________________
૨૦૧
જપમાલા અને કેટલીક વિચારણા માલા કહેવાય છે. જેમાં શ્વેત રંગની માલા ફેરવવાની કહી હોય તેમાં આ માલાને ઉપયોગ કરી શકાય.
પ્રવાલા–પ્રવાલ. પ્રવાલ દરિયાઈ બેટમાં થાય છે. તે લાલરંગના હોય છે અને ઔષધિ પ્રયોગ માટે, વીંટીઓમાં નંગ તરીકે જડવા માટે તથા માલા બનાવવા માટે કામ આવે છે. તેને હિંદીમાં મૂગા-ફારસીમાં મિરજાન અને અગ્રેજીમાં “રેડ કેરલ-Red coral' કહે છે. જીવવિચારપ્રકાશિકા“પૃ. ૧૦૭ પર તેનું વધારે વિવેચન જોઈ શકાશે. તેની માતાને -વશીકરણ આદિમાં ઉપયોગ થાય છે. અથવા આસન, વસ્ત્ર વગેરે બધી વસ્તુઓ લાલ વાપરવાની કહી હોય ત્યાં આ -માલા ઉપયોગમાં લઈ શકાય છે.
ટિક રનની એક જાતિ છે તથા આ નામને પારદર્શક પર પણ આવે છે. તેને ઉપગ મૂતિ, આસન તથા માલા બનાવવામાં થાય છે. કોઈ વસ્તુને અતિ નિર્મલ કહેવી હોય તે સ્ફટિકની ઉપમા અપાય છે. અંગ્રેજીમાં તેની ગણના “Crystal and Quartz” વર્ગમાં થાય છે. તે આમ વેત લાગે છે, પણ આજુબાજુ જેવા રંગની વસ્તુઓ હોય તે રંગની તેના પર છાયા પડે છે. આ માળા શાંતિકર્મ માટે ઉત્તમ છે.
મણિ–મણિને સામાન્ય અર્થ રત્ન થાય છે, પણ વ્યવહારમાં તેની ગણના જાદી થાય છે. એ રીતે અહીં મણિ શબ્દથી ચન્દ્રકાન્ત, સૂર્યકાન્ત વગેરે સમુદ્રોત્પન્ન રને સમજવાં. આ માલા પૌષ્ટિક કર્મમાં ઉપયોગી છે.
