________________
જીવ-વિચાર-પ્રકાશિકો.
પણુ આપી છેઃ “તિરોહિત વર્મવરાવર્તિનઃ સર્વાસુ તિy
ત્યુપત્ત ફરિ નિર્ચા ” જે જીવે પોતાના કર્મને - વશ થઈ તિરહિત થયેલા છે અને તે કારણે સર્વ ગતિમાં - જાય છે, તે તિર્યચ.
-–અને. સુહુરા ––મગરમચ્છની જાતિ.
મુકુમાર અને મચ્છ અને દવ અને જાદુ તે સુકુંમાર-મ- છવ-હિ. યુસુમાર-મગરમચ્છની જાતિ. શિશુમાર મહીષદરાઃ ૐ શિશુમાર એટલે શરીરે સ્કૂલ પાડા જેવા આકારના દરિયાઈ પ્રાણીઓ. તેમને સામાન્ય રીતે મગરમચ્છ કહેવામાં આવે છે. પ્રજ્ઞાપનાસૂત્રમાં સુકુમાર એ શબ્દપ્રયોગ છે અને હિંદી ભાષામાં આ જાતના પ્રાણુઓ માટે ટૂંક શબ્દ પ્રચલિત છે, એટલે અહીં ટૂંકુમાર એવું પાઠાંતર સમજવું જોઈએ.
મક-મસ્ય, માછલાં.
માછલાં અતિ પ્રસિદ્ધ છે. શાસ્ત્રમાં તેના અનેક પ્રકારે - વર્ણવેલા છે. જેમ કે-હલિમસ્ય, હિત-મસ્ય, તિમિમસ્ય, તિર્મિંગલ-મસ્ય, નર્ક-મસ્ય, તંદુલ-મસ્ય, પતાકા-મસ્ય વગેરે.
ઝર-કચ્છ, કાચબાની જાતિ. - કાચ પણ પ્રસિદ્ધ જલચર છે. તેના અસ્થિક૭૫ -અને માંસકચ્છપ એવા બે પ્રકારે છે. અસ્થિકચ્છપમાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org