવાર એક ક્ષણ અત્યંત દુઃખી Ac. Gunratnasuri M.S. III EMAIL Jun Gun Aaradhak True

Page #25
चित्रसेन चरित्रम् થયા. (63) शान्तिनाथस्य यात्रार्थ सूत्रधारः ससागरः / सकलत्र: समित्रोऽथ गतो रत्नपुरेऽन्यदा // 64 // એક દિવસ તે સાગર નામનો સુથાર પોતાની પત્ની અને મિત્ર સહિત શાંતિનાથ પ્રભુની યાત્રા કરવા માટે રત્નપુરમાં આવ્યો. (64) . पूजयित्वा जिनं तत्र यावत्स्तोत्रैः स्तवत्यसौ। तावत्पद्यावतीकन्या सखीयुक्ता समागता // 65 // ત્યાં જિનેશ્વર પ્રભુની પૂજા કરીને જેટલામાં સ્તોત્રો વડે તે સ્તુતિ કરે છે તેટલામાં તે પવાવતી કન્યા પોતાની સખી સહિત ત્યાં આવી. (65) पुरुषद्वेषतः साथ पुरुषान् जिनमन्दिरात् / बहिर्निष्कासयामास स्वसखीभिस्तदा द्रुतम् // 66 // તે પલાવતી પુરૂષોનો દ્વેષ કરનારી હોવાથી પોતાની સખીઓ વડે જિનમંદિરમાંથી પુરૂષોને જલ્દી બહાર કઢાવે 454545454141414141414141414 I LSLSLSLSLSLSLSLSLLS भयाच्च पुरुषाः सर्वे नष्टा यावद्दिशोदिशम् / सागरस्तु रहः स्थित्वा पश्यत्येव कुतूहलम् // 6 // DET ભયથી સર્વે પુરૂષો ચારે દિશાઓમાં નાશી ગયા પરંતુ સાગર તો એકાંતમાં સંતાઈને જ કુતૂહલ જુએ છે. (17) तद्रुपमोहितश्चित्ते सूत्रधारो व्यचिन्तयत् / किन्नरी नागकन्या किं विद्याधर्यथवा न्वियम् // 18 // I. તેના રૂપથી મોહિત થયેલા ચિત્તવાળો સુથાર વિચારવા લાગ્યો કે શું આ કન્યા કિન્નરી હશે ? નાગકન્યા હશે ? 4 - શા દીTEL Ad Gunrainasuri MS. Jun Gun Aaradhak Tris

Page #26
चित्रसेन 0 aftત્રનું चरित्रम् II? LLLLCCLCLCLCU વિદ્યાધરી હશે ? અથવા અન્ય કોઈ હશે ? (68) एवंविधापि कन्येयं कथं दोषेण दूषिता / पुरुषद्वेषिणी जाता गुणा दोषे निरर्थकाः // 69 // આવા પ્રકારના સુંદર રૂપવાળી હોવા છતાં આ કન્યા ક્યા દોષ વડે દૂષિત થઈ હશે ? જે કારણથી પુરૂષ વિષે દ્વેષ કરનારી થઈ. ગુણને વિષે દોષનું સ્થાપન કરવું નકામું છે. (69). यथा दिनं विना सूर्यं विना दीपेन मन्दिरम् / यथा कुलं विना पुत्रं तथा नाथं विना स्त्रियः // 7 // જેવી રીતે સૂર્ય વિના દિવસ, દીપક વિનાનું મંદિર, પુત્ર વિનાનું કુળ શોભતું નથી તેમ સ્ત્રીઓ પતિ વિના શોભતી નથી. (70) एवं विचिन्त्यमानोऽसौ सागरस्तत्र संस्थितः / नमस्कृत्य जिनं शान्तिं तावत्सा तु गृहं गता // 7 // આ પ્રમાણે વિચાર કરતો સાગર સુથાર ત્યાં ઊભો રહ્યો. તેટલામાં તે કન્યા શ્રી શાંતિનાથ પ્રભુને નમસ્કાર કરીને પોતાના ઘેર ગઈ. (71) पूजां कृत्वा जिनेन्द्रस्य संघपूजां विधाय च / सागरः कृतकृत्योऽसौ गतो निजगृहं ततः // 72 // ત્યાર પછી સાગર જિનેશ્વર પ્રભુની પૂજા અને સંઘની પૂજા કરીને કૃતાર્થ થયેલો પોતાના ઘેર ગયો. (72) तस्या रूपानुसारेण विदधे शालभञ्जिका / सागरेणात्र वत्सेयं तेन कौतुकत: खलु // 73 // હે વત્સ ! તે સાગર સુથારે કૌતુથી તે કન્યાના રૂપના અનુસાર આ પુતળી બનાવી છે. (73) LELEL5454 TI iaa 12 Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust પણ હકી

Page #27
चित्रसेन पुत्तल्याश्चेति वृत्तांतं श्रुत्वा राजसुतोऽथ सः / विह्वलीभृतचित्तो द्राक् मेदिन्यां मूर्छितोऽपतत् // 74 // चरित्रम् चरित्रम् હવે રાજપુત્ર તે પુતળીનું વૃત્તાંત સાંભળીને વિહવળ ચિત્તવાળો થયેલો મૂચ્છ પામીને પૃથ્વી પર પડયો. (74) II शीतोपचारत: प्राप्त-चैतन्ये राजनन्दने / रत्नसारः पुनर्दुःखी पप्रच्छ मुनिपुङ्गवम् // 75 // IE ઠંડકના ઉપચાર કરવાથી રાજપુત્રને ચૈતન્ય પ્રાપ્ત થયું. અને દુ:ખી થયેલા રત્નસારે ફરીથી તે મુનિરાજને પૂછયું. (5) IR स्वामिन् कथं सुहृन्मेऽसौ दृष्ट्वेमां पुत्तलीं खलु / मूर्छया पतितो भूमौ कथयाशु कृपानिधे // 76 // ET| હે સ્વામી ! હે કૃપાનિધી ? મારો આ મિત્ર આ પુતળીને જોઈને મૂચ્છ વડે જલ્દી ભૂમિ પર કેમ પડ્યો ? (76) 57 एतदाश्चर्यमस्माकं कथयाशु महामुने सन्देहं मम चित्तस्या-पाकुरु त्वं प्रसद्य भोः // 7 // T હે મહામુનિ ! આ આશ્ચર્ય જેવી વાત જદી અમોને કહો અને મારા મનમાં રહેલી શંકાને તમે કૃપા કરીને દૂર fie કરો. (77) तदोवाच मुनीन्द्रस्तु सुधामधुरया गिरा / श्रृणु वत्स यथातथ्यं वृत्तान्तं सुहृदस्तव // 78 // Lત્યારે તે ઉત્તમ મુનિવરે અમૃત જેવી મધુરી વાણી વડે બોલ્યા, “વત્સ ! તારા મિત્રનો જેવો બન્યો છે તેવો વૃત્તાંત તું સાંભળ. (78) यथास्मिन् भरतक्षेत्रे देशे द्रविडनामनि / नगर्याः खलु चंपाया: समीपे चम्पर्क वनम् // 79 // ભરત નામના ક્ષેત્રમાં દ્રવિડ નામના દેશમાં ચંપા નામની નગરીની નજીકમાં એક ચંપક નામનું વન છે. (79) CLCLCLCLCLCLCLCLLLLLLLLLLLL SUSCIPI IPL Ac. Gunratnasun M.S. Jun Gun Aaradhak. Trud

Page #28
चरित्रम चित्रसेन चरित्रम् upell FL5454545 LCLCLCLCLLELE - चम्पकाशोकपुन्नाग-लवङ्गागुरुचन्दनैः / नारिङ्गसहकारादि-वृक्षस्तच्च ह्यलंकृतम् // 8 // तेवन यं, अशोs, पुन्नार, सविंग, अनुरु, यंदन, नारंगी भने मोरेन। वृक्षोथी सुशोलित छ. तस्मिन् वने सरः शुभ्र-निर्मलजलपूरितम् / अस्ति रचितसोपानं पद्मिनीखण्डमण्डितम् // 8 // તે વનમાં એકદમ સ્ફટિક જેવા સ્વચ્છ પાણીથી ભરેલું પગથીયાવાળું-પધિની (કમલીની)ના છોડથી શોભતું સ छे. (81) हंसाश्च कलहंसाश्च चक्रवाकबकास्तथा / सारसप्रमुखाश्चान्ये तत्र क्रीडन्ति पक्षिणः // 8 // તે સરોવરમાં મોટા હંસો-નાના હંસો-ચક્રવાક પક્ષીઓ બગલાઓ અને સારસ તથા બીજા પક્ષીઓ ત્યાં કીડા छे. (82) एकस्मिन् दिवसे तत्र सार्थपः कोऽपि चागतः / सरस्तटे सदा तेन कृतं सार्थनिवेशनम् // 8 // એક દિવસ ત્યાં કોઈક સાર્થવાહ આવ્યો અને તેણે સરોવરના કિનારે સાર્થનો પડાવ નાંખ્યો. (83) स्नात्वा तेन तदा तत्र जिनबिम्बार्चनं कृतम् / भोजनावसरे प्राप्ते चातिथिं स व्यलोकयत् // 84 // ત્યારે તેણે સ્નાન કરીને જિનેશ્વર પ્રભુની મૂર્તિની પૂજા કરી. અને ભોજનનો સમય થયો ત્યારે અતિથિની રાહ दुओ छे. (84) सरःपालिं स मारुह्य स स्थित: शुभभावतः / मुनिर्मासोपवास्येकः पुण्यात्तत्रागतस्तदा // 85 // ' PAL // 16 // z Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak The

Page #29
વાદક चित्रसेन चरित्रम् IIણી તે સરોવરના કિનારા પર ચઢીને શુભભાવથી ઊભો રહ્યો. તે વખતે એક મુનિ માસક્ષમણના પારણાવાળા તેના પુણ્યથી ત્યાં પધાર્યા. (85) प्रमोदमेदुरीभूय सार्थेशो भावनान्वितः / प्रासुकानं ददौ तस्मै वाचंयमवराय सः // 86 // હર્ષ-આનંદથી ભરાઈ ગયેલા સાર્થપતિએ ભાવપૂર્વક નિર્દોષ ભોજન તે શ્રેષ્ઠ મુનિને આપ્યું. (86). वृक्षस्थहंसहंसीभ्यां तदा दानानुमोदनम् / कृतं च शुभकर्मापि ताभ्यां भावादुपार्जितम् // 87 // વૃક્ષ ઉપર રહેલા હંસ અને હંસી તે દાનની અનુમોદના કરતા તે વખતે શુભભાવથી શુભ કર્મ ઉપાર્જન કર્યું. ( तस्मिन् वने विटप्येको गरिष्ठोऽस्ति फलान्वित: / आसन्नाप्रसवा हंसी तत्र नीडं चकार सा // 8 // તે વનમાં એક મોટું ઝાડ સ્વાદિષ્ટ ફળયુકત હતું. તેમાં જેને પ્રસવ નજીકમાં જ છે તેવી હંસીએ તેમાં માળો કર્યો. ( क्रमात्तस्याश्च सञ्जातौ युग्मरूपौ च बालकौ / परमस्नेहसंयुक्तौ पोष्यमाणावहर्निशम् // 89 // T: અનુક્રમે તેની કુક્ષીમાં જોડલારૂપે બાળકો થયા (બે હંસો) અત્યંત સ્નેહવાળા તેઓ તે બનેનું હરહંમેશ પોષણ Eaa કરે છે. (89). एकदाथ वने तस्मिन् वंशघर्षणत: क्षणात् / दावानल: समुत्पन्नः कराल: सर्वदाहकः // 10 // હવે એક વખત તે વનમાં વાંસ ઘસાવવાથી તે જ ક્ષણે બધી જ વસ્તુઓને બાળી નાખનાર ભયંકર દાવાનળ (અગ્નિ) ઉત્પન્ન થયો. (90) LLLLLLLLLLLLLLL SLSLSLELS Hell Ac. Gunratnasuri MS Jun Gun Aaradhakra

Page #30
चित्रसेन चरित्रम् Iટા ( 1) वह्नितापाकुलो हंसो हंसिनी प्रत्यजल्पत / रक्षेऽहं बालकावेतौ व्रज त्वं जलहेतवे // 11 // અગ્નિના તાપથી આકુળવ્યાકુળ થયેલો હંસ હસીને કહે છે કે હું આ બાળકોનું રક્ષણ કરું છું તું પાણી લાવવા માટે જા.” (91) जल्पते हंसिनी ताव-दहं रक्षामि बालकौ / अपत्यपालने माता समथैव पिता न हि // 9 // ત્યારે હસી કહે છે કે "હું બાળકોને સાચવું છું. બાળકોને પાલન કરવામાં માતા શકિતશાળી હોય છે. પિતા નહીં. (99 हंस्येत्युक्तो गतो हंसः स्नेहाकुलितमानसः / सरसश्च जलं चञ्च्वा भृत्वायाति स यावता // 9 // दावानलाकुला हंसी तावदेवं व्यचिन्तयत् / निःस्नेही कातरोहंसो मुक्त्वा मां स गतः क्वचित् // 94 // હંસીએ આ પ્રમાણે કહેવાથી સ્નેહચિત્તવાળો હંસ ઊડ્યો. અને સરોવરમાંથી પોતાની ચાંચમાં પાણી ભરીને જેટલામાં આવે છે તેટલામાં દાવાનળથી આકુળવ્યાકુળ થયેલી હિંસીએ આ પ્રમાણે વિચાર્યું. આ હંસ નિઃસ્નેહી ને બીકણ છે તે મને મૂકીને કયાંક જતો રહ્યો. (97-94). तन्नूनं पुरुषाः सर्वे निर्दया निघृणा अपि / पापिष्ठानामतस्तेषां विलोक्य नापि सन्मुखम् // 15 // તેથી ખરેખર સર્વે પુરૂષો નિર્દય, નિવૃણ હોય છે. આવા પાપીઓની સામે જોવું તે પણ યોગ્ય નથી. (લ્પ) अपत्यस्नेहबद्धा सा दग्ध्वा दावानले तदा / धर्मानुमोदनेनाशु सम्प्राप्ता मानुषं भवम् // 16 // પુત્રના સ્નેહથી બંધાયેલી હંસી તે વખતે દાવાનળમાં બળીને ધર્મની અનુમોદનાથી જલદી મનુષ્યભવને પામી. (96) Gunratnasuri M.S. T- TT TT TT TT] - Jun-Gun Aaradhak Trust

Page #31
चित्रसेन चरित्रम् // 19 // 645LLLCLCLCLCLLLCLCLCLE पुरे रत्नपुरे मृत्वा पद्मरथनृपस्य सा / पद्मश्रीकुक्षिसंभूता जाता पद्मावती सुता // 97 // તે મરીને રત્નપુર નામના નગરમાં પવરથ રાજાની પવશ્રી નામની પત્નીની કુક્ષીમાં પદ્માવતી નામની પુત્રી થઈ. ( जल मादाय हंसोऽथ यावदागाच्च पादपे / तावद्धंसी मृता तेन दृष्टाबालकसंयुता // 18 // પાણીને લઈને હંસ જેટલામાં વૃક્ષ ઉપર આવે છે તેટલામાં બાળકની સાથે હંસીને મરેલી જોઈ. (98) : दुस्सहं हि प्रियामृत्युः किं पुनः सुतसंयुतम् / स्नेहात्तदा स हंसोऽपि हृदयस्फोटतो मृतः // 99 / / પત્નીનું મૃત્યુ દુઃસહ છે તેમાં વળી પુત્રની સાથે પત્નીના મૃત્યુનું શું કહેવું છે તે વખતે સ્નેહથી હંસનું હૃદય ફાટી आयुं अनेस मृत्यु पाभ्यो. (68) दानानुमोदनात्पुण्यं सञ्चितं तेन यत्तदा / तेन पुण्यप्रभावेणा-भवस्त्वं चित्रसेनकः // 10 // તે વખતે દાનની અનુમોદનાથી એકઠાં કરેલા પુણ્ય વડે તું ચિત્રસેન થયો. (100). दृष्टे सम्बन्धिनि जीवो मोहकर्मानुभावतः / पूर्वाभ्यासानुसारेण मनश्चेष्टां प्रकुर्वते // 101 // મોહકર્મના પ્રભાવથી સંબંધી જીવોને જોતાં પૂર્વના અભ્યાસથી મનની આવી ચેષ્ટાઓ થાય છે. (101), श्रुत्वा पुर्वभवस्येतिवृत्तान्तं नृपजन्मिनः / जाता जातिस्मृतिस्तस्य मुनेर्वचनमात्रतः // 102 // પૂર્વભવના આવા વૃત્તાંતને સાંભળીને રાજપુત્રને મુનિના વચન માત્રથી જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. (12) करामलकवत्सर्व पश्यन् पूर्वभवं निजम् / प्रमोदाच्चित्रसेनस्तं ववन्दे मुनिपुङ्गवम् // 10 // // 19 // AC.Gunratnasuri M.S. Jun Guri Aaradhak Trust

Page #32
चित्रसेन चरित्रम् * પરના તે વખતે હાથમાં રહેલા. આંબળાંની જેમ પોતાના આખા પૂર્વભવને જોતો રાજપુત્ર ચિત્રસેન આનંદથી તે ઉત્તમ મુનિને વંદન કરે છે. (103) सोऽवक् मुने हि सत्योऽयं वृत्तान्तो भवतोदितः / परं वद कथं साथ मिलिष्यति मम प्रिया // 104 // અને તે બોલ્યો કે હે મુનિ તમારો કહેલો વૃત્તાંત ખરેખર સાચો જ છે. પરંતુ હવે તમે કહો કે તે મારી પ્રિયા મને કેવી રીતે મળશે ? (104). मुनिरूचेऽधुना सा तु नरद्वेषिणी वर्तते / स्त्रीणां स्तुतिपरा नित्यं पुंसां निन्दापरायणा // 105 / / LUELLULELEVEL ITI LETELY તત્પર છે. (105). कुमारोऽवक् मुने पुंसां निन्दाया: कारणं किमु / मुनिरूचे च पूर्वोक्त-वृत्तान्तो ह्यत्र कारणम् // 106 // તે વખતે કુમાર બોલ્યો કે હે મુનિ ! પુરૂષોની નિંદાનું કારણ શું છે? ત્યારે મુનિ બોલ્યા કે પૂર્વભવમાં બનેલો વૃત્તાંત જ અહીં કારણરૂપ છે. (106). दवाग्नितापिता हंसी तदैवं सा व्यचिन्तयत् / त्यक्त्वा निःस्नेहतोऽपत्ये नूनं हंस: पलायितः // 107 // દાવાનળના અગ્નિથી બળેલી હંસીએ તે વખતે વિચાર્યું કે પોતાના બાળકોમાં પણ સ્નેહ વગરનો હંસ ખરેખર મને છોડીને ગયો. (107) |રગી LEER Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Tu

Page #33
चित्रसेन - तेन वैरेण सा कन्या नरद्वेषिणी वर्तते / मातापितरौ तस्याश्च सन्तापं वहतो हृदि // 10 // રત્રમ્ aa તે વેરને કારણે તે કન્યા હમણાં પુરૂષોનો દ્વેષ કરનારી છે. અને તેના માતાપિતા પણ હૃદયમાં સંતાપને ધારણ /રશા કરે છે. (108) पूर्वजन्मस्ववृत्तान्तं परमालिख्य पट्टके / दर्शय त्वं द्रुतं तस्या यथा त्वां परिणेष्यति // 109 // પૂર્વજન્મના પોતાના વૃત્તાંતને પટ્ટમાં ચિતરીને તું તેને જલદી બતાવ તો તે તને પરણશે. (109) * एवंविधं च वृत्तान्तं श्रुत्वा कर्णामृतोपमम् / हृष्टचित्त: कुमारोऽपि मुनि नत्वाग्रतोऽचलत् // 110 // અને આ રીતનું કાનમાં અમૃતની ઉપમાવાનું વચન સાંભળીને હર્ષિત ચિત્તવાળો કુમાર પણ મુનિને નમસ્કાર કરીને આગળ ચાલ્યો. (110) कुमारो मन्त्रिपुत्रं तं जगाद सुहृदोत्तमम् / तत्प्राप्त्यर्थमथो भ्रात-स्त्वमुपायं द्रुतं कुरु // 111 // રાજપુત્રએ મિત્રોમાં ઉત્તમ એવા તે મંત્રીપુત્રને કહ્યું કે તેની પ્રાપ્તિ માટે હે ભાઈ ! તું જલદી ઉપાય કર. (11 रत्नसारस्तदा प्रोचे कुमार ? श्रृणु मद्वचः / यावो रत्नपुरे पूर्व विधास्येऽहं शुभं ततः // 11 // ત્યારે મંત્રીપુત્ર રત્નસાર બોલ્યો કે, હે મિત્ર મારું વચન સાંભળ. પહેલાં આપણે બને રત્નપુરમાં જઈએ પછી હું બધું સારું કરીશ. (112). निश्चित्येति हृदो मध्ये प्रस्थितौ तत्पुरम्प्रति / अनेकाश्चर्यसम्पूर्णां पश्यन्ताववनी पथि // 11 // LCLCLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL //રા C. Gunratrasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Truwdu

Page #34
चित्रसेन ધ રત્રનું चरित्रम् IIરા . | આ પ્રમાણે હૃદયમાં નકકી કરીને તે બંને જણા રસ્તામાં અનેક આથર્યોથી ભરેલી પૃથ્વીને જોતાં જોતાં શહેર તરફ ચાલ્યા. (113) कियद्भिर्दिवसैस्तौ च प्राप्तौ रत्नपुर क्रमात् / पश्यन्तौ परितो वापी-कूपारामादिकौतुकम् // 114 // કેટલાક દિવસોએ તે બંને જણા ચારે બાજુથી વાવડી, કુવા, બગીચા વગેરેના કૌતુકોને જોતાં અનુક્રમે રત્નપુ પહોંચ્યા. (114) एवं नानाविधाश्चर्य-व्रजालिं क्रमतोऽथ तौ / पश्यन्तौ च तदा प्राप्तौ गोपुरद्वारसन्निधौ // 115 // એ પ્રમાણે જુદા જુદા આશ્ચર્યની પરંપરાને જોતાં અનુક્રમે ગોપુરનગરના દરવાજા પાસે પહોંચ્યા. (115) धनञ्जायाख्ययक्षस्य मन्दिरे तौ समागतौ / सन्ध्यायाः समये सुप्तौ तत्रैवैकत्र कोणके // 116 / / [IE ધનંજય નામના પક્ષના મંદિરમાં તે બને આવ્યા. અને સંધ્યાના સમયે તે બંને જણા ત્યાં મંદિરના એક ખૂણામાં સૂતાં. (116) तस्यां कृष्णचतुर्दश्यां निशीथे तत्र मन्दिरे / मिलिता भूतवेताला राक्षसाः किन्नरा अपि // 117 // ત્યાં તે મંદિરમાં કાળી ચૌદશના દિવસે રાત્રિમાં ભૂત-વૈતાલ, રાક્ષસો અને કિન્નરો પણ ભેગાં થયા હતાં. હું मासे मासे च सर्वे मिलित्वा तत्र मन्दिरे / गीतवाद्ययुतं नृत्यं हृष्टाः कुर्वति सर्वदा // 11 // રેક દરેક મહિને તે સર્વે તે મંદિરમાં ભેગા થઈને ગીત-વાજિંત્ર સાથે હર્ષિત થયેલા હંમેશા નૃત્ય વગેરે કરે છે. ( Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #35
चित्रसेन चरित्रम् चरित्रम् IFરા . તો TET- SUESULTUEUETUEUGENIUE II III कुमारश्चित्रसेनोऽथ मृदङ्गध्वनिजागृतः / दृष्टा कुतूहलं तच्च विस्मितो निजचेतसि // 119 // હવે (રાત્રિમાં) મૃદંગની ધ્વનિથી જાગેલો ચિત્રસેન કુમાર તે કુતૂહલ જોઈને પોતાના મનમાં આશ્ચર્ય પામ્યો. केऽपि वीणा: समादाय वादयन्ति मनोहरम् / नृत्यं तथैव तत्राथ केऽपि कुर्वति सुन्दरम् // 120 // કેટલાક વીણા લઈને મનોહર ગીત વગાડે છે. ત્યારે ત્યાં કેટલાક સુંદર નૃત્ય કરે છે. (120). कौतुकाक्षिप्तचित्तोऽथ कुमारोऽप्यतिसाहसात् / करवालं समादाय ययौ तेषां स संसदि // 121 // કૌતુકથી વ્યાપ્ત ચિત્તવાળો તે કુમાર અત્યંત સાહસથી તલવાર લઈને તેઓની પર્ષદામાં ગયો. (122) तदा सर्वे च ते देवाः पश्यन्ति विस्मिताश्च तम् / कोऽयं मनोहराकारः पृच्छन्तीति परस्परम् // 122 // ત્યારે વિસ્મય પામેલા તે બન્નેને જુએ છે. અને સુંદર-આકારવાળા આ બે કોણ છે ?“એમ પરસ્પર એકબીજાને પૂછે છે. (121) धनञ्जयस्तदाचख्यौ मन्दिरे मेऽतिथिरयम् / अस्यातिथेयं कर्तव्य-मतदाचरणं सताम् // 123 // ' તે વખતે ધનંજય નામનો યક્ષ બોલ્યો કે મારા મંદિરમાં આ બને અતિથિ છે, આનું આતિથ્ય (સ્વાગત) કરવું એ સજજનોનું આચરણ છે. (123). यक्षस्येति वचः श्रुत्वा समयज्ञः कुमारराट् / योजिताञ्जलिरुत्थाय वचनं चेति सोऽब्रवीत् // 124 // યક્ષનું આ વચન સાંભળીને સમયને જાણનાર રાજકુમારે બે હાથની અંજલિ જોડીને ઊભા થઈને તે આ પ્રમાણે CLCLLLLLLLLLLLLLLLLS રી? Jun Gun Aaradhak Trus PIPAC Gunratnasun M.S.

Page #36
चित्रसेन चरित्रम् चरित्रम् રજા VELLALALALALAL5454545454 વચન બોલ્યો. (124). अद्य मे सफलं जन्म अद्य मे सफला क्रिया / अद्य मे सफला वाचो यञ्जातं तव दर्शनम् // 125 / / આજે મારો જન્મ સફળ થયો. આજે મારી ક્રિયા સફળ થઈ. આજે મારી વાણી સફળ થઈ. જે કારણથી તમારા દર્શન થયા. (125). विनयात्तस्य सन्तुष्ठो हृष्टो यक्षस्तमब्रवीत् / मद्वचसः प्रभावेण त्वं युद्धे विजयी भव // 126 // તેના વિનયથી ખુશ થયેલા અને હર્ષિત થયેલા યક્ષે તેને કહ્યું મારા વચનના પ્રભાવથી તું યુદ્ધમાં વિજયી થા. (126) एवं तस्य वरं लब्ध्वा कुमारो हृष्टमानसः / कृतार्थ मन्यमानः स्व-मागतो मित्रसन्निधौ // 127 // એ પ્રમાણે તે દેવતા પાસેથી વરદાન મેળવીને હર્ષિત મનવાળો કુમાર પોતાને કતાર્થ માનતો મિત્રની પાસે આવ્યો. (127) रत्नसाराय तेनायं वृत्तान्तोऽरं निवेदितः / न हि मित्रवरस्याने गोप्यं भवति किञ्चन // 128 // તેને આ વૃત્તાંત રત્નસાર મિત્રને જલદી કહ્યો કારણ કે ઉત્તમ મિત્રની આગળ કંઈ પણ સંતાડવા જેવું હોતું નથી.(૧૨૮) प्रभाते चाथ सञ्जाते चित्रसेनकुमारराट् / प्राप्तोऽथ सह मित्रेण पुरमध्ये चतुष्पथे // 129 / / જ્યારે સવાર થયું ત્યારે ચિત્રસેન રાજપુત્ર મિત્રની સાથે નગરીના ચાર રસ્તા પર આવ્યો. (129) तस्मिन्नवसरे तत्र राजा पद्मरथः पुरे। सुताविवाहकार्यार्थी पटहोद्घोषणां व्यधात् // 130 // 4545454545454464414514 IE . A Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trus

Page #37
चरित्रम् चित्रसेन चरित्रम् // 25 // તે અવસરે ત્યાં નગરમાં પવરથરાજાએ પુત્રીના વિવાહના કાર્ય માટે પહો વગડાવ્યો હતો. (130) यः कोऽपि पुरुषद्वेषं सुताया मम स्फेटयेत् / अर्धराज्ययुतां पुत्रीं तस्मै दास्यामि निश्चितम् // 13 // જે કોઈ પુરૂષને વિષે થયેલો મારી પુત્રીનો દ્વેષ દૂર કરશે. તેને અર્ધરાજ્યની સાથે તે પુત્રીને નિલે પરણાવીશ. (131) इति ज्ञात्वा कुमारेण स्मृत्वा तद् ज्ञानिनो वचः / गत्वा चित्रकरस्याग्रे पट्टश्चित्रापितो वर // 132 // આ પ્રમાણે જાણીને મારે તે જ્ઞાનીનું વચન સ્મરણ કરીને ચિત્રકારની પાસે જઈને શ્રેષ્ઠ પટ્ટ ચિતરાવ્યો. (132) वाञ्छितार्था हि सिद्धयन्ति नृणां पुण्योदये सति / विचिन्त्येति कुमारोऽसौ मानसे हर्षमाप्तवान् // 133 // Eaa ખરેખર મનુષ્યોને ઈચ્છિત અર્થની સિદ્ધિ પુણ્યોદય હોય તો પ્રાપ્ત થાય છે. આ પ્રમાણે વિચારીને કુમાર મનમાં पाभ्यो. (133) रत्नसारोऽथ तं पढें गृहीत्वानगरे ततः / भ्रमन् गीतविनोदेन रञ्जयामास नागरान् // 134 // હવે રત્નસાર તે પટ્ટને ગ્રહણ કરીને નગરમાં ભ્રમણ કરતો ગીત અને વિનોદવડનગરના લોકોને ખુશ કરતો હતો. (134) तगीतचित्रचारुत्व-वार्ताथो विस्तृता पुरे / दर्शनोत्कण्ठिता जाता तस्य पद्मावती तदा // 135 // તે ગીત અને ચિત્રના સંદરપણાની વાત આખાયે નગરમાં ફેલાઈ ગઈ. ત્યારે પાવતી તે ચિત્રને જોવા માટે અત્યંત Gristणी 45. (135) चित्रपट्टं तदा स्नेहा-त्सानाय्याथ व्यलोकयत् / दर्शनेन कुमारस्य साथ जातानुरागिणी // 136 // LCLCLCLCLLLCLCLCLCLCLCLLLLLL आ श्री Palaw (गांधीनगर) फि 382009 श्रीमहावीर जन आराधना केन् / सागरसूरि ज्ञानमन्दिर // 25 // P.P.Ac. Sunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhakras

Page #38
चित्रसेन चरित्रम् // 26 // ELCLELSLSLSLSLSL ત્યારે તેણીએ તે ચિત્રપટ્ટને સ્નેહથી મંગાવીને જોયો અને રાજપુત્રને જોવાથી તેના ઉપર અનુરાગવાળી થઈ. (136) दृष्टं तत्र तया सर्वं काननादिकमुत्तमम् / अनेकपङ्कजाकीर्णं सरश्चापि मनोहरम् // 137 // અને ત્યાં તેણીએ અનેક કમળોથી વ્યાપ્ત એવું સરોવર અને ઉત્તમ એવું ન જોયું. (137) दृष्टोऽथ वटवृक्षोऽपि स्वीयनीडेन संयुतः / दृष्टं च मिथुनं तत्र सापत्यं हंसदंपत्योः // 138 // પોતાના માળાથી યુક્ત એવું વડનું ઝાડ પણ જોયું અને ત્યાં હંસ અને હંસીનું જોડલું બાળકો સાથે જોયું. (138) तत्र दावानले तप्तां सबालां तां मरालिकां / ददर्श मुक्त्वा गच्छन्तं हंसं पानीयहेतवे // 139 / / અને ત્યાં દાવાનળમાં તપેલી બાળક સાથેની તે હંસીને મૂકીને પાણી લાવવા માટે જતા હંસને જોયો. (139) चञ्चुगृहीतपानीय-मागच्छन्तं मरालकम् / तत्र चित्रपटे साथ ददर्श मुदिताशया // 140 // ચાંચમાં પાણી ગ્રહણ કરીને આવતાં હંસને જોઈને હર્ષિત થયેલી તેણીએ ચિત્રપટમાં જોયો. (140) मृतां बालकसंयुक्तां मराली च तथैव सा / दग्धां दवाग्निना तत्र सम्पतितां व्यलोकयत् // 14 // બાળકની સાથે તે જ રીતે મરેલી હંસીને દાવાનળના અગ્નિથી બળેલી અને ત્યાં પડેલી જોઈ. (141) प्रियापत्यवियोगात पतन्तं कंपयानले / मरालमपि सा दृष्ट्वा ह्याश्चर्य भृशमाप च // 142 // પત્ની અને બાળકોના વિયોગથી દુ:ખી તે અગ્નિમાં પડતા તે હંસને જોઈને તે ખરેખર અત્યંત આશ્ચર્ય પામી. (142) एवं चित्रपटं दृष्ट्वा जातजातिस्मृतिस्तदा / मूर्छया चपलं साथ पतिता पृथिवीतले // 14 // TEP.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak. The anmolana - F4449194454464474 // 26 //

Page #39
चित्रसेन चरित्रम् આ પ્રમાણે ચિત્રપટ્ટને જોઈને તે જાતિસ્મરણ જ્ઞાન પામી અને મૂચ્છ વડે ચપળ થયેલી તે ભૂમિ પર પડી. ( चरित्रम् शीतोपचारतस्तूर्णं सखीभिः प्रगुणीकृता / साचिन्तयन्मृतो हंसो नूनं मम वियोगत: // 144 // ડના ઉપચારો વડે સખીઓએ તેને સ્વસ્થ કરી હવે તે વિચાર કરે છે કે ખરેખર મારા વિયોગથી હંસ મરી ગયો. (14) पुरुषेषु मुधा द्वेषो मूढयाथ कृतो मया / एष चित्रधरो नूनं जीवो हंसस्य नान्यथा // 145 // મૂઢ એવી મેં પુરૂષોને વિષે ખોટો ષ કર્યો. ખરેખર ચિત્રને ધારણ કરનાર હંસનો જીવ હશે. એ સિવાય બીજો કોણ હોય ? (15) सखीभिः सह वार्ता च-यावदेवं करोति सा / तावत्कुमारः कुत्रापि गतो मित्रसमन्वितः // 146 / / સખીઓની સાથે આ વાર્તા જેટલામાં કરે છે તેટલામાં તે કુમાર મિત્રની સાથે કયાંક જતો રહ્યો. (146) क्षणान्तरेऽथ सा याव-त्पश्यतीयं गवाक्षतः / तावच्चित्रधरं तं सा पश्यति नो पथि ध्रुवम् // 147 // થોડીવાર પછી એટલામાં તે ગોખમાંથી જુએ છે તેટલામાં તે ચિત્રને ધારણ કરનારને રસ્તામાં જોતી નથી. (147) તદ્દા ના સા વન્ય પૃહીત્વ મમ માનસન્ા અતિ પ્રિયતમં ને સં સહયશાનયત દ્રુતમ્ 248aaaa, . ત્યારે તે કન્યા બોલી મારું મન લઈને મારો પ્રિયતમ ગયો. હે સખી ! તેને જલદી લાવ. (148) एवं विलप्यमाना सा भर्तुर्दुःखेन दुःखिता। सखीभिर्मधुरैर्वाक्यैः प्रबोध्याश्वासिता भृशम् // 149 // એ પ્રમાણે પતિના દુઃખથી દુખિત થયેલી ને વિલાપ કરતી તેને સખીઓએ મધુર વાક્યો વડે સમજાવીને ખૂબ મારા GLCLCLCLCLCLCLCLCLG Ac Gunratnasun M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #40
चित्रसेन चरित्रम् चरित्रम् આરટા 1 ET. આશ્વાસન આપ્યું. (149). अथ पद्मरथो भूपः स स्वयंवरमंडपम् / विधायाकारयामास कुमारांश्च महीभुजाम् // 150 // હવે તે પવરથ રાજા સ્વયંવરમંડપ કરાવીને રાજાઓ અને રાજપુત્રોને બોલાવે છે. (15) अथो भूपकुमारास्ते सश्रृङ्गारा मनोहराः / त्वरमाणा इवानङ्गा-त्पद्मावत्याः स्वयंवरे // 15 // चतुरंगचमूयुक्ता:-प्राप्ता रत्नपुरे वरे / कुतूहलानि पश्यन्त: स्थिताश्चोद्यानभूमिषु // 152 // હવે પાવતીના સ્વયંવરમાં મંડપમાં શૃંગારથી મનોહર લાગતા કામદેવ જેવા ચતુરંગ સેનાથી યુક્ત-કુતૂહલોને જોતાં ઉદ્યાનની ભૂમિમાં રહેલા રાજપુત્રો શ્રેષ્ઠ એવા રત્નપુરમાં પહોંચ્યા. (151-152) मण्डपे स्फटिकस्तम्भा: शालभञ्जीमनोहरा: / चित्रिता: पञ्चवर्णैश्च शोभन्ते तत्र भूरयः // 15 // તે મંડપમાં પુતળીઓ વડે મનોહર સ્ફટિકના ઘણાં થાંભલાઓ પાંચે રંગ વડે ચિત્રિત કર્યા ન હોય તેમ શોભતા હતા. (153) मंडपस्याभुतां शोभां दृष्ट्वा भूपकुमारकाः / अतीवानन्दसन्दोह सम्प्रापुः क्षणतस्तदा // 154 // મંડપની અદ્ભુત શોભા જોઈને રાજપુત્રો એક ક્ષણમાં જ અત્યંત આનંદને પામ્યા. (154) अथ पद्मरथो राजा सामग्री प्रविधाय स: / चारुसिंहासनश्रेणिं मण्डयामास मण्डपे // 155 // હવે પવરથ રાજા વિવાહને યોગ્ય સામગ્રી તૈયાર કરાવીને મંડપમાં સુંદર સિંહાસનોની શ્રેણીને ગોઠવાવે છે. (155) NAZU A PAC Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #41
चरित्रम् चित्रसेन चरित्रम् I/રા कर्पूरागुरुकस्तूरी-धूपवासैश्च वासितः / नानाविधैः सुपुष्पैश्च मण्डपो मण्डितस्तदा // 156 / / ત્યારે કપૂર-અગુરુ-કસ્તુરી અને ધૂપની સુગંધથી સુગંધિત અને વિવિધ સારા પુષ્પો વડે મંડપ શોભાયમાન કર્યો. (156) कुमारा: सकलास्तत्रो-पाविशन्मण्डपे तदा / सश्रृङ्गारा: सुशोभाढ्या आसनेषु यथोचितम् // 157 // ત્યારે તે મંડપમાં લાવાળા કુમારો પેઠા. અને ત્યારે શૃંગાર અને શોભાવાળા તે આસનોમાં યોગ્યતા પ્રમાણે બેઠા. (157). ना नानाविधानि नृत्यानि गीतवाद्ययुतानि च / मनांस्यत्र कुमाराणां मण्डपे रञ्जयन्त्यलम् // 158 // તે મંડપમાં જુદા જુદા પ્રકારના નૃત્ય, ગીત અને વાજિંત્રોથી યુક્ત મનુષ્યો રાજપુત્રોના મનને આનંદ પમાડે છે. (1 अथोत्थाय नृपस्तत्र कुमारानित्यवक् तदा / वज्रसारमिमं चापं मामकीनं क्रमागतम् // 159 // उत्पाट्य यो हि वो मध्याद् बाणमारोपयिष्यति / तत्रेयं खलु मे पुत्री तं नूनं परिणेष्यति // 16 // હવે તે સમયે રાજા ઊભા થઈને કુમારોને આ પ્રમાણે કહે છે. વજસાર નામનું આ ધનુષ્ય કુળ પરંપરાથી આવેલું રય છે. તે ધનુષ્યને ઉપાડીને તેના મધ્યભાગમાં જે પુરૂષબાણ ચઢાવશે તેને ખરેખર મારી આ પુત્રી પરણશે. (159-160) इति श्रुत्वा कुमारास्ते सगर्वा जगदुर्मिथः / धनुर्वेदविदां नो हि कार्यमेतन्न दुष्करम् // 16 // આ પ્રમાણે સાંભળીને અભિમાનવાળા તે સર્વે રાજપુત્રો અંદરોઅંદર બોલ્યા. આપણે ધનુર્વેદવિદ્યાને જાણનારાઓને આ કાર્ય કાંઈ અઘરું નથી. (16) CLCLLLLLLS રા Ad Gunratrasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trs

Page #42
चित्रसेन चरित्रम् // 30 // अथ पद्मावती कन्या सर्वश्रृङ्गारभूषिता / सखीगणसमायुक्ता समागान्मण्डपे तदा // 162 // હવે ત્યારે સર્વશ્રૃંગારથી શોભતી સખીઓ સાથે પદ્માવતી નામની કન્યાએ મંડપમાં પ્રવેશ કર્યો. (162). स्वर्णकम्बं समादाय वेत्रिणी चलिताग्रत: / सद्यस्कवरपुष्पाणां वरमालायुता करे // 163 // તેની આગળ એક હાથમાં સોનાનો શંખ લઈને અને બીજા હાથમાં તાજા ફલોની વરમાળા લઈને પ્રતિહારી ચાલે छे. (183) ताम्बूलं यच्छति कापि दासी तस्यै मनोहरम् / कापि वीजयते वातं सुगन्धितालवृन्ततः // 164 // કોઈક દાસી તેને સુંદર તાંબૂલ આપે છે. કોઈક દાસી સુગંધી પંખા વડે પવન નાંખે છે. (164) करोति कौमुदी द्योतं यथा हि महिमण्डले / तथा सा द्योतयामास स्वकान्त्याखिलमण्डपम् // 165 // જેવી રીતે કૌમદી પૃથ્વીના મંડપમાં ઉદ્યોત કરે છે તેવી રીતે આ કન્યાએ પોતાની કાંતિથી આખા મંડપને પ્રકાશિત ज्यो. (165) मण्डपस्थं धनुर्दृष्ट्वा सा हृदि चेत्यचिन्तयत् / बाणमत्र प्रियो मे स कथमारोपयिष्यतिः // 16 // મંડપમાં રહેલાં ધનુષ્યને જોઈને પચાવતી હૃદયમાં આ પ્રમાણે વિચારવા લાગી. ખરેખર મારો પ્રિય અહીં બાણ 3वी शत याशे ? (169) एवं चिन्ताकुला यावत् सा स्थिता मण्डपे भृशम् / तावत्सख्या मुखे धृत्वा कम्बुर्नादेन पूरितः // 167 // . c. Gunratnasuri M.S. LELSLSLSLSLSLALALALALALLL // 30 // Jun Gun Aaradhak Trust

Page #43
CIRE चरित्रम् વિત્રણેન છે એ પ્રમાણે ચિંતાથી આકુળવ્યાકુળ થયેલી તે મંડપમાં ઊભી. તે વખતે સખીએ મોઢા વડે શંખનાદ કર્યો. (167). स्वासनेषु कुमारास्ते सावधानास्तदा स्थिताः / वेत्रिणी वदति तेषां कुमाराणामथो मुदा // 168 // l/શાં ત્યારે તે રાજપુરો પોતાના આસનો પર સાવધાન થયા. અને તે પ્રતિહારી તે કુમારોનો વૃત્તાંત હર્ષ વડે કહે છે. (1 सर्वे शूराश्च गम्भीरा यूयं स्थाथ कुमारकाः / कन्यावरणवांञ्छा चे-द्वाणमारोपयन्त्वरम् // 169 // હે કુમારો ! તમે બધા શૂરવીર અને ગંભીર છો. જો તમને કન્યાને વરવાની ઈચ્છા હોય તો આ ધનુષ્ય પર જલદીબાણને ચઢાવો. (169) लाटाधिपः समुत्तस्थौ कन्यावरणवांञ्छया। तदोत्तरीयं संवृत्य बाहुसंवाहनापरः // 17 // લાટ દેશનો રાજા કન્યાને વરવાની ઇચ્છાથી ઊભો થયો. ત્યારે ઉત્તરીયને દૂર કરી પોતાના બન્ને બાહને તૈયાર કરવા લાગ્યો. (170) यावज्च धनुषोऽग्रेऽसौ समायाति मुदाकुलः / तावद्ददर्श नो चापं जन्मान्ध इव भूपतिः // 17 // હર્ષિત થયેલો તે જેટલામાં ધનુષ્યની પાસે આવે છે ત્યારે તે જન્મથી અંધ થયેલા મનુષ્યની જેમ ધનુષ્યને જોતો નથી. (171) हसिताथ सभा सर्वा दत्तताला परस्परम् / लजानम्रीमुखः सोऽपि सिंहासनमुपाययौ // 172 // સભામાં રહેલા બધા પરસ્પર એકબીજાને તાલી આપે છે અને હસે છે. ત્યારે તે લજ્જાથી નમી ગયેલા મુખવાળો T TT TT TTTER AALLLLLLL LLLLLLLLLLLLLL 1464414141414514614545454545 21. Guntatnasuri M.S Jun Gun Aaradhak Trus

Page #44
चित्रसेन चरित्रम् चरित्रम् ||રરા પોતાના સિંહાસન પાસે આવે છે. (172) कर्णाटेशः समुत्थाय ततो भुजबलान्वितः / यावद्गृह्णाति कोदण्डं कन्यावरणलम्पटः // 17 // तावत्कृतफणाटोपं सर्प दृष्ट्वा भयादितः / हसितश्च सभालोकै-द्रुतं स्वस्थानमासदत् ॥१७॥युग्मम्।। કર્ણાટક દેશનો રાજા હાથના બળ સાથે ઊભો થઈને કન્યાને વરવાની ઇચ્છાથી જેટલામાં ધનુષ્ય બાણને ગ્રહણ કરે છે. તેટલામાં કરેલી ફણાવાળા સપને જોઈને ભયથી પીડાયેલો પોતાના સ્થાનમાં આવ્યો. અને ત્યારે સભાના મનુષ્યો વડે હાસ્ય કરાયો. (173-174) काश्मीराधिपतिस्ताव-दुत्थितः सपराक्रमः / वहन गर्व हृदो मध्ये स्पृशन् श्मश्रूणि पाणिना // 175 / / કાશ્મીર દેશનો રાજા પરાક્રમ સાથે ઊભો થયો. અને હૃદયમાં ગર્વને ધારણ કરતો હાથ વડે મૂંછને સ્પર્શ કરે છે. (15) अहङ्गारयुतो ह्येवं यावव्रजति सोऽग्रतः / देवताधिष्ठितं तेन दृष्टं ज्वालाकुलं धनुः // 176 / / અભિમાન સાથે તે જેટલામાં આગળ જાય છે તેટલામાં દેવતાથી અધિષ્ઠિત થયેલું તે ધનુષ્ય બાણ અગ્નિથી સળગતું દેખાયું. (176) भीतोऽसौ वलित: पश्चा-द्धस्यामान: सभास्थितैः / जनैर्लजाविनम्रास्यो निविष्टो निजमासनम् // 177 / / ભય પામેલો આ રાજ પાછો વળ્યો. સભામાં રહેલાં મનુષ્યો વડે હાસ્ય કરાયો અને લજજાથી શરમિંદો બનેલો પોતાના આસન પર બેસી ગયો. (17) L AC Gunratnasri M.S. Jun Gun Aaradhak True

Page #45
चित्रसेन I amત્રમ્ चरित्रम् CLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLC तदा पद्मरथो राजा सञ्जातश्चिन्तयातुरः / व्यचिन्तयच्च को होनां प्रतिज्ञां पूरयिष्यति // 178 // તે વખતે પવરથ રાજા ચિંતા વડે આકુળ વ્યાકુળ થયો. અને વિચાર્યું કે આની પ્રતિજ્ઞા કોણ પૂરી કરશે ? (178) कुमारी चिन्तयामास न दृष्टोऽत्र प्रियो मया / व्यर्थतां च गतो नूनं मण्डपाडम्बरोऽप्ययम् // 179 // રાજપુત્રી વિચાર કરે છે કે અહીં મારા વડે મારો પતિ ન જોવાયો. અને મંડપ બનાવવાનો પ્રયત્ન નકામો થયો. (179) गुप्तवेषधरस्तावद् दृष्टो मित्रयुतः पतिः / रोमाञ्चिता च सञ्जाता तदा सातीव हर्षत: // 180 // તેટલામાં ગુપ્તવેશને ધારણ કરનાર પતિને મિત્રની સાથે જોયો. અને તે વખતે તે અત્યંત હર્ષથી રોમાંચિત અંગવાળી બની. (100) कुमारश्चित्रसेनोऽपि पश्यन् सर्वं कुतूहलम् / तदा जगाद मित्रं स्वं चित्ते सम्मुदितो भृशम् // 18 // ચિત્રસેનકુમાર બધાકુતૂહલોને જોતો પોતાના ચિત્તમાં ઘણો જ આનંદ પામ્યો. અને પોતાના મિત્રને ત્યારે કહ્યું. તે मित्राथ ते सहायेन बाणमारोपयाम्यहम् / धनुष्यमुष्मिन् हर्षेण कार्यसिद्धिर्यथा भवेत् // 182 // હેમિત્ર હવે તારી સહાય વડે હું આ ધનુષ્ય પર હર્ષથી બાણને ચઢાવીશ. જેથી મારા આ કાર્યની સિદ્ધિ થાય. (12) इत्युक्त्वा चित्रसेनोऽथ गत: कोदण्डसन्निधौ / नमस्कृत्य जिनेन्द्रं स-स्मृत्वा चित्ते धनञ्जयं // 18 // એ પ્રમાણે કહીને ચિત્રસેન રાજપુત્ર ધનુષ્ય-બાણની પાસે ગયો. જિનેશ્વર પ્રભુને નમસ્કાર કરીને ધનંજયને ચિત્તમાં યાદ કરે છે. (183) A MALELUESULTUEUGU TU TU TU TETU A Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhatuse

Page #46
चित्रसेन चरित्रम् //34ll चपलं धनुषि तस्मिन् बाणमारोपयत्तदा / पश्यत्सु च कुमारेषु चित्रितेषु समेष्वपि // 184 // આશ્ચર્ય પામેલા બધા કુમારોના દેખતાં તત્પર એવો તે, તે ધનુષ્યમાં બાણનું આરોપણ કરે છે. (184) पूरितं च तदा दृष्ट्वा कुमारी स्वं मनोरथम् / अतीवहर्षसम्पन्ना जाता स्मेरानना तदा // 185 / / તે વખતે કુમારી પોતાના મનોરથને પૂર્ણ થયેલો જોઈને અત્યંત હર્ષને પામેલી વિકસ્વર મુખવાળી બની. (185) अथ कुमारिका शीघ्रं मालामारोपयत्तदा। चित्रसेनकुमारस्य कण्ठे स्मेरानना मुदा // 186 // હવે હર્ષથી આનંતિ મુખવાળી કુમારિકા જલદી ચિત્રસેનકુમારના કંઠમાં વરમાળાનું આરોપણ કરે છે. (186) अज्ञातनरकण्ठे तां दृष्ट्वा मालां प्रलम्बिताम् / रुष्टाः सर्वे कुमारास्ते सायुधाश्च समुत्थिता: // 187 // . નહિ ઓળખાયેલા મનુષ્યના કંઠમાં લટકતી વરમાળા જોઈને બધા રાજકુમારો ક્રોધ પામ્યા અને તે હથીયારો સાથે યુદ્ધ કરવા માટે ઊભા થયા. (187) कथयामासुरज्ञात-कुलमेनं वराककम् / हत्वा नूनं दुरात्मानं लास्याम: कन्यकां वयम् // 188 // અને બોલ્યા કે જેનું કુળ જાણ્યું નથી તેવા આ ગરીબ કુટાત્માને હણીને ખરેખર અમે આ કન્યા લઈશું. (188) एवं विमृश्य सर्वेऽपि तद्वधाय समुत्थिताः / यत्त्दसहायतस्तावत् कुमारः सन्मुखोऽभ्यगात् // 189 // એ પ્રમાણે વિચારીને બધા કુમારો તેના વધ માટે ઊભા થયા. ત્યારે યક્ષની સહાયથી કુમાર તે બધાની સામે આવ્યો. (189) Gunratnasuri M.S. 96LELLELELELLGLALALALA /4 Jun Gun Aaradhak Trust

Page #47
चित्रसेन चरित्रम् सङ्ग्रामो दारुणो जात: कुमारेण समं ततः / एकोऽप्यजयत्तानेष मृगारि[गयूथवत् // 190 / / તેથી કુમારની સાથે ભયંકર યુદ્ધ થયું. તે એક્લો હોવા છતાં તેને કોઈ જીતી શક્યું નહીં. મૃગલાનું ટોળું સિંહને ન જીતે તેમ ચિત્રસેનકુમારને કોઈ જીતી ન શક્યું. (190) राजा पद्मरथो याव-निवारयति तानथ / तावत्कश्चिजौगौ भट्टः कुमारबिरुदावलिम् // 19 // પવરથ રાજા જેટલામાં તે બધાને રોકે છે તેટલામાં કોઈક ભદ્રકુમારની બિરૂદાવલીને બોલે છે. (191) वीरसेनाङ्गजो जीया द्वसन्तपुरनायकः / चित्रसेनकुमारोऽसौ कलाविद्यादिपारगः // 19 // इति कर्णामृतं वाकयं श्रुत्वा पद्मरथोऽब्रवीत् / स्थीयतां स्थीयतां भूपाः श्रूयतां भट्ट वाचिकम् // 193 / / વસંતપુરના રાજા વીરસેનનો પુત્ર કલા અને વિદ્યાનો પારગામી આ ચિત્રસેનકુમાર જય પામો, જયપામો આ પ્રમાણે કાનને અમૃત સરખું વાક્ય સાંભળીને પવરથ રાજા બોલ્યો “હે રાજાઓ ઊભા રહો ઊભા રહો. આ ભટ્ટનું વાક્ય સાંભળો”. (192-1993). श्रुत्वा तस्य कुलोत्पत्तिं विस्मितास्ते नृपं जगौ / एतच्छौर्यं च गाभ्भीर्य न हि क्षत्रिकुलं विना // 194 // ETS તેના કુળની ઉત્પત્તિ સાંભળીને વિસ્મય પામેલા રાજાઓ બોલ્યા કે, ખરેખર આવું શૌર્ય અને ગાંભીર્ય ક્ષત્રિયકુળ વિના હોતું નથી. (194) ततः सर्वेऽपि सञ्जाता-स्तम्प्रति प्रीतमानसाः / तथा तं क्षामयामासुः सर्वेऽपि नतमौलयः // 195 // CLCLCLCLCLLLCLL i all Cunratrasuri MS Jun Gun Aaradhak Trust

Page #48
चित्रसेन चरित्रम् चरित्रम् 'પારદા 4145146145644145 ત્યાર પછી તે સર્વે રાજપુત્રો તેના તરફ પ્રીતિયુક્ત મનવાળા થયા. અને તેથી તેની માફી માગી અને નમેલા મસ્તકવાળા બન્યા. (15) तत: पद्मरथो राजा हर्षपूरितमानसः / विवाहं कारयामास कुमार्याः सह तेन सः // 196 / / ત્યાર પછી હર્ષથી પૂરાઈ ગયેલા મનવાળા પવરથ રાજાએ રાજપુત્રી સાથે તેનો વિવાહ (લગ્ન) . (16) करमोचनके तेन कुमाराय समर्पितम् / गजवाजिरथग्राम-वस्त्रालंकरणादिकम् // 197 // હસ્તમેળાપના સમયે રાજાએ કુમારને હાથી, ઘોડા ને રથનો સમૂહ તથા વસ્ત્રાલંકાર વગેરે આપ્યાં. (197) योग्यपाणिग्रहे जाते मुदितौ तौ वधूवरौ / जन्मा पूर्वभवानुबंधेन जातिस्मरणतोऽपि च // 198 // યોગ્ય રીતે લગ્નોત્સવ થયો ત્યારે વર અને કન્યા અને પૂર્વભવના અનુબંધ વડે જાતિસ્મરણથી જોડાયા. (198) राजा पद्मरथो भूपान् सत्कृत्याथ व्यसर्जयत् / याचकान् पोषयामास यथेच्छं दानमानत: // 199 // હવે પવરથ રાજા બધા રાજાઓને ખુશ કરીને વિદાય કર્યા અને વાચકોને ઇચ્છા પ્રમાણે દાન અને માન આપવાથી ખુશ ક્ય. (19) कियत्यपि गते काले चित्रसेनस्य तत्र च / रजन्यां राज्यमन्येधुः स्मृतिमागान्निजं हृदि // 20 // ત્યાં રહેલાં ચિત્રસેનને કેટલોક સમય ગયા પછી કોઈક વાર રાત્રિમાં પોતાના હૃદયમાં પોતાનું ઘર વગેરે યાદ આવ્યું. (2000) 4546474 E l/Bદા Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #49
चरित्रम् चरित्रम् * રેલી रत्नसारं समाहूय कथितं तेन तम्प्रति / श्वशुरगेहवासोऽयं लजायै गदितः सताम् // 201 // यतः- '. રત્નસાર નામના મિત્રને બોલાવીને તેણે તેના તરફ કહ્યું કે સજન પુરૂષોએ સસરાને ઘેર રહેવું એ શરમને પાત્ર છે. (2001). उत्तमाः स्वगुणैः ख्याता मध्यमाश्च पितुर्गुणैः / अधमा मातुलै: ख्याता: श्वशुरैश्चधमाधमाः // 202 // જેથી શ્લોકમાં કહ્યું છે કે ઉત્તમ માણસો પોતાના ગુણો વડે પ્રસિદ્ધ થાય છે. અધમ માણસો મામાના ગુણો વડે. પ્રસિદ્ધ થાય છે. મધ્યમ કક્ષાના માણસો પિતાના ગુણો વડે પ્રસિદ્ધ થાય છે. અને જે અધમમાં અધમ હોય તે સસરાના ગુણો વડે પ્રસિદ્ધ થાય છે. (202). रत्नसारस्ततो गत्वा कथयामास भूपतिम् / यद्याज्ञा भवतां गच्छेत् कुमारः स्वं पुरम्प्रति // 203 / / તે કારણથી રત્નસાર મિત્રએ રાજા પાસે જઈને કહ્યું કે જો તમારી આજ્ઞા હોય તો કુમાર પોતાના નગર તરફ જાય. (203) मातृपितृवियुक्तस्य बहुकालो गतोऽस्य वै / प्रसादं कुरु तत्स्वामिन् स कुटुम्बं मिलेद्यथा // 204 // એને માતાપિતાને મળે ઘણો જ સમય થઈ ગયો છે તેથી તે સ્વામી ! તમે (રજા આપવા માટે) કપા કરો એટલે તે કુટુંબને મળે. (204) श्रुत्वा पद्मरथो राजा मित्रस्येति वचस्तदा / तत्प्रयाणस्य सामग्री चकार प्रगुणां ततः // 205 / / પવરથ રાજાએ આ પ્રમાણે તે મિત્રના વચન સાંભળીને ત્યારે તેના પ્રયાણ માટેની સામગ્રી તૈયાર કરાવી. (2005) CLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLC LCLCLCLCLCLCLLLCLCLCLCLCLCLC d . Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trus

Page #50
चित्रसेन चरित्रम् LLLLLLLLLPPP - सुखासने समारोप्य सुतां पद्मावती च ताम् / माता स्नेहपरा तस्यै ददौ शिक्षा हितैषिणी // 206 // 5. ત્રિમ્ સ્નેહવાલી માતા પોતાની પુત્રી પવાવતીને પાલખીમાં બેસાડીને તેને હિત કરનારી શિખામણ આપે છે. (206) श्वश्रूश्वशुरशुश्रूषा करणीया निरन्तरम् / भर्ता देव इवाराध्यः स्त्रीणां भर्ता हि देवता // 207 // સાસુ અને સસરાની હંમેશા સેવા કરવી અને પતિને દેવની જેમ આરાધવો જોઈએ. સ્ત્રીઓને પતિ એ ખરેખર દેવ છે. (207). शिक्षामिति गृहीत्वा सा मातृदत्ता हितावहाम् / सैन्ययुक्ता चचालाथ कुमारेण युता क्रमात् // 208 // આ પ્રમાણે માતાએ આપેલી હિતને કરનારી એવી શિખામણને ગ્રહણ કરી તે પુત્રી પવાવતી સૈન્ય સાથે (પતિ) સહિત ચાલી. (2008) अनेकनगरपामान् समुल्लन्थ्य प्रयाणकैः / कुमारः परिवाराढ्यः सम्प्राप्तो गहनं वनम् // 209 // અને નગરો અને ગામોને પ્રયાણો વડે ઓળંગતો પરિવારથી પરિવરેલો કુમાર એક ગાઢ જંગલમાં આવ્યો. ( दृष्टस्तेनाथ न्यग्रोध-पादपोऽत्र मनोहरः / शाखापत्रादिविस्तार-च्छत्राकारनिभो महान् // 210 // તેણે ત્યાં શાખા અને પાંદડાંના વિસ્તારથી છત્રી જેવા મોટા મનોહર વડલાના ઝાડને જોયું. (210). तलेऽथ तस्य वृक्षस्य सैन्यं तेन निवेशितम् / तस्य शीतलछायायां सुखं तस्थुश्च सैनिकाः // 21 // હવે તેઝાડની નીચે પોતાનું સૈન્ય સ્થાપન કર્યું અને તેની ઠંડકવાળી શીતલ છાયામાં સુખપૂર્વક સૈનિકો સૂઈ ગયા. (211). liટા Gunratnasuri, M.S. Jun Gun Aaradhak. Trust CUCLEUELE

Page #51
चित्रसेन चरित्रम् /રેશા. रजन्यां तत्र सौख्येन सुप्ता: सर्वेऽपि सैनिकाः / कुमारः सकलत्रोऽपि सुप्तो मार्गश्रमाकुलः // 212 // Ern ત્યાં રાત્રિમાં સુખ પૂર્વક સર્વે સૈનિકો સૂઈ ગયા. અને કુમાર પણ ચાલવાના ઘાથી થાકી ગયેલો પત્ની સાથે સુઈ ગયો. (212) मन्त्रिपुत्रः स्थितस्तत्र खड्गव्यग्रकराम्बुजः / स्वामिनं सुप्तमालोक्य तदा प्राहारिकोपमः // 21 // ત્યાં ચંચલ હાથમાં રહેલી તલવારવાળો મંત્રિપુત્ર-પોતાના સ્વામિને સૂતેલા જોઈને ચોકીદાર જેવો બન્યો. (2 अधिष्ठाताथ द्रोस्तस्य गोमुखाभिधयक्षकः / चक्रेश्वरीयुतस्तत्र वसति पादपे सदा // 214 // LET તે વૃક્ષનો અધિષ્ઠાયક ગોમુખ નામનો યક્ષ ચક્રેશ્વરની સાથે હંમેશા તે વૃક્ષમાં નિવાસ કરે છે. (214) IF कुमारं यक्षिणीयक्षौ वीक्ष्य तावथ जल्पतः / मिथोऽस्य हि निजं राज्यं पिता दास्यति वा न वा // 215 // યક્ષિણી અને યક્ષ તે કુમારને જોઈને અંદરોઅંદર વાતચીત કરે છે કે આ રાજપુત્રને પિતા પોતાનું રાજય આપશે કે નહિં ? (215). ज्ञात्वा ज्ञानोपयोगेन यक्षोऽवग् यक्षिणी प्रति / साधर्मिकोऽस्ति नोऽयं त-दुपकारिवचः श्रृणु // 216 // જ્ઞાનના ઉપયોગ વડે જાણીને યક્ષે યક્ષિણીને કહ્યું કે આ આપણો સાધર્મિક છે, તેથી તેને ઉપકાર કરનારું વચન તું સાંભળ (216) देशान्तरगतस्यास्य जननी तु मृतास्ति हा / तत:प्रभृति जातोऽस्ति पितान्यमहिषीवश: // 217 // TET TET રા Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #52
चित्रसेन चरित्रम् I૪ના DETEST TTTTTT TELETELEFIT આ ખરેખર ખેદની વાત છે કે દેશાંતર ગયેલા આ રાજપુત્રની માતા તો મરી ગઈ છે. અને તેનો પિતા બીજી સ્ત્રીને આધીન થયો છે. (217) L राजस्तस्य महिष्यस्ति द्वितीया विमलाभिधा / गुणसेनः सुतस्तस्याः समस्ति गुणमन्दिरम् // 218 // પર તે રાજાને વિમલા નામની બીજી પટ્ટરાણી છે. અને તેને ગુણના મંદિર જેવો ગુણસેન નામનો પુત્ર છે. (218) निजपुत्रस्य राज्यार्थ तया कश्मलचित्तया / उपायान् बहुशः कृत्वा भूपतिर्विप्रतारितः // 219 // મલીન ચિત્તવાલી તેણીએ પોતાના પુત્રને રાજય મળે એ માટે ઘણાં ઉપાયો કરીને રાજાને છેતર્યો છે આધીન કર્યો છે. (219) यदा यास्यति पुत्रोऽयं पितृस्नेहेन मोहितः ! तत्र तुरङ्गमोपाया-नृपस्तं मारयिष्यति // 220 // I જયારે આ પુત્ર પિતાના મોહથી નગરમાં જશે ત્યારે રાજા તેને ઘોડાના ઉપાયથી મારી નાંખશે. (220) कदाचित्पुण्ययोगेन पुराधास्यत्ययं द्रुतम् / प्रतोली यन्त्रयोगाद् द्रा-गस्योपरि पतिष्यति // 221 // ઘોડાના ઉપાયથી કદાચ પુણ્યના યોગથી તે નગરની પાસે જતો રહેશે તો યત્વના યોગથી દરવાજો જલદી તેના ઉપર પડશે. (221) कदाचिदैवतस्तस्य सङ्कटं तत्प्रयास्यति / तदा सा विमला तस्मै विषं नूनं प्रदास्यति // 222 // કદાચ પુચ્ચયોગથી તેનું સંકટ ચાલ્યું જાય તો તે વિમલા નામની સ્ત્રી તેને ચોકકસ ઝેર આપશે. (222) ELELELELELE T l1Xoll 21 Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #53
चरित्रम चित्रसेन चरित्रम् I स्वपुत्रस्यैव राज्यार्थ मारणोपायकत्रयम् / तयास्य नररत्नस्य कृतमस्ति प्रियेऽधुना // 223 // હે પ્રિયા ! હમણાં તેના વડે પોતાના જ પુત્રને રાજ્ય મળે માટે આ ઉત્તમ નરરત્નને મારવા માટે ત્રણ ઉપાયો ક્ય છે. (223) पुनरस्य कुमारस्य चतुर्थी विपदं श्रृणु / अस्य पर्यङ्कसुप्तस्य दारुणात्पन्नगाद्भयम् // 224 // વળી આ કુમારની ચોથી વિપત્તિ તું સાંભળ, પલંગમાં સૂતેલાને લાકડામાં રહેલા સર્પથી ભય છે. (224) एतच्चतुर्भयेभ्योऽयं चेत्प्रमुक्तो भविष्यति / तदासौ सार्वभौमोऽत्र नूनं राजा भविष्यति // 225 // श्रोतैतस्य वृत्तांतस्य सुहृदस्य यदा पुनः / कथयिष्यति कस्यापि तदाश्मासौ भविष्यति // 226 // આ ચાર ભયથી જો તે બચી જાય તો આ ચોકકસ સાર્વભૌમ રાજા થશે. (225) . આ વૃત્તાંતને સાંભળનાર મિત્ર કોઈને પણ આ વાત કહેશે ત્યારે તે (કહેનાર) પત્થરરુપ બની જશે. (226) यक्षस्येति निशम्याथ वार्ता विस्मयकारिणीम् / रत्नसारोऽपि मौनेन संस्थितौ मित्रवत्सलः // 227 // આર્થયને કરનારી આ વાત િયક્ષની પાસેથી સાંભળીને મિત્ર ઉપર પ્રેમવાળો રત્નસાર મંત્રીપુત્ર મૌનપણે રહયો. (227) प्रभातसमये जाते जजागार नृपात्मजः / परिवारयुतोऽरं च स चचाल पथि क्रमात् // 228 // જયારે સવાર થયું ત્યારે રાજપુત્ર જાગ્યો અને પરિવાર સહિત માર્ગમાં આગળ ચાલ્યો. (228) EDUCLEULTU TU TUL LEVEL TU TU TUITTS E liaa A Gunratrasuri M.S Jun Gun Aaradhak Tru

Page #54
चित्रसेनस्य प्रयासम्. चित्रसेन चरित्रम् // 42 // सोऽविलम्बप्रयाणेन प्राप्त: स्वपुरसन्निधौ / वीरसेननृपस्ताव-त्तस्य सन्मुखमाययौ // 229 // તે રોકાણ વગરના પ્રયાણ વડે પોતાના નગરની નજીક પહોંચ્યો તેટલામાં વીરસેન રાજા તેની સન્મુખ આવ્યો. (229 जनकं स्वं तदायान्तं चित्रसेनो विलोक्य च / तुरङ्गमात्समुत्तीर्य पितुः पादौ ननाम सः // 230 // ચિત્રસેન પોતાના પિતાને આવતા જોઈને ઘોડા ઉપરથી ઊતરી પોતાના પિતાના બને ચરણોમાં તે નમ્યો. (230) पितुर्मेलापके जाते कुमारः स्नेहवत्सलः / हर्षाश्रूणि मुमोचाथ नयनाभ्यामनारतम् // 231 // સ્નેહવત્સલ એવા કુમારને પિતાનો મેળાપ થયો ત્યારે બન્નેની આંખોમાંથી સતત હર્ષના આંસુઓ વહેવા खाया. (231) पिता तु कृत्रिमस्नेहात् पृष्ट्वास्य कुशलादिकम् / यस्याधिरोहणार्थ च ददौ दुष्टं तुरङ्गमम् // 232 // तेवमपितानावटी स्नेहया अशल मेरे ५छीनतेने (सवा माटेट) (गतिवाणो) घोडोभाव्यो. (232) चातुर्यान्मन्त्रिपुत्रेण तत्समोऽन्यतुरङ्गमः / तदार्पितः कुमाराय यथा जानाति कोऽपि नो // 23 // તે વખતે મંત્રીપત્રએ ચતુરતા વડે તેના જેવો જ બીજો ઘોડો કમારને બેસવા માટે આપ્યો જેથી કોઈ જાણે નહિં. (233) नानावादिनि:स्वान-वर्धापनपुरस्सरम् / गीयमानगुणो भट्टैः परितो जयजयारवैः // 234 // संयुत: परिवारेण प्रतोली यावदागतः / तावदागत्य मित्रेण स तुरङ्गो मुखे हतः // 235 // पश्चात्पादप्रचारोऽश्वो यावत्पश्चान्निवर्तित / प्रतोली सहसा तावत् पतिता सा जनोपरि // 236 // // 42 // . . REC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust . .

Page #55
चित्रसेनस्य चित्रसेन प्रयासम् चरित्रम् Iકરી LCLCLCLCLCLCLCU જુદા જુદા પ્રકારના વાજિંત્રોના શબ્દવાળાં વધામણાંઓ સાથે અને ભટટો વડે જય જય શબ્દથી જેના ગુણ ગવાઈ રહયા છે એવો કુમાર પરિવાર સહિત જે સમયે નગરના દરવાજા પાસે આવે છે. તે વખતે મિત્રએ આવીને તે ઘોડાને મોંઢા ઉપર માર્યું. 13 પછી પગના પ્રહાર વડે ઘોડો જયારે પાછો વળે છે ત્યારે એકાએક તે દરવાજો લોકો પર તૂટી પડે છે. (234-235-236) નો હાહાવો નાતો વિત્નો ગૂન્મદીપતિઃા ક્ષિતઃ સુહલા વૈવું મારો મૃત્યુદૂરજૂ રા . લોકોમાં હાહાકાર થઈ ગયો. અને રાજા વિલખો થયો (ભોંઠો પડયો) મિત્ર વડે રાજપુત્રનું મૃત્યુના સંક્ટથી રક્ષણ કરાયું. (237) पित्रा विस्मितचित्तेन सुतो नीतो निजगृहे / तेनापि विनयात्तात-स्त्यक्तकोपः कृतः क्षणात् // 23 // આશ્ચર્ય પામેલા પિતા વડે પુત્ર પોતાના ઘેર લઈ જવાયો અને તેણે વિનયથી એક ક્ષણમાં પિતાને ક્રોધ વગરના કર્યા. (238) कुमारो विमलादेव्या मिलनाय गतस्ततः / उपमातुः पदद्वन्द्वं ननाम विनयेन सः // 239 // તે પછી કુમાર અપર માતા વિમલાદેવીને મળવા માટે ગયો. અને વિનય વડે માતાના ચરણ કમળમાં નમ્યો. (239). तस्याश्च कुशलं पृष्ट्वा तथा पुत्रादिकस्य च / विनयान्नत्वा च तत्पादौ सोऽथागान्निजमन्दिरम् // 240 // તેણીનું અને તેના પરિવારના પુત્ર વગેરેનું પણ કુશલ પૂછીને અને તેના ચરણક્યૂળમાં નમીને પોતાના મહેલમાં Iણા A Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak. Trus

Page #56
चित्रसेन चित्रसेनस्य प्रयासम् चरित्रम् भाथ्यो. (240) तथापि दुष्टचित्ता सा दुर्बुद्धिश्चेत्यचिन्तयत् / विषमोदकदानेन मारयाम्यधुनापि तम् // 24 // તો પણ તે બુદ્ધિવાળી અપરમાતા આમ ચિંતવે છે કે હજુ પણ તેને ઝેરવાળા લાડવા આપીને મારી નાંખ્યું. (24 विचिन्त्येति तया चित्ते मोदका विषमिश्रिताः / कृता: निमन्त्रितश्चापि कुमारो मित्रसंयुतः // 242 // આ પ્રમાણે તેણે ચિત્તમાં વિચારીને ઝેરવાળા લાડવા બનાવ્યા. અને મિત્રની સાથે કુમારને જમવા માટે નિમંત્રણ अयु. (242) कृताश्च मोदकास्त्वन्ये रत्नसारेण धीमता। सङ्गोप्य स्थापिता: स्वीयो-त्तरीयान्तस्तदा खलु // 24 // બુદ્ધિશાળી એવા રત્નસારે બીજા લાડવા બનાવ્યા અને તેને સંતાડીને પોતાના ખેસના છેડામાં રાખ્યા. (243) ततः सकलसामग्री तया कृत्वा निवेशितौ / मन्त्रिपुत्रकुमारौ द्राक दुष्टया भोजनाय तौ // 244 // ત્યાર પછી તે કુદ માતાએ જમવાની બધી સામગ્રી તૈયાર કરીને મંત્રીપુત્ર અને કુમારને જલ્દી જમવા માટે साय.. (24) भोजनावसरे तत्र वीरसेनोऽपि चागतः / परिवारयुतः सोऽपि भोजनार्थमुपाविशत् // 245 // ભોજન કરવાના અવસરે પરિવાર સહિત વીરસેન રાજા પણ ત્યાં આવ્યો અને ભોજન માટે બેઠો. (245). राज्या दुश्चेष्टितं राजा तदा जानाति नो मनाग् / चित्रसेनोपरि स्नेहं धारयन् मानसे भृशम् // 246 // Gunratnasuri Ms Jun Gun Aaradhak USLELLELELELELCLCLCLCLCLCL // 44 //

Page #57
प्रयासम् चित्रसेन આ રાણીએ કરેલું દુર કાર્ય રાજા જરા પણ મનથી જાણતો નથી અને ચિત્રસેન રાજપુત્ર પર મનથી અત્યંત સ્નેહને चित्रसेनस्य चरित्रम् ધારણ કરે છે.(૨૪૬) Iધો. विशालस्थालकच्चोल-पङिक्तषु विविधा तया। सुरसा रसवती मुक्ता स्वादिष्ठा च मनोहरा // 247 / / મોટા થાળમાં વાડકાઓની લાઈનમાં તે અપરમાતાએ જુદા જુદા પ્રકારની મનોહર સ્વાદિષ્ટ રસોઈ મૂકી. (24 वीरसेननृपस्याथै सुन्दरा मोदकास्तया / विविधव्यञ्जनोपेता मुदाथ परिवेषिताः // 248 // વિરસેન રાજા માટે સારા લાડવા જુદી જુદી સામગ્રીઓથી યુકત તેણે આનંદથી પીરસ્યા. (248) कुमारः सह मित्रेणो-पविष्टो भोजनाय सः / तया विषयुता मुक्ता मोदका अग्रतस्तयोः // 249 // મિત્ર સાથે કુમાર જયારે જમવા બેઠો ત્યારે તેણીએ ઝેરવાળા લાડવા તે બન્નેની આગળ મૂકયાં. (249) रत्नसारस्त्वपाकृत्य हस्तलाघवविद्यया / मोदकांस्तान् स्वपार्श्वस्थां-स्तत्स्थाने चामुचत्क्षणात् // 25 // છે તે વખતે રત્નસાર મિત્રએ હસ્તલાઘવ વિદ્યા વડે (હાથની ચાલાકીથી તે ઝેરવાળા લાડવાઓને દૂર કરીને પોતાની I પાસે જે લાડવાઓ હતાં તેને તે સ્થાને મૂકી દીધા. (250) कुमारोऽज्ञातवृत्तान्तो भुक्तवान् मित्रसंयुतः / विमातुरपि सस्नेहं मन्यमानोऽधिकाधिकम् // 25 // IE જેને આ વૃત્તાંત જાણ્યો નથી તેવો મિત્ર સહિત રાજપુત્ર જમતા-જમતા માતાને વિષે અધિકાધિક સ્નેહને માને LE I છે. (251) 45464545454545454545454545457 LLLLLLLLLLLLLCLCLCLCLCLCLCLLI III PP Ac Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhan

Page #58
चित्रसेन चित्रसेनस्य प्रयासम् चरित्रम् H46|| भोजनानन्तरं भुक्तं ताम्बूलं च तयार्पितम् / कुमारेणातिहर्षेण लवङ्गलासमन्वितम् // 252 // ભોજન ખવાઈ ગયા પછી તે માતાએ લવીંગ વગેરેથી યુક્ત તાંબૂલ-મુખવાસ આપ્યું. ત્યારે કુમારે હર્ષ સહિત सीp. (252) सत्कृतोऽसौ ततो वस्त्रा-भूषणादिभिरेतया। कुमारश्च समागच्छ-न्मित्रयुक्तः स्वमन्दिरम् // 253 // પછી આ માતાએ વસ્ત્રો અને આભૂષણો વડે કુમારનો સત્કાર કર્યો અને મિત્ર સહિત રાજપુત્ર પોતાના મહેલમાં भाव्यो. (253) स्नुषा पद्मावती सापि सत्कृता भोजनादितः / तयाथ मुदिता बाढं समायाता निजं गृहम् // 254 // પોતાની પુત્રવધુ પદ્યાવતી પણ ભોજન વગેરેથી સત્કાર કરાઈ અને ખુશ થયેલી તે પોતાના મહેલમાં આવી. (254) TE दैवानुकुल्यतः पुंसां तथा पुण्यानुभावतः / भवेद्विषं हि पीयूषं भवेन्माल्यं भुजङ्गमः // 255 // પુણ્યના પ્રભાવથી તથા દેવની અનુકૂળતાથી પુરુષોને ઝેર અમૃત બને છે અને સાપ ફુલની માળા બને છે. (255) वीरसेनो नृपस्ताव-द्रजन्यामित्याचिन्तयत् / हा मया तु सुपुत्रस्य मारणायैव चिन्तितम् // 256 // આ બાજુ વીરસેન રાજાએ રાત્રિમાં આ પ્રમાણે વિચાર્યું. ખરેખર ખેદની વાત છે કે મારા વડે સુપુત્રને મારવાનું विशाराथु. (256) धिग्मे हि पौरुष लोके धिग्मे बुद्धिं च गर्हिताम् / पुत्ररत्नविनाशाय मयोपाया कृता हहा // 257 / / PLP.AC.GunratnasuriM.S. Jun Gun Aaradhak LCLCLCLCLLLLLLLLLLLLLCLCLCL

Page #59
चित्रसेनस्य प्रयासम चित्रसेन चरित्रम् // 47 // . ખરેખર આ લોકમાં મારી નિંદનીય બુદ્ધિને અને પુરુષાતનને ધિકકાર હો કે પુત્રરત્નના વિનાશને માટે મારા વડે 56पायो रायस. (257) इति वैराग्यरक्षाढ्यो यावत्तिष्ठति भूपतिः / तावच्चरमतीर्थेश-स्तत्रागाद्विहरंस्तदा // 258 // આ પ્રમાણે વૈરાગ્યના રંગથી તૈયાર થયેલો રાજા જેટલામાં રહયો છે તેટલામાં ચરમ તીર્થકર પ્રભુ શ્રી મહાવીર त्या विहार 2 // पा. (258) समवसरणं तत्र कृतं देवैर्मनोहरम् / सुवर्णरूप्यमाणिक्यशालत्रयविराजितम् // 259 // Eaa તે વખતે ત્યાં દેવોએ સુવર્ણ-રૂપું અને માણિક્યમય (રત્ન) વણ ગડથી શોભતું મનોહર સમવસરણ બનાવ્યું. (259) तत्राशोकदुमस्याथो-ऽधस्तात्प्रभुरुपाविशत् / दिव्यसिंहासने रम्ये चतुराननशोभित: // 260 // ત્યાં અશોક વૃક્ષની નીચે દિવ્ય સિંહાસન ઉપર રમ્ય એવા ચારે મુખે શોભતા પ્રભુ બિરાજમાન થયા (260) मुक्त्वा स्वकीयवैराणि हिंस्त्रका: श्वापदा अपि / समवसरणे तत्र संस्थिता हर्षसंयुताः // 261 // यत:પોતાના જાતિ વૈરોને પણ છોડીને હિંસક જંગલી પ્રાણીઓ પણ ત્યાં સમવસરણમાં હર્ષપૂર્વક (સાથે) રહે છે. (261) सारंगी सिंहशावं स्पृशति सुतधिया नन्दिनी व्याघ्रपोतं, मार्जारी हंसबालं प्रणयपरवशा केकिकान्ता भुजङ्गम् // वैराण्याजन्मजातान्यपि गलितमदा जन्तवः सन्त्यजन्ति, दृष्ट्वा शान्तैकचितं प्रशमितकलुषं तं जिनं क्षीणमोहम् // 26 // // 7 // APP.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #60
चित्रसेन चरित्रम् मंगल कलशकथा I48ii. તે શાંત ચિત્તવાળા જેમના કલેશો નાશ પામ્યા છે. અને જે ઓ ક્ષીણ મોત થયા છે તેવા જિનને જોઈને હરણી બાળકની બુદ્ધિથી સિંહના બચ્ચાંને અડકે છે. ગાય પોતે વાઘના બચ્ચાંને સ્પર્શ કરે છે. બિલાડી હંસના બાળકને અડકે છે. અને પ્રેમથી પરવશ બનેલી મયુરી સાપને સ્પર્શ કરે છે. જન્મજાત વૈરો પણ જે જીવો ગળી જાય છે. ILE ચાલ્યા જાય છે. (262). ज्ञात्वार्हदागमं तत्र राजागात् सपरिच्छदः / महीतले नमन्मौलि-स्तं ननाम जगत्प्रभुम् // 263 // જિનેશ્વર પ્રભુનું આગમન જાણીને પરિવાર સહિત રાજા ત્યાં આવ્યો અને ભૂમિ પર પ્રણામ કરતાં મસ્તક નમાવ્યું અને જગત પ્રભુને નમ્યો. (263) भवपाथोधिनिस्तारां कारुण्यैकरसान्विताम् / देशनां श्रीजिनेन्द्रोऽदा-द्भव्यानन्दविधायिनीम् // 264 // यथाત્યારે ભવ્યજીવોને આનંદ કરનારી-સંસાર સમુદ્રને તારનારી કારુણ્યરસથી ભરપૂર એવી દેશના જિનેશ્વર પ્રભુએ આપી. (264) . अनित्यानि शरीराणि विभवो नैव शाश्वतः / नित्यं सन्निहितो मृत्युः कर्तव्यो धर्मसङ्ग्रहः // 26 // આ શરીરો અનિત્ય છે. વૈભવો શાશ્વત નથી. જે અને મૃત્યુ નજીકમાં જ છે. એમ માનીને ધર્મનો સંગ્રહ કરવો જોઈએ. (265) . TE जैनधर्म समाराध्य भूत्वा विभवभाजनम् / प्राप्ताः सिद्धिसुखं ये ते श्लाघ्या मङ्गलकुम्भवत् // 266 // तद्यथा P. Ac Gunratnasuri M.S. UGLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCL Iટા Jun Gun Aaradhaa

Page #61
मंगल कलशकथा चरित्रम् I4 વિકસેન આ જૈન ધર્મનું આરાધન કરીને વૈભવના સ્થાનરૂપ બનીને જે જીવો સિદ્ધિના સુખને પામ્યા છે તે જીવો મંગલકુંભની જેમં વખાણવા યોગ્ય છે. (266) उज्जयिन्यां महापुर्या वैरिसिंहो महीपतिः। सोमचन्दा च तद्धार्या धनदत्तश्च श्रेष्ठयभूत् // 267 // ઉજજયિની નામની મોટી નગરીમાં વૈરિસિંહ નામનો રાજા છે. તેને સોમચંદા નામની રાણી છે. અને ત્યાં ધનત્ત શેઠ રહે છે. (267) धर्मार्थी सुविनीतात्मा सत्यशीलदयान्वितः / गुरुवार्चने प्रीतः स श्रेष्ठी धनदत्तकः // 268 // તે ધનદત્ત ધર્માત્મા-વિનયવાળો સત્ય-શીલને દયાવાળો દેવ ગુરુની પૂજા-સેવામાં પ્રેમવાળો હતો. (268) सत्यभामेति तद्भार्या शीलालकृतिशालिनी। पत्यो प्रेमपरा किन्त्व-पत्यभाण्डविवर्जिता // 269 // તેને શીલાપી અલંકારથી શોભતી-પતિને વિષે પ્રેમવાળી પરંતુ પુત્ર-સંતાનથી રહિત એવી સત્યભામા નામની પત્ની હતી. (269). सान्यदा श्रेष्ठिनं पुत्र-चिन्ताम्लानमुखाम्बुजम् / दृष्ट्वा पप्रच्छ हे नाथ किं ते दुःखस्य कारणम् // 27 // તે પત્નીએ એકવાર પુત્રની ચિંતાથી પ્લાન મુખવાલા શેઠને જોઈને પૂછ્યું કે હે નાથ ! તમારા દુઃખનું શું કારણ છે ? (270) DE श्रेष्ठिना च समाख्याते तस्यै तस्मिन् यथास्थिते। श्रेष्ठिनी पुनरप्यूचे पर्याप्त चिन्तयानया // 27 // P.P.Ad Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #62
चित्रसेन मंगल कलशकथा चरित्रम् I/૧૦ના Rii શેઠ વડે તે વાત જે રીતે હતી તે રીતે કહેતા શેઠાણીએ ફરીથી પણ કહ્યું કે આ ચિંતા વડે હવે સર્યું. (271). धर्म एव भवेन्नृणा-मिहामुत्र सुखप्रदः / स एव सेवनीयो हि विशेषेण सुखैषिणा // 27 // ધર્મ એજ મનુષ્યોને આલોક અને પરલોકમાં સુખ આપનાર છે સુખની ઈચ્છાવાળાએ વિશેષ પ્રકારે તે ધર્મ સેવવા IE યોગ્ય છે. (272). हृष्टः श्रेष्ठयप्युवाचैवं प्रिये साधुदितं त्वया। सम्यगाराधितो धर्मो भवेच्चिन्तामणिप्रभः // 27 // આ હર્ષિત થયેલા શેઠે પણ કહયું કે હે પ્રિયા તે સારું કહયું કારણ કે સારી રીતે આરાધના કરાવેલો ધર્મ ચિંતામણિ રત્ન સમાન છે. (273) तत्त्वं देवगुरौ चापि कुरु भक्तिं यथोचिताम् / देहि दानं सुपात्रेभ्यः / पुस्तकानि च लेखय // 274 // - તેથી તું દેવ અને ગુરુને વિષે ભકિત કર સુપાત્રને વિષે યોગ્યદાન આપ અને પુસ્તકોને લખાવ. (24) कुर्वन्त्या इति ते पुत्रो यदा भावी तदा वरम् / भविता निर्मलश्चापि परलोकोऽन्यथावयोः // 275 / / આ પ્રમાણે કરતાં જો તને પુત્ર થાય તો સારું નહિંતર આપણને પરલોકમાં સુખની પ્રાપ્તિ થશે. (25) ततश्च देवपूजार्थ पुष्पग्रहणहेतवे / आकार्यारामिकं तस्मै ददौ श्रेष्ठी धनं बहु // 276 // તેથી દેવપૂજા માટે પુષ્પો ગ્રહણ કરવા માટે બગીચાવાળાને બોલાવીને શેઠે તેને ઘણું ધન આપ્યું. (276) स्वयं गत्वा तदारामे पुष्पाण्यानीय स प्रगे। गृहा_मर्चयित्वा च गच्छति स्म जिनालये // 277 // Gac Gunratnasuri M.S. 54545454LLLSL4545454545 ||ગી Jun Gun Aaradhak True

Page #63
मंगल कलशकथा શેઠ સવારે જાતે બગીચામાં જઈને ફલોને લાવીને ઘર દેરાસરમાં પૂજા કરીને શિખરબંધી દેરાસરમાં પૂજા કરવા માટે જાય છે. (27) : तत्र नैषेधिकीमुख्यान् यथास्थानं दशत्रिकान् / स्थापयन् परया भक्त्या विदधे चैत्यवन्दनम् // 278 // IG ત્યાં નિહિ જેમાં મુખ્ય છે એવા યથાસ્થાને કરવાના દશરિકોને કરતો પરમ ભક્તિ વડે ચૈત્યવંદન કરે છે. (278) ततः साधून्नमस्कृत्य प्रत्यारव्यानं विधाय च / अतिथीनां संविभागं स चकार महामतिः // 279 / / ત્યાર પછી સાધુને નમસ્કાર કરીને અને પચ્ચકખાણ કરીને સારી બુદ્ધિવાળો તે અતિથિસંવિભાગ કરે છે એટલે T સાધુ ભગવંતને દાન આપે છે. (279) अन्यदा त्वखिलं धर्म-कर्म शर्मनिबन्धनम् / आह्निकं रात्रिकं चैव धनदत्तो व्यधात्सुधीः // 280 // I એક વખત બુદ્ધિશાળી ધનદત્તે સંપૂર્ણ ધર્મકાર્યના સુખના કારણભૂત એવું રાત્રિ સંબંધી કાર્ય-આરતિ-મંગલદીવો કર્યો. (280) अथ धर्मप्रभावेण तुष्टा शासनदेवता / ददौ तस्मै पुत्रवरं प्रत्यक्षीभूय सान्यदा // 281 // . તા ત્યારે ધર્મના પ્રભાવથી તુટ થયેલા શાસન દેવતાએ કોઈકવાર પ્રત્યક્ષ થઈને તેને પુત્રનું વરદાન આપ્યું. (281). पुत्रे गर्भागते रात्रि-शेषे श्रेष्ठिन्युदैक्षता स्वप्ने हेममयं पूर्ण कलशं मङ्गलावृतम् // 282 // પુત્ર જયારે ગર્ભમાં આવ્યો ત્યારે રાત્રિના છેડે શેઠાણીએ સ્વપ્નમાં સુવર્ણથી બનાવેલી માળા જેના કંઠમાં પહેરેલી Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Truse

Page #64
चित्रसेन मंगल कलशकथा चरित्रम् // 52 // छतेवो पूर्ण अनशने यो. (282) जातश्च समये पुत्र-स्ततः कृत्वोत्सवं गुरुम् / तस्मै मंगलकलश इत्याख्यं तत्पिता ददौ // 28 // યોગ્ય સમયે પુત્ર થયો ત્યારે મોટો ઉત્સવ કર્યો અને તેના પિતાએ “મંગલ કળશ” એવું નામ પાડયું. (283) कलाभ्यासपरः सोऽथा-ष्टवर्षप्रमितोऽन्यदा। तात त्वं कुत्र यासीति पप्रच्छ पितरं निजम् // 284 // કલાના અભ્યાસમાં તત્પર એવો તે પુત્ર જયારે આઠ વર્ષનો થયો ત્યારે પોતાના પિતાને પૂછ્યું કે, હે i तमे ज्यांनो ? (284) सोऽवदद्वत्स गत्वाह-मारामे प्रतिवासरम् / ततः पुष्पाणि चानीय करोमि जिनपूजनम् // 285 // ત્યારે તે બોલ્યા કે હું રોજ બગીચામાં જઈને પુષ્પોને લાવીને જિનેશ્વર પ્રભુની પૂજા કરું છું. (285) . ययौ पित्रा सहान्येधु-स्तत्र सोऽपि कुतूहली। आरामिकोऽवदत् कोऽयं बालो नेत्रविलासकः // 286 / / કોઈક વખત કતહલી તે બાળક પિતાની સાથે ગયો. ત્યારે માળી બોલ્યો કે વિકસ્વર નેત્રવાળો આ બાળક કોણ छ ? (28) ज्ञात्वा च श्रेष्ठिपुत्रं तं तस्मै सोऽपि ददौ मुदा / नारङ्गदाडिमादीनि सुस्वादूनि फलान्यलम् // 287 // તેને શેઠનો પુત્ર જાણીને હર્ષથી સુંદર સ્વાદવાળા નારંગી-દાડમ વગેરે ફળો ખાવા માટે આપ્યા. (287) स्वगेहे पुनरागत्य कुर्वतो जिनपूजनम् / श्रेष्ठिनोऽढौकयत्पुत्रः पूजोकरणं स्वयम् // 288 / / . // 52 // AP.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak ...... ..... ...........

Page #65
चित्रसेन चरित्रम् मंगल कलशकथा IIધરા શેઠે પોતાના ઘરે આવીને જિનપૂજન કરતાં શેઠને પુરે પોતે જ પૂજાના ઉપકરણો આપ્યા. (288) द्वितीये च दिने तेन सादरं भणितः पिता / गच्छाम्यतः परं चाहं पुष्पानयनहेतवे // 28 // બીજા દિવસે તે પુત્રએ પિતાને વિનયપૂર્વક કહ્યું કે હે પિતા આજથી કુલો લેવા માટે હું જઈશ. (289) निश्चिन्तेनैव स्थातव्यं त्वया तात निजे गृहे / अत्याग्रहेण तद्वाक्य-मनुमेने पितापि तत् // 290 // હે પિતા ! તમારે ચિંતા કર્યા વગર ઘરે રહેવું અત્યંત આગ્રહથી પિતાએ તેનું વચન સ્વીકાર્યું. (290) एवं च कुर्वतस्तस्य धर्माभ्यासं तथान्तरा / कियत्यपि गते काले यजातं तन्निशम्यताम् // 29 // આ પ્રમાણે આ કાર્ય અને ધર્મનો અભ્યાસ કરતા કેટલોક સમયે ગયા પછી વચમાં જે બની ગયું તે તમે સાંભળો. તે अस्त्यत्र भरतक्षेत्रे चंपानाम महापुरी। अभूत्तत्र महाबाहुः पार्थिवः सुरसुदंरः // 29 // આ ભરતનામના ક્ષેત્રમાં ચંપા નામની મોટી નગરી છે. ત્યાં બાહુબળના પરામવાળો સુરસુર રાજા હતો. ( राज्ञी गुणावली तस्यं सा निजोत्सङ्गवर्तिनीं / वृष्ट्वा कल्पलता स्वप्ने पार्थिवाय न्यवेदयत् // 29 // I તે રાજાની ગુણાવલી રાણીએ સ્વપ્નમાં પોતાના ખોળામાં રહેલી કલ્પવેલડીને જોઈને રાજાની આગળ નિવે કર્યું. (20) राजा प्रोवाच हे देवि तव पुत्री भविष्यति / सर्वलक्षणसम्पूर्णा सर्वनारीशिरोमणिः // 294 // ત્યારે રાજાએ કહ્યું કે સર્વ સ્ત્રીઓમાં શિરોમણી-સર્વલક્ષણોથી સંપૂર્ણ એવા પ્રકારની પુત્રી દેવિ તમોને થશે. (294). Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #66
चित्रसेन मंगल STATEMENT चरित्रम् कलशकथा IIધજા LCLCLCLCLCLCLE पूर्णे कालेऽथ चार्वङ्गीं सा देवी सुषुवे सुताम् / त्रैलोक्यसुन्दरी नाम तस्याश्चके महीपतिः // 295 / / પૂરો સમય થયો ત્યારે તે રાણીએ સુંદર અંગવાળી પુત્રીને જન્મ આપ્યો. અને રાજાએ તેનું નામ રૈલોક્ય સુંદરી પાડયું. (25) लावण्यरसमञ्जूषा सौभाग्यरसनिमग्ना / बभूव यौवनं प्राप्ता सा मूर्तेव सुराङ्गना // 296 // લાવણય રસની પેટી જેવી-સૌભાગ્ય રસની નીક જેવી તે યૌવનને પામી ત્યારે તે સાક્ષાત દેવાંગનાની મ બની. (296) तां विलोक्यानवाद्यानीं दध्याविति धरापतिः / रमण: कोऽनुरूपोऽस्याः सुताया मे भविष्यति // 297 / / તે દોષરહિત અંગવાળી પુત્રીને જોઈને રાજાએ વિચાર કર્યો તે આ મારી પુત્રીને અનુરૂપ વર કોણ થશે ? (297) . ऊचे च प्रेयसी राजा वराहेयं सुताभवत् / दातव्या ब्रूत तत्कस्मै मातुरत्र प्रधानता // 298 // અને રાજાએ પત્નીને કહ્યું કે આ પુત્રી વરવા યોગ્ય થઈ છે માટે તું કહે કોને આપવી છે? આ વિષયમાં માતાના વિચારોની મુખ્યતા છે. (298). राज्यवगियमस्माकं जीवितादपि वल्लभा / नालं धर्तुं वयं प्राणान् क्षणमप्यनया विना // 299 // રાણીએ કહ્યું કે આ પુત્રી મને જીવથી પણ વધારે વહાલી છે. આના વિના હું એક ક્ષણ પણ પ્રાણોને ધારણ કરી શકશે નહીં. (29). leii URL TRINIT TEST 2PAC Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak

Page #67
TH चित्रसेन चरित्रम् मंगल कलशकथा = = = = दातव्या तदसौ मंत्रि-पुत्रायात्रैव हे प्रिय / प्रत्यहं नयनानंद-कारिणी द्दश्यते यथा // 30 // માટે હે પ્રિયા આ પુત્રી મંત્રીપુત્રને જ આપવી જેથી નયનને આનંદ કરનારી તેને રોજ જોઈ શકાય. (300) ततो राज्ञा समाहूय सुबुद्धिः सचिवो निजः / अभाणि यन्मया दत्ता त्वत्सुतायात्मनन्दिनी // 30 // તેથી રાજાએ સુબુધ્ધિ નામના પોતાના મંત્રીને બોલાવીને કહ્યું કે મેં મારી પુત્રી તારા પુત્રને આપી. (301) ' अमात्योऽप्यब्रवीद्देव किमयुक्तं ब्रवीष्यदः / कस्मैचिद्राजपुत्राय दातुं कन्या तवोचिता // 302 // ત્યારે મંત્રી બોલ્યો કે હે દેવા તમે આવું અયુક્ત કેમ બોલો છો? તમારી કન્યા કોઈક રાજપુત્રને દેવા યોગ્ય છે. (3 રાગોરે તું તથા વાક્ય-નિત્યર્થે ગ્રિના નાસ્તા વસૂનવે જેયં પુત્રી નોવાસુન્દ્રા રૂા. ત્યારે રાજાએ તેને કહ્યું કે આ વાતમાં તારે કાંઈ પણ બોલવું નહીં મારી પુત્રી રૈલોકય સુંદી તારા પુત્રને આપી. (303 अथ चिन्तातुरो मन्त्री गृहे गत्वा व्यचिन्तयत् / हा व्याघ्दुस्तटीन्याये पतितोऽस्मि करोमि किम् // 304 // હવે ચિંતાથી ઘેરાયેલો મંત્રી ઘરે જઈને વિચારવા લાગ્યો ખરેખર હું એક બાજુ નદી અને બીજી બાજુ વાઘ આ ન્યાયવાળી વાતમાં પડયો છું. હવે હું શું કરું ? (304) रतिरम्भोपमाकारा राज्ञः पुत्री सुतस्तु मे। कुष्टी तदेतयोर्योगं कथं जानन् करोम्यहम् // 305 // કામદેવની સ્ત્રી રતિ જેવી આકારવાળી રાજાની આ પુત્રી છે અને મારો પુત્ર તો કોઢીયો છે તો આ વાત જાણતો હું બંનેનો યોગ કેવી રીતે કરી શકે ? (305) = UPLETELETENE Jun Gun Aaradhines P.P.AC. Gunratnasuri M.S.

Page #68
= मंगल कलशकथा अथवायं मयोपायो लब्धो यत्कुलदेवताम् / आराध्य साधयिष्यामि सर्वमात्मसमीहितम् // 306 // અથવા તો મને ઉપાય જડયો. જે મારા કુલ દેવતા છે તેનું આરાધન કરીને મારા આત્માને જે ઈચ્છિત છે તે સાધીશ. (306). सोऽथ ह्याराधयामास विधिना कुलदेवताम् / उवाच सापि प्रत्यक्षी-भूय मन्त्रिन् स्मृतास्मि किम् // 307 // હવે તે મંત્રીએ વિધિપૂર્વક કુલદેવતાની આરાધના કરી તે પ્રત્યક્ષ થઈને બોલી, " હે મંત્રી તેં મને શા માટે યાદ કરી ?" (307) मन्त्र्यूचे त्वं स्वयं वेत्सि सर्व मे दुःखकारणम् / तथा कुरु यथा पुत्रो नीरोगानो भवेन्मम // 30 // BE ત્યારે મંત્રી બોલ્યો કે હે દેવિ તું જાતે જ મારા દુઃખનું કારણ જાણે છે તેથી તૂ તેવી રીતે કરો કે જેથી મારો પુત્ર નિરોગી શરીરવાળો થાય. (308) देव्यूचे नान्यथाकतु नृणां कर्म पुराकृतम् / दैवतैरपि शक्येत वृथेयं प्रार्थना तव // 309 // દેવીએ કહ્યું કે મનુષ્યોના પહેલાં કરેલાં કર્મોનિ દેવતાઓ પણ ફેરફાર કરવા માટે શકિતશાળી નથી માટે પ્રાર્થના નકામી છે. (309). मन्त्री प्रोवाच यद्येवं तदन्यमपि पूरुषम् / तदाकारं सुरूपं च कुतोऽप्यानीय मेऽर्पय // 310 // ત્યારે મંત્રીએ કહ્યું કે જે એમ જ છે તો તેના જેવા આકારવાળા અને સારા રૂપવાળા બીજા પુરૂષને કયાંકથી લાવીને P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak LSLLLLLLLLCLCLCLCLCLCLCL

Page #69
मंगल चरित्रम् कलशकथा चित्रसेन છે. મને આપ. (310) तेनोद्वाह्य महाराज-पुत्रीं कमललोचनाम् / अर्पयिष्यामि पुत्रस्य करिष्येऽस्य यथोचितम् // 31 // Iધણી તેના વડે લગ્ન કરાયેલી કમલ સમાન નેત્રવાળી રાજાની પુત્રીને મારા પુત્રને આપીશ. માટે તું યોગ્ય કર. (311) देवतोचे पुरीद्वारे वाजिरक्षकसन्निधौ / शीतव्यथानिरासार्थ-मग्निसेवापरो हि यः // 312 // कुतोऽप्यानीय मयका मुक्तो भवति बालकः / स मन्त्रिन् भवता ग्राह्यः पश्चात्कुर्या यथोचितम् // 31 // युग्मम् // Eaa દેવતાએ કહ્યું કે નગરના દરવાજામાં ઘોડાનું રક્ષણ કરનારા માણસો પાસે ઠંડીની પીડાને દૂર કરવા માટે અગ્નિથી તાપતો જે મનુષ્ય હશે ? તેવો.. LG બાળક કયાંયથી પણ મારા વડે લાવીને મુકાશે, હે મંત્રિા તે બાળકને તમારે ગ્રહણ કરવો. પછી યોગ્ય હોય તે IF કરવું. (312-313) इत्युक्त्वान्तर्दधे देवी हृष्टोऽथ सचिवेश्वरः / सर्वा विवाहसामग्री प्रगुणीकुरुते स्म सः // 314 // આ પ્રમાણે હીને દેવી અદશ્ય થઈ ગઈ અને હર્ષિત થયેલો મંત્રીશ્વરવિવાહની બધી સામગ્રી તૈયાર કરવા લાગ્યો. (310 अश्वपालनरं छन-माकार्य निजकं ततः / तस्मै निवेदयित्वा च सर्व वृत्तान्तमादितः // 315 // નું પાલન કરનાર મનુષ્યને ગુપ્ત રીતે બોલાવીને તેને આદિથી અંત સુધીનું પોતાનું વૃત્તાંત નિવેદન ક્યું. (15) इदमूचे च यः कश्चि-दभ्येति भवदन्तिके / कुतोऽपि बालकोऽसौ हि समर्यो मेऽविलम्बत: // 316 // P.P. Ac. Gunratnasuri MS Jun Gun Aaradhak w

Page #70
चित्रसेन चरित्रम् II18 અને કહયું કે જે કોઈ બાળક કયાંથી પણ તમારી પાસે આવે તે બાળક મને તૂરત જ સોંપવો. (316) मंगल कलशकथा तं श्रेष्ठिनन्दनं तस्या वरं विज्ञाय भाविनम् / उञ्जयिन्यां ययौ पुर्या मन्त्रिणः कुलदेवता // 317 / / તે શેઠના છોકરાને તે રાજપુત્રીનો ભાવિનો વર જાણીને મંત્રિની કુલદેવી ઉજજયિની નગરીમાં ગઈ. (317) अन्तरिक्षस्थितोवाच सा चैवं तस्य श्रृण्वतः / पुष्पाण्यानीय चारामा-द्रच्छतो निजवेश्मनि // 318 // બગીચામાંથી પુષ્પોને લઈને ઘરે જતાં તેને સાંભળતાં આકાશમાં રહીને તે દેવી આ પ્રમાણે બોલી. (318) स एष बालको याति पुष्पभाजनपाणिकः / परिणेष्यति यो राज-कन्यकां भाटकेन हि // 319 // જેના હાથમાં પુષ્પની છાબડી છે તે આ બાળક જાય છે. તે બાળક રાજકન્યાને ભાડાથી પરણશે. (કોઈનાવતી પરણશે) (319) तत् श्रुत्वा विस्मितः सोऽथ किमेतदिति सम्भ्रमात् / तातस्य कथयिष्यामी-ति ध्यायन् सदनं ययौ // 320 // તે સાંભળીને આ શું એમ સાંભળીને આશ્ચર્ય પામ્યો હંમારા પિતાને આ વાત કહીશ એમ વિચારતો ઘરે ગયો. (32) गृहं गतस्य सा वाणी विस्मृता तस्य दैवती। द्वितीयदिवसेऽप्येवं श्रुत्वा सोऽथ व्यचिन्तयत् // 321 // ઘરે ગયેલો તે દેવતાની વાણી ભૂલી ગયો. બીજા દિવસે પણ આ પ્રમાણે સાંભળીને તે વિચારવા લાગ્યો: अहो अद्यापि सा वाणी श्रुता या ह्यो मयाम्बरे / तदद्य सदनं प्राप्तः कथयिष्याम्यहं पितुः // 322 // અરે આજે પણ તે વાણી સંભળાઈ જે મેં કાલે સાંભળી હતી તેથી આજે ઘરે જઈને હું પિતાને કહીશ. (322). ' ધી PAC Gurratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak TL MA TAJA RAHI J AI | INDaa Mill/BI MATA , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ; | ! |.ટાઈ 06/3 ની વિગત S

Page #71
चित्रसेन मंगल कलशकथा चरित्रम् // 59 // 1 414141414 चिन्तयतीत्यसौ याव-त्तावदुत्पाट्य वात्यया / नीतो दूरतरारण्ये चम्पापुर्याः समीपगे // 32 // આ પ્રમાણે વિચાર કરે છે તેટલામાં વંટોળીયા વડે ઉપાડાઈને ચંપાપુરીના નજીકના જંગલમાં લઈ જવાયો. (323 भयभ्रान्ततृषाक्रान्तः श्रान्तस्तत्र स बालकः / मानसाख्यसरस्तुल्यं ददशैकं सरोवरम् // 324 // ભયથી ભ્રાંત થયેલાં-તૃષાતુર થયેલાં અને થાક્લો તે બાળકે માનસ સરોવર જેવા એક સરોવરને જોયું. (36 तत्र वस्त्राञ्चलात्पूतं पयः पीत्वातिशीतलम् / तत्सेतुस्कन्धमारूढं स शिश्राय वटद्वमम् // 325 // ત્યાં વાના છેડાથી ગાળેલા ઠંડા પાણીને પીને તેની લટકતી શાખાઓ દ્વારા ઉપર ચઢીને વડના ઝાડ ઉપર રહયો. ( तदा चास्तमितो भानु-विपदि पतितस्य हि / श्रेष्ठिपुत्रस्य तस्योप-कारं कर्तुमिवाक्षमः // 326 // તે વખતે વિપત્તિમાં પડેલા શ્રેષ્ઠિપુત્રને ઉપકાર કરવા માટે અક્ષમ-શકિતશાળી બનનાર સૂર્યનો અસ્ત થયો. (326). कृत्वा दर्भतृणै रजूं तया रज्ज्वा च तं द्रुमम् / समारुढो ददर्शासौ ज्वलंतमनलं क्वचित् ॥३२७०લીલી ઘાસનું દોરડું બનાવીને તે દોરડા વડે ઝાડ ઉપર વધુ ઊંચે ચઢયો અને દૂર સળગતાં અગ્નિને જોયો. (327) ततो वटात्समुत्तीर्य स भीतः शीतविद्रुत / हुताशनानुसारेण चम्पापुर्या ययौ बहिः // 328 // ભય પામેલો અને ઠંડીથી ધ્રુજતો તે વડના ઝાડ ઉપરથી નીચે ઉતરીને સળગતા અગ્નિના આધારે તે ચંપાનગરીની AAR (सुधी) गयो. (328) ततः पार्वेऽश्वपालानां कुर्वाणो वह्निसेवनम् / यावदासीदसी हस्य-मानस्तैर्दुष्टचेष्टितैः // 329 // 4155156144 LSLSLSLSL // 59 // Ac..Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #72
चित्रसेन मगल कलशकथा चरित्रम् I૬ના તેથી અગ્નિની પાસે અગ્નિનું સેવન કરતા ઘોડાના રક્ષક માણસો પાસે જેટલામાં તે જાય છે તેટલામાં તેઓએ મનમાં ચિંતવેલા ખરાબ વિચારો વડે મંગલકુંભની હાંસી (મશ્કરી) કરી. (329) तावत्तेन नरेणैत्य पूर्वादिष्टेन मंत्रिणा / आत्मनः पार्श्वमानीतः कृतश्च निरुपद्रवः // 330 // તેટલામાં પહેલા જેને આદેશ કર્યો છે કે એવા મંત્રીના માણસે આવીને પોતાની પાસે લીધો અને તેને ઉપદ્રવ વગરનો ર્યો. (330) गोपयित्वातियत्नेन प्रभातसमयेऽमुना। अर्पितोऽमात्यवर्यस्य गृहे नीत्वा सगौरवम् // 33 // સવારના પહોરમાં આ મનુષ્ય અત્યંત પ્રયત્ન વડે રક્ષણ કરીને મુખ્યમંત્રીના ઘરે ગૌરવપૂર્વક આને સોંપ્યો. (33 भोजनाच्छादनप्रायै-रमात्योऽप्यस्य गौरवम् / चकार सदनस्यान्त-गोंपनं च दिवानिशम् // 332 // ભોજન અને વસ્ત્ર વગેરે વડે અમાત્યએ આ કુમારનું ગૌરવ કર્યું અને રાત દિવસ તેને મકાનમાં સંતાડી રાખ્યો. (3 ततोऽसौ चिन्तयामास किमयं मम सत्क्रियाम् / कुरुते च तथैवं मां यत्नाद्रक्षति मन्दिरे // 33 // તેથી આ કમાર વિચાર કરે છે કે મારો આટલો સત્કાર કેમ થાય છે ? અને મને મંદીરમાં પ્રયત્ન પૂર્વક કે સાચવી રાખે છે? (333) : पप्रच्छ सोऽन्यदामात्यं तात वैदेशिकस्य मे / सन्मानं किमिदं हन्त भवता क्रियतेऽधिकम् // 334 // ત્યાર પછી તે એક દિવસ મંત્રીને પૂછે છે કે હે પિતા પરદેશી એવા મારું અધિક સન્માન તમારા વડે કેમ થાય SALA SALASALALALALALALISTA Ac. Gunratnasuri M'S. Jun Gun Aaradhak. Tre

Page #73
चित्रसेन चरित्रम् IIIII દા 414141414141414141414141414 છે? (334) मंगल कि नामैषा पुरी को वा देश: को वात्र भूपतिः / तन्मे सत्यं समाख्याहि विस्मयोऽत्र प्रवर्तते // 335 // कलशकथा આ ક્યા નામની નગરી છે અને અહીં ક્યો રાજા છે તેની સાચી વાત જે હોય તે મને કહો આ વાત જાણવા માટે મને આશ્ચર્ય છે. (335) अमात्योऽप्यब्रवीच्चम्पा-नाम्नीयं नगरी वरा / अङ्गाभिधानो देशोऽयं राजात्र सुरसुन्दरः // 336 // ત્યારે મંત્રી બોલ્યો કે ચંપા નામની આ શ્રેષ્ઠ નગરી છે. અંગ નામનો દેશ છે. અને અહીં સુરસુંદર નામનો રાજા છે. (336) मन्त्री सद्बुद्धिनामाहं माननीयो महत्तमः / मयानीतोऽसि वत्स त्वं कारणेन गरीयसा // 337 / / માનનીયને મોટો (સદબુદ્ધિ) સુબુદ્ધિ નામનો હું મંત્રી છું. હે પુત્ર તને મોટા કારણસર લાવવામાં આવ્યો છે. (337) त्रैलोक्यसुन्दरी नाम्ना राज्ञः पुत्रीं विवाहय / सा दत्ता मम पुत्राय राज्ञा कुष्टी परं हि सः // 338 // 2 લોક્ય સુંદરી નામની રાજાની પુત્રીનું વિવાહ કર કારણ કે તે પુત્રી રાજા વડે મારા પુત્રને અપાઈ છે પરંતુ તે મારો પુત્ર કોઢીયો છે. (338) परिणीय त्वया भद्र विधिना सा नृपाङ्गजा / दातव्या मम पुत्राय तदर्थं त्वामिहानयम् // 339 // હે ભાગ્યશાળી તારે તે રાજાની પુત્રીને પરણીને મારા પુત્રને આપવી આ કામ માટે હું તને અહીં લાવ્યો છું. (339) TE IRI CLCLCLCLCLCLCLLLLLLLLLLS UP.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #74
चित्रसेन मंगल कलशकथा चरित्रम् Hદશા तत् श्रुत्वा मङ्गलोऽवोच-दकृत्यं किं करोष्यदः / क्व सा रूपवती बाला निन्द्यरोगी व ते सुतः // 340 // Eaa તે સાંભળીને મંગલકુંભ બોલ્યો કે હું શા માટે આ અકૃત્ય કરું, ક્યાં અત્યંત રૂપવાન રાજાની પુત્રી અને ક્યાં નિંધરોગવાળો US તારો પુત્ર ? (340) नेदं कार्य करिष्यामि कथञ्चिदपि निष्ठुरम् / कूपे क्षिप्त्वा जनं मुग्धं वरनाकर्तनोपमम् // 341 // T મનુષ્યને કૂવામાં ઉતારીને દોરડું કાપી નાખવા જેવું આ નિર્દય કાર્ય હું કોઈપણ રીતે કરીશ નહીં. (341) 1 मन्त्र्यचे चेन्न कर्मेदं त्वं करिष्यसि दर्मते। तदा त्वां निजहस्तेन मारयिष्यामि निश्चितम् // 342 // ત્યારે મંત્રીએ કહ્યું કે હે દુર બુદ્ધિવાળા તું જો આ કાર્ય નહીં કરે તો તને ચોકક્સ મારા હાથે જ મારી નાંખીશ. (3 एवं निस्त्रिंशमाकृष्य भणितोऽपि सुबुद्धिना। अकृत्यं नानुमेने तत् स कुलीनशिरोमणिः // 343 // એ પ્રમાણે તલવાર ખેંચીને સુબુદ્ધિ નામના મંત્રીએ કહ્યું તો પણ તે ઉત્તમફળવાળાઓમાં શિરોમણી જેવા તેને તે કાર્યને સ્વીકાર્યું નહીં. (343) प्रधानपुरुषैमंत्री निषिद्धस्तस्य मारणात् / अभाणि सोऽपि मन्यस्व भद्र त्वं मंत्रिणो वचः // 344 // પ્રધાનના પુરૂષોએ તેને મારવાથી રોક્યો. અને કહ્યું કે “હે ભાગ્યશાળી ! તું મંત્રીનું વચન માન.” (3) ततोऽसौ चिन्तयामास भवितव्यमिदं खलु / अन्यथोजयिनी क्वासौ ममेहागमनं क्व च // 345 // તેથી આ મંગભે વિચાર કર્યો કે ખરેખર આ કાર્ય થવાનું જ હશે ? નહિતર ઉજ્જયિની નગરી કયાં ? અને IT iદરા A Gunrainasuris Jun Gun Aaradhak Trust UCLCLCLCLCLCLCLCLCLLLCLCLCLC

Page #75
चित्रसेन चरित्रम् Iધરા USULULUCUCUCUCUCUCU-LCU મારું અહીંનું આગમન ક્યાં ? (35) कलशकथा इदमाकाशवाचापि दैवत्या कथितं तदा / तत्करोम्यहमप्येवं तद्भवत्वहो // 346 // આ વાતને તે વખતે દેવતાએ આકાશવાણી વડે કહી હતી. તેથી હું આ કાર્ય કર્યું. જે થવાનું હોય તે થાય. (346) विचिन्त्यैवं पुन: स्माह मङ्गलो मन्त्रिणंप्रति / यद्यवश्यमिदं कार्य मया कर्तव्यमेव तत् // 347 // तदाहमपि व: पार्वे नाथ नाथामि सर्वथा / मह्यं ददाति यद्राजा वस्तुजातं ममैव तत् // 348 // युग्मम् // આ પ્રમાણે ફરીથી વિચાર કરીને મંગલકુંભે મંત્રી તરફ કહ્યું. જો આ કાર્ય માટે અવશ્ય કરવાનું જ હોય તોહે નાથ ! તો હું તમારી પાસે માગું છું કે રાજા જે વસ્તુ મને આપે તે વસ્તુ મારી બને. (347-348) स्थापनीयं च तत्सर्व-मुजयिन्याः पुरोऽध्वनि / एवमस्त्विति तद्वाक्यं मेने मन्त्र्यपि बुद्धिमान् // 34 // અને તે વસ્તુ તમારે મારા ગયા પહેલાં ઉજ્જયિનીના રસ્તામાં સ્થાપન કરવી. બુદ્ધિવાળા એવા મંત્રીએ “એમ પE હો” એવું કહીને તેનું વાક્ય સ્વીકાર્યું. (349). समासन्ने ततो लग्ने हस्तिस्कन्धाधिरोपितः / स निन्ये भूपते: पार्वे वस्त्राभरणभूषितः // 350 // ત્યાર પછી લગ્નનો દિવસ નજીક આવ્યો ત્યારે તેને વસ્ત્ર અને અલંકારોથી શણગારીને અને હાથી પર બેસાડીને રાજા પાસે લઈ ગયા. (350) त्रैलोक्यसुन्दरी साथ दष्ट्वा तं मन्मथोपमम् / अमंस्त तद्वरप्राप्त्या कृतार्थ स्वं मनस्विनी // 351 // nક ઘર U Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trudu

Page #76
I fra જિલેન चरित्रम् //4 कलशकथा F45454545454545454545454LA! ને હવે વૈલોક્ય સુંદરી રાજપુત્રી કામદેવની જેવા તે કુમારને જોઈને તેવા પ્રકારની વરની પ્રાપ્તિથી પોતાને કૃતાર્થ માની. (351) ततश्च विप्रे पुण्याहं-पुण्याहमिति जल्पति / चत्वारि परितो वह्ने-माते मंगलानि तौ // 352 // ત્યાર પછી બ્રાહ્મણે પુણ્યાહં પુણ્યાહં બોલતે છતે અગ્નિની આગળ ચાર ફેરા ફરતાં તે બન્નેએ ચાર મંગલ ક્ય. (352) प्रथमे मंगले राजा चारुवस्त्राण्यनेकशः / सुवर्णाभरणादीनि वराय द्वितीये ददौ // 353 // तृतिये मणिरत्नादि चतुर्थे च रथादिकम् / जायापत्योस्तयोरित्थं जज्ञे पाणिग्रहोत्सवः // 354 // રાજાએ પહેલાં મંગલમાં અનેક સુંદર વસ્ત્રો આપ્યા. અને બીજા ફેરામાં આભૂષણો આપ્યા. ત્રીજા કેરામાં મણિ અને રત્ન વગેરે આપ્યા અને ચોથા ફેરામાં સોનાના રથ-ઘોડા વગેરે આપ્યા એ પ્રમાણે પતિપત્નીનો લગ્નમહોત્સવ થયો. (353-354) वरः समाप्तेऽप्युद्वाहे वधूहस्तं न मुञ्चति / उवाच नृपतिस्तं च वत्स यच्छामि किं नु ते // 355 // વરરાજા લગ્નની વિધિ પત્યા પછી કન્યાનો હાથ છોડતો નથી. ત્યારે રાજા તેને પૂછે છે કે હે વત્સ ! હું તને શું આપું ? (355). ततश्च याचितं तेन जात्यघोटकपञ्चकम् / तत्तस्मै शीघ्रमेवासौ प्रददौ प्रीतमानस: // 356 // ત્યારે તેણે ઉત્તમ જાતિના પાંચ ઘોડાઓ માંગ્યા. ત્યારે ખુશ થયેલા રાજાએ તેને તુરત જ આપ્યા. (356) Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #77
मगल कलशकथा वाद्यमाने ततस्तूर्ये स्फुरद्धवलमङ्गले / मन्त्रिणा स्वगृहं निन्ये समं वद्ध्वा स मङ्गलः // 357 // વાજિંત્ર વાગતે છતે ધવલમંગલ ગવાયે છતે મંત્રિ પુત્રવધૂની સાથે તે મંગલકુંભને ઘરે લઈ ગયો. (357) तत्रामात्यगृहजन-श्छन्नं छन्नमभाषत / कथं निर्वास्यतेऽद्यापि नायं वैदेशिको नरः // 358 // ત્યારે મંત્રીના ઘરના માણસો ધીમે ધીમે બોલે છે કે આ વિદેશથી આવેલા મનુષ્યને હજુ પણ કેમ કાઢયો નથી ? (358). त्रैलोक्यसुन्दरी साथ चलचित्तं निजं पतिम् / ज्ञात्वेङ्गितैस्ततस्तस्यो-पान्तं नैवामुचत्क्षणम् // 359 // Eaa વૈલોક્ય સ્રી ચંચલ ચિત્તવાળા પતિને ઈંગિત આકારથી જાણીને તેનું પડખું એક ક્ષણ પણ છોડતી નથી. (359) तत: क्षणान्तरेणासौ देहचिंन्तार्थमुत्थितः / जलपात्रं गृहीत्वाशु तदनु प्राचलच्च सा // 360 // LI તેથી એક ક્ષણમાં આ મંગલકુંભ દેહની ચિંતા માટે ઊભો થયો ત્યારે તે પાણીનું પાત્ર લઈને જલદી તેની પાછળ ચાલી. (360) कृतायामपि तस्यां च शून्यचित्तं रहःस्थितम् / उवाच प्रेयसी कान्तं बाधते त्वां क्षुधा नु किम् / 361 / / - દેહચિંતાને ક્યાં પછી પણ શૂન્યચિત્તવાળા એકાંતમાં રહેલા તેને પત્ની કહે છે કે હે પતિ ! શું તમને ભૂખ લાગી છે 1 (361) ओमिति भणितं तेन दासीहस्तेन मोदकान् / आनाय्य स्वगृहात्तस्मै ददौ त्रेलोक्यसुन्दरी // 36 // 13 તે મંગલકુંભે હા કહી. ત્યારે રૈલોક્ય સુંદરીએ દાસી પાસે સ્વગૃહેથી લાડવા મંગાવીને તેને આપ્યા. (362). UP /દા Ad Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak Tree

Page #78
मगल कलशकथा चित्रसेन भुक्तेषु तेषु पानीयं पिबता तेन भाषितम् / अहो रम्यतरा एते मोदकाः सिंहकेशरा: // 363 / / चरित्रम् તે લાડવાઓ ખાધા પછી પાણી પીતા તેણે કહ્યું કે ખરેખર આ સિંહકેસરીઆ લાડવા ખૂબ જ સુંદર છે. (363) Iઉદા उज्जयिन्या नगर्याश्चेन्नीरमास्वाद्यतेऽमलम् / तदा तृप्तिर्भवेन्नूनं मोदकेष्वशितेष्वपि // 364 // ઉજ્જયિની નગરીનું નિર્મલ પાણી જ પીવા મળે તો ખરેખર બાકી રહેલી તૃપ્તિ થાય. (364) तत् श्रुत्वा राजपुत्री सा दध्यावाकुलचेतसा। अहो अघटमानं किं वाक्यमेष प्रजल्पति // 365 // તે સાંભળીને આકુળવ્યાકુળ ચિત્તવાળી રાજપુત્રી વિચારવા લાગી કે ખરેખર આવું ન બની શકે તેવું વાક્ય કેમ બોલે છે ? (365). मातुलस्य गृहं नून-मथावन्त्यां भविष्यति / अस्य मे स्वामिनस्तेन स्मृतिमागादिदं खलु // 366 // TE અથવા તો મારા સ્વામીના મામાનું ઘર અવન્તિમાં હશે તેથી તેને અવન્તિમાં હશે તેથી યાદ આવ્યું હશે ? (366) ततश्च निजहस्तेन मुखपाटवकारणम् / पञ्चसौगन्धिकं तस्मै ताम्बूलं दत्तवत्यसौ // 367 // આ તેથી તે રાજપુત્રીએ કુમારને મુખની શુદ્ધિ કરવા માટે પાંચ જાતની સુગંધિવાળું તાંબૂલ આપ્યું. (367) सन्ध्याकाले पुनमंत्रि-मानुषैः प्रेरितोऽथ सः / त्रैलोक्यसुन्दरीमेव-मूचे मतिमतां वरः // 368 // LG ફરીથી સંધ્યાના સમયે મંત્રીના મનુષ્યો વડે પ્રેરણા કરાયેલો બુદ્ધિશાળીઓમાં અગ્રેસર એવા મંગલકુંભે વૈલોક્ય US TE સુંદરીને આ પ્રમાણે કહ્યું. (368). - દદા Ad Gunatnasuri M.S. Jon Gun Aaradhak Trus

Page #79
चित्रसेन चरित्रम् मंगल कलशकथा // 67 गमिष्यामि पुनर्देह-चिन्तायामुदरार्तिभाक् / त्वया क्षणान्तरेणाग-न्तव्यमादाय पुष्करम् // 369 // પેટમાં પીડા કરનારી એવી દેહ ચિંતાએ હું ફરીથી જઈશ. તારે થોડીવાર પછી પાણી લઈને આવવું. (369) निरगात्स ततो मन्त्रि-मन्दिरात्पुरुषांश्च तान् / पप्रच्छ राजदत्तं भोः क्वास्ति तद्वस्तु मामकम् // 370 // ત્યારે તે મંત્રીના મંદિરમાંથી નીકળ્યો અને તે પુરૂષોને પૂછ્યું કે રાજાએ આપેલી મારી વસ્તુઓ ક્યાં છે ? 37 तैश्च तद्दर्शितं सर्व-मुज्जयिन्याः पथि स्थितम् / ततः सारतरं वस्तु निक्षिप्याथ रथे वरे // 371 // तस्मिंश्च योजयित्वाश्यां-श्चतुरः पृष्ठतस्तथा। बद्ध्वैकं वस्तु मुक्त्वा च तत्रैव सोऽचलत्पुरः // 372 // युग्मम् // ત્યારે તે પુરુષોએ તે વસ્તુઓને ઉજ્જયિનીના માર્ગમાં રહેલી બતાવી. તેથી તે મંગલકુંભ અત્યંત કિંમતી વસ્તુઓને રથમાં મૂકીને તે રથને ચાર ઘોડાઓ જોડીને તેની પાછળ એક વસ્તુ બાંધીને અને એક વસ્તુ ત્યાં મૂકી દઈને પોતાના नगर 25 थाल्यो . (371-72) - पृष्टाश्चानेन ते ग्रामा उजयिन्यध्वगाश्च ये। मनुष्याणां ततस्तेऽपि जगुस्तं नामपूर्वकम् // 373 // ઉજ્જયિનીના રસ્તામાં આવતાં ગામો મનુષ્યોને પૂછયા હતા. અને તેઓએ તે ગામોના નામો કહ્યા હતાં. (373) ततो रथाधिरूढोऽसौ तेन मार्गेण बुद्धिमान् / स्तोकैरेव दिनैः प्राप्त-स्तामेव नगरी निजाम् // 374 // ત્યાર પછી બુદ્ધિવાળો તે રથમાં બેસીને તે માર્ગ વડે થોડા જ દિવસોમાં પોતાની નગરીમાં પહોંચ્યો. (3) इतश्च पितरौ तस्य तमन्वेष्य विलप्य च / बहुधा बहुमिर्घनै - र्गतशोको बभूवतुः // 375 // PLCLCLCLLLLCLCLCLCLCLCL // 7 // A.Gunratnasuri M.S. Jun Gun radhakra

Page #80
मंगल कलशकथा चित्रसेन चरित्रम् Iઘટા આ બાજુ તેના માતા અને પિતા તેને શોધીને ઘણા દિવસે ઘણી જાતના વિલાપ કરીને ઘણા દિવસે શોક વગરના થયા. (35). गृहाभिमुखमायान्तं रथारूढं विलोक्य तम् / जगादाथाऽपरिज्ञाय जनन्यस्य ससम्भ्रमम् // 376 / / રથમાં બેઠેલા અને ઘરની તરફ આવતા તેને જોઈને પુત્રને નહીં જાણતા સંભ્રમકપૂર્વક કહ્યું. (376) प्रेर्यते गृहमध्येन राजपुत्र कथं रथः / कर्तास्याभिनवं मार्ग किं त्वं त्यक्त्वा पुरातनम् // 377 / / હે રાજપુત્ર ! રથને તું ઘરમાં કેમ લઈ જાય છે ? શું તારે જૂનો માર્ગ છોડીને નવો રસ્તો બનાવવો છે ? (377) इत्थं निषिद्धयमानेऽपि न यावद्विरराम सः / आचख्यौ श्रेष्ठिनस्तावत् श्रेष्ठिन्याकुलिताशया // 378 / / LE આ પ્રમાણે રોવા છતાં પણ જ્યારે તે અંદર આવતો ન અટક્યો. ત્યારે વ્યાકુળ ચિત્તવાળા શેઠ અને શેઠાણીએ તેને કહ્યું. (378) श्रेष्ठ्यप्यस्य निषेधार्थ गृहाद्यावनिरीयिवान् / तावद्रथात्समुत्तीर्य पितुः पादौ ननाम सः // 379 // શેઠ જ્યારે તેને આવતો રોકવા માટે ઘરની બહાર નીકળ્યા ત્યારે રથમાંથી ઉતરીને તે પિતાના ચરણમલમાં નમ્યો. (379) उपलक्ष्य ततस्ताभ्या-माश्लिष्टस्तनयो निजः / सद्यः प्रादुर्भवद्धर्षा-श्रुपूरप्लावितेक्षणम् // 380 // તેથી તે બને માતાપિતાએ ઓળખીને તે પોતાના પુત્રને છાતીએ લગાડયો. અને તેને જોવાથી ઉત્પન્ન થયેલા LLCLCLCLCLCLCU Ac. Gunratrasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Tru

Page #81
मंगल कलशकथा 445 44145146145 चित्रसेन હર્ષના આંસુથી જલદી ભીંજવી નાંખ્યો. (380) चरित्रम् पप्रच्छ चोपविष्टोऽसौ वत्सर्द्धिः कुत ईदृशी। क्व च कालमियन्तं त्वं स्थितोऽसि वद नन्दन // 381 // Tદશા TUE તે પુત્ર બેઠો ત્યારે પૂછયું કે “હે વત્સ ! તને આ રિદ્ધી ક્યાંથી મળી ? અને હે પુત્ર ! તું આટલા સમય સુધી ક્યાં હતો ? તે તું બોલ.” (381) / ततश्चात्मकथा तेन पितुरग्रे निवेदिता / वाक्श्रुत्यपहारादि-स्वस्थानागमनावधि // 382 // ત્યાર પછી તેણે પિતાની આગળ-દેવવાણી થવી, પોતાનું અપહરણ અને પોતાના સ્થાને પાછા આવવું ત્યાં સુધીની પોતાની આત્મકથા કહી. (382) अहो पुत्रस्य सौभाग्य-महो पुत्रस्य दक्षता / अहो धैर्यमहो भाग्य-मिति प्राशंसतामिमौ // 38 // . ખરેખર પુત્રનું સૌભાગ્ય-ખરેખર પુત્રની ચતુરાઈ-ખરેખર પુત્રનું ધૈર્ય અને ભાગ્ય એ પ્રમાણે તે બન્નેએ પ્રશંસા કરી. (383). तत: प्राकारसंयुक्तं स स्वं गेहमकारयत् / अश्वानां रक्षणार्थं च मन्दुरादिनियन्त्रणम् // 384 // ત્યાર પછી તેણે કિલ્લાવાળું પોતાનું ઘર બનાવ્યું. અને ઘોડાઓના રક્ષણ માટે મકાન બનાવી રક્ષણ કર્યું. (384) सोऽन्येधुर्जनकं स्माह मम तात कलागमः / न्यूनोऽस्तत्यद्यापि सम्पूर्ण करिष्यामि त्वदाज्ञया // 385 // એક વખત તેણે પિતાને કહ્યું કે “હે પિતા ! મારે ક્ષાનો અભ્યાસ હજુ પણ અધૂરો છે. તે તમારી આજ્ઞાથી LCLCLLLLLSLLLLLLLL 4 HI Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak T 44

Page #82
चित्रसेन चरित्रम् मंगल कलशकथा IIછના સંપૂર્ણ કરીશ. (385) ततश्चानुमत: पित्रा कलाचार्यस्य सन्निधौ / कलाभ्यासं चकारासौ स्वकीयसदनान्तिके // 386 // ત્યારે તેને પિતાએ રજા આપી. અને તેણે પોતાના મકાનની પાસે રહેલા કલાચાર્યની પાસે ક્લાભ્યાસ કર્યો. (386) इतश्च मन्त्रिणा तेन रात्रौ मङ्गलवेशभृत् / प्रेषितो वासभुवने वधूपान्ते सुतो निजः // 387 // આ બાજતે મંત્રીએ રાત્રિમાં મંગલકુંભના વેશને ધારણ કરનાર પોતાના પુત્રને વહ પાસે શયનમંદિરમાં મોકલ્યો. (387) शय्यारूढं च तं दृष्ट्वा दध्यौ त्रैलोक्यसुन्दरी / कोऽयं कुष्टाभिभूताङ्गः समायातो ममान्तिके // 388 // શખ્યામાં બેઠેલા તેને જોઈને વૈલોક્ય સુંદરી વિચારવા લાગી કે જેના શરીર પર સંપૂર્ણ કોઢ છે તેવો ક્યો મનુષ્ય મારી પાસે આવ્યો છે ? (388). करस्पर्शमथो कर्तु-मुद्यतेऽस्मिन् झटित्यपि / सा शय्यायाः समुत्थाय निर्ययौ भवनाद्बहिः // 389 // હાથનો સ્પર્શ કરવા માટે કેટલામાં તે તૈયાર થયો તેટલામાં તે જલદીથી ઊભી થઈને મકાનની બહાર ગઈ. (389) दासीभिर्भणिता किं नु स्वामिन्यसि ससंभ्रमा। सावदद्देवतारूपो गतः कापि स मे पतिः // 390 // દાસીઓએ કહ્યું કે હે સ્વામિની ? આમાં આશ્ચર્ય શું છે ? ત્યારે તે બોલી કે “દેવતાના જેવા રૂપવાળો મારો પતિ ક્યાં ગયો ?" (390) प्रत्यूचुस्ता इदानीं स प्रविष्ठोऽत्र पतिस्तव / साब्रवीन्नास्त्यसावत्र कुष्ठी कोऽपि स विद्यते // 39 // Ta Gunratnasurt M.S LCLCLCLCLCLCLCLCLCLCL GLSLSLSLSLELCLCLCL Ilgoll Jun Gunadhak

Page #83
चित्रसेन कलशकथा चरित्रम् I છે. ત્યારે દાસીઓએ કહ્યું કે તે તારો પતિ હમણાં જ અહીં આવ્યો છે. ત્યારે રૈલોક્ય સુંદરી બોલી કે તે મારો પતિ નથી. અહીં તો કોઈ કોઢીયો દેખાય છે. (391) दासीमध्ये तत: सुप्ता तामतीत्य विभावरीम् / त्रैलोक्यसुन्दरी प्रात-र्ययौ पितृगृहं निजम् // 392 // તેથી રૈલોક્ય સુંદરી દાસીની વચમાં સૂઈ ગઈ. અને રાત્રિ પસાર કરી અને વૈલોક્યસુરી સવારમાં પોતાના પિતાના ઘરે ગઈ. (392) 1 सुबुद्धिरपि दुर्बुद्धिः सोऽथ मन्त्री महीपतेः / ययौ समीपमन्येधु-श्चिन्ताश्याममुखः किल // 392 // સુબુદ્ધિ નામનો પણ દુર બુદ્ધિવાળો તે મંત્રી ચિંતાથી શ્યામ મુખવાળો કોઈક દિવસ રાજા પાસે ગયો. (393) कृतप्रणतिमासीन-मथैनं पृथिवीपतिः / हर्षस्थाने विषादः किं तवेत्यूचे कृताग्रहः // 394 // [IE રાજાને પ્રણામ કરીને બેઠેલા મંત્રીને રાજાએ આગ્રહ કરીને કહ્યું કે હે મંત્રી હર્ષની જગ્યાએ તને ખેદ કેમ છે ? (394) स जगाद महाराज विचित्रा कर्मणां गतिः / अस्माकं मन्दभाग्याना-मागता विपदोऽधुना // 395 // .. ત્યારે તે મંત્રી બોલ્યો કે હે મહારાજા ! કર્મની ગતિ વિચિત્ર છે. મંદભાગ્યવાળા એવા અમને હમણાં વિપતિ ગઈ છે. (35) चिन्तयत्यन्यथा जीवो हर्षपूरितमानसः / विधिस्त्वेष महावैरी कुरुते कार्यमन्यथा // 39 // હર્ષથી ભરાયેલા મનવાળો કંઈક જ વિચારે છે. મહાવૈરી એવો વિધિ કંઈક જુદું જ કરે છે. (396) CLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCL will SAC Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trus

Page #84
चित्रसेन चरित्रम् // 72 // मंगल कलशकथा राजा प्रोवाच हे मन्त्रि-नुक्त्वा स्वंदुःखकारणम् / मामप्यमुष्य दुःखस्य संविभागयुतं कुरु // 397 // ત્યારે રાજાએ કહ્યું કે હે મંત્રી ! પોતાના દુ:ખનું કારણ મને કહીને દુ:ખનો ભાગ પાડ. (397) निःश्वस्य सचिवोऽप्यूचे देव दैवं करोति यत् / तद्वक्तुमपि नो शक्य-मश्रद्धेयं च श्रृण्वताम् // 398 // નિસાસો નાંખીને મંત્રીએ કહ્યું કે દેવ ! દૈવ (નસીબ) જે કરે છે તે કહેવા માટે પણ શક્ય નથી. અને સાંભળનારને श्रद्धा पानथी. (368) स्वामिपादैः सप्रसादै-दत्तापुत्री ममात्मजे / तस्यां तु परिणीतायां यजातं तन्निशम्यताम् // 399 / / સ્વામીના ચરણકમલની મહેરબાનીથી મારા પુત્રને પુત્રી અપાઈ તેણીને પરણતા જે બન્યું તે તમે સાંભળો. (39) यादृग राज्ञा स्वयं दृष्ट-स्ताद्दगेव सुतो मम / अधुना कुष्टरोगातॊ दृश्यते क्रियते नु किम् // 40 // જેવો રાજાએ જોયો હતો તેવો મારો પુત્ર હતો પણ હમણાં તે કોઢ રોગવાળો બની ગયો છે તેમાં શું કરી શકાય ? (400) F- तत् श्रुत्वा भूपतिर्दध्यौ सा नूनं मम नन्दिनी / कुलक्षणा यया स्पृष्टः कुष्ठी जातोऽस्य पुत्रकः // 401 // આ તે સાંભળીને રાજાએ ચોકકસ વિચાર્યું કે તે મારી ખરાબ લક્ષણવાળી પુત્રી વડે સ્પેશયેલો મંત્રીનો પુત્ર કોઢીયો थयो. (401) स्वकर्मफलभोक्तारः सर्वे जगति जन्तवः / अयं हि निश्चयनयो यद्यप्यस्ति जिनोदितः // 40 // तथापि व्यवहारोऽयं यो हेतुः सुखदुःखयोः / स एवं क्रियते लोकै-र्भाजनं गुणदोषयोः // 40 // युग्मम् // Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trul // 72 //

Page #85
मंगल कलशकथा चित्रसेन चरित्रम् * Ill જગતના સર્વે જીવો પોતાના કર્મના ફળને ભોગવનારા હોય છે. આ નિશ્ચયનયને પ્રભુએ કહેલો છે તો પણ આ લોક વડે કરાયેલો. સુખ દુઃખનો વ્યવહાર (ઉપચાર) ગુણ દોષનું સ્થાન બને છે. (402-403). स्वकर्मपरिणामेन जज्ञे पुत्रोऽस्य कुष्ठिकः / जाता च तन्निमित्तत्वात् पुत्री में दुःखभाजनम् // 404 // પોતાના કર્મના પરિણામથી આ મંત્રીનો પુત્ર કોઢીયો થયો. તેના નિમિત્તથી મારી પુત્રી દુ:ખનું સ્થાન બની. ऊचे च सचिवानार्य-मकार्षमहमीद्दशम् / नादास्यं चेदहं पुत्री कुष्ठी न स्यात्सुतोऽपि ते // 405 // અને મંત્રીઓને કહ્યું કે આ કાર્ય મેં કર્યું છે. જો મારી પુત્રી ગ્રહણ ન કરી હોત તો તારો પુત્ર કોઢીયો ન થાત. (405 अमात्योऽप्यनजीत्स्वामिन् हितं कार्य प्रकुर्वताम् / को दोषो भवतामत्र दोषो मत्कर्मणां पुनः // 406 // અમાત્યએ કહ્યું કે હિતનું કાર્ય કરતા એવા તમારો શું દોષ છે ? ખરેખર આમાં તો મારા કર્મનો જ દોષ છે. (4 VE अथोत्थाय गतो मन्त्री सा तु त्रैलोक्यसुन्दरी / इष्टाप्यनिष्टा सञ्जाता राज्ञः परिजनस्य च // 407 // LI હવે મંત્રી ઊભો થઈ ગયો. તે વૈલોકય સુંદરી પુત્રી વહાલી હોવા છતાં રાજા અને પરિવારને અપ્રિય થઈ. (407) आललापन कोऽप्येना-मीक्षते तां दापि न / एकत्र गुप्तगेहेऽस्थात् सा मातृगृहपृष्ठतः // 408 // Sr તે પુત્રી સાથે કોઈ બોલતું નથી. અને નજરથી તેને કોઈ જોતું નથી માતાના ઘરની પાછળ એક ઠેકાણે તેને ગુપ્તગૃહમાં રાખી. (408) अचिन्तयच्च दुःकर्म पुरा यद्विहितं मया। तेन क्वापि ययौ नशा परिणीतः स मे पतिः // 409 // CLCLCLCLCLCLCLCLCLS LLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLS RU Ifમાં PT. Ad Gunratrasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #86
चित्रसेन चरित्रम् //74o. मंगल कलशकथा LCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCU અને વિચાર્યું કે પહેલાં મેં જે સ્કર્મ કર્યું હશે તે કર્મ વડે મારો પતિ પરણીને નાશી ગયો. (409) 7 अन्यच्च लोकमध्ये से कलङ्कः समुपस्थितः / किं करोमि क गच्छामि व्यसने पतितास्मि हा // 410 // વળી લોકોમાં અને કલંક મળ્યું. હું શું કરું ? ક્યાં જઉ ? ખરેખર હું સંકટમાં પડી છું. (10) एवं चितां प्रकुर्वन्त्या-स्तस्याश्चित्ते स्मृतं तदा / भवितोजायिनीपुर्याः प्राप्तो नूनं स मे पतिः // 411 // એ પ્રમાણે ચિંતા કરતા તેના શિશામાં તે વાત યાદ આવી. ખરેખર તે મારો પતિ ઉજ્જયિની નગરીમાં ગયો હશે ? (415). तदा मोदकांस्तेन भुक्त्वा सजल्पितं किल / एते हि मोदका रम्या किन्त्ववन्त्या जलोचिताः // 41 // તેથી જ તેણે લાડવા ખાઈને ખરેખર કહ્યું હતું કે આ લાડવાઓ સારા છે પણ અવન્તિનું પાણી હોય તો સારું. ततः केनाप्युपायेन तत्र गच्छाम्यहं यदि / तदा तं हि मिलित्वाहं भवामि सुखभागिनी // 413 // તેથી કોઈ પણ ઉપાય વડે જો હું ત્યાં જાઉં તો તેને મળીને સુખને ભોગવનારી થાઉં. (413) अथान्येधुरवक् साम्बा हे मातर्जनको मम / एकवारं यथा वाक्यं श्रृणोति त्वं तथा कुरु // 414 // હવે એકવાર તે માતાને બોલી કે માતા ! મારા પિતા એકવાર મારું વાક્ય સાંભળે તેમ કરો. (414) तां दृष्ट्वानादरपरा-मन्येद्युः सिंहनामकम् / सामन्तं ज्ञापयामास सा तमर्थ कृताञ्जलिः // 415 // તેને જોઈને માતા-પિતા આદર વગરના જ રહ્યા. ત્યારે કોઈક દિવસ તે રાજપુત્રીએ સિંહ નામના સામંતને અંજલિ Ac, Gujratnasuri Ms. Jan Gun Aaradhakre SUMULUEULIKE UE EULUE FLPCLCLLLLLLLLLLL

Page #87
चित्रसेन मंगल 1414141 चरित्रम् कलशकथा Ilધા કરીને તે વાત જણાવી. (415). सोऽथ राजकुले गत्वा नृपं नत्वोपविश्य च / इति विज्ञपयामास प्रस्तावे ददतां वरः // 416 // તે સામતે રાજકુળમાં જઈને રાજાને નમીને અને બેસીને આ પ્રમાણે વિનંતિ કરીકે મને બોલવા માટે રજા આપો. (416) नृपाथ भवतां मान्या कन्या सम्प्रत्यसम्मता / वराकी वर्तते कष्ठे-नैषा त्रैलोक्यसुन्दरी // 417 // હે રાજન તમારી મા કન્યા હમણાં અપ્રિય થયેલી ગરીબડી રૈલોક્ય સુંદરી કષ્ટપૂર્વક પોતાનું જીવન જીવે છે. (417) अस्याः सन्मानदानादि दूरेऽस्त्वालापनं तदा / वाक्यश्रवणमात्रेण प्रसादोऽद्य विधीयताम् // 41 // આને સન્માન આપવું. દાન આપવું અને એની સાથે વાતચીત કરવી તે તો દૂર જ હતું. પણ એના વાકયને સાંભળવા માટે તમારે મહેરબાની કરવી જોઈએ. (418) TE पार्थिवोऽथाश्रुपूर्णाक्षः प्रोचे सिंह पुराभवे / अनया विहितं किञ्चि-दभ्याख्यानादिदुष्कृतम् // 419 // ત્યારે જેની આંખો આંસુથી ભરાઈ ગઈ છે તેવો રાજા બોલ્યો તે સિંહ ! આ મારી પુત્રીએ આગલા ભવમાં કંઈક અભ્યાખ્યાન આપવું વગેરે દુકૃત કર્યું હશે ?(419). सा तत्कर्मप्रभावेण कलङ्किंततनूरभूत् / इष्टाप्यनिष्टतां प्राप्ता गाढमस्माकमप्यहो // 420 // તે લોપસરી તે કર્મના પ્રભાવથી ક્લંકિત શરીરવાળી બની. ઈષ્ટ હોવા છતાં પણ અમને પણ અત્યંત અપ્રિય થઈ. (42) LCLCLLLCLCLCLCLCLLLLCLCLCLC IIકા Ac Gunratnasur M.S: Jun Gun Aaradhak T U

Page #88
मंगल कलशकथा चित्रसेन રાત્રિમ I૭ધા वाक्यं तदद्य यत्किञ्चि-द्वक्तुं सा मे समीहते / वदतु तत्सुखेनेय-मत्रागत्य विचक्षण // 421 // તે આજે મારી પાસે જે વાક્ય બોલવા ઈચ્છે છે તે વાક્ય સુખપૂર્વક આવીને હે વિચક્ષણ તે ભલે બોલે. (421) ततस्तदनुमत्यैत्य तत्र त्रैलोक्यसुन्दरी / उवाच तात मे वेषं कुमारोचितमर्पय // 422 // તેથી પિતાની અનુમતિ લઈને ત્યાં વૈલોકય સંદરી આવીને બોલી કે હે પિતા ! કુમારને યોગ્ય એવો વેશ મને Eaa આપો. (422). भूयो राजाब्रवीसिंह किमिदं वक्त्यसौ वचः / सोऽवदद्देव युक्तं हि क्रमोऽस्ति यदयं किल // 423 // ત્યારે રાજા બોલ્યો કે હે સામંતસિંહ ! આ પુત્રી શું બોલે છે ? ત્યારે તે બોલ્યો કે હે દેવ ! આ યોગ્ય બોલે છે. અને ખરેખર આવો ક્રમ પણ છે. (423). राज्ञां गृहेषु चेत्पुत्री गुरुकार्येण केनचित् / याचते यदि पुंवेषं दातव्योऽस्यै तदा हि सः // 424 // રાજાઓના ઘરે કોઈક મોટા કાર્ય વડે જો પુત્રી પુરૂષનો વેશ માગે છે તો તે વેશ તેને આપવો જોઈએ. (424). ततस्तदनुमत्यास्यै पुंवेषं पार्थिवो ददौ / आदिदेश च तं सिंहं तद्रक्षार्थ बलान्वितम् // 425 // ત્યાર પછી તે સામંતસિંહની અનુમતિથી રાજાએ તે પુત્રીને પુરૂષનો દેશ આપ્યો અને લશ્કર સહિત તે સિંહને તેનું રક્ષણ કરવા માટે આદેશ ક્ય. (425) जगादाथ कुमारी सा ताताज्ञा चेद्भवेत्तव / उज्यायिन्यां तदा यामि कारणेन गरीयसा // 426 / / 454545LSLSLSLSLLLLLLL n = દા UC Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #89
चित्रसेन चरित्रम् I1991 मंगल कलशकथा હવે તે કુમારી બોલી હે પિતા કે જો તમારી આજ્ઞા હોય તો મોટા કારણથી હું ઉજ્જયિની નગરીમાં જાઉ. (426) कारणं कथयिष्यामि जाते मेऽथ समीहिते। अधुना कथिते तस्मिन् परिणामो न शोभन: // 427 // મારું ઈચ્છિત કારણહમણાંહેવાથી તેનું પરિણામ સારું નહિ આવે. મારા હિતમાં કાર્ય થયા પછી કારણને લ્હીશ. (47) पुत्रिके मम वंशस्य यथा नाभ्येति दूषणम् / तथा कार्यं त्वयेत्युक्त्वा विसृष्टा सा महीभुजा // 428 // | હેપુચિકા જે રીતે મારા વંશમાં પણ ન આવે તે રીતે તારે કરવું એ પ્રમાણે જ્હીને રાજાએ તેને વિદાય કરી. (428) ततश्च सिंहसामन्त-भूरिसैन्यसमन्विता। अखण्डितप्रयाणैःसा ययावुजयिनी पुरीम् // 429 // - ત્યાર પછી તે પુત્રી સામંતસિંહ અને ઘણાં સૈન્યથી પરિવરેલી અખંડ પ્રયાણો વડે ઉજ્જયિની નગરીમાં ગઈ. (429) वैरिसिंहो नृपोऽप्येवं शुश्राव जनतामुखात् / यच्चम्पायाः समागच्छ-त्रास्त्यत्र नृपनन्दनः // 430 // વૈરિસિંહ રાજાએ પણ મનુષ્યોના મોઢેથી આ પ્રમાણે સાંભળ્યું કે ચંપાનગરીના રાજાનો પત્ર અહીં આવી રહ્યો છે. (430). अभियानादिसन्मान-स्वागतप्रश्नपूर्वकम् / पुरी प्रावेश्य तेनासा-वानीता निजमन्दिरे // 431 // સામે જવું-સન્માનને સ્વાગત કરવું ખબર પૂછવી વગેરે કરતા નગરીમાં પ્રવેશ કરાવી. પોતાના મહેલમાં તે પુત્રી લવાઈ. (431) पृष्टा चागमनार्थ सा प्रोवाच नगरीमिमाम् / इष्टुमाश्चर्यसम्पूर्णा-मागतोस्मि कुतूहलात् // 432 // Ilisiell Ad Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Th

Page #90
चित्रसेन આ છે માત कलशकथा चरित्रम् Ifwaa . આગમનનું કારણ પૂછાયેલી તે પુરી બોલી આશ્ચર્યથી ભરેલી આ નગરીને જોવા માટે કૂતુહલથી હું આવ્યો છું. (432) ततः सोक्ता नरेन्द्रेण त्वया स्थेयं ममौकसि / सुरसुन्दरराजस्य मम गेहस्य नान्तरम् // 433 // ત્યારે તે પુત્રી રાજા વડે કહેવાઈ કે તારે મારા મહેલમાં જ રહેવું સુરસુંદર રાજા અને મારા ઘરમાં કંઈ પણ ફેરફાર નથી (એક જ છે.) (433) राजढौकितगेहे सा तस्थौ सबलवाहना। पत्तेश्चिन्त्यादिशत्स्वादु-नीरस्थानं निरीक्ष्यताम् // 434 // રાજાએ ભેટ આપેલા ઘરમાં તે લશ્કર અને વાહનો સાથે રહી. અને સૈનિકોને આદેશ કર્યો કે મીઠા પાણી શોધી કાઢો. (434) पूर्वस्यां दिशि ते तत्तु ज्ञात्वा तस्यै न्यवेदयन् / तन्मार्गे कारितावासे सावसच्च नृपाज्ञया // 435 // પર્વદિશામાં તે સ્થાન છે તે જાણીને તેને નિવેદન કર્યું. અને તેથી તે માર્ગમાં રાજની આજ્ઞા વડે મકાન બનાવીને રહી. (435) गच्छतो नीरपानार्थ-मन्यदाश्वानिरीक्ष्य तान् / सा दध्यौ मम तातस्य सत्का एते तुरङ्गमा: // 436 // કોઈક વખત પીવા માટે જતાં તે ઘોડાઓને જોઈને તેણીએ વિચાર ર્યો કે મારા પિતા સંબંધી (આપેલા) આ ઘોડાઓ છે. (436). तेषामनुपदं प्रेष्य पुनर्भृत्यान् विवेद सा। भर्तृ गृहाभिधानादि-सर्वशुद्धिं मनस्विनी // 437 // La Ac Gunratnasuri M.S: ' Ni o Edડર ' j 4નામ છે, મા', litdan Jun Gun Aaradhak Trust હો , ધa..', ' મામ કામ, 'એ જa 1, તા ગાયિકા મ ત - ', ' '

Page #91
मंगल चित्रसेन चरित्रम् कलशकथा 494 YAYASAYYATL441151Y વળી તેની પાછળ પોતાના ચાકરોને મોક્લીને પતિનું ઘર-નામ વગેરે બધી જ માહિતી તે સ્ત્રીએ મેળવી. (437) ज्ञानाभ्यासपरं तं च ज्ञात्वा त्रैलोक्यसुन्दरी / उवाच सिंहं भर्ता मे द्दष्टव्योऽथ कथं वद // 438 // UF જ્ઞાનના અભ્યાસમાં તત્પર પોતાના પતિને જાણીને રૈલોકયસુંદરીએ સિંહ સામંતને કહ્યું. મારા પતિને જોવો છે તે કેવી રીતે જોવો તે તું કહે. (438) सिंहस्यानुमतेनाथ कुमारी सा विचक्षणा। सछात्रं तं कलाचार्य भोजनाय न्यमन्त्रयत् // 439 // વિચક્ષણ એવી તે કુમારીએ સિંહની અનુમતિથી વિદ્યાર્થીઓ સાથે તે લાચાર્યને ભોજન માટે નિમંત્રણ કર્યું. ( भोजनार्थमुपाध्याये तत्रायाते ददर्श सा / छात्रमध्ये स्वभर्तारं हृदयानन्ददायिनम् // 440 / / ભોજન માટે ઉપાધ્યાય ત્યાં આવ્યા ત્યારે તેણીએ વિદ્યાર્થીઓની વચમાં હદયના આનંદને આપનારા પોતાના પતિને જોયો. (40) , तस्य चासनमात्मीयं स्थालं सादापयत्तथा / अकारयद्विशेषेण गौरवं भोजनादिषु // 441 // અને તેનું આસન (બેઠકો પોતાના સ્થાનની નજીક આપ્યું. તેથી ભોજન વગેરેમાં તેનું વિશેષ પ્રકારે ગૌરવ કર્યું. ( ततो वस्त्राणि सर्वेभ्यो यथायुक्तमदत्त सा / तस्मै निजाङ्गलग्नं च वासीयुग्मं मनोहरम् // 442 // ત્યાર પછી તેણીએ સર્વેને યોગ્ય વસ્ત્રો આપ્યા. અને તે મંગલકુંભને પોતાના શરીર પર રહેલાં મનોહર બે વસ્ત્રો આપ્યા. (42) ELCLLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLE I/7 P.P.A. Gunatrasuri M.S Jun Gun Aaradhak Trus

Page #92
चित्रसेन चरित्रम् कलशकथा सोवाचाथ कलाचार्य-मेतन्मध्यात्त्वदाज्ञया / यो जानाति स आख्यातु छात्रो मम कथानकम् // 44 // ત્યારે તે કલાચાર્યને બોલી કે આ વિદ્યાર્થીઓમાંથી તમારી આજ્ઞા વડે જે વિદ્યાર્થી કથા જાણતો હોય તે મને કહે. (43) सर्वैरपीय॑या छात्रै-निर्दिष्टोऽथ स मंगलः / उपाध्यायाज्ञया धीमान् वक्तुमेवं प्रचक्रमे // 444 // ત્યારે બધા વિદ્યાર્થીઓએ ઈર્ષ્યા વડે તે મંગલને બતાવ્યો, ઉપાધ્યાયની આજ્ઞાથી બુદ્ધિશાળી એવા તેને કહેવાની En| શરૂઆત કરી. ( 4) मंगलश्चिंतयामास सैषा त्रैलोक्यसुंदरी / चंपापुर्या भाटकेन परिणीता हि या मया // 446 // અનુભવેલી કથાને કહ્યું કે બનેલી કથાને કહું ? ત્યારે તે બોલી કે બનેલી. તે વખતે મંગલકુંભ વિચારે છે કે આ વૈલોક્યસુંદરી છે. ચંપાપુરીમાં ભાડા વડે જેને પરણ્યો હતો તે. (46) केनापि हेतुनेहागा-इभूत्वा ए॒वेषधारिणी / कथयामि ततो नूनं स्वानुभूतां कथामहम् // 447 // પુરૂષના વેશને ધારણ કરનારી બનીને કોઈપણ કારણથી અહીં આવી છે. તેથી હું અનુભવેલી કથાને કહું (જ सोऽवदद्या कथा लोके प्रिया चित्रकरी भवेत् / स्वकीयामहमेतां तां कथयामि निशम्यताम् // 448 // ILE ત્યારે તે બોલ્યો કે ક્યાલોકમાં પ્રિય અને આશ્ચર્યકારી થાય એવી મારી કથાને કહું છું. તમે સાંભળો. (48) ततश्चात्मकथा तेना-दिस्तत्र प्रकाशिता / तावद्यावदमात्येन गृहान्निर्वासितो ह्यसौ // 449 // Ac Gunratnasuri M.S. Il૮૦માં Jun Gun Aaradhak Tres cum

Page #93
चित्रसेन चरित्रम् શા कलशकथा 4545454545454545454545454545! ત્યાર પછી તેણે ત્યાં પોતાની આત્મક્યા શરૂઆતથી કહી. જ્યાં સુધીમાં મંત્રીએ તેને ઘરની બહાર કાઢયો. (49) માં मंगल अत्रान्तरे कृतालीक-कोपा राजसुतावदत् / अमुं गृह्णीत गृह्णीत रे मिथ्याप्रवादिनम् // 450 // LE એટલામાં બનાવટી કોપથી રાજપુત્રી બોલી અરે ! અરે ! આ ખોટું બોલનારને પકડી લો પકડી લો. (450) इत्युक्ते पत्तयस्तस्या-स्तद्ग्रहार्थ समुद्यताः / तथैव वारिता: शीघ्रं स चानीतों ग्रहान्तरे // 451 // TU એ પ્રમાણે કહેતાની સાથે સૈનિકો તેને પકડવા માટે તૈયાર થયા ત્યારે તેઓને રોક્યા અને જલદી તે મંગલકુંભને ઘરમાં લઈ ગઈ. (451) 7 अथैनमासनेऽध्यास्य सिंहमूचे नृपाङ्गजा। भद्र येनाहमूढास्मि स एवायं प्रियो मम // 452 // હવે આ મંગલકુંભને આસન પર બેસાડીને રાજપુત્રીએ સિંહને કહ્યું કે ભાગ્યશાળી ! જેના વડે હું લગ્ન કરાઈ હતી તે મારો પતિ છે. (452). किमत्र युज्यते कर्तु-मित्युक्तः सोऽपि चाब्रवीत् / अयं हि तव चेद्भर्ता तदा सेव्यो ह्यशङ्कितम् // 453 // હવે અહીં શું કરવા યોગ્ય છે ? એ પ્રમાણે તે બોલ્યો. જો આ નકઠી તારો પતિ જ છે તો શંકા રાખ્યા વગર - તેનું સેવન કરવું. (453) सोचे सिंह तवाद्यापि चित्ते यद्यपि संशयः / तदास्य मन्दिरे गत्वा स्थालादीनि विलोकय // 45 // ILE ત્યારે તે રાજપુરી બોલી કે હે સિંહ ! જો હજુ પણ તારા મનમાં સંશય હોય તો આના ઘરે જઈને થાળ વગેરે પદ- શા - Ac. Gunratrasuri M.S Jun Gun Aaradhak TSM -

Page #94
चित्रसेन જો. (454) चरित्रम् तथा कर्तु मथो सिंहो धनदत्तगृहं ययौ / स तु छात्रमुखात्पुत्रापदं श्रुत्वाकुलोऽभवत् // 455 // રા. હવે ઘર જોવા માટે સિંહ તે ધનત્તના ઘરે ગયો. આ બાજુ તે ધનત્ત-વિદ્યાર્થીઓ પાસેથી પુત્રને આવેલી આપત્તિ સાંભળીને આકુળ વ્યાકુળ થયો. (55) पुत्रस्य गौरवं दत्त-माख्यायैतेन बोधितः दर्शयामास स स्थालादीनि तस्य विवेकतः // 456 // . તે મંત્રીએ તમારા પુત્રને ગૌરવ અપાવ્યું એમ કહ્યું ને સમજાવ્યો ત્યારે તે મંત્રીના વિવેકથી થાળ વગેરે બધુ બતાવે | છે. (456) 4 बद्ध्वाः स्वरूपकथने-नाहाद्य श्रेष्ठिनं ततः / सिंहः पुना राजपुत्र्याः समीपं समुपाययौ // 457 // [IE આ બીજું કોઈ નથી પણ તમારી પુત્રવધૂ જ છે એમ કહેવાથી રોઠને ખુશ કરીને સિંહ સામંત રાજપુરી પાસે આવ્યો. (457) 21 सिंहेनानुमता साथ कृत्वा स्त्रीवेषमद्भुतम् / बभूव वल्लभा तस्य मङ्गलस्य महात्मनः // 458 // સિંહ વડે અનુમતિ અપાયેલી તે સ્ત્રીનો અદ્ભુત વેશ પહેરીને મહાન આત્માવાળા મંગલકુંભની પત્ની બની. (45 ययौ च श्रेष्ठिनो वेश्म तयुग्मं पार्थिवोऽपिन्तत् / आकार्य सर्ववृत्तान्तं पृष्ट्वा श्रुत्वा विसिस्मये // 459 // તેબને જણા શેઠના ઘરે ગયા. રાજા પણ તેને બોલાવીને બધો વૃત્તાંત પૂછીને અને સાંભળીને આશ્ચર્ય પામ્યો. (59) 4545454545454545 UNDEL UNDEL UNDELUEEEETIN Ad Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak True

Page #95
चित्रसेन चरित्रम् कलशकथा ll૮રમાં 1 ततस्तत्रैव सोधे स गत्वा राजाज्ञया पुनः / समं त्रैलोक्यसुन्दर्या विललासाथ मंगलः // 460 // ત્યાર પછી રાજાની આજ્ઞા વડે તેના મકાનમાં જઈને વૈલોક્ય સુંદરીની સાથે મંગલકુંભ વિલાસ કરવા લાગ્યો. (460) सुंदर्या प्रेषितः सोऽथ सिंहः सबलवाहनः / लात्वा पुरुषवेषं तं ययौ चम्पापुरी पुनः // 461 // હવે તે રાજપુત્રી વડે લશ્કર અને વાહનો સાથે સિંહ પુરૂષવેશ લઈને ચંપાપુરીમાં ગયો. (461) તેનાથ સર્વવૃત્તને થિલે નાતોપતિઃ પણ ઉત્સાયા માહો કે મતિવાતમ્ ૪દરા : ' હવે તેણે રાજાને આખું વૃત્તાંત કહ્યું અને હર્ષિત થયેલા રાજાએ કહ્યું કે ખરેખર મારી પુત્રીની બુદ્ધિની આશ્ચર્યકારી છે. (462) पE अहो कुधीरमात्यस्य पापकर्मविधायिनः / येनादोषापि मत्पुत्री सदोषा विहिता हहा // 46 // [IF ખરેખર પાપર્મ કરનાર મંત્રીની ખરાબ બુદ્ધિને ધિક્કાર હો. ખેદની વાત છે કે જે મંત્રીએ દોષ વગરની મારી પુત્રીને દોષવાળી કરી. (463) 11 सिंह पुनरपि प्रेष्यो-जयिन्यां निजनन्दिनीम् / समानाय्यावनीपाल: सञ्जातोऽतीवहर्षभाक् // 464 // Er ફરીથી સિંહ સામંતને ઉજ્જયિની નગરીમાં મોક્લીને પોતાની પુત્રીને સન્માન સાથે લાવીને રાજા અત્યંત ખુશ થયો. (464) अमात्यं धारयित्वा च मार्यमाणं महीभुजा। मंगलो मोचयामास गाढाभ्यर्थनया नृपात् // 465 // PP. Ac Gunratrasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #96
मंगल कलशकथा !! પી રાજા વડે પકડીને મરાતા મંત્રીને મંગલકુંભે અત્યંત પ્રાર્થના વડે રાજા પાસેથી છોડાવ્યો. (45) जामातुरुपरोधेन मया मुक्तोऽसि पाप रे / इति चोक्तवता राज्ञा सोऽथ निष्कासितः पुरात् / / 466 / / હે પાપી જમાઈના આગ્રહથી તને મૂક્યો છે એ પ્રમાણે બોલતા રાજાએ તેને નગરીની બહાર કાઢી મૂક્યો. (466 अपुत्रः सोऽथ भूपालो मत्त्वा जामातरं सुतम् / तत्रैवानाययामास तन्मातापितरावपि // 467 / / LI હવે પુત્ર વગરનો તે રાજા જમાઈને પુત્ર તરીકે માનીને તેને પોતાને ત્યાં લાવ્યો અને તેના માતા પિતાને પણ ત્યાં લાવ્યા. (467) अन्येधुर्मत्रिसामन्त-सम्मत्योत्सवपूर्वकम् / मंगलकलशं राज्ये सुधी: स्थापयतिस्म सः // 468 // કોઈક વખત મંત્રી-સામંતો વગેરેની સંમતિથી મહોત્સવપૂર્વક તે બુદ્ધિશાળી રાજા મંગલકુંભને રાજ્યમાં સ્થાપન T કરે છે. (468). यशोभद्राभिधानां सूरीणां चरणान्तिके / सुरसुन्दरभूपाल: परिव्रज्यामुपाददे // 469 // યશોભદ્રસૂરિ નામના આચાર્ય ભગવંતના ચરણકમલમાં સુરસુર રાજાએ દીક્ષા અંગીકાર કરી. (469) राज्वे संस्थापितः कोऽपि वणिग्जातिरितीर्ण्यया। सीमास्थपार्थिवा राज्यं हतु तस्योपतस्थिरे // 47 // રાજ્ય પર કોઈક વણિકજાતિનો પુત્ર સ્થાપન કરાયો છે તેથી ઈર્ષ્યા વડે સીમાડા પર રહેલાં રાજાઓ રાજ્યહરણ, કરવા માટે તેની પાસે ચઢી આવ્યા. (470) Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak SISTEMAS SILLASTATYTASTE

Page #97
चित्रसेन चरित्रम् પાટલા मंगल कलशकथा सेनया चतुरङ्गिण्या सहितेन महौजसा / द्दढपुण्यप्रभावेण जिताः सर्वेऽपि तेन ते // 471 // મહાપ્રતાપવાળા તેણે ચતુરંગી સેના સહિત દઢપુણ્યના પ્રભાવ પડે તે બધાને જીતી લીધા. (471) शान्तिमित्रस्य तस्याथ राज्यं पालयत: सतः / पल्या त्रैलोक्यसुन्दयाँ सुतोऽभूजयशेखरः // 472 // શાંતિ છે મિત્ર જેનો (અથવા રાજા બન્યા પછી શાંતિમિત્ર નામ પડ્યું હોય) એવો મંગલક્લશ રાજ્યનું પાલન કરતા રૈલોક્યસુરીને વિષે જયશેખર નામનો પુત્ર થયો. (472) सच राजा निजे देशे जिनचैत्यान्यनेकशः / जिना रथयात्रादि-धर्मकृत्यान्यकारयत् // 47 // તે રાજાએ પોતાના દેશમાં અનેક જિન ચૈત્યો સાથે જિનેશ્વર પ્રભુની પૂજા- રથયાત્રા વગેરે અનેક ધર્મકાર્યો કર્યા. (73) अन्यदोद्यानमायातं जयसिंहाभिधं गुरुम् / गत्वा ववन्दे भावेन सकलत्रः स भूपतिः // 474 // કોઈક વખત ઉદ્યાનમાં પધારેલા જયસિંહ નામના ગુરૂભગવંતની પાસે જઈને પત્નિ સહિત રાજાએ ભાવથી વંદન કર્યું. (474) पप्रच्छ च यथा केन कर्मणा भगवन्मया / प्राप्त विडम्बनोद्वाहे देव्या प्राप्तं च दूषणम् // 475 / / અને પૂછયું કે હે ભગવન ! કયા કર્મ વડે દેવી લગ્નમાં વિડંબના પામી ? અને કલંક પામી 1 (475). सूरिरूचेऽथ भरते क्षेत्रेऽत्रैवास्ति पत्तनम् / क्षितिप्रतिष्ठितं नाम धनधान्यसमृद्धिभाक् // 476 // I' ત્યારે આચાર્ય ભગવંતે કહ્યું કે આજે ભારતમાં ધનધાન્યની સમૃદ્ધિવાળું ક્ષિતિ પ્રતિષ્ઠિત નામનું નગર છે. (76) LCLCLCLCLCLCLCLLLSLSLSL : ૮ના 2 Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak The

Page #98
चित्रसेन चरित्रम् कलशकथा आसीत्तत्र सोमचंद्रा-भिधानः कुलपुत्रकः श्रीदेवीति च तद्भार्या तौ मिथ: प्रीतिशालिनौ // 477 // Tu ત્યાં તે નગરમાં સોમચંદ્ર નામનો કુલપુત્ર હતો. તેને શ્રી દેવી નામની ભાયી હતીતે બન્ને પરસ્પર પ્રીતિને ભજનારા હતા. (477). TE सोमचन्द्र प्रशान्तोऽसा-वार्जवादिगुणान्वितः / मान्यः समस्तलोकानां तस्य भार्या च ताद्दशी // 478 / / તે સોમચંદ્ર - પ્રશાંત - આર્જવ વગેરે ગુણોવાળો - અને સમસ્ત લોકોને માન્ય હતો. તેની ભાર્યા પણ તેવા ' જ પ્રકારની હતી. (478) : इतस्तत्रैव नगरे जिनदेवाभिध: सुधीः / श्रावकोऽभूत्समं तेन तस्य मैत्री निरन्तरम् // 479 // આ બાજુ તેજ નગરમાં બુદ્ધિશાળી જિનદેવ નામનો શ્રાવક હતો. તેની સાથે હંમેશા તેને મિત્રતા હતી. (479) जिनदेवो धनाङ्काक्षी धने सत्यपि सोऽन्यदा / देशान्तरं गन्तुकामो निजमित्रमभाषत // 480 // 1. જિનદેવ શ્રાવક ધન હોવા છતાં પણ ધનની ઈચ્છાવાળો હતો તે દેશાંતર જવાની ઈચ્છાવાળા તેણે એકવાર મિત્રને કહ્યું. (480) धनायाहं गमिष्यामि मयि तत्र गते त्वया। मामकीनं धनं सप्त-क्षेत्र्यांवाप्यं यथाविधि // 48 // હું ધન માટે બહાર જઈશ મારા ગયા પછી તારે મારું ધન સાતે ક્ષેત્રમાં વિધિપૂર્વક વાપરવું. (વાવવું) (481) तवापि तस्य पुण्यस्य षष्ठांशो भवतादिति / दिनाराणां सहस्त्राणि दश तस्यार्पयत्करे // 482 // . પેટલા Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak True

Page #99
चित्रसेन कलशकथा चरित्रम् 11.Coll . તે પ્રમાણે કરતાં તેને પુણ્યનો છઠ્ઠો ભાગ મળશે. એ પ્રમાણે કહીને તેના હાથમાં દશ હજાર સોનામહોર આપી. (482) गते देशान्तरे तस्मिन् सोमचंद्रोऽथ तत्सुहृद् / व्ययति स्म यथास्थानं तद्रव्यं शुद्धचेतसा // 483 // હવે તે સોમચંદ્ર દેશાંતરમાં ગયો ત્યારે તેનો મિત્ર શુદ્ધચિત્ત વડે તેનું દ્રવ્ય યોગ્ય સ્થાને વાપરે છે. (483) आत्मीयमपि शक्त्यानु-सारेणायं व्यधाद्वययम् / तद् ज्ञात्वा तस्य भार्यापि धर्म भेजेऽनुमोदनात् // 484 // પોતાની શકિતને અનુસારે પોતાનું પણ ધન વાપર્યું. તે જાણીને અનુમોદનાથી તેની પત્નીએ પણ ધર્મ કર્યો. (484) तस्मिन्नेव पुरे तस्याः सखी भद्राभिधानतः / नन्दस्य श्रेष्ठिनः पुत्री देवदत्तस्य गेहिनी // 485 / / તે જ નગરમાં ભદ્રા નામની તેની બહેનપણી-નંદ શેઠની પુત્રી અને દેવદત્તની પત્ની હતી. (485) : देवदत्तः स कालेन कर्मदोषेण केनचित् / कुष्ठी जज्ञे ततो भद्रा तत्प्रिया विषसाद सा // 486 // તે દેવદત્ત કાલે કરીને કોઈક કર્મના દોષથી કોઢીયો થયો. તેથી તેની પ્રિયા ખેદ કરવા લાગી. (486) पुरः सख्यास्तयान्येधु-स्तत्स्वरूपं निवेदितम् / तया च हासपरया भणिता सा ससंभ्रमम् // 487 // - બહેનપણીની આગળ તેણે કોઈકવાર તેનું સ્વરૂપ કહ્યું. હાસ્યમાં તત્પર એવી તેણીએ આશ્ચર્યપૂર્વક કહ્યું. (487). हले त्वत्सङ्गदोषेण कुष्ठी जज्ञे पतिस्तव / ममापि इष्टिमार्गत्त्व-मतोऽपसरः दूरतः // 488 // પE હે સખિ ! તારા સંગના દોષથી તારો પતિ કોઢીયો થયો. તું મારા દષ્ટિમાર્ગમાંથી દૂર જા. (488) सा तेन वचसा दूना त्रपयाधोमुखी स्थिता / हास्यमेतदिति प्रोच्य तयैवाहादिता ततः // 489 // LLCLCLCLCLCLCLCLC // 87 // Jun Gun Aaradhak PAC Gunratnasur M.S.

Page #100
चित्रसेन चरित्रम् मंगल कलशकथा 88. તે તેના વચન વડે દુ:ખી થયેલી લજજા વડે નીચા મુખવાળી થઈ. ત્યાર પછી તેણીએ મેં તો મશ્કરીમાં કહ્યું હતું એમ કહીને ખુશ કરી. (489) स सोमचन्द्रः श्रीदेव्या तया साधु स्वभार्यया / साधुसंसर्गत: प्राप्तं श्राद्धधर्म च पालयन् // 490 // अन्ते समाधिना मृत्वा सौधर्मे त्रिदशाविमौ / दम्पती समजायेतां पञ्चपल्योपमस्थिती // 491 // તે સોમચંદ્ર શ્રીદેવી નામની પોતાની ભાર્યા સાથે સાધુ ભગવંતના સમાગમથી પ્રાપ્ત થયેલા શ્રાવકધર્મને પાલન PIL કરતો અંતે સમાધિપૂર્વક મરીને આ બને દંપતી સૌધર્મ દેવલોકમાં પાંચ પલ્યોપમના આયુષ્યવાળા દેવ દેવી GI થયા. (490-491) सौधर्मात्सोमचन्द्रात्मा च्युत्वाभूभूपते भवान् / जीवश्च्युत्वा च श्रीदेव्या जज्ञे त्रैलोक्यसुन्दरी // 492 // થઈ. (492) परद्रव्येण यत्पुण्यं भवतोपार्जितं तदा। तदेषा भाटकेनैव परिणीता नृपात्मजा // 49 // તમે તે વખતે પારકાના દ્રવ્ય વડે જે પુણ્ય ઉપાર્જન કર્યું હતું. તેના વડે કરીને આ રાજાની પુત્રી ભાડેથી પરણ્યા. (493) हास्येनापि वयस्यायै यहत्तस्त्वनया पुरा / कलंक: कर्मणा तेन कलंकोऽस्या अपीह तु // 494 // હાસ્ય વડે બહેનપણીને તેના વડે જે પહેલાં કલંક અપાયું હતું તે કર્મ વડે કરીને આને કલંક થયું. (494) TET Team UCLEUELCLLLLL Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #101
चित्रसेन +++ मंगल कलशकथा चरित्रम् // 89 // ज+++++++++ तदाकर्ण्य विरक्तौ तौ दत्वा राज्यं स्वसूनवे / राजा राज्ञी च प्रव्रज्यां पार्वे जगृहतुर्गुरोः // 495 / / તે સાંભળીને સંસારથી વિરક્ત થયેલા તે બન્ને જણા રાજ્ય પોતાના પુત્રને આપીને ગુરુ પાસે રાજા અને રાણીએ सीधी. (465) क्रमेण सोऽथ राजर्षिः सर्वसिद्धान्तपारगः / स्थापितो गुरुणा सूरि-पदे परिकरावृतः // 496 // અનુક્રમે તે રાજર્ષિ સંપૂર્ણ સિદ્ધાંત (શાસ્ત્ર)ના પારગામી થયા. શિષ્યોથી પરિવરેલા તેને ગુરુએ આચાર્યપદમાં સ્થાપન ज्यो. (Yes) त्रैलोक्यसुन्दरी साध्वी स्थापिता च प्रवर्तिनी। विपद्य तौ ततः प्रान्ते ब्रह्मलोकमुपेयतुः // 497 / / વૈલોક્યસુંદરી સાધ્વીને પ્રવર્તિની સ્થાપના કરી. ત્યાર પછી તે બન્ને જણાં કાલધર્મ પામીને બ્રહ્મદેવલોકમાં ગયા. (47) ततश्च्युतौ मनुष्यत्वं प्राप्यानिमिषतां पुनः / एवं भवे तृतीये तो प्राप्स्यत: पदमव्ययम् // 498 // ત્યાર પછી તે દેવલોકમાંથી ચવીને મનુષ્યપણું મેળવીને એ પ્રમાણે ભવમાં તે બન્ને જણાં અવ્યયપદને મેળવશે. (498) देशनामिति श्रुत्वाथ प्रभोर्वैराग्यतत्परः / त्यक्तरागस्तु तत्कालं जलात्कौसुंभवस्त्रवत् // 499 // E એ પ્રમાણે પ્રભુની દેશના સાંભળીને પાણીમાંથી કસુંબી વસ્ત્રની જેમ વૈરાગ્યમાં તત્પરરાગ વગરના તે જ સમયે यया. (469) TE वीरसेनो गृहं गत्वा-पृच्छय मंत्रिपुरस्सरान् / चित्रसेनकुमारस्य राज्यभारं ददौ मुदा // 500 // // 8 // Jun Gun Aaradhak Tr Ac Gunratnasuri M.S.

Page #102
मंगल कलशकथा चरित्रम् चित्रसेन વિરસેન રાજાએ ઘરે જઈને મંત્રીઓને પૂછીને આનંદથી ચિત્રસેનકુમારને રાજ્યનો ભાર સોંપ્યો. (500) ततोऽवग् नृपतिः सर्वान् मंत्रिणः श्रृणुताथ भोः / स्थापितोऽयं सुतो राज्ये माननीयो ममेव हि // 501 // II૬ની ત્યારે રાજા સર્વમંત્રીઓને બોલ્યો કે તમે સાંભળો આ પુત્રને રાજ્ય પર સ્થાપન કર્યો છે. તેને મારી જેમ જ [IR માનજો. (501) . स्वप्रियां कथयामास त्यक्तमोहस्ततो नृपः / भव्यरीत्या गृहं रक्ष्यं दीक्षां गृह्णाम्यहं पुनः // 502 // ય જેણે મોહને છોડી દીધો છે એવા રાજાએ પોતાની પત્નીને કહ્યું કે તારે સારી રીતે ઘરને સાચવવું. કારણ કે હું દીક્ષા લઈશ. (502) महीपतेर्वचः श्रुत्वा प्रियाप्येवं व्यजिज्ञपत् / विना त्वयाप्यहं स्वामिन् धर्तु प्राणान्न हि क्षमा // 50 // यतःરાજાનું વચન સાંભળીને પત્નીએ આ પ્રમાણે વિનંતિ કરી કે હે સ્વામી ! તમારા વિના હું પ્રાણોને ધારણ કરવા શક્તિમાન નથી. (503) तावद्राज्यसुखं देव तावत् श्रृगारभूषणम् / स्त्रीणां भोगसुखं तावद्यावन्नाथो हि सन्निधौ // 504 // હે દેવ ! સ્ત્રીઓને રાજ્યસુખ ત્યાં સુધી જ હોય છે. ત્યાં સુધી જ શૃંગાર અને આભૂષણો હોય છે. અને ત્યાં સુધી જ સ્ત્રીઓને ભોગ સુખ હોય છે કે જ્યાં સુધી તેનો પતિ નજીક હોય છે. (504) वीरसेनस्ततोऽवादी-त्तावकीनः सुतो ह्यसौ / लाल्यमानस्तु शक्राभ तव सौख्यप्रदः खलु // 505 / / T AC Gunratnasuri M.SE F44444441414141414141 TRIES LSL LSL LSLSLSLLLL LLLLL + ૧૦માં Jun Gun Aaradhak Trust

Page #103
चित्रसेन मंगल कलशकथा चरित्रम् શા 4646464455LFLLLLSLSLSLE ત્યારે વીરસેન રાજાએ કહ્યું કે પાલન કરાતો તારો આ પુત્ર તને ઈન્દ્રની જેમ સુખ આપનારો થશે. (505) सावक्कस्य सुता ह्ये ते कस्य श्री: कस्य सम्पदः / स्त्रीणां भर्ता विना लोके सर्वं तद्धि विषायते // 506 // ત્યારે તે બોલી કે આ પુત્ર કોનો છે ? આ લક્ષ્મી કોની છે ? આ સંપદાઓ કોની છે ? આ લોકમાં સ્ત્રીઓને પતિ વિના આ બધુ ઝેર જેવું જ છે. (506) वैराग्यरञ्जितो राजा प्रिययाथ समन्वितः / दीक्षार्थ वीरनाथस्य समवसरणं ययौ // 507 // વૈરાગ્યથી જેનો આત્મા રંગાઈ ગયો છે તેવો રાજા પત્નીની સાથે દીક્ષા માટે વીરપ્રભુના સમવસરણમાં ગયો. (507). नत्वा चरमतीर्थेशं स्तुत्वा चैव जगदगुरुम् / राजा प्रियायुतो दीक्षां जग्राह विनयान्वितः // 508 // અંતિમ તીર્થકરને નમીને અને જગદરની સ્તુતિ કરીને વિનયથી યુકત એવા રાજાએ પોતાની પત્ની સહિત દીક્ષા લીધી. (508) दीक्षया पालयन् सोऽथ खड्गधारोपमं व्रतम् / विजहार महीपीठे भव्यजीवान् विबोधयन् // 509 // તલવારની ધારની ઉપમા જેવા વ્રતને દીક્ષા વડે પાલન કરતા પૃથ્વીપીઠમાં ભવ્ય જીવોને પ્રતિબોધ કરતા વિહાર કરે છે. (509). चित्रसेननराधीश: पालयन् सकलं प्रजाम् / रत्नसारं निजं मित्रं स्थापयामास मंत्रिणम् // 510 // ચિત્રસેન રાજાએ બધી પ્રજાનું પાલન કરતા રત્નસાર નામના પોતાના મિત્રને મંત્રી તરીકે સ્થાપ્યો. (10) Hશા Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trus

Page #104
चित्रसेन चरित्रम् मंत्रिपञ्चशतेष्वेष मुख्यमंत्रीश्वरोऽभवत् / पालयन् सकलं राज्यं प्रतापाक्रान्तभूतलः // 511 // मंगल અને તે રત્નસારમંત્રી જેના પ્રતાપથી પૃથ્વીતલ આક્રાંત થયું છે તેવા રાજ્યનું પાલન કરતો પાંચસો મંત્રીઓમાં कलशकथा મુખ્ય થયો. (511) रत्नासारोऽन्यदा चिन्तां करोतीति दिनात्यये। विघ्नत्रयमथो नष्ट नृपते: पुण्ययोगतः // 512 // એક વખત રત્નસાર મંત્રી દિવસના છે. આ પ્રમાણે વિચાર કરે છે કે હવે ખરેખર રાજાના પુણ્યના યોગથી પેલા ત્રણ વિદ્ગો નાશ પામ્યા. (512) जनानां जगति तेन पुण्यमेव वरं स्मृतम् / विमृश्यैवं हृदि रत्न-सारस्त्वेवं जगौ नृपम् // 513 // તેથી કરીને મનુષ્યોએ જગતમાં પુણ્યને શ્રેષ્ઠ કહ્યું છે. એ પ્રમાણે હૃદયમાં વિચાર કરીને રત્નસારે રાજાને આ પ્રમાણે કહ્યું. (513) राज्यसौख्यप्रदं लोके दुष्टारिष्टप्रणाशनम् मनोऽभीष्टार्थदं राजन् पुण्यमेव प्रकीर्तितम् // 514 // હે રાજન ! લોકમાંદુર ઉપદ્રવને નાશ કરનાર-રાજ્યના સુખને આપનાર મનના ઇચ્છિતને આપનાર પુણ્યને કહ્યું છે. (514). अधुनापि तत: पुण्यं कुरु तीर्थेशभाषितम् / दुरितानि विलीयन्ते येन राजंस्तवाधुना // 515 / / તેથી હમણાં પણ તીર્થંકર પ્રભુએ કહેલ પુણ્ય કરો કારણ કે પુણ્ય વડે હે રાજન હમણાં પણ તમારા વિઘ્નો નાશ 15 HIRI A Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Tu

Page #105
चित्रसेन चरित्रम् III પામે. (515) उपदेशो हि विज्ञानां हृदये वसति ध्रुवम् / कुरु जिनालयोद्धार-दीनोद्धरणकादि तत् // 516 // તત્વના જાણકાર મનુષ્યોના હૃદયમાં હંમેશા ઉપદેશ અસર કરે છે. તેથી તમે જિનમંદિરનો ઉદ્ધાર અને દીન દુ:ખીના ઉદ્ધારનું કાર્ય કરો. (516) 2 श्रुत्वेत्यसौ चकाराथ जीवादिप्रतिपालनम् / जिनार्चातत्परो जात: पद्मावत्या युतो मुदा // 517 // I. આ વાત સાંભળીને ચિત્રસેન રાજાએ જીવોનું રક્ષણ ક્યું. અને પોતાની પત્ની પાવતી સાથે જિનેશ્વર પ્રભુની EI પૂજામાં તત્પર થયો. (517) LS एवं भूपः प्रियायुक्तः पुण्यपूरितमानसः / रत्नसारस्तृतीयोऽपि वर्तते पुण्यवत्सलः // 51 // . એ પ્રમાણે પુણ્યયુક્ત ચિત્તવાળો રાજા પ્રિયાની સાથે અને ત્રીજો પુણ્ય વત્સલ રત્નસાર મિત્ર સાથે રહે છે. तिष्ठन्त्येकत्र देशस्था भुञ्जानाश्चैकभाजने / शयनेऽपि समासन्नास्तिष्ठन्ति च त्रयोऽपि ते // 519 // Tii તે ત્રણે જણા એક જ સાથે રહે છે. એક જ વાસણમાં ખાય છે. અને સાથે સાથે સૂઈ જાય છે. (519) स्वामिभक्तिपरो नित्यं रत्नसारो महामतिः / मुदा प्राहरिको भूत्वा तस्य तिष्ठति सर्वदा // 520 // . મોટી બુદ્ધિવાળો સ્વામીભક્તિમાં તત્પર એવો તે રત્નસાર આનંદથી તેનો ચોકીદાર બનીને હંમેશા રહે છે. (5 TE एवं च तिष्ठतां तेषां सदानुभवतां सुखम् / कुर्वतां धर्मकर्माणि गतः कालः कियानथ // 521 // LCLCLCLCLCLCLCLLLCLCLCLCLCLCI ISaa n Ac. Gunratnasuri MS Jun Gun Aaradhak

Page #106
यक्षोक्त वचनकथा 4545454 ILAYALALALALALALA એ પ્રમાણે હંમેશા તેઓને સુખ અનુભવતા રહેતા અને ધર્મના કાર્યો કરતાં કેટલોક સમય પસાર થયો. (521 अथान्येधुर्निशामध्ये तो सुप्तौ सुखनिद्रया / इष्टोऽही रत्नसारेण तदा पर्यङ्कसन्निधौ // 522 // હવે એક વખત તેબને પતિપત્ની રાત્રિમાં સુખપૂર્વકની નિદ્રાથીસૂતા ત્યારે રત્નસારે પલંગની પાસે સર્પ જોયો. (522) प यक्षोक्तवचनं स्मृत्वा खड्गमादाय धावता / पातितस्तेन घातेन स भूमौ दारुणोरगः // 52 // TS યક્ષે કહેલા વચનને યાદ કરીને તલવાર લઈને દોડતા તેના ઘાત વડે ભયંકર સર્પભૂમિ પર પાડી નંખાયો-મરાયો. (પ૨૩) तच्छोणितेऽपतद्वासो राज्ञी जंघाप्रदेशगम् / वस्त्राञ्चलं तदा मन्त्री भीतस्तस्मादपाकरोत् // 524 // તેના લોહીમાં રાણીના જંઘા પ્રદેશના વસ્ત્રનો છેડો પડ્યો ત્યારે ભય પામેલો મંત્રી તે વસ્ત્રના છેડાને દૂર કરે છે. (524) जागृतः सहसा राजा तदैव दैवयोगतः / किमेतदिति पृष्टोऽथ तेन मन्त्रीश्वरस्तदा // 525 // - ત્યારે કુદરતી રીતે એકાએક જાગેલા રાજાએ મંત્રીને પૂછયું કે આ શું છે ? (પર૫) रत्नसारस्तदा मंत्री कम्पमानो व्यचिन्तयत् / इतस्तटी इतो व्याघ्रः पतित: सङ्कटे भृशम् // 526 // ત્યારે કંપતો રત્નસાર મંત્રી વિચારવા લાગ્યો કે આ બાજુ વાઘ અને આ બાજુ નદી એવા ગાઢ સંકટમાં હું પડયો. (526) वदामि चेदहं सत्यं भवाम्यश्ममयस्तदा। अलीकवचनै राजा चिन्तयिष्यति चान्यथा // 527 // જો હું સાચું બોલીશ તો પત્થરમય બનીશ. અને જો ખોટા વચન બોલીશ તો રાજા કંઈક બીજું જ વિચારશે. (પ૨૭) उपकारा न गृह्यन्ते न च सेवा न पौरुषम् / नृपैस्ते दुर्जनप्राया नात्मीया हि कथञ्चन // 528 // [UR AG, Whratnasu) M.S ' UNLEUUUUEUELLENIUEIL UGUST Ifજો um Gun Aaradhak

Page #107
चित्रसेन વાત यक्षोक्त वचनकथा चरित्रम् III I નાની EMIMના નાના નાના- રાજાઓ કરેલા ઉપકારોને જોતા નથી. કરેલી સેવાની કદર કરતા નથી તેમજ વાપરેલુ બળને યાદ રાખતા નથી. દુર્જન જેવા રાજાઓ કદી પણ પોતાના થતા નથી. (528) एवं विचिन्त्य हृदये जगाद सचिवोत्तमः / स्वामिने तु हितं वाक्यं बुधा सत्यं वदन्ति च // 529 // એ પ્રમાણે હદયમાં વિચાર કરીને મંત્રીઓમાં અગ્રેસર એવો તે બોલ્યો કે ડાહ્યા પુરુષો સ્વામીને સત્ય અને હિતકારી વાક્ય કહે છે. (પ૨૯) यत:-सत्यं मित्रे प्रियं स्त्रीभि-रलीकमधुरं द्विषाम् / अनुकूलं च सत्यं च वक्तव्यं स्वामिना सह // 530 // નીતિમાં કહ્યું છે :- મિત્રની સાથે સત્યવાકય બોલવું. સ્ત્રીની સાથે પ્રિય વાક્ય બોલવું જોઈએ. શત્રની સાથે અસત્યને પ્રિયવાક્ય બોલવું જોઈએ ત્યારે સ્વામીની સાથે અનુકૂળ અને પ્રિયવાક્ય બોલવું જોઈએ. (530) एतां वार्तामथ स्वामिन् कथयामि यदा तव / तदा पाषाणरूपोऽहं भविष्यामीति निश्चितम् // 531 // હવે હે સ્વામી જો આ વાર્તા હું તમોને કહીશ તો ચોકકસ હું પત્થરરૂપ થઈ જઈશ. (531) तदा जगाद भूपालो वार्ता त्वं कथय द्रुतम् / न हि वचनमात्रेण पाषाणत्वं प्रजायते // 532 / / ત્યારે રાજા બોલ્યો કે તું મને તરત વાત કહે. વચન કહેવા માત્રથી કોઈ પત્થરરૂપ થતું નથી. (532) एतद्वचनमाकर्ण्य रत्नसारः कलानिधिः / साहसं च समालंब्य प्रोक्तवान् यक्षभाषितम् // 53 // રાજાનું આ વચન સાંભળીને કલાનો ભંડાર એવો રત્નસાર સાહસને ધારણ કરીને યક્ષે જે વચન કહેલું હતું તે કહેવા Ac Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak True

Page #108
चित्रसेन चरित्रम् crcીયા // 9 // નોની ના TT TT TT લાગ્યો. (533) परिणीय त्विमां कन्यां यूयमत्र समागताः / स्थित्वा वटतरोर्देशे जानीथ स्वामिनः स्वयम् // 534 // હે સ્વામી ! તમે આ કન્યાને પરણીને વડના ઝાડની નીચે રહીને અહીં પધાર્યા છો તે તમે જાણો છો. (પ૩૪) पूर्व तुरङ्गमादुःखं भवतोऽपाकृतं मया / न लक्षितोऽहं केनापि यच्छंस्तव पराश्वकम् // 535 // પહેલાં મેં ઘોડાથી આવનાર દુઃખને દૂર કર્યું અને તમને બીજો ઘોડો આપતા મને કોઈએ જોયો નહીં. (535) इत्युक्तं वचनं याव-भूपाने तेन मंत्रिणा / बभूवाश्ममयस्ताव-दाजानु सोऽपि तत्क्षणम् // 536 // આટલું વચન મંત્રીએ એટલામાં રાજાને કહ્યું તેટલામાં તે મંત્રી તુરત જ જાનુ સુધી પત્થર થયો. (536) चित्रसेनस्ततो राजा तं जगाद वदाग्रतः / मंत्रीशोऽपि समाचष्ट तस्य विघ्नं द्वितीयकम् // 537 // ત્યાર પછી ચિત્રસેન રાજાએ તેને કહ્યું કે આગળ કહે. મંત્રીએ પણ તેનું બીજું સંકટ કહ્યું. (537) प्रतोल्या निकटस्थस्य तवास्येऽश्वो हतो मया। तेन पश्चानिवृत्तोऽश्वः प्रतोली च तदापतत् // 538 // તું જ્યારે દરવાજા નજીક આવ્યો ત્યારે મારા વડે તારા ઘોડાના મોંઢા પર મરાયું તેથી તે ઘોડો પાછો ફર્યો. અને દરવાજો પડી ગયો. (538) इत्युक्त्वा स तदा जातः कटीयावद् द्दषन्मयः / भूपेन पुनराभाणि जातं किं च ततो वद // 539 // . આટલું કહીને તે કમ્મર સુધી પત્થરમય બન્યો. તે પછી રાજાએ કહ્યું કે પછી શું થયું ? તે તું કહે. (539) Ac Gunratnasuri-M.S. Jun Gun Aaradhak True T

Page #109
CUCU चित्रसेन चरित्रम् यक्षोक्त वचनकथा // 17 // TE - राज्या विमलया स्वामिन् मोदकाः परिवेषिताः / विषयुक्ता मया युक्त्या परं तेऽपि ह्यपाकृताः // 540 // हे स्वामी विमानामनी सारवासावा पारस्या. परंतु में युति वडे तेने रा. (540) इति यावद्वचस्तेन गदितं हितकांक्षिणा। तावदश्ममयो जात: कण्ठं यावत्स मन्त्रिराट् // 541 // એ પ્રમાણે હિતની ઇચ્છાવાળા જેટલામાં તે વચન કહ્યું તેટલામાં તે મંત્રી કંઠ સુધી પત્થરમય થયો. (541). भूपेनाथ तत: पृष्टो मंत्रिराजोऽवदद्वचः / श्रृणु स्वामिन् यथा जातं वृत्तान्तमधुनापि हि // 542 // ત્યારે રાજાએ પૂછ્યું કે પછી શું થયું છે ત્યારે મંત્રી બોલ્યો કે હે સ્વામી ! હમણાં પણ વૃતાંત જે રીતે બન્યો ते शairnो. (542) पर्यकेत्र युवां स्वामिन् सुप्तावास्तं सुनिद्रया। श्रृङ्खलोत्तीर्यमाणस्तु मया दृष्टो भुजङ्गमः // 543 // IE હે સ્વામી અહિં પલંગમાં તમે બને સુખનિદ્રા વડે સૂતા હતા ત્યારે સાંકળ પરથી ઉતરતા સર્પને મેં જોયો. (543). हतो मया भुजङ्गोऽयं पतिता रक्तबिन्दवः / राज्ञीजङ्घोपरि भीत्या मया वस्त्रेण मार्जिताः // 544 // ન આ સપને મેં માર્યો. તેથી રાણીના જાંઘના ઉપર લોહીના ટીપાં પડયાં. મેં ભય વડે વસ્ત્રથી દૂર કર્યા. (5) कथितोऽयं हि वृत्तान्तो मया स्वामिंस्त्वदग्रतः / यक्षोक्ता विपदो ह्ये ते ते गताः खलु पुण्यत: // 545 // હે સ્વામી આ વૃત્તાંત મેં તમારી આગળ કહ્યો. યક્ષે કહેલી તે વિપત્તિ ખરેખર પુણ્યથી ચાલી ગઈ. (545). इत्युक्ते सहसा मन्त्री जातः पाषाणसन्निभः पतितश्च महीपीठे देववाचो हि नान्यथा // 546 // ELELELE C CELELELELETELE // 17 // A Gunratasun MS Jun Gun Aaradhak

Page #110
यक्षोक्त चित्रसेन चरित्रम् II F4549414141414141414141414 એ પ્રમાણે કહેતા એકાએક મંત્રી પત્થર જેવો થઈ ગયો. અને પૃથ્વીની પીઠ પર પડયો. કારણ કે દેવતાની વાણી ફેરફાર થતી નથી. (546) मित्रस्यापदमालोक्य राजा दुःखाकुलो भृशम् / स्मारं स्मारं गुणांस्तस्य मूर्च्छया पतितो भुवि // 547 // મિત્રની આપત્તિ જોઈને રાજા અત્યંત દુ:ખી થયો. તેના ગુણોને વારંવાર સ્મરણ કરતો મૂચ્છ આવવાથી ભૂમિ પર પડયો. (547) राजा शीतोपचारेण चैतन्यं प्रापितस्तदा / क गतो मित्र मुक्त्वा मा-मित्यादि विललाप च // 548 // . રાજા કંડક્ના ઉપચારથી ચૈતન્ય પામ્યો ત્યારે મારો મિત્ર મને મૂકીને ક્યાં ગયો એમ વિલાપ કરે છે. (548). विपदां मे ह्यपाकर्ता यः कृतज्ञशिरोमणिः / दुष्प्राप मित्ररत्नं हा मया मूढेन हारितम् // 549 // જે કતજ્ઞ શિરોમણી હતો. જે મારી વિપત્તિઓને દૂર કરનાર હતો. દુઃખે કરીને મેળવી શકાય તેવા મિત્રરત્નને મેં મૂઢપણા વડે ગુમાવ્યું. (549) भवितव्यानुसारेण पुसां बुद्धिः प्रजायते। संकटे पातितो मित्र-वरोऽयं दुर्धिया मया // 550 // ભવિતવ્યતાના આધારે પુરૂષોની બુદ્ધિ થાય છે. મારી ખરાબ બુદ્ધિ વડે શ્રેષ્ઠમિત્રને સંકટમાં નંખાવ્યો. (550) मित्रं विना वृथा राज्यं वृथा देशो वृथा सुखम् / वृथा कोशश्च सैन्यं च जीवितं चापि मे वृथा // 551 // મિવ વિના રાજ્ય ફોગટ છે. દેશ ફોગટ છે. સુખ નકામું છે. રાજ્યનો ભંડાર-સૈન્ય અને મારું જીવન પણ નકામું IREMELETELEFILEMME TITLE /8 U A Gunratasi M.S Jun Gun Aaradhes Tous

Page #111
चरित्रम् SECT HIRશા LCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLP છે. (551) यक्षोक्त तद्वियोगातुरो नूनं प्राणत्यागं करोम्यहम् / इष्टबन्धुवियुक्ताना-मेतदेव हितावहम् // 552 // LE તેના વિયોગથી દુઃખી થયેલો હું ખરેખર પ્રાણ ત્યાગ કરું. ઈચ્છિત એવા બંધુના વિયોગમાં પ્રાણ ત્યાગ કરવો અને એ જ રસ્તો હિતાવહ છે. (552) विमृश्येति निजे चित्ते चित्रसेनो नरेश्वरः / यावत्समुद्यतो जातो मृत्यवे कृतनिश्चयः // 553 // એ પ્રમાણે પોતાના ચિત્તમાં વિચારીને મૃત્યુ માટે કરેલા નિશ્ચયવાળો જેટલામાં ચિત્રસેન રાજા તૈયાર થયો. (55 तावत्पद्मावती राज्ञी ज्ञात्वा तस्याशयं हृदि / व्यचिन्तयदहो जात-मसमञ्जसकं भृशम् // 554 // તેટલામાં પવાવતી રાણીએ તેના હૃદયમાં રહેલાં આશયને જાણીને વિચાર કર્યો કે ખરેખર આ અત્યંત અયોગ્ય થયું. (554). भविष्यत्यपवादो हि राज्ञश्चात्मविघाततः / ततः केनाप्युपायेन कर्तव्यं काललनम् // 555 // રાજાના આત્મઘાતથી ભવિષ્યમાં ક્લંક થશે. તેથી કોઈપણ ઉપાય વડે સમય પસાર કરવો જોઈએ. (555) ध्यात्वेति सावदत्स्वामिन् कातरत्वं परित्यज / साहसं च समालम्ब्य कार्य कुरु यथोचितम् // 556 // એ પ્રમાણે વિચાર કરીને તે બોલી, હે સ્વામી ! કાયરપણું છોડી દો. સાહસને ધારણ કરો. અને સમયને યોગ્ય કાર્ય કરો. (556) HE III LLLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCULU CLCLCLCLCLCLCLLLLLLLLLLLLL c. Gungatnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #112
चित्रसेन चरित्रम् यक्षोक्त वचनकथा HIR૦ના आत्मघातविचार: का-पुरुषेष्वेव द्दश्यते / भवाद्दशानां भूपानां-मयोग्यं तत्तु सर्वथा // 557 // આત્મઘાતનો વિચાર કાયરપુરૂષોમાં જ દેખાય છે. તમારા જેવા રાજાઓને તે વિચાર સર્વથા અયોગ્ય છે. (557) मित्रस्य जीवनोपाये तूद्यमं कुरु साहसात् / त्वयाथ दानशालायां दातव्यं दानमुत्तमम् // 558 // સાહસથી મિત્રના જીવનના ઉપાયમાં ઉદ્યમ કરવો. તમારે હવે દાનશાળામાં ઉત્તમ દાનો દેવા જોઈએ. (558). तेन लुब्धाः समेष्यन्ति दूरदेशान्तरे स्थिताः / रक्ताम्बरजटाधारि-सन्यासियोगिनस्त्विह // 559 // તેનાથી લોભાયેલા દૂર દેશમાં રહેલાં લાલ વસ્ત્રને ધારણ કરનારા સન્યાસીઓ, જટાધારિઓ, યોગીઓ 2 આવશે. (559) कार्पटिकास्तथानेके मन्त्रतन्त्रविशारदाः / मारणोच्चाटनप्रज्ञा आगमिष्यन्त्यनेकशः // 560 // કાપાલીકો તથા અનેક મંત્ર તંત્રને જાણનારા, મારણ-ઉચ્ચાટન વગેરે પ્રયોગોના જાણકારો અનેક સાધુઓ આવશે. (560) तन्मध्यात्कोऽपि ते मित्रं नूनं जीवापयिष्यति / मनोरथस्तथा स्वामि-नस्माकं सिद्धिमेष्यति // 56 // તેઓની મધ્યમાંથી કોઈક ખરેખર તમારા મિત્રને જીવાડશે. તેથી હે સ્વામી ! આપણા મનોરથો સિદ્ધ થશે. (561) उपायः स तया प्रोक्तः कृतो भूपेन तत्क्षणात् / वैदेशिका: समायाता बहवस्तत्र योगिनः // 562 // તેણીએ તે ઉપાય કહ્યો. તે જ ક્ષણે રાજા વડે કરાયો. ત્યારે બહારના ઘણા યોગીઓ ત્યાં આવ્યા. (562) Jun Gun Aaradhak I IPoeગા A Gunratnasuri M.S.

Page #113
चित्रसेन चरित्रम् I/૨૦શા 444444LAKAYIL 1561414145 पृच्छति स प्रतीकारं तेषां मित्रापदो हरम् / कथितं च यथा येन कृतं भूपेन तत्तथा // 56 // मंत्रीचिंता તેઓને પોતાના મિત્રની આપત્તિને હરણ કરનાર ઉપાયને પૂછે છે. જેણે જે રીતે કહ્યું તે રીતે રાજાએ કર્યું. (563) कष्टं न याति मित्रस्य प्रतीकारे कृतेऽपि हि / निराशौ दम्पती जातौ ततश्चिन्तापरायणौ // 56 // પ્રતીકાર કરવા છતાં પણ જ્યારે મિત્રનું દુઃખ જતું નથી ત્યારે તેની ચિંતામાં તત્પર એવા દંપતી આશા વગરના થયા. (564) दःखितश्चिन्तयामास मित्रशोकाकुलो नृपः / राज्यचिन्तासभागीत-नृत्यादिषु पराङ्मुखः // 565 // મિત્રના શોકથી આકુળવ્યાકુળ અને દુઃખી થયેલો રાજા રાજ્યની ચિંતા - સભામાં જવું - ગીત નૃત્ય વગેરે કરાવવાના વગેરેમાં ઇચ્છા વગરનો થયો. (565) कियत्यपि गते काले ततो राज्ञा विचिन्तितम् / विघ्ना हि कथिता येन यक्षेणाथ महात्मना // 566 // स एवास्य प्रतीकारं कथयिष्यति निश्चितम् / इति चिन्तयता तेन सा निशोल्लविता तदा // 567 // હવે આ રીતે કેટલોક સમય ગયા પછી રાજાએ વિચાર્યું કે જે મોટા મનવાળા યક્ષે વિઘ્નો કહ્યા હતા. તે જ આના जाते सूर्योदये राजा जीर्णमंत्रीश्वरस्य च / राज्यभारं समारोप्य प्रयाणायोद्यतोऽभवत् // 56 // IiE જ્યારે સૂર્યોદય થયો ત્યારે રાજા જૂના મંત્રીને રાજ્યનો કારભાર સોંપીને પ્રયાણની તૈયારીમાં ઉદ્યમવાળો થયો. (568) - Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Tr

Page #114
चित्रसेन मंत्रीचिंता चरित्रम् I/૦રા LGGLLELELELS - आपृच्छय स्वप्रियां भूप-श्चलित: शुभवासरे / खड्गमादाय निर्भीको वटं तं प्रति चोत्सुकः // 569 // પોતાની પ્રિયાને પૂછીને સારા દિવસે તલવાર લઈને ભય વગરનો રાજા તે વડતરફ જવાને ઉત્સુક એવો ચાલ્યો. (569) कियद्भिर्दिवसैस्तत्र प्राप्तो राजा वटद्रुमम् / श्रान्तश्चिन्तातुरो दुःखी सुप्तो वटतरोस्तले // 570 // [IE કેટલાક દિવસોએ તે રાજા વડના ઝાડ પાસે પહોંચ્યો. થાકી ગયેલો ચિંતાતુર અને દુઃખી એવો તે વડના ઝાડ નીચે સૂતો. (570) वियोगार्तस्य तस्याथ निद्रा नागान्मनागपि / नीरनिर्गतमीनाभं यक्षिणी तं ददर्श सा // 571 // મિત્રના વિયોગથી પીડાયેલો એવો તેને જરા પણ ઊંઘ ન આવી. પાણીમાંથી નીકળેલા માછલી જેવા તેને યક્ષીણીએ જોયો. (571) यक्षिण्यूचे तदा यक्षं कृपापूरितमानसा / स्वामिन्नेष पुमान् को हि केन दुःखेन दुखित: // 572 // TET સ્થાથી જેનું મન ભરાઈ ગયું છે એવી યક્ષિણી એ ત્યારે યક્ષને કહ્યું, “હે સ્વામી ! આ પુરૂષ કોણ છે ? અને ક્યા દુઃખ વડે દુ:ખી થયો છે ? (572). यक्षोऽवक् च स एवायं प्रिये योऽत्र पुरागतः / सकलत्र: ससैन्यश्च समित्रोऽस्य तरोस्तले // 57 // યક્ષે કહ્યું કે હે પ્રિયા ! આ તે જ પુરૂષ છે કે જે પહેલા તે અહીં પત્ની સાથે સૈન્ય અને મિત્ર સાથે આવ્યો હતો. (573) Ac. Gunratna uri M.S. LeLLLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCUPU LLCLCLCLCLCLE ૦રા Jun Gun Aaradhak True

Page #115
चित्रसेन मंत्रीचिंता चरित्रम् I? 445446441414141414145146 एतद्वचनमाकर्ण्य परदुःखेन दुःखिता। यक्षिणी पृच्छते यक्षं दुःस्थितोऽसौ कथं विभो // 574 // આ વચન સાંભળીને પારકાના દુઃખથીદુઃખી એવી યક્ષિણી યક્ષને પૂછે છે કે હે સ્વામી આકેમ દુઃખી છે ? (54) यक्षोऽवादीत्कुमारोऽसौ गुणानामेकमन्दिरम् / इष्टमित्रवियोगा” भ्रमत्येवमितस्ततः // 575 / / યક્ષે કહ્યું કે આ કમાર ગુણોના એક મંદિર જેવો છે. તે પોતાના પ્રિય મિત્રના વિયોગથી પીડા પામેલો અહીંથી તહીં ભમે છે. (575) जगाद यक्षिणी स्वामिन् वियुक्तः सुहृदा स किम् / बभाषे यक्षराजोऽपि प्रिये तत्कारणं श्रृणु // 576 // UN ત્યારે યક્ષિણીએ કહ્યું કે હે સ્વામી ! તે મિત્રથી છૂટો કેમ પડી ગયો ? ત્યારે યક્ષરાજ કહે છે કે હે પ્રિયા ! તેનું કારણ તું સાંભળ. (576) त्वदने यन्मया पूर्व प्रोक्तं विघ्नचतुष्टयम् / अस्य विश्वेऽपि ते विघ्ना गता मित्रस्य बुद्धितः // 577 // તારી આગળ મારા વડે પહેલાં ચાર વિનો કહેવાયા હતા તે સર્વે વિપ્નો મિત્રની બુદ્ધિથી દૂર થયા. (577) परं तेन कथा सास्य कुमारस्य दुराग्रहात् / कथिता मित्रवर्येण तत्स द्दषन्मयः // 578 // . . પરંતુ તે કુમારના દુરાગ્રહથી ઉત્તમ મિત્ર વડે કહેવાયા. તેથી તે મિત્ર પથ્થરમય બન્યો. (578) तद्वियोगातुरो भूपो भ्रमतेऽसौ भृशं भुवि / स्नेहो दुःखतरोर्मूलं स्नेहोऽनर्थकरः स्मृतः // 579 // તેના વિયોગથી દુઃખી થયેલો આ રાજા પૃથ્વી ઉપર અત્યંત ભમે છે. દુ:ખરૂપી ઝાડનું મૂળ સ્નેહ છે. અને સ્નેહને GLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLC II શા' 23 AL Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak True

Page #116
चित्रसेन मंत्रीचिंता चरित्रम् GIR૦જા અનર્થ કરનાર કહ્યો છે. (579) कृपालुहृदया ब्रूते यक्षस्याग्रेऽथ यक्षिणी / स्वामिन्नस्य प्रतीकारो विद्यते वा न वा वद // 580 // દયાળું હૃદયવાળી તે ચક્ષિણી યક્ષ આગળ બોલી હે સ્વામી ! આ દુ:ખનો કંઈ પ્રતીકાર છે કે નહીં ? તે તમે કહો. (580) विमृश्य हृदये यक्षो यक्षिणी प्रति भाषते / अस्य रोगप्रतीकारं कथयामि श्रृणु प्रिये // 581 // યક્ષે હૃદયમાં વિચાર કરીને ચંક્ષિણીને કહે છે કે આના રોગનો પ્રતીકાર કહું છું. હે પ્રિયા ! તું સાંભળ. (581) कापि स्त्री शीलसंपन्ना स्वाङ्गजेन समन्विता। पाणिना चेत्स्पृशेदेनं नीरोगोऽसौ तदा भवेत् // 582 // કોઈક શીયળવાળી સ્ત્રી પોતાના પુત્રની સાથે હાથ વડે જે આનો (મિત્રનો) સ્પર્શ કરે તો તે નિરોગી થાય. (582) चित्रसेनो नृपो वातां श्रुत्वा तां मुदितस्तदा / गतचिन्तश्च तत्रैव सुप्तो निर्भरनिद्रया // 583 // ચિત્રસેન રાજા તે વાર્તા સાંભળીને ત્યારે ખુશ થયો. અને ચિંતા વગરનો થયેલો ત્યાં જ ગાઢ નિદ્રા વડે સૂઈ ગયો. (583) 20 यक्षोक्तवचनात्प्रीत: स्वकीयहृदये ततः / कुमारः प्रातरुच्छाय चलित: स्वपुरंप्रति // 584 // યક્ષે કહેલા વચનથી પોતાના હૃદયમાં ખુશ થયેલો સવારે ઊઠીને પોતાના નગર તરફ ચાલ્યો. (584) अविलम्बप्रयाणेन प्रमोदं हृदि संवहन् / कियद्भिः स दिनैः प्राप्तो वसन्तपुरपत्तनम् // 585 // હૃદયમાં આનંન્ને ધારણ કરતો સતત પ્રયાણ વડે કેટલાક દિવસોમાં તે વસંતપુર નગરમાં પહોંચ્યો. (585) Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak ELCLCLL, LE ૨૦જા

Page #117
चित्रसेन पत्रजन्म मंत्रीजीवन चरित्रम् // 105 // तमागतं तदा दृष्ट्वा प्रजा सर्वापि हर्षिता / पद्मावती प्रियं दृष्ट्वा जाता प्रेमपरायणा // 586 // તે વખતે તે ચિત્રસેન રાજાને આવેલા જોઈને બધી જ પ્રજા ખુશ થઈ, પવાવતી રાણી પણ પોતાના પ્રિયને જોઈને प्रेममा तत्पनी . (583) . आसन्नप्रसवां राजी तस्मिन्नावसरे नृपः। समालोक्याथ सञ्जातो हर्षपूरितमानसः // 587 // તે સમયે રાજા જેને પ્રસવ નજીક છે એવી રાણીને જોઈને હર્ષથી ભરેલા મનવાળો બન્યો. (587) वाञ्छितार्थस्य सिद्धिर्मे जाता पुण्यप्रभावतः / इति ध्यात्वा स्थितो भूपो हर्षाद्वैतमनास्तदा // 588 // પશ્યના પ્રભાવથી મારા ઇચ્છિત અર્થની સિદ્ધિ થશે. એ પ્રમાણે વિચારીને હર્ષથી ભરેલા મનવાળો રાજા થયો. (58 चित्रसेननृपश्चैवं सदाचारपरायणः / धर्मध्यानपरो नित्यं गमयामास वासरान् // 589 // સદાચારના આચારમાં પરાયણ એવો ચિત્રસેન રાજા ધર્મધ્યાનમાં તત્પર બનેલો દિવસોને વિતાવે છે. (589) शुभे दिने शुभे लने सुमुहूर्ते नृपप्रिया / सुपुत्रं जनयामास प्राचीवाथ नभोमणिम् // 590 // . પૂર્વ દિશા જેમ સૂર્યને પ્રગટ કરે તેમ સારા દિવસે, સારા લગ્ન અને સારા મુહર્ત રાજાની રાણીએ સુંદર પુત્રને જન્મ आयो.. (580) महान्तमुत्सवं राजा चकार सुतजन्मनः / जिनचैत्ये महापूजां चन्दनागुरुसंयुताम् // 591 // स दीनोद्धरणं कुर्वन् याचकादीनि पोषयन् / स्वजनांस्तोषयामास वाञ्छितार्थप्रदानत: // 592 // MP.AC. Gunramasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak

Page #118
TUF . * मंत्रीजीवन તો રાજાએ પુત્ર જન્મનો મોટો ઉત્સવ કર્યો. ચંદન અને અગરુ ધૂપવાળી મોટી પૂજા જિન ચૈત્યમાં કરાવી. અને દુઃખી રાત્રિ - માણસોનો ઉદ્ધાર કરતા-વાચક વગેરેનું પોષણ કરે છે અને ઇચ્છિત વસ્તુઓ આપવાથી સ્વજનોને પણ સંતોષ HIR૦ધા પર પમાડે છે. (591-592) षष्ठिजागरणं कृत्वा राजा धर्मपरो मुदा / याचकेभ्यो ददौ दानं मनोवाञ्छातिगं तदा // 593 / / ષષ્ઠિનું જાગરણ કરીને ધર્મમાં તત્પર એવા રાજાએ આનંદથી યાચકોને મનની ઇચ્છાથી પણ વધારે દાન આપ્યું. (57) E द्वादशे दिवसे राजा सर्वज्ञातीनभोजयत् / ततः पुत्रस्य सन्तुष्टो नामस्थापनमातनोत् // 594 // બારમા દિવસે રાજાએ સર્વ જ્ઞાતિવાળાઓને જમાડ્યા. તેથી ખુશ થયેલા તેણે પુત્રના નામની સ્થાપના કરી. (594) राज्ञोचे मत्कुले पुत्रो जातः पुण्यप्रभावतः / तेन धर्मानुसारेण धर्मसेनोऽभ्यधीयताम् // 595 // રાજાએ કહ્યું કે પુણ્યના પ્રભાવથી મારા કુળમાં પુત્ર થયો છે તેથી તે ધર્મના અનુસાર આ પુત્રનું નામ T કહેવું. (બોલવું). (55) ततः स्वजनसंयुक्त: पद्मावत्या समन्वितः / वाद्येषु वाद्यमानेषु दानशालां गतो नृपः // 596 // ત્યાર પછી સ્વજનોથી પરિવરેલો પદ્માવતિની સાથે વાજિંત્રો વાગતા હતા ત્યારે રાજા દાનશાળામાં ગયો. (596) रत्नसारं शिलारूपं यक्षवाचं हृदि स्मरन् / यथोक्तविधिनासौ तं स्नपयामास: हर्षतः // 597 // પથરમય બનેલા મિત્ર રત્નસારને અને યક્ષની વાણીને હૃદયમાં સ્મરણ કરતો આ રાજા હર્ષથી કહેલી વિધિ પ્રમાણે Ac Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak Tree JETUEUGUERIELLULUE DELETEષા : ધર્મસન

Page #119
चित्रसेन पत्रजन्म मंत्रीजीवन चरित्रम् IYoણા wાના વોઃ પ્રહાર કરતા અને અત્યાર સનામવાળો . જો મન-વચ I તેને સ્નાન કરાવે છે. (57) ततः पद्यावती राज्ञी कृत्वोत्संगे निजं सुतम् / स्मृत्वा हृदि नमस्कार-मिदं वचनमब्रवीत् // 598 // ત્યાર પછી પવાવતિ રાણી પોતાના પુત્રને ખોળામાં લઈને હૃદયમાં નવકાર મંત્રનું સ્મરણ કરીને આ પ્રમાણે વચન બોલી. (598) श्रूयतां लोकपाला भोः ग्रहाः सूर्यादयाऽपि च / क्षेत्रपालास्तथा सर्वे सर्वे वैमानिकादयः // 599 // मनसा कर्मणा वाचा शीलं चेन्मम निर्मलम् / तदा स्पर्शेन मत्पाणेः सजीभवतु मंत्रिराट्र // 600 // છે લોકાપાલા હે સર્ય વગેરે ગ્રહો ! સર્વે ક્ષેત્રપાલ દેવો ! સર્વે વૈમાનિક દેવો ! તમે સાંભળો. જો મન-વચન અને કાયાથી મારું શીયળ નિર્મળ હોય તો મારા હાથના સ્પર્શ વડે મંત્રીરાજ તૈયાર થાય. (જેવા હતા તેવા બને). (59-600) [ इत्युक्त्वाथ तया स्पृष्टः करेणोत्पन्नचेतनः / रत्नसारः समुत्तस्थौ सुप्तोत्थित इव द्रुतम् // 601 // એ પ્રમાણે કહીને તે પદ્માવતિએ હાથ વડે તેનો સ્પર્શ ર્યો. ત્યારે ઉત્પન થયું છે ચેતન જેને એવો રત્નસાર સૂતેલો માણસ જેમ ઊભો થાય તેમ ઊભો થયો. (101) प्रमोदमेदुरो राजा समालिंग्याथ मंत्रिणम् / हर्षाश्रुश्रेणिसन्दोहै: स्नपयामास तं तदा // 602 // હવે હર્ષથી ભરાઈ ગયેલા રાજાએ મંત્રીને ભેટીને હર્ષના આંસુના સમૂહથી ત્યારે તેને નવડાવી દીધો. IS Poll * w Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gin Aaradhak

Page #120
पुत्रजन्म मंत्रीजीवन चरित्रम् UiE पुरासीन्नृपतेर्हर्षः पुत्रजन्मसमुद्भवः / पतिता मंत्रिसने तु धृतपूरे च शर्करा // 603 // પહેલાં પુત્રના જન્મથી ઉત્પન્ન થયેલો રાજાનો હર્ષ અને મંત્રીના સમાગમથી ઘેબરમાં સારની જેમ ભળ્યો-મળ્યો. (103). चित्रसेनस्ततो राजा रत्नसारसमन्वितः / राज्यं पालयते सम्यग् धर्मकर्मपरायणः // 604 // ત્યાર પછી ધર્મ કાર્યમાં તત્પર એવો ચિત્રસેન રાજા-રત્નસાર મંત્રીની સાથે સારી રીતે રાજ્યનું પાલન કરે છે. (604). शिष्टानां पालने दक्षो दुष्टानां निग्रहक्षमः / दानपुण्यक्रियायोगा-त्कीर्ति स्वां व्यतनोन्नृपः // 605 / / શિરપુરૂષોનું પાલન કરવામાં દક્ષ, ટોનો નિગ્રહ કરવામાં સમર્થ, દાન-પુણ્યની ક્રિયાના યોગથી રાજા પોતાની કિતને વિસ્તાર છે. (605). ततो राजा च मंत्री च जाती धर्मपरायणौ / राज्ञी पद्मावती सापि विशेषाद्धर्ममातनोत् // 606 // તેથી રાજા અને મંત્રી એમ બન્ને જણા ધર્મમાં તત્પર બન્યા અને પાવતી રાણી પણ વિશેષથી ધર્મને કરવા લાગી. (606) अन्येधुस्तं सभासीनं नृपं मंत्रिसमन्वितम् / नरः कोऽपि समागत्य कथयामासिवानिति // 607 // કોઈક વખત મંત્રીની સાથે સભામાં બેઠેલા રાજાને કોઈક મનુષ્યો આવીને આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યો. (607) देव सिंहपुरस्वामी नृपतिः सिंहशेखरः / गर्वितो निजसैन्येन नोऽस्ति सीमाविनाशकः // 608 / / Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak LCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLC GSSUEUEDELETE દા

Page #121
पुत्रजन्म चित्रसेन चरित्रम् l/૨૦શા הבהבהבהבה मंत्रीजीवन LCLCLCLCLCLCLCLCU - હે દેવ ! સિંહપુરનો સ્વામી સિંહશેખર પોતાના સૈન્યથી ગર્વિત બનેલો આપણી સીમાનો (હદનો નાશ કરનાર છે. (608). स ददाति न नो दण्ड सेवां नैव करोति च / लुण्टति पान्थवित्तादि गर्वप्रोद्धतकन्धरः // 609 // તે રાજા આપણો દંડ નથી આપતો અને સેવા પણ કરતો નથી. અને અભિમાનથી ઊંચી ડોકવાળો મુસાફરોના ધનને લૂંટે છે. (609). 1 श्रुत्वा तस्य मुखादेवं चित्रसेनोऽवनीपतिः / कोपाटोपकरालाक्षो-ऽवादयधुद्धडिण्डिमम् // 610 // તેના મોટેથી આ વાત સાંભળીને ક્રોધથી લાલ થઈ ગઈ છે આંખ જેની એવા ચિત્રસેન રાજાએ યુદ્ધના નગારાં વગડાવ્યાં. (10) श्रुत्वा भेरीरवं वीरा युद्धायायुधसंयुताः / समुद्यता बभूवुस्ते यमभृत्या इवाभितः // 11 // ભેરીના શબ્દને સાંભળીને આયુધવાળા વીર પુરુષો યુદ્ધ માટે યમરાજાના સેવકોની જેમ ચારે બાજુથી તૈયાર થયા. (611). ॐ चतुरङ्गचमूयुक्त-चित्रसेनो नरेश्वरः / वादिननादसंयुक्त-श्चचाल स्वपुरात्तत: // 612 // ત્યાર પછી ચાર અંગવાળી સેનાથી યુકત-વાજિંત્રોના શબ્દોની સાથે ચિત્રસેન રાજા પોતાના નગરથી ચાલ્યો. (12) महापराक्रमी भूपः स प्रयाणैः क्रमात्तत: / सम्प्राप्तो दण्डकारण्ये जनानां भयदेऽभितः // 613 // I10 JUP.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #122
चित्रसेन पत्रजन्म मंत्रीजीवन चरित्रम् // 110 // / અનુક્રમે પ્રયાણો વડે મનુષ્યોને ચારે બાજુથી ભયંકર એવા દંડકારણ્યમાં મહાપરાક્રમી તે રાજા પહોંચ્યો. (613) निशीथसमये प्राप्ते सुप्ते सैन्यगणे समे। अकस्मात्क्रन्दनारावं श्रुत्वा भूपो व्यचिन्तयत् // 614 // જ્યારે રાત્રિનો સમય થયો અને આખું સૈન્ય જ્યારે સૂઈ ગયું ત્યારે ઓચિંતા રડવાના શબ્દ સાંભળીને રાજા વિચારવા वायो. (614) अत्र निर्मानुषाटव्यां श्रूयते किमिदं खलु / एवं विमृश्य खड्गं स समादाय समुत्थितः // 615 // અહીં મનુષ્ય વગરના જંગલમાં આ શું સંભળાય છે ? એ પ્રમાણે વિચાર કરીને તલવાર લઈને ઊભો થયો. (615) गतः शब्दानुसारेण पृथिवीं कियतीमसौ / तावत्तरोरधोभागे ददशैकं नरं नृपः // 616 // શબ્દના અનુસાર આ રાજા કેટલીક પૃથ્વી સુધી ગયો. તેટલામાં વૃક્ષની નીચે એક મનુષ્યને જોયો. (616) बद्धं निगडबन्धेन कीलितं लोहकीलकैः / द्दष्ट्वा तं चिन्तयामास नृपोऽयं को वराककः // 617 // ગાઢ બંધનથી બંધાયેલા અને લોઢાના ખીલાથી ઠોકાયેલા તેને જોઈને રાજા વિચારવા લાગ્યો. આ બિચારો કોણ छ ? (117) चित्रसेनधराधीशो-ऽपृच्छत्तं पुरुषं प्रति / कोऽसि त्वं कथमापन्नो ह्यवस्थामीद्दशीं ननु // 618 // ચિત્રસેન રાજાએ તે પુરૂષને પૂછ્યું તું કોણ છે ? અને આવી અવસ્થા કેવી રીતે પામ્યો ? (618) - अथोचेऽसौ पुमानेवं पीडया पीडितोऽपि सन् / ममाश्चर्यमयीं वार्ता श्रृणु त्वं पुरुषोत्तम ! // 619 // 444444SLELELELESE // 10 // P Ac Guaratrasuri M.5. Jun Gun Aaradhak

Page #123
चरित्रम् Ifશા 6494544UCLCLCLCLCLCLCLC ના હવે પીડાથી દુઃખી થયેલો એવો પુરૂષ કહે છે કે પુરુષોત્તમ ! તું આશ્ચર્ય કરનારી એવી મારી કથા સાંભળ. (619) पत्रजन्म बन्धान्मोचय पूर्व मां पीडां मेऽपनय द्रुतम् / यथा वच्मि स्ववृत्तान्त-मुपकारिशिरोमणे // 620 // मंत्रीजीवन તું મને પહેલાં આ બંધનથી છોડાવ. મારી પીડાને જલદી દૂર કર. જેથી હે ઉપકાર કરવામાં અગ્રેસર ! હું તને મારું વૃત્તાંત કહું. (620) : राज्ञा कृते तथा सोऽवक् वैताढयाभिधभूभृति / श्रृङ्गारमुत्तरश्रेणे-रस्ति हेमपुरं पुरम् // 621 // રાજાએ તે પ્રમાણે કર્યું ત્યારે તે બોલ્યો. વૈતાઢ્ય નામના પર્વતમાં શોભાવેલી એવી ઉત્તર શ્રેણીમાં હેમપુર નામનું નગર છે. (621) तत्र राजास्ति विख्यातो विद्याधरशिरोमणिः / दानादिगुणसंयुक्त: ख्यातो हेमरथाभिधः // 22 // ત્યાં વિદ્યાધરોનો અગ્રેસર દાન વગેરે ગુણોવાળો પ્રખ્યાત એવો હેમરથ નામનો રાજા છે. (622). तत्प्रिया हेममालास्ति हेममालेव शोभिता / तत्कुक्षित: समुद्भूतो हेममाली सुतोऽस्म्यहम् // 623 // તે રાજાને સુવર્ણની માળાની જેમ શોભતી હેમમાલા નામની પત્ની છે. તેની કુક્ષિથી ઉત્પન્ન થયેલો હેમમાલી નામનો હું પુત્ર છું. (623) हेमचूला प्रियायुक्तो-ऽतिष्ठं वै निजसद्मनि / संसारोचितसौख्यानि भुञ्जानोऽहं यथाविधि // 24 // હેમચલા નામની પ્રિયાની સાથે સંસારને યોગ્ય સુખોને વિધિ પ્રમાણે ભોગવતો પોતાના મકાનમાં રહ્યો હતો. (624) is P.P.Ag. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #124
पुत्रजन्म चित्रसेन चरित्रम् HIRશરણા मंत्रीजीवन कियत्यथो गते काले समुत्पन्नावयोर्वरा / उत्कण्ठा तीर्थयात्राया भवनिस्तारिणी भृशम् // 625 // કેટલોક સમય ગયા પછી અમને બન્નેને સંસારથી તારનારી એવી તીર્થયાત્રા કરવાની અત્યંત ઇચ્છા થઈ. (625) प्रियया सहितो याव-द्विमानमधिरुह्य च / गच्छंस्तीर्थप्रति मार्गे यावदत्राहमागतः // 626 // - प्रियया सहितो याव-द्विमानमधिरुह्य च / गच्छंस्तीर्थप्रति मार्गे यावदत्राहमागतः // 627 // दुष्टात्मा खेचरोऽसौ मा-मत्र वद्ध्वा गतो द्रुतम् / वल्लभां मे समादाय स्वकीयनगरे पुनः / 628 // युग्मम् // પ્રિયાની સાથે જેટલામાં વિમાનમાં બેસીને તીર્થ તરફ જતાં માર્ગમાં જ્યારે હું અહીં આવ્યો. ત્યારે મારી પ્રિયામાં જેનું મન લોભાયું છે તેવો રત્નચૂડ નામનો ખેચર વિદ્યાધર ભય વડે પરિવરેલો મારી પાછળ આવ્યો અને દુર એક છે આત્મા જેનો એવો આ ખેચર મને અહીં બાંધીને મારી પત્નીને લઈને પોતાના નગરમાં જલદી ગયો. (626 થી 628) निशम्येति वचस्तस्य चित्रसेनो महीपतिः / व्रणरोहिणीलेपाद् द्रुतं सजीचकार तम् // 629 // આ પ્રમાણે તેનું વચન સાંભળીને ચિત્રસેન રાજા ઘાને રુઝવનારી ઔષધિના લેપથી તેને જલ્દી સાજો કર્યો. (629) भूपते: पादयोर्नत्वा हेममाली व्यजिज्ञपत् / मोचितोऽहं यथा देव तथाचानय मत्प्रियाम् // 630 // હેમમાલી ખેચરે રાજાના ચરણોમાં નમસ્કાર કરીને વિનંતી કરી કે હે દેવ ! તમે જે રીતે મને છોડાવ્યો તે રીતે મારી પ્રિયાને પણ લાવી આપો. (30) P. Ac. Gunratnasuri M.S. FLYISYYSY41414 HIRI Jun Gun Aaradhak

Page #125
ને चित्रसेन - PERT PRINT चरित्रम् IIીવા वृक्षो यथा फलं पुष्पं परोपकृतिहेतवे / तथा सत्पुरुषः प्राणान् धत्ते हि परहेतवे // 13 // વૃક્ષ જેમ પારકાના ઉપકારને માટે ફળ અને કુલને ધારણ કરે છે તે જ રીતે સત્પરુષો પણ પારકાના ઉપકારને માટે જ પ્રાણોને ધારણ કરે છે. (631) भूपस्तद्वचनं श्रुत्वा परोपकृतितत्परः / तदारूढो विमानं त-त्तेनैव सहितो द्रुतम् // 632 // कियद्भूमिं गतो याव-नृपस्तेनाथ संयुतः / तावत्तं रत्नचूडं स ददशैंकतरुस्थितम् // 633 // પરોપકાર કરવામાં તત્પર એવો રાજા તેનું વચન સાંભળીને તે વખતે તેની સાથે જલદી વિમાનમાં બેસીને રાજા કેટલીક ભૂમિમાં ગયો તેટલામાં તે રત્નચૂડને એક વૃક્ષની પાસે રહેલો જોયો. (632-633) हक्कितश्चित्रसेनेन दुष्ट रे पारदारिक / क गमिष्यसि मूढ त्वां मारयिष्यामि सम्प्रति // 634 // ચિત્રસેન રાજાએ તેનો તિરસ્કાર કર્યો. હે દુખ ! પરસ્ત્રીમાં ગમન કરનારા મૂઢ તું ક્યાં જાય છે ? હું તને હમણાં મારી નાંખીશ. (634) इति भूपवचः श्रुत्वा खेटा अन्ये पलायिताः / रत्नचूडः स्थितश्चैकः सङ्ग्रामाय तयान्वित: // 635 / / આ પ્રમાણે રાજાનું વચન સાંભળીને બીજા વિદ્યાધર સેવકો નાશી ગયા. તે સ્ત્રીની સાથે એક્લો રત્નચંડ યુદ્ધ કરવા માટે ઊભો રહ્યો. (635). सञ्जातं दारुणं युद्ध भूपतिखेटयोस्ततः / जितो भूपेन तत्काल-मसौ विद्याधराधमः // 636 // T ELELAH LE શા Ac. GunFatrasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #126
4644745 चरित्रम् चित्रसेन स मृत्युभयभीतोऽथ मुखे कृत्वा तृणं तदा / नत्वा भूपतिपादाब्जं पुनरेवं व्यजिज्ञपत् // 637 / / रत्नचूडस्य पराजय રાજા અને ખેચરનું ભયંકર યુદ્ધ થયું ને રાજા જીત્યો. તે જ સમયે આ અધમ વિદ્યાધર મૃત્યુથી ભય પામેલો મોઢામાં II??જા ઘાસનું તણખલું લઈને રાજાના ચરણ કમલમાં નમીને એ પ્રમાણે વિનંતિ કરી. (636-637) / स्वामिन् कान्तिपुराधीश-सुतोऽहं रत्नचूडकः / विद्याया: साधनार्थं च गतोऽद्रौ गन्धमादने // 638 // હે સ્વામી ! કાંતિપુર નગરીના રાજાનો રત્નચૂડ નામનો વિદ્યાધર છું. વિદ્યાને સાધવા માટે ગંધમાદન નામના પર્વત માં પર ગયો હતો. (38) कृत्वा तत्साधनं तत्र मित्रैश्च परिवारितः / साश्चर्यामवनीं पश्यन् गच्छंश्च गगनाध्वना // 639 // LC मार्गे चैनं प्रियायुक्तं दृष्टवान् हेममालिनम् / तस्या रूपं वरं दृष्ट्वा मित्राग्रे च मयोदितम् // 640 // ત્યાં તે વિદ્યાને સાધીને મિત્રોથી પરિવરેલો આકાશના માર્ગથી આશ્ચર્યોવાળી પૃથ્વીને જોતાં અને જતાં માર્ગમાં પE પ્રિયાની સહિત આ હેમમાલીને જોઈ. તે સ્ત્રીનું અદ્ભુત રૂપ જોઈને મિત્રની પાસે મેં કહ્યું. (639-640) परीक्षेऽहमथो विद्यां यूयं पश्यत कौतुकम् / इत्युक्त्वाथ मया मुक्त-विद्यया विह्वला ह्यसौ // 641 // હિં વિદ્યાની પરિક્ષા કરું છું. તમે કૌતુક જુઓ. એ પ્રમાણે કહીને મારા વડે મૂકાયેલી વિદ્યા વડે તે વિહવળ થઈ. (641 जाता स्मेरमुखाम्भोजा लग्ना सा हसितुं भृशम् / सुहृदो मे तथा दृष्ट्वा तां तदा विस्मिता द्रुतम् // 642 // તે વિકસ્વર મુખ કમળવાળી બની. અને અત્યંત હસવા લાગી. મારો મિત્ર તેને તેવા પ્રકારની જોઈને વિસ્મય 1 Ac Guntatnasuri M.S. 55555555555555 t UTT, Jun Gun Aaradhak Trud Eલ શાખા

Page #127
चित्रसेन पराजय चरित्रम // 115 // पाभ्यो. (642) रत्नचूडस्य हसन्तीं स्वां प्रियां दृष्ट्वा कुपितो हेममाल्यसौ। विरूपवचनैर्गालिं दातुं लग्नो मम ध्रुवम् // 643 // પોતાની પત્નીને હસતી જોઈને કોપાયમાન થયેલા હેમમાલી ખેચર ખરાબ વચનો વડે મને નકકી ગાળ દેવા साग्यो. (14) तदाकोपान्मयैषोऽरं बद्धो निगडितस्तथा / तत्प्रियामपि लात्वाहं स्थितो देव वनान्तरे // 644 // તેથી કોપ વડે મેં આ શત્રુને બાંધી દીધો અને તેની પ્રિયાને લઈને હે દેવ ! હું વનમાં રહ્યો. (64) एषा पृष्टा मया देव कासि त्वं कस्य वा सुता। ततस्तदुक्तवृत्तान्ताद् ज्ञाता सा गोत्रकन्यका // 645 / / હે દેવ ! આ સ્ત્રી મારા વડે પૂછાઈ તું કોણ છે ? અને કોની પુત્રી છે ? તેથી તેણે કહેલા વૃત્તાન્તથી તેને ઉત્તમ પ્રત गोवनीखी . (45) श्रुत्वा त्वदीयहक्कां ते नष्टा मे सुहृदो भयात् / यत: सिंहनिनादेन त्रासयन्तीह कुञ्जराः // 646 / / તે વખતે તેની હાંક સાંભળીને મારા મિત્રો ભયથી નાશી ગયા. જે રીતે સિંહનાદથી હાથીઓ ત્રાસ પામે છે તેમ. (6 मया शीलव्रतं पूर्व गृहीतं गुरुसन्निधौ / तदेषा भगिनीतुल्या ममास्ति सर्वथा सखे // 647 // UE પહેલાં ગુરુ પાસે શીલવ્રત ગ્રહણ કર્યું હતું. માટે હે મિત્ર ! આ બધી રીતે મારી બેનની જેમ જ છે. (647) TE रत्नचूडगिरं श्रुत्वा चित्रसेनो नरेश्वरः / मुदा प्रशंसयामास धर्मिणं तं विशुद्धधीः // 648 // // 115 // SAYA TIKLAYISIYLA / Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #128
चित्रसेन रलचूडस्य पराजय चरित्रम् // 11 // GUEUEUELELETELETELELETELE રત્નચૂડનું વચન સાંભળીને શુદ્ધબુદ્ધિવાળા ચિત્રસેન રાજા ધર્મી એવા તેની પ્રશંસા કરી. (648). उपकारपरा धन्या धन्या दानपरा नराः / परकार्यकरा धन्या धन्याः शीलधरास्तथा // 649 // ઉપકારમાં તત્પર માણસોને ધન્ય છે. દાનમાં તત્પર માણસોને ધન્ય છે. પારકાનું કાર્ય કરનારા ધન્ય છે. અને શીલને धार नारामोने 55 धन्य छे. (49) हेममाली नमस्कृत्य भूपपादाम्बुजं ततः / कथयामास राजेन्द्र विनयावामनीभवन् // 650 // ત્યાર પછી હેમમાલી રાજાના ચરણકમલને નમીને વિનયથી નાનો બનીને રાજાને કહેવા લાગ્યો. (650) जीवदानं त्वया स्वामिन् दत्तमस्माकमद्य भोः / कुलं हेमरथस्यापि सम्ब्रुडदुधृतं त्वया // 651 // હે સ્વામી ! ખરેખર તમે આજે મને જીવિતદાન આપ્યું છે. અને હેમરથના કુળને બુડતું ડૂબતું બચાવ્યું. (6 अथ प्रसद्य मे स्वामिन् विद्ये मत्तो गृहाण भोः / येनाहमनृणीभावं गच्छामि चपलं तव // 652 // આ કારણથી હે સ્વામી ! તમે મારી પાસેથી બે વિદ્યાને ગ્રહણ કરો જેથી હું જલ્દી દેવા વગરનો બનું. (652) प्रतिपन्नं कुमारेण तत्तस्याग्रहतस्ततः / परेषां प्रार्थनाभङ्गं कुर्वन्ति न हि सजनाः // 653 // તેથી તેના આગ્રહથી ચિત્રસેન રાજાએ તે વાતને સ્વીકારી. કારણ કે સજ્જનપુરૂષો પારકાની પ્રાર્થનાનો ભંગ કરતાં नथी. (653) ततो विद्याधरेशोऽसौ हेममाली ददौ तदा / द्वे विद्ये दुर्लभे तस्मै हर्षपूरितमानस: // 654 // pa Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak +++++++++++++卐 // 11 //

Page #129
चित्रसेन चरित्रम् HIYગી EID તેથી વિદ્યાધરના સ્વામી હર્ષથી ભરેલો હેમમાલીએ તે બે દુર્લભ વિદ્યાઓ તે રાજાને આપી (654), इच्छासञ्चारपर्यङ्क दण्डं शत्रुञ्जयाभिधम् / भूपाय प्रददौ हेम-माली विद्याधरेश्वरः // 655 // ઈચ્છા પ્રમાણે લઈ જનારો પલંગ અને શત્રુંજય નામના દંડને વિદ્યાધરના સ્વામી હેમમાલીએ રાજાને આપ્યા. (655) पर्यङ्क दण्डरत्नं च नृप आदाय हर्षितः / प्रशंसां तस्य खेटस्य कुरुतेस्म पुनः पुनः // 656 // હર્ષિત થયેલો રાજા પલંગ અને દંડરત્નને ગ્રહણ કરીને તે ખેચરની વારંવાર પ્રશંસા કરે છે. (656) रत्नचूडो नमन्मौलि-जंगादाथ नृपं प्रति / स्वामिन् रूपपरावर्त-गुटिका मे गृहाण भोः // 657 // હવે રત્નચંડ-મસ્તકને નમાવતો રાજાને કહેવા લાગ્યો હે સ્વામી ! રૂપનું પરાવર્તન કરનારી મારી આ ગુટિકાને ગ્રહણ કરો. (657) गुटिकां तां समादाय भूपो विद्याधरेशयोः / परस्परं तयोः प्रीतिं कारयामास कोविदः // 658 // ત્યાર પછી તે બને વિદ્યાધર પાસેથી ગુટિકા અને વિદ્યાઓને ગ્રહણ કરીને પંડિત એવા તેણે તે બન્નેની પરસ્પર પ્રીતિ કરાવી. (658) प्रभातसमये जाते तौ द्वौ विधाधरावथ / भूमिपालं नमस्कृत्य गतौ स्वं पुरम्प्रति // 659 // પછી સવાર થયું ત્યારે તે બન્ને વિદ્યાધરો રાજાને નમસ્કાર કરીને પોતપોતાના નગર તરફ ગયા. (159). नृपः सैन्ये समायात: पल्यङ्कादिसमन्वितः / चतुरङ्गचमूयुक्तो यावद् गच्छति चाग्रतः // 660 // TELLULLETELETEL LCLCLCLCLLA ICICLCLCLCLCU P.Ad Gunratnasur MS. Jun Gun Aaradhak

Page #130
चित्रसेन चरित्रम // 118 // PICLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCL तावत्सिंहपुराधीश-प्रेषितो दूत आगतः / चित्रसेननृपं नत्वो-वाच स्वस्वामिनोदितम् // 661 // युग्मम् // रत्नशेखरस्य રાજા પલંગ વગેરેની સાથે સૈન્યમાં આવ્યો. અને ચતુરંગી સેના સાથે કેટલામાં આગળ જાય છે તેટલામાં સિંહપુરી पराजय નગરીના રાજાએ મોકલેલ દૂત આવ્યો અને ચિત્રસેન રાજાને નમીને પોતાના સ્વામીએ કહેલું કહ્યું. (660-661) वदति मन्मुखात्त्वां च स्वामी मे रत्नशेखरः। मत्सीमनि त्वया नैवा-गन्तव्यं सुखमिच्छता // 66 // મારો સ્વામી રત્નશેખર મારા મોઢે તમને કહે છે કે સુખને ઇચ્છતા એવા તમારે મારી સીમામાં ન જ આવવું. दूतस्येति वचः श्रुत्वा कुपितो भूपतिरवक् / रे रे अवध्यदूतस्त्वं गच्छ गच्छ ममाग्रतः // 66 // તનું આ વચન સાંભળીને ક્રોધિત થયેલો રાજા બોલ્યો. રે રે અવદ્ય દૂત ! તું મારી આગળથી જતો રહે. (663) कथनीयं स्वभूपाग्रे सन्नह्य स्वं स्थिरीभव। चित्रसेन: समायाति युद्धायाथ समुत्सुकः // 664 // તારે તારા સ્વામીની આગળ કહેવું કે તે બખ્તર પહેરીને તૈયાર થાય. ઉત્કંઠાવાળો ચિત્રસેન યુદ્ધ માટે આવે છે. (664) - गत्वा दूतेन विज्ञप्तो रत्नशेखरभूपतिः / चित्रसेनः समायाति भूरिसैन्यसमन्वितः // 665 // દૂતે જઈને રત્નશેખર રાજાને વિનંતિ કરી કે ઘણાં સૈન્ય સાથે ચિત્રસેન રાજા આવે છે. (665) एतद्वचनमाकय कोपात्प्रस्फुरिताधरः / चचाल सन्मुखं सोऽपि क्रुद्धः पञ्चाननो यथा // 666 // मायनलजी अषयी बनायोटोणी रहवांछतेवोस मे पाया सिंहनीमसामे थाल्यो. (55) LE उभयो: सैन्ययोर्जातः सङ्घट्टोऽथ परस्परम् / योद्धा युद्धाय सन्नद्धा लग्ना योध्धुं मिथोऽभितः // 667 // // 118 // Ad Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak True HGREEKAsibakrailevan 15151EMEMEMEMEIE LLLLLLCLCLCLCLCLCLCLCL

Page #131
चित्रसेन रत्नशेखरस्य पराजय चरित्रम् // 119 / / બન્નેનું સૈન્ય પરસ્પર સામે સામે થયું. બખ્તર પહેરીને તૈયાર થયેલા યોદ્ધાઓ પરસ્પર યુદ્ધ કરવા લાગ્યા. (667) रथिका रथिभिः सार्धं सादिनः सादिभिः सह / पत्तयः पत्तिभिः सार्धं युध्यन्ते क्रोधदुर्धरा // 668 // ક્રોધથી દુર્ધર એવા રથવાળા સાથે રથવાળા - ઘોડેસ્વારો સાથે ઘોડેસ્વાર ને પાયદળ સાથે પાયદળ યુદ્ધ કરે છે. (' भटमुक्तशरवातै-श्छादितं गगनाङ्गणम् / अकालेऽपि ततो जातं दुर्दिनं परितोद्रुतम् // 669 // સૈનિકો વડે જોડાયેલા બાણો વડે આકાશતલ ઢંકાઈ ગયું. તેથી કાળ વગર પણ ઓચિંતા ચારે બાજુ દુર્દિન થયો. (669) - यथा विन्ध्यावनीप्राप्ता गजा युध्यन्ति दुर्धरा / तथा सैन्यद्वयोर्जातं तद्युद्ध जनभीतिदम् // 670 // જેવી રીતે વિંધ્ય અટવીને પામીને દુર્ધરા એવા હાથીઓ જેમ યુદ્ધ કરે છે. તે રીતે મનુષ્યોને ભય કરનારું પરસ્પર બને સૈન્યનું યુદ્ધ થયું. (670) दृष्ट्वा सङ्ग्रामकौशल्यं चित्रसेनो नराधिपः / मुदा प्रशंसयामास रत्नशेखरसैनिकान् // 671 // ચિત્રસેન રાજા યુદ્ધની કુશળતા જોઈને રત્નશેખર રાજાના સૈનિકોની પ્રશંસા કરી. (671) यदा सिंहपुरीनाथः सयामान निवर्तते / चित्रसेनस्तदा कोपा-दण्डं जग्राह तं करे // 672 // જ્યારે સિંહપુરી નગરીનો રાજા યુદ્ધથી પાછો ફરતો નથી ત્યારે ચિત્રસેન રાજાએ ક્રોધથી હાથમાં દંડને ગ્રહણ કર્યો. (672) परमेष्ठीन् हृदि स्मृत्वा तथा विद्याधरं गुरुम् / दण्डं मुमोच तं शत्रु-सैनिकोपरि स वधा // 17 // પંચ પરમેષ્ઠિને તથા વિદ્યાધર ગુરૂને હૃદયમાં સ્મરણ કરીને તેણે કોધ વડે શત્રુના સૈનિકો ઉપર દંડને મૂક્યો. (673) Ac. Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak

Page #132
चित्रसेन रत्नशेखरस्य पराजय चरित्रम् // 120 // / वैरिसेना ततः सर्वा पतिता भूमिमण्डले / एक एव स्थितस्तत्र रत्नशेखरभूपतिः // 674 // તેથી વૈરિ રાજાની સંપૂર્ણ સેના ભૂમિ મંડલ ઉપર પડી ગઈ. અને ત્યાં એકલો રત્નશેખર રાજા ઊભો રહ્યો. (6) अश्वात्सोऽथ समुत्तीर्य विनयानतमस्तकः। चित्रसेनं ननामारं न स्यात्प्रीतिर्भयं विना // 675 // અને ઘોડા પરથી નીચે ઉતરીને વિનયથી નત મસ્તક્વાળા તેણે શવ એવા ચિત્રસેન રાજાને નમસ્કાર કર્યા. કારણ सय 32 श्री यती नथी. (675) करौ द्वौ मुकुलीकृत्य चित्रसेनं जगाद सः / अपराधिषु यो दण्ड-स्तं दण्डं कुरु मे प्रभो // 676 // . ST બે હાથની અંજલિ કરીને તેણે ચિત્રસેન રાજાને કહ્યું હે સ્વામી ! અપરાધીને જે દંડ થાય તે દંડ મને કરો. (676) LF एवं श्रुत्वा स भूपाल: कृपापूरितमानसः / पश्चाजग्राह तं दण्डं भटा: सर्वे समुत्थिताः // 677 // એ પ્રમાણે સાંભળીને દયાળુ મનવાળા રાજાએ તે દંડને પાછો લઈ લીધો. તેથી સર્વે સૈનિકો ઊભા થયા. (6 रत्नशेखरमादाय चित्रसेनो नरेश्वरः / गत्वा सिंहपुरे तत्र स्थापयामास मानत: // 678 // ચિત્રસેન રાજ રત્નશેખર રાજાને લઈને સિંહપુરનગરમાં જઈને ત્યાં તેને માનથી રાજ્ય પર સ્થાપન કર્યો. (978) विधाय सेवकं तं च मित्रतुल्यं नरेश्वरः / चलितश्चित्रसेनोऽथ ससैन्यः स्वपुरं प्रति // 679 // ચિત્રસેન રાજા તેને મિત્રતુલ્ય સેવક કરીને સૈન્યની સાથે પોતાના નગર તરફ ચાલ્યો. (679) वाद्यमानेषु वाद्येषु चतुर्धा सैन्यसंयुतः / नानादेशनराधीश-नम्यमानांघ्रिपङ्कजः // 680 SLEELETED // 12 // Ac Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak THE

Page #133
चित्रसेन चरित्रम् I૧૨શા ELSLELSLEY MULUEL.ED LEILLUSLETTELLUSIVELI अविलम्बप्रयाणैः स समागात्स्वपुरान्तिकम् / मंत्रिणा रत्नसारेण श्रुतं स्वामिसमागमम् // 681 // युग्मम् // रत्नशेखरस्य વાજિંત્રો વાગતા હતા ત્યારે ચારે પ્રકારના સૈન્યથી યુક્ત જુદા જુદા દેશોના રાજાઓ વડે જેના ચરણ કમલ વંદન पराजय કરાયા છે તેવો રાજા અખંડ પ્રયાણો વડે પોતાના નગરની નજીક આવ્યો. રત્નસાર મંત્રીએ સ્વામીનું આગમન સાંભળ્યું. (680-681). सोऽथ श्रृङ्गारयामास वसंतपुरत्तनम् पद्मावत्यपि सन्तुष्टा श्रुत्वा भर्तुः समागमम् // 682 // હવે તે રત્નસાર મંત્રી વસંતપુર નગરને શણગારે છે. અને પવાવતી રાણી પણ પતિનું આગમન સાંભળીને સંતોષ પામી. (682). सन्मुखश्चलितो मन्त्री परिवारसमन्वितः / पुरीलोकः समस्तोऽपि हर्षपूरितमानसः // 683 // પરિવાર સહિત મંત્રી સામે ગયો અને હર્ષથી ભરેલા મનવાળા નગરીના લોકો પણ સામે ગયા. (683) उपायनं समादाय मिलितो मंत्रिपुङ्गवः / भूरिस्नेहयुतस्तत्र पपात नृपपादयोः // 684 // Tii મંત્રીઓમાં અંગ્રેસર એવો તે ભેટનું લઈને રાજાને મળ્યો. અને અત્યંત સ્નેહથી યુક્ત એવો તે રાજાના ચરણ કમળમાં 1 પડયો. (684) भूपेनापि मुदा सोऽथा-लिङ्गित: स्नेहनिर्भरम् / कुशलप्रश्नपूर्वं च निजार्धासनमासितः // 685 / / રાજાએ પણ આનંદથી સ્નેહથી ભરેલા એવો તેને ભેટીને કુશળતા પૂછવા પૂર્વક પોતાના અધ આસન ઉપર પE Rશા kee P.P. Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #134
चित्रसेन चरित्रम् रत्नशेखरस्य पराजय // 12 // 545454545454545454545454545 सायो. (685) स्नेहयुक्तगिरा राजा तमानन्द्य मुहुर्मुहुः / उपकारं हृदिध्यायन् तत्कृतं तं शसंस सः // 686 // નેહવાળી વાણી વડે કરીને રાજાએ તેને વારંવાર આનંદ પમાડયો. અને તેણે કરેલા ઉપકારને હૃદયમાં ધારણ કરતો प्रशंसा छे. (686) मन्त्रिराजसमायुक्तः ससैन्यश्चलितो नृपः / पश्यन्नारामगां शोभा प्राप्तो गौपुरसन्निधौ // 687 / / મંત્રીરાજ સહિત સૈન્યની સાથે રાજા ચાલ્યો. અને બગીચાની શોભાને જોતો નગરના દરવાજા પાસે આવ્યો. (687 धर्मसेनकुमारस्तु तदागात्सन्मुखं मुदा / पितुः पादै ननामासौ भूतलन्यस्तमस्तकः // 688 // ત્યારે ધર્મસેનકુમાર આનંદથી સન્મુખ આવ્યો. અને ભૂમિ પર મસ્તક લગાડીને પિતાને ચરણકમળમાં પ્રણામ ज्यो. (188) भूपेनापि स चालिङ्गि गाढं प्रणयपूर्वकम् / प्रमोदाश्रुभिरेतस्य शोषितो विरहानलः // 689 // રાજાએ પણ પ્રેમપૂર્વક ગાઢ આલિંગન કર્યું અને આનંદના આંસુથી આ પુત્રનો વિરહરૂપી અગ્નિ શાંત કર્યો. (689) सतरत्नं समादाय निजोत्सङ्गे महीपतिः / गजारूढ क्रमेणाथ प्रवेशं चाक़रोत्पुरे // 690 / / રાજા પત્રરૂપી રત્નને ખોળામાં લઈને હાથી પર બેસીને અનુક્રમે નગરમાં પ્રવેશ કર્યો. (690). " वादित्रैर्वाद्यमानैश्च भटानां जयजयारवैः / शब्दाद्वैतमयं कुर्वन् भूपो मन्दिरमागतः // 19 // 69645454545454545454545 // 122 // 2.P.AC.GunratnasuriM.S. Jun Gun Aaradhak TED -

Page #135
चित्रसेन चरित्रम् रत्नशेखरस्य पराजय વાજિંત્રો વાગતે છતે અને સેવકોના જય જય શબ્દથી નગરને અદ્વૈત કરતો રાજા મંદિરમાં આવ્યો. (691) सिंहासने समासीनः कृतमङ्गलकौतुकः / विसृज्य सैनिकान् सर्वान् गत: स्वान्तः पुरेऽथ सः // 692 // કરેલા છે મંગલોરૂપી કૌતુકો જાણે એવો રાજા સિંહાસન પર બેસીને બધા સૈનિકોને વિદાય કરીને તે પોતાના અંતપુરમાં આવ્યો. (692) IYરા. 54545454545454545454545454 પતિને જોતા રાણી એકદમ ઊભી થઈ. અને તે પતિના ચરણકમળને નમીને તે બેઠી. (693) त्रयोऽपि मिलितास्तत्र राजा राज्ञी च मंत्रिराट् / भावयामासुरानन्दा-दानशीलादिभावना: // 694 // [તે વખતે ત્યાં રાજા રાણી અને મુખ્યમંત્રી ભેગાં થયા અને આનંદથી દાન-શીયલ-આદિની ભાવના ભાવવા લાગ્યા. (694) गृहीतं तैश्च सम्यक्त्वं परिग्रहप्रमाणकम् / भद्रकत्वात् त्रयो जाता गुरुसेवापरायणाः // 695 // મા તે રણે જણાએ સમ્યકત્વ સહિત પરિગ્રહનું પ્રમાણ ગ્રહણ કર્યું. અને સરળ હોવાથી ત્રણે જણા ગુરૂની સેવામાં તત્પર બન્યા. (15) LE पुण्यवन्तस्त्रयस्तेऽथ पुण्यं कुर्वन्त्यहनिशम् / पालयन्ति निजं राज्यं नीत्या निर्मलमानसाः // 696 // હવે તે ત્રણેય પુણ્યશાળી છવો રોજ પુણ્ય કાર્ય કરે છે. અને નિર્મળ મનવાળા તેઓ નીતિથી પોતાના રાજ્યનું LCLCLCLCLLLCLCLCU In Tanner TET USEFUL UP. Ac. Gunrainasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #136
तीर्थयात्रा चित्रसेन चरित्रम् // 124 // पासनछे. (666) अन्यदा भूपतीशेन तयोरग्रे निवेदिता / वार्ता वाञ्छितचारस्य पर्यङ्कस्य मनोहरा // 697 / / કોઈક વખત રાજાએ રાણી અને મંત્રીની આગળ ઈચ્છા પ્રમાણે ગતિ કરનાર પલંગની મનોહર વાર્તા કહી. (697) - तत् श्रुत्वा विस्मिता पद्मा-वती प्रोवाच हर्षिता / श्रृणु मे वचनं स्वामिन् यदि सत्यं तवोदितम् // 698 // તે સાંભળીને વિસ્મય પામેલી અને હર્ષિત થયેલી પદ્માવતી બોલી, હે સ્વામી ! તમારું કહેલું સાચું હોય તો મારું वयन समो . (198) नानाविधानि तीर्थानि विद्यन्ते शाश्वतानि हि / मण्डितानि जिनेन्द्राणां बिम्बैर्विश्वातिशायिभिः // 699 // तानि सर्वाणि लोकेऽस्मिन् वन्दनीयानि भावतः / अस्माभिः खलु लब्धायां सामग्रयां कः प्रमाद्यति // 700 // युग्मं // વિશ્વમાં અતિશયવાળા જિનેશ્વરોની મૂર્તિઓથી શોભતા જુદા જુદા શાશ્વત તીર્થો ખરેખર વર્તે છે. આ લોકમાં તે સર્વે જિનબિંબોને ભાવથી વંદન કરવા જોઈએ. અમારા વડે સામગ્રી મેળવાયા પછી કોણ પ્રમાદ કરે ? (699-700). राजा जगाद हे देवि में वचो नान्यथा भवेत् / दण्डः परीक्षित: पूर्व-मधुनायं परीक्ष्यते // 701 // રાજાએ કહ્યું કે હે દેવી ! મારું વચન ફેરફાર નહીં થાય. પહેલાં મેં દંડની પરીક્ષા કરી. હમણાં પલંગની પરીક્ષા अशो . (701) अथ पूजोपकरणादि गृहीत्वा च त्रयोऽपि ते / द्रुतं पर्यङ्कमारूढा नानातीर्थनिनंसया // 702 // P. Ac. Guntatnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak 14514614141414141414141414145 // 124 // BE

Page #137
तीर्थयात्रा चित्रसेन चरित्रम् HIYરા હવે તે ત્રણે જણા પૂજાના ઉપકરણો વગેરે લઈને જુદા જુદા તીર્થોમાં નમસ્કાર કરવાની ઇચ્છાથી જલ્દી પલંગ પર ચઢયા. (702) पर्यश्च ततोऽचाली-द्वायुवेगानभोऽध्वनि / गच्छन्तस्ते क्रमेणाथ प्राप्ता अष्टापदे गिरौ // 703 // ત્યાર પછી તે પલંગ વાયુના વેગથી આકાશના માર્ગમાં ચાલ્યો. અનુક્રમે જતાં તે ત્રણે અષ્ટાપદગિરિ ઉપર પહોંચ્યા. (703) तत्रास्ति कानकं चैत्यं पूर्वाभिमुखसंस्थितम् / गव्यूतित्रितयोत्तुङग भरतेश्वरकारितम् // 704 // ત્યાં ત્રણ ગાઉ ઊંચું-ભરત રાજાએ કરાવેલું પૂર્વાભિમુખ રહેલું સોનાનું જિન ચૈત્ય છે. (704) द्वे बिम्बे पूर्वभागेऽत्र याम्यां चत्वारि सन्ति च / पश्चिमे दश बिम्बानि कीर्तितान्युत्तरेऽष्ट च // 705 // આ જિનમંદિરમાં પૂર્વદિશામાં બે જિનબિંબો, દક્ષિણ દિશામાં ચાર જિનબિંબો, પશ્ચિમ દિશામાં દશ જિનબિંબો EDU. અને ઉત્તર દિશામાં આઠ જિનબિંબો કહેલાં છે. (705) . 1 चतुर्विंशतितीर्थेश-बिम्बानीति मनोहरे / यथावर्णप्रमाणानि राजन्ते तत्र मन्दिरे // 706 // તે જિનમંદિરમાં પોતાના વર્ણ અને પ્રમાણથી શોભતા મનોહર એવા ચોવીસ તીર્થંકર ભગવંતોના બિંબો શોભે છે. (706) चित्रसेनो नृपो दृष्ट्वा प्रियामित्रसमन्वितः / जिनचैत्यं तदुत्तुङ्गं प्राप्तो हर्ष वचोऽतिगम् // 707 / / 444444444444546 Ad Gunratnasur MS. Jun Gun Aaradhak Trus

Page #138
तीर्थयात्रा चित्रसेन चरित्रम् Iઉરદા TET ELEILLEULTURE ચિત્રસેન રાજા પત્ની અને મિત્ર સહિત તે ઊંચા જિનમંદિરને જોઈને વચનથી કહી શકાય તેવા હર્ષને પામ્યો. (707) प्रतिमाः पूजयामासु-स्ततस्ताश्च त्रयोऽपि ते / कुङ्कुमैर्घनसारैश्च नानामाल्यैः सुगन्धिभिः // 708 // ત્યાર પછી તે ત્રણે જણા કુમ-ધનસાર અને જુદા જુદા પ્રકારની માળાઓ વડે તે પ્રતિમાઓની પૂજા કરી. ' शक्रस्तवेन संस्तुत्य भावनातस्त्रयोऽपि ते। जिनानां पुरतश्चक्नु-नृत्यं वाद्यसमन्वितम् // 709 // નમુત્યુë વડે ભગવંતની સ્તુતિ કરીને ભાવનાથી તે ત્રણે જણા જિનેશ્વર પ્રભુની આગળ વાજિંત્ર સહિત નૃત્ય કરે છે. (709) हर्षप्रकर्षसंयुक्ताः कुर्वाणा जिनपूजनम् / विशुद्धभावनोपेता-स्तत्र कालं कियत्स्थिताः // 710 // હર્ષના સમૂહથી યુક્ત થયેલા વિશુદ્ધ ભાવનાવાળા તેઓ જિનપૂજન કરતા ત્યાં કેટલોક સમય રહ્યા . (710) ततस्तेऽथ विनिर्गत्य गता नन्दीश्वरं प्रति / तत्रापि तैर्जिनेन्द्राणां कृता पूजाप्रभावना // 711 // ત્યાર પછી તેઓ જિનમંદિરમાંથી નિકળીને નંદીશ્વરદ્વીપ તરફ ગયા ત્યાં પણ તેઓએ જિનેશ્વરોની પૂજા ને પ્રભાવના કરી. (711) कर्पूरागुरुकस्तूरी-धनसारविमिश्रितैः / कुङ्कुमैरर्चयामासु-स्तत्रार्हत्प्रतिमाश्च ते // 712 // ત્યાં કપૂર- અગરુ- કસ્તુરી- ઘનસારના મિશ્રિત વડે અને કુંકુમવડે અરિહંત પ્રતિમાઓની અંગરચના કરી. (712) आरात्रिकं तथा चैते कृत्वा मङ्गलदीपकम् / जिनानां पुरतश्चक्रु-र्ध्वजारोपणकं मुदा // 713 // ac Cunratasya M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #139
तीर्थयात्रा चित्रसेन चरित्रम् Yo ત્યાં આરતિ અને મંગલદીવો કરીને જિનેશ્વરે પ્રભુની આગળ આનંદથી ધજાનું આરોપણ કર્યું. (713) एवं विविधतीर्थानां कृत्वा यात्रां प्रहर्षिताः / क्रमेण ते समायाता वसन्तपुरपत्तने // 714 // એ પ્રમાણે જુદા જુદા તીર્થોની યાત્રા કરીને અત્યંત હર્ષ પામેલા તેઓ અનુક્રમે વસંતપુર નગરમાં આવ્યા. (7 एवं परीक्ष्य पर्यवं सम्प्राप्ता निजमन्दिरे / सुखान्यनुभवन्ति ते जिनबिम्बार्चने रताः // 715 // એ પ્રમાણે પલંગની પરીક્ષા કરીને પોતાના મહેલમાં આવ્યા, તે ત્રણેય આત્માઓ જિનેશ્વર પ્રભુની પૂજામાં તત્પર બનેલા જુદા જુદા સુખોને અનુભવે છે. (715) पुण्यप्रभावतो राज्यं वृद्धि प्रापद्दिने दिने / चित्रसेननरेन्द्रस्य वैरिवारविवर्जितम् // 716 // ચિત્રસેન રાજાને પુણ્યના પ્રભાવથી વૈરિઓના સમૂહથી રહિત એવું રાજ્ય દિવસે દિવસે વૃદ્ધિ પામે છે.(૭૧૬) कियत्यपि गते काले-ऽन्यदा संसदि तस्थुषः / नृपस्याग्रे समागत्या-रामिकचेत्यवग् मुदा // 717 // કેટલોક સમય વીત્યા પછી કોઈકવાર સભામાં બેઠેલા રાજા પાસે આવીને બગીચાના માળીએ આવીને આનંદથી આ પ્રમાણે કહ્યું. (717) स्वामिन् मनोरमोद्याने दमसारो मुनीश्वरः / पंचज्ञानसमायुक्तः प्राप्तोऽस्ति मुनिभिर्वृतः // 718 // હે સ્વામિ ! મનોરમ નામના ઉધાનમાં પાંચ જ્ઞાનથી યુક્ત મુનિઓથી પરિવરેલા દસાર નામના શ્રેષ્ઠ મુનિરાજ પધાર્યા છે. (18) JEELA-FREITAL TU TUESULT unratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #140
चित्रसेन चरित्रम् // 128 // LELEELL मुनिदेशना मित्रानन्दादि कथा तत् श्रुत्वाथ महीनाथो वस्त्रालंकारणादिकम् / सन्तुष्टः प्रददौ तस्मै मुन्यागमनशंसिने // 719 // ના તે સાંભળીને ખુશ થયેલા રાજાએ મુનિના આગમનને કહેનારા માળીને વસ્ત્ર અલંકાર વગેરે આપ્યા. (719) कृत्वा सकलसामग्री राज्ञीमंत्रिसमन्वितः / चलितो भूपतिस्तत्र मुनिवन्दनहेतवे // 720 // બધી સામગ્રી તૈયાર કરીને રાણી અને મંત્રી સહિત રાજા મુનિને વંદન કરવા માટે ત્યાં ચાલ્યા. (720) मुनेः पादौ नमस्कृत्य परिच्छदसमन्वितः / स्थितोऽसावुचिते स्थाने विनयेन कृताञ्जलिः // 72 // પરિવાર સહિત મુનિના ચરણકમલમાં નમસ્કાર કરીને આ રાજા પોતાના યોગ્ય સ્થાને અંજલિ કરીને રહ્યો. (721) मुनिना मधुरध्वानैः प्रारब्धा धर्मदेशना / भवपाथोनिधेर्मध्या-त्तारणाय तरीनिभा // 722 // મુનિએ મધુર શબ્દ વડે સંસારરૂપી સમુદ્રથી તરવા માટે નૌકા જેવી ધર્મ દેશના શરૂ કરી. (722) कषायाः कटवो वृक्षा दुर्ध्यानं तत्प्रसूनकम् / तत्फलं पापकर्मेह परलोके च दुर्गतिः // 72 // કષાયો કડવા વૃક્ષો છે. દુર્બાન એ તેના ફલો છે. આ લોકમાં પાપકર્મ તેનું ફલ છે અને પરલોકમાં દુર્ગતિ છે. (7 संसारोद्विग्नचित्तेन निर्वाणसुखमिच्छना / कषायाः परिहर्तव्या-स्तदेतेऽनर्थकारणम् // 724 // સંસારથી ઉદ્ધિ ચિત્તવાળા અને નિર્વાણ સુખની ઈચ્છાવાળાએ અનર્થન કરનારા એવા વિષયોને છોડવા मेध्ये. (724) अथोचे पार्थिवः सत्यं महात्मन्नेवमेव तत् / परं पुनर्ममाख्याहि कतिभेदा भवन्ति ते // 725 // - // 12 // LIBAC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trus

Page #141
चित्रसेन चरित्रम् li૨૨શા मुनिदेशना मित्रनन्दादि कथा હવે રાજાએ કહ્યું કે તમારૂ કહેલું સાચું છે. પરંતુ તમે મને ફરીથી કહો કે તેના કેટલા ભેદો છે ? (725) मुनि गौ क्रोधमान-मायालोभाभिधा इमे / तथामीषां च चत्वार-श्चत्वारः खलु भेदकाः // 726 // મુનિએ કહ્યું કે ક્રોધ-માન - માયા અને લોભ આ તેના નામો અને તે ચારેના ચાર-ચાર ભેદો છે. (726). आद्योऽनन्तानुबन्धाख्यो-प्रत्याख्यानो द्वितीयकः / प्रत्याख्यानस्तृतीयस्तु तुर्य: सज्वलनाभिधः // 727 // તેમાં પહેલો અનંતાનુબંધી નામનો છે. બીજો અપ્રત્યાખ્યાની નામનો છે. ત્રીજો પ્રત્યાખ્યાની નામનો છે. અને ચોથો સંજવલન નામનો છે. (727) निश्चलोऽचलरेखेव दारुणो दुःखदायकः / भवेत्स आदिमो राजन् कोपोऽनन्तानुबन्धकः // 278 // હે રાજન ! નિશ્ચલ પત્થરની રેખા જેવો, ભયંકર દુઃખને આપવાવાળો અનન્તાનુબંધી નામનો ક્રોધ નામનો પહેલો છે. (728) पृथ्वीरेखासमोऽप्रत्या-ख्यानो नाम्ना द्वितीयकः / प्रत्याख्यानस्तृतीयस्तु रेणुरेखासमो मतः // 729 // I. પૃથ્વીની રેખા જેવો અપ્રત્યાખ્યાન નામનો બીજો ક્રોધ, છે અને રેતીની રેખા જેવો પ્રત્યાખ્યાન નામનો કોધ ચીજો T માનેલો (હેલો છે. (729) तुर्यः सज्वलनो नीर-रेखातुल्यः प्रकीर्तितः / एवं मानोऽप्यस्थिकाष्ठ-वेत्राश्मस्तम्भसन्निभः // 730 // הבהבהבהבהבהבהבהבהבהבהבהבהבה IIીરશા LPP. Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak ezea

Page #142
ચોથો સંલન નામનો પાણીની રેખા જેવો, ક્રોધ કહેલો છે, એ પ્રમાણે માન પણ પત્થરનો થાંભલો હાડકાનો થાંભલો- લાકડાનો થાંભલો અને નેતરના થાંભલા જેવો કહ્યો છે. (730) माया वंशमेषश्रृंग-गवां मूत्रावलेहिवत् / लोभ: कृमिरागपङ्का-अनहारिद्ररागवत् // 731 // [LE તે જ પ્રમાણે માયા પણ વાંસના મૂળિયા ઘેટાના શિંગડા જેવી-લાકડાના છોતરાં અને ગાયના મૂત્ર સરખી છે. અને લોભ કિરમજનો રંગ-કાદવનો રંગ-અંજનનો રંગ અને હળદરના રંગ જેવો છે. (731). | जन्मवर्षचतुर्मास-स्थितयस्ते क्रमात् त्रयः / तुर्यपक्षस्थितिस्ते च श्वभ्रादिगतिहेतवः / / 732 // તે ચારે કષાયો અનુક્રમે જન્મપર્યત-વર્ષ પર્યત-ચાતુર્માસ પર્યત એક પક્ષપર્યંત રહેવાવાળા-નરક ગતિ વગેરેનો હેત मुनिदेशना मित्रानन्दादि कथा FLSLSLSLSL5 [E છે. (732) CLLLCLCLCLCLLLLLLLS SLCLCLCLCL: एवं कषायास्ते राजन् षोडशापि प्रकीर्तिताः / गाढगाढतरारम्भ-कारिणां ते क्रमात्स्मृताः // 733 // એ પ્રમાણે હે રાજન ! તે કષાયો સોળ પ્રકારે (ભેટવાળા) કહ્યાં છે. અને તે અનુક્રમે ગાઢ અને અત્યંત ગાઢ આરંભ સમારંભ કરનારાઓને કહેલાં છે. (733) स्तोका अपि कषायास्ते भवन्ति दुःखदायकाः / ततश्चाल्पोऽपि नो कार्यः कषायो नृपते त्वया // 734 // થોડા પણ કષાયો દુ:ખને આપવાવાળા બને છે માટે હે રાજન તમારે થોડો પણ કષાય ન કરવો. (734) राजन्नल्पीयसोऽपि स्याद् दुष्कृतस्य फलं महत् / मित्रानन्दादिसत्त्वानां यथा इष्ट मनीषिभिः // 735 // EC 3ના P. Ac Gumratyasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #143
चित्रसेन चरित्रम् ॥१३शा मित्रानन्दादि कथा 64545454545454 CLCL-L-L LS ન, હે રાજન કરેલા થોડા પણ દુકૃતનું ફળ મોટું થાય છે. મિત્રાનંદ વગેરે જીવોનું દ્રષ્ટાંત વિદ્વાન પુરૂષોએ જે રીતે युं छे. (775) मित्रानन्दादय: केऽमी इत्युक्ते भूभुजा पुनः / दमसारो मुनिः स्माह तत्कथां श्रृणुताखिलाम् // 736 // મિત્રાનંદ વગેરે કોણ છે ? એ પ્રમાણે રાજાએ પૂછ્યું ત્યારે દમસાર મુનિ બોલ્યા કે તેની સંપૂર્ણ કથા સાંભળો. (736) सुरलोकसमानर्द्धि-नानाजनमनोहरम् / अस्तीहामरतिलकं नगरं भुवि विश्रुतम् // 737 // દેવલોક સમાન રિધ્ધિવાળું-જુદા જુદા પ્રકારના લોકોથી મનોહર પૃથ્વીમાં પ્રસિદ્ધ એવું અમરતિલક નામનું નગર छे. (737) तत्र लोका वसन्तिस्म मूका: परविकत्थने। परस्त्रीवीक्षणे चान्धाः पङ्गवोऽन्यधनग्रहे // 738 // ત્યાં તે નગરમાં પારકાની વિસ્થામાં મૂંગા, પરસ્ત્રી જોવામાં અંધ અને પારકાનું ધનગ્રહણ કરવામાં પાંગળાં લોકો रहे छे. (738). रूपलभ्यातिशायिन्या-ऽभिभूतमकरध्वजः / मकरध्वजनामाभूद् भूपतिस्तत्र विक्रमी // 739 // રૂપરૂપીલક્ષ્મીની અતિશયતાથી પરાભવ કર્યો છે કામદેવનો જેણે એવો મકરધ્વજનામનો પરાક્રમી રાજા ત્યાં છે. (739) इन्द्रस्य प्रभुता प्रतापनिचय: सूर्यस्य बुद्धिर्गुरो-र्वाणी चन्दनशीतला गतिरथो दन्तावलेन्द्रस्य हि। धैर्य मेरुगिरेबलं मृगपते: कीनाशकोपोऽरिषु, रूपं मन्मथसन्निभं सहजतस्त्वेते गुणा भूभुजः // 740 // ०णा // 131 // L.P.Ac. Gunratnasuri M.S. * Jun Gun Aaradhak indu

Page #144
au मित्रानन्दादि તથા चित्रसेन चरित्रम् II ઈન્દ્રની પ્રભુતા-સૂર્યના પ્રતાપનો સમૂહ-બૃહસ્પતિની બુદ્ધિચંદન જેવી શીતલવાણી, ઐરાવણ હાથીની જેવી ચાલ, મેરુ પર્વત જેવું વૈર્ય-સિંહના જેવું બળ-શત્રુઓના માટે યમ જેવો કામદેવના જેવું રૂ૫. રાજાના આ સ્વાભાવિક ગુણો હોય છે. (40) : राश्यां मदनसेनायां पद्मकेसरनामकः / तस्य पद्मसरः स्वप्न-सूचितस्तनयोऽभवत् // 741 // રાણી મદનસેનાને વિષે પવસરોવરના સ્વપ્નથી સૂચિત પવકેશર નામનો પુત્ર થયો. (41) राज्ञो राज्या तयान्येधु-विवृण्वत्या शिरोरुहान् / विलोक्य पलितं दूत आगादेवेति जल्पितम् // 742 // રાણીએ રાજાના વાળને ઓળતાં માથામાં સફેદવાળને જોઈને દૂત આવ્યો એ પ્રમાણે કહ્યું. (742) श्रुत्वेति भ्रान्तचित्तस्य कुर्वतश्च दिगीक्षणम् / तस्य राज्ञस्तया शीर्षे श्वैतकेशः प्रदर्शित: // 743 // આ પ્રમાણે સાંભળીને ભ્રાંત ચિત્તવાળા દિશાઓને જોતા રાજાને રાણીએ તેના માથામાં સફેદ વાળ બતાવ્યો. (3) यत:-अङ्गं गलितं पलितं मुण्डं दशनविहीनं जातं तुण्डं। वृद्धो याति गृहीत्वा दण्डं तदपि न मुञ्चत्याशापिण्डम् // 744 // જેથી કહ્યું છે કે-અંગો ગળી જાય, માથા પર સફેદવાળ થઈ જાય. મોટું દાંત વગરનું બની જાય. પછી ઘરડો થયેલો માણસ લાકડી ગ્રહણ કરીને ચાલે તો પણ આશાઓના સમૂહને છોડતો નથી. (74) पटु रटति पलितदूतो मस्तकमागत्य सर्वलोकस्य / परिभवतो जरामरणे कुरु धर्म विरम पापेभ्यः // 745 // સર્વ લોકોના મસ્તક પર રહેલો સફેદ વાળ બોલે છે કે ઘડપણ અને મરણમાં પરાભવ પામતાં ધર્મને કરો અને 6454ALLCLCLCLCL FILE HT તો વિરા વાતો P.P.Ac Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhakti

Page #145
રિરાજ , પાપોથી અટર્કો. (5) मित्रानन्दादि चरित्रम् दूतोऽयं धर्मराजेन प्रेषितः पलितच्छलात् / आगच्छति जराकृत्यं कुरुष्वेति वदन्निव // 746 // //રા ધર્મરાજાએ ધોળા વાળના બહાનાથી આ દૂતને મોકલ્યો છે. તે ત ઘડપણનું કાર્ય કરો એ પ્રમાણે બોલતો આવે છે. ( 6) ततश्च पार्थिवो दथ्यौ पूर्वजै महात्मभिः / अद्दष्टपलितैरेव धर्मसेवा व्यधीयत // 747 // 1. તેથી રાજાએ વિચાર કર્યો કે પૂર્વે થઈ ગયેલા મારા પૂર્વજોએ ધોળો વાળ આવ્યા પહેલાં જ ધર્મસેવા કરી હતી. (7) धिग्मा स्वपूर्वजानां च स्थितिविच्छेदकारिणम् / लुब्धो मूढोऽहमद्यापि विषयेषु हहास्मि हा // 748 // IF અને પોતાના પૂર્વજોની સ્થિતિનો વિચ્છેદ કરનાર એવા મને ધિકકાર હો. ખરેખર ખેદની વાત છે કે મૂર્ખ એવો હું હજુ પણ વિષયોમાં લોભાયો છું. (જ૮) છે इति चिन्ताविवर्णास्यं पतिं दृष्ट्वा सनर्मवाक् / उवाचैवं पुना राज्ञी अजानाना तदाशयम् // 749 // એ પ્રમાણે ચિંતાથી ઉદાસીન મુખવાળા પતિને જોઈને તેના આશયને નહિ જાણતી કટાક્ષયુક્ત વાણી વડે ફરીથી આ પ્રમાણે કહ્યું. (9) नाथ त्वं वृद्धभावेन लजसे यदि सर्वथा। तदाहं कारयिष्यामि पटहोद्घोषणामिमाम् // 750 // હે નાથ ! તમે જો સર્વ પ્રકારે વૃદ્ધાવસ્થા વડે લજજા પામતા હો તો હું આવા પ્રકારની ઘોષણા કરાવીશ. (750) ITH HIPસા U LEUSLETELETELEM CICIELELLI P. Ac Gunratnasuri-M.S. Jun Gun Aaradhaka

Page #146
मित्रानन्दादि कथा - SLSLSLSLSLLLL यः कश्चिदवनीनाथं जराग्रस्तं वदिष्यति / भविष्यति सकोऽवश्य-मकालेऽपि यमातिथि: / 751 // જે કોઈ મનુષ્ય-રાજાને ઘરડા કહેશે તો તે મારા વડે અકાળે પણ યમરાજાનો અતિથિ થશે. (51) राजा प्रोवाच हे देवि किं ब्रवीष्यविवेकिवत् / जरैव मण्डनं यस्मा-द्भवेदस्माद्दशां किल // 752 // ત્યારે રાજા બોલ્યો કે હે દેવી ! અવિવેકી મનુષ્યની જેમ શું બોલે છે ? અમારા જેવાઓને તો ઘડપણ ખરેખર શોભા કરનારું છે. (52) तदा श्याममुखा यूयं किमित्युक्ते तया पुनः / स तस्यै कथयामास स्वस्य वैराग्यकारणम् // 753 // ત્યારે શ્યામમુખવાળી બનેલી રાણીએ કહ્યું કે તમે શું કહો છો ? ત્યારે તે રાજાએ રાણીને પોતાના વૈરાગ્યનું કારણ કહ્યું. (53) ततश्च तनयं राज्ये संस्थाप्य प्रियया सह / तापसीभूय राजासौ वनवासमशिश्रयत् // 754 // ત્યાર પછી પુત્રને રાજ્ય પર સ્થાપન કરીને પત્નીની સાથે તાપસ થઈને આ રાજાએ વનવાસનો આશ્રય કર્યો. (754) गूढगर्भा तु सा राज्ञी सम्प्राप्ता तापसव्रतम् / वर्द्धमानेऽथ गर्भेऽस्या अवर्द्धिष्टोदरं क्रमात् // 755 // ગુપ્તગર્ભવાળી તે રાણીએ તાપસ વ્રતને લીધું અને ગર્ભવૃદ્ધિ પામતાં આ રાણીનું પેટ વધવા માંડયું. (55). किमेतदिति पृष्टा च साचख्यौ तद्यथातथम् / पत्युः कुलपतेः सोऽपि व्रतदूषणभीरुकः // 756 // વ્રત ભંગના ભયથી આ શું છે ? એમ તાપસે પૂછતાં રાણીએ પતિ-રાજાને સાચી હકીકત જણાવી. (56) Ad Gunratnasuri MS Jun Gun Aaradhak Tree TET TAT TET 1 12 ELEM ' ,

Page #147
मित्रानन्दादि कथा तापसीभिः पाल्यमाना समये सुषुवेऽथ सा / सुतं देवकुमाराभं शुभलक्षणशोभितम् // 757 // તાપસીઓ વડે પાલન કરાતી તે રાણીએ યોગ્ય સમયે શુભ લક્ષણોથી શોભતાં દેવકુમાર જેવા પુત્રને જન્મ આપ્યો. (57) तस्याश्चानुचिताहारा-द्रोगोऽभूदारुणस्तनौ / अचिन्तयंश्च दुःखार्ता-स्ते तपोधनतापसाः // 758 // તે રાણીને પ્રતિકુળ આહાર ખાતાં તેના શરીરમાં ભયંકર રોગ થયો. અને દુ:ખથી પીડા પામેલા તપોધન-તાપસો વિચારવા લાગ્યા. (58) गृहिणामपि दुष्पाल्यो बाल: स्याजननीं विना / तन्मातरि विपन्नायां कथं पाल्योऽयमर्भकः // 759 // માતા વગર ગૃહસ્થોને પણ બાળક દુઃખે કરીને પાલન કરી શકાય છે. તેથી તેની માતા મરી ગયા પછી આ બાળકને કેવી રીતે પાલન કરવો ? (59) - वणिगुजयिनीवासी वाणिज्येन परिभ्रमन् / तदा तत्राययौ देव-धराख्यो दैवयोगतः // 760 // - ઉજ્જયિની નગરીનો રહેવાસી વાણિજ્યના ધંધા વડે પરિભ્રમણ્ કરતો દેવના યોગથી દેવધર નામનો વણિક ત્યાં આવ્યો. (760) सोऽथ तापसभक्तत्वा-तान् प्रणम्य तपस्विनः / दृष्ट्वा चिन्तातुरानेष पप्रच्छोद्वेगकारणम् // 761 // હવે તે વણિક તાપસની ભકિતથી તે તપસ્વીઓને પ્રણામ કરીને તેઓને ચિંતાથી વ્યાપ્ત જોઈને ઉગનું કારણ LLLSLSLSLSLSLSLSLSLSLSLSLSLS I II Ac: Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak T .

Page #148
मित्रानन्दादि દાદીએ 5 I પૂછયું(૬૧) ऊचे कुलपतिश्चेत्त्व-मस्मदुःखेन दूयसे / तदामुं बालकं श्रेष्ठि-नस्महत्तं गृहाणभोः // 762 // ત્યારે કુલપતિએ કહ્યું કે જો તું અમારા દુઃખથી દુઃખી થયો હોય તો તે શ્રેષ્ઠી : અમારો આપેલો આ બાળક તું ગ્રહણ કર. (762) ततस्तेन गृहीत्वा स स्वभार्यायै समर्पितः / देवसेनाभिधानायै प्रसूतायै सुतां पुरा ॥७६शा ત્યારે તેણે તે બાળકને લઈને જેણે પહેલાં દેવસેના નામની પુત્રીને જન્મ આપ્યો છે તેવી પોતાની પત્નીને તે બાળક સોંપ્યો. (763) देवी मदनसेना सा स्थानप्राप्तं विलोक्य तं / रोगात मृत्युमापन्ना गतचिन्ता समाधिना // 764 // IE રાણી મનસેના સરસ સ્થાન પામેલા તે બાળકને જોઈને ચાલી ગઈ છે ચિંતા જેને એવી તે શાંતિથી મૃત્યુ પામી. (764 - गृहं गतेन तेनाथ श्रेष्ठिनोत्सवपूर्वकम् / एतस्यामरदत्तश्चे-त्यभिधानं विनिर्मितम् // 765 // - ઘરે ગયેલા એવા શ્રેષ્ટિએ ઉત્સવપૂર્વક આ બાળકનું અમરત્ત એવું નામ પાડયું. (765) " तथैव निर्मितं नाम सुतायाः सुरसुंदरी। अपत्ययुगलं सूतं तयेति प्रथितं पुरे // 766 // તે જ પ્રમાણે પોતાની પુત્રીનું સુરસુંદરી એવું નામ પાડ્યું. તેની પત્નીએ જોડલાને જન્મ આપ્યો એ પ્રમાણે નગરમાં IE જાહેર થયું. (7) T P Ac: Gunratrasuri M.S. Iષા * Jun Gun Aaradhak

Page #149
I मित्रानन्दादि चित्रसेन चरित्रम् // 137 // कथा सागरश्रेष्ठिनः पुत्रो मित्रश्रीकुक्षिसम्भवः / सञ्जज्ञेऽमरदत्तस्य मित्रानन्दाभिधः सुहृद् // 767 // . મિત્રશ્રીની કુક્ષિથી થયેલો-સાગરમેષ્ઠિનો મિત્રાનંદ નામનો પુત્ર અમરદત્તનો મિત્ર થયો. (767) समहर्षशुचोर्नित्यं समजागरनिद्रयोः / तयोः प्रववृते मैत्री नेत्रयोरिव धन्ययोः // 768 // સાથે જ હર્ષ અને શોક કરનાર, સાથે જ જાગનાર અને સૂનાર તે બન્નેની મૈત્રી ચક્ષની જેમ વધવા લાગી. (768) वर्षतुरन्यदायाता मेघाडम्बरमण्डिता। विद्युतश्चलितुं लग्ना अभितः कुलटा इव // 769 // વાળાના આડંબરથી શોભતી વર્ષાઋતુ કોઈકવાર આવી ચારે બાજુ કુલટા સ્ત્રીની જેમ વિજળી થવા લાગી. (769) केकिकेकारवास्तत्र श्रुयन्ते परितोभृशम् / वियोगिनीहृदां भेदे वज्रधाता इवाभितः // 770 // ILE વિયોગીના હૃદયને ભેદ કરનારા વજઘાત જેવા મયૂરોનો ગરવ ચારે બાજુથી ત્યાં સંભળાય છે. (70) तस्मिन् काले च तौ सिप्रा-सैकते वटसन्निधौ / क्रीडयोन्नतिकानाम्न्या रेमाते सुहृदौ मिथः // 771 // II અને તે સમયે રિશપ્રા નદીના કિનારે - વડના ઝાડની નજીમાં બંને મિત્રો પરસ્પર ગિલ્લી-દંડા, મોઈ-દંડા નામની मत र छे. (771) . तदा चामरदत्तेन प्रणुनोन्नतिकाथ सा! वटबद्धस्य चौरस्य प्रविवेश मुखान्तरे // 772 / / ત્યારે અમરત્તે નાંખેલી મોઈ વડના ઝાડ પર બાંધેલા ચોરના મોઢામાં પેઠી. (772) मित्रानन्दो हसन्नूचे पश्याहो महदद्भुतम् / विवेशोन्नतिका त्वस्य मृतकस्य मुखे सखे // 77 // PEDIEEEIN T // 137 // B.AC.Gunratnasuri M.S. ___Jun Gun Aaradhakra

Page #150
चित्रसेन मित्रानन्दादि चरित्रम् /8 ત્યારે મિત્રાનંદે હસતા કહ્યું કે હે મિત્ર ! ખરેખર અભુત આશ્ચર્ય જુઓ પરવશ બનેલી આ મોઈ મૃતકના મોઢામાં પૈઠી. (773). श्रुत्वेति कुणपेनोक्तं मित्रानन्द तवापि च / अत्रैव लम्बितस्यास्ये विक्षत्युन्नतिका ध्रुवम् // 774 // આ સાંભળીને અમરત્તે કહ્યું કે હે મિત્રાનંદ ! આ લટકતા માણસના મોઢામાં ચોકકસ તારી મોઈ જશે. (774 तत् श्रुत्वा मृत्युभीतोऽसौ निरुत्साहोऽवदद् द्रुतम् / पतितोन्नतिका यस्मा-न्मृतकस्य मुखे सखे // 775 // / जातेयमशुचिर्नूनं तदलं क्रीडयानया। प्रत्यूचेऽमरदत्तस्तं ममान्योन्नतिकास्त्यहो // 776 // તે સાંભળીને મૃત્યુથી ભય પામેલો ઉત્સાહ વગરનો થયેલો જલ્દી બોલ્યો હે મિત્ર ! જે કારણથી મતકના મોંઢામાં [UR પડેલી કોઈ અપવિત્ર થઈ માટે હવે આ કીડા વડે સર્યું ત્યારે અમરદત્તે તેને કહ્યું કે ખરેખર મારી પાસે બીજી કોઈ IE છે. (775-776) इति प्रोक्तेऽपि तं क्रीडा-विमुखं प्रेक्ष्य भावविद। आगादमरदत्तोऽसौ मित्रयुक्तः स्वमन्दिरम् // 777 // એ પ્રમાણે કહેવા છતાં પણ કીડાથી વિમુખ થયેલા મિત્રને જોઈને ભાવને જાણનાર આ અમરા મિત્ર સાથે પોતાના ST ઘરે આવ્યો. (77) द्वितीये दिवसेऽप्येनं दृष्ट्वा श्याममुखाम्बुजम् / पप्रच्छेत्यमरो मित्र किं ते दुःखस्य कारणम् // 778 // I બીજે દિવસે પણ આને શ્યામ મુખવાળો જોઈને અમને પૂછયું કે હે મિત્ર ! તારા દુઃખનું કારણ શું છે ? (78) 45454545LSLLLLSLLLLLL Ac Gunratnasuri M.S [E Iટા Jun Gun Aaradhak True

Page #151
चित्रसेन चरित्रम् कथा // 139 // LCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLPP अतिनिबंधपृष्टेन तेनाप्यस्य निवेदितम् / तच्छवस्य वचो येन गोप्यं किञ्चिन्न मित्रतः // 779 // मित्रानन्दादि અત્યંત આગ્રહ કરીને પૂછવાથી તેણે આ શબનું વચન નિવેદન કર્યું કારણ કે મિત્રથી કંઈ પણ ગુપ્ત હોતું નથી तन्निशम्यामरः स्माह शबा जल्पन्ति न क्वचित / तदियं व्यन्तरक्रीडा सम्यग्विज्ञायते ननु // 780 // તે સાંભળીને અમારે કહ્યું કે કોઈપણ દિવસ મૃતક બોલતા નથી. તેથી ખરેખર આ વ્યંતર દેવતાની ક્રિડા લાગે छे. (780) इदं सत्यमसत्यं वा परिहासवचोऽथवा / तथापि पौरुषं कार्य समुत्पन्ने भये जनैः // 781 // આ વચન સત્ય હોય કે અસત્ય હોય અથવા મશ્કરીનું વચન હોય તો પણ મનુષ્યોએ ભય ઉત્પન થતાં પુરૂષાર્થ ७२पो. (781) DE मित्रानन्दोऽवददैवा-यत्ते किं नाम पौरुषम् / प्रत्यूचे चामरस्तं ना-श्रौषीत्किं नु भवानदः // 782 // મિત્ર મિત્રાનંદ બોલ્યો કે દૈવની પાસે પુરૂષાતન શું કામ લાગે ? અમારે જવાબ આપ્યો કે શું તે આ સાંભળ્યું ? नयी ? (782) आपन्नैमित्तिकप्रोक्ता जीवितान्तविधायिनी। शामिता पौरुषेणैव ज्ञानग ख्यमंत्रिणा // 78 // . નિમિત્તિયાએ કહેલી-જીવિતનો નાશ કરનારી-આપત્તિ પણ જ્ઞાનગર્ભનામના મંત્રીએ પુરુષાતનથી શાંત કરી. (783) ज्ञानगर्भः स को मन्त्री-ति मित्रेणोदितः पुनः / अमरः कथयामास तदने तत्कथामिति // 784 // ++LLELELELELELELE DELETELETELELETTE // 13 // PAC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Tn

Page #152
चित्रसेन ज्ञानगर्भ चरित्रम् તે જ્ઞાનગર્ભ મંત્રી કોણ ? એ પ્રમાણે મિત્ર વડે પૂછાતાં અમરદત્ત તેની પાસે તે કથા કહેવા લાગ્યો. (784) अस्त्यत्र भरते धान्य-धनद्धर्या बन्धुरा पुरी / चंपेति पृथिवीख्याता लंकातुल्यामितैर्गुणैः // 785 // આ ભારત ક્ષેત્રમાં ધન-ધાન્યને સમૃદ્ધિથી ભરપૂર અને અસંખ્ય ગુણોથી લંકાની જેમ પૃથ્વી પર પ્રસિદ્ધ ચંપા નગરી is છે. (785). जितशत्रु पस्तत्र कीर्तेच यशसो निधिः / वैरिवारगजवात-कुम्भपाटनकेसरी // 786 // ત્યાં તે નગરીમાં કીર્તિ અને યશનો ભંડાર-વૈરી રાજાઓના સમૂહરૂપી હાથીઓના કુંભસ્થલ ભેદવામાં કેશરી સિંહસમાન જિતશત્રુ નામનો રાજા હતો. (786). राज्ये सर्वेश्वरस्तस्या-भवन्मन्त्री पुरोदितः / बुद्धयावगणितो येन गुरुः स्वर्गीकसामपि // 787 // Ii તેના રાજ્યમાં આગળ જ્હીગયા સર્વમાં અગ્રેસરબુદ્ધિથીજેણે બૃહસ્પતિની પણ અવજ્ઞા કરી છે તેવો એવીહતો. (787) भार्या गुणावलिस्तस्य पुत्रस्तत्कुक्षिसम्भवः / सुबुद्धिर्नामतश्चासी-द्रूपश्रीविजितस्मरः // 788 // તેને ગુણાવલી નામની પત્ની હતી. તેણી કુક્ષિથી ઉત્પન્ન થયેલો રૂ૫થી જેણે કામદેવને જીત્યો છે તેવું નામનો પુત્ર હતો. (788) उपविष्टोऽन्यदास्थाने नृपमण्डलसेवितः / सहितो मन्त्रिवर्येण यावदासीन्महीपतिः // 789 // એક દિવસ નાના-નાના રાજાઓ વડે સેવા કરાતો મંત્રી સાથે જ્યારે રાજા સભામાં બેઠો હતો. (789) ELELALALALALELELELSL555LF45 IPજના Ad Gunratnasuri MS Jun Gun Aaradhak T

Page #153
ज्ञानगर्भ चित्रसेन चरित्रम् मंत्रीकथा आययौ तावदष्टान-निमित्तज्ञानपण्डितः / नृपस्य पर्षदि कश्चि-प्रतिहारनिवेदितः // 790 // તે વખતે કોઈ અષ્ટાંગ નિમિત્તને જાણનાર પંડિત રાજાની પર્ષદામાં આવ્યો છે એવું પ્રતીહારીએ નિવેદન કર્યું. (90) જશા રાશીર્વચન: ts -cવણો વિછ વરે વિયાને તવાતિ પૂછો વારોત્યમાષત છદશા : આશીર્વાદના વ બોલીને તે પંડિત શ્રેષ્ઠ આસન પર બેઠો. તમને કેટલું જ્ઞાન છે ? એ પ્રમાણે રાજાએ પૂછ્યું ? (91) રાજૂ ભામના 4 ઝીબિત કof તથા સુદ્ધ યુદ્ધ નાનાનિ નામનામને નૃમ્ II૭૬રા હે રાજન્ ! હું મનુષ્યોના લાભ અને નુક્શાનને, જીવિત મરણને, સુખ-દુ:ખને અને ગમનાગમનને જાણું છું. (હ राज्ञोचे मत्परिवार-मध्ये तु यस्य कस्यचित् / पश्यसि त्वशुभं किंञ्चि-त्पक्षान्तस्तन्निवेदय // 79 // રાજાએ પૂછયું. મારા પરિવારના મધ્યમાંથી જે કોઈનું પણ તું પક્ષની અંદર કંઈ પણ અશુભ જોતો હોય તે નિવેક્ષ કર. (793) नैमित्तिकोऽवदद्राजन् ज्ञानगर्भस्य मन्त्रिणः / पश्यामि सकुटुम्बस्यो-पसर्ग मरणात्मकम् // 794 // ત્યારે નિમિત્તયો બોલ્યો કે જ્ઞાનગર્ભ મંત્રીને કુટુંબ સહિત મરણાન્ત ઉપસર્ગ હું જોઉં છું. (794) तत् श्रुत्वा पीडितो राजा राजलोकस्तथाखिलः / अन्तर्दूनस्तथा मन्त्री तत्कालं स ययौ गृहम् // 795 // તે સાંભળીને રાજા તથા રાજલોક પીડા પામ્યો. અંતરથી દુઃખી થયેલો મંત્રી તેજ સમયે ઘેર ગયો. (75) 414141414F44545454545414! LCLCLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL I/૪શા Ac Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trum

Page #154
चित्रसेन ज्ञानगर्भ मंत्रीकथा नैमित्तिकं समाहूय तमपृच्छद्रहस्ययम् / अयि भद्र कुतो हेतो-रापदं मम पश्यसि // 796 / / चरित्रम् નિમિત્તિયાને બોલાવીને તેને આનું રહસ્ય પૂછયું, હે ભાગ્યશાળી તું ક્યા હેતુથી મારી આપત્તિ જુએ છે ? (96) //4 तेनापि तं समाख्यातं भाविनी ज्येष्ठनन्दनात् / विसृष्टो ज्ञानगर्भेण सत्कृत्य स निमित्तकः // 797 / / તે નિમિત્તયાએ મોટા પત્રથી ભાવિમાં થવા વાળી આપત્તિ હી. જ્ઞાનગર્ભ મંત્રીએ તે નિમિત્તિયાને સત્કાર કરીને વિદાય ક્યો. (797) अभाणि तनयस्तेन ममादेशं करोषि चेत् / आपन्निस्तीर्यते वत्स तदियं जीवितांतकृत् // 798 // 1 તેથી તેણે પુત્રને કહ્યું કે જો તું મારો આદેશ કરશે તો તે પુત્ર ! તે જીવિતનો અંત કરનાર આપત્તિને પાર કરી શકશે. (798) यदादिशति मे तात: कृत्यं कुर्वे स इत्यवक् / ज्येष्ठः पुत्रो विशेषज्ञो विनयान्नतमस्तकः // 799 // Eય ત્યારે વિશેષને જાણનાર-વિનયથી નમેલા મસ્તકવાળા તેણે કહ્યું કે મારા પિતા જે આદેશ કરશે તે હું કરીશ. (799) 1 तत: पुरुषमानायां मञ्जूषायां महामतिः। सचिवस्तं निचिक्षेप भोजनादिसमन्वितम् // 800 // IT ત્યાર પછી મોટી બુદ્ધિવાળો તે મંત્રી પુરૂષના પ્રમાણવાળી પેટીમાં ભોજન વગેરેની સામગ્રી સાથે તે પુત્રને તેમાં રાખ્યો. (800) दत्ताष्ठतालकां तां च महीभर्तुः समार्पयत् / देवेदं मम सर्वस्वं रक्ष्यं चेति व्यजिज्ञपत् // 801 // ETTESTSTSTSTS LELSLSLSLSLSLSLLLCLE IIકરા Ac Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trus

Page #155
चित्रसेन ज्ञानगर्भ चरित्रम् मंत्रीकथा II૪શા Tii તે પેટીને આઠ તાળા લગાડીને તે પેટી રાજાને સોંપી અને વિનંતિ કરી કે હે દેવ ! આમાં મારું સર્વસ્વ છે માટે રક્ષણ કરજો. (801). राजा प्रोवाच हे मंत्रि-निदं धर्मे नियोजय / विना भवन्तमेतेन धनेनाहं करोमि किम् // 802 // . રાજાએ કહ્યું કે હે મંત્રી ! આ ધનને ધર્મમાં જોડ. તમારા વગર હું આ ધન વડે શું કરું ? (802). भूयोऽपि सचिव: स्माह धर्मोऽयं हि नियोगिनाम् / यत्स्वामी नैव वञ्च्यो हि विपद्यपि सुसेवकैः // 803 // ફરીથી પણ સચિવે કહ્યું કે સેવકોનો આ ધર્મ છે કે વિપત્તિમાં પણ સારા સેવકોએ સ્વામીને છેતરવો નહીં. ततो राज्ञा प्रपन्नं त-न्मंत्री च जिनमन्दिरे / अष्टाह्निकोत्सवं चक्रे सडं पूजयतिस्म च // 804 // ત્યારે રાજાએ તે વાત અંગીકાર કરી, અને મંત્રીએ જિનમંદિરમાં અકાઈ મહોત્સવ કર્યો. અને સંઘની પૂજા કરવા Iક લાગ્યો. (804) दीनानाथादिसत्त्वेभ्यो ददौ दानं यथोचितम् / शान्तिमुद्घोषयामासा-भयदानं च देहिनाम् // 805 // દીન અને અનાથ મનુષ્યોને યોગ્ય દાન આપ્યું. શાંતિ તથા દેહધારી પ્રાણીઓને અભયદાનનો પડહો વગડાવ્યો. सन्नद्धकवचैः पुम्भि-विविधायुधधारिभिः / गृहं स रक्षयामास तथा हयगजादिभिः // 806 // પહેરેલા કવચવાળા અને જુદા જુદા પ્રકારના આયુધોને ધારણ કરનારા પુરૂષો વડે અને હાથી-ઘોડા વગેરે ? રક્ષણ કર્યું. (806) LLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLCL, I am Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak True

Page #156
ज्ञानगर्भ चित्रसेन चरित्रम् // 14 // मनाकथा F4545556566556464546459695 एवं क्रमेण सम्प्राप्ते तस्मिन् पञ्चदशे दिन / राजान्तः पुरमध्ये वा-गुदस्थादिद्दशी स्फुटा // 807 // यथा हि मंत्रिणः पुत्रः सुबुद्धिर्नाम दुर्मतिः / राजपुत्र्या: केशपाशं छित्वा क्वापि ययावहो // 808 // એ પ્રમાણે અનુક્રમે પંદરમો દિવસ આવ્યો ત્યારે રાજાના અંત:પુરમાં એવી લોકવાયકા (અફવા) ચાલી કે મંત્રીનો ખરાબ બુદ્ધિવાળો સુબુદ્ધિ નામનો પુત્ર રાજકુમારીનો ચોટલો કાપીને ક્યાંક ચાલ્યો ગયો છે. (807-808) तत् श्रुत्या कुपितो राजा दध्यौ कर्मेद्दशं व्यधात् / अतिसन्मानितो मूो मुमुर्घः सचिवात्मजः // 809 // તાતે સાંભળીને કોપ પામેલો રાજા વિચારવા લાગ્યો કે અત્યંત સન્માન કરાયેલા મરવાની ઇચ્છાવાળા-મુખ મંત્રી पुगको छे. (808) अस्यापराधे बध्यो ने सकुटुम्बोऽपि मंत्र्यसौ। इति स ज्ञापयामास पार्षद्यानखिलांस्ततः // 810 // ત્યાર પછીથી તેણે સભાના લોકોને જણાવ્યું કે આ અપરાધમાં હું કુટુંબ સહિત મંત્રીને મારી નાંખીશ. (10) मन्त्रिणः परिवारोऽस्य वध्योऽथ निखिलोऽपि हि / इत्यादिश्य बलं मंत्रि-गृहे प्रापन्नराधिपः // 811 // આ મંદીનો આખો પરિવાર વધ કરવા યોગ્ય છે એમ સૈન્યને આદેશ કરીને રાજા મંત્રીને ઘેર ગયો. (811) अमात्यसुभटा लामा योद्धं च नृपसैनिकैः / तान्निवार्य गतो मन्त्री द्रुतं भूपस्य सन्निधौ // 812 // રાજાના સૈનિકો સાથે મંત્રીના સુભટો લડવા લાગ્યા. તેઓને રોકીને મંત્રી જલદી રાજા પાસે ગયો. (812) . आयातं सचिवं हष्टा-ऽभवद्राजा पराङ्मुखः / तथाप्यभिमुखीभूय स नत्वेति व्यजिज्ञपत् // 812 // Ac Gunratnasuri M.S. 1 // Jun Gun Aaradhak True

Page #157
चित्रसेन ज्ञानगर्भ चरित्रम् मंत्रीकथा ય પ્રધાનને આવતો જોઈને રાજા બીજી દિશા તરફ કરેલા મોંઢાવાળો થયો. તો પણ સામે જઈને નમીને તેણે વિનંતિ કરી. (813). मया मुक्तास्ति या राजन् मञ्जूषा सा विलोक्यताम् / गृहीत्वा तद्गतं वस्तु पश्चात्कुर्या यथोचितम् // 814 // R હે રાજન્ મેં જે પેટી મૂકી છે તે પેટીને પહેલાં જુઓ. તેમાંની વસ્તુને લઈને પછી તમને યોગ્ય લાગે તેમ કરજો. (814) राजा प्रोवाच वित्तेन मां विलोभ्य समीहसे। अरे त्वमात्मनो मोक्ष-मपराधे महत्यपि // 815 / / ત્યારે રાજા બોલ્યો કે ધન વડે લોભાવીને મોટો ગુનો હોવા છતાં પણ તારા પુત્રનો તું મોક્ષ ઇચ્છે છે. (815) स जगादाथ मे प्राणास्तवायत्ताः सदैव हि / परं प्रसादो मञ्जूषा-वलोके क्रियतां मम // 816 // ત્યારે તે મંત્રી બોલ્યો કે મારા પ્રાણો હંમેશા તમારે આધીન જ છે. પરંતુ પેટી જોવા માટે મારા પર મહેરબાની કરો. (816) ततस्तस्योपरोधेन लोकाभ्यर्थनया तथा। नृप उद्घाटयामास मञ्जूषां लोकसाक्ष्यतः // 817 // ત્યારે તે પ્રધાનની માંગણીથી અને લોકોની વિનંતિથી લોકોની સાક્ષીએ તે પેટીને રાજાએ ઉઘાડી. (8 सवेणीसव्यहस्तं च खड्गयुक्तान्यहस्तकम् / समीक्ष्य मन्त्रिण: पुत्रं तत्र विस्मयमाप सः // 818 // તે પેટીમાં જમણા હાથમાં ચોટલો અને બીજા હાથમાં તલવાર સાથે મંત્રીના પુત્રને તેમાં જોઈ તે રાજા આશ્ચર્ય પામ્યો. (818). f1465645454545454545454545 IIII JUP.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak most

Page #158
चित्रसेन ज्ञानगर्भ चरित्रम् मंत्रीकथा // 146 // LSLSLSLEL GGIELCLECTELELEU 1599 भृशं विस्मयमापन्न: पप्रच्छ सचिवं नृपः / किमेतदिति स प्रोचे नाहं जानामि किञ्चन // 819 // અત્યંત આશ્ચર્ય પામીને રાજા મંત્રીને પૂછે છે કે આ શું છે ? ત્યારે તે મંત્રી કહે છે કે આમાં હું કાંઈ પણ જાણતો नयी. (818) जानात्वेव भवान् राजन् यो हि भक्तेऽपि सर्वथा / व्यलीकं चिन्तयन्मूलो-च्छेदायोपस्थितो मयि // 820 // આ હે રાજન તમે જ જાણો. કારણ કે ભક્ત એવા મારા ઉપર આળ મૂકીને મૂળથી ઉખેડી નાંખવા તૈયાર થયા છે छो / (820) परमार्थ समाख्याही-त्युक्ते राज्ञाब्रवीदसौ। स्वामिन् केनापि रुष्टेन प्रचण्डव्यन्तरादिना // 822 // निर्दोषस्यापि पुत्रस्य दोष उत्पादितो मम / अन्यथैवं गोपितस्या-वस्थास्य कथमीद्दशी // 822 // આ રાજાએ કહ્યું કે પરમાર્થ કહે. ત્યારે મંત્રીએ કહ્યું કે હે સ્વામી ! કોઈક ઉગ્ર રોષ પામેલા વ્યંતર વગેરે વડે નિર્દોષ એવા મારા પુત્ર પર દોષ મૂકયો. નહિતર ગુપ્ત રાખેલા એવા પુત્રની આવી અવસ્થા કેમ થાય ? (821-822) आपन्नैमित्तिकेनोक्तो-पस्थिता मे सुदुस्सहा / इति ज्ञात्वा च यद्युक्तं तद्विचार्य कुरुष्व भोः // 823 // નિમિત્તિયાએ કહેલી ગુસ્સહ આપત્તિ અને ઉત્પન્ન થઈ. એ પ્રમાણે જાણીને જે યોગ્ય લાગે તે વિચારીને હે પ્રભુ ! असे. (823) अभ्याधाच नृपो मन्त्रिं-स्तुष्टोऽस्मि तव सर्वथा / परं कथय विज्ञातं कथमेतत्त्वया स्फुटम् // 824 // Jun Gun Aaradhak True ELETELEL // 14 // RPAC.Gunratnasuri M.S.

Page #159
चित्रसेन चरित्रम् //4 ज्ञानगर्भ રીયા MUST TELEVIEEEEE - અને રાજાએ મંત્રીને કહ્યું કે તારા ઉપર હું સર્વ રીતે ખુશ થયો છું. પરંતુ તે આ સ્પષ્ટ કેવી રીતે જાણ્યું તે કહે. (824) ततो नैमित्तिकपृच्छा-प्रभृत्याख्याय सोऽवदत् / सुलभा देव संसारे विपदः खलु जन्मिनाम् // 825 / / તેથી તેણે નિમિત્તિયાને પૂછવા વગેરેની વાત કહીને તે બોલ્યો કે હે દેવ ! સંસારમાં મનુષ્યોને આપત્તિ આવવી સ્વાભાવિક છે. (825) देवमानुषतिर्यक्त्व-त्कृता एताश्चतुर्विधाः / धर्मस्यैव प्रभावेण नश्यन्ति जगतीपते // 826 // અને તે આપત્તિઓ દેવ-મનુષ્ય અને તિર્યંચ વગેરેથી થયેલી ચાર પ્રકારે હોય છે. હે રાજન ! ધર્મના પ્રભાવથી તે નાશ પામે છે. (826) राज्ये मंत्रिपदे चैव निवेश्य स्वस्वनन्दनौ / तौ तेपाते तपः पूर्त प्रतिपद्यानगारताम् // 827 // રાજ્યમાં અને મંત્રીપમાં પોતપોતાના પુત્રોને સ્થાપન કરીને સાધુપણું અંગીકાર કરીને પવિત્ર એવા તપને તે બને કરવા લાગ્યા. (827). तन्मित्र मंत्रिणा तेन यथापल्लंचितौजसा / आवामपि करिष्याव-स्तथैव तद्विषीद.मा // 828 // VT તેથી હે મિત્ર ! જે રીતે મંત્રીએ પોતાની બુદ્ધિથી આપત્તિને દૂર કરી તે રીતે આપણે પણ કરીશું માટે તું ખેદ ન કર. (828). मित्रानन्दोऽवदत्तर्हि कर्तव्यं हे वयस्य किं / स ऊचेऽन्यत्र यास्यावो मुक्त्वा स्थानमदो निजम् // 829 // arjuna Label==aaN માનો ES515545454546LELELELELEU તો IPજળા AC: Gunratnasun M.S. A Jun Gun Aaradhak T

Page #160
શિવસેના चरित्रम् II48aaaa G4645LLELSLSLSLSLSLSLSLS ત્યારે શિવાનંદ બોલ્યો કે હે મિત્ર ! તો શું કરવું જોઈએ ? તે બોલ્યો કે આ સ્થાન મૂકીને આપણે બીજા ઠેકાણે મિત્રાના જઈએ. (829). कथा तस्य चित्तपरीक्षार्थ पुनर्मित्रोऽब्रवीदिदम् / देशान्तरगतस्याने खेदस्तव भविष्यति // 430 // ફરીથી મિત્ર તેના ચિત્તની પરીક્ષા કરવા માટે આવું બોલ્યો. દેશાંતરમાં જતાં તારા શરીરમાં ખેદ થશે. (830) भविष्यत्येव कालेन यच्छवेन निवेदितम् / परं ते सुकुमालस्य दुःखदानं न मेऽर्हति // 831 // શબે જે કહ્યું છે તે સમયે થશે જ, પરંતુ સમાલ શરીરવાળા એવા તને દુ:ખ આપવું યોગ્ય નથી. (831) अमरः स्माह गन्तव्यं दूरदेशान्तरे ध्रुवम् / मया सौख्यमसौख्यं वा भोक्तव्यं हि त्वया सह // 832 // ત્યારે અમરદત્તે કહ્યું કે દૂર દેશાંતરમાં ચોકકસ જવું જોઈએ. અને મારે તારી સાથે સુખ કે દુઃખ જે કાંઈ થાય તે ભોગવવું જોઈએ. (832) ततश्च कृतसङ्केतौ गृहान्निर्गत्य तावुभौ / जग्मतुः क्रमयोगेन पाटलीपुरंपत्तनम् // 833 // ત્યાર પછી કરેલા સંતવાળા તે બન્ને ઘરથી નીકળીને અનુક્રમે પાટલીપુર નગરમાં ગયા. (833) चम्पकाशोकपुन्नाग-नारङ्गतरुमण्डितम् / पश्यत: स्म तदारामं तत्र तौ सुमनोहरम् // 834 // ત્યાં તે બન્ને જણા ચંપક-અશોક-પુનાગ અને નારંગીના વૃક્ષોથી શોભતા મનોહર બગીચાને જોયો. (834) ददर्शतुरथोत्तुङ्ग तत्रैकं जिनमन्दिरम् / सुहृदौ तौ च प्रोत्तुङ्ग-प्राकारपरिवेष्टितम् // 835 // I648 L Ad Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #161
मित्रानन्दादे चित्रसेन चरित्रम् જશા कथा અને બે મિત્રોએ ત્યાં ઊંચા કિલ્લાઓથી વિંટળાયેલું એક મોટું જિનમંદિર જોયું. (35) मुखांधिकरशौचं तौ कृत्वा पुष्करिणीजले। अन्तःप्रविश्य प्रासाद-वरशोभामपश्यताम् // 836 // વાવડીનાં પાણીમાં મોટું અને પગની શુદ્ધિ કરીને અંદર જઈને મંદિની શ્રેષ્ઠ શોભાને જોઈ. (836) वर्णिकाप्सरसां विश्व-कर्मणेव विनिर्मिता / दद्दशेऽमरदत्तेन तत्र पाञ्चालिकैकका // 837 / / વિધાતાએ અપ્સરાઓમાં શ્રેષ્ઠ એવી બનાવેલી ન હોય તેવી એક પુતળી અમરત્તે જોઈ. (837) 1 पश्यन्नेतामथो जातो-ऽमरः स्मरशरातुरः / विदाञ्चकार नो तृष्णां न क्षुधां न श्रमं च सः // 838 // - તેને જોઈને કામદેવથી વ્યાપ્ત થયેલો અમરદત્ત ભૂખ-તરસ અને થાકને ભૂલી ગયો. (838) मध्याह्नसमये जाते मित्रेणेति प्रजल्पितम् / आवां हि नगरं यावो येनोत्सूरं प्रजायते // 839 // મધ્યાહ સમય થતાં મિત્રાનંદ મિત્રને કહ્યું કે આપણે બન્ને નગરમાં જઈએ. કારણ કે જમવાનો સમય વીતી જાય છે. (839) स स्माह ननु भो भद्र क्षणं तावद्विलंबयया / यावत्पाञ्चालिकामेतां सम्यक् पश्याम्यहं सखे // 840 // . તે બોલ્યો કે હે ભદ્ર ! એક ક્ષણ ઊભો રહે જેથી હું આ પુતળીને સારી રીતે જોઈ લઉં ? (840). कुतूहलेन यारुढा तस्यास्तुने कुचस्थले। परिश्रान्तेव सा द्दष्टिः स्थिता तत्रैव तस्य तु // 841 // તે પુતળીના ઊંચા સ્તન ઉપર ફતહલથી જે દ્રષ્ટિ સ્થાપના કરી હતી. તે દ્રષ્ટિ થાલી ન હોય તેમ ત્યાં સ્થિર થઈ. (841). " g ll84 IIII Ac. Gunratnasuri MS Jun Gun Aaradhak

Page #162
मित्रानन्दादि कथा LLLLLLLLLLLLLL पुनस्तथैव मित्रेण क्षणेनोक्तो जजल्प सः। चलामि चेदित: स्थाना-त्ततो मृत्युर्भवेन्मम // 842 // ક્ષણ પછી મિત્ર મિત્રાનંદે તે જ રીતે ફરીથી કહ્યું. ત્યારે તે બોલ્યો કે જે હું આ સ્થાનથી ચાલીશ તો મારું મૃત્યુ થશે. (842) मित्रानन्दो जगादैवं कृत्याकृत्यविदां वरः / मित्राश्मघटितायां ते कास्यां रागातिरेकता // 843 / / કાર્ય અને અકાર્યનો જાણકાર શ્રેષ્ઠ મિત્ર મિત્રાનંદ બોલ્યો કે હે મિત્ર ! પત્થરથી બનાવેલી આ પૂતળીમાં તને અત્યંત અનુરાગ કેમ થાય છે ? (843) यदि नारीरिरंसा ते तदा प्राप्तः पुरे स्वयम् / विधाय भोजनं स्वेच्छां पूरयेस्तामपि क्षणात् // 844 // જો તને મારી સાથે રમવાની ઇચ્છા હોય તો શહેરમાં જઈને ભોજન કરીને તે ઇચ્છાને ક્ષણમાં પૂરી કરજે. (84) एवमुक्तोऽपि तेनास्मिं-स्तस्याः पार्श्वममुञ्चति / भूरिशोकभराक्रान्तो मित्रानन्दो रुदद् भृशम् // 845 // એ પ્રમાણે કહેવા છતાં પણ તે મિત્ર તેનું પડખુંમૂકતો નથી. ઘણાં શોકના સમૂહથી ભરાયેલો મિત્રાનંદઘણુંરડયો. (845) रुरोदामरदत्तोऽपि स्थानं तत्तु मुमोच न / तावत्तत्राययौ श्रेष्ठी प्रसादस्यास्य कारकः // 846 / / અમરદત્ત પણ ઘણું રડયો પણ તે સ્થળ મૂક્યું નહિ. તેટલામાં તે પ્રાસાહ્ન બનાવનાર શેઠ પણ ત્યાં આવ્યો. (84 रत्नसाराभिधानेन तेनेदं भणिताविमौ / भद्रौ युवां तु नारीव किं नाम रुदथो वृथा // 847 // રત્નસાર નામના શ્રેષ્ઠીએ તે બન્નેને કહ્યું કે ભોળા એવા તમે અને શા માટે સ્ત્રીની જેમ રડો છો ? (847) AC Gunratasun M.S. Jun Gun Aaradhak Trust LCLCLCLCLCLLLLLLLLL CLCLCLCLL. IIકળી

Page #163
ताततुल्यस्य तस्याग्रे कथयित्वादितः कथाम् / मित्रानन्देन मित्रस्य चेष्टितं तन्निवेदितम् // 848 // T] પિતાના જેવા એવા તેમની પાસે મિત્રાનંદે શરૂઆતથી કથા કહીને મિત્રની ચેષ્ટા કહી. (848) तेनाथ बोधितोऽप्येष रागं पाञ्चालिकागतम् / न यावद्विजही तावत् स सखेदमचिन्तयत् // 849 // = જ્યારે તેના વડે સમજાવવા છતાં પણ પુતળીમાં લાગેલા રાગને મિત્ર છોડતો નથી. ત્યારે તે ખેદ સહિત વિચારવા 4 લાગ્યો. (849). 1 अप्यश्मनिर्मितं पुसां यस्या रुपं मनोहरेत् / वनिता विश्वमोहाय मन्ये सा वेधसा कृता // 850 // T પત્થરથી પણ બનેલી સ્ત્રીનું રુપ પુરુષોના મનને હરણ કરે છે. વિધાતાએ વિશ્વને મોહ પમાડવા માટે જે સ્ત્રી બનાવી જ છે. (850) तावन्मौनी यतिर्ज्ञानी सुतपस्वी जितेन्द्रियः / यावन्न योषितां दृष्टि-गोचरं याति पूरुषः // 851 // એ જ્યાં સુધી સ્ત્રી પુરુષોને દષ્ટિગોચર થતી નથી ત્યાં સુધી તેમૌની-યતિ-જ્ઞાની-તપસ્વી અને જિતેન્દ્રિય રહે છે. (851) વંદિત્તાપરઃ શ્રેજ મિત્રો ગણિતઃ પુનઃ તાતાશ્મિન સફરેરે પર વિર ! પાટકરાા જ્યાં સુધી પુરુષ ચિંતામાં તત્પર એવો શ્રેષ્ઠિ મિત્ર વડે ફરીથી કહેવાય કે હે વિદ્વાન પિતા ! આ પ્રાપ્ત થયેલા E સંકટનો કંઈક ઉપાય બતાવો. (852) तस्मिन् किञ्चिदथोपाय-मपश्यति वणिग्वरे / मित्रानन्देन तमभि-प्रोचे बुद्धिमता पुनः // 853 // IPIPLCLCLCLCL LCLCLELPLPU PP. Ac Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #164
मित्रानन्दादि चित्रसेन चरित्रम् कथा l/શ્વશા SELLELELELCLCLCLCL તે શ્રેષ્ઠ વણિકને કંઈક ઉપાય નહિ દેખાતાં બુદ્ધિવાળા એવા મિત્રાનંદે કહ્યું કે (853) तं चेत्सूत्रकृतं वेधि येनैषाकारि पुत्रिका / तदेच्छापूरणोपाय-मस्य तात करोम्यहम् // 854 // હે પિતા ! આ પુતળી બનાવનાર સુથારને જો મળે તો તેની ઇચ્છા પૂર્ણ કરવાનો ઉપાય કરું. (854) रत्नसारोऽब्रवीदासी-त्सूरदेवोऽत्र सूत्रकृत् / स तु कुङ्कणदेशान्तः सोपारकपुरे स्थितः // 855 // Tય ત્યારે રત્નસાર શ્રેષ્ઠિ બોલ્યો કે અહિ જે સૂરદેવ નામનો સુથાર હતો તે હમણાં કોંકણ દેશમાં સોપારક નગરમાં Eno રહે છે. (855) वेदम्यहं तं यतश्चैत-च्चैत्यकारयितास्म्यहम् / नूनं विनिर्मिता तेन वरेयं शालभंजिका // 856 / / હું તે સુથારને ઓળખું છું. કારણ કે આ ચૈત્યને બનાવનાર હું પોતે જ છું. ખરેખર તેને પુતળી સુંદર બનાવી Iક છે. (856) मित्रानन्दोऽवदत्तात रक्षेश्चेत्सुहृदं मम / गत्वा पृच्छामि तत्राह-मुदन्तं निखिलं हि तम् // 857 / / ત્યારે મિત્રાનંદ બોલ્યો કે હે પિતા ! જો તમે મારા મિત્રનું રક્ષણ કરો તો હું ત્યાં જઈને તેને સર્વ વૃત્તાંત પૂછું. (857) कस्या अपि स्त्रियो रूपा-नुसारं चेदियं कृता / भविष्यति तदा नूनं सेत्स्यत्यस्य समीहितम् // 858 // જો આ પુતળી કોઈપણ સ્ત્રીના રૂપના અનુસાર બનાવી હશે ? તો આ મિત્રનું ઇચ્છિત થશે. (858) श्रेष्ठिना स्वीकृते तच्चा-मरो मित्रप्रति जगौ / द्रुतं नायास्यसि त्व चे-त्तदा यास्यन्ति मेऽसवः // 859 // Ac. Gunratnasuri M.S. TITLE=ામનગમ LSLSLSLSLSLSLSLSLLLCLCLCLC ધશા Jun Gun Aaradhak Tree

Page #165
चित्रसेन चरित्रम् તે જિલ્લાના कथा IIધા મ શ્રેષ્ઠિએ તે વાત કબૂલ કરી ત્યારે અમરદત્ત મિત્ર તરફ બોલ્યો. જો તું તુરંત જ નહિ આવે તો મારા પ્રાણ જતાં Eaa રહેશે. (859). इतरः स्माह नायामि द्विमास्यन्तरहं यदि / तदा त्वयावगन्तव्यं नास्ति मन्मित्रमित्यहो // 860 // i: તે વખતે મિત્રાનંદ બોલ્યો કે હું બે મહિનામાં ન આવે તો મારો મિત્ર નથી તેમ તારે જાણવું. (860) कष्टेन बोधयित्वैनं श्रेष्ठिनानुमतोऽथ सः। अखण्डितप्रयाणोऽगा-त्सोपारकपुरं क्रमात् // 861 // કટથી સમજાવીને શ્રેષ્ઠિની રજાથી અખંડ પ્રયાણ વડે તે અનુક્રમે સોપારક નગરમાં આવ્યો. (861) तत्राालीयं विक्रीय गृहीत्वा वसनादि च / ताम्बूलं स समादाय प्रययौ सूत्रकृद्गृहम् // 862 // ત્યાં વીંટીને વેચીને અને વસ્ત્ર વગેરે ગ્રહણ કરી તાંબૂલ લઈને સુથારને ઘેર ગયો. (862) सश्रीक इति तेनास्य प्रतिपत्ति: कृता मुदा / शुभासनोपविष्टस्य पृष्टं चागमकारणम् // 86 // ET. તેને લક્ષ્મીવાળો જાણીને આનંદથી તેનો આદર સત્કાર કર્યો. અને સુંદર આસન પર બેસાડીને આવવાનું કારણ પૂછ્યું. (863) सोऽवग्देवकुलं रम्यं वाञ्छे कारयितुं त्वया। परं प्रतिकृति काञ्चि-त्वत्कृतां मे तु दर्शय // 864 // ત્યારે તે બોલ્યો કે તારી પાસે એક દેવમંદિર કરાવવા ઇચ્છું છું. તારો કરેલો કોઈક નમૂનો મને બતાવ. (864) उवाच सूत्रकृच्चक्रे प्रासादो मयका वरः / पुरे पाटलीपुत्राख्ये स द्दष्टो भवता न वा // 865 / / PIPUCICIELCLCL II Ac. Gunrainasuri, S. Jun Gun Aaradhak

Page #166
चित्रसेन मित्रानन्दादि कथा चरित्रम् II14 છે ત્યારે સુથાર બોલ્યો કે પાટલીપુત્રનગરમાં મેં એક મંદિર બનાવેલ છે. તે તમે જોયું છે કે નહિ ? (865) मित्रानन्दोऽवदद् दृष्टः किन्तु पाञ्चालिका वरा / प्रतिच्छंदात्कृता तत्र स्वबुद्धया रचिताथवा // 86 // . UN ત્યારે મિત્રાનંદ બોલ્યો કે તે મંદિર મેં જોયું છે. પરંતુ તેમાં જે પુતળી બનાવી છે તે કોઈની પ્રતિકૃતિ છે કે તારી બુદ્ધિથી જ બનાવી છે ? (866) स जगादावंतीपुर्या महासेनस्य भूपतेः / सुताया रत्नमञ्जर्याः प्रतिच्छंदेन सा कृता // 867 // તા ત્યારે તે બોલ્યો કે અવંતિનગરના મહાસેન રાજાની પુત્રી રત્નમંજરીના રૂપ વડે તે પુતળી બનાવી છે. (867) ॐ पृष्ट्वा सुदिनमेष्यामी-त्युक्त्वा, सोऽगाच्चतुष्पथे। विक्रीय तानि वस्त्राणि व्यधात्पाथेयसूत्रणाम् // 86 // સારો દિવસ પૂછીને પછી આવીશ એમ કહીને તે ચાર રસ્તામાં આવ્યો અને ત્યાં વસ્ત્રો વગેરે વેચીને ભાથાની તૈયારી કરી. (868) ततोऽखण्डप्रयाणोऽसौ सायमुजयिनी ययौ। तत्र गोपुरपार्श्वस्थे देव्या देवकुलेऽवसत् // 869 / / ત્યાર પછી તે અખંડ પ્રયાણથી સાંજના ઉજ્જયિની પહોંચ્યો. અને ત્યાં દરવાજા પાસે દેવીના મંદિરમાં રાત રહ્યો. ( अत्रान्तरे स शुश्राव पटहोद्घोषणामिमां / यामिन्याश्चतुरो यामान् यो रक्षेन्मृतकं ह्यदः // 870 / / तस्मै ददाति दीनार-सहस्त्रं वणिगीश्वरः / मित्रानन्देन श्रुत्वैवं पृष्टो दौवारिकस्तदा // 871 // એટલામાં આ મિત્રાનંદે પહો સાંભળ્યો કે રાત્રિના ચાર પ્રહરમાં જે મનુષ્ય આ મૃતકનું રક્ષણ કરશે તેને આ ઈશ્વરશેઠ TUEUGUESULTUESUESULE LEEL Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #167
चित्रसेन मित्रानन्दादि कथा चरित्रम् II | એક હજાર સોના મહોર આપશે. ત્યારે મિત્રાનંદે આ સાંભળીને દ્વારપાળને પૂછયું. (870-871) दीयतेऽतिप्रभूतं स्वं कथमेतत्कृते वद / स आचख्यावियं मारी-विट्ठ तास्त्यधुना पुरी // 872 / / આ મૃતક માટે આટલું મોટું દાન કેમ આપે છે ? ત્યારે તે બોલ્યો કે હમણાં આ નગરી મારી રોગથી ઉપદ્રવવાળી બની છે. (872) મયંકા તોથાવ-નાન: શ્રેણિJદેડકવતા તાવમતઃ સૂર્ય: વિહિતા રાતોચો ટ૭૩. આમારીથી મરેલો મનુષ્ય જેટલામાં શેઠના ઘરે પડેલો હતો તેટલામાં સૂર્ય અસ્ત થયોને દરવાજો બંધ થઈ ગયો. (873) समर्थो रक्षितुं कोऽपि न मारीहतमित्यमुम् / ततोऽस्य रक्षणे भद्र लभ्यते प्रचुरं धनम् // 874 // આ મારી રોગથી મરણ પામેલાને રક્ષણ કરવા માટે કોઈ શક્તિશાળી નથી. તેથી હે ભદ્ર ! તેનું રક્ષણ કરવામાં ઘણું જ ધન મળે છે. (874) कार्याणि धनहीनानां सिद्धयन्ति न महीतले। ध्यात्वेति मित्रानन्दोऽयं शवरक्षा प्रपन्नवान् // 875 // પૃથ્વી ઉપર ધન રહિત મનુષ્યોને કાર્યો સિદ્ધ થતા નથી. એ પ્રમાણે વિચાર કરીને મિત્રાનંદે આ શબની રક્ષા કરવાનું સ્વીકાર્યું. (875) तस्मै तस्य धनस्यार्ध-मर्पयित्वा शबं च तम् / शेष प्रभाते दास्यामी-त्युक्त्वागादीश्वरो गृहम् // 876 // તે મિત્રાનંદનેતેધનનો અર્થોભાગ તથા તે શબને સોંપીને બાકીનું સવારે આપીશ એમ કહીને ઈશ્વર શેઠઘરે ગયો. (876) All P.P.Ad Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak Trust

Page #168
चित्रसेन चरित्रम् मित्रानन्दादि कथा // 156|| MEETEENETEENETISE शाकिनीभूतवेतालो-पसर्गेषु भवत्स्वपि / रक्षितं तेन तद्रात्रौ मृतकं धीरताजुषा // 877 // ધીરતાયુકત તેણે રાત્રિમાં શાકિની-ભૂત-વૈતાલ વગેરેના ઉપસ થવા છતાં શબનું રક્ષણ કર્યું. (87) प्रभाते स्वजनैस्तच्च मृतकं भस्मसात्कृतम् / धनं मार्गयतो मित्रा-नन्दस्य ददिरे न ते // 878 // સવારે તેના સ્વજનોએ મૃતકનો અગ્નિસંસ્કાર કર્યો. તે વખતે મિત્રાનંદધન માગતા તેઓએ તેને ધન ન આપ્યું. (878) सोऽवदधदि राजान्न महासेनो भविष्यति ।तदा लास्याम्हं वित्त-मितुक्त्वागात्स चापणे // 879 // તે બોલ્યો કે જો અહીં મહાસેન રાજા હશે તો હું ધન લઈશ. એમ કહીને એક દુકાને ગયો. (879) गृहीत्वा चारुवस्त्राणि दीनारैकशतेन स: / विधाय चोटं वेषं वेश्यायाः सदनं ययौ // 880 // એક્સો સોનામહોરને ખર્ચી સુંદર વસ્ત્રો લઈ-ઉદભવેશ પહેરીને તે વેશ્યાના મકાનમાં ગયો. (880) वसन्ततिलकानाम्न्या रूपयौवनयुक्तया। अभ्युत्थानादि सत्कारो विदधेतस्य वेश्यया // 881 // રૂપ અને યૌવનવાળી-વસંતતિલકા નામની વેશ્યાએ તેનો ઊભા થવું-આસન આપવું વગેરે સત્કાર કર્યો. (8 दत्तानि तेन चत्वारि दीनाराणां शतानि च / कुट्टिन्यै हर्षिता सा चा-दिशेति सुतां निजाम् // 882 // તેણે તેની માતાને (દ્ધિનીને) ચારસો સોનામહોર આપી. હર્ષિત થયેલી તેણીએ પોતાની પુત્રીને આ પ્રમાણે આદેશ ज्यो. (883) इष्टव्यो गौरवेणैष पुत्र्युदारो नरस्त्वया / यतो नरोत्तमोऽस्त्येष जङ्गमः कल्पपादपः // 883 // A c, Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak True = // 16 //

Page #169
चित्रसेन मित्रानन्दादि कथा चरित्रम् રાપરFFIFTEENTERNET હે પુત્રી ! આ ઉદાર પુરૂષને તારે સન્માનથી જોવો કારણ કે આ ઉત્તમ મનુષ્ય જંગમ કલ્પવૃક્ષ જેવો છે. (88 ततः सा स्वयमेवास्य चक्रे स्नानादिसत्क्रियां। प्रदोषसमये वास-गृहे तस्या ययावसौ // 884 // ત્યાર પછી તેણીએ તેની સ્નાન વગેરે સેવા પોતાના હાથે જ કરી. સાંજના સમયે તે તેણીના વાસગૃહમાં ગયો. (884) सन्ध्यायां सामरीकल्पा कल्पितानल्पभूषणा। तत्र शय्यागते तस्मिन् गणिका सा समाययौ // 885 // સાંજે પહેરેલા ઘણા આભૂષણોથી શોભતી દેવીની જેવી તે શય્યામાં સૂતો ત્યારે ગણિકા ત્યાં આવી. (885) सोऽथ दध्यौ न विषया-सक्तानामिह देहिनाम् / नूनं कार्याणि सिद्धयंन्ति विचिन्त्येत्यब्रवीच्च ताम् // 886 / / ત્યારે તે વિચારવા લાગ્યો કે - ખરેખર વિષયમાં આસક્ત થયેલા જીવોને કાર્યો સિદ્ધ થતાં નથી. એમ વિચારીને તેને કહ્યું. (886). करोमि स्मरणं किञ्चि-द्भद्रे पट्टे समानय / इत्युक्ते सहसानीत: पट्टो हेममयस्तया // 887 // હે ભોળી ! હું કંઈક સ્મરણ કરું છું. માટે પાટ લાવ. એ પ્રમાણે કહેવાથી તેણીએ તુરત જ સોનાનો પાટ લાવીને આપ્યો. (887). तत्रोपविश्य निबिडं कृत्वा पद्मासनं तथा / वस्त्रेणाच्छाद्य चाङ्गं स्वं सोऽस्थाद् बुद्धिमतां वरः // 888 // ઉત્તમ બુદ્ધિવાળા તેણે સુવર્ણના પાટ પર બેસી ગાઢ પવાસન કરી. વસ્ત્ર વડે પોતાના અંગને યંકીને પોતે સ્થિર HE રહ્યો. (888) LCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLLS PAC Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #170
मित्रानन्दादि कथा चरित्रम् I૫ટા एवं ध्यानपरस्यास्य सकलापि गता निशा। प्रभाते स समुत्थाय देहचिन्ताकृते ययौ // 890 // એ પ્રમાણે ધ્યાનમાં તત્પર એવા તેની આખી રાત્રિ પસાર થઈ. અને સવારે ઊભો થઈને તે દેહચિંતા કરવા માટે US ગયો. (890) उदन्तेऽथ तयाख्याते पुनः सा भणिताकया / सर्वथा सेवनीयोऽयं हे पुत्रि / त्वकया नरः // 891 // II હવે સવારે તેનો વૃત્તાંત કહેતાં તે અકકાએ કહ્યું કે હે પુત્રી ! તારે તે જ પુરૂષ સર્વથા સેવવા યોગ્ય છે. (891). अस्मिंश्च कामिते वित्तं स्थिरमेतद्भविष्यति / अन्यथा भद्रशीर्षे च तत्प्रसूनमिवास्थिरम् // 892 // UST આ પ્રસન્ન થતાં આ ધન સ્થિર થશે. નહીંતર મસ્તક પર રહેલાં તે ફલની જેમ અસ્થિર થશે. (892). द्वितीयापि निशा तस्या अतिक्रान्ता तथैव हि / ततस्तं कुट्टिनी रुष्टा सोपालम्भमदोऽवदत् // 893 / / બીજી રાત્રિ પણ તેણીની તેવી જ રીતે પસાર થઈ. તેથી કોપ પામેલી કુદ્ધિની તેને ઉપાલંભ સહિત બોલી. भद्रे मां मम पुत्रीं त्व भूपानामपि दुर्लभाम् / विडम्बयसि किं नामा-नुरक्तामप्यकामयन् // 894 // I હે ભાગ્યશાળી ! રાજાઓને પણ દુર્લભ એવી અને તને ચાહતી મારી પુત્રીને નહીં ઇચ્છતો એવો તું શા માટે હેરાન કરે છે ? (894) कुट्टिन्या वचनं सोऽथ श्रुत्वा नीतिविशारदः। मित्रानन्दो निजे चित्ते चिन्तयामासिवानिति // 895 / / કુદ્ધિનીનું વચન સાંભળીને નીતિમાં ચતુર એવો મિત્રાનંદ પોતાના ચિત્તમાં આ પ્રમાણે વિચારવા લાગ્યો. (85) કag n 1 AiTELUGU TUEUEUGUSTના IPયા Curatgauti MS લ, માજી Jun Gun Aaradhak Trus

Page #171
चित्रसेन मित्रानन्दादि चरित्रम् कथा UiE DELETEL या विचित्रविटकोटिनिष्टा मद्यमांसनिरतातिनिकृष्टा / कोमला वचसि चेतसि दुष्टा तां भजन्ति गणिकां न / विशिष्टाः // 896 // LE જે વેશ્યાઓ જુદા જુદા પ્રકારના કરોડો લુચ્ચાઓ વડે ભોગવાઈ છે. અને જે માં-માંસમાં અત્યંત આસક્ત છે, નિય છે, જે વચનમાં કોમળ છે અને હૃદયથી દુર છે એવી વેશ્યાઓને વિદ્વાનો સેવતા નથી. (896) / वेश्यासौ मदनज्वाला रूपेन्धनसमन्विता / कामिभिर्यत्र हूयन्ते यौनानि धनानि च // 897 // --આ મહ્નજવાળા વેકયા રૂપરૂપી લાકડાવાળી છે. તેમાં કામીઓ પોતાનાં ધન અને યૌવનને હોમી દે છે. (897) EaaN રતિ થાવાવ રોડથ રળેિ સમયે ગુખમ્ શિનુ પૃચ્છામિ રાતે પ્રવેશોતિ દેરવા 818aaaa - - એ પ્રમાણે વિચારીને તે બોલ્યો. યોગ્ય સમયે શુભ કરીશ. પરંતુ હું તને પૂછું છું કે તારો રાજાના ઘરમાં પ્રવેશ છે કે નહીં ? (898) सोवाच वत्स मे पुत्री राज्ञश्चामरधार्यसौ। तेन तस्य गृहे नित्यं सा यात्यवारिता // 899 // ET. ત્યારે તેની માતા કુટિનીની બોલી કે મારી પુત્રી રાજાની ચામરધારિણી છે. તેથી તેના ઘરમાં તે હંમેશા રોકટોક Eaa વગર જાય છે. (899) सोऽवक् तदास्य तनयां नाम्ना किं रत्नमञ्जरीम् / त्वं जानासीति पृष्टा सा-वदत्सा मत्सुतासखी // 900 // . ત્યારે તે મિત્રાનંદ બોલ્યો કે તેની પુત્રી રત્નમંજરીને તું ઓળખે છે ? ત્યારે તે કૃદ્ધિની બોલી મારી પુત્રી તેની I LCLCLCLCLLER શા AC Gunratnasur M. S I Jun Gun Aaradhak Trust

Page #172
चित्रसेन चरित्रम् मित्रानन्दादि कथा // 160 // LCLCLCLCLCU महेनपणी छे. (900) मित्रानन्दोऽवदत्तर्हि वाच्यं इति त्वया / भद्रे गुणोत्करः पठय-मानो यस्य श्रुतस्त्वया // 901 // ત્યારે મિત્રાનંદ બોલ્યો તારે તે પુત્રીને કહેવું છે કે હે ભદ્રે ! જેના ગુણોનો સમૂહ હંમેશા સંભળાય છે. (901) जातानुरागया यस्य लेखश्च प्रहितस्त्वया। तस्याहोऽमरदत्तस्या-गतोऽस्ति सुहृदित्यलम् // 902 / / प्रतिश्रुत्याथ तत्कार्य सा तस्या अन्तिकं ययौ / तया च हृष्टवदना दृष्टा पृष्टैवमब्रवीत् // 903 // જેના પ્રેમથી તે લેખ મોકલ્યો છે તે અમરદત્તનો મિત્ર અહીં આવ્યો છે. તે તેની વાત અંગીકાર કરીને કુમારી પાસે 16. भारीमेनेहर्षितवनवाणीने ५७यु. (02-603) अहं हि त्वत्प्रियोदन्त-मद्य तुभ्यं निवेदितुम् / आगतास्मीति श्रुत्वा सा जगौ हृष्टा नृपात्मजा // 904 // હું તને આજે તારા પ્રિયના સમાચાર કહેવા આવી છું. તે સાંભળીને હર્ષિત થયેલી રાજપુત્રી બોલી. (904). कोऽसौ मम प्रिय इति तयोक्ते सा न्यवेदयत् / वृत्तान्तमखिलं तस्य मित्रानन्दमुखात् श्रुतम् // 905 // તે મારો પ્રિય કોણ ? એમ તેણીના વડે બોલાતાં તેણીએ મિત્રાનંન્ના મુખેથી સાંભળેલો આખો વૃત્તાંત કહ્યો. (905) तन्निशन्याथ सा दध्या-वेतध्धूर्तविजृम्भितम् / अद्यावधि मया लेखः कस्यापि प्रहितोऽस्ति न // 906 // તે સાંભળીને કુમારી વિચારવા લાગી કે આ કોઈક લુચ્ચાની કરામત છે. આજ સુધીમાં મેં કોઈને પણ કાગળ योनी . (609) A C.GunratnasuriM.S. - Jun Gun AaradhakT. 卐 le // 16 // B

Page #173
चित्रसेन चरित्रम् IR6RI : मित्रानन्दादि कथा LLCLCLCLCLCLCLCLLELSE45 परं येनेद्दशी कूट-रचना विहितास्ति वै / पश्यामि तमहं दृष्टये-त्यालोच्यासौ तयोदिता // 907 // પરંતુ જેને આવી પટની રચના ગોઠવી છે. તેને હું નજરથી જોઉં એમ વિચારીને તે બોલી. (907) गवाक्षेणामुना सोऽद्या-नेतव्यः पुरुषस्त्वया। मम प्रियस्य सन्देश-लेखयुक्तो महामते // 908 // હે બુદ્ધિશાળી સખિ ! મારા પ્રિયના કાગળ સાથે તે પુરૂષને તારે આજે આ ગોખથી અહીં લાવવો. (908). अथागत्य स्वगेहे सा कुट्टिनी हर्षपूरिता / तदुक्तं कथयामास मित्रानन्दस्य धीमतः // 909 // હવે હર્ષથી ભરાઈ ગયેલી તે વેશ્યાપુત્રી ઘરે આવીને તેણીએ કહેલું બુદ્ધિશાળી મિત્રાનંદને કહ્યું. (09) निनाय निशितं साथ राजमन्दिरसन्निधौ। प्राकारसप्तं दुर्लध्य-मिदं तस्मै शशंस च // 910 // હવે તે વેશ્યાપત્રી તે મિત્રાનંદને રાજમહેલ પાસે લઈ ગઈ. અને આ સાત કિલ્લાઓ ઓળંગવા અઘરા છે એમ કહ્યું. (10) कन्यावासगृहं पृष्ट्वा मित्रोऽथ विससर्ज तां / स्वयं कपिरिवोत्पत्य प्राविशच्च नृपालये // 911 // રાજકન્યાનું વાસભુવન પૂછીને તે વેશ્યાપુત્રીને મિત્રાનંદે વિસર્જન કરી. અને તે પોતે વાંદરાંની જેમ કૂદીને રાજમહેલમાં ગયો. (911) प्राकारोल्लङ्घनं तं च कुर्वन्तं वीक्ष्य कुट्टिनी / महावीरोऽयमित्यन्त-या॑यन्ती सा गृहं ययौ // 912 // વેશ્યા તેને કિલ્લાઓનું ઉલ્લંઘન કરતો જોઈને આ માણસ અત્યંત બળવાન છે એમ વિચારતી પોતાના ઘેર ગઈ. (12) LLSLLLLSLSLSLSLSLSLS5545 PAC Gunratnasuri MS Jun Gun Aaradhak

Page #174
चित्रसेन मित्रानन्दादि कथा चरित्रम् IPદશા PLCLCLCLCLCLCLCLCLCUEL मित्रानन्दोऽप्यथारूढो राजपुत्र्या निकेतने / सुष्वाप सापि तद्वीर-चर्यामालोकय कैतवात् // 913 // મિત્રાનંદ પણ તેના વાસગૃહમાં ગયો. અને તે રાજપુત્રી પણ તે વીરપુરૂષની ચેષ્ટા જોઈને કપટથી સૂઈ ગઈ. ( कटकं राजनामा स तद्धस्तादुपाददे / चक्रे क्षुरिकया वीर-स्तजङ्घयां च लक्षणम् // 914 // તેણે રાજાના નામવાળો કડો તેના હાથમાંથી લઈ લીધો અને તેણે તેણીની જાંઘમાં તે છરી વડે નિશાન ક્યું. (14) तेनैव विधिना सोऽथ निर्गत्य नृपमन्दिरात् / सुप्तो देवकुले कापि दध्यौ चैवं नृपात्मजा // 915 // આવ્યો હતો તે જ રીતે તે રાજમંદિરમાંથી નીકળીને કોઈક દેવકુળમાં જઈને સૂઈ ગયો. ત્યારે રાજપુત્રી વિચારવા લાગી કે. (915) Fन सामान्यः पुमानेष चरित्रेणामुना ध्रुवम् / तन्मया न कृतं साधु नायं सम्भाषितो यत: // 916 // આ ચરિત્ર વડે કરીને આ પુરૂષ સામાન્ય લાગતો નથી. મેં એને બોલાવ્યો નહીં તે સારું ન કર્યું. (916) अनया चिन्तया रात्रिं गमयित्वा निशात्यये। निद्रामवाप्य सा बाला सुप्ता तत्र निजे गृहे // 917 // Eo આ ચિંતા કરતા રાવ પસાર કરીને વહેલી સવારે ઊંઘ આવવાથી તે રાજપુત્રી પોતાના મહેલમાં સૂઈ રહી. (917). मित्रानन्दस्तदोत्थाय गत्वा भूपतिवेश्मनि / अहो अन्याय इत्युच्चैः पूत्करोतिस्म बुद्धिमान् // 918 // ત્યારે બુદ્ધિશાળી એવો મિત્રાનંદ ઉઠીને રાજાના મહેલમાં જઈને અહો અન્યાય-અન્યાય એમ જોરથી બોલવા લાગ્યો. (18) LLLCLCLCLCLCLCLCLS4 CLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLL // 16 // Ad Gunratnasuri SA

Page #175
मित्रानन्दादि कथा चित्रसेन राजादिष्टप्रतिहारा-कारितो नृपसन्निधौ / गत्वा नत्वा नपं मित्रा-नन्दोऽथैवं व्यजिज्ञपत् // 919 // चरित्रम् રાજાએ આજ્ઞા આપેલા ચોકીદાર દ્વારા તે રાજા પાસે લઈ જવાયો. ત્યાં નમીને મિત્રાનંદે રાજાને આ પ્રમાણે વિનંતિ UiE કરી. (19). प्रचण्डशासने देव त्वयि सत्यपि भूपतौ / वणिजा परिभूतोह-मीश्वरेण विदेशगः // 920 // આપના જેવા ઉગ્ર શાસનવાળા રાજા હોવા છતાં પણ પરદેશી એવા મને ઈશ્વર નામના શેઠે છેતર્યો છે. (920) राज्ञा च कथमित्युक्तः कथयामास तस्य सः / द्रब्यालाभावसानां तां शबरक्षणानां कथां // 921 // રાજાએ તેને પૂછયું કેમ ? ત્યારે તેણે દ્રવ્યના લાભ સુધીની શબના રક્ષણની વાત કહી. (921) ततश्च ज्ञापितं राज्ञा-रक्षकेभ्य इति स्फुटम् / सोऽत्र बद्ध्वा दुराचारो वणिगानीयतामिति // 922 // ત્યારે રાજાએ સૈનિકોને પ્રગટ રીતે આદેશ આપ્યો કે તે દુરાચારી વણિને અહીં બાંધીને લાવો. (922) ज्ञातव्यतिकरः सोऽथ स्वयमेत्य नृपांतिकम् / दीनारानर्पयत्तस्य नृपं चैव जगाद च // 923 // તેણે પણ તે વાત જાણીને પોતાની જાતે જ રાજા પાસે આવીને તે (બાકીની) સોનામહોરો આપી અને રાજાને આમ કહ્યું. (923) तस्मिन् काले मया देव शोकाकुलितचेतसा / शवकृत्यविहस्तेन दत्तमस्य धनं न हि // 924 // હે દેવ તે સમયે મેં શોકથી વ્યાકુળ ચિત્ત વડે શબના કાર્યની વ્યગ્રતાથી મેં તેને ધન આપ્યું ન હતું. (924) CLCLCLLLLLLLLLS Shann1111nnnn c. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhakri

Page #176
चित्रसेन मित्रानन्दादि चरित्रम् TELENUE eTer= कथा I૬૪માં eTET-TET-TE LCLCLCLCLCLCL लोकाचारेण दिवस-त्रितयं विगतं ततः / द्रव्यदानविलम्बेऽत्र दोष: को नाम मे प्रभो // 925 // ત્યાર પછી લોકવ્યવહારના કાર્યમાં ત્રણ દિવસ ગયા. તેથી હે દેવ ! ધન આપવામાં મોડું થયું તેમાં મારો શો દોષ 1 (25) निर्दोष इति भूपालो वणिज विससर्ज तम् / मित्रानन्दं च पप्रच्छ शवरक्षणजां कथां // 926 / / રાજાએ તે વણિકને નિર્દોષ જાહેર કરીને તેને વિદાય કર્યો. અને મિત્રાનંદને શબના રક્ષણની કથા પૂછી. (926) सोऽवदद्देव यद्यस्ति भवतोऽत्र कुतुहलम् / तदैकमानसीभूय श्रृणु त्वं कथयाम्यहम् // 927 // તે બોલ્યો કે હે દેવ ! જો આપને તેમાં કૂતુહલ હોય તો એક તાન થઈને સાંભળો. હું કથા કહું છું. (27) तदाहं धनलोभेनां गीकृत्य शवरक्षणम् / यावदस्थामप्रमत्तो गृहीत्वा क्षुरिकां करे // 928 / / ત્યારે મેં ધનના લોભથી શબનું રક્ષણ કરવાનું અંગીકાર કરીને જેટલામાં હાથમાં છરી લઈને સાવધાનપણે ઊભો રહ્યો. (28) गतेऽथ प्रथमे यामे रात्रेराविरभूत्तदा / स्फोटयन्निव ब्रह्माण्ड प्रचण्ड: फैरवो रवः // 929 // તેટલામાં રાત્રિનો પ્રથમ પહોર પૂર્ણ થતાં બ્રહ્માંડને ફોડી નાખે તેવો ભયંકર કુંકારવ થયો. (હવા સાથેનો શબ્દ) (29) ज्वलद्दावानलज्वाला-जालपिङ्गलरोमकाम् / क्षणाच्च परितस्तस्य श्रृगाली दृष्टवानहम् // 930 // અને પછી એક ક્ષણમાં સળગતા દાવાનળની જવાળાઓના સમૂહ જેવા પીળાં વાળવાળી ભૃણાલીને ચારે બાજુ ==1 Talala Iઉજા Ac. Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #177
चित्रसेन मित्रानन्दादि चरित्रम् कथा ફરતી જોઈ. (30) कातरभयदैस्तस्याः शब्दैरक्षुभिते मयि / द्वितीये प्रहरे रात्रे: प्रादुरासन्निशाचराः // 931 // અને બીકણ મનુષ્યોને ભય આપનારા તેના શબ્દોથી હું ભય ન પામ્યો. તે વખતે રાત્રિના બીજા પહોરે નિશાચરો ઉત્પન્ન થયા. (931) अतिबीभत्सकृष्णास्या हस्तस्थविविधायुधाः / मम सत्त्वसमीरेण ते प्रणष्टा धना इव // 932 / / I. અત્યંત બિભત્સ-કાળા મુખવાળા હાથમાં વિવિધ હથિયારોવાળા તેઓ મારા બળરૂપી પવનથી વાંદળાઓની જેમ નાશી ગયા. (972) क्व गमिष्यसि रे दासे-ति वदन्यः सकत्रिका: / एत्य नष्टाश्च शाकिन्य-स्तृतीये प्रहरे निशि // 13 // - હે દાસ ! તું કયાં જઈશ ! એમ કહેતી હાથમાં નાની છરી લઈને શાકિનીઓ રાત્રિના ત્રીજા પહોરે આવી તેઓ પણ ભાગી ગઈ. (03). चतुर्थे प्रहरे राज-नप्सरःसद्दशाकृतिः / दिव्यांशुकाच्छादिताङ्गी नानाभरणभूषिता // 934 / / मुक्तकेशाकरालास्या हस्तस्थायसकत्रिका / मम पार्वेऽबला काचि-दाययौ भयकारिणी // 935 / / પછી હે રાજન ! ચોથા પહોરે અપ્સરા જેવી સુંદર આકૃતિવાળી-દિવ્યવસ્ત્રોને ધારણ કરેલી જુદા જુદા પ્રકારના આભૂષણો જેણે પહેર્યા છે તેવી છુટ્ટા વાળવાળી વિકરાળ મુખવાળી અને જેના હાથમાં લોખંડની કર્વિકા છે. તેવી III . . W PAC Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #178
मित्रानन्दादि चित्रसेन चरित्रम् कथा Hદદા ભય ઉત્પન્ન કરનારી. કોઈક સ્ત્રી મારી પાસે આવી. (974-935). क्षयं नेष्यामि दुष्टाद्य भवन्तमिति वादिनीम् / तां विलोक्य मया राजन् सेयं मारीति चिन्तितम् // 936 // હે ર ! હું આજે તારો નાશ કરીશ એમ બોલતી તેને જોઈ હે રાજન ! મેં નક્કી વિચાર્યું કે આ જ મારી છે. (90 ततोऽतिसन्निधीभूता धृता वामकरे क्षणात् / मया सा सत्त्वशीलेनो-त्पाटितान्येन शस्त्रिका // 937 // ત્યાર પછી તે અત્યંત નજીક આવતાં મેં સાહસથી એક ક્ષણમાં તેને ડાબા હાથથી પકડીને જમણા હાથ વ લઈ લીધી. (907) मोचयित्वाथ मे हस्तं बलादेव चचाल सा। मया क्षुरिकया यान्ती जङ्घायां खलु सा हता // 938 // હવે તે બળ વડે મારો હાથ છોડાવીને ચાલવા લાગી ત્યારે જતી એવી તેણીની જાંઘમાં મેં છરી વડે માર્યું. (978) तस्थौ च कटकं तस्या ममैव हि करे प्रभो। अत्रान्तरे नभोदेशे समायाते दिवाकरे // 939 // તેનો કક્કો મારા હાથમાં જ રહી ગયો અને એટલામાં જ હે પ્રભુ ! આકાશમાં સૂર્ય ઊગ્યો. (09) विस्मितोऽथ नृपः प्रोचे कटकं मे प्रदर्शय / मारीहस्ताद्गृहीतं य-त्वया वीरशिरोमणे // 940 // ત્યારે વિસ્મય પામેલો રાજા બોલ્યો કે હેવીર શિરોમણી તૈયારીના હાથમાંથી જેકડો લીધો છે તે મને બતાવ. (940 परिधानांशुकग्रन्थि-मध्यादाकृष्य तद्रुतम् / मित्रानन्दोऽर्पयामास कटकं भूपते: करे // 941 // ત્યારે મિત્રાનંદે પહેરેલા વસ્ત્રની ગાંઠમાંથી તે છૂરિકા ખેંચી કાઢીને તુરત જ રાજાના હાથમાં સોંપ્યો. (941) Pia Supeatinasug MS Jun Gun Aaradhak Tre

Page #179
चित्रसेन चरित्रम् मित्रानन्दादि कथा // 17 // UELCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLC स्वनामाकं च तद् द्दष्टवा स दध्यौ किमहो मम / कन्यकैवाभवन्मारी यत्तस्या भूषणं हयदः // 942 // તે કડો પોતાના નામવાલો જોઈને વિચારવા લાગ્યો કે આ શું ? શું મારી પુત્રી જ મારી થઈ છે ? કારણ કે मालूप तेनुं छे. (42) देहचिंतापदेशेन ततश्चोत्थाय भूपतिः / गत्वा च कन्यकापावें प्रसुप्तां तां व्यलोकयत् // 14 // हिथितानाहानाथी राम त्यांधी ही उन्या पासे नेत्यांने सूतेजी छ. (Ers) दृष्ट्वा वामकरं तस्या गतालङ्करणं तथा। पट्टबन्धं व्रणस्थाने वजाहत इवाभवत् // 944 // ત્યાં તે કન્યાનો ડાબો હાથ-આભૂષણ વિનાનો અને વાગેલા ઘાના સ્થાને પહૃબંધ જોતાં વજથી હણાયેલાની જેવો यो. ( 4), अचिन्तयत्स वंशो मे चन्द्रमण्डलनिर्मलः / कलङ्कितोऽन्या दुष्ट-कन्यया सर्वथा हहा // 945 // અને તે વિચારવા લાગ્યો કે અરેરે ! ચંદ્રના મંડલ જેવું નિર્મળ એવું મારું કુળ આ દુર કન્યાએ કલંકિત કર્યું. नृशंसोऽनृतभाषी च कुशीलश्च चलाशयः / स्त्रीजनोजायते यत्र तत्कुलं न हि निर्मलम् // 946 // જે કુળમાં નિર્દય-અસત્યવાદી-ખરાબ શીલવાળી અને ચપળ ચિત્તવાળી સ્ત્રીઓ હોય છે તે કુળ નિર્મળ રહેતું नयी. (49) न यावन्नगरीलोकं निखिलं मारयत्यसौ / तावत्केनाप्युपायेन कार्योऽस्या एव निग्रहः // 947 // // 16 // P.AC.GunratnasuriM.S. Jun Gun.AaradhakT

Page #180
चित्रसेन चरित्रम् IIક્ટા कथा VELCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCU CLCLCULEPPU જેટલામાં આ મારી પુત્રી મારી નગરના બધા માણસોને મારી ન નાંખે તેટલામાં આનો કોઈપણ ઉપાય વડે નિગ્રહ मित्रानन्दादि કરવો. (947) विचिन्त्यैवं वलित्वा च पृच्छन्मित्रं महीपतिः / नूनं भद्र त्वया सत्वा-स्मृतकं रक्षितं ह्यदः // 948 // किंवास्ति मंत्रशक्तिस्ते पृष्टस्तेनेति सोऽवदत् / कुलक्रमागतो नूनं मंत्रोऽपि मम विद्यते // 949 // આ પ્રમાણે વિચારીને પાછા આવીને રાજાએ મિત્રાનંદને પૂછ્યું. હે ભાગ્યશાળી ! તે સત્વથી શબનું રક્ષણ કર્યું હતું કે અથવા કોઈ મંત્રશતિથી રક્ષણ કર્યું હતું ? ત્યારે તેને કહ્યું કે કુળની પરંપરાથી આવેલો મંત્ર મારી પાસે છે. (948-949). कृत्वैकान्तमथाचख्यौ राजा यद्भद्र मे सुता / मारी नास्त्यत्र संदेह-स्ततोऽस्यानिग्रहं कुरु // 650 // ત્યારે રાજા એકાંત કરીને બોલ્યો કે હે ભાગ્યશાળી ! જો મારી પુત્રી મારી છે જ તેમાં સંદેહ નથી. તો તું તેનો નિગ્રહ કર. (50). मित्रानन्दोऽवदद्वाक्यं घटते देव नेदशम् / यत्कुमारी भवेन्मारी समुत्पन्ना कुले तव // 951 // ત્યારે મિત્રાનંદ બોલ્યો હે દેવ ! તમારા કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલી પુત્રી મારી હોય તે વાક્ય ઘટતું નથી. (51) तमुवाचाथ भूनाथो-ऽघटमानं किमत्र भोः / मेघवृंदसमुद्भूता विद्युत् प्राणहरा न किं // 952 // ત્યારે તે મિત્રાનંદને રાજાએ કહ્યું કે આમાં અઘટિત શું છે ? વાંદળાના સમૂહમાંથી ઉત્પન્ન થયેલી વીજળી શું Ile P. Ac. Gunratnasur M.S. Jun Gun Aaradhak TET TAT ,

Page #181
चित्रसेन चरित्रम् // 16 // मित्रानन्दादि कथा प्रागोने९२५ अरती नयी ? (52) मित्रानन्दो जगादाथ तर्हि दर्शय तां मम / मया साध्या साध्या वा वेद्मि दृष्टया विलोक्य ताम् // 953 // ત્યારે મિત્રાનંદ બોલ્યો કે તો મને તે પુત્રી બતાડો કારણ કે નજરથી જોઈને હું કહું કે આ સાધ્ય છે કે અસાધ્ય छ ? (643) गत्वा चालोकयेत्युक्तो राज्ञा तत्र जगाम सः। सुप्तोत्थिता कुमारी सा तमायान्तमलोकयत् // 954 // ત્યાં જઈને તું જે, એમ રાજાએ કહ્યું ત્યારે તે ત્યાં ગયો. ઊંઘમાંથી જાગતી એવી કમારીએ તેને આવતો જોયો. (954) दध्यौ चैवं नरः सोऽयं येन मे कटकं हृतम् / मन्ये चाज्ञापितो राज्ञा यन्निःशंकः समेत्ययम् // 955 // અને તે વિચારવા લાગી કે જેણે મારો કડો હરણ કર્યો તે જ માણસ આ છે. અને હું માનું છું કે રાજાએ એને આજ્ઞા આપવાથી આ રોકટોક વગર આવે છે. (55) तया दत्तासने सोऽथो-पविश्यैवमुवाच ताम् / मया ह्यारोपितं सुनु कलवं ते महत्तरम् // 956 // તે રાજકન્યાએ આપેલા આસન ઉપર બેસીને તેને કહેવા લાગ્યો કે હે શુભ્ર ! મેં તારા ઉપર મોટું કલંક મૂક્યું છે. ( अर्पयिष्यति भूपालो मम त्वामद्य सुन्दरि!। तत: स्थानं नयामि स्वं तव चेत्सम्मतं भवेत् // 957 / / હે સુંદી ! આજે રાજા તને મને સોંપશે. તેથી જો તારી ઇચ્છા હોય તો તને મારા સ્થાને લઈ જાઉ. (57) TOनो चेदथाधुनापि त्वां निष्कलङ्क करोम्यहम् / त्वया जलाञ्जलिभद्रे मम देयः पुनतम् // 958 // 4141414141414141414141419 PP.AC.Gunratnasuri M.S. Jon Gun Aaradha

Page #182
कथा અને જો તારી ઇચ્છા ન હોય તો તેને કલંક વગરની કરે અને તે ભાગ્યશાળી ! તારે મને તુરત જ જલાંજલિ દેવી. (લ્પ मित्रानन्दादि तत् श्रुत्वाचिन्तयत्साथ कन्या तद्गुणरञ्जिता / अहो अकृत्रिमप्रेमा कोऽप्यसौ पुरुषो मयि // 959 // U તે સાંભળીને તેના ગુણોથી ખુશ થયેલી તે કન્યા વિચારવા લાગી કે આ કોઈ પુરુષ ખરેખર મારા ઉપર અકૃત્રિમ પ્રેમવાળો છે. (59). T- दुःखमप्युररीकृत्य श्रयणीयस्त्वयं मया। सुलभो राज्यलाभोऽपि न तु स्नेहपरो जनः // 960 // આ મારા વડે દુઃખને અંગીકાર કરીને પણ આનું આશ્રય કરવું જોઈએ કારણ કે રાજ્યનો લાભ સુલભ છે પણ સ્નેહી ન En મનુષ્ય દુર્લભ છે. (60) ऊचे च सुभग प्राणा-स्त्वदायत्ता इमे मम / त्वया सहागमिष्यामि ध्रुवं निश्चलमानसा // 961 // IiE અને તે બોલી કે હે સુભાગ્યવાન ! મારા આ પ્રાણો તારે આધીન છે. ખરેખર હું નિશ્ચલ મન વડે તારી સાથે IC આવીશ. (961). अन्धो नरपतिश्चित्तं व्याख्यानं महिला जलम् / तत्रैतानि हि गच्छन्ति नीयन्ते यत्र शिक्षकैः // 962 // આંધળો માણસ, રાજા, ચિત્ત, વ્યાખ્યાન સ્ત્રી અને પાણી આ વસ્તુઓ શિક્ષકો વડે જ્યાં લઈ જવાય છે ત્યાં કે જાય છે. (992) " ज्ञात्वा मनोरथान् सिद्धा-निति मित्रो जगाद ताम् / फेत्काराः सर्षपक्षेपे त्वया मोच्या नृपान्तिके // 963 // Jun Gun Aaradhak માતીતી કાવવાના કામમાં પીવાની કારમાં નાના નાના 14414414514614545 YASAL Besc Guntatasun MS

Page #183
III તો મિત્રાનંદે પોતાના મનોરથો સિદ્ધ થયા છે તે જાણી તેના તરફ બોલ્યો કે તારે સરસવ નાંખવાથી રાજાની પાસે 1 મિન્નાન કુંફાડા મારવા. (993). कथा उपेत्य स नृपं प्रोचे सा मारी मम वस्यताम् / प्राप्ताथ ढौकयैकं मे भूपते शीघ्रवाहनम् // 964 // પછી તે આવીને રાજાને બોલ્યો કે તે માટે વશ થઈ છે, હે રાજન ! મને એક શીઘ વાહન આપો. (964) तत्राधिरोप्य यामिन्यां त्वद्देशान्त नयाम्यमुम् / उदेष्यत्यन्तरा सूर्य-श्चेन्मारी सा तथास्थिता // 965 // તે વાહનમાં તેમાં બેસાડીને રાત્રિમાં જ તેને તારા દેશની બહાર લઈ જઈશ કારણ કે જે વચમાં જ સૂર્ય ઊગી જશે તો તે મારી ત્યાં જ રહી જશે. (965) ततो भीतेन राज्ञास्य ढौकिता वडवा निजा। वायुवेगवती प्राण-प्रिया लोकहितैषिणा // 966 / / IF તેથી ભય પામેલા રાજાએ લોકોના હિતની ઇચ્છાથી વાયુવેગવાળી પોતાને અત્યંત પ્રિય એવી ઘોડી તેને આપી. (966) सन्ध्याकाले च केशेषु गृहीत्वा सा समर्पिता / तस्य तेनापि फूत्कारान् मुञ्चन्ती हक्विता ह्यसौ // 967 // અને સંધ્યા સમયે વાળ પકડીને તે રાજકન્યા તે મિત્રાનંદને સોંપી ત્યારે તેણે ફંફાડા મારતી એવી તેને હાંક્યા માંડી. (967) ततस्ता वडवारुढ पुरस्कृत्य चचाल सः / राजापि गोपुरं यावत् तौ विसृज्य ययौ गृहम् // 968 // ત્યાર પછી ઘોડા પર બેઠેલી તેને આગળ કરીને તે ચાલ્યો. રાજા પણ તેને દરવાજા સુધી વળાવીને ઘેર ગયો. (968) P.AC. Guriratrasuri MS Jun Gun Aaradhak

Page #184
चित्रसेन चरित्रम् /૦રા CLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLC ला मित्रानन्दमवादीत्सा त्वमप्यागच्छ सुन्दर!। अस्यामारुह किं पाद-चारेण सति वाहने // 969 // मित्रानन्दादि Eaa. તેણીએ મિત્રાનંદને કહ્યું કે હે સુંદર ! તું પણ આવે અને આ ઘોડી પર ચઢી જા. વાહન હોવા છતાં પણ પગ कथा Uક વડે કેમ ચાલે છે ? (969) क्षणमेकमहं पद्भ्यां यास्यामीति वदन्नसौ / तदर्थमर्थितो भूयः सीमां प्राप्य तया भृशम् // 970 // હું થોડોક સમય પગે ચાલીશ એમ કહેતાં તેને રાજકુમારીએ સીમા પાસે આવતાં ઘોડી પર બેસવા માટે બહુ આગ્રહ ર્યો. (70) , मित्रानन्दोऽवदत् सुभु नात्मार्थ भवती मया / आनीता किंतु मित्रस्या-मरदत्तस्य हेतवे // 971 // ત્યારે મિત્રાનંદ બોલ્યો કે હે સુભુ ! તને મારા માટે નથી લાવ્યો. પરંતુ મારા મિત્ર અમરદત્ત માટે લાવ્યો છું. (971) मित्रव्यतिकरं चास्या गदित्वासौ न्यवेदयत् / न मे युक्तं त्वया सार्ध-मेकत्र शयनासनम् // 972 // ત્યાર પછી તેને મિત્રનો વૃત્તાંત હીને તે બોલ્યો કે આ કારણથી તારી સાથે શયન-આસનયુક્ત નથી. (9 तत् श्रुत्वा राजपुत्री सा दध्यौ विस्मितमानसा। अहो ह्यस्य महापुंस-श्चरित्रं भुवनोत्तरम् // 973 // તે સાંભળીને વિસ્મય પામેલી ચિત્તવાળી રાજકુમારી વિચારવા લાગી કે ખરેખર આ મહાપુરૂષનું ચરિત્ર અદ્વિતીય છે. (73) पिता माता सखा भ्राता यदर्थ वच्च्यते जनैः / प्राप्तापि कामिनी साहं नानेन किल वाञ्छिता // 974 // FLIPરા Jun Gun Aaradhak P.AC. Gunratnasuri M.S.

Page #185
મિત્રાનાયિ चित्रसेन चरित्रम् IBશા कथा જે સ્ત્રીને માટે લોકો પિતા-માતા મિત્ર અને ભાઈ વગેરેને ઠગે છે. તેવી સ્ત્રીઓને સહજ મળવા છતાં ઇચ્છતો નથી.(૯૭૪) सर्वोऽपि सहते क्लेश स्वार्थसिद्धिपरायणः / परार्थसाधनं कोऽपि विरलोङ्गीकरोति च // 975 / / પોતાના સ્વાર્થની સિદ્ધિ માટે બધા જીવો ક્લેશને સહન કરે છે. પરંતુ પરોપકાર કરવાનું તો કોઈ વિરલો જ અંગીકાર TE કરે છે. (975) चेतसा चिन्तयन्त्येवं स्त्रीरत्न रत्नमञ्जरी। पावें पाटलीपुत्रस्य निन्ये मित्रेण सा शनैः // 976 / / આવી રીતે વિચારતી સ્ત્રી રત્ન એવી રત્નમંજરીને મિત્રાનંદ ધીમે ધીમે પાટલીપુત્ર લઈ આવ્યો. (976) इतश्शामरदत्तोऽसौ पूणे मासद्वये तदा / अनागते निजे मित्रे रत्नसारमदोऽवदत् // 977 / / આ બાજુ અમરદત્ત બે મહિના પૂર્ણ થવા છતાં મિત્ર ન આવવાથી રત્નસારને કહેવા લાગ્યો. (977) तात! मे नाययौ मित्र काष्टः कारय तच्चिताम् / येन तदुःखदग्धोऽहं प्रविशामि हुताशने // 978 // હે પિતા ! મારો મિત્ર આવ્યો નહીં. તેથી લાકડા વડે ચિતા કરાવો. કારણ કે જે દુઃખથી બળેલો હું આ જ પ્રવેશ કરું. (78) तत् श्रुत्वाधिकदुःखातः स श्रेष्ठी पौरसंयुतः / क्रन्दन्नत्याग्रहेणास्य कारयामास तां चिताम् // 979 // તે સાંભળીને અત્યંત દુઃખી થતા એવા રત્નસાર શેઠે બધા નગરલોકો સહિત આઠંદ કરતાં ચિંતા કરાવી. (79) वहिपालस्थितः सर्वे-नांगरणितोऽथ सः / भद्राद्यापि प्रतीक्षस्व येनेदमवधेर्दिनम् // 980 // CLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLLLLLS આ છા P.Ad Gunratsun MS. Jun Gun Aaradhak

Page #186
चित्रसेन चरित्रम् कथा 56454545454545 ત્યારે અગ્નિ પાસે ઊભેલા તેને બધા નગરલોકોએ કહ્યું છે ભાગ્યશાળી ! તું હજુ પણ અટક કારણ કે આજે છેલ્લો દિવસ છે.(૯૮૦) एवं स्थितः स तत्रैव निषिद्धोमरणाजनैः / अपराह्न तया साध मित्रस्तस्य समाययौ // 981 // આ પ્રમાણે લોકોએ તેને મરણથી અટકાવી ત્યાં જ રાખ્યો. તેટલામાં પાછલ્લા પહોરે તેણીની સાથે તેનો મિત્ર આવ્યો. (981). आगच्छन्तं तमुवीक्ष्या-मरदत्तः ससम्भ्रमम् / उत्थायालिङ्गयामास हर्षाश्रुजलप्लावितः // 982 // તેને આવતો જોઈને હર્ષના આંસુરૂપી પાણીથી ભિંજાયેલા અમરદત્તે આશ્ચર્યથી ઊભા થઈને તેને આલિંગન કર્યું. (982) यत्तयोर्मित्रयोः सौख्यं तदा जातं वचोऽतिगम् / जानतस्तत्तु तावेव नान्यस्तद्वक्तुमीश्वरः // 983 // તે સમયે તે બન્ને મિત્રોને જે સુખ અવર્ણનીય થયું હતું. તે બને જાણ્યું તેને કહેવા માટે કોઈ શક્તિશાળી નહોતું. (9 मित्रानन्दोऽवदन्मित्र तव चित्तस्य चौर्यसौ / आनीतास्त्युररीकृत्य मया कष्ठपरम्पराम् // 984 // ત્યારે મિત્રાનંદે કહ્યું કે હે મિત્ર ! તારા ચિત્તની ચોરી જનાર આ કન્યા છે. તેને હું ઘણાં કટોની પરંપરાને વેઠીને લાવ્યો છું. (984). इतर: स्माह बन्धो त्वं सत्यनामा सदैव मे / साधितेनामुनार्थेन विशेषेणाभवत्पुनः // 985 / / ત્યારે અમરત્ત બોલ્યો હે ભાઈ ! તું સાર્થક નામવાળો થયો અને વળી આ કાર્ય કરવાથી વિશેષ સાર્થક નામવાળો P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aatadhak LF1555566 - I74 T

Page #187
चित्रसेन मित्रानन्दादि कथा चरित्रम् ASLELLELCLCLCLCLC 64 LCLCLCLCLCLCLCL થયો. (985) दूरीकृत्य चिताकाष्टं स्थाने तत्राग्निसाक्षिकम् / मित्र: कारयतिस्माथ पाणिग्रहणमेतयोः // 986 / / E પછી મિત્રાનંદે ચિતાના લાક્કાઓ દૂર કરીને તે સ્થાને અગ્નિની સાક્ષીએ તે બનેનું પાણિગ્રહણ કરાવ્યું. (986) विलोक्य रत्नमञ्जयां रूपं पौरगणोऽवदत् / तन्नाश्चर्य यदेतस्या मूर्त्यासावपि मोहितः // 987 // રત્નમંજરીનું રૂપ જોઈને નગરીના લોકો બોલવા લાગ્યા કે આ સ્ત્રીની મૂર્તિ જેવાથી આ મોહિત થયો તેમાં આશ્ચર્ય નથી. (987) कृतोद्वाहस्य तस्याथा-मरदत्तस्य तत्र यत् / सञ्जातं भाग्ययुक्तस्य तदितः श्रूयतां जनाः // 988 // વિવાહ કરેલા ભાગ્યશાળી અમરદત્તનું ત્યાં જે થયું તે લોકો ! સાંભળો. (988) तस्मिन्नेव पुरेऽपुत्रो महीपालो व्यपद्यत / चक्रे च राजलोकेन पञ्चदिव्याधिवासना // 989 // તે જ નગરનો રાજા પુત્ર વગરનો મરણ પામ્યો. તેથી રાજાના મંડળે પંચદિવ્યોને તૈયાર કર્યા. (989). भ्रान्त्वा त्रिकचतुष्कादि-स्थानेषु निखिले पुरे / तानि तत्र समाजग्मुः कुमारो यत्र विद्यते // 990 // તે પંચદિવ્યોત્રણ રસ્તા-ચાર રસ્તા આદિસ્થળોએ આખા નગરમાં ફરીને જ્યાં આ અમરદત્ત હતો ત્યાં આવ્યાં. (990) हयेन हेषितं तत्र हस्तिना चापि गर्जितम् / चक्रे तस्योपरि च्छत्रं स्वयं छायां विकस्वरम् // 991 // ત્યાં ઘોડાએ જાતે જ ખોંખારવ-શબ્દ કર્યો અને હાથીએ પણ ગર્જના કરી. છત્રએ ત્યાં પોતાની જાતે જ વિકસ્વર Engh II TITLE LCLCLCLCLCLCLCLLL P. Ac Gunratnasur M.S Jun Gun Aaradhak 1

Page #188
मित्रानन्दादि चित्रसेन चरित्रम् થઈ છાયા કરી. (991) बीजितं चामराभ्यां च भृङ्गारेण विनिर्ममे / भूपालत्वाभिषेकोऽस्य पुण्यैः किं नाम नो भवेत् ॥९९शा બને થાયરો વીંજવવા લાગ્યા, ભંગારે પણ અવાજ કર્યો અને તેનો રાજા તરીકેનો અભિપૈક થયો. " થતું નથી ? (992) ततस्तं शुण्डयोत्पाट्य गजः स्कन्धेऽध्यरोपयत् / बिवेश नगरे सोऽथ सञ्जातानेकमङ्गले ॥९९शा , | પછી હાથી તેને સંકથી ઊંચકીને રાંધ ઉપર બેસાડયો, અને તેણે અનેક મંગલો થયા છે તેવા નગરમાં પ્રવેશ કર્યો. (993) पुरखवेशे तस्याथ मिलितो महिलाजनः / राजराज्योः स्वरूपं तद् दृष्टवान्योन्यं जगाविति // 994 // નગરીના પ્રવેશ સમયે ભેગી થયેલી સ્ત્રીઓ રાજા અને રાણીનું રૂપ જોઈને પરસ્પર કહેવા લાગી. (4) काचिजजल्प राज्ञोऽस्य रूपसम्पदमुत्तमाम् / हले पश्य जनश्नाध्यां कामस्येव मनोहराम् / / 995 / / ત્યારે કોઈક સ્ત્રી બોલી હે ભોળી સ્ત્રી ! આ રાજાની કામદેવના જેવી મનોહર અને મનુષ્યોમાં પ્રશંસા થાય તેવી રૂપ સંપત્તિ છે. (995) अन्या जगाद मुग्धे त्वं वर्णयसि किमु केवलम् / नृपमेव महिषीय-मपि रूपरतिप्रभा / / 996 / / ત્યારે બીજી સ્ત્રી બોલી હે ભોળી ! તું એક્લા રાજાનું જ વર્ણન કેમ કરે છે. આ રાણી પણ કામદેવની સ્ત્રી P. Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #189
चित्रसेन / मित्रानन्दादि चरित्रम् कथा રતિ જેવા રૂપવાળી છે. (96) अपरा स्माह यद्रूप-मस्यास्त्रिभुवनोत्तरम् / ततस्तत्प्रतिछन्देन मोहितोऽयमभून्नृपः // 997 // ત્યારે વળી ત્રીજી બોલી આ રાણીનું 25 અદ્વિતીય છે તેથી તેની પ્રતિકૃતિ પર આ રાજા મોહ પામ્યો હતો. (997) इतरोचे हले पूर्ण-भाग्यैषा हि महीतले। यया विश्वजनश्रेष्ठो लब्ध एवंविधो धवः // 998 // ત્યારે વળી કોઈક સ્ત્રી બોલી કે અરે ભોળી ! આ પૃથ્વી ઉપર આ રાણી ભાગ્યશાળી છે. જેથી વિશ્વમાં શ્રેષ્ઠ એવો પતિ મળ્યો. (98) अन्यया प्रोक्तमेषोऽपि धन्योयेनेद्दशी प्रिया / लब्धा विदेशगेनापि लक्ष्मीरिव मुरद्विषा // 999 // UN ત્યારે બીજીએ કહ્યું કે ધન્ય છે આને કે જેણે પરદેશમાં પણ કૃષ્ણને જેમ લક્ષ્મી મળી હતી તેમ આ સ્ત્રી મળી. (9) कृत्वा गाढोद्यम येना-नीतेयं मृगलोचना / तदस्य भाग्यवन्मित्रं श्लाध्यमित्यपरावदत् // 1000 / T. ત્યારે વળી કોઈક બોલી કે જેણે ગાઢ ઉદ્યમ કરીને આવી સ્ત્રીને લાવી આપી. તે ભાગ્યશાળી મિત્ર પણ પ્રશંસનીય છે. (1000). जजल्पान्या सखि श्रेष्ठी श्लाधनीयो सावपि / अविज्ञातोऽपि येनायं पुत्रवत्परिपालितः // 1001 // ત્યારે વળી કોઈક સ્ત્રી બોલી હે સખિ ! આ શેઠ પણ વખાણવા લાયક છે કારણ કે જેણે વગર ઓળખાણે આ અમરદત્તનું પુત્રની જેમ પાલન કર્યું. (1001) 451461414141414141414141414145 IslI w P. Ac. Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak

Page #190
चित्रसेन चरित्रम् ELLITE Iઝા इत्यालापान् पुरन्ध्रीणां श्रृण्वान: प्रीतमानसः / ययावमरदत्तोऽसौ द्वारे नृपतिवेश्मनः // 1002 // मित्रानन्दादि આ પ્રમાણે નગરની સ્ત્રીઓનો વાર્તાલાપ સાંભળતો પ્રીતિયુક્ત મનવાળો અમરદત્ત રાજાના મહેલના દરવાજા પાસે कथा આવ્યો. (1002) स्तम्बेरमात्समुतीर्य विवेशास्थानमण्डपे। उपविष्टश्च तत्रैष नृपमण्डलसेवितः // 1003 // ત્યાર પછી હાથીની અંબાડી પરથી ઊતરીને સભા મંડપમાં પ્રવેશ કર્યો અને રાજાઓના મંડલથી સેવાયેલો ત્યાં બેઠો. (1003) सारत्नमञ्जरी देवी मित्रानन्दः सुहृत्तथा / उपविष्टौ नृपोपान्ते यथास्थानं तथापरे // 1004 // તે રત્નમંજરી દેવી અને મિત્ર મિત્રાનંદ તેની પાસે બેઠાં અને બીજાઓ પણ યથાયોગ્ય સ્થાને બેઠાં. (1004) चक्रे राज्याभिषेकोऽस्य सामन्तैर्मत्रिभिस्तथा / राज्ञा च विहिता पट्ट-राज्ञी सा रत्नमञ्जरी // 1005 // સામંતો અને મંત્રિઓએ તે અમરદત્તનો રાજ્યાભિષેક કર્યો. અને રાજાએ રત્નમંજરીને પટરાણી બનાવી. (1005) चक्रे सर्वाधिकारी च मित्रानन्दो महीभुजा / स्थापितश्च पितुः स्थाने रत्नसारो वणिग्वरः // 1006 // અને રાજાએ મિત્રાનંદને સર્વ અધિકારીઓમાં મુખ્ય કર્યા અને રત્નસાર શ્રેષ્ઠિને પિતાના સ્થાને સ્થાપ્યા. (1001) एवं कृत्वोचितं तेषां कृतज्ञैकशिरोमणिः / सोऽखण्डशासनो राज्यं पालयामास यत्नतः // 7 // આ પ્રમાણે કૃતજ્ઞોમાં શિરોમણી અને અખંડ શાસનવાળા એવો રાજા બધુ યથોચિત કરીને યત્નથી રાજ્ય કરવા i inષ્ઠા Ac. Gunratnasuri M. S. Jun Gun Aaradhak TES CLLLCLCLCLCLCL - ii

Page #191
चित्रसेन मित्रानन्दादि कथा चरित्रम् // 179 // 441451461454141414141446 साग्यो. (1007) राजकार्यरतोऽप्येवं मित्रानन्दः शवोदितम् / तन्मृत्युसूचकं वाक्यं विसस्मार कदापि न // 1008 // રાજ્યકાર્યમાં રક્ત થવા છતાં મિત્રાનંદ તે શબે કહેલું મૃત્યુ સૂચક વાક્યને કદાપિ ભૂલતો નથી. (1008) एकदा तेन भूपस्य कारणं तन्निवेदितम् / देशान्तरगतिः स्वस्य प्रार्थिता च पुनस्ततः // 1009 // એક દિવસ તેણે રાજાને તેનું કારણ હીને પોતાને પરદેશ જવાની માગણી કરી. (1009). प्रत्युक्तो भूभुजा सोऽपि माकार्षीस्त्वं भयं सखे / दुष्टोऽपि स्थितयोरत्र कर्ता नौ व्यन्तरः स किम् // 1010 // રાજાએ જવાબ આપ્યો કે હે મિત્ર ! તું ભય ન પામતો. અહીં રહેતા આપણને તે ટ વ્યંતર શું કરી શકશે ? (1010) मित्रानन्दोऽवदत्प्रत्या-सन्नत्वेन मनो मम / अद्यापि दूयते दूरं तन्मां प्रेषय भूपते // 1011 // . ત્યારે મિત્રાનંદ બોલ્યો કે નજીક રહેવાથી મારું મન દુઃખી થાય છે. તેથી હે રાજન ! તું મને દૂર મોક્લ. (1011). विचिन्त्योक्तं पुना राज्ञा यद्यैवं गच्छ वै सखे। नरैः प्रत्यायितैः सार्धं वसन्तपुरपत्तनम् // 1012 // જ રાજાએ ફરીથી વિચારીને કહ્યું કે હે મિત્ર જો એમ જ હોય તો વિશ્વાસુ માણસો સાથે તું વસંતપુરનગરમાં જા. (1012) अङ्गीकृते तदादेशे विसृष्टोऽसौ महीभुजा। प्रेषिताश्च समं तेन शिक्षा दत्वेति पूरुषाः // 1013 // US તેની આજ્ઞાનો સ્વીકાર કરવાથી રાજાએ તેને રજા આપી અને તેની સાથે શિખામણ આપીને પુરૂષો મોકલ્યા. (1013) हंहो तत्र गतैः कैश्चि-युष्मन्मध्यान्ममान्तिकम् / अत्रागन्तव्यमस्याथो क्षेमवार्ता निवेदितुं // 1014 // LCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLL // 17 // UP.AC.Gunratnasuri M.S. . . Jun Gun Aaradhakasi

Page #192
चित्रसेन मित्रानन्दादि कथा चरित्रम् II૮ના BULL.BLUE ELLILUDE IT IS અરે ! ત્યાં ગયેલા તમારામાંથી કોઈએ તેની કુશળવાર્તા કહેવા માટે મારી પાસે આવવું. (1014) अथ मित्रे गते राजा तद्वियोगार्दितोऽपि सः / पुण्यानुयोगतो राज्यं भुङ्क्ते स्वप्रियया सह // 1015 / / હવે તે મિત્ર જવાથી તેના વિયોગથી દુઃખી થયેલો રાજા પુણ્યના યોગથી પ્રિયાની સાથે રાજ્ય ભોગવે છે. (1015) तेषां मध्यादथो कोऽपि नाययौ भूभुजा ततः / अन्ये सम्प्रेषितास्तत्र नरा मित्रस्य शुद्धये // 1016 // તે મોકલેલા માણસોમાંથી જ્યારે કોઈપણ આવ્યો નહીં ત્યારે રાજાએ મિત્રની ખબરઅંતર મેળવવા બીજા માણસો મોકલ્યા. (1016) प्रत्यागतैरथैतैश्च कथितं नृपतेः पुरः / द्दष्टोऽसौ तत्र नास्माभि-र्वार्ताप्यस्य श्रुता न हि // 1017 // પાછા આવેલા તેઓએ ગજાની આગળ કહ્યું કે અમોએ તેને ત્યાં જોયો નહીં. અને તેના કાંઈ સમાચાર પણ સાંભળ્યા નહીં. (1017) ततः सम्भ्रान्तचित्तोऽसौ देवीमूचे कथं प्रिये / कर्तव्यं यन्न वार्तापि श्रुता मित्रस्य हा मया // 1018 / / ત્યારે સંભચિત્તવાળા રાજાએ રાણીને કહ્યું કે હે પ્રિયા ! મેં મિત્રના કાંઈ સમાચાર પણ ન મેળવ્યા ? મારે શું કરવું ? (1018) साख्यद्यद्येति कोऽप्यत्र ज्ञानी तेन हि छिद्यते / स्वामिन्नोऽयं तु सन्देहो हन्त नान्येन केनचित् // 1019 // ત્યારે તે બોલી કે હે સ્વામી | જો કોઈ જ્ઞાની અહીં પધારે તો આપણો સંદેહર કરી શકે. બીજો કોઈ નહીં. (101 IIળી P.Ad Guntatnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #193
सुरिदेशना चित्रसेन चरित्रम् I૮શા 45454545454545454545454545 उद्यानपालकेनैत्य विज्ञप्तोऽत्रान्तरे नृपः / देवायातोऽस्ति श्रीधर्म-घोषसूरिर्वने तव् // 1020 // એટલામાં ઉદ્યાનપાલકે આવીને રાજાને વિનંતિ કરીકે હે દેવ ! આપના ઉદ્યાનમાં ધર્મઘોષસૂરી પધાર્યા છે. (12) अशोकतिलकोद्याने प्राशुकस्थंडिलस्थितः / चतुर्ज्ञानधरो धर्म लोकानामादिशत्यसौ // 1021 // . અને તે ચાર જ્ઞાનના સ્વામી એવા મુનિ અશોકતિલક નામના ઉદ્યાનમાં નિર્દોષસ્થળે લોકોને ધર્મનો ઉપદેશ આપે છે. (1021) समायागमनं तस्य श्रुत्वासौ हर्षसंयुतः / ययौ तद्वन्दनाहेतोः सामग्र्या प्रेयसीयुतः // 1022 // યોગ્ય સમયે તેમનું આગમન સાંભળીને હર્ષ સહિત સર્વ સામગ્રી અને પ્રિયાયુક્ત તે વંદનના હેતુ માટે ગયો. (1022) खनादिराजचिह्नानि मुक्त्वा गुर्वतिके गतः / नत्वा सपरिवारं तं निषसाद यथास्थिति // 1023 // તે રાજા તલવાર વગેરે રાજચિન્હોને બહાર છોડી દઈને ગુરૂ પાસે ગયો અને પરિવાર સાથે તેઓને નમસ્કાર કરીને યોગ્ય સ્થળે બેઠો. (1023) गुरुरूचेऽत्र भो भव्या ! मोक्षादिसुखमिच्छभिः / नष्टदुष्टाष्टकर्मायं कर्तव्यो धर्म एव हि // 1024 // તે વખતે ગુરમહારાજ બોલ્યા કે મોક્ષ વગેરે સુખની ઇચ્છાવાળાઓએ દુર એવા આઠે કર્મો જેનાથી નાશ પામે તેવો ધર્મ કરવો જોઈએ. (1024). अत्रान्तरेऽशोकदत्त: पप्रच्छेति वणिग्वरः / भगवन् कर्मणा केना-शोकश्रीर्दु हिता मम // 1025 // LAVY1454545 YILLIK 449 ii / W A Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #194
* ત્રિસેન सूरिदेशना चरित्रम् II૮રશા FLSLLSLLLL645 अतीववेदनाक्रान्ता सर्वाङ्गेष्वभवत्प्रभो / चिकित्साश्च कृतास्तस्या रोगशान्तेर्बभूव न // 1026 // એટલામાં અશોકદત્ત નામના શ્રેષ્ઠ વણિકે પૂછયું કે હે ભગવન ! મારી પુત્રી અશોક શ્રી ક્યાં કર્મ વડે સર્વ અંગોમાં અત્યંત પીડા કરનારા રોગ વડે વ્યાપ્ત થઈ ? એના માટે મેં ઘણાં ઔષધ કર્યા પણ આના રોગની શાંતિ ન થઈ. (1025-1026) सूरिः प्रोचे भूतशाल-नगरे श्रेष्ठिनः प्रिया। साभवद् भूतदेवस्य नाम्ना कुरुमती पुरा // 1027 // I ત્યારે આચાર્ય ભગવંતે કહ્યું કે તે ભૂતશાલ નામના નગરમાં ભૂતદેવ નામના શ્રેષ્ઠિની કુરુમતી નામની પત્ની હતી. (1027) मार्जारीवान्यदा दुग्धं पिबंती भणिता तया। स्नुषा देवमतीनाम्नी गाढक्रोधवशादिदम् // 1028 // એક વખત તેણીએ દેવમતી નામની પોતાની પુત્રવધૂને બિલાડીની જેમ દૂધ પીતી જોઈને અત્યંત ક્રોધના આવેશથી T. આ રીતે કહ્યું. (1028) शाकिन्या किं गृहीतासि यदेवं पिबसि पयः। सापि तद्वचसा भीता कम्पिताङ्गी बभूव च // 1029 // . શું તેને શાકિની વળગી છે ? કે આ રીતે દૂધ પીએ છે ? તેના વચનથી ભય પામેલી ધ્રુજવા લાગી. (1029) एकतो दुष्टमातमी शाकिनीमन्त्रकोविदा / तत्रस्था तां च जग्राह छलं लब्ध्वा वधू वशे // 1030 // એટલામાં માતંગી અને શાકિનીના મંત્રને જાણકાર કોઈ એકમાતંગીએ કપટ કરીને તે વહુને વશ કરી લીધી. (1030) in PAC Gunnanasuri M.S ઉપર જી Jun Gun Aaradhak LELLELELELELA444.LCLCLCLC ASELSLSLELS LEU II૮રશા

Page #195
चित्रसेन चरित्रम् I૮ર תבוסתבובהבהבהבהבהבהבהבתםתב ततस्तद्वेदनाक्रान्ता वैद्यैश्चापि चिकित्सिता। परं दोषो गतो नास्या योगीतः कोऽपि चाययौ // 1031 // Eno પછી તે વેદનાથી પરાધીન થયેલી તેણીને ઘણા વૈદ્યો વડે ચિકિત્સા કરવા છતાં પણ તેનો રોગ ન ગયો. એટલામાં ત્યાં કોઈક યોગી આવ્યો. (1031). मन्त्रवादेऽमुनारब्धे-ऽग्निना यन्त्रे च ताडिते। मातङ्गी मुक्तकेशा द्राक् तत्रागाद्वेदनादिंता // 1032 // તેણે અગ્નિ વડે મંત્રની આરાધના કરતાં તથા યંત્રથી મારતાં આકર્ષણ પામેલી છૂટા વાળવાળી તે માતંગી પીડા THE પામેલી ત્યાં આવી. (1032) क्व गृहीता त्वया ह्ये षा पृष्टेति योगिना पुनः / श्वश्रूदुर्वाक्यभीताङ्गी मयात्तेति जगाद सा // 1033 // પE તે આને કયાંથી પકડી છે જે આ પ્રમાણે યોગી વડે પૂછાયેલી તે બોલી કે સાસુના વાકયથી ભય પમી ત્યારે LE મેં તેને ગ્રહણ કરી. (1033) प्रभावाद्योगिनस्तस्य निर्दोषजनि सा क्षणात् / मातनी सा च भूपेन देशान्निष्कासिता तदा // 1034 // યોગના પ્રભાવથી તે પુત્રવધૂ એક ક્ષણમાં જ દોષ વગરની થઈ ત્યારે રાજાએ તે માતંગીને દેશમાંથી બહાર કાઢી II મૂકી. (1034) कुरुमत्यपि लोकेन कालजिह्वे ति जल्पिता। वैराग्यात्संयतिपार्वे व्रतं जग्राह भावतः // 1035 / / કુરુમતીને લોકો કાળજિહવા એ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યા. ત્યારે તેણે વૈરાગ્યથી સાધ્વીજી પાસે ભાવપૂર્વક સંયમ He i8 Ac Gunratrasuri M.S. Jun Gun Aaradhaka

Page #196
अशोकश्री चित्रसेन चरित्रम् /284 पूर्वभवकथा CLCLCLCLCLCLCLL સ્વીકાર્યું. (1035) सा शुद्धं पालयित्वा त-न्मृत्वागादमरालयम् / ततश्च्युतेयं सञ्जाता श्रेष्ठिस्ते दुहिता हासौ // 1036 // તે શુદ્ધ ચારિત્રપાલન કરીને મરીને (કાળ કરીને) દેવલોકમાં ગઈ. ત્યાંથી અવીને હે શ્રેષ્ઠિ ! તારા ઘરે તારી પુત્રી ITE થઈ. (1036) - उक्त्वानालोचितं पूर्व-भवे दुर्वाक्यमेतया। तेन चात्रैवमाकाश-देव्या हि छलितास्ति वै // 1037 // પૂર્વભવમાં તેણે વગર વિચારે જે વાક્ય ઉચ્ચાર્યું હતું તેથી આ ભવમાં તેને આકાશ દેવીએ છળી છે. (ગ્રહણ કરી છે.) (1037). तामिहानय कन्यां त्वं श्रुत्वा येन वचो मम / असौ पूर्वभवं जाति - स्मरणेन हि ज्ञास्यति // 1038 // તે કન્યાને તું અહીં લાવ કારણ કે મારું વચન સાંભળીને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન વડે પોતાનો પૂર્વભવ જાણશે. (1038 तस्मादुपद्रवान्मुक्ता तथैवैषा भविष्यति / श्रुत्वेति श्रेष्ठिना निन्ये सा सद्यस्तत्पदान्तिकम् // 1039 / / તેમજ તે પુત્રીઓ ઉપદ્રવથી પણ મુકત થશે. આ પ્રમાણે સાંભળીને શેઠજલદી તેને તેના ચરણકમળમાં લાવ્યો. (1039) नष्टा सूरिप्रभावेण देवता सा खगामिनी / श्रुत्वा तच्चरितं स्वस्य जातिस्मृतिमवाप सा // 1040 // આચાર્ય મહારાજના પ્રભાવથી તે આકાશદેવી ભાગી ગઈ અને પોતાનું ચારિત્ર સાંભળીને તેને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. (1040) PAC Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak SLCLCLCLCLCLCLC PLCLCLCLCLCLGESYS IP૮૪ના

Page #197
फ़ चित्रसेन अशोकची पूर्वभवकथा चरित्रम् // 185 / / 4.44LLELELE जजल्प च प्रभो सत्यं ययुष्माभिनिवेदितम् / अथालं भववासेन परिव्रज्यां प्रयच्छ मे // 1041 // અને તે બોલી કે હે પ્રમ આપે જે કહ્યું છે તે સાચું છે. સંસારમાં રહેવાથી સર્યું. મને દીક્ષા આપો. (1041) गुरुः प्रोवाच ते भोग-फलं कर्मास्ति सम्प्रति / तद्भुक्त्वा श्रमणी त्वं हि भविष्यसि शुभाशये // 1042 // ત્યારે ગુરૂએ કહ્યું કે તને હજુ ભોગાવલી કર્મ બાકી છે. તે શુભ આશયવાળી ! તું તે ભોગવીને સાધ્વી બની शे. (1042) एवमस्त्विति सा वाक्यं प्रतिपद्य ययौ गृहम् / तद्दष्ट्ववा चिन्तयामास विस्मितः स महीपतिः // 1043 // એમ હો તેઓનું વચન અંગીકાર કરીને તે ઘરે ગઈ. તે જોઈને વિસ્મય પામેલો રાજા વિચાર કરવા લાગ્યો. (1043) अत्यद्भुतं मुनेरस्य ज्ञानमेतन्महीतले / प्रत्यक्षमिव येनोक्तं तवृत्तं पूर्वजन्मजम् // 1044 // આ પૃથ્વીતલ ઉપર આ મુનિનું જ્ઞાન અદ્ભુત છે. જેણે તે પૂર્વજન્મ જોયો હોય તે રીતે કહ્યો. (104) पप्रच्छ च प्रभो मित्रा-नन्दस्य सुहृदः कथाम् / ममाप्याख्याहि कृत्वा त्वं प्रसादमतुलं मयि // 1045 // પછી રાજાએ પૂછ્યું કે હે પ્રભુ ! મારા પર અત્યંત કૃપા કરીને મારો મિત્ર મિત્રાનંદની કથાને હો. (1045) गुरुणोक्तं महाराज ! त्वत्पाच्चिलितोऽथ सः। जलमार्गमतिक्रम्य स्थलमार्ग ययौ क्रमात् // 1046 // ત્યારે ગરએ કહ્યુંહે મહારાજન તારી પાસેથી ગયેલોતે જળના માર્ગને ઓળંગીને જમીનના માર્ગ પર આવ્યો. (100 एकस्य पर्वतस्याये। नदीतीरे स्थितो ह्यसौ / तदा भोक्तुं निविष्टास्ते सर्वेऽपि तव सेवका // 1047 // LSLSLSLSLSLSLSLSLLLLLLC P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #198
मित्रानन्दादि कथा चित्रसेन એક પર્વતની પાસે નદીના ક્લિારે તે રહ્યો. ત્યારે તારા બધા જ સેવકો જમવા માટે બેઠા. (1047) चरित्रम् कस्याश्चिदैवदुर्योगात् पल्लेर्मध्यात्समागता। पपात तत्र भिल्लानां घाटी तावदतर्किता // 1048 // VI૮દા. તેટલામાં દુર્દેવના યોગથી કોક ભિલની પલ્લીમાંથી ભિલોનું ટોળું ઓચિંતાને આવીને પડ્યું. (1048) सर्वेऽपि पत्तयो भिल्लैः प्रचण्डैस्ते पराजिताः / मित्रानन्दः स एकाकी क्वचिद्देशे पलायितः // 1049 // તે પ્રચંડ ભિલ્લો વડે સર્વે સૈનિકો હારી ગયા. અને મિત્રાનંદ એકલો કોઈક દેશમાં ભાગી ગયો. (1049) हिरया दर्शयितुं वक्त्र-मक्षमास्ते पदातयः / नाययुर्भवत: पार्वे परं देशान्तरे गताः // 1050 // લજ વડે કરીને તે પાયદળના સૈનિકો મોઢું બતાવવા માટે અશકત થયેલા તેઓ તારી પાસે આવ્યા નહીં. અને LG કોઈક દેશમાં ગયા. (1050) मित्रो गच्छन्नरण्येऽथ ददर्शकं सरोवरम् / तत्र पीत्वा च पानीयं न्यग्रोधस्य तले स्वपत् // 1051 // I હવે મિત્ર મિત્રાનંદે અરણ્ય જતાં એક સરોવર જોયું. અને તેમાં પાણી પીને એક વડના ઝાડ નીચે સૂઈ ગયો. (1051) तत्रासौ कृष्णसर्पण निःसृत्य वटकोटरात् / दृष्टो द्दष्टश्च तत्रैके-नागतेन तपस्विना // 1052 // विद्यामंत्रितपानीया-भिषिक्तस्तेन स द्रुतम् / करुणापन्नचित्तेन ततोऽसौ जीवितोऽभवत् // 1053 / / તેટલામાં વડની બખોલમાંથી કાળા સર્ષે નીકળીને તેને ડંખ માર્યો. તેટલામાં ત્યાં આવેલા દયાળું ચિત્તવાળા એક - યોગીએ મંત્રથી મંત્રેલા પાણી વડે તેના પર અભિષેક કર્યો. ત્યારે તે સજીવન થયો. (105-1053) Ele ="TET-TET-TETયા SLLLLCLCLCLCLCL2IPPUC આ કારણ કે

Page #199
चित्रसेन मित्रानन्दादि चरित्रम् कथा // 187 // 1 पृष्टस्तेन त्वमेकाकी प्रस्थितोऽसि क्क भद्रक ! / तेनापि निजका वार्ता सत्या तस्य निवेदिता // 1054 // તે યોગીએ મિત્રાનંન્ને પૂછયું કે હે ભાગ્યશાળી ! તું એકલો ક્યાં જાય છે ? તેણે પોતાની સત્યકથા તેની પાસે LEही . (1054). स्वस्थानं तापस: सोऽगा-द्दध्यौ मित्रोऽपि हा मया / सप्तमपि नो लब्धं सुखेन मरणं किल // 1055 // તે તાપસ પોતાના સ્થાનકે ગયો. ત્યારે મિત્રાનંદે વિચાર્યું કે ખરેખર મને સર્પ વડે પણ મરણ સુખપૂર્વકન મળ્યું. (1055) सङ्गमात्सुहृदश्चापि भ्रष्टोऽहं स्वकदाग्रहात् / अथवाद्यापि तत्पार्वे याम्यलं चिन्तयान्यया // 1056 / / હું મારા પોતાના કદાગ્રહથી મિત્રના સમાગમથી પણ રહીત થયો. અથવા તો હજુ પણ તેની પાસે જાઉ ચિંતા L-डेस. (1056) ततोऽसौ चलितो मार्गे गृहीतस्तस्करैः पुनः / नीत्वा च निजपल्लिं तै-विक्रीतो वणिगन्तिके // 1057 / / ત્યાર પછી તેને માર્ગમાં ચાલતાં ચોરોએ પકડીને પોતાની પલ્લીમાં લઈ જઈ તે ચોરોએ કોઈક વાણીયાને ત્યાં याधी. (1057) , . सोऽपि पारसकूलाख्ये देशे गन्तुमना वणिक् / उज्जयिनीपुरे प्राप्त उद्याने च स्थितो बहिः // 1058 // E પારસકુળ નામના દેશમાં જવાની ઇચ્છાવાળો તે વણિક ઉજ્જયિની નગરીની બહાર ઉદ્યાનમાં રહ્યો. (1058) तत्र रात्रावसौ मित्रः कथञ्चिद्गतबन्धनः / पुर्या निर्धमनेनान्तः प्रविवेश तदा पुनः // 1059 // . . PLIERAc. Guntainasuri M.S. . . LELELELELCLC // 187 // Jun Gun Aaradhak. T

Page #200
कथा चित्रसेन ત્યાં રાત્રિમાં કોઈપણ રીતે બંધન વગરનો થયેલો તે મિત્રાનંદ નગરીના પાણી જવાના ખાળ વડે નગરની અંદર मित्रानन्दादि चरित्रम् પેઠો. (1059) IIટા तस्करोपद्गुता सा पू-स्ततो राज्ञा नियोजितः / आरक्षको विशेषेण चौरनिग्रहकर्मणि // 1060 // તે સમયે તે નગરી ચોરના ઉપદ્રવવાળી બની હતી. તેથી રાજાએ ચોરને પકડવા માટે ખાસ કોટવાળોને રાખ્યા હતાં. (1860) प्रविशंश्चौरवत्तेन मित्रानन्दो निरीक्षितः / बद्धश्च केकिबन्धेन विपरीतविधेर्वशात् // 1061 // તે કોટવાળોએ ચોરની જેમ પ્રવેશ કરતા મિત્રાનંન્ને જોયો. અને વિધિની વિપરીતતા વડે તે મયૂરબંધ વડે [L, બંધાયો. (1061). यष्टिमुष्टयादिघातैश्च ताडयित्वातिनिष्ठुरम् / वधार्थ स्वमनुष्याणा-मारक्षेण समर्पितः // 1062 // તે કોટવાળે તેને લાકડી અને મુઠી વગેરેના ઘાતથી અતિ દૂર રીતે મારીને વશ કરવા માટે માણસોને સોંપ્યો. (1 अयं सिप्रानदीतीरे वटवृक्षे महीयसि / उद्वद्धय वध्यो युष्माभि-रिति चाज्ञापिता इमे // 106 // અને પછી આજ્ઞા કરી કે આને સિખાનદીના કિનારે વડના ઝાડ પર બાંધીને તમારે તેને મારી નાંખવો. (1063) ततस्तैीयमानोऽसौ मनस्येवं व्यचिन्तयत् / जातं तद्वचनं सत्यं यच्छवेनोदितं पुरा // 1064 // ત્યાર પછી તે મારાઓ વડે લઈ જવાતો એવો તે મનમાં વિચારવા લાગ્યો કે પહેલાં જે શબે વચન કહ્યું હતું તે પE Ad Gunratnasuri M.. Jun Gun Aaradhak Iટી

Page #201
मित्रानन्दादि चित्रसेन चरित्रम् HIR૮શા कथा વચન સારું થયું. (1064) यत्र वा तत्र वा यातु यद्धा तद्वा करोत्वसौ / तथापि मुच्यते प्राणी न पूर्वकृतकर्मणः // 1065 / / તમે અહીં તહીં ગમે ત્યાં જાવ. ગમે તે કરો. પરંતુ પૂર્વે કરેલા કમોંથી પ્રાણીઓ મૂકાતા નથી. (1065) विभवो निर्धनत्वं च बन्धनं मरणं तथा / येन यत्र यदा लभ्यं तस्य तत्र तदा भवेत् // 1066 // વૈભવ-દરિદ્રતા-બંધન અને મરણ જેને જ્યાં મળવાના હોય તેને ત્યારે ત્યાં મળે છે. (1066) याति दूरमसौ जीवो-ऽपायस्थानाद्भयद्रुतः / तत्रैवानीयते भूयो रज्ज्वेव प्रौढकर्मणा // 1076 // - આ જીવ ભયના સ્થાનથી ડરીને દૂર જાય છે. પરંતુ પ્રૌઢ કર્મરૂપી દોરડાથી બંધાયેલો જીવ પાછો ત્યાં લઈ જવાય છે. (1067) माकार्षीः कोपमेतेषु रे जीव वधकेष्वपि / यदीच्छसि परत्रापि सुखलेशं त्वमात्मनः // 1068 // 2. હે જીવ! જો તું પરલોકમાં જરા પણ સુખની ઇચ્છા રાખતો હોય તો આ મારનારાઓ પર કોપ કરતો નહીં. (1068) एवं विचिन्तयन्नेष तैरारक्षकमानुषैः। वटे तत्रैव सम्बद्धो-ऽपराधरहितोऽप्यहो // 1069 // | એ પ્રમાણે વિચાર કરતા તેને અપરાધ રહિત હોવા છતાં પણ કોટવાળ મનુષ્યોએ વડના ઝાડ પર બાંધ્યો. (1069) अन्यदा रममाणानां गोपानां दैवयोगतः / उत्पत्योन्नतिकाविक्ष-न्मुखे तस्यापि पूर्ववत् // 1070 // એક દિવસ ત્યાં દૈવયોગે ગોવાળીયાઓ રમતાં તેના મોંઢામાં મોઈ ઉછળીને પડી. (1070) UCUCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLC Jun Gun Aaradhat P.Ad Gunratnasuri M.S.

Page #202
= चित्रसेन चरित्रम् कथा = = = = LLCLCLCLCLCLCU = = = = - तत्सूरिवचनात् श्रुत्वा-मरदत्तो महीपतिः / स्मारं स्मारं गुणग्रामं तस्यैवं व्यलपन्मुहुः // 1071 // मित्रानन्दादि અમરદત્ત રાજા તે આચાર્ય ભગવાનના મુખેથી તે વચન સાંભળીને તેના ગુણોના સમૂહને યાદ કરીને વારંવાર રડવા લાગ્યો. (1071) TE हा मित्र निर्मलस्वान्त हा परोपकृतौ रत / हा प्रशस्यगुणवात हा भ्रातः क गतोऽसि हा // 1072 // I હે નિર્મલ અંત:કરણવાળા મિત્ર ! હે પરોપકાર કરવામાં પ્રવીણ ? હે પ્રશંસાને પાત્ર ગુણોના સમૂહવાળા ! હે , ભાઈ ! તું ક્યાં ગયો ? (1972) देव्यपि विललापैवं हे देवर सखीप्रिय / सुविचार गुणाधार निर्विकार व तिष्ठसि // 107 / / ત્યારે દેવી પણ વિલાપ કરવા લાગી. હે દિયર ! હે મિત્રને પ્રિય ! હે સુવિચારવાળા ! હે ગુણના આધાર ! હે નિર્વિકારી ? તું કયાં ગયો ? (1973) यदाहं भवतातीता तदा के के न निर्मिता। उपायाश्च त्वया मित्र सम्प्रति क्वगतो हहा // 1074 // હે મિત્ર ! જ્યારે મને તમે લાવ્યા ત્યારે શું શું ઉપાયો નહોતા કર્યા ? અરેરે ! હમણાં તું ક્યાં ગયો 1 (10) उवाच सप्रियं भूपं विलपन्तमदो गुरुः / शोकं मा कुरु राजेन्द्र भवभावान् विभावय // 1075 / / પ્રિયા સહિત રાજાને રડતાં જોઈને ગુરૂએ કહ્યું કે હે રાજેન્દ્ર ! તું શોક ન કર. સંસારમાં થવાવાળા ભાવોને વિચાર UR કર. (1975) (1998) SELLEU הבהבהבהבהבהבה કાકા ફો!! Jun Gun Aaradhak TuS ! કેવા છે , મારી આ "

Page #203
मित्रानन्दादि कथा चरित्रम् GLSLEY चित्रसेन न चतुर्गतिकेऽप्यस्मिन् संसारे परमार्थतः / सौख्यं शरीरिणामस्ति किं तु दुखं निरन्तरम् // 1076 // આ ચાર ગતિવાળા સંસારમાં પણ પ્રાણીઓને વાસ્તવિક સુખ નથી. પરંતુ નિરંતર દુઃખ જ છે. (1076) i12 स कोऽपि नास्ति संसारे मृत्युना यो न पीडितः / स्फुटं मार्गममुं ज्ञात्वा कः शोकं कुरुते सुधीः // 1077 // આ સંસારમાં તેવો કોઈ પણ જીવ નથી કે જે મૃત્યુથી પીડા પામતો ન હોય. આ માર્ગને પ્રગટપણે જાણીને કયો બુદ્ધિમાન શોક કરે ? (1077) शोकावेशं परित्यज्य राजन् धर्मोद्यम कुरु / येनेदृशानां दुःखानां भाजनं नोपजायसे // 1078 // માટેહે રાજન શોના આવેશને નાશ કરીને ધર્મમાં ઉદ્યમ કરો. જેના વડે તમે આવા દુ:ખનું ભાજન ન થાઓ. (1078). राजा प्रोचे करिष्यामि धर्म मे कथ्यतां परम् / मित्रानन्दस्य जीवोऽसौ कुत्रोत्पन्नो मुनीश्वर // 1079 // [IE ત્યારે રાજા બોલ્યો કે હે મુનિવર ! હુંધર્મ કરીશ પણ મિત્રાનંદનો જીવ મરીને ક્યાં ઉત્પન્ન થયો તે મને કહો. (1979) सूरिः प्रोवाच ते देव्याः सोऽस्याः कुक्षौ समागतः / सुतत्वेन यतस्तेन भावना भाविता तथा // 1080 // આચાર્ય મહારાજ બોલ્યા કે તે મિત્રાનંન્નો જીવ તારી રાણીની કુક્ષિમાં અવતર્યો છે. કારણ કે તેણે તેવી ભાવના ભાવી હતી. (1080) जात: कमलगुप्ताख्य-स्तव पुत्रः सुविक्रमः / पूर्व कुमारतां प्राप्य क्रमाद्राजा भविष्यति // 1081 // તે કમલગુપ્ત નામનો તારો પરાક્રમવાળો પુત્ર પહેલાં કુમારપણું મેળવીને અનુક્રમે રાજા થશે. (1081) ELETEL USLSLSLSLS HEKKESLSLSLSLSLCLCLCL Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak T U

Page #204
मित्रानन्दादि चित्रसेन चरित्रम् // 19 // कथा SLSLSLSLSLSLSLLLLLL पुन: पप्रच्छ भूपाल: कथं तस्य महात्मनः / जाता निरागसोऽप्येवं तस्करस्येव पञ्चता // 1082 // ફરીથી રાજાએ પૂછ્યું કે તે મહાન આત્મા નિરપરાધી હોવા છતાં ચોરની પેઠે મરણ કેમ થયું ? (1982) कलङ्कसम्भवो देव्याः कथं वा समभूत्प्रभो। मम बन्धुवियोगश्च बाल्यादप्यभवत्कथम् // 108 // તથા હે સ્વામી ? દેવીને કલંક કેમ આવ્યું ? અને મને બાલ્યકાળથી બંધુઓનો વિયોગ કેમ થયો 1 (1983) स्नेहाधिकतरोऽस्माकं कथं स भगवन् वद / इति पृष्टो मुनीन्द्रस्तु ज्ञात्वा ज्ञानेन सोऽवदत् // 1084 // પર તથા હે ભગવન્! તે અમને અધિકપ્રિય કેમ હતો ? તે કહો. એ પ્રમાણે પૂછતાં તે મુનિએ જ્ઞાન વડે જાણીને 7 . (1084) - इतो भवात्तृतीये त्वं भवे क्षेमंकराभिधः / आसी: कौटुम्बिको राजन् सत्यश्रीस्तव गेहिनी // 1085 / / હે રાજન ! આ ભવથી ત્રીજા ભવમાં તું ક્ષેમકર નામનો કૌટુંબિક (કણબી) હતો અને સત્યશ્રી નામની તારી પત્ની हती. (1085) - चन्द्रसेनाभिध: कर्म-करः कर्मक्रियापटुः / बभूव च तयोर्भक्तो-ऽनुरक्तो विनयान्वित: // 1086 // કામ કરવામાં હોંશિયાર એવો ચંદ્રસેન નામનો તેઓનો સેવક હતો. તે સેવક તેઓનો ભક્ત-અનુરાગવાળો અને विनयवाणोतो. (108) त्वत्क्षेत्रे सोऽन्यदा कर्म कुर्वाण: कञ्चनाध्वगम् / परक्षेत्राद्धान्यसन्दोहं गृह्णन्तं समलोकयत् // 1087 // // 19 // Jun Gun Aaradhak M P .AC.Gunratnasuri M.S.

Page #205
चित्रसेन चरित्रम् मित्रानन्दादि कथा ELELEY એક દિવસ તારા ખેતરમાં કામ કરતાં તેણે કોઈક મુસાફરને બીના ખેતરમાંથી ધાન્યને લેતા જોયો. (1087). ऊचे चैनं महाचौर-मुल्लंबय तराविति / तत्क्षेत्रस्वामिना तस्य विदधे किञ्चनापि न // 1088 / / અને તે બોલ્યો કે આ મહાચોરને વૃક્ષ ઉપર લટકાવો. પરંતુ તે ખેતરના માલીક તેને કાંઈપણ કર્યું નહીં. (1088) दूनस्तद्वचसा सोथा-ध्वगः कर्मकृतापि तत् / बद्धं क्रोधवशात्तेन कर्म दुर्वाक्यसम्भभवम् // 1089 / / તે વચનથી તે મુસાફરને દુઃખ થયું અને તે સેવકે ક્રોધના આવેશથી દુર્વાકયથી ઉત્પન્ન થયેલું કર્મ બાંધ્યું. (1 अन्यदा पुत्रभार्याया भुञ्जानाया गृहे मुदा / उत्तानायाः कथमपि कवलो व्यलगद्गले // 1090 / / એક દિવસ પોતાના ઘેર હર્ષથી પુત્રની વહુને ઉતાવળથી જમતાં કોળીયો ગળે અટકી ગયો. (1090) सोचे सत्यश्रिया पापे निशाचरि न भुञ्जसि / कवलैलघुभिः किं त्वं यत्स नो विलगेगले // 1091 / / - ત્યારે તે સત્યથી બોલી. હે પાપિની ! ડાકણ ! તું નાના કોળીયા વડે કેમ જમતી નથી ? કે જેથી કોળીયો ગળે અટકે નહીં. (1091) अन्येधुः कर्मकृत्सोऽथ स्वामिनोक्तो यथाद्य भोः / ग्रामेऽमुष्मिन् प्रयाहीति कारणेनामुना ध्रुवम् // 109 / / એક દિવસ તેના સ્વામીએ સેવકને કહ્યું કે હે સેવક ! તું આજે અમુક કારણથી અમુક ગામે જા. (1992) सोऽवदद्वयाकुलोऽद्याहं बन्धूनां मिलने खलु / तदा कुद्धेन तेनोक्तं स्वजना मा मिलन्तु ते // 1093 // તે બોલ્યો હે આજે હું મારા બંધુઓને મળવામાં વ્યાકુળ છું. ત્યારે તેણે કોપાયમાન થઈને કહ્યું કે તારા સ્વજનો UP //રા P.P. Ac Gunrainasus M.S. Jun Gun Aaradha

Page #206
चित्रसेन मित्रानन्दादि कथा liઉજા CICLCLCLCLCLCLCLCLCUCUCU તને નહીં મળે. (10(c)) अत्रान्तरे मुनिद्वन्दं गृहे तस्य समागतं / दानमस्मै प्रदेहीति प्राह कौटुम्बिकः प्रियाम् // 1094 // એટલામાં તેના ઘરે બે મુનિનું યુગલ આવ્યું. ત્યારે તે ખેડૂતે પોતાની પત્નીને કહ્યું કે આમને દાન આપ. (109 सुपात्रमिति हर्षेण तया तत्प्रतिलाभितः / प्रासुकैर्भक्तपानाद्यै-भार्वसंयुक्तचित्तया // 1095 / / ભાવયુક્ત ચિત્ત વડે તેણીએ સુપાત્ર જાણીને હર્ષથી નિર્દોષ આહાર અને પાણી વડે લાભ લીધો (વહોરાવ્યું). (1 दथ्यौ कर्मकरोऽप्येतौ धन्यौ याभ्यां महामुनी / काले निजगृहायातौ भक्तित: प्रतिलाभितौ // 1096 // તે વખતે સેવકે વિચાર ક્યો કે આ બંનેને ધન્ય છે કે જેઓએ યોગ્ય સમયે પોતાના ઘેર આવેલા બન્ને મહામુનિઓને ભક્તિથી પ્રતિલાલ્યા. (1096) अत्रान्तरेऽपतत्तेषां त्रयाणामुपरि क्षणात् / क्षणिका तेन पञ्चत्वं सममेव गता इमे // 1097 / / એટલામાં તે જ ક્ષણે તે ત્રણે ઉપર વીજળી પડી. અને તે ત્રણે જણાં સાથે મૃત્યુ પામ્યા. (107) सौधर्मकल्पे देवत्वं प्राप्ताश्च प्रीतिनिर्भराः / ततः क्षेमङ्करश्च्युत्वा त्वमभूर्जगतीपते // 1098 / / પરસ્પર પ્રીતિવાળા તેaણે સૌધર્મ દેવલોકમાં દેવો થયા ત્યાંથી ક્ષેમકરનો જીવ જીવીને હે રાજા ! તું તે થયો. (1098) जीव: सत्यश्रियः सेयं संजाता रत्नमञ्जरी / जीव: कर्मकरस्याभू-न्मित्रानन्दः सखा तव // 1099 // જે સત્યશ્રીનો જીવ હતો તે રત્નમંજરી થઈ અને સેવકનો જીવ હતો તે તારો મિત્ર મિત્રાનંદ થયો. (1999) P.P. Ac. Gunnatrasuri M.S Ma Meg. કાલિદપીકા પાડી દીધી નોકરી ટીકા કરવામાં છે તો પણ તેની અસર LCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCU || જા Jun Gun Aaradhak

Page #207
चित्रसेन चरित्रम् मित्रानन्दादि कथा // 195|| 4945446456565 बद्धं यद्येन दुष्कर्म वचसा पूर्वजन्मनि / तत्तस्योपस्थितं राज-=निहापि खलु जन्मनि // 1100 / / હે રાજન ! પૂર્વ જન્મમાં જેણે વચન વડે દુષ્કર્મ બાંધ્યું હતું તે તેને અહીં આ જન્મમાં ઉપસ્થિત થયું. (1100) तत: पूर्वभवे राजन् यद्धसद्भिर्निबद्धयते / रुदद्भिर्वेद्यतेऽवश्यं तत्कर्मेह शरीरिभिः // 1101 // તેથી કરીને હે રાજન !પૂર્વભવમાં પ્રાણીઓ જે કર્મ હસતાં બાંધે છે તે રડતાં પણ અવશ્ય ભોગવવું પડે છે. (1101) तन्निशम्य महीपोऽसौ मुमूर्छ प्रियया सह / तत्पूर्वविहितं सर्व जातिस्मृत्या विवेद च // 1102 // તે સાંભળીને રાજા પત્ની સહિત મૂચ્છ પામ્યો. અને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન વડે પૂર્વે થઈ ગયેલું સર્વ જાણ્યું. (11 ऊचे च यत्प्रभो प्रोक्तं युष्माभिर्ज्ञानभास्करैः / तञ्जातिस्मरणेनाभूत् प्रत्यक्षमधुनापि मे // 1103 // અને તે રાજા બોલ્યો કે હે પ્રભુ ! જ્ઞાનરૂપી સૂર્ય એવા આપના વડે જે કહેવાયું છે તે બધું મને હમણાં જાતિસ્મરણ पडे प्रत्यक्ष याय छे. (1103) तदेतस्यामवस्थायां विद्यते यस्य योग्यता / कृत्वा प्रसादं युष्माभिः स धर्मो मम कथ्यताम् // 1104 // તેથી આ અવસ્થામાં જેની જેવી યોગ્યતા હોય તેવો ધર્મ આપ. કૃપા કરીને મને કહો. (1104) गुरुः प्रोवाच सञ्जाते तनये ते महीपते। प्रव्रज्या भवितेदानी गृहिधर्मस्तवोचितः // 1105 // ગુરૂ બોલ્યા કે તને જ્યારે પુત્ર થશે ત્યારે તારી દીક્ષા થશે. હમણાં તો તને ગૃહસ્થનો ધર્મ જ યોગ્ય છે. (1105) ततो द्वादशभेदोऽपि श्राद्धधर्मो विवेकिना / प्रपन्नोऽमरदत्तेन भूभुजा प्रियया सह // 1106 // --121EMENEFITS LLLLLLLLCLCLCLCLCLCLCLCLLLL NNN ELELE44 // 19 // PP.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradha

Page #208
चित्रसेन चरित्रम् मित्रानन्दादि कथा // 19 // 1461471481414141414145146145 ત્યાર પછી વિવેકવાળા અમરદત્ત રાજાએ પત્નીની સાથે બાર ભેદવાળો શ્રાવક ધર્મ અંગીકાર કર્યો. (1106) पुनः पप्रच्छ भूपालो तत्तदा तेन जल्पितम् / मृतकेन तदाख्याहि कारणं विस्मयोऽत्र मे // 1107 // ફરીથી રાજાએ પૂછયું કે ત્યારે મૃતકે જે કહ્યું હતું તેનું કારણ કહો. કારણ કે મને આ વાતનું ઘણું જ આશ્ચર્ય છે. (1 गुरुणोक्तमसौ पान्थो धान्यग्राही महीयते / विपद्य व्यन्तरो जज्ञे वटे तस्मिन् स्वकर्मणा // 1108 // ત્યારે ગુરુ બોલ્યા કે ધાન્યને ગ્રહણ કરનાર તે મુસાફ કરીને તે પોતાના કર્મ વડે આ વડના ઝાડમાં વ્યંતર થયો. (11 मित्रानन्दं समुद्वीक्ष्य स्मृत्वा वैरं तत्कृतम् / अवतीर्य शबस्यास्ये तेन तञ्जल्पितं वचः // 1109 // તેથી મિત્રાનંદને ઓળખીને તેને કરેલા વૈરને ફરીને શબના મોંઢામાં પ્રવેશ કરીને તેણે તે વચન કહ્યું. (1109) एवं विच्छिन्नसन्देहो-ऽमरदत्तो महिपतिः / सूरि नत्वा स्वसदनं ययौ स्वीयप्रियायुतः // 1110 // એ પ્રમાણે નાશ પામ્યો છે સંદેહ એવો અમરદત્ત રાજા આચાર્ય ભગવંતને નમસ્કાર કરીને પોતાની પત્ની સહિત ઘેર ગયો. (1110). अज्ञानमोहितप्राणि-प्रतिबोधविधौ रतः / धर्मघोषमुनीन्द्रोऽपि विजहार महीतले // 1111 // અજ્ઞાનથી મોહિત થયેલા પ્રાણીઓને પ્રતિબોધ કરવામાં તત્પર ધર્મઘોષ નામના આચાર્યભગવંત પણ પૃથ્વીતલ ઉપર વિચારવા લાગ્યા. (1111) समये रत्नमञ्जर्या देव्याः सूनुरजायत / तदेव समभूत्तस्य नाम यद्गुरुणोदितम् // 1112 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhan | Ed I?

Page #209
चित्रसेन चरित्रम् मित्रानन्दादि कथा યોગ્ય સમયે રત્નમંજરી રાણીએ પુત્રને જન્મ આપ્યો અને ગુરૂએ કહેલું એવું તેનું નામ પાડ્યું. (1112) धात्रीभिः पाल्यमानोऽसौ समतिक्रान्तशैशवः / समधीतकलो विश्व-भराधारक्षमोऽभवत् // 111 / / ધાવ માતાઓ વડે પાલન કરાતો જેનો બાલ્યકાળ ચાલી ગયો છે તેવો તથા જેણે બધી ક્લાઓ જાણી લીધી છે તેવો પૃથ્વીના ભારને વહન કરવામાં શક્તિશાળી બન્યો. (1113) स एव सुगुरुस्तत्र पुनरन्येधुराययौ। उद्यानपालकस्तस्या-गमं राज्ञे शशंस च // 1114 // I. એક દિવસ તે જ ગુરૂ પાછા - ઉદ્યાનમાં સમવસર્યા. અને ઉદ્યાન પાલકે રાજાને તેમનું આગમન કહ્યું. (1114) निवेश्य तनयं राज्ये ततोऽसौ प्रियया सह / गुरुणामन्तिके तेषां परिव्रज्यामुपाददे // 1115 / / પછી પોતાના પુત્રને રાજ્ય પર સ્થાપન કરીને પ્રિયા સહિત ગુરૂની પાસે દીક્ષા લીધી. (1115) राज्ञः सपरिवारस्य दत्वा दीक्षामथो गुरुः / एतेषां प्रतिबोधार्थं शिक्षामेवंविधां ददौ // 1116 // હવે ગુરૂએ રાજાને પરિવાર સહિત દીક્ષા આપીને તેઓના પ્રતિબોધ માટે આ પ્રમાણેની શિખામણ આપી. (1116) भवाम्भोधिपतजन्तु-निस्तारणतरीसमा / कथञ्चित्पुण्ययोगेन प्रव्रज्या प्राप्यतेऽङ्गिभिः // 1117 // ભવસમુદ્રમાં ડૂબતાં પ્રાણીઓને તરવા માટે નાવડી સરખી દીક્ષા પ્રાણીઓને કોઈક પુણ્યના યોગથી પ્રાપ્ત થાય છે. (1117) प्रव्रज्यां प्रतिपद्यापि ये स्युहि विषयैषिणः / जिनरक्षितवद्घोरे ते पतन्ति भवार्णवे // 1118 // AP. Ac. Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak

Page #210
LCLCLCLCLCLS जिनरक्षित जिनपालित તથા દીક્ષાને અંગીકાર કરીને જેઓ વિષયોની ઇચ્છા કરે છે તેઓ જિનરક્ષિતની જેમ ભયંકર સંસાર સમુદ્રમાં પડે છે. (1 स्युर्ये च निरपेक्षास्तु विषयेष्वर्थिता अपि / जिनपालितवत्तेऽत्र भवन्ति सुखभाजनम् // 1119 // અને વિષયોમાં પ્રાર્થના કરવા છતાં પણ જેઓ ઈચ્છા વગરના રહે છે તેઓ અહીં જિનપાલિતની જેમ સુખી થાય છે. (1119) पष्टो राजर्षिणा तेन कथयतिस्म तत: सः / सूरिः सिद्धान्तकथितां भविष्यंती तयोः कथाम् // 1120 // || ત્યારે રાજર્ષિએ પૂછતાં તે આચાર્ય ભગવંતે સિદ્ધાંતમાં (શાસ્ત્રમાં) કહેલી તેઓની કથા હી. (1120) चम्पापुर्या प्रसिद्धायां जितशत्रुरभून्नृपः / बभूव धारिणीनाम्नी तत्प्रिया रूपशालिनी // 1122 // WE પ્રસિદ્ધ એવી ચંપાપુરી નગરીમાં જિતશત્રુ નામનો રાજા હતો. અને તેને રૂપથી શોભતી ધારિણી નામની પત્ની હતી. (1121) - अभवत्तत्र माकंदी नाम्ना श्रेष्ठी महाधनः / प्रशान्त: सरलस्त्यागी बन्धुकैरवचन्द्रमाः // 1122 // TL અને ત્યાં તે નગરમાં શાંત-સરળ-ત્યાગવાળો બંધુરૂપી કરવા માટે ચંદ્ર જેવો કોકદી નામનો મોટો ધનિક શ્રેષ્ઠી. ત્યાં હતો. (1122) भद्रा नाम्नी च तद्भार्या तत्सुतौ क्रमजावुभौ / जिनपालितनामाद्यो द्वितीयो जिनरक्षितः // 1123 // તેને ભદ્રા નામની પત્ની હતી. તેને જન્મેલા પુત્રો નામથી પહેલો જિન પાલિત અને બીજો જિનરક્ષિત હતો. (112 = 28 Ac Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak To

Page #211
चित्रसेन चरित्रम् // 199 / / जिनरक्षित 'जिनपालित कथा ASHLEELETELETE LETELEL ELELELELFIELD यानमारुह्य कुर्वद्भ्यां परदेशे गतागतम् / वारानेकादशामुभ्यां निस्तीर्णः सरिताम्पतिः // 1124 // વહાણમાં બેસીને પરદેશમાં આવતા જતાં તે બન્નેએ અગીયાર વખત સમુદ્રનું ઓળંગણ કર્યું. (1124) अर्जिंतं च धनं भूरि ततस्तावतिलोभतः / गन्तुकामौ पुनस्तत्रा-पृच्छतां पितरं निजम् // 1125 // અને ઘણું ધન ઉપાર્જન કર્યું. તો પણ અત્યંત લોભથી ફરીથી (બારમીવાર) જવાની ઈચ્છા વડે તેઓએ પોતાના पिताने ५७यु. (1125) सोऽवदद्विद्यतेऽग्रेऽपि हे वत्सौ प्रचुर धनम् / निजेच्छया त्यागभोगौ तेनैव कुरुतं युवाम् // 1126 // ત્યારે તે પિતા બોલ્યો કે હે પુત્રો ! અગાઉનું પણ ઘણું ધન છે. તેથી તેનો તમારી ઈચ્છા પ્રમાણે ત્યાગ ભોગ पोरेश. (1126) इयं च द्वादशी वेला भवेत्सोपद्रवाप्यहो। ततो नो युज्यते वार्धा गमनं भवतोरथ // 1127 // આ બારમી વખત છે. તેથી તે ઉપદ્રવવાળી થાય. તેથી હવે તમારે સમુદ્રમાં જવું યોગ્ય નથી.(૧૧૨૭) अथ तावूचतुस्तात मावादीरीद्दशं वचः। भवितैषापि नो यात्रा क्षेमेण त्वत्प्रसादतः // 1128 // गाना -IIIEIETTEST ELCUCUCUCICLETELELELELLI सण यशे. (1128) ततस्तेन विसृष्टौ ता-वत्याग्रहपरायणौ / क्रयाणकादिव्यापार-कलासन्दोहकोविदौ // 1129 // // 19 // PPP.AC.Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak

Page #212
चित्रसेन चरित्रम् जिनरक्षित जिनपालित कथा l/200 ત્યાર પછી અત્યંત આગ્રહવાળા કરિયાણા વગેરેના વેપારની કલામાં કુશળ એવા તે બન્નેને વિદાય કર્યા. (1129) सामग्री सकलां कृत्वा जलादीनां च सङ्ग्रहम् / यानमारुह्य पाथोधौ ततः प्राविशतां स्म तौ // 1130 // ત્યાર પછી બધી સામગ્રી તૈયાર કરીને અને પાણી વગેરેનો સંગ્રહ કરીને વહાણમાં બેસી તે બન્નેએ સમુદ્રમાં પ્રવેશ [IE કર્યો. (1130) तयोर्महासमुद्रान्त-र्गतयोरभवत्क्षणात् / अकाले दुर्दिनं व्योम्नि विद्युदादिसमन्वितम // 1131 // તેઓ જ્યારે મોટા સમુદ્રમાં દાખલ થયા ત્યારે તરત જ વિજળી સહિત આકાશમાં અચાનક ખરાબ દિવસ થયો. (1131) विललासासकृद्विद्यु-दुर्मयश्च जजूंभिरे / वातश्च प्रबलो जज्ञे घनाघनसमन्वितः // 1132 // વિજળીના ચમકારાઓ વારંવાર થવા લાગ્યા. ગાઢ વાદળાઓ સહિત પવન વાવા લાગ્યો. (1132) स्फुटितं यानपात्रं तद् युद्धे कातरचित्तवत् / विपन्नस्तद्गतो लोक: पतितो जलधौ तदा // 1133 / / | યુદ્ધમાં જેમ બીકણ માણસનું હૃદય ફાટી જાય તેમ તેમનું વહાણ ભાંગી ગયું. અને તેમાં રહેલા મુનષ્યો સમુદ્રમાં પડયા અને મરણ પામ્યા. (1133) . कथञ्चित्फलकं लब्ध्वा तद्गाढं परिरभ्य च / तावासादयतां रत्न-द्वीपं च दिवसैस्त्रिभिः // 1134 // કોઈપણ રીતે એક પાટીયું મળી જતાં તે ગાઢ રીતે પકડી રાખીને તે બન્ને ભાઈઓ ત્રણ દિવસે રત્નદ્વીપ પહોંચ્યા. (1134) UP.Ad Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak

Page #213
चित्रसेन चरित्रम् I/ર૦ नालिकेरफलैस्तत्र प्राणयात्रां विधाय तौ / तत्तैलाभ्यङ्गयोगेन सजदेही बभूवतुः // 1135 / / जिनरक्षित નાળિયેર ખાવા વડે પોતાના પ્રાણોને ટકાવતાં અને કોપરેલના તેલ વડે માલીશ કરતાં અખંડ અંગવાળા जिनपालित બન્યા. (1135) कथा ततस्तत्राययौ रत्न-द्वीपदेवी च दैवतः / नृशंसा निघृणा पाणौ कृपाणं बिभ्रती द्रुतम् // 1136 // તેટલામાં દૈવયોગે મનુષ્યોની હિંસા કરનારી નિર્દય અને હાથમાં તલવારને ધારણ કરનારી રત્નદ્વીપની દેવી આવી.(૧૧૩૬) ऊचे चैवमहो सार्धं मया विषयसेवनाम् / चेधुवां कुरुथः प्राण-कुशलं वां ततो भवेत् // 1137 // અને તેણીએ કહ્યું કે મારી સાથે વિષય સુખનું સેવન કરશો તો તમે તમારાં પ્રાણોનું રક્ષણ કરી શકશો. (1137) अन्यथानेन खड्गेन शिरश्छेत्स्यामि निश्चितम् / इत्युक्ते भयभीताङ्गो तावप्येवं जजल्पतुः // 1138 // જે તેમ ન હોય તો ચોકકસ આ તલવારથી તમારું મસ્તક છેદી નાંખીશ. એમ કહેવાતા ભયભીત અંગવાળા તે બને જણા આ રીતે બોલ્યા. (1138) भिन्नप्रवहणावावां देवि त्वां शरणं श्रितौ / यदादिशसि किञ्चित्त्वं कर्तास्वस्तदसंशयम् // 1139 // જેનું વહાણ ભાંગી ગયું છે. એવા બને અમોને તું જ શરણરૂપ છે. તેથી તમે જ્યારે કંઈપણ આદેશ કરશો ત્યારે LE અમે ચોકસ કરીશું. (1139) I/ર૦ ઠા P. Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak kusema

Page #214
चित्रसेन चरित्रम् // 20 // जिनरक्षित जिनपालित कथा प्रासादमात्मनो नीत्वा तौ ततः प्रीतमानसा / अपजह तयोरङ्गात् पुद्गलानशुभानसौ // 1140 // પn ત્યાર પછી ખુશ થયેલી તે બન્નેને પોતાના મહેલમાં લઈ જઈને તેમના શરીરમાં દેવશક્તિથી અશુભ પુદ્રગલો દૂર शनivया. (1140) बुभुजे सा समं ताभ्यां स्वैरं वैषयिकं सुखम् / ताभ्यां सुधाफलाहारं ददौ च प्रतिवासरम् // 1141 // તે હંમેશા તેઓ સાથે વૈષયિક સુખો ભોગવવા લાગી અને તેઓને અમૃતફળના સ્વાદ સરખાં ફળોને હંમેશા આપે 1 छे. (1141) एवं च सुखतो याव-द्रत: काल: कियानपि / तयोस्तत्रान्यदा ताव-त्तयैवं भणिताविमौ // 1142 // તે રીતે સુખમાં કેટલોક સમય પસાર થયો. એક દિવસ તેણીએ તે બન્નેને આમ કહ્યું. (1142) सुस्थितेनाहमादिष्टा-धिष्टात्रा लवणोदधेः / यया त्रिसप्तकृत्वस्त्वं भद्रे शोधय वारिधिम् // 1143 // મને લવણ સમદ્રના અધિપતિ સુસ્થિત દેવતાએ આજ્ઞા કરી છે કે હે ભદ્રે ! તારે એકવીસ વાર સમુદ્રને સાફ ७२वो. (114) तृणकाष्ठाशुचिप्रायं भवेद्यद्यत्र किञ्चन / सर्व लात्वा तदेकान्ते परित्याज्यं ममाज्ञया // 1144 // ઘાસ-લાકડું અથવા કાંઈપણ અચીવતુ હોય તેને લઈ લઈને મારી આજ્ઞાથી એક સ્થળે મૂકી દેવા. (11) ततस्तत्र मया गम्यं युवामत्रैव तिष्ठतम् / कुर्वतौ सत्फलैरेभिः प्राणवृत्तिं शुभाशयौ // 1145 / / NEETENEMI- CUDUCUCUCUCUCUCULUCUCUCU मामात्र // 20 // AC Gunratnasuri.M.S. . ... Juh Gun Aaradhak

Page #215
45454545 चित्रसेन Tii તે કારણથી મારે ત્યાં જવું છે. તે શુભ આશયવાલા તમે બને આ સુંદર ફળો વડે પ્રાણવૃત્તિને કરતા અહીં જ રો વિરક્ષિત चरित्रम् Enii રહો. (1145) जिनपालित I/રા कथञ्चिद्विजनत्वाद्वां यद्यत्रोत्पद्यतेऽरतिः / पूर्वदिग्वनखंडे त-द्गंतव्यमपशंकितम् // 1146 // कथा કદાચ કોઈકવાર એક્લા હોવાથી તમને આનંદ ન થાય તો તમારે શંકા વગર પૂર્વદિશાના વનખંડ તરફ જવું. ( सर्वदावस्थितौ तत्र ग्रीष्मप्रावृइसंज्ञको / उभावृतू विनोदाय युवयोरपि भाविनौ // 1147 // I ત્યાં હંમેશા ઉનાળો અને ચોમાસાની ઋતુ રહે છે. આ બંને ઋતુઓ તમારા આનંદને માટે થશે. (1147) न चेत्तत्रापि वां चित्तं रमेत कथमप्यहो। तदोत्तरावनीखण्डे गन्तव्यं हि ममाज्ञाया // 1148 // જો ત્યાં પણ તમારું ચિત્ત કેમેય આનંદના પામે તો મારી આજ્ઞાથી તમારે ઉત્તર દિશા તરફના વનખંડમાં જવું. (1 तत्राप्यवस्थितौ नित्यं हेमन्तशरदाख्यकौ / भविष्यतो ऋतू नाम स्वाधीनौ युवयोरपि // 1149 // ત્યાં પણ હંમેશા હેમંતઋતુ અને શરદઋતુ રહે છે તે તમારા આધીન થશે. (માફક આવશે) (1149). तत्रापि नो रतिश्चेदां तदा प्राचीवनांतरे / गम्यं तत्रापि शिशिर-वसन्ताख्यावृतू स्थिरौ // 1150 // IT ત્યાં પણ તમોને આનંદ ન આવે તો તમારા પૂર્વદિશાના વનખંડમાં જવું ત્યાં પણ હંમેશા શિશિરઋતુ અને વસંતઋતુ સ્થિર રહે છે. (1150) * ततः प्रासाद एवात्रा-गम्यमौत्सुक्यसम्भवे / दक्षिणस्यां वनेऽमुष्मिन् गन्तव्यं न कथञ्चन // 1151 // ત્યાં તમોને કૌતુક થાય તો આ મહેલમાં જ પાછા આવજો. પણ દક્ષિણ દિશાના વનખંડમાં જરા પણ જતા નહીં. (1151). LCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCLCL L54545454545 P.P.A. Gunratrasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #216
चित्रसेन चरित्रम् जिनरक्षित जिनपालित // 204 // कथा यतस्तत्रासितच्छायो रुद्रकायो द्विजिह्वकः / अस्ति द्दष्टिविष: सर्पो वेणीभूतोऽवनीस्त्रियः // 1152 // કારણ કે ત્યાં કાળા રંગનો મોટી કાયાવાળો બે જીભવાળો તથા પૃથ્વી રૂપી સ્ત્રીની વેણી જેવો દ્રષ્ટિ વિષ સર્ષ रहे छे. (1152) एवमुक्त्वा ययौ चेषा माकन्दितनयौ च तौ। वनखण्डत्रये तस्मिन् गच्छतःस्म पुरोदिते // 1153 // આ પ્રમાણે જ્હીને તે વનદેવી ગઈ અને માર્કદીના તે બન્ને પુત્રો પહેલાં કહેલા ત્રણેય વનમાં જવા લાગ્યા. (1153) अथाचिन्तयतां तौ च दक्षिणस्या दिशो वने / मुहर्मुहुश्च गच्छन्तौ तयावां वारितौ कथम् // 1154 // હવે તે બન્ને વિચારવા લાગ્યા કે દક્ષિણ દિશાના વનમાં જતાં આપણને તેને વારંવાર કેમ અટકાવ્યા ? (1154) चिन्तयित्वेति यावत्तौ तत्र गन्तुं समुद्यतौ। प्रविवेश तयोस्ताव-द्गन्धो ध्राणे सुदुस्सहः // 1155 / / प्रवेशययो. (1155) स्थगयित्वोत्तरीयेण नासारन्धे ततश्च तौ। अस्थिराशिं च गच्छन्तौ वने तस्मिन्नपश्यताम् // 1156 // ત્યાર પછી બન્ને નાસિકાને કપડાના છેડાથી ઢાંકીને આગળ ચાલતાં તે વનમાં હાડકાના ઢગલાને જોયો. (1156) भयभीतौ विशेषेणा-लोकयन्तावदो वनम् / नरमेकं च तौ प्रेक्षा-चक्रतुः शूलिकागतम् // 1157 / / વિશેષ પ્રકારે ભય પામેલા તેઓએ તે વનને જોતાં શૂળી ઉપર ચઢેલા એક મનુષ્યને જોયો. (1157) जीवन्तं विलपन्तं च दृष्टवा पप्रच्छतुश्च तम् / कस्त्वं भद्र! कथं वा ते-ऽवस्थेयं के त्वमी शबाः // 1158 // // 204 // IP.AC.GunratnasuriM.S. Jun Gun Aaradhak

Page #217
चित्रसेन चरित्रम् जिनरक्षित . जिनपालित વથી ; liળ્યા જીવતા અને વિલાપ કરતાં તેને જોઈને તેઓએ પૂછયું કે હે ભાગ્યશાળી ! તું કોણ છે ? આવી અવસ્થાને કેમ પામ્યો છે ? અને આ બધા શો કોના છે ? (1158) सोऽप्यवोचत काकन्दि-पुरीवासी त्वहंवणिक् / भग्नं वारिनिधौ यानं वाणिज्येन गत्स्य मे // 1159 // ત્યારે તે પણ બોલ્યો કે હું પણ કાકંદીનગરીનો વાણિયો છું. વેપાર માટે ગયેલા મારી નૌકા સમુદ્રમાં ભાંગી ગઈ. (11 लब्ध्वाहं फलकं चात्रा-गतो देव्या च कामित: / स्तोकेनाप्यपराधेन शूलायामधिरोपितः // 1160 // પાટીયું મળવાથી હું અહીં આવ્યો. દેવીએ મને કામથી પરાધીન કર્યો. અને નાના એવા અપરાધમાં મને શલી પર ચઢાવ્યો. (1160) एतयैव हताश्चैते एवमेव पुरा नराः / तधुवां कुत आयाती प्राप्तौ चास्या गृहे कथम् // 1161 // તે દેવીએ પહેલાં પણ આ મનુષ્યોને તેવી જ રીતે માર્યા છે. તો તમે અહીં કેવી રીતે આવ્યા ? અને આના ઘેર કેમ આવ્યા ? (1161). ततस्तावात्मनोर्वार्ता निवेद्य तमपृच्छताम् / भद्र ! नौ जीवनोपाय: कोऽप्यस्त्येवं स्थिते सति // 1162 // તેથી તે બન્નેએ પોતાની વાર્તા કહીને તેને પૂછયું કે હે ભાગ્યશાળી ! અહીં રહેલા અમારા બન્નેને જીવવાનો ઉપાય કોઈ છે ખરો ? (1162). सोऽवदत् शैलको नाम्ना यक्षः पूर्ववनेऽस्ति भोः / सोऽश्वरूपधरः पर्व-दिने चैवं प्रजल्पति // 1163 / / UN ત્યારે તે બોલ્યો કે પૂર્વદિશા તરફના વનમાં શૈલક નામનો યક્ષ છે. તે અશ્વના રૂપને ધારણ કરતો પર્વના દિવસે l/ર૧// P.P.Ad Gunratnasun M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #218
TET चित्रसेन चरित्रम् जिनरक्षित जिनपालित कथा //ર૦થી TUTUL આ રીતે બોલે છે. (1163) कं रक्षामि नरं कं वा विपदस्तारयाम्हम् / तद्गत्वा यक्षराजं तं भक्त्याराधयतं युवाम् // 1164 // કે હંકયા મનુષ્યની રક્ષા કરું ? અથવા કોને વિપત્તિઓથી તારું ? તેથી તમે બને ત્યાં જઈને ભકિતથી તે યક્ષરાજની આરાધના કરો. (1164) उद्घोषणायां जाताया-मावां रक्षेति जल्पतम् / इति शिक्षा तयोर्दत्वा स नरः पञ्चतां गतः // 1165 / / કોની રક્ષા કરું ? એવી ઉદ્દઘોષણા થતાં તમારે કહેવું કે અમારા બંનેની રક્ષા કર. આવા પ્રકારની સલાહ તે બન્નેને આપીને તે મનુષ્ય મૃત્યુ પામ્યો. (1165) , पूजयामासतुः पुष्प-र्यक्षं गत्वा च तत्र तौ। आवां निस्तारयेत्याशु भयभीतौ जजल्पतुः // 1166 / / મા તે બન્નેએ યક્ષ પાસે જઈને પુષ્પો વડે પૂજા કરતાં અમોને તારો એ પ્રમાણે ભયભીત થયેલા તે બને બોલ્યા. (1166) उवाच शैलको निस्ता-रयिष्यामि युवामहम् / एकचित्ततया किन्तु वाक्यं संश्रृणुतं मम // 1167 // ત્યારે શૈલક યક્ષ બોલ્યો કે હું તમારી રક્ષા કરું પણ તમે મારું વચન એક ચિત્તથી સાંભળો. (1167) युवयोर्गच्छतो: पृष्टे देवता सा समेष्यति / सानुरागसकामानि जल्पिष्यति वचांस्यपि // 1168 // પાછા જતા એવા તમારા બન્નેની પાછળ તે દેવી આવશે. અને તે અનુરાગવાળા કામના વચનો બોલશે. (1168) अनुरागं ततस्तस्या युवां यदि करिष्यथः / ततश्चोल्लालयित्वाहं प्रक्षेप्स्यामि महोदधौ // 1169 // - પછી જો તમે તેનો અનુરાગ કરશો તો હું તમોને ઉછાળીને સમુદ્રમાં ફેંકી દઈશ. (1169) Jun Gun Aaradhak 45-64ELLCLCLCLCLCLLC નિHિIEVEALETUBE l/ર૦ધા | | કમી ન કરી

Page #219
चित्रसेन चरित्रम् यदिवा निरपेक्षौ हि तस्यां नूनं भविष्यथः / तदा क्षेमेण चम्पायां प्रापयिष्यामि निश्चितम् // 1170 / / પરંતુ જો તમે તેને વિષે રાગ વગરના રહેશો તો તમને ચોકકસ સખપૂર્વક ચંપાનગરીમાં પહોંચાડીશ. (1170). सन्मानं च न दृष्टयापि तस्याः कार्य कथञ्चन / न भेतव्यं भयं तस्या दर्शयन्त्या अपि स्फुटम् // 1171 / / जिनरक्षित जिनपालित कथा व्यवस्था धुवामेतां सन्निर्वाहयितुं डलम् / तन्ममारुहतं पृष्ठं शीघ्रं येन नयाम्यहम् // 1172 // આ શરત જો તમે પાલન કરવા માટે શક્તિશાળી હો તો મારી પીઠ ઉપર જલ્દી બેસી જાવ જેથી હું તમને લઈ આ જાઉં. (1172) ततस्तत्पृष्ठमारूढी तावङ्गीकृत्य तद्वचः / उत्पत्य सहसा सोऽपि ययौ मध्ये महोदधेः // 1173 / / ત્યાર પછી તેનું વચન અંગીકાર કરીને તેની પીઠ ઉપર તે બન્ને બેઠા ત્યારે તે એકાએક ઊઠીને તે યક્ષસમુદ્રના II કૌ = == CLCLCL444LCLCLCLCLCLCLC સો મધ્યમાં ગયો 'જન અંગીકાર કરીને તેની अत्रान्तरे च देवी सा-ऽपश्यन्ती तौ स्ववेश्मनि / बभ्राम वनखण्डेषु तत्रापि तौ ददर्श न // 1174 // એટલામાં આ બાજુ તે દેવી તે બન્નેને પોતાના મહેલમાં નહીં જોતી વનખંડોમાં ભમી ત્યાં પણ તે બન્નેને ન જોયા. (11) ततो ज्ञानोपयोगेन ज्ञात्वा सा गमनं तयोः / दधावे खड्गमादाय पृष्ठे कोपपरायणा // 1175 // ત્યાર પછી જ્ઞાનના ઉપયોગ વડે તેઓનું ગમન જાણીને કોપમાં તત્પર એવી તે તલવાર લઈને તેઓની પાછળ ITE ારા Ac Gunratnasur MS. Jun Gun Aaradhak

Page #220
चित्रसेन जिनरक्षित जिनपालित चरित्रम् iારા . कथा દોડી. (1175), दृष्टवा च तावुवाचैवं रे किं याथो विमुच्य माम् / पुनरागच्छतं स्वीयं-जीवितं वांछयो यदि // 1176 // તે બનેને જોઈને તે બોલી મને મૂકીને તમે ક્યાં જાવ છો ? જો તમે જીવિતને ઈચ્છતા હો તો પાછા આવો. (1176) नोचेदनेन खड्गेन पातयिष्यामि वां शिरः / तयेत्युक्तेऽथ यक्षेण भणितौ ताविदं पुनः // 1177 // નહીંતર આ તલવાર વડે તમારું મસ્તક કાપી નાંખીશ. તે દેવી વડે આમ કહેવાયું ત્યારે યક્ષે તે બન્નેને કહ્યું. ( मम पृष्ठस्थितावस्या मा भैष्टं भो कथञ्चन / इति सन्धीरितावेतौ स्थिरचित्तौ बभूवतुः // 1178 // મારી પીઠ ઉપર રહેલાં તમે જરા પણ ગભરાશો નહીં. એ પ્રમાણેના વાક્યો વડે તે બન્ને જણા સ્થિર ચિત્તવાળા બન્યા. (1178) ततोऽनुकूलवाक्यानि जजल्पैवमसौ यथा / मां मुक्त्वैकाकिनी रक्तां क्व चैवं प्रस्थितौ युवाम् // 1179 // આ ત્યાર પછી તે દેવી અનુકૂલ વાક્યો બોલવા લાગી. રાગવાળી એવી મને એકલી મૂકીને તમે ક્યાં જાવ છો ? (1179) इत्यादिदीनवचनै-स्तयाभाणि तयोरपि / न चचाल तयोश्चित्तं यक्षावष्टम्भशालिनोः // 1180 // એ પ્રમાણેના દીન વચનો વડે તેણીની તેઓને બોલવા લાગી. તો પણ યક્ષે આપેલા વિશ્વાસથી તેઓનું ચિત્ત ચલાયમાન ન થયું. (1180) ततोऽसौ भेदनिष्णाता प्रत्यूचे जिनरक्षितम् / मम प्रियो विशेषेण त्वमेवासीमहाशय ! // 1181 // ત્યાર પછી ભેદ કરવામાં કુશળ એવી તે જિનરક્ષિતને કહેવા લાગી. હે મહાયશવાળો તું મને વિશેષ પ્રકારે પ્રિય P.AC. Gunratnasuri MS. Jun Gun Aaradhak

Page #221
જિત્રણે ય चरित्रम् जिनरक्षित जिनपालित થા vi૨૦શા છે. (1181), ईक्षणालापसन्मान-क्रियासाम्येऽपि देहिनाम् / चित्ताह्लादकरं प्रेम कस्मिंश्चिदेव जायते // 1182 // જોવું-વાર્તાલાપ કરવો-સન્માન આપવાની ક્રિયાઓ સરખી હોવા છતાં દેહધારી મનુષ્યોના ચિત્તને આનંદ ઉપજાવનારો પ્રેમ કોઈકમાં જ હોય છે.(૧૧૮૨) एवं ममापि कुर्वन्त्या युवाभ्यां सह सङ्गतिम् / जिनरक्षित ! सद्भावात् स्नेहस्त्वय्येव निश्चलः // 1183 // એ પ્રમાણે જિનરક્ષિત તમારી બંનેની સાથે સદ્ભાવવાળી સંગતિ કરતાં મને તારામાં જ નિશ્ચલ પ્રેમ ઉત્પન્ન થયો છે. (1183) तदेहि देहि मे कान्त ममैकान्तरते सुखम् / अन्यथाहं मरिष्यामि त्वद्वियोगरुजादिंता // 1184 // તેથી હે નાથ ! તું અહીં આવ. અને એકાંત પ્રિય એવી મને રતિનું સુખ આપ નહીંતર હું તારા વિયોગરૂપી દુ:ખથી પીડાઈને મરી જઈશ. (1184) नाथानाथावला हा त्वं दृष्टयापि किं न वीक्षसे / ददाति रागिणी प्राणा-नित्यर्थे संशयो नु किम् // 1185 // હે નાથ ! આ નાથ વગરની અબલા પ્રત્યે તું દુષ્ટિ વડે પણ કેમ જોતો નથી ? પ્રેમવાળી સ્ત્રી પ્રેમ માટે પોતાના પ્રાણોને ચોકક્સ આપી દે છે. (1185) तत्कूटमोहित: सोऽथ तत्सत्यमिति चिन्तयन् / दृष्टयालोकयतिस्मास्या दुर्गतेरिव सन्मुखम् // 1186 // તેના કપટથી મોહ પામેલો તેની વાતને સાચી માનતો દુર્ગતિની જેમ દષ્ટિથી તેની સન્મુખ જુએ છે. (1186) LCLCLCLCLLLLLLLLLLLCLCLCLCLE T C. 1 વા નો રાતના દરિયા ના " ) શ aa II ર૦ Jun Gun Aaradhak Trust P.P.A. Gunratnasur MS.

Page #222
આ જિનક્ષિત चित्रसेन चरित्रम् /ર૧ના जिनपालित कथा 464414514614514614545454545 यक्षेणोल्लालयित्वा च विक्षिप्तः स स्वपृष्ठतः / तया नीरमसम्प्राप्त-स्त्रिशूलोपरि सन्धृतः // 1187 // ત્યારે યક્ષે પોતાની પીઠ ઉપરથી તેને ઉછાળી ફેંકી દીધો. તે વખતે તેણીએ તેને પાણીમાં પહોંચ્યા પહેલાં ત્રિશુલ ઉપર પરોવી દીધો. (1187) लभस्व पाप रे सद्यो मम वञ्चनजं फलम् / इत्युदित्वा स खड्गेन खण्डयित्वा तया हतः // 1188 // હે પાપી ! મને છેતરવાનું ફળ જલ્દી મેળવ. એમ બોલીને તેણીએ તેને તલવારથી ટુકડા કરી મારી નાંખ્યો. (1188) ततश्च कूटकपट-रचनानाटिकानटी। सञ्चालयितुमारेभे चाटुभिर्जिनपालितम् // 1189 // ત્યાર પછી કૂડકપટ કરવાની રચના કરવામાં હોંશિયાર એવી તેણીએ મધુર વચનો વડે જિન પાલિતને લોભાવવા લાગી. (1189). यक्षेण भणित: सोऽथ यद्यस्या वचने रुचिः / भविष्यति गतिस्तत्ते कनिष्ठस्येव निश्चितम् // 1190 // યક્ષે તેને કહ્યું કે જો તને આના વચનમાં પ્રેમ થશે તો તારી ગતિ પણ તારા નાના ભાઈ જેવી જ થશે. (119 जातनिश्चलचित्तोऽसौ तत्कूटमवधूय तत् / क्षेमेण सह यक्षेण प्राप्तश्चम्पापुरी निजाम् // 1191 // છે તેના કપટને જાણીને તે નિશ્ચલ ચિત્તવાળો બન્યો. તેથી સુખપૂર્વક પક્ષ સાથે પોતાની નગરી ચંપાપુરીમાં પહોંચ્યો. (1191). वलिता व्यन्तरी साथ यक्षोऽपि वलितः सकः / प्रणतः कृतकृत्येन श्रेष्ठिपुत्रेण भक्तित: // 1192 // ત્યારે તે વ્યંતર દેવી પાછી વળી અને કૃતકૃત્ય થયેલા એવા શ્રેષ્ઠિપુત્ર વડે પ્રણામ કરતો યક્ષ પણ પાછો વળ્યો. (11992) Gunratnasuri MS Iરની Jun Gun Aaradhak Trust f

Page #223
चित्रसेन चरित्रम् 4141454 जिनरक्षित जिनपालि कथा 41414141414141 - गेहं गत्वा स्वलोकस्य मिलितो जिनपालितः / कथयामास तद्बन्धु-मरणं शोकसङ्कुल: // 1193 // જિનપાલિતને ઘેર જઈને સ્વજનોને મળ્યો. અને ભાઈનું શોક સહીતનું મરણ જણાવ્યું. (1193) मृतकार्याणि तस्याथ माकन्दी स्वजनान्वितः / विधाय पालयामास गृहवासं सुतान्वितः // 1194 // હવે તે માકેદીને શ્રેષ્ઠિએ પોતાના સ્વજનોની સાથે તેની મૃત્યુની ક્રિયાઓ કરીને પુત્ર સહિત સંસારને પાલન કરવા iaa લાગ્યો. (1194) अन्यदा समवासार्षी-त्तत्र वीरजिनेश्वरः / तं नन्तुमागतौ चैतौ माकन्दिजिनपालितौ // 1195 // LE એક દિવસ ત્યાં વીર જિનેશ્વર પ્રભુ સમવસર્યા. તેઓને નમસ્કાર કરવા માટે માકંદી શેઠ અને જિનપાલિત ગયા. (1195) श्रुत्वा तदन्तिके धर्म प्रतिबुद्धौ महाशयौ / जातव्रतपरिणामौ तौ तं नत्वा गतौ गृहम् // 1196 / / તેમની પાસે ધર્મ સાંભળીને પ્રતિબોધ પામેલા મોટા આશયવાળા અને વ્રત લેવાની ઈચ્છાવાળા તે બન્ને નમીને પોતાના ઘેર આવ્યા. (1196) पौत्रे भारं कुटुम्बस्य विन्यस्य सुतसंयुतः / स श्रेष्ठी परिवव्राज श्रीवीरजिनसन्निधौ // 1197 // છે ત્યાર પછી પોતાના પૌત્રને ઘરનો ભાર સોંપીને પુત્રની સાથે તે શેઠે શ્રી વીરજિનેશ્વર પાસે દીક્ષા લીધી. (117) पित्रा समन्वितः सोऽथ जिनपालितसंयतः / स्वकार्यसाधको जज्ञे तपः कृत्वा सुदुश्चरम् // 1198 // તે જિનપાલિત સાધુ-પિતાની સાથે દુષ્કર તપ તપીને પોતાના કાર્યની સિદ્ધિને કરનારો થયો. (આત્મહિત કરનારો) (1198) ELELEL LLLLCLCLCLCLCLLLC EN Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #224
चित्रसेन चरित्रम् II નિનક્ષત जिनपालित कथा I/ર8રા. TUELLELIEVED कथयित्वा कथामेवं धर्मघोषमुनीश्वरः / राजर्षेरमरस्योप-नयं कथयतिस्म सः // 1199 // આ પ્રમાણે કથાને કહીને તે ધર્મઘોષ નામના આચાર્ય ભગવંત શ્રી અમરદત્ત રાજર્ષિને કથાનો ઉપનય કહેવા લાગ્યા. (1199) यथा तो वणिजौ तद्व-जीवा संसारिणोऽखिलाः / रत्नद्वीपस्य देवीवा-ऽविरतिश्च प्रकीर्तिता // 1200 // જે રીતે તે બે વણિના પુત્રો હતા તેવી રીતે સંસારના સર્વે જીવો જાણવા. અને રત્નદ્વીપની દેવીની જેમ અવિરતિ જાણવી. (1200) तथाऽविरतिजं दुःखं यथा स्याच्छवसञ्चयात् / शूलागतमनुष्याभो हितभाषी गुरुः सदा // 1201 // જેવી રીતે શબના મોંઢામાંથી નીકળેલા શબ્દોવાળું દુઃખ તે અવિરતિથી ઉત્પન થયેલું દુઃખ જાણવું. અને શૂળી ઉપર પરોવાયેલા મનુષ્યની જેમ હિતને કહેનારા ગુરૂને જાણવા. (1201) तत्स्वरूपं यथा तेन स्वानुभूतं निवेदितम् / तथैवाविरते१ः खं गुरुराख्याति देहिनाम् // 1202 // તે શૂળી ઉપર ચઢેલા મનુષ્ય પોતે અનુભવેલું દુઃખ કહ્યું તેવી જ રીતે દેહધારી પ્રાણીઓને અવિરતિથી ઉત્પન થયેલું દુ:ખ ગુરૂમહારાજ કહે છે. (1202) यथासी शैलको यक्ष-स्तारकः संयमस्तथा / समुद्र इव संसार-स्तरणीयोऽमुना ध्रुवम् // 1203 // જેવી રીતે તારનારો શૈલયક્ષ હતો તેવી રીતે અહીં તારનારો સંયમ છે અને તે સંયમ વડે સમુદ્ર જેવો સંસાર સમુદ્ર તરવાનો છે. (1203). LIST OF THE SITE IST SURES રફરા Gunathasur M.S. Jun Gun Aaradhak Trust

Page #225
- - चित्रसेन चरित्रम् URBAN T TESTS IT બિનક્ષિત जिनपालित कथा CLCLCLCLCLCU | यथा तस्या वशीभूतो विनष्टो जिनरक्षितः / तयैवाविरतेजन्तु-र्वशीभूतो विनश्यति // 1204 // જેમ તે દેવીને વશ થયેલો જિનરક્ષિત નાશ પામ્યો. તેવી જ રીતે અવિરતિથી વશ થયેલો પ્રાણી વિનાશ પામે છે. (1204). देवतोक्तनिराकाङ्क्षी यक्षादेशमखण्डयन् / क्षेमेण स्वपुरं प्राप्तो यथासौ जिनपालितः // 1205 / / દેવીના વચનમાં લોભ ન પામેલો અને યક્ષની આજ્ઞાને ખંડન ન કરનાર જિનપાલિત જેમ સુખપૂર્વક પોતાના નગરમાં પહોંચ્યો. (1205) विरतोऽविरते: शुद्ध-चारित्रमविराधयन् / निष्कर्मा जायते प्राणी निर्वाणसुखभाजनम् // 1206 / / અવિરતિથી અટકેલો શુદ્ધચારિત્રની વિરાધના ન કરતો કર્મ વગરનો પ્રાણી મોક્ષ સુખનું ભાજન બને છે. (1206) तद्भोः प्रपद्य श्रामण्यं पुनर्भोगेषु नो मनः / कर्तव्यमिति सन्दिष्टे गुरुणा मुमुदे मुनिः // 1207 // તેથી તમારે સંયમ લઈને ભોગોમાં મનને ન જોડવું. એમ ગુરૂએ ઉપદેશ આપતાં તે મુનિ આનંદીત બન્યા. ( समर्पिता प्रवर्त्तिन्या-स्ततोऽसौ रत्नमञ्जरी / कृत्वोदारं तपस्तौ द्वौ सम्प्राप्तो परमं पदम् // 1208 // ત્યારે રત્નમંજરીને ગુરણીને સોંપી. તે બન્ને આત્માઓ મહાન તપ કરતાં પરમ પદ મોક્ષને પામ્યા. (1208) तच्चरित्रमिति श्रुत्वा केचिद्भव्या गुरोर्मुखात् / उद्विग्नाश्च क्षणादेव सञ्जाता भववारिधेः // 1209 // ગુરૂના મુખેથી તે ચરિત્ર સાંભળીને કેટલાક ભવ્ય પ્રાણીઓ તે જ સમયે સંસાર સમુદ્રથી ઉદ્વિગ્ન ચિત્તવાળા IF Iરશા E PPAC Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradh

Page #226
चित्रसेन चित्रसेनादि - दीक्षा चरित्रम् / 4 ELSLSLSLSLSLSLS થયા. (1209) त्रयोऽपि लघुकर्माण-स्ते प्रबुद्धा गुरोगिरा / पुण्यसारं सुतं राज्ये चित्रसेनो न्यवेशयत् // 1210 / / તે ત્રણેય લઘુકમઓ ગુરની વાણીથી પ્રતિબોધ પામ્યા. ચિત્રસેન રાજાએ પોતાના પુત્ર પુણ્યસારને રાજ્ય પર સ્થાપન કર્યો. (1210) रत्नसारसुतं चापि सुमतिनामधारिणम् / मन्त्रीश्वरपदे राजा स्थापयामास सम्मदात् // 1211 // અને રાજાએ સુમતિ નામના રત્નસારના પુત્રને (પૌત્રને) હર્ષથી મંત્રીના પદે સ્થાપન કર્યો. (1211) ततोऽसौ मन्त्रिणा युक्त: पद्मावत्या समन्वितः / वैराग्यरञ्जितो राजा समागाद्गुरुसन्निधौ // 1212 // ત્યાર પછી વૈરાગ્યના રંગથી રંગાયેલો રાજા મંત્રી અને પદ્માવતી સહિત ગુરુ પાસે આવ્યો. (1212) परित्यज्य कषायादीन् प्रमादैः पञ्चभिः सह / मुक्त परिग्रहादेष गुरून्नत्वा व्यजिज्ञपत् // 1213 // પાંચેય પ્રમાદોની સાથે કષાયોને છોડીને છોડી દીધો છે પરિગ્રહ જેણે એવા ગુરૂને તેણે નમીને વિનંતી કરી. (1213) स्वामिन् संसारभीतोऽस्मि देहि दीक्षां जिनोदिताम् / भवभ्रमणभीतानां शाश्वतानन्ददायिनीम् // 1214 // હે સ્વામી ! ભવભ્રમણના ભયથી ભય પામેલાને શાશ્વત આનંદને દેનારી એવી અને જિનેશ્વર ભગવતે કહેલી એવી દીક્ષા સંસારથી ભય પામેલા એવા મને આપો. (1214) 7 योग्यं ज्ञात्वा गुरुस्तेषां दत्वा दीक्षां जिनोदिताम् / संसाराब्धितरीतुल्यां विजहार वसुन्धराम् // 1215 // ગુરૂએ પણ તેઓને યોગ્ય જાણીને સંસારરૂપી સમુદ્રને તારવામાં નૌકા જેવી જિનેશ્વર પ્રભુએ કહેલી દીક્ષા આપીને - પૃથ્વી પર વિહાર કર્યો. (1215) Jun Gun Aaradhak LCLCLSLSLSLSLSLSLSLSLSLSLELE UROXI ના હાથ || કાન , . . . . હા , | મા તારા નામના ! " | નાના નામ , , 41 4.1.

Page #227
ચિત્રસેનહિ दीक्षा चित्रसेन चरित्रम् રા TET-TET-TATE SELLELE ELEVEL चारित्रं निरतीचारं पालयित्वा कियद्दिनैः / प्राप्तास्ते त्वच्युते कल्पे समुदायिककर्मतः // 1216 // કેટલાક દિવસો સુધી નિરતિચાર ચારિત્ર પાલન કરીને સામુદાયીક કર્મથી તેઓ અચુત દેવલોકમાં ગયા. (121 यत्पुण्यं समुदायेन त्रिभिर्जीवैरूपार्जितम् / समुदायसुखं भुङ्क्त्वा ते यास्यन्ति शिवं क्रमात् // 1217 // જે પુણ્ય તે ત્રણે જણાએ સાથે ઉપાર્જન કર્યું હતું. તેથી તે સુખ તેઓ સાથે ભોગવીને અનુક્રમે મોક્ષમાં જશે. (1217 शीलप्रभावात्तैरेवं भुङ्क्त्वा राज्यश्रियंनिजाम् / जैनधर्म समाराध्य संप्राप्तं वाञ्छितं फलम् // 1218 // . આ પ્રમાણે તેઓએ શીલના પ્રભાવથી પોતાને મળેલી રાજ્ય લક્ષ્મીને ભોગવીને જૈન ધર્મની આરાધના કરીને પણ ઇચ્છિત ફળ (મોક્ષ)ને મેળવ્યું. (1218) वाञ्छितां च गृहे लक्ष्मी रम्यस्त्रीपुत्रपौत्रकान् / गौरवं स्वजने कीर्ति लभन्ते शीलपालनात् // 1219 // શીલનું પાલન કરવાથી-ઈચ્છિત લક્ષ્મી, સુંદર સ્ત્રી-પુત્ર-પૌત્ર વગેરે સ્વજનોમાં ગૌરવ અને કીર્તિ મળે છે. (1219) शीलप्रभावतो नूनं नश्यन्ति व्याधयोऽखिला: / शाकिनीभूतवेताल-सिंहसर्पभयानि च // 1220 // . ખરેખર શીલના પ્રભાવથી બધી વ્યાધિઓ નાશ પામે છે અને શાકિની-ભૂત-વૈતાલ, સિંહ અને સર્પના ભયો નાશ પામે છે. (1220) शीलप्रभावमेवं तं विदित्वा पुरुषोत्तमैः / भवनिस्तारकं तत्तु पालनीयं निरन्तरम् // 1221 // આ પ્રમાણે શીલનો પ્રભાવ જાણીને ઉત્તમ પુરૂષોએ સંસારમાંથી તારનારું એવું શીયળ નિરંતર પાલન કરવું જોઈએ. (1221) SALAISTYYTYTYTYTYST 45 45 45 રી P.AC. Gunatnasuri M.S. 3un Gun Aaradhak

Page #228
चित्रसेन चरित्रम् // 216 / / 669555555555545454545454 नागलोकादिकं सौख्यं नृसौख्यं देवसौख्यकम् / शीलप्रभावतो नूनं प्राप्यते परमं पदम् // 1222 // चित्रसेनादि ખરેખર શીલના પ્રભાવથી નાગલોક-મનુષ્યલોક-દેવલોક અને મોક્ષનું સુખ પણ મળે છે. (1222). गतियुगेनान्वितबाणचंद्रे संवत्सरे चाश्विनमासके च / कृष्णत्रयोदशीशनैश्चरवासरे च कथा कृता शीलतरङ्गिणीतः // 1223 // સંવત. ૧૫૪માં આસો મહિનાની વદી તેરસના દિવસે શનિવારે શીલતરંગિણીમાંથી આ કથા ઉદ્ધત કરી છે. (1223) श्रीधर्मसूरेस्तदनुक्रमेण श्रीमूल्लपट्टे च समागतोऽभूत्। श्रीपद्मचन्द्रः सुगुरुस्ततोऽभूत् साधूत्तमः श्रीमहिचंद्रसूरिः // 1224 // શ્રી ધર્મસૂરિની મૂળ પરંપરામાં અનુક્રમે શ્રી પવચંદ્ર નામના ઉત્તમ ગુરૂ થયા. ત્યાર પછી શ્રી મહીચંદ્રસૂરિ નામના LE Gत्तम साधु श्या. (1224) / शिष्यस्तदीयो महिमान्वितश्च चारित्रपात्रं स्वगुणैः प्रधान: / पद्मावती शीलगुणोरूकीर्तनां चक्रे कथा पाठकराजवल्लभः // 1225 // તેઓના મહિમાવાળા ચારિત્રવાન અને પોતાના સદ્ગુણોથી પ્રસિદ્ધ થયેલા રાજવલ્લભ પાઠકનામના શિષ્ય પદ્માવતી शियनातन३५ मा जथा स्थी छे. (1225) // शीलगुणकीर्तना चित्रसेनपद्यावतीकथा समाप्ता। | શ્રી શિવસેન-૫વાવતીની કથા સંપૂર્ણ. વી. - Jun Gun Asradhaka AP.P.AC.GunratnasuriM.S.