________________
જીવ-વિચાર-પ્રકાશિત
અને નાના શરીરમાં વધારે જ્ઞાન જેવામાં આવે છે. એક પહેલવાન અને સંત પુરુષની સરખામણી કરીએ તે આ વસ્તુ વધારે સ્કુટ થાય છે. પહેલવાન કદાવર શરીરને હેવા છતાં તેનામાં જ્ઞાન એછું હોય છે અને સંતપુરુષ દુબળા-પાતળા હેવા છતાં તેમનામાં જ્ઞાન વધારે હોય છે. હાથી અને બળદની સરખામણીમાં મનુષ્ય એ નાનું પ્રાણું છે, છતાં તે બંને કરતાં વિશેષ જ્ઞાન ધરાવે છે, એટલે ચેતનાને શરીરનું લક્ષણ માની શકાય નહિ. એ તે જીવનનું જ લક્ષણ છે અને જીવમાં જ હોય છે.
જીવ અને શરીર જુદા છે, તેથી જ મૃત્યુ સમયે જીવ શરીરને છોડી જાય છે અને કર્મ અનુસાર નિયત થયેલી ગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે.
જીવ અને શરીર જુદા છે, પણ એક નથી, એ વસ્તુની પ્રતીતિ કરાવનારું એક સુંદર કથાનક રાયપાસેણીય સૂત્રમાં આપેલું છે. તે પાઠકેની જાણ માટે અહીં રજૂ કરવામાં આવે છે. એક પ્રદેશી રાજાનું કથાનક - તમ્બિકા નગરીને રાજાને પરમ વિશ્વાસુ મિત્ર ચિત્ર નામને સારથિ એક વાર કામપ્રસંગે શ્રાવસ્તી નગરીમાં આવ્યું. ત્યાં શ્રમણ કેશિકુમારને ઉપદેશ સાંભળી પ્રતિબંધ પામ્યું અને તેણે શ્રાવકનાં સમ્યફાવમૂળ બાર તે ધારણ કર્યા. પછી તેણે આચાર્યશ્રીને વિનંતિ કરી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
