Book Title: Agam 08 Ang 08 Antkrutdashang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Bhartibai Mahasati, Artibai Mahasati, Subodhikabai Mahasati
Publisher: Guru Pran Prakashan Mumbai
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008765/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vItarAgAya namaH upanethI vagovaNI Eva Tii tagaDI guraprANa Agama batrIsI AzIrvAda dAtA tapasvI garadeva pUjya zrI ratilAlajI mahArAja sAheba pradhAna saMpAdikA : apUrva zrata ArAdhaka pU. zrI lIlamabAI mahAsatIjI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A che ' sva. pU. gurudeva zrI prANalAlajI ma. sA. nA hastAkSaro vikAsaLa ja thaI che nani- #Vowere karo Parass t orth 21 , - gaLA nIto hato ? ==Ika uiiry | che ja bajAranA kerAI kubbai merI to yahi rajjaI pAyovagA ya AraMnA duzva kAsAya antaso - sUyaro ---- - vero vo kare che ane be ja e dhe vano bhAga erI vare 1 vere AgaLa laI namo - pAkha uwja 6rAne Arena aMtamAM duHkha 23 thAma che. netrAiNa> f*Gotral jI. nilA kerIsAI mALA re 29 nabaenzana kan sabujhaTa ki nabujhaTa saMboTI khalu paJcadulaza no TvaNamanti rAino no mUla puNarAvi jIviyaM sya-a a-2 gA-9 samajo ! (pratibaddhapo-1) tame kema samajaa nA 1 namrAva vInA pachI satbArka (rALa prApta) neya dukti che bIjA kamalA rAta (satra-) pharIne AvatI naLa ane manuSya batakhaUA bAravA sulabha thana Otpne trasada na ra mA ni jA tALano ja thi chaLI lo ta la NI sarakAra ( 5 thI 34 tAva e line paDo. bA mAM nA nary aa aa aa che - bAjarANAMgha nATaka bhaja tamArI / kAnanAra nALa mAM phI sADavA (kutpLA rUThuMTha sAbaLAne che. jo tamArI 7-31RAtAnanA kaMjarI - jhAdamada kA }}' tAlaNaglf osne vaLA ne jhao. ty g! keLA 69 * 75 17 21 IijI nI jagyA na 21 sarasa kAjala. dI ja nathI che bila phI detA lA !! heDala ane te ja 805 sAmavi. ) pa nI sAkAra karavA bIjA rAjI thavA jAya Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KIT2 101spe elena K22 elena K2T2 elena Kana Telena K22 elena 22 l&line The are were gta aena kate ene on the a neete pa kee KUP2 101s 162172 PECINE KX12 Tele 112 22 lec112 ta kele ala estlar kop desti ega 271 lec1112 2112 TERCIR X22 Pelcz 2712 12S ete kup ete ala. Vsete a eeme otg kele ata este Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vItarAgAya namaH goMDala gaccha jayavaMta ho pU. zrI DuMgara - deva - jaya - mANeka - prANa - rati gurubhyo namaH zrI guru prANa Agama batrInI ma. sA. nI cIra smRti tathA zrI garadeva pU. zrI prANalAlajI ma. bA ratilAlajI ma. sA. mahAprayANa ka ga dazAbdI varSa upalakSa saurASTra kesarI gara tapasamrATa gurudeva pU. zrI ran gaNaghara zathita AThamuM aMga adbs : (mULapATha, bhAvArtha, vivecana, pariziSTa) * pAvana nizrA : goMDala gaccha ziromaNI paramadArzanika pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. saMpreraka vANIbhUSaNa pU. zrI girIzamuni ma. sA. ane Agama divAkara pU. janakamuni ma. sA. : prakAzana preraka dhyAnasAdhaka pU. zrI hasamukhamuni ma. sA. ane zAsanaaruNodaya pU. zrI namramuni ma.sA. : zubhAziSa. pradhAna saMpAdikAH maMgalamUrti pUjyavarA apUrva zrata ArAdhaka pU. zrI mukatAbAI ma. = anuvAdikAH pU. zrI lIlamabAI ma. pU. zrI bhAratIbAI ma. : parAmarza prayojikA : * saha saMpAdikA : utsAhadharA DaoN. sAdhvI zrI AratIbAI ma. 'ka pU. zrI uSAbAI ma. : prakAzaka: tathA sAdhvI zrI subodhikAbAI ma. zrI guru prANa prakAzana PARASDHAM pArasadhAma, vallabhabAga lena, ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : Agama prakAzana prAraMbha : I. sa. 1997 - 1998 pU. zrI prANaguru janmazatAbdI varSa. guruprANa phAunDezana, rAjakoTa punaH prakAzana - I. sa. 2009 prakAzaka : zrI guru prANa prakAzana, pArasadhAma, ghATakopara prathama AvRtti prata prakAzana tArIkha : 1050 * dvitIya AvRtti prata H 1008 : Asovada amAsa - vIra nirvANa kalyANaka tathA tapasamrATa gurudeva pUjya zrI ratilAlajI ma. sA. janmadina zrI parAgabhAI zAha zrI sumatibhAI zAha * 1. muMbaI - pAsadhAma vallabhabAga lena, guru prANa prakAzana zrI zaileSabhAI desAI - zrI barjIzabhAI desAI zrI girIzabhAI zAha zrI jitenabhAI zAha prApti sthAna : www.parasdham.org * www.jainaagam.org ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077 phona - 3204 3232. 3. rAjakoTa - zeTha upAzraya prasaMga hola pAchaLa, 150 phuTa rIMga roDa, kAlAvaDa roDa,rAjakoTa - 360005 phona - 9824043769 2. U. S. A. - Girish P. Shah 4048, Twyla Lane, Campbell CA - 95008-3721. U.S.A. Ph. : (India) 09867054439 (U.S.A) 001- 408-373-3564 4. vaDodarA - zrI harezabhAI lAThIyA gautama, 12, paMkaja sosAITI, narmadA gesTa hAusanI sAme, IlorA pArka, vaDodarA - 390023 phona - 9824058489 mudraka : zivakRpA oNphaseTa prinTarsa, amadAvAda - phona : 079-25623828 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | saurASTra kesarI bA.bra. pU. garadeva zrI prANalAlajI ma. sA. ne ananya zraddhAbhAve.. samarpaNa o guru prANa! ama jIvana keDInA ujAgara jANa, tuja mAM-vANI-ka vahetI'tI amRtanI lahANa, hai tuja caraNe' 'karaNe' hatI sadA prabhulI ANa, aooka ghaDa-aNaghaDa pAtranA banyAM'tAM sAthA trANa, aoidI aMtarayAtrAnA gAyAM'tA nizadina gANa, evA guramahA bhAvAbuje, zradaghAthI bame gama prANa, samarpita karuMchuM aMtagaTha sUtra, zire gharI jiLa ANa, svIkArajo choe, kRtArtha karo kRpALu zUravara prANa. sAtha? - pU. mukata - lIlama suziSyA sAdhvI bhAratI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapa samrATa tapasvI gurudava pU zIrva ratilAlajI ma. sA. nA guru mahArAjanI janma zatAbdI nimitte AgamonuM prakAzana thaI rahyuM che, teno mane AnaMda che, tame sahu sAdhvIvRMda Agamano abhyAsa karI, tenAM mULabhUta tattvone samajo, jIvanane paMcAcAramaya banAvo, samAjamAM jaina dharmano pracAra karo. guru mahArAjanA nAmane amara banAvo ane saMyamI jIvanane saphaLa banAvo. e ja mArA aMtaranA AzIrvAda che. mArI sAthe cAturmAsa arthe royala pArka saMghamAM birAjamAna sAdhvIvRMda bhagavAna mahAvIranI vANIne samagra vizvamAM gUMjatI kare tevA zubhAziSa. 4 muni ratilAla tA. 14/9/97 royala pArka upAzraya, rAjakoTa. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. zrI jayaMtamuni ma.. zaromaNi pU. zrI. nA svahastAkSare che . goMDala gaccha ji. bano gA| 24atra anuja (40 4 4 ba6 "AnakAe bharI 20 Dana S nAnI na paAN htpa) 4 ve navA kAryuM prakhya - namaNi na 515740sOn mama 56 ta- 30vo na mAtra traNa tala - 'pazvata na , bya3 % 3La vi. nI A % na kheMn - 7- -- 20 0 ka kSaya 1 (pa! to LLLL huM AzA ApuM chuM tathA A kAryane svIkRti ApuM chuM ke guruprANa Agama batrIsInuM punaH prakAzana avazya karavuM joIe. A mahAkArya pUjya goMDala garacha kIrtidhara arUNodaya zrI namramuni prAraMbha kare, A mArA bhAva che. A kAryanI anumodanA karuM chuM. AnaMda maMgalama. zubha thAo... suMdara thAo... A AzIrvacana arpita karuM chuM. tA. 27-04-2009 akSayatRtIyA - somavAra. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruprANa Agama batrIsI che (c) anuvAdiDAM @ A mahAsatIjIo sAMnidhya pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. pU. zrI girIzacandrajI ma. sA. jJAnadAnanA saMpUrNa sahayogI pU. zrI trilokamuni ma. sA. pradhAna saMpAdikA bhAvayoginI. bA. bra. pU. zrI lIlamabAI ma. sahasaMpAdikA. DaoN. sAdhvI zrI AratIbAI ma. tathA sAdhvI zrI subodhikAbAI ma. sUtranuM nAma anuvAdikA zrI AcArAMga sUtra(bhAga 1-2) zrI sUyagaDAMga sUtra(bhAga 1-2) zrI ThANAMga sUtra(bhAga 1-2). zrI samavAyAMga sUtra zrI bhagavatI sUtra(1 thI 5 bhAga) zrI jJAtA sUtra zrI upAsakadazAMga sUtra zrI aMtagaDadazAMga sUtra zrI anuttarovavAI sUtra zrI praznavyAkaraNa sUtra zrI vipAka sUtra zrI uvavAI sUtra zrI rAjaprazrIya sUtra zrI jIvAbhigama sUtra zrI prajJApanA sUtra(bhAga-1 thI 3) zrI jebUdIpaprajJapti sUtra zrI jyotiSagaNarAja prajJapti sUtra (caMdraprajJapti, sUryaprajJapti) zrI upAMgasUtra(zrI nirayAvalikAdi) zrI uttarAdhyayana sUtra(bhAga-1, 2) zrI dazavaikAlika sUtra zrI naMdI sUtra zrI anuyogadvAra sUtra zrI nizItha sUtra zrI traNa cheda sUtra zrI Avazyaka sUtra pU. hasumatIbAI ma., pU. puSpAbAI ma. pU. urmIlAbAI ma. pU. vIramatIbAI ma. pU. vanItAbAI ma. pU. DaoN. AratIbAI ma. pU. sumanabAI ma. 5. urvazIbAI ma. pU. bhAratIbAI ma. pU. sanmatibAI ma. pU. sunitAbAI ma. pU. uSAbAI ma. pU. kalpanAbAI ma. pU. biMdu-rUpala ya ma. pU. punitAbAI ma. pU. sudhAbAI ma. pU. muktAbAI ma. pU. rAjematIbAI ma. pU. kiraNabAI ma. pU. DaoN. amitAbAI ma. 5. sumatibAI ma. pU. gulAbabAI ma. pU. prANakuMvarabAI ma. pU. subodhikAbAI ma. pU. lIlamabAI ma. pU. DaoN. DolarabAI ma. pU. rUpAbAI ma. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 'sisamAMparAthI usasamAja valaNazomUrti,saurASTra kesarI) gurudevazrI prANalAlajI ma.sA.nIthI caraNomAM zataguNa praNAmAMjali jAgRtatA ArjavatA sahiSNutA ladhutA sajanatA sitA bhavyatA, tajajJo mArdavatA apramato dAMto Gutheile pratirUpatA utsAhitA namatI vibhutA kRta64tI prabhutA prauDhatA karuNatA krAMtikAra katA sevAzIlatA saumyatA AtmaramaNatA samanvayatA jJAnotsukatA ojasvitA girAgratvatA AtmaraNatA. akutUhalatI nayukatatI sAmyatA tallInatA lokapriyatA AstikyatA tejasvitA vyavahAra kuzaLatA | dharmakalAdharatA ekAMtapriyatA zUravIratA rajJAnavRddhatA vasvitA indriya damanatA satyavaktatvatA sAnadAtA - saMgaThanakArakatA anekAMtadarzitA dhIratA kSamAzIlatA pracavena paTutA pathapradarzitatA vicakSaNatA sthiratA gariSThatA pratibhAsaMpannatA vAlA zikSAdAtA vairAgyavArdhakya guNagrAhakato pavitratA vizALatA dayALutA sabhyaparAkramatA ArAdha katA katArthatA udAsInato jJAnaprasArakatA dAkSiNyatI premALatA sauSThavatA lAvaNyatA samayasatI pAmatA tattvalokatA naitikatA zraddhALatA. pramodatA nirbhayatA | paramArthatA svaramAdhurya ahaMtA , vinItatA , udAratA gaMbhIratA karmaniSThatA vAtsalyatA nivedatA praviNatA paripakvatA amIratA nirlepatA | samatA upazAMtatA zratasaMpannatA zreSThatA cAritra parAyaNatA vIratA khamIratA variSThatA divyatA rocakatA upazamatA zatAdi salluNAlaMkRta tava vapuH bhUcA bhavAlaMbanam Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa ( udI darI anna vathaasuthaishwassuu thaikabAlakathAkathaiuthayaahalaka ra ) kIri0i.00 0.00 0 jI hari dara C kahI data - pU. zrI haMma2-deva-jo-mANeka-prANa-ti-jaal-OArutaco 61013 che. hITa-vela- mAta-deva-ujaal-ula motI-zaan ajd- aNIjyotaat: goMDala saMpradAya-guruprANarati pUravAra F: O) maMgala manISI munivaro zAstra zusRSikA zramaNIvRMda 01. pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. 06. pU. zrI manaharamuni ma. sA. 02, pU. zrI girIzacaMdrajI ma.sA. 07. pU. zrI gajendramani ma. sA. o3, pU. zrI janakamuni ma.sA. 08. pU. zrI suzAMtamuni ma. sA. 04, pU. zrI jagadIzamuni ma.sA. 09, pU. zrI namramuni ma. sA.. o5. pU. zrI hasamukhamuni ma.sA. 10. pU. zrI pIyuSamuni ma. sA. jadina 0-00 000000ra3 0 9 * = 0 f 0 9 90 9 $ $ 0 $ 6 che. - VVVV = riddhi0i 0 9000ra9 20 dilii 2: 01, pU. gulAbabAI ma. 37. pU. prItisudhAbAI ma. 73. pU. nalinIbAI ma. 2, pU. prANakuMvarabAI ma. 38. pU. mInaLabAI ma. pU. rakSitAbAI ma. pU. lalitAbAI ma. 39. pU. manISAbAI ma. pU. rozanIbAI ma. 04. pU. lIlamabAI ma. 40. pU. kiraNabAI ma. pU. aMjItAbAI ma. pU. vimaLAbAI ma. 41. pU. hasmitAbAI ma. pU. saMjItAbAI ma. 06. pU. haMsAbAI ma. 42. pU. zailAbAI ma. pU. saMghamitrAbAI ma. pU. puSpAbAI ma. 43. pU. urmibAI ma. pU. AratIbAI ma. 08. pU. vijayAbAI ma. 44. pU. sudhAbAI ma. pU. rUpAbAI ma. pU. tarUlatAbAI ma. 45, , urvazIbAIma. pU. mitalabAI ma. 0. pU. jasavaMtIbAI ma. 46. pU. smitAbAI ma. pU. zreyAbAI ma. pU. vasubAI ma. 47. pU. urmilAbAI ma. 83. pU. zrI dattAbAI ma. 12. pU. prabhAbAI ma. 48. pU. DolarabAI ma. pU. zrutibAI ma. pU. latAbAI ma. 49. pU. kalpanAbAI ma. pU. bhAvanAbAI ma. pU. bhadrAbAI ma. 50. pU. saMgItAbAI ma. pU. bhavitAbAI ma. pU. sumitrAbAI ma. 51. pU. naMdAbAI ma. pU. zeSAbAI ma. pU. sAdhanAbAI ma. para. pU. sunaMdAbAI ma. pU. zreyAMzIbAI ma. pU. aruNAbAI ma. 53. pU. jayezAbAI ma. pU. parijJAbAI ma. pU. saralAbAI ma. pa4. pU. arcitAbAI ma. pU. zvetAMsIbAI ma. pU. vanitAbAI ma. papa. pU. ajitAbAI ma. pU. subodhikAbAI ma. 20. pU. dIkSitAbAI ma. pa. pU. amitAbAI ma. pU. zIlAbAI ma. 21, pU. dhIramatIbAI ma. 57. pU. punitAbAI ma. pU. hemAMzIbAI ma. 22. pU. rAjematIbAI ma. 58. pU. sunitAbAI ma. 23. pU. hasumatIbAI ma. pU. namratAbAI ma. pa. pU. gItAbAI ma. 24. pU. sumatibAI ma. pU. pannAbAI ma. 60. pU. vidubAI ma. 25. pU. anumatibAI ma. 61. pU. tarubAI ma. pU. pUrvIbAI ma. 26. pU. vIramatIbAI ma. 62. pU. mInAbAI ma. pU. jAgRtibAI ma. 27. pU. yazomatIbAI ma. 63. pU. pUrNAbAI ma. pU. prabodhikAbAI ma. 28. pU. jJAnazIlAbAI ma. 64. pU. razmitAbAI ma. pU. priyalabAI ma. 29. pU. darzanazIlAbAI ma. pa. pU. biMdubAI ma. pU. svarUpAbAI ma. 30, pR. vinodInIbAIma. 66. pU. viralabAIma.. 101, pU. suhAnIbAI ma. 31. pU. prajJAbAI ma. 67. pU. rUpalabAI ma. pU. hRdayAbAI ma. pU. priyadarzanAbAI ma. 68. pU. tejalabAI ma. pU. vaidehIbAI ma. 33. pU. kRpAbAI ma. 69. pU. sujItAbAI ma. 104, pU. bhavyAMzIbAI ma. 34, pU. mIrAbAI ma. 70. pU. svAtibAI ma. 105. pU. jayaNAbAI ma. 35. pU. kuMdanabAI ma. 71. pU. zvetAbAI ma. 106. pU. saMbohIbAI ma. 36. pU. jyotibAI ma. 72. pU. reNukAbAI ma. 107. pU. bhavyAnIbAI ma. andissioneinninositorioussainbowlanessoiniraniankaassistandeshGheironmangoossssssssssssssssscasinoncession 1000 ja ni jayadi laIne 9000 2000 %D0BDfication visit 09090 IT $ VVVVUUUUUUU $ $ $ # # $ UU $ $ $ to ja Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zruta sevAno satkAra zrutAdhAra (mukhyadAtA) mAtazrI hIrAgaurIbena harilAla vAlajI dozI dharmavatsalA pUrNimAbena narendrabhAI dozI vRkSa potAnI mIThAza phaLane arpita kare che ane phaLa - bIja te ja mIThAzane nUtana vRkSamAM Aropita kare che, tema dAdA zrI vAlajI devajIbhAInA susaMskAro suputra harilAlabhAImAM utarI AvyA ane te ja saMskAra vAraso teoe suputra narendrabhAIne arpita karyo. nAnI vayamAM paNa gaMbhIratA, pIDhatA ane duHkhane hasatAM - hasatAM svIkArI levAnI kaLA narendrabhAIe hastagata karI che. 33 varSanI yuvAvaya ane sahadharmacAriNI pUrNimAbenanuM zarIra rogathI AkAMta banyuM. pU.gurudeva zrI namramuni ma. sA.nA sAMnidhdha ane sadupadeze dardano svIkAra karI ane hasatAM mukhe dardane sahana karI sAcA arthamAM mRtyune parAjita banAvI, 5 varSanI medhAvI ane 3varSanI dezanAne pitAnI godamAM choDI pUrNimAbene A dehanA baMdhana choDI dIdhA. duHkha ane zokathI gherAyelA narendrabhAIne pU. gurudeva namramuni ma. sA. nA vacano zItaLatA arpavA lAgyA. duHkhIyAnA bheru guru banyA. guru pratyeno DIvAIna lava, jIvana jIvavAnuM prerakabaLa banI gayuM. pU. piyuSamuni ma. sA. nI dIkSAmAM utsAhapUrvaka tana, mana, dhanathI sAtha ApI AgAmI varSamAM tevA phaLa maLe tevI zakti meLavI lIdhI. pU. gurudeva prerita zrI uvasaggaharaM sAdhanA bhavana-dharmasthAnaka rAjakoTanA bAMdhakAmathI laIne Aja sudhI sevA ApI rahyA che. pU. gurudeva ja zvAsa, pU. gurudeva ja prANa che tevA narendrabhAI ane sau. mInAbene (pUrNimAbena) pU. gurudeva zrI namramuni ma. sA. nA 39 mA janmadine guru zraNane smRti paTa para lAvI AgamanA kRtAdhAra tarIke lAbha laI teoe apUrva zruta bhaktinA darzana karAvyA che. ApanI gurubhakti - mRtabhaktine anekazaH dhanyavAda. guraprANa prakAzana PARASDHAM Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstra svAdhyAya saviveka tIrthaMkara prabhunA pavitra upadezarUpa AgamagraMtho dareka dharmaniSTha svAdhyAyapremI zramaNopAsake potAnA gharamAM vasAvavA joIe. tIrthakaronI anupasthitimAM tIrthakaronA upadezarUpa graMtho sAkSAt tIrthakara tulya mAnIne AgamagraMthone gharamAM kabATa ke zokezamAM suvyavasthita rUpe rAkhavA. pratidina tIrthakarone smRtipaTa para lAvI ahobhAvapUrvaka traNa bhAvavaMdana karavA. gharanA sadasyoe sAthe maLI zradhdhApUrvaka AgamavAMcana karavuM. vinaya dharmanuM mULa che tethI zAstra svAdhyAya mATe gurunI AjJA levI. 32 AgamagraMthomAMthI kAlika sUtranA mULapAThano svAdhyAya divasanA prathama ane cothA praharamAM ane utkAlika sUtranA mULapAThano svAdhyAya asvAdhyAya kAlane choDIne eTale ke be saMdhyA ane be madhyAhana kAlIna 48 miniTane choDIne game tyAre karI zakAya che. prAtaH uSAkAla, saMdhyAkAla, madhyAhna ane ardharAtrie be - be ghaDI zAstrano mULapATha vAMcavo nahIM. 32 asvAdhyAyamAM zAstra svAdhyAya thAya nahIM. gharamAM saMDAsa - bAtharUma hoya, strIone mAsikadharma hoya, vagere kAraNothI gharamAM Agama rAkhavAthI azAtanA thAya, tevI mAnyatA yogya nathI kAraNake sAdhvIjI potAnI pAse Agama graMtho rAkhe che. mAsika dharmavALA bahenoe zAstranA mULapAThano svAdhyAya karavo nahIM. te vyaktinI sAme paNa svAdhyAya karavo nahIM. tenAthI dUra alaga sthAnamAM besIne svAdhyAya karI zakAya che. gujarAtI anuvAda, bhAvArtha, vivecana, mAsika dharmamAM paNa baheno vAMcI zake che. temAM koI jAtanI azAtanA nathI. A samasta niyamo mULapATha vAMcavA ke svAdhyAya karavA mATenA che. kevaLa zAstronA gujarAtI bhAvArtha vAMcavA hoya, to uparokta niyamo lAgu paDatA nathI. AgamagraMthonA AdhAre ja bhUtakALamAM anaMta jIvoe AtmakalyANa karyuM che. AgamagraMthonA AdhAre ja pAMcamA ArAnA aMta sudhI jinazAsana jayavaMtuM raheze. tethI AgamagraMthonuM saMpUrNataH bahumAna jALavavuM. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA viSaya pRSTAMka viSaya 'pRSTAMka 11 pU. zrI DuMgarasiMhajI ma. sA. nuM jIvana darzana pU. zrI prANalAlajI ma. sA.nuM jIvana darzana pU. zrI ratilAlajI ma. sA. nuM jIvana darzana punaH prakAzananA be bola pUrva prakAzananA be bola abhigama saMpAdakIya saMpAdana anubhavo anuvAdikAnI kalame 32 asvAdhyAya zAstra prAraMbha prAraMbhika jaMbUsvamInI vinaya pratipatti prabhu mahAvIranI stuti varga 1, adhya. - 1 gautamakumAra zrIkRSNanI rAjasaMpadA gautama pANigrahaNa, abhiniSkramaNa gautama aNagAra gautamanuM siddhigamana varga 1, adhya. - 2 thI 10 samudrAdi nava kumAro varga 2, adhya. - 1 thI 8 akSobhAdi ATha kumAro varga 3, adhya. - 1 thI 6 nAgagAthApatinA anIyasAdi putro puruSonI 72 kaLA anIyasa pANigrahaNa, saMyama, siddhi varga 3, adhya. - 7 sAraNakumAra varga 3, adhya. - 8 gajasukumAla adhyayana prAraMbha munionuM bhikSArthe devakIne tyAM gamana mAtA devakInA zaMkA-samAdhAna divakI mAtAnI putrAbhilASA zrI kRSNanI mAtRbhakti, deva ArAdhanA gajasukumAlano janma gajasukumAlanI patnI rUpe somAno aMtaHpuramAM praveza ariSTaneminA darzana, gajasukumAla vairAgya mAtA devakInA pratyAghAta gajasukumAlano dIkSA mahotsava bAramI bhikSu pratimA mAraNAMtika upasarga gajasukumAlanI siddhi somilanuM mRtyu varga 3, adhya. - 9 sumukhakumAra varga 3, adhya. - 10 thI 13 durmukhAdi cAra kumAro varga 4, adhya. - 1 thI 10 jAli Adi dasa kumAro varga 5, adhya. - 1 22 23 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya pRSTAMka viSaya | pRSTAMka 156 101 1 103 104 171 108 177 180 109 184 187 93 198 o ? zrI kRSNanI paTTarANI padmAvatI dvArikA vinAzanA traNa kAraNo bhAvInA bhagavAna zrI kRSNa zrI kRSNanI dharma dalAlI padmAvatIne vairAgya, dIkSA, nirvANa varga 5, adhya.- 2 thI 8 kRSNanI gaurI Adi sAta mahArANIo varga 5, adhya.- 9,10 zrI kRSNanI mUla zrI mUladattA putravadhu varga 6, adhya.- 1,2 makAI-kiMkama gAthApati varga 6, adhya.-3 arjuna mAlAkAra lalitA ToLIno atyAcAra arjunamALI nA zarIramAM yakSano praveza sudarzana cAlyA sudarzana karavA sudarzananI AdhyAtmika tAkAtano vijaya arjunamALI thayA arjuna aNagAra arjunamALInI siddhi varga 6, adhya.-4 thI 14 kAzyapAdi ATha gAthApatio varga 6, adhya. - 15 atimuktakumAra atimukta ane gautama svAmI vacce vArtAlApa atimuktane vairAgya, dIkSA, siddhi varga 6, adhya.- 16 alakSarAjA varga 7, adhya.- 1 thI 13 zreNika rAjAnI naMdAdika tera rANIo varga 8, adhya.- 1 thI 10kramazaH kAlI rANI sukAlI rANI mahAkAlI rANI kRSNA rANI sukRSNA rANI mahAkRSNA rANI vIrakRSNA rANI rAmakRSNA rANI pitRsena kRSNA rANI mahAsena kRSNA rANI nikSepa-parizeSa pariziSTa 1. saMpUrNa aMtagaDasUtranuM koSTaka 2.AThamA vargano vizeSa cArTa 3. ATha dvAra 4. AgamamAM varNita vizeSanAma | 5. viziSTa vyakti/bhaugolika paricaya 6. vivecita viSayonI akArAdi anukramaNikA yaMtra sUcI guNasaMvatsara tapa ratnAvalI tapa kanakAvalI tapa laghusiMhaniSkrIDita tapa mahasiMhaniSkrIDita tapa bhikSupratimAo laghusarvatobhadra tapa mahAsarvatobhadra tapa bhadrotarapratibhA | muktAvalI tapa 6 . 204 010 223 165 170 171 175 179 s 1 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goMDala gacchAdhipati, ekAvatArI AcArya pravara pU. gurudeva zrI DuMgarasiMhajI ma.sA. - jIvana darzana nAma : : zrI DuMgarasiMhabhAi. " janma : vi. saM. 1792. janmabhUmi : mAMgaroLa. pitAzrI : dharmaniSTha zrI kamaLasiMhabhAi badANI. mAtuzrI ? saMskAra saMpannA zrImatI hIrabAi. janmasaMketa : mAtAe svapnamAM lIlochama parvata ane kesarI siMhane potAnI samIpe Avato joyo. bhAtR bhaginI : cAra bena - be bhAi. vairAgyanimitta : pU. zrI ratnacaMdrajI ma.sA.no upadeza. saMcamasvIkAra : vi. saM.1815 kArataka vada - 10 divabaMdara. sadgaradeva : pU. zrI ratnacaMdrajI ma.sA. sahadIkSita parivAra : svayaM, mAtuzrI hIrabAi, bahena velabAi, bhANejI - mAnakuMvarabena ane bhANeja - hIrAcaMdabhAi. saMyama sAdhanA : apramattadazAnI prApti mATe sADA pAMca varSa nidrAtyAga, jJAnArAdhanA, dharmazAstro, darzanazAstro ane tattvajJAnano abhyAsa. tapa ArAdhanA rasendriya vijayanA vividha prayogo, mitAhAra. svAdhyAya, sADApAMca varasa nidrAtyAga, dhyAnarUpa AtyaMtara tapa. goMDala gacchasthApanA : vi. saM. 1845 mahAsuda -5 goMDala. tathA AcAryapada pradAna javalaMta guNo ': vinaya, viveka, vicakSaNatA, virakti, karUNA, samayasUcakatA vagere.. na Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramukhaziSya : AcArya 5. zrI bhImajI svAmI. pramukhaziSyA : pU. zrI hIrabAI ma., pU. zrI velabAi ma., pU. zrI mAnakuMvarabAi ma. 6 sAdhu saMmelana ? vi. saM. 1861mAM AjJAnuvartI 45 jeTalA sAdhu sAdhvIjIonuM saMmelana karI saMtonI AcAra vizuddhi che mATe 13 niyamo banAvyAM. vidArakSetra : kAThiyAvADa, jhAlAvADa, kaccha, mAMgaroLa, verAvaLa, porabaMdara, dIvabaMdara Adi kaMThALa pradezamAM grAmAnugrAma. pratibodhita zrAvakavarca * zrI zobhecaMdrakarasanajI zAha - verAvaLa. sthiravAsa ? vi. saM. 1871 caitra suda - 15 thI goMDalamAM. anazana ArAdhanA : vi. saM. 1877 phAgaNa suda - 13 thI anazana prAraMbha, vaizAkha suda - 15 samAdhimaraNa. AyuSya : 84 varSa, saMyama paryAya - 62 varSa, AcArya pada - 32 varSa. uttarAdhikArI : AcArya pU. zrI bhImajI svAmI. upanAma : gacchAdhipati, nidrAvijetA, yugapradhAna, ekAvatArI. pATa paraMparA : goMDala gacchAdhipati AcAryapravara gurudeva pU. zrI DuMgarasiMhajI ma.sA. dvitIya paTTadhara - AcArya pU. zrI bhImajI svAmI. tRtIya paTTadhara - AcArya pU. zrI neNasI svAmI. caturtha paTTadhara - AcArya pU. zrI jesaMgajI svAmI. paMcama paTTadhara - AcArya pU. zrI devajI svAmI. mahAtapasvI pU. zrI jayacaMdrajI svAmI yugadaSTA tapasvI pU. zrI mANekacaMdrajI ma.sA. saurASTra kesarI gurudeva pU. zrI prANalAlajI ma.sA. tapasamrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma.sA. vidyamAna vicarato parivAra : 11 saMto, 300 jeTalA satijIo. 12 . Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha nAma janmabhUmi pitA W saurASTra kesarI, munipuMgava pU. gurudeva zrI prANalAlajI ma.sA. jIvana darzana mAtA jJAti janmadina bhAtR-bhaginI vairAgya bIjAropaNa vairAgya bhAva-pragaTIkaraNa 13 varSanI kumAra avasthAmAM. saMyama svIkAra dIkSA bhUmi gaccha paraMparA saMyamadAtA zikSA dAtA dhArmika abhyAsa saMgha netRtva sevA zuzruSA * prANalAlabhAI. verAvaLa. zrImAna zrI kezavajIbhAI mIThAzA. saMskAra saMpannA kuMvarabAI. vIsA osavALa. 8320 vi. saM. 1954, zrAvaNa vada pAMcama, somavAra. cAra bhAI, traNa baheno. be varSanI bAlyavaye. 21 mAM varSe vi. saM. 1976 phAgaNa vada chaThTha, guruvAra. tA. 13-3-1920 bagasarA-darabAra vAjasuravALAnA udyAnamAM vaTavRkSa nIce. goMDala gaccha. mahAtapasvI pU. jayacaMdrajI ma.sA. parama zraddheya tapasvI mANekacaMdrajI ma. sA. AgamajJAna, tattvajJAna, kathA sAhitya, rAsa sAhitya, vyAkaraNa, mahAkAvyo, karmasAhitya, jainetara graMthonuM vizALa avalokana, darzana zAstranA tajajJa. traNa varSanI dIkSA paryAye tapasvI pU. mANekacaMdrajI ma. sA. nA saMthArAnA samayathI. vaDIla sAta gurubhrAtA ane aneka saMtonI sevA karI. 13 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mmiri. samAjotkarSa jJAna prasAra deha vaibhava AtyaMtara vaibhava vihAra kSetra goMDala gaccha saMmelana upanAma svahaste dIkSita parivAra aMtima cAturmAsa deha vilaya aMtima vidhi ziSya parivAra ttaa caturvidha saMgha samAdhi mATe tAravelA traNa siddhAMta (1) lokonA paropakAra mATe dAnadharmanI pradhAnatA (2) a khaMDana vAda (3)nIti ane prAmANikatAnuM AMdolana, jaina-jainetaro (kAThI, darabAra, Ahira)ne sapta vyasanathI mukti, aneka sthAne sAdharmika rAhata yojanA. rAjakoTa, goMDala, jetapura, dhorAjI, DiyA, verAvaLa, porabaMdara, mAMgaroLa, jAmanagara, bhAvanagara vagere aneka sthAne jJAna bhaMDAra, vidhAlayanI sthApanA ane jIrNodhdhAra. lAvaNyamayI mudrA, sUrya sama tejasvI mukha, caMdrasamI zAMta AbhA, vizALa bhAla, nUrabharyA nayano, ghUgharALA keza, vINA jevo sumadhura kaMTha ane siMha jevI garjanA. vinaya saMpannatA, viveka, sAdAI, prema, vairAgya, sevA, pravacana-paTutA, gurucaraNa sevA, dIrgha daSTi, tyAgamastI. saurASTra, gujarAta. vi. saM. 2007mAM gaccha aikyatA mATe mahattvanuM yogadAna. paMjAba kesarI kAzIrAmajI ma. sA. dvArA pradatta 'saurASTra kesarI' cAra saMta- tapodhanI pU. ratilAlajI ma. sA., anazana ArAdhaka tapasvI pU. jagajIvanajI ma. sA., pU. nAnA ratilAlajI ma. sA., parama dArzanika pU. jayaMtamunijI ma. sA., pU. moTA prabhAbAI ma. Adi 15 satIjI, bagasarA. vi. saM. 2013 mAgasara vada terasa, zanivAra prAtaH 7-30 kalAke I. sa. 29-12-1956. sAtalaDI nadInA kinAre (bagasarA) vartamAne 118 saMta-satijIo 'prANa parivAra' nA nAme samagra bhAratamAM prasiddha che. 14 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapasamrATa pU. garadeva zrI ratilAlajI ma.sA. nuM - jIvana darzana zubha nAma janmasthAna janmadina pitA mAtA vairAgya bhAva dIkSA gurudeva ratilAlabhAI parabavAvaDI (saurASTra) Asovada amAsa vi. saM. 1969 zrImAna mAdhavajIbhAI raiyANI sadAcAra saMpannA jamakubAI 17 mA varSe phAgaNa vada pAMcama, gusvAra vi. saM. 1989-jUnAgaDha saurASTra kesarI pU. prANalAlajI ma.sA. goMDala gaccha. vyAvahArika- pAMca dhoraNa, dhArmika- 19 Agama kaMThastha, zvetAmbara-digaMbara sAhitya, kArmagraMthika sAhitya, dArzanika sAhitya, vyAkaraNa sAhitya rAtri-divasa niraMtara jAgRtadazAe AtmasAdhanA alpanidrA. vaDIla vRddha 9 saMtonI sevA karI. 19 varSa ekAMtara upavAsa, 999 AyaMbila tapa(sAgAra), 19 varSa pANIno tyAga, 9 varSa makAIsivAya zeSa anAja tyAga. gaccha paraMparA abhyAsa yoga sAdhanA yoga sevAyoga tapayoga | 15T Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mmiri. maunayoga puNya prabhAva vihAra kSetra jJAna anumodana dIkSA pradAnasaMkhyA Acarita sUtro jIvaMta guNo anazana pratyAkhyAna aMtima cAturmAsa mahAprayANa aMtima darzana tathA pAlakhI aMtimakriyA sthAna ttaa dIkSA pachI 9 varSa ekAMta mauna sAdhanA. I. sa. 1992 navembarathI AjIvana mauna ArAdhanA. gurudevanA puNya prabhAve aneka AtmAoe mAsakhamaNa Adi nAnI moTI tapazcaryAo tathA hajAronI saMkhyAmAM varSItapanI ArAdhanA karI che. temaja dAna, zIla ane bhAvanI vRddhi thaI che. gujarAta, mahArASTra, madhyapradeza, orissA, bihAra, baMgALa . zramaNI vidyApIThanA preraka banI 30 ziSyAo ane 30 vairAgI bahenone abhyAsArthe rahevAnI AjJA ApI. traNa sAmUhika cAturmAsa karAvI zAstravAcanA karAvI. 145 mumukSuone aNagAra banAvyA. jatuM karavuM, gama khAvo, vAda-vivAda ke dalIla na karavA, je thAya te sArA mATe, koI paNa jIvanI TIkA ke niMdA na karavI. vizALatA, udAratA, mAdhyasthatA, sahiSNutA, bhadrikatA, samAdhAna vRtti, jJAnaci. I. sa. 1992 rAjakoTamAM pU. bhAgyavaMtAbAI ma. ne 59 divasanI anazana ArAdhanA karAvI. rAjakoTa, zrI royalapArka sthAnakavAsI jaina moTA saMgha saMcAlita omAnavALA upAzraya.(1997) rAjakoTa, tA. 8-2-1998 mahA suda 115 i madhyAhna kALe 1.35 kalAke. ravivAra zrI royala pArka sthAnakavAsI jaina moTA saMgha, rAjakoTa. 'tapasamrATa tIrthadhAma', rAjakoTa-amadAvAda hAI-ve, sAta hanumAna sAme, rAjakoTa. 16 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eleg purva prakAzananA be bIjI (bIjI AvRtti) tIrthakara bhagavAnanA amRtasamA vacanone "Agama' rUpe gaNadhara bhagavaMtoe jhIlIne ziSya paraMparAne arpaNa karyAane ApaNane amRta vacano prApta thayA. tIrthakara bhagavAne anaMtajJAnane zrImukhethI pragaTa karI mahA upakAra karyo... gaNadhara bhagavaMtoe AgamajJAnane hRdayastha karI mahA upakAra karyo... ziSya paraMparAe AgamajJAnane kaMThastha karI mahA upakAra karyo... devardhvigaNi kSamAzramaNe AgamajJAnane graMthastha karI mahA upakAra karyo... graMthastha Agamone aneka AcAryoe samayAnusAra lokabhogya bhASAzailImAM anuvAda karIne sarvajana sahaja banAvyA. A ja paraMparAmAM saurASTrakesarI pU. gurudeva zrI prANalAlajI ma. sA. nI janmazatAbdI avasare temanA ja parivAranA mahAsatIjIoe gujarAtImAM anuvAda karIne jaina samAjanI jJAna sAdhanAne Agamika banAvavAmAM bahumUlo phALo Apyo che. A mahA kAryamAM apUrva zrata ArAdhikA pradhAna saMpAdikA bhAvayoginI zrI lIlamabAIma. ane saha saMpAdikA zrI AratIbAIma., zrI subodhikAbAI ma.nA sahayoga maLyo che. A Agama batrIsInI prathama AvRttine gujarAtanA dareka saMpradAyanA sAdhusAdhvI, zrAvaka-zrAvikAono bahoLo pratisAda maLatA TUMka samayamAM 1000 Agama graMtho anupalabdha thaI gayA ane punaH prakAzananI AvazyakatA ubhI thaI. ahIM eka khAsa ullekha karavAno ke jyAre prathamavAra Agama prakAzananI taiyArI cAlatI hatI tyAre ja tapasamrATa pU. gurudeva zrI ratilAlajI ma. sA. e zAsana prabhAvaka pU. zrI namramuni ma. sA. para kRpAdRSTi varasAvI. temaNe pATImAM lakhI ApyuM ke namramuni Agama prakAzananuM kArya saMbhALaze. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU.gurudevanI dIrghadraSTi ane kRpAdRSTine anubhavatA pU.gurudeva zrI namramuni ma. sA. e amone AjJA ApI ke ApaNe Agama graMtho prakAzananI bIjI AvRti pArasadhAma' nA upakrame pragaTa karavI che. - pU. gurudeva zrI namramuni ma. sA. nI AjJAne zirodhArya karIne pArasadhAma - ghATakoparanA upakrame guruprANa Agama batrIsIne punaH pragaTa karatA AnaMda anubhavIe chIe. amArA A aNamola kAryamAM amane zrI girIzabhAI zAha (hemANI)-U.S.A. tathA zrI jitenabhAI zAha (kalakattA) no ananya sahakAra maLyo, jenA kAraNe amAruM kArya saraLa banyuM che. amArA A komapyuTara kAryamAM zrI amInabhAI AjhAda tathA snehA amIta dajIno paNa sahakAra prApta thayo che. tevI ja rIte udAradilA dAtAzrIo e paNa amane sahyoga ApIne amAruM kAryavegavAna banAvela che. ame te sarvanA AbhArI chIe. aMtamAM Agama prakAzana ApaNA sahunA AtmAne anaMtajJAna prAgaTyamAM sahyogI bane e ja bhAvanA. zrI guruprANa prakAzana PARASDHAM vallabhabAga lena, tilaka roDa, ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077 phona - 3204 3232. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrva prakAzakanA be bolA (pahelI AvRtti) anaMta tIrthakara saha prabhu mahAvIranA anaMta jJAnanI amUlya nidhi che ApaNA AgamagraMtho. jenA mAdhyamathI ja jinazAsana jayavaMtuM rahyuM che, rahe che ane raheze. tene jIvaMta rAkhavA ane jana jananAM mana sudhI pahoMcADavA te pratyeka jaina nAma dharAvatI vyaktinI pavitra pharaja che. A pavitra pharajane ja dharma samajIne je tenuM AcaraNa kare che ane potAnAM tana-mana ane dhanane te kAryamAM samarpita kare che, tenuM manuSya jIvana saphaLa thAya che. eTaluM ja nahIM paraMtu te sAdhaka jinazAsananI prabhAvanAno amUlya lAbha prApta kare che. Avo ja apUrva lAbha prApta karavA ApaNA gujarAtI samAjane mATe AgamonA mULa pATha tathA saraLa gujarAtI anuvAdavivecana sahita prakAzana karavA mATe pU. mukta lIlama parivArane ekaciMtanadhArA jUnAgaDhanI puNyabhUmi para sparzI ane jene rAjANA nagarI rAjakoTamAM royalapArka upAzrayamAM sAkAra svarUpa maLyuM. ApaNA saunA parama upakArI goMDala gacchAdhipati, nidrA vijetA, ekAvatArI, yugapuruSa pU. zrI DuMgarasiMhajI ma. sA.nI pATa paraMparAe pU. zrI jaya-mANekanA lADIlA ziSyaratna saurASTra kesarI pU. zrI prANalAlajI ma. sA.nI janma zatAbdI nimitte A virATa Ayojana karyuM. pU. mahAsatIjIoe potAnI ciMtanadhArAne pUjya guruvaryonI samakSa pragaTa karI. sahunA harSollAsa ane AzIrvAda sAthe svIkRtinA samAcAra prApta thayA. royalapArka sthA. jaina moTA saMghanI nizrAmAM ame turaMta samiti racavAnI jAherAta karI. rAjakoTa prANa parivAranA sAmUhika cAturmAsa daramyAna janma zatAbdI varSa nimitte vi. saM. 2053 san 1997 mAM "pU. prANaguru zatAbdI prakAzana samiti rAjakoTa"nI sthApanA thaI. tyAra pachI tapasamrATa zrI ratilAlajI ma. sA., gujarAta kesarI pU. zrI girIzacaMdrajI ma. sA. ThA. pAMca tathA prANa parivAranA 73 sAdhvIjIonA pAvana sAMnidhyamAM janma zatAbdInA prathama caraNanI tapa-japa, sAdhanA sAthe bhavya rIte ujavaNI karavAmAM AvI. zrI guru prANa phAunDezana TrasTa dvArA 3ra Agamo ane prANaguru smRti graMthanuM prakAzana karavAnuM nizcita thayuM. AgamonuM lekhana kArya prANa parivAranA satIvRMde saharSa svIkArI lIdhuM. A rIte sarva samavAyano suyoga thatAM kAryano prAraMbha vegavaMta thayo ane batrIsa Agamo kramazaH gujarAtI bhASAmAM anuvAdita thayA. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ neTa C A prakAzananA aNamola avasare AzIrvAda varasAvI saharSa svIkRti ApanAra tapa samrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma. sA. tathA dareka AgamanA rahasyone pragaTa karato, tattvonuM vAstavika darzana karAvato, AzISa varasAvato amArA utsAhane vadhArato abhigama preSita karanArA goMDala gacchanA saMta ziromaNi parama dArzanika pU. zrI jayaMtIlAlajI ma. sA., ama mArgadarzaka gujarAta kesarI pU. zrI girIzacaMdrajI ma. sA. tathA AgamadivAkara pU. zrI janaka munijI ma. sA. nIDara vaktA pU. zrI jagadIzamunijI ma. sA. Adi muni bhagavaMto tathA Agamane suvyavasthita svarUpa ApanAra, athAga parizrama sahita niHsvArtha bhAve saMpUrNa sahayoga ApanAra Agama manISI pU. zrI trilokamunijI ma. sA. nA paNa amo RNI chIe. vAtsalya variSThA pUjayavarA pU. mukatAbAI ma., pradhAna saMpAdikA apUrvakRta ArAdhaka 5. lIlamabAI ma., ama prakAzana kAryanA udbhAvikA, utsAhadharA pU. uSAbAI ma., saha saMpadikA Do. pU. zrI AratIbAI ma. tathA pU. subodhikAbAI ma. ane prANa parivAranA anuvAdikA sarva mahAsatIjIonA ame RNI chIe. zrutAdhAra sahayogIo, ama Agama prakAzanamAMniSThAthI sevA ApanAra zrI mukuMdabhAI pArekha, zrI maNibhAI zAha, zrI navanItabhAI - tarUbena, kumArI bhAnubena, zrI jayavaMtabhAI zAha tathA Agamane komyuTarAIjhaDu karI mudraNa karI ApanAra bhAI zrI nehala hasamukhabhAI mahetAnA amo AbhArI chIe. Agama prakAzana kAryamAM zuddhikaraNanuM khUba ja dhyAna rAkhavAmAM AvyuM che. chatAM kyAMya azuddhi rahI gaI hoya to zuddha vAMcI te tarapha amAruM dhyAna doravA namra vinaMtI che. aMtamAM saunA sahiyArA puruSArtha badala zrI guruprANa phAunDezana sadAne mATe saunA kRtajJa banI raheze. jaya jinendra zrI guruprANa phAunDezana - TrasTI maMDaLa zrI caMdrakAMta mANekacaMda zeTha (pramukha) zrI ramaNIkalAla nAgaradAsa zAha (ceramena) zrI azvinabhAI kuMbhANI (Trejharara) zrI TI. Ara. dozI (upapramukha) zrI ke. pI. zAha (TrasTI) zrI kIrITabhAI zAha (TrasTI) Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhigama goMDala gaccha ziromaNI parama dArzanika pU. zrI jayaMtamuni ma.sA. jainAgamonI bhASAnI saraLatA te ja tenuM sAcuM AbhUSaNa che. dravyAnuyoga Adi cAra vibhAgomAM jenAgamAM vibhAjita thayelA che jaina tattvajJomAM te vAta suprasiddha che. cAra anuyogamAM kathAnuyoga jaina Agamano svataH ItihAsa banI gayo che. A kathAnuyogathI te samayanI sAmAjika vyavasthA, rAjAono vaibhava, sAmAnya janajIvana ane bhaugolika paristhiti, vanAcalanI saMpatti, bAga bagIcA temaja gopAlananuM vistRta varNana maLe che. jainAgamanI suprasiddha jeTalI kathAo che te sarva vaibhavothI bharelI che paraMtu te sarva kathAonI paripATI eka ja dekhAya che. pachI te koI rAjakumAra hoya ke koI zreSThIputra hoya ke rAjadarabAranI mahilAo hoya, teo bhogamAM lipta hatA paraMtu tyAgI zramaNa ke zramaNIonA paricayamAM AvatA ja teone tarata ja vairAgyano raMga lAgI jato ane teo vaibhavo, bhogonA prayogane choDIne tyAgI banI jatA hatA. jainAgamamAM koI tyAgI evA sthAnanI sparzanA karI letA ke jyAM teo adhyAtma zreNI upara ArUDha thaI AtmonnatinI carama sImAne pAra karI jatA. tene jainAgamamAM arihaMta kahe che. A arihaMtomAM koI eka arihaMta evA thayA che ke je arihaMta pada para ArUDha thatA ja deha tyAga karI mukta thaI jatA hatA. jainAgamamAM AvA muktAtmAne aMtakRta kevaLI kahe che. aMtakRta mATe mAgadhI bhASAmAM aMtagaDa zabda maLe che arthAt aMta samaye jeoe jIvananI sAdhanA pUrNa karI kevaLajJAna prApta karyuM ane te ja samaye mokSa prApta karyo che. gaNadharoe, jaina sAhityakAroe aMtagaDa AtmAonuM eka svataMtra zAstra guMthana karyuM che. tenu aMtagaDa sUtra evuM nAma che. A pavitra zAstranI gaNanA jainAgamanA agrazAstronI kaDImAM AThamA naMbaranA sthAne rAkhela che. sAdhu saMtoe A zAstrane ghaNuM mahatvanuM sthAna ApI mahAna parva paryuSaNamAM tenI vAcanA karavAnI paripATI karI che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtagaDa zAstramAM je mahAtmAonuM, je strIonuM nAmAMkana thayuM che tenA tyAga, tapano to ghaNo mahimA che. koI dvArakA nagarInA rAjAnI rANIo hatI, to koI magadha dezanI mahArANI hatI. jeoe AvuM ugra tapa karyu che ane sAdhu jIvanano svIkAra karIne mokSagAmI banI gayA che. teonuM varNana vAMcatAnI sAthe romAMca thaI jAya che. AvA kaThinatama tapanuM mahatva zuM che? jainazAstra ane tattvajJAnanuM aMtaraMga jotA khyAla Ave che ke je koI Upalabdhio prApta thAya che tenA mULamAM tapazcaryA ja kAraNa che, koI loko tapazcaryAnuM mahattva mAnatA nathI. teone khabara nathI ke temane je A buddhi ke jJAna prApta thayela che te koI janmanI tapazcaryAthI ja prApta thayuM che. koI kahe che ke, bhagavAna buddha ghora tapazcaryA karyA pachI tapazcaryAno niSedha karyo ane teoe bodhijJAna'prApta karyuM paraMtu bhagavAna buddha e bhUlavuM na joIe ke tapazcaryA pachI ja jJAna prApta thayuM hatuM. khetaranA sArA pAkanuM kAraNa kheDUtanI uttama khetI ja kAraNa che. tapazcaryA e jIvananuM kRSikArya che. tyAra pachI ja jJAnanI, muktinI phasala utpanna thAya che. aMtagaDanA viSayamAM amAre ghaNuM kahevAnuM che paraMtu ahIM amo ATaluM ja saMkSepamAM lakhIne saMtoSa mAnIe chIe. lekha pUrNa karatAM pahelAM eTaluM ja kahevA IcchIe chIe ke Apa sarva aMtagaDha avazya vAMco. aMtagaDamAM bhagavAna zrIkRSNa, teonI dvArikA nagarI temaja yaduvaMza ane yaduvaMzamAM janmelA zreSTha puruSonuM atyaMta rasamaya varNana che. je vAMcavAthI bhagavAna kRSNanuM jainadharma pratyenuM anupama AkarSaNa jovA maLe che. jagatamAM paramAtmA ane parama puruSanuM je sthAna che te sthAna rAma ane kRSNane jainAgamamAM prApta thayuM che. jayaMta muni peTarabAra Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya apUrva mRtaArAdhaka bhAvayoginI bA. bra. pU. lIlamabAI ma. sa. priya pAThaka ! devANupriya! tArA kara kamaLamAM A aMtagaDasUtra mUkatA atyaMta AhvAda anubhavuM chuM. A che ATha aMga jinezvara praNIta, gaNadhara racita. ATha karmakSaya karavA zarIranA ATheya aMgamAM jinAjJA dhAraNa karI AnaMda rasanI AMgI racI, romaromamAM ratnatrayane ramADI, zAMtarasamaya banAvI traNa yoganA ekatvanuM anusaMdhAna karI, utkRSTa vItarAga bhAvanuM rasAyaNa banAvI, svarUpamAM samAI javAnI kriyA karAvanAruM je che te aMtagaDa sUtra. aMtagaDa sUtra eTale aMtaHkaraNanI yAtrA. AdhyAtmika jIvana jovAnuM citramaya jIvana-kavana dharmakathAnuyoganA rUpamAM Ave paraMtu svarUpanI potAnI ja vAta kahI jatuM hoya tevuM darpaNa che. pUrA aMtagaDa sUtramAM be zAsanapati sUrya jevA prakAze che. tenA prakAzathI nevuM AtmA tarI jAya che. e be sahasarazima bhAna che, prabhu nemanAtha ane bhagavAna mahAvIra, eka bAju karmakSetre padavIdhara baLadeva ane vAsudeva prakAze che jyAre bIjI bAju samrATa zreNika ane abhayakumAra camake che. baMnee ahiMsA dharmano jhaMDo pharakAvI tIrthakara nAma gotra upArjana karyuM che. emanAtha prabhu jyAre jyAre dvArakAmAM padhAryA tyAre tyAre kRSNa vAsudeve adbhuta kAryanuM sarjana karyuM. dhArmika kSetre kRSNa joradAra dalAlI karI hatI. kRSNa vAsudevanA guNonuM varNana aMtagaDasUtramAM suvarNa rekhAthI aMkita thayuM che. jyAM je je yogya hoya tyAM te te AcaraNa karI kAryaniSTha rahI sevA bajAvI. temanI vyavahArakuzaLatAnI dakSatA dAda mAMgI jAya che. temaja zrIkRSNa mAtRbhakti, sAdharmika bhakti hRdayanA bhAva bharI bharIne karI hatI. temaja zreNika mahArAja prabhu mahAvIra pratyenI avihaDa bhaktithI kedanAM duHkho sahI zakyA hatA. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The . A aMtagaDanuM nAma keTaluM sohAmaNuM suMdara tathA zAzvata, dhruva ane nitya che. A nAmamAM ja nija svarUpa prApta karavAnI mAsTara kI-mukhya cAvI che. pelI cAvI che aMta ane bIjI cAvI gaDa arthAt kRta = karelu. je tamAruM nathI, UchInuM lAvI AtmAMgaNamAM bharyuM che teno aMta karo, sApha karo. aMta karazo to anaMta pragaTa thaze ane je pragaTa thaze te ja tame cho. cAlo joIe zuM zuM bharyuM che ApaNA gharamAM. dravyarUpI pudgala paramANu karmanA rUpamAM, kSetrathI AkhAlokanA eka eka AkAza pradezamAM adhyavasAya dvArA vAsanAthI vAsita karI che. kALathI samaye samaye sAta-ATha zubhAzubha karma grahaNa karI, bhAvathI kaSAya, vezyA vaDe varNa, gaMdha, rasa, sparza, zabda, saMsthAnanA rUpamAM grahaNa karI AtmavIryane veryuM che. Ama dravya, kSetra, kALa, bhAvathI grahaNa karelA te badhA pudgala paramANunA anaMta anaMta karmaskaMdho AtmAnA asaMkhyAta pradezo upara AvaraNa karIne goThavAI gayA che. teonA phaLasvarUpa bhogavavAno avasara Ave tyAre tene jJAna upayoga dvArA jANe ane darzana upayoga dvArA joyA kare. koI pratikAra karyA vinA ja sahana karato ja rahe to prakRti sthiti AdithI baMdhAyelA aMtasvabhAvI karma skaMdho Atmapradezone choDI pAchA pula rUpe banI jAya che arthAt AtmAno pIcho choDI de che. tyAre aMtakriyAmAMthI ja anaMta pragaTa thAya che. jema ke dravyAtmA, jJAnAtmA, darzanAtmA, cAritrAtmA, vIryAtmA, upayogAtmAmaya bane che ane kaSAya ane yogamAMthI AtmA alaga thaI jAya che. ajJAnarUpI aMdhakaviSNu pitAnA moharUpa kAmabhogathI mithyAtvarUpa dhAriNI devInI kukSithI utpanna thayela aDhAra pApasthAnarUpa putro, ATha hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, durgachA, durbhAvanA vAsanArUpa patnI sAthe suratA khelatA hatA. Ama eka eka karatA nevuM AtmAo prabhu nemanA tathA prabhu mahAvIranA darzana tathA vANI zravaNa thatAM ja, nijanuM bhAna prApta karatAM ja tIkSNa saMbaMdhanA baMdhana toDI saMyamanI DhAla, tapanI talavAra pakaDI cAlI nIkaLyA. chellA zvAsozvAsa sudhI karma saMgrAma khelI, karma zatruno aMta karI anaMtane pAmI gayA, gautamamAMthI puruSotama, raudramAMthI jJAnasamudra, tRSNAnI gAgaramAMthI jJAnasAgara, bhIrumAMthI jJAnagaMbhIra, viSayonI vismitamAMthI stimita, calAyamAna bhogomAMthI acala, kSaNabhaMgura kSobhamAMthI akSobha, prasannatAnA prasenajita, sahiSNutAnA viSNu, anaMtajJAna darzana dhAraka, pUrNa vitarAga, AtmAnA sanmukha caMdra ( ).. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The . jevA zItaLa thaI gayA. anIyasamAMthI zreyasa thayA. aMtamAMthI nIkaLI anaMtasena thayA, parAbhava pAmatA hatA temAMthI anihata thayA, avidyAmAMthI nIkaLI vidvatakumAra thayA, apayazamAMthI nIkaLI devayaza thayA, zatrutAnA skaMda veThI Izvara thavA sena bAdazAha banI gayAM. karmanA kAraNano aMta karI saMsAranA sAraNa banyA, potAnA tAraNa banyA. jema gaja raNasaMgrAme caDhI mAlikane vijaya prApta karAve tema samatAgajanI aMbADI upara ArUDha thaI, sukumAla banI gajabanI kSamAdhAraNA karI somila sUrAnI sagaDInA aMgArAno AMgirasa ghoLI, zAMtarasamAM jhUlI anaMtane pAmavA sumukha banI, durmukhatAne haThAvI, jJAnarUpamAM DUbI rAgadveSanA dAkane dabAvI, saMsAranI kriyAnA anAdaSTi banyA. karmanI jALI toDI, AtmamayAli uvayAli banI puruSArtha purisaseNe jagAvI, kaSAyavArino nAza karI AtmAne pradyumana prakAzita karI samatA saMbala sAthe rAkhI pUrva saMyoganA bhAvone nirUddha karatA satya ane draDhatAnI nemi jhAlI sthira thayA. padmAvatI rUpa, gorI-gaMdhArIrUpa traNa guptimAM lIna banI, mokSanA lakSe mana rokI, karmonI susImA bAMdhI, jJAna rasanA jAma pItA, satyanI bhAvanA bharI zivarUpa rukmaNino lAla banavA mULabhUta kevaLazrIne varavA asaMkhyAta Atmapradeza mULa dattAnI dharAmAM samAI jaIne kSapakazreNIe caDhayAM. mamatAnI makAI mArI, kiMkartavya mUDhatAno nAza karI, apUrva ullAsa sAthe krodha, mAna, kAma, lobha, rAga, dveSa rUpa chapuruSonI lalita ToLakIno nAza karI, mAyArUpa strIno vinAza karatA moharUpa yakSano parAjaya karavA, arjuna (zuddha thavA) AtmAe sudarzanarUpa cakra pheravI mahAvIranA zrI caraNomAM jaI saMyama kSamAnuM kavaca dhAraNa karyuM ane AtmAnA kAzyapa, kSemaka, dhRtidhara, kailAza, haricaMda, vArattaka banI AtmAnuM sudarzana karatA, pUrNabhadra pariNAmI, sumana banI, AtmAmAM pratiSThita thaI jJAnameghanI dhArAe cAritramAM sthita thatAM tera kAThiyAno nAza karI saMyoga viyoganuM visarjana karI atimukta banavA mATe jagatathI alakSa thayA. mokSa lakSa karI naMdAdika tera sakriyAmAM magna banI, sarva karmakSaya kAlikAdirUpa kRSNAe tRSNAno vinAza karI zuklapakSanI Atmika jyotsanA jagADavA kanakAvali i Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adi tapAgnithI trividhatApane tapAvI bALI nAMkhyA. kSINa moha guNasthAnamAM praveza karI parama mukta banatAM chellA zvAsozvAsamAM saMpUrNa deharUpa nAvane saMsAra sAgarathI tArI, AThakarmono aMta karI, jayadhvaja laherAvI anaMta sAdi bhAMge siddhadazAne prApta karI anaMtaguNanA dhAraka AtmAne zuddha, buddha, zAMta nirvANapada prApta karavA buddha putra banI gayA ane janmamaraNano aMta karI gayA, anaMtamAM maLI gayA. AvuM prayogasiddha A zAstra che. to hATakanA tALA kholavAnI cAritrarUpa cAvI laIne tamArI pAse hAjara thAya che. lyo, tyAre cAvI ! kholo tamArA tALA, khajAno majAno che, tene vAparI mastI mANo, sustI TALo, mAnava zarIranI kiMmata sastI na karo. amUlya mAnavabhavathI AtmabhAvamAM vasI jAo evuM kahetuM A siddhAMta AvI rahyuM che. A sUtranA anuvAdikA che mArA suziSyA susvarakaMThI sAdhvI bhAratIzrI. teonA sahayogI ziSyA che sudhAzrI. bhAratI sudhA! akhila bhAratamAM jJAnasudhA varasAvo ane tame jJAnasudhAthI Atmapradezo bhIMjavI jAo ane karmano aMta karI kRtakRtArtha banI jAo tevI zubhecchA. A bhagIratha kArya paramakRpALu guru prANa prasAde tapasvIrAjanA anugrahe temaja vartamAna goMDala gaccha ziromaNI paramadArzanika pa. pU. jayaMtIlAlajI mahArAja sAhebanI zubha nezrAe, mArgadarzaka paramakRpALu gurudeva zrI vANIbhUSaNa girIzamuni ma. sA.nA sahayoge tathA parama upakAre jJAna prabhAvanA karavA sAthe padhArelA niSkAraNa karuNAzIla, AgamanuM avalokana karavAmAM niSkAma yogI Agama manISI pa. pU. trilokamunizrI jeo AgamanuM AbharaNa banAvavA rAtadina manana ciMtana tIvrabuddhi dvArA bharacaka prayatna karI rahyA che. teozrIno puruSArtha khUba khUba vaMdanIya abhinaMdanIya che. teozrInA caraNomAM mArI koTI koTI vaMdanA temaja mArI sahakArI sAdhvI chaMdone sAdhuvAda. temaja A AgamanuM avagAhana karAvavAmAM zrI caMdulAlabhAI zAhano athAga sahayoga che temaja prakAzana samitinA Agama prakAzana karavAnA bhekhadhArI utsAhI narabaMkA yuvAna vijayAbena mANekacaMdabhAI zeThanA suputra, royalapArka, sthA. jaina moTAsaMghanA pramukha caMdrakAMtabhAI vagere kAryakarone anekazaH dhanyavAda. prakAzaka, mudraka nehalabhAI vagere prapha sudhAranAra prophesara zramaNopAsaka dharmaniSTha zrI mukuMdabhAI vagere sahayoga kAryakartAonA puruSArthane sAdhuvAda. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The . jANatA ajANatA Agama avagAhanamAM gUTI rahevA pAmI hoya to trividhe trividha micchAmi dukkaDaM. bodhibIja dIkSA-zikSA dore bAMdhI, "mukta-lIlama"taNA tAraka thayA, : evA gussI "ujama-phUla-aMbAmAtA" ne vaMdana karuM bhAva bharyA; vitarAga vacana viruddha lakhAyuM hoya to mAMgu punaH kSamApanA, ; maMgala maitrI pramoda bhAvamAM vaho sahu, evI karuM vijJApanA. -AryA lIlama. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdana anubhava Do. sAdhvI AratI tathA sAdhvI subodhikA aMtagaDa sUtra dharmakathAnuyogamAM samAviSTa thAya che. temAM dharmakathA - 90 AtmAonA jIvana caritranA mAdhyame karma nirjarA, karma saMvaranA kAraNa rUpa tapazcaryA ane tapazcaryAnA kAryarUpa saMpUrNa karmanA kSayathI prApta thatAM mokSatattvanuM nirUpaNa che. dharmakathA, daSTAMta ane jIvana caritranA mAdhyame tattva supAcya banI jAya che. A aMtagaDa-aMtakRtadazAMga sUtranA ATha varga che. gaTTu vaLA aTThanu ceva vizesu 3ddisvinaMti / ATha divasamAM A sUtranI vAMcanA thAya che. ATha varga ane ATha divasamAM vAMcana thavAnA kathanathI paryuSaNa mahAparvanA ATha divasa sAthe A zAstrano saMyoga thai gayo hoya, tema lAge che. vartamAnamAM parvAdhirAja paryuSaNa mahAparvamAM A sUtranuM vAMcana karavAnI prathA cAlu che. loko zraddhApUrvaka A zAstranuM vAMcana ane zravaNa kare che. A AkhuM Agama tapazcaryA ane temAM rAkhelI samatA, kSamA, sahanazIlatA Adi guNonuM dyotaka che. AtmAne aMtarAbhimukha banAvavA paryuSaNa parva che ane aMtima saMvatsarIno divasa verano virAma karI kSamAnA AdAna - pradAnano divasa che. saMvatsarInA A mahAdhyeyanA sAkSAtkAra karavAmAM A jIvanacaritro mahA upakAraka ane dizAsUcaka banI rahe che. A Agama kathita badhAM ja AtmAoe koi paNa viziSTa prakAranI tapa ArAdhanA karI zarIrane kaza karyuM che ane tenI sAthe potAnA vibhAva bhAvone kRza karI aMte karmakSaya karyA. teo samatA, titikSA ane sahanazIlatAnI sAkSAta pratimA rUpa hatAM. gajasukumAramuni mastaka upara aMgArA mUkAvA chatAM samatAbhAve sahana karI, pUrvakRta karmakSaya karI nirvANane prApta thayA. arjunamALI aNagAra chaThanA pAraNe chaThanI ArAdhanA karatAM lokonA mAra, apamAna, tiraskAramAM samatA rAkhI nirvANane prApta thayA. samatA e ja sAmAyika che ane 28 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI sAmAyikamAM 48 miniTa sthira thai javAya to ghAtikarmono kSaya thayA vinA rahe nahIM. aMtagaDa sUtranI prAyaH pratomAM gajasukumAranA vairAgyathI dIkSA varNananA pAkane nadI medo' kahI saMkSipta karela che. prastutamAM anya AgamonA AdhAre saMpUrNa pATha Apyo che ane saMkSipta saMskaraNa mATe spaSTIkaraNa (peja-54 para) Apela che. | aMtima satramAM prathama - dvitIya varganA dasa-dasa adhyayana kahyAM che. taltha paDhamavidya vo sa sa () II I mAM bIjA varganA ATha uddezaka che. lipidoSa ke vAcanA bhedanA kAraNe dasa uddezaka lakhAyA hovAnI saMbhAvanAne lai kauMsamAM (TTa) rAkhela che. gautamakumAra aNagAranA guNasaMvatsara tapa, kAlI rANI Adie saMyama svIkAra karyA pachI karelA ratnAvalI, kanakAvalI AditapasAdhanAne yaMtra dvArA spaSTa karyA che. ama zradhdhAnA kendrasama anaMta upakArI tapasamrATa pU. gurudevanI asIma kRpAe, Agama manISI pU. trilokamuni ma.sA. yathocita mArgadarzane, guruNI pU. zrI lIlamabAI ma.nA pAvana sAnidhya tathA gurukulavAsI sahunA sahiyArA puruSArthe Agama prakAzana kArya paripUrNa thayuM che. prAMte A aMtagaDadazAMga sUtranA jIvana caritro ApaNA mATe ariso banI rahe ane temAM nija caritrane nihALI kaSAya kAlimAne dUra karIe tevI zubha bhAvanA.. sadA RNI mAta-tAta caMpAbena-zAmaLajIbhAi! sadA RNI mAta-tAta lalitAbena-popaTabhAi! karyuM tame saMskAronuM siMcana, karyuM tame saMskAronuM siMcana, anaMta upakArI otapasamrATa gurudevazrI! anaMta upakArI otapasamrATa gurudevazrI ! ApyuM aNamoluM saMyama jIvana ApyuM aNamoluM saMyama jIvana zaraNu grahyuM pU. mukata - lIlama guruNIzrI ! zaraNu grahyuM pU. mukata - lIlama-vIra guNIthI ! kholyA Ape divya jJAnarUpanayana kholyA Ape divya jJAnarUpanayana devaguru-dharmanI maLe evI kRpA devaguru-dharmanI maLe evI kRpA zrata AratIe pAmuM Atmadarzana. zruta subodhe karuM kaSAyonuM zamana. pI Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuvAdikAnI kalame - susvarakaMThI sAdhvI zrI bhAratIbAI ma. aMtakRdazA : eka adhyayana : atIta ItihAsanA suvarNa pRSThonuM parizIlana karatAM spaSTa parijJAna thAya che ke prAgaitihAsika kALathI ja bhAratIya tattvaciMtananI be dhArAo cAlI che. jene ApaNe brAhmaNa saMskRti ane zramaNa saMskRtinA nAmathI jANIe chIe. baMne saMskRtinI gaMgotrI to bhAratanI bhavya bhUmi ja rahI che. kALakrame samayAnusAra baMne saMskRti phAlIphUlI che. baMne saMskRti eka sAthe ja pravAhita hovAthI eka bIjAno paraspara ekabIjA upara prabhAva paDavo te svAbhAvika ja che. baMnenI maulika vicAradhArAomAM aneka sAmyatAo hovA chatAM baMne, pota-potAnA sthAne bhinna bhinna ane svataMtra che. brAhmaNa saMskRtinAM mULabhUta ciMtanano sota 'veda' che. jaina paraMparAnA ciMtanano Adha sota 'Agama' che. veda ane zruta zabdamAM arthanI daSTie atyadhika sAmya che. baMneno saMbaMdha "zravaNa"thI che. je sAMbhaLavAmAM AvyuM te zruta che. kahyuM che ke zrUyate smeti zrutam(tattvArtha raajvaartik)| zrUyate AtmanA taditi zrutaM zabdaH / (vizeSAvazyakabhASya maladhArIyAvRtti) ane A ja bhAvavAcaka zravaNa zruti che. mAtra zabdo sAMbhaLavA ja zruti ke zrutano abhISTa(Icchita) artha nathI. eno tAtparyArtha che- je vAstavika hoya, pramANabhUta hoya, jana-jananA maMgalanI udAtta vicAradhArAthI yukta hoya, je AptapuruSo ke sarvajJa, sarvadarzI vitarAga mahApuruSo dvArA kathita hoya te Agama che, zrata che, zruti che. sAdhAraNa(sAmAnya) vyakti je rAgadveSathI saMtrasta che tenA vacano zruta ke zrutinI koTimAM A 30 / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNAtA nathI. AcArya vAdideve AgamanI paribhASA karatA lakhyuM che AptavacanAdAvirbhUtamarthasaMvedanamAgamaH (pramANanaya tattvAloka 4/1-2) Apta vacanothI Avirbhata thanArA arthasaMvedanane ja "Agama" kahe che. Agamone 'zAstra' paNa kahevAya che. tenI zAbdika paribhASA che- "zAsana karanAra" mAnavane anuzAsita karanAra, graMthane zAstra kahe che. zAstro vyavahAramAM aneka prakAranA che. jema ke- saMgItazAstra, pAkazAstra, nItizAstra paraMtu ahIM lakSita che dharmazAstra, je mAnavane bhautika prapaMcathI pAchA vALI kartavyaparAyaNa, AtmAbhimukhI, vizvahitaiSI tathA paramAtmapada sudhI pahoMcavAnI preraNA tathA mArgadarzana Ape che. tene ja dharmazAstra kahe che. AvA zAstronA zravaNane ja zruta athavA zruti kahe che. A kAraNe ja zrutidharmane durlabha kahyo che. 'su Dutta' (uttarAdhyayana). jaina paraMparAmAM aha dvArA kathita hoya ane gaNadhara, 14 pUrvI, pratyekabuddha, sthavira ke abhinna dazapUrvI dvArA grathita vADmayane pramANabhUta mAnyuM che. Agama sAhityanA be prakAra che. aMgapraviSTa ane aMgabAhya. aMgapraviSTa AgamonA udgAtA svayaM tIrthakara bhagavAna mahAvIra ja che ane sUtrarUpe racayitA temanA ziSya gaNadhara bhagavaMto che. aMgabAhya sAhityanI racanAno paNa mULAdhAra to svayaM tIrthakara ja che. racanAnI daSTie keTalAka Agamo sthaviro dvArA grathita che ane keTalAka dvAdazAMgomAMthI nirmUDha eTale ke udhUta che. vartamAnamAM upalabdha aMgasAhitya gaNadhara sudharmA svAmInI racanA che. je bhagavAna mahAvIra svAmInA samakAlIna che. tethI vartamAna aMgasAhityano racanAkALa I.sa. pUrve chaThThI zatAbdI siddha thAya che. aMgabAhya sAhityanI racanA eka vyaktinI nathI, tethI te badhAno kALa eka na kahI zakAya. dazavaikAlika sUtranI racanA AcArya zaabhave karI che. to prajJApanA sUtranI racanA zyAmAcAryanI che. cheda sUtronA racayitA 31 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturdazapUrvI bhadrabAhu svAmI che to naMdIjInA devavAcaka che. Adhunika keTalAka pAzcAtya ciMtakoe nAgamono racanAkALadevardhvigaNi kSamAzramaNano kALa mAnyo che. jeno samaya mahAvIra nirvANa pachI 980 athavA 993mAM varSano che. paraMtu A mAnyatA upayukta nathI. devardhvigaNi kSamAzramaNe to AgAmI lipibaddha karyA hatA. Agamo to tenAthI prAcIna ja che. pAzcAtya tattvavido AgamonAM lekhanI (lipibaddha) kALane ja racanAkALa mAnI beThA che. vAstavamAM bane kALa judA che. prAcInakALamAM Agamo lipibaddha na hatA. guziSya paraMparAe zruta kaMThastha karI avadhAratA. Agama sAhitya cirakALa sudhI kaMThastha rahyuM; jethI karNopakarNa zrutavacanomAM kyAMka parivartana thavuM svAbhAvika che. devardhvigaNi kSamAzramaNe tIvragatithI hAsa tarapha vahetA prabhunI zrutagaMgAnA zrotane pustakArUDha karI rokI rAkhyo. eka prAcIna gAthA A saMbaMdhamAM che- I. sa. 453 ke 46nI A gAthA che. valahipurammi Nayare, devaDDipamuheNa samaNasaMgheNa / putthai Agamulihio, Navasaya asIAo vIrAo // vartamAna Agama sAhitya je upalabdha che tenA saMrakSaNanuM zreya devardhvigaNi kSamAzramaNane che. keTalAka apavAdone choDI zrutasAhityamAM parivartana nathI thayuM. sAdhikAra eTaluM to cokkasa kahI zakAya ke upalabdha vartamAna AgamonI maulikatA asaMdigdha che. koIka sthAne bhale pATha prakSipta ke parivartita thayA hoya paraMtu tenAthI AgamonI pramANikatA ane saccAImAM koI pharaka paDato nathI. jeno (Agamono) pAvana sparzamAtra aneka sAdhakAtmAonA saMsAra ane baMdhanono aMta karI, teone anaMta siddhAtmAonI paramArtha jyotimAM jyotirmaya banAvavA mATe muktinuM amara varadAna banI gayuM. evA jIvanane pAvana karanArA nevuM muktivIronI preraNAmaya yazogAthAthI gUMthAyeluM A aMtagaDa sUtra dvAdazAMgInuM AThamuM aMga che. 32 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmakaraNa : nAma che aMtakRddazAMga sUtra. jeno saMdhi viccheda thAya che- annakRt + dazA + aMga + sUtra = antakRdazAMga sUtra. jeoe saMyama sAdhanA evaM tapa sAdhanA dvArA ATha prakAranA karmo upara vijaya prApta karI, cauryAsI lAkha jIvAyonimAM AvAgamana rUpa janma-maraNanA cakrano aMta karI jIvananI aMtima kSaNomAM mokSapadanI prApti karI; athavA jeo te ja bhavamAM AThe ya karmo tathA janma maraNano aMta karI siddha, buddha, mukta thayA evA caramazarIrI nevuM AtmAonA jIvanacaritra pradhAnarUpe varNita hovAthI A zAstranA nAmanI zarUAtamAM "antakRt" zabda mUkyo che. dazA H- dazA zabdanA ahIM be artha 37 che-- 1. jIvananI bhogAvasthAthI yogAvasthA taraphanA gamanane 'dazA' kahe che. bIjA zabdomAM zuddha avasthA tarapha thatI niraMtara pragatine "dazA" kahe che. 2. A AgamanA pratyeka sUtramAM aMtakRt sAdhaka niraMtara zuddhAvasthA tarapha gamana kare che. tethI A graMthamAM aMtakRt sAdhakonI dazAnA varNananI ja pradhAnatA hovAthI tene "aMtakRdghazA" kahyuM che. A AgamamAM ATha varga che. temAMthI prathama(Adi) vargamAM cothA ane pAMcamA(madhyama) vargamAM tathA AThamA(aMtima) vargamAM daza--daza adhyayana hovAthI paNa A sUtrane 'aMtakRdghazA" kahyuM che. dazAno artha ahIM dasa(saMkhyA) karavAmAM Avyo che. tene AgamanI bhASAmAM aMtagaDadasA kahevAya che ane vyavahAramAM aMtakRtadazAMga sUtra paNa kahevAya che. Ama mokSagAmI puruSonI vAta anya zAstromAM paNa Ave che paraMtu A AgamamAM to te ja sAdhu-sAdhvIjIno jIvana paricaya che jeo te ja bhave mokSe gayA. aMtagaDa-sadA mATe saMsArano aMta karanArA jIvonI sAdhakadazAnuM varNana hovAthI aMtagaDadasA nAma caritArtha che. 33 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A AgamathI bhavyajIvone aMtakriyAnI preraNA maLe che. tethI te parama kalyANakArI graMtha che. siddhagati prApta jIvonuM ja varNana hovAthI parama maMgalamaya che. A AgamanA badhA ja aMtakRtakevaLI' hatA. AyuSyakarma zeSa bAkI na hovAthI kevaLa jJAna-kevaLadarzanathI jANelA padArthone pradarzita na karI zakyA arthAt kevaLajJAnanI prApti pazcAta turata ja cAra aghAtI karmo khapAvI janma-maraNa-Ayukarmano aMta karI siddhagatine pAmyA. paricaya : samavAyAMga sUtra-96mAM aMtagaDanA daza adhyayana ane sAta varga kahyA che. AcArya devavAcake naMdIsUtra-88 mAM 'avajJA ATha vargano umba karyo che, paNa daza adhyayanano ullekha nathI. AcArya abhayadeve samavAyAMga vRttimAM baMne AgamonA kathanano samanvaya karatA lakhyuM che ke prathama varganA daza adhyayana che ane anya vargonI daSTithI sAta varga kahyA che. naMdI sUtramAM mAtra varga batAvyA che.(samavAyAMga vRttipatra-112) paraMtu A samanvaya paNa bahu lAMbo nathI cAlato kAraNa ke samavAyAMgamAM aMtagaDa sUtrano zikSAkALa daza kahyo che jyAre naMdI sUtramAM tenI saMkhyA ATha batAvI che. samavAyAMganI vRttimAM AcArya abhayadeve kabUla karyuM che ke uddezana kALanAM aMtarano abhiprAya amane jJAta nathI. AcArya jinadAsagaNI mahattare naMdIcUrNimAM(pR.68) ane AcArya haribhadra naMdIvRtti pR.83mAM kahyuM che ke prathama varganA daza adhyayana hovAthI A AgamanuM nAma aMtagaDadasAo che. cUrNikAre dazAno artha avasthA paNa karyo che. samavAyAMgamAM daza adhyayanono nirdeza to che paraMtu tenA nAmano nirdeza nathI. ThANAMga sUtramAM nAma che, jema ke- nami, mAtaMga, somila, rAmagupta, sudarzana, jamAli, bhagAlI, kiMkaSa, cillaka ane phAla aMbaDaputra. - (ThANAMga 10/113). tattvArtha sUtranA rAjavArtikamAM(1/20 pR.73) evaM pati mAM thoDA pAThabhedanI sAthe daza nAma prApta thAya che. jema ke- nami, mAtaMga, somila, rAmagupta, 34 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudarzana, yamaloka, valIka, kaMbala, pAla ane aMbaSThaputra. ane emAM lakhyuM che ke A AgamamAM pratyeka tIrthakaronA samayamAM thanArA daza-daza AMtakRt kevaLIonuM varNana jayadhavalAmAM paNa A vAtanuM samarthana karyuM che. samavAyAMga tathA tattvArtha rAjavArtikamAM je nAmono ullekha che te aMtakRdazAMgamAM nathI. vartamAne aMtakUdazAMgamAM ATha varga che ane prathama varganA daza adhyayana che. tenA nAma A pramANe che gautama, samudra, sAgara, gaMbhIra, svimita, acala,kAMpilya, akSobha, prasenajita ane viSNu. sthAnAMgavRttimAM AcArya abhayadeve Ane vAcanAMtara lakhyuM che.(sthA.vRtti patra 483) AnAthI spaSTa thAya che ke samavAyAMgamAM varNita vAcanA pRthaka che. A AgamamAM eka zrutaskaMdha, AThavarga, nevuM adhyayana, 8 uddezanakALa(vAcanA pradAna kALa), samudrezanakALa(punarAvartana ane sthirikaraNa kALa)ane parimita vAcanAo che. AmAM anuyogadvAra, veDhA, zloka, niryuktio, saMgrahaNIo, pratipattio, saMkhyAta-saMkhyAta che. AmAM pada saMkhyAta ane akSara saMkhyAta hajAra batAvavAmAM AvyA che. vartamAnamAM prastuta aMga 900 (navaso) zloka pramANa che. ATha vargano eka ja zrutaskaMdha che. tenA pRthak pRthak adhyayana che. jema kepahelAmAM daza, bIjAmAM ATha(daza), trIjAnA-tera, cothAnA daza, pAMcamAnA daza, chaThThAnA soLa, sAtamA vargamAM tera ane AThamA vargamAM daza adhyayana che. prabhu mahAvIranI A sAkSAt vANI che. upoddAtamAM koI koI jagyAe batAvyuM che, bhagavAne A pramANe varNana karyuM vagere. prabhunI vANI hovAthI A zAstra sarvajJa praNIta che ane tethI te sarvamAnya che. dvAdazAMgIvANI zabdathI pauruSeya che ane arthathI apauruSeya che. kALadoSe vartamAne A zAstranI zloka saMkhyA tathA pada saMkhyA alpa ja bacI che paNa jeTalI che teTalI uttama ane pathadarzaka che. vidhipUrvakanuM Agama adhyayana sAdhakane avazya nirvANapathanuM mArgadarzana vartamAne pUruM pADe che. A satya hakIkata che. 3 35 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekathI pAMca varga sudhImAM zrIkRSNa vAsudevanuM vistRta varNana AvyuM che. zrIkRSNa vAsudeva jaina, buddha ane vaidika A tatkAlIna traNe ya dhArAomAM khUba ja prasiddha thayA che. vaidika paraMparAnA mahAbhArata- zAMtiparva, anuzAsanaparva, vanaparva, zrImadbhagavadgItA, zatapathabrAhmaNa, taittirIyAraNyaka, padmapurANa, vAyupurANa, vAmanapurANa, kUrmapurANa, brahmavaivartapurANa, harivaMzapurANa, chAndogya upaniSada, zrImadbhAgavata dazama skaMdha Adi sarva graMthomAM zrI kRSNane aneka nAmothI biradAvyA che. vAsudeva, viSNu, nArAyaNa, goviMda, janArdana, sarvaguNa saMpanna, divya ane bhavya mAnavIya svarUpa saMpanna, devakIputra, paramabrahma Adi. chAndogya upaniSadamAM temane ghora AMgirasa RSinI samIpe adhyayana karatA batAvyA che. zrIkRSNa jJAna, zAMti, baLa, aizvarya, vIrya ane teja A cha guNomAM viziSTa hatA. vaidika AcAryoe pota potAnI dRSTithI temanA caritrane citrita karyuM che. jayadeva vidyApatie premabhakti to sUradAsa Adi aSTachApanA kavioe bAla-lIlA ane yauvanalIlAnuM vistArathI varNana karyuM che. rItikALanA kavionA ArAdhyadeva zrIkRSNa rahyA ane teoe zrIkRSNa saMbaMdhI aneka gItikAo, muktakonuM sarjana karyuM.priya pravAsa, kRSNAvatAra Adi aneka graMtho lakhyA che. bauddha sAhityamAM ghaTajAtaka kathAomAM zrIkRSNanuM varNana AvyuM che. joke ghaTanAkramamAM, nAmomAM ghaNuM aMtara che, tema chatAM zrIkRSNakathAno hArda eka sadaza che. jaina paraMparAmAM zrI kRSNane sarvaguNa saMpanna, zreSTha, cAritraniSTha, atyaMta dayALu, zaraNAgata vatsala, dhIra, vinayI, mAtRbhakta, mahAnavIra, dharmAtmA, kartavyaparAyaNa, buddhimAna, nItimAna ane tejasvI vyaktitvanA dhaNI vAsudeva batAvyA che. samavAyAMga 158mAM teonA tejasvI vyaktitvanuM adbhuta citraNa che. teo trikhaMDAdhipati ardhacakrI che. temanA zarIra para ekaso ATha prazasta cihna hatA. teo naravRSabha ane devarAja Indra samAna hatA. mahAna yoddhA hatA. teoe potAnA jIvanamAM traNaso sATha yuddha karyA temAM eka paNa vAra parAjita thayA nathI. temanAmAM vIsa lAkha aSTApadonI zakti hatI. (Avazyaka niryukti-415). ATalI zakti hovA chatAM | 36 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyAre ya zaktino durupayoga teoe karyo nathI. vaidika paraMparAnI jema jaina paraMparAmAM temane IzvaranA aMza ke avatAra rUpa nathI mAnyA. te yuganA teo sarvazreSTha adhinAyakazAsaka hatA. nidAnakRta hovAthI AdhyAtmika vikAsa cAra guNasthAnathI AgaLa karI zakyA nathI paraMtu tIrthakara ariSTaneminA paramabhakta hatA. vayanI daSTithI kRSNa jyeSTha hatA ane AdhyAtmika dRSTithI ariSTanemi jyeSTha hatA. eka karmavIra hatA to eka dharmavIra hatA. eka pravRttipradhAna hatA to eka nivRttipradhAna hatA. antakRdazA, samavAyAMga, jJAtAdharmakathA, sthAnAMga, nirayAvalikA, praznavyAkaraNa, uttarAdhyayana Adi Agamo tathA tenI niyukti, cUrNi, bhASya ane TIkA graMthomAM temanA jIvanathI saMbaMdhita aneka ghaTanAo che. zvetAMbara ane digaMbara baMne paraMparAonA mUrdhanya manISIoe kRSNanA jIvana prasaMgone laIne zatAdhika graMthonI racanA karI che. bhASAnI daSTie te racanAo prAkRta, apabhraMza, saMskRta, prAcIna gujarAtI, rAjasthAnI tathA hindImAM che. A AgamamAM zrIkRSNanuM IndradhanuSI vyaktitva joI zakAya che. teo khuda trikhaMDAdhipati hovA chatAM eka tarapha mAtA pitA pratyenI paramabhaktithI prerAIne mAtAnI abhilASA pUrti mATe deva ArAdhanA, bIjI tarapha bhAI pratyeno atyadhika sneha, bhagavAna ariSTanemi prati atyaMta zraddhA tathA niSThAnuM darzana thAya che. raNakSetramAM asAdhAraNa vikrama dekhADatA vajathI paNa kaThora pratIta thAya che to vaddha vyaktine joIne phUla jevuM komaLa hRdaya anukaMpAthI dravita thaI jAya che ane enA sahayoga mATe svayaM DhagalAmAMthI ITa uThAve che. dvArakA vinAzanI vAta sAMbhaLI bIjAne pravrajyA levAnI preraNA kare che, dIkSitonA parivAra, vyavahAranI vyavasthA karavAnuM vacana Ape che, tyAre potAnA putra, putrI, pautra, paTTarANIone saMyama grahaNanI saharSa anumati paNa Ape che. Avazyaka niryuktimAM varNana che ke teo pUrNarUpathI guNAnurAgI hatA. kUtarAnA saDelA zarIramAM khadabadatA kIDA tarapha najara na nAkhatA kaLIbaddha daMtapaMktionI prazaMsA kare che. ariSTanemi bhagavAnano ullekha jainettara vaidika paraMparAomAM anekavAra thayo che. TvedamAM ariSTanemi zabda cAra vAra Ave che. ''svati nastA 37 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ riSTanemi, tArca riSTanemi" A rItanA vAkyo yajurveda ane sAmavedamAM paNa ariSTanemi mATe vaparAyA che. mahAbhAratamAM paNa "tArya" zabdaprayoga thayo che, je bhagavAna ariSTaneminuM apara nAma hovuM joIe. teoe rAjA sagarane mokSa-mArgano je upadeza Apyo che, te jaina dharmanA mokSa-maMtavyothI adhika milato-jhulato che. aitihAsika daSTithI A spaSTa thAya che ke rAjA sagaranA samayamAM vaidika loko mokSamAM vizvAsa karatA na hatA. tethI A upadeza koIpaNa zramaNa saMskRtinA RSiono ja hovo joIe. yajurvedamAM eka sthAna para ariSTaneminuM varNana A pramANe che. adhyAtma yajJane pragaTa karanArA, saMsAranA samasta bhavya jIvone yathArtha upadeza denArA, jenA upadezathI jIvono AtmA balavAna bane che evA te sarvajJa nemanAthane mATe Ahuti samarpita karuM chuM. (vA nanayiH mArgovina zukadyajurveda, adhyAya-1, maMtra-ra1, sAtavalekara saMskaraNa-vikrama-1984) / A AgamamAM gajasukumAlano kathAprasaMga paNa atyaMta rocaka che. pUrvakRta karmodaye somilanI krodhAgni bhabhUkI UThe che. krodhanI AMdhIe tenA viveka dIpakane bujhAvI nAkhyo. pariNAma svarUpa navadIkSita munirAjanA muMDita mastaka para dhagadhagatA kheranA aMgArA, mATInI pALa bAMdhI rAkhI dIdhA. sapta dhAtumaya zarIranA jvalanathI upajela mahAbhayaMkara vedanAmAM paNa jarA mAtra vaira-badalAnI AcherI rekhA paNa munirAjamAM jAgatI nathI, roSa upara toSa, dAnavatA para mAnavatAno amara jayaghoSa guMjavatA, eka ja divasanI cAritra paryAya dvArA mokSa prApta karI lIdho. aMtagaDa sUtranA cAra vargamAM 41 yAdavavaMzIya rAjakumAro kRSNa vAsudevanAvirATa vaibhavane choDI, ariSTanemi pAse kaThora tyAgamaya jIvana dvArA kaivalyajJAna sAthe mokSa pAmyAnA ghaTanA-prasaMgo che. pAMcamA vargamAM bhavitavyatAnI aTalatAnuM. kRSNanA tathA dvArakAnA 5 38 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvikathananA varNananA anusaMdhAne ATha paTTarANIo tathA be putravadhUonA anupama tyAga tathA mokSa gamananuM varNana che. nArI phUla samAna jeTalI komaLa che teTalI ja tapasAdhanAmAM siMhaNa samAna zUravIra paNa che. A pramANe temanAtha bhagavAnanA zAsananA 51 jIvonuM varNana, bhaya-durbalatA, vAsanA-lAlasA ane bhogeSaNAnA gahana aMdhakAramAM paNa abhaya, AtmavizvAsa ane vItarAgano divya prakAza phelAvI, AdhyAtmika mArgadarzana pUruM pADe che. chaThThA, sAtamA ane AThamA vargamAM bhagavAna mahAvIranA zAsanakALanA 39 ugra tapasvI, kSamAmUrti ane saralAtmAonI sAdhanAonuM jIvaMta citra che. pAMca mahinA, tera divasamAM 1141 mAnavonI diladhaDaka hatyA karanAro arjunamALa 1 jevo hatyAro paNa nigraMthadharma svIkArI, potAnA jIvananuM AmUlacUla parivartana karI, adbhuta kSamA-titikSA dvArA cha mAsamAM aSTakarmano kSaya karI, mokSa prApta karI le che. bALa munirAja atimuktakumAra prabhu mahAvIranA zAsanamAM sauthI laghuvayamAM saMyama aMgIkAra karanArA eka ja aNagAra che. saMyama grahaNano nirNaya AMtarika pAtratA-yogyatA upara nirbhara che. nirmaLa hRdayano pazcAttApa AtmAne paramAtmatattva sudhI pahoMcADI de che enuM jIvaMta pratika che atimuktakumAra. A adhyayana dvArA sthavira sAdhuone bhagavAna suMdara hitazikSA Ape che. niMdA, hIlanA, gaI anyanI na karo. atimuktanI vaya bhale laghu hoya paNa emano AtmA himagiri sama unnata che. sAtamA, AThamA vargamAM zreNikanI rANIo naMdAdi-13 + kAli Adi 10 kula 23 rANIonAM jJAnAbhyAsa, tapa ArAdhanAonuM kalpanAtIta varNana che. rANIonA tapa ane dareka tapanI cAra-cAra paripATImAM "uchUDha zarIra" dehAdhyAsa tyAganI sarvotkRSTa jhalaka che. tapa rasAyaNa dvArA kaivalyapAmI aMte nirvANapada pAme che. A pramANe AThamA aMga aMtakRdazAnA ATha vargamAM, aSTakarmono 39 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtyAMtika kSaya karI, aSTa AtmaguNopeta siddhine varanArA 90 sAdhakonuM uccatama pavitra caritra che. prastuta AgamanI bhASA : magadhadezanI mAgadhI bhASA bolacAlamAM hatI. tene sAhityika rUpa ApavA mATe temAM keTalAka vizeSa zabdonuM evaM prAMtIya bolIonuM mizraNa paNa thayuM che. tethI AgamabhASA mizra mAgadhI hovAne kAraNe "ardhamAgadhI" kahevAya che. AgamakAra kahe che ke ardhamAgadhI bhASA tIrthakaro, gaNadharo evaM devonI priya bhASA che ane hoya ja. kAraNa ke lokabhASAnI sarvapriyatA sarvamAnya ja che. lokabhASA vyaktinI potAnI bolI hovAthI sahaja ane saraLatAthI hRdaya sudhI pahoMcI zake che. lokopakAra mATe paNa lokabhASAno prayoga anivArya che. A AgamanI bhASA(mULapATha) ardhamAgadhI che. zailI : kathana paddhati : A AgamanI racanA kathAtmaka zailImAM che. prAcIna pAribhASika zabdAvalImAM A zailIne "kathAnuyoga" paNa kahevAya che. te ne temAM samA thI kathAno prAraMbha thAya che. AgamomAM zrI jJAtAdharmakathA, upAzakadazAMga, anuttaropapAtika, vipAka ane aMtakRzAMga sUtra A zailImAM nirmANa thayelA che. ardhamAgadhI bhASAmAM koI koI zabdonA be rUpa upalabdha thAya che parivasati-parivasai, rAyavaNNato-rAyavaNNao, egavIsAte-egavIsAe / A AgamamAM prAyaH "svarAntarUpa" grahaNa karavAnI zailI apanAvI che. paryuSaNAkalpa vageremAM svAdhyAyInI sugamatAne lakSyamAM rAkhI A AgamamAM 'jAva' zabdano prayoga alpa mAtrAmAM ja karyo che. mahAnatapane vyavasthita ane saraLatAthI samajI zakAya eTalA mATe viziSTa taponA sthApanA yaMtro paNa suMdara, kalAtmaka ane AkarSakarUpe jijJAsu sAdhaka samakSa mUkavAno prayAsa karyo che. 40 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A AgamanI varNanazelI atyaMta vyavasthita che. pratyeka sAdhakanA nAma, nagara, udyAna, yakSAyatana, rAjA, mAtA, pitA, dharmAcArya, dharmakathA, Ihalaukika tathA pAralaukika Rddhi, pANigrahaNa, prItidAna, bhogono parityAga, pravrajyA, dIkSAkALa, zrutagrahaNa, tapopadhAna, saMlekhanA, saMlekhanA bhUmi, saMlekhanA dina tathA aMtakriyA karI siddhigamanano kramika ullekha karyo che. aMtagaDadazAmAM vayanI dRSTie atimukta jevA bALamuni ane gajasukumAla jevA rAjaprAsAdanA saunA dulArA gaNAtA kumAra paNa sAdhanAnA kSetramAM UtarIne siddhagatine pAmyA to jAtinI apekSAe rAjAo, rAjakumAro, rAjarANIo, zreSThIo, gAthApatio sAdhanA mArge caraNa mAMDIne aMte paramAtmadazAne pAmyA to bIjI tarapha upekSita vargavALA zudrajAtiya paNa sanmAna sAdhanA kSetramAM samAnarUpathI AgaLa vadhI siddhine varyA che. sAdhanA ane siddhi koInI vaMza vArasAgata vastu nathI. je sAdhaka apUrva utsAha ane aDIkhama paga rAkhI potAne sAdhanA mArge jhukAve che, mArgamAM je Darato nathI... thAkato nathI, thobhato nathI, thothavAto nathI, hArato nathI, utAvaLo thato nathI, Avezayukta thato nathI, kSamA, dhairya, titikSAne choDato nathI te sAdhaka siddhine pAmI jAya che. A AgamamAM prAyaH sAdhakoe mAvajIvana chathI laI ugramAM ugra tapasAdhanA dvArA siddhi prApta karI che. to gajasukamAla jevA sAdhake dhyAna dvArA, to arjunamALIe kSamA-sahanazakti, vairyatA dvArA siddhi prApta karI che. konI pAsethI zuM zuM lezo ? (zIkhazo ?) :1. prabhu ariSTanemi tathA prabhu mahAvIra jevI syAdvAda kathanapaddhati tathA ahaddazA. 2. kRSNa vAsudeva jevI dharmazraddhA, dayA, dharmadalAlI, mAtR-pitRbhakti, guNagrahaNa daSTi. 3. kRSNa vAsudevanI ATha agramahiSiono apUrva tyAga tathA saMyamanI utkaMThA. 4. mAtA devakI jevI gurbhakti tathA prabhubhakti. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. gajasukumAla jevuM bairya, sAdhanAnI aDagatA, avairavRtti. 6. arjuna mALI jevI apAra titikSA, atUTa sahanazakti, ajoDa prAyazcita. 7. sudarzana zramaNopAsaka jevI nIDaratA, prabhubhakti, Atmateja. 8. mahArAjA zreNikanI kAlI Adi daza rANIo jevuM ghora.ugra tapa. 9. atimuktakumAra jevI praznottarI, jijJAsA ane niSkapaTa bhAvanA, RjutA. 10.zeSa tamAma sAdhako jevI bhogamAMthI yoga taraphanI gati tathA prIti ane jJAnArAdhanA. hiMdI gujarAtI saMskaraNo - AgamonuM pUrNataH hiMdI anuvAdanuM prakAzana sarva prathama AgamanA vidvAna AdaraNIya munizrI amulakhaRSie karAvyuM che. tyAranI paristhiti pramANe teozrInuM kArya atyaMta mahattvapUrNa hatuM. tyAra pachI zAstrAcArya zrI pa. pU. ghAsIlAlajI ma. e svaracita saMskRta TIkA sAthe hiMdI ane gujarAtI bhASAmAM 3ra AgamonuM prakAzana karAvyuM temaja jaina zramaNa saMghanA prathama AcArya pU. AtmArAmajI ma. sA. e keTalAka AgamonI saMskRta chAyA vyAkhyA saha hiMdI anuvAdanuM mahAna kArya karyuM, je kharekhara atyaMta upayogI che. A sivAya jaina zvetAMbara terApaMtha munijanonuM Agama prakAzananuM kArya gatizIla che. mULapATha vistRta vivecana ane TippaNa sahitanA Agamo prakAzita thaI rahyA che. zramaNa saMghanA yuvAcArya pU. zrI madhukaramuni ma. sA. e atyaMta saMkSipta nahIM ane atyaMta vistRta paNa nahIM, hiMdI vivecana saha Agama batrIsIne samAja samakSa pragaTa karIne mahAna gruta sevAnuM kArya karyuM che. je sthAnakavAsI samAjanI nahIM samasta zvetAMbara jaina samAjanI amUlyanidhi che. ghATakopara mukAme zramaNI vidyApIThamAM Agama abhyAsArthe pU. tapasamrATa gurudeva zrI ratilAlajI ma.sA.nI AjJAthI ame ra5 mahAsatIjIoe ane 25 verAgI bahenoe saurASTrathI vihAra karIne pAMca varSa vidyApIThamAM sthiratA karI. tyAM paMDita 42 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhArillajI, paMDita rozanalAlajI, paMDita narendrajhA ane prinsIpAla AcAryAyazodAbena paTela dvArA mAgadhI, prAkRta, saMskRta, hiMdI, nyAya, IglIza vagere abhyAsa karyo. te samaye ame prANa parivAranA sAdhvIjIoe 15 thI 17 AgamonuM mULapATha ane gujarAtImAM bhAvArtha rUpe prakAzana karAvela. temAM meM sUtrakRtAMga sUtranuM lekhana karyuM hatuM. Agama manISI zrI trilokamunie batrIsa zAstronuM maMthana karI hiMdImAM sArAMza prakAzita karAvyo che je jainAgama navanIta nAmathI prasiddha che te sAmAnya, prauDha ane vRddhajanone upayogI thAya ema che tenuM gujarAtI bhASAMtara najIkanA bhaviSyamAM prakAzita thaze. zramaNa saMghIya AgamajJAtA pa. 2. zrI kanDeyAlAlajI ma. sA. 'kamala'e AgamonuM viSayavAra vibhAjana karI cAra anuyoganA nAme sAta bhAgomAM batrIsa sUtronA saMpUrNa mULa pATha ane arthane samAviSTa karanArA vizALa graMtho prakAzita karAvyA che. te dareka graMtha Agama viSayonA anveSaNakartAo mATe ghaNAM ja upayogI che. A rIte aneka zAstrarasikoe yathAmati-yathAzakti zAstronAM talasparzI abhyAsathI e sAgaramAMthI amUlya ratno vINI vINIne janatA samakSa bhavyAtmAone mATe raju karela che. Aja paryata aneka zrutajJAnIoe potapotAnA anubhavonuM dohana jaina samAjane pIrasela che, e emano parama upakAra che. AgamonI ArAdhanA saMsArane taravAnuM kAraNa che. Agama e AtmAnI anaMta zaktinA prAkaTayanI cAvI che. jJAna e AtmAne AnaMda pamADanAruM uttamottama sAdhana che. | vikhUTAM paDI gayelAM bALakano bheTo thatAM mAtRhRdayane, akhUTa dhanarAzi prApta thatAM kaMjUsane, mIThA madhurA saMgItanuM zravaNa karatAM haraNane, moralInA nAdathI sarpane, meghagarjanAthI mayUrane, sUryanA udayathI cakravAka yugalane je AnaMda thAya che, tenA karatAM anekagaNo adhika AnaMda jIvane avarAyelA nijajJAna guNanA vAstavika svarUpano bodha prApta thatAM thAya che. | 43 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta saMskaraNa : jainAgama bhAratIya ItihAsanI aNamola saMpadA che, jenA para jinazAsanano bhavya prAsAda avalaMbita che. AgamonA prakAzana-saMpAdanamAM vibhinna sthAnothI prayatno thayA che paraMtu prastuta saMskaraNa, saraLa gujarAtI bhASAmAM zabdArtha, bhAvArtha, gUDhArtha, vivecananI daSTie sarvaprathama prayAsa che. gujarAtI Agama anuvAda gujju jijJAsuo mATe atyadhika Avazyaka che. guruprANa janma zatAbdI tattAvadhAna gujarAtI Agama batrIsInA anuvAdananI vicAra-gaMgotrI pU. uSAbAI ma. sa.nA ure nemanAtha prabhunI sAdhanA nirvANabhUmi jUnAgaDha mukAme thaI. e vicAragaMgotrIne mumukSu jijJAsu samakSa graMthAgama rUpe prakAzita karavAnA mahAyajJano prAraMbha, zrI royalapArka sthA. jaina moTAsaMgha rAjANAnA AMgaNe pU. tapodhanI gurudevanA sAnnidhye, sAmuhika cAturmAsamAM thayo. mArA mahad bhAgyodaye mujane dvAdazAMgI gaNipiTIkAnuM aNamoluM Agamaratna, aSTakarmono aMta karAvI, aMtima paramatattva prApta karAvanArA evA aSTama aMga aMtakRdazAnI gujarAtI anuvAdasaMpAdana Adi svAdhyAya sevAnuM kArya sAMpaDyuM. traNa svIkAra : joke anuvAda-saMpAdana kAryamAM huM asamartha hovA chatAM, AjIvana maunavratadhArI, muja zraddhAkendra, tapodhanI pUjyapAda gurudeva ratilAlajI ma. sA.nI satata varasatI vAtsalya varSAe, paramadArzanika-vANIbhUSaNa zrI jayaMta-girIza gurubhagavaMtanA puNya prasAde, muja prANa gurukuLanA nIlama-muktA samA pU. janaka-jaga-hasu-gaja-namra gurubhagavaMtonA pratyakSa-parokSa mArgadarzane, muja AsthAnA madhyabiMdu maMgala-bhAvamUrti bhaginI belaDI pU. zrI mukta-lIlama guNImaiyAnA avirata maLatA preraNAziSabaLe, jemanI muja upara sadA mIThI hitaruci vahI che evA Agama manISI pU. trilokamuni ma. sA.nA athAga rucipUrNa saMzodhane, Do. sAdhvI AratI ane subodhikAnA bhASA saMzodhane, jemaNe mArA sAmAnya zabda dehamAM AgamanA bhAvaprANa 44 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUryA che evA mArA mahad upakArI gusmAtezvarI...apramatta saMyamazIlA bhAvayoginI pU. bA.bra. zrI lIlamabAI ma. sa. nA akhkhalita susaMskRta saMzodhana zrame parama pU. madhukara mizrImalajI ma. sA., parama pUjya ghAsIlAlajI ma. sA., parama pU. hastimalajI ma. sA., parama pUjya umezamunijI ma. sA."aNu" evaM anya prakAzita aMtagaDasUtranI zruta sahAye, mama suziSyA sAdhvI sudhAnA lekhana sahAre, saMyamayAtrAnA sahakArI suziSyA traya sAdhvI priyadarzanA, sAdhvI bindu tathA sAdhvI rUpalanA sAnukULa sahayoge A bhAgirathI zrutagaMgAmAMthI cullubhara vArinuM Acamana karavA-karAvavA samartha banI chuM. vAmanamAM virATatA, asamarthamAM sAmarthya, apAtramAM pAtratA, apUrNamAM pUrNatAnI prANa-pratiSThA karAvanAra vizvavyApI "kRpAbaLanuM A pariNAma che. mArA A Agamane prakAzamAM lAvanAra zrI guru prANa phAunDezana prakAzana samitinA mAnada sabhyozrI tathA sarva prakAzana kAryane pramukharUpe vahana karanAra zrI royalapArka sthA. jaina moTA saMghanA pramukhazrI caMdrakAMtabhAI mANekacaMda zeThano paNa AbhAra mAnuM chuM. prapha saMzodhanamAM niHsvArthabhAve sahayogI thanAra suzrAvakazrI mukuMdabhAIno tathA mudraNa karanAra zrI nehalabhAIno paNa AbhAra mAnuM chuM. "RNa svIkAra"nI A ujaLI take vinamrabhAve sAdara, sarva nAmI anAmI upakArI mahodadhinA caraNayugmamAM karabaddha, natamastake aMtaranI amRtamayI triyoga saha trikALa vaMdanA arja karuM chuM. prAnta prArtha eTaluM ja ke... varaso varaso ahoniza, khAMDAdhAre Iza-gurukRpA, hoya jenA zire kRpA, enI adhUrI zuM rahe koI tRSA? devI ho ke AdhyAtmika, kaSAyanA kalpazo thAya sarvathA kRzA; banuM huM AtmamAM, nija-Atmamaya AnaMdaghana tarUpA. parama pAvanI zrutagaMgA, zrutadevatA ke zrutadharonI pramAda, ajJAnatA ke chadmastha buddhivaza koIpaNa truTI ke azAtanA mArAthI thaI hoya to trividha trividha micchAmi dukkaDam. gurupAda pAreNu sAdhvI bhAratI. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama 1 2 3 4 5 7 8 2 10 11 12-13 x 2 0 15 16 17 18 21-28 29-32 32 asvAdhyAya zAstranA mULapATha saMbaMdhI viSaya AkAzasaMbaMdhI dasa asvAdhyAya AkAzamAMthI moTo tAro kharato dekhAya digdAha-koI dizAmAM Aga jevuM dekhAya akAlamAM meghagarjanA thAya [varSARtu sivAya] akAlamAM vIjaLI camake [varSARtu sivAya] AkAzamAM ghoragarjanA ane kaDAkA thAya zuklapakSanI 1, 2, 3nI rAtri AkAzamAM vIjaLI vagerethI yakSanuM cihna dekhAya karA paDe dhummasa AkAza dhULa-rajathI AcchAdita thAya audArika zarIra saMbaMdhI dasa asvAdhyAya tiryaMca, manuSyanA hADakAM baLyA, dhovAyA vinA hoya, tiryaMcanA lohI, mAMsa 60 hAtha, manuSyanA 100 hAtha [phUTelA IMDA hoya to traNa prahara] maLa-mUtranI durgaMdha Ave athavA dekhAya smazAna bhUmi [100 hAthanI najIka hoya] caMdragrahaNa--khaMDa/pUrNa sUryagrahaNa-khaMDa/pUrNa rAjAnuM avasAna thAya te nagarImAM yuddhasthAnanI nikaTa upAzrayamAM paMcendriyanuM kalevara cAra mahotsava-cAra pratipadA aSADha, Aso, kArataka ane caitranI pUrNimA ane tyAra pachInI ekama savAra, sAMja, madhyAhna ane ardharAtri. asvAdhyAya kAla 46 eka prahara jyAM sudhI rahe tyAM sudhI be prahara eka prahara ATha prahara eka prahara jyAM sudhI dekhAya tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI 12 varSa dekhAya tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI 8/12 prahara 12/16 prahara navA rAjA thAya tyAM sudhI yuddha cAle tyAM sudhI jyAM sudhI hoya tyAM sudhI saMpUrNa divasa-rAtri eka muhUrta [noMdha :- paraMparA anusAra bhAdaravA suda pUnama ane vada ekamanA divase paNa asvAdhyAya manAya che. tenI gaNanA karatAM 34 asvAdhyAya thAya che.] Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMtagaDa sUtra zrI saMta zrI aMtagaDa sUtra zrI zrI aMtagaDa aMtagaDa sUtra zrI aMtarga ata zrI atagaDa sUtra zrI aMtagaDa satra zrI aMga zrI saMtagaDa sUtra sUtra zrI aMtagaDa sUtra zrI aMtagaDa sUtra zrI aMtagaDa sUtra zrI saMtagaDa sUtra zrI aMtagaDa sU sUtra zrI aMtagaDa sUtra zrI aMtatra zrI aMtagaDa sUtra 2] sUtra zrI aMtagaDa sUtra zrI aMtagaDa sUtra zrI aMtara sUtra zrI saMtAna zrI aMtargata sUtra zrI aMtagaDa sUtra zrI. 1. zrI saMghapara paga thI gaTha zrI aMtagaDa sUtra mULapATha, bhAvArtha, vivecana, pariziSTa anuvAdikA Ima A kAlikasUtra che. tenA mULapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA pahelA tathA cothA praharamAM thaI zake che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 1 /adhya.1 _ prathama varga adhyayana - 1 H gautamakumAra sUtra prAraMbha :| 1 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA NAmaM NayarI / puNNabhadde ceievaNNao / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajjasuhamme samosarie / parisA NiggayA / dhammo kahio / parisA jAmeva disiM pAubbhUyA tAmeva disiM paDigayA / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajjasuhammassa aMtevAsI ajja jaMbU NAma aNagAre kAsavagotteNaM sattusse he samacauraMsa saMThANasaMThie vajjarisahaNArAyasaMghayaNe kaNayapulayaNihasapamhagore uggatave dittatave tattatave mahAtave orAle ghore ghoraguNe ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI ucchUDha sarIre saMkhittaviulateyalesse ajja suhammassa therassa adUrasAmate uDDajANU ahosire jhANakodrovagae saMjameNa tavasA appANa bhAvamANe viharai / bhAvArtha :- kAle, te samaye caMpA nAmanI nagarI hatI. A nagarInI bahAra pUrNabhadra nAmanA yakSanuM yakSAyatana(maMdira) hatuM. tenuM varNana uvavAI sUtronusAra jANavuM. te kAle, te samaye Arya sudharmA svAmI potAnA ziSya parivAra sAthe vicaratAM vicaratAM caMpA nagarInA pUrNabhadra udhAnamAM padhAryA. dharmadezanA sAMbhaLavA pariSada nagarIthI nIkaLI, AvelI pariSadane Arya sudharmAsvAmIe dharmopadeza Apyo. dharmopadeza sAMbhaLI pariSada je dizAthI AvI hatI te dizAmAM pAchI pharI. te kAle, te samaye Arya sudharmA svAmInA aMtevAsI aNagAra kAzyapa gotrIya Arya jaMbusvAmI hatA. jeo sAta hAtha UMcA, samacorasa saMsthAnathI saMsthita, vajaRSabha nArAca saMghayaNI, kasoTIe caDhAvela suvarNarekhA tathA kamaLa kesara samAna gauravarNa vALA, ugra tapasvI, dIpta tapasvI, tapta tapasvI, mahAtapasvI, udAra, karmazatruo mATe ghora, ghora guNI, ghora tapasvI, ghora brahmacaryanuM pAlana karanArA, zarIra saMskAra(vibhUSA) tathA mamatAnA tyAgI, saMkSipta karelI vipula tejolezyAnA dhAraka hatA. teo Arya sudharmAsvAmIthI na ati dUra, na ati najIka, banne goThaNo UbhA karI ane mastaka nIce namAvI, dhyAnarUpI koThAmAM sthiracitta thaI saMyama tapathI AtmAne bhAvita karatAM vicaravA lAgyA. vivecana : A prathama sUtramAM mukhya pAMca viSayanuM varNana karyuM che. (1) te kALanI paristhiti (2) kSetranuM Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI aMtagaDa sUtra varNana (3) sUtrakartA (4) sUtrakartAnI yogyatA (5) praznakartA. (1) te je te samaM :- A zabdo dvArA Agama racanAnA samaya tarapha saMketa karyo che. Ama to kALa ane samaya baMne samAna arthanA vAcaka che. baMne paryAyavAcI zabdo hovA chatAM zabdabhede arthabhedanA nyAye baMnenA bhinna-bhinna artha che. "kALa" zabda samuccaya kALacakrano bodhaka che. jyAre "samaya" eka nizcita samayano bodhaka che. ahIM "kALa" no artha avasarpiNIkALano cotho Aro che. mAtra ATalA kathanathI Agama vAcanAno kALa spaSTa thato nathI. kAraNa ke avasarpiNI kALano cotho Aro 42000 varSa nyUna (ocho) 1 kroDAkroDI (1 kroDa x 1 kroDI sAgaropamano che. ATalA moTA ArAmAM vartamAna A Agama vAcanA kyAre ApavAmAM AvI te nakkI thatuM nathI. teno nizcita samaya batAvavA mATe ahIM "samaya" zabdano sUtrakAre prayoga karyo che. jeno artha thAya ke je samaye Arya sudharmA svAmI vicaraNa karatAM karatAM caMpA nagarImAM padhAryA, te samaye teoe Arya jebUsvAmIne A AgamanI vAcanA ApI arthAt A AgamavAsanA bhagavAna mahAvIranA nirvANa pachInA samayanI che. (2) vALo :- vAcanAkSetra caMpA nagarInuM pUrNabhadra caitya che. sUtrakAre nagara, caitya, rAjA, pariSada AdinA vizeSa varNana mATe vaUo zabda ApI, aupapAtika Adi Agamo tarapha saMketa karyo che arthAt tenuM vistRta varNana te te sUtromAMthI jijJAsue jANI levuM. ahIM prazna UThe ke aMtagaDa sUtra aMga che jyAre aupapAtika upAMga sUtra che. aMgasUtro pUrvaracita che ane upAMgonI pAchaLathI racanA thaI che, to pUrvaracita aMtagaDadazAmAM pAchaLathI racAyelA aupapAtika sUtrano saMdarbha zA mATe Apyo? vartamAne ApaNI pAse je paNa Agamo che, te lipibaddhakALanuM saMkalana che. upAMgonI racanAno mULAdhAra aMgasUtro ja che, e satya hakIkata che. tema chatAM lipibaddha kALamAM eTale ke zrI devardhigaNinA samaye saMkalanakartA pUrvadhara AcAryoe viSayavastune vyavasthita karI, je je AgamomAM jenA jenA varNananI jarUra hoya tene te te AgamomAM vistRtarUpe rAkhI bAkInA bIjA AgamomAM teno saMdarbha Apyo, jethI vistAra ane viSayavastunI punarukti na thAya. Ama lipibaddha kALanA saMkalana samaye aMgasutra aMtagaDa dazAmAM upAMga sUtra aupapAtika sUtrano saMdarbha apAyo che. (3) 35% sukhe re ?- A AgamanA pratipAdaka Arya sudharmA svAmI che. jemano janma, vANijyagrAma nagaranA kollAga sannivezamAM dhammila brAhmaNa tathA mAtA bhakilAne tyAM, vIra nirvANa pUrve 80 varSe thayo hato. madhya pAvApurInA mahAsana udyAnamAM 50 varSanI uMmare dIkSA grahI, vIra nirvANa pachI 12 varSa chadmastha rahI, ATha varSanI kevaLI paryAya pALI kula 100 varSanI uMmare siddha, buddha, mukta thayA. Arya sudharmA svAmInI zarIra saMpadAthI laI, Atmika yogyatA sudhInuM varNana jJAtAsUtramAMthI jANI levuM. ahIM be vizeSaNo ApyA che. anna, there Arya ane sthavira. Arya zabdaprayoga uttama AcAra saMpanna, niravadha jIvI, niSpApa jIvanavALA saMto tathA sajjano mATe thAya che. uttama kuLa, zIla, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 1 /adhya.1 _ vyavahAra, vyApAra saMpanna sadguhasthone paNa Arya kahevAya che. sudharmA svAmI uttama jAti, kuLAdiAryanI sAthe sAthe jJAnArya, darzanArya, cAritrArya paNa hatA. bIjuM vizeSaNa che re- sthavira. sthavira eTale vRddha anubhavI sAdhu. je paMcAcAramAM svayaM sthira che ane caturvidha saMghane paMcAcAramAM sthira karavA je samartha puruSa che tene sthavira kahevAya che. sthAnAMga sUtramAM traNa prakAranA sthavira kahyA che- vaya sthavira, sUtra sthavira ane pravrajyA sthavira. sAMTha (0) varSanI uMmaravALAne 'vaya sthavira' kahe che. sthAnAMga, samavAyAMga Adi aMga sUtronA jJAtAne 'mUtra vira' kahe che. 20 varSanI dIkSA paryAyavALA sAdhune 'pravrajyA sthavira' kahe che. A traNe apekSAe sudharmA svAmI sthavira hatA. anna navU :-A AgamanA praznakartA paMcama gaNadhara sudharmA svAmInA ziSya Arya jaMbUsvAmI hatA. zaMkA (jijJAsA) - aMga sUtronA kartA gaNadhara hoya che to aMgasUtramAM te gaNadhara sudharmA ke jaMbUsvAmInuM nAma ane vizeSaNo sUtra prAraMbhamAM kema? samAdhAnaH-vartamAnamAM upalabdha sUtro devardhigaNI kSamAzramaNanA samaye thayela aMtima vAcanA rUpe saMpAdita thayela che tenA kAraNe te nAmo ane tenA badhA vizeSaNo utthAnikA sAthe upalabdha thAya che. phAjakovA :- A zabdanI pUrve utkaka Asanano saMketa karela che. tethI A zabdano bhAvArtha che ke dhyAnanA koThAmAM rahelA. tAtparya e che ke sUtrokta Asane ekAgra citte ciMtanamAM rahelA jaMbusvAmIne navA sUtranI vAcanA prApta karavAnI jijJAsA utpanna thaI. jaMbUvAmInI vinayapratipatti : 2 tae NaM se ajja jaMbU NAma aNagAre jAyasaDDe jAyasaMsae jAyakouhalle, saMjAyasaDDe saMjAyasaMsae saMjAyakouhalle, uppaNNasaDDe uppaNNasaMsae uppaNNakouhalle, samuppaNNasaDDe samuppaNNasaMsae samuppaNNakouhalle uTThAe uDhei, uThAe udvittA jeNAmeva ajjasuhamme there teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA ajja suhamme there tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA ajjasuhammassa therassa NaccAsaNNe NAidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhaM paMjaliuDe viNaeNaM pajjuvAsamANe evaM vyaasiibhAvArtha :- tyAra pachI Arya jaMbUsvAmIne tattva viSayaka zraddhA jijJAsA jAgRta thaI, saMzaya thayo, kutUhala jAgyuM. vizeSarUpathI zraddhA thaI, saMzaya thayo, kutUhala jAgyuM. zraddhA-saMsaya-kutUhala utpanna thayuM, vizeSarUpathI zraddhA-saMzaya ane kutUhala utpanna thayuM. tyAre teo utthAna karI (utsAhathI) UbhA thayA. UbhA thaIne jyAM Arya sudharmAsvAmI hatA tyAM AvyA. AvIne Arya sudharmA sthavirane jamaNI bAjuthI prAraMbhIne traNavAra pradakSiNA(Avartana) karI vaMdana namaskAra karyA. vaMdana namaskAra karIne sthavira Arya Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrI aMtagaDa sUtra sudharmA svAmIthI na ati najIka, na ati dUra ucita Asana para sthita thaIne, temanI sanmukha be hAtha joDI, vinayapUrvaka parvapAsanA karatAM sAMbhaLavAnI IcchAthI A pramANe bolyA- vivecana : ahIM jaMbUsvAmInA AMtarika uhApohane 12 zabdomAM kramazaH batAvyo che. cAra prakAranI zraddhA, cAra prakArano saMzaya, cAra prakAranuM kutUhala. A badhI jJAnAvaraNIya tathA mohanIya karmanA kSayopazama ane udayanI kramika avasthAo che. jAya saDDhe :- pUrve sAMbhaLelA AgamonA tattvaprati zraddhA thaI tathA prabhu have je tattva viSayaka bhAva izbhAvaze, te satya 4 uze khevI bhagavAna khane bhagavaddvayana pratyenI zraddhA bhagRta tha. jAya sNse"AThamA aMganA zuM zuM bhAvo haze ? konuM konuM varNana haze ?" Adi viSayaka jijJAsArUpa saMzaya thayo. jAya kohalle - "Arya sudharmA svAmI aMtagaDanA bhAvo duI rIte 'Deze se samabhavaze ? " khevaM hutUhala thayuM. jAya, saMjAya, uppaNNa, samuppaNNa :- AyAra zabdomAM paraspara AryadvArA bhAva che ane kheno jIbhe artha pravRti pe| thAya che. prathama artha prabhAze uppaNa, samuppaNNa 2e che ane jAya, uppaNNa, saMjAya samuppaNa // yAre ya zabdo umazaH avagraha, IDI, avAya, dhAraNA35 pravRtti vizeSa che. prabhu mahAvIranI stuti : 3 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM AigareNaM, titthagareNaM, sayaM saMbuddheNaM, purisuttameNaM, purisasIheNaM, purisavarapuMDarIeNaM, purisavara - gaMdhahatthiNA, loguttameNaM logaNAheNaM, logahieNaM, logapaIveNaM, logapajjoyagareNaM, abhayadae NaM, cakkhudaeNaM maggadaeNaM, saraNadaeNaM, jIvadaeNaM, bohidaeNaM, dhammadaeNaM, dhammadesaeNaM, dhammaNAyageNaM, dhammasArahiNA, dhamma vara- cAuraMta - cakkavaTTiNA, dIvotANaM- -saraNa - gai-paiTThANeNaM, apaDiyahaya- vara - NANa - daMsaNa - dhareNaM, viyaTTachaumeNaM, jiNeNaM, jAvaeNaM, tiNNeNaM, tAraeNaM, buddheNaM, boharaNaM mutteNaM, moyageNaM, savvaNNe NaM savvadarisiNA, siva- mayala- maruyamaNaMta-makkhaya-mavvAbAha mapuNarAvattayaM siddhi gai - NAma dheyaM ThANaM saMpatteNaM, sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM ayamaTThe paNNatte, aTThamassa NaM bhaMte ! aMgassa aMtagaDadasANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTThe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM aTTha vaggA paNNattA / bhAvArtha :- he bhaMte ! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe je Adikara--sarvajJatA prApta thayA pachI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 1 /adhya.1. zrutadharmanI Adi karanArA, cAra tIrthanI sthApanA karanAra, svayaMbodhane pAmelA, puruSomAM zreSTha, puruSomAM siMha samAna, puruSomAM zreSTha kamala samAna, puruSomAM zreSTha gaMdha hastI samAna, lokamAM uttama, lokanA nAtha, lokanuM hita karanAra, lokamAM dIpaka samAna, lokamAM pradyota karanAra, jIvone abhayadAna denArA, jJAnarUpI netranA dAtA, mokSamArganA dAtA, zaraNadAtA, saMyamarUpI jIvanadAtA, bodhibIja-samyakatva lAbhanA dAtA, dharmanA dAtA, dharmanA upadezaka, dharmanA nAyaka, dharmanA sArathI, cAra gatino aMta karavAmAM zreSTha dharma cakravartI, dvIpa samAna rakSaka, zaraNabhUta, gatirUpa ane AdhArabhUta, apratimA-bAdhArahita, zreSTha kevaLajJAna-kevaLa darzananA dhAraka, chadmastha avasthAthI rahita, rAgadveSanA vijetA, anyane jItAvanArA, saMsAra sAgarathI tIrNa, anyane tAranArA, svayaM bodhane pAmelA, anyane bodha pamADanArA, karmothI mukta, anyane mukta karAvanAra, sarvajJa, sarvadarzI, kalyANa svarUpa, sthira, rogarahita, aMtarahita, kSayarahita, bAdhArahita, punarAgamana rahita evI siddha gati nAmaka sthAnane prApta thayelA te prabhue sAtamA aMga upAsakadazAMgano je artha kahyo che, te meM sAMbhaLyo che. to pachI AThamA aMga aMtagaDadazAno bhagavAne zuM artha prarUpyo(kahyo) che? tyAre Arya sudharmA svAmIe pharamAvyuM-jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamA aMga aMtagaDadazA sUtranA ATha varga kahyA che. vivecana :vaI :- varga eTale zAstrano eka vibhAga, prakaraNa athavA adhyayanono samUha. zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA AkarSa thI laI saMpattaLa sudhInA badhA ja vizeSaNo jJAtA dharmakathAnA prathama zruta skaMdhanA, prathama adhyayananA prAraMbhika sUtromAMthI pUrNa karela che. pharaka mAtra saMpAM nI jagyAe tyAM sAmuvA zabda che. aMtagaDanA anya saMskaraNomAM ahIM saMkSipta pATha upalabdha che. prathamavarganA caritranAyako - | 4 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM aTTha vaggA paNNattA, paDhamassa NaM bhate ! vaggassa aMtagaDadasANaM samaNeNa bhagavayA mahAvIreNa jAva saMpatteNa kai ajjhayaNA paNNattA? evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa agassa aMtagaDadasANaM paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA goyama-samudda-sAgara, gaMbhIre ceva hoi thimie ya / ayale kaMpille khalu, akkhobha-paseNai-viNhU // bhAvArtha - he bhagavan! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI yAvat mokSane prApta prabhue AThamA aMga Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI aMtagaDa sUtra aMtagaDadazAnA ATha varga prarUpyA che, to he bhagavan! aMtagaDadazAnA prathama varganA keTalA adhyayana 32bhAvyA cha? jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamA aMga aMtagaDadazAnA prathama varganA daza adhyayana kahyA cha.te mA prabhAo cha- (1) gautama (2) samudra (3) sAgara (4) gaMbhIra (5) stimita (5) ayara (7) Ampitya (8) akSobha (C) prasenahita (10) viSkumAra. viveyana : ajjhayaNA :- sUtranA avAMtara vibhAgAne athavA graMthanA me aMzane adhyayana cha. adhyayana zabdanI vyAkhyA eka zlokamAM A pramANe che ajjhAparasAyaNaM kammANaM, avacao uvaciyANaM / aNuvacao ca NavANaM, tamhA ajjhayaNamicchati // jenAthI hRdayane adhyAtmika zubha dhyAnamAM sthita karAya che, jenA dvArA pUrvasaMcita karmo nAza thAya che ane navA karmono baMdha rokAya che, tene adhyayana kahe che. gautamabhAra :| 5 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA paNNattA / paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa aMtagaDadasANaM samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaI NAmaM NayarI hotthA / duvAlasajoyaNAyAmA, Nava-joyaNa-vitthiNNA, dhaNavai-mai-NimmAyA, cAmIkara-pAgArA, NANAmaNi paMcavaNNa-kavisIsagamaMDiyA, surammA, alakApurI-saMkAsA, pamudiya-pakkIliyA paccakkhaM devalogabhUyA pAsAdIyA darisaNijjA abhirUvA paDirUvA / tIseNaM bAravaIe NayarIe bahiyA uttarapurasthime disIbhAe ettha NaM revayae NAmaM pavvae hotthA / tatthaNaM revayae pavvae NaMdaNavaNe NAmaM ujjANe hotthA / vnnnno| surappie NAmaM jakkhAyataNe hotthA, porANe, se NaM egeNaM vaNasaMDeNaM savvao samaMtA saMparikkhitte, asogavarapAyave / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 1 /adhya.1. bhAvArtha :- he bhaMte ! mokSa prApta zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamA aMga aMtagaDadazAnA prathama varganA dasa adhyayana pharamAvyA che. to prathama varganA prathama adhyayanano bhagavAne zuM bhAva (artha) pharamAvyo che? jeba ! te kAle, te samaye dvArakA nAmanI nagarI hatI. te bAra yojana lAMbI, 9 yojana pahoLI, dhanapati vaizramaNa deva kuberanI buddhi kauzalyathI nirmita (banAvAyelI), suvarNa koTathI yukta, paMcavarNA anekavidha maNio jaDita, kAMgarAothI suzobhita hatI ane kuberanI nagarI alakApurI jevI, Amoda, pramoda ane krIDAnA sthAnarUpa, sAkSAt devaloka samAna cittane prasanna karanArI, darzanIya, abhirU5. pratirUpa hatI. te dvArakA nagarInI bahAra uttarapUrva (IzAna) khuNAmAM raivataka nAmano parvata hato. te parvata para naMdanavana nAmanuM udyAna hatuM. tenuM varNana aupapAtika sUtravat jANavuM. te udyAna anekavidha vRkSonA samudAyathI yukta hatuM. jenI madhyamAM eka suMdara azokavRkSa hatuM, A prakAranA vanakhaMDathI gherAyeluM, ati prAcIna sUrapriya nAmanA yakSanuM yakSAyatana hatuM. vivecana : prathamanA cAra sUtro bhUmikArUpe hatA. have pAMcamAM sUtrathI aMtagaDa sUtranA kathAviSayano prAraMbha thAya che. sau prathama aMtagaDa sUtranA caritranAyaka gautamakumAra che. ahIM dvArakA nagarI mATe vAraMva saMskRta rUpa tAravatI zabdano prayoga thayo che. bAravaI- dvAravatI ke dvArakA traNe eka ja nagarInA bodhaka che. vAva- A nagarInA daravAjA atizaya moTA-vizALa hovAnA kAraNe tenuM nAma 'bAravaI' rAkhavAmAM AvyuM tathA bAravaI eTale je nagarInA bAra pati hatA. (daza dazAI tathA baLadeva ane kRSNa vAsudeva). tethI paNa tenuM nAma bAravaI paDyuM. samaya jatA te ja bAravaI "dvArakA"nA nAme prasiddha thaI. yuvAnano yAyAma- dvArakA nagarI bAra yojana lAMbI ane nava yojana pahoLI hatI. ahIM yojananuM mApa "AtmAMgulathI" samajavuM. dareka kALanA manuSyonA potAnA aMgulane "AtmAMgula" kahe che. aMgulanuM varNana anuyogadvAra sUtrathI samajavuM. 96 aMgulano eka dhanuSa thAya. be hajAra dhanuSano eka gAu ane cAra gAuno eka yojana thAya. 12 yojana = 48 gAu (144 ki.mI.) lAMbI tathA 9 yojana = 36 gAu (108 ki.mI.) pahoLI thAya. dhava-ma-LAva :- deva dvArA nagarInuM nirmANa- jaina darzanamAM 23 uttama padavImAM be padavI prativAsudeva ane vAsudevanI paNa che. te samaye jarAsaMdha prativAsudeva hatA ane kRSNa mahArAja vAsudeva hatA. jarAsaMdhane nimittaka dvArA khabara paDI ke potAnuM mRtyu kRSNanA hAthe che tyAre mRtyunI mahAsattAne jItavA trikhaMDAdhipati jarAsaMdhe kRSNane mArI nAkhavA tathA samasta yAdava vaMzano nAza karavA sattAnA aneka Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI aMtagaDa sUtra kUra cakro gatimAna karyA. jarAsaMdhanA AvA krUra AtaMkathI samasta yAdavo trAsI gayA. kRSNanI "vAsudeva" tarIkenI kALalabdhi kSetra ke samayathI haju paripakva thaI na hatI. tethI kauSTrakI nimittakanA nimittajJAnanA AdhAre yAdavo zauryapura nagara choDIne saurASTranA samudrataTe pahoMcyA, jyAM satyabhAmAe joDakA putrone janma Apyo. nimittajJAna pramANe te samudrataTane nagarI yogya surakSita sthAna jANI, kRSNa mahArAje aThThamatapa ArAdhI vaizramaNa kuberadevane prasanna karyA. kRSNa mahArAje navI nagarI vasAvavAnuM nivedana karyuM. tyAre dhanapati kubere Abhiyogika devonI madadathI atyaMta zIvratApUrvaka divya devabuddhi dvArA(deva yojanAnusAra) nUtana nagarInuM nirmANa karyuM. A dvArakA nagarIne sUtrakAre ajApurA sAsa arthAt alakApurI samAna kahI che. "alakApurI" vaizramaNa kuberanI nagarInuM nAma che. te deva nagarI hovAthI atyaMta advitIya sauMdaryayukta che. kubere potAnI nagarInI tamAma vizeSatAo dvArakA nagarImAM utArI hatI. enI banAvaTa-sajAvaTamAM kyAMya khAmI rAkhI nahotI. tethI ja dvArakAne kuberanI nagarI sAthe sarakhAvI ke upamita karI che te ucita ja che. pAsAvA Adi cAra vizeSaNono artha A pramANe karyo che. (1) pAtAlIyA- hRdayamAM AnaMda-pramoda-prasannatA utpanna kare evI nagarI. (2) ridhije nagarIne joyA pachI AMkho thAke nahIM tathA jene niraMtara jovAnI IcchA thayA kare evI nagarI. (3) havA- je nagarInI dIvAlo upara rAjahaMsa, cakravAka, sArasa, hAthI, mahiSa, mRgAdi tathA jaLamAM vicaratAM magaramacchAdi jalIya prANIonA suMdara citro citrita karyA hoya evI nagarI. (4) paDivAje nagarIne jyAre jyAre juo tyAre temAM jonArane kaMIkane kaMIka navInatA pratibhAsita thAya evI nagarI. zrI kRSNa vAsudevanI rAjasaMpadA :|6 tattha NaM bAravaIe NayarIe kaNhe NAmaM vAsudeve rAyA parivasai / se NaM tattha samuddavijayapAmokkhANaM dasaNhaM dasArANaM baladevapAmokkhANaM paMcaNhaM mahAvIrANaM, pajjuNNapAmokkhANaM adhuTThANaM kumArakoDINaM, saMbapAmokkhANaM saTThIe duiMtasAhassINaM, mahAseNapAmokkhANaM chappaNNAe balavaggasAhassINaM vIraseNapAmokkhANaM egavIsAe vIrasAhassINaM / uggaseNapAmokkhANaM solasaNhaM rAyasAhassINaM, ruppiNI pAmokkhANaM solasaNhaM devisAhassINaM aNaMgaseNA- pAmokkhANaM aNegANaM gaNiyA sAhassINaM, aNNesiM ca bahUNaM, Isara talavara mADabiya- koDubiya ibbha-seTThiseNAvai satthavAhANaM bAravaIe NayarIe addhabharahassa ya samaMtassa AhevaccaM porevaccaM Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 1/adhya.1 2 bhaTTittaM sAmittaM mahattaragattaM ANAIsaraseNAvaccaM kAremANe pAlemANe madaDaDada-paTTa-jaya-vAyata tA-tala-talatutha-paga-munapdduppvaaiyrvennN viulAI bhogabhogAi bhuMjamANe viharai / bhAvArtha :- dvArakA nagarImAM kRSNa nAmanA vAsudeva rAjA rAjya karatA hatA. rAjavarNana uvavAI sUtrAnusAra jANavuM. teo(kRSNa mahArAja)samudravijaya pramukha daza pUjyajano, baLadeva pramukha pAMca mahAvIra, pradhumnakumAra pramukha sADA traNa karoDa rAjakumAro, zAMkhakumAra pramukha 60 hajAra durdAttakumAro, mahAsena pramukha pa6 hajAra senApatio, vIrasena pramukha ekavIsa hajAra vIro, ugrasena pramukha 16 hajAra rAjA, rukmiNI pramukhA 16 hajAra rANIo, anaMgasenA pramukhA hajAro gaNikAo tathA bIjA aneka aizvaryazALI talavara, mADambika, kauTuMbika, Ibhya, zreSThI, senApati sArthavAho sahita dvArakA tathA aDadhA bhArata varSa para Adhipatya karatAM AgevAnI, bhartRtva, svAmitva, mahattaratva(moTAI) ane AjJAkAraka senApatitva karatA, pAlana karatA, kathAnRtya, gItanATya, vAdha, vINA, karatAla, tUrya, mRduMgane kuzaLa puruSo dvArA vagADavAmAM AvatI mahAdhvani sahita vipula bhogone mANatA-anubhavatA vicaratA hatA. vivecana : A sUtramAM sUtrakAre kRSNa mahArAjanI traNe khaMDanI bAhya AtyaMtara rAja saMpadAonuM varNana karyuM che. rAjAnI sAcI saMpatti to uttama, guNavAna, zauryavaMtI, khamIravaMtI tenI prajA ja che. rasaE rasALa :- kRSNa mahArAja svayaM jemanuM mAna-sanmAna jALavatA evA daza dazArNa (pUjyajano) temanI saMpadA hatI. jenA nAma A pramANe che- vRttikAra abhayadeva sUrinA zabdomAM - samudravijayo'kSobhyastimitaH sAgarastathA / himavAnavataravaiva, dharaNa: pUraNa tathA III abhicaMdrazca navamo vasudevazca vIryavAn / vasudevAnuje kanye, kuMtI madrI ca vizrute // 2 // daza ca te'rhazci pUjyAH iti dazArhAH / kRSNa mahArAjanA pitA vasudeva dasa bhAIo hatA. (1) samudravijaya (2) akSobhya (3) svimita (4) sAgara (5) himavAnuM (6) acala (7) dharaNa (8) pUraNa (9) abhicaMdra (10) vasudeva. sauthI moTA samudravijaya ane sauthI nAnA vasudeva ane be baheno kuMtI ane mAdrI hatA. pArivArika saMpadA -16 hajAra rukmiNI Adi rANIo, kRSNa mahArAjanI pArivArika saMpadA hatI. baLasaMpadA - sADA traNa karoDa pradyumnAdi kumAro, 60 hajAra zAMbAdi durdAtta kumAro, baLadevAdi pAMca mahAvIra, mahAsenAdi 56 hajAra senApatio, ugrasenAdi 16 hajAra mugaTabaMdhI rAjAo, vIrasena pramukha Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 10 | zrI aMtagaDa sUtra 21 hajAra vIra puruSo A kRSNa mahArAjanI zaurya (baLa) saMpadA hatI. vIra, mahAvIra, durdAtta vagere zaurya pradarzita karanArA zabdo che. jevI rIte Aje sainikone vIracakra, mahAvIra cakra, paramavIra cakra vagere IlkAba ApavAmAM Ave che. vAtava baLa eTale sainiko ane vA eTale samUha, sainikonA samUhane, sainikonI TUkaDIo (rajimenTsa)ne varavA kahe che. vanavAsAdaslIpa eTale sainyadaLanA uparI arthAt senApati. nagarasaMpadA :- Rddhi aizvarya saMpanna aneka talavara, sArthavAha Adi garavI prajA, anaMgasenA pramukha hajAro gaNikAo kRSNa mahArAjanI nagara saMpadA hatI. taduparAMta ardhabharata kSetranI tamAma UMca-nIca madhyama janatA paNa nagara saMpadA ja gaNAya. lavaNa samudrathI cala himavaMta parvata sudhI cha khaMDamAM vibhAjIta ardhacaMdrAkAre bharatakSetra che. tenI madhyamAM vaitADhaya parvata che. jenA kAraNe bharatakSetranA be bhAga thAya uttara ane dakSiNa. culla himavaMta parvatanA padmadrahamAMthI nIkaLatI gaMgA-siMdhu nadInA kAraNe tenA cha vibhAga thAya che. jene cha khaMDa kahevAya che. cakravartI pakhaMDAdhipati ane vAsudeva trikhaMDAdhipati kahevAya che. Ama kRSNa mahArAja lavaNa samudrathI vaitADhaya parvata parvatanA traNa khaMDanuM (1-ra- khaMDa) Adhipatya bhogavatAM vicaratA hatA. A samasta bAhya AtyaMtara saMpadA mAtra dvArakAmAM ja nahIM paraMtu traNe khaMDamAM nivAsa karatI hatI. A saMpadA eka dvArakAmAM samAI paNa na zake. gautamakumAranuM pANigrahaNa :|7 tattha NaM bAravaIe NayarIe aMdhagavaNhI NAmaM rAyA parivasai, vaNNao / tassa NaM aMdhagavaNhissa raNNo dhAriNI NAmaM devI hotthA, vaNNao / tae NaM sA dhAriNI devI aNNayA kayAI taMsi tArisargasi sayaNijjaMsi evaM jahA mahabbale sumiNadasaNa-kahaNA, jamma bAlattaNaM kalAo ya / jovvaNa-pANiggahaNaM, kaNNA vAsA ya bhogA ya // NavaraM goyamo NAmeNaM / aTThaNhaM rAyavarakaNNANaM egadivaseNaM pANiM geNhArveti / aTThaTThao dAo / bhAvArtha :- te dvArakA nagarImAM yAdavonA jyeSTha sthAnIya aMdhakavRSNi rAjA nivAsa karatA hatA. temanuM varNana pUrva sUtravat samajavuM. te aMdhakavRSNi rAjAne dhAriNI nAmanI rANI hatI. temanuM varNana anya sUtrathI jANavuM. rANI dhAriNIdevI ekadA uttama zayyAmAM sUtAM hatAM. jevI rIte jJAtAsUtramAM svapnadarzana, kathana, putrajanma, tenI bALalIlA, kaLAjJAna, yauvana, pANigrahaNa(lagna), ramya prAsAda evam bhogAdinuM varNana mahAbala kumAranuM che, tevI ja rIte ahIM paNa samajavuM. pharaka mAtra kumAranuM nAma gautama pADavAmAM AvyuM. yogya vaye tenuM eka ja divase ATha rAjakanyA sAthe pANigrahaNa karAvyuM ane dahejamAM ATha-ATha prakAranI vastuo ApI. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Af/adhya.1 | 11 / viveyana : A sUtramAM gautamakumAranA garbha AgamanathI vivAha tathA viSaya upabhoga sudhInuM saMkSipta varNana che. vistRta varNana mATe mahAbala kumAranA varNanathI jANavAnI bhalAmaNa che. je adhikAra bhagavatI sUtra zata.11, 96.11mAMche. gautamakumAranuM abhiniSkramaNa : 8 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTThaNemI Aigare jAva saMjameNa tavasA appANaM bhAvemANe viharai, cauvvihA devA AgayA / kaNhe vi nnigge| taeNaM tassa goyama kumArassa jAva jahA mehe tahA Niggae / dhamma soccA Nisamma haTThatuDhe jAva jaM NavaraM devANuppiyA! ammApiyaro ApucchAmi tao pacchA devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavvayAmi / evaM jahA mehe jAva tahA goyame vi sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei / karittA jeNAmeva samaNe bhagavaM ariTThaNemI teNAmeva uvAgacchai / uvAgacchittA samaNa bhagavaM ariTThaNemiM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei karittA vaMdai, NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI Alitte NaM bhaMte! loe, palitte NaM bhaMte! loe, Alittapalitte NaM bhaMte! loe jarAe maraNeNa ya / se jahA NAmae keI gAhAvaI AgAraMsi jhiyAyamANaMsi je tattha bhaMDe bhavai appabhAre mollagurue taM gahAya AyAe egaMtaM avakkamai, e sa me NitthArie samANe pacchA purA hiyAe suhAe khamAe NissesAe ANugAmiyattAe bhavissai / evAmeva mama vi ege AyA bhaMDe iDhe kaMte pie maNuNNe maNAme, esa me NitthArie samANe saMsAravoccheyakare bhavissai / taM icchAmi NaM devANuppiyAhiM sayameva pavvAviyaM, sayameva muMDAviyaM, sehAviyaM, sikkhAviyaM, sayameva AyAra- goyara-viNaya-veNaiya-caraNa-karaNa-jAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhiyaM / / bhAvArtha :- kAle, te samaye dharmanA pravartaka ahaMta ariSTanemi bhagavAna saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatAM vicaraNa karI rahyA hatA. dvArakAnagarInA samavasaraNamAM cAra prakAranA devo upasthita thayA. kRSNa vAsudeva paNa tyAM AvyA. tyAre gautamakumAra paNa meghakumAranI jema darzana karavA nIkaLyA. bhagavAna ariSTaneminA darzanArthe AvelA gautamakumAre paNa dharmazravaNa karyuM. dezanA sAMbhaLyA bAda gautamakumAra bolyA, "he devAnupriya! huM mArA mAtApitAnI AjJA prApta Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [12] zrI aMtagaDa sUtra karI ApanI pAse dIkSA grahaNa karIza." je prakAre bhagavAna mahAvIra svAmI pAse meghakumAra dIkSita thayA hatA te ja prakAre gautamakumAra paNa loca karIne jyAM ariSTanemi bhagavAna hatA tyAM AvyA ane zramaNa bhagavAna ariSTanemine traNavAra vidhipUrvaka vaMdanA-namaskAra karyA ane bolyA bhagavaMta! A saMsAra jarA mRtyu rUpa agnithI AdIpta che, pradIpta che. jema koI gAthApatinA gharamAM acAnaka Aga lAgatAM gharano svAmI alpa vajanavALI ane bahumUlyavALI vastuone grahaNa karIne pote eka bAju cAlyA jAya che. te vicAre che ke- "AgamAMthI bacAvelI vastu mArA mATe AgaLa, pAchaLa hitakArI, sukhakArI ke sAmarthyakArI temaja kalyANakArI thaze ane bhaviSyamAM upabhogamAM upayogI thaze. tema jarA maraNanI agnimAM mAnava jIvana bhasma thAya te pahelA huM mArA AtmAne temAMthI bacAvI lauM, kAraNa ke mAro AtmA mane ISTa che, kAMta che, priya che, manojJa ane atizaya manohara che. jenA dvArA janma maraNa rUpa saMsArano uccheda karI zakuM." tethI ja huM ema IcchuM chuM ke devAnupriya! Apa svayaM ja mane pravrajyA Apo. muniveza mane pradAna karo. Apa svayaM ja mane muMDita karI, mAro loca karo, svayaM ja pratilekhana Adi zIkhavo, Apa svayaM ja sUtra ane artha pradAna karIne zikSA Apo, Apa svayaM ja jJAnAdika AcAra, gocara, vinaya, vanayika, caraNa sattarI, karaNasattarI, saMyamayAtrA ane mAtrAdirUpa dharmanuM prarUpaNa karo. gautama aNagAra :| 9 tae NaM samaNe bhagavaM ariTThaNemI sayameva pavvAvei jAva dhammamAikkhai evaM devANuppiyA! gaMtavvaM ciTThiyavvaM NisIyavvaM tuyaTTiyavvaM bhuMjiyavvaM bhAsiyavvaM, evaM uThAe uTThAya pANehiM bhUehiM jIvehi sattehiM saMjameNaM saMjamiyavvaM, assi ca NaM aDhe No pamAeyavvaM / tae NaM se goyamekumAre samaNassa bhagavao ariTThaNemissa aMtie ima eyArUvaM dhammiyaM uvaesa soccA Nisamma samma paDivajjai / tamANAe taha gacchai, taha ciTThai, taha NisIyai, taha tuyaTTai, taha bhuMjai, taha bhAsai, taha uThAe uTThAya pANehiM bhUehiM jIvahiM sattehiM saMjamai tae NaM se goyame aNagAre jAe- iriyAsamie jAva iNameva NiggaMthaM pAvayaNaM purao kAuM viharai / bhAvArtha :- tyAra pachI zramaNa bhagavAna ariSTanemie gautamakumArane svayaM ja pravrajyA ApI ane svayaM ja AcAra gocara Adi dharmanI zikSA ApIne kahyuM ke he devAnupriya ! A pramANe pRthvI para yugma mAtra daSTi rAkhIne cAlavuM joIe. A pramANe-nirjIva bhUmi para UbhA rahevuM. bhUmine pramArjana karIne Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 1 /adhya. 1 _ [ 17 ] besavuM joIe. zarIranI prArthanA karI, zayana karavuM joIe. nirdoSa AhAra karavo, hita-mita ane madhura bolavuM joIe. A pramANe apramatta ane sAvadhAna banIne prANI (vikalendriya), bhUta(vanaspatikAya), jIva(paMcendriya)ane sattva(zeSa cAra ekendriya)nI rakSA karIne saMyamanuM pAlana karavuM joIe. A viSayamAM lezamAtra paNa pramAda karavo na joIe. tyAra pachI gautamakumAra munie bhagavAna ariSTaneminI samIpe A pramANeno dharmopadeza sAMbhaLI, hRdayamAM dhAraNa karI samyaka prakAre aMgIkAra karyo. teo bhagavAnanI AjJAnusAra gamana karatA, UbhA rahetA, besatA, zayana karatA, AhAra karatA evaM madhura bhASaNa karatA, pramAda ane nidrAno tyAga karI, prANI-bhUta-jIva-sattvanI rakSA karatAM saMyamanI ArAdhanA karavA lAgyA. Ama aNagAra banyA pachI gautamakumAra muni nigraMtha pravacanane sanmukha rAkhIne bhagavAnanI AjJAnuM pAlana karatAM vicaraNa karavA lAgyA. tapa saMyama pUrvaka vicaraNa :| 10 tae NaM se goyame aNNayA kayAI arahao ariTuNemissa tahArUvANaM therANaM atie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAi ahijjai ahijjittA bahUhiM cauttha chaTThaTThama-dasama-duvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM vivihehiM tavokammehi appANaM bhAvemANe viharai / tae NaM arahA ariTThaNemI aNNayA kayAI bAravaIo NayarIo NaMdaNavaNAo paDiNikkhamai, bahiyA jaNavayavihAraM viharai / bhAvArtha :- nigraMtha pravacanane sarvasva samarpita gautama aNagAre anyadA koI samaye ahaMtu ariSTanemi prabhunA tathArUpa sthavira bhagavaMta pAse sAmAyika Adi agiyAra aMgono vinayapUrvaka abhyAsa karyo. jJAnAbhyAsa sAthe upavAsa, chaTha, aTTama, colA, paMcolA, mAsakhamaNa, ardhamAlakhamaNAdi anekavidha tapasAdhanAthI AtmAne bhAvita karatAM vicaravA lAgyA. - tyAra pachI ahaMta ariSTanemi koI eka samaye dvArikA nagarInA naMdanavanathI vihAra karI bAhya janapadomAM vicaravA lAgyA. vivecana : dharmakathAnuyogamAM varNita jIvana caritromAM pratyeka sAdhakanA be mahatvapUrNa pAsAo tarapha sUtrakAre saMketa karyo che. (1) sAdhakano abhyAsa (2) sAdhakanI tapasAdhanA. tethI prAcIna kAlIna zramaNa saMskRtinI AcArasaMhitAnuM suMdara darzana thAya che ke sAdhaka jIvananA mukhya be ja lakSa hatA ane hovA joIe. te che jJAna-dhyAna ane tapa-tyAga. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 14] zrI aMtagaDa sUtra A sUtramAM gautama aNagAranI bAhya, AtyaMtara ArAdhanAnuM varNana karavAmAM AvyuM che. AtyaMtara tapasAdhanAmAM svAdhyAya ane dhyAnanuM viziSTa sthAna che. gautama aNagAre tathArUpa sthavira bhagavaMtanA sAMnidhye vinayapUrvaka pAyAnuM jJAna sAmAyikathI laI agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM. ciMtana ane manana dvArA samasta jJAnane dhAraNAmAM DhALI dIdhuM ane bAhya tapasAdhanAmAM upavAsathI laI mAsakhamaNa, ardhamAsakhamaNAdi anekavidha tapa dvArA AtmAnA aNue aNune raMgI dIdhA. sAmAvADuM :- ahIM sAmAyika zabdathI Avazyaka sUtranuM prathama adhyayana levAnuM che arthAt gautama aNagAre Avazyaka sUtrathI 11 mA aMga vipAka sUtra sudhInA aMgasUtronuM adhyayana karyuM. prazna :- ahIM prazna thAya ke gautama aNagAre je agiyAra aMgono abhyAsa karyo, temAM AThamA aMga aMtagaDa sUtrano abhyAsa paNa karyo. aMtagaDa sUtranuM paheluM adhyayana gautamakumAranuM che. to zuM teoe potAnI ja jIvana sAdhanAno abhyAsa karyo? samAdhAna :- A aMtagaDa sUtra prabhu mahAvIra svAmInI vAcanAnuM AThamuM aMga che ane gautama aNagAre je aMtagaDano abhyAsa karyo te tatkAlina arihaMta ariSTanemi bhagavAnanI vAcanAnA aMtagaDa sutrano abhyAsa karyo hato. vastutaH pratyeka tIrthaMkaranA zAsanamAM aneka vAcanAo thAya che. temAM dareka vAcanAmAM zikSArUpa prayojana, kathana karavAyogya bhAvo eka samAna ja hoya che. mAtra jIvananA (cAritranA)nAyaka bhinna bhinna hoya che. gautamakumAranuM siddhigamana :|11 tae NaM se goyame aNagAre aNNayA kayAi jeNeva arahA ariTThaNemI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahaM ariTThaNemiM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI icchAmi NaM bhaMte ! tubbhehiM abbhaNuNNAe samANe mAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittANaM viharittae / evaM jahA khaMdao tahA bArasa bhikkhupaDimAo phAsei / guNarayaNaM pi tavokammaM taheva phAsei NiravasesaM / jahA khaMdao tahA ciMtei, tahA Apucchai, tahA therehiM saddhiM settuja durUhai, bArasa varisAI pariyAe mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhosei, jhosittA sarTi bhattAi aNasaNAe chedei, chedittA jassaTThAe kIrai NaggabhAve muMDabhAve, kesaloe, baMbhaceravAse, aNhANagaM, adaMtavaNayaM acchattayaM, aNu vAhaNayaM, bhUmisejjAo, phalagasejjAo, kaTTha sejjAo paragharappavese, laddhAvaladdhAI mANAvamANAI, paresiM hIlaNAo, jiMdaNAo, khisaNAo, tAlaNAo, garahaNAo, uccAvayA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 1 /adhya.1. 15 | virUvarUvA gAmakaMTagA bAvIsaM parIsahovasaggA ahiyAsijjaMti, tamaTuM ArAhei, carimehiM ussAsa NissAsehiM siddhe buddhe mutte pariNivvuDe savvadukkhapahINe / bhAvArtha - anyadA eka samaye gautama aNagAra arihaMta ariSTanemiprabhu samIpe padhAryA. ariSTanemi prabhune traNavAra AdakSiNA pradakSiNA karI vaMdana namaskAra karyA. vaMdana namaskAra karI vinayapUrvaka A pramANe bolyA- he prabho ! huM ApanI anujJA hoya to prathama mAsikI bhikSupratimA aMgIkAra karavA IcchuM chuM. bhagavAnanI anujJA pAmIne baMdhaka aNagAranI jema bAra bhikSu pratimAonuM pAlana karI, "guNaratna saMvatsara" tapanuM ArAdhana karyuM. zeSa khaMdhaka aNagAranI jema ciMtana, manana karI, ariSTanemi prabhu samIpe pRcchA karI, tathArUpa sthavira munio sAthe zatruMjaya parvata para ArohaNa karyuM. pRthvI zilApaTTakanI pratilekhanA pramArjanA karI vidhipUrvaka saMlekhanA vrata aMgIkAra karyuM. bAra varSanI saMyama paryAya pALI, AhAranI abhilASAthI sarvathA rahita thaI eka mAsanI saMlekhanA dvArA AtmAne ArAdhita karyo, karIne sAMTha(so)bhakta(bhojana)no parityAga karyo, karIne je artha-prayojana mATe nagnabhAvasAdhuvRtti-muMDabhAva-dravyathI ziramuMDana ane bhAvathI parigrahatyAga, kezaloca, brahmacaryavAsa, asnAnabhAva, achatraka-chatrano prayoga na karavo, upAnaha-jUtA-cappalano tyAga, bhUmizayana, phalaka (pATIyuM)zayana, paraghara praveza-gocarI arthe bIjAnA gharomAM javuM, lAbhAlAbha, mAnApamAna, hIlanA, niMdA, khrisanA-gupta rahasya pragaTa karavuM, tADanA, gartA, UMca-nIca aneka prakAranA rara parISaho, IndriyonA duHkhadAyaka upasargone sahana karatA hatA, te artha-prayojanane siddha karyuM ane aMtima zvAsocchavAsa dvArA AThe karmono kSaya karI gautama aNagAra siddha-buddha-mukta-parinirvANa eTale ke sarva saMtApothI rahita thaI ane sarva duHkhono aMta karI siddhagatine pAmyA. vivecana : A sUtramAM gautama aNagAranA saMyamI jIvananI uccatama viziSTa tapa sAdhanAnuM ane temanI aMtima sAdhanA saMlekhanAnuM tathA siddha gatine pAmyAnuM varNana che. mAliyuM fbavahu hima :- gautama aNagAre mAsikI Adi bAra bhikSu pratimAonuM vahana karyuM. sAdhunA abhigraha vizeSane bhikSu pratimA kahe che. zArIrika saMskAra ane deha mamatvano tyAga karI, pratimAdhArI sAdhaka, deva-manuSya-tiryaMca saMbaMdhI upasargone sahana karatAM abhigraha vizeSanuM pAlana kare che. prathamanI sAta bhikSu pratimA eka eka mahinAnI che. prathama bhikSu pratimAmAM eka datti AhAra ane eka datti pANInI Ama kramazaH eka eka datti AhAra-pANInI vadhAratAM sAtamI pratimAmAM sAta datti AhAranI ane sAta datti pANInI grahaNa karavAmAM Ave che. dAtA dvArA devAtI atUTa dhArAne datti kahe che. sAta pratimAnA sAta mahinA thAya. AThamI, navamI, dazamI A traNa pratimA 7-7 ahorAtranI eTale kula 21 ahorAtranI che. temAM Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 | zrI aMtagaDa sUtra upavAsanA pAraNe upavAsa karavo jarUrI hoya che. agiyAramI bhikSu pratimA eka ahorAtranI chaTha tapa sAthe tathA bAramI bhikSu pratimA mAtra eka rAtrinI aThThama tapa sAthe vahana karavAmAM Ave che. bhikSu pratimAonuM vistRta varNana bhagavatI sUtramAM baMdhaka aNagAranA adhyayanamAM athavA dazAzrutaskaMdhanI 7mI dazA pramANe samajI levuM. thaMpi tavonaM- A tapa soLa mahinAnuM che. (1 varSa 4 mahinA). prathama mahinAmAM ekAMtara upavAsa, bIjAmAM chaThanA pAraNe chaTha, trIjA mahinAmAM aTTamanA pAraNe aTTama Ama pratyeka mahine eka eka upavAsa kramazaH vadhatA soLamAM mahine 16 upavAsanA pAraNe soLa upavAsanI utkRSTa sAdhanAne "guNaratna saMvatsara tapa" kahe che. gautama aNagAre baMdhaka aNagAranI jema A tapanI ArAdhanA karIjenuM yaMtra A pramANe che guNaratnasaMvatsara tapanuM yaMtra tapa dina pAraNA dina 28 14|14 2 9 30 101010 3 jI 24 8 | | | 3 ) 24 | | | | | 4 24 4] 4] 4] 4] 4] 4] 6 A tapanI vizeSa jANakArI zrI bhagavatI sUtranA zataka-2, uddezA-1mAM varNita khaMdhaka aNagAranA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 1 /adhya. 1 adhikArathI samajI levI. bhikSu paDimAnuM saMpUrNa varNana dazAzruta skaMdha sUtrathI samajavuM joIe. adhyayana samApti : 17 13 evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM paDhamassa vaggassa paDhamassa ajjhayaNassa ayamaTThe pnnnntte| bhAvArtha :- A pramANe he jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamA aMga aMtagaDadazAMga sUtranA prathama varganA prathama adhyayanano, A artha kahyo che--prarUpyo che. // varga-1 : adhya.-1 saMpUrNa // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] zrI aMtagaDa sUtra prathama varga adhyayana-ra thI 10 : samudrAdikumAro) prathamavarganA zeSa adhyayano :| 1 evaM jahA goyame tahA sesA / aMdhaga vaNhI piyA, dhAriNI mAyA, samudde, sAgare, gaMbhIre, thimie, ayale, kaMpille, akkhobhe, paseNaI, viNhue, ee egagamA / bhAvArtha:- Arya sudharmA svAmIe potAnA ziSya jaMbUsvAmIne kahyuM- jaMbU! mokSa prApta bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamA aMga aMtagaDa sUtranA prathama vargamAM gautamakumArano je artha (varNana)kahyo che, evI ja rIte zeSa nava adhyayanano artha paNa samajI levo. sarvanA mAtA dhAriNI ane pitA aMdhakavRSNirAjA hatA. teono jIvanakALa, saMyama paryAya, tapasAdhanA, aMtimasAdhanA, siddhigamana badhuM ja pUrvavat samajavuM. aMtara mAtra nAmanuM che, te nava nAma A pramANe(1) samudra (2) sAgara (3) gaMbhIra (4) stimita (5) acala (6) kAMDilya (7) akSobha (8) prasenajita (9) viSNu. II varga-1 : adhya.-ra thI 10 saMpUrNa II Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102/adhya.1-8 | 18 | bIje varga. madhyayana - 1 thI 8 : makSomA commommeDMODOBODOBUDDODOWWDODODODOWOODOG akSobha Adi ATha bhAIonI mukti :| 1 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM paDhamassa vaggassa ayamaDhe paNNatte, doccassa NaM bhaMte ! vaggassa aMtagaDadasANaM samajeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAvasaMpatteNaM kai ajjhayaNA paNNattA? __ evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM doccassa vaggassa aTTha ajjhayaNA paNNattA / akkhobha sAgara khalu, samudda himavaMta acala NAme ya / dharaNe ya pUraNe vi ya, abhicaMde ceva aTThamae // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaI NAmaM NayarI hotthA / vahI piyA / dhAriNI mAyA / jahA paDhamo vaggo tahA savve aTTha ajjhayaNA / guNarayaNaM tvokmm| solasavAsAiM pariAo / settuMje mAsiyAe saMlehaNAe siddhA / bhAvArtha:- Arya jaMbusvAmIno prazna- he bhagavan! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamA aMga aMtagaDasUtranA prathama vargano A artha kahyo che, to he bhaMte! aMtagaDasUtranA bIjA vargano bhagavAne zuM artha 32bhAvyo cha? he jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamA aMga aMtagaDasUtranA bIjA varganAM ATha adhyayana 32bhAvyA cha- (1) sakSama (2) sAgara (3) samudra (4) bhivaMta (5) ayara (G) gha25 (7) 525 (8) abhiyaMdra. te kAle te samaye dvArakA nAmanI nagarI hatI. tyAM ATheya kumAronA pitA vRSNi ane mAtA dhAriNI hatAM. te ATheya kumAronuM varNana prathama varga samAna ja samajavAnuM che. bAra bhikSu pratimAnuM vahana, guNaratna saMvatsara tapanI ArAdhanA, 11 aMgano abhyAsa. taphAvata mAtra 16 varSanI saMyama paryAya pALI zatruMjaya parvata para eka mAsanI saMlekhanA dvArA AThe karmono kSaya karI siddhagatine pAmyA. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 20 | zrI aMtagaDa sUtra vivecana : AThe ya kumAronA pitA aMdhakavRSNi ane mAtA dhAriNI hatA. anya graMthomAM ATha kumAronI mAtAnuM nAma subhadrA Ave che. tadanusAra prathama ane dvitIya varganA 18 kumAronA pitA eka ja hatA ane mAtA baMne varganA kumAronA bhinna hatA. baMne vargamAM keTalAka nAmo sarakhA ja Ave che. sagAbhAIonA nAma eka sarakhA na hoI zake athavA prAcIna kALamAM bhAIonA nAma eka sarakhA rAkhavAmAM AvatA ane mAtra pAchaLathI akSaro alaga alaga rahetA. jevI rIte dhanapAla, dhanadeva, dhanarakSita, dhanadatta vagere. kALakrame lipibaddha kALamAM game te kAraNosara pAchaLanA alaga paDatA zabdo lipibaddha na thayA hoya A aitihAsika viSaya saMzodhanIya che. pahelA varganA mULapAThamAM pitAnuM nAma aMdhakavRSNi che to bIjA varganA mULapAThamAM mAtra 'vRSNi' eTaluM ja pitAnuM nAma che. e paNa vicAraNIya che. I varga-ra : adhya.-1 thI 8 saMpUrNa II Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 /adhya. 1-6 21 ] trIjo varga adhyayana - 1 thI 6 : anIyasAdikumAro adhyayana prAraMbha :| 1 taccassa ukkhevo| evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa terasa ajjhayaNA paNNattA, taM jhaakaLayase, maLato , padaya, vika, tevagaNe, sastute, sAro, paNa , kumuda, kumuda, sUvA, vAra, aLaviTTI 1 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM paDhamassa vaggassa terasa ajjhayaNA paNNattA, paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aTe paNNatte ? bhAvArtha - trIjA vargano prAraMbha pUrvavat jANavo. he jaMbU! mokSa prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamA aMga aMtagaDa sUtranA trIjA varganAM tera adhyayana prarUpyA che. te A pramANe che- (1) anIyasakumAra (ra) anaMtasenakumAra (3) anihatakumAra (4) vidvatakumAra (5) devayazakumAra(6) zatrusenakumAra (7) sAraNakumAra (8) gajasukumAra (9) sumukhakumAra (10) durmukhakumAra (11) kUpakakumAra (12) dArukakumAra (13) anAdaSTikumAra. he bhagavan! prabhue aMtagaDasUtranA trIjA varganA tera adhyayanapharamAvyA che, to prathama adhyayanano zuM artha pharamAvyo che? vivecana : A vargamAM kRSNa mahArAjanA dasa bhAI tathA traNa bhatrIjAnuM varNana che. sumukha, dumukha tathA kUpaka kumAra kRSNa mahArAjanA bhatrIjA thAya e sivAyanA badhA bhAI hatA. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 22 ] zrI aMtagaDa sUtra nAga gAthApatinA anIyasAdi putro :| 2 evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bhaddilapure NAmaM Nayare hotthA / vaNNao / tassa NaM bhaddilapurassa Nayarassa uttarapurasthime disibhAe sirivaNe NAmaM ujjANe hotthA / vaNNao / jiyasattU rAyA / tattha NaM bhaddilapure Nayare NAge NAmaM gAhAvaI hotthA / aDDe ditte, vitthiNNa-viula-bhavaNasayaNAsaNa-jANa-vAhaNAiNNe, bahudhaNa-bahujAyarUva-rayae, AogappaogasaMpautte vicchiDDiya-viula-bhattapANe, bahudAsI-dAsa-go-mahisagavelagappabhUe bahujaNassa aparibhUe / tassa NaM NAgassa gAhAvaissa sulasA NAmaM bhAriyA hotthA / sukumAla-pANi-pAyA, ahINa-paDipuNNa- paMciMdiyasarIrA lakkhaNavaMjaNa-guNovaveA mANummANappamANa- paDipuNNasujAyasavvaMgasuMdaraMgI sasi-somAkAra-kaMta-piya-dasaNA surUvA / bhAvArtha:- sudharmA svAmI bolyA- he jaMbU! te kAle, te samaye bhakilapura nAmanuM nagara hatuM. te bhakilapura nagaranI uttarapUrva dizAmAM(IzAnakhUNAmAM) zrIvana nAmanuM udyAna hatuM. baMnenuM varNana pUrvavat samajavuM. jitazatru rAjA hatA ane te bhakilapura nagaramAM nAga nAmanA gAthApati rahetA hatA. te gAthApati RddhisaMpanna-dhanavAna, tejasvI, vistRta (vizALa), vipula bhavano-zasyAo, Asano, yAna, vAhana AdithI saMpanna hatA. suvarNa rajata Adi dhananI bahulatA yukta hatA, teo arthalAbha mATe dhananA AdAnapradAna rUpa prayoga karatA hatA. bhojana pacyA paNa temane tyAM vipula pramANamAM bhojana bacatuM. aneka dAsa, dAsIo tathA gAya, bheMsa, bakarI Adi aneka pazudhanathI saMpanna nAgagAthApatinuM ghara hatuM. Ama koInAthI paNa parAbhava na pAme evA tejasvI jIvanadhananA svAmI hatA. te nAga gAthApatine sulasA nAmanA patnI hatAM. jeo sukomaLa hAthapaga saMpanna, pAMce IndriyothI paripUrNa, lakSaNa vyaMjana yukta zarIra saMpanna, guNavAna, mApa, bhAra(vajana), AkArathI paripUrNa, sarvAga suMdara, caMdrasamAna saumya, kAnta, priya, darzanIya rUpayukta hatAM. vivecana : koI paNa vyaktinA jIvana kathana daramyAna tatkAlIna nagara-udyAna-mAtA pitAnuM varNana prathama karavAmAM Ave che. A eka prAcIna kathanazailI che. ahIM paNa anIyasakumAranA varNana pUrve teo jyAM moTA thayA, dIkSita thayA te nagarI, udyAna tathA mAtA pitAno savistRta paricaya sUtrakAre prathama Apyo che. je sutra ane bhAvArthathI spaSTa che. vizeSa jANakArI uvavAI sutramAMthI meLavI levI. sukhada bAlyAvasthA :| 3 tassa NaM NAgassa gAhAvaissa putte sulasAe bhAriyAe attae aNIyase c.. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Af3/adhya.1-6 | 23 | NAmaM kumAre hotthA / sukumAle jAva surUve paMcadhAIparikkhitte taMjahAkhIradhAIe, maMDaNadhAIe, majjaNadhAIe, aMkadhAIe, kIlAvaNadhAIe evaM jahA daDhapaiNNe jAva girikaMdaramallINe va caMpagapAyave suhaMsuheNaM parivaDDai / / bhAvArtha:- te nAgagAthApatinA putra tathA sulatAnA Atmaja anIyasa nAmanA kumAra hatA. te sukomaLa yAvatuM suMdara rUpavAna hatA. 1. kSIradhAtrIdUdha pIvaDAvanArI 2. maMDanadhAtrI-vastrAbhUSaNathI sajAvanArI dhAtrI 3. majajanadhAtrI-snAna karAvanArI dhAtrI (dhAvamAtA) 4. kIDApadhAtrI-ramADanAra dhAtrI 5. aMkadhAtrI-khoLAmAM besADI lADa karAvanArI dhAtrI. Ama, pAMca dhAvamAtA dvArA lAlana-pAlana karAto anIyasakumAra, deDha pratijJa kumAranI jema giriguphAmAM sthita caMpakavRkSa samAna, sukhapUrvaka vRddhi pAmavA lAgyo. puruSonI 72 501 :| 4 tae NaM taM aNIyasaM kumAraM sAtiregaaTThavAsajAyaM [jANittA]ammApiyaro kalAyariyassa uvaNeti / taeNaM se kalAyarie aNIyasaM kumAraM lehAiyAo gaNitappahANAo sauNirutapajjavasANAo bAvattariM kalAo suttao a atthao a karaNao ya sehAvei, sikkhAvei / taMjahA (1) lehaM (2) gaNiyaM (3) rUvaM (4) paDheM (5) gIyaM (6) vAiyaM (7) saragayaM (8) pukkharagayaM (9) samatAlaM (10) jUyaM (11) jaNavAyaM (12) porekaccaM (13) aTThAvayaM (14) dagamaTTiyaM (15) aNNavihI (16) pANavihI (17) vatthavihI (18) sayaNavihI (19) ajja (20) pahelIyaM (21) mAgahiyaM (22) gAhaM (23) silogaM (24) gaMdhajuttiM (25) madhusitthaM (26) AbharaNavihI (27) taruNIpaDikamma (28) itthIlakkhaNaM (29) purisalakkhaNaM (30) hayalakkhaNaM (31) gayalakkhaNaM (32) goNalakkhaNaM (33) kukkuDalakkhaNaM (34) miDhalakkhaNa (35) cakkalakkhaNa (36) chattalakkhaNa (37) daMDalakkhaNaM (38) asilakkhaNaM (39) maNilakkhaNaM (40) kAgaNilakkhaNaM (41) cammalakkhaNaM (42) caMdacariyaM (43) sUracariyaM (44) rAhucariyaM (45) gahacariyaM (46) sobhAgakara (47) dobhAgakara (48) vijjAgayaM (49) maMtagayaM (50) rahassagayaM (51) sabhAsaM (52) cAraM (53) paDicAraM (54) bUha (55) paDibahaM (56) khaMdhAvAramANaM (57) NagaramANaM (58) vatthumANaM (59) khaMdhAvAraNivesaM (60) vatthuNivesaM (61) NagaraNivesaM (62) IsatthaM (63) Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 24 / zrI aMtagaDa sUtra charuppavAyaM (64) AsasikkhaM (65) hatthisikkhaM (66) dhaNuvveyaM (67) hiraNNapAgaM suvaNNapAgaM maNipAgaM dhAupAgaM (68) bAhujuddhaM muTThijuddhaM aTThijuddhaM juddhaM NijuddhaM juddhAijuddhaM (69) suttakheDaM NAliyAkheDaM vaTTakheDaM dhammakheDa cammakheDa (70) pattachejja kaDagacchejja (71) sajIvaM NijjIvaM (72) sauNiruya / tae NaM se kalAyarie aNIyasaM kumAraM lehAiyAo gaNiyappahANAo sauNiruya pajjavasANAo bAvattariM kalAo suttao ya atthao ya gaMthao ya karaNao ya, sehAvettA sikkhAvettA ammApiUNaM uvaNei / / tae NaM aNIyasakumArassa ammApiyaro taM kalAyariyaM madhurehiM vayaNehiM vipuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM vattha-gaMdha- mallAlaMkAreNaM sakkAreMti, sammANeti, sakkArittA sammANittA vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dalayaMti, dalaittA paDivisajjati / tae NaM se aNIyasakumAre ummukkabAlabhAve viNNAyapariNayamette jovaNa- gamaNupatte bAvattarikalApaMDie NavaMgasuttapaDibohie aTThArasavihippagAradesI- bhAsAvisArae gIyaraI gaMdhavvaNaTTakusale jAva alaM bhogasamatthe jAe yAvi hotthaa| bhAvArtha - tyAra pachI ATha varSathI adhika uMmarano jANI mAtA pitAe tene kalAcArya pAse vidyAbhyAsa mATe mokalyo. kalAcArye anIyasakumArane lekhanapradhAna, gaNitapradhAna, zakuniruta(pakSIonA zabda sudhInI)paryata 72 kaLAo, sUtrathI, arthathI ane prayogathI siddha karAvI tathA zIkhaDAvI. te bottera kalAo A pramANe che (1) lekhanakalA :- lakhavAnI kalA, brAhmI Adi aDhAra prakAranI lipione lakhavAnI kalA. (2) gati : Ju02, maa||2, saravANo, pAhADIvagare 42vAnI dA (3)354aa : vastra, hivAla, sonU, yAMhIvagere 652 horavAnI dA (4) nATyadA : nAyavAnI athavA abhinaya 2vAnI sA. (5) gItasel : vAnI yaturAInI sA. (G) vAgha : ane prazna vAdhavAnI sA. (7) svaragatakalA : aneka prakAranA rAga ane rAgaNIonA svara kADhavAnI kalA. (8) puS4248 : bhagavAdhavizeSanAzAnanI sA. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 3 /adhya. 1- s . [ 25 ] (9) samatAla kalA : samAnatAla bajAvavAnI kalA. (10) dhutakalA : jugAra ramavAnI kalA. (11) janavAdakalA : janazruti ane kiMvadatione jANavAnI kalA. (12) puraH kAvyakalA zIghra kavitA racavAnI kalA. (13) aSTApada kalA zataraMja, copATa vagere khelavAnI kalA. (14) dakamRtikA kalA : mATI ane pANInA mizraNathI ramakaDAM vagere banAvavAnI kalA. (15) annavidhi kalA : aneka prakAranAM bhojananA padArtho banAvavAnI kalA. (16) pAnavidhi kalA : aneka prakAranAM pINAM-peya padArtha banAvavAnI kalA. (17) vastravidhi kalA : aneka prakAranAM vastra nirmANa karavAnI kalA. (18) zayanavidhi: sUvAnI kalA. (19) AryAvidhi : AryA chaMda banAvavAnI kalA. (20) prahelikA : prahelione jANavAnI kalA. gUDha arthavALI kavitA karavAnI kalA. (ra1) mAgadhikA : stuti pATha karavAvALA bhATa-cAraNo(kavitA karavA)nI kalA. (22) gAthA kalAH prAkRtta Adi bhASAomAM gAthA racavAnI kalA. (23) zloka kalA : saMskRta bhASAmAM zloka banAvavAnI kalA. (24) gaMdhayuti : aneka prakAranAM gaMdho ane dravyone meLavIne sugaMdhita padArtha banAvavAnI kalA. (25) madhusikya : mINanA prayoganI kalA. (26) AbharaNa vidhi : AbhUSaNa (alaMkAro) banAvavAnI kalA. (27) taruNI pratikarma H yuvatI strIone anuraMjana(khuza) karavAnI kalA. (28) strI lakSaNa : strIonAM zubha-azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (29) puruSa lakSaNa : puruSonAM zubha azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (30) haya lakSaNa : ghoDAnAM zubha azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (31) gaja lakSaNa : hAthInAM zubha azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (32) goNa lakSaNa : baLadanAM zubha azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (33) kaTa lakSaNa : kukaDAnAM zubha azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (34) meDha lakSaNa : gheTA(bakarA)nAM zubha azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (35) cakra lakSaNa : cakra AyudhanAM zubha azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (36) chatra lakSaNa : chatranAM zubha azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (37) daMDa lakSaNa : hAthamAM rAkhavAno daMDa-lAkaDInA zubha azubha lakSaNone jANavAnI kalA. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zrI aMtagaka sUtra (38) asi lakSaNa : talavAra, barachI AdinAM zubha azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (39) maNi lakSaNa : trionAM zubha azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (40) kAkaNI lakSaNa : kAkaNI nAmanA ratnanAM zubha azubha lakSaNone, guNone jANavAnI kalA. (41) carma lakSaNa H cAmaDAnI parIkSA karavAnI kalA athavA carmaratnanA zubha-azubha lakSaNone jANavAnI kalA. (42) caMdracaryA : caMdrano udaya thAya tyAre samakoNa, vakrakoNa Adi AkAravALA caMdranA nimittathI zubhaazubha lakSaNo jANavAnI kalA. (43) sUryacaryA : sUrya saMcAra (bhramaNa)janita uparAgonAM zubha azubha phaLane jANavAnI kalA. (44) rAhucaryA H rAhunI gati ane tenAthI caMdra grahaNa vagere jANavAnI kalA. (45) sahacaryA : grahonA saMcArathI zubha azubha phaLone jANavAnI kalA. (46) saubhAgyaka2 : saubhAgya vadhAravAnA upAyone jANavAnI kalA. (47) dIrbhAgyakara H durbhAgyakArI(kAraNone jANavAnI kalA. (48) vidyAgata : aneka prakAranI vidyAone jANavAnI kalA. (49) maMtragata : aneka prakAranA maMtrone jANavAnI kalA. (50) rahasyagata H aneka prakAranAM gupta rahasyone jANavAnI kalA. (51) sabhAsa : pratyeka vastune pratyakSa jANavAnI kalA, (52) cAra kalA H guptacara-jAsUsInI kalA. jyotiSa cakranA saMcaraNane jANavAnI kalA. (53) praticAra kalA : graha AdinA saMcAranuM jJAna, rogInI sevA-suzruSAnuM jJAna. (54) vyUha kalA H yuddhamAM senA dvArA garUDa Adi AkAranI racanA karavAnI kalA. (55) prativyUha kalA H zatrunI senAnA pratipakSa rUpamAM senAnI racanA karavAnI kalA. (56) skaMdhAvAramAna : senAnI zibira(chAvaNI), paDAva AdinA pramANane jANavAnI kalA. (57) nagaramAna : nagaranA mAna(kSetraphaLa, sImA vagere) pramANane jANavAnI kalA. (58) vAstumAna H makAnonuM mAna - pramANane jANavAnI kalA. H (59) skaMdhAvAra niveza : senAne yuddha yogya UbhI rAkhavAnI athavA paDAva karavAnI kalA. (60) vastu(vAstu)niveza H vastuone thocita sthAna para rAkhavAnI kalA. (1) nagaraniveza : nagara nirmANanI kalA. (62) IyuastrakalA H divya astra saMbaMdhI kalA. (3) charupagatakalA : talavAranI mUTha Adi banAvavAnI kalA. (khaDgazAstra) H (4) azva zikSAH ghoDAne vAhanamAM joDavAnI ane yuddhamAM laDavAnI zikSA(tAlIma) devAnI kalA. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 3 /adhya. 1- s . [ 27 ] (5) hasti zikSA : hAthIone saMcAlana karavAnI zikSA devAnI kalA. (6) dhanurveda zabdavedhI Adi dhanurvidyAnuM viziSTa jJAna hovAnI kalA. (7) hiraNyapAkaH suvarNapAka, dhAtupAka, maNipAka, cAMdI, sonuM, maNi ane lokhaMDa Adi dhAtuone gALavAnuM, pakAvavAnuM ane tenI bhasma Adi banAvavAnI kalA. (68) bAyuddha, daMDayuddha, muSTiyuddha, lAkaDInuM yuddha, sAmAnya yuddha, niyuddha, yuddhAtiyuddha vagere vividha prakAranA yuddhane jANavAnI kalA. (9) sUtrakheDa, nAlikA kheDa, vartakheDa, dharmakheDa, carmakheDa Adi aneka prakAranI ramatone jANavAnI, khelavAnI kalA. (70) patracchedya; kaTaka chedyaH patro ane lAkaDAnA chedana bhedananI kalA. (71) sajIva-nirjIva : sajIvane nirjIva jevuM ane nirjIvane sajIva jevuM banAvavAnI kalA. (72) zakuniruta: pakSIonI bolI jANavAnI kalA. A 72 kaLAo mULa, artha ane graMtha tathA prayoga dvArA siddha karAvI ane zIkhaDAvI kalAcArya anIyasakumArane tenA mAtApitA pAse laI AvyA. tyAre anIyasakumAranA mAtApitAe kalAcAryanuM madhura vacanothI tathA vipula AhArapANI, vastra, gaMdha, mALA ane alaMkArothI satkAra sanmAna karyuM, karIne AjIvikA yogya pracura prItidAna ApyuM ane vidAya ApI. tyAra pachI bAlabhAvano tyAga karI, vijJAna prApta thaI, yauvana avasthAne prApta ane bottera kaLAmAM pravINa thayelA anIyasa kumAranAM nava(9) aMga- bekAna, be netra, be nAsikA, jIbha, tvacA tathA mana bAlyAvasthAnA kAraNe sukha hatA te jAgRta thaI gayA. 18 prakAranI dezIya bhASAomAM kuzaLa thaI gayA. gItamAM prIti rAkhanAra, gaMdharva nRtyamAM kuzala thaI gayA thAvata bhoga sAmarthyathI yukta thayA arthAt yauvanAvasthAne prApta thayA. vivecana : sutra 3 tathA 4mAM anIyasakamAranA zaizava, zaikSaNika jIvananuM varNana karavAmAM AvyuM che. tenuM bacapaNa atyaMta lADakoDamAM vyatIta thayuM che. ahIM e mATe parivAra majA...parivApha pada ApyuM che arthAt giriguphAmAM caMpakavRkSa sukhapUrvaka vRddhi pAme che. caMpakavRkSa zIghravRddhi pAmanAruM vRkSa che, emAM paNa giriguphAmAM sthita hovAthI bAhya vAtAvaraNano ke pazu pakSI vagereno vyAghAta na Ave. Ama cAre taraphathI surakSAnA kAraNe caMpakavRkSa ekadama vRddhi pAme che. tevI ja rIte anIyasakumAra pAMca dhAvamAtA, mAtApitA, sulasA evaM nAga gAthApati tathA dAsa dAsIothI satata rakSAyelA hovAthI koI paNa pratikULatA vagara ekadama sukhapUrvaka vRddhi pAmavA lAgyA. sArikAmakUvAta bALakanA saMskAra ghaDatarano kALa garbhAvasthAthI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 28 zrI aMtagaDa sUtra laI ATha varSa sudhIno che ane e saMskAra ghaDataramAM gharanuM vAtAvaraNa, mAtApitAnI jAgRti vadhu javAbadAra bane che. prAyaH ATha varSanI uMmaranA gharanA saMskArathI ghaDAyeluM bALaka bahAranA vAtAvaraNamAM jAya topaNa tenAmAM prAyaH kusaMskAra pravezI zakatA nathI. jyAre AjanA yugamAM bALakane satata mAvataranA hUMphanI ane zikSaNanI jarUra che, tyAre be varasanI uMmaramAM paristhitivazAt plehAusa ke bebIsITaro pAse mokalI apAya che. jethI mAvataranA saMskAranA kauTuMbika vArasAthI bALaka vaMcita rahe che. bAhya vidyAbhyAsanI yogyatAno prAraMbhikakALa sAtireka ATha varSano che. strI yogya 64 kaLA che ane puruSocita 72 kaLA che. jemAM bhautika jagatanA tamAma kSetrone sparzatuM jJAna AvI jAya che. anIyasakumAranuM pANigrahaNa :| 5 tae NaM taM aNIyasaM kumAraM ummukkabAlabhAvaM jANittA ammApiyaro sarisiyANaM sarivvayANaM sarittayANaM sarisalAvaNNa-rUva-jovvaNaguNovaveyANaM sarisaehiMto ibbhakulehito ANilliyANaM battIsAe ibbhavarakaNNagANaM egadivaseNaM pANiM geNhAveti / tae NaM se NAge gAhAvaI aNIyassa kumArassa imaM eyArUvaM pIidANaM dalayai, taMjahA- battIsaM hiraNNakoDIo, evaM jahA mahAbalassa jAva aNNaM vA subahu hiraNNaM vA suvaNNaM vA kaMsaM vA dUsaM vA viuladhaNa-kaNaga jAva saMtasArasAvaejjaM, alAhi jAva AsattamAo kulavaMsAo pakAmaM dAuM, pakAmaM bhottuM, pakAmaM paribhAeuM / tae NaM se aNIyase kumAre egamegAe bhajjAe egamegaM hiraNNakoDiM dalayai, egamegaM suvaNNakoDiM dalayai, egamegaM mauDa mauDappavaraM dalayai, evaM taM ceva savvaM jAva egamegaM pesaNakAriM dalayai, aNNaM vA subahu hiraNNaM vA jAva paribhAeuM / tae NaM se aNIyasakumAre uppi pAsAyavaragae phuTTamANehiM muiMgamatthaehiM jAva paMcavihe mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe viharai / bhAvArtha - mAtA pitAe anIyasakumArane bAlyAvasthAthI mukta ane yauvanAvasthAne prApta jANI samAnavaya, samAnatvacA, rUpa, lAvaNya, yauvana, guNa tathA samAna ImyakuLanI 3ra (batrIsa) ImpakanyAo sAthe eka divase pANigrahaNa (vivAha) karAvyuM. vivAha anaMtara nAga gAthApatie anIyasakumArane prItidAnamAM batrIsa karoDa suvarNarajata (cAMdI)nA sikkAthI laI tamAme tamAma bhogapabhoganI sAmagrI ane anya paNa vipula sonA, cAMdI, vAsaNa, vastra, vipula dhana, hIrA, mANeka, pannA vagere bahumUlya 32-3ra vastuo devAmAM, khAvAmAM ane Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 /adhya. 1-6 _ [ 29 ] upabhogamAM sAta peDhI sudhI cAle teTalA pramANamAM mahAbalakumAranI jema ApI. anIyasamAre te sarva batrIsa-batrIsa sonA, cAMdI, muguTa vagere vastuo batrIsa patnIomAM eka eka vibhAjIta karI vaheMcI dIdhI. Ama, 3ra kanyAo sAthe anIyasakumAra gaganacuMbI prAsAdomAM mRdaMgonA uttama dhvani, nRtya, gIta Adi vividha Amoda-pramodamAM manuSya saMbaMdhI pAMca Indriya sukhopabhogone mANatAM vicaravA lAgyA. vivecana : A sUtramAM anIyasakumAranA sukhopabhoganA varNana sAthe tatkAlIna samAja vyavasthAnuM suMdara citra doravAmAM AvyuM che. yogya samAjaracanA mATe yogya nAgarika joIe ane yogya nAgarika mATe yogya saMskArI mAvatara joIe. prAcIna kALanI vyavasthA che ke vivAha e mAtra vaiSayika sukhabhoganuM sAdhana nathI paraMtu samAjane uttama Adarza, saMskArI narapuMgavanI bheTa ApavAnI sAdhanA che. vivAha haMmezAM samAna kuLAcAra saMpanna sAthe ja karavAmAM Ave che. anIyasakumAranA vivAha paNa Ibhya kuLanI samAna vaya, rUpa, guNa, saMskArayukta kanyAo sAthe mAtA pitAe karyA. fiphaTM :- prItidAnano artha che premapUrvaka devAtI bheTa, upahAra, pAritoSika. prItidAnano prayoga "kariyAvara" arthamAM prasiddha che. vartamAna vivAha prasaMge kanyApakSa taraphathI kariyAvara devAmAM Ave che paraMtu A sUtrathI sUcita thAya che ke prItidAna kanyApakSa taraphathI nahi varapakSa taraphathI putrane devAmAM AvatuM ane putra potAnI patnIomAM samAna bhAge vaheMcI detA. anIcasakumAranI saMcamasAdhanA tathA siddhi :| 6 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTuNemI jeNeva bhaddilapura Nayare jeNeva sirivaNe ujjANe teNeva uvAgacchai uvAgacchittA ahA paDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNa tavasA appANaM bhAvemANe viharai / parisA LiyA ! tae NaM tassa aNIyasassa kumArassa taM mahAjaNasadaM ca jaNakalakalaM ca suNettA jAva jahA goyame tahA aNagAre jAe / NavaraM sAmAiyamAiyAI cauddasa puvvAiM ahijjai / bIsaM vAsAiM pariyAo / sesaM taheva jAva settuMje pavvae mAsiyAe saMlehaNAe jAva siddhe / / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa paDhamassa ajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte / Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI aMtagaDa sUtra bhAvArtha:te kAle, te samaye ddilapura nagarInA zrIvana nAmanA udyAnamAM bhagavAna ariSTanemi samosaryA. yathAvidha avagrahanI yAcanA karI saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. pariSada dharmopadeza sAMbhaLavA udyAnamAM AvI. anIyasakumAra janasamUhano kolAhala sAMbhaLI yAvat bhagavAna samIpe AvyA. nigraMtha pravacana sAMbhaLyuM. pravacana prabhAvathI hRdayamAM vairAgya jAgyo. gautamakumAranI jema ariSTanemi prabhunA caraNomAM dIkSita thaI gayA. tyAra bAda anIyasa aNagAre sAmAyikathI laI 14 pUrvanuM adhyayana karyuM. vIsa varSanI dIkSA paryAyanuM pAlana karI, eka mAsanI saMlekhanA dvArA sarva karmano kSaya karI zatruMjaya parvata para siddhagatine pAmyA. sudharmAsvAmIe kahyuM- he jaMbU ! A pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamA aMga aMtagaDa sUtranA trIjA varganA prathama adhyayanano A artha pratipAdita karyo che. vivecana : A sUtramAM anIyasakumAranA vairAgya-dIkSAgrahaNa, sAdhanAkALa ane siddhigamananuM varNana karavAmAM AvyuM che. samasta kathana gautamakumAranI samAna ja che. mAtra saMyama paryAya ane adhyayanagata bhinnatA che. anIyasakumAre 20 varSanI dIkSA paryAya pALI ane cauda pUrvonuM adhyayana karyuM. pUrvajJAnanuM upamAthI parimANa :- aMbADI sahita 500 dhanuSyanI avagAhanAvALo hAthI DUbI jAya eTalI korI zAhInA DhagalAthI eka pUrva lakhAya evI rIte 16383 hAthI DUbI jAya eTalI korI zAhIthI lakhAtA jJAnane 14 pUrvanuM jJAna kahe che. pUrva jJAna koI svataMtra sUtra nathI paraMtu daSTivAda aMgano eka vizALatama vibhAga che. mATe te aMganI jagyAe tenuM sUcana karavAmAM Ave che. tethI pUrvajJAna kathanathI daSTivAdanuM jJAna karyuM, ema samajI levuM joIe. anIyasakumAranA anya pAMca bhAI : 7 evaM jahA aNIyase, evaM sesA vi anaMtaseNe jAva sattuseNe cha ajjhayaNA ekkagamA / battIsao dAo / vIsaM bAsAiM pariyAo, cauddasa puvvAiM ahijjai / settuMje siddhA / bhAvArtha:- A rIte anaMtasenathI laI zatrusena sudhInA adhyayanonuM varNana paNa jANI levuM joIe. badhAnA 32-32 zreSTha Ilya kanyAo sAthe vivAha thayA. 20 varSanI dIkSA paryAyanuM pAlana, 14 pUrvenuM adhyayana. aMte eka mAsanI saMlekhanA dvArA zatruMjaya parvata para pAMce ya AtmA siddha gatine pAmyA. // varga-3 : adhya.-1 thI 6 saMpUrNa // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 adhya. 7 _ [ 31 | trIje vargI adhyayana - 7 : sAraNakumAra | 1 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaIe NayarIe, jahA paDhame, NavaraM-vasudeve rAyA / dhAriNI devI / sIho sumiNe / sAraNe kumAre / paNNAsao dAo / cauddasa puvvA / vIsaM vAsA pariyAo / sesaM jahA goyamassa jAva setuMje siddhe| bhAvArtha:- te kAle, te samaye dvArakA nagarI hatI. tyAM vasudeva rAjA hatA. temanA dhAriNI nAmanA devI hatA. garbhAdhAna pazcAta siMhanuM svapna joyuM. putranuM nAma sAraNakumAra rAkhyuM. 50 kanyAo sAthe vivAha thayo. dahejamAM 50-50 vastuo mAtA pitAe ApI. arihaMta ariSThanemi pAse saMyama aMgIkAra karI 14 pUrvono abhyAsa karyo. 20 varSanI saMyama paryAyanuM pAlana karyuM. zeSavarNana gautamakumAranI jema thAvat 1 mahinAnI saMlekhanA karI zatruMjaya parvata para siddha thayA. I varga-3 : adhya.-7 saMpUrNa II Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 trIjo varga adhyayana-8 : gasuIbhAlaDubhAra 0505808000000 zrI aMtagaDa sUtra 000000000000001 HUIDAD'S adhyayana prAraMbha : 1 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa sattamassa ajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte, aTThamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aTThe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaIe NayarIe, jahA paDhame jAva arahA ariTThaNemI samosaDhe / bhAvArtha:- jaMbusvAmIe Arya sudharmAsvAmIne nivedana karyuM- he bhagavan ! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamuM aMga aMtagaDa sUtranA trIjA varganA sAta adhyayanano A artha prarUpyo che. to he bhaMte ! AThamA adhyayanano zuM artha pharamAvyo che ? sudharmA svAmIe pharamAvyuM- he jaMbU ! te kAle ane te samaye dvArakA nagarI hatI yAvat prathama adhyayanamAM kahelA varNAnusAra arihaMta ariSTanemi prabhu samosaryA. anIyazakumArAdi cha aNagArono abhigraha : 2 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahao ariTThaNemissa aMtevAsI cha aNagArA bhAyaro sahodarA hotthA / sarisayA sarittayA sarivvayA NIluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagAsA sirivacchaMkiyavacchA kusumakuMDalabhaddalayA Nalakubara samANA / tae NaM te cha aNagArA jaM ceva divasa muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, taM ceva divasaM arahaM ariTThaNemiM vaMdati NamasaMti, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI icchAmo NaM bhaMte ! tubbhehiM abbhaNuNNAyA samANA jAvajjIvAe chaTThachadveNaM Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 413/adhya.8 | u / aNikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharittae / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha kareha / tae NaM te cha aNagArA arahayA ariTThaNemiNA abbhaNuNNAyA samANA jAvajjIvAe chaTuMchaTTeNaM jAva viharati / bhAvArtha:- te kAle ane te samaye ahaMtu ariSTanemi bhagavAnanA cha aMtevAsI aNagAra sahodarA bhAI hatA. teo eka samAna AkAravALA, samAna tvacAvALA tathA samavayaska jaNAtA hatA. teono varNa nIlakamala, bheMsanA zIMgaDAnA aMtarvartI bhAga, gulikA(raMga vizeSa) ane alasInA phUla samAna hato. teonuM vakSasthaLazrIvatsanA cihnathI aMkita hatuM. phUla samAna komaLa ane kuMDaLa samAna vAMkaDiyA vALavALA A chae munirAjo naLakubera samAna zobhI rahyA hatA. te chae munirAjo je divase muMDita thaI AgAra dharmathI aNagAra dharmamAM pravrajita thayA, te ja divase arihaMta ariSTanemi bhagavAnane vaMdana namaskAra karyA ane vaMdana namaskAra karIne A pramANe bolyA- he bhagavan! ApanI AjJA hoya to ame jIvanaparyata niraMtara chaThanA pAraNe chaTha tapa dvArA AtmAne bhAvita karatAM vicaravA IcchIe chIe. arihaMta ariSTanemie kahyuM- devAnupriyo ! jema tamane sukha upaje tema karo. zubha kAryamAM vilaMba na karo. tyAre bhagavAnanI anujJA pAmIne chae muni bhagavaMto jIvanaparyata chaTha-chaThanI tapasyA karatA yAvat vicaravA lAgyA. bhikSArtha cha munirAjonuM gamana :| 3 tae Na te cha aNagArA aNNayA kayAI cha?kkhamaNapAraNayasi paDhamAe porisIe sajjhAyaM kareMti, bIyAe porisIe jhANaM jhiyAyaMti, taiyAe porisIe aturiyamacavalamasaMbhatA muhapottiyaM paDilehati, paDilehittA bhAyaNa-vatthAI paDilehaMti, paDilehittA bhAyaNAI pamajjati, pamajjittA bhAyaNAI uggAheMti, uggAhittA jeNeva arahA ariTThaNemi teNeva uvAgacchati uvAgacchittA arahaM ariTuNemi vaMdati NamaMsaMti, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI icchAmo NaM bhaMte ! chaTTakkhamaNassa pAraNae tubbhehiM abbhaNuNNAyA samANA tihiM saMghADaehiM bAravaIe NayarIe jAva aDittae / ahAsuha devANupiyA ! mA paDibaMdha kareha / tae NaM te cha aNagArA arahayA ariTThaNemiNA abbhaNuNNAyA samANA arahaM ariTThaNemi vaMdati NamaMsaMti, vaMdittA, NamaMsittA arahao ariTThaNemissa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] zrI aMtagaDa sUtra aMtiyAo sahasaMbavaNAo paDiNikkhamaMti, paDiNikkhamittA tihiM saMghADae hiM aturiyaM jAva aDaMti / bhAvArtha :- tyAra pachI te cha aNagAroe koI samaye chaThanA pAraNAnA divase prathama praharamAM svAdhyAya karI, bIjA praharamAM dhyAna karyuM, trIjA praharamAM kAyika ane mAnasika capalatAthI rahita thaIne mukhavastrikAnuM pratilekhana karyuM, pratilekhana karIne pAtra tathA vastronuM pratilekhana karyuM. pratilekhana karIne pAtronuM pramArjana karyuM. pramArjana karIne pAtrAne jhoLImAM rAkhyA, jhoLImAM rAkhIne jyAM ariSThanemi bhagavAna hatA tyAM AvyA, AvIne ariSTanemi bhagavAnane vaMdana namaskAra karyA, vaMdana namaskAra karIne bolyA- he bhagavan! ApanI AjJA hoya to ame chaThanA pAraNA mATe babbenA traNa saMghADAe dvArakA nagarImAM yAvat bhikSA hetu gamana karavA IcchIe chIe. bhagavAna bolyA, devAnupriyA ! jema Apane sukha upaje tema pratibaMdha vinA karo. tyAre chae muni ariSTanemi prabhunI anujJA pAmI prabhune vaMdana namaskAra karyA, vaMdana namaskAra karI prabhu pAsethI tathA sahasAmravana udyAnathI bahAra nIkaLyA, bahAra nIkaLIne traNa saMghADAmAM capaLatA, caMcaLatA rahita thAva dvArakA nagarImAM bhikSA mATe pharavA lAgyA. vivecana : A sUtramAM cha munirAjonuM bhikSArtha gamana tathA gocarI mATe kyAre ane kevI rIte nIkaLavuM enuM suMdara varNana che. te samayamAM sAdhu prAya: trIjA pahoramAM gocarI jatA ane eka TaMka (samaya) bhojana karatA temAM paNa caMcaLatA, utAvaLa rahita nirdoSa AhAra pANInI gaveSaNA karatA. cha munionI gocarI eka muni paNa lAvI zake che. paraMtu viziSTa tapasAdhanA ane abhigraha dhAraNa svataMtra gocarI karavAmAM thaI zake che. be saMta sAthe javAmAM eka saMta gocarI ane bIjA pANI grahaNa karI zake. eka viziSTa(devakInA) gharamAM ajJAtapaNe traNe saMghADA pahoMcI javAmAM svataMtra gocarI ane teonI viziSTa samAcArI vyavasthAno bodha thAya che. adhyayanakAla pachI muni viziSTa tapa sAdhanA, svataMtra gocarI, abhigraha Adi dvArA vizeSa karma nirjarA karI zake che. evI AgamakAlIna vyavasthA jaNAya che. be saMghADAnuM devakImAtAne tyAM Agamana :| 4 tattha NaM ege saMghADae bAravaIe NayarIe ucca-NIya-majjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe aDamANe vasudevassa raNNo devaIe devIe gehe aNuppaviDhe / tae NaM sA devaI devI te aNagAre ejjamANe pAsai, pAsittA haTTa jAva Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 /adhya.8 . hiyayA AsaNAo abbhuDhei, abbhuTTittA sattaTTha payAiM aNugacchai aNugacchittA, tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA jeNeva bhattagharae teNeva uvAgayA sIhakesarANaM moyagANaM thAlaM bharei, te aNagAre paDilAbhei, vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA paDivisajjei / tayANaMtaraM docce saMghADae jAva devaIe devIe gehe aNuppaviDhe / tae NaM sA devaI devI te aNagAre ejjamANe pAsai, pAsittA haTTha jAva te aNagAre paDilAbhei, vaMdai, NamaMsai, vaMdittA, NamaMsittA paDivisajjei / bhAvArtha:- te traNa saMghADAmAMthI eka saMghADo dvArakA nagarInA ucca-nimna-madhyama (amIra, garIba, madhyama)kuLomAM eka gharathI bIjA ghare gocarI mATe pharatAM-pharatAM rAjA vasudevanA mahArANI devakImAtAnA prAsAdamAM praviSTa thayA. te samaye devakI mahArANIe be munionA eka saMghADA(grupa)ne potAne tyAM Avato joIne prasannacitta thayAM yAvatu praphullita hRdaye AsanathI UbhAM thaIne sAta-ATha pagalAM muniyugalanI sAme gayAM, sAme AvIne AdakSiNA-pradakSiNA karI vaMdana namaskAra karyA, vaMdana namaskAra karI jyAM rasoIghara hatuM tyAM AvyA, AvIne siMhakesara lADavAono thALa bharI munione pratilAbhita karyA. punaH vaMdana namaskAra karI teone vidAya karyA. prathama saMghADAnA gayA bAda, bIjo saMghADo thAvat mahArANI devakInA prAsAdamAM Avyo. tyAre tene Avato joI devakI devI prasannacita thaI yAvatuM te aNagArone siMhakesara modakathI pratilAbhita karI vaMdana namaskAra karyA ane vidAya ApI. vivecana : A sUtramAM dAtAnI dAnavidhinuM varNana che. zrAvakanI A vinaya pratipati che ke sAdhune AvatA jae ke tarata ja AsanathI UbhA thAya ane sAta-ATha pagalAM sAme jAya. devakImAtAe utkRSTa bhAvanAthI vidhisahita uttama dravyonuM munirAjone dAna ApyuM. prazna :- devakImAtAne tyAM gocarI levI e to rAjapiMDa che, sAdhune rAjapiMDa varya gaNAyane ? samAdhAna :- rAjapiMDa ka5 pahelA ane chellA tIrthakaranA zAsanamAM sthita kalpa che ane vaccenA bAvIsa tIrthaMkaranA zAsanamAM rAjapiMDa asthita kalpa che arthAt vaccenA bAvIsa tIrthaMkaranA zAsanavartI sAdhuo "RjuprAjJa" hovAthI tene rAjapiMDa sarvathA niSiddha hoto nathI. pahelA ane chellA tIrthakaranA zAsanavarsI sAdhuo Rju-jaDa evam vaMkajaDa hovAthI teone rAjapiMDa sarvathA varyu che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 zrI aMtagaDa sUtra trIjA saMghADAnuM Agamana ane devakImAtAnI zaMkA : tae 5 tayANaMtaraM ca NaM tacce saMghADae jAva devaIe devIe gehe aNuppaviTThe / NaM sA devaI devI te aNagAre ejjamANe pAsai, pAsittA haTTha jAva te aNagAre paDilAbhei, paDilAbhettA evaM vayAsI kiNNaM devANuppiyA ! kaNhassa vAsudevassa imIse bAravaIe NayarIe duvAlasa joyaNAyAmAe NavajoyaNa vitthiNNAe jAva paccakkhaM devalogabhUyAe samaNA NiggaMthA jAva aDamANA bhattapANaM No labhaMti, jaNNaM tAiM ceva kulAI bhattapANAe bhujjo - bhujjo aNuppavisaMti ? bhAvArtha:- tyAra pachI muniono trIjo saMghADo yAvat devakImAtAnA ghare Avyo. tyAre tene Avato joIne devakIdevI prasannacitta thaI yAvat te aNagArone siMhakesara modakathI pratilAbhita karyA. gocarI vahorAvyA pachI devakImAtA A pramANe bolyAM- "devAnupriyo ! kRSNa vAsudevanI A bAra yojana lAMbI, nava yojana pahoLI yAvat pratyakSa svargapurI samAna dvArakA nagarImAM zramaNa nigraMthone gocarI hetu pharatAM zuM AhAra, pANI prApta nathI thatA ? ke je kuLomAMthI eNe pahelAM AhAra, pANI lIdhA che te ja kuLomAM punaH punaH khAvavuM paDe che ?" munirAja dvArA samAdhAna : 6 tae NaM te aNagArA devaraM devi evaM vayAsI - No khalu devANuppie ! kaNhassa vAsudevassa imIse bAravaIe NayarIe jAva devalogabhUyAe samaNA NiggaMthA jAva aDamANA bhattapANaM No labhaMti No ceva NaM tAiM tAiM kulAI doccaMpi taccaMpi bhattapANAe aNuppavisaMti / evaM khalu devANuppie ! amhe bhaddilapure Nayare NAgassa gAhAvaissa puttA sulasAe bhAriyAe attayA cha bhAyaro sahodarA sarisayA jAva Nala-kubarasamANA arahao ariTThaNe missa aMtie dhammaM soccA saMsArabhauvviggA bhIyA jammamaraNANaM muMDA jAva pavvaiyA / tae NaM amhe jaM ceva divasaM pavvaiA taM ceva divasaM arahaM ariTTaNemiM vaMdAmo NamaMsAmo, imaM eyArUvaM abhiggahaM ogiNhAmo - icchAmo NaM bhaMte ! tubbhehiM abbhaNuNNAyA samANA jAvajjIvAe chaTThachaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharittae Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 /adhya.8 ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha / tae NaM amhe arahayA ariTThaNemiNA abbhaNuNNAyA samANA jAvajjIvAe chaTuMchaTeNaM jAva viharAmo / taM amhe ajja chaTThakkhamaNapAraNayasi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karettA bIyAe porisIe jhANaM jhiyAittA jAva tihiM saMghADae hiM bAravaIe NayarIe jAva aDamANA tava gehaM aNuppaviTThA / taM No khalu devANuppie ! te ceva NaM amhe, amhe NaM aNNe / devaI devi evaM vadaMti, vadittA jAmeva disaM pAubbhUyA tAmeva disaM paDigayA / bhAvArtha - tyAre devakIdevI dvArA A pramANe kahevA para) te munirAja A pramANe bolyA "he devAnupriye! Apa kaho cho tema nathI. kRSNa vAsudevanI svargasamAna A dvArakA nagarImAM zramaNa nigraMthone gocarI hetu pharatAM AhAra, pANI nathI maLatA evuM nathI. temaja ekane eka gharomAM AhArArthe temane bIjI-trIjIvAra javuM paDe tema paNa nathI. devAnupriye! vAstavamAM ame bhadilapura nagarInA nAgagAthApatinA putra ane sulatAnA Atmaja cha sahodara bhAIo chIe. eka samAna AkRtivALA yAvata naLakubera samAna ame chae bhAIoe arihaMta ariSTaneminI pAse dharmopadeza sAMbhaLI, saMsArabhayathI udvigna evaM janma maraNathI bhayabhIta banI muMDita thaI zramaNa dIkSA grahaNa karI. je divasathI ame dIkSA grahaNa karI te ja divase arihaMta ariSTanemine vaMdana namaskAra karyA, vaMdana namaskAra karI abhigraha grahaNa karyo hato ke- he bhagavan! ApanI AjJA hoya to ame jIvanaparyata chaThanA pAraNe chaThanI tapasyAthI AtmAne bhAvita karatAM vicaravA IcchIe chIe. prabhue AjJA ApI ke devAnupriyo ! jema sukha upaje tema karo, pramAda na karo. tyAra pachI bhagavAnanI anujJA prApta thavA para ame jIvanabhara mATe niraMtara chaTha-chaThanI tapasyA karatAM vicAravA lAgyA. Ama Aje niraMtara chaThanuM pAraNuM hovAthI prathama praharamAM svAdhyAya karI, bIjA praharamAM dhyAna karI yAvata babbenA traNa saMghADAmAM dvArikA nagarImAM gocarI karatAM karatAM traNe ya saMghADA tamArA ghare AvyA hoya tema lAge che. to he devAnupriye ! pahelA be saMghADAmAM je muni tamArA ghare AvyA hatA te ame nathI. vastutaH ame bIjA chIe. A rIte te munioe devakI devInI zaMkAnuM samAdhAna karI je dizAmAMthI AvyA hatA te dizA tarapha pAchA pharyA. vivecana : A sUtramAM devakI devInI vizALatA ane vivekanuM varNana che. emane tyAM traNa saMghADA gocarIe AvyA. badhAne vidhipUrvaka utkRSTa bhAvathI thALa bharIne siMhakesara modaka vahorAvyA. siMhakesara modaka aneka mUlyavAna sevA kesara, kasturI vagere pauSTika masAlAthIyukta hoya che, jene khAvAthI siMha jevI zakti Ave tene siMhakesara lADu kahevAya che. te vAsudeva ke uttama saMhananavALA ja pacAvI zake che. traNe ya Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 38 zrI aMtagaDa sUtra | saMghADAne pratilAbhita karyA bAda vivekapUrNa bhASAmAM pUchyuM. saMtoe tenuM suMdara samAdhAna karyuM. devakImAtAnI zaMkAnA samAdhAna mATe saMtoe potAnA pUrvAzramano paricaya Apyo. ucca nimna madhyama phaLa :- ahIM munirAjanI gocarInA prasaMge A zabdono prayoga che. sAmudAnika gocarI karavAnI sUcanA denArA A zabdo che. AnuM tAtparya e che ke munie amIra, garIba vagereno bheda karyA vinA sUtronusAra kalpanIya badhA gharomAM kramathI gocarI karavI joIe. ahIM A zabdothI sUtrakAre koI paNa kuLane hIna ke ucca kahela nathI paraMtu Rddhi saMpannatAnI daSTie ucca, nimna, madhyama badhA gharomAM samAna daSTi rAkhatAM gocarI javAnI sUcanA karI che. potAnA putra hovAno devakImAtAno uhApoha :| 7 tae NaM tIse devaIe devIe ayamevArUve ajjhathie ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppaNNe-evaM khalu ahaM polAsapure Nayare aimutteNaM kumArasamaNeNaM bAlattaNe vAgariA- tumaNNaM devANuppie ! aTTha putte payAissasi sarisae jAva NalakubarasamANe, No ceva NaM bharahe vAse aNNAo ammayAo tArisae putte payAissaMti / taM NaM micchA / imaM NaM paccakkhameva dissai-bharahe vAse aNNAo vi ammayAo khalu erisae jAvaputte pyaayaao| taM gacchAmi NaM arahaM ariTuNemi vaMdAmiNamaMsAmi, vaMdittA NamaMsittA imaM ca NaM eyArUvaM vAgaraNaM pucchissAmitti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA koDubiyapurise saddAvei, sadAvittA evaM vayAsIkhippAmeva bho devANuppiyA! lahukaraNa juttajoiya samakhuravAlihANasamAlihiyasiMgehiM, jaMbUNayAmaya-kalAvajutta parivisiTehiM rayayAmayaghaMTAsuttarajjuyapavara kaMcaNattha paggahoggahiyaehiM, NIluppala-kayAmelaehiM, pavaragoNajuvANaehiM NANAmaNirayaNaghaTiyAjAlaparigayaM, sujAyajugajottarajjuyajuga pasattha suviraciyaNimmiyaM, pavaralakkhaNovaveyaM dhammiyaM jANappavaraM juttAmeva uvaTThaveha, uvaTThavettA mama eyamANattiyaM paccappiNaha / tae NaM te koDubiyapurisA evaM vuttA samANA haTTha jAva hiyayA, karayala parigahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu evaM tahattiANAe viNaeNaM vayaNe paDisuNeti paDisuNettA khippAmeva lahukaraNajutta jAvadhammiya jANappavara juttAmeva uvaTThavettA tamANattiyaM pccpinneti| jahA devANaMdA jAva pajjuvAsai / tae NaM arahA ariDaNemi devaI devi evaM vayAsI- se gUNaM tava devaI ! ime cha aNagAre pAsittA ayameyArUve ajjhathie ciMtie patthie Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 3 /adhya.8 _. 39 ] maNogae saMkappe samuppaNNe evaM khalu ahaM polAsapure Nayare aimutteNaM kumAra samaNeNaM bAlattaNe vAgariyA taM ceva jAvataM Niggacchasi, NiggacchittA jeNeva mama aMtiyaM teNeva havvamAgayA, se NUNaM devaI ! aDhe samaDhe ? haMtA atthi / bhAvArtha:- A rIte zramaNo vAta karIne pAchA pharyA. tyAra pachI devakInA manamAM A pramANe AdhyAtmika, ciMtita, prArthita, manogata, saMkalpa utpanna thayo ke, polAsapura nagaramAM atimukta aNagAre mane bacapaNamAM A pramANe kahyuM hatuM- "he devAnupriya devakI ! tuM eka samAna raMga, rUpa, tvacA, AkRtivALA naLakubera samAna ATha putrone janma ApIza. AkhA bharatakSetramAM bIjI koI mAtA evI nahIM hoya ke je tArA jevA zreSTha, samAna vaNadivALA ATha putrone janma Ape. paraMtu te kathana mithyA thayuM. kAraNa ke pratyakSa daSTigocara thaI rahyuM che ke A bharata kSetramAM anya mAtAoe paNa AvA samAna putrone yAvatu janma Apyo che. tethI huM arihaMta ariSTanemi bhagavAnanI sevAmAM jAuM, vaMdana namaskAra karuM ane vaMdana namaskAra karI, A pratyakSa mithyA dekhAtA viSayamAM pUchuM. A rIte nirNaya karyo. nirNaya karIne kauTuMbika puruSone bolAvyA, bolAvIne A pramANe kahyuM- he devAnupriyo ! tame jhaDapI cAlatA, prazasta eka sarakhA rUpavALA, kharI vALA, paMchavALA, samAna UMcAInA ziMgavALA, jaMbUnada, suvarNa nirmita kaMThAbharaNothI yukta, vega AdinI zreSThatAvALA, cAMdInI ghaMTaDIothI yukta, sUtaranI dorIthI banelI ane zreSTha suvarNathI maMDita nAthavALA tathA te nAthanI banne tarapha bAMdhelI lAMbI rassIvALA(rAzavALA), nIlotpalathI jemanuM zirobhUSaNa baneluM che evA be zreSTha yuvAna baLadothI joDAyelA zreSTha rathane taiyAra karI lAvo. te ratha vividha prakAranA maNi ratnonI ghaMTaDIothI yukta, temAM uttama banAvelA cAbuka ane baLadonA baMne jotarAMo sArI rIte banAvIne mUkelA hoya, je uttama lakSaNavALo hoya. je dhArmika kAryanA nimitte upayogamAM laI zakAya tevo hoya, AvA suMdara rathane pUrvokta vizeSaNovALA baLado joDIne upasthita karo. A pramANe karIne mane samAcAra Apo. devakI devInI A pramANe AjJA thavA para sevako prasanna yAvatu praphullita hRdayavALA thayA ane mastaka para aMjali joDI A pramANe bolyA- ApanI AjJA amone mAnya che. ema kahI vinaya pUrvaka AjJAno svIkAra karyo ane AjJAnusAra zIghagAmI baLadathI yukta yAvatu dhArmika zreSTha rathane jaldIthI lAvIne hAjara karyo. hAjara karI devakI devIne samAcAra ApyA ke ApanI AjJAnusAra ratha taiyAra karI, bahAra upasthita karyo che. devAnaMdA brAhmaNInI jema devakIdevI paNa yAvata ahaMta ariSTanemi prabhune vaMdana namaskAra karI vinayapUrvaka upAsanA karavA lAgI. tyAre arihaMta ariSTanemie devakIdevIne A pramANe kahyuM-devakI ! cha aNagAro Aja tArA ghare AvyA, ene joIne tArA manamAM A prakAranA adhyavasAya, ciMtana, cAhanA tathA manogata saMkalpa utpanna thayo ke bacapaNamAM polAsapura nagaramAM atimuktakumAra zramaNe mane kahelI te vAta mithyA kema thaI? A zaMkAnuM samAdhAna karavA tathA vaMdana karavA tuM rAjamahelathI nIkaLIne zIdhra mArI samIpe AvI cho, zuM A vAta satya che? hA prabhu, ApanAthI zuM ajJAta hoya? Ape je kahyuM te satya che. vivecana : A sUtramAM devakI devInI manobhUminuM varNana che. bhUtakALa ane vartamAnanI tulanAmAM viparItatA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 40 zrI aMtagaDa sUtra | jaNAtA manamAM uhApoha UDyo, zuM sAcuM? bhUta ke vartamAna? uhApohanI mAnasika kramika avasthAono ahIM saMketa karavAmAM Avyo che. (1) ajjhathie samuppaNNe = mAtmAta madhyavasAya, 529||m (2) ciMtie - hayamA rAtI aneviyanAmo (3) patthie = yAnA, puna: puna: zisA thavI (4) maNogae saMkappe = mAnasika saMkalpa vikalpo. aimutteNaM kumArasamaNeNaM :- matibhuta sadhuvayamA saMyama adde| 42vAnA // 25 // mana sumAra zarIra saMDANa hovAnA kAraNe te zramaNane "kumAra zramaNa" kahyA che. atimukta, kaMsanA bhAI hatA. je samaye kaMsanI patnI jIvayazA devakInA vivAhotsava prasaMge AnaMda pramoda karI rahI hatI. te samaye kaMsanA nAnA bhAI atimukta aNagAra gocarI mATe padhAryA. raMgarAgamAM masta jIvayazAe potAnA diyara munine potAnuM rUpa dekhADIne upahAsa karavAno prAraMbha karyo. te bolI diyara ! Avo tame paNa mArI sAthe AnaMda pramoda karo. A pramANe bolIne abhadra ceSTA karavA lAgI. tyAre atimukta aNagAre jIva zAne kahyuM- tuM je devakInA vivAha prasaMge unmatta thaI rahI cho, enuM sAtamuM saMtAna tane vaidhavya deze ane e ja sAtamuM saMtAna aDadhA bhAratavarSano samrATa thaze. tyAra pachI devakIne kahyuM hatuM ke- he devakI ! eka samAna ATha patrone janma ApanArI mAtA AkhA bhAratavarSamAM eka tuM ja thaIza. (A ja rIte polAsapura nagaramAM devakI devIne bacapaNamAM kahyuM hatuM.) sulatAnA nahIM devakInA putro hovAnuM rahasyodghATana : 8 evaM khalu devANuppie ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bhaddilapure Nayare NAge NAma gAhAvaI parivasai / aDDe jAva aparibhUe / tassa NaM NAgassa gAhAvaissa sulasA NAmaM bhAriyA hotthA / tae NaM sA sulasA bAlattaNe ceva NemittieNa vAgariyA- esa NaM dAriyA NiMdU bhavissai / tae NaM sA sulasA bAlappabhiI ceva hariNegamesIdevabhattayA yAvi hotthA / hariNegamesissa paDima karei, karettA kallAkaliM NhAyA jAva ullapaDasADayA maharihaM pupphaccaNaM karei, karettA jANupAyapaDiyA paNAma karei, karettA tao pacchA AhArei vA NIhArei vA carai vA / tae NaM tIse sulasAe gAhAvaiNIe bhattibahumANasussUsAe hariNegamesI deve ArAhie yAvi hotthA / tae NaM se hariNegamesI deve sulasAe gAhAvaiNIe aNukaMpaNaTThayAe sulasaM gAhAvaiNiM tumaM ca do vi samauuyAo karei / tae NaM tubbhe do vi samameva gabbhe giNhai, samameva gabbhe parivahai, samameva dArae pyaayi| tae NaM sA sulasA gAhAvaiNI viNihAyamAvaNNe dArae payAyai / Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 3 /adhya. 8 _ 41 | tae NaM se hariNegamesI deve sulasAe aNukaMpaNaTThayAe viNihAyamAvaNNe dArae karayala-saMpuDeNaM geNhai, geNhittA tava atiya sAharai / taM samayaM ca NaM tuma pi NavaNhaM mAsANaM sukumAladArae pasavasi / je vi ya NaM devANuppie ! tava puttA te vi ya tava atiAo karayalasaMpuDeNaM geNhai, geNhittA sulasAe gAhAvaiNIe aMtie saahri| taM tava ceva NaM devaI ! ee puttA / No sulasAe gAhAvaiNIe / bhAvArtha:- arihaMta ariSTanemie kahyuM- he devakI ! te kAle, te samaye bhakilapura nAmanA nagaramAM nAga nAmanA gAthApati rahetA hatA. te Rddhi saMpanna thAvat aparAbhUta hatA. te nAgagAthApatine sulatA nAmanA patnI hatI. te sulasA gAthApatnIne bAlyAvasthAmAM koI nimittake kahyuM hatuM ke A bAlikA niMdra arthAt mRtavatsA thaze. tyArathI sulasA potAnA bAlyakALathI ja hariNagamelI devanI bhakti karavA lAgI hatI. teNIe hariNagameSI devanI pratimA banAvaDAvI. pachI dararoja prAtaHkALe snAna karI yAvatu bhInI sADI paherI te pratimAnI ghaNA puSpothI pUjA-arcanA karI goThaNa TekavIne praNAma karyA pachI ja anya AhAra-vihAra, gamanAgamana Adi kArya karatI hatI. tyAra pachI sulasA gAthA patnInI bhakti, bahumAna evam sevA zuzraSAthI hariNagamelI deva prasanna thayA. tyAre te deva tulasA uparanI anukaMpAthI prerAIne sulatAne ane tane sAthe sAthe Rtumati karatA hatA. tame baMne sAthe ja garbhadhAraNa karatA, garbhavahana tathA prasava paNa sAthe ja karatA hatA. jyAre sulasA gAthApatnI mRtabALakane janma detI tyAre hariNagamelI deva sulatAnI anukaMpAne lIdhe, mRta bALakane baMne hAthamAM grahaNa karato ane grahaNa karIne tArI pAse laI Avato. tyAre tuM paNa nava mahinA vitavA para sukumAra suMdara bALakane janma ApatI. he devAnupriye! je tArA putro thatA hatA tene hariNagameSI deva tArA pAsethI potAnA baMne hAthamAM grahaNa karato, grahaNa karIne sulasA gAthA patnInI pAse lAvIne mUkI deto. tethI he devakI ! A chae aNagAro tArA ja aMgajAta putro che. sulasA gAthA patnInA nahIM. vivecana : sarvajJa sarvadarzI ariSTanemi prabhue devakInA hRdayanuM bhUtakALa ane vartamAnanuM ghoLAtuM rahasyamaya kokaDuM ukelI, devakI devIne cha aNagAronI mAtAnuM saubhAgya ApyuM. atimukta kumAranA vacana jIvayazAe kiMsane kahyA tethI kaMse potAnA mitra vasudeva pAse tenA sAte saMtAno mAMgI lIdhA. jemAMthI prathamanA anIkasena(anIyasakumAra)Adi cha kumAro carama zarIrI AtmA hatA ane kRSNa vAsudeva nirUpakrama AyuSyanA dhaNI hatA. devayoge cha kumAronuM sAharaNa thayuM. sAtamAM putranuM puNya yoge sthAnAMtara thayuM. Ama, bhAgya yoge "rAma rAkhe tene koNa cAkhe?" devakInA sAta puNyazALI dIkarA surakSita rahI gayA ane kaMse marelAne mArI saMtoSa anubhavyo. deva dIkarA ApI na de paNa yoga saMyoga hoya to A rIte sthAnAMtara karI zake che. vyaktinuM upAdAna taiyAra hoya to deva nimitta banI zake. karmanI A atyaMta virala ghaTanA che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 | zrI aMtagaDa sUtra TLadU-mRta vatsA. jene mRta bALako ja janme che, te strIne niMdU kahevAya che. mRta bALaka be prakAranA che. eka to garbhamAMthI marelAM janme che ane bIjA janmatAM ja mRtyu pAme che. ahIM pahelo artha upayukta che. MiASA seva :- hariNagameSInA cAra artha thAya che- (1) hari-IndranA, naigama = AdezanI IcchA karanArA deva (2) hari-IndranA, naigameSI = saMbaMdhIdeva (3) hariNagameSI saudharma devalokanA svAmI zakrendra mahArAjanA senApati deva che. IndranI AjJA maLavA para prabhu mahAvIranuM garbha parivartana karyuM hatuM. tevI ja rIte sulatAnI bhaktithI prerAIne anIkasena Adi cha kumAronuM sAharaNa tathA AgaLa gajasukumAlanA janma pRcchA vakhate paNa A ja hariNagameSI devanI vAta Ave che. tethI (4) saMharaNanA kAryanI bahulatAnA kAraNe paNa hariNagameSI nAma samajI zakAya che. kapaDADavA :- no artha che- jeNe bhIno paTa ane zATikA dhAraNa karelI che. upara oDhavAnA vastrane paTa kahe che ane nIce paheravAnA vastrane dhotI athavA sADIne zATikA kahe che. AhAre nA zire vara va :- mAdA nA eTale AhAra (bhojana) karatI hatI. hire vA eTale zaucAdi kriyAothI nivRtta thatI hatI. vara vA eTale gamanAgamana karatI hatI. salasA, hariNagameSI devanI pratimAnI pUjA arcanA karyA vinA AhAra nihAranI kriyA to na karatI paNa e kriyAno vicAra suddhA paNa karatI na hatI. bhakti, bahumAna ane zukrUSA-kArya siddhinA traNa sopAna che. (1) kavita- kArya prati ke e vyakti prati bhakti -anurAga hovo. (2) udumAna- kArya ke vyakti prati atyaMta Adara-bahumAnano bhAva hovo. (3) zuSA- kArya ke vyaktinI sevA-suzruSA karavI arthAt tadanukUla pravRtti karavI. A traNa kAryasiddhi(deva siddhinA) sopAna che. devakImAtAnuM vAtsalya jharaNuM - | 9 tae NaM sA devaI devI arahao ariTThaNemissa aMtie eyamaDhe soccA Nisamma haTThatuTTha jAva hiyayA arahaM ariTThaNemiM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA jeNeva te cha aNagArA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA te chappi aNagAre vaMdai NamaMsai, vadittA NamasittA AgayapaNhuyA, papphuyaloyaNA, kaMcuyaparikkhittayA, dariyavalaya-bAhA, dhArAhaya-kalaMba-pupphagaM viva samUsasiya-romakUvA te chappi aNagAre aNimisAe diTThIe pehamANI-pehamANI suciraM Nirikkhai, NirikkhittA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA jeNeva arahA ariTuNemI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahaM ariTThaNemiM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai duruhittA Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 /adhya.8 | jeNeva bAravaI NayarI teNeva uvAgacchai uvAgacchittA bAravaI NayariM aNuppavisai, aNuppavisittA jeNeva sae gihe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgayA, dhammiyAo jANappavarAo paccoruhai, paccoruhittA jeNeva sae vAsaghare jeNeva sae sayaNijje teNeva uvAgayA sayaMsi sayaNijjasi NisIyai / bhAvArtha - tyAra pachI bhagavAna arihaMta ariSTanemi pAsethI samAdhAna prApta karI devakIdevI harSita evam saMtuSTa thayAM yAvatu praphullita hRdayavALI thaI bhagavAna ariSTanemine vaMdana namaskAra karyA. vaMdana namaskAra karI jyAM te cha aNagAra hatA tyAM AvyAM, AvIne te munione vaMdana namaskAra karyA. te aNagArone joIne putra snehe tenuM mAtRtva vahevA lAgyuM. harSathI AMkho praphullita (vikasita) thaI gaI. harSAtireka ane snehanA kAraNe kaMcukInI kaso tUTavA lAgI. mujabaMdha ane kAMDAnA alaMkAro taMga thavA lAgyA. varasAdanI dhArathI kadaMbavRkSanA phUla vikasita thaI jAya tema devakImAtAnA romeroma vAtsalyanA atirekathI vikasita thaI gayA. animeSa nayanothI potAnA cha putra munione jotI jotI lAMbA samaya sudhI nIrakhatI ja rahI. nIrakhyA pachI vaMdana namaskAra karyA. pharI vaMdana namaskAra karIne jyAM ariSTanemi bhagavAna hatA tyAM AvIne ariSTanemi bhagavAnane traNavAra AdakSiNA pradakSiNA karIne vaMdana namaskAra karyA. vaMdana namaskAra karIne pachI potAnA dhArmika rathamAM besI dvArakA nagarInI madhyamAM thaIne jyAM potAno mahela hato, jyAM bahAranI upasthAna zALA hatI, tyAM AvyAM ane dharmarathathI nIce utaryA. jyAM potAnuM bhavana hatuM ane jyAM potAnI zayyA hatI tyAM AvyAM, AvIne sukomaLa zayyA para beThAM. vivecana : bhagavAna ariSTanemi pAsethI cha munivaronuM vRttAMta sAMbhaLIne "A mArA putro che" AvI pratIti thaI javA para te devakI devI cha munivaronA darzana kare che. punaH punaH harSollAsita thAya che. A sthitimAM tenuM chupAyeluM vAtsalya ujAgara thAya che. stanamAMthI dugdhadhArA chUTe che. tyAra pachI potAnI sthitimAM samAhita thaI teo potAnA bhavanamAM pAchA phare che ane vizeSa vicAradhArAmAM DUbI jAya che. A sUtramAM sUtrakAre tenI vicAradhArA ane pariNAmadhArAonuM digdarzana karAvyuM che. mAtAdevakInI putrAbhilASA :10 tae NaM tIse devaIe devIe ayaM ajjhathie ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppaNNe- evaM khalu ahaM sarisae jAva NalakubarasamANe satta putte payAyA, No ceva NaM mae egassa vi bAlattaNae samaNubhUe / esa vi ya NaM kaNhe vAsudeve chaNhaM chaha mAsANaM mamaM aMtiyaM pAyavaMdae havvamAgacchai / taM dhaNNAo NaM tAo ammayAo, puNNAo NaM tAo ammayAo, kayapuNNAo NaM tAo Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI aMtagaDa sUtra | ammayAo, kayalakkhaNAo NaMtAo ammayAo, jAsiM maNNe Niyaga-kucchisaMbhUyAI thaNaduddha-luddhayAI mahura samullAvAyAI mammaNa-pajaMpiyAI thaNamUlakakkhadesabhAgaM abhisaramANAI muddhayAiM puNo ya komala-kamalovamehiM giNhiUNa ucchaMge NivesiyAI deti samullAvae sumahure puNo-puNo maMjulappabhaNie / ahaM NaM adhaNNA apuNNA akayapuNNA akayalakkhaNA etto ekkataramavi Na pattA, ohaya maNasaMkappA karayalapalhatthamuhI aTTajjhANovagayA jhiyAyai / bhAvArtha - potAnI zayyA para beThAM pachI devakI devIne A pramANe adhyavasAya, ciMtana ane abhilASApUrNa mAnasika saMkalpa utpanna thayo ke aho ! meM eka samAna AkRtivALA yAvatuM naLakubera samAna sAta-sAta putrone janma Apyo paraMtu ekanI paNa bALakrIDAno AnaMdAnubhava nathI karyo. A kRSNa vAsudeva paNa mArI pAse caraNavaMdana mATe cha cha mahine Ave che. vAstavamAM to te mAtAo dhanya che, jene potAnA aMgajAta bALako dUdha Adi mATe potAnI manohara totaDI bolIthI AkarSita kare che ane "mammaNa" (aspaSTa)zabdanuM uccAraNa karI stananA mULathI kAMkha sudhInA bhAgamAM abhisaraNa karatA rahe che. pachI te bALakone potAnI mAtAo kamaLa jevA komaLa hAtha vaDe mastakathI upADI potAnA khoLAmAM besADI, dUdha pIvaDAvAtA te bALako potapotAnI mA sAthe totaDA zabdomAM vAto kare che tathA mIThI madhura bolI bole che. te mAtAo puNya zALI che. kRtipuNyA che, kRtalakSaNA che. huM to adhanyA, apuNyA chuM. akRtapuNyA, akRtalakSaNA chuM. tethI mArA bALakonI bALakrIDAno AnaMda huM mANI zakI nathI. A pramANe udAsa thayelA devakI devI khinna hRdayathI hatheLI upara mukha rAkhIne vicAravA lAgyAM, zokamudrAmAM ArtadhyAna karavAM lAgyAM. vivecana : A sUtramAM devakImAtAnA hRdayamAM atRpta mAtRtva ghUMTAI rahyuM che tenA mArmika zabdo ahIM ApavAmAM AvyA che. devakI mAtAne bALakanA lAlana pAlana bALakrIDA na karyA-na joyAno kheda che, duHkha che, te khinna avasthA vizeSamAM UThanArA saMkalpa vikalponuM hRdayadrAvaka citraNa prastuta karela che. zaMkA- tRtIya varganA pahelA adhyayanamAM anIkasenAdi che ne nAgagAthApati ane sulatAnA saMtAna batAvyA che ane ahIM svayaM bhagavAne devakInA saMtAna batAvyA. to baMne paraspara virodhI na gaNAya ? prabhue pahelA adhyayanamAM ja samAdhAna karyuM hota to? samAdhAna- lokamAM cha e aNagAranI prasiddhi nAgagAthApati tathA sulatAnA saMtAna tarIkenI hatI kAraNa ke janmathI ja saMyama grahaNa karyo tyAM sudhI e bhakilapura nagarImAM ja hatA. khuda cha e aNagArone paNa khabara na hatI ke ame cha bhAI nAgagAthApati tathA sulatAnA putra nathI. AvA loka saMmata satyanI upekSA zAstrakAra paNa karI zakatA nathI ane devakI to enI sagI janetA(janmadAtrI) hatI ja, tethI tenI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 /adhya.8 p. [ 45] sAme rahasya spaSTa karavAmAM AvyuM mATe baMne rIte virodhI bAbata hovA chatAM doSa nathI. kRSNa mahArAja tathA devakImAtAno saMvAda :| 11 imaM ca NaM kaNhe vAsudeve pahAe jAva vibhUsie devaIe devIe pAyavaMdae havvamAgacchai / tae NaM se kaNhe vAsudeve devaI devi pAsai, pAsittA devaIe devIe pAyaggahaNaM karei, karittA devaI devi evaM vayAsI aNNayA NaM ammo ! tubbhe mamaM pAsittA haTThatuTThA jAva hiyayA bhavaha, kiNNaM ammo ! ajja tubbhe ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha ? tae NaM sA devaI devI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI- evaM khalu ahaM puttA ! sarisae jAva NalakubarasamANe satta putte payAyA, No ceva NaM mae egassa vi bAlattaNe aNubhUe / tuma pi ya NaM puttA ! chaha-chaha mAsANaM mamaM aMtiyaM pAyavaMdae havvamAgacchasi / taM dhaNNAo NaM tAo ammayAo jAva jhiyAmi / bhAvArtha:- (devakImAtA A pramANe ArtadhyAna karI rahyAM hatAM, tyAre kRSNa vAsudeva snAna karI thAvata tamAma alaMkArothI vibhUSita thaIdevakImAtAnA caraNa vaMdana mATe zIdhra AvyA. tyAre kRSNa vAsudeve zokamadrAmAM devakI devIne joyA. joIne devakI devInA caraNa kamaLamAM namaskAra karyA. caraNasparza(vaMdana) karIne mAtA devakI devIne uddezIne A pramANe bolyA he mAtA ! jyAre huM pahelAM Apane caraNavaMdana karavA Avato tyAre mane joIne tamAruM hRdaya AnaMdita-harSita-tuSTita thaI jatuM paraMtu Aje tame udAsa, ciMtita yAvata ArtadhyAnamAM nimagna kema cho ? tyAra pachI devakI devIe kRSNa vAsudevane A pramANe kahyuM- he putra, meM samAna rUpa, lAvaNyayukta AkRtivALA yAvatu naLakubera samAna sAta sAta putrone janma Apyo paNa ekeyanA zaizavakALanI krIDAno anubhava karyo ja nathI. (te che to muni banI gayA ane tuM paNa caraNavaMdana mATe mArI pAse cha cha mahine Ave che. te mAtAo dhanya che, kRtapuNya che jeNe potAnA bALakanI bALakrIDAno anubhava karyo che yAvatu huM AvA vicArathI udAsIna thaIne beThI chuM. zrI kRSNanI mAtRbhakti H deva ArAdhanA :12 tae NaM se kaNhe vAsudeve devaI devi evaM vayAsI- mA NaM tubbhe ammo ! ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha / ahaNNaM tahA jaissAmi jahA NaM mamaM Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI aMtagaDa sUtra sahodare kaNIyase bhAue bhavissai tti kaTTu devaraM devi tAhiM iTThAhiM kaMtAhiM piyAhiM maNuSNAhiM maNAmAhiM vaggUhiM samAsAsei samAsAsittA tao paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajjai pamajjittA uccArapAsavaNa bhUmiM paDilehei paDilehittA dabbhasaMthAragaM paDilehei paDilehittA dabbhasaMthAragaM saMtharai saMtharittA dabbhasaMthAragaM duruhai duruhittA hariNegamesissa aTThamabhattaM pagiNhai, aTThamabhattaM pagiNhittA posahasAlAe posahie iva baMbhacArI hariNegamesiM devaM maNasi karemANe karemANe ciTThai | 45 bhAvArtha :- devakImAtAnI vAta sAMbhaLI tyAra pachI kRSNa vAsudeve devakI devIne A pramANe kahyuM- he mAtA ! Apa ArtadhyAna karo nahIM. huM evo prayatna karIza ke jenAthI mane laghubhrAtA prApta thAya. Ama ISTa, priya, kAMta, abhiSita, manorathAnukULa vacanothI devakImAtAne dhIraja ane vizvAsa Apyo. AzvAsana ApI temanI pAsethI nIkaLyA, nIkaLI jyAM pauSadhazALA hatI tyAM AvyAM, AvIne poSadha- zALAnuM pramArjana karyuM, pramArjana karI maLamUtra paraThavAnI bhUminI pratilekhanA karI, pachI ghAsanA saMthArAnI pratilekhanA karI, tene pAtharIne tenA upara beThA, besIne hariNagameSI devane uddezI aTTamabhatta grahaNa karyuM, grahaNa karIne poSadhazALAmAM poSadhanI jema brahmacarya yukta thaI manamAM hariNagameSI devanuM ciMtana karatA tenI ArAdhanA karavA lAgyA. hariNagameSI devanuM Agamana : 13 taNaM tassa kahassa vAsudevassa aTThamabhatte pariNamamANe hariNegamesissa devassa AsaNaM calai jAva ahaM ihaM havvamAgae / saMdisAhi NaM devANuppiyA / kiM karemi ? kiM dalAmi ? kiM payacchAmi ? kiM vA te hiyaicchiyaM / tae NaM se kaNhe vAsudeve taM hariNegamesiM devaM aMtilikkhapaDivaNNaM pAsai, pAsittA haTThatuTThe posahaM pArei, pArittA karayalapariggahiyaM aMjali kaTTu evaM vayAsI - icchAmi NaM devANuppiyA ! sahoyaraM kaNIyasaM bhAuyaM vidiNNaM / bhAvArtha:- tyAra pachI kRSNa vAsudevano akrama pUrNa thavA Avyo tyAre hariNagameSI devanuM AsAna calAyamAna thayuM yAvat (jJAtAsUtra pramANe varNana jANavuM.) huM ahIM zIghra Avyo chuM. he devAnupriya ! kaho ApanuM zuM ISTa kArya karuM ? tamArA saMbaMdhIo mATe zuM ApuM ? tamAruM manovAMchita zuM che ? arthAt hariNagameSI deva prasanna thayA ane kahyuM ke mane yAda karavAnuM prayojana zuM che ? tyAre kRSNa Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 3 /adhya. 8. - 47 | AkAzamAM rahelA devane joIne parama harSita ane saMtuSTa thayA. pauSadha pALI Adara satkArathI baMne hAtha joDI A pramANe kahyuM - mAre eka sahodara nAnobhAI thAya evI mArI IcchA che. hariNagameSI devanuM AzvAsana :14 tae NaM se hariNegamesI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI- hohii NaM devANuppiyA ! tava devaloyacue sahoyare kaNIyase bhAue / se NaM ummukkabAlabhAve viNNayapariNayamette jovvaNagamaNupatte arahao ariTThaNemissa atiya muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaissai / kaNhaM vAsudevaM doccaM pi taccaM pi evaM vayai, vaittA jAmeva disaM pAubbhUe tAmeva disaM paDigae / tae NaM se kaNhe vAsudeve posahasAlAo paDiNivattai, paDiNivattittA jeNeva devaI devI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA devaIe devIe pAyaggahaNaM karei, karettA evaM vayAsI hohii NaM ammo ! mama sahoyare kaNIyase bhAue tti kaTu devaI deviM tAhiM iTThAhiM jAva maNAmAhiM vaggUhi AsAsei, AsAsittA jAmeva disaM pAubbhUe tAmeva disa paDigae / bhAvArtha:- tyAra pachI te hariNagameSI deve avadhijJAnano upayoga mUkI zrIkRSNa mahArAjane kahyuM- he devAnupriye! devalokathI eka devatA AyuSya pUrNa karI, cyavIne tamAro sahodara laghubhrAtA avazya thaze paraMtu te bAlyAvasthA vItI javA para vijJAnathI pariNata thaI yuvAvasthA prApta thatAM ja ahaMtu ariSTanemi samIpe muMDita thaI, gharano tyAga karI dIkSA grahaNa karaze. Ama kRSNa vAsudevane be, traNavAra kahIne te deva je dizAmAMthI AvyA hatA te dizAmAM cAlyA gayA. devanA gayA bAda zrIkRSNa vAsudeva pauSadhazALAmAMthI nIkaLI devakI mAtA hatA temanI pAse AvyA. AvIne temanA caraNomAM vaMdana namaskAra karyA, namaskAra karI madhura zabdomAM kahyuM he mAtA ! mAre eka nAno bhAI thaze. tame have ciMtA na karo. tamArA manoratha have pUrNa thaze. Ama ISTa zabdothI yAvata manojJa zabdothI devakI mAtAne AzvAsana ApyuM, AzvAsana ApI je dizAmAMthI AvyA hatA te dizAe cAlyA gayA. vivecana : sUtra 12 thI 15 mAM Arya saMskRtinA AdarzonuM suMdara citra batAvavAmAM AvyuM che. kRSNa mahArAja trikhaMDAdhipati hovA chatAM 32000 rANIonuM aMtaHpura hovA chatAM, mAtA pratyenI apUrva bhaktithI, Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 48 | zrI aMtagaDa sUtra mAtAnI bhAvanAne pUrNa karavA, tyAMthI sIdhA pauSadhazALAmAM gayA hatA. aThThamatapathI devane prasanna karyA, vivekapUrNa vacanothI mAtAne AzvAsana ApyuM, A sarva prasaMganuM sUtrakAre suMdara varNana karyuM che. posahipa hurva - samyagdaSTi jIva saMsArabhAve pauSadhagrahaNa kare tyAre te agiyAramAM pauSadha vrata rUpa na gaNAya. te mATe zAstrakAre posaha va zabdano prayoga karyo che. pauSadhanI sarva vidhinuM te pAlana kare che, tema chatAM saMsAra bhAvonA kAraNe te vrata rUpa thato nathI. jJAtAsUtramAM prathama tathA teramAM adhyayana kathita abhayakumAra tathA naMdamaNiyAre A prakAranA pauSa cha vratanI ArAdhanA karI hatI. zikSA preraNA :(1) sukha ane duHkhano AdhAra potAnA ja saMkalpa ane vikalpa bane che. (2) moha paNa vadhAravAthI vadhe che ane ghaTADavAthI ghaTe che. tenI mukhya AdhArazilA paNa svayaMnA jJAnaajJAna, viveka-aviveka, vairAgya ane Asakti para nirbhara che. (3) mAtA ane putrano saMbaMdha baMneno che tema chatAM, chae bhAIo virakta rahyAM ane devakIe moha bhAvonI vRddhi karI. (4) devakInI uMmara ochI na hatI. eka hajAra varSanI AsapAsanI vayamAM paNa teNe putranI prApti karI ane tenA bALapaNanI tIvra abhilASA pUrNa karI te tenA mohabhAvano atireka hato. (5) putranI mAtRbhakti hoya to eka putra paNa samaya Avye vipatti ane manovedanA dUra karI zake che. zrI kRSNa potAnA badhAM ja rAjakIya kAryo ane sukha vaibhavane gauNa karI mAtAnI saMvedanAne dUra karavAnA hetuthI te ja kSaNe traNa divasanI nirAhAra pauSadha sAdhanA prAraMbha karI ane mAtAnI ciMtAne saMpUrNapaNe dUra karIne pachI potAnA kAryanI zarUAta karI. (6) munionuM svataMtrapaNe gocarI mATe alaga-alaga saMghADAmAM javuM, eka ja viziSTa prakhyAta gharamAM ajJAtavaza(ajANatAM) traNe ya saMghADAonuM pahoMcavuM, ItyAdi varNana vizeSa mananIya che. A varNanathI te samayanA munionuM ane temanI viziSTa bhikSAcarInuM anumAna karI zakAya che. (7) devakI rANInuM svayaM potAnA hAthe, bhakti pUrvaka, koIpaNa tarka vitarka vagara ane Adeza pratyAdeza vagara traNe saMghADAone vahorAvavAnuM kArya, tenI viziSTa dhArmikatAne pragaTa kare che. AvI dharma parAyaNatAne kAraNe teNe traNe ya saMghADAone pratilAbhita karyA. enAthI spaSTa thAya che ke bIjA bIjA munionuM bIjI vakhata ke trIjI vakhata AvavuM doSaprada na hatuM ane akalpanIya paNa na hatuM. kAraNa ke evuM hoya to te(devakI) bIjA saMghADAne gocarI vahorAvatAM pahelAM ja jaNAvI deta(ke pahelAM munio padhArI gayAM che, paraMtu teNe traNe ya saMghADAone harSabhAvathI dAna ApyuM pachI ja prazna karyo. ethI e spaSTa thAya che ke muni para tene AsaktinI zaMkA thaI haze. ethI ja teNe prazna rUpe nivedana karyuM ane cauda pUrvadhArI munie paNa potAnI Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 3 /adhya. 8 | 49 | anAsakti ane utkRSTa vairAgyano bodha karAve evo ja javAba Apyo. (8) sulasA zeThANIe varSo sudhI pANI, phUla, agni vagerenA AraMbha-samAraMbha karI bhakti karI ane hariNagameSI devanI ArAdhanA karI ane potAnA manoratho pUrNa karyA ane zrI kRSNa vAsudeve niravadya nirAhAra traNa divasanA pauSadhathI te ja haribhegamelI devathI potAnI manokAmanA pUrNa karI. deva koIne putro ApatAM nathI paraMtu bhavitavyatA hoya to saMyogo meLavI zake che athavA jANakArI ApI zake che ke putra thaze. gajasukumAlano janma :| 15 tae NaM sA devaI devI aNNayA kayAiM taMsi tArisagaMsi jAva sIhaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhA samANI haTThatuTTha jAva harisavasavisappamANa hiyayA evaM jahA mahabbale jAva taM gabbhaM suhaMsuheNaM parivahai / tae NaM sA devaI devI NavaNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM jAsumaNa- rattabaMdhujIvaya- lakkhArasa sarasapArijAtaka-taruNadivAyara-samappabhaM savvaNayaNakataMsukumAla pANipAyaM jAva surUvaM gayatAlusamANaM dArayaM payAyA / jammaNaM jahA mehakumAre jAva jamhA NaM ime dArage gayatAlusamANe taM hou NaM amha eyassa dAragassa NAmadhejje gayasukumAle / tae NaM tassa dAragassa ammApiyare NAmaM karei gayasukumAlotti sesaM jahA mehe jAva alaM bhogasamatthe jAe yAvi hotthA / bhAvArtha :- tyAra bAda puNyazALI ja jeno upabhoga karI zake evI yAvatuM komaLa zayyAmAM sUtelA devakI mAtAe siMhanuM svapna joyuM. svapna joIne devakIdevI jAgRta thatAM harSitu evam saMtuSTa thayAM yAvata AnaMdathI praphullita hRdayavALA thayA, A rIte bhagavatI sUtra za. 11mAM mahAbalanA varNananI jema svapna pAThaka vagerenuM saMpUrNa varNana jANavuM yAvat devakIdevI atyaMta sukhapUrvaka garbhanuM parivahana karavA lAgyAM. nava mAsa garbhakALanA pUrNa thavA para devakIdevIe japAkusuma, baMdhukapuSpa, lAkSArasa tathA pArijAtanA puSpa samAna, UgatA sUryanI prabhA samAna varNayukta sarva jana nayanAbhirAma, sukumAra hAthapagavALA yAvatuM surUpa, suMdara, hAthInA tALavA samAna sukomaLa bALakane janma Apyo. meghakumAranA janma mahotsavanI jema mAtApitAe A bALakano paNa janma mahotsava ujavyo yAvat svajana parijanonI samakSa kahyuM ke amAro A bALaka hAthInA tALavA samAna atyaMta sukomaLa hovAthI (mAtApitAe vicAryuM ke, enuM nAma 'gajasukumAla' rAkhIe. (sahunI sammati prApta karI) tyAra pachI mAtApitAe bALakanuM nAma gajasukumAla pADyuM. gajasukumAlano bAlyAvasthAthI yuvAvasthA sudhIno samasta vRtAMta meghakumAranI jema jANavo yAvatu gajasukamAla bhogane yogya-samartha thaI gayA. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 50 ] zrI aMtagaDa sUtra vivecana : A sUtramAM mAtA devakI dvArA svapnamAM siMha jovo, joIne jAgyA pachI patidevane potAnA svapnanI vAta karavI, svapna pAThakone bolAvavA, tenA dvArA phalazruti jANavI, garbha saMrakSaNa karavuM, putrano janma thavo, nAmakaraNa karavuM, yathAsamaye rAjakumAra gajasukumAla yuvAvasthAmAM praveza karavA sudhInuM varNana che. ra6 juna - koI puNyazALI jIva ke carama zarIrI jIva jyAre garbhamAM Ave tyAre mAtAne zubha sUcaka siMha vagerenuM svapna Ave che. gajasukumAla paNa carama zarIrI hatA. tethI mAtA devakIe siMhanuM svapna joyuM. gAsuma.. samaM :- japAkusuma. jene jAsuda, jAsu, aDahula paNa kahe che. A puSpa raktavarNa (lAla) hoya che. raviMdhunIvA :- AcArya abhayadeva sUri jaNAve che ke varSARtumAM utpanna thatAM gokaLagAya, devagAya, IndragAya nAmanuM lAlaraMganuM jIvaDuM thAya che je makhamala jevuM narama hoya che tene uttavayugIvA kahe che. tArasa - lAkSArasa-lAkhamAMthI banatA raMganuM nAma che. te lAla hoya che. strIo jene paga para lagADe che. satta-pArijAta :- sarasa eTale vikaseluM. pArijAtakanA vividha artho che- (1) vizeSa prakAranuM puSpa che. (2) pharahadanuM phUla je lAla raMganuM hoya che ane atyaMta zobhAyamAna hoya che. (3) devavRkSanuM phUla. (4) kalpatarunuM phUla. tA vivAra :- AcArya abhayadeva sUrie 'Ugato sUrya evo artha kahyo che. Tya tAluya samA :- hAthInA moDhAnI aMdaranuM tALavuM jene garatAla kahe che. te ghaNuM ja komaLa ane lAlaraMganuM hoya che. jAsuda, raktabaMdhujIvaka, lAkSArasa, sarasa-pArijAtaka ane taruNa divAkara tathA gajalAlu jevI jenI prabhA che, kAMti che, camaka che, raMga che evA gajasukamAla suMdara hatA. somila brAhmaNanI putrI somA :| 16 tattha NaM bAravaIe NayarIe somile NAma mAhaNe parivasai / aDDe jAva aparibhUe / riuvveda yajuvveda-sAmaveda-ahavvaNaveda-itihAsapaMcamANaM, NighaMTu- chaTThANaM, cauNhaM vedANaM saMgovaMgANaM-sarahassANaM sArae, vArae, dhArae, pArae, saDaMgavI, sadvitaMtavisArae, saMkhANe, sikkhAkappe, vAgaraNe, chaMde, Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Al/adhya.8 | 51 / Nirutte, joisAmayaNe, aNNesu ya bahUsu baMbhaNaesu parivAyaesuNayesu supariNiTThie yAvi hotthA / tassa somila mAhaNassa somasirI NAma mAhaNI hotthA, vaNNao / tassa NaM somilassa dhUyA somasirIe mAhaNIe attayA somA NAma dAriyA hotthA / sukumAlapANipAyA jAva surUvA / rUveNaM jovvaNeNaM lAvaNNeNaM ukkiTThA ukkiTThasarIrA yAvi hotthA / tae NaM sA somA dAriyA aNNayA kayAi NhAyA jAva vibhUsiyA, bahUhiM khujjAhiM jAva mahattaraviMda parikkhittA sayAo gihAo paDiNikkhamai paDiNikkha-mittA jeNeva rAyamagge teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA rAyamaggasi kaNagatiMdUsaeNaM kIlamANI ciTThai / bhAvArtha:- te dvArakA nagarImAM somila nAmano eka brAhmaNa raheto hato. te RddhisaMpanna yAvatuM aparibhUta hato. Rgaveda, yajurveda, sAmaveda, atharvaveda temaja pAMcamo ItihAsa (mahAbhArata) tathA chaThThuM nighaMTu graMthano jANakAra hato. cAra vedanA aMgopAMga sahita rahasyano jJAtA hato. vedAdi zAstrane kaMThastha karAvanAra te sAraka 'smAraka' hato. azuddha uccAraNa karanArAone zuddha uccAraNa zIkhavanAra 'vAraka' hato. te vedAdine dhAraNa karanAra dhAraka' hato, vedAdimAM pAraMgata hato, chae aMgono jJAtA hato, SaSThitaMtra-kApilIya zAstramAM vizArada hato, gaNitazAstra, zikSAzAstra, AcArazAstra, vyAkaraNazAstra, chaMdazAstra, vyutpattizAstra, jyotiSazAstra, brAhmaNa (vibhAga) ane pArivrAjakane lagatA zAstromAM paNa ghaNo ja nipuNa hato. te somila brAhmaNane somazrI nAmanI patnI hatI. tenuM varNana uvavAI sUtrathI jANavuM. te somila brAhmaNanI putrI somazrI brAhmaNInI AtmajA somA nAmanI kanyA hatI. te somA sukamAla hAthapagAdi aMgopAMgavALI yAvat surupa hatI. te rUpathI, yauvanathI ane lAvaNyathI uttama ane sarvotkRSTa hatI. te somA kanyA koI divase snAna karI vAva, suMdara vastrAlaMkArathI sajja thaI. te ghaNI kunjA thAvat mahattarikA dAsI samUhathI vIMTaLAyelI ghara bahAra nIkaLI, nIkaLIne jyAM rAjamArga hato tyAM rAjamArga para AvI. AvIne suMdara sonAnA daDAthI ramavA lAgI. somAno maMta:puramA praveza :|17 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariDhaNemi samosaDhe / parisA nniggyaa| tae NaM se kaNhe vAsudeve imIse kahAe laddhaDhe samANe hAe jAva vibhUsie gayasukumAleNaM kumAreNaM saddhiM hatthikhaMdhavaragae sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seyavaracAmarAhiM uddhuvvamANIhiM uddhuvvamANIhiM bAravaIe Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para | zrI aMtagaDa sUtra | NayarIe majjhamajjheNaM arahao ariTuNemissa pAyavaMdae NiggacchamANe somaMdAriyaM pAsai, pAsittA somAe dAriyAe rUveNa ya jovvaNeNa ya lAvaNNeNa ya jAyavimhae koDubiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI- gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! somilaM mAhaNaM jAyittA somaM dAriyaM geNhai, geNhittA kaNNaMteuraMsi pakkhivaha / tae NaM esA gayasukumAlassa kumArassa bhAriyA bhavissai / tae NaM koDubiya purisA somaM dAriyaM geNhittA kaNNateuraMsi pakkhivaMti jAva paccappiNaMti / bhAvArtha :- kAle, te samaye ahaMtu ariSTanemi bhagavAna dvArikA nagarImAM padhAryA. dharmakathA sAMbhaLavA pariSada nIkaLI. zrIkRSNa mahArAja paNa prabhu padhAryAnA samAcAra jANI, snAna karI vAvatuM sarvAlaMkArothI vibhUSita thaI nAnAbhAI gajasukumAlanI sAthe hAthI upara beThA. koraMTa phUlanI mALAthI yukta chatrathI suzobhita tathA zreSTha zveta cAmarothI vIMjAtA vIMjAtA kRSNa mahArAja dvArikA nagarInI madhyamAMthI thaI ahaMtu ariSTanemine vaMdana karavA nIkaLatA, rAjamArga para ramatI somA kanyAne joI. te somAnuM rUpa, lAvaNya, yauvana joIne kRSNa vAsudeva Azcaryacakita thaI gayA ane kauTuMbika puruSone bolAvyA, bolAvIne A pramANe kahyuM- he devAnupriyo ! tame somila brAhmaNanI pAse jaI temanI A kanyAratna somAnI yAcanA karIne tene prApta karo, prApta karIne tene kanyAonA aMtaHpuramAM pahoMcADo. yathAsamaya A gajasukumAranI bhAryA banaze. kRSNa mahArAjanA AdezAnusAra te kauTuMbika sevaka puruSoe tema karyuM. somila brAhmaNe prasannatA pUrvaka kanyAratna ApyuM. kauTuMbika puruSoe kanyAne vAsudevanA kanyAnA aMtaHpuramAM rAkhI dIdhI ane kRSNa vAsudevane AjJA pAchI soMpI. vivecana : A sUtramAM somila brAhmaNanI kanyAnI je gajasukumAla mATe kRSNa vAsudeve yAcanA karI tenuM varNana che ane te kanyAne 'upajekali' kanyAonA aMtaHpuramAM rAkhI. A zabdathI ema jaNAya che ke te samaye gajasukumAlanA vivAha mATe aneka kumArIone ekatrita karI hatI. kanyA = kuMvArI, avivAhita kanyA. aMtaHpura eTale strIonA rahevAno rAjakIya AvAsa. soraTamactAne - eTale kareNanA phUlanI mALA. kareNanA phUlamAM sauMdarya nathI hotuM tema chatAM azubha najaranA nivAraNa mATe rAjA mahArAjAonA chatrapara kareNanI mALA nAkhavAmAM AvatI hatI. arhat ariSTaneminA darzana tathA gajasukumAlane vairAgya :| 18 tae NaM se kaNhe vAsudeve bAravaIe NayarIe majjhamajjheNaM Nigacchai, NiggacchittA jeNeva sahasaMbavaNe ujjANe jeNeva arahA ariTThaNemi teNeva uvAgacchai uvAgacchittA arahao ariTuNemissa chattAtichattaM paDAgAtipaDAgaM Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |af 3/adhya.8 | 53 | vijjAharacAraNe jaMbhae ya deve ovayamANe uppayamANe pAsai, pAsittA arahaM ariTThaNemiM paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchai / taMjahA- sacittANaM davvANaM viusaraNayAe, acittANaM davvANaM viusaraNayAe, egasADiyaM uttarAsaMgakaraNeNaM, cakkhupphAse aMjalipaggaheNaM, maNaso egattIkaraNeNaM / jeNAmeva arahA ariTThaNemi teNAmeva uvAgacchai, viNaeNaM pajjuvAsai / tae NaM arahA ariTThaNemi kaNhassa vAsudevassa gayasukumAlassa kumArassa tIse ya mahai mahAliyAe parisAe dhamma kahei, kaNhe paDigae / tae NaM se gayasukumAle arahao ariTuNemissa aMtiyaM dhamma soccA, Nisamma haTThatuDhe arahaM ariTThaNemiM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karittA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI- saddahAmi NaM bhaMte! NiggaMthaM pAvayaNaM, patiyAmi NaM bhaMte !NiggaMthaM pAvayaNaM, roemiNaM bhaMte !NiggaMthaM pAvayaNaM, abbhuTemi NaM bhaMte ! NiggaMthaM pAvayaNaM / evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM bhaMte! icchiyameyaM bhaMte! paDicchiyameyaM bhaMte! icchiya-paDicchiyameyaM bhaMte ! se jaheya tubbhe vayaha! NavaraM devANuppiyA! ammApiyaro ApucchAmi / tao pacchA muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriyaM pavvaissAmi / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha kareha / tae NaM se gayasukumAle arahaM ariDhaNemi vaMdai, NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA jeNAmeva hatthirayaNe teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA hatthikhaMdhavaragae, mahayAbhaDa- caDagara pahakareNaM bAravaIe NayarIe majjhamajheNaM jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA hatthikhaMdhAo paccoruhai, paccoruhittA jeNAmeva ammApiyaro teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA ammApiUNaM pAyavaDaNaM karei, karittA evaM vayAsI- evaM khalu ammayAo ! mae arahao ariTThaNemissa aMtie dhamme NisaMte, se vi ya me dhamme icchie paDicchie abhiruie / bhAvArtha:- tyAra pachI kRSNa vAsudeva dvArikA nagarInI madhyamAM thaI nIkaLyA, nIkaLIne je bAju sahasAmravana udyAnamAM ahaMtu ariSTanemi bhagavAna birAjamAna hatA tyAM AvyA; AvIne arihaMta ariSTanemi svAmInA chatra upara chatra, patAkA upara patAkA Adi atizayone joyA tathA vidyAdharo, cAraNa munio ane jaMbhaka devone nIce UtaratA tathA upara jatA joyA; joIne pAMca prakAranA abhigama karIne arihaMta ariSTanemisvAmInI sanmukha cAlyA. te pAMca abhigama A pramANe che. (1) sacitta Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 | zrI aMtagaDa sUtra padArthano tyAga (2) acitta padArthano tyAga (viveka) (3) uttarAsaMga (dupaTTA)thI jatanA (4) daSTi paDatAM ja baMne hAtha joDavA (5) manane ekAgra karavuM. A pAMca abhigama karIne bhagavAna ariSTanemi sanmukha jaI vAva vinaya pUrvaka bhagavAnanI paryApAsanA karavA lAgyA. te samaye ariSTanemi prabhue kRSNa vAsudeva, gajasukumAla tathA upasthita vizALa dharmasabhAne dharmopadeza Apyo. dharmakathA sAMbhaLI kRSNa vAsudeva potAnA AvAse pAchA pharyA. tyAra pachI gajasukamAle arihaMta ariSTanemi samIpe dharmazravaNa karI, tene hRdayamAM dhAraNa karI, hRSTatuSTa thaI ahaMtu ariSTanemine traNavAra AdakSiNA-pradakSiNA karI; vaMdana namaskAra karyA; vaMdananamaskAra karI A pramANe kahyuM- he bhagavan! huMnigraMtha pravacana para zraddhA karuM chuM, huM tenA upara pratIti karuM chuM ane mane nigraMtha pravacana ruce che, bhagavan! nigraMtha pravacana aMgIkAra karavA IcchuM chuM. A Ama ja che,(jevuM Ape kahyuM che) A temaja che, yathArtha satya che. huM IcchuM chuM, punaH punaH IcchuM chuM. bhagavan! mane nigraMtha pravacana Icchita evaM punaH punaH Icchita che. A temaja che jevuM Ape pharamAvyuM che. vizeSatA e ke he devAnupriya! mArA mAtA pitAnI AjJA prApta karI, muMDita thaI agArathI aNagAra banIza. bhagavAne kahyuM- devAnupriya! jema sukha upaje tema karo paraMtu dharmakAryamAM vilaMba na karo. tyAra pachI gajasukamAla kumAre arihaMta ariSTanemine vaMdana namaskAra karyA, vaMdana namaskAra karI, jyAM hastiratna hatuM tyAM gayA, jaIne hastiskaMdha para ArUDha thaIne mahAna subhaTo ane vipula samUha vALA parivAranI sAthe dvArakA nagarInI madhyamAM thaI potAnA bhavane AvyA, AvIne hastiskaMdhathI nIce UtaryA, UtarIne jyAM mAtA pitA hatA tyAM gayA, jaIne mAtA pitAnA caraNomAM praNAma karyA, karIne A pramANe bolyA- he mAtA pitA! meM bhagavAna ariSTanemi samIpe dharma sAMbhaLyo ane meM te prApta karavAnI IcchA karI che, vAraMvAra IcchA karI che. dharma mane rucyo che. vivecana : A sUtramAM ariSTanemi prabhunA upadezathI gajasukamAlanA vairAgya bhAvanuM, bodha prAptinuM tathA mAtA pitA samakSa saMyama AjJAnI rajUAtanuM varNana che. A sUtramAM meghakumAranI jema mAtApitAne pUchIne dIkSA lIdhA sudhIno vizeSatA sAthe saMkSipta pATha che paraMtu prastutamAM dIkSA saMvAdano saMpUrNa pATha anya sUtranA AdhAre rAkhyo che. anya saMskaraNomAM upalabdha saMkSipta pATha saMbaMdhI spaSTIkaraNa - vivAha karyA pachI ane vaMzavRddhi pachI tuM saMyama leje. ahIM vivAha ane vaMza mATe zabda prayukta thayA che maliyA vana tathA vaya ne moniyA va A padanA be artha karavAmAM AvyA che. mahilArahita ane avivAhita. jenA lagna na thayA hoya te mahilA varyu che. sUtrakAre gajasukamAlanA jIvanane gaha meho meghakumAra samAna batAvyuM che. meghakumAra vivAhita hatA, jyAre gajasukumAla avivAhita hatA. A pharaka batAvavA mATe motiyA Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Af3/adhya.8 | 55 vajja tathA vaMzavRddhimuMbaIna 42vA bhATe 206 prayuta thayo cha. pAMyamabhigama:- (1) sathitta tyAga-isa, 31 aahie| sathitta vastu Doyatene nahI havI. (2) athitta tyAga-sAmAnano theyo, pAna-yaMsa, dsi, mAghasAmagrI, vastra, vAsa athavA anya koIpaNa sAmAna hAthamAM, mAthA upara, pagamAM athavA khabhA para hoya, tene nIce mUkI devo. (3) mukha 64265ho rAmavo athavA 3bhAla, bhuupattI mAdhavI. (4) hAtha svA. (5) bhananI sthiratA 42vI. mAtA devakI sAthe dIkSA mATe mAtA sAthe vArtAlApa :| 19 tae NaM tassa gayasukumAlassa ammApiyaro evaM vayAsI dhaNNosi tuma jAyA ! saMpuNNosi tuma jAyA ! kayatthosi tumaM jAyA ! kayalakkhaNosi tumaM jAyA ! jaNaM tume arahao ariTThaNemissa aMtie dhamme NisaMte se vi ya te dhamme icchie paDicchie abhiruie / tae NaM se gayasukumAle ammApiyaro doccaM pi evaM vayAsI jAva abhiruie / taM icchAmi NaM ammayAo ! tubbhehiM abbhaNuNNAe samANe arahao arijhuNemissa atie muMDe bhavittA NaM agArAo aNagAriyaM pvvitte| tae NaM sA devaI devI taM aNiTuM akaMtaM appiyaM amaNNuNaM amaNAma assuyapuvvaM pharusaM giraM soccA Nisamma imeNaM eyArUveNaM maNomANasieNaM mahayA puttadukkheNaM abhibhUyA samANI seyAgaya-romakUvapagalaMta-ciliNagAyA soyabhara- paveviyaMgI NitteyA dINa-vimaNa-vayaNA-karayalamaliyavva kamalamAlA takkhaNaolugga dubbalasarIra-lAvaNNasuNNa-NicchAya-gayasirIyA pasiDhi labhUsaNa-paDatakhummiya saMcuNNiyadhavalavalaya-pabbhaTTha-uttarijjA sUmAlavikiNNa-kesahatthA macchAvasaNa-ceya-garuI parasaNiyatta vva caMpagalayA Nivvattamahevva iMdalaTThI vimukka saMdhi-baMdhaNA koTTimatalaMsi savvaMgehiM dhasatti paDiyA / tae NaM sA devaI devI sasaMbhamovattiyAe turiyaM kaMcaNabhiMgAramuhaviNiggaya -sIyala-jalavimala-dhArAe parisiMcamANaNivvAviyagAyalaTThI ukkhevayatAlaviMTa vIyaNaga-jaNiyavAeNaM saphusieNaM aMteuraparijaNeNaM AsAsiyA samANI muttAvali-saNNigAsa-pavaData-aMsudhArAhiM siMcamANI paohare, kaluNa-vimaNa-dINA royamANI kaMdamANI tippamANI soyamANI vilavamANI gayasukumAlaM kumAraM evaM vayAsI Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 | zrI aMtagaDa sUtra tumaM si NaM jAyA ! amhaM ege putte iDhe kaMte pie maNuNNe maNAme dhejje vesAsie sammae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNabhUe jIviyaUsAsie hiyaya-Nadi-jaNaNe ubarapupphava dullahe savaNayAe, kimaMga puNa pAsaNayAe ? No khalu jAyA! amhe icchAmo khaNamavi vippaogaM sahittae / taM bhuMjAhi tAva jAyA vipule mANussae kAmabhoge jAva tAva vayaM jIvAmo ! tao pacchA amhahiM kAlagaehiM pariNayavae vaDDiya-kulavaMsataMtu-kajjammi NirAvayakkhe arahao ariTThaNemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaissasi / bhAvArtha:- gajasukumAla pAsethI dharma racyAnI vAta sAMbhaLI mAtApitA A pramANe bolyA- he putra ! tuM dhanya cho, putra! tuM puNyavAna cho, he putra! tuM kRtArtha cho ke te bhagavAna ariSTanemi samIpe dharmanuM zravaNa karyuM che ane te dharma paNa tane ISTa, punaH punaH ISTa tathA rucikara lAgyo che. tyAre gajasukamAlakumAre mAtApitAne bevAra-traNavAra A ja pramANe vAta kahI yAvatu dharma mane rucyo che. tethI he mAtApitA ! huM ApanI AjJA hoya to bhagavAna ariSTanemi pAse muMDita thaIne, gRhavAsa choDI aNagAra banavA IcchuM chuM. tyAra pachIgajasukumAlanA mukhethI aniSTa(anicchita), apriya, amanojJa ane amanAma (arucikara) pahelAM kyAre ya na sAMbhaLI hoya evI kaThora vANI sAMbhaLI, hRdayamAM dhAraNa karI, devakI devI potAnA mahAna putra viyoganA duHkhathI pIDita thayAM. tenA romeromamAM parasevo vyApI gayo. AkhuM zarIra parasevAthI bhIMjAI gayuM. zokAdhikatAnA kAraNe tenA aMga kAMpavA lAgyAM, nisteja thaI gayA, dIna, vimanaska thaI gayAM. hatheLImAM masaLelI kamaLa mALAnI jema murajhAI gayA. zabda sAMbhaLatA tatpaNa duHkhI ane durbala thaI gayAM. lAvaNyarahita, kAMtihIna, zrIvihIna thaI gayA. zarIra durbaLa thavAnA kAraNe paherelA alaMkAro atyaMta DhIlA thaI gayA. hAthanA uttama valaya sarakIne jamIna para paDI cUrecUrA thaI gayA. tenuM uttarIya vastra sarakI gayuM. sukumAra kezakalApa vikharAI gayo. mUchavaza zarIra bhAre thaI gayuM. kuhADIthI kApelI caMpakalatA samAna tathA mahotsava saMpanna thayA pachI Indradhvaja zobhArahita thaI jAya tema zarIranA sAMdhA arthAt gAtro DhIlA thaI gayAM. AvA devakI devI sarva aMgothI "dhaDAma karatAM dharaNI para DhaLI paDyAM arthAt bebhAna thaI gayA. tyAra pachI devakI devI pAse gabharAyelA dAsa, dAsI, svajana, parijana zIghratAthI doDI AvyA ane jhaTapaTa temanA zarIra upara suvarNa kaLazanA mukhathI nIkaLelI zItaLa nirmaLa jaLanI dhArAthI siMcita karavA lAgyAM temaja vAMsanA paMkhAthI, tADanA pAMdaDAnA paMkhAthI ane vIMjaNAthI vIMjhatA utpanna thayelA jalakaNothI yukta vAyuthI aMtaHpuranA parijano AzvAsana ApI zAMta karavA lAgyA. topaNa devakI devI motIonI mALAnI jema azrudhArAthI potAnA stanone bhIMjavavA lAgyAM. rudana karavA lAgyAM. teo Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 / adhya. 8 dayanIya, udAsa ane dIna thaI gayAM, rudana karatAM, kraMdana karatAM, parasevAthI bhIMjAtA, hRdayamAM zoka karatAM ane vilApa karatAM gajasukumAlane A pramANe kahevA lAgyAM. 57 he putra ! tuM khabhAro kheDano kheDa putra cho, tuM khamane STi, aMta, priya, manojJa, pyAro cho, tathA dhairya ane vizvAsanuM sthAna cho. kArya karavAmAM sammata cho, ghaNA kAryomAM ghaNo saMmata cho, kArya karyA pachI paNa anubhata cho (arthAt pUchavA sAyaDa, mAnavA sAyaDa, vizvasanIya cho) AbhUSaNonI peTI samAna cho. manuSya jAtimAM uttama hovAnA kAraNe ratna samAna cho. jIvananA ucchvAsa samAna cho. amArA hRdayamAM AnaMda utpanna karanAra cho, uMbarAnA phUla samAna tAruM nAma sAMbhaLavuM paNa durlabha che. to pachI darzananI to vAta ja zuM karavAnI ? he putra ! ame kSaNabhara paNa tAro viyoga sahana karavA IcchatAM nathI. mATe he putra ! prathama to ame jyAM sudhI jIvita chIe, tyAM sudhI manuSya saMbaMdhI vipula kAmabhogono upabhoga kara. pachI jyAre ame mRtyu pAmI jaIe ane tArI yuvAvasthA pUrNa thaI jAya, kula vaMza rUpa taMtunuM kArya vRddhiMgata thAya, jyAre sAMsArika kAryanI apekSA na rahe, te samaye tuM bhagavAna ariSTanemi pAse muMDita thaI dIkSA grahaNa karaje. rAgapUrNa pralobhanano vairAgyapUrNa pratyuttara H 20 tae NaM se gayasukumAle ammApiUhiM evaM vutte samANe ammApiyaro evaM vayAsI - taheva NaM taM ammo ! jaheva NaM tubbhe mamaM evaM vayaha- tumaM siNaM jAyA ! amhaM ege putte iTThe kaMte jAva pavvaissasi / evaM khalu ammayAo mANussara bhave adhuve aNitie asAsae vasaNasa ovaddavAbhibhUte vijjulayAcaMcale aNicce jalabubbuyasamANe kusaggajalabiMdusaNNibhe saMjhabbharAgasarise suviNadaMsaNovame saDaNa- paDaNa- viddhaMsaNa-dhamme pacchA puraM ca NaM avassavippajahaNijje / se ke NaM jANai ammayAo ! ke puvvi gamaNAe ke pacchA gamaNAe ? taM icchAmi NaM ammayAo ! tubbhehiM abbhaNuNNAe samANe jAva pavvaittae / taNaM taM sukumAla kumAraM ammApiyaro evaM vayAsI- ime ya te jAyA ! ajjaya-pajjaya-piupajjayAgae subahuM hiraNNe ya suvaNNe ya kaMse ya dUse ya maNimottiya-saMkha-sila-ppavAla- rattarayaNa-saMtasAra - sAvaejje ya alAhi jAva AsattamAo kulavaMsAo pagAmaM dAu pagAmaM bhottuM pagAmaM paribhAeuM / taM aNuhohI tAva jAyA ! vipulaM mANussagaM iDDisakkArasamudayaM / tao pacchA aNubhUyakallANe jAva arahao ariTThaNemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaissasi / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] zrI aMtagaDa sUtra | tae NaM se gayasukumAle ammApiyaraM evaM vayAsI- taheva NaM taM ammayAo! jaMNaM tubbhe mamaM evaM vayaha-ime te jAyA ! ajjaga-pajjaga-piupajjayAgae jAva pavvaissasi / evaM khalu ammayAo ! hiraNNe ya jAva sAvaejje ya aggisAhie corasAhie rAyasAhie dAiyasAhie maccusAhie, aggisAmaNNe corasAmaNNe rAyasAmaNNe dAiyasAmaNNe maccusAmaNNe saDaNa-paDaNa-viddhasaNadhamme pacchA puraM ca NaM avassa vippajahaNijje / se ke NaM jANai ammayAo ! kiM puvvi gamaNAe ? ke pacchA gamaNAe ? taM icchAmi NaM ammayAo ! tubbhehiM abbhaNuNNAe samANe jAva pavvaittae / tae NaM tassa gayasukumAlassa kumArassa ammApiyaro jAhe No saMcAeMti gayasukumAlaM kumAraM bahUhiM visayANulomAhiM AghavaNAhi ya paNNavaNNAhi ya saNNavaNAhi ya viNNavaNAhi ya Aghavittae vA paNNavittae vA saNNavittae vA viNNavittae vA tAhe visayapaDikUlAhiM saMjamabhauvveyakAriyAhiM paNNavaNAhiM paNNavemANA evaM vyaasii-| bhAvArtha - tyAra pachI mAtApitA dvArA A pramANe kahevA para gajasukumAle mAtApitAne A pramANe kahyuM- he mAtApitA ! Apa mane je kaho cho ke he putra! tuM amAro ekano eka putra che. ISTa, kAMta yAvata pachI dIkSA grahaNa karaje. te ThIka che, paraMtu te mAtApitA ! A manuSyabhava adhruva, aniyata, azAzvata, vinazvara che, seMkaDo saMkaTo evaM upadravothI vyApta che; vijaLInA camakArA jevo caMcaLa che; anitya che; pANInA parapoTA samAna che; kuzAgre lAgelA(laTakelA) jalabiMdu samAna che; saMdhyAnA raMga samAna che; svapna darzana samAna che; hamaNA che ane hamaNA nathI. kuSTha Adi rogothI saDavA yogya, talavArathI TUkaDA thavA yogya ane kSINa svabhAvI che. AgaLa athavA pAchaLa avazya tyAgavA yogya che. he mAtApitA ! koNa jANI zake che ke koNa pahelA mRtyu pAmaze ane koNa pachI jaze? tethI he mAtApitA ! huM ApanI AjJA hoya to yAvatu pravrajyA aMgIkAra karavA IcchuM chuM. tatpazcAt mAtApitAe gajasukumAlane A pramANe kahyuM- he putra! tArA pitAmaha, tArA pitAnA pitAmaha ane pitAnA prapitAmaha pAsethI AveluM pracura sonuM, cAMdI, kAMsu, dUSya-vastra, maNi, motI, zaMkha, silA, pravAla, lAlaratna Adi sArabhUta dhana-dravya vidyamAna che ane e eTaluM pracuramAtrAmAM che ke sAta peDhI sudhI khUTe tema nathI. emAMthI tuM (enuM) khUba dAna kara, svayaM bhogava ane anyane vaheMcI de. he putra ! A jeTalo manuSya saMbaMdhI Rddhi-satkArano samudAya che te badhuM ja tuM upabhogamAM le. tyAra pachI anubhUta-kalyANa thaI, ariSTanemi bhagavAna samIpe dIkSA grahaNa karaje. tyAre gajasukumAle mAtApitAne kahyuM- he mAtApitA! Apa je kaho cho te ThIka che ke- he putra! Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Al/adhya.8 58 | A dAdA, paDadAdA ane pitAnA paDadAdAthI AveluM yAvata tene bhogavyA pachI dIkSA leje. paraMtu he mAtApitA! A sonuM, cAMdI yAvatuM svApateya(dravya)badhuM agnisAdhya che arthAt agni tene bhasma karI zake che, cora corI karI zake che, rAjA apaharaNa karI zake che, bhAgIdAra bhAga paDAvI zake che ane mRtyu bAda A potAnuM rahetuM nathI. arthAt dhana jema tenA mAlikanuM che evI ja rIte agninuM paNa che, cora, rAjA ane bhAgIdAranuM paNa che tathA mRtyune mATe paNa sAmAnya che. A dravya saDana, paDana, vidhvaMsana svabhAvI che. mRtyu pahelA ke pachI avazya choDavA yogya heya che. he mAtApitA! pahelA koNa jaze ane pachI koNa jaze e koNa jANe che? tethI he mAtApitA! huM ApanI AjJA hoya to yAvatuM dIkSA grahaNa karavA IcchuM chuM. gajasukumAlanA mAtA pitA jyAre gajasukumAlane anukULa AkhyApanAthI, prajJApanAthI, saMjJApanAthI ke vijJApanAthI samajAvavA, manAvavAmAM, saMbodhana karavA tathA anunaya (vinavaNI) karavAmAM samartha na thayA tyAre pratikuLa tathA saMyama prati bhaya, udvega utpanna karanArI prajJApanAthI A pramANe bolyAMsaMyamanI duSkaratAno saTIka sacoTa pratyuttara :|21 esa NaM jAyA ! NiggaMthe pAvayaNe sacce aNuttare kevalie paDipuNNe NeyAue saMsuddhe sallakattaNe siddhimagge muttimagge NijjANamagge NivvANamagge savvadukkhapahINamagge, ahIva egatadiTThIe, khuro iva egatadhArAe, lohamayA iva javA cAveyavvA, vAluyAkavale iva NissAe, gaMgA iva mahANaI paDisoyagamaNAe, mahAsamuddo iva bhuyAhiM duttare, tikkhaM kamiyavvaM, garuaM laMbeyavvaM, asidhAravvayaM cariyavvaM / No khalu kappai jAyA ! samaNANaM NiggaMthANaM AhAkammie vA uddesie vA kIyagaDe vA Thavie vA raie vA dubbhikkhabhatte vA kaMtArabhatte vA baddaliyAbhatte vA gilANabhatte vA mUlabhoyaNe vA kaMdabhoyaNe vA phalabhoyaNe vA bIyabhoyaNe vA hariyabhoyaNe vA bhottae vA pAyae vA / tumaM ca NaM jAyA ! suhasamucie No ceva NaM duhasamucie, NAlaM sIyaM NAlaM uNhaM NAlaM khuhaM NAlaM pivAsaM NAlaM vAiya-pittiya-siMbhiya-saNNivAie vivihe rogAyake, uccAvae gAmakaMTae, bAvIsaM parIsahovasagge udiNNe samma ahiyA - sittae / taM bhuMjAhi tAva jAyA ! mANussae kAmabhoge ! tao pacchA bhuttabhogI jAva pavvaissasi / tae NaM se gayasukumAle kumAre ammApiUhiM evaM vutte samANe ammApiyaraM evaM vayAsI- taheva NaM taM ammayAo ! jaM NaM tubbhe mamaM evaM vayaha- esa NaM Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 60 | zrI aMtagaDa sUtra jAyA ! NiggaMthe pAvayaNe sacce aNuttare puNaravi taM ceva jAva tao pacchA bhuttabhogI arahao ariTThaNemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pvvisssi| evaM khalu ammayAo ! NiggaMthe pAvayaNe kIvANaM kAyarANaM kApurisANaM ihaloga paDibaddhANaM paralogaNippivAsANaM duraNucare pAyayajaNassa, No ceva NaM dhIrassa / Nicchiyavavasiyassa ettha kiM dukkaraM karaNAyAe ? taM icchAmi NaM ammayAo ! tubbhehiM abbhaNuNNAe samANe jAva pavvaittae / bhAvArtha - mAtA devakI saMyama mArganI kaThinAI pradarzita karatAM bolyA- he putra ! A nigraMtha pravacana satya che, anuttara (sarvottama) che, kevaLI-sarvajJa kathita che, pratipUrNa che, nyAyayukta, saMzuddha, zalyakartana, siddhi mArga, muktino mArga, nirmANano mArga ane samasta duHkhono pUrNarUpathI nAza karanAro mArga che. jema sApa potAnA bhakSyane grahaNa karavAmAM nizcala daSTi rAkhe che, evI ja rIte A pravacanamAM daSTi nizcala rAkhavI paDe che. nigraMtha pravacana charI samAna ekadhArayukta hoya che, loDhAnA java cAvavA samAna che, retInA koLIyA samAna svAdahIna che, gaMgA mahAnadInA pUramAM pratisrotagamana (sAme taravA) samAna kaThina che, bhujAothI samudra pAra karavA samAna dustara che, tIkSNa talavAra para AkramaNa karavA samAna che, mahAzilA sama bhAre vastune gaLAmAM bAMdhavA samAna che, talavAranI dhAra para cAlavA barAbara vaLI he putra! nigraMtha zramaNone AdhAkarmI, (sAdhu mATe pakAvelo)auzika, kratakRta (kharIdelo), sthApita(sAdhu mATe rAkhelo), racita (sAdhu mATe koIpaNa rUpamAM taiyAra karelo) durbhikSa (durmikSa samaye banAvelo), kAntAra bhakta(araNyamAM banAvelo), glAna bhakta(rogIone devA mATe banAvelo), mUlabhojana, kaMdabhojana, phalabhojana, bIjabhojana athavA harita bhojana Avo dUSita AhAra grahaNa karavo kalpato nathI. A sivAya he putra! tuM sukha bhogavavA yogya che, duHkha sahana karavA yogya nahIM. tuM ThaMDI, garamI, bhUkha, tarasa, vAta, pita, kapha ane sannipAtathI thanArA vividha koDha Adi rogo tathA acAnaka mRtyu karanArA zUlAdi AtaMkone UMcA-nIcA-Indriya pratikULa vacanone, bAvIsa parISaho tathA upasargone samyaka prakAre sahana karavAmAM samartha (yogya) nathI.tethI he putra! he lAla! tuM manuSya saMbaMdhI kAmabhogone bhogava. bhuktabhogI banyA pachI yAvat pravrajyA aMgIkAra karaje. duSkara saMyama jIvananI vAta sAMbhaLI gajasukumAle mAtApitAne saTIka-sacoTa javAba Apyohe mAtApitA! Apa mane je kaho cho te ThIka che ke bhuktabhogI banyA pachI dIkSA leje. paraMtu he mAtApitA! A pramANe nigraMtha pravacana kalIba(napuMsaka, hIna saMghayaNI), kAyara(cittanI sthiratA rahita), kApuruSa (kutsita), A loka saMbaMdhI viSaya sukhanI abhilASAvALA ane paralokanA sukhanI IcchA rahita, sAmAnya jana mATe ja duSkara che paraMtu dhIra evaM daDha saMkalpavALA puruSane mATe saMyamanuM pAlana kaThina-duSkara nathI. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3/adhya. 8 AnuM pAlana karavAmAM kaThinatA zuM che ? tethI he mAtApitA ! ApanI AjJAthI huM dIkSA grahaNa karavA IcchuM chuM. vivecana : A sUtromAM mohavaza thayelI mAtA devakInI, paristhiti, putrane anukULa-pratikULa, rAgAtmaka pralobhano, saMyama mArganI kaThinAIo Adi aneka prakAre, gajasukumAlane yogathI bhoga tarapha vALavAnI yuktio, uktiothI samajAvaTa, te tamAmano sacoTa vairAgyapUrNa pratyuttara sAthenA mAtAputranA vArtAlApanuM atyadhika suMdara varNana che. mAtA devakI be pralobhana Ape che. amArA mRtyu pachI sAMsArika kAryothI nivRtta thayA bAda ane vipula bhogasAmagrI bhogavyA pachI bhuktabhogI banyA pachI dIkSA leje- A baMneno gajasukumAle eka ja uttara Apyo che ke he mAtA ! sAMsArika saMbaMdho tathA sAMsArika bhogasAmagrI A baMne adhruva che; sUryodaya samAna niyamita nathI; kSaNabhaMgura che, caMcaLa che, Aje che ane kAle nathI. he mAtApitA ! putra ke pracura dhana bhogya sAmagrI koNa kone pahelA choDaze te kahevuM azakya che. e choDe te pahelAM jo Apa mane AjJA Apo to huM saMyama grahaNa karI lau ane mAtAe saMyamanI duSkaratA batAvI huM tyAre gajasukumAle suMdara javAba Apyo ke anukULatA IcchavI e napuMsakatA, kAyaratA, apuruSatA che. duSkaratA sAme aDIkhama thaI UbhA rahevAnuM saubhAgya dhIra daDhasaMkalpI manuSya ja meLavI zake che. 1 sUtra-21 mAM cAra zabda Ave che. AkhyApanA = sAmAnya rUpe pratipAdana karanArI vANI, prajJApanA = 1 = vizeSarUpathI pratipAdana karanArI vANI, saMjJApanA = saMbodhana karanArI vANI, vijJApanA = anunaya vinaya karanArI vANI. sUtra-22 mAM nigraMtha pravacananA vizeSaNo che. satya = hitakArI, anuttara = sarvottama, kevaliya--sarvajJa kathita, advitIya, pratipUrNa = paripUrNa, naiyAyika = nyAya yukta athavA mokSa tarapha laI janAra, saMzuddha = sarvathA nirdoSa, zalyakartana = mAyA Adi traNa zalyono nAza karanAra, nirmANa = siddhi kSetrano, zAMtino mArga che. kRSNa mahArAja dvArA vairAgya kasoTI : 22 se kahe vAsudeve imIse kahAe laTThe samANe jeNeva gayasukumAle teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA gayasukumAlaM AliMgai, AliMgittA ucchaMge Nivesei, NivesettA evaM vayAsI- tumaM mamaM sahoyare kaNIyase bhAyA / taM mA NaM tuma devANuppiyA ! iyANiM arahao ariTThaNemissa aMtie muMDe jAva pavvayAhi / ahaNaM tume bAravaIe NayarIe mahayA - mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcissAmi / tae NaM se gayasukumAle kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vRtte samANe tusiNIe saMciTThai / tae NaM se gayasukumAle kaNhaM vAsudevaM ammApiyaro ya doccaM pi taccaMpi evaM vayAsI evaM khalu devANuppiyA ! mANussayA kAmA bhogA asuI vaMtAsavA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | R zrI aMtagaDa sUtra pittAsavA khelAsavA sukkAsavA soNiyAsavA durUya-ussAsa-NIsAsA durUya-mutta purIsa-pUya-bahupaDipuNNA uccAra-pAsavaNa-khela-siMghANagavaMta-pitta-sukka soNiyasaMbhavA adhuvA aNitiyA asAsayA saDaNapaDaNa-viddhaMsaNadhammA pacchA puraM ca NaM avassa vippajahiyavvA bhavissaMti, taM icchAmi NaM devANuppiyA ! tubbhehiM abbhaNuNNAe samANe jAva pavvaittae / bhAvArtha - tyAra pachI kRSNa vAsudeva gajasukumAlanI virakta thavAnI vAta sAMbhaLI gajasukumAla pAse AvyA ane AvIne gajasukumAlane laghubhrAtA tarIke AliMgana karyuM, AliMgana karIne khoLAmAM besADI A pramANe bolyA he devAnupriya ! tuM mAro sahodara nAno bhAI che tethI kahuM chuM ke atyAre bhagavAna ariSTanemi pAse muMDita thaI yAvata dIkSA grahaNa karIza nahIM. dvArakA nagarImAM bhavya moTA samAroha sAthe huM tAro rAjyAbhiSeka karIza. tyAre kRSNa vAsudevanA A pramANe kahevA para gajasukumAla mauna rahyA. thoDIvAranA mauna bAda teoe potAnA moTAbhAI kRSNa vAsudevane evaM mAtApitAne vAraMvAra (bevAra-traNavAra) paNa A pramANe kahyuM he devAnupriyo ! hakIkate mAnavIya deha tathA kAmabhogo azAzvata, kSaNavidhvaMsI ane maLa, mUtra, rasI (paru), kapha, nAsikAmela, vamana, pitta, zukra ane zoNita A nava azucinA bhaMDArarUpa che. kharAba 27vAsa, nivAsayatache.AmanuSya zarIra tathA Amabhogaasthira, manitya, sana, paDana, (sana), vidhvaMsana svabhAvI hovAthI vahelA ke moDA naSTa thanAra che. mATe he devAnupriyo ! ApanI AjJA maLavA para huM pravrajyA aMgIkAra karavA IcchuM chuM. | 23 tae NaM gayasukumAlaM kaNhe vAsudeve ammApiyaro ya jAhe No saMcAeMti bahuyAhiM aNulomAhiM jAva Aghavittae tAhe akAmAI ceva gayasukumAla kumAra evaM vayAsI- taM icchAmo NaM te jAyA ! egadivasamavi rajjasiriM pAsittae / tae NaM gayasukumAle kumAre kaNhaM vAsudevaM ammApiyaraM ca aNuvattamANe tusiNIe saMciTThai / tae NaM se gayasukumAlassa piyA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI- khippAmeva bho devANuppiyA ! gayasukumAlassa kumArassa mahatthaM, mahagdhaM, maharihaM vipulaM rAyAbhiseya uvaTThaveha / tae NaM te koDubiyapurisA taheva jAva paccappiNati / tae NaM taMgayasukumAlaM kumAraM ammA-piyaro sIhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhaM NisIyAti jahA rAyappaseNaijje jAvaaTThasaeNaM sovaNNiyANaM kalasANaM savviDDIe Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 adhya. 8 , jAva mahayAraveNaM mahayA mahayA rAyAbhiseeNaM abhisiMcaMti abhisiMcittA karayala jAva jaeNa vijaeNaM vaddhAti, jaeNaM vijaeNaM vaddhAvittA evaM vayAsI- bhaNa jAyA ! kiM demo, kiM payacchAmo, kiNA vA te aTTho? tae NaM se gayasukumAle kumAre ammApiyaro evaM vayAsI- icchAmi NaM ammayAo kuttiyAvaNAo rayaharaNaM ca paDiggahaM ca ANiuM, kAsavagaM ca sdaaviddN| bhAvArtha - kRSNa vAsudeva tathA mAtApitA aneka prakAranI anukULa ane snehabharelI yuktiprayuktiothI gajasukumAlane samajAvavAmAM samartha na thayA, tyAre nirAza thaIne zrI kRSNa evaM mAtApitA A pramANe bolyA he putra! ame eka divasanI paNa tArI rAjyazrI (rAjavaibhavanI zobhA) jovA IcchIe chIe. tyAre gajasukumAla, kRSNavAsudeva tathA mAtApitAno anurodha(IcchA) sAMbhaLI mauna thaI gayA. tyAra pachI gajasukumAlakumAranA pitAe kauTuMbika puruSone bolAvyA ane A pramANe kahyuM- devAnupriyo ! turata ja gajasukumAlakumAranA mahArtha, mahAmUlya, mahAI (mahAna puruSone yogya) ane vipula rAjyAbhiSekanI taiyArI karo. kauTuMbika puruSoe AjJAnusAra kArya karIne yAvat AjJA pAchI soMpI. gajasukumAlanA mAtApitAe tene uttama siMhAsana para pUrvAbhimukhe besADyA. zrI rAjaprazrIya sUtrAnusAra vAva ekaso ATha-ekaso ATha suvarNa-cAMdI-maNi--mATI AdinA kaLazothI sarvaRddhithI thAvatuM mahAzabdo dvArA gajasukamAlane rAjyAbhiSekathI abhiSikta karyA. mahAna vizALa rAjyAbhiSeka karIne, hAtha joDI jayavijaya zabdothI vadhAvyA, vadhAvIne A pramANe bolyA- he putra ame tAruM zuM priya kArya karIe? ame ApIe ? tAruM zuM prayojana (IcchA) che? tyAre gajasukumAlakumAre mAtApitAne A pramANe kahyuM- he mAtApitA ! kutrikApaNamAMthI rajoharaNa ane pAtrA maMgAvo tathA nAI(vANaMda)ne bolAvo ema huM IcchuM chuM. vivecana : A sUtramAM gajasukamAlanA rAjyAbhiSeka tathA temanA daDha vairAgyanuM sUtrakAre varNana karyuM che. abhiSekano artha- sarva auSadhiothI yukta pavitra jaLa dvArA, maMtroccAra pUrvaka padavInuM AropaNa karavA mastaka para karAtI dhArAne abhiSeka kriyA kahe che. - traNa khaMDanA rAjavI banavA chatAM gajasukamAle vairAgya bharelA zabdomAM AjJA karI ke kutrikApaNamAMthI ogho-pAtrA lAvo ane vANaMdane bolAvo. trApA :- 'ku' eTale pRthvI, 'tri' eTale traNe ya lokanI vastu ane 'ApaNa' eTale dukAna. jemAM traNa lokanI A to Z badhI ja vastuo maLe tevI dukAnane kutrikA paNa kahe che. kutrikApaNa, sArthavAhanI jema Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI aMtagaDa sUtra cAlato-pharato sTora che jene vartamAnamAM mobAIla sTora paNa kahI zakAya. pharaka mAtra eTalo ke kutrikApaNano mAlika eka zeTha hoya che ke jeNe devane ArAdhI potAne adhinastha banAvyo hoya. Avo devAdhiSThita zeTha kutrikA paNa calAve che. jyAM jyAM moTA moTA prasaMga, vAra, tahevAra hoya tyAM A devAdhiSThita kutrikApaNa laI jAya che. gajasukumAlarAjAnI AjJAnuM pAlana :|24 tae NaM gayasukumAlassa kumArassa ammApiyaro koDaMbiyapurise saddAti, saddAvittA evaM vayAsI- khippAmeva bho devANuppiyA ! sirigharAo tiNNi sayasahassAiM gahAya dohiM sayasahassehiM rayaharaNaM paDiggahaM ca uvaNeha, sayasahasseNa kAsavagaM saddAveha / tae NaM te koDuMbiyapurisA gayasukumAlassa kumArassa piuNA evaM vuttA samANA haTThatuTTha karayala jAva paDisuNettA khippAmeva sirigharAo tiNNisayasahassAI, taheva jAva kAsavagaM saddAveti / tae NaM se kAsavae gaya sukumAlassa piuNA koDubiyapurisehiM saddAvie samANe haTThatuDhe pahAe jAva vibhUsie jAva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala pariggahiyaM gayasukumAlassa kumArassa piyaraM jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei, vaddhAvittA evaM vayAsIsaMdisaMtu NaM devANuppiyA ! jaMmae karaNijjaM? tae NaM se gayasukumAlassa piyA taM kAsavagaM evaM vayAsI- tumaM devANuppiyA ! gayasukumAlassa kumArassa pareNaM jatteNaM cauraMgulavajje NikkhamaNapAogge aggakese kappehi / tae NaM se kAsave evaM vutte samANe haTThatuTThakarayala jAva evaM sAmI ! tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNei, paDisuNittA surabhiNA gaMdhodaeNaM hatthapAe pakkhAlei, pakkhAlittA suddhAe aTThapaDalAe pottIe muhaM baMdhai, muhaM badhittA gayasukumAlassa kumArassa pareNaM jatteNaM cauraMgulavajje NikkhamaNapAogge aggakese kappei / tae NaM sA gayasukumAlassa kumArassa mAyA devaI devI haMsalakkhaNeNaM paDasADaeNaM aggakese paDicchai, aggakese paDicchittA surabhiNA gaMdhodaeNaM pakkhAlei, surabhiNA gaMdhodaeNaM pakkhAlittA aggehiM varehiM gaMdhehiM, mallehiM accei, aggehiM varehiM, gaMdhehiM, mallehiM accittA suddhe vatthe baMdhai, suddhe vatthe baMdhittA rayaNakaraMDagaMsi pakkhivai, pakkhivittA hAra-vAridhAra-siMduvArachiNNamuttAvalippagAsAiM suyaviyoga-dUsahAI aMsUI viNimmuyamANI viNimmuyamANI evaM vayAsI- esa NaM amhaM gayasukumAlassa kumArassa bahusu Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 3 /adhya.8. 5 | tihIsu ya pavvaNIsu ya ussavesu ya jaNNesu ya chaNesu ya apacchime darisaNe bhavissai tti kaTu UsIsagamUle Thavei / bhAvArtha:- tyAre gajasukamAlanA pitAe kauTuMbika puruSone bolAvyA ane kahyuM- he devAnupriyo! zIghratAthI rAjabhaMDAramAMthI traNa lAkha suvarNamudrAo kADho, temAMthI be lAkha sonaiyA ApI kutrikApaNamAMthI rajoharaNa ane pAtrA maMgAvo ane eka lAkha sonaiyA ApI nAyI(vANaMda)ne bolAvo. tyAre gajasukumAlanA pitAnI uparyukta AjJA sAMbhaLI harSita ane saMtuSTa thaI sevakoe hAtha joDI yAvat potAnA svAmInA vacanono svIkAra karyo ane bhaMDAramAMthI traNa lAkha suvarNamudrAo kADhI yAvatuM kutrikApaNamAMthI rajoharaNa ane pAtrA lAvyA tathA nAyI(vANaMda)ne bolAvyo. gajasukumAlanA pitA vasudevanA sevaka puruSo dvArA bolAvavA para nAyI(vANaMda) atyaMta prasanna thayo. teNe snAnAdi karI, potAnA zarIrane alaMkRta karyuM pachI vasudeva pAse Avyo, hAtha joDIne jaya-vijaya zabdothI temane vadhAvyA ane A pramANe bolyA- he devAnupriya! mAre yogya kAma, sevA pharamAvo. gajasukumAla kumAranA pitA vasudeve vANaMdane kahyuM- devAnupriya ! gajasukamAla kumAranA agrakezane atyaMta yatanApUrvaka cAra AMgula choDIne (paMcamuSTi mATe) niSkramaNa yogya utAro. vasudevajInI AjJA sAMbhaLI nAI atyaMta prasanna thayo. be hAtha joDIne bolyo- svAmina! jevI ApanI AjJA. A pramANe kahI vinaya pUrvaka vasudevajInA vacanono svIkAra karyo, pachI sugaMdhita gaMdhodakathI hAthapaga dhoyA ane zuddha ATha paDavALA vastrathI moTuM bAMdhyuM. ekadama yatanApUrvaka gajasukamAla kumAranA niSkramaNa yogya cAra AMgulanA agrakeza choDIne zeSa keza utArI dIdhA. tyAre gajasukamAlanI mAtAe haMsa samAna zveta vastramAM tenA agrakezone grahaNa karyA. sugaMdhita gaMdhodakathI dhoyA. uttama ane pradhAna gaMdhamALAthI tenuM arcana karI, zuddha vastramAM bAMdhI ratna karaDiyAmAM rAkhyA. tyAra pachI gajasukumAlanI mAtA putra viyogathI rotI, hAra-jaladhArA-sinduvAravRkSanA puSpa tathA tUTelI motIonI mALAnA motI samAna azru vahAvatA A pramANe bolyA- A keza(vALa) amArA mATe ghaNI tithio, parvo, utsavo, nAgapUjA Adi yajJo ane mahotsavomAM gajasukumAla kumAranA aMtima darzanarUpa athavA vAraMvAra darzana karavA thaze. A vicArathI devakI mAtAe kezane potAnA takiyAnI nIce rAkhI dIdhA. gajasukumAlano dIkSA mahotsava :25 tae NaM tassa gaya-sukumAlassa ammApiyaro doccaM pi uttarAvakkamaNaM sIhAsaNaM rayAti, rayAvittA gayasukumAlassa kumArassa seyApIyaehiM kalasehiM NhAveMti NhAvittA pamhalasukumAlAe surabhIe gaMdhakAsAIe gAyAiM lUheMti, lUhittA saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAI aNuliMpaMti aNuliMpittA NAsANissAsavAyavojjhaM, cakkhuharaM, vaNNa-pharisajuttaM, hayalAlApelavA'iregaM, Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EE zrI aMtagaDa sUtra dhavala, jaLAtri- taMtamAMM, maraha, haMsalaLapaDatADanuM hiMti, parihittA hAraM piNaddheti, piNaddhittA addhahAraM piNaddheti, piNaddhittA evaM jahA sUriyAbhassa alaMkAro taheva jAva cittaM rayaNa- saMkaDukkaDaM mauDaM piNarddheti; kiMbahunA ? gaMthima- veDhima- pUrima saMghAimeNaM caDavviheNaM malleNaM kapparukkhagaM piva alaMkiya- vibhUsiyaM kareMti / bhAvArtha:niSkramaNa yogya keza utAryA pachI mAtApitAe uttara dizA tarapha bIjuM siMhAsana rakhAvyuM. gajasukumAlane sonA cAMdInA kaLazothI snAna karAvI sugaMdhita gaMdhakASAyita(lAlaraMganA) vastrathI aMga pochayuM. gozIrSacaMdana(gopIcaMdananI eka prakAranI lepana mATenI sugaMdhI sAmagrI)thI gAtronuM vilepana karyuM. tatpazcAt tene nAkanA niHzvAsanA vAyare UDe evuM haLavuM, nayanaramya, suMdaravarNa tathA mulAyama komaLa sparzayukta (ghoDAnI lALa karatA paNa vadhu mulAyama), zveta sonAnA tArajaDita kinAravALuM, mahAmUlyavAna, haMsa cihnathI aMkita paTazATaka(rezamI vastra) paherAvyuM. tyAra pachI aDhArasera(laDI)no hAra tathA ardhahAra paherAvyo. jema rAjapraznIya sUtramAM sUryAbhadevanA alaMkAronuM varNana Ave che, evI ja rIte tathA chelle aneka prakAranA ratno maNijaDita mugaTa paherAvyo. vadhu to zuM kahevuM ? grathima(gUMthelI), veSTita(vIMTelI), pUrima(aMdara kAMIka lAkha--mINa-mINo Adi bharIne banAvelI) ane saMghAtima(paraspara joDAyelI) mALAothI kalpavRkSa samAna gajasukumAlane alaMkRta evaM vibhUSita karyA. vivecana : A sUtramAM gajasukumAlanI anAsakti evuM jJAnagarbhita vairAgya tathA tenI IcchA anusAra dIkSA mahotsavanI taiyArInA bhAgarUpe rajoharaNa, pAtrA tathA vANaMda dvArA niSkramaNa yogya kezakartana vidhinuM suMdara varNana sUtrakAre karyuM che. sUtramAM saMsAra avasthAnA aMtima zRMgAranuM varNana che. joke vairAgyavAsita AtmA Avo zaNagAra na Icche, paraMtu mAtApitA, AptajanonA mananA saMtoSa khAtara teo saMsArano aMtima zaNagAra saje che.saMyama prabhAvanA prayojana lakSya saMsAranI tamAma sArabhUta gaNAtI bhogasAmagrIthI deha sauMdarya vadhe che paraMtu Atma sauMdarya to saMyamathI ja vadhe che. bhavya zibikAnuM nirmANa : 26 tae NaM tassa gaya kumAlassa piyA koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! aNegakhaMbhasayasaNNiviTTha, lIlaTThiyasAlabhaMjiyAgaM jahA rAyappaseNaijje vimANavaNNao jAva maNirayaNaghaMTiyAjAlaparikkhittaM purisasahassavAhiNiM sIyaM uvaTThaveha, uvaTThavettA mama e yamANattiyaM paccappiNaha / tae NaM te koDuMbiyapurisA jAva paccappiNaMti / taNaM se gayasukumAle kumAre kesAlaMkAreNaM, vatthAlaMkAreNaM, mallAlaM Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ af /adhya.8 | 7 | kAreNaM, AbharaNAlaMkAreNaM cauvviheNaM alaMkAreNaM alaMkArie samANe paDipuNNAlaMkAre sIhAsaNAo abbhuTTei sIhAsaNAo abbhuTTittA sIyaM aNuppayAhiNIkaremANe sIyaM durUhai, durUhittA sIhAsaNavaraMsi puratthA'bhimuhe saNNisaNNe / tae NaM tassa gayakumArassa mAyA NhAyA jAva vibhUsiya sarIrA haMsalakkhaNe paDasADagaMgahAya sIyaM aNuppayAhiNIkaremANI sIyaMdurUhai, durUhittA gayasu- kumAlassa kumArassa dAhiNe pAse bhaddAsaNavaraMsi saNNisaNNA / tae NaM tassa gayasukumAlassa kumArassa ammadhAI NhAyA jAvavibhUsiya sarIrA, rayaharaNa paDiggahaM ca gahAya sIha aNuppayAhiNIkaremANI sIyaM durUhai, durUhittA gayasukumAlassa kumArassa vAme pAse bhaddAsaNavarasi saNNisaNNA / tae NaM tassa gayasukumAlassa piTThao egA varataruNI siMgArAgAracAruvesA saMgayagaya jAva rUva-jovvaNa-vilAsakaliyA, hima- rayaya-kumuda-kuMdeMduppagAsa sakoraTamalladAmaM dhavalaM AyavattaM gahAya salIla uvariM dhAremANI dhAremANI ciTThai / tae NaM tassa gayasukumAlassa ubhao pAsiM duve varataruNIo siMgArAgAracAru jAva kaliyAo, NANAmaNi-kaNaga-rayaNa-vimalamaharihatavaNijjujjalavicitta-daMDAo, cilliyAo, saMkhaka-kuMdeMdudagaraya-amayamahiyapheNapuMjasaNNikAsAo dhavalAo cAmarAo gahAya salIla vIyamANIo vIyamANIo ciTThati / tae NaM tassa gayasukumAlassa uttarapurasthimeNaM egA varataruNI siMgAragAra jAva kaliyA seyaM rayayAmayaM vimalasalilapuNNaM mattagayamahAmuhAkiisamANaM bhiMgAraMgahAya ciTThai / tae NaM tassa gayasukumAlassa dAhiNapurathimeNaM egA varataruNI siMgArAgAra jAvakaliyA cittakaNagadaDa tAlaveTa gahAya ciTThai / bhAvArtha:- tyAra pachI bhavya dIkSA zibikAnuM nirmANa karavA mATe gajasukumAlanA pitA vasudeve kauTumbika puruSone bolAvyA ane A pramANe kahyuM- he devAnopriyo ! seMkaDo staMbho tathA lIlA karatI putaLIo yukta, ItyAdi rAjaprazrIya sUtramAM varNita vimAna samAna, maNiratnonI ghaMTaDIonA samUhavALI, hajAro puruSo dvArA vahana karAya evI bhavya zibikA(pAlakhI)ne zIghratAthI taiyAra karI mane nivedana ro(4vo). abhimapuruSomArya saMpanna rI, svAmIne AzA supratarI. tyAre gajasukumAla kezAlaMkAra, vastrAlaMkAra, mALAlaMkAra ane AbharaNAlaMkAra A cAre ya prakAranA alaMkArothI alaMkRta tathA vibhUSita thaIne siMhAsana uparathI uThyA. tyAMthI uThIne traNa pradakSiNA karIne zibikA para caDhayA ane pUrvanI tarapha mukha karIne zreSTha siMhAsana upara beThA. devakImAtA snAnAdi karI, Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 8 | zrI aMtagaDa sUtra zarIrane alaMkRta karI, haMsanA citavALuM paTaphATaka laI zibikAnI pradakSiNA karI tenA upara caDhayAM. gajasukumAlanI jamaNI bAju uttama bhadrAsana para beThAM. gajasukumAlanI dhAvamAtA snAnAdi karI, alaMkRta zarIre rajoharaNa ane pAtrA laI, zibikAnI pradakSiNA karI tenA upara caDhayAM ane gajasukumAlanI DAbI bAju uttama bhadrAsana para beThAM. tyAra pachI gajasukumAlanI pAchaLa manohara AkRti ane suMdara veSa dhAriNI, suMdara gati, suMdara zarIra tathA suMdara rUpa-yauvananA vilAsathI yukta eka yuvatI hima, rajata, kumuda, mogarAnA phUla ane caMdra samAna zveta; koraMTaka puSpanI mALA yukta chatra hAthamAM laI lIlApUrvaka(kaLA karatI) UbhI rahI. zRMgAranA AgAra(khANa) samAna, manohara AkRti tathA veSadhAriNI, be uttama yuvatio gajasukamAlanI jamaNI tathA DAbI baMne bAju cAmara vIMjhatI(DhoLatI) UbhI rahI. te cAmaro maNi, kanaka, rana ane mahAmUlyavAna vimala tapanIya(lAla)suvarNathI banelA vicitra (vividha raMgI)daMDavALA hatA ane zaMkha,aMtaratna, mogarAnA phUla, caMdra, jalabiMdu, maMthana karelA amRtanA phINa samAna zveta (dhavala) cAmara hatA. gajasukumAlanI uttarapUrvadizA(IzAnakoNa)mAM zRMgAra sahita, uttamaveSadhAriNI, eka uttama strI zveta rajatamaya pavitra pANIthI bharelo, unmatta hAthInI mukhAkRtivALo kaLaza laI UbhI rahI. dakSiNa pUrva dizA(Agneya koNa)mAM zRMgAra sahita, uttama veSa dhAriNI eka uttama strI vicitra(vividha raMgI) sonAnA daMDavALo paMkho laIne UbhI rahI. zibikAvAhakone vahananI AjJA :| 27 tae NaM tassa gayasukumAla-kumArassa piyA koDuMbiyapurise saddAvei, sadAvittA evaM vayAsI- khippAmeva bho devANuppiyA ! sarisayaM, sarittayaM, sarivvayaM, sarisalAvaNNa-rUva-jovvaNa-guNovaveyaM, egAbharaNa- vasaNagahiyaNi jjoya koDubiya varataruNasahassaM saddAvei |te NaM te koDubiyapurisA jAva paDisuNittA khippAmeva sarisayaM sarittayaM jAvasaddArvati / tae NaM te koDubiyapurisA haTTatuTTha bahAyA jAva egAbharaNa-vasaNa-gahiya-NijjoyA jeNeva gayasukumAlassa piyA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA karayala jAva vaddhAvittA evaM vayAsIsaMdisaMtu NaM devANuppiyA ! jaM amhehiM karaNijjaM / tae NaM se gayasukumAlassa piyA taM koDuMbiyavarataruNasahassaM pi evaM vayAsI- tubbhe NaM devANuppiyA ! NhAyA jAva gahiyaNijjoA gayasukumAlassa kumArassa sIyaM parivaheha / tae NaM te koDubiyapurisA gayasukumAlassa jAva paDisuNittA NhAyA jAva gahiyaNijjoA gayasukumAlassa kumArassa purisasahassa vAhiNiM sIyaM parivahati / bhAvArtha - zibikA upara badhAyathAsthAne ArUDha thaI gayA bAda gajasukumAlakumAranA pitA vasudeve kauTuMbika puruSone bolAvIne AjJA karI ke he devAnupriyo! zIghratAthI samAna tvacAvALA, samAna vayaska (uMmaravALA), samAna rUpa-lAvaNya ane yauvana guNothI yukta tathA eka samAna AbhUSaNa ane vastra Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13/adhya.8 | se paherelA eka hajAra uttama yuvAnone bolAvo. sevakoe AjJAno svIkAra karI, turata ja hajAra yuvAnone bolAvyA. te hajAra yuvAno harSita evaM saMtuSTa thayA. snAnAdi karI eka samAna vastrAlaMkAra paherI pitA vasudeva pAse AvyA. hAtha joDI jaya zabdothI vadhAvI A pramANe bolyA- he devAnupriya! amAre yogya kArya pharamAvo. tyAre vasudevajIe kahyuM- devAnupriyo ! tame badhA samAna vastrAlaMkAra paherI gajasukumAlakumAranI zibikAnuM vahana karo. te badhA yuvAnoe vizALa zibikAne vahana karI. | 28 tae NaM gayasukumAlassa kumArassa purisasahassavAhiNiM sIyaM durUDhassa samANassa tappaDhamayAe ime aTThaTThamaMgalagA purao ahANupuvvIe saMpaTThiyA; taM jahAsovatthiya-sirivaccha NaMdiyAvatta vaddhamANaga bhaddAsaNa kalasa maccha dappaNA; tayANaMtaraM ca NaM puNNakalasabhiMgAraM jahA uvavAie jAva gagaNatalamaNulihatI purao ahANupuvvIe saMpaTThiyA; jAva AloyaM ca karemANA jayajayasa ca pauMjamANA purao ahANupuvvIe saMpaTThiyA / tayANaMtaraM ca NaM bahave uggA bhogA jahA uvavAie jAva mahApurisavaggurA- parikkhittA, gayasukumAlassa kumArassa purao ya maggao ya pAsao ya ahANupuvvIe saMpaTThiyA / tae NaM se gayasukumAlassa kumArassa piyA NhAe jAva vibhUsie hatthikhaMdha- varagae sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seyavaracAmarAhiM uddhavvamANIhiM haya-gaya-raha-pavarajoha-kaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparivuDe, mahayAbhaDa caDagara jAva parikkhitte gayasukumAlassa kumArassa piTThao aNugacchai / tae NaM tassa gayasukumAlassa kumArassa purao mahaM AsA AsavarA, ubhao pAsiM NAgA NAgavarA, piTThao rahA rahasaMgellI / tae NaM se gayasukumAlakumAre abbhuggayabhiMgAre, parigahiyatAliyaMTe, Usaviyaseyachatte, pavIiyaseyacAmarabAlavIyaNAe savviDDIe jAva NAiyaraveNaM, tayANaMtaraM ca bahave laTThiggAhA kuMtaggAhA jAva satthavAha- ppabhiio purao saMpaTThiyA bAravaIe NayarIe majjhamajheNaM jeNeva arahao ariTThaNemi teNeva pahArettha gamaNAe / bhAvArtha - jyAre gajasukumAlakumAra zibikA upara ArUDha thayA tyAre (zobhAyAtrAmAM) sauthI mAgaNamaSTa bhaMgalasanubhathI yAlyA. hebha- (1) svsti| (2) zrIvatsa (3) naMhAvata (4) vardhamAna (5) madrAsana (G) za (7) matsyayugala (8) . mAmA bhaMgalonI pAza yAlyo. ItyAdi aupapAtika(uvavAI) sUtramAM kahyA anusAra eka eka vastu kramazaH cAlatA chelle gaganataLane Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 | zrI aMtagaDa sUtra sparza karatI vaijayaMtI dhvajA cAlI. loko jaya jayakAra karatA anukramathI AgaLa cAlyA. tenA pachI ugnakuLa, bhogakuLotpanna puruSo tathA anya ghaNA puruSono samUha gajasukumAlanI AgaLa-pAchaLa ane AsapAsa cAlavA lAgyo. snAna karI yAvat vibhUSita thaI gajasukumAlanA pitA vasudeva hAthInA uttama skaMdha para caDhayA. koraMTaka puSpanI mALA yukta chatra dhAraNa karI, be zveta cAmaro viMjhAtA, caturaMgiNI senA(haya, gaya, pAya, ratha) sahita mahAsubhaTonA samUhathI gherAyelA teo gajasukumAlanI pAchaLa cAlyA. gajasukumAlanI AgaLa mahAna ane uttama ghoDA, baMne tarapha uttama hAthI, pAchaLa ratha ane rathano samUha cAlyo. A pramANe Rddhi sahita vAdyonA jayaghoSa zabda yukta gajasukumAla(AgaLa) cAlavA lAgyA. tyAra pachI kaLaza ane tAlavRtta(paMkhA)laIne puruSo cAlyA. teonA mastaka para zveta chatra dhAraNa karyuM hatuM. baMne tarapha zveta cAmaro viMjhAI rahyA hatA. tenI pAchaLa ghaNA lAkaDIvALA, bhAlAvALA, pustakavALA tathA vINAvALA puruSo cAlyA. tenI pAchaLa ekaso ATha hAthI, ekaso ATha ghoDA tathA ekaso ATha ratha cAlyA. tenI pAchaLa lAkaDI, talavAra, bhAlA lIdhela padAti puruSo cAlyA. tenI pAchaLa ghaNA yuvarAjo, dhaniko, talavara] yAvatuM sArthavAhaka Adi cAlyA. A pramANe dvArakA nagarI madhye cAlatAM cAlatAM nagara bahAra sahasAmravana udyAnamAM arihaMta ariSTanemi prabhu samIpe javA lAgyA. nagarajano dvArA gaganabhedI jayanAda :| 29 tae NaM tassa gayasukumAla-kumArassa bAravaIe NayarIe majjhamajjheNaM Niggaccha- mANassa siMghADagatiya-caukka jAva pahesu bahave atthiyA jAva uvavAie jAva abhiNadatA ya abhitthuNatA ya evaM vayAsI- jaya jaya NadA ! dhammeNaM, jaya jaya NaMdA ! taveNaM, jaya jaya NaMdA ! bhadaMte abhaggehiM NANa-dasaNacarittamuttamehi, ajiyAiM jiNAhi iMdiyAI, jiyaM ca pAlehi samaNadhammaM; jiyavigyo vi ya vasAhi taM deva ! siddhimajhe, NihaNAhi ya rAga-dosamalle, taveNaM dhiidhaNiyabaddhakacche, maddAhi ya aTTha kammasattU jhANeNaM uttameNaM sukkeNaM, appamatto harAhi ArAhaNapaDAgaM ca dhIra ! telokkaraMgamajjhe, pAvaya vitimiramaNuttara kevalaM ca NANaM, gaccha ya mokkhaM paraM padaM jiNavarovadituNaM siddhimaggeNaM akuDileNaM, haMtA parIsahacamuM, abhibhaviya gAmakaMTakovasaggANaM, dhamme te avigghamatthu, tti kaTu abhiNaMdaMti ya abhithuNaMti ya / / bhAvArtha:- dvArakA nagarInI madhye nIkaLatA gajasukumAlakumArane zRMgATaka, trika, catuSkAdi rAjamArgomAM ghaNA dhanArthI, bhogArthI ane kAmArthI puruSo abhinaMdana evaM stuti karatA A pramANe kahevA Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Al/adhya.8 71 / lAgyA- he naMda! tamAruM kalyANa thAo. he AnaMdadAyaka ! akhaMDita uttama jJAna, darzana ane cAritra dvArA nahi jItAyelI Indriyone jIto ane zramaNadharmanuM pAlana karo. dhairyarUpI majabUta kavaca paherI sarva vighnone jIto. Indriyone vazamAM karI parISaha rUpI senA para vijaya prApta karo. tapa dvArA rAgadveSa rUpI mallo para vijaya prApta karo ane uttama zukladhyAna dvArA aSTa karmarUpI zatruonuM mardana karo. he dhIra! traNa lokarUpI vizvanA mAMDavaDe Apa ArAdhanArUpI patAkA laI apramattatA pUrvaka vicaraNa karo. nirmaLa, vizuddha, anuttara kevaLajJAna prApta karo. jinavaropadiSTa(jinezvaro dvArA batAvelA)saraLa siddhimArga dvArA paramapada mokSane prApta karo. Apano dharmamArga nirvighna ho. A rIte loko abhinaMdana ane stuti karavA lAgyA. ziSyarUpa bhikSAnuM dAna :|30 tae NaM se gayasukumAle kumAre bAravaIe NayarIe majjhaM-majjheNaM Niggacchai, NiggacchittA jeNeva sahassaMbavaNe ujjANe teNeva uvAgacchai uvAgacchittA chattAIe titthagarAisee pAsai, pAsittA purisasahassavAhiNi sIyaM Thavei, purisasahassa vAhiNIo sIyAo paccoruhai / tae NaM taM gayasukumAlaM kumAraM ammApiyaro purao kAuM jeNeva arahA ariTThaNemi teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA arahaM ariTThaNemiM tikkhutto jAva NamaMsittA evaM vayAsI- evaM khalu bhaMte ! gayasukumAle kumAre jAva amhaM ege patte iTre kaMte jAva kimaMga ! pUNa pAsaNayAe,se jahANAmae uppalei vA, paumei vA jAva sahassapattei vA paMke jAe jale saMvuDDe Novalippai paMkaraeNaM, Novalippai jalaraeNaM, e vAmeva gayasu- kumAla kumAre kAmehiM jAe, bhogehiM saMvuDDhe Novalippai kAmaraeNaM Novalippai bhogaraeNaM Novalippai mittaNAi Niyaga- sayaNa-saMbaMdhi parijaNeNaM / esa NaM devANuppiyA ! saMsArabhayuvvigge bhIe jammaNa-maraNeNaM; devANuppiyANaM atie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaei; taM eyaM NaM devANuppiyANaM amhe sIsabhikkhaM dalayAmo, paDicchaMtu NaM devANuppiyA ! sIsabhikkhaM / bhAvArtha:- tyAre gajasukamAlakumAra dvArakA nagarInA madhyathI nIkaLyA, nIkaLIne nagarI bahAra sahasAmravana udyAnamAM AvyA. tIrthakara bhagavaMtanA chatra Adi atizayone jotA ja sahasa puruSavAhinI zibikAthI nIce UtaryA.tyAra pachI mAtApitA gajasukamAlane AgaLa karIne arihaMta ariSTanemi bhagavAnanI sevAmAM upasthita thayA. bhagavAnane traNavAra pradakSiNA karI, A pramANe bolyA- he bhagavan! A gajasukumAlakumAra amAro priya ane ISTa putra che. enuM nAma sAMbhaLavuM paNa durlabha che, to darzananuM to kahevuM ja zuM? jevI rIte kIcaDamAM(kAdavamAM) utpanna ane pANImAM moTuM thavA chatAM kamaLa, kAdava Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 73 ] zrI aMtagaDa sUtra ane pANIthI nirlipta rahe che. evI ja rIte gajasukamAla paNa kAmathI utpanna thayo che ane bhogathI moTo thayo che.(arthAt bhogomAM eno uchera thayo che), paraMtu kAmabhogamAM jarA mAtra paNa Asakta nathI. mitra, jJAti, svajana, saMbaMdhI ane parijanothI alipta che. bhagavan! gajasukumAla saMsAranA bhayathI udvigna thayo che. janma maraNanA bhayathI bhayabhIta thayo che. te ApanI pAse muMDita thaIne aNagAra dharma svIkAra karavA Icche che. tethI he bhagavAna! ame Apane ziSyarUpI bhikSA arpaNa karIe chIe. Apa teno svIkAra karo. vivecana : sUtrakAre sUtramAM pitA vasudeva dvArA ujavAtA mahAbhiniSkramaNa prasaMgathI laIne putrane prabhunA zaraNe bhikSArUpe samarpita karavA sudhIno, vidhivat Abehuba bhavya bhAgavatI dIkSA samArohano Adarza namUno kramazaH prastuta karyo che. sUtramAM zibikAnuM tathA zibikA vAhakonuM varNana che. eka hajAra samAna tvacA, vastrAlaMkAra paherelA samavayaska yuvAno vahana karI zake evI tathA gajasukumAla AdinI yathAsthAnaAsana sahita besavAnI uttama vyavasthAvALI zibikA keTalI vizALa ane bhavya lAgatI haze? sUtramAM dIkSArthInI mAnava maherAmaNa ubharAyelI zobhAyAtrAnuM varNana che. temAM paNa vidhi che ke koNa kevI rIte ane kyAM kyAM cAle? sUtramAM lokonI bhAvanAnuM pratibiMba najare paDe che. sahu samasvare dIkSAnI anumodanA karI sAcA arthamAM jayanAda-abhinaMdana karI vAtAvaraNane guMjita karI de che ane aMte gajasukumAlanI yogyatAnuM varNana che. Ama to dareka mAvatarane potAnA saMtAna ISTa ane priya ja hoya che. paraMtu gajasukumAla mATe vizeSatA e che ke kAmabhogathI ja utpanna-pAlita hovA chatAM kAmabhogo ene ramADI zakyA nahIM ane teo kAmabhogothI lipta thayA nahIM arthAt kAmabhogo vacce hovA chatAM kAmabhogomAM samabhAvI = Agrahamukta-yathAtathya daSTA banI gayA. mAtra sAmagrI tyAga ja nahIM paraMtu vRttionuM UrdhvIkaraNa karI lIdhuM che. pAMca IndriyanA viSayone kAmabhoga kahe che. AMkha kAnanA viSaya- zabda ane rUpane kAma kahevAya che ane ghANa-jIvA-sparzanA viSaya- gaMdha, rasa ane sparzane bhoga kahyA che. devakImAtAnA hRdayodgAra :| 31 tae NaM arahA ariTThaNemi gayasukumAla kumAra evaM vayAsI- ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM / tae NaM se gayasukumAle kumAre arahayA ariTThaNemiNA evaM vutte samANe haTThatuDhe arahaM ariTThaNemiM tikkhutto jAva NamaMsittA uttara-puratthimaM disibhAgaM avakkamai, avakkamittA sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuyai / tae NaM sA gayasukumAla-kumArassa mAyA haMsalakkhaNeNaM paDasADaeNaM AbharaNamallAlaMkAraM paDicchai paDicchittA hAra-vAri jAva viNimmuyamANI viNimmuyamANI gayasukumAlaM kumAraM evaM Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3/adhya. 8 93 vayAsI- ghaDiyavaM gAyA ! naDyaLa gAyA ! paramiyavyuM gAyA ! assi caNaM aTThe, No pamAeyavvaM ti kaTTu gayasukumAlassa kumArassa ammApiyaro ariTThaNemiM vaMdaMti NamaMsaMti, vaMdittA NamaMsittA jAmeva disaM pAubbhUyA tAmeva disaM paDigayA / taNaM gayasukumAle kumAre sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei, karittA jeNeva ariTThaNemi teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA bhagavaM ariTThaNemiM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karittA jAva NamaMsittA evaM vayAsI bhAvArtha:mAtA pitAe prabhunA caraNe samarpita karyA tyAre arihaMta ariSTanemi bhagavAne gajasukumAla kumArane A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! jema tamane sukha upaje tema tame karo, paraMtu vilaMba na karo. bhagavAnanA A pramANe kahevA para gajasukumAla harSita evaM saMtuSTa thayA. bhagavAnane traNavAra pradakSiNA karI yAvat vaMdanA namaskAra karI uttarapUrva dizA(IzAnakoNa)mAM gayA.teNe svayameva AbharaNa, mALA ane alaMkAro UtAryA. temanI mAtAe haMsa cihnavALA paTazATakamAM te badhAne grahaNa karyA. pachI hAra ane jaladhArA samAna AMsu vahAvatAM potAnA putrane A pramANe kahyuM- he putra ! saMyamamAM yatna karaje, saMyamamAM parAkrama karaje, saMyamamAM jarA mAtra pramAda na karaje. A pramANe kahI devakImAtA tathA vasudeva pitA bhagavAnane vaMdanA namaskAra karI je dizAethI AvyA hatAM te dizAmAM pAchA pharyA. tatpazcAt gajasukumAlakumAre svayaM ja paMcamuSThi loca karyo ane loca karI jyAM arihaMta ariSTanemi prabhu hatA tyAM AvyA, AvIne bhagavAnane traNavAra jamaNI bAjuthI AraMbhIne pradakSiNA karI. vaMdana namaskAra karIne A pramANe kahyuM- vivecana : A sUtramAM devakI mAtAnA hRdayodgAra tathA locanuM varNana karavAmAM AvyuM che. eka vairAgI putrane yogya zikSA tathA AzIrvAdamAM eka vIramAtAne chAje evA zabdo kahyA ke beTA ! pramAda karato nahIM, saMyama mArgamAM yatanA sAthe parAkrama karaje. yatanA e to saMyamInI janetA che. adhyAtmika sAdhanAmAM yatanAnuM mahattvapUrNa sthAna che. yatanA e sAdhanAno prANa che. yatanA eTale vidhi niSedhanA upayogamAM viveka. yatanAnuM vidheyAtmakarUpa samiti che ane niSedhAtmaka rUpa gupti che. ariSTanemi prabhu dvArA dIkSAmaMtranuM dAna : 32 Alitte NaM bhaMte ! loe, palitte NaM bhaMte ! loe, Alitta - palitte NaM bhaMte ! loe jarAe maraNeNa ya / se jahANAmae keI gAhAvaI agAraMsi Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 74 zrI aMtagaDa sUtra jhiyAyamANaMsi, je se tattha bhaMDe bhavai appabhAre mollagurue, taMgahAya AyAe egaMtaM avakkamai esa me NitthArie samANe pacchA purA ya hiyAe suhAe khemAe NisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissai / evAmeva devANuppiyA ! majjha vi ege AyA bhaMDe iDhe kaMte pie maNuNNe maNAme dhejje vessAsie saMmae aNumae bahumae bhaMDakaraMDagasamANe, mA NaM sIyaM, mA NaM uNha, mA NaM khuhA, mA NaM pivAsA, mA NaM corA, mANaM vAlA, mA NaM daMsA, mANaM masagA, mA NaM vAiyapittiya-saMbhiya-saNNivAiyA vivihA rogAyaMkA parIsahovasaggA phusaMtu tti kaTu esa me NitthArie samANe paraloyassa hiyAe suhAe khemAe NIsesAe ANugAmiyattAe bhavissai / taM icchAmi NaM devANuppiyA ! sayameva pavvAviyaM, sayameva muMDAviyaM, sayameva sehAviyaM, sayameva sikkhAviya, sayameva AyAragoyaraM viNayaveNaiya-caraNa-karaNa-jAyA-mAyAvattiyaM dhammamAikkhiyaM / tae NaM ariTThaNemI arahA gayasukumAlaM kumAraM sayameva pavvAvei jAva dhammamAikkhai-evaM devANuppiyA ! gaMtavvaM, evaM ciTThiyavvaM, evaM NisIyavvaM, evaM tuyaTTiyavvaM, evaM bhuMjiyavvaM, evaM bhAsiyavvaM, evaM uThAe uTThAya pANehiM bhUehiM jIvehiM sattehiM saMjameNaM saMjamiyavvaM, assi ca NaM aDhe No kiMci pi pmaaiyvvN| tae NaM se gayasukumAle kumAre arahao ariTuNemissa imaM e yArUvaM dhammiyaM uvaesaM samma saMpaDivajjai, tamANAe tahA gacchai, taha ciTThai, taha NisIyai, taha tuyaTTai, taha bhuMjai, taha bhAsai, taha uTThAe uTThAya pANehiM bhUehiM jIvahiM sattehiM saMjameNaM saMjamei / tae NaM se gayasukumAle aNagAre jAe IriyAsamie bhAsAsamie esaNAsamie AyANabhaMDamattaNikkhevaNAsamie uccAra-pAsavaNa-khela-jalla siMghANapariTThAvaNiyAsamie maNasamie vayasamie kAyasamie maNagutte vayagutte kAyagutte guttidie guttabaMbhayArI, iNameva NiggaMthaM pAvayaNaM purao kAuM viharai / bhAvArtha:- he bhagavan ! // saMsAra 4nm-bh29|| agnithI mAhIta(6degsita-sita)cha. he bhagavan! A saMsAra AdIpta-pradIpta che. jema koI gAthApati gharamAM Aga lAge tyAre gharamAMthI je alpa bhAravALI ane bahumUlya vastu hoya tene grahaNa karI ekAMtamAM cAlyo jAya che. te vicAre che keagnimAMthI bacAvelo bahumUlya padArtha AgaLa-pAchaLa mArA hita mATe, sukha mATe, sAmarthya mATe, kalyANa mATe ane bhaviSya mATe upayogI thaze. evI ja rIte mAro AtmA paNa bhAMDa(vastu) che, je mane ISTa che, kAnta che, priya che, manojJa che ane atizaya manohara che. dhairyarUpa, vizvAsanA sthAnarUpa, sammata-mAnavA Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 /adhya.8 _. | 75 | yogya, vizeSathI mAnavA yogya, badhAthI mAnavA yogya, AbhUSaNonA kaDiyA samAna, rakhe tApa, bhUkha, tarasa, sApa haMsa, cora, DAMsa, macchara karaDe, vAta, pitta, kapha, sannipAta thAya. vividha prakAranA roga AtaMka pIDA thAya, parISaha, upasarga sparza kare ema vicArIne mArA A AtmAne jarA maraNanI agnimAM bhasma thavAthI huM bacAvI laIza. jethI e(bhaviSyamAM) saMsArano uccheda karanAra thaze. tethI huM cAhuM chuM ke Apa svayaM ja mane pravrajita karo- muniveSa pradAna karo. Apa svayaM mane muMDita karo. mAro loca karo, Apa svayaM pratilekhana Adi zIkhavo. svayaM ja sUtra ane tenA artha pradAna karI mane zikSita karo. Apa svayaM ja jJAnAdika, AcAra, gocara, vinaya, vaiyika(vinayanuM phaLa), caraNasattarI, karaNasattarI, saMyamayAtrA ane mAtrA(bhojana parimANa) AdirUpa dharmanuM prarUpaNa karo. tatpazcAt arihaMta ariSTanemie gajasukumAlane svayaM ja pravrayA pradAna karI vAva AcAra-gocara Adi dharmanI zikSA ApI ke he devAnupriya! pRthvI para yuga mAtra(dhUsara pramANa-sADA traNa hAtha) daSTi rAkhIne cAlavuM joIe. nirjIva bhUmi upara UbhuM rahevuM joIe. bhUminuM pramArjana karI besavuM joIe. zarIranI pramArjanA karI, zayana karavuM joIe. sudhA-vedanA Adi utpanna thavA para nirdoSa AhAra grahaNa karavo joIe. hita-mita-madhura bhASaNa karavuM joIe. A pramANe apramatta evaM sAvadhAna thaIne prANa(vileMdriya), bhUta(vanaspatikAya), jIva(paMcendriya) ane satva(zeSa pRthvI, pANI, agni, vAyu cAra ekendriya)nI rakSA karI saMyamanuM pAlana karavuM joIe. A viSayamAM jarA mAtra paNa pramAda karavo na joIe. tatpazcAtu gajasukumAle ahaMtu ariSTanemi samIpe A pramANeno dharma saMbaMdhI upadeza sAMbhaLI ane hRdayamAM dhAraNa karI, samyaka prakAre tene aMgIkAra karyo. teo bhagavAnanI AjJAnusAra gamanAdi anuSThAnomAM sAvadhAna rahI arthAt pramAda-nidrAno tyAga karI, prANI, bhUta, jIva ane sattvanI yatanA karatA saMyamanI ArAdhanA karavA lAgyA. gajasukumAla muni IrSA samiti, bhASA samiti, eSaNA samiti, AdAna-bhaDamAtra nikSepaNa samiti ane uccAra-vaDInIta, prasavaNa-laghunIta, khela- zleSma, jalla-zarIrano mela, siMghADa-nAkano mela, paristhApanikA samiti evaM mana, vacana, kAya samiti Adi aSTa pravacana mAtAnuM sAvadhAnIpUrvaka pAlana karatA manogupti, vacanagupti ane kAyaguptithI rahevA lAgyA. Indriyone vazamAM rAkhI gupta brahmacArI banIne nigraMtha pravacanane sanmukha rAkhI (AjJAnusAra) vicaravA lAgyA. vivecana : A sUtramAM sUtrakAre navadIkSitanI zikSA-dIkSAnuM suMdaratama varNana karyuM che. guru ziSyano saMbaMdha kevo AtmIya ane vairAgyabhAva saMpanna hovo joIe tenI jhalaka A sUtramAM daSTigocara thAya che. eka bAju ziSyanuM vinamrabhAve sarvasvanuM samarpaNa che to bIjI bAju guru sva astitvadAnathI ziSyanI jhoLI bharI de che. Ama dAtA-pAtra baMne dhanya bane che. dharmaguru bhagavAna ariSTanemie svayaM gajasukumAla aNagArane samiti gupti rUpa aSTa pravacanamAtAnI zikSA ApI. sAdhaka jIvananuM lakSya che gupti. yoga choDI upayogamAM sthira banavuM e ptinuM kAma che ane yogamAM javuM ja paDe tema hoya tyAre samitinA Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI aMtagaDa sUtra sahAre pravRttimAM joDAvuM. samyak pravRttine samiti kahe che. TUMkamAM upayoga yukta nivRtti gupti che, to upayoga yukta pravRtti samiti che. 9 gajasukumAla muni prabhunA zrImukhethI zikSA pAmI, gupta brahmacArI, jitendriya banI AtmabhAvamAM vicaravA lAgyA. bAramI bhikSu mahApratimAnuM ArAdhana : 33 tae NaM se gayasukumAle jaM ceva divasaM pavvaie tasseva divasassa puvvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva arahA ariTThaNemI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahaM ariTThaNemiM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vaMdai, NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI icchAmi NaM bhaMte ! tubbhehiM abbhaNuNNAe samANe mahAkAlaMsi susANaMsi egarAiyaM mahApaDimaM uvasaMpajjittANaM viharittae / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha / taNaM se gayasukumAle aNagAre arahayA ariTThaNemiNA abbhaNuNNAe samANe arahaM ariTThaNemiM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA arahao ariTThaNemissa aMtie sahasaMbavaNAo ujjANAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva mahAkAle susANe teNeva uvAgae, uvAgacchittA thaMDillaM paDilehei, paDilehettA uccArapAsavaNabhUmiM paDilehei, paDilehettA IsiM pabbhAragaeNaM kAraNaM vagghAriyapANI aNimisaNayaNe ekkapoggala - NiruddhadiTThI dovi pAe sAhaTTu egarAiM mahApaDimaM uvasaMpajjittA NaM viharai / bhAvArtha:- je divase gajasukumAla aNagAra dIkSita thayA te ja divase cothA praharamAM bhagavAna ariSTanemi samIpe upasthita thaI, traNavAra AdakSiNA pradakSiNA karI, vaMdana namaskAra karyA, vaMdana namaskAra karI A pramANe bolyA he bhagavan ! jo ApanI AjJA hoya to huM mahAkAla nAmanA smazAnamAM eka rAtrinI bAramI bhikSu mahApratimAnI ArAdhanA karavA cAhuM chuM. bhagavAne pharamAvyuM- devAnupriya ! jema sukha upaje tema karo temAM vilaMba karo nahi. tyAre arhat ariSTaneminI AjJA prApta thavA para gajasukumAlamuni prabhune vaMdana, namaskAra karI, bhagavAna pAsethI tathA sahasrAmravana udyAnamAMthI nIkaLyA, nIkaLIne jyAM mahAkALa smazAna hatuM Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 3 /adhya.8 _. tyAM AvyA, AvIne yogya prAsuka bhUminuM tathA uccAra-prasavaNa yogya paraThavAnI bhUminuM pratilekhana karyuM. pratilekhana karIne pachI zarIrane jarA namAvI, cAra AMgulanA aMtare baMne pagane saMkocI, eka pudgala para daSTi kendrita karI, eka rAtrinI bhikSu mahApratimAne dhAraNa karI dhyAnamAM lIna(dhyAnastha) thaI gayA. vivecana : pubbA varaddana samaNi :- divasano pAchalo bhAga-be praharathI laIne sUryAsta sudhInA kALane aparAddha kahe che. divasanA trIjA praharane pUrvAparAtaM kahevAya che. kALa sAmAnya arthamAM ane samaya viziSTa arthamAM prayukta hoya che. prastuta sUtramAM kALa zabdathI trIjo prahara tathA samaya zabdathI te viziSTa kSaNanuM grahaNa sUtrakArane abhiSTa che, jemAM A ghaTanA ghaTita thaI che. bAramI bhikSu pratimAno adhikArI :- ochAmAM ochI ogaNatrIsa varSanI uMmara hoya, 20 varSanI dIkSA paryAya hoya ane navamA pUrvanI AcAra vastu sudhInuM jJAna hoya athavA AjJAdAtA khuda tIrthakara ke AgamavihArI sthavira hoya to ja A mahApratimAnuM vahana karI zakAya che. kAraNa ke A mahApratimA vahana vakhate avazya deva, manuSya ke tiryacakRta upasarga Ave che. sAdhaka jo A pratimAnuM samyaka pAlana na karI zake to unmAdane, dIrghakAlIna rogAtakane pAme che athavA jinadharmathI Tyuta (bhraSTa)thaI jAya che. A pratimAmAM covihAro aThThama tapa karIne, gAma bahAra, zUnyasthAna athavA smazAnabhUmimAM eka pudgala para daSTi kendrita karI, zarIrane sthira ane IndrionuM gopana karI, dhyAnastha UbhA rahevAnuM hoya che. sAdhaka jo samyak ArAdhanAthI A mahApratimAne pUrNa kare to avazya avadhijJAna, mana:paryavajJAna ane kevaLa jJAna A traNa jJAnamAMthI koIpaNa eka jJAnane prApta kare che. prazna:- gajasukumAlane bAramI bhikSu pratimAnuM jJAna kevI rIte thayuM? samAdhAnaH- saMbhavataH pUrva saMskAra athavA dharmadezanAmAM pratimAnuM varNana sAMbhaLyuM hoya ane tenI vidhi bhagavAne svayaM batAvI hoya. kathAomAM ema paNa kahevAya ke gajasukamAla munie bhagavAnane zIdhra mokSa prAptino mArga pUchatAM bhagavAne tene bAramI bhikSu pratimAnuM svarUpa batAvyuM. sasarA dvArA mAraNAMtika upasarga :34 imaM ca NaM somile mAhaNe sAmidheyassa aTThAe bAravaIo NayarIo bahiyA puvvaNiggae samihAo ya dabbhe ya kuse ya pattAmoDaM ya geNhai, geNhittA tao paDiNiyattai, paDiNiyattittA mahAkAlassa susANassa adUrasAmaMteNaM vIIvayamANe vIIvayamANe saMjhAkAlasamayaMsi paviralamaNussaMsi gayasukumAlaM aNagAraM pAsai, pAsittA taM veraM sarai, sarittA Asurutte ruDhe Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 74 ] zrI aMtagaDa sUtra kuvie caMDikkie misimisemANe evaM vayAsI esa NaM bho ! se gayasukumAle kumAre apatthiya patthie, duraMta-paMta lakkhaNe, hINapuNNacAuddasie, siri-hiri-dhii-kitti parivajjie, je NaM mama dhUyaM somasirIe bhAriyAe attayaM somaM dAriyaM adiTThadosapattiyaM kAlavattiNi vippajahittA muDe jAva pavvaie / taM seyaM khalu mama gayasukumAlassa kumArassa veraNijjAyaNaM karettae; evaM saMpehei, saMpehettA disApaDilehaNaM karei, karettA sarasaM maTTiyaM geNhai, geNhittA jeNeva gayasukumAle aNagAre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA gayasukumAlassa aNagArassa matthae maTTiyAe pAliM baMdhai, baMdhittA jalaMtIo ciyayAo phulliyakiMsuyasamANe khairiMgAle kahalleNaM geNhai, geNhittA gayasukumAlassa aNagArassa matthae pakkhivai, pakkhivittA bhIe tatthe tasie uvvigge saMjAyabhae tao khippAmeva avakkamai, avakkamittA jAmeva disaM pAubbhUe tAmeva disaM pddige| bhAvArtha:- gajasukumAla aNagAra pratimA dhAraNa karavA smazAna bhUmimAM AvyA pahelA ja somila brAhmaNa yajJa mATe samidha Adi levA mATe dvArikA nagarInI bahAra nIkaLyo hato. te yajJamAM havana mATe samidha, kuza, DAbhapatra Adi laI pAcho Avato hato tyAre mahAkAla smazAnamAM pAse ja dhyAnastha gajasukumAla muni para tenI daSTi paDI. te samaye saMdhyAkALa hovAthI lokonuM AvAgamana nahIvatuM hatuM. gajasukumAlane joyA, joIne ja hRdayamAM vairabhAva jAgyo. krodhathI dhamadhamI UThyo, rUSTa thayo, pracaMDa kaSAyI thayo, raudrabhAve dAMta kacakacAvIne, ekadama krodhita thaIne A pramANe (manomana)bolyo - oho! A gajasukumAla muni, aprArthitano prArthI, duraMta prAMta lakSaNavAna, nirlajja, puNyahIna, catudarzImAM utpanna thayela, zrI, lajjA bairya, kIrtihIna che. jeNe mArI putrI, somazrI bhAryAnI aMgajAta dIkarI, je amane prANathI paNa pyArI che evI yauvanAvasthAne prApta somAnA koI paNa doSa vinA tyAga karIne sAdhu banI gayo. AthI mArA mATe ucita che ke huM A gajasukamAla sAdhu prati verano badalo lauM. tema somila brAhmaNe vicAryuM, vicArIne daze-dizAnuM pratilekhana karyuM ke koI mane joI rahyuM to nathI ne ? cAre bAju nirIkSaNa karIne somila taLAvamAMthI bhInI mATI kADhI, kADhIne pachI jyAM gajasukumAla aNagAra hatA tyAM Avyo, AvIne munirAjanA mastaka para mATInI pALa bAMdhI. bAMdhIne baLatI citAmAMthI kesUDAnA phUla jevA lAlacoLa dhagadhagatA kheranA aMgArAne phUTelA mATInA ThIMkarAmAM bharI gajasukumAla aNagAranA mAthA upara nAkhI dIdhA. nAkhyA pachI koI mane joI na jAya evA bhayathI bhayabhIta thaIne gabharAyelo, trAsa pAmato, udvega pAmato tyAMthI zIghratApUrvaka pAchaLa pharI cAre bAju joto joto je Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 / adhya. 8 78 dizAmAMthI Avyo hato te dizAmAM bhAgI gayo. viveyana : gajasukumAla muninA utkRSTa vairAgyathI ajJAta tathA putrImohamAM krodhAMdha thaIne somila brAhmaNa tenA upara atyaMta krUra ane nRzaMsa vyavahAra kare che. A sUtramAM somila brAhmaNanA paizAcika nRtyanuM hRdaya vidAraka varNana sUtrakAre karyuM che. dabbhe kuse pattAmoDe :- TIaAre artha jharyo che " samihAutti" iMdhanabhUtA kASThikAH, dabbhetti samUlAn darbhAn, kusetti darbhAgrANIti, pattAmoDayaM ti zAkhizAkhAzikhAmoTitapatrANi devatArcanArthAnItyarthaH arthAt samidhA = IMdhanabhUta sADaDI, bhUNa sahitanA ghAsane darbha kahe che. DAbhanA agrabhAgane kuza ane devapUjana mATe vRkSonI zAkhAonA agrabhAgathI vaLelA pAMdaDAne patrAmoTita kahe che. somila brAhmaNa dvArA ApavAmAM AvelI kalpanAtIta asahya mahAvedanA ApavA pachI munirAja gajasukumAla aNagAranI kaI sthiti thaI tenuM hRdayasparzI varNana sUtrakAra karI 2hyA che. subhASa bhuninI siddhi : 35 tae NaM tassa gayasukumAlassa aNagArassa sarIrayaMsi veyaNA pAubbhUyA - ujjalA viulA kakkhaDA pagADhA caMDA ruddA dukkhA dUrahiyAsA / tae NaM se gayasukumAle aNagAre somilassa mAhaNassa maNasA vi appadussamANe taM ujjalaM viulaM kakkhaDaM pagADhaM caMDa rudda dukkhaM durahiyAsaM veyaNaM ahiyAsei / tae NaM tassa gayasukumAlassa aNagArassa taM ujjalaM jAva ahiyAsemANassa subheNaM pariNAmeNaM, pasatthajjhavasANeNaM, tadAvaraNijjANaM kammANaM khaeNaM kammarayavikiraNakaraM apuvvakaraNaM aNuppaviTThassa aNaMte aNuttare NivvAghAe NirAvaraNe kasiNe paDipuNNe kevalavara - NANadaMsaNe samuppaNNe / tao pacchA siddhe buddhe mutte aMtagaDe pariNivvue savvadukkha - ppahINe / tattha NaM ahAsaNNihiehiM devehiM sammaM ArAhie tti kaTTu divve surabhigaMdhodae vuTThe; dasaddhavaNNe kusume NivADie; celukkheve kae; divve ya gIyagaMdhavvaNiNAe kae yAvi hotthA / bhAvArtha:- somile mAthA para jAjvalyamAna aMgArA mUkyA. e aMgArAnA tApathI gajasukumAla aNagAranA zarIramAM asahya, mahAbhayaMkara vedanA utpanna thaI, te vedanA atyaMta dAhaka, vipula kaSTadAyaka, pragADha, pracaMDa bhayaMkara asahya duHkhamaya tathA kalpanAtIta hatI paraMtu kSamAzramaNa gajasukumAla muni somila Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 | zrI aMtagaDa sUtra upara lezamAtra dveSa na karatA atyaMta vairyapUrvaka te mahAvedanAne samabhAva pUrvaka sahana karavA lAgyA. jAjvalyamAna asahya hRdayavidAraka, bhayaMkara, ugra, tIvra, bhISaNa, dussaha vedanAne sahana karatA gajasukamAla aNagAre zubha pariNAma tathA prazasta adhyavasAyathI te te AtmaguNonA AcchAdaka karmono nAza karI, jJAnAvaraNIyAdi karmonA vidAraka evA AtmAnA apUrvakaraNa guNasthAnamAM praveza karyo. kSapakazreNI para vardhamAna pariNAme vadhatAM vadhatAM ghAtikarmonA samasta paryavono kSaya karI anaMta, aNuttara, nirvAghAta, nirAvaraNa, kRtna, pratipUrNa kevaLajJAna kevaLadarzanane prApta karyuM. zeSa cAra aghAti karmono kSaya karI, gajasukamAla aNagAra siddha, buddha, mukta thayA ane samasta duHkhothI rahita thayA. tyAM ja rahelA samIpava devatAoe gajasukumAla muninI samyapha ArAdhanAthI AkarSita thaI sugaMdhita divya, jala tathA pacaraMgI puSpanI vRSTi karI. AkAzamAM dhvajA pharakAvI tathA madhura gIta evam saMgIta dvArA guNAnuvAda karatA gaganamaMDaLane guMjAvI dIdhuM. vivecana : sUtrakAre hRdayasparzI gajasukumAla muninI asahya kalpanAtIta mahAvedanAnuM varNana karyuM che. suberaM rinAnei patthAvanA :- A padamAM mokSa prAptimAM parama sahayogI be bhAva che. (1) zubha pariNAma (2) prazasta adhyavasAya. 1. sAmAnyarUpe zubha niSpApa(niravadha) vicArone zubha pariNAma kahe che. 2. vizeSarUpe AtmasamAdhi ke AtmaciMtananI tadAkAratAne prazasta adhyavasAya kahe che. talAvaLamTM chammav :- 'karma' zabda Atmapradezo sAthe maLelA karmANuono bodhaka che ane jJAna, darzana Adi Atmika guNone DhAMkanArA arthano sUcaka 'tadAvaraNIya' zabda che. vasmaravira4i - jJAnAvaraNIya Adi karmarUpI rajamelanA nAza karanArane, karmarajovikiraNa kara kahevAya che. pulvara :- napUrvavaraNa-AmanoDabhUtapUrva-zugariNAman arthAt apUrvakaraNa zabda, je pahelAM kyAre ya prApta thayuM na hoya tevA arthano bodhaka che. A zabda AThamAM "nivRtti bAdara guNasthAna"no paNa paricAyaka mAnela che. A guNasthAnamAM be zreNino AraMbha thAya che, upazama zreNi ane kSapakazreNi. upazamazreNivALo jIva mohanIya karmanI prakRtiono upazama karato karato agiyAramAM guNasthAna sudhI jaIne aTakI jAya che ane nIce paDe che. athavA AyuSya pUrNa karI anuttara vimAnamAM jAya che. kSapaka zreNivALo jIva dasamAM guNasthAnathI sIdho bAramAM guNasthAna para jaIne apratipAti thaI jAya che. AThamA guNasthAnamAM ArUDha thayelo jIva kSepaka zreNie uttarottara vRddhi pAmatAM pAmatAM jyAre bAramA guNasthAnamAM jAya che tyAre tenA chellA samaya sudhImAM samasta ghAtikarmono kSaya karI, teramA guNasthAnanA prAraMbhamAM ja kevaLajJAna pAmI, tyAM ja (AyuSya lAMbu hoya to) sthira thAya che. AyuSyanA Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 adhya. 8 _. 81 | aMtima aMtaHmuhUrtamAM zaileSIkaraNa kriyA karI caudamA guNasthAnane prApta thAya che. caudamA guNasthAnanA aMte zukladhyAnanA cothA pAyA dvArA aghAtI karmono kSaya karI paramakalyANa rUpa mokSa padane pAme che. prastuta sUtramAM sUtrakAre apuSkara pada ApIne gajasukumAlanI sAthe apUrvakaraNa avasthAno saMbaMdha sUcita karyo che. bhAva A che ke gajasukumAla muni AThamAM guNasthAnamAM praveza karI kSapakazreNine pAmI gayA hatA. abate sane :- (1) anaMta-jeno aMta kadI thato nathI, sadAkALa rahe che (2) anuttara-pradhAna (3) nircAghAta-vyAghAta-aTakAva rahita (4) nirAvaraNa--koI paNa AvaraNa rahita (5) kRmna-saMpUrNa (6) pratipUrNa-samasta jJeya padArthone viSaya banAvanAruM jJAna. siddha yuddha :- (1) siddha-je kRtakRtya thaI gayA che, jenuM samasta kArya siddha-pUrNa thaI gayuM che. (2) buddha-lokAlokanA sarva padArthonA jJAtA che. jJAnasvarUpa thaI gayA che. (3) mukta-je samasta karmothI mukta thaI gayA che. (4) parinirvANa-samastakarmajanita vikArono nAza thavAthI zAMta thaI gayA che. (5) sarvaduHkha prahaNa-jenA samasta zArIrika tathA mAnasika duHkha naSTa thaI gayA che. zikSA preraNA : (1) soLa varSanI vaye ane eka divasa arthAt thoDAMka ja kalAkanI dIkSA paryAyamAM munie Atma kalyANa karI lIdhuM. daDhatA, sahanazIlatA, kSamA dvArA munie lAkho bhavonA pUrvasaMcita karmono miniTomAM ja kSaya karI dIdho. ghara, kuTuMba, parivArano tyAga karyA pachI zarIranA mamatvano paNa tyAga karavo, saMyamArAdhanA mATe zarIrane jIvita avasthAmAM A rIte visarjita karavuM kaMI nAnI sUnI ke ochA mahattvanI vAta nathI. mahAna ane sArA abhyAsI sAdhako paNa ahIM AvIne DagamagI jAya che. paraMtu dhanya che e navadIkSita munine, kRSNa vAsudevanA bhAI hovA chatAM paNa eka dinanI dIkSAmAM ja evo Adarza dAkhalo besADyo ke jemAMthI preraNA laIne keTalA ya mumukSu prANIo potAnA AtmotthAnamAM agresara thavAnI mahAna upalabdhi prApta karI zake che. (3) zUravIra puruSo siMhavRttithI cAle che. siMhanI jema ja vIratApUrvaka saMyama grahaNakare che, pratijJA grahaNa kare che ane saMkaTa samaye paNa siMhanI jema ja tenA para vijaya meLave che. (4) siMhavRtti ane zvAnavatti vize ema kahevAmAM Ave che ke siMha baMdUkanI goLI upara tarApa nathI mArato paraMtu tenA avAja parathI mULa sthAnane oLakhI le che ane tene ja potAnuM lakSya banAve che paraMtu kUtarAne koI lAkaDI mAre to te lAkaDIne ja pakaDavAnI koziza kare che. A rIte siMhanI daSTi mULabhUta kAraNa para hoya che jyAre zvAnanI daSTi nimittabhUta kAraNa para hoya che. jenI daSTi mULabhUta kAraNa para hoya che te ja duHkhathI mukta thaI zake che. ataH ApaNe duHkhanuM mULa kAraNa evaM potAnA karmono ja vicAra Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 82 | zrI aMtagaDa sUtra karavo joIe ane samabhAvamAM sthira rahevuM joIe. A ja siMhavRtti che ane duHkhanA kSaNika nimittarUpe rahelA koI paNa prANI ke jIva para roSa karavo athavA badalo levo te zvAnavRtti che. pratyeka mumukSu AtmAoe gajasukumAlanA jIvanamAMthI siMhavRttino Adarza zIkhavo joIe. reDhuM pAtavAmi nA vArtha sAdhavAmA no daDha saMkalpa hovo joIe tyAre ja mukti prApta thaI zake che. (5) bhautika IcchAono tyAga ane jIvanano bhoga ApyA vinA ja sahajapaNe mukti maLI javI saMbhava nathI. ataH mokSanI prApti mATe ApaNe gajasukumAla muninA Adarzane sAme rAkhIne ApaNuM jIvana jIvIe tathA AvI vIratAnA saMskArothI AtmAne baLavAna banAvIe. (6) potAnA vairAgyanA saMskAra jo majabUta hoya, baLavAna hoya to badhA saMyogo hitakara banI jAya che. somila brAhmaNa jevI nirdaya vyakti ane dhagadhagatA aMgArAnA saMyogo paNa mukti prApta karAvI zake che. ataH ApaNe jyAre ApaNI sAdhanAne baLavAna ane vegavAna banAvazuM ane sahanazIlatAne dhAraNa karazuM tyAre ja ApaNuM AvA mahApuruSonuM jIvanacaritra zravaNa sArthaka thaze. kaSAya bhAvothI mukta thaI javuM e ja mokSa prApti mATe zreSTha ane saphaLa sAdhanA che. (7) saMbhava che ke lokone ema kahevuM paDe ke zrI kRSNa potAnA bhAI tarapha koI sAMsArika kartavyanuM pAlana na karyuM ane zIdhra dIkSA ja apAvI dIdhI. evI vAtanuM svataH ja samAdhAna thaI jAya che ke temaNe to sagapaNa ane lagnanI pUrva taiyArIo karI hatI ane bhagavAna darzana karavA jatI vakhate paNa somila brAhmaNanI kanyA somAnI mAMgaNI karIne tene kanyAnA aMtaHpuramAM rakhAvI hatI. eka padhamAM paNa kahevAyuM che keto vo sAmelA vanyA, 2pa leuce2 zrI cpSpaga mahila dhare ! tenA parathI jaNAya che ke zrI kRSNa gajasukumAla mATe kula 100 kuMvArI kanyAono saMgraha karyo hato. kRSNa vAsudevanI prabhutAmAM laghutA :| 36 tae NaM se kaNhe vAsudeve kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe phulluppala kamala- komalummiliyammi, ahapaMDure pabhAe, rattAsogapagAsa-kiMsuya-suyamuhagujaddharAga-baMdhujIvaga-pArAvayacalaNa-NayaNa-parahuyasurattaloyaNa-jAsumaNakusuma jaliyajalaNa-tavaNijjakalasa-hiMgulayaNiyara-rUvAiregarehaMtasassirIe divAyare ahakkameNa udie, tassa diNakara-paraMparAvayArapAraddhammi aMdhayAre, bAlAtavakuMkumeNaM khaievva jIvaloe, loyaNavisaANuAsavigasaMtavisadadasiyammi loe, kamalAgara saMDabohae uTThiyammi sUre sahassarassimmi diyagare teyasA jalaMte NhAe jAvavibhUsie hatthikhaMdhavaragae, sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM seyavaracAmarAhiM udhuvvamANIhiM mahayAbhaDa-caDagarapahakaravaMda-parikkhitte bAravaI NayariM majjhamajjheNaM jeNeva arahA ariTThaNemI Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 /adhya.8 _ 83 | teNeva pahArettha gamaNAe / tae NaM se kaNhe vAsudeve bAravaIe NayarIe majjhamajjheNaM NiggacchamANe ekkaM purisaM-juNNaM jarAjajjariyadehaM AuraM jhUsiyaM pivAsiyaM dubbalaM kilaMtaM mahaimahAlayAo iTTagarAsIo egamegaM iTTagaM gahAya bahiyA ratthApahAo aMtogiha aNuppavisamANaM pAsai / tae NaM se kaNhe vAsudeve tassa purisassa aNukaMpaNaTThAe hatthikhaMdhavaragae ceva ega iTTagaM geNhai, geNhittA bahiyA ratthApahAo aMtogharaMsi aNuppavesie / tae NaM kaNheNaM vAsudeveNaM egAe iTTagAe gahiyAe samANIe aNegehiM purisehiM se mahAlae iTTagassa rAsI bahiyA ratthApahAo aMtogharasi aNuppavesie / bhAvArtha:- gajasukamAlanI dIkSAnA bIjA ja divase prAtaHkAle sUryano udaya thavA para jyAre praphullita kamaLonI pAMkhaDIo khIlI UThI. kALA haraNanA netra nidrArahita thavAthI khulI gayA, prabhAta zvetavarNI thayuM. lAla azokanI kAMti, palAzapuSpa, popaTanI cAMca, caNoThIno ardhabhAga, baMdhujIvaka puSpa, kabUtaranA paga ane netra, jAsudanA phUla, jAjvalyamAna agni, suvarNa kaLaza tathA hiMgaLokanI lAlimAthI paNa adhika lAlimAthI jenI zrI suzobhita thaI rahI che evo sUrya kramazaH udita thayo. sUryanA kiraNo nIce utarI aMdhakArano vinAza karavA lAgyA. bALa sUryarUpI kaMkuthI jANe jIvaloka vyApta thaI gayo, AMkhanA viSayarUpa loka spaSTa dekhAvA lAgyo. sarovaromAM sthita kamaLone vikasita karanAro, sahasra kiraNo vALo sUrya tejathI jAjvalyamAna thaI gayo hato. AvA samaye snAna karI yAvat vibhUSita thaI gajakaMdha para ArUDha thaI, koraMTanA phUla yukta chatra dhAraNa karI, zveta cAmarathI viMjhAvAtA, aneka subhaTo AdinA samUhathI gherAyelA zrIkRSNa vAsudeva arihaMta ariSTaneminA vaMdana namaskAra karavA ravAnA thayA. tyAre dvArakA nagarInI madhyamAM thaIne jatAM kRSNa vAsudeve eka puruSane joyo. te puruSa ati vRddha hato. vRddhAvasthAne kAraNe teno deha jarjarita hovAthI ati klAnta, karamAyelA caherAvALo, lohI mAMthI rahita, kamaramAMthI vAMko vaLI gayelo, durbaLa dehavALo ane ghaNo ja thAkelo hato. te vRddhapuruSa moTA ITanA DhagalAmAMthI eka eka IMTe upADIne bahAranA rAjamArga uparathI potAnA gharamAM mUkato joI anukaMpAzIla hRdayI kRSNa vAsudeve vRddha puruSa upara dayA lAvI hAthI upara beThA beThA ja potAnA hAthe eka ITa upADIne tenA gharamAM mUkI dIdhI. kRSNa vAsudeva dvArA eka ITa upADavA para anya subhaToe hAthohAtha ITanA DhagalAne upADI tenA gharamAM pahoMcADI dIdho. A pramANe zrIkRSNanA eka ITa upADavA mAtrathI te vRddha puruSanuM vAraMvAra pherA karavAnuM kaSTa dUra thaI gayuM. vivecana : A sUtramAM sUtrakAre aneka upamAo dvArA prabhAtanA sauMdaryanuM tathA udita sUryanI lAlimAnA Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 84 ] zrI aMtagaDa sUtra suMdara varNana sAthe kRSNa vAsudevanI AMtarika yogyatAno Adarza rajU karyo che. kyAMtrikhaMDAdhipatinI prabhutA ane kyAM nAnAmAM nAnI garIba prajAnuM sAmAnyamAM sAmAnya kAma karavAnI laghutA? prabhutAnuM gaurava laghutAmAM ja che. mahAna puruSanI mahAnatA nAnA kAmathI thAya che ane nAnA mANasanI mahAnatA moTA kAmathI thAya che. A sUtramAM kRSNa mahArAjanI laghutA, prajAprema, nAnAmAM nAnA kAma prati paNa anurAga, duHkhita pratyenI karuNA, adhinastha pAse vagara zabda kAma karAvavAnI kaLA vagere vAsudevanI jIvanazailInA AgavA pAsAo che. Akho prasaMga mArmika che. gajasukumAlanI siddhinI sUcanA :|37 tae NaM se kaNhe vAsudeve bAravaIe NayarIe majjhamajjheNaM Niggacchai, NiggacchittA jeNeva arahA ariTuNemI teNeva uvAgae, uvAgacchittA jAva vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI- kahi NaM bhaMte ! se mamaM sahoyare kaNIyase bhAyA gayasukumAle aNagAre ja NaM ahaM vadAmi NamaMsAmi ? tae NaM arahA ariTTaNemI kaNha vAsudevaM evaM vayAsI- sAhie NaM kaNhA ! gayasukumAleNaM aNagAreNaM appaNo aDhe / tae NaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTThaNemiM evaM vayAsI- kahaNNaM bhaMte! gayasukumAleNaM aNagAreNaM sAhie appaNo aTe? tae NaM arahA ari?NemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-evaM khalu kaNhA gayasukumAle NaM aNagAre mamaM kallaM puvvAvaraNhakAlasamayaMsi vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI- icchAmi NaM jAva uvasaMpajjittA NaM viharai / / tae NaM taM gayasukumAlaM aNagAraM ege purise pAsai, pAsittA Asurutte jAva siddhe / taM evaM khalu kaNhA ! gayasukumAleNaM aNagAreNaM sAhie appaNo aDhe / bhAvArtha:- tyAra pachI kRSNa mahArAja vRddha upara anukaMpA karI dvArikA nagarInA madhya bhAgamAMthI pasAra thayAM, pasAra thaIne te jyAM bhagavAna ariSTanemi birAjamAna hatA, tyAM AvyA. AvIne prabhune vaMdana namaskAra karyA. vaMdana namaskAra karI potAnA nAnA sahodara navadIkSita bhAIne jovA cAre bAju najara nAMkhI paNa jyAre gajasukamAla aNagArane joyA nahIM tyAre temaNe bhagavAnane pUchyuM- he bhadaMta ! mArA sahodara nAnAbhAI gajasukumAla aNagAra kyAM che? jemane huM vaMdana karavA IcchuM chuM. A sAMbhaLI ahaMtu ariSTanemie kRSNa vAsudevane A pramANe kahyuM- he kRSNa ! gajasukumAla aNagAre je prayojana (hetu) mATe saMyama lIdho hato te prayojana siddha karI lIdhuM. Azcaryacakita thaI kRSNa vAsudeve pUchyuM- he bhaMte ! temaNe kaI rIte potAno artha(hetu) siddha karI lIdho? tyAre bhagavAne pharamAvyuM- he kRSNa ! kAle divasanA cothA praharamAM gajasukumAla aNagAre vaMdana namaskAra karI mArI pAse bAramI bhikSu mahApratimAnA ArAdhananI AjJA mAgI. meM kahyuM sukha upaje tema Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 / adhya. 8 85 karo. mArI AjJA prApta karI mahAkAla smazAnamAM teo dhyAnArUDha thaI gayA. tyAre tyAM eka puruSe gajasukumAla aNagArane joyA ane jotAM ja tenAmAM vairabhAva jAgRta thayo yAvat siddha thayA tyAM sudhInI badhI ja vAta bhagavAne zrIkRSNane karI. A prakAre he kRSNa ! gajasukumAla aNagAre potAnuM kArya siddha karI sIdhu. viveyana : prazna :- gajasukumAla muninA mokSa prasaMge devakRta atizaya thayA topaNa kRSNane khabara na paDI ? samAdhAnaH- tatkAlIna samayamAM prabhunA vizALa zAsanamAM AvI ghaTanA banatI ja rahe che. tethI konA mATe deve atizaya karyA che teno nizcaya kRSNa mahArAja kema karI zake ? rRSNa vAsuhevano propa : 38 tae NaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTThaNemiM evaM vayAsI- kesa NaM bhaMte! se purise apatthiyapatthie duraMta-paMta- lakkhaNe, hINapuNNacAuddasie, sirihiri- dhii-kitti parivajjie, jeNaM mamaM sahoyaraM kaNIyasaM bhAyaraM gajasukumAlaM aNagAraM akAle ceva jIviyAo vavarovie ? tae NaM arahA ariTThaNemi kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI- mA NaM kaNhA ! tumaM tassa purisassa padosamAvajjAhi / evaM khalu kaNhA ! teNaM puriseNaM gayasukumAlassa aNagArassa sAhijje diNNe / kahaNNaM bhaMte! teNaM puriseNaM gayasukumAlassa aNagArassa sAhijje diNNe ? tae NaM arahA ariTThaNemi kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI- se NU kahA ! tumaM mamaM pAyavaMdae havvamAgacchamANe bAravaIe NayarIe egaM purisaM jAva dubbalaM kilaMtaM mahaimahAlayAo iTTagarAsIo egamegaM iTTagaM gahAya bahiyA ratthApahAo aMtogihaM aNuppavesasi / tae NaM tume egAe iTTagAe gahiyAe samANIe aNegehiM purisasaehiM se mahAlae iTTagassa rAsI bahiyA ratthApahAo aMtogharaMsi aNupavesie / jahA NaM kaNhA ! tume tassa purisassa sAhijje diNNe, evAmeva kaNhA ! teNaM puriseNaM gayasukumAlassa aNagArassa aNegabhava-sayasahassa- saMciyaM kammaM udIremANeNaM bahukammaNijjaratthaM sAhijje diNNe | bhAvArtha :tyAra pachI kRSNa vAsudeva gajasukumAlanA nRzaMsa hatyAnA samAcAra sAMbhaLI ekadama krodhita thayA ane bhagavAnane pUchyu. he bhadaMta ! aprArthanIyano prArthI, mRtyune cAhanAro durA, hInalakSaNo, Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 86 | zrI aMtagaDa sUtra puNyahIna, caturdazIno jAyo, dhRti-lakSmI-kIrti-lajjArahita te puruSa koNa che? jeNe mArA nAnA bhAI gajasukamAla aNagAranA akAle ja prANa harI lIdhA? tyAre bhagavAne kahyuM- kRSNa ! tame te puruSa upara krodha nahIM karo kAraNa ke te puruSa gajasukamAla aNagArane paramapada prApta karavAmAM sahAyaka thayela che. kRSNa vAsudeve prazna karyo he bhaMte ! te puruSa gajasukumAlane kevI rIte sahAyaka thayo? kRSNa vAsudevanA pUchavA para bhagavAne javAba Apyo- he kRSNa ! mane vaMdana karavA AvatAM mArgamAM tame dvArakAnA rAjamArga upara moTA ITanA DhagalAmAMthI eka eka ITa upADIne gharamAM rAkhatA dIna durbaLa eka vRddhane joyo. te vRddha upara dayA karI tame eka ITane upADIne gharamAM rAkhI, tenuM anukaraNa karI sAthe rahelA anya sainikadaLa ITanA DhagalAne upADI tenA gharamAM pahoMcADI dIdho. je rIte kRSNa te pahelAM vRddhane sahAyatA karI, tevI rIte te puruSe gajasukamAla aNagAranA aneka-lAkho bhavothI saMcaya karelA karmajjonI ekAMta udIraNA karAvavAmAM tathA saMpUrNa karmone bhasmIbhUta karavAmAM sahAyatA ApI che. vivecana : eka bAju kRSNa vAsudevano kopAgni che to, bIjI bAju prabhunuM zAMta sudhArasathI bharyuM jharaNuM che, jene satata sIMcIne prabhue vAsudevano kopAgni dhImo pADI dIdho. A adhyayana kSamA ane krodha, pratizodha ane AtmazAMtinA paraspara virodhI pAsAo para vicAraNA mATe atyaMta sahAyaka che. bhItaramAM krodha ane pratizodhano agni bhaMDArelo hoya, te game tevuM zAMta-ekAMta vAtAvaraNa hoya topaNa bhaDakyA vagara raheto nathI ane bhItaramAM Atmika zAMti evam samAdhino uttarottara vikAsa hoya to mAthA para jAjvalyamAna aMgArA rAkhyA hoya to paNa manamAM parama zAMtinI saritA vahe che. manamAM eka rekhA paNa dveSanI jAgatI nathI. gajAna naviyAgo vavaviA :- akALamAM jIvanathI rahita karI dIdhA. vyavahAra daSTie kasamayanA mRtyune akALamRtyu kahe che ane AyuSya pUrNa bhogavI lIdhA pachInA mRtyune kALamRtyu kahe che. AyuSyanA be prakAra che. 1. apavartanIya 2. anapavartanIya. 1. je Ayu baMdhakAlIna sthitinA pUrNa thayA pahelA ja (zastrAdi nimittathI zIghratAthI aMtaHmuhUrtamAM bhogavI levAya che) pUrNa thaI jAya che te apavartanIya AyuSya che. tene sopakrama AyuSya paNa hoya zake che. sthAnAMga sUtramAM AyuSya tUTavAnA sAta nimitta batAvyA che te A pramANe che-1. adhyavasAna- lAgaNI, bhaya ke prabaLa mAnasika AghAtanA nimitte Ayu tUTI zake. 2. nimitta- zastra, daMDa, agni AdinA nimittathI Ayu tUTI zake. 3. AhAra- AhAranI adhika mAtrAthI Ayu tUTI zake. 4. vedanA- koI paNa aMgamAM asahya vedanA, rogAdi AvavA para Ayu tUTI zake. 5. parAghAta-khADAmAM paDavAthI, bhIMtAdi tUTavAthI, bAhya AghAtathI Ayu tUTI zake. 6. sparza- sarpAdi jherI jIvonA ke anya viSamizrita vastunA sparzathI, DaMkhathI Ayu tUTI zake. 7. ANapANa- zvAsanI gati baMdha thaI javAthI Ayu tUTI zake. A AyuSya tUTavAnA kAraNone upakrama kahevAmAM Ave che. aparvatanIya AyuSyamAM upakrama naDatA AyuSya Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 adhya. 8 tUTe arthAt AyuSyanA daliko zIghra bhogavAya jAya ane te AyuSya samApta thaI jAya. upakrama AvatAM te A AyuSya tUTI zake che. 87 2. je Ayu baMdhakAlIna sthitinA pUrNa thayA pahelA pUrNa na thAya tene anapavartanIya AyuSya kahe che. anapavartanIya AyuSya sopakramI paNa hoya che ane nirUpakramI paNa hoya che. sopakramI eTale upakrama naDavo. anaparvatanIya AyuSyavALAne upakrama Ave paNa upakramanA nimitte AyuSya tUTe nahIM. AyuSya pUrNa thatuM hoya te samaye upakrama Ave to te upakramanA nimitte AyuSya tUTayuM na kahevAya. prastutamAM gajasukumAla muni caramazarIrI hatA. caramazarIrI anaparvatanIya AyuvALA ja hoya. AyuSya pUrNa thatA ja teonuM mRtyuM thayuM paraMtu mRtyu samaye agnino upakrama Avyo kahevAya. teonuM sopakramI ane anaparvatanIya AyuSya kahevAya. vAstavamAM temanuM akALa mRtyu na hatuM, vyavahArathI akALa mRtyu kahevAya. agenamava savasahastra saMciyA mAM vImALeLa :- lAkho bhavonA saMcita karma arthAt lAkho bhavapUrve potAnA saucata karelA karmonI UThIraNA karI, nirjarA karatA gajasukumAla aNagArane somile sahAyatA ApI. ahIM kahelA lAkho bhavanA saMcita karmanA AdhAre A sUtranI vyAkhyAmAM somila tathA gajasukumAlanI pUrvabhavanI kathA ApI che. te A pramANe che. navALuM lAkha bhava pUrve eka puruSane be patnI hatI. ekane bALaka hatuM ne ekane na hatuM. bALaka mATe teNe ghaNA upAya karyA paNa bIjIne bALaka na thayuM. IrSyAvaza teNe nirNaya karyo ke avasara AvavA para mArI zokyanA bALakane mArI nAMkhIza. durbhAgyavaza te bALakanA mAthAmAM phoDakIo thaI. keTalA ya IlAja karyA paNa te maTI nahIM. tyAre bALakanI mAtAe potAnI zaukyane pUchyuM. avasara jANI, upAya batAvI garama garama roTalo banAvyo ane garama garama ja tenA mAthA para bAMdhI dIdho. pariNAme asahya pIDAmAM te bALakanuM mRtyu thayuM. bALakanA mRtyuthI te zaukya atyaMta prasanna thaI. hasatAM hasatAM bAMdheluM karma kevuM bhayaMkara thaI udayamAM AvyuM ? hajAro janma janmAMtaronI gADhI nibiDa ghATIo pAra karatAM te zaukyano jIva gajasukumAlanA rUpamAM utpanna thayo ane bALakano jIva te ja dvArikA nagarImAM somila brAhmaNanA rUpamAM utpanna thayo. zaukyanA bhavamAM bAMdheluM karma lAkho bhave gajasukumAlanA bhavamAM pUrNa thayuM. badalo levo ke na levo te eTaluM mahatvapUrNa nathI. mahatvapUrNa che badalo cUkavavo. somila mAnavetara gatimAM hota to badalo kyAMthI leta ? paraMtu karma udayamAM AvavA para game te rIte tene bhogavavA paData ja ! cAhe somila hota ke na hota. kSamA--titikSApUrvakanA karma vipAkonuM vaidana navA baMdhAtA karmonI zrRMkhalAne toDe che. na gajasukumAlanA navvANuM lAkha pUrvanA baMdhAyelA karmanI uddIraNAmAM somila sahAyaka banyo. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 zrI aMtagaDa sUtra somilanuM mRtyu : 39 tae NaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTThaNemiM evaM vayAsI- se NaM bhaMte ! purise mae kahaM jANiyavve ? tae NaM arahA ariTThaNemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI- je NaM kaNhA ! tumaM bAravaIe NayarIe aNuppavisamANaM pAsettA Thiya ceva ThiibheeNaM kAlaM karissai, taNNaM tumaM jANijjAsi "esa NaM se purise / " tae NaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTThaNemiM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA jeNeva AbhiseyaM hattharayaNaM teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA hatthi duruhai, duruhittA jeNeva bAravaI NayarI jeNeva sae gihe teNeva pahArettha gamaNAe / tae NaM tassa somilamAhaNassa kallaM jAva jalate ayameyArUve ajjhatthie jAva maNogae saMkappe samuppaNNe - evaM khalu kaNhe vAsudeve arahaM ariTThaNemiM pAyavaMdae Niggae / taM NAyameyaM arahayA, viNNAyameyaM arahayA, suyameyaM arahayA, siTThameyaM arahayA bhavissai kaNhassa vAsudevassa / taM Na Najjai NaM kaNhe vAsudeva mamaM keNai kumAreNaM mArissai tti kaTTu bhIe tatthe tasie uvvigge saMjAebhae sayAo gihAo paDiNikkhamai / kaNhassa vAsudevassa bAravaiM NayariM aNuppavisamANassa purao sapakkhi sapaDidisiM havvamAgae / taNaM se somile mAhaNe kaNhaM vAsudevaM sahasA pAsettA bhIe tatthe tasie uvvigge saMjAyabhae Thiyae ceva ThiibheeNaM kAlaM karei, dharaNitalaMsi savvaMgehiM "dhasa" tti saNNivaDie / bhAvArtha :tyAre kRSNa vAsudeve arhat ariSTanemine A pramANe kahyuM- he bhagavan ! huM te puruSane kevI rIte jANI zakuM? bhagavAne kahyuM- he kRSNa ! dvArakA nagarImAM praveza karatAM je puruSa tamane jotAM ja Ayu ane sthitinA kSayathI tyAMne tyAM UbhA UbhA ja mRtyune prApta thAya tyAre tamAre jANavuM ke A te ja puruSa che. (jeNe gajasukumAlane akAle prANarahita karyA.) tyAra pachI ariSTanemi bhagavAna pAsethI potAnA praznano uttara sAMbhaLIne kRSNa vAsudeve bhagavAna arihaMta ariSTanemine vaMdana namaskAra karyA, vaMdana namaskAra karIne tyAMthI nIkaLyA. nIkaLIne jyAM temano AbhiSeka hasti ratna hato tyAM AvyA, AvIne aMbADI upara caDhayA, caDhIne jyAM dvArikA nagarI hatI, jyAM potAnuM ghara hatuM te tarapha ravAnA thayA. A bAju sUryodaya thavA para somila brAhmaNe manamAM A pramANe vicAra karyo yAvat manamAM saMkalpa utpanna thayo ke kRSNa vAsudeva ariSTanemi bhagavAnane vaMdana karavA gayA che. bhagavAna to sarvajJa che, Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 /adhya.8 _ 89 | tenAthI koI vAta chUpI nathI. teo badhI ja vAta kRSNa vAsudevane kahI deze. kRSNa vAsudevane jJAta thavA para teo mane kevA kamote mArI nAkhaze e kalpanAthI somila bhayabhIta evam udvigna thaI gayo. teNe dvArikA nagarImAMthI bhAgI javAno vicAra karyo. A vicAre potAnA gharethI nIkaLyo, nIkaLIne kRSNa vAsudeva rAjamArge Avaze, ema vicArI te rAjamArga choDI galI-kUMcIonA raste bhAgavA lAgyo. ahIM kRSNa mahArAja paNa potAnA nAnAbhAI gajasukamAla aNagAranA maraNajanya zokathI vyAkuLa hovAnA kAraNe rAjamArga choDI galInA raste thaIne ja AvatA hatA. tyAM acAnaka te somila kRSNanI sAmasAma AvI gayo. te samaye somila brAhmaNa kRSNa vAsudevane ekAeka sAme joIne bhayabhIta thayo ane tyAM ne tyAM caMbhita thaIne Ubho rahI gayo. tyAM UbhAM UbhAM ja sthitibheda arthAt AyuSya pUrNa thavA para dhaDAma' daIne bhUmi para paDI gayo arthAtu mRtyu pAmI gayo. vivecana : A sUtramAM vagara nAme somilano paricaya ApavAnI prabhunI kathanazailI adbhuta che. paricaya sUtramAM Dibe zabda prayukta thayo che. eno artha che AyunI sthitino nAza. jevI rIte pANInA saMyogathI sAkara patAsA pANImAM ogaLI jAya che. tevI ja rIte sopakramI AyuSyakarma paNa adhyavasAna Adi nimitta vizeSanA maLavA para kSaya pAme che. tethI vyavahAra naye AvA mRtyune akALamRtyu kahe che. somilanuM Ayu bhayathI arthAt adhyavasAnathI tUTayuM kahevAya. pApa karyA pachI somilanI vicAradhArAnA cAra pada sUtrakAre ApyA che te A pramANe che- te TyamevuM.. viMAme.. suya. sine. 1. nAyameya - sAmAnyarUpathI jANavuM tene jJAta thavuM kahe che. jema ke gajasukumAla munino prANAMta thaI gayo. 2. vipaLAneyaM :- vizeSarUpathI jANavuM te vijJAta che. jema ke somila brAhmaNe amuka abhiprAyathI gajasukumAla munino agni dvArA ghAta karyo. 3. kuyamevuM :- . mRtaketan 2. zrutametanAcArya abhayadeva sUrie prathama artha grahaNa karI enI vyAkhyA karI che -skRti pUrva jJAta sat thanAvatare bhaviSyati | eno bhAva e che ke somila brAhmaNe vicAra karyo ke bhagavAna ariSTanemie gajasukumAlanI mRtyu ghaTanAne svayaMnA jJAnathI joI lIdhI haze ane zrIkRSNanA Agamana para teone A ghaTanAnuM smaraNa karAvyuM haze. bIjo artha- kRtatathI AnI vyAkhyA thAya che- kRtanetanI tA vArtA revavazeSAdA mAvatA zrata bhaviSyati | somila brAhmaNa vicAre che ke zrIkRSNa vAsudeve muni gajasukumAlanA mRtyunA samAcAra bhagavAna dvArA athavA koI deva vizeSa dvArA sAMbhaLI lIdhA haze. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 90 ] zrI aMtagaDa sUtra 4. sidya :- ziSTano artha che kahI devuM. bhagavAna ariSTanemie kRSNa vAsudevane gajasukumAlanA mRtyu viSe kahI dIdhuM haze. somilanA zabanI durdazA :40 tae NaM se kaNhe vAsudeve somilaM mAhaNaM pAsai, pAsittA evaM vayAsIesa NaM bho ! devANuppiyA ! se somile mAhaNe apatthiya patthie jAva hiri sirI parivajjie, jeNaM mamaM sahoyare kaNIyase bhAyare gayasukumAle aNagAre akAle ceva jIviyAo vavarovie tti kaTu somilaM mAhaNaM pANehiM kaDDAvei, kaDDhAvettA ta bhUmiM pANieNa abbhokkhAvei, abbhokkhAvettA jeNeva sae gihe teNeva uvAgae / sayaM gihaM aNuppaviTuM / bhAvArtha - tyAre kRSNa vAsudeve somila brAhmaNane joyo ane jotAM ja A pramANe bolyA are ! devAnupriyo ! aprArthanIyanI prArthanA karanAra te ja mRtyunI IcchA karanAro yAvat lA vagarano, zobhArahita, somila brAhmaNa che, jeNe mArA nAnA sahodara bhAI gajasukamAla munino akAle ja kALano koLiyo karI nAkhyo. Ama kahI kRSNa mahArAje somila brAhmaNanA zabane cAMDAlo dvArA DhasaDAvIne nagara bahAra pheMkAvI dIdhuM ane te zabathI spardhAyelI bhUmine pANIthI dhovaDAvIne (sApha karAvIne)kRSNa vAsudeva potAnA rAjamahelamAM pahoMcyA ane (tyArapachI) AvAsa(bhavana)mAM praviSTa thayA. vivecana : prazna - somilane pApanuM phaLa to maLI ja cUkyuM hatuM pachI enA zabanI durdazA karavAnuM prayojana zuM che? samAdhAna - bhagavAna ariSTanemi to anaMta kSamAnA dhAraka hatA paraMtu kRSNa mahArAja sattAdhIza hatA. vizALa traNa khaMDanA adhipati hatA. bhaviSyamAM koIpaNa vyakti sAdhu-sAdhvInI kadarthanA karavAnI hiMmata karaze tene Avo ane ATalo daMDa maLaze. A vAtanI zikSA devAnI tathA potAnA kopAgnine zAMta pADavAnI bhAvanAthI teoe AvI dazA(zabanI) karI haze. nikSepa :41 evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa aTThamajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte / Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 3 /adhya.8 _ 91 | bhAvArtha:- A pramANe he jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamA aMga aMtagaDadazA sUtranA trIjA varganA AThamA adhyayanano A artha pratipAdita karyo che. vivecana : zikSA preraNAH- (1) vItarAgI bhagavAna ariSTanemie somila brAhmanA kukRtyane paNa zrI kRSNa sanmukha guNa rUpe pragaTa karyuM. (2) mahApuruSonA satsaMgathI pracaMDa kopa paNa niSphaLa thaI jAya che. (3) kukarma karatI vakhate vyakti bhaviSyano vicAra nathI karatI ane kakaryo karyA pachI bhayabhIta bane che ane vicAra kare che. paraMtu pAchaLathI vicAro karavA tenA mATe nirarthaka ja hoya che. ataH pahelAM vicArIne pachI ja kAma karavuM joIe, jethI pAchaLathI pastAvuM na paDe. somile jo pahelethI ja evo vicAra karyo hota ke "huM chupAIne paNa pApa karIza topaNa sarvajJa bhagavAna to jANI ja leze." to te ghora pApakRtyathI bacI zakata. (4) kRSNa somilanI kanyAne gajasukumAla mATe "kuMvArI kanyAonA" aMtaHpuramAM ja rAkhI hatI. gajasukumAla dIkSA laI le topaNa kuMvArI kanyAnI anya koI sAthe paNa pANigrahaNa vidhi thaI zake. pracaMDa gusso karavo ke muninI vAta karavI evo koI prazna ja nahoto. paraMtu vartamAna samaye koI khAsa kAraNa na hoya tema chatAM pUrva bhavanAM koI utkRSTa nimitto maLI jatAM hoya che. somilanA kopanuM mukhya kAraNa paNa pUrvabhavanuM vera ja hatuM. gajasukamAlanA jIve pUrva bhavamAM somilanA mastaka para garamAgarama roTalo baMdhAvIne tenA prANonuM haraNa karAvyuM ane khuzIno anubhava karyo hato. te ja karmo udayamAM AvyAM hatAM. tene gajasukumAle potAnA karmonuM karja cUkavavAnuM samajIne saharSa svIkArI lIdhAM. te ghaTanA lAkho bhavo pahelAnI hatI te ja AzayathI A sUtramAM kahevAmAM AvyuM che ke lAkho bhavonA saMcita karmonI somile udIraNA karAvI ane kSaya karavAmAM nimitta banyo. (5) pApI vyakti potAnA pAponA bhArathI svataH ja somilanI jema duHkhI thAya che ane lokomAM niMdAne pAtra bane che. paramAtmA koIne duHkhI karatA nathI. II varga-3 : adhya-8 saMpUrNa II Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 92 | zrI aMtagaDa sUtra trIjo varga adhyayana-9 : sumukhakumAra sumukhanI dIkSA ane mukti :| 1 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa aTThamassa ajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte, Navamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aTe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaIe NayarIe kaNhe NAmaM vAsudeve rAyA jahA paDhamae jAva viharai / tattha NaM bAravaIe baladeve NAmaM rAyA hotthA, vaNNao / tassa NaM baladevassa raNNo dhAriNI NAmaM devI hotthA, vnnnno| tae NaM sA dhAriNI devI sIhaM suviNe jahA goyame, NavaraM sumuhekumAre jAva vIsaM vAsAi pariyAo / sesaM taM ceva settuMje siddhe / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa Navamassa ajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte / tti bemi // bhAvArtha : - he bhagavAna ! zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamAM aMtagaDadazA sUtranA AThamAM adhyayanano A artha prarUpyo che.(je meM ApanI pAse sAMbhaLyo), to he bhaMte! aMtagaDadazA sUtranA navamA adhyayanano zuM artha prarUpyo che? Arya zrI sudharmAsvAmIe pharamAvyuM- he jaMbU! te kAle, te samaye pUrvavartI dvArikA nagarImAM kRSNa nAme rAjA hatA yAvat rAjya karatAM vicaratAM hatAM. te ja dvArakAmAM baLadeva rAjA hatA, temanuM varNana karavuM. temane dhAriNI nAmanA patnI hatAM. ekavAra dhAriNIdevIe siMhanuM svapna joyuM vAva sumukhakumArano janma, bacapaNa, zikSAnuM varNana pUrvavatu 50 kanyA sAthe pANigrahaNa karyuM, putrane prItidAnamAM 50-50nI saMkhyAmAM tamAma cIjo dIdhI. zeSa varNana gautamakumAranI jema jANI levuM. bhagavAna ariSTanemi padhAryA, dIkSA lIdhI, cauda pUrvano abhyAsa karyo, 20 varSanI saMyama paryAya pALI, eka mAsano saMthAro karI, zetruMjya parvata para siddha thayA. A pramANe he jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamA aMga aMtagaDadazAnA trIjA varganA navamA adhyayanano A artha pharamAvyo che. II varga-3 : adhya-9 saMpUrNa II Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 3 /adhya. 10-13 trIjo varga adhyayana-10 thI 13 : durmukhAdikumAra *****G 93 durmukhAdi cAra kumAronI mukti va tummudde vi| pUva vi| tiSni vi vAveva-dhAriNI-suyA / dArue vi evaM ceva, NavaraM vasudeva dhAriNI sue / evaM aNAdiTThI vi vasudeva dhAriNI sue / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa terasamassa ajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte / : bhAvArtha:- dasamA adhyayananA nAyaka durmukha evam agiyAramAnA kUpadAraka che. baMne kumAro tathA pUrvakathita sumukhakumAra, A traNenA pitA baLadeva tathA mAtA dhAriNIdevI hatAM. bAramAM adhyayananA dArukakumAra ane teramA adhyayananA anAdaSTikumAranuM varNana paNa pUrvavat samajavuM. pharaka mAtra te baMne vasudevanA putro tathA dhAriNInA aMgajAta hatA. badhA dvArikA nagarInA nivAsI hatA. zeSa varNana pUrvavat jANI levuM joIe. A pramANe he jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamA aMga aMtagaDadazAnA trIjA varganA tera adhyayanono A bhAva pharamAvyo che. // varga-3 : adhya.-10 thI 13 saMpUrNa // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 84 | zrI aMtagaDa sUtra cotho varga adhyayana-1 thI 10 : jali Adi dasa kumAro. CBRODDRODWWWDODOWDODODBODOBORROWORG jAli Adi daza yaduvaMzI rAjakumAro :| 1 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAvasaMpatteNaM aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa ayamaddhe paNNatte, cautthassa vaggassa samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM cautthassa vaggassa dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA jAli, mayAli, uvayAli, purisaseNe, vAriseNe ya / pajjuNNa, saMba, aNiruddha, saccaNemi ya, daDhaNemI // 1 // jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM cautthassa vaggassa dasa ajjhayaNA paNNattA, paDhamassa NaM ajjhayaNassa ke aTe paNNatte? bhAvArtha:- jaMbusvAmInI jijJAsA- he bhaMte ! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamA aMga aMtagaDadazAnA trIjA vargano je bhAva pharamAvyA che, te meM sAMbhaLyA. he pUjya ! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAbhIme, thothA vano |martha 53pyo (hyo) cha ? Arya sudharmA svAmIno uttara- he jaMbU! mokSaprApta prabhu mahAvIra svAmIe aMtagaDadazAnA cothA varganA daza adhyayana pharamAvyA che. te A pramANe che (1) lihubhA2 (2) bhayAliAbhAra (3) GqyAsiAbhAra (4) puriSasenAmA2 (5) vArisenAbhAra (5) pradhumnamA2 (7) zAMbhAra (8) bhani3bhAra (C) satyanemi (10) 6Dhanebhi. Arya jaMbUsvAmIno punaH prazna- he bhaMte! bhagavAna mahAvIre cothA varganA daza adhyayana kahyA che, temAMthI prathama adhyayanano zuM artha pharamAvyo che? | 2 evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaI NayarI / tIse NaM bAravaIe NayarIe jahA paDhame jAva kaNhe vAsudeve AhevaccaM jAva viharai / tattha NaM bAravaIe NayarIe vasudeve rAyA / dhAriNI devI, vaNNao / jahA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 4 /adhya. 1-10 95 | goyamo, NavaraM jAlikumAre / paNNAsao dAo / bArasaMgI / solasavAsA pariyAo / sesaM jahA goyamassa jAva settuMje siddhe / bhAvArtha:- zrI sudharmAsvAmIno uttara- he jaMbU! te kAle ane te samaye dvArikA nagarI hatI. tenuM varNana pUrvavat samajavuM. kRSNa vAsudevanuM daze dizAmAM sAmrAjya hatuM. tenA rAjyamAM vasudeva rAjA hatA. temane dhAriNIdevI nAme patnI hatAM. temanuM varNana pUrvavat samajavuM. vizeSamAM teone jAlikumAra nAmano putra thayo. 50 kanyA sAthe vivAha, prItidAna, dIkSA laI dvAdazAMgInuM adhyayana karyuM. soLa varSanI dIkSA payoya pALI. zeSa varNana gautama kumAranI jema jANavuM yAvat eka mAsano saMthAro karI zetrujya parvata para siddha buddha thayA. | 3 evaM mayAli uvayAli purisaseNe ya vAriseNe ya / evaM pajjuNNe vi, NavaraM-kaNhe piyA, ruppiNI mAyA / evaM saMbe vi, NavaraM-jaMbavaI mAyA / e vaM aNiruddha vi, NavaraM-pajjuNNe piyA, vedabbhI mAyA / evaM saccaNemI, NavaraM samuddavijae piyA, sivA mAyA / evaM daDhaNemI vi savve egagamA / / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM cautthassa vaggassa ayamaDhe paNNatte / / bhAvArtha:- A ja rIte mAli, uvayAli, puriSasena (puruSasena) ane vArisena Adi pAMce ya kumAro vasudevanA putro, dhAriNIdevInA aMgajAta hatAM. zeSa varNana pUrvavat jANavuM. A ja pramANe pradhumnakumAra, vizeSatA- pitA zrIkRSNa, mAtA-rukmiNI hatAM. A ja pramANe zAMkhakumAra, vizeSatAmAtA jAMbavatI hatAM. A ja pramANe anirUddhakumAranuM paNa, vizeSatA pitA pradhumnakumAra ane mAtA vaidarbhI. A ja pramANe satyanemi tathA daDhaneminuM paNa samajavuM. aMtara mAtra eTaluM ke baMnenA mAtApitA bhinna hatAM. pitA samudravijaya ane mAtA zivAdevI hatAM. sudharmA svAmIe kahyuM- he jaMbU! daza adhyayanathI gUMthAyelA cothA vargano zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe A artha kahyo che. vivecana : A varganA daza adhyayanamAM daze ya kumAronuM samasta varNana kara goyano gautamakumAranI jema ja samajavuM. vizeSatA je che te sUtramAM spaSTa karI che. nAma :- eTale eka sarakho. daze ya kumAronA saMyama jIvana saMbaMdhita pATha eka sarakho ja che. II varga-4 : adhya.-1 thI 10 saMpUrNa II Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI aMtagaDa sUtra pAMcamo varga madhyayana - 1 : pabhApatI CDOBUDOWDODWODDODOBUDDDDDDDDDDDG madhyayana prAraMbha :| 1 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM cautthassa vaggassa ayamaDhe paNNatte, paMcamassa vaggassa aMtagaDadasANaM samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM paMcamassa vaggassa dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA paumAvaI ya, gorI, gaMdhArI, lakkhaNA, susImA ya / jaMbavaI, saccabhAmA, ruppiNI, mUlasiri, mUladattA vi // jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM paMcamassa vaggassa dasa ajjhayaNA paNNattA, paDhamassa NaM bhate ! ajjhayaNassa ke aDhe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaI NayarI / jahA paDha me jAva kaNhe vAsudeve AhevaccaM jAva viharai / tassa NaM kaNhassa vAsudevassa paumAvaI NAmaM devI hotthA, vnnnno| bhAvArtha:- Arya jaMbUsvAmInI pRcchA- he bhaMte ! mokSa prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre cothA vargano A artha kahyo che. to he bhaMte ! pAMcamA vargano zramaNa bhagavAna mahAvIre zuM artha pharamAvyo che? Arya sudharmAsvAmIno uttara- he jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIre pAMcamA varganA daza adhyayana 53cyA cha.tesApramAcha (1) pAvatIhavI (2) gaurIhevI (3) dhArIdevI (4) samauhevI (5) susImAhevI () SinqtI hevI (7) satya(mAmAhevI (8) bhAvI (c) bhUyazrIdevI (10) bhUsattAvI. jaMbusvAmInI punaH pucchA- bhaMte! zramaNa bhagavAna mahAvIre pAMcamA varganA daza adhyayana kahyA che. to prathama adhyayanano zuM artha kahyo che? sudharmAsvAmIe kahyuM- he jaMbU! te kALa, te samayamAM dvArikA nAmanI nagarI hatI. jenuM varNana prathama adhyayanamAM karavAmAM AvyuM che yAvat kRSNa mahArAja tyAM rAjya Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 5 adhya. 1 97 karI rahyA hatA. te kRSNa vAsudevanA padmAvatI nAmanA mahArANI hatA. mahArANInuM varNana aupapAtika sUtrAnusAra jANavuM. arhat ariSTaneminuM Agamana : 2 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM arahA ariTThaNemI samosaDhe ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / kaNhe vAsudeve Niggae jAva pajjuvAsai / tae NaM sA paumAvaI devI imIse kahAe laTThA samANI haTThatuTThA jahA devaI devI jAva pajjuvAsai / tae NaM arahA ariTThaNemI kaNhassa vAsudevassa paumAvaIe ya devIe jAva dhmmkhaa| parisA paDigayA / bhAvArtha:- te kAle, te samaye arhat ariSTanemi tIrthaMkara samosaryA. udhAnapAlakanI AjJA laI saMyama ane tapa dvArA AtmAne bhAvita karatAM vicaravA lAgyA. kRSNa vAsudeva darzana hetu nIkaLyA yAvat prabhunI vinaya pUrvaka paryupAsanA karavA lAgyA. te samaye mahArANI padmAvatI paNa prabhu padhAryAnA samAcAra sAMbhaLI atyaMta prasanna evaM saMtuSTa thayAM. devakIdevInI jema bhagavAnanA darzana karavA AvyAM yAvat vinaya pUrvaka paryApAsanA karavA lAgyAM. tyAre arhat ariSTanemi bhagavAne kRSNa vAsudeva, padmAvatI devI tathA pariSadane dharmakathA kahI. pariSada dharmakathA sAMbhaLI svasthAne gaI. dvArikA vinAzanA traNa kAraNa : 3 tae NaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTThaNemiM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI- imIse NaM bhaMte ! bAravaIe jayarIe NavajoyaNavitthiNNAe jAva devalogabhUyAe kiMmUlAe viNAse bhavissai ? kaNhAi ! arahA ariTThaNemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI- evaM khalu kaNhA ! imIse bAravaIe NayarIe NavajoyaNa - vitthiNNAe jAva devalogabhUyAe suraggidIvAyaNamUlAe viNAse bhavissai / bhAvArtha:prazna :- tyAra pachI kRSNa vAsudeve bhagavAna ariSTanemine vaMdana namaskAra karyA. vaMdana namaskAra karI A pramANe pRcchA karI- he bhagavan ! bAra yojana lAMbI, navayojana pahoLI, pratyakSa devaloka samAna A dvArikA nagarIno vinAza kayA kAraNathI thaze ? hai javAba H- - arhat ariSTanemi prabhue kRSNane saMbodhine kahyuM- he kRSNa ! bArayojana lAMbI, navayojana pahoLI, pratyakSa devaloka samAna A dvArikA nagarIno vinAza surA(madirA, dArU), agni ane dvipAyana RSino kopa, A traNa kAraNothI thaze. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 98 ] zrI aMtagaDa sUtra vivecana : ahIM prazna thAya ke A nagarInA vinAzano prazna kRSNa mahArAjanA manamAM ekAeka kema UThyo haze? jyArathI gajasukumAla aNagAranI hatyA thaI tyArathI kRSNa mahArAjanuM mastiSka satata ciMtA ane vicArothI gherAyeluM rahetuM hatuM ke mAruM bhAgya camakatuM hatuM tyAre jarAsaMghane haTAvavA tathA tenAthI bacAvavA mane deve sahAyatA ApI. mArA puNyathI prerAI dhanakubere suMdara dvArikA nagarInuM nirmANa karI ApyuM. Aja sudhI koI ja apriya ghaTanA mArI dvArakAmAM banI nathI paraMtu Aje mArI rAjadhAnImAM mArI ja hAjarImAM trikALajJAnI ariSTanemi bhagavAna khuda jyAM birAjamAna hatA tyAM navadIkSita saMtanA mAthA upara dhagadhagatA aMgArA nAkhI temanA prANa levAnI hiMmata somila karI zakyo, gajasukamAla mAtra mAro bhAI ja hota to vAMdho nahIM paraMtu A to nUtana dIkSita aNagAra hatA. emanI hatyAnuM hIcakAruM nIMdanIya kRtya somila karI zakyo, ene koIno ja Dara na lAgyo? e ja batAve che ke vAsudevanI padavInA tathA mArI A nagarInA puNya khUTyA che. nahIMtara AvI ghaTanA bane ja kema? A vicAradhArA satata emanA manamAM ghUMTAtI rahI hatI. pariNAme ja teozrIe bhagavAnane dvArikA nagarInA vinAzano sIdho prazna karyo che paNa ema prazna nathI karyo ke dvArikA nagarInuM zuM thaze? A anusaMdhAne ItihAsa ema bole che ke dvArikA vinAzanA traNa kAraNo sAMbhaLI kuSNa mahArAje AkhI nagarImAM madirApAnano niSedha karAvyo. nagarImAM je madirA hatI te gAma bahAra pheMkAvI dIdhI paraMtu ekadA yAdavakumAro ghoDA laIne tyAM ja pharavA gayA. ati tRSA lAgavAthI khADAmAM pheMkAyelI madirA pI lIdhI. madirAnA nazAmAM cakacUra yAdavakumAroe tapa sahita dhyAna karatA dvipAyana RSine joyA ane te RSivara upara ghoDA kudAvavA lAgyA. kyAMkathI paDelo mRtasarpa lAvI dvipAyana RSinA gaLAmAM paherAvI dIdho. yAdavakumAronI abhadra, avivekI kuceSTAothI RSi kopAyamAna thayA ane teoe dvArikA vinAzanuM niyANuM karyuM. kRSNa mahArAjane A samAcAra maLavA para teo baLadeva sAthe RSi pAse AvyA. namrabhAve nidAna tyAganI prArthanA karI paraMtu RSie InkAra karI dIdho. vAraMvAra vinaya anunaya karavA para teoe kRSNa tathA baLadeva te baMnene ja abhayadAna ApyuM. zrIkRSNa vAsudevanI aMtaraMga pariNAmadhArA :|4 kaNhassa vAsudevassa arahao ariTemissa aMtie evaM soccA Nisamma ayaM ajjhatthie ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA- dhaNNA NaM te jAli-mayAli uvayAli-purisaseNa-vAriseNa-pajjuNNa-saMba-aNiruddhasaccaNemi daDhaNemi- ppabhiyao kumArA je NaM caittA hiraNNaM caittA suvaNNaM evaM dhaNNaM dhaNaM balaM vAhaNaM kosaM koTThAgAraM puraM aMteuraM caittA viulaM dhaNa-kaNaga Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Af5/adhya.1 | e rayaNa-maNi-mottiya-saMkha- silappavAla-saMtasAra-sAvaejjaM vicchaDDaittA vigovaittA dANaM dAiyANaM paribhAittA, arahao ariTThaNemissa aMtiyaM muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA / ahaNNaM adhaNNe akayapuNNe rajje ya rahe ya kose ya koTThAgAre ya bale ya vAhaNe ya pure ya aMteure ya mANussaesu ya kAmabhogesu mucchie gaDhie giddhe ajjhovavaNNe No saMcAemi arahao ariTThaNemissa aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae / kaNhAi ! arahA ariTuNemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI- se NUNaM kaNhA ! tava ayaM ajjhatthie ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA- dhaNNA NaM te jAlippabhiikumArA jAva pavvaiyA / se NUNaM kaNhA ! atthe samatthe ? haMtA atthiA taM No khalu kaNhA ! eyaM bhUyaM vA bhavvaM vA bhavissai vA jaNNaM vAsudevA caittA hiraNNaM jAva pavvaissaMti / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai- Na evaM bhUyaM vA jAva pavvaissaMti ? kaNhAi ! arahA ariTuNemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI- evaM khalu kaNhA ! savve vi ya NaM vAsudevA puvvabhave NiyANakaDA se eteNaTeNaM kaNhA ! evaM vuccai Na eyaM bhUyaM jAva pavvaissati / bhAvArtha :- arihaMta ariSTaneminA zrImukhethI dvArikA nagarInA vinAzanuM kAraNa sAMbhaLI kRSNa vAsudevanA manamAM evo adhyavasAya vicAra, ciMtana, manogata saMkalpa utpanna thayo ke dhanya che te jAti, mayAli, uvayAli, purisasena, vArisena, zAMba, pradyumna, aniruddha, satyanemi tathA daDhanemi Adi yadukumArone jeoe suvarNa, rajata, dhana, dhAnya, rASTra, rAjya, aMtaHpurAdi sarvasvano tyAga karI tathA prayu2 sonA, yAMhI, aMsA, vastra, bhA, bhotI, zaMga, sisA, 52vAni ale ratnAhisArabhUta dravyano devA yogya bhAga dAnamAM daIne bhagavAna ariSTanemi samIpe saMyama aMgIkAra karyo che. huM adhanya, apuNya, akRtapuNya chuM jenA kAraNe rAjya, rASTra, aMtaHpura ane mAnavIya kAmabhogomAM vRddha, Asakta temaja mUcchita chuM. huM prabhunI pAse saMyama svIkArI zakato nathI. bhagavAna ariSTanemie potAnA kevaLajJAnanA baLathI kRSNa vAsudevane A pramANenA ArtadhyAnamAM DUbelA jANI A pramANe kahyuM- he kRSNa ! tArA manamAM evo vicAra, ciMtana, prArthita manogata saMkalpa utpanna thayo che ke te jali Adi kumAro dhanya che. jeoe dhana vaibhava, svajanono tyAga karI mahAvrato aMgIkAra karyA che ane huM adhanya, akRtapuNya chuM jethI rAjya, aMtaHpura ane mAnavIya kAmabhogomAM vRddha chuM. huM prabhu pAse saMyama laI zakato nathI. he kRSNa ! zuM A vAta satya che? kRSNa mahArAje kahyuM- hA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 | zrI aMtagaDa sUtra bhagavAna ! Ape kahyuM te satya che, yathArtha che. bhagavAne punaH pharamAvyuM- he kRSNa ! evuM kyAre ya thayuM nathI, thatuM nathI ane thaze nahIM ke vAsudeva potAnA vartamAnabhavamAM dhana, dhAnya, suvarNAdi saMpatti choDI mahAvrato(sAdhupaNu) le. vAsudeve dIkSA lIdhI nathI, letA nathI ane leze paNa nahIM. he bhagavan! tenuM kAraNa zuM che ke vAsudeva muni thayA nathI, thatA nathI ane thaze paNa nahIM? ariSTanemiprabhue kRSNa vAsudevane A pramANe kahyuM- he kRSNa! badhA vAsudevo niyamA (nizcayathI) niyANakaDA(nidAnakRta) hoya che. tethI huM ema kahuM chuM ke kyAre ya evuM banyuM nathI, banatuM nathI ane banaze paNa nahIM ke vAsudeva saMyama svIkAra kare. vivecana : mohanIya karmanA udayathI kAmabhogonI IcchA thavA para sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, ArAdhita saMyama-tapa AdinA phaLanI vAMchAno saMkalpa karI le tene nidAna kahe che. nidAna kyAre ya kalyANasAdhaka thatA nathI. je vyakti nidAna kare che, tene tenuM phaLa to maLe che paNa nirvANa prApta thato nathI. teno saMsAra paribhramaNakALa ghaNo vadhI jAya che. niyANA nava prakAranA dazAzrutaskaMdha sUtranI dazamI dazAmAM che. te sivAya bIjA paNa vaira virodha vagere saMbaMdhI niyANA hoya che, tenuM varNana tyAM nathI. vAsudeva prativAsudevane mAravAnA niyANAvALA hoya kRSNa, vAsudeva tarIke prakhyAti pAmyA hatAM. vAsudevano vyAkaraNanA AdhAre artha thAya che ke vasudevastha apatya pumAna vAsudevaH | vasudevanA putrane vAsudeva kahe che. kRSNa, vasudevajInA putra hatA tethI teo vAsudeva kahevAtA hatA. vAsudeva zabda sAmAnyarUpe kRSNano vAcaka che. te kRSNanuM apara nAma che. kRSNa, vAsudevanI padavIdhara hatAM tethI teo vAsudeva tarIke prakhyAta thayA hatAM. jainadarzanamAM vAsudeva zabda ardhacakI(ardha cakravartI) mATe vaparAto pAribhASika zabda che. jaina paraMparAmAM nava uttama padavImAM tIrthakara, cakravartInI jema vAsudeva paNa eka padavI che. tenI saMkhyA nava A pramANe che (1) tripRSTha (2) dvipRSTha (3) svayaMbhU (4) puruSotama (5) puruSasiMha (6) puruSapuMDarika (7) datta (8) nArAyaNa (lakSmaNa) (9) kRSNa. kRSNa mahArAja sauthI chellA navamA vAsudeva hatA. 28 labdhiomAM vAsudeva eka labdhi che. traNa khaMDa tathA sAta ratnonA svAmIne vAsudeva kahe che. vAsudevanI zakti mATe kahevAya che ke kUvAnA kAMThe beThelA ane bhojana karatA vAsudevane jaMjIrothI bAMdhI caturaMgiNI senA sahita soLa hajAra rAjA sAthe maLI beMce topaNa kheMcI zakAtA nathI. jyAre te ja jaMjIrane DAbA hAthathI pakaDI vAsudeva 16000 rAjAne atyaMta AsAnI-sahajatA ane saraLatAthI potAnI tarapha kheMcI zake che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Af5/adhya.1 | 101 zrIkRSNa vAsudevanI bhaviSyasaMbaMdhI pRcchA :| 5 tae NaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTuNemi evaM vayAsI- ahaM NaM bhaMte ! io kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gamissAmi ? kahiM uvavajjissAmi? tae NaM arahA ariTuNemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI- evaM khalu kaNhA ! tumaM bAravaIe NayarIe suraggi-dIvAyaNa-kova-NidaDDAe ammApiiNiyaga-vippahUNe rAmeNa baladeveNa saddhiM dAhiNaveyAliM abhimuhe juhiThillapAmokkhANaM paMcaNhaM paMDavANaM paMDurAyaputtANaM pAse paMDumahuraM saMpatthie kosaMbavaNa kANaNe NaggohavarapAyavassa ahe puDhavisilApaTTae pIyavatthapacchAiyasarIre jarAkamAreNa tikkheNaM kodaMDa-vippamukkeNaM usuNA vAme pAde viddhe samANe kAlamAse kAlaM kiccA taccAe vAluyappabhAe puDha vIe ujjalie Narae NeraiyattAe uvavajjihisi / bhAvArtha:- saMyamanI potAnI asamarthatA jANyA bAda kRSNa mahArAje ahaMtu ariSTanemine potAnA bhaviSya saMbaMdhI A pramANe pUchayuM- he bhaMte ! ahIMthI kAlanA samaye kAla karIne huM kyAM jaIza ? kyAM utpanna thaIza? tyAre ariSTanemi prabhue kahyuM- he kRSNa ! surA, agni ane dvipAyana RSinA krodhane kAraNe dvArikA nagarInA baLI javA para tathA potAnA mAtApitA, svajanono viyoga thavA para arthAt badhA mRtyu pAmavAthI tuM rAma-baLadevanI sAthe dakSiNI samudrataTe pAMDuputro yudhiSThira pramukha pAMca pAMDavo pAse pAMDumathurA tarapha jaIza. rastAmAM vizrAma hetu kauzAmbuvana udyAnamAM atyaMta vizALa vaTavRkSa nIce pRthvIzilApaTTa para pItAMbara oDhIne tuM sUto hoIza. te samaye mRganA bhramamAM jarAkumAra dvArA choDAyelA tIkSNa tIrathI (bANathI) tAro DAbo paga vIMdhAI jaze. Ama kAlanA samaye kAla karI vAlukAprabhA nAmanI trIjI pRthvI (naraka)mAM ujjavaLa vedanAne bhogavavA tuM utpanna thaIza. zrIkRSNa bhAvInA bhagavAna : 6 tae NaM se kaNhe vAsudeve arahao ariTThaNemissa aMtie eyamaDhe soccA Nisamma ohaya jAva jhiyAi / kaNhAi ! arahA ariTThaNemI kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI- mA NaM tuma devANuppiyA ! ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAha / evaM khalu tumaM devANuppiyA ! taccAo puDhavIo ujjaliyAo NarayAo aNaMtaraM uvvaTTittA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse AgamesAe ussappiNIe puMDesu jaNavaesu sayaduvAre Nayare Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrI aMtagaDa sUtra bArasame amame NAmaM arahA bhavissasi / tattha tumaM bahUiM vAsAiM kevalipariyAgaM pAuNettA sijjhihisi bujjhihisi muccihisi pariNivvAhisi savvadukkhANaM aMtaM kAhisi / tae NaM se kaNhe vAsudeve arahao ariTThaNemissa aMtie eyamaTThe soccA Nisamma haTThatuTThe jAva apphoDei, apphoDettA vaggai, vaggittA tivaI chiMdai, chiMdittA sIhaNAyaM karei, karettA arahaM ariTThaNemiM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA tameva AbhisekkaM hatthi durUhai, durUhittA jeNeva bAravaI NayarI, jeNeva sae gihe teNeva uvAgae / AbhiseyahatthirayaNAo paccoruhai, paccoruhittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva sae sIhAsaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhe NisIyai, NisIittA koDuMbiyapurise saddAvei saddAvittA evaM vayAsI bhAvArtha:- arihaMta ariSTaneminA zrImukhethI potAnuM bhaviSya sAMbhaLyA pachI zrIkRSNa vAsudeva khinna mana thaI ArtadhyAna karavA lAgyA. tyAre arhat ariSTanemi prabhu AzvAsana ApatA punaH A pramANe bolyA- he devAnupriya ! tame ArtadhyAna nahIM karo. nizcayathI he devAnupriya ! kAlAMtaramAM tame trIjI pRthvIthI(narakathI) nIkaLIne A ja jaMbudrIpanA bharatakSetramAM AgAmI utsarpiNIkALamAM puMDra janapadanA zatadvAra nAmanA nagaramAM "amama" nAmanA bAramA tIrthaMkara thazo. tyAM ghaNA varSo sudhI kevaLI paryAyanuM pAlana karI siddha--buddha-mukta thazo. arihaMta prabhunA mukhAraviMdathI potAnA bhaviSyanuM A vRttAMta sAMbhaLI kRSNa vAsudeva khUba ja prasanna evaM saMtuSTa thayA yAvat potAnI bhujA aphaLAvA lAgyA. atyaMta AnaMdamAM AvI jaI jayanAda karatA samavasaraNamAM sphUrtithI traNa pagalA pAchA gayA. pAchA jaIne jorathI siMhanAda karyo, karIne arhat ariSTanemine vaMdana namaskAra karyA, vaMdana namaskAra karI AbhiSekya hastiratna upara beThA, besIne dvArikA nagarInA madhyamAM thatAM jyAM potAnuM bhavana hatuM tyAM AvyA. AbhiSekya hastiratna parathI nIce utaryA, UtarIne jyAM upasthAnazALA(kacerI, beThaka) hatI, jyAM temanuM siMhAsana hatuM, tyAM gayA ane pUrvAbhimukhe thaI siMhAsana upara besIne kauTuMbika puruSone bolAvyA ane teone A pramANe kahyuM- vivecana : A sUtramAM sUtrakAre eka bAju kRSNa vAsudevane narakagAmI batAvyA che, to bIjI tarapha tIrthaMkara padavI ane anaMtara mokSagAmI batAvI parama saubhAgya paNa pradAna karyuM che. 3ssapliLIr :- arthAt utsarpiNIkALamAM. je kALamAM Ayu, saMhanana, saMsthAna, baLa, varNa, gaMdha, rasa, sparza Adi kramazaH vRddhi pAme tathA zubha thatA jAya, zubhabhAva vadhe ane azubhabhAva ghaTatA jAya, A Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 5 /adhya. 1 | 103] kALane utsarpiNI kALa kahe che. teno samaya daza kroDAkroDI sAgaropamano che. punuM navapaNuM sathavuvAre nare:- paMDra janapadamAM zatadvAra nagaramAM, zrI prajJApanA sUtramAM sADA paccIsa Arya dezanA nAma che temAM paMDra nAma nathI. jyAM arihaMta, cakravartI, baLadeva, vAsudeva Adi utpanna thAya te AryabhUmi kahevAya che. samAdhAna:- zrI prajJApanA sUtramAM varNita nAma prabhu mahAvIranA samayanA che ane paMdeza AgAmI covisInA bAramA tIrthaMkaranA samayanI vAta che. kAlAMtare dezanA nAma tathA sthAna badalAtA ja raheze tethI te Arya deza ja gaNAya. apphoDei, apphoDettA, vaggai, vaggittA, tivaI chiMdai, chidittA sIhaNAyaM karei :A sUtramAM bhaviSyamAM arihaMta jevI uccatama AdhyAtmika tathA prakRSTa puNyapada prAptinI ariSTanemi prabhunI bhaviSyavANI sAMbhaLI kuSNa mahArAja AMtarika harSane cAra rIte vyakta kare che. (1) atyaMta pramudita thaIne potAnI bhujAo pharakAve che (2) ucca svare prasannatA pragaTa karavA jayanAda kare che (3) kustIbAjonI jema samavasaraNamAM traNavAra peMtaro badale che eTale traNa pagalA skUrtithI pAchaLa jAya che (4) siMhanAda(garjanA) kare che. kRSNa mahArAjAnI dharmadalAlI :| 7 gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! bAravaIe NayarIe siMghADaga tiga caukkacaccara-caummuha-mahApahapahesu hatthikhaMdhavaragayA mahayA-mahayA saddeNaM ugghosemANA ugghosemANA evaM vayaha- evaM khalu devANuppiyA ! bAravaIe NayarIe NavajoyaNa jAva devalogabhUyAe suraggi-dIvAyaNa-mUlAe viNAse bhavissai, taM jo NaM devANuppiyA ! icchai bAravaIe NayarIe rAyA vA juvarAyA vA Isare vA talavare vA mADaMbiya koDuMbiya ibbha seTThI vA devI vA kumAro vA kumArI vA arahao ariddhaNemissa aMtie muMDe jAva pavvaittae, taM NaM kaNhe vAsudeve visajjei / pacchAturassa vi ya se ahApavittaM vittiM aNujANai / mahayA iDDisakkArasamudae Na ya se NikkhamaNaM karei / doccaM pi taccaM pi ghosayaNaM ghoseha, ghosittA mama evaM ANattiyaM paccappiNaha / tae NaM te koDuMbiyA jAva paccappiNaMti / bhAvArtha - he devAnupriyo ! tame dvArikA nagarInA zRMgATaka, trika, catuSka catvara, caturmukha Adi rAjamArgomAM zreSTha hAthI para ArUDha thaIne udghoSaNA karo ke, he devAnupriyo! bAra yojana lAMbI, navayojana pahoLI, pratyakSa devaloka samAna A dvArikA nagarIno surA, agni ane dvipAyana RSinA kopathI nAza thavAno che. tethI he devAnupriyo ! dvArikA nagarImAM jenI IcchA hoya pachI te rAjA hoya ke yuvarAja, Izvara hoya ke talavara, mADaMbika hoya ke kauTuMbika, Ibhya, zreSThI, rANI, kumAra, kumArI, rAjarANI, rAjakumArI hoya jene prabhu ariSTanemi samIpe muMDita thaI dIkSA grahaNa karavI hoya tene kRSNa vAsudeva saMyama grahaNa Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI aMtagaDa sUtra karavAnI AjJA Ape che. dIkSArthInA Azrita temanA badhA kuTuMbIjanonI vyavasthA kRSNa vAsudeva yathAyogya rIte karaze ane temano dIkSA mahotsava paNa mahAna vaibhava-satkAra tathA dhAmadhUmathI ujavaze. A pramANe be vAra, traNavAra ghoSaNA karo. ghoSaNA karIne mArI AjJA pAchI soMpo. kauTuMbika puruSoe temanI AjJA dvArikAmAM sarvatra udghoSita karI, kRSNa mahArAjane AjJA pAchI soMpI arthAt temanI AjJA pUrNa thayAnA samAcAra ApyA. vivecana : A sUtramAM kRSNa mahArAjanI utkRSTa rasa bharelI dharmadalAlInuM varNana che. ItihAsa kahe che ke kRSNa mahArAjanA AdhyAtmika bhAva jIvananI be mahatvapUrNa ghaTanA che. (1) ariSTanemi prabhunA tamAma ziSya parivArane bhAvollAsa pUrvaka vaMdana karI cAra narakanA nadAvA karyA ane (2) saMyamI jIvananI apUrva anumodanA, saMyama mahotsavanI prabhAvanA ane teonA kuTuMbIjanono apAra mamatA sAthe sevAdharma bajAvyo ane A rIte manasA, vAcA, karmaNA, dharmadalAlI karI tIrthaMkara nAma gotrakarmanI nikAcanA karI. utkRSTa triyoganuM bhAvarasAyaNa aMtaramAM ghoLAya che tyAre tIrthaMkaranI zAMtarasanI piMDaprakRti sarjAya che. mahArANI padmAvatIno vairAgya : 8 tae NaM sA paumAvaI devI arahao ariTThaNemissa aMtie dhammaM soccA Nisamma haTThatuTTha jAva hiyayA arahaM ariTThaNemiM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI- saddahAmi NaM bhaMte ! NiggaMthaM pAvayaNaM, se jaheyaM tubbhe vayaha / jaM varaM devANuppiyA ! kaNhaM vAsudevaM ApucchAmi / tae NaM ahaM devANuppiyANaM aMtie muMDA jAva pavvayAmi / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi / taNaM sA paumAvaI devI dhammiyaM jANappavaraM duruhai, duruhittA, jeNeva bAravaI NayarI jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhammiyAo jANappavarAo paccoruhai, paccoruhittA jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala pariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI - icchAmi NaM devANuppiyA ! tubbhehiM abbhaNuNNAyA samANA arahao ariTThaNemissa aMtie muMDA jAva pavvaittae / ahAsuhaM devAppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi / tae NaM se kaNhe vAsudeve koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvittA evaM vayAsI - khippAmeva bho devANuppiyA ! paumAvaIe mahatthaM NikkhamaNAbhiseyaM uvaTThaveha, uvaTThavittA eyamANattiyaM paccappiNaha / tae NaM te jAva paccappiNaMti / Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 5 /adhya. 1 105 bhAvArtha:tyAra pachI mahArANI padmAvatIne bhagavAna ariSTanemino dharmopadeza sAMbhaLI vairAgya jAgyo. prabhunA vacanane sAMbhaLI, hRdayamAM dhAraNa karI, harSita evaM saMtuSTa thaI, arhat ariSTanemi prabhune vaMdana namaskAra karyA, vaMdana namaskAra karIne A pramANe bolyAM- he bhagavan ! nigraMtha pravacana upara huM zraddhA karuM chuM. Apa je kaho cho te yathArtha ja che, satya che. he bhagavan ! huM kRSNa vAsudevanI AjJA laI Apa devAnupriya ! samIpe muMDita thaI pravrujita thavA IcchuM chuM. he devAnupriye ! jema sukha upaje tema karo, dharmakAryamAM vilaMba na karo, A pramANe bhagavAna ariSTanemi bolyA. tyAra pachI padmAvatI devI dharmaratha para ArUDha thayAM, ArUDha thaI dvArikA nagarInA madhyamAM thaI potAnA mahele AvyAM. dharmaratha parathI nIce UtaryAM, UtarIne jyAM kRSNa vAsudeva hatA tyAM AvyAM. AvIne be hAtha joDIne vinayapUrvaka kRSNa vAsudeva samakSa A pramANe bolyAM- he devAnupriya ! ApanI AjJA hoya to huM arhat ariSTanemi prabhunA sAnnidhye dIkSA grahaNa karavA IcchuM chuM. kRSNa vAsudeve kahyuM- he devAnupriyA ! jema sukha upaje tema karo, dharma kAryamAM vilaMba na karo. padmAvatI devInI daDha bhAvanA joI kRSNa vAsudeve kauTuMbika puruSone bolAvyA, bolAvIne mahArANI padmAvatIne yogya mahAbhiniSkramaNanA utsavanI taiyArI karavAno Adeza Apyo. kauTuMbika puruSoe AjJAnuM pAlana karI arthAt dhAmadhUmathI saMyama mahotsavanI taiyArI karI kRSNa mahArAjane AjJA pAchI soMpI. mahArANI padmAvatInuM mahAbhiniSkramaNa : 9 ta NaM se kahe vAsudeve paumAvaI devi paTTayaM duruhei, aTThasaeNaM sovaNNa kalasANaM jAva mahANikkhamaNAbhiseeNaM abhisiMcai, abhisiMcittA savvAlaMkAra vibhUsiyaM karei, karettA purisasahassavAhiNi sibiyaM duruhAvei, duruhAvettA bAravaIe NayarIe majjhamajjheNaM Nigacchai, NiggacchittA jeNeva revayae pavvae, jeNeva sahasaMbavaNe ujjANe teNeva uvAgacchittA sIyaM Thavei "paumAvaI deviM" sIyAo paccoruhai, paccoruhittA jeNeva arahA ariTThaNemI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA araha ariTThaNemiM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI esa NaM bhaMte ! mama aggamahisI paumAvaI NAmaM devI iTThA kaMtA piyA maNuNNA maNAbhirAmA jIviyaUsAsA hiyayANaMdajaNiyA, uMbarapupphaM piva dullahA savaNayAe kimaMga puNa pAsaNayAe ? taNNaM ahaM devANuppiyA ! Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 10 zrI aMtagaDa sUtra sissiNibhikkhaM dalayAmi / paDicchaMtu NaM devANuppiyA! sissiNibhikkhaM / ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM kareha / bhAvArtha:- tyAra pachI kRSNa vAsudeve padmAvatI devIne pATa upara besADyAM ane suvarNakaLazAdi AThaso cosaTha kaLazothI niSkramaNAbhiSeka karyo. abhiSeka karI badhA prakAranA alaMkArothI vibhUSita karI, eka hajAra puruSo dvArA upADI zakAya evI zibikAmAM besADyA. tyAra pachI dvArikA nagarInA madhyamAM thaIne jyAM raivataka parvata hato, jyAM sahasAmravana udhAna hatuM tyAM UtAryA ane jyAM ahaMtu ariSTanemi hatA tyAM AvyAM, AvIne ariSTanemi prabhune traNavAra AdakSiNA pradakSiNA karI vaMdana namaskAra karyA. vaMdana namaskAra karI A pramANe bolyAM- mata! AbhAvatI devI bhArI agrabhaDipI-pIche.te bhane praSTa cha, ta cha priya cha, manojJa che, manane anukULa che, guNavAna che, mArA jIvanamAM zvAsocchavAsanI peThe priya che, hRdayane AnaMda ApanArI che, A prakAranuM strIratna uMbarAnA phUlanI jema sAMbhaLavuM paNa durlabha che to pachI jovAnuM to zuM kahevuM? arthAt atyaMta durlabha che. he devAnupriya! mArI AvI priya paTTarANI padmAvatInI bhikSA Apane zidhyArUpamAM ApuM chuM, Apa eno svIkAra karo. kRSNa vAsudevanI prArthanA sAMbhaLI bhagavAna bolyA- he devAnupriya! tamane jema sukha upaje tema ro, dhAryamA visaMpanaro. padmAvatInI pravajyA evaM nirvANa :10 tae NaM sA paumAvaI uttarapuratthimaM disIbhAgaM avakkamai, avakkamittA, sayameva AbharaNAlaMkAraM omuyai, omuyittA sayamevaM paMcamuTThiyaM loyaM karei, karettA jeNeva arahA ariTThaNemI teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA arahaM ariTThaNemi vaMdai Namasai, vadittA NamasittA evaM vayAsI- Alitte jAva ta icchAmi Na devANuppiehiM dhammamAikkhiyaM / tae NaM arahA ari?NemI paumAvaI deviM sayameva pavvAvei pavvAvettA sayameva jakkhiNIe ajjAe sissiNittAe dalayai / tae NaM sA jakkhiNI ajjA paumAvaI deviM sayameva jAva saMjamiyavvaM / tae NaM sA paumAvaI ajjA jAyA- iriyAsamiyA bhAsAsamiyA esaNAsamiyA AyANa-bhaMDa-mattaNikkhevaNAsamiyA uccAra pAsavaNa-khela-siMghANa-jallapAriTThAvaNiyAsamiyA maNasamiyA vaisamiyA kAyasamiyA maNaguttA vaiguttA kAyaguttA guttA guttidiyA guttabaMbhayAriNI / Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 5 /adhya. 1 107 ] tae NaM sA paumAvaI ajjA jakkhiNIe ajjAe aMtie sAmAiyamAiyAI ekArasa aMgAI ahijjai, bahUhiM cauttha chaTThaTThama-dasama-duvAlasehiM mAsaddhamAsa- khamaNehiM vivihehiM tavokammehiM appANaM bhAvemANI viharai / tae NaM sA paumAvaI ajjA bahupaDipuNNAI vIsaM vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsei, jhUsettA saTThi bhattAI aNasaNAe chedei, chedittA jassahAe kIrai NaggabhAve jAva tamaDheM ArAhei, carimussAsehiM siddhA / bhAvArtha - tyAra pachI te padmAvatI devIe IzAna khUNAmAM jaIne svayaM pote potAnA AbhUSaNaalaMkAro utAryA. svayaM ja potAno paMcamuSTi lonca karyo, karIne jyAM ahaMtu ariSTanemi hatA tyAM AvyAM, AvIne ahaMtu ariSTanemi prabhune vaMdana namaskAra karI A pramANe bolyA- bhagavan! A saMsAra janma, jarA, maraNAdi duHkharUpI AgamAM jalI rahyo che yAvatuM duHkhathI mukta thavA huM dIkSA grahaNa karavA IcchuM chuM. kRpA karI Apa cAritradharmano svIkAra karAvo. tyAre ahaMtu ariSTanemie padmAvatI devIne svayameva pravrajyA pradAna karI, yakSiNI AryAne zidhyArUpe suprata karyA. yakSiNI AryAe padmAvatIzrIne dharmazikSA ApI yAvata A pramANe saMyamapUrvaka pravRtti karavI joIe. guruNIzrInI ApelI zikSA pramANe padmAvatI AryA IryAsamiti, bhASAsamiti, eSaNAsamiti, AdAnabhAMDa-mAtra-nikSepaNAsamiti, uccAra, prasavaNa, khela, jala, siMghANa, pariSThApa nikAsamiti, manaHsamiti, vacanasamiti, kAyasamiti. A ATha samitio ane manogupti, vacanagupti ane kAyaguptithI saMpanna, IndriyonuM gopana karanArAM guptendriya- kAcabAnI jema Indriyone vazamAM rAkhanAra brahmacAriNI AryA banI gayAM. padmAvatI AryAe yakSiNI AryA samIpe sAmayikathI laIne agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM. jJAna ArAdhanA sAthe ja ghaNA upavAsa, chaTha, aTTama, colA, pAMca, mAsakhamaNa, ardhamAlakhamaNAdi vividha tapa dvArA AtmAne bhAvita karatAM vicaravA lAgyAM. Ama padmAvatI AryA pUrA vIsa varSanI cAritraparyAyanuM pAlana karI, eka mAsanI saMlekhanAmAM AtmAne joDI, sATha bhakta anazana karIne arthAt saMthAro karI, je prayojane saMyama lIdho hato yAvata te prayojanane aMtima zvAsathI siddha karyuM. teo siddhagatine pAmyAM arthAt siddha-buddha-mukta thaI gayA. II varga-5 : adhya.-1 saMpUrNa II Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 pAMcamo varga 2 thI 8 : gaurI Adi d zrI kRSNanI gaurI Adi zeSa paTTarANIonuM varNana : 1 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaI NayarI / revayae pavvae / ujjANe NaMdaNavaNe / tattha NaM bAravaIe NayarIe kaNhe vAsudeve / tassa NaM kaNhassa vAsudevassa gorI devI, vaNNao / arahA samosaDhe / kaNhe Niggae / gorI jahA paumAvaI tahA NiggayA / dhammakahA / parisA paDigayA / kaNhe vi / tae NaM sA gorI jahA paumAvaI tahA NikkhaMtA jAva siddhA adhyayana DAD AN zrI aMtagaDa sUtra INING vanArI, tajvaLA, susImA, navavarDa, savvamAmA, ppiLI, madRSi paumAvaIsarisayAo, aTTha ajjhayaNA / bhAvArtha:- te kAle, te samaye dvArikA nagarI hatI. raivataka parvata, naMdanavana udyAna, zrIkRSNa vAsudeva AdinuM varNana pUrvavat jANavuM. te kRSNa mahArAjane gaurI nAmanA bIjA paTTarANI hatAM. arhat ariSTaneminuM samavasaraNa, kRSNa mahArAjanuM sevAmAM Agamana. padmAvatInI jema gaurI mahArANI paNa prabhune vaMdana karavA gayAM. dharmopadeza sAMbhaLI vairAgya pAmyA, saMyama svIkAra karyo Adi samasta varNana padmAvatI samAna samajavuM yAvat siddhagatine pAmyAM. // varga-5 : adhya.-2 thI 8 saMpUrNa II A ja pramANe gAMdhArI, lakSmaNA, susImA, jAMbavatI, satyabhAmA tathA rukmiNInuM varNana paNa padmAvatI samAna jANI levuM. kRSNanI AThe ya rANInA ATha adhyayana samApta thayA. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 5 |adhya. 9-10 _ 109 ] pAMcamo varga adhyayana - 9 thI 10 : mUlazrI-mUladattA kRSNa mahArAjanA be putravadhUo mUlazrI-mUladattA :| 1 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bAravaI NayarIe, revayae pavvae, NaMdaNavaNe ujjANe. kaNhe vAsadeve / tattha Na bAravaIe NayarIe kaNhassa vAsadevassa patte jaMbavaIe devIe attae saMbe NAma kumAre hotthA- ahANapaDipuNNapaMciMdiyasarIre / tassa NaM saMbassa kumArassa mUlasirI NAmaM bhajjA hotthA, vnnnno| arahA samosaDhe kaNhe Niggae / mUlasirI vi NiggayA, jahA paumAvaI / jaM NavaraM devANuppiyA ! kaNhaM vAsudevaM ApucchAmi jAva siddhA / evaM mUladattA vi / bhAvArtha:- te kAle, te samaye dvArakAnagarI, revataka parvata, naMdanavana udyAna, kRSNa vAsudeva rAjAnA putra tathA mahArANI jAMbavatInA Atmaja zAMkhakumAra hatA. teo sarvAga suMdara, pratipUrNa Indriya saMpanna hatA. te zAMkhakumAranA patnInuM nAma mUlazrI hatuM. varNana samasta pUrvavat jANavuM. ahaMta ariSTaneminuM samavasaraNa, kRSNa vAsudeva tathA mUlazrInuM darzanArtha gamana, dharmakathA zravaNa, vairAgya tathA potAnA zvasura kRSNa mahArAjanI AjJA prApta karI saMyama aMgIkAra karyo. padmAvatInI jema teo siddhagatine pAmyAM. evI ja rIte mUladattA paNa siddhagatine pAmyAM. vivecana : ahaM ariSTaneminA zAsanakALanA ekatAlIza (41) sAdhu tathA daza (10) sAdhvI Ama ekAvana (51) AtmAno adhikAra saMpUrNa thayo. chellA sUtromAM kRSNa mahArAjanI saMyama pratyenI ahobhAvanAnA darzana thAya che. potAnI priya ATha agramahiSIone tathA be putravadhUone saharSa dIkSAnI anujJA ApI. dhAmadhUmathI dIkSA mahotsava karyo. kRSNa mahArAja samajatA hatA ke dvArikAno vinAza avayaMbhAvI che. saMyama leze enuM kalyANa thaze. potAnI to asamarthatA che. dvArikA nagarInI bhavitavyatA :- madonmatta yAdavakumArothI pratADita dvipAyana RSi nidAnAnusAra agnikumAra jAtinA deva banyA. ahIM te pUrva veranuM smaraNa karI dvArikAdAhanI taka zodhavA lAgyA. paraMtu Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ] zrI aMtagaDa sUtra pratidina AyaMbila tapasyAnA prabhAve potAnA prayatnamAM asaphaLa rahyA. chatAM temaNe potAno prayatna choDyo nahIM. lagAtAra bAra varSa sudhI AyaMbilanuM sAtatya jaLavAyuM. tyAra bAda amuka loko vicAravA lAgyA ke AyaMbila karatAM karatAM ghaNA varSo vItI gayA. have agnikumAra deva ApaNuM zuM bagADI zakaze? amuka loko vicAravA lAgyA ke dvArikAmAM aneka loko AyaMbilatapa kare che, ApaNe na karIe to zuM pharaka paDaze? samaya saMjoganI vAta che. eka divasa evo Avyo. AkhI dvArikAmAM koIe AyaMbila tapa karyuM nahIM, agnikumAra deva(dvipAyana RSi)ne taka maLI gaI. teNe dvArakAnI cArebAju Aga lagADI dIdhI. sAthe sAthe joradAra AMdhI zaruM karI dIdhI. vAvAjhoDAnI havAne kAraNe AganuM jora vadhyuM ane AkhI dvArikAmAM hAhAkAra macI gayo. eka pachI eka makAno dharAzAyI thavA lAgyA. kRSNa vAsudeve agni zAMta karavA ghaNA prayatno karyA paraMtu devano prakopa vadhato gayo. ThAravA mATe nAkheluM pANI telanuM kAma karavA lAgyuM. jotajotamAM AkhI dvArikA baLIne bhasma thaI gaI. kRSNa vAsudeva tathA baLarAma nirAza thaIne UbhA rahyA. potAnA puruSArthe ane devayoge eka rAtamAM UbhI karelI dvArikAne teo bacAvI zakyA nahIM. najaranI sAme ja svajanonI lAza paDavA lAgI. aMte potAnA mAvatarane bacAvavA mahelamAM gayA. atyaMta muzkelIthI mAtA-pitAne bahAra kADhayA. rathazALAmAM eka ratha surakSita hato te bahAra kADhyo. mAtApitAne temAM besADyA ane ghoDAnI jagyAe baMne bhAIo goThavAI gayA. jevA siMhadvArane pAra karavA gayA ane baMne bhAIo haju bahAra nIkaLyA tyAM ja siMhadvArano uparano bhAga tUTIne nIce paDyo. mAtApitA baMne tenI nIce dabAIne mRtyu pAmyA. kRSNa vAsudeva tathA balarAma A mArmika bhayaMkara dazya joIne adhIra(AkuLa vyAkuLa) thaI gayA. Akhara manane jema tema saMbhALI gApi-fNayA viprane mAtApitA ane nijakothI rahita thaIne rAvalana saddhi rAmabaLadevanI sAthe pAMDavo pAse pAMDumathurA javA nIkaLyA. jema vAsudeva eka padavI che tema baLadeva paNa eka zlAghanIya padavI che. pratyeka vAsudevanA moTAbhAIne baLadeva kahevAya che. vAsudevanI jema baLadeva paNa nava hoya che. baMne bhAIo vacce atyaMta anurAga hoya che. baLadevamAM ardha vAsudevanuM baLa hoya che. baMnenI mAtA bhinna bhinna hoya che. balarAma baLadevanI mAtAnuM nAma rohiNI hatuM. baLadeva svarga(devaloka) athavA mokSagAmI ja hoya che. vAsudevanA mRtyu nimitte vairAgya pAmI dIkSA grahaNa kare che. pAMDavo hastinApurathI nirvAsita thaI pAMDumathurAmAM rahetA hatA. nirvAsita thavAnI kathA jJAtAdharmakathA sUtramAM dropadInA adhyayanathI jANI levI. niramA :- jarAkumAra yaduvaMzIya rAjakumAra hatA. kRSNa vAsudevanA bhAI hatA. bhagavAna ariSTaneminI bhaviSyavANI sAMbhaLI tenAthI potAnI jAtane bacAvavA vArikA choDI kauzAmba(kozAgra) vanamAM cAlyA gayA ane te vanamAM ja jIvana pasAra karavA lAgyA. paNa bhavitavyatAne koNa TALI zake che? kRSNa mahArAjane pAMDumathurA jatAM tarasa lAgI. balarAma pANI levA gayA. kRSNa mahArAja pRthvIzilApaTTa para paga upara paga rAkhI pItAMbara oDhI vizrAma karatA hatA. ahIM jarAkumAra vanamAM bhramaNa karI rahyA hatA. tene dUrathI kRSNa mahArAjanA paganuM camakatuM pAcihna mRgalAnI AMkha jevuM lAgyuM ane tatkALa dhanuSa para bANa caDhAvI choDyuM. bANa lAgatAM ja zrIkRSNa taDapI UThayA. teone vicAra Avyo ke A bANa Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 5 |adhya. 9-10 _ 111 | jarAkumAranuM to nahIM hoyane? tyAM to jarAkumAra sAme AvyA. je ghaTanAthI bacavA jarAkumAra A vanamAM AvyA hatA. Akhara e ghaTanA banI gaI. teo rudana karavA ane kRSNa mahArAjanI kSamA mAgavA lAgyA. kRSNa mahArAje AzvAsana ApyuM ke arihaMta ariSTanemi prabhunI vANI anyathA thaI ja kema zake? AmAM tAro zuM vAMka che? tuM ahIMthI jaldI bhAgI jA. baLarAmano AvavAno samaya thaI gayo che. teo tane jIvato nahIM choDe. jarAkumAra tyAMthI nIkaLI gayA. ahIM zrIkRSNanI vedanA ugra thaI gaI. temanI zAMti ane samatA tUTI gaI, adhyavasAyo palaTAI gayA, mAraNAMtika lezyAno udaya thayo, moDhAmAMthI zabdo sarI paDyA ke kyAM gayo mAro ghAtaka? mArA hAthamAMthI bacIne nIkaLI gayo. mAre ene tyAre tyAre ja mArI nAkhavAnI jarUra hatI. raudradhyAna ekadama yauvanAvasthAe pahoMcyuM ane te ja samayamAM kRSNa mahArAja AyuSya pUrNa karI trIjI vAlukAprabhA pRthvImAM utpanna thayA. jaina daSTie vizva, Urdhva-madhya-adho A traNa bhAgamAM vibhakta che. adholokamAM sAta naraka che. jyAM sUryano prakAza pahoMcato nathI ane jyAM jIva potAnA pApakarmonuM azubha phaLa bhogave che, te sthAnone naraka kahevAya che. AvA sAta sthAna che. jenA nAma che- ghammA, vasA, zilA, aMjanA, riphA, maghA ane mAghavatI. tenA gotra che- ratnaprabhA, zarkarAprabhA, vAlukAprabhA, paMkaprabhA, dhUmaprabhA, tamaHprabhA ane mahAtamaH prabhA(tamaH tamaprabhA). ahIM prazna thAya ke nAma ane gotramAM zuM aMtara che? samAdhAna :- zabdArtha sAthe saMbaMdha na hoya evI saMjJAne "nAma" kahe che. jema ke ghammA, vaMsA vagereno koI artha sthAna sAthe ghaTato nathI ane zabdArthanuM dhyAna rAkhIne vastune je saMjJA(nAma) apAya che tene gotra kahe che. jema ke trIjI pRthvInuM gotra vAlukAprabhA che. vAlu = retI. trIjI narakabhUmimAM retInuM pramANa adhika hovAthI tenuM gotra(nAma) vAlukAprabhA tarIke oLakhAya che. kSetra svabhAvathI temAM uSNa vedanA hoya che. 3mti ujjavalita zabdanA be artha thAya che. (1) trIjI narakanuM sAtamuM narakasthAna(narakAvAsa) sthAna vizeSa. (2) bhISaNa-bhayaMkara. ahIM ujjavalitano prathama artha vadhu saMgata che. kathAnakanuM vadhAre varNana kathAgraMthomAM maLe che. jaina daSTie saMsAramAM jIva puNya ane pApane prabhAve naraka svargamAM bhramaNa kare emAM koI navI vAta nathI. bhagavAna mahAvIrano jIva paNa pUrve tripuSTa vAsudeva thaIne sAtamI narakamAM gayo hato. zikSA preraNA :(1) tIrthakara bhagavAnano saMyoga thayo, bhaviSya jANIne nagarI baLavAnI che evI ghoSaNA karI devAI. tema chatAM paNa, hajAro nara-nArIo dvArikAmAM ja rahI gayA. dIkSA aMgIkAra na karI zakyA ane tyAM ja baLIne bhasma thaI gayA. A jIvonI eka bhAre karbhAvasthA che. eka prakAranI bhavitavyatA che. bhagavAna Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11ra | zrI aMtagaDa sUtra tarapha ane dharma tarapha zraddhA-AsthA rAkhanAra, keTalA ya jIvo dIkSA na laI zakyA. tAtparya e ja che kesaMyamanI bhAvanA ane suMdara saMyoga sarvane maLatAM nathI. (2) manuSya bhavane pAmIne potAnA sAmarthya anusAra taka maLatAM dharmano lAbha avazya laI levo joIe. pramAda-ALasa ane utsAha hInatAnI gaphalatamAM rahI na javuM joIe. jevI rIte zrI kRSNa jANI lIdhuM ke mane to saMyama mArga prApta thavAno nathI. topaNa temaNe anya lokone saMyama levAnI preraNA ApI ane sahayogI banI dharma dalAlI karavAno lAbha meLavI lIdho. dvArikA vinAzanuM nimitta paNa preraka hatuM. AvI ja rIte zraddhA ane dharmadalAlInAM kAryothI temaNe tIrthakara nAma karma upArjana karyuM. (3) te samaye zrI kRSNa potAnI ATha paTTarANIone sahaja rIte ja dIkSAnI AjJA ApI dIdhI hatI. Aje ApaNe badhA jANIe chIe ke A jIvana caMcaLa che. AyuSyanI dorI eka divasa tuTavAnI che. paraMtu ALasa, pramAda ane mohane vaza thaIne dharmArAdhanAnA kartavyane bhUlI rahyA chIe athavA bhaviSyanA bharose choDI daIe chIe. prastuta prakaraNanA zravaNathI ApaNe ApaNA jIvanane navo vaLAMka Apavo joIe, vrata ane mahAvratomAM agresara rahevuM joIe. (4) kRSNa vAsudevanA jIvananA vibhinna utAra-caDhAvane samajIne e svIkAravuM ane samajavuM joIe ke A bAhya vaibhava paNa jyAM sudhI puNyano udaya che tyAM sudhI ja jIvane sAtha Ape che. zrI kRSNano eka samaya evo hato ke temanA bolAvavAthI deva hAjara thayA ane dvArikAnI racanA karI dIdhI. susthita deve lavaNa samudra pAra karAvI dIdho. gajasukumAla nAmano bhAI thaze tevI sUcanA paNa deve ja ApI hatI. paraMtu puNyodaya samApta thayo ane pApano udaya thayo tyAre nagarInI eka sAmAnya vyakti somile kRSNanA nAnA bhAI, prabhu nemanAthanA navadIkSita aNagAra gajasukumAla munine mAraNAMtika upasarga Apyo ane je dvArikA haMmezAM tIrthakara, muniothI pAvana rahetI hatI, prathama devalokanA devo dvArA nirmita hatI tene eka sAmAnya deve bALIne bhasma karI nAMkhI. A sarva ghaTanAo puNya-pApanI akaLa lIlAnuM ja darzana karAve che. karmonI vicitra avasthAone jANIne AvA karmothI haMmezane mATe mukta thavAno prayatna karavo joIe. II varga-pa : adhya-9, 10 saMpUrNa II Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S/adhya.1-2 | 113 chako varga. madhyayana - 1/2 : bhAbhi makAI ane kiMkama gAthApati :| 1 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM paMcamassa vaggassa ayamaDhe paNNatte, chaTThassa NaM bhaMte ! vaggassa ke aDhe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! samajeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM chaTThassa vaggassa solasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA makAi, kiMkame ceva, moggarapANI ya, kAsave / khemae, dhiidhare, ceva, kelAse, haricaMdaNe // 1 // vAratta, sudaMsaNa, puNNabhadda taha, sumaNabhadda, supaiTe / mehe, aimutta, alakke, ajjhayaNANaM tu solasayaM // 2 // jai solasa ajjhayaNA paNNattA, paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aDhe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe Nayare / guNasilae ceie / seNie rAyA / tattha NaM makAI NAmaM gAhAvaI parivasai / aDDe jAva apribhuue| bhAvArtha - Arya jaMbU svAmInI pRcchA- he bhagavan! zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamA aMga aMtagaDadazAnA pAMcamA vargano A artha prarUpyo che to he prabhu! chaThThA vargano bhagavAne zuM artha pharamAvyo che? Arya sudharmAsvAmIno uttara- he jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamA aMga aMtagaDadazAnA chaThThAvarganA soLa adhyayana pharamAvyA che. te A pramANe che (1) ma15 (2) ma (3) bhugarapA9i (4) azya5 (5) kSema (7) ti52 (7) sAza (8) riyaMhana () vAratta (10) sudarzana (11) puNyabhadra(bhidra) (12) sumanabhadra (13) supratiSThita Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 | zrI aMtagaDa sUtra (14) meghakumAra (15) atimuktakumAra (16) alakSakumAra. jabUsvAmIe sudharmA svAmIne kahyuM bhagavan! zramaNa bhagavAna mahAvIre chaThThA varganA soLa adhyayana kahyAM che, to prathama adhyayanano zuM artha pharamAvyo che ? he jaMbU! te kAle, te samaye rAjagRha nAmanuM nagara hatuM. tyAM guNazIla nAmanuM cetya-udyAna hatuM. zreNika rAjA rAjagRhanA prajApAlaka hatA. rAjagRha nagaramAM makAI nAmanA gAthApati rahetA hatA. jeo atyaMta RddhisaMpanna evam bIjAthI aparAbhUta(aparAjita) hatA. prabhu mahAvIra svAmInuM padArpaNa; makAInI dIkSA :| 2 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bhagavaM mahAvIre guNasilae ceie ahApaDirUvaM uggaha uggiNhai, uggiNhitA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / parisA NiggayA / tae NaM se makAI gAhAvaI imIse kahAe laddhaDhe jahA paNNattIe gaMgadatte taheva imo vi jeTThaputtaM kuDuMbe ThavettA purisasahassavAhiNIe sIyAe NikkhaMte jAva aNagAre jAe- iriyAsamie jAva guttabaMbhayArI / bhAvArtha:- te kAle, te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra guNazIla udyAnamAM sAdhu yogya avagraha grahaNa karI saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA padhAryA. prabhu mahAvIranA AgamananA samAcAra sAMbhaLI pariSada darzanArthe ane dharmazravaNa karavA AvI. tyAre makAI gAthApati paNa prabhunA samAcAra prApta thavA para jevI rIte zrI bhagavatI sUtramAM gaMgadattanuM varNana che tevI rIte gharethI nIkaLyA. dharma upadeza sAMbhaLI virakta thaI gayA. ghera AvI jyeSTha putrane kuTuMbano bhAra soMpIne pote hajAra puruSo dvArA upADI zakAya evI zibikAmAM besI pravrajyA levA abhiniSkramaNa karyuM. bhagavAna pAse upasthita thayA yAvata teo IrSA samitithI yukta, guptiothI gupta brahmacArI aNagAra banI gayA. vivecana : A chaThThA vargathI prabhu mahAvIra svAmInA aMtakRta kevaLIonuM varNana che. jemAM soLa saMto ane 23 (trevIza) sAdhvIjIonuM kathana che. Ibhya zreSThI makAI gAthApati bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI vairAgya bhAvathI raMgAI gayA. zrI bhagavatI sUtra(vyAkhyAprajJapti)nA zataka-16 ane uddezA-5 mAM varNita gaMgadatta zreSThInI jema gharethI nIkaLyA ane saMyamI banyA. makAI Adi gAthApatinI siddhi gAthApati :| 3 tae NaM se makAI aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahArUvANaM Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai / sesaM jahA khaMdayassa guNarayaNaM tavokammaM solasavAsAiM pariyAo / taheva viule siddhe / kiMkame vi evaM ceva jAva viule siddhe / bhAvArtha:- muni banyA pachI makAI aNagAre zramaNa bhagavAna mahAvIranA tathArUpa(yathArtha) saMyamI sthaviro pAse sAmAyikathI laI agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM ane skaMdhaka aNagAranI jema guNaratna saMvatsara tapanuM ArAdhana karyuM. soLa varSanI dIkSA paryAya pALI, vipulagiri parvata para saMthAro karI aMte siddhagatine pAmyA. kiMkama gAthApati paNa makAI gAthApatinI jema dIkSA laI vipulagiri parvata para saMthAro karI siddha thayA. // varga-6 : adhya.-1, ra saMpUrNa // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 11 zrI aMtagaDa sUtra | chako varga. madhyayana - 3 : bhugarapAzi CDOBUDOWDODWODDODOBUDDDDDDDDDDDG arjuna mAlAkAra :| 1 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe Nayare / guNasIlae ceie / seNie rAyA / celaNA devI / tattha NaM rAyagihe Nayare ajjuNae NAma mAlAgAre privsi| aDhe jAva aparibhUe / tassa NaM ajjuNayassa mAlAgArassa baMdhumaI NAma bhAriyA hotthA / sukumAlapANipAyA / tassa NaM ajjuNayassa mAlAyArassa rAyagihassa Nayarassa bahiyA, etthaM NaM mahaM ege pupphArAme hotthA- kiNhe jAva mahAmeha NiuraMbabhUe dasaddhavaNNa kusumakusumie pAsAIe darisaNijje abhirUve paDirUve / / __tassa NaM pupphArAmassa adUrasAmaMte, ettha NaM ajjuNayassa mAlAyArassa ajjaya- pajjaya-piipajjayAgae aNegakulapurisa-paraMparAgae moggarapANissa jakkhassa jakkhA- yayaNe hotthA-porANe divve sacce jahA puNNabhadde / tattha NaM moggarapANissa paDimA egaM mahaM palasahassaNipphaNNaM aomayaM moggaraM gahAya ciTThai / bhAvArtha:- te kAle, te samaye rAjagRha nAmanuM nagara hatuM. guNazIla udyAna, zreNika mahArAjA, celaNA mahArANI A nagarInA kendrasthAne hatA. rAjagRhImAM RddhisaMpanna, anyathI aparAbhUta arjuna nAme mAlAkAra (mALI) raheto hato. tene baMdhumatI nAmanI suMdara, atyaMta sukumAra mAryA hatI. te arjuna mALIno nagarI bahAra eka moTo vizALa puSpArAma- phUlono bagIco hato. te puSpArAma koI jagyAe zyAma kAMti vALo, yAvat pipAtika sUtra)]AkAzamAM caDhelA ghanaghora vAdaLA jevo zyAma kAMtivALo dekhAto hato. te udhAnamAM pAMca varNanA puSpo khIlelAM hovAthI bagIco hRdayane prasanna tathA AnaMdita 12nArI, atyaMta prAsAhIya, zanIya, mami35, prati35 Dato. te phUlavADInI pAse ja tenA pUrvajo-bApadAdAnI kuLaparaMparAthI saMbaMdhita mudgarapANi nAmanA yakSanuM yakSAyatana(maMdira) hatuM. te pUrNabhadra caitya samAna prAcIna, divya ane satya eTale ke prabhAvika hatuM. temAM 'madugarapANi' nAmaka yakSanI pratimA hatI. jenA hAthamAM eka hajAra pala parimANa vajanadAra lokhaMDanuM mudgara hatuM. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 6 |adhya. 3 117 vivecana : A adhyayananuM mukhyapAtra arjunamALI che. tenA jIvanamAM be vyakti mukhya bhAga bhajave che. (1) temAM eka arjunamALInA zAMta, sthira ane sukhamaya jIvanamAM tophAna khaDuM karI de che, tenuM nAma che arjuna mALIno ArAdhya deva mudgarapANi yakSa ane (2) bIjA, tophAne caDhelI tenI jIvana nAvaDI zAMta karI eka sudaDha kinAre pahoMcADavAnuM kAma kare che zramaNopAsaka sudarzana zreSThI. arjunanA bAhmAbhyAMtara jIvana parivartananuM mukhya nimitta mudgarapANi yakSa hovAthI A adhyayananuM nAma mongarapANi rAkhavAmAM AvyuM che. A eka rahasyamaya virala ghaTanA che. yakSanA "pANi" eTale hAthamAM eka hajAra palanuM bhAre mudgara(zastra vizeSa) hovAthI te maMdira mudgarapANiyakSa tarIke ja oLakhAtuM. patttasahasaMkhiLa A mudgaranuM vajana che. eTale ke jenuM nirmANa eka hajAra pala bhAra lokhaMDathI karavAmAM AvyuM hatuM. 'pala'nA ahIM vividha artho maLe che. (1) eka pala = be karSa pramANa(eka karSa daza mAsAno hoya che) vaiSamyA paNaM proktta: svAzamAja: (zAdAdhara saMhitA) A pramANe 20 mAsAno eka pala thAya che. (2) cAra tolAno eka pala thAya che. (prAkRta zabdamahArNava) astu, cAra tolAno eka pala mAnIe to yakSanA hAthamAM 1 maNa, 10 zeranuM vizALa mudgara hatuM. (3) anya prakAre enI vyAkhyA che- AjanA pAMca rUpiyAnA bhAra barAbara eka pala thAya che. 16 palano eka zera thAya. A gaNatrIe eka hajAra palanA sADA bAsaTha zera thAya che. tadnusAra lagabhaga 57 (sattAvana) kilo thAya. arjunamALIno dainika krama : 2 tae NaM se ajjuNae mAlAgAre bAlappabhiraM ceva moggarapANi jakkhabhatte yAvi hotthA / kallAkalli pacchiyapiDagAI geNhai geNhittA rAyagihAo NayarAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva pupphArAme teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA pupphuccayaM karei, karettA aggA varAiM pupphAiM gahAya, jeNeva moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA moggarapANissa jakkhassa maharihaM pupphaccaNaM karei, karettA jANupAyapaDie paNAmaM karei, tao pacchA rAyamaggaMsi vittiM kappemANe viharai / bhAvArtha:arjunamALI bacapaNathI mudgarapANi yakSano upAsaka hato. haMmezAM vAMsanI chAbaDI laI rAjagRhIthI nIkaLI potAnA bagIce jato ane phUlone cUMTI cUMTIne ekatrita karato hato. tyAra pachI te cUMTelA phUlomAMthI uttama-uttama phUlo laI mugarapANi yakSanA maMdire jato ane mudgarapANi yakSanI uttama phUlo dvArA pUjA arcanA karI, bhUmi para baMne goThaNa TekavIne praNAma karato hato. tyAra pachI rAjamArganA Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 | zrI aMtagaDa sUtra | kinAre bajAramAM besI AjIvikA mATe phUla vecato hato ane A rIte potAnuM jIvana sukhapUrvaka vItAvato hato. vivecana : A sUtramAM arjunamALInI bhakti tathA dinacaryAnuM varNana che. anAdinuM A lokamAnasa ane AryasaMskRti che ke potAnI vastumAMthI uttamamAM uttama vastu dharmatattvanA caraNe dharavI pachI te deva hoya ke guru. pachipAruM pachi ane piTalTa A be samAnArthI zabdano prayoga bahuvacana mATe che. pacchi e dezIya bhASAno zabda che. jeno artha nAnI chAbaDI thAya che ane piTaka zabda paNa paTArIno bodhaka che. Ama baMne bhegA karo to aneka nAnI chAbaDIo evo artha thAya che. lalitA ToLI :| 3 tattha NaM rAyagihe Nayare laliyA NAmaM goTThI parivasai-aDDA jAva aparibhUyA jaM kayasukayA yAvi hotthA / tae NaM rAyagihe Nayare aNNayA kayAi pamode ghuDhe yAvi hotthA / tae NaM se ajjuNae mAlAgAre kallaM pabhUyatarAehiM pupphehiM kajja iti kaTu paccUsakAlasamayaMsi baMdhumaIe bhAriyAe saddhiM pacchipiDayAiM geNhai, geNhittA sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA rAyagiha NayaraM majjhamajheNaM Niggacchai, NiggacchittA jeNeva pupphArAme teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA baMdhumaIe bhAriyAe saddhiM pupphaccayaM karei / tae NaM tIse laliyAe goTThIe cha goTillA purisA jeNeva moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgayA abhiramamANA ciTThati / bhAvArtha:- te rAjagRha nagaramAM "lalitA" nAmanI samRddha ane aparAbhUta mitramaMDaLI hatI. rAjAnuM koI eka Icchita kArya karI ApavAnA kAraNe rAjA taraphathI abhayadAna meLavelI A maMDaLI svacchaMdI banI gaI hatI. tenA kAryane koI rokanAra na hatuM. eka divasa rAjagRhamAM sArvajanika utsavanI ghoSaNA thaI. arjuna mALIe vicAryuM ke AvatI kAle utsavamAM puSpa vikraya adhika thaze. tethI te savAre vahelo UThyo ane potAnI patnI baMdhumatInI sAthe aneka chAbaDIo laIne nIkaLyo. rAjagRha nagaramAM pasAra thato te potAnI puSpavADI(puSpArAma-udhAna)mAM Avyo. AvIne baMdhumatI sAthe phUlo cUMTavA lAgyo. te samaye pUrvokta "lalitAToLI"nA cha mitro agarapANi yakSanA maMdiramAM AvI Amoda pramoda karavA lAgyA. vivecana : lalitAToLInuM A sUtramAM kathana che. lalitAToLIno artha che uzruMkhala yuvAnonI ToLI. samRddha Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Als |madhya.3 | 118 ane aparAbhUta hovAnuM kAraNa rAjasattAno sahayoga. Aje paNa rAjanA AdhAre AvI ToLIo phAlI phUlI phare ja che. A ToLI rAjagRha(janatA) mATe abhizAparUpa hatI. lalitAToLIno anAcAra :| 4 tae NaM ajjuNae mAlAgAre baMdhumaIe bhAriyAe saddhiM pupphuccayaM karei pacchipiDagAiM bharei, bharettA aggAiM varAI pupphAiMgahAya jeNeva moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchai / tae NaM te cha goTThillA purisA ajjuNayaM mAlAgAraM baMdhumaIe bhAriyAe saddhiM ejjamANaM pAsaMti, pAsittA aNNamaNNaM evaM vayAsI esa devANuppiyA ! ajjuNae mAlAgAre baMdhumaIe bhAriyAe saddhiM iha havvamAgacchai / taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM ajjuNayaM mAlAgAra avaoDaya- baMdhaNayaM karettA baMdhumaIe bhAriyAe saddhiM viulAI bhogabhogAI bhuMjamANANaM viharittae tti kaTu, eyamaTTha aNNamaNNassa paDisuNeti, paDisuNettA kavADaMtaresu NilukkaMti, NiccalA, NipphaMdA, tusiNIyA, pacchaNNA ciTuMti / tae NaM se ajjuNae mAlAgAre baMdhumaIe bhAriyAe saddhiM jeNeva moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchai, Aloe paNAmaM karei, maharihaM pupphaccaNaM karei, jaNNupAyapaDie paNAmaM karei / tae NaM cha goTThillA purisA davadavassa kavADaMtarehiMto Niggacchati NiggacchittA ajjuNayaM mAlAgAra geNhaMti, geNhittA avaoDayabaMdhaNaM kareMti / baMdhumaIe mAlAgArIe saddhiM viulAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharati / bhAvArtha- arjunamALI baMdhumatI sAthe ekaThA karelA puSpomAMthI zreSTha-sarvottama puSpo laIne mugarapANi yakSanA maMdira(yakSAyatana) tarapha jato hato. tyAre cha goSThika puruSoe arjuna tathA baMdhumatIne maMdira tarapha AvatA jaIne paraspara vicAra karyo ke he mitro ! arjuna tenI patnI sAthe ahIM Ave che. ApaNA mATe A avasara uttama che ke arjunane avaLe hAthe bAMdhI ane nIce pachADI daI, ApaNe tenI patnI baMdhumatI sAthe vipula bhogo bhogavIe. A pramANe paraspara vicAra vimarza ane nizcaya karIne teo vizALa kamADa (maMdiranA daravAjA) pAchaLa saMtAI gayA. avAja karavo to dUra rahyo paNa potAnA zvAsocchavAsano avAja paNa na Ave e rIte zvAsa rokI, nizcala thaI chupAIne te baMnenI rAha jotA UbhA rahyA. arjuna mALI tenI patnI baMdhumatI sAthe yakSAyatanamAM Avyo. AvIne pratimAne bhaktibhAvathI-praphullita nayane jotA praNAma karyA. praNAma karIne zreSTha puSpo dvArA pUjA-arcanA karI goThaNa TekavI, praNAma karyA. eTalAmAM to cha gauSThika puruSo daravAjA pAchaLathI jaldI nIkaLyA ane Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 120 / zrI aMtagaDa sUtra arjunamALIne pakaDI, avaLe hAthe bAMdhI eka tarapha pachADI dIdho. tyAra pachI tenI patnI baMdhumatI mAlaNa sAthe vividha prakAre kAmakrIDA karavA lAgyA. viveyana : A sUtramAM ToLakInA anaitika vyavahAranuM kathana che. teoe arjuna mALIne avakoTana baMdhane bAMdhyo. avakoTano artha che gaLAmAM dorI nAkhI tene pAchaLa laI jaI baMne hAthane pITha pAchaLa bAMdhI devA. NiccalA = nizcala, zarI2 vyApArathI 2Dita, NipphaMdA = niSpaMha, pana tyA tyA vagara, tusiNIyA = tU, bhauna, pacchaNNA = pracchanna, chupAne. arjunamALInA zarIramAM captano praveza :| 5 tae NaM tassa ajjuNayassa mAlAgArassa ayamajjhatthie jAva samuppajjitthA- evaM khalu ahaM bAlappabhiI ceva moggarapANissa bhagavao kallAkalli jAva pupphaccaNaM karemi, jaNNupAyapaDie paNAmaM karemi tao pacchA rAyamaggasi vittiM kappemANe viharAmi / taM jai NaM moggarapANi jakkhe iha saNNihie hoMte, se NaM kiM mama eyArUvaM AvaI pAvejjamANaM pAsate ? taM Natthi NaM moggarapANi jakkhe iha saNNihie / suvvattaM NaM esa kaTe / tae NaM se moggarapANI jakkhe ajjuNayassa mAlAgArassa ayameyArUvaM ajjhatthiyaM jAva viyANettA ajjuNayassa mAlAgArassa sarIrayaM aNuppavisai, aNuppavisittA taDataDassa baMdhAI chiMdai, chidittA taM palasahassaNipphaNNaM aomayaM moggaraM geNhai, geNhittA te itthisattame cha purise ghAei / tae NaM se ajjuNae mAlAgAre moggarapANiNA jakkheNaM aNNAiDe samANe rAyagihassa Nayarassa pariperaMteNaM kallAkalli itthisattame cha purise ghAemANe ghAemANe viharai / bhAvArtha:- A dazya joIne arjuna mALInA manamAM evo vicAra Avyo ke- huM bAlyakALathI ja hiMmezAM mArA ISTadeva bhugarapANi yakSanI pUjA karato Avyo chuM. tenI pUjA-arcanA karyA pachI ja AjIvikA mATe rAjamArga upara besI phUla vecavA jAuM chuM. mane lAge che ke nizcayathI ahIM mudugarapANi yakSa hAjara nathI. A to mAtra kASThanI pratimA che. mAtra lAkaDuM che. jo mugarapANi yakSa kharekhara ahIM hAjara hota to zuM mane A prakAranI sthitimAM paDelo joI zakata ? te ja samaye mudrapANi yakSe arjuna mALInA A pramANenA manogata bhAvone jANIne tenA zarIramAM praveza karyo ane baMdhanone taDAtaDa toDI nAkhyA. tyAra pachI te mudgarapANi yakSathI AviSTa Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 6/adhya. 3 arjunamALIe eka hajAra pala lokhaMDano mudgara laI baMdhumatI sahita te cha e goSThika puruSone mArI nAMkhyA. A pramANe mudgarapANi yakSathI AviSTa arjunamALI rAjagRha nagaranI bahAranI sImA AsapAsa cAre tarapha cha puruSa ane eka strInI kula sAta jIvonI pratidina ghAta karato pharavA lAgyo. zreNika mahArAjanI ghoSaNA : 121 6 tae NaM rAyagihe Nayare siMghADaga tiga- caukka - caccara - caummuha mahApahapahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai evaM bhAsei evaM paNNavei e vaM parUvei- evaM khalu devANuppiyA ! ajjuNae mAlAgAre moggarapANiNA aNNAiTThe samANe rAyagihe Nayare bahiyA itthisattame cha purise ghAemANe ghAe mANe viharai | tae NaM se seNie rAyA imIse kahAe laddhaTThe samANe koDuMbiyapurise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI - evaM khalu devANuppiyA ! ajjuNae mAlAgAre jAva ghAemANe ghAemANe viharai / taM mA NaM tubbhe kei kaTThassa vA taNassa vA pANiyassa vA pupphaphalANaM vA aTThAe sairaM Niggachaha / mA NaM tassa sarIrayassa vAvattI bhavissai tti kaTTu doccaM pi taccaM pi ghosaNayaM ghoseha, ghosettA khippAmeva mameyaM ANattiyaM paccappiNaha / tae NaM se koDuMbiyapurisA jAva paccappiNaMti / bhAvArtha:- te samaye rAjagRha nagaranA zrRMgATaka, trika, catuSka, caumukha rAjamArgAdi sarva sthaLe loko paraspara eka bIjAne A pramANe kahevA lAgyA- he devAnupriya ! arjunamALI mudgarapANi yakSathI AviSTa thaI rAjagRhI nagarInI bahAra haMmezAM cha puruSo ane eka strI Ama sAta vyaktionI ghAta karato pharI rahyo che. A samAcAra zreNika rAjAne maLavA 52 teoe kauTuMbika puruSone bolAvyA ane A pramANe kahyuM- he devAnupriyo ! arjunamALI haMmezAM sAta vyaktionI ghAta karI rahyo che. tethI tame mArI AjJAne AkhA nagaramAM ghoSaNA karI jAhera karo ke koI paNa ghAsa, lAkaDA, pANI ke phaLaphUla adi mATe rAjagRha nagaranI bahAra na nIkaLe. rakhene arjunamALInA hAthe mRtyu pAme. he devAnupriyo ! mArI A AjJAne be vAra traNavAra ghoSita karI mane punaH sUcanA Apo. kauTuMbika puruSoe rAjAjJA pramANe AkhA rAjagRha nagaramAM ghoSaNA karI, rAjAjJA rAjAne pAchI soMpI. zrAvakaratna sudarzana zreSThI : 7 tattha NaM rAyagihe Nayare sudaMsaNe NAmaM seTThI parivasai-aDDhe jAva Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1rara | zrI aMtagaDa sUtra aparibhUe / tae NaM se sudaMsaNe samaNovAsae yAvi hotthA-abhigayajIvAjIve 3vana- pukhapAve, sAraMva-saMvara_ fxra-viriyAdikarA-vaMdhamokkhkusle , asahejjadevA-sura-NAga-suvaNNa-jakkha-rakkhasa kiNNara-kiMpurisa- garula-gaMdhavva-mahoragAiehiM devagaNehiM NiggaMthAo pAvayaNAo aNaikka- maNijje, NiggaMthe pAvayaNe Nissakie NikkaMkhie Nivvitigicche, laddhaDe, gahiyaDhe, pucchiyaDhe, ahigayaDhe, viNicchiyaDhe, aTThimiMja pemANurAgaratte / ayamAuso ! NiggaMthe pAvayaNe aTe, ayaM paramaTe, sese aNaTe, usiyaphalihe avaMguyaduvAre, ciyattaMteura paragharadArappavese, bahuhiM sIlavvaya-guNaveramaNa- paccakkhANa- posahopa-vAsehiM cAuddassaTThamuddiTThapuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posaha samma aNupAlemANe samaNe NiggaMthe phAsue saNijjeNaM asaNa pANa-khAima-sAimeNaM vattha-paDiggaha-kaMbala- pAyapuMchaNeNaM pIDha-phalaga- sijjA-saMthAraeNaM osaha- bhesajjeNa ya paDilAbhemANe ahApariggahi- ehiM tavokammehiM appANaM bhAvemANe viharai / bhAvArtha:- te rAjagRha nagaramAM sudarzana nAmanA RddhisaMpanna yAvatuM Atmanirbhara zreSThI rahetA hatA. teo zramaNopAsaka hatA, te jIvAjIvAdi, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, karmabaMdhananI kAraNabhUta paccIsa kriyAo, adhikaraNa (karmabaMdhanA sAdhano), baMdha tathA mokSAdi nava tattvonA jJAtA, nigraMtha pravacananI zraddhAthI deva, asura, suparNa, yakSa, rAkSasa, kinnara, kiMpuruSa, garuDa, gaMdharva, mahoragAdi devo dvArA paNa avicalita, nigraMtha pravacanamAM daDha zraddhAvAna, zaMkA, kaMkhA, vitigicchA(karaNInA phaLamAM saMdeha) Adi rahita hatA. teoe zAstranA paramArthane samajI lIdho hato. rahasyo AdinI dhAraNA karelA, saMdehajanaka sthAnonuM pUchIne samAdhAna karelA, jJAnaprApta, vizeSa nirNaya prApta, sudarzana zrAvakanA hADa ane majjA sarvajJa devanA anurAgathI anuraMjita hatA. teo daDhatApUrvaka mAnatA ke nigraMtha pravacana ja satya che, paramArtha che, parama satya che. te sivAyanuM badhuM anartha(asatyarU5) che. temanI udAratA evI hatI ke haMmezAM temanA bhavananA daravAjA sarvanA mATe khullA ja rahetA. temano koI paNa ghara ke aMtaHpurano praveza priyakArI, prItikArI hato. zIlavrata, guNavrata, viramaNa vrata, pratyAkhyAna, pauSadha, upavAsa AdinuM pAlana karatA. caturdazI, aSTamI, amAvasyA ane pUrNimAnA dine paripUrNa pauSadhanA karanArA, zramaNone azana, pAna, khAdima, svAdima, vastra, pAtra Adi 14 prakAranA dAnathI pratilAbhita karatA, tapasyAthI AtmAne bhAvita karatA, aneka guNothI yukta Adarza zramaNopAsaka(zrAvaka-gRhasthonuM jIvana jIvatA hatA. vivecana : Adarza gRhastha jIvananA suMdaratama pAsAonuM varNana A sutramAM che. AcAranI ImAratano pAyo jJAna che ane jJAnanA pAyA para caNAyelI AcAranI ImArata game tevA vAvAjhoDAmAM aDikhama UbhI Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 6 adhya. 3. [ 123 | rahe che. A ja vAtane sUtrakAre zrAvakanA varNanamAM prathama sthAne mUkI che. zrAvako jIva, ajIva Adi nava tattvanA jANakAra hovA joIe. nirbhayatA, udAratA, saccAI ane prAmANikatA e zrAvakajIvananI khumArI che. nigraMtha pravacana zravaNa, saMtasevA tathA saMta bhakti e enuM kartavya che. sudarzana zreSThI jJAna, khumArI ane kartavyathI sAcA arthamAM zramaNopAsaka hatA. zrI bhagavatI sUtra, zataka-2, uddezA-pamAM tathA zrAvakAdhikAra pramukha AgamomAMthI tenuM vizada varNana jANI levuM. bhagavAna mahAvIranuM rAjagRhImAM padArpaNa : 8 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe jAva appANaM bhAvemANe viharai / taeNaM rAyagihe Nayare siMghADaga jAva mahApahesu bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai evaM bhAsai, evaM paNNavei, evaM parUvei- evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre, Aigare titthayare sayaMsaMbuddhe, purisuttame jAva saMpAviukAme, puvvANupuTviM caramANe, gAmANugAmaM dUijjamANe ihamAgae, iha saMpatte, iha samosaDhe; iheva rAyagihe Nayare bAhiM guNasilae ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / taM mahapphalaM khalu bho devANuppiyA ! tahArUvANaM arahatANaM bhagavaMtANaM NAmagoyassa vi savaNayAe; kimaMga puNa abhigamaNa-vaMdaNa-NamaMsaNa-paDipucchaNapajjuvAsaNayAe ? egassa vi Ayariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe; kimaMga puNa viulassa atthassa gahaNayAe ? bhAvArtha :- kAle, te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI rAjagRha nagarI bahAra udyAnamAM samosaryA yAvata vicaravA lAgyA. prabhunA padArpaNanA samAcAra sAMbhaLI te nagaranA zRMgATaka rAjamArga Adi sthAnomAM loko paraspara vArtAlApa karavA lAgyA. vizeSa rUpathI, prakaTa rUpathI, eka ja Azayane bhinna bhinna zabdo dvArA kArya kAraNanI vyAkhyA sahita, tarka yukta kathana sahita, prarUpaNA karavA lAgyA. he devAnupriya! zramaNa bhagavAna mahAvIra ke jeo svayaM saMbuddha che, dharmatIrthanA AdikartA ane tIrthakara che, puruSottama che yAvat siddha gatirUpa sthAnanI prAptine anurUpa jeonI pravRtti che evA bhagavAna kramazaH vicaraNa karatAM karatAM ahIMyA padhAryA che. rAjagRhI nagarImAM AvI cUkyA che, ahIM birAjamAna che. Aja rAjagRhInI bahAra guNazIla udyAnamAM saMyamayogya sthAnane grahaNa karI, saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA birAjI rahyA che. tathArUpa arihaMta bhagavAnanA nAma, gotra sAMbhaLavAthI paNa mahAphaLanI prApti thAya che. to pachI temanA samIpe jaI darzana-vaMdana namaskAra sukhazAtAnI pratikRcchanA karavAthI evaM papAsanA karatA temanA zrImukhethI nIkaLelA eka paNa Arya zreSTha guNa yukta dhArmika vacana sAMbhaLavAthI tathA vipula arthane grahaNa karavAthI thanArA lAbhanI to vAta ja zuM karavAnI hoya ? arthAt mahAna lAbha thAya che. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124] zrI aMtagaDa sUtra vivecana : A sUtramAM prabhunA padArpaNanI mAtra lokacarcA che. loka pravAhane vAtomAM ke vArtAlApamAM ja rasa che. vItarAgatA ke vairAgya pratyenI tAlAvelI nathI. mukhathI to prabhunA guNagAna badhA karatA hatA paraMtu darzana karavA javA koI taiyAra thayA nathI. sudarzana zrAvaka ja temAM apavAda svarUpa hatA. kAraNa ke rastAmAM mRtyuno bhaya Ubho che. prabhu pratye anurAga kharo, paNa potAnI jAta karatA vadhu nahIM. prabhunI sAkSAt hAjarInA samaye paNa lokamAnasa AvA ja hatA. sudarzanane zravaNe jAgI zraddhA :| 9 tae NaM tassa sudaMsaNassa bahujaNassa aMtie evaM aTuM soccA Nisamma ayaM ajjhathie ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA- evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai / taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmi NamaMsAmi; evaM saMpehei, saMpehettA jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA karayala pariggahiyaM jAva evaM vayAsI evaM khalu ammayAo ! samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai / taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi sakkAremi sammAmi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmi / bhAvArtha - tyAra bAda ghaNA lokonA mukhethI prabhu padhAryAnA samAcAra sAMbhaLI sudarzana zeThanA manamAM A pramANe vicAra, ciMtana, manogata saMkalpa utpanna thayo ke zramaNa bhagavAna mahAvIra nagaramAM padhAryA che ane bahAra guNazIla udyAnamAM birAjamAna che to huM bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana-namaskAra karavA jAuM. Ama vicArIne teo potAnA mAtApitA pAse AvyA ane be hAtha joDI bolyA- he mAtApitA! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI nagarI bahAra udyAnamAM padhAryA che, to huM teozrIne vaMdana namaskAra tathA satkAra sanmAna karuM, kalyANa svarUpa, maMgala ane deva svarUpa jJAnavaMta prabhunI paryApAsanA karuM. vivecana : A sUtramAM sudarzana zreSThInI zraddhAnuM sUtrakAre darzana karAvyuM che. sudarzana zreSThI lokacarcA sAMbhaLI mAtra besI na rahyA, carcA sAMbhaLatA ja turata teozrInA manamAM prabhudarzananA bhAva jAgyA. teo paNa arjunamALInI hakIkata jANatA hatA. tema chatAM prabhu nagarImAM padhAre ane zramaNopAsaka gharamAM besI na rahe evI zraddhA tathA saMkalpa teoe mAtApitA pAse AvI, prabhudarzane javAnI anujJA mAMgI. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 6 adhya. 3 125 ] vAtsalyanA be rUpa - mamatA tathA parAbhakti :10 tae NaM sudaMsaNe seTuiM ammApiyaro evaM vayAsI- evaM khalu puttA ! ajjuNae mAlAgAre jAva ghAemANe-ghAemANe viharai / taM mA NaM tuma puttA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdae NiggacchAhi, mA NaM tava sarIrayassa vAvattI bhavissai / tumaNNaM ihagae ceva samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAhi / tae NaM se sudaMsaNe seTThI ammApiyaraM evaM vayAsI-kiNNaM ahaM ammayAo! samaNaM bhagavaM mahAvIraM ihamAgayaM, iha pattaM, iha samosaDhaM, iha gae ceva vaMdissAmi NamaMsissAmi ? taM gacchAmi NaM ahaM ammayAo ! tubbhehiM abbhaNuNNAe samANe samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi jAva pajjuvAsAmi / tae NaM sudaMsaNaM seTuiM ammApiyaro jAhe No saMcAeMti bahUhiM AghavaNAhiM jAva parUvettae tAhe evaM vayAsI- ahAsuhaM devANuppiyA ! bhAvArtha - sudarzananI vAta sAMbhaLI mAtApitAe kahyuM ke he putra ! arjunamALI mANasonI ghAta karato pharI rahyo che. mATe beTA tuM zramaNa bhagavAna mahAvIranA darzana karavA nagarI bahAra na jA. tyAM javAthI tArA zarIrane hAni pahoMcavAnI saMbhAvanA che. tuM ahIMthI ja bhagavAnanA darzana tathA paryupAsanA karI le. tyAre sudarzana zeThe A pramANe kahyuM- he mAtApitA ! zramaNa bhagavAna mahAvIra ApaNI nagarImAM padhAryA che ane ahIM najIkamAM ja guNazIla udyAnamAM samosaryA che ane huM zuM ahIMthI ja teozrIne vaMdana namaskAra karuM? AvuM kema thaI zake? Apa jo AjJA Apo to huM tyAM jaIne bhagavAnanA darzana karuM tathA temanI paryupAsanA karuM. mAtApitAe sudarzanane aneka rIte samajAvavAnI koziza karI paraMtu sudarzana zeTha na samajyA tyAre anicchAe teoe kahyuM ke he putra ! tane sukha upaje tema kara. vivecana : A sUtramAM vatsalatAnA be rUpa batAvyA che. eka bAju mAnI mamatAnuM pAsuM che to bIjI bAju sudarzananI prabhu pratyenI parAbhaktinuM. aMte sudarzana mAtApitAne traNa zabdo dvArA prabhu pratyenI avihaDA bhakti darzAve che. te traNa zabdo che- H - prabhu rAjagRhImAM padhAryA che e vAtane daDha kare che. rUdatta- prabhu rAjagRhInI najIkamAM nahIM, nagarImAM ja padhAryA che. rUdasamoDha- ahIM najIkamAM ja udhAnamAM virAjI rahyA che. pahelAmAM nagarIthI najIka padhAryAno bhAva che. bIjAmAM nagarImAM ja padhAryA che evo bhAva che ane trIjAmAM nagarImAM paNa cokkasa sthAna udyAnamAM samosaryA che. prabhu nagarImAM Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrI aMtagaDa sUtra birAjamAna hoya ane huM mRtyunA bhayathI zuM ahIMthI ja darzana karuM ? sudarzananI bhaktine joIne mAtA majabUra thaI AjJA ApI. sudarzana cAlyA su-darzana karavA : 11 taNaM se sudaMsaNe ammApiIhiM abbhaNuNNAe samANe NhAe suddhappAvesAI maMgalAI vatthAiM pavaraparihie appamahagghAbharaNAlaMkiya sarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA pAyavihAracAreNaM rAyagihaM NayaraM majjhamajjheNaM Niggacchai, NigacchittA moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNassa adUrasAmaMteNaM jeNeva guNasilae ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva pahArettha gamaNAe / bhAvArtha :- tyAre sudarzana mAtA pitAnI anujJA meLavI, snAnAdi karI, dharmasabhAne yogya zuddha, mAMgalika, haLavA tathA bahumUlya vastrAlaMkAra dhAraNa karI, potAnA gharethI nIkaLyA. nIkaLIne rAjagRhI nagarInI madhyamAM thaI mudgarapANi yakSanA yakSAyatanathI na ati dUra ke na ati samIpathI pasAra thaI, guNazIla udyAne prabhu jyAM birAjamAna hatA te tarapha javA lAgyA. sudarzananI mRtyu pratye nirbhayatA : 12 tae NaM se moggarapANI jakkhe sudaMsaNaM samaNovAsayaM adUrasAmaMteNaM vIIvayamANaM-vIIvayamANaM pAsai, pAsittA, Asurute ruTThe kuvie caMDikkie misimisemANe taM palasahassaNipphaNNaM aomayaM moggaraM ullAlemANeullAlemANe jeNeva sudaMsaNe samaNovAsae teNeva pahArettha gamaNAe / tae NaM se sudaMsaNe samaNovAsae moggarapANi jakkhaM ejjamANaM pAsai, pAsittA abhI atatthe aNuvvigge akkhubhie acalie asaMbhaMte vatthaMteNaM bhUmiM pamajjai, pamajjittA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu evaM vayAsI I NamotthuNaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM / NamotthuNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa Aigarassa titthayarassa jAva saMpAviukAmassa / puvvi pi NaM mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie thUlae pANAivAe paccakkhAe jAvajjIvAe thUlae musAvAe paccakkhAe jAvajjIvAe, thUlae adiNNAdANe paccakkhAe jAvajjIvAe, sadArasaMtose kae jAvajjIvAe, icchAparimANe kae jaavjjiivaae| taM idANiM pi NaM tasseva aMtiyaM savvaM pANAivAyaM paccakkhAmi Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 6/adhya. 3 127 jAvajjIvAe, savvaM musAvAyaM, adattAdANaM, mehuNaM, pariggahaM paccakkhAmi jAvajjIvAe, savvaM kohaM mANaM mAyaM lohaM pejjaM dosaM kalahaM abbhakkhANaM pesuNNaM paraparivAyaM arairaiM mAyAmosaM micchAdaMsaNasallaM paccakkhAmi jAvajjIvAe / savvaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM cauvihaMpi AhAraM paccakkhAmi jAvajjIvAe / jai NaM etto uvasaggAo muccissAmi to me kappai pArittae / aha NaM etto uvasaggAo Na muccissAmi 'to me tahA' paccakkhAe ceva tti kaTTu sAgAraM paDimaM paDivajjai / tae NaM se moggarapANI jakkhe taM palasahassaNipphaNNaM aomayaM moggaraM ullAlemANe-ullAlemANe jeNeva sudaMsaNe samaNovAsae teNeva uvAgae / No ceva NaM saMcAei sudaMsaNaM samaNovAsayaM teyasA samabhipaDittae / bhAvArtha:- sudarzana zramaNopAsakane tyAMthI pasAra thatAM joyA, joIne mudgarapANi yakSa krodhita thayo. kopAtirekamAM pracaMDa-bhISaNa banelo yakSa dAMta kacakacAvato eka hajAra palanA mudgarane uchALato- uchALato sudarzana zramaNopAsaka tarapha AvavA lAgyo. te samaye zramaNopAsaka yakSane potAnA tarapha Avato joIne jarA mAtra paNa bhaya, trAsa, udvega, kSobha to na pAmyA ke na jarA mAtra vicalita ke saMbhramita thayA. teoe nirbhaya thaIne potAnA vastranA cheDAthI bhUminuM pramArjana karyuM. mukha para uttarAsaMga(khesa) dhAraNa karyo. pachI pUrvAbhimukha rAkhI, DAbo goThaNa UMco karI, baMne hAtha joDI, mastaka para aMjalipuTa rAkhI A pramANe bolyA- huM bhUtakALamAM mokSaprApta badhA arihaMta bhagavaMtone tathA vartamAna birAjamAna, dharmanI Adi karanArA tIrthaMkara zramaNa bhagavAna mahAvIra ke jeo bhaviSyamAM mokSe padhAravAnA che teozrIne huM vaMdana namaskAra karuM chuM. pahelA meM zramaNa bhagavAna mahAvIra pAse yAvasjIvana mATe sthUla prANAtipAtanA paccakkhANa karyA hatA tathA yAvasjIvana mATe sthUla mRSAvAda, sthUla adattAdAna, svadArasaMtoSa tathA IcchA parimANarUpa pAMca aNuvratone dhAraNa karyA hatA. have A samaye huM prabhunI sAkSIe yAvajIvana sarva prANAtipAtathI laI sarva parigrahanA sarvathA paccakkhANa karuM chuM. krodha, mAna, mAyA, lobha rAgadveSa, kleza(jhagaDo), abhyAkhyAna(asatyAkSepa), vaizunya(cugalI),paraparivAda(niMdA), raI-araI mAyAmRSA- kapaTa hita jUThuM bolavuM(ThagAI, prapaMca) ane mithyAdarzanazalya(asatya mAnyatA)Adi 18 pApa sthAnono AjIvana tyAga karuM chuM. taduparAMta yAvat jIvana cAre ya prakAranA AhAranA sarvathA paccakkhANa karuM chuM. jo huM A upasargathI bacI jAuM to mAre AgAra che. (saMthAro pALavAnI chUTa che.) ane jo A upasargathI na bacI zakuM to A badhA pratyAkhyAna yAvavananA ja raheze. Ama manamAM nizcaya karI sudarzana zramaNopAsaka 'sAgArI saMthAro" dhAraNa karI, kAryotsarga mudrAmAM besI gayA. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 128 ] zrI aMtagaDa sUtra A bAju mudgarapANi yakSa mulgara uchALato uchALato sudarzana zramaNopAsakanI pAse Avyo paraMtu sudarzanane potAnA tejathI abhibhUta karI na zakyo arthAt sudarzanane koI ja prakAre kaSTa pahoMcADI zakyo nahIM. vivecana : A sUtramAM sudarzana zramaNopAsakanI AMtarika jAgRtinuM varNana che. sUtrakAre saMthArAnI saMpUrNavidhi tathA samAdhibhAvanuM suMdara kathana karyuM che. pahelA sthUla aNuvratone dhAraNa karyA hatA. tenI AlocanA karI, sarvathA saMpUrNa vratone dhAraNa karyA. ahIM prazna UThe che ke aNuvratanA tyAga vakhate mithyAtvanA to paccakhkhaNa karyA hatA to pharI mithyAtvanA paccakhkhANano zuM artha? AnuM samAdhAna che ke dezavirati zrAvakono tyAga AMzika hoya che. mithyAdarzanamAM deza zaMkA ane sarva zaMkA Adi aneka bheda che te sarvano ahIM tyAga karavo apekSita che tathA bAra vratadhArI zrAvakane samaktimAM cha AgAra hoya che. (upA.1) te sarvanA saMthArAmAM paccakhANa hoya che. A kAraNe ahIM sarva mithyAtvanA paccakhkhANa karavAno pATha upayukta che. upAsakadazAMgamAM AvelA cha AgAra A pramANe che- (1) rAjA (2) parivAra-samAja (3) devatA (4) balavAna (5) guru (6) AjIvikA. koIka pustakomAM ATha AgAra paNa maLe che, te A pramANe che- (1) zarIra (2) rAjA (3) parivAra (4) samAja-mukhiyA (5) deva (7) nAga (8) bhUta (9) yakSa. A sarva AgAra zrAvakane hoya che. e badhAno sAgArI anazanamAM sarvathA tyAga hoya che. sAgArI = AgAra, chUTa, apavAda yukta ane paDimA = pratyAkhyAna. jo saMthArAmAM jIvuM to AgAra ane mRtyu thAya to badhAnA paccakhkhANa. A rItanA pratyAkhyAna karavAmAM Ave tene sAgArI saMthAro kahe che. sudarzananI AdhyAtmika tAkAtano vijaya :| 13 tae NaM se moggarapANi jakkhe sudaMsaNaM samaNovAsayaM savvao samaMtA parigholemANe parigholemANe jAhe No ceva NaM saMcAei sudaMsaNaM samaNovAsayaM teyasA samabhipaDittae, tAhe sudaMsaNassa samaNovAsayassa purao sapakkhi sapaDidisiM ThiccA sudaMsaNaM samaNovAsayaM aNimisAe diTThIe suciraM Nirikkhai, NirikkhittA ajjuNayassa mAlAgArassa sarIraM vippajahai, vippajahittA taM palasahassaNipphaNNaM aomayaM moggaraM gahAya jAmeva disaM pAubbhUe tAmeva disaM pddige| tae NaM se ajjuNae mAlAgAre moggarapANiNA jakkheNaM vippamukke samANe 'dhasa' tti dharaNiyalaMsi savvaMgehiM NivaDie / tae NaM se sudaMsaNe samaNovAsae Niruvasaggamitti kaTu paDima pArei / Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 6 /adhya. 3 129 | bhAvArtha:- te mugarapANi yakSa sudarzana zramaNopAsakanI cAre tarapha parikramA karato karato jyAre koI paNa rIte tene potAnA tejathI parAjita karavAmAM (kaSTa devAmAM samartha na thayo tyAre te sudarzana zrAvakanI sAme AvIne Ubho rahyo ane ghaNIvAra sudhI animeSa daSTie zramaNopAsakane joto ja rahyo. tyAra pachI mudragarapANi yakSa arjuna mALInA zarIrano tyAga karI, eka hajAra pala bhAranuM lokhaMDanuM mugara laI, je dizAethI Avyo hato te dizAmAM cAlyo gayo. (svasthAne gayo). mudgarapANi yakSathI mukta thatAM ja arjunamALI ' dhaDAma' karato bhUmi para paDI gayo. tyAre sudarzana zramaNopAsake potAne upasargathI rahita thayelo jANI sAgArI saMthAro pALyo. (dhyAnamukta banyA). vivecana : dvandamaya saMsAramAM haMmezAM paraspara virodhI be zaktionA yuddha thatAM ja AvyA che. paraMtu vijaya haMmezAM satyano ja thato Avyo che. "satyameva jayate"nuM A sUtramAM suMdara citra che. eka bAju yakSanI asa-hiMsaka zaktinuM AkramaNa che, jyAre tenI sAme zramaNopAsakanI satahiMsaka zaktinuM ThaMDu paNa tAkAtavAna vajana che. A yuddha kyAMya sudhI cAlyA kare che paraMtu zramaNopAsakanA Atma tejane yakSanuM vaikriya teja kAMI karI zakyuM nahIM. aMte satyameva jayatenA sUtronusAra AdhyAtmika ahiMsaka bhAvano Azcarya pamADe tevo vijaya thayo. zramaNopAsakanI nIDaratA tathA samatAe be kAma karyA. eka svarakSaNa karyuM tathA arjuna mALInA zarIramAM AviSTa yakSane bhagADI tenuM paNa rakSaNa karyuM. sudarzana tathA arjunanI bhagavatparyupAsanA :|14 tae NaM se ajjuNae mAlAgAre tatto muhuttaMtareNaM Asatthe samANe udvei, uThettA sudasaNaM samaNovAsayaM evaM vayAsI- tubbhe NaM devANuppiyA ! ke, kahiM vA saMpatthiyA? tae NaM sudaMsaNe samaNovAsae ajjuNayaM mAlAgAraM evaM vayAsIevaM khalu devANuppiyA ! ahaM sudaMsaNe NAmaM samaNovAsae abhigayajIvAjIve guNasilae ceie samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdae saMpatthie / tae NaM se ajjuNae mAlAgAre sudaMsaNaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-taM icchAmi NaM devANuppiyA ! ahamavi tumae saddhiM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittae NamaMsittae sakkArittae sammANittae kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvA-sittae / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi / bhAvArtha:- ahIM te arjunamALI thoDA samaya pachI Azvasta evaM svastha thaIne Ubho thayo. teNe sudarzana zramaNopAsakane A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! Apa koNa cho ane kaI bAju jaI rahyA cho? Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 130 zrI aMtagaDa sUtra A sAMbhaLI sudarzana zramaNopAsake arjuna mALIne A pramANe kahyuM - devAnupriya! huM jIvAdi navatattvano jJAtA sudarzana nAmano zramaNopAsaka chuM ane guNazIla udyAnamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana-namaskAra karavA jaI rahyo chuM. tyAre te arjunamALIe sudarzana zramaNopAsakane A pramANe kahyuM ke devAnupriya! paNa tamArI sAthe bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana-namaskAra evaM satkAra sanmAna karI kalyANa svarUpa, maMgala svarUpa, devasvarUpa ane jJAna svarUpa evA bhagavAnanI paryApAsanA karavA IcchuM chuM. sudarzana zramaNopAsake kahyuM- he devAnupriya! jema sukha upaje tema karo, dharma kAryamAM vilaMba na karo athot tame mArI sAthe AvI zako cho. |15 tae NaM sudaMsaNe samaNovAsae ajjuNaeNaM mAlAgAreNaM saddhiM jeNeva guNasilae ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ajjuNaeNaM mAlAgAreNaM saddhiM samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA tivihAe pajjuvAsaNAe pajjuvAsai / taM jahA- kAiyAe vAiyAe mANasiyAe / kAiyAe tAva saMkuiyaggahatthapAe NaccAsaNNe NAidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pajjuvAsai / vAiyAe jaM jaM bhagavaM vAgarei, evameyaM bhaMte! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM bhaMte ! asaMdiddhameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhaMte ! paDicchiyameyaM bhaMte ! icchiya-paDicchiyameyaM bhaMte ! se jaheyaM tubbhe vayaha apaDikUlamANe pajjuvAsai / mANasiyAe mahayA saMvegaM jaNaittA tivvadhammANurAgaratto pajjuvAsai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sudaMNassa samaNovAsagassa ajjuNayassa mAlAgArassa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe majjhagae vicittaM dhmmmaaikkhi| sudaMsaNe paDigae / bhAvArtha - tyAra pachI sudarzana zramaNopAsaka arjunamALInI sAthe guNazIla udyAnamAM jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra birAjamAna hatA tyAM AvyA ane arjuna mALInI sAthe bhagavAnane traNavAra AdakSiNA pradakSiNA karI, vaMdana namaskAra karyA, karIne traNa prakAranI paryApAsanA karavA lAgyA. te A pramANe-kAyikI, vAcikI, mAnasikI papAsanA karI. tyAre zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe sudarzana zramaNopAsaka, arjuna mALI evaM moTI vizALa pariSadAne vividha prakAre dharmakathA kahI. sudarzana dharmakathA sAMbhaLI cAlyA gayA. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Al/adhya. | 131 viveyana : A sUtramAM sudarzana zramaNopAsakanI gaMbhIratA ane dIrdhadaSTino paricaya thAya che. arjunamALI aMtamuhUrta sudhI behoza rahyo. zramaNopAsake vicAryuM ke have arjuna yakSanI paravazatAthI mukta che. tethI tenI dekhabhALa karavI tathA mArgadarzana ApavuM e mAruM kartavya che. teo arjunamALIne choDIne cAlyA na gayA. tyAM ne tyAM beThA rahyA. jevo arjuna yakSAvezathI mukta thayo tyAra pachI sudarzana zrAvake premathI enA praznonA javAba ApyA ane prabhu mahAvIra svAmI samIpe tene laI gayA. muhuttaMtareNaM :- muhUrtAntareNa stokakAlena / ma samayamA vinA tho'18 samaya mATe muhUrtAtara zabdaprayoga thayo che. muhUrta zabdano artha che- 48 miniTa arthAtu be ghaDIne muhUrta kahe che ane be ghaDIthI kAMIka nyUna kALane ane eka, be miniTane paNa aMtaHmuhUrta kahevAya che. arjunamALI thayA arjuna aNagAra :|16 tae NaM se ajjuNae mAlAgAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa atie dhamma soccA Nisamma haTThatuDhe samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI- saddahAmi NaM bhaMte ! NiggaMthaM pAvayaNaM jAva abbhuTTemi NaM bhaMte ! NiggathaM pAvayaNaM / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi / tae NaM se ajjuNae mAlAgAre uttarapuratthimaM disIbhAgaM avakkamai, avakkamittA sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei, karettA jAva aNagAre jAe jAva evaM ca NaM viharai / tae NaM se ajjuNae aNagAre jaM ceva divasaM muMDe jAva pavvaie taM ceva divasaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai, NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA imaM eyArUvaM abhiggahaM ogeNhai- kappai me jAvajjIvAe chaTuMchaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANassa viharittae tti kaTu ayameyArUvaM abhiggaha ogiNhai, ogiNhittA jAvajjIvAe jAva viharai / tae NaM se ajjuNae aNagAre chaTukkhamaNapAraNayasi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei jAva aDai / bhAvArtha :- arjanamALI zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA zrImukhethI dharmopadeza sAMbhaLI, hRdayamAM avadhAraNa karI, atyaMta prasanna evaM saMtuSTa thayA. prabhune traNavAra AdakSiNA pradakSiNA karI, vaMdana namaskAra Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI aMtagaDa sUtra karyA ane A pramANe bolyA- he bhagavan ! huM nigraMtha pravacana para zraddhA karuM chuM. ruci karuM chuM yAvat nigraMtha pravacana svIkAruM chuM arthAt ApanA caraNomAM saMyama grahaNa karavA IcchuM chuM. bhagavAne kahyuM- he devAnupriya ! jema sukha upaje tema karo, zubha kAryamAM vilaMba na karo. tyAre arjunamALIe IzAna khUNAmAM jaIne svayaM ja paMcamuSTi loca karyo. loca karI prabhu samIpe AvyA. prabhunA zrImukhethI saMyama aMgIkAra karyo yAvat samiti, guptivaMta aNagAra thayA yAvat arjuna aNagAra saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatAM karma kSaya karatAM vicaravA lAgyA. je divase arjuna aNagAra pravrujita thayA te ja divase prabhune vaMdana, namaskAra karI kahyuM- he prabhu! ApanI AjJA hoya to huM yAvasjIvana chaThanA pAraNe chaThanI tapasyAthI AtmAne bhAvita karato vicarIza. A pramANenA prabhunI AjJA prApta thatAM yAvavanano abhigraha grahaNa karI, tenuM pAlana karatAM vicaravA sAgyA. tyAra pachI arjunamuni chaThanA pAraNe pahelA praharamAM svAdhyAya karI yAvat gocarI mATe pharavA anabhAjInI samatA-kSamA se siddhi : 17 ta NaM taM ajjuNayaM aNagAraM rAyagihe Nayare ucca NIya-majjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANaM bahave itthIo ya purisA ya DaharA ya mahallA ya juvANA ya evaM vayAsI lAgyA imeNa me piyA mArie / imeNa me mAyA mAriyA / imeNa me bhAyA bhagiNI bhajjA putte dhUyA suNhA mAriyA / imeNa me aNNayare sayaNa saMbaMdhi pariyaNe mArie tti kaTTu appegaiyA akkosaMti, appegaiyA hIlaMti NidaMti khisaMti garihaMti tajjaMti tArleti tae NaM se ajjuNae aNagAre tehiM bahUhiM itthIhi ya purisehi ya Daharehi ya mahallehi ya juvANaehi ya AosijjamANe jAva tAlejjamANe tesiM maNasA vi apaussamANe sammaM sahai sammaM khamai sammaM titikkhai sammaM ahiyAsei, sammaM sahamANe sammaM khamamANe sammaM titikkhamANe samma ahiyAsemANe rAyagihe Nayare ucca - NIya-majjhima kulAI aDamANe jai bhattaM labhai to pANaM na labhai, aha pANaM labhai to bhattaM Na labhai / bhAvArtha :- tyAra pachI arjuna munine ucca-nimna-madhyama kuLomAM sAmudAnika gocarI mATe pharatA Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 9 /adhya. u joI rAjagRha nagaranA strI, puruSo, vRddho, yuvAno, bALako A pramANe kahevA lAgyA ke A sAdhue mArA pitAne bhAryA che, bhArI bhAtAne bhArI che, bhArA bhAI, jahena, patnI, putra, putrI, putravadhU hine bhAryA che. mArA amuka svajana, saMbaMdhI, parijanone mAryA che. Ama kahI koIe gALa ApI; to koIe hIlanA karI; koIe anAdara to koIe niMdA karI. koIe jAti Adino doSa batAvI garhA karI; to koIe bhaya jatAvI tanA DarI. Dose thappaDa ( sAjhe), IMTa, paththara, sADaDI sahithI tADana-bhAra bhAryo. 133 aneka strI, puruSo, bALako, vRddho ane yuvakothI tiraskRta ke tADita--tarjita thavA chatAM arjuna aNagAra manathI paNa teo upara dveSa(gusso)karyo nahIM. teo dvArA apAtA badhA parISahone samyak rIte sahana karyA. samyak prakAre kSamA rAkhI, samajaNathI titikSApUrvaka sahana karyuM. Ama samyak prakAre badhA upasargo tathA parISahone sahana karatA, kSamA rAkhatA, titikSA rAkhatA, pratikULatAne lAbhano hetu samajI rAjagRhInA ucca-nimna-madhyama kuLomAM gocarI karatA arjuna munine kyAreka bhojana maLatuM to pANI na maLatuM ane kyAreka pANI maLatuM to bhojana na maLatuM. 18 taNaM se ajjuNae aNagAre adINe avimaNe akaluse aNAile avisAdI aparitaMtajogI aDai, aDittA rAyagihAo NayarAo paDiNikkhamai, paDiNikkha- mittA jeNeva guNasilae ceie, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte gamaNAgamaNAe paDikkamei, paDikkamettA esaNamaNesaNaM Aloei, Aloe ttA bhattapANaM paDidaMsei, paDidaMsettA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abbhaNuNNAe samANe amucchie agiddhe agaDhie aNajjhovavaNNe bilamiva paNNagabhUeNaM appANeNaM tamAhAraM AhArei / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aNNayA rAyagihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM viharai / tae NaM se ajjuNae aNagAre teNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahie NaM mahANubhAgeNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANe bahupaDipuNNe chammAse sAmaNNapariyAgaM pAuNai, pAuNittA addhamAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsei, jhUsettA tIsaM bhattAiM aNasaNAe chedei, chedettA jassaTThAe kIrai jaggabhAve jAva siddhe / bhAvArtha:- tyAra pachI arjuna aNagAra A rIte lUkho, sUko je kAMI paNa prAsuka AhAra maLato tene khahIna, avibhana, khaDasuSa, amalina, khaDuNatA - vyADuNatA rahita, amehabhAvathI, taat||aatt ryA vagara laI, rAjagRha nagarInI madhyamAM thaI, guNazIla udyAnamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra samIpe AvIne Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 134 ] zrI aMtagaDa sUtra bhagavAna mahAvIra svAmIthI naati dUra ke na ati najIka upasthita thaI, gamanAgamana saMbaMdhInuM pratikramaNa karI, eSaNA(gocarI)saMbaMdhI lAgelA doSonI AlocanA karI lAvela AhArane zraddhApUrvaka bhagavAnane dekhADI, temanI AjJA meLavI, mUcha rahita, gRddhi rahita, rAgarahita ane Asakti rahita, sApa jema daramAM praveza kare tema rAgadveSathI rahita thaIne AhAranuM sevana karatA. tyAra pachI koI eka samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra rAjagRha nagarathI nIkaLI bahAranA janapadomAM vicaravA lAgyA. e avadhimAM(daramyAna) mahAbhAgyazALI arjuna aNagAre udAra, vipula, bhagavAne ApelA tathA pote utkRSTa bhAve svIkArelA, atyaMta prabhAvazALI, uttarottara vardhamAna, ujjavaLa pariNAmI tapathI AtmAne bhAvita karatA cha mAsa sudhI cAritra paryAyanuM pAlana karyuM. ardhamAsikI saMlekhanAthI AtmAne sevita karI, trIsa bhakta aNasaNane pUrNa karI, je prayojanathI saMyama grahaNa karyo hato te prayojanane siddha karyuM arthAt arjuna aNagAra siddhagatine pAmyA. vivecana : A sUtramAM arjuna aNagAranI samatA tathA kSamAbhAvanAno tAdRzya citAra che. cha mAsanA TUMkA gALAmAM ja anAdithI lAgelA karma maLane sarvathA dUra karI AtmAne nirmaLa tathA zudhdha karI lIdho. A ja enI uccatama sAdhanAne puravAra kare che. A sUtramAM temanI AtyaMtara tapa sAdhanAne aneka zabdo dvArA varNavI che. (2) Foti = kaTu vacano dvArA tiraskAra karavo, sAruM-narasuM kahevuM (2) hAMti = hIlanA, anAdara apamAna karavuM. (3) niyaMti = pITha pAchaLa ke paraspara doSonuM varNana karavuM. (4) hiti = khIjAvavuM, durvacano dvArA krodhAvezamAM bolavuM. (6) riddhati = vyakti samakSa tenA doSone pragaTa karavA. (6) taLaneti = AMgaLI dekhADI bhaya utpanna karavo, tiraskAra karavo, khIjAvuM. (7) tAreMti = lAkaDI, pattharAdi mAravAM. A badhA parISahone arjuna munie je rIte sahana karyA tenI prazaMsA sucaka zabdo A prakAre cheshte bhayAbhAvena, kSamate kopAbhAvena, titikSate dainyAbhAvena, adhisahate Adhikyena sadAte tiA sadaDDa- koIpaNa bhaya vagara sahana karyA. niDara thaIne sahana karyA. ma- krodhathI dUra rahIne zAMta bhAve sahana karyA. Itiha- koIpaNa jAtanI dInatA dekhADyA vagara parISahone sahana karyA. dayAre- khUba sahana karyA arthAt vairya, prasannatA ane utsAha sAthe sahana karyA. A badhA zabdothI arjuna mALInI sahanazIlatA ane vairyatAnI parAkASThA dhvanita thAya che. aparitaMtaLoft = arjunamunine niraMtara samAdhimAM rata-lIna rahevAnA kAraNe 'aparihaMta jogI' kahevAmAM AvyA che. jIvananivapaga mUi = sApanA daramAM praveza karavA samAna arjunamuni moDhAmAM AjubAjunA Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 6 adhya. 3 135 galophAno sparza karyA vagara arthAt rasAsvAda lIdhA vagara, rAgadveSa rahita thaIne AhAra karatA hatA. arjuna munino tapa gocarI samaye tADana tarjanane sahana karavAno hato. tenA bhAva sUcaka zabdo A prakAre che- (2) bheLa- udAra hato, pradhAna hato. bhUkhyA rahevuM, rasendriyane jItavI, bhikSA dvArA saMyamI jIvanano nirvAha karavo, A badhuM hajuye AsAna(saheluM) che paraMtu apamAna, mArapITa, tiraskAra Adi sahana karI tapasyAnI ArAdhanA cAlu rAkhavI e moTAmAM moTuM tapa che. (2) vijJeLa = vizALa, vipula kaSTo ke parISahone ekavAra, bevAra athavA traNavAra ke amuka amuka samaye sahana karI zakAya paraMtu lagAtAra cha mahinA sudhI kaSTone, upasarga-parISahone sahana karavA ane e paNa titikSApUrvaka e ati vikaTa tapasyA che, vilakSaNa sAhasa ane sahiSNutA che. eTalA mATe ja sUtrakAre chaThanA pAraNe chaThanI cha mahinAnI ja tapasAdhanA hovA chatAM tene vipula ane vizALa kahI che. (3) payatteNaM = (1) arjuna aNagAranI tapasyA pote ja AraMbhelI nahotI paraMtu prabhu mahAvIra svAmInI AjJA prApta thavA para AraMbhAyelI hatI. (2) prayatnapUrvaka, mahAna puruSArtha yukta tenI tapasyA hatI. (4) pahiSNa = utkRSTa bhAvanAthI grahaNa karelI hatI. vardhamAna pariNAmI hatI. sudaDha sAdhaka banIne sAdhanA jagatamAM AvyA hatA ane aMta sudhI sudaDha sAdhaka ja rahyA. (ba) mahApuJAnenuM = prabhAvazALI tapa, cha mahinAmAM arjuna muninA janma janmAMtaranA karmo naSTa thaI gayA, evuM mahA prabhAvaka tapa hatuM. zreNika caritramAM lakhyuM che ke arjunamALInA zarIramAM mudgarapANi yaza pAMca mAsa ane tera divasa rahyo. e kALamAM teNe 1141 vyaktionI ghAta karI. jemAM 978 puruSo ane 163 strIono samAveza thAya che. A uparathI spaSTa thAya che ke pratidina teNe sAta vyaktinI ghAta karI che. ahIM eka zaMkA cAya ke ATa ATalI ghAta karanAro AtmA cha mahinAmAM mukta kevI rIte thaI zake ? tenA samAdhAnanA traNa mudrA che (1) mavohi maMtriya mAMM tavA vikhtaringad (uttarAdhyana sUtra. adhya.30) arthAt tapa eka evuM adabhuta divya rasAyaNa che ke enAthI karoDo bhavanA (janmajanmAMtaronA bAMghelA) karmo nirjarI jAya che.(hAya pAme che.) (2) aNNANI jaM kammaM khavei bhavasayasahassa koDIhiM / taM NANI tihiM gutto, khavei UsAsametteNaM // // pravacana sAra // // ajJAnI jIva je karmono lAkho karoDo bhavamAM kSaya kare che teTalA ja karmo jJAnI traNa gupti dvArA eka zvAsa mAtramAM kSaya karI nAkhe che. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] zrI aMtagaDa sUtra (3) A prasaMgamAM arjunamALI dvArA je vadha thayA che te vAstavikatAe yakSe vadha karyA hatA. AvAna bhale arjuna mALIe karyuM hatuM paNa teno uddeza sAtanI ghAta karavAno nahoto. mAtra AvA anAcAra karanArane zikSA maLavI joIe, e ja bhAvanA hatI. arjunamALI dvArA je koI paNa vadha thayA che te yakSAviSTa parAdhInatAnuM kAraNa hatuM. manuSya vadha kAyA dvArA thayo paNa kaSAyanI tIvratA tenAmAM na hatI. tethI kAyAthI bAMdhelA karmo kAyAthI ja dhairya, samatA ane samajaNapUrvaka sahana karyA. pariNAme alpakALamAM mahAvedanA bhogavI sarva karmo kSaya karI siddhagatine pAmyA. zikSA preraNA :(1) anucita AjJA ke vacanane nibhAvavAno Agraha karavo ucita na kahI zakAya. tenAthI atyaMta ahita thAya che. evuM jANIne vicArone parivartita karI devA e ja vivekapUrNa vyavahAra che. anyathA e durAgraha hAnikAraka sAbita thAya che. lalitAgoSThI para aMkuza na mUkavAne kAraNe rAjA zreNikanI rAjadhAnInA nAgarikomAM azAMti vadhI. rAjAnI Ijjata paNa ghaTI ane seMkaDo lokono saMhAra thayo. ataH khoTI ahitakara pratijJA ke vacanano Agraha kyAre ya na rAkhavo joIe. (2) tIrthakara bhagavAnanA pagalAM thayAM pachI te kSetramAM thaI rahelA upadravo ke rogAtaMka koIpaNa nimitte zAMta thaI jAya che. arjunano upadrava paNa sudarzana zrAvakanA nimittathI dUra thayo. mULa kAraNa to bhagavAnanuM Agamana ja samajavuM joIe. jenA kAraNe daivI zakti paNa stabdha thaI gaI. (3) koIpaNa vyaktinA bhUtakALanA jIvana parathI vartamAna samayamAM tenA para dhRNA karavI sajjanatA nahi paraMtu durjanatA che. prAyaH dizA badalAtA ja vyaktinI dazA badalI jAya che. bhUtakALanI dRSTithI ja vyaktine jotAM rahevuM e mAnavanI eka tuccha ane malina vRtti che. vyaktino kyAre keTalA pramANamAM vikAsa thAya che te vAtano paNa viveka rAkhavo joIe. pApImAM pApI prANI paNa potAnuM jIvana parivartita karI nAkhe che. pradezI rAjA, arjuna mALI, prabhava cora ItyAdi aneka tenAM udAharaNo che. (4) bhagavAne seMkaDo mAnavonAM hatyArA arjuna pratye jarApaNa dhRNA ke chUtAchUta jevo vyavahAra na karyo. bhagavAnanI vAta to dUra rahI paraMtu teno eka upAsaka sudarzana zeThe paNa tene duSTa, hatyArA kahIne dhutkAryo nathI paraMtu tenI tatkALa sevA-paricaryA kare che. tene bhagavAnanA samavasaraNamAM potAnI sAthe laI Ave che ane bhagavAna tene te ja divase te ja hAlatamAM potAnI zramaNa saMpadAmAM laI le che. A daSTAMta dvArA ApaNane hRdayanI vizALatAno Adarza zIkhavA jovA maLe che. A guNa jIvanamAM utArI tucchatA temaja saMkucitavRtti vagere avaguNone tilAMjali ApavI joIe. (5) arjune alpa samayamAM ja potAnA jIvana ane vicArone tIvra gatithI pheravI nAkhyA. ApaNe paNa ApaNI sAdhanAmAM mAna-apamAna, IrSyA-dveSa, kaSAya Adi pravRttionuM upazamana karavAmAM ane potAnA AtmAne samabhAvamAM temaja sahaja bhAvamAM saMlagna karavAmAM DhIla na karavI joIe. varSo sudhInI dhArmika jIvana ke zramaNa paryAya vyatIta thayA pachI paNa koI sAdhaka kyAreka azAMta banI jAya, kyAMka mAna Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 6/adhya. 3 [ 137 | apamAnanI vAto kare, to kyAreka bIjA lokonAM vyavahAranI carcA kare, koInI niMdAmAM ane tiraskAramAM rasa le. e vRttiomAM parivartana lAvavuM joIe. (6) ApaNA AtmAnA pradeza pradezamAM ane vyavahArika jIvanamAM dhArmikatA, udAratA, saraLatA, namratA, zAMti, kSamA, vicAronI pavitratA ane pApI-dharmI badhA pratye sahaja svAbhAvikatAno vyavahAra Ave tyAre ja arjuna ane gajasukamAla jevA udAharaNo sAMbhaLavAno sAcA arthamAM lAbha prApta thayo kahevAya. (7) bhale ne gRhastha jIvana hoya ke saMyama jIvana, dharmanA AcaraNo dvArA ApaNAM jIvanamAM zAMti, prema, maitrI, mAdhyastha bhAvanI ane samabhAvanI vRddhi thavI joIe. ethI viparIta jo koI paNa vyakti pratye azAMti, aprema, amaitrI, viparIta bhAva ane viSamabhAva hoya to samajavuM joIe ke AtmAmAM dharmanuM sAcA arthamAM pariNamana thayuM nathI. (8) sudarzana zrAvakanA jIvanamAMthI dharmapremanI utkRSTatA, daDhatA ane nirbhikatAno bodhapATha levo joIe. gaMbhIratA ane viveka tathA saMkaTamAM paNa zAMti saha saMthAro karavAnI zikSA paNa levI joIe. (9) eka ja uttama vyakti AkhAye nagarane sukhI ane gharane svarga samAna banAvI de che ane adharmI vyakti sArAye nagarane saMkaTamAM nAkhI de che ane gharane narkamaya banAvI de che. ataH potAnI javAbadArI jyAM sudhI che tyAM sudhI potAnAmAM kyAre ya koIpaNa jAtanA kusaMskAra ke anyAya, anIti vRddhi na pAme eno viveka avazya rAkhavo joIe. lalitAgoSThInA karatUtothI nAgarika herAna parezAna thaI gayAM hatAM ane aMtamAM yakSanA upadravanA bhayAnaka saMkaTathI grasta banyAM. sudarzana zramaNopAsakanA kartavyathI nagarImAM AnaMda-AnaMda thaI gayo. zreNika rAjAnI ciMtA TaLI gaI ane arjunano paNa beDo pAra thaI gayo. I varga-6 : adhya.-3 saMpUrNa II Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 chaThTho varga adhyayana 4 thI 14 : kAzyapAdi OOOOOO zrI aMtagaDa sUtra XVIDIOK ODIOVO 0.10 101000 kAzyapa Adi gAthApati : rAyA, 1 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe Nayare, guNasilae ceie / seNie kAsave NAmaM gAhAvaI parivasai / jahA makAI solasa vAsA pariyAo / vipule siddhe / evaM khema vigAhAvaI, NavaraM kAyaMdI NayarI / solasa vAsA pariyAo / vipule pavvae siddhe / evaM dhiihare vi gAhAvaI kAyaMdIe NayarIe / solasa vAsA pariyAo / vipule siddhe / evaM kelAse vigAhAvaI, NavaraM sAee Nayare / bArasa vAsAiM pariyAo / vipule siddhe / evaM haricaMda vigAhAvaI sAee Nayare / bArasa vAsA pariyAo vipule siddhe / evaM vArattae vi gAhAvaI, NavaraM rAyagihe Nayare / bArasa vAsA priyaao| vipule siddhe / evaM sudaMsaNe vigAhAvaI, NavaraM vANiyaggAme Nayare / duipalAsae ceie / paMca vAsA pariyAo / vipule siddhe / evaM puNNabhadde vi gAhAvaI vANiyaggAme Nayare / paMca vAsA pariyAo / vipule siddhe / evaM sumaNabhadde vigAhAvaI NavaraM sAvatthIe NayarIe / bahuvAsAI priyaao| vipule siddhe / Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 6/adhya. 4-14 139 evaM supaiTThe vi gAhAvaI sAvatthIe NayarIe / sattAvIsaM vAsA pariyAo / vipule siddhe / evaM me vigAhAvaI, NavaraM rAyagihe Nayare / bahUiM vAsAiM pariyAo / vipule siddhe / bhAvArtha :- te kAle, te samaye rAjagRha nagaramAM guNazIla udyAna, zreNika rAjA vagere varNana pUrvavat jANavuM. tyAM kAzyapa nAmanA gAthApati rahetA hatA. makAI gAthApatinI jema samasta varNana samajavuM. 16 varSanI dIkSA paryAyanuM pAlana karI, aMta samaye vipulagiri parvata para saMthAro karI siddha, buddha, mukta thayA. evI ja rIte kSemaka gAthApatinuM samajavuM. vizeSatA- kAkaMdI nagarImAM rahetA hatA. soLa varSanI dIkSA paryAyanuM pAlana yAvat vipulagiri para siddha thayA. evI ja rIte dhRtidhara gAthApati, kAkaMdI nagarI, 16 varSa saMyama paryAya, vipulagiri parvata para siddha thayA. evI ja rIte kailAsa ane haricaMdana gAthApatinuM samajavuM. aMtara mAtra nagarI tathA saMyama paryAyamAM, nagarI sAketa ane dIkSAparyAya bAra varSa, vipulagiri parvata para siddha thayA. evI ja rIte vArattaka gAthApati, nagarI-rAjagRhI, 12 varSano saMyama, vipulagiri para siddha thayA. evI ja rIte sudarzana gAthApati, nagarI-vANijyagrAma, dhrutipalAza caitya, pAMca varSano saMyama, vipulagiri para siddha thayA. ema ja puNyabhadra (pUrNabhadra)gAthApati, vANijyagrAma nagara, pAMcavarSano saMyama, vipulagiri para siddha thayA. ema ja sumanabhadra gAthApati, zrAvastI nagarI, ghaNAM varSono saMyama, vipulagiri para siddha thayA. ema ja supratiSThita gAthApati, zrAvastI nagarI, satyAvIsa varSa saMyama, vipulagiri para siddha thayA. ema ja megha gAthApati, rAjagRhInagara, ghaNAM varSono saMyama, vipulagiri para siddhi prApta karI. vivecana : A sUtramAM agiyAra zrAvakono ullekha karavAmAM Avyo che. badhAe moha mamatAne choDI, prabhunA upadeze vairAgya pAmI, prabhu mahAvIranA zrIcaraNe jIvana samarpita karI, tapa-saMyama, sAdhanAthI karmono kSaya karI siddhagatine pAmyA. tenA jIvanamAM je je aMtara(pharaka) che teno cArTa A pramANe che-- Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 140 ] zrI aMtagaDa sUtra kama nagara udhAna dIkSAparyAya 1. zrI kAzyapa gAthApati rAjagRhanagara guNazIla zrI kSemaka gAthApati kAkaMdInagarI | zrI dhRtidhara " kAkaMdInagarI zrI kailAsa " sAketanagara zrIharicaMdanagAthApati sAketanagara zrI vArattaka gAthApati rAjagRhanagara guNazIla | zrI sudarzana " vANijyagrAma yutipalAsa zrI puNyabhadra " vANijyagrAma dhuti palAsa zrI sumanabhadra " zrAvastInagarI zrI supratiSThita " zrAvastInagarI zrI meghakumAra " rAjagRhanagara guNazIla A sarva aNagAro vipulagiri upara saMthAro karI siddha thayA che. 16 varSa 16 varSa 16 varSa 12 varSa 12 varSa 12 varSa 5 varSa 5 varSa ghaNAM varSa 27 varSa ghaNAM varSa I varga-6 : adhya-4 thI 14 saMpUrNa II Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 6/adhya. 15 adhyayana QIDIO140100100 141 chaThTho varga 15 : atimuktakumAra MENDID ADIDADID AD AD AD AD AD INNG gautama svAmInI bhikSAcaryA : 1 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM polAsapure Nayare / sirivaNe ujjANe / tattha NaM polAsapure Nayare vijae NAmaM rAyA hotthA / tassa NaM vijayassa raNo sirI NAmaM devI hotthA, vaNNao / tassa NaM vijayassa raNNo putte sirie devIe attae aimutte NAmaM kumAre hotthA, sukumAlapANipAe / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva sirivaNe ujjANe jAva viharai / teNaM kANaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTThe aMtevAsI iMdabhUI aNagAre jahA paNNattIe jAva polAsapure Nayare ucca - NIya-majjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyaM aDai / imaM ca NaM aimutte kumAre pahAe jAva savvAlaMkAravibhUsie bahUhiM dAragehi ya dAriyAhi ya DiMbhaehi ya DiMbhiyAhi ya kumAraehi ya kumAriyAhi ya saddhiM saMparivuDe sAo gihAo paDiNikkhamai, paDiNikkhamittA jeNeva iMdaTThANe teNeva vAga tehi bahUhiM dAraehi ya saMparivuDe abhiramamANe- abhiramamANe viharai / tae NaM bhagavaM goyame jAvabhikkhAriyaM aDamANe iMdaTThANassa adUrasAmaMteNaM vIIvaya / bhAvArtha :- te kAle, te samaye polAsapura nAmanuM nagara hatuM. tyAM zrIvana nAme udyAna hatuM. te polAsapura nagaramAM vijaya nAmanA rAjA hatA. te vijaya rAjAnA zrIdevI nAmanA mahArANI hatAM. rAjA tathA rANInuM varNana aupapAtika sUtrAnusAra jANavuM. mahArAjA vijayano putra tathA zrIdevIno Atmaja atimukta nAmano * kumAra hato. te ati suMdara evaM sukomaLa hAtha pagavALo hato. te kALa, te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra kramazaH vicaratAM zrIvana udyAnamAM padhAryA. te kAle te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranA jyeSTha aMtevAsI ziSya IndrabhUti zrI bhagavatI sUtramAM kahyA pramANe chaTha tapanA pAraNAnA divase bhagavAnanI AjJA laI polAsapura nagaranA ucca-nimna madhyama kuLomAM Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrI aMtagaDa sUtra bhikSArtha pharavA lAgyA. ahIM atimukta kumAra snAnAdi karI yAvat sarvAlaMkArothI vibhUSita thaI ghaNA chokarAchoriikho (moTI bharanA jANo), jAjaDa-jANiDA tathA DubhAra-DumAriyo ( avivAhita, Dizoro) sAthe maLIne potAnA gherathI nIkaLyA, nIkaLIne jyAM krIDAsthAna hatuM tyAM AvyA ane sahunI sAthe ramavA lAgyA. bhagavAna gautama te ja samayamAM ucca yAvat bhikSA mATe pharatAM-pharatAM krIDAsthaLa pAsethI na ati dUra na ati samIpa te rIte nIkaLyA. atimuktakumAra ane gautama svAmI vacce vArtAlApa H 2 tae NaM se aimutte kumAre bhagavaM goyamaM adUrasAmaMteNaM vIIvayamANaM pAsai, pAsittA jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgae, bhagavaM goyamaM evaM vayAsI- ke NaM bhaMte ! tubbhe ? kiM vA aDaha ? taNaM bhaMte goyame aimuttaM kumAraM evaM vayAsI- amhe NaM devANuppiyA ! samaNA NiggaMthA iriyAsamiyA jAva guttabaMbhayArI jAva bhikkhAyariyAe aDAmo / taNaM aimutte kumAre bhagavaM goyamaM evaM vayAsI - eha NaM bhaMte ! tubbhe jANaM ahaM tubbhaM bhikkhaM davAvemi tti kaTTu bhagavaM goyamaM aMgulIe geNhai, geNhittA jeNeva sae gihe teNeva uvAgae / tae NaM sA siridevI bhagavaM goyamaM ejjamANaM pAsai, pAsittA haTThatuTThA AsaNAo abbhuTThei, abbhuTTettA jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgayA / bhagavaM goyamaM tikkhutto AyAhiNaM - payAhiNaM karei, karettA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA viuleNaM asaNa- pANakhAima - sAimeNaM paDilAbhei, paDilAbhettA paDivisajjei / taNaM se aimutte kumAre bhagavaM goyamaM evaM vayAsI- kahi NaM bhaMte ! tubbhe parivasaha ? tae NaM se bhagavaM goyame aimuttaM kumAraM evaM vayAsI- evaM khalu devANuppiyA ! mama dhammAyarie dhammovadesae samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare jAva saMpAviukAme iheva polAsapurassa Nayarassa bahiyA sirivaNe ujjANe ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / tattha NaM amhe parivasAmo / bhAvArtha :- tyAre atimukta kumAre gautama svAmIne krIDAsthaLa pAsethI pasAra thatAM joyA. joIne Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 6 /adhya. 15 jyAM bhagavAna gautama hatA tyAM AvyA. AvIne gautamaprabhune A pramANe pUchyuM- he bhaMte ! Apa koNa cho ? ane zA mATe pharI rahyA cho ? 143 tyAre bALa jijJAsAnuM samAdhAna karatAM gautamaprabhu bolyA- he devAnapriya ! ame zramaNa nigraMtha chIe. IryAsamiti AdithI yukta brahmacArI(jaina sAdhu) chIe ane atyAre huM bhikSArtha pharI rahyo chuM. tyAre atimukta kumAre gautamasvAmIne kahyuM- jo ema hoya to mArI sAthe padhAro. huM Apane bhikSA(gocarI) apAvuM, Ama kahI atimukte gautama svAmInI AMgaLI pakaDI lIdhI ane potAnA rAjabhavanamAM laI gayA. zrIdevI bhagavAna gautamane AvatA joI atyaMta prasanna thayA. prasanna tathA saMtuSTa hRdaye Asana parathI UbhA thaI gautama svAmI sanmukha AvyAM. AvIne gautama svAmIne traNavAra AdakSiNA pradakSiNA karI vaMdana namaskAra karyAM. tyAra pachI bhojanagRhamAM laI jaI vipula(zreSTha utama) azana pAna--khAdima-svAdima Adi dvArA pratilAbhita karyA ane vinayapUrvaka gautamasvAmIne visarjita(vidAya) karyA. tyAra pachI atimukta kumAre gautama svAmIne punaH pUchyuM- he bhagavAna ! ApanuM nivAsa sthAna kyAM che ? gautama svAmIe kumArane kahyuM- he devAnupriya ! mArA dharmaguru, dharmAcArya, dharmopadezaka, dharmanI Adi karanArA, molAbhilASI zramaNa bhagavAna mahAvIra A polAsapura nagaranI bahAra zrIvana udyAnamAM birAjamAna che. ame tyAM rahIe chIe. vivecana : A sUtramAM atimukta kumAre gautama svAmIne traNa prazna pUchyA che ane gautama prabhue khuba ja suMdara rIte traNenA javAba ApI bALakanA mananuM samAdhAna karyuM che. A sUtramAM baMnenI mahAnatAnA darzana thAya che. nAnAnI mahAnatAnA darzana, moTA sAthenA vyavahAra tathA moTA kAmathI thAya che ane moTAnI mahAnatAnA darzana nAnA sAthenA vyavahAra tathA nAnA kAmathI thAya che. atimukta kumAra ramatA hatA. jevA gautama svAmIne joyA ke turata ja ramata choDI, emanI pAse AvyA, vaMdanAdithI vinaya sAcavI, prazna pUchI, gocarI mATe potAnA ghare laI gayA. TIkAkAra abhayadeva sUrInA kathana pramANe atimukta kumAra cha varSanA hatA. nAnI vayanA A saMskAra tenA pUrva janmanA upAdAnane ane A janmanA mAtApitAnA ghaDataranI AdarzatAne sUcave che. gautama svAmInI mahAnatA che ke nAnAkaDA bALakanA sAva nAnA(sAmAnya) gaNAtA praznono paNa premapUrvaka, saraLatAthI uttara Ape che. trIjA praznano javAba sIdho ame zrIvana udyAnamAM rahIe chIe ema na Apyo paraMtu mArA upakArI guru bhagavaMta prabhu mahAvIra zrIvanamAM birAje che ane amo tyAM eTale ke amArA dharmagurunI sAthe, temanA sAnidhyamAM rahIe chIe. gautama svAmInI gurubhakti, apUrva samarpaNabhAva, laghutAmAM paNa prabhutAnA darzana karAve che. ahIM eka zaMkA thAya che ke prabhu mahAvIranA zAsanakAlIna saMtone mATe rAjapiMDa niSedha che to gautama svAmIe vijayarAjAne tyAM AhAra kema grahaNa karyo ? enuM samAdhAna che ke- cauda pUrvI bahuzruta Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 144] zrI aMtagaDa sUtra zramaNa Agama vihArI hoya che. zruta vyavahAranA niyamo tene mATe ekAMtika hotA nathI. bIjuM samAdhAna ema paNa che ke rAjA mATe banAvela baLaprada AhAra grahaNa na kare te rAjapiMDa hoya che. rAjAnA rasoI gharamAM rAjA-rAjaparivAra ane te sivAyanI aneka vyaktio mATe rasoI banatI hoya che, temAMthI grahaNa karI zakAya. atimuktanuM bhagavAnanA darzanArthe Agamana :| 3 tae NaM se aimutte kumAre bhagavaM goyama evaM vayAsI- gacchAmi NaM bhaMte ! ahaM tubbhehiM saddhiM samaNaM bhagavaM mahAvIraM pAyavaMdae / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha karehi / tae NaM se aimutte kumAre bhagavayA goyameNaM saddhiM jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNa payAhiNaM karei, karettA vaMdai jAva pajjuvAsai / / tae NaM bhagavaM goyame jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgae jAva bhattapANaM paDidasei, paDidaMsettA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aimuttassa kumArassa tIse ya mahai mahAliyAe parisAe majjhagae vicittaM dhammamAikkhai / bhAvArtha - tyAra bAda atimukta kumAre gautama svAmIne kahyuM- he pUjya ! huM paNa ApanI sAthe zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana karavA AvuM chuM. he devAnupriya ! jema sukha upaje tema karo, dharma kAryamAM vilaMba na karo. tyAre te atimukta kumAra gautama svAmI sAthe zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI samIpe AvyA, AvIne traNavAra AdakSiNA-pradakSiNA karI, vaMdana namaskAra karyA ane bhagavAnanI papAsanA karavA lAgyA. tyAre gautama svAmI mahAvIra samIpe padhAryA yAvatuM bhagavAnane AhAra dekhADyo, dekhADIne saMyama tapathI AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. tyAra pachI bhagavAna mahAvIra svAmIe atimukta kumArane tathA vizALa pariSadane dharmakathA kahI. atimukta kumArane vairAgya :| 4 tae NaM se aimutte kumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | AISHdhya. 15 | 145 soccA Nisamma haTThatuDhe jAvajaM NavaraM- devANuppiyA ! ammApiyaro ApucchAmi tae NaM ahaM devANuppiyANaM aMtie jAva pavvayAmi / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha karehi / tae NaM se aimutte kumAre jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgae, uvAgacchittA ammApiUNaM pAyavaDaNaM karei, karettA evaM vayAsI- evaM khalu ammayAo ! mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamme NisaMte, se vi ya me dhamme icchie paDicchie abhiruie / tae NaM tassa aimuttassa ammApiyaro evaM vayAsI- dhaNNo si tuma jAyA ! saMpuNNo si tumaM jAyA ! kayattho si tumaM jAyA ! ja NaM tume samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamme Nisate, se vi ya te dhamme icchie paDicchie abhiruie / tae NaM se aimutte kumAre ammApiyaro doccaM pi taccaM pi evaM vayAsIevaM khalu ammayAo ! mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamme nnisNte| se vi ya NaM me dhamme icchie, paDicchie, abhiruie / taM icchAmi NaM ammayAo! tubbhehi abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa atie muMDe bhavittA Na agArAo aNagAriya pavvaittae / bhAvArtha:- atimukta kumAra bhagavAnanI dharmadezanA sAMbhaLI atyaMta harSita evaM saMtuSTa thayA. prabhunA upadezane hRdayamAM dhAraNa karI atimukta kumAre prabhune A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! huM mArA mAtA pitAnI anujJA prApta karI Apa pAse dIkSA grahaNa karavA IcchuM chuM. bhagavAne kahyuM- devAnupriya ! tamane jema sukha upaje tema karo; dharmakAryamAM vilaMba na karo. u . tyAra pachI atimuktakamAra potAnA mAtApitA pAse gayA. teonA caraNomAM praNAma karIne kahyuM- he mAtApitA! meM zramaNa bhagavAna mahAvIra samIpe dharmazravaNa karyuM. te dharma mane ISTa, vAraMvAra ISTa pratIta thayo che ane mane khUba gamyo che. tyAre mAtA pitAe kahyuM- he putra ! tuM dhanya che, vatsa tuM puNyazALI che, he vatsa! tuM kRtArtha che ke te bhagavAna mahAvIra samIpe dharmanuM zravaNa karyuM che ane te dharma tane ISTa, vAraMvAra ISTa ane rUcikara lAgyo che. tyAre atimukta kumAre bIjI ane trIjIvAra paNa A ja vAta kahI-mAtApitA! zramaNa bhagavAna mahAvIra samIpe dharmazravaNa karyuM che. te dharma mane ISTa, punaH ISTa ane rucikara lAgyo che. tethI he mAtApitA! ApanI anujJA prApta karI huM zramaNa bhagavAna mahAvIra samIpe muMDita thaI gRha tyAga karI aNagAra dIkSA grahaNa karavA IcchuM chuM. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 14 | zrI aMtagaDa sUtra | 5 tae NaM taM aimuttaM kumAraM ammApiyaro evaM vayAsI- bAle si tAva tuma puttA ! asaMbuddhe, ki NaM tuma jANasi dhamma ? tae NaM se aimutte kumAre ammApiyaro evaM vayAsI- evaM khalu ahaM ammayAo! jaM ceva jANAmi taM ceva Na jANAmi, jaM ceva Na jANAmi taM ceva jANAmi / tae NaM taM aimuttaM kumAraM ammApiyaro evaM vayAsI-kahaM NaM tuma puttA ! jaM ceva jANasi taM ceva Na jANasi ? jaM ceva Na jANasi taM ceva jANasi? tae NaM se aimutte kumAre ammApiyaro evaM vayAsI- jANAmi ahaM ammayAo! jahA jAeNaM avassa mariyavvaM, Na jANAmi ahaM ammayAo ! kAhe vA kahiM vA kahaM vA kiyaccireNa vA ? __Na jANAmi NaM ammayAo ! kehiM kammAyayaNehiM jIvA Neraiya tirikkha joNiyamaNussadevesu uvavajjaMti, jANAmi NaM ammAyAo ! jahA saehiM kammAyayaNehiM jIvA Neraiya jAva uvavajjati / evaM khalu ahaM ammayAo ! jaM ceva jANAmi taM ceva Na jANAmi, jaM ceva Na jANAmi taM ceva jANAmi / taM icchAmo NaM ammayAo! tubbhehiM abbhaNuNNAe jAva pavvattae / bhAvArtha:- A rIte atimukta kumAre mAtApitA pAse dIkSAnI AjJA mAMgI tyAre mAtA pitAe kumArane kahyuM- he putra ! hajI tuM bALaka che, abodha che, dharmanI (dIkSAnI) vAtone tuM zuM jANe? atimukta kumAra bolyA- he mAtApitA ! huM je jANuM chuM te nathI jANato ane je nathI jANato te huM jANuM chuM. mAtApitAe kahyuM- beTA ! tuM zuM kahe che? te samajAtuM nathI. jANavA na jANavAno artha zuM che? eTale ke je jANe che tene nathI jANato ane je nathI jANato te jANe che? tyAre atimukta kumAra guDhArthane spaSTa karatA kahe che- he mAtApitA ! je janma le che te avazya mRtyu pAme che e huM jANuM chuM paNa e nathI jANato ke kyAre, kyAM(sthAne), kevI rIte, keTalA divasa pachI mRtyu thaze? ane je nathI jANato tene huM jANuM chuM eno artha e che ke jIva kayA karmonA kAraNe naraka, tiryaMca manuSya ane devagatimAM utpanna thAya che? te huM nathI jANato paraMtu eTaluM huM avazya jANuM chuM ke jIva potAnA karelA karmAnusAra ja vividha gatiomAM, yoniomAM utpanna thAya che. potAnA kathanano upasaMhAra karatAM atimukta kumAra kahe che- mATe he mAtApitA ! meM kahyuM ke huM je jANuM chuM te nathI jANato ane je nathI jANato te huM jANuM chuM. mAruM mRtyu kyAre thaze ane huM kyAM jaIza e tattvajJAnathI huM ajJAta chuM. e ajJAtane Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 6 /adhya. 15 [ 147 ] jJAta karavA mATe ja huM ApanI AjJA prApta karI, saMyama grahaNa karavA IcchuM chuM. vivecana : A sUtramAM cha varSanA nAnA bALakanI keTalI spaSTa, nirmaLa ane sahaja jJAnasaMpadA che ke jene enA mAtA pitA paNa samajI zakatA nathI. jJAnano saMbaMdha AtmA sAthe che pachI e zarIra nAnuM hoya ke moTuM, vRddha hoya ke bALakanuM hoya, sthULa hoya ke pAtaLuM. mAtra be ja vAkyanI samajaNa dvArA eNe potAnA mAtA pitAne niruttara karI dIdhA. jemAM (1) je jANuM chuM te nathI jANato (2) je nathI jANato te huM jANuM chuM. je nathI jANato te jANavA mATe ja huM saMyama levA IcchuM chuM. Ama tenuM saMyamalakSya spaSTa che. A sUtramAM prayukta vAyaTdaMzabdano artha vRttikAre A pramANe karyo che. jemAyeyadi tti, karmaNAM jJAnAvaraNIyAdInAma / AyatanAni AdAnAni baMdhahetava ityarthaH / pAThAntareNaM kammAvayaNehiM tti tatra karmApatanAni yaiH karmAvatati-Atmani saMbhavati tAni tathA arthAt karma zabda jJAnAvaraNIyAdi karmono saMsUcaka che ane A vAtanazabda baMdhanA kAraNono paricAyaka che. kyAMka kyAMka vAyavahaMnA sthAne vAvayahiM evo paNa pAThAMtara maLe che. je kAraNothI karma Atma sarovaramAM paDe che, karma Atma pradezothI saMbaMdhita thAya che, tene karmApatana kahe che. baMneno Azaya eka ja che. karma AyatanAni ane karmApatana A baMne zabdono artha eka ja samAna thAya che. atimuktakumAranI dIkSA evaM siddhi - |6 tae NaM taM aimuttaM kumAraM ammApiyaro jAhe No saMcAeMti bahUhiM AghavaNAhiM jAvataM icchAmo te jAyA ! egadivasamavi rAyasiriM pAsettae / tae NaM se aimutte kumAre ammApiuvayaNa maNuyattamANe tusiNIe saciTThai / abhiseo jahA mahA- balassa / NikkhamaNaM jAva sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai / bahUhiM vAsAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNai, guNarayaNaM tavokammaM jAva vipune siddha bhAvArtha :- mAtApitA atimukta kumArane jyAre aneka yukti-prayuktiothI samajAvavAmAM samartha na thayA tyAre bolyA- he patra! ame eka divasa tArI rAjyalakSmIno vaibhava jovA IcchIe chIe. mAtA pitAnI vAta sAMbhaLI kumAra mauna rahyA. tyAre mahAbalakumAranI samAna rAjyAbhiSeka jANavo. abhiniSkramaNa-pravrayA-sAmAyikAdi agiyAra aMgonuM adhyayana, ghaNA varSonI saMyama paryAyanuM pAlana, guNaratna saMvatsarAdi tapanuM ArAdhana karyuM kAvat vipulagiri parvata para siddhapadane pAmyA. vivecana : A sUtramAM atimukta kumAranI pravajyAthI paramAtmapada sudhInI yAtrAno dizA nirdeza karyo che. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI aMtagaDa sUtra zrI bhagavatI sUtranA 5 mAM zatakanA cothA uddezAmAM atimukta muninA jIvananI eka suMdara ghaTanAnuM varNana che. je ahIM prAsaMgika hovAthI mULapATha sahita ApavAmAM Ave che- te kANaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI aimutte NAmaM kumArasamaNe pagaibhaddae jAva viNIe / tae NaM se aimutte kumArasamaNe aNNayA kayAI mahAvuTTikAyaMsi NivayamANaMsi kakkhapaDiggaha- rayaharaNamAyAe bahiyA saMpaTThie vihArAe / tae NaM aimutte kumArasamaNe vAhayaM vahamANaM pAsai, pAsittA maTTiyAe pAli baMdhai, baMdhittA 'NAviyA me NAviyA meM' NAvio viva NAvamayaM paDiggahaM udagaMsi kaTTu pavvAhamANe pavvAhamANe abhiramai, taM ca therA adakkhu, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA evaM vayAsI * evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI aimutte NAmaM kumArasamaNe se NaM bhaMte ! aimutte kumArasamaNe kaihiM bhavaggahaNehiM sijjhihii jAva aMtaM karehii ? ajjo ! tti samaNe bhagavaM mahAvIre te there evaM vayAsI- evaM khalu ajjo ! mama aMtevAsI aimutte NAmaM kumArasamaNe pagaibhaddae jAva viNIe se NaM aimutte kumArasama imeNaM ceva bhavaggahaNeNaM sijjhihii jAva aMta karehii; taM mA NaM ajjo ! tubbhe aimuttaM kumArasamaNaM hIleha, niMdaha, khiMsaha, garahaha, avamaNNaha, tubbhe NaM devANuppiyA ! aimuttaM kumArasamaNaM agilAe saMgiNhaha, agilAe uvagiNhaha, agilAe bhatteNaM pANeNaM viNaeNaM veyAvaDiyaM kareha / aimutte NaM kumArasamaNe aMtakare ceva, aMtimasarIrie ceva; tae NaM te therA bhagavaMto samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vuttA samANA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai, NamaMsai; aimuttaM kumArasamaNaM agilAe saMgiNhaMti jAva veyAvaDiyaM kareMti / - [ bhagavatI sUtra za. 5 7.4] artha :-- te kAle, te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA ziSya atimukta kumAra zramaNa koI eka divase mahAvarSA varasyA bAda potAno rajoharaNa laI, hAthamAM nAnakaDuM pAtra laI, bahAra sthaMDila hetu gayA. raste jatAM atimukta kumAra zramaNe pANInuM eka nAnuM khAbociyuM joyuM ane jotAnI sAthe bacapaNanI ghaTanAnuM smaraNa thaI AvyuM. teoe khAbociyAnI bhInI mATInI pALa bAMdhI, bAMdhIne nAvika je rIte nAvane pANImAM choDe che e rIte atimukta munie potAnA pAtrane pANImAM mUkayuM ane A mArI nAva che. nAva tare, mArI nAva tare ema kahI pAtrane pANImAM tarAvatA krIDA karavA lAgyA. atimukta kumAra zramaNane A pramANe karatAM joI sthavira muni tene kaMIpaNa kahyA vinA cAlyA gayA. zramaNa bhagavAna mahAvIra samIpe AvI teozrIne pUchyuM- he bhagavan ! ApanA ziSya atimukta kumAra zramaNa keTalA bhava karyA bAda siddha thaze ? tathA sarva duHkhono aMta karaze ? zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe te sthavira munione saMbodhita karIne kahyuM- he Aryo ! prakRtithI bhadra, prakRtithI vinIta evo mAro aMtevAsI ziSya atimukta kumAra A ja bhavamAM siddha thaze yAvat sarva duHkhono aMta karaze tethI he Aryo ! tame atimuktakumAra zramaNanI hIlanA, niMdA, khiMsanA, Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga /adhya. 15 _. 149 ] gaha ane apamAna karo nahIM paraMtu aglAna bhAvathI atimukta kumAra zramaNane juo, tene sahAyatA karo ane AhArapANI dvArA vinayapUrvaka tenI vaiyAvacca karo. atimukta kumAra zramaNa carama zarIrI che. A ja bhavamAM badhA karmono kSaya karanAra che. zramaNa bhagavAna mahAvIra pAsethI A vRttAMta sAMbhaLI, te sthavira munioe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana namaskAra karyA, tyAra pachI te sthavira muni, atimukta kumAra zramaNane aglAna bhAvathI svIkArI, tenI vaiyAvacca karavA lAgyA. zikSA preraNA :(1) bhAgyazALI haLukarma jIvone sahaja rIte ja susaMyoga ane dharmAcaraNanI prApti thaI jAya che ane samyaka puruSArtha dvArA teo potAne prApta thayelA te susaMyogane saphaLa banAvI de che. ApaNane paNa mAnavabhava, zAstra zravaNa, munisevA Adino suavasara maLyo che te avasarane vairAgya dvArA ALasa, bedarakArI ane upekSAnA bhAvone haTAvavAno prayatna karavo joIe. (2) eka nAnakaDo bALaka paNa jIvana ane dharmanA sArapUrNa tathyane saraLatAthI samajI zake che ane tenuM sAcA arthamAM vizleSaNa karI zake che, to zuM ApaNe nAnI evI vAtane paNa hRdayaMgama na karI zakIe kejamyo che tene maravuM avazya paDaze. kyAre, kevI rIte mota Avaze enI koIne kaMI ja khabara nathI. jIva jevuM AcaraNa karaze te anusAra ja bhaviSyanI gati maLaze te paNa nakkI ja che. A mAmUlI jevI lAgatI vAtane ApaNe lakSyamAM rAkhIne bALamunino Adarza sAme rAkhIne samajavAno prayatna karavo joIe ane yogyatA ane avasara anusAra jIvana sudhAravAmAM, dharmAcaraNamAM ane bhaviSyane kalyANamaya banAvavA mATe yatkiMcita puruSArtha vadhAratAM rahevuM joIe. (3) buddhimatA ane utsAha- 1. ramata choDIne eka raste cAlyA jatAM mahAtmAne teno paricaya pUchavo paraMtu tenI mazkarI na karavI. 2. bhikSAnI vAta jANIne tarata ja potAnA ghera laI javA nivedana karavuM. (3) bhikSA laIne nIkaLatA munine viveka pUrvaka temanA nivAsa sthAna vize pUchavuM. 4. nivAsa sthAna ane bhagavAnano paricaya maLatAM tatkALa ja temanI sAthe cAlI nIkaLavuM. pa. bhagavAna pAse pahoMcIne vidhivat vaMdana karavA. 6. zAMtithI besI javuM 7. dharma ane saMyamanI rucine bhagavAna samakSa pragaTa karavI. 8. mAtApitA pAse svayaM AjJA prApti mATe nivedana karavuM. 9. bhagavAna pAsethI maLelA jJAnanA sAranA AdhAre camatkArika javAba Apavo. 10. vahetAM pANImAM nAva tarAvavA mATe pahelAM retIthI pANIne rokIne pachI pAtrIne pANImAM choDavI evuM na kare to tenI(nAvanI pAtrInI)pAchaLa pAchaLa bhAgavuM paDe. 11. zramaNone AvatAM joIne te khela(ramatamAMthI) tarata ja nivRtta thaIne cAlavA mATe taiyAra thaI javuM. A pratyeka kriyAmAM bAlamuninI buddhimattAnA darzana thAya che. (4) varSARtumAM paNa saMto zauca nivRtti mATe bahAra jaI zake che evuM spaSTa udAharaNa prastuta adhyayanamAM che. acita nirdoSa bhUmi hovI jarUrI che. (5) bAla dIkSAno ekAMta virodha karavo te yogya nathI. bAla dIkSAno pATha Agamika che. vivekanI Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 150 ] zrI aMtagaDa sUtra | AvazyakatA kALa pramANe sarvatra svataH siddha che. anekAMta siddhAMtone pAmIne koIpaNa vyavahArika pravRttimAM ekAMta Agraha na rAkhavo joIe. 8 varSa, 16 varSa, pAchaLathI aMtima vaya arthAta hajAra varSanI uMmaramAM paNa mAtra 10-20 varSa saMyama pALanAra vyaktionA udAharaNo A adhyayanamAM ane sUtramAM(AgamamAM) che. zeTha, rAjA, rANI, rAjakumAra, mALInA dIkSita thavA ane mokSa javAnA udAharaNo A AgamamAM che. anya AgamomAM (sUtromAM) brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudranuM saMyama levA vize ane mokSa javAnuM varNana che. ataH Agama AjJA sivAya koI paNa ekAMta Agraha rAkhavo ke karavo bhagavAnanI AjJA nathI. te mAtra vyaktigata Agraha rUpe ja rahI jAya che. (6) utkRSTAcAra ane zuddhAcAranA nAma para je anudAratA, saMkIrNavRtti, dhRNAbhAva ane tucchatA pUrNa je kiMI pravRttio A samAjamAM zramaNo dvArA karavAmAM Ave che. temaNe A adhyayananI nIcemujabanI vAto dhyAnamAM levI joIe- (1) evaMtAnuM gautama svAmIne ramatanA medAnamAMthI nimaMtraNa ApIne sAthe laI javuM. (2) AcArya karatAM paNa viziSTa mahatvazALI gaNadharanI padavI dhAraNa karanAra gautama svAmInI AMgaLI pakaDIne cAlavuM. (3) chokarAne ghara batAvavA mATe sAthe cAlavA devo. (4) upAzrayamAM paNa sAthe AvavA taiyAra thavuM. (5) bAlamunino kAcA pANI sAthe sparza(aDavAnuM) thayo hovA chatAM paNa temanI sAthe abhadra vyavahAra na karavo. (6) bhagavAna dvArA paNa evaMtA munine bolAvIne Thapako na Apavo paraMtu zramaNone ja sevA bhAva mATe ane sAra-saMbhALa temaja zikSaNa, saMrakSaNa mATe preraNA ApavI. A badhA udAratApUrNa vyavahAra ciMtana-manana karavA jevA che. tenAthI 'udAra' bhAvomAM vRddhi karavAnI preraNA maLe che ane AvA udArabhAvonA vyavahArathI keTalA ya jIvone unnati karavAnI preraNA, avasara ane susaMyoga maLe che ane AvI vRttithI (udAravRttithI) mAnavamAM samatA bhAvanI vRddhi thAya che. (7) mAtAe evaMtAne ekalAne ja bagIcAmAM javA dIdho. jarA paNa rokaToka na karI. gautama svAmI athavA bIjA koI saMto tene pAcho ghera pahoMcADavA na AvyA. tethI temanI uMmara nAsamaja bALaka jeTalI na hatI ane AMgaLI pakaDIne cAlavAnI prakRti parathI temane adhika uMmaranA paNa na mAnI zakAya. savA ATha varSanI uMmara dharAvatAM bALakane dIkSA ApavAnuM vidhAna paNa AgamamAM che. mATe evaMtAe dIkSA lIdhI tyAre temanI uMmara ATha-nava varSanI AsapAsa hatI, ema samajI zakAya che. mULapAThamAM uMmaranuM alagathI koI paNa jAtanuM varNana karavAmAM AvyuM nathI. (8) A adhyayanamAMthI ApaNe paNa jIvanamAM saMyama grahaNa karavAnI preraNA levI joIe. eka bALaka paNa mAnava bhavanuM ATaluM ucca mUlyAMkana karI zake che. zrAvakano bIjo manoratha, saMyama levAno paNa sadA sevIe chIe. ataH tene saphaLa karavAno prayatna paNa kyAreka karavo joIe. AvA AvA Adarza daSTAMto sAMbhaLIne to avazya jIvanamAM koI navo(sAro)vaLAMka lAvavo joIe ane adhyAtma mArgamAM Agekuca Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga - /adhya. 15 karavA mATe daDha saMkalpa karavo joIe. (9) parinaMdA ane avaguNa karavuM e paNa 15 muM pApasthAna che. (10) aDhAra pApono tyAgI koInI paNa vyaktigata niMdA avahelanA kare, koInuM apamAna kare, to te paNa pApIzramaNa bane che. te paNa sAvadha yoganuM sevana karanAra ane saMyamathI bhraSTa thAya che. 151 (11) iiTTa masa na vAggA / para niMdA karavI ene pIThanuM mAMsa khAvAnI upamA apAya che. ataH AtmArthI munie paraniMdAnA pApathI pratikSaNa bacavA mATe pratikSaNa sAvadhAna rahevuM joIe. Pano // varga-6 : adhya.-15 saMpUrNa // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 15ra | zrI aMtagaDa sUtra chako varga. adhyayana - 16 : alakSA alakSarAja :| 1 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI NayarI, kAmamahAvaNe ceie / tattha NaM vArANasIe alakke NAmaM rAyA hotthA / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai / parisA NiggayA / tae NaM alakke rAyA imIse kahAe laddhaDe haTThatuDhe jahA koNie jAva dhmmkhaa| tae NaM se alakke rAyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie jahA udAyaNe tahA Nikkhate, NavaraM jeTTaputtaM rajje abhisiMcai / ekkArasa aMgAI / bahU vAsA pariyAo jAva vipule siddhe / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM chaTThassa vaggassa ayamaDhe paNNatte / bhAvArtha:- te kAle, te samaye vANArasI nAmanI nagarI hatI. tyAM kAmamahAvana nAmanuM udhAna hatuM. tyAMnA rAjAnuM nAma alakSa hatuM. te kALa ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra kAma mahAvana udyAnamAM padhAryA. bhagavAna padhAryAnI vadhAmaNI sAMbhaLIne alakSa rAjA prasanna thayA. rAjA koNikanI jema te paNa prabhunI sevAmAM upasthita thayA. prabhue dharmakathA kahI. alakSa rAjAne vairAgya jAgyo. udAyana rAjAnI jema dIkSita thayA. vizeSatA e che ke udAyana rAjAe bhANejane uttarAdhikArI banAvyo, alakSa rAjAe jyeSTha putrano rAjyAbhiSeka karyo. saMyama grahaNa karI agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM. ghaNA varSonI cAritra paryAyanuM pAlana karyuM kAvat vipulagiri parvata para siddhagatine pAmyA. A pramANe he jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamA aMga aMtagaDadazAnA chaThThA vargano A bhAva pharamAvyo che. vivecana : alakSa rAjAnA jIvanamAM be rAjAnI sarakhAmaNI che. koNika rAjA tathA udAyana rAjA. koNika rAjAnuM Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 6/adhya. 16 _. | 153 ] varNana aupapAtika sUtramAM tathA udAyana rAjAnuM bhagavatI sUtra zataka-13, uddezA-6mAM che, te anusAra alakSa rAjAnuM varNana ahIM samajI levuM. II varga-6 : adhya.-16 saMpUrNa Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 154 zrI aMtagaDa sUtra sAtamo varga madhyayana - 1 thI 13 : naM CDOBUDOWDODWODDODOBUDDDDDDDDDDDG zreNika rAjAnI naMdAdi mahArANI :| 1 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM chaTThassa vaggassa ayamaDhe paNNatte, sattamassa vaggassa ke aTe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANa sattamassa vaggassa terasa ajjhayaNA paNNattA, ta jahA NaMdA taha NaMdavaI, NaMduttara NaMdiseNiyA ceva / marutA sumarutA mahAmarutA, marudevA ya aTThamA // 1 // bhaddA ya subhaddA ya, sujAyA sumaNAiyA / bhUyadiNNA ya bodhavvA, seNiya bhajjANa NAmAI // 2 // jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM sattamassa vaggassa terasa ajjhayaNA paNNattA, paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aDhe paNaNatte ? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe Nayare / guNasilae ceie / seNie rAyA, vaNNao / tassa NaM seNiyassa raNNo NaMdA NAmaM devI hotthA, vaNNao / sAmI samosaDhe, parisA NiggayA / tae NaM sA NaMdA devI imIse kahAe laddhaTThA haTThatuTThA koDubiyapurise saddAvei, saddAvettA jANaM duruhai / jahA paumAvaI jAva ekArasa aMgAi ahijjittA vIsaM vAsAI pariyAo jAva siddhA / evaM terasa vi devIo NaMdA-gameNa NeyavvAo / bhAvArtha:- chaThThA vargano artha sAMbhaLyA pachI, Arya jaMbUsvAmIe Arya sudharmAsvAmIne kahyuM- he aMte ! zramaNa bhagavAna mahAvIre aMtagaDadazAnA chaThThA vargano A artha kahyo che. have sAtamA vargano zuM artha (bhAva) 32bhAvyo cha? Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 7 /adhya. 1-13 he jaMbu ! zramaNa bhagavAna mahAvIre aMtagaDadazAnA sAtamA varganA tera adhyayano pharamAvyA che. te A pramANe che.. 155 (1) naMdA (2) naMdavatI (3) naMdottarA (4) naMdazreNikA (pa) marutA (6) sumarutA (7) mahAmarutA (8) marudevA (9) bhadrA (10) subhadrA (11) sujAtA (12) sumanAyikA (13) bhUtadattA (bhUtadiNA). A samasta zreNika rAjAnI mahArANIonA nAma che. Arya jaMbU svAmIe sudharmAsvAmIne pUchyuM- he bhagavan ! prabhue sAtamA varganA tera adhyayano kahyA che. to prathama adhyayanano he pUjya ! bhagavAne zuM artha kahyo che ? Arya sudharmAsvAmIno pratyuttara- hai jaMbU ! te kAle, te samaye rAjagRhanagara hatuM. gulazIla udhAna hatuM. tyAM zreNika rAjA rAjya karatA hatA. rAjavarNana pUrvavat jANavuM. zreNika rAjAne naMdA nAmanA rANI hatA. tenuM varNana paNa aupapAtika sUtrAnusAra jANavuM. zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI rAjagRha nagaramAM padhAryA. pariSada nIkaLI, naMdAdevI bhagavAnanA padArpaNanA samAcAra sAMbhaLI atyaMta prasanna thayA. kauTuMbika rAjapuruSone bolAvI dharmaratha taiyAra karavAnI AjJA ApI. padmAvatInI jema naMdArANIe paNa saMyama grahaNa karyo yAvat agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM, vIza varSanI saMyama paryAyanuM pAlana karyuM. ane siddha gatine pAmyA. naMdavatI Adi zeSa bAra adhyayana naMdA samAna ja che. badhA ja tapa saMyama dvArA karma khapAvI sika thayA. // varga-7 : adhya. 1 thI 13 saMpUrNa // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 15 zrI aMtagaDa sUtra AThamo varga madhyayana - 1 : jAlI CDOBUDOWDODWODDODOBUDDDDDDDDDDDG bAlIzI :| 1 jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM sattamassa vaggassa ayamaDhe paNNatte, aTThamassa vaggassa ke aTTe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM aTramassa vaggassa dasa ajjhayaNA paNNattA taM jahA kAlI, sukAlI, mahAkAlI, kaNhA, sukaNhA, mahAkaNhA / vIrakaNhA ya bodhavvA, rAmakaNhA taheva ya / piuseNakaNhA NavamI dasamI, mahAseNakaNhA ya // jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aDhe paNNatte ? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNa samaeNaM caMpA NAmaM NayarI hotthA / puNNabhadde ceie / tattha NaM caMpAe NayarIe koNie rAyA, vaNNao / tattha NaM capAe NayarIe seNiyassa raNNo bhajjA, koNiyassa raNNo cullamAuyA, kAlI NAmaM devI hotthA, vaNNao / jahA dhaMdA jAva sAmAiyamAiyAiM e kkArasa aMgAI ahijjai / bahUhiM cauttha jAva appANaM bhAvemANe viharai / bhAvArtha:- zrI jaMbUsvAmInI jijJAsA- he bhagavan! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamA aMga aMtagaDadazAnA sAtamA vargano A bhAva samajAvyo che, to AThamA vargano zuM artha pharamAvyo che? zrI sudharmA svAmIno pratyuttara- he jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIre aMtagaDadazAnA AThamA aMga AThamA varganA daza adhyayana pratipAdita karyA che. te A pramANe che (1) mI (2) sutI (3) ma&lstel (4) pRss|| (5) suSya (5) maadh|| (7) vii24|| Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ al8/adhya.1 / 157 | (8) raamkRss|| (c) pitRsenss|| (10) mahAsenau. zrI jaMbUsvAmIno punaH prazna- bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamA varga aMtagaDadazAnA daza adhyayana kahyA che to te aMte ! prathama adhyayanano bhagavAne zuM artha pharamAvyo che? Arya sudharmAsvAmIno uttara-he jaMbU! te kAle, te samaye caMpA nAmanI nagarI hatI. tyAM pUrNabhadra nAmanuM udyAna hatuM. te nagaramAM zreNika rAjA rAjya karatA hatA. te caMpA nagarImAM zreNika rAjAnI rANI ane mahArAjA koNikanA laghumAtA kAlI nAmanA devI hatAM. aupapAtika(uvavAI sUtrAnusAra varNana samajavuM. naMdAdevInI samAna kAlIrANIe paNa prabhu mahAvIranI samIpe dIkSA grahaNa karIne sAmayikathI laIne agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM. evaM ghaNA upavAsa, chaTha, aTTama Adi tapasyAthI AtmAne bhAvita karatAM vicaravA lAgyA. viSayena : - A daza rANIe zreNika rAjAnA mRtyu bAda dIkSA grahaNa karI.daza rANInA varNanamAM caMpA nagarImAM rahetAM hatAM tevuM varNana che. caMpAnagarI pitAnA mRtyu pachI koNike vasAvI che kAraNa ke pitA zreNikanA mRtyunuM nimitta pote banyA jeno DaMkha rAjagRhImAM bhUlAto nahoto. | 2 AryAnuM ratnAvalI ta5 : ___ tae NaM sA kAlI ajjA aNNayA kayAi jeNeva ajjacaMdaNA ajjA teNeva uvAgayA, uvAgacchittA evaM vayAsI- icchAmi NaM ajjAo ! tubbhehiM abbhaNuNNAyA samANI rayaNAvaliM tavaM uvasaMpajjittA NaM viharittae / ahAsuhaM devANuppie ! mA paDibaMdhaM karehi / / tae NaM sA kAlI ajjA ajjacaMdaNAe abbhaNuNNAyA samANI rayaNAvaliM tavaM uvasaMpajjittA Na viharai taM jahA cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chaTuM karei, karettA savvakAmaguNiya pArei pArettA, aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiya pArei pArettA, aTTha chaTThAI karei, karettA savvakAmaguNiya pArei pArettA, cauttha karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chaTuM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, karei, karettA savvakAmaguNiya pArei pArettA, aTThamaM Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 158 zrI aMtagaDa sUtra dasamaM karei, karettA / duvAlasamaM karei, karettA coddasamaM karei, karettA solasamaM karei, karettA aTThArasamaM karei, karettA vIsaima karei, karettA bAvIsaimaM karei, karettA cauvIsaimaM karei, karettA chavvIsaimaM karei, karettA aTThAvIsaimaM karei, karettA tIsaimaM karei, karettA battIsaimaM karei, karettA cottIsaimaM karei, karettA cottIsaM chaTThAI karei, karettA cottIsaimaM karei, karettA battIsaimaM karei, karettA tIsaimaM karei, karettA aTThAvIsaimaM karei, karettA chavvIsaimaM karei, karettA cauvIsaimaM karei, karettA bAvIsaimaM karei, karettA vIsaima karei, karettA aTThArasamaM karei, karettA solasamaM karei, karettA coddasamaM karei, karettA bArasamaM karei, karettA dasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 8 /adhya.1 159 | aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chaThTha karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, a6 chaTThAI karei,karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chaThTha karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei / evaM khalu esA rayaNAvalIe tavokammassa paDhamA parivADI egeNaM saMvacchareNaM tihiM mAsehiM bAvIsAe ya ahorattehiM ahAsuttaM ahAatthaM ahAtaccaM ahAmagga ahAkappa samma kAeNa phAsiyA pAliyA sohiyA tIriyA kiTTiyA ArAhiyA bhavai / bhAvArtha :- saMyama grahaNa karyA pachI koI eka vakhate kAlI AryA, AryA caMdanA samIpe AvyA, AvIne be hAtha joDI vinayapUrvaka A pramANe bolyA- he Aryo! ApanI AjJA hoya to huM ratnAvalI tapa aMgIkAra karI vicaravA IcchuM chuM. AryA caMdanAe kahyuM- devAnupriye! jema sukha upaje tema karo, zubha kAryamAM pramAda na karo. tyAre kAlI AryA, AryA caMdanAnI AjJA prApta karI ratnAvalItapa aMgIkAra karI vicaravA lAgyA. te ratnAvalItapa A pramANe che eka upavAsa karyo, karIne sarvakAma guNayukta(vigaya sahita) pAraNuM karyuM. chaTha karyo, karIne sarva kAmaguNayukta pAraNuM karyuM. aThThama karI, sarvakAmaguNayukta pAraNuM. pachI ATha chaThanA pAraNe chaTha karyA, punaH eka upavAsa..pAraNuM, chaTha-pAraNuM, aThThama...pAraNuM, pAraNAM badhA vigaya sahita karyA. Ama kramazaH eka eka vadhatA soLa sudhI caDyA. soLa upavAsa karI sarvakAma guNayukta pAraNuM karyuM. pachI 34 (cotrIsa) chaThanA pAraNe chaTha karyA. chaThanA pAraNA pachI soLa upavAsa pAraNuM, paMdara upavAsa pAraNuM. Ama pazcAnupUrvI kramathI kramazaH eka eka ghaTADatAM ghaTADatAM chelle eka upavAsanuM pAraNuM. pAraNuM karIne ATha chaThanA pAraNe chaTha karyA. ATha chaTha pachI aThThama karI, pAraNuM karyuM. chaTha karI pAraNuM ane upavAsa karI pAraNuM karyuM. A pramANe kAlI AryAe ratnAvalI tapanI prathama paripATInI sutrAnusAra, arthAnusAra, tadubhayAnusAra, mArgAnusAra samyaprakAre kAyA dvArA sparza karI, pAlana karI, zodhita karI, pAra karI, prazaMsanIya ArAdhanA pUrNa karI. ratnAvalI tapanI prathama paripATI eka varSa, 3 mAsa, rara ahorAtrimAM pUrNa thAya che. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zrI aMtagaDa sUtra vivecana : ratnAvalIno artha vRttiAranA zabchobhAM A pramANe che - rayaNAvaliM tti, ratnAvalI AbharaNavizeSaH ratnAvalItapaH ratnAvalI / yathAhi ratnAvalI ubhayataH Adau sUkSma-sthUla-sthUlatara- vibhAga kAhalikAkhya-sovarNAkayavadvayayuktA bhavati, punarmadhyadeze sthUlaviziSTa - maNyalaMkRtA ca bhavati, evaM yattapaH paTTAdAvupadarzyamAnamimamAkAraM dhArayati tadratnAvalI - tyucyate - arthAt ratnAvalI kheDa AbhUSaNa che. tenI rathanA samAna 4 tapanuM ArAdhana karavAmAM Ave che tene ratnAvalI tapa kahe che. jevI rIte ratnAvalI AbhUSaNa baMne taraphathI AraMbhamAM sUkSma pachI sthULa pachI enAthI paNa adhika sthULa, madhyamAM vizeSa sthULa maNiothI yukta hoya che. evI ja rIte je tapa AraMbhamAM sUkSma(ochuM) pachI adhika sthULasthULatara thatuM jAya che tene ratnAvalI tapa kahe che. ratnAvalI hAra zarIranI zobhA vadhAre che tema ratnAvalI tapa AtmAne sadguNothI vibhUSita kare che. ratnAvalI tapanI cAra paripATI, pAMca varSa, be mAsa ane aThyAvIza ahorAtrie pUrNa thAya che. A tapamAM zarUmAM tathA UtaratAM ekathI aTTama sudhI upavAsa-pAraNA, vacce ATha-ATha chaTha(baMne bAju) ane baMne bAjunA hAranA serarUpa bhAgamAM pUrvAnukramathI ane pazcAnukramathI ekathI soLa ane soLathI eka upavAsa tathA tenA pAraNAM karyAM. peMDala rUpe madhya bhAgamAM 34 chaThanA pAraNe chaTha karyA. badhA ja pAraNA vigaya sahita karyA. eka paripATimAM traNaso corAzI divasa tapasyAnA ane aThyAzI divasa pAraNAnA thAya che. Dusa yAraso jotte2 (472) mahorAtrinuM mA tapa che. cAra paripATInA pAraNAnI bhinnatA : 3 tayANaMtaraM ca NaM doccAe parivADIe cautthaM karei, karettA vigaivajjaM pArei pArettA, chaTTha karei, karettA vigaivajjaM pArei / evaM jahA paDhamAe parivADIe tahA bIyAe vi, NavaraM savvapAraNae vigaivajjaM pAre / evaM khalu esA rayaNAvalIe tavokkammassa biiyA parivADI egeNaM saMvacchareNaM tihiM mAsehiM bAvIsAe ya ahorattehiM jAva ArAhiyA bhavai / tayANaMtaraM ca NaM taccAe parivADIe cautthaM karei, karettA alevADaM pAre / sesaM taheva / NavaraM alevADaM pAre / evaM cautthA parivADI / NavaraM savvapAraNae AyaMbilaM pArei / sesaM taM ceva / paDhamammi savvakAmaM, pAraNayaM biiyae vigaivajjaM / taiyammi alevADaM, AyaMbilao cautthammi // 1 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 8 /adhya. 1 [ 141 ] tae NaM sA kAlI ajjA rayaNAvalItavokammaM paMcahiM saMvaccharehiM dohi ya mAsehiM aTThAvIsAe ya divasehiM ahAsuttaM jAva ArAhettA jeNeva ajjacaMdaNA ajjA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ajjacaMdaNaM ajjaM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA bahUhiM cauttha-chaTTaTThama-dasama-duvAlasehiM tavokammehiM appANaM bhAvemANI viharai / bhAvArtha - pahelI paripATI pUrNa karyA bAda kAlI AryAe bIjI paripATI zarU karI- upavAsa karyo, dhAra vigaya rahita pAraNuM karyuM, chaTha karyo, vigata rahita AhAra grahaNa karatAM bIjI paripATI pUrNa karI. A pramANe ratnAvalI tapakarmanI bIjI paripATI eka varasa traNa mAsa ane bAvIza ahorAtri sudhImAM yAvat ArAdhanA pUrNa karI. tyAra pachI trIjI paripATImAM te kAlI AryAe upavAsa karyo ane lepa rahita pAraNuM karyuM. zeSa varNana pahelAnI jema samajavuM. vizeSatA e che ke pAraNA bilakula nirlepa karyA arthAt nIvI tapathI pAraNA karyA. tyAra pachI cothI paripATI paNa pUrNa karI. paraMtu sarve pAraNAmAM AyaMbila karyuM. bAkI badhuM pUrvavat jANavuM. prathama paripATImAM sarva rasa yukta AhAra, bIjImAM vigaya rahita, trIjImAM leparahita ane cothImAM AyaMbilathI pAraNAM karyA. A rIte kAlI AryAe ratnAvalI tapanI cAra paripATI pAMca varSa, be mAsa ane aThyAvIza divasomAM sUtrAnusAra thAva ArAdhanA pUrNa karIne AryA caMdanAryAjI pAse AvyA, AvIne caMdanATyajIne vaMdana namaskAra karyA. tadanaMtara ghaNA upavAsa, chaTha, aTTama, colA pacolA Adi tapa dvArA potAnA AtmAne bhAvita karatAM vicAravA lAgyAM. vivecana : A sUtramAM cAre ya paripATInA pAraNAnI bhinnatAnuM kathana che. pahelI paripATInA adyAzI pAraNA vigaya sahita eTale ke dUdha, dahIM, ghI, tela, sAkara vagere dravyothI yukta karyA. bIjI parIpATInA pAraNA vigata rahita eTale ke rAMdheluM badhuM ja bhojana paraMtu dhAra vigaya rUpe dUdha, dahIM, ghI, tela Adi rahita dravyothI pAraNA karyA. trIjI paripATInA pAraNA lepa rahita eTale ke pAraNA nIvI tapathI karyA. cothI paripATInA pAraNA AyaMbilathI karyA. tapopUta kAlI AryAnuM sauMdarya :| 4 tae NaM sA kAlI ajjA teNaM urAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 162 zrI aMtagaDa sUtra kallANeNaM siveNaM dhaNNeNaM maMgaleNaM sassirIeNaM udaggeNaM udatteNaM uttameNaM udAreNaM mahANubhAgeNaM tavokammeNaM sukkA lukkhA NimmaMsA aTThicammAvaNaddhA kiDikiDiyA bhUyA kisA dhamaNisaMtayA jAyA yAvi hotthA / se jahA iMgAlasagaDI vA uNhe diNNA sukkA samANI sasadaM gacchai, sasadaM ciTThai, e vAmeva kAlIe vi ajjA sasadaM gacchai, sasaI ciTThai, uvacie taveNaM avacie maMsa-soNieNaM suhuyahuyAsaNe iva bhAsarAsipalicchaNNA taveNaM teeNaM, tavateyasirIe aIva-aIva uvasohemANI uvasohemANI ciTThai / bhAvArtha:- A pramANe kAlI AryAnuM zarIra mahAna, vipula, dIrghakAlIna, vistIrNa, zobhAsaMpanna, prayatnasAdhya ane guru dvArA pradata, bahumAnapUrvaka gRhIta, kalyANakArI, nirogItA janaka, ziva, dhanyarUpa, pApavinAzaka, tIvra udAra, uttama ane mahAna prabhAvazALI utkRSTa tapasyAnA kAraNe mAMsa ane lohIthI rahita thaI gayuM.(zarIra sUkAI gayuM). tenA zarIranI nADIo pratyakSa dekhAvA lAgI. te mAtra asthipiMjara jevA thaI gayAM. jevI rIte sUkAM lAkaDAM, sUkAM pAMdaDA athavA sUkA kolasAthI bharelI gADI cAlatI hoya ke rokAtI hoya tyAre jevo avAja Ave, tevI rIte tenA zarIranA hADakAMo khakhaDavAM lAgyAM. joke kAlI AryA tapathI puSTa hatI. tenA zarIranuM mAMsa ane lohI sUkAI javAnA kAraNe rUkSa thaI gayuM hatuM. topaNa teo bhasmathI AcchAdita agninI samAna tapanA tejathI atyaMta zobhI rahyAM hatAM. viveyana : A sUtramAM sUtrakAre kAlI AryAnI tapathI dedIpyamAna banelI divya kAyAnAM sauMdaryane varNavyuM che. Atmateja ane tapatejathI zarIra nirmaLa, nirogI, kaMcanasama zobhAyamAna tathA mUlyavAna bane che. DAlI AryAnuM zani ziMtana :| 5 tae NaM tIse kAlIe ajjAe aNNayA kayAI puvvarattA varattakAle ayamajjhathie ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA, jahA khaMdayassa ciMtA jAva asthi uTThANe kamme bale vIrie purisakkAra-parakkame saddhA dhiI saMvege tAvatA me seyaM kallaM jAva jalaMte ajjacaMdaNaM ajja ApucchittA ajjacaMdaNAe ajjAe abbhaNuNNAe samANIe saMlehaNA jhUsaNA jhUsiyAe bhattapANa paDiyAikkhiyAe kAlaM aNava-kaMkhamANIe viharittae tti kaTu evaM saMpehei, saMpehettA kallaM jeNeva ajjacaMdaNA ajjA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA ajjacaMdaNaM ajjaM vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vayAsI- icchAmi NaM ajjo ! tubbhehiM abbhaNuNNAyA samANI saMlehaNA Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 8 /adhya. 1 [ 17 ] jAva viharittae / ahAsuhaM / bhAvArtha :- eka divasa rAtrinA pAchalA prahare kAlI AryAnA hRdayamAM skandaka aNagAra samAna A pramANe vicAra utpanna thayo- tapasyAnA kAraNe mAruM zarIra atyaMta kRza thaI gayuM che. tema chatAM mArAmAM jyAM sudhI utthAna (utsAha), karma, baLa, vIrya, puruSAkAra parAkrama, zraddhA, dhRti (dheya), saMvega Adi che tyAM sudhI mArA mATe e zreyaskara(ucita) che ke kAle savAre sUryodaya thatAM ja AryA caMdanabALAne pUchI, temanI AjJA prApta karI, saMlekhanA-jhUSaNAthI AtmAne jhUSita karI, bhakta pratyAkhyAna karI, mRtyunI IcchA rAkhyA vagara vicaraNa karyuM. A pramANe vicAra karI bIje divase savAre sUryodaya thatAM ja AryA caMdanAjI pAse teo AvyAM. AvIne vaMdana namaskAra karI kahyuM- he Aryo ! huM ApanI AjJA hoya to saMlekhanA karI vicaravA IcchuM chuM. caMdanabALA AryAe pratyuttaramAM kahyuM ke- he devAnupriye ! jema sukha upaje tema karo. vivecana : A sUtramAM kAlI AryAnA dharmajAgaraNa ane tenA phalitArthanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. je jAgaraNa AtmAne svatarapha--virati tarapha laI javAmAM preraNArUpa bane te jAgaraNane dharma jAgaraNa athavA dharma jAgarikA, sudakha jAgarikA kahe che. sAdhunA AtmalakSI jAgaraNane dharma jAgarikA ane zrAvakanA AtmalakSI jAgaraNane sudakha jAgarikA kahe che. phAtyi...saMkhe :- A pAMca mananA kAryo che. paripakva, pukhta, daDha vicArane saMkalpa kahe che ane adhyavasAya, ciMtana, prArthita, manogata A badhA zabdo saMkalpanA kramika pUrvAzo che. kAlI AryAno saMkalpa UThyo ke, kAyabaLa kSINa thayuM che paraMtu haju AtmabaLa salAmata che, tyAM sudhI A aMtima zarIrano svecchAe, Adara pUrvaka sahAro choDI, guNI maiyAnI AjJA maLe to saMlekhanAno svIkAra karUM. utthAna, karma, baLa, vIrya, puruSAkAra parAkrama, zraddhA, dhairya, saMvega Adi zabdo pUrvApara Atma baLanA paricAyaka che. saMthAre sAMpaDe sidhdhi :|6 tae NaM sA kAlI ajjA ajjacaMdaNAe abbhaNuNNAyA samANI saMlehaNA jhUsaNA jhUsiyA jAva viharai / tae NaM sA kAlI ajjA ajjacaMdaNAe aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjittA bahupaDipuNNAiM aTTha saMvaccharAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA, mAsiyAe Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 164 | zrI aMtagaDa sUtra saMlehaNAe attANaM jhUsittA, saddhiM bhattAi aNasaNAe chedittA, jassaTThAe kIrai NaggabhAve jAva carimussAsehiM siddhA / Nikkhevao / bhAvArtha:- AryA caMdanabALAnI AjJA prApta karI AryA kAlI saMlekhanAthI AtmAne jhAMsI(poSaNa karI) vicaravAM lAgyAM. kAlI AryAe zrI caMdanabALA AryA pAse sAmAyika Adi agiyAra aMgono abhyAsa (adhyayana) karyo. saMpUrNa ATha varSa sudhI saMyama paryAyanuM pAlana karyuM. aMtamAM eka mAsanI saMlekhanAthI AtmAne bhAvita karI, sATha(so) bhaktanuM aNasaNavrata laI je prayojana saMyama grahaNa karyo hato, aMtima zvAsamAM te prayojana siddha karyuM arthAt kAlI AryA siddhagatine pAmyAM. vivecana : A vargamAM zreNika mahArAjanI daza rANIono adhikAra che. kAlI Adi daza rANIonA vairAgyanuM nimitta putrano viyoga che. kathAvastu ema che ke magadhezvara zreNike potAnA rAjyakALamAM zelaNAnA traNa aMgajAta putromAM koNikane magadhanuM sAmrAjya soMpyuM ane nAnA bIjA be putro hala vihala(matAMtare vehAla hAsa) kumArone kramazaH daivIka navasaro hAra tathA secanaka gaMdhahastI bheTamAM ApyA. lokavArtA evI che ke mahArANI padmAvatInA vacanonA AgrahathI koNike baMne bhAIo pAse hAra, hAthInI mAMgaNI karI. baMne bhAIoe namratApUrvaka A baMne daivi vastunA badale rAjyano bhAga mAMgyo paraMtu koNikane A vAta svIkArya nahotI. Akhara potAnI salAmatI khAtara nAnA baMne bhAIo hala-vihala cupacApa potAnA parivAra ane rasAlA sAthe nAnAjI ceDArAjAnA zaraNe AvyA. koNikane samAcAra maLatA ceDArAjA upara saMdezo mokalyo. ceDArAjAnA InkAra karavA para aitihAsika mahAyuddha thayuM. jemAM koNikanA pakSamAM koNikanA vimAtA kAlI Adi daza rANIonA daza putro "senApationA rUpamAM joDAyA ane aMte daze kumAro vIragatine pAmyA. ahIM kAlI Adi daza kumAro yuddhamAM gayA e ja samaya daramyAna prabhu mahAvIra svAmInuM caMpA nagarImAM padArpaNa thayuM. kAlI Adi rANIoe prabhune putranA pAchA pharavA saMbaMdhI prazna pUchyo paraMtu bhagavAna pAsethI vIragati pAmyAnA samAcAra sAMbhaLI, putraviyoge daze ya rANIone saMsAra parathI vairAgya jAgyo ane saMyama svIkAra karyo. AnuM vizeSa varNana "nirayAvalikA" sUtramAMthI jANI levuM joIe. A sUtramAM kAlI AryAe agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM evuM kathana che. tethI sAdhvIjIo Agama sAhitya ane temAM paNa aMgazAstrono abhyAsa karI zake che e siddha thAya che. dhannA aNagAra to nava mahinAnI dIkSA paryAyamAM aMgazAstra bhaNyA hatA. A daze ya rANIoe mahAvIra prabhu samIpe ane zreNika mahArAjanA mRtyu bAda saMyama lIdho hato. kAraNa ke temanA A adhyayanamAM caMpA nagarInuM varNana che. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 8 adhya. 1 ratnAvalItapanuM sthApanA yaMtra p utpA hAra tapasyA kALa eka lapA divasa pAraNI (ra014 paripATInA cAra pAToto sanaH pra 450 fee eka paripAsenA toM; 1 varSa sTAra paripATInA to:4varSa 3mAM dilmana ( cAra paripArTInA pAraNA : u52 eka paripATolA pANA 98 ra samayamAM 22 hisa ke // varga-8 : adhya.-1 saMpUrNa // 15 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 16 ] zrI aMtagaDa sUtra AThamo varga adhyayana - ra : sukAlI sukAlI AryAnuM kanakAvalI tapa :| 1 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA NAmaM NayarI / puNNabhadde ceie / koNie rAyA / tattha NaM seNiyassa raNNo bhajjA, koNiyassa raNNo, cullamAuyA sukAlI NAmaM devI hotthA / jahA kAlI tahA sukAlI vi NikkhatA jAva tavokammehiM appANaM bhAvemANI viharai / tae NaM sA sukAlI ajjA aNNayA kayAiM jeNeva ajjacaMdaNA jAva icchAmi NaM ajjAo ! tubbhehiM abbhaNuNNAyA samANI kaNagAvalI tavokamma uva- saMpajjittANaM viharittae / evaM jahA rayaNAvalI tahA kaNagAvalI vi, NavaraM- tisu ThANesu aTThamAI karei, jahiM rayaNAvalIe chaTThAI / ekkAe parivADIe saMvaccharo, paMca mAsA, bArasa ya ahorattA / cauNhaM paMca varisA Nava mAsA aTThArasa divasA / sesaM taheva / Nava vAsA pariyAo jAva siddhA / nnikkhevo| bhAvArtha:- te kAle, te samaye caMpA nAmanI nagarI hatI. pUrNabhadra nAmanuM udhAna hatuM. koNika rAjA rAjya karatA hatA. te nagarImAM zreNikarAjAnA rANI tathA koNika rAjAnA ladhumAtA sukAlI nAmanA rANI hatAM. akAlI rANI paNa kAlI rANInI jema pravrajita thaI aneka upavAsa Adi tapothI AtmAne bhAvita karatAM vicaravA lAgyAM. tyAra pachI sukAlI AryA anya koI eka samaye jyAM AryA caMdanAjI hatAM tyAM AvyAM ane A pramANe bolyAM- he Aryo! ApanI AjJA hoya to huM kanakAvalI tapa aMgIkAra karI vicaravA IcchuM chuM. AryA caMdanAjInI AjJA pAmI sukAlI AryAe kanakAvalI tapanI ArAdhanA karI. A tapamAM ratnAvalI tapanI jema vizeSatA mAtra eTalI ke traNa sthAna para chaThanI jagyAe aTTama karyA. eka paripATImAM eka varSa, pAMca mahinA ane bAra ahorAtri thAya che. cAre ya paripATIno kALa pAMca varSa, nava mAsa ane aDhAra divasa thAya che. zeSa varNana kAlI AryAnI samAna che. nava varSa sudhI cAritranuM pAlana karI yAvata siddha, buddha ane mukta thayAM. upasaMhAra vAkya pUrvavat samajavuM. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 8/adhya. 2 _ [ 17 ] vivecana : kanakAvalI tapa ane ratnAvalI tapamAM aMtara mAtra eTaluM che ke ratnAvalI tapamAM be jagyAe ATha chaTha ane paiDalanI jagyAe 34 chaTha karavAmAM Ave che. kanakAvalI tapamAM be jagyAe ATha aThThama ane vacce 34 aTTama karAya che. eka paripATImAM 88 divasa pAraNAnA ane eka varSa, be mahinA, cauda divasa tapanA thAya che. kanakAvalI tapanuM sthApanA yaMtra che. PP cha8 ? - K ke ka - * 3 3 | 3 jana| ||332 meM 313133 FJ313 332 che. ) * mahidhA 12 daMDa. ", tapa, divasa eka paripATIla sthA kALa'cAra *samaya: varSa prama 'ka eka paripATotA tame pArAjhaa* , T/ podita: 1 '9mahin 18 divasa: baramati adhika bhakita kaEivasa je paripATota tapAdA:* eka paripATA prAcITa te mA2NA 98, 2kksanA kA2NA : 3 ma2NA : rUpa, I varga-8 : adhya-ra saMpUrNa II Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 18 zrI aMtagaDa sUtra AThamo varga madhyayana - 3: mahAs CDOBUDOWDODWODDODOBUDDDDDDDDDDDG chaTa mahAkAlI AryAnuM kSullakasiMhaniSkrIDita tapa :| 1 evaM mahAkAlI vi / NavaraM khuzAgasIhaNikkIliyaM tavokamma uvasaMpajjittA NaM viharai, taM jahAcautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chaTuM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, dasamaM karei, karettA savvakAmaguNiya pArei pArettA. aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, duvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, dasamaM karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, codasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, duvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, coddasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThArasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArittA, vIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThArasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, vIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, karei, Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |afe/adhya.3 | 19 solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, coddasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, solasama karei, karettA savvakAmaguNiya pArei pArettA, bArasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, codasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, dasama karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, bArasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, dasama karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chaTuM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiya pArei pArettA, karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei karettA savvakAmaguNiyaM pArei / taheva cattAri parivADIo / ekkAe parivADIe chammAsA satta ya divsaa| cauNhaM do varisA aTThAvIsA ya divasA jAva siddhA / Nikkhevao / bhAvArtha :- kAlInI jema mahAkAlIe paNa dIkSA aMgIkAra karI. vizeSatA e che ke teNe laghusiMhaniSkrIDita tapa karyuM. je A pramANe che- upavAsa karyo, sarvakAmaguNayukta pAraNuM karyuM. chaTha karyo, pA2yu. 64vAsa yo, pA2yu, ahama yo, pA29, 74 yo-pA29. yA 6vAsa-pAra, abha-pA29, pAMya 64vAsa-pA2.yA2 64vAsa-pA2.764vAsa-pA2. pAMya 64vAsa-pA29. sAta 64vAsa - pA24.764vAsa-pA2. 1664vAsa-pA2. sAta 64vAsa-pA24. nava upavAsa-pAraNuM. ATha upavAsa-pAraNuM. nava upavAsa-pAraNuM. sAta upavAsa-pAraNuM. ATha upavAsa-pAra.764vAsa-pAra.sAta 64vAsa-pAra. pAMya64vAsa-pAra.764vAsa-pAra. yA2 64vAsa-pA2. pAMya 64vAsa-pA2. sama-pA29. yA2 64vAsa-pA2. cha-pA29. ama-pAraNuM. eka upavAsa- pAraNuM. chaTha upavAsa-pAraNuM. eka upavAsa-sarvakAmaguNayukta pAraNuM karyuM. ratnAvalI tapanI jema cAre ya paripATInA pAraNAnI vidhi samajI levI. eka paripATIno kALa cha mahinA, sAta divasano thAya che. cAre ya paripATIno kALa be varSa ane chaTuM Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 aThayAvIsa divasa thAya che yAvat daza varSanI cAritra paryAya pALI mahAkALI AryA sidgha thayAM. upasaMhAra vAkya pUrvavat samajavuM. vivecana : AryA mahAkAlIe "laghusiMhaniSkrIDita" tapanI ArAdhanA karI. siMha jyAre gamana kare che, tyAre atikrAMta (cAlelA) mArgane pAcho vaLIne jue che. tevI ja rIte je tapamAM atikramaNa karelA upavAsanA divasonuM sevana karIne AgaLa vadhe che. jema ke pahelA eka upavAsa karyo pachI pAraNuM karI chaTha karyo. tyAra pachI sIdho aThThama na kare paNa pahelAM upavAsa kare ane pachI pAraNuM karI aTTama kare. Ama akrama karyA pachI chaTha, coluM karyA pachI aTTama karatAM karatAM kramazaH eka eka upavAsa AgaLa vadhe ane pharI AgalA upavAsanI kaDI kare. A tapane siMhaniSkrIDita(siMhagamana) ane ekathI nava upavAsa sudhI ja caDhavAnuM hoya che. nava pachI punaH kramazaH babbe nIce UtaratA jAya che. tethI AkhA A tapane "kSullaka(laghu) siMhaniSkrIDita tapa kahe che. mahAsiMhaniSkriIDita tapamAM soLa sudhI caDhavAnuM hoya che. eka paripATImAM tapadina-pAMca mAsa, cAra dina, pAraNAdina-33, kuladina cha mahinA ane sAta divasa che ane cAra paripATImAM tapadina 2 varSa 8 mAsa 16 divasa ane pAraNAdina-132 divasa, kula maLIne 2 varSa 28 divasa thAya che. laghusiMhaniSkrIDita tapanuM sthApanA yaMtra laghu siMha kriDita. zrI aMtagaka sUtra * baMdhonI ghaTanA vi mArI ca com - 12tA vismR karma ja pariA tokena DurA sagI x 150+% 12eka nidhanIya cAra pariSA pravA15 // varga-8 : adhya.-3 saMpUrNa | Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 8/adhya. 4 _ [ 171] AThamo varga. adhyayana - 4 : kRSNA kRSNA AryAnuM mahAsiMha niSkrIDita tapa :| 1 evaM kaNhA vi NavaraM mahAlayaM sIhaNikkIliyaM tavokammaM, jaheva khuddddaagN| NavaraM cottIsaimaM jAva NeyavvaM / taheva osAreyavvaM / ekkAe varisaM chammAsA aTThArasa ya divasA / cauNha chavvarisA do mAsA bArasa ya ahorattA / sesaM jahA kAlIe jAva siddhA / Nikkhevao / bhAvArtha :- A pramANe kRSNA AryAnA viSayamAM paNa samajI levuM. vizeSatA mAtra eTalI ke kRSNA AryAe mahAsiMha niSkrIDita tapanuM ArAdhana karyuM. laghuniSkrIDita tapathI mahAsiMha niSkrIDita tapanI vizeSatA e che ke A tapamAM soLa upavAsa sudhI kramazaH caDhavAnuM che ane pachI kramazaH utaravAnuM che. eka paripATImAM kula dina-1 varSa, mAsa, 18 dina. (tapanA dina-1 varSa, 4 mAsa, 17 dina. pAraNA dina61 dina). cAra paripATImAM kula dina- 6 varSa, 2 mAsa, 12 divasa. (tapanA dina- 5 varSa, 6 mAsa, 8 divasa. pAraNA dina- 244 divasa). zeSa varNana kAlI AryAnI jema samajavuM. yAvatu kRSNA AryA agiyAra varSanI cAritra paryAya pALI aMte siddhagatine pAmyAM. upasaMhAra vAkya pUrvavat samajavuM. ka rI mahAsiMha niSkrIDita tapanuM sthApanA yaMtra kat Car siMha -1/2 2. briDita AiI a uTI jAyA ka TI , bali dhAM ja mama A V i I ' ma ka ma mAM ja che hama | yAda ati prApo kI mAM nA para maka ja majA paNa te sa mA ( - I & PL TIOIka vidhInA badhA ja saT maka , ma ha kamaLaTT Dii pAko ArH ja A rAtri II varga-8 : adhya.-4 saMpUrNa II (5) Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 172 zrI aMtagaDa sUtra AThamo varga adhyayana - 5 CDODOWWDODWWMORRHODOBODOBODOBODMRODG sukRSNA AryAnI bhikSupratimAnuM ArAdhana :| 1 evaM sukaNhA vi, NavaraM sattasattamiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajjittANaM viharai / paDhame sattae ekkakkaM bhoyaNassa dattiM paDigAhei, ekkekkaM pANayassa / docce sattae do-do bhoyaNassa do-do pANayassa paDigAhei / tacce sattae tiNNi-tiNNi dattIo bhoyaNassa, tiNNi-tiNNi dattIo pANayassa / cautthe sattae cattAri-cattAri dattIo bhoyaNassa, cattAri-cattAri dattIo pANayassa / paMcame sattae paMca-paMca dattIo bhoyaNassa, paMca-paMca dattIo pANayassa / chaThe sattae cha-cha dattIo bhoyaNassa, cha-cha dattIo pANayassa / sattame sattae satta-satta dattIo bhoyaNassa, satta-satta dattIo pANayassa paDigAhei / evaM khalu eyaM sattasattamiyaM bhikkhupaDimaM egUNapaNNAe rAidiehiM egeNa ya chaNNaueNa bhikkhAsaeNaM ahAsuttaM jAva ArAhettA jeNeva ajjacaMdaNA ajjA teNeva uvAgayA, uvAgacchittA ajjacaMdaNaM ajja vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA evaM vyaasii-| icchAmi NaM ajjAo ! tubbhehiM abbhaNuNNAyA samANI aTTha aTThamiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittANaM viharattae / ahAsuhaM devANuppie ! mA paDibaMdhaM karehi / Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 8 /adhya. 5 bhAvArtha :- A pramANe sukRSNAdevInuM varNana paNa samajavuM. vizeSatA e che ke AryA caMdanabAlAjInI AjJA prApta karI AryA sRkRSNA "sapta-saptamikA" bhikSupratimA tapa aMgIkAra karIne vicaravA lAgyA. jenI vidhi A pramANe che- 173 prathama saptAhamAM eka dadatta bhojananI ane eka datti pANInI grahaNa karAya che. bIjA saptAhamAM be- be ditti bhojananI ane be-be datti pANInI, trIjAmAM traNa-traNa, cothAmAM cAra--cAra, pAMcamAmAM pAMca-pAMca, chaThThAmAM cha-cha, sAtamAM saptAhamAM sAta--sAta datta bhojananI ane pANInI grahaNa karAya che. A pramANe ogaNapacAsa (49) ahorAtrimAM ekaso channu(196) bhikSAnI dattio thAya che. sukRSNA AryAe sUtroktavidhi anusAra A "sapta-saptamikA" bhikSupratimA tapanI samyaktrakAre ArAdhanA DI. A pramANe sAtamI bhikSu pratimAnuM ArAdhana karIne AryA sukRSNA AryA caMdanAjI pAse AvyAM ane vaMdana namaskAra karI A pramANe bolyAM- he Arye ! ApanI AjJA prApta karI huM "aSTa-aSTamikA bhikSu-pratimAne aMgIkAra karI vicaravAM IcchuM chuM. AryA caMdanAjIe kahyuM- he devAnupriye ! jema sukha upaje tema karo, dharmakAryamAM pramAda nahIM karo. 2 tae NaM sA sukaNhA ajjA ajjacaMdaNAe ajjAe abbhaNuNNAyA samANI aTThaTThamiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajjittA NaM vihara paDhame aTThae ekkekkaM bhoyaNassa datti paDigAhei, ekkekkaM pANayassa jAva aTThame aTThae aTThaTTha bhoyaNassa paDigAhei, aTThaTTha pANayassa / evaM khalu eyaM aTThaTThamiyaM bhikkhupaDimaM causaTThIe rAIdiehiM dohi ya aTThAsIehiM bhikkhAsaehiM ahAsuttaM jAva ArAhittA NavaNavamiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajjittANaM viharai paDhame Navae ekkekkaM bhoyaNassa dattiM paDigAhei, ekkekkaM pANayassa jAva Navame Navamae Nava - Nava dattIo bhoyaNassa paDigAhei, Nava - Nava pANayassa / evaM khalu eyaM NavaNavamiyaM bhikkhupaDimaM ekkAsItie rAidiehiM, cauhi ya paMcuttarehiM bhikkhAsaehiM, ahAsuttaM jAva ArAhettA dasadasamiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajjittA NaM viharai paDhame dasae ekkekkaM bhoyaNassa dattiM paDigAhei, ekkekkaM pANayassa jAva dasame dasae dasa-dasa dattIo bhoyaNassa paDigAhei, dasa-dasa pANayassa / Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ] zrI aMtagaDa sUtra evaM khalu eyaM dasadasamiyaM bhikkhupaDima ekkeNaM rAidiyasaeNaM addhachaDehi ya bhikkhAsaehiM ahAsuttaM jAva ArAhei, ArAhettA bahUhiM cauttha-chaTThaTThamadasama- duvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM vivihehiM tavokammehiM appANaM bhAvemANI vihri| tae NaM sA sukaNhA ajjA teNaM orAleNaM tavokammeNaM jAva siddhA / nnikkhevo| bhAvArtha:- AryA caMdanabALAjInI anujJA pAmIne AryA sukRSNA "aSTa-aSTamikA" bhikSupratimA aMgIkAra karIne vicaravAM lAgyAM prathama aSTakamAM eka-eka datti AhAranI ane eka-eka pANInI grahaNa karAya che. eka eka kramazaH vadhAratAM yAvat AThamAM aSTakamAM ATha-ATha datti AhAranI tathA pANInI grahaNa karAya che. A pramANe AThamI bhikSupratimA tapasyA 848 = 64 ahorAtrimAM pUrNa thAya che. 64 divasanI basso aDhyAsI(288) dattio thAya che. sukRSNA AryAe sUtroktavidhi anusAra AThamI pratimAnuM ArAdhana karyuM. tyAra pachI AryA caMdanabALAjInI anujJA prApta karIne teoe "nava navamikA" bhikSupratimA aMgIkAra karI. prathama navakamAM eka-eka datti AhAra ane pANIthI laI navamI navakamAM nava-nava datti AhAranI ane pANInI grahaNa karavAmAM Ave che. A pratimAno kALa 949 = 81 ahorAtrino che. emAM AhAra pANInI cAraso pAMca dattio thAya che. AbhikSupratimAnuM sukRSNA AryAe samyapha ArAdhana karyuM. tyAra pachI dazamI "daza-dazamikA" bhikSupratimAne aMgIkAra karI. jemAM kramazaH vadhatAM vadhatAM dazamA dazakamAM daza-daza datti AhAranI ane pANInI grahaNa karAya che. A bhikSupratimA 100(ekaso) ahorAtrinI che ane tenI pAMcaso pacAsa dattio thAya che. - tyAra pachI sukRSNA AryA upavAsAdithI laI mAsakhamaNa ardha mAsakhamaNa Adi vividha prakAranI tapasyAthI AtmAne bhAvita karatAM vicaravAM lAgyAM yAvatuM bAra varSanI dIkSA paryAya pALI siddhagatine pAmyAM. upasaMhAra vAkya pUrvavat samajavuM. vivecana : A baMne sUtromAM sukRSNA AryAnuM cAra bhikSupratimAonI ArAdhanAnuM varNana che. trIjA varganA ogaNIsamA sUtramAM varNita bhikSu pratimAthI A bhikSupratimAo alaga che. trIjA vargamAM varNita bhikSapratimAono kALa vadhumAM vadhu eka mAsano che. jyAre ahIM varNita bhikSu pratimAmAM sAtamIno kALa 49 divasano che. evI ja rIte jeTalAmI bhikSupratimA hoya eTalA eTalA divasanA e ja saMkhyAnA joDalA gaNavAnA che. jema ke 7 mI bhikSapratimAnA 7 divasanA 7 joDalA (saptaka) 7x7 = 49 divasa Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 8/adhya. 5 _. [ 175 ] 8 mI bhikSupratimAnA 8 divasanA 8 joDalA (aSTaka) 848 = 64 divasa 9 mI bhikSupratimAnA 9 divasanA 9 joDalA(navaka) 949 = 81 divasa 10 mI bhikSupratimAnA 10 divasanA 10 joDalA(dazaka) 10x10 = 100 divasa arthAt sAtamI bhikSu pratimAmAM sAta divasa sudhI eka datti grahaNa kare, pachI sAta divasa be datti Ama kramazaH eka eka datti vadhAratAM 49 divasanI 196 datti thAya che. AnI spaSTatA sthApanA yaMtramAMthI samajI levI. jema ke pahelAM sAta divase sAta datti, bIjA sAta divase 14, trIjA sAta divase 21, cothA sAta divase 28, pAMcamA sAta divase 35, chaThThA sAta divase 42, tathA sAtamA sAta divase 49 kula maLIne 196 dattio thAya. evI ja rIte zeSa traNe ya bhikSu pratimAonI paNa dattio sthApanA yaMtrathI samajI levI. A pratimAonI te dattio utkRSTanI apekSAe che. ochI dattio grahaNa karI zakAya ane vacce upavAsAdi tapa paNa karI zakAya. bhikSupratimAonA sthApanA yaMtra bALaka, kAka lavanavamIyAlI paDimA sata sAtamIyA bhImupaDimA Fort - TInA prakAra 1 1 661 :::::::::: :: daY 2 2 2 2 2) :: ::::::::::) 333 3 3 2 :; ; ; ; ; ; ;KE (44:44444 : : : : : : - (5 5 5 : 5 5 5 5 ) : : : : : : :K (6 6 66 66 :::::::::::::::::: X9X99 3 38323 33 332 44 44 43chI e paya pIka para pa pa ha , kAkI kAka kapa is 95 95 9 5 Ni Tla che he ho cho phala divasa 86, 405 hato. kuladivasa-49, 19dAtI - DAyA ::::: : Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 aamIyA bhIkSu DimA SS 33 63 69 1. keTa kula divasa -4 288 do zrI aMtagaka sUtra deza dazamIyA bhIkSu pami \o o o o o o o o o o 20 222222222220 3333333333 30 1444444444440 5555555555-50 Es5555555 50 066666666666! 88888888888 999999999990 6809020 90 90 90 90 90 90 80 9001 divasa 200, 550 dA // varga-8 : adhya.-5 saMpUrNa // ****** Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 8 / adhya : mahAGguSyA COOL00000 POO 100000000000000 cautthaM chaTuM aTThamaM dasamaM AThamo varga karei, karettA karei, karettA karei, karettA karei, karettA duvAlasamaM karei, karettA karei, katA karei, karettA karei, karettA karei, karettA karei, karettA duvAlasamaM karei, karettA cautthaM karei, karettA chaTuM karei, aTTamaM karei, dasamaM karei, kA karei, karettA karei, karettA karettA karei, aTThamaM dasamaM mahAkRSNA AryAnuM kSullaka sarvatobhadra tapa : 1 evaM mahAkaNhA vi, NavaraM - khuDDAgaM savvaobhaddaM paDimaM uvasaMpajjittANaM viharai, taM jahA- duvAlasamaM cautthaM chaTuM adhyayana chaTuM aTThamaM dasamaM 177 karettA karettA 0010100 savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pAretA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 178 zrI aMtagaDa sUtra duvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, dasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, duvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chaTuM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei / evaM khalu eyaM khuDDAgasavvaobhaddassa tavokammassa paDhama parivADi tihiM mAsehiM dasahi ya divasehiM ahAsuttaM jAva ArAhettA doccAe parivADIe cautthaM karei, karettA vigaivajja pArei, pArettA jahA rayaNAvalIe tahA ettha vi cattAri privaaddiio| pAraNA taheva / cauNhaM kAlo saMvaccharo mAso dasa ya divasA / sesaM taheva jAva siddhA / Nikkhevao / bhAvArtha:- mahAkuSNA AryAnuM varNana paNa pUrvavatu samajavuM. vizeSatA e che ke AryA caMdanabALAjInI anujJA prApta karI teoe "laghu sarvatobhadra" tapanI ArAdhanA karI. je A pramANe che sau prathama se 64vAsa, vizayayuta pA2yu, 5chI cha6-pAraNa. sama-pA2. yoj-pAra. pAMca-pAraNuM. A rIte prathama lAIna pUrNa karI tyAra pachI ama-cAra-pAMca-eka upavAsa-chaThanI zrI sAIna pUrI. pachI pAya-3 64vAsa-cha6-abha-yAranI trI sAnA pAha cha8-abha-yAra-pAMya-3 64vAsanI yothImAna zane chedale yAra-pAMya-3 64vaaschaTha-aTTamanI pAMcamI lAIna pUrNa karI. laghusarvatobhadra tapanI prathama paripATI vigaya yukta pAraNA sahita traNa mahinA ane daza divasamAM pUrNa thAya che. A rIte cAra paripATI eka varSa, eka mAsa ane daza divasamAM pUrNa thAya che. mahAkRSNA AryAe laghUsarvatobhadra tapanI cAra paripATI pUrNa karI bIjI paripATImAM pAraNAmAM vigaya varjIne ane te pramANe (trIjI ane cothI paripATI)ratnAvalI tapanI jema cAre ya paripATIonI ArAdhanA karI yAvata tera varSa cAritra paryAyanuM pAlana karI siddha, buddha, mukta thayAM. A adhyayananuM upasaMhAra vAkya pUrvavat samajavuM. viveyana : sarvatobhadra tapa be prakAranuM che. laghusarvatobhadra ane mahAsarvatobhadra tapa. gaNatrI karavA para jenI gaNanA AMka samAna ja hoya, viSama na hoya arthAt je bAjuthI tenI gaNatrI karo e bAjuthI eno Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 8 /adhya. 6 _ 179 ] saravALo eka sarakho ja Ave tene sarvatobhadra tapa kahe che. A sUtramAM mahAkRSNA AryAnA laghusarvatobhadra tapanuM varNana karavAmAM AvyuM che. "laghu"mAM ekathI pAMca upavAsa sudhI vadhavAnuM hoya che. jyAre "mahA"mAM ekathI sAta upavAsa sudhI kramazaH caDhavAnuM hoya che. cAra paripATInA pAraNA "ratnAvalI" tapanI samAna ja samajavA. laghusarvatobhadra tapanuM sthApanA yaMtra (1)23) 4 5)S iA (3 (4) 5 (1)(2)/ thI 5 1)(23)(4 6 ahI 2 3 4 5 1) che. , (45)(1)2) (3) II varga-8 : adhya-6 saMpUrNa II Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 180 zrI aMtagaDa sUtra AThamo varga madhyayana - 7 : vIradRSyA CHODWORDWWWDODOWDODODBODOBORROWORG vIrakRSNA AryAnuM mahAsarvatobhadra tapa :| 1 evaM vIrakaNhA vi NavaraM-mahAlayaM savvaobhadaMtavokamma uvasaMpajjittA NaM viharai, taM jahAcauttha karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chaTuM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThama karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, dasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, duvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, coddasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA ||pddhmaa layA // dasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, duvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, coddasama karei, karettA savvakAmagaNiya pArei pArettA, solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chaTTha karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA // bIyA layA // solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cha8 karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 8 /adhya. 7 karei, pArettA, dasamaM duvAlasamaM karei, savvakAmaguNiyaM pArei savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, coddasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA // taiyA layA // aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, pArettA, pArettA, dasamaM karei, karettA duvAlasamaM karei, karettA codasamaM karei, karettA solasamaM karei, karettA cautthaM savvakAmaguNiyaM pArei savvakAmaguNiyaM pArei savvakAmaguNiyaM pArei pAretA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pAretA, chaTTha karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA // cautthI layA // karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, duvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA // paMcamIlaya // savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, coddasamaM solasamaM cautthaM karei, karei, karei, karei, chaTuM aTTamaM dasamaM chaTuM aTTamaM dasamaM karettA kattA karei, karei, T karettA karettA karettA karettA 181 karei, karettA karei, karettA karei, karettA duvAlasamaM karei, kA codasamaM karei, karettA solasamaM karei, karettA cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA // chaTThI layA // duvAlasamaM karei, karettA codasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 182 ] zrI aMtagaDa sUtra solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chaTuM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, dasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei / // sattamI layA // ekkAe kAlo aTTha mAsA paMca ya divasA / cauNhaM do vAsA aTTha mAsA vIsa divasA / sesaM taheva jAva siddhA / nnikkhevo| bhAvArtha:- A pramANe vIrakRSNA AryAnuM paNa caritra samajI levuM joIe. vizeSamAM vIrakRSNA AryAe mahAsarvatobhadra tapanI ArAdhanA karI. je A pramANe che prathama latA:- sau prathama eka upavAsa karyo, tyAra pachI chaTha, aTTama, cAra, pAMca, cha, sAta upavAsa karyA. A prathama latA thaI. pAraNAmAM vigayayukta pAraNAM karyA. bIjI lattA- sarvaprathama cAra(coluM) eka upavAsa, pAMca, cha, sAta, eka upavAsa, chaTha, aTTama A kramathI bIjI latAnI ArAdhanA karI. trIjI latA- sAta, eka upavAsa, chaTha, aTTama, cAra, pAMca, cha A kramathI trIjI latAnI ArAdhanA karI. cothI latA- sarvaprathama aTTama, cAra, pAMca cha, sAta, eka upavAsa, chaThathI cothI latAnI ArAdhanA karI. pAMcamI latA- sarvaprathama cha upavAsa, sAta, eka upavAsa, chaTha, aTTama, cAra, pAMcathI pAMcamI latAnI ArAdhanA karI. chaThThI latA- sarvaprathama chaTha, aTTama, cAra, pAMca, cha, sAta, eka upavAsathI chaThThI latAnI ArAdhanA karI. sAtamI latA- sarvaprathama pAMca, cha, sAta, eka upavAsa, chaTha, aTTama, cArathI sAtamI latAnI ArAdhanA karI. A rIte sAta latAnI eka paripATI thaI. eka paripATI ATha mahinA ane pAMca divasamAM pUrNa thAya che. (jemAM ogaNapacAsa divasa pAraNAnA ane cha mahinA-soLadivasa(196 divasa) tapasyAnA thAya che.) prathama paripATInA pAraNAM vigayayukta karyA. Ama cAra paripATI vIrakRSNA AryAe be varSa, ATha mahinA, vIsa divasamAM (980 divasa) pUrNa karI. cAre ya paripATInA pAraNAM ratnAvalI tapa samAna ja samajavA. anekavidha tapanI ArAdhanA karI cauda varSanI cAritraparyAyanuM pAlana karI vAvatuM siddhagatine pAmyAM. upasaMhAra vAkya pUrvavat samajavuM. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 8 /adhya. 7. 183 | mahAsarvatobhadra tapanuM sthApanA yaMtra ( 3 phu) pADA 3) 3pa ha79 2) 97234pa) 2345972) paDe 2 3 4) NS NE === Wka II varga-8 : adhya-7 saMpUrNa | Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 184 zrI aMtagaDa sUtra AThamo varga madhyayana - 8 : rAmavRSyA CHODWORDWWWDODOWDODODBODOBORROWORG rAmakRSNA AryAnI bhadrottarapratimAnI ArAdhanA :| 1 evaM rAmakaNhA vi, NavaraM- bhaddottara paDimaM uvasaMpajjittA NaM viharai, taM jahAduvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, coddasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThArasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, vIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA // paDhamA layA // solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThArasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, vIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, duvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, coddasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA // bIyA layA // vIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, duvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, coddasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThArasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA ||tiyaa lyaa|| coddasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThArasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, bli TITI EEEEEEEEEEEEEEEEEE Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga 8 |adhya. 8 185 vIsaimaM repha, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, duvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei // cautthI layA // aTThArasamaM karei, vIsaimaM varepha, savvakAmaguNiyaM pArei pAretA, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, duvAlasamaM karei, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, coddasamaM 6, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pAretA // paMcamI layA // ekkAe kAlo chammAsA vIsa ya divasA / cauNhaM kAlo do varisA do mAsA vIsa ya divasA / sesaM taheva jahA kAlI jAva siddhA / Nikkhevao / bhAvArtha:- rAmakRSNA AryAnuM caritra paNa pUrvavat samajavuM. vizeSamAM teNe bhadrottarapratimA tapanuM ArAdhana karyuM. te A pramANe che- prathama latA- sarvaprathama pAMca cha, sAta, ATha, nava upavAsa kramazaH prathama latAmAM karyA. bIjI latA- tyAra pachI sAta, ATha, nava, pAMca, cha upavAsa kramazaH bIjI latAmAM karyA. trIjI latA- nava, pAMca, cha, sAta, ATha upavAsa kramazaH trIjI latAmAM karyA. cothI latA tyAra pachI cha, sAta, ATha, nava pAMca upavAsa cothI latAmAM karyA. karettA karettA karettA kattA pAMcamI latA- tyAra pachI ATha, nava, pAMca, cha, sAta upavAsa pAMcamI latAmAM karyA. A pramANe pAMca latAnI eka paripATI thAya che. eka paripATImAM cha mAsa, vIsa divasa thAya che. cAra paripATI be varSa, be mAsa, vIsa divasamAM pUrNa thAya che. A rIte rAmakRSNA AryAe paNa kAlI AryAnI samAna cAra paripATI pUrNa karI. paMdara varSanI cAritra paryAyanuM pAlana karI yAvat siddhagatine pAmyAM. upasaMhAra vAkya pUrvavat samajavuM. vivecana : bhadrotarapratimA tapanI prathama paripATImAM paccIsa(25) divasa pAraNAnAM thAya ane pAMca mahinA ane ane 25(paccIsa) divasa tapanA thAya che. (175 divasa). cAra paripATImAM 3 mahinA, 10 divasa(100 divasa) pAraNAnAM tathA 23 mahinA 10 divasa(700 divasa) tapasyAnA thAya che. bhadrottarapratimAno artha thAya che- bhadrA eTale kalyANapradAtA ane uttara eTale pradhAna, parama. A pratimA paramakalyANaprada hovAthI tene bhadrottarapratimA kahI che. teno prAraMbha pAMca upavAsathI thAya che ane nava Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 ] zrI aMtagaDa sUtra sudhI kramazaH vadhe che. vizeSa samajavA mATe nIcenuM yaMtra che. bhadrottarapratimA tapanuM sthApanA yaMtra 'bhadottara paDimA STD 1, 112 (7 8 9 5 De (9 5 6 7 8) (77 8 9(5) : (99 pa 67) [tapadina- 175,pAraNA-25) 1 N: 1 * :::::::::::: ::::: II varga-8 : adhya.-8 saMpUrNa II Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ al8/adhya.. | 187 AThamo varga adhyayana - 9 : pitRsenakRSNA UDDDDDDDODammamBODOWORDDOORDWORG pitRsenakRSNA AryAnuM muktAvalI tapa :| 1 evaM piuseNakaNhA vi, NavaraM- muttAvaliM tavokammaM uvasaMpajjittA NaM viharai, taM jahAcautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chaTuM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, dasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, ___ karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, duvAlasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, coddasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, solasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThArasamaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, vIsaimaM karei, savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, karettA Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 188 zrI aMtagaDa sUtra cautthaM bAvIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cauvIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, chavvIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, aTThAvIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, tIsaimaM karei, ___ karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, battIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cottIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei pArettA, batIsaimaM karei, karettA savvakAmaguNiyaM pArei / evaM taheva osArei jAva cautthaM karei, karettA savvakAmaguNiya pArei / ekkAe kAlo ekkArasa mAsA paNNarasa ya divasA / cauNha tiNNi varisA dasa ya mAsA / sesaM jAva siddhA / nnikkhevo| bhAvArtha : pitRsenakRSNAnuM varNana pUrvavat samajavuM. teNe muktAvalI tapanI ArAdhanA karI. je A pramANe sarvaprathama upavAsa karyo, sarvakAmaguNayukta pAraNuM karyuM. pachI chaThTha karyo, sarvakAma guNayukta pAraNuM karyuM. punaH upavAsa karyo-pAraNuM. aTTama-pAraNuM. upavAsa-pAraNuM. Ama vacce eka eka upavAsa karatAM karatAM kramazaH paMdara upavAsa sudhI caDhayA pachI eka upavAsa karI pAraNuM chelle soLa upavAsa karyA. pAraNuM karI upavAsa karyo ane sarvakAmaguNayukta (vigayayukta) pAraNuM karyuM. tyAra pachI pazcAnupUrvIthI vacce eka eka upavAsa karatAM kramazaH soLathI utaratAM eka sudhI utaryA. Ama agiyAra mahinA ane paMdara divasamAM eka paripATI pUrNa thAya che. cAra paripATImAM traNa varSa ane dasa mahinA thAya. (Ama 1140 divasa Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 8 /adhya. 9 189 ] tapanA ane 240 divasa pAraNAnAM thAya. eka paripATInA 285 divasa tapanA ane 60 divasa pAraNAMnAM thAya.(kula-345 divasa). Ama pitRsenakRSNA soLavarSanI dIkSA paryAya pALI yAvatuM siddhine pAmyAM. upasaMhAra vAkya pUrvavat jANavuM. muktAvalI tapanuM sthApanA yaMtra muktAvalo . hA2 : . -: tapasyA kALa:eka paripATIno samaya: 26ma8i tpa on # cAra paripAToto ad: 3varSa 10 ma na 3 -: tapatA devasa :- ke eka pariMpATInA tapodita:25 bhaka jUchacA2 paripATInA taponi;3 varSa ke eka parapATInA pAraNA:- ka ju gAra paripATIna, pArA ke Ama I varga-8 : adhya.-9 saMpUrNa Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 180 zrI aMtagaDa sUtra AThamo varga madhyayana - 10 : mahAsenA CHODWORDWWWDODOWDODODBODOBORROWORG mahAsenakRSNA AryAnuM vardhamAna-AyaMbila tapa :| 1 evaM mahAseNakaNhA vi, NavaraM AyaMbilavaDDamANaM tavokammaM uvasaMpajjittA NaM viharai, ta jahA AyaMbilaM karei, karettA cautthaM karei karettA, be AyaMbilAI karei, karettA cautthaM karei karettA, tiNNi AyaMbilAiM karei, karettA cautthaM karei karettA, cattAri AyaMbilAI karei, karettA cautthaM karei karettA, paMca AyaMbilAiM karei, karettA cautthaM karei karettA, cha AyaMbilAI karei, karettA cautthaM karei karettA, ekkuttariyAi vuDDIe AyaMbilAI vuDDaMti cautthaMtariyAI jAva AyaMbilasayaM karei, karettA cautthaM karei / tae NaM sA mahAseNakaNhA ajjA AyaMbilavaDDamANaM tavokammaM coddasahiM vAsehiM tihi ya mAsehiM vIsahi ya ahorattehiM ahAsuttaM jAva ArAhettA jeNeva ajjacaMdaNA ajjA teNeva uvAgayA, uvAgacchittA vaMdai NamaMsai, vaMdittA NamaMsittA bahUhiM cautthaM jAva bhAvemANI viharai / tae NaM sA mahAseNakaNhA ajjA teNaM orAleNaM jAva taveNaM teeNaM tavateya sirIe aIva-aIva uvasohemANI ciTThai / bhAvArtha - mahAsenakRSNAnovRttAMta paNa pUrvavat samajavo.vizeSa e che ke teoe vardhamAna AyaMbila tapanuM ArAdhana karyuM. je A pramANe che eka AyaMbila karI, upavAsa karyo. be AyaMbila-upavAsa. traNa AyaMbila-upavAsa. cAra AyaMbila-upavAsa. pAMca AyaMbila-upavAsa. A rIte vacce eka eka upavAsa karatAM kramazaH so AyaMbila sudhI caDhayA. tyAra pachI chelle eka upavAsa karyo. Ama mahAsenakRSNA AryAe Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga 8 /adhya. 10 _. - 191 | "vardhamAna-AyaMbila tapa" nI ArAdhanA cauda varSa, traNa mAsa, visa ahorAtrimAM pUrNa karI. ArAdhanA pUrNa karI mahAsenakRSNA AryA jyAM guNI AryA caMdanabALAjI hatAM tyAM AvyAM. caMdanabALAjIne vaMdana namaskAra karI temanI AjJA prApta karI ghaNA upavAsAdi tapa dvArA AtmAne bhAvita karatAM vicaravAM lAgyAM. mahAsenakuSNA AryA zarIrathI atyaMta durbaLa thaI javA chatAM tapa tejathI atyaMta zobhavA lAgyAM. | 2 tae NaM tIse mahAseNakaNhAe ajjAe aNNayA kayAi puvvarattAvarattakAle ciMtA jahA khaMdayassa jAva ajjacaMdaNaM ajjaM Apucchai jAva (saMlehaNA) kAlaM aNavakaMkhamANI viharai / tae NaM sA mahAseNakaNhA ajjA ajjacaMdaNAe ajjAe aMtie sAmAiyamAiyAiM ekkArasa aMgAI ahijjittA, bahupaDipuNNAiM sattarasa vAsAi pariyAyaM pAlaittA, mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA, saDhei bhattAI aNasaNAe chedittA jassaTThAe kIrai NaggabhAve jAva tama8 ArAhei, ArAhittA carimaussAsa NissAsehiM siddhaa| aTTha ya vAsA AI, ekkottariyAe jAva sattarassa / eso khalu pariyAo, seNiyabhajjANa NAyavvo // 1 // bhAvArtha:- ekadA samaye mahAsenakRSNA AryAne aMdakanI jema dharma jAgaraNa karatAM ciMtana utpanna thayuM. AryA caMdanAjInI AjJA laI rAvata saMlekhanAne grahaNa karI jIvana maraNanI AkAMkSAthI rahita thaIne vicAravA lAgyAM. mahAsenakRSNA AryAe AryA caMdanAjI pAse sAmAyikathI laI agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM. sattara varSanI pUrNa saMyama paryAya pALI, eka mAsanI saMlekhanAthI AtmAne bhAvita karI sAMTha(0) bhakta aNasaNane pUrNa karI vAva je kArya mATe saMyama aMgIkAra karyo hato tenI saMpUrNa ArAdhanA karI, aMtima zvAsocchavAsathI siddha-buddha-mukta thayAM. zreNika rAjAnI daza mahArANIomAMthI prathama kAlIdevIno dIkSAkALa ATha varSa, tatpazcAt kramazaH eka-eka varSanI vRddhi karatAM-karatAM dasamA mahAsena kuSmAno dIkSAkALa sattara varSano jANavo joIe. vivecana :AyaMbinavamaLa :- AyaMbila-vardhamAna tapa. jemAM AyaMbila kramazaH vadhe che. A tapanI ArAdhanA 14 varSa, 3 mAsa, 20 divasamAM pUrNa thAya che. emA cauda varSa daza divasa AyaMbilanA tathA 100(so) divasa upavAsanA thAya che. AgalA taponuM parizIlana karavAthI jaNAya che ke tapanI je dinasaMkhyA batAvI che, temAM tapa Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 | zrI aMtagaDa sUtra ane pAraNAMnA divaso sammilita che ane AgalAM tapa sUtronAM pAraNAno ullekha paNa sAthe ja hoya che. A AyaMbila vardhamAna tapanI dina saMkhyA je 14 varSa, 3 mAsa, 20 divasa ApI che te mAtra tapanI saMkhyA ja che. tenA be kAraNa che- paheluM sUtrakAre agAunA tapanI jema ahIM pAraNAMno ullekha karyo nathI. bIjuM jo pAraNAMnA divaso sAthe gaNavAmAM Ave to tapanI dinasaMkhyA 14 varSa, 3 mAsa, 20 divasa na rahIne 14 varSa, 10 divasanI thaI jAya. kAraNa ke tapanI dinasaMkhyA mULapAThamAM nizcita che ke- 14 varSa, 3 mAsa, 20 divasa eTale pa150(ekAvanaso pacAsa) divasa. emAM pAraNAMnA so divasa bAda karIe to 14 varSa ne daza divasa(pa050) bAkI rahe. paraMtu eka thI so AyaMbilano saravALo 14 varSa 10 divasano che ane 100 divasa upavAsanA che. Ama tapa saMkhyA ja 14 varSa-3mAsa ane vIsa divasa thAya che. tethI philita thAya che ke A saMkhyA tapadinanI che ane mahAsenakuSNA AryAe vacce pAraNAM nathI karyA. 8 . II varga-8 : adhya-10 saMpUrNa II Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 nikSepa-parizeSa | 1 evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa jAva saMpatteNaM aTThamassa agassa atagaDadasANa ayamaDhe paNNatte / ____ aMtagaDadasANaM aMgassa ego suyakhaMdho / aTTha vaggA / aTThasu ceva divasesu uddissijjati / tattha paDhamabiiyavagge dasa-dasa uddesgaa| taiyavagge terasa uddesgaa| cauttha-paMcamavagge dasa-dasa uddesagA / chaTThavagge solasa uddesagA / sattamavagge terasa uddesagA / aTThamavagge dasa uddesagA / sesa jahA nnaayaadhmmkhaann| bhAvArtha:- A pramANe he jaMbU! mokSa prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamA aMga aMtagaDadazAno A artha prarUpyo che-kahyo che. aMtagaDadazAmAM eka zrutaskaMdha che. ATha varga che. ATha divasomAM A sUtranI vAcanA thAya che. ATha vargamAM- prathama varganA dasa, bIjA varganA ATha, trIjA varganA tera uddezaka che. cothA ane pAMcamAM vargamAM daza-daza uddezaka che. chaThThA vargamAM soLa uddezaka che. sAtamA vargamAM tera uddezaka che ane AThamA vargamAM daza uddezaka che. (Ama ATha varganA nevuM(90) uddezaka che) zeSa varNana jJAtAdharmakathA sUtrAnusAra samajI levuM joIe. vivecana : | upalabdha vartamAna aMtagaDa sUtramAM bIjA varganA ATha ja uddezaka che. saMbhavataH vAcanA bhedathI athavA lipi pramAdathI(lekhakanI khalanAthI) daza uddezA lakhavAmAM AvyA hoya. A nirNaya kevaLI gamya che. nikSepanA A sUtramAM Arya sudharmAsvAmIe potAnI laghutA batAvatA kahyuM che ke aMtagaDa sUtranA tamAma bhAvo prabhue pharamAvyA che. meM jevA sAMbhaLyA che tevA huM kahuM chuM. je che te prabhunuM ja che. upasaMhAra : - zrI aMtagaDa sUtrano saMdeza :(1) mokSa prAptinuM prathama ane aMtima sAdhana - aMtagaDa sUtra anusAra mokSa prAptinuM athavA Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 ] zrI aMtagaDa sUtra saMsAra- prapaMcathI chUTavAnuM pramukha sAdhana che- (1) samyam zraddhA sAthe saMyama levo. (2) zAstra kaMThastha karavA. (3) potAnI badhI zakti tapasyAmAM lagAvavI. mokSa mArganuM aMtima sAdhana tapa che. bhAva pUrvaka, vairAgya pUrvaka ane viveka pUrvaka ane guru AjJApUrvaka kareluM tapa karma rogone mULathI nAza karavA mATe acUka athavA rAmabANa auSadha che. tethI saMyama ane adhyayana sivAya bAhya ane AtyaMtara baMne prakAranA tapanuM mokSa prAptimAM ananya yogadAna che ema samajIne tapomaya jIvana jIvavuM joIe. (2) A sUtranuM nAma aMtagaDa pote ja AtmAnI parama zuddha avasthA tathA AtmalakSyano saMdeza Ape che. AtmalakSya thatI pratyeka kriyA aMtatogatvA AtmAnI parama zuddha avasthA eTale ke sarvakarmamuktadazA sudhI laI jAya che. badhA ja adhyayano aMtagaDakevaLInA nAmathI zarU thAya che. (arjunamALI choDIne) (3) A sUtranI racanAvidhino saMdeza Arya sudharmA- jaMbU dvArA vinayadharmanA AcaraNane pragaTa kare che. vaDIlo dvArA karAto nAnA pratyeno vinaya, vAtsalyabhAva tarIke oLakhAya che. je sudharmA svAmImAM jovA maLe che ane nAnA dvArA karatA moTA pratinA vinayanuM rUpa che AdarabhAva, ahobhAva, je jaMbUsvAmInA pratyeka vyavahAramAM spaSTa jaNAya che. (4) 25 adhyayana(10+8+7 = 25)no eka mAtra saMdeza-parigrahanI heyatA ane bhogavRttino tyAga. (5) trIjA varganA AThamA adhyayanano saMdeza :-(1) deva paNa bhAgya badalI zakatA nathI (2) saMtAna prati rAgadveSa karmabaMdhanuM kAraNa bane che (3) mAtRbhakti (4) moTAnI moTAI (5) sAco prema pAtranA AtmotthAnamAM bAdhaka banato nathI (6) je dekhItI rIte ahitakartA dekhAya che te paNa karmakSayamAM sahAyaka bane che (7) samabhAva ane kSamAthI karmakSaya zakya bane che. (6) trIjA varganA pAMca adhyayano ane cothA vargano saMdeza- kuLa ane vaibhavanuM mamatva choDo. (7) pAMcamA vargano saMdeza (1) jagatanA badhA ja padArtho vinazvara che. (2) niyANAnuM phaLa azubha che (3) vaibhavano nazo ke sattAno nazo bane anarthakArI che. (4) jo jAgata hai so pAvata hai. (5) nirAzA choDI AtmotthAna mATe zakya hoya te karI chUTo. (6) dharma ArAdhakone sahayogI bano. upakhaMhaNaguNanI vRddhi karo. (8) chaThThA vargano saMdeza- (1) lakSmInA pUjaka(vaizya) paNa vItarAgatAnA pathika hoya che. (2) sarAgIdevanI pUjAnuM mahA anarthakArI phaLa che. (3) vItarAganI upAsanAnuM uttama phaLa che. (4) janasevAnI vikRtithI utpanna thAya che bhogavRtti. (5) apAtra-ayogya vyaktine maLatI sattA ke sahAyatA duSTamArge ja vahe che. (6) vItarAganI ArAdhanA nirbhayatAnI jananI che. (7) nirbhaya upAsakanuM ajeya Atmateja hoya che. (8) uttama kAryamAM paNa mAtA pitAnI AjJA prApta karavI, A Arya saMskRtinI vilakSaNatA che. (9) aparAdhI paNa ArAdhaka thaI zake che. (10) bALakanI buddhine paNa samajo. (11) bALakanI tejasvitAne Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | nikSepa/parizeSa. | 195 | juo. (12) sarvajJa vayane nahIM AtmAnI yogyatAne jue che. (13) rAjyavaibhava ane sattAthI paNa mUlyavAna che AtmotthAna. (9) sAtamA vargano saMdeza- sukumAratAmAM birAjamAna dharmavIrya. (10) AThamA vargano saMdeza- ArAdhanAnI kasoTI bAhyatA. nAma sAdagyatA kema? - pahelA varganA 10 adhyayana ane bIjAvarganA ATha adhyayananA kula 18 (aDhAra) caritra nAyakonA nAmamAM cAra nAma eka samAna che. samudra-sAgara-akSobha ane acala. baMne varganA mAtApitA aMdhakavRSNi ane dhAriNI che. eka ja mAtA pitAnA saMtAnonA nAma samAna kevI rIte hoya? kAM to baMne varganA mAtA pitA alaga hovA joIe agara bhAIonA nAma samAna to na ja hoya to pU. jayamalajI ma. sA. nA kahevA pramANe A aDhAra sagA bhrAta na hovA joIe. samAdhAna - TIkAkAre A bAbatamAM koI samAdhAna karyuM nathI. saMbhavI zake ke teonI sAme aMtagaDA sUtranI vistRta vAcanA rahI hoya jethI A prakAranI samasyA ja udbhavI na hoya athavA to anumAna thAya che ke pAThonA saMkoca karavAnA kAraNe A samasyA utpanna thaI hoya. jevI rIte kAkAnuM nAma vizvabhUti ane bhatrIjAnuM nAma vizvanaMdI, moTA bApujInuM nAma vizAkhAnaMdI ane anuja(nAnobhAI) putranuM nAma vizAkhAbhUti AmAM pAchaLanuM nIkaLI jAya to nAmamAM samAnatA thaI jAya. agara eka ja pitAnA putronA nAma dhanadatta, dhanapAla, dhanakumAra, dhanadevahoI zake che. anya jagyAe pUrA nAma hoya paraMtu saMkSiptIkaraNamAM pAchaLanA zabdo nIkaLI jatAM eka samAna ja nAma thaI jAya che. zodhArthIo mATe A viSaya anveSaNIya che. mULa pAThamAM prathama vargamAM pitAnuM nAma aMdhakavRSNi che ane bIjA vargamAM "vRSNi" che. ethI paNa bhinna pitA hovAnI kalpanA karI zakAya che. ATha ya vargonA viSayonI vividha chaNAvaTa :(1) aMtagaDadazAno mukhya viSaya che mokSa ane mokSanA sAdhanonI upAdeyatA tathA saMsAra ane saMsAranA kAraNo-apAyonI heyatA. (2) A saMsAra ane saMsAranA tamAma sAMsArika kAryo puNya ane pApanI udayalIlAnuM pariNAma che. puNyodaya hoya to devanA sahayoge kArya siddha thAya che ane pApodaya hoya to devano yoga vinAzanuM kAraNa bane che. A pRthvI para davAkarSaNa pAMca kAraNosara thAya che. (1) puNyodayathI-kRSNa mahArAjanA puNyodaye dvArikA nirmANanuM kArya. (2) pApodayathI- kRSNa mahArAjanA pApodayanA kAraNe (dvipAyana RSino AtmA) agnikumAra deva dvArA dvArikA vinAzanuM kArya. (3) sAvadha ArAdhanAthI- sulatAnI sAvadha bhaktithI harirjhegameSI devanuM Agamana. (4) nirava ArAdhanAthI- kRSNa mahArAjanA nirava aThThama tapanI ArAdhanAthI hariegamelInuM Agamana. (5) sAvadha ArAdhakanA roSathI- arjunamALInA roSathI Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196] zrI aMtagaDa sUtra mudgarapANi yakSanuM Agamana. (3) deva ArAdhanAnA cAra prakAra :- (1) sudarzana zreSThIvatu. (2) rAjAo dvArA tIrthakara bhagavAnanA darzanavatuM. (3) zrIkRSNanA aTTama pauSadhavat. (4) sulasA, arjunavat. (4) AtmalakSyathI lokottara ArAdhanAnA bheda :-(1) sarvavirati- 90 puNyAtmAonA caritra grahaNavat.(2) dezavirati- sudarzana zreSThInI vrata ArAdhanAvat ane (3) anumodanA-zrI kRSNa vAsudevanI dharmadalAlInI samAna.(4) tapovidhi- 90 sAdhu sAdhvIjInA vividha tapazcaraNa, pratimAonuM varNana (5) karmonA viSayamAM:- (1) zubha karmonA udayathI saMsAra sukhano bhogavaTo yAdavo samAna.(2) saMsAranA sukha bhogathI pApakarmano baMdha yAdavAdhipati samAna.(3) puNyaphaLanA tyAgathI mokSamArgamAM gatiarjunamALI sivAyanA 89 AtmAo samAna.(4) pApakarmanA udayathI duHkha utpanna thAya che ane samabhAve upasarga pariSaha sahana karavAthI mokSa maLe che. arjuna mALI, gajasukumAla munivatu.(5) vairanI vasulAtathI punaH karmabaMdha-somilabrAhmaNa samAna.() jaldI karma kSaya karavAno upAya-bAramI bhikSu pratimA. (6) AdhyAtmika zakti samakSa devI zakti paNa hAre che. (1) dvArikAnA saMyama ArAdhakone deva jalAvI zakatA nathI. (2) zramaNopAsaka zreSThI sudarzananA tejathI mudgarapANi yakSa abhibhUta thaI gayo. (7) mohanA vividha rUpa :-(1) saMtAnanA mohathI ArtabhAva- devakIrANInI samAna.(2) saMtAnanA mohathI raudrabhAva- somila brAhmaNa samAna.(3) strImohathI anartha- lalita goSThI samAna.(4) dehAdhyAsa tyAgathI vItarAgabhAva- gajasukumAla, arjunamALI samAna. (8) lokanItinA traNa rUpa :- (1) asamarthone sahayoga- zrIkRSNa dvArA vRddhane sahAyatA karavA samAna. (2)prajAnuM yathAyogya saMrakSaNa-zreNikarAjA samAna. (3) upakArakAryo karanArane protsAhanalalitagoSThIne rAjyahita saMbaMdhI kArya karavA para rAjA zreNika dvArA apAyelA svataMtratAnA adhikAra samAna. A pramANe aMtagaDadazAno pratipAdya viSaya che- saMsAra pakSanA vividha rUpo batAvIne sAdhakane tyAganI preraNA daI bhavAMtaHkriyA tarapha laI javAno. zrI sudharmA svAmIe Arya jaMbU aNagAranA praznonuM samAdhAna karavA, vividha caritronuM saMyojana karI, bhavanI aMtakriyAnuM ja vividha pAsAo dvArA pratipAdana karyuM che. bhaktinuM prayogAtmaka sUca- praNipAta sUtra :-(namotthaNaMno pATha) jaina bhakti sAdhanAmAM praNipAta sUtranuM atyadhika mahattva che. zrImad haribhadrasUrIzvarajIe 'lalitavistarA' nAmaka TIkAmAM 'namotthaNe sUtranI vyAkhyA karI che. zrI aMtagaDa sUtramAM paNa praNipAta Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | nikSepa/parizeSa. 197] sUtramAM prayukta badhA ja vizeSaNonI anekavAra punarAvRtti thaI che. jyAre jyAre Arya jaMbUsvAmI prazna kare che tyAre tyAre A vizeSaNono bhagavAna mahAvIra devanA vizeSaNo rUpe be be vAra prayoga kare che ane Arya sudharmA svAmI paNa uttara ApatI vakhate be vakhata prayoga kare che. A pramANe zAstra, varga ane adhyayananA ullepamAM traNavAra ane upasaMhAramAM ekavAra A vizeSaNono prayoga thayo che. Ama praNipAta sUtranI saMkhyA thAya che hRdu je A pramANe che zAstranA ullepa ane upasaMhAramAM AThavarganA ullepa ane upasaMhAramAM 8 44 = 32 90 adhyayanonA ullepa-upasaMhAramAM 90 x 4 = 360 kula : 396 vAra thAya. pachI jyAre tIrthaMkara paramAtmA nagara ke nagarImAM bahAra udyAnomAM padArpaNa kare che tyAre uvavAI sUtranA samavasaraNa adhikAramAM AvelA A vizeSaNo sahita zarIra varNananI AvRtti thAya che ane samAcAra jJAta thavA para rAjAo dvArA rAjasabhAmAM siMhAsana parathI nIce utarIne be praNipAta sUtro dvArA praNipAta karAya che. 90. samavasaraNa-adhikAramAM 89 nagarInA rAjAo dvArA pradatta 89 x 2 = 178 sudarzana zramaNopAsaka dvArA pradatta kula 270 vAra tathA uparanA 396 vAra maLIne 6 vAra thAya. joke vartamAne A rIte aMtagaDanI svAdhyAya prAyaH koI karatuM nathI. eka eka akSarane saMkSepa karyA vinA samagra sutranI svAdhyAya karavAmAM Ave to bhakti sutranI 66 vAra AvRtti thavI saMbhava che. > II aMtagaDa sUtra saMpUrNa i Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 198] zrI aMtagaDa sUtra pariziSTa-1 muktAtmAonuM vivaraNa koSTaka :varga adhyayano (nAma) mAtA | pitA athavA sAsu || athavA sasarA pati zAsana patnI kALa prathama mAtA dhAriNI 8 rAja kanyA pitA aMdhaka vRSNirAjA 10. gautama, samudra, sAgara, gaMbhIra, timita,acala, kAMpilya, akSobha, prasannajita, viSNukumArAdi 10 devI bIjo 8 rAja kanyA AkSobha, sAgara, samudra, himavAna, acala, dharaNa, pUraNa tathA abhicaMdra Adi-8 dhAriNI (subhadrA) vRSNirAjA trIjA | anIkasena, anaMtasena, | sulasA (pAlaka) | nAga gAthApati 13 | anIhata, vidvata, devayaza tathA devakI (sagI) | vasudeva (sagA) zasene - zreSThi kanyA sAraNa kumAra - 1 gajasukumAla -1 sumukha, dumukha, phUpadAraka dhAraNI devakI dhAriNI vasudeva vasudeva baLadeva 5) kanyA somA (vAgdatA) | mi 8 rAjakanyA - 3 dhAriNI vasudeva caturtha dhAriNI vasudeva 50 rAjakanyA 10. kRSNa mahArAja 50 rAjakanyA dArUka, anArdaSTikumAra-2 jAli, mayAli, uvayAli purisarSaNa vAriSaNa-5 pradyumna kumAra - 1 zAMbakumAra - 1 anirUddhakumAra sacanemi tathA daDhanemi- 2 padmAvatI, gaurI, gaMdhArI, lakSmaNA susImA, jAmbavatI, satyabhAmA ane rUkSmaNI -8 mUlasiri tathA mUladattA - 2 rUSNI jAmbavatI vaidarbhe zivAdevI pradhumnakumAra | samudra vijayajI pAMcamo 10. sAsujI devakIjI sasarAjI vasudevajI pati kRSNa mahArAja pati sAsujI jAMbavatI sasarAjI kRSNamahArAja zAMbakumAra Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pariziSTa-1 _ 199 | nagarI tapa vizeSa saMthArA | nirvANa dIkSA | abhyAsa paryAya dina 12 varSa || 11 aMga dvArikA 1 mAsa 12 bhikSupratimA guNaratna saMvatsara Adi tapa 16 varSa | 11 aMga dvArikA 1 mAsa zetruMjaya 12 bhikSu pratimA guNaratna saMvatsara Adi tapa 1 mAsa zetruMjaya 20 varSa | 14 varSa | bhadilapura (pAlana) | gautama kumAranI jema mULa nagarI dvArikA yAvat pratimA tathA chaThanA pAraNe chaTha dvArikA 1 divasa 20 varSa gautamakumAranI jema bAramI bhikSu pratimA gautamakumAranI jema 14 pUrva 1 mAsa mahAkAla mazAna zetruMjaya 16 varSa 12 aMga gautamakumAranI jema | 1 mAsa zetruMjaya 20 varSa | 11 aMga 1 mAsa upavAsa chaTha, aTTama Adi anekavidha tapa grAma tathA nagaranA udyAno Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zrI aMtagaDa sUtra chaThTho 16 | baMdhumatI | makAIane kiMkama gAthApati-ra mudgarapANiyakSa (arjunamALI)-1 kAzyapa gAthApati-1 kSemaka tathA dhRtidhara zeTha-2 kailAsa haricaMdana zeTha-2 zrI vArataka gAthApati-1 zrI sudarzana zeTha-2 pUrNabhadra sumanabhadra zeTha-1 supratiSThita zeTha - 1 zrI meghakumAra gAthApati - 1 atimukta rAjakumAra - 1 alakSa rAjA - 1 zrIdevI | vijaya rAjA zreNika mahArAja sAtamo | naMdA, naMdavatI, naMdottarA, 13. naMdazreNikA, masatA, sumasatA, mahAmasatA, masadevI bhaddA, subhaddA, sujAtA, sumanAyikA, bhUtadattA Adi mahArANI-13 AThamo | kAlI Adi mahArANI-10 zreNika mahArAja 10. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 201 | 16 varSa 11 aMga rAjagRhI 1 mAsa vipulagirI 12 bhikSupratimA guNaratna saMvatsarAdi chaThanA pAraNe chaTha gautamakumAranI jema ardha mAsa 1 mAsa rAjagRhI vipulagirI 11 aMga 6mAsa 16 varSa 16 varSa 12 varSa 12 varSa 5 varSa aneka varSa rAjagRhI rAjagRhI kAkandI sAketa nagara rAjagRhI vANijayagrAma 27 varSa aneka zrAvastI rAjagRhI polAsapura vANArasI rAjagRhI upavAsa, chaTha, ema 1 mAsa gAma nagara nA udhAna anekavidha tapazcaryA (zreNika rAjAnI hAjarImAM dIkSita thayA) caMpAnagarI badhA mahArANInA tapa (zreNikanA mRtyu bAda | alaga-alaga che | dIkSita thayA) | | pAchaLanA cArTa pramANe | gAma nagaranA udyAna judI judI | 11 aMga pAchaLanA cArTa pramANe 1 mAsa Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 pariziSTa-2 AThamA vargano vizeSa cArTa tapa dina eka paripATI* tapa vizeSa tapa dina cAra paripATI nAma kAlI rANI sukAlI rANI kRSNA rANI mahAkAlI ladhusiMha niSkriIna rANI suSmA rANI ratnAvalI kanakAvatI siMha nikhiDIna pitRsena kRSNA rANI mahAkRSNA laghusarvatobhada rANI vIrakRSNA | mahAsarvatobhadra rANI rAmakRSNA mauttara pratimA rANI sapta saptamikA pratimA aSTa aSTamikA pratimA nava navamikA pratimA daza dazamikA pratimA phula yoga 1 varSa, 3 mAsa, 22 dina 5 varSa, 2 mAsa, 28 dina muktAvalI 1 varSa, 5 mAsa, 12 dina 5 varSa, 9 mAsa, 18 dina 6 mAsa, 7 dina 2 varSa, 28 dina 1 varSa, 6 mAsa, 18 dina 6 varSa, 2 mAsa, 12 dina 49 dina 4 dina 81 dina 100 dina 294 dina 100 dina 400 dina 245 dina 980 dina 6 mAsa, 20 dina 26 mAsa, 20 dina 11 mAsa, 15 dina 3 varSa, 10 mAsa 14 varSa,3 mAsa, 20 dina eka paripATI--tapazcaryA pAraNA dI cAra paripATI-tapazcaryA pAraNAkSA 1 varSa 24 dina 4 varSa 3 mAsa, 6 dina 1 varSa, 2 mAsa, 14 dina 4 varSa, 9 mAsa, 26 dina 5 mAsa, 4 dina 1 varSa, 8 mAsa, 16 dina zrI aMtagaDa sUtra 1 varSa, 4 mAsa, 16 dina 5 varSa, 6 mAsa, 8 dina 196 tti 288 itti 405 datta 550 datta 1439 datta 75 dina 300 dina 196 dina 784 dina 175 dina 700 dina 285 dina 3 varSa, 2 mAsa 88 8 352 varSa 88 333 352 varSa 33 9 T| 97| 2 deg | x 9 132 varSa 11 244 varSa 2x| dRDha 25 100 varSa 49 196 varSa 25 15 100 varSa co 1 240 varSa mahAsena vardhamAna bila pA sI 14 varSa, 10 dina pArajA nathI lIdhA 100 |17 upavAsa varSa * 'tapa dina'mAM ratnAvalI AdinA tapa-pAraNAno saMpUrNa samaya che ane tapazcaryA'mAM kevaLa tapazcaryA dina che. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 203 | pariziSTa-3 (2)nagara dvAra sAdhu sAdhvI 1. dvArikA 10 * 57 33 sAdhu sAdhvI 41 10 zrI aMtagaDa sUtra upara ATha dvAra utAravAmAM AvyAM 2. rAjagRhI 3. caMpAnagarI (1) avasthA dvAra : 4. bhaddilapura (pAlana) ahIM avasthA traNa prakAranI che. 5. kAkaMdI 6. vANijyagrAma AyuSyAnusAra sAdhu sAdhvI | 7. zrAvastI 1. bAlyAvasthA 8. polAsapura 2. kumArAvasthA 9. vANArasI 3. yuvAvasthA 23 2 10 sAketa 4. prauDhAvasthA 18 31 kula-90mAMthI 5. vRddhAvasthA 14 X kula 90 AtmAmAMthI 57 33 (3) kula dvAra 1. yadukuLamAM liMga anusAra ka. aMdhaka vRSNiputra puruSapa7 + strI - 33 = 90 kha. vasudeva putra vaivAhika sthiti anusAra sAdhu sAdhvI | ga. vasudeva-nAgaputra 1. vivAhita 55 X gha. kRSNaputra 2. kumArAvasthA Da. baLadevaputra 3. saubhAgyavaMtA 4 23 ca. samudravijayaputra 4. vidhavA x 10 che. yadukuLanI mahArANI ja. kRSNa putravadhU mUladattA, mUlasirinA pati dikSita hovAthI | 2. rAjakuLamAM saubhAgyavaMtA gaNyA che. ka. zreNika rANI kula-90 57 33 vijayarAjA, zrIdevI aMgajAta aIvaMtA rAjA alakSa 3. zreSThIkuLa gAthApati X X X X X X X X _x | X | x 4. mALIkuLa arjunamALI Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 204 ] zrI aMtagaDa sUtra 1 9 (4)adhyayana sAdhu sAdhvI) varga konuM varNana kayA sUtrano AdhAra 1. aSTa pravacana mAtA 1. nagarI, udyAna rAjAdi zrI aupapAtika sUtra 2. 11 aMga AryasudharmA, jaMbUvi. zrI jJAtAdharmakathA sUtra 3. 14 pUrva 12 x raivataka, naMdanavana, surapriya zrI vRSNidazA sUtra 4. dvAdazAMgI 10 x mahAbalakumAra zrI bhagavatI sUtra sU.zataka kula 90 mAMthI 57 33 11, uddezo-1 ariSTanemi, samavasaraNa zrI jJAtAdharmakathA, a-pa (5) saMthArA dvArA sAdhu sAdhvI | meghakumAra zrI jJAtAdharmakathA, a-5 1. ardhamAsa 1 arjuna x khaMdhaka saMnyAsI zrI bha. sUtra, zataka-2 2. ekamAsa 55 33 uddezo-1 3. saMthArA rahita 1 3. gAthApativarNana zrI upAsaka da. a-1 (6) nirvANabhUmi dvAra sAdhu sAdhvI daDha pratijJa zrI rAyasaNIya sUtra, 1. zmazAna bhUmi paradezI rAjAno 2. rAjagRhamAtra AgAmI trIjo bhava e be vacceno 3. udyAna-upAzrayamAM sUryAbha-devano bhava 4. zetruMjaya para 40 x gautama svAmI zrI bha. sUtra, zataka-2 5. vipulagiri 15 4 uddezo-5 (7) saMyama dvAra sAdhu sAdhvI devAnaMdA zrI bha. sUtra, zataka-9 1. eka divasa uddezo-33 2. cha mAsa abhayakumAra zrI jJAtAdharmakathA sUtra, 3. pAMca varSa adhyayana-1 4. bAra varSa brAhmaNa zrI bha. sUtra, zataka-2, 5. 16 varSa u-1. 6. 20 varSa 6. gaMgadatta zrI bha. sU, zataka-16 7. 27 varSa uddezo-5 8. kramazaH 8 thI zramaNopAsaka zrI bha. sU. za. 2, 3, 5, 17 varSa sudhI 10 abhiSeka zrI bha. sU. za.11, ud.9 | 9. aneka varSa koNika zrI aupapAtika (8) saMketa dvAraH- aMtagaDa sUtranA nagara AdinA udAyana zrI bha. sU. za. 13, u.6 varNana mATe kayA kayA zAstrono AdhAra levAmAM 8. tapazcaryAthI zrI anuttarovavAI sUtra Avyo che te nIce pramANe che. zarIranI sthiti. varga-3 x x x x x 8 x w x Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-4 [ 205 | pariziSTa-4 viSayAnukrama AgamamAM varNita vizeSa nAma : AgamamAM varNita vizeSa nAma : (1) tIrthakara vizeSa (2) AgamamAM varNita jahA' zabdathI gRhita | 1. tIrthaMkara vizeSa : (1) amama tIrthakara(AgAmI) vyakti vizeSa. (2) ariSTanemi tIrthakara varga 1 thI 5 (3) Agama vizeSa (3) mahAvIra svAmI varga thI 8 (4) vyakti vizeSa-muni Adi. 2. "jahA' zabdanI grahita vyakti vizeSa :(5) deva vizeSa. (6) kSatriya varNanA vyakti vizeSa. (1) abhayakumAra udAyana (7) vaizyavarNanA vyakti-gAthApati Adi. (3) gaMgadatta (8) brAhmaNavarNanA vyaktivizeSa. (4) gautamasvAmI (9) kSudravarNanA vyakti vizeSa. devAnaMdA brAhmaNI (10) maMDaLI vizeSa. (11) pazu vizeSa. (6) mahAbalakumAra (7) meghakumAra (12) tapa vizeSa. (13) svapna vizeSa. (8) dakamuni 3. Agama vizeSa :(14) nagarI vizeSa. (1) uvAsagadasA(upAsaka dazAMga) (15) dvIpa vizeSa. (2) paSNatti(bhagavatI sUtra) (16) yakSAyatana. 4. prayukta vyakti vizeSa-muni Adi(17) udyAna. (18) parvata. (1) atimuktakumArazramaNa (kaMsanA bhAI) (2) gautamasvAmI (19) vRkSa vizeSa. (3) caMdanA (20) puSpalatAdi (4) yakSiNI AryA (21) dhAtu vizeSa 5. deva vizeSa :(22) bhavana vizeSa (23) baMdhana vizeSa (1) mudgarapANi yakSa (24) vastu vizeSa (2) vaizramaNa kubera (25) yAna vizeSa (3) hariegamelI 6. kSatriyavarganA vyakti vizeSa :- rAjA (26) alaMkAra vizeSa (27) pakavAna vizeSa (1) aMdhakavRSNi (28) graha vizeSa (2) alakSa (29) kSetra vizeSa (3) kRSNa vAsudeva (4) koNika rAjA Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 | zrI aMtagaDa sUtra jitazatrurAjA vijayarAjA (7) vasudevarAjA (8) baLadevarAjA (9) samudravijayarAjA (10) zreNika rAjA rANIo :(1) aMdhakavRSNi patnI dhAriNI kAlI rANI kRSNA rANI gAMdhArI gaurI devI celaNA jAMbavatI devakI dhAriNIdevI (10) naMdazreNikA (11) naMdA (12) naMdAvatI (13) naMdottarA (14) padmAvatI (15) pitRsenakRSNA (16) baLadeva patnI dhAriNI (17) bhadrA (18) marudevI (19) marutA (20) mahAkAlI (21) mahAkRSNA (22) mahAmarUtA (23) mahAsena kRSNA (24) mUladattA (25) mUlazrI (26) rAmakRSNA (27) rUkSmaNI (28) lakSmaNA (ra9) vasudeva patnI dhAriNI (30) vIrakRSNA (31) vaidarbha (32) satyabhAmA (33) sukAlI (34) sukRSNA (35) sujAtA (36) subhadrA (37) sumanAyikA (38) sumarUtA (39) susImA (40) zrIdevI rAjakumAro:(1) acalakumAra (2) atimuktakumAra(aIvaMtA) (3) anaMtasenakumAra (4) anAdaSTikumAra (5) aniyasa(anikasena)kumAra (6) anirUddhakumAra (7) anIhatakumAra (8) abhicaMdrakumAra (9) akSobhakumAra (10) uvayAlikumAra (11) kAMDilyakumAra (12) kUpadArakumAra (13) gajasukumAlakumAra (14) gaMbhIrakumAra (15) gautamakumAra (16) jAlikumAra (17) daDhanemikumAra (18) dArUkakumAra Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-4 . 207 (19) durmukhakumAra (20) devayazakumAra (21) dharaNakumAra (22) pradhumanakumAra (23) prasenajitakumAra (24) pUraNakumAra (25) purisarSaNakumAra (26) mayAlikumAra (27) vAriSaNakumAra (28) viddhatakumAra (29) viSNukumAra (30) satyanemikumAra (31) samudrakumAra (32) sAgarakumAra (33) sAraNakumAra (34) svimitakumAra (35) sumukhakumAra (36) zatrusenakumAra (37) zAMgakumAra (38) himavAnakumAra 7. vaizyavarNanA vyakti-gAthApati Adi:(1) kAzyapagAthApati (2) kiMkamagAthApati (3) kailAsajIgAthApati (4) dvipAyanaRSi (5) dhrutidharajI (6) nAgagAthApati (7) pUrNabhadrajI (8) makAI gAthApati (9) zrI meghakumAragAthApati (10) vArattagAthApati (11) sudarzanazeTha(arjunamALI) (12) sudarzanazeTha(svataMtra) (13) supratiSThitajI (14) sumanabhadrajI (15) sulatA(nAgagAthApatnI) (16) haricaMdajI (17) kSemakagAthApati 8. brAhmaNavarganA vyakti vizeSa :(1) somazrI (2) somA (3) somila brAhmaNa 9. zudravarNanA vyakti vizeSa :(1) arjuna mALI baMdhumatI (arjunapatnI) 10. maMDaLI vizeSa :(1) lalitamaMDaLI(ToLakI) . pazu vizeSa :(1) hastiratnavizeSa 12. ta5 vizeSa :(1) aSTa aSTamikA (2) AyaMbila vardhamAna tapa (3) ekarAtrinI mahApratimA (4) kanakAvalI tapa (5) guNaratna saMvatsara tapa (6) dazadazamikA tapa (7) nava navamikA ta (8) bAra bhikSapratimA (9) bhadrottara pratimA (10) mahAsarvatobhadra (11) mahAsiMha niSkrIDita (12) muktAvalI (13) ratnAvalI (14) laghu sarvatobhadrA (15) laghusiMha niSphIDIta (16) sapta saptamikA bhikSupratimA Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 | zrI aMtagaDa sUtra 13. svapna vizeSa:(1) kuMbha(kaLaza) (2) caMdra (3) dhvajA (4) nidhUma agni (5) padhasarovara (6) puSpamALA (7) bhavana (8) ratnarAzi (9) lakSmI (10) vimAna (11) vRSabha (12) samudra (13) siMha (14) sUrya (15) hasti 14. nagarI vizeSa :(1) alkApurI (kuberanagarI) (2) kAkaMdInagarI (3) caMpAnagarI (4) dvArikAnagarI (5) pAMDumathurA(pAMDavonI rAjadhAnI) (6) polAsapura (7) bhaddilapura (8) rAjagRhI nagarI (9) vANijyanagarI (10) vANArasI(vArANasI) (11) sAketa (ayodhyA) (12) zatadvAranagarI (13) zrAvastInagarI 15. dvIpa nagarI :(1) jaMbUdvIpa 16. yakSAyapana : | (1) pUrNabhadra (2) surapriya 17. udhAna :(1) kAmamahAvana (2) guNazIla (3) dhutipalAza (4) naMdanavana (5) sahasAmravana (6) zrIvana 18. parvata :(1) raivataka (2) vipulAcala (3) zatruMjaya (4) himavAna 19. vRkSa vizeSa :(1) azokavRkSa (2) koraMTa vRkSa (3) kozAmravRkSa (4) nyagrodhavRkSa(vaTavRkSa) 20. puSpalatAdi :(1) kadamba puSpa (2) kiMzuka(palAza) puSpa (3) koraMTa puSpa (4) caMpakalatA (5) jAsUnA puSpa (6) pArijAta puSpa (7) raktabaMdhu jIvaka(vIravachUTI) 21. dhAtu vizeSa :(1) suvarNa rara. bhavanavizeSa :(1) IndrasthAna (bALakonA ramata gamatanuM sthAna) (2) aMtaHpura(kanyA mahelA) (3) upasthAnazALA Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-4 (4) pauSadhazALA (5) vAsagRha 23. baMdhana vizeSa : (1) avakoTaka baMdhana (2) kUMcakabaMdhana 24. vastu vizeSa :(1) anekavidha TopalIo (2) koTapuSpanuM chatra (3) suvarNano daDo(baMdUka) (4) zveta cAmara (5) lohamudgara(1000 bhAranuM) 25. yAna vizeSa : (1) vRSabharatha (2) hastIskaMdha 26. alaMkAra vizeSa : (1) valayabAhu(kaMkaNa) 27. pakavAna vizeSa : (1) siMhakesara modaka 28. graha vizeSa :(1) sUrya 29. kSetra vizeSa :(1) bharata kSetra pariziSTa-pa viSayAnukrama vyakti ane bhogaulika paricaya :- 1. viziSTa vyakti paricaya (1) abhayakumAra (2) IndrabhUti gautamagaNadhara (3) koNika (4) celaNA (5) jaMbUsvAmI (6) jamAlI (7) jitazatrurAjA (8) dvi-dvaipAyamAnaRSi (9) mahAbalakumAra (10) meghakumAra (11) hariNaigameSIdeva (12) skaMdhaka muni (13) sudharmAsvAmI (14) zreNika rAjA 2. bhaugolika paricaya (1) kAkaMdI (2) guNazIla (3) caMpA (4) jaMbUDhIpa (5) dvArikA(dvAravatI) (6) dyutipalAza caitya (7) bhaddilapura (8) bharatakSetra (9) rAjagRha (10) raivataka (11) vipulagiri parvata (12) sahasrAramravana udyAna (13) sAketa (14) zrAvastI 209 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 210] zrI aMtagaDa sUtra vyakti ane bhaugolika paricaya viziSTa vyakti paricaya : A graMthAgamamAM tIrthakaro, gaNadharo, rAjAo, rAjakumAra evaM rANIo Adino ullekha che. Agama ane aitihAsika dRSTithI teno vizeSa paricaya ahIM ApavAmAM Avyo che. je A pramANe che bhagavAna ariSTanemi tathA prabhu mahAvIra svAmI jeo siddhagatine pAmelA nevuM AtmAonA prANAdhAra che, temanuM jIvana prasiddha hovAthI vizeSa paricaya ahIM nathI Apyo. (1) abhayakumAra :- "gadI amo " A saMketa dvArA jJAtAsUtramAM meghakumAranA adhikAramAM cAra buddhinA dhaNI abhayakumAre potAnI laghumAtA dhAriNIno dohada pUrNa karavA potAnA pUrvabhavanA mitradeva saudharmakalpavAsI devanI pauSadhayukta aThThamatapanI ArAdhanAthI harigamelI devanuM dhyAna karyuM ane temane prasanna karyA hatA. te deva dvArA akAle meghano dohada pUrNa karAvI laghumAtAne khuza karyA hatA. tevI ja rIte kRSNa mahArAje mAtA devakIno manoratha pUrNa karavA hariegameSI devanuM dhyAna dharyuM ane mAtAnI IcchA pUrNa karI tene khuza karyA hatA. (2) IndrabhUti gautama gaNadhara - IndrabhUti gautama bhagavAna mahAvIranA pradhAna ziSya hatA. magadhanI rAjadhAnI rAjagRhanI pAse gobaragAma temanI janmabhUmi hatI. mArI muzvarane gayA tinneva jayamalsa kuttA - (Avazyakaniryukti gA. 643) je Aje nAlaMdAno ja eka bhAga manAya che. teozrInA pitAnuM nAma vasubhUti tathA mAtAnuM nAma pRthvI hatuM. temanuM gotra gautama hatuM. AdyAnA trayANAM, gaNabhRtAM pitA vasubhUtiH / AdyAnAM trayANAM gaNabhRtAM mAtA pRthivi // (Avazyaka malaya. 338) gautamano vyutpattijanya artha karatA jainAcAryoe lakhyuM che ke buddhi dvArA jeno aMdhakAra naSTa thaI gayo che te gautama che. matano dhvasta vacce sa na tana: - (abhidhAna rAjendra koSa bhA. 3.) Ama to gautama zabda kula ane vaMzano vAcaka che. sthAnAMga sUtramAM sAta prakAranA gautama batAvavAmAM AvyA che- gautama, gArga, bhAradvAja, AMgirasa, zarkarAbha, bhAskarAbha, udakAtmAbha. vaidika sAhityamAM gautama zabda kuLathI paNa saMbaMdhita che ane RSiothI paNa.- (sthAnAMga sUtra 7/551) gautama nAmathI aneka RSi, dharmasUtrakAra, nyAyazAstrakAra, dharmazAstrakAra prabhUti vyakti thaI gayA. aruNa uddAlaka, aruNI Adi RSionuM paNa paitRkanAma gautama hatuM. IndrabhUti gautamanuM gotra kyuM hatuM ane teo kayA RSivaMzathI saMbaMdhita hatA te kahevuM kaThina che paraMtu eTaluM nirvivAda satya che ke gautama gotranA mahAna gauravane anurUpa ja temanuM vyaktitva virATa ane prabhAvazALI hatuM. Agamo tathA Agametara sAhityamAM gautamanuM ghaNuM varNana maLe che. ekavAra pAvApurImAM Arya somila brAhmaNanuM nimaMtraNa maLatAM yajJotsava mATe IndrabhUti gautama Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-p 11 tyAM Ave che. te ja samaye bhagavAna mahAvIra paNa pAvApurI bahAra mahAsena udyAnamAM padhAryA hatA. bhagavAnano mahimA, devAtizaya joI temano parAjaya karavA ahaMkArathI gautama samavasaraNamAM AvyA paraMtu svayaM ja prabhAvita thaI, pa00 ziSyo sAthe prabhunA ziSya banI gayA. prabhunI dezanAmAM gaNadhara padavI pAmyA. 50 varSanI uMmare teo dIkSita thayA. 30 varSa chadmasya sAdhu paryAyamAM ane bAra varSa kevaLI paryAyamAM rahyA. potAnA nirvANa samaye potAno gaNa Arya sudharmA svAmIne soMpI, guNazIla udyAnamAM mAsika aNusaNa karI prabhu mahAvIranA nirvANa bAda bAra varSa pachI 92 varSanI uMmare nirvANapadane pAmyA. zAstromAM gautama svAmIno paricaya A pramANa maLe che- bhagavAnanA jyeSTha ziSya hatA. sAta hAtha UMcA, utkRSTa saMhanana saMsthAnanA dhaNI, suvarNasamA gauravarNI, uccatapasvI, dIptatapasvI, mahAtapasvI, ghoratapasvI, ghorabrahmacArI, saMkSipta vipula tejolezyAnA dhaNI, anAsakta, caudapUrvI mati, zruta, avadhi, manaHparyava Adi cAra jJAnanA dhAraka, sarvAkSara sannipAtI hatA. prabhu mahAvIra samIpe haMmezA utkaTa (uMkaDuM) Asane ane natamastake besanArA hatA. saMyamI ane tapasvI AtmA hatA. (3) kaubrika :- rAjA zreNikanI rANI celaNAnA putra, aMgadezanI rAjadhAnI caMpAnagarInA adhipati, bhagavAna mahAvIranA parama bhakta hatA. koNika zauryavaMtA rAjavI hatA. bhagavatI, aupapAtika ane nirayAvalikAmAM koNikanuM vistRta varNana che. rAjya lobhane kAraNe pitA zreNikane jelamAM nAMkhyA hatA. (jo ke pUrva bhavanuM vera hatuM) zreNikanA mRtyu pachI potAnA A duSkRtyane bhUlI zakyA nahIM ane rAjagRhImAMthI teNe potAnI rAjadhAnI caMpAmAM sthApI. sacenaka hastinaka tathA paitRka saMpatti divya hAra potAnA nAnA be bhAI halla, vihalla pAsethI chInavI levA nAnA ceTakarAjA sAthe bhayaMkara yuddha karyuM hatuM. karoDo vyaktiono saMhAra thayo hato. kozika ceTayukta jaina itihAsamAM prasiddha che. (4) celaNA :- rAjA zrebrikanA priya rANI tathA vaizAlInA adhipati ceTakarAjAnA putrI hatAM. ceTakarAjA jainadharmI zramaNopAsaka hatA. cellaNA suMdarI, guNavatI, buddhimati, dharmaprANa nArI hatAM. zreNikarAjAne dharmAnurakta, jainadharmI banAvavAmAM callaNAno bahu moTo sahayoga hato. cellaNAno rAjA zreNika prati keTalo pragADha anurAga hato tenuM pramANa nirayAvalikA"mAM maLe che. koNika, hala ane vihala A traNe ya cellaNAnA putro hatA. (5) jaMbUsvAmI :- jaMbusvAmI sudharmA gaNadharanA atyaMta jijJAsu aMtevAsI ziSya hatA. rAjagRha nagaranA samRddha, vaibhavazALI Ilya zreSThIputra hatA. pitAnuM nAma RSabhadatta tathA mAtAnuM nAma dhAriNI hatuM. jaMbUkumAranA janma pUrve mAtAe svapnamAM jaMbUvRkSa joyuM hatuM. te kAraNe putranuM nAma jaMbUkumAra rAkhyuM hatuM. mAtA pitAnA atyaMta AgrahanA kAraNe lagnanI anumati ApI. mAtA pitAe ATha Ibhyavara zreSThI kanyAo sAthe jaMbukumArano vivAha karyo. lagnanI prathama rAtrie ja ATha navavivAhitA patnIone Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 pratibodha ApI rahyA hatA. te samaye vidhAsaMpanna prabhava cora corI karavA Avyo. jaMbukumAranI vairAgyapUrNa vANI sAMbhaLIne te paNa pratibaddha thaI gayo. te prabhavAdi 501 cora, 8(ATha) patnIo, 16(soLa) tenA[patnInA] mAtApitA, svayaMnA mAtA pitA ane svayaM jaMbUkumAra A pramANe 528 vyaktioe eka sAthe sudharmA svAmInI pAse dIkSA grahaNa karI. jaMbUsvAmI 16 varSa gRhastha avasthAmAM rahyA. 20 varSa chadmastha paryAyamAM rahyA. 44 varSa kevaLI paryAyamAM rahyA. 80(eMsI) varSanuM sarvAyuSya bhogavIne potAnI pATa Arya prabhava svAmIne soMpI, siddha, buddha, mukta thayA. - (6) jamAlI :-- vaizAlInA kSatriya kuMDano eka rAjakumAra hato. prabhu mahAvIra svAmInA jamAI ane bhANeja thatA hatA. ekavAra prabhunI vANI sAMbhaLI vairAgya thayo. mAtApitAnA manAvavA para na mAnyA. ATha patnIo choDI pAMcaso(500) kSatriyakumAro sAthe bhagavAna pAse dIkSA grahaNa karI. suMdara cAritra paryAyanuM pAlana karatAM hatA, paraMtu eka divasa gADhA mithyAtvano udaya thavA para, prabhunA "DamALe he" nA siddhAMtathI viruddha prarUpaNA karavA lAgyA. prabhunA zAsanamAM sAta nindvava thayA. jamAlI temAMnA eka thayA.. aMta sudhI viruddha prarUpaNA karatA nindvavanA bhAvamAM ja vicaryA. kAla karI kikvipI deva thayA. zrI aMtagaDa sUtra (7) jitazatrurAjA :- zatrune jItanArA rAjA. je rIte bauddha jAtakomAM brahmadattanuM nAma Ave che evI rIte jaina graMthomAM prAyaH jitazatru rAjAnuM nAma Ave che. jitazatrunI sAthe prAyaH dhAriNInuM nAma paNa Ave che. koIpaNa kathAnA prAraMbhamAM koIne koI rAjAnuM nAma kahevAnI kathAkAronI purAtana paddhati che. koIpaNa rAjA ke rANInuM nAma ajJAta hoya to jitazatru ane dhAriNI nAma ApavAmAM Ave che. tethI jitazatru tathA dhAriNI nAma rUDha nAma che. (oghapAThanI jema) nIcenA nagaronA rAjA jitazatru batAvavamAM AvyA che. nagara 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. vANijayagrAma caMpAnagI ujjayanI rAjA jitazatru jitazatru jitazatru jitazatru sarvatobhadranagara mithilAnagarI jitazatru paMcAladeza jitazatru AmalakapAnagarI jitazatru sAvatyInagarI jitazatru AbhiyAnagarI jitazatru vANArInagarI jitazatru polAsapura jitazatru Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-5. | 217 | (8) vaipAyanaRSi-dvaipAyana RSi abhavya jIva hatA. jyAre teNe potAnA dvArA dvArakAno vinAza thaze evuM- bhagavadvacana sAMbhaLyuM to te nimittathI bacavA nagarI bahAra AzramamAM rahevA lAgyA. bhagavAna pAsethI nagarI nAzanA traNa kAraNa jANIne kRSNa mahArAje badhI surA(madirA) gAma bahAra pheMkAvI dIdhI. eka divasa keTalAka kumAro nagarI bahAra ramavA gayA. tarasa lAgavAthI pANI gotatA Azrama pAse AvyA ane khADAmAM surA paDI hatI te pI lIdhI. zarAbanA(dArUnA nazAmAM cakacUra yAdava kumAroe yajJa karatA vaipAyana RSine joyA. teoe marelA eka sApane uMcakI RSi upara pheMkyo tathA temane khUba herAna parezAna karyA. tyAre krodhita thaI dvaipAyana RSie dvArakAnA vinAzanuM nidAna karI dIdhuM. zrIkRSNa ane baLadevanA anunaya-vinayathI te baMnene na bALavAnuM RSie vacana ApyuM. zrIkRSNa bhagavAnane pUchI dvArakA bacAvavA mATe ghera-ghera AyaMbila tapa karAvavAno AraMbha karAvyo. ahIM dvaipAyana RSi akAma nirjarA karavAnA kAraNe marIne agnikumAra deva thayA. teNe jJAnamAM upayoga lagAvIne potAnA pUrvabhavane joyo to teo ekadama krodhita thaI gayA paraMtu tapanA prabhAvathI bAra varSa sudhI dvArikAne jalAvI na zakyA. dvArakAmAM bAra varSa pachI tapanuM AMtaruM paDyuM. eka divasa saMpUrNa nagarImAM koIe AyaMbila tapa karyuM na hatuM tyAre taka joI agnikumAra deve saMvartaka vAyaro zaruM karI dIdho jenA kAraNe AjubAjunA ghAsakASThAdi kheMcAI kheMcAIne dvArakAmAM AvavA lAgyA ane deve agni lagADI. ghAsa-kASThAdinA kAraNe dvArakA jaldIthI baLavA lAgI. A Aga cha mahinA sudhI cAlI. bAjumAM ja rahelA samudranI apAraathAga jalarAzi paNa Aga zAMta karavAmAM kAma na AvI. (9) mahAbalakumAra:- (zrI bhagavatI sUtra-zataka-11, uddezo 11) baLarAjAnA putra mahAbalakumAra pUrvabhavamAM sudarzana zeTha hatA. hastinApura nAmanuM nagara hatuM. balarAjAnA rANI prabhAvatIe ekavAra rAtre ardhanidrAmAM eka siMha AkAzathI utarIne mukhamAM pravezI rahyo che evuM svapna joyuM. joIne jAgyAM. balarAjA pAse jaI svapna kahI saMbhaLAvyuM. rAjAe madhura svaramAM kahyuM svapna bahu sAruM che. tejasvI putranI mAtA banazo. prAtaHkAle rAjasabhAmAM rAjAe svapna pAThakone svapnaphaLa pUchyuM. svapna pAThakoe kahyuM - rAjanA svapna zAstramAM 42 sAmAnya ane 30 mahAsvapna che. A pramANe kula 72 svapna kahyA che. tIrthakaranI mAtA ane cakravartInI mAtA 30 mahAsvapnomAMthI A cauda svapnone jue che- (1) gaja (2) vRSabha (3) siMha (4) lakSmI (5) puSpamALA (6) caMdra (7) sUrya (8) dhvajA (9) kuMbha (10) padhasarovara (11) kSIra samudra (12) vimAna (13) ratnarAzi (14) nidhUma agni. rAjan ! prabhAvatI devIe A mahAsvapna joyuM. tethI tenuM phaLa arthalAbha, bhogalAbha, putralAbha ane rAjyalAbha thaze. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 214] zrI aMtagaDa sUtra kAlAMtare putra janma thayo. jenuM nAma mahAbalakumAra rAkhyuM. kalAcArya pAse 72 kaLAono abhyAsa karIne mahAbalakumAra kuzaLa thaI gayA. ATha rAjakanyA sAthe vivAha thayo. ekadA tIrthakara vimalanAthanA praziSya dharmaghoSa muni hastinApura padhAryA. upadeza sAMbhaLI mahAbalane vairAgya jAgyo. dharmadoSa muni pAse dIkSita thayA. mahAbala munie 14 pUrvanuM adhyayana karyuM. 12 varSanI zramaNa paryAya pALI, kALadharma pAmI brahmaloka kalpamAM deva banyA. (10) meghakamAra - magadha samrATa zreNika ane dhAriNIdevInAM putra hatA. prabhu mahAvIranA samAgame dIkSAnA bhAva thayA. eka divasanI rAjyazrI grahaNa karI. dIkSAnI bhavya taiyArI karAvI. be lAkhanA rajoharaNa pAtrA maMgAvyA ane eka lAkha nApita(vANaMda)ne ApyA. atyaMta ThAThamAThathI dIkSA grahaNa karI. je divase dIkSA grahaNa karI te ja rAte ratnAdhika munionA gamanAgamananA kAraNe teonA paganI raja tathA Thokara lAvavAthI meghamuni vyAkuLa thaI gayA. mana azAMta thaI gayuM. kulIna-khAnadAnInI nizAnI che ke prabhunI samIpe vidita karavA AvyA. paraMtu prabhue temane pUrvabhavonuM smaraNa karAvyuM. saMyamamAM dhRti rAkhavAno upadeza Apyo. medhamunine jANi smaraNajJAna thayuM ane teo saMyamabhAvamAM sthira thaI gayA. eka mAsanI saMlekhanA karI sarvArthasiddha vimAnamAM devarUpe utpanna thayA. mahAvidehakSetramAM siddhagatine pAmaze. (11) harigameSI deva - hariegameSI deva saudharmakalpavAsI deva che. garbhasaMbaMdhI je kaMI pRcchA ke samasyA hoya tyAre A devanI ArAdhanA loko karatA. prabhu mahAvIranA garbha sAharaNa vakhate Indra mahArAje A devane ja AjJA karI hatI. bhadilapura nagaramAM sukhasA bacapaNathI A devanI upAsikA hatI. mRtavaMdhAnA kalaMkathI bacavA mATe teNe ananya bhAve upAsanA karI, hariegameSI devane prasanna karelA ane temaNe sulatAnI bhaktithI prerAIne devakInA cha dikarAonuM sAharaNa karI sulasAne tyAM mUkelA ane sulatAnA mRta bALako devakIne tyAM mUkelA. joke A ghaTanAno mArmika ItihAsa che. tulasA ane devakI pUrvabhavamAM derANI jeThANI hatA. devakIe tulasAnA cha ratna corI bhayanA kAraNe uMdaranA bilamAM nAkhI dIdhA. bilamAM saMtADavAnuM kAraNa, zodhatA kadAca ratno maLI paNa jAya to uMdare AmathI tema karyA haze ema samajI saMtoSa mAnI le ane kadAcita na maLe to thoDA divasa pachI mArI mAlikInA karI laIza ema samajI devakIe uMdaranA bilamAM ratno nAMkhI dIdhA. saMyogavaza te ratno derANIne maLI gayA ane tenI najare uMdara cora gaNAyo. devakI chUTI gaI paraMtu kahevAya che ke te uMdara ja hariegameSI deva banyo. derANI sulasA banI. jeThANI devakI banI. pUrvabhavanI ratnacorInA phaLa svarUpe devakInA putraratnonuM sAharaNa thayuM ane devakInA kAraNe uMdara upara corIno Aropa thayo hato tethI teNe devakInA cha putrone sulatAnA ghare pahoMcADI dIdhA. Ama eka bIjAnA karmanA lekhA jokhA sarabhara thaI gayA. abhayakumAre dhAriNI mAtAnA akAle meghavarasAdanA dohadane pUrNa karavA A ja devanuM aThThama tapanI AhvAna karela. kRSNa mahArAje devakI mAtAnA manoratha pUrNa karavA ane potAne nAno bhAI kyAre thaze e jANavA hariegamaiSI devanI ja ArAdhanA karela. A sarvano phalitArtha nIkaLe che ke saudharmendranA AjJApAlaka harirjhegameSI deva garbha surakSAnuM kAma saMbhALatA haze. jyAre jyAre paNa teo manuSya lokamAM Ave che tyAre 18 ratno jevA sArabhUta pudgalone Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-5 215 | grahe che ane nissAra pugalone pheMkI de che. sArabhUta tattvo grahaNa karI daMDa kapATa vagere banAvI pote dhAreluM rUpa banAvI manuSya lokamAM Ave che. te aDhAra ratnonA nAma A pramANe che- (1) aMkaratna (2) aMjana ratna (3) karmetaratna (4) aMjanapulaka (5) jAtarUparatna (6) jyotirasa (7) padharAgaratna (8) pulakaratna (9) masAragalla (10) rajataratna (11) rijharatna (12) lohitAkSaratna (13) vajaratna (14) vaiDUryaratna (15) sphaTikaratna (16) saugaMdhika ratna (17) haMsagarbharatna (18) IndranIlaratna. (12) skaMdaka muni - skaMdaka saMnyAsI zrAvastI nagarInA rahevAsI garbhabhAlI parivrAjakanA ziSya hatA. teono gautama svAmI sAthe pUrvanA pAMca bhavathI saMbaMdha cAlyo Avato hoI pUrvanA teo parama mitra tathA gautamaprati anurAgI hatA. bhagavAna mahAvIranA ziSya piMgalaka nigraMtha zrAvakanA praznono uttara teo na ApI zakyA. pariNAme zrAvastInI janatA pAsethI sAMbhaLyuM ke bhagavAna kRdaMgalA nagaranA chatra palAza udyAnamAM birAje che. to teo paNa bhagavAna samIpe pahoMcyA ane potAne samAdhAna maLavA para tyAMne tyAMja prabhunA ziSya banI gayA. 11 aMgonuM adhyayana karyuM. 12 bhikSupratimAnI kramathI ArAdhanA karI guNa ratnasaMvatsara tapa karyuM. eka mAsanI saMkhanA karI, kALadharma pAmI 12mA(bAramA) devalokamAM devapaNe utpanna thayA. tyAMthI mahAvidehamAM janma dhAraNa karI siddha, buddha, mukta thaze. bAra varSano saMyama paryAya pALyo hato. (13) sadharmA svAmI - Arya sudharmA svAmI kollAka sannivezanA nivAsI agnivezyAyana gotrIya brAhmaNa hatA. pitA dhammila ane mAtA bhaliAnA putra hatA. pacAsa varSanI uMmare 500 ziSyo sAthe saMyama grahaNa karyo. betAlIsa varSa chadmasthAvasthAmAM rahyA. vIra nirvANa pachI bAra varSa vyatIta thavA para kevaLI thayA arthAtu prabhu nirvANa padhAryAne gautamasvAmI kevaLI thayA ane gautamasvAmI nirvANa padhAryAne sudharmA svAmI kevaLI thayA. ATha varSa kevaLI paryAya maLI. Ama bhagavAnanA sarva gaNadharomAM sauthI vadhu AyuSya sudharmA svAmInuM hatuM. badhA gaNadharoe nirvANa pUrva saMthAro letI vakhate potapotAnA gaNa sudharmA svAmIne soMpyA hatA. Arya sudharmA svAmI 50 varSa dIkSA + 42 varSa chadmasthakALa + 8 varSa kevaLI paryAya maLI kula 10 (so) varSanuM sarvAyu bhogavI vIranirvANa saMvata 20mAM eka mAsano saMthAro karI rAjagRhanA guNazIla udyAnamAM nirvANa padhAryA. pachI turaMta ja jaMbUsvAmI chellA kevaLI thayA. (14) zreNika rAjA:- magadha samrATa zreNika celaNAnA sahavAse tathA anAthImunithI pratibodhita thaI prabhu mahAvIranA parama bhakta banI gayA hatA. AvI eka lokokti che. rAjA zreNikanuM varNana jaina graMtho tathA bauddhagraMthomAM pracura mAtrAmAM maLe che. ItihAsakAra kahe che ke zreNika rAjA haihaya kuLa ane zizunAga vaMzanA hatA. bauddha graMthomAM 'settiya' ane 'biMbiMsAra' be nAma maLe che. jaina graMthomAM 'seNiya', 'biMbisAra' ane 'bhaMbhAsAra' A nAma upalabdha che. zreNikanA pitA prasenajita kuzAgrapuramAM rAjya karatA hatA. eka divasanI vAta che. rAjaprAsAdamAM ekAeka Aga lAgI gaI. dareka rAjukamAra pota potAnI priya vastu laI bahAra nIkaLI gayA. koIe Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 216] zrI aMtagaDa sUtra hAthI to koIe ghoDA to koIe ratnamaNi. paraMtu zreNika ekamAtra saMgrAma vijaya sUcaka 'bhaMbhA (bherI) laIne bahAra nIkaLyA. badhA rAjakumAra hasavA lAgyA paraMtu prasenajita khuza thaI gayA ke zreNike bhogasAmagrI na letA rAjyanA citanI rakSA karI tethI prasenajita rAjAe tenuM nAma 'biMbhisAra' rAkhyuM AgaLa jatAM A ja biMbisAra apabhraMza thatA biMbisAra banI gayuM hoya evuM jaNAya che. bhaugolika paricaya : aMtagaDa sUtramAM je je nagaro, parvato tathA nadIono ullekha che te bhagavAna ariSTanemi tathA prabhu mahAvIra svAmInA yuganA nAmo che. vartamAne tenA nAmomAM atyadhika parivartana AvI gayuM che. te samayamAM te gAmo samRddha hatA. Aje temAM keTalAka to sAva naSTa ja thaI gayA che ane keTalAka khaMDera mAtra rahyA che. keTalA nagaronA viSayamAM purAtattvovettAoe ghaNuM saMzodhana karyuM che. ahIM pramukha sthaLonuM saMkSepamAM varNana karI rahyA chIe. (1) kAkaDInagarI :- bhagavAna mahAvIranA samayamAM A uttara bhAratanI atyaMta prasiddha nagarI hatI. te samaye tyAM jitazatru rAjAnuM rAjya hatuM. nagarInI bahAra sahasAmravAna hatuM. A nagarInA bhadrAsArthavAhInA putra dhanya, sunakSatra, kSemaka ane dhRtidhara Adi aneka sAdhakoe bhagavAna mahAvIra pAse dIkSA grahaNa karI hatI. paMDita munizrI kalyANavijayajInA abhimatAnusAra vartamAnamAM lachuADathI pUrvamAM kAkaMdI tIrtha che paraMtu te prAcIna kAkaMdInuM sthAna nathI. kAkaMdI uttara bhAratamAM hatI. nUnakhAra sTezanathI be mAIla ane gorakhapurathI dakSiNa pUrva trIsa mAIla para digambara jaina je sthaLane kirkiMdhA athavA khubuMdojI nAmaka tIrtha mAne che te ja prAcIna kAkaMdI hovI joIe. (2) guNazIla :- rAjagRhanagaranI bahAra guNazIla nAmanuM prasiddha udyAna (bagIco) hatuM. jyAM prabhu mahAvIranA zatAdhika vakhata samavasaraNa thayA hatA. zatAdhika vyaktioe zrAvakadharma tathA zramaNadharmarUpa cAritra A udyAnamAM grahaNa karyA hatA. guNazIla udyAna aitihAsika ane pavitra bhUmi rahI che. prathama gaNadhara prabhu gautama svAmI tathA paMcama gaNadhara Arya sudharmA svAmI, e sivAyanA bIjA gaNadharo tathA prabhunA pramukha ziSyoe A ja udyAnamAM anazana grahaNa karI nirvANapada prApta karyuM hatuM. vartamAnanuM guNAvA. je navAdA sTezanathI lagabhaga traNa mAIla upara che tyAM ja prabhu mahAvIranA samayanuM guNazIla udyAna hatuM. (3) caMpAnagarI :- caMpAnagarI aMgadezanI rAjadhAnI hatI. kaniMdhame lakhyuM che- bhAgalapurathI barAbara 24 mAIla upara pattharaghATa che. AnI AsapAsa ja caMpAnI upasthiti hovI joIe. A kSetranI bAjumAM ja pazcimamAM eka moTuM gAma che tene caMpAnagara kahe che ane nAnakaDuM gAma che jene caMpApura kahe che. saMbhava che A baMne, rAjadhAnI caMpAnI zakyatA sUcaka che. phAhiyAne caMpAne pATalIputrathI 18 yojana pUrvadizAmAM gaMgAnA dakSiNa taTa para hovAnuM mAnyuM Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-5. 217] che. mahAbhAratanI daSTie caMpAnuM prAcIna nAma "mAlinI" hatuM. mahArAjA cape tenuM nAma caMpA pADyuM. sthAnAMgamAM je daza rAjadhAnIono ullekha thayo che ane dIrghanikAyamAM je cha mahAnagarIonuM varNana che. temAM eka caMpA paNa che. aupapAtika sUtramAM vistArathI nirUpaNa che. dazavaikAlika sutranI racanA AcArya zayyabhave A caMpAmAM ja karI hatI. samrATa zreNikanA mRtyu bAda koNikane rAjakAlamAM kyAMya mana lAgatuM nahotuM. pitA pratye pote karelA atyAcAranA pazcAtApe Akho divasa ciMtA ane becenImAM pasAra karato hato. Akhara maMtrI maMDaLe rAjakAjane vyavasthita karavA ane koNikanuM mana svastha karavA navuM nagara vasAvavAnI vAta karI. koNikanI AjJA thatA bhUmizAstravettAo eka sthAna para caMpAvRkSa nIce visAmo karavA beThA. e jagyA upara emanuM mana atyaMta prasanna banI gayuM. uThavAnuM mana ja na thAya. tethI A jagyA nagara mATe yogya jANI zakuna pramANe bhUmine khodI to aMdarathI dhana nIkaLyuM. A rIte nagarI AkhI vasAvI ane caMpAvRkSanA kAraNe caMpAnagarI nAma rAkhavAmAM AvyuM. gaNi kalyANavijayajInA matAnusAra caMpA paTaNAthI pUrva (kAMIka dakSiNa)mAM lagabhaga so gAu dUra upara hatI. AjakAla ene caMpA kahe che. A sthAna bhAgalapurathI traNa mAIla dUra pazcimamAM che. caMpAnagarInA uttarapUrva(IzAnakhUNA)mAM pUrNabhadra nAmanuM ramaNIya udyAna hatuM. jyAM bhagavAna mahAvIra ghaNIvAra padhAryA hatA tathA samosaryA hatA. caMpA te yugamAM vyApAranuM mukhya kendra hatuM. jyAM mAla levA mATe dUra dUrathI vyApArI AvatA hatA ane caMpAno mAla laI mithilA, ahichatrA ane pihuMDa(cikAkoTa ane kaliMga paTTamano eka pradeza) AdimAM vyApArArtha jatA hatA. caMpA ane mithilAmAM sATha(0) yojanAnuM aMtara hatuM. (4) jabalIpa - jainAgamonI daSTie A vizALa bhUmaMDaLanI madhyamAM jaMbudvIpa che. eno vistAra eka lAkha jojanano che ane sauthI nAno dvIpa che. tenI cAre bAju lavaNa samudra che. lavaNasamudranI cAre tarapha ghAtakIkhaMDa che. Ama eka dvIpa ane eka samudra AgaLa vadhatAM vadhatAM asaMkhyAtA dvIpa-samudro che. aMtima samudranuM nAma svayaMbhUramaNa samudra che. jebUdvIpathI bamaNA vistAravALo lavaNa samudra che. Ama AgaLa AgaLanA pratyeka dvIpa samudra pAchaLanAM dvIpa samudra karatAM bamaNA-bamaNA che. temAM vacce zAzvata jaMbUvRkSa hovAne kAraNe A dvIpanuM nAma jaMbUdvIpa paDyuM. jaMbUdvIpanI madhyamAM sumerU nAmano parvata che je eka lAkha jojana UMco che. jaMbUdvIpano vyAsa 1 lAkha yojanAno che ane enI paridhi 3,16,227 yojana, 3 gAu, 128 dhanuSa nA aMgula, pa yava ane 1 yUkA che. enuM kSetraphaLa 7,90,56,94,15) yojana, lA gAu, 15 dhanuSa ane rAA hAtha che. zrImad bhAgavatamAM sAta dvIponuM varNana che. jemAM jaMbUdvIpa prathama che. bauddha daSTie cAra mahAdvIpa che. te cAreyano kendramAM sumerU che. sumerUnI pUrvamAM pravruvideha ane pazcimamAM aparagoyAna athavA aparagodAna, uttaramAM uttarakurU ane dakSiNamAM jebUdvIpa che. bauddha paraMparAnusAra jebUdvIpa daza hajAra yojana moTo che. jemAM cAra yojana pANI bhareluM hovAnA kAraNe samudra kahevAya che. 3000 yojanamAM Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 zrI aMtagaDa sUtra manuSya rahe che. zeSa traNa hajAra yojanamAM 84000 kUTothI suzobhita cAre tarapha vahetI 500 nadIothI (5) dvArakA (dvAravatI) :- bhAratanI prAcIna prasiddha nagarIomAM dvArakAnuM potAnuM viziSTa sthAna rahyuM che. zramaNa ane vaidika baMne saMskRtinA vADmayamAM dvArakA nagarInI vistArathI carcA che. jJAtAdharmakathA 1/16, sUtra 113mAM tathA aMtagaDa sUtra anusAra dvArakA saurASTramAM hatI. pUrva pazcima bAra yojana lAMbI tathA uttara dakSiNa nava yojana pahoLI, svayaM kubera dvArA nirmita sonAnA prakAravALI pAMca prakAranA maNionA jaDatarathI jaDita, devaloka sadaza alkApurI jevI hatI. tenI uttarapUrvamAM raivata parvata hato. RRtu RRtunA phaLaphUla saMpanna naMdanavana tathA surapriya yakSanuM yakSAyatana dvArakAnI zobhA rUpa hatuM. zrI kRSNa vAsudeva potAnA saMpUrNa rAjya parivAra sAthe A nagarImAM rahetA hatA. dvAra-upaddArothI yukta / hovAthI tenuM nAma dvAravatI paDyuM. koIka matAnusAra dvArakAnA bArapati hatA. daza dazArha tathA kRSNa ane baLadeva A bAra pati hovAthI te nagarI bArapati nagarI kahevANI. kAlAMtare bArapatimAMthI bArAmita ane atyAre dvArikA prasiddha che. vauidazAmAM paNa dvArakAnuM varNana che. AcArya hemacaMdre triSaSTi parva-8, sarga-5mAM, AcAryazIlAMke vaDapannAmahApusiriya mAM devaprabha surie pAMDava caritramAM, AcArya jinasene harivaMzapurANa 41/18-19mAM, AcArya guNabhadre uttara purANa 71/20-23mAM tathA vaidika harivaMzapurANa, viSNupurANa, zrImadbhAgavata AdimAM dvArakAne samudra kinAre mAnI che ane keTalAya graMthakAroe samudramAMthI bAra yojana dharatI laIne dvArakAnuM nirmANa karyAnuM batAvyuM che. mahAbhAratanA janaparvamAM nIlakaMThe kuzAvartano kuzAvartano artha dvArakA karyo che. "vraja'nA sAMskRtika ItihAsamAM prabhudayAla cittale lakhyuM che ke zUrasena janapadathI yAdavonA dvArakAnA nAnakaDA rAjyamAM AvI javAthI rAjyanI ghaNI unnati thaI. tyAM AgaLa durbhedya durga ane vizALa nagaranuM nirmANa karavAmAM AvyuM. tene aMdhavRSNi saMghanA eka zaktizALI yAdava rAjyanA rUpamAM saMgaThita karavAmAM AvyuM. samudrataTanuM sudRDha A rAjya videza AkramaNa sAme bhAratanuM sajAga praharI banI gayuM hatuM. gujarAtI bhASAmAM dvArakAno artha baMdara che. dvArakA baMdaronI nagarI evo artha thAya che. baMdaro dvArA yAdavoe sudUra--samudranI yAtrA karI vipula saMpatti arjita karI hatI. dvArakAnA sthAna bAbata alaga alaga mata che. (1) rAyasa DevIDase kambojane dvArakAnI rAjadhAnI lakhyuM che- (budhiSTa IMDiyA pe. 28). (2) petavatthamAM dvArakAne kambojanuM eka nagara mAnyuM che. DaoNkaTara salla zekhare prastuta kathananuM spaSTIkaraNa karatA lakhyuM che ke saMbhava che A kamboja ja "kaMsabhoja" hoya je aMdhakaviSNunA dazaputrono deza hato. (dI DikzanerI opha pAlI praoNmara nemsa bhAga-1, pRSTha 112). (3) DaoN. motIcaMda, kambojane pAmIra pradeza mAne che ane dvArakAne vadaravaMzAthI uttaramAM avasthita Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-5 | 219 | 'daravAja' nAmanuM nagara mAne che. (jyogrAphikalala enDa Ikonomika sTaDIja Ina dhI mahAbhArata, pe. 3ra-40) (4) ghaTa jAtakano eka abhimata che ke dvArakAnI eka bAju agAdha aphATa samudra dhUdhavI rahyo hato, to bIjI bAju gaganacuMbI parvata hato. DaoN. malla zekharano paNa A ja mata che. (5) upAdhyAya bharatasiMhe dvArakAne saurASTranuM eka nagara batAvyuM che. sammati(vartamAnakAlina) dvArakAthI vIsa mAIla dUra kacchanI khADI che. temAM eka nAnakaDo TApu che. tyAM eka bIjI dvArakA che. jene 'beTa dvArakA' kahevAya che. mAnyatA che ke ahIM zrI kRSNa paribhramaNa karavA AvatA hatA. dvArakA ane beTa dvArakA baMne sthaLomAM rAdhA, rukamaNI, satyabhAmAnA maMdira che. (bauddhakAlina bhAratIya bhUgoLa pR. 487). (6) bombe gejeTIaramAM keTalAka vidvAnoe lakhyuM che ke dvArakAnI avasthiti paMjAbamAM mAnavAnI saMbhAvanA che. (bombe gejeTIara bhA-1, pArTa-1, pR-11nI TippaNa-1). (7) DaoN. anaMta sadAziva ajokare lakhyuM che- prAcIna dvArakA samudramAM DUbI gaI che tethI dvArakAnI avasthitinI nirNaya karavo saMzayAspada che. (IDiyana anTikverI sana-1925, saplImeMTa. 25) () itipalAza caitya :- tipalAza nAmanuM caitya vANijyagrAma nagaranI bahAra hatuM. jyAM bhagavAna mahAvIre AnaMda gAthApati, sudarzana zreSThine zrAvakadharmamAM dIkSita karyA hatA. (7) bhajilapuraH-bhadilapura malayadezanI rAjadhAnI hatI. muni kalyANa vijayajInA matAnusAra paTaNAthI lagabhaga so (100) mAIla ane 'gayA'thI naiRtya dakSiNamAM aThyAvIsa mAIla dUra upara gayA jillAmAM avasthita harariyA ane daMtArA gAmonI pAse bhadilA nagarI hatI. je ghaNA samayathI bhadilapura nAmathI jainonuM eka pavitra tIrtha rahyuM che. (zramaNa bhagavAna mahAvIra pR. 380) Avazyaka sUtranA nirdezAnusAra zramaNa bhagavAna mahAvIre eka cAturmAsa bhakilapuramAM karyuM hatuM. DaoN. jagadIzacaMdra jainanuM maMtavya che ke hajArI bAga jillAmAM bhadiyA nAmanuM je gAma che te ja bhakilapura hatuM. A sthAna haMTaragaMjathI cha mAIlanA aMtare kuluhAka pahADInI pAse che.- (jena Agama sAhityamAM bhAratIya samAja. pR. 477) (8) bharata kSetra - jaMbudvIpanA dakSiNa cheDAno bhUkhaMDa bharata kSetranA nAmathI vizrata che. A ardhacaMdrAkAre che. jaMbUdvIpa prajJapti anusAra tenI pUrva, pazcima ane dakSiNa dizAmAM lavaNa samudra che. uttara dizAmAM cala himavaMta parvata che. uttarathI dakSiNa sudhI bharata kSetranI laMbAI para yojana 6 kaLA che ane pUrva pazcimanI laMbAI 14471 yojana ane kAMIka nyUna 6 kaLAnI che. enuM kSetraphaLa 13,80,681 yojana, 1 kaLA ane 17 vikaLA che. bharatakSetranA madhyabhAgamAM 50 yojana vistArano vaitADhaya parvata che. jenA kAraNe bharatanA be bhAga paDe che ane calahimavaMta parvatathI nIkaLatI siMdhu ane gaMgAnadInA kAraNe bharata kSetra cha bhAgamAM vibhAjita thAya che. prathama khaMDa eka Arya khaMDa che. e sivAya pAMca khaMDa (2,3,4,5,6) anArya Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 220] zrI aMtagaDa sUtra khaMDa che. prathama khaMDa jene madhyamaMDa paNa kahe che. temAM rapA Aryadeza che. (9) rAjagRha - magadhanI rAjadhAnI rAjagRha hatI. jene magadhapura, kSitipratiSThita, caNakapura, RSabhapura ane kuzAgrapura Adi aneka nAmothI bolAvAya che. AvazyakarNi anusAra kuzAgrapuramAM prAyaH Aga lAtI jatI hatI. tethI rAjA zreNIke rAjagRha vasAvyuM. mahAbhArata yugamAM rAjagRhamAM jarAsaMdha rAjA rAjya karatA ane rAmAyaNa kALamAM vIsamA tIrthakara munisuvratano janma rAjagRhamAM thayo hato. aMtima kevaLI jaMbUsvAmInI janma tathA nivArNabhUmi, dhanakubera jevA dhannA-zAlIbhadra, paramasAhasI arjunamALI, tenA tAraka zeTha sudarzana tathA pratibhAmUrti abhayakumAra Adi aneka mahAna AtmAone janma ApavAnuM zreya rAjagRhInA phALe che. pAMca pahADothI gherAyeluM hovAthI rAjagRhane 'girivraja' paNa kahe che. te pAMca pahADonA nAma jaina, baudhika, vaidika traNe ya paraMparAmAM alaga alaga rahyA che. jaina paraMparAmAM pAMca pahADanA nAma- vipula, ratna, udaya, svarga ane vaibhAragiri. vaidika paraMparAmAM pAMca pahADanA nAma- vahAra, bArAha, vRSabha, RSigiri, cetyaka. bauddha paraMparAmAM pAMca pahADanA nAma- caMdana, mijajhaphUTa, bhAra, Isamiti, putra A pahADo Aja paNa rAjagRhamAM che. bhAra ane vipulagirinuM varNana jaina graMthomAM vizeSa rUpathI Ave che. A pahADo vRkSAdithI khUba haryAbharyA hatA. aneka jaina zramaNoe A parvata para nirvANapada prApta karyuM hatuM. vaibhAra pahADanI nIce ja tapodA ane mahAtapopataraprabha nAmano uSNa pANIno eka vizALa kuMDa hato. vartamAnamAM paNa te rAjagirimAM tapodhana nAmathI prasiddha che.- (vyAkhyA prajJapti, bRhatkalpa bhASya vRtti, vAyupurANa). bhagavAna mahAvIranA sauthI vadhu cAturmAsa tathA vicaraNa rAjagRhamAM rahyuM hatuM. ahIM guNazIla, maMDikukSa ane moggarapANi A traNa udhAna hatA. prabhu prAyaH guNazIla udyAnamAM ja samosaratA. vartamAne jene guNAvA kahe che. Agama sAhityamAM rAjagRhane pratyakSa devaloka samAna ane alakApurI samAna varNavI che. mahAkavi puSpadaMte lakhyuM che. sonA cAMdIthI banelI rAjagRha pratibhAsita evI thatI hatI ke jANe svargathI alakApurI ja pRthvI para AvI gaI hoya. - (hAyakumAra cariu-6) raviSeNAcArye rAjagRhane dharatInuM yauvana kahyuM che. (padmapurANa-33/2) bauddhono paNa rAjagRha sAthe madhura saMbaMdha che. vinayapiTakathI spaSTa che ke buddha gRhatyAga karIne rAjagRha AvyA tyAre rAjA zreNike tene potAnI sAthe rAjagRhamAM rahevAnI preraNA ApI hatI. paraMtu buddhe A vAta mAnI nahIM. buddha potAnA matano pracAra karavA keTalIvAra rAjagRha AvyA hatA. teo prAya: vRddhakUTa parvata kalaMdaka nivAya ane veNubhavanamAM utaratA hatA. (majijhama nikAya.) ekavAra buddha jIvaka kaumArabhUtyanA AmravanamAM hatA tyAre abhayakumAre tenI sAthe Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-pa 221 hiMsA--ahiMsAnA saMbaMdhamAM carcA karI hatI. jyAre teo veNuvanamAM hatA tyAre abhayakumAre temanI sAthe carcA vicAraNA karI hatI. -(majijhamakAya, abhayarAjakumAra suttattva pR. 234) sAdhu sakalodAyinIe paNa buddhanI sAthe ahIMyA vArtAlApa karyo hato. mahAvIra buddhanA nirvANa bAda rAjagRhInI avanati thavA lAgI hatI. jyAre cInI yAtrI hyuenasAMga ahIMyA AvyA tyAre rAjagRha pahelA jevuM rahyuM nahotuM. Aje paNa tyAMnA nivAsI daridra ane abhAvagrasta che. AjakAla rAjagRha 'rAjiMgara'nA nAmathI vizruta che. rAjagira bihAra prAMtamAM paTaNAthI pUrva ane gayAthI pUrvottaramAM avasthita che. (10) raivataka :- pArjiTara raivatakanI oLakhANa kAThiyAvADanA pazcima bhAgamAM varadAnI pahADIthI kare che- (hisTrI ova dharmazAstra, jilda 4, pR. 794-95). = jJAtAsUtrAnusAra dvArakAnA uttara pUrvamAM raivataka nAmano parvata hato. - (jJAtAdharmakathA 1/5) aMtakRdazAmAM paNa A ja varNana che. triSaSTi zalAkA puruSa cAritrAnusAra dvArakAnI samIpe pUrvamAM raivataka giri, dakSiNamAM mAlyavAna zaila, pazcimamAM somanasa parvata ane uttaramAM gaMdhamAdana giri che. mahAbhAratanI daSTithI raivataka kuzasthalInI najIka hato. vaidika harivaMzapurANa anusAra yAdavo mathurA choDIne siMdhumAM gayA ane samudra kinAre raivataka parvatathI na atidUra na adhika nikaTa dvArakA vasAvI(harivaMzapurANa 2/55). bhagavAna ariSTanemi abhiniSkramaNane mATe nIkaLyA. tyAre deva manuSyothI parivRta zibikAratna para ArUDha thaI revataka parvata para avasthita thayA. - (uttarAdhyayana sUtra 22/22). rAjameti paNa saMyama grahaNa karI raivataka parvata para jaI rahyA hatA. rastAmAM varasAdathI bhIMjAI gayA ane kapaDA sUkavavA mATe eka guphAmAM rahyA. jenI oLakhANa Aje paNa "rAjematI guphA" tarIke thAya che. raivataka parvata Aje paNa vidyamAna che. saMbhava che prAcIna dvArakA AnI taLeTImAM ja vasI hoya. raivataka parvatanuM nAma UjjayaMta paNa che- (jaina Agama sAhityamAM bhAratIya samAja, pR. 472). rUdradAma ane skaMdhaguptanA giranAra zilAlekhomAM Ano ullekha che. tyAM eka naMdanavana hatuM jemAM surapriya yakSanuM yakSAyatana hatuM. tyAM aneka pANInA jharaNA vahetA hatA. aneka pazu-pakSI, latAo, vRkSothI suzobhita hato. prativarSa hajAro loko ekatrita thatA hatA. (Avazkayaniryukti, kalpasUtra, jJAtadharmakathA, aMtagaDadazA sUtra, uttarAdhyayana TIkA, A badhAmAM raivatakanuM A varNana Ave che.) digaMbara paraMparA anusAra raivataka parvatanI caMdra guphAmAM AcArya dharasene tapa karyuM hatuM ane ahIM ja bhUtabali ane puSpadaMta AcAryoe avizaSTa zrutajJAnane lipibaddha karavAno Adeza Apyo hato. (jainAgama sAhityamAM bhAratIya samAja) mahAbhAratamAM pAMDavo ane yAdavonuM raivataka parvata upara yuddha thayAnuM varNana che. (AdipurANamAM bhArata, pR. 109) jainagraMthomAM raivataka, ujjayaMta, uvala, giriNAla ane giranAra Adi nAma A parvatanA AvyA che. (bhagavAna mahAvIranI dharmakathAo pR. 216-paMDita becaradAsa) Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rarara | zrI aMtagaDa sUtra (11) vipulagiri - rAjagRha nagarInI samIpano eka parvata. AgamomAM aneka sthaLo para Ano ullekha che. sthavironI dekharekha heThaLa ghora tapasvI saMto ahIM AvIne saMthAro karatA hatA. jaina graMthomAM A pAMca parvatonA nAmono ullekha maLe che. (1) vaibhAragiri (2) vipulagiri (3) udayagiri (4) suvarNagiri (5) ratnagiri. vadhu varNana rAjagRhanA varNanamAMthI jANI levuM. (12) sahasAvana -AgamomAM A udyAnano pracara ullekha maLe che. nimna likhita nagaromAM sahasAmra vanano ullekha che- (1) kAkaMdInI bahAra jyAM dhannAne sunakSatrakumAranI dIkSA thaI hatI. (ra) giranAra parvata para. (3) kAmpiyavya nagara bahAra (4) pAMDu mathurAnI bahAra (5) mithilA nagarInI bahAra (6) hastinApura nagaranI bahAra. (13) sAketa :- bhAratanuM eka prAcIna nagara. A kozaladezanI rAjadhAnI hatI. AcArya hemacaMdra sAketa, kozala ane ayodhyA A traNeyane eka ja kahyA che. sAketanI samIpe ja 'uttarakurU' nAmanuM suMdara udhAna hatuM. emAM 'pAzAmRga' nAmanuM yakSAyatana hatu. sAketanagaranA rAjAnuM nAma mitranaMdI ane rANInuM nAma zrIkAMtA hatuM. vartamAnamAM phaijAbAda jillAmAM phaijAbAdathI pUrvottara cha mAIla para sarayU nadInA dakSiNI taTa para sthita vartamAna ayodhyAnI najIkamAM ja prAcIna sAketa haze. (14) zrAvastI :- A kauzala rAjyanI rAjadhAnI hatI. Adhunika vidvAnoe AnI oLakhANa saheramaherathI karI che. sahera goMDA jillAmAM che ane mare baharAIma jillAmAM. mahera uttaramAM che ane sahera dakSiNamAM- (dI eziyanTa jyogrophI opha InDiyA pe. 469-474) A sthAna uttara pUrvIya relvenA balarAmapura sTezanathI je roDa (saDaka) jAya che tenAthI daza mAIla dUra che. baharAImathI 25 mAIla upara avasthita che. vidvAna bI smithanA abhimatAnusAra zrAvastI nepAla dezanA khajUra prAMtamAM che ane te bAlapuranI uttara dizAmAM ane nepAlagaMjanI ekadama najIka ja uttara pUrvIya dizAmAM che. (jarnala opha royalo ezayATika sosAyaTI mA-1, 4-1900). yuAna cuAMge TrAvelsa ina inDiyA bhA-1mAM zrAvastIne janapada (eriyA) mAnyo che ane eno vistAra cha hajAra lI. no che. tenI rAjadhAnIne "prAsAda nagara" kahe che. jeno vistAra 20 lI. (mAnyo che). jaina daSTie A nagarI acirAvatI (rAtI) nadInA kinAre vasI hatI. jemAM pANI bahu ochuM rahetuM hatuM. jethI tene pAra karI jaina zramaNo bhikSArthe jatA hatA. (kalpasUtra, bRhatkalpa) zrAvastI jaina ane bauddha saMskRtinA kendrasthAne rahI che. kezI gautamano aitihAsika saMvAda A nagarImAM ja thayo hato. bhagavAna mahAvIre chadmasthAvasthAnuM 10muM cAturmAsa ahIM ja karyuM. zrAvastInA koSTakodhAnamAM gozAlake tejolezyAthI sunakSatra ane sarvAnubhUti aNagArone bALI nAkhyA hatA. bhagavAna para tejolezyA paNa A sthAna para ja prakSipta karI hatI (choDI hatI). gozAlaka, paramabhakta upAsaka apaMpula tathA hAlA halA kuMbhAraNa A nagarInA ja nivAsI hatA. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-4 223 | pariziSTa-6 'vivecita viSayonI akArAdi anukramaNikA viSaya viSaya puSTa 40 86 134 40 213 109 219 103 80. dvaipAyana RSi dvArikA nagarI dvArikA nagarI darisaNijjA dasaNha dasArANa yutipalAza caitya paDirUvA pallasahassa NipphaNa pAMca abhigama pAsAdIyA pIidANa puvvA varaNhakAlasamayasi bAramI bhikSu pratimAno adhikArI bharatakSetra bhakilapura mahAbalakumAra mAsiyaM bhikkhu paDima meghakumAra muhatatareNa ratnAvalI tapa rAjagRha 42 216 aimutteNaM kumArasamaNeNaM akAla ceva jIviyAo vavarovie a sati.... (7) ajjatthie, ciMtie....samuppaNNe ajja suhamme there aNaMta daMsaNe akkaDe moDeta..... apuvvakaraNaM abhayakumAra abhirUvA ucca-nimna-madhyama kuLa ullapaDasADayA ussappiNIe ka| kAMkadInagarI koNika kRSNa vAsudevanI baLa,nagara saMpadA kaNNteuraMsi kutrikApaNa kammarayavikiraNakara ga| guNazIla gautama gaNadhara guNa rayaNapi tavvo kamma ca| caMpAnagarI celaNA jamAlI jarAkumAreNa. jaMbUsvAmI jaMbUdvIpa jitazatru rAjA jAya saDDhe 15 NAyameva,viNNAyamevaM NiMdU ta | teNaM kAleNaM teNaM samaaiNaM 6 | dabbhe kuse pattAmoDe 211 para 3 213 15 214 raivataka 216 211 sa 110 211 | vipulagiri | sakoraTa malladAmeNaM sahasAmravana sAketa siddhe buddha sudharmAsvAmI sIha sumiNe skaMdamuni | zrAvastI zreNika rAjA hariegamelI deva harirjhegamelI deva 212 89 ta 223 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * . gura prANa Agama batrIsInA zruta sahayogI dAtAo . - prathama Agama vimocaka : mAtuzrI caMpAbena zAMtIlAla parazottamadAsa saMghavI tathA mAtuzrI mRdulAbena navanItarAya zAMtIlAla saMghavI nA smaraNa sAthe sau. kuMdanabena jayaMtIlAla zAMtIlAla saMghavI zrI navanItarAya zAMtIlAla saMghavI zrI rAjya jayaMtIlAla, zrI zaileza navanItarAya, zrI kirena navanItarAya saMghavI zrutAdhAra zrImatI dattA girIza zAha (pU. subodhikAbAI ma. nA bhAI-bhAbhI) saputra zrI muMjAla - vijyA, zrI bhAvina - tejala, saputrI nivizA manISa mahetA * pU. AratIbAI ma. nA baheno - zrImatI sarojabena jazavaMtarAya domaDiyA zrImatI harSAbena vasaMtarAya lAThIyA karate - zrI alakeza, zrI priyeza, zrI hemala mAtuzrI jayAbena zAMtIlAla kAmadAra, mAtuzrI ramAbena choTAlAla daphatarI haste zrImatI premilAbena kirITabhAI daphatarI DaoN. bharatabhAI cImanalAla mahenA putra-cI. mAya, saputrI zrImatI virala AziSa mahetA mAtRzrI vijyAlakSmIbahena mANekacaMda zeTha suputra zrI dilasukhabhAI zeTha, zrI caMdrakAMtabhAI zeTha (zeTha bilDarsa) zrIratigra cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI zrI ratiga cerITebala TrasTa, hane TI. Ara. dozI zrI rati cerITebala TrasTa, iste TI. Ara. dozI zrI rati cerITebala TrasTa, iste TI. Ara. dozI mAtuzrI hIrAgaurI harilAla dozI, zrImatI pUrNimAbena narendra dozI haste - narendra - mInA dozI, ku. meghanA, ku. dezanA mAtuzrI kusumabena zAMtilAla zAha haste - suputra zrI Ipsita - Do. nItA zAha, zrI bhASita - darzitA zAha mAtRzrI savitAbena Do. nAnAlAla zAha (hemANI) suputra zrI satISa - razmi zAha, suputrI zrImatI Do. bhAratI - Do. razmikAMta zAha sAdhvI subodhikA (bhadrA) jaina TrasTa, mAtuzrI lalitAbena popaTalAla zAha (hemANI) bahena-zrImatI latA zarada zAha, zrImatI haryA bhUpendra modI muMbaI U.S.A. AvelA U.S.A. muMbaI U.S.A. rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa A Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * * * * . * . . * * * . * mAtuzrI kAzmIrAbena kAMtibhAI zeTha haste - zrImatI hetala saMjaya zeDa, rU. upAsanA, ku. kIMjala mAnuzrI jazavaMtIbena zAMtIlAla sukhIyA, zrImatI bhAvanA dilIpa sukhIyA haste - dilIpa esa. turakhIyA, saputra - zrI pArasa - riddhi turakhIyA mAtRzrI kiraNabena pravINacaMdra dozI haste suputra zrI nIrava - tejala dozI, ku. priyAMzI, ku. jhIla mAtuzrI maMjulAbena chabIladAsa Dagara harane - putra zrI ketana - AratI cUDagara, ku. dhruvI zrI lakSmIcaMdabhAI jasANI parivAra zrI praviNabhAI gaMbhIradAsa pArekha ku. vidhi girIza jozI, kumAra kuzAna girIza jozI haste - zrImatI nIlAbena girIzabhAI jozI zrI parezabhAI amatI bhAI zAha zrI kizorabhAI zAha zrI ramezabhAI gaTulAla kAmadAra mAtuzrI lIlAvatIbena nImacaMda nathubhAI dozI, sva. kizorakumAra nImacaMda dozI, sva. mRdulA kuMdanakumAra mahetA. haste - harSada ane kumakuma dozI mAtuzrI tArAbena modI mAtRzrI madhukAMtAbena naMdalAla bhImANI haste - zrI rAjezabhAI bhImANI mAtRzrI kIkIbena desAI, haste - zrI kaulezabhAI-mInAbena desAI zrI aMjAbhAI DhAMkI gurubhakta zrI hemendrabhAI puMjANI mAtuzrI caMpakabena zazIkAMtabhAI mahenA, haste - satrI zrI kirITa-arUNA, - zrI ajaya - nItA, zrI kamaleza - divyA, suputrI - nirUpamA - niraMjana dozI mAtuzrI narmadAbena rUganAtha dozI, haste - zrI kAMtIbhAI rUganAtha dozI zrI hemalatAbena naTavaralAla maNIyAra mAnuzrI amRtabena bhagavAnajI avalANI parivAra haste - zrI ramaNIkabhAI bhagavAnajI avalANI zrI vajIbhAI zAha parivAra rAjakoTa muMbaI muMbaI muMbaI rAjakoTa muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI cembura kalakattA kalakattA kalakattA muMbaI muMbaI rAjakoTa muMbaI kalakattA vaDodarA kalakattA kalakattA pa Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ U.S.A. U.S.A. AkolA AkolA kolhApura muMbaI muMbaI kalakattA kuta anumodaka zrImatI Do. bhAratIbena - Do. razmikAMta kAMtIlAla zAha zrImatI latAbena - zrI zaradabhAI kAMtIlAla zAha zrImatI harSA bhUpendra modI, zrImatI jImitA hirena modI, zrImatI Do. zruti maheza varmA, zrImatI bhavitA jayaMta IMgaLe zrI saurASTra dazAzrImALI prANa mahilA maMDaLa, haste - adhyakSA sau. harSAbena modI mAtuzrI nirmaLAbena lAlacaMda bharavADA * zrI parezabhAI ramezacaMdra sutarIyA * mAtuzrI suzIlAbena kAMtIlAla paMcamIyA * zrI mInAbena harIzabhAI desAI yuta sadasya zrI pAritoSa Ara. zAha * zrImatI rAjula rajanIkAMta zAha * jaina jAgRti senTara * zrI mukunda Ara. zeTha * zrI ketanabhAI zAha zrImatI guNavaMtIbena praphullacaMdradomaDIyA zrI sudhIrabhAI pI. zAha zrI rAjeza kalyANabhAIgAlA zrImatI mRdulAbena navanItarAya saMghavI haste - sau. hInA zaileza saMghavI, sau. sonala hirena saMghavI muMbaI muMbaI vAzI (muMbaI) muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI kalakattA Page #281 -------------------------------------------------------------------------- Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ //////elc7/ 22/Lele ki/ kala/ mATe madaAYANa pAra HThe sa ha7 para pah! rANamANa a l mI rahI aude che //TaHelp/es/eD//toTa//es/e/za/eleke Balle/c/PR 222e/re. WWW / SLR marI 12 TH # mArI paNR dhAma dvArA dA/Na /// maNiThe FIR !! B/P A.'' Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Trepa 2ncl2 22112 211 2112 ile 201212 2 112 212 212 12lea ..KAME TRIM 72 Picle 27E dhe ne 22 10 12712 h 2 211212 212 dcl 2277212 2 h 22 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PARASDHAM Vallabh Baug Lane, Tilak Road, Ghatkopar (E), Mumbai - 400 077. Tel: 32043232 www.parasdham.org www.jainaagam.org