Book Title: Updesh Chhaya
Author(s): Shrimad Rajchandra, 
Publisher: Trikamlal Mahasukhram Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005327/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UMjhA phArmasI nA zilpI sva. rasa bhegIlAla nagInadAsa zAha janma : tA. 19 mArca 1907, UMjhA dehavilaya : tA. 24 mArca 1975, amadAvAda Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadama asthira che jenA kadI raste nathI jaDato aDaga mananA musAphirane himAlaya nathI naDatA puruSArtha nI pAMkha rAtI prArabdhane palaTI nAkhatAM purUSAmAM sva. vaidyarAja bhogIlAla nagInadAsa zAha nuM nAma cirakALa puruSArthIo mATe preraNAdAyI banI rahaze." vanauSadhio lAvI, kharalamAM ghI, cUrNa ane goLIo banAvatA sva. rasavaidya nagInadAsa chaganalAla zAha nA svapnA sAkAra karanAra UMjhA phArma sInA saMsthApaka pitAne pagale pagalIo mAMDatA potA putra vaidyarAja bhegIlAlabhAI nI pagalIo A virATa kamaLa svarUpa dhAraNa karI bhAratabharanI agraNI phArmasIomAM UMjhA phArma sInuM nAma svadeza ane videzamAM gAjatuM karyuM te UMjhA phArmasInA zilpa, dharma parAyaNa, sAvika ane svadezAbhimAnI, dAnI, gAMdhIne vicAra dhArAmAM raMgAyela sAhityapremI ane Ayurveda jJAtA sva. dhegharAja bhogIlAla nagInadAsa zAha nA maraNArthe saprema bheTa. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacadra janmazatAbdI graMthamALA prakAzana-sAtamu upadezachAyA " sAcA puruSane khAdha prApta thavA te amRta prApta thavA barAbara che." Jain Educationa International zrImadU rAjadra For Personal and Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : trikamalAla mahAsukharAma zAha pramukha : zrImad rAjacaMdra janmazatAbdI maMDaLa, zrI rAjacaMdra pAThazALA, paMcabhAInI piALa, amadAvAda. jeno durAgraha che te lokone paNa priya thAya che, durAgraha mUkyo hoya te bIjAne paNa priya thAya che. mATe kadAgraha mUkathI badhAM phaLa saMbhave che. zrImad rAjacaMdra kiMmata : rU. 70-70 paisA saM. 2023 prata 3000 mudraka : araviMdabhAI pI. zeTha dazanA prinTarI, nAgarIzALA amadAvAda, ma AvRtti Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra janmazatAbdI maMDaLa samIpavatI samayajJa zrImad rAjacaMdranI janmazatAbdI saMvata 2024 nA kArataka suda 15nA dine Ave che, ene anulakSIne e puNyanAma puruSanA upakAranI yatkiMcita punita smRti arthe A "zrImad rAjacaMdra janmazatAbdI maMDaLa" sthApavAmAM AvyuM che. zrImad rAjacaMdranuM jagatahitakArI AtmakalyANamaya sAhitya, emanA jIvanane prasaMgo Adi judI judI bhASAmAM prakAzita karavAno, vizALa samudAyane eno lAbha maLI zake evI rIte pracAra karavAno uddeza rAkhavAmAM AvyA che. maMDaLane TrasTa ekaTa nIce rajisTara karAvavAmAM AryuM che. baMdhAraNapUrvaka vyavasthA athe eka agyAra sabhyanI vyavasthApaka samiti ane prakAzananA kArya mATe pAMca sabhyonI eka prakAzana samiti hAla kAma kare che uddezane anulakSI zarU karela prakAzana kAryamAM prathama "rAjapada", bIjuM "kara vicAra te pAma", trIjuM "jIvana-sAdhanA (gujarAtI) cothuM "rAjapada "nAgarI lipi", pAMcamuM "jIvana sAdhanA" (hiMdI) chaThuM "kara vicAra to pAma" (hiMdI) ane sAtamuM upadezachAyA che. bIjA prakAzananuM kAma cAlu che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad pratye bhaktivaMta vizALa samudAya ane zrImadnI smRtimAM sthapAyela aneka saMsthAe A kAryamAM sArA ullAsathI ekatrapaNe sahakAra ApI rahI che ane e ja A maMDaLanI sArthakatA che. zrImad pratye premabhakitavaMta sau koIne A kAryamAM sahakAra ApavAnI vinaMti che. tA. 1-10-6cha zrImad rAjacaMdre pAThazALA pAMcabhAInI pALa amadAvAda Jain Educationa International li. zrImad rAjacaMdra janmazatAbdI ma`DaLa kArAbArI samiti vatI, trikamalAla mahAsukharAma zAha pramukha For Personal and Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra bhakti e satkRSTa mArga che. bhaktithI ahaMkAra maTe, svaccheda TaLe, ane sIdhA mArge cAlyuM javAya, anya vikalpo maTe, Avo e bhaktimArga zreSTha che. bhAga pAmavAmAM anaMta aMtarAya che. temAM vaLI meM A kyuM A kevuM sarasa kayuM? evA prakAranuM abhimAna che. meM kaMI ja karyuM nathI evI daSTi karavAthI te abhimAna dUra thAya che. saMsArI kAmamAM karmane saMbhAravAM nahIM, paNa puruSArthane upara lAvavo. kamano vicAra karyA karavAthI te javAnAM nathI, paNa haDasela mUkIza tyAre jaze. vRttine game tema karIne rokavI; jJAnavicArathI rokavI, lekalAjathI rokavI, upayogathI rokavI; game tema karIne paNa vRttine rokavI. upadeza chAyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImada rAjacaMdra eka ajJAnInA keTi abhiprAya che, ane keTi jJAnIne eka abhiprAya che. AtmAne je mokSanAM hetu che te "supaccakhANa." AtmAne je saMsAranAM hetu che te dupaccakhANuM." game te kaI marI gayuM hoya tene je vicAra kare te vairAgya che. jyAM jyAM "A mArAM bhAI bhADuM" vagere bhAvanA che tyAM tyAM karmabaMdhane hetu che. -loke jJAnIne lekadRSTie dekhe te oLakhe nahIM. - guru ane asagurumAM rAta-divasa jeTaluM aMtara che. -AtmAmAM pariNAma pAme te anuprekSA. --jene vairAgya upazama vartate heya tene ja vicAravAna kahIe. -mumukSuoe kaI padArtha vinA cAle nahIM evuM rAkhavuM nahIM. -jANapaNuM zuM? paramArthanA kAmamAM Ave te jANapaNuM. je jANIne ajJAnane mUkavA upAya kare te jANapaNuM. -jagatanI vAta jANavI tene zAstramAM mukita kahI nathI. paNa nirAvaraNa thAya tyAre mokSa. upadezachAyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka viSe satsaMga ane satapuruSa vinA traNe kALane viSe kalyANa thAya nahi. jagatane batAvavA je kaMI karato nathI tene ja satsaMga phaLIbhUta thAya che. zrImad rAjacaMdra avikalpa samAdhinuM dhyAna maTatuM nathI, tathApi aneka varSo thayAM vikalparUpa upAdhine ArAdhyA jaIe chIe. - nALiyerano goLa jema judo rahe che tema ame rahIe chIe." AvAM vairAgya jJAnamaya vacanothI pitAnI aMtara jAgrata dazA pragaTa karI che, evA paramakRpALu zrImad rAjacaMdranI kalyANamaya upadezavANanI nedha, A "upadezachAyA" che. prArabdhadaye muMbaImAM jhaverAtAdine mATe vyavasAya hovA chatAM aMtaraMga AtmavizuddhinA prabaLapaNue udbhavatA vairAgyanA baLe, e vyavasAyamAMthI vAraMvAra samaya kADhatA, ane dUranA ajANyA gAmaDAM, khetare ane IrinA pahADa jevA DuMgarAu jaMgala pradezamAM vizeSa AtmasthiratAthe jatA. AvA samayamAM ekAMtamAM ekalA rahevAnI vRtti chatAM AjubAjunA bhAIo tathA emanA paricayamAM Avela ane AvatA mumukSuo eozrIne upadezazravaNathe emanI pAse AvI jatA. e samaye kusumathI paNa kemaLa evuM karuNamaya e mahApuruSanuM hRdaya mumukSuonuM Atmahita karanAruM thatuM. vi. saM. 15ranA zrAvaNa bhAdaravA mAsamAM AvI rIte atara pradezamAM kAviThA, rALaja, vaDavA, ANaMda Adi sthaLoe vicaravuM thayela. e samaye khaMbhAtanA bhAIzrI aMbAlAla lalacaMdabhAI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA je zrImadbhA samAgame emanA aMtevAsI tathA AjJAnA parama ArAdhaka banyA hatAM e sAthe rahetA zrImadbhI tathA badhA mumukSa enI AhArAdinI vyavasthA zrI. aMbAlAlabhAI karatA tema chatAM zrImad pratyenI emanI bhakti karI emanI smRtisakita evI tIvra thaI hatI ke zrImad kahetA " hame cArapAMca kalAka baMdha karyo hoya ne kahIe te becAra divasa sudhImAM e pachI lAvatA..." AvA bhaktibhAvita tIvra smRtivaMta zrI aMbAlAlabhAIe saMvata 185ranA zrImadgA kAviThA, rALaja, vaDavA ane ANaMdanA bodhanI neMdha karI hatI. e neMdha zrImannI pitAnI daSTi taLe paNa AvI gaI che. ane zrImadbhA sAhityane "zrImadurAjacaMdra-bRhatagraMthamAM" - upadezachAyAnA abhidhAne pragaTa thayela che. je atre mumukSuonA upagAthe pustakAkAre pragaTa chIe. upadezachAyAnA vAMcanathI ApaNane jaNAzeke zrImadbhI upadeza bhASA sarala chatAM sacoTa ane asarakAraka che. emane puchAyela praznone niDaratAthI satya ane AtmahitakArI Apela ukela ne javAbo emane bedhamAM taravarI rahe che. Atma hita thAya evI rIte te te samayanA carcAtA prazno vicAravAnI daSTi emanA bedhamAM ApaNane maLI rahe che. rUDha thayela vAta ane vicAramAMthI rUDhatA choDI AtmakalyANanI vicAraNuno rasa emanI vANImAM nItarI rahe che. dRSTAMta ane mahApuruSonAM cAritramAMnA ullekhethI emane upadeza sabhara hovAthI saralatAthI samajAya ne yAda rahI jAya evo che. zrImaddanuM patrAdi sAhitya vizALa hovAthI emanA vicAranuM, emanI aMtara AtmasthitinuM sapramANa Alekhana emAMthI maLI rahe che. A upadezachAyAmAM pragaTa thayela badha ApaNA hRdayane asara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImada rAjacaMdra karI, ApaNane mArgadarzana ApI AtmakalyANanA mArge laI jAya che. zrImanuM jIvana jANavA mATe emanuM pitAnuM vizALa sAhitya zrImad rAjacaMdra - bRhaspraMtha" to che ja. te uparAMta - "jIvanakaLA" "jIvanayAtrA" ane A maMDaLa taraphathI prakAzita thayela jIvana--sAdhanA" paNa che. emanA jIvana-kathanane jANI vicArI ApaNuM aMtaHkaraNane pavitra karI Atmavizuddhi pAmIe e ja sArthakatA che. savi jIva karuM zAsana rasI, aisI bhAvavyA mana ullasI," evI mahApuruSanI parama karuNunI smRti ApaNuM aMtaramAM jAmata rahI emanA pratye ApaNane vinayAnvita kare, thaI rahIe. (prabhu) "tArI kRpA e ja mArI eka sAcI saMpadA." tA. 1-10-17 dAMDiyA bajAra vaDodarA-1 zrImad rAjacaMdra janmazatAbdI maMDaLa prakAzana samiti vatI lAgacaMda cunIlAla zAha-pramukha jJAna te te ke -jenAthI bAhyavRttio kAya che, -saMsAra parathI kharekharI prIti ghaTe che, -sAcAne sAcuM jANe che. -jenAthI AtmAmAM guNuM pragaTe te zAna. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zuddhi-patra pAna lITI 7 5 . azuddha tAmArI vicAravAna tethI te siddhAMta hatA. ahaMkara madhyama. mAdhyama utakRSTa mahAmya anukame puruSanuM athatA : satva AgAra thapecA jarUre kSetkRSTa dudhanA sihaNa kutare hAMDamAMsatuM munio kayA yogya viSayasakhakalpanAthI tamArI vicAravAna hatA tethI te siddhAMta viSe ahaMkAra madhyama utkRSTa mAhAbhya anukrame sapuruSanuM athavA samyakRtva AcAra thayelA jarUra sarvotkRSTa . 10 11 20 6 t dUdhanA 12 13 13 7 4 6 siMhaNa kUtare hADamAMsanuM - munie karyA 20 22 17 2 ga viSayasukhakalpanAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAna lITI 22 8 10 azuddha bhATiyA jANayAM sagadeSa samakti , lAnyA jANyAM rAgadveSa samakita 27 1 caraNumAM samakti caraNamAM samakita 30 20 sodharUpI sagharUpI bhAnti 31 14 brAnti G mUkyo 31 21 mUke 32 2 tenuM AjJAnIne samiti 46 18 paze 47 15 bhula 69 19 baLe 71 7 lauki pahUdarzana upathaga 81 10 nADe tenA ajJAnIne samakita pAmaze bhUla bae laukika padarzana upayoga niveDe kartA '82 karmathI 21 6 karmavI aMtarpariNAma aMtara pariNAma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha paDavAM kajiyA o na pAna lITI azuddha 97 1 pADavAM 99 5 kajiya 107 4 che 107 zubhAzubhakarma kavacita 108 samyaktva 113 14 aizcarya 122 Atma 129 prAtpa 131 phephaTa 132 20 ja 145 3 zreSa 142 udeza 143 10 khabara 143. rAgadeva patha 14 14 rege zubhAzubhakarma. kavacita samyakatva ezvarya AtmA prApta phegaTa je upadeza khabara, rAgadveSa pazca rega 144 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra janma : vavANIA, dehotsarga : rAjakeTa, saMvata 1924 kArataka suda 15 saMvata 1837 caitra vada 5 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 643 ] [ 643-1 ] upadezachAyA' 957 kAviThA, zrAvaNa vada 2, 1952 1 strI, putra, parigrahAdi bhAvA pratye mULa jJAna thayA pachI jo evI bhAvanA rahe ke jyAre IcchIza tyAre A Adi prasaMga tyAgI zakIza tA te mULa jJAnathI vamAvI devAnI vAta samajavI; arthAt mULa jJAnamAM jo ke bheda paDe nahIM, paNa AvaraNarUpa thAya. vaLI ziSyAdi athavA bhaktinA karanArAo mArgathI paDaze athavA aTakI. jaze evI bhAvanAthI jJAnIpuruSa paNa varte te jJAnIpuruSane paNa nirAvaraNajJAna te AvaraNarUpa thAya; ane tethI ja vadhu mAnAdi jJAnIpuruSA anidrApaNe sADAbAra varSa sudhI rA; sarvathA asaMgapaNuM ja zreyaskara dIThuM; eka zabdane uccAra karavAnuM paNa yathArtha dIThuM nahIM; sAva nirAvaraNa. vijogI, vibhAgI ane nirbhayI jJAna thayA pachI upadezakAya karyuM. mATe Ane Ama kahIzuM teA ThIka, athavA mAne Ama nahI kahevAya tA khATu' e vagere vikalpe sAdhu-munioe na karavA. niva"sa pariNAma eTale Akroza pariNAmapUrvaka ghAtakIpaNuM karatAM bedarakArIpaNuM athavA bhayapaNuM nahIM, bhavabhIrupaNuM nahI' tevAM pariNAma. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra hAlanA vakhatamAM manuSyanuM keTaluMka AyuSya bALapaNamAM jAya, keTaluMka strI pAse jAya, keTaluMka nidrAmAM jAya, keTaluMka dhaMdhAmAM jAya, ane saheja rahe te kuguru lUMTI le. eTale manuSyabhava nirarthaka cAlyA jAya. lekene kaMI jU huM kahIne sadguru pAse satsaMgamAM AvavAnI jarUra nathI. lake ema pUche ke keNa padhAryA che?" te spaSTa kahevuM ke "mArA paramakRpALu saddaguru padhAryA che. temanAM darzana arthe javAnuM che." tyAre koI kahe ke "huM tamArI sAthe AvuM?" tyAre kahevuM ke, "bhAI, teozrI kaMI hAla upadeza tarIkenuM kArya karatA nathI. ane tamAre hetu e che ke tyAM jaIzuM te sAMbhaLIzuM paNa kaMI tyAM upadeza de e kaI niyama nathI. tyAre te bhAI pUche ke, "tamane upadeza kema dIdhuM ?" tyAM jaNAvavuM ke "mAre prathama emanA samAgamamAM javAnuM thayeluM ane te vakhate dharma saMbaMdhI vacane zravaNa karyo ke jethI mane tema khAtarI thaI ke A mahAtmA che. ema eALakhANa thatAM meM temane ja mArA sadguru dhAryA che. tyAre te ema kahe ke "upadeza de agara nA de paNa mAre te temanAM darzana karavA che." tyAre jaNAvavuM ke "kadAca upadeza nA de te tamAre vikalapa karavo nahIM." Ama karatAMya jyAre Ave tyAre te haIicchA thaNa tamAre pite kaMI tevI preraNuM na karavI kenthAle tyAM te bedha maLaze, upadeza maLaze. evI bhAvanA pite karavI nahIM tema bIjAne preraNyA karavI nahIM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 643-2 ] upadezAyA 2 kAviThA, zrAvaNa vada 3, 1952 : pra. :--kevalajJAnIe siddhAMtA prarUpyA te parazAstramAM kahyuM che ke kevaLa upayAga ' ke ' svaupayoga jJAnI svaupAgamAM ja varte. 3. u. :-tItha kara koine upadeza de tethI karI kAMI 'paraupayega' kahevAya nahI.. paraupayAga' tene kahevAya ke je upadeza detAM rati, ati, haSa, ahaMkAra thatAM hAya. jJAnIpuruSane tA tAdAtmyasama dha heteA nathI jethI upadeza detAM rati, ati na thAya. rati, ati thAya te ' paraupayoga ' kahevAya. jo ema hAya tA kevalI leAkAlAka jANe che, dekhe che te paNa paraupayeAga kahevAya. paNa tema nathI, kAraNa tene viSe ratipaNuM aratipaNuM nathI. Jain Educationa International te siddhAMtanA mAMdhA viSe ema samajavuM ke ApaNI buddhi na pahoMce tethI te vacane asat che ema na kahevuM; kAraNa ke jene tame asat kaheA che, te zAstrathI ja prathama te tame jIva, ajIva evu kahetAM zIkhyA che; arthAt te ja zAstrAne AdhAre ja tame je kAMi jANA che te jANyu che; tA pachI tene asat kahevAM te upakArane badale doSa karavA kharAkhara gaNAya. vaLI zAsranA lakhanArAo paNa vicAravAna tethI te siddhAMta hatAM; viSe jANatA hatA. mahAvIrasvAmI pachI ghaNuM vadhe lakhANAM che mATe asata kahevAM te doSa gaNAya. For Personal and Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra hAla siddhAMtane je bAMdhe jovAmAM Ave che te ja akSaramAM anukrame tIrthakare kahyuM hoya ema kAMI nathI. paNa jema keI vakhate keIe vocanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA ane dharmakathA saMbaMdhI pUchyuM te te vakhate te saMbaMdhI vAta kahI. vaLI koIe pUchayuM ke dharmakathA keTalA prakAre te kahyuM ke cAra prakAre -AkSepaNuM, vikSepaNuM, nirvedaNI saMvegaNuM. AvA AvA prakAranI vAta thatI hoya te temanI pAse je gaNudhare hoya te dhyAnamAM rAkhI le, ane anukrame tene bAMdhe bAMdhe. jema ahIM keI vAta karavAthI ke dhyAnamAM rAkhI anukrame tene bAMdhe bAMdhe tema. bAkI tIrthakara jeTaluM kahe teTaluM kAMI teonA dhyAnamAM na rahe, abhiprAya dhyAnamAM rahe. vaLI gaNadhara paNa buddhimAna hatA eTale te tIrthakare kahelAM vA kAMI temAM AvyAM nathI ema paNa nathI. - siddhAMtane bAMdhe eTale badhe sakhata che chatAM yati lekone tethI viruddha AcaraNa karatA dekhIe chIe dAkhalA tarIke kahyuM che ke sAdhuoe dhupela nAMkhavuM nahIM, chatAM te leka nAMkhe che. AthI kAMI jJAnInI vANIne deSa nathI; paNa jIvanI samajaNazaktine deSa che. jIvamAM sadbuddhi na hoya te pratyakSa ge paNa tene avaLuM ja pariName che, ane jIvamAM saddabuddhi heya te savaLuM bhAse che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA jJAnInI AjJAe vatatA evA bhadrika mumukSu jIvane "brahmacarya pALavuM eTale strI AdikanA prasaMgamAM na javuM" evI AzA gurue karI hoya te te vacana para daDha vizvAsa karI te te sthAnake na jAya; tyAre jene mAtra AdhyAtmika zAstrAdika vAMcI mumukSutA thaI hoya. tene ema ahaMkara rahyA kare ke, "emAM te zuM jItavuM che ?" AvI ghelachAnA kAraNathI te tevA strIAdikanA prasaMgamAM jAya. kadAca te prasaMgathI eka vAra, be vAra bace, paNa pachI te padArtha pratye daSTi detAM "A ThIka che " ema karatAM karatAM tene temAM AnaMda thAya, ane tethI strIo seve. jJAnInI AjJA pramANe bALabheLa jIva te varte, eTale te bIjA vikalpa nahIM karatAM tevA prasaMgamAM na ja jAya. A prakAre, je jIvane A sthAnake javuM egya nathI" evAM je jJAnInAM vacana tene daDha vizvAsa che te brahmacaryavratamAM rahI zake che arthAta te A akAryamAM pravRtta na thAya, tyAre jJAnInA AjJAMkita nathI evA mAtra AdhyAtmika zAstro vAMcI thayelA mumukSuo ahaMkAramAM pharyA kare, ane mAnyA kare ke emAM te zuM jItavuM che ? AvI mAnyatAne laIne A jIva paDI jAya che, ane AgaLa vadhI zake nahIM. A kSetra che te nivRttivALuM che, paNa jene nivRtti thaI hoya tene tema che. tema kharA jJAnI che te sivAyane te abrahmacaryavaza na thavAya ema kahevAmAtra che. tema Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImada rAjacaMdra jene nivRtti thai nathI tene prathama te ema thAya che ke 'A kSetre sAruM che, ahI rahevA jevu' che; ' paNa pachI ema ema karatAM vizeSa preraNA thavAthI kSetrAkAravRtti thaI jAya. jJAnInI vRtti kSetrAkAra na thAya; kAraNa ke kSetra nivRttivALu che, ane pote paNa nivRttibhAva pAmelA che eTale banne cega anukULa che. zuSka jJAnIone prathama tA ema abhimAna rahyA kare ke, emAM zuM jItavu* che ? paNa pachI dhIme dhIme strIAdi padArthomAM sapaDAI jAya che; jyAre kharA jJAnIne tema thatuM nathI. prAsa=jJAna pAmele puruSa. Ama=vizvAsa karavA ceAgya puruSa mumukSumAtra samyagadaSTi jIva samajavA nahI'. jIvane bhulavaNInAM sthAnaka ghaNAM che; mATe vizeSa jAgRti rAkhavI; mujhAvuM nahIM; maMdatA na karavI. puruSAdharma vadhamAna karavA. 6 jIvane satpuruSanA cAga maLavA durlabha che. apAramArthika gurUne jo peAtAnA ziSya bIjA dhama mAM jAya te tAva caDhe che. paramArthika gurune A mAruM ziSya che' evA bhAva hAtA nathI. kAI kugurUAzrita jIva badhazravaNaarthe sadagurU pAse eka vakhata ayA hAya, ane pachI te tenA te kucurUpAse jAya te te kuzurU te jIvane aneka vicitra vikalpA besADI de che, ke jethI te jIva pharI sadagurU pAse jAya nahIM. te jIvane bicArAne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only ja Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upazAyA tA sakhata vANInI parIkSA nathI eTale bhALavAI jAya che, ane sAcA mArgethI paDI jAya che. 3 kAviThA (mahuDI) zrAvaNa vada 4 traNa prakAranA jJAnI purUSa-prathama, madhyama, mAdhyama, ane utakRSTa. A kALamAM jJAnI purUSanuM parama durlabhapaNuM che, tema ArAdhaka jIvA paNa ghaNA ochA che. pUrvakALamAM jIve ArAdhaka ane saskArI hatA, tathArUpa satsa`gane joga hatA, tema satsaMganuM mahAtmya visarjana thayelu. nahAtu, anukame cAlyuM AvatuM hatuM. tethI te kALamAM te saMskArI jIvAne sapuruSanuM ALakhANa thatuM. A kALamAM satpuruSanuM dula bhapaNu hAvAthI, ghaNe kALa thayAM satpuruSanA mArga, mAhAtmya ane vinaya ghasAi gayAM jevAM thai gayAM hAvAthI ane pUrvanA ArASaka jIve AchA haiAvAthI jIvane satpuruSanuM ALakhANa tatkALa thatuM nathI. ghaNA jIvA tA satpuruSanuM svarUpa paNa samajatA nathI. kAM aa chakAyanA rakSapALa sAdhune, kAM tA zAstro bhaNyA hAya tene, kAM te kAI tyAgI hoya tene ane kAM te DAhyo hoya tene satpuruSa mAne che, paNa te yathAtha nathI. sapuruSa' kharekharu svarUpa jANavuM jarUranuM che. madhyama satpuruSa hoya te vakhate thADA kALe temanuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra oLakhANa thavuM saMbhave, kAraNa ke jIvanI marajI anukULa te varte, sahaja vAtacIta kare ane AvakAra bhAva rAkhe tethI jIvane prIti thavAnuM kAraNa bane, paNa utkRSTa sapuruSane te tevI bhAvanA hoya nahIM athAta nispRhatA hovAthI te bhAva rAkhe nahIM, tethI kAM te jIva aTakI jAya athavA mUMjhAya athavA tenuM thavuM hoya te thAya. jema bane tema saduvRtti ane sadAcAra sevavAM. jJAnI puruSa kAMI vrata Ape nahIM arthAtu jyAre pragaTa mArga kahe ane vrata ApavAnuM jaNAve tyAre vrata aMgIkAra karavAM paNa tyAM sudhI yathAzakti saduvrata ane sadAcAra sevavAM emAM sadAya jJAnI puruSanI AjJA che. daMbha, ahaMkAra, Agraha, kaMI paNa kAmanA, phaLanI IcchA ane lekane dekhADavAnI buddhi e saghaLA de che tethI rahita vratAdi sevavAM. tene kaI paNa saMpradAya ke matanAM vrata, paccakhANa Adi sAthe sarakhAvavAM nahIM, kAraNa ke ke je vrata, paccakhANa Adi kare che temAM upara jaNAvelA de hoya che. ApaNe te te dethI rahita ane AtmavicArane arthe karavo che, mATe tenI sAthe kadI paNa sarakhAvavAM nahIM. upara kahyA te de vajIne, uttama prakAre savRtti ane sadAcAra sarvee sevavAM nirdabhapaNe, nirahaMkArapaNe ane niSkAmapaNe je saddatrata kare che te dekhIne ADozIpADozI ane bIjA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA lAkAne paNa te aMgIkAra karavAnuM bhAna thAya che. je kaI sata karavAM te leAkeAne dekhADavA arthe nahIM paNa mAtra peAtAnA hitane arthe karavAM nirde"bhapaNe thavAthI leAkeAmAM tenI asara tarata thAya che. koi paNa bhapaNe dALamAM upara mIThuM na letA hAya ane kahe ke 'huM upara kAMI letA nathI zuM nathI cAlatuM ? ethI zuM ? ethI kAMI leAkeAmAM asara thAya nahI. ane UlaTuM kayu* hoya te paNa baMdhAvA mATe thAya mATe tema na karatAM nirde bhapaNe ane uparanAM dRSA vane vratAdi karavAM. pratidina niyamapUrvaka AcArAMgAdi vAMcavAnuM rAkhavu. Aje eka vAMcyuM ane kAle khIjuM vAMcyu. ema na karatAM kramapUrvaka eka zAstra pUruM karavuM. AcArAMga sUtramAM keTalAka Azaya gaMbhIra che, sUyagaDAMgamAM paNa gabhIra che, uttarAdhyayanamAM paNa kAika keAIka sthaLe gabhIra che. dazavaikAlika sugama che. AcArAMgamAM koIka sthaLe sugama che paNa gaMbhIra che, sUyagaDAMga kAika sthaLe sugama che, uttarAdhyayanamAM kAIka jagyAe sugama che; te niyamapUva ka vAMcavAM. yathAzakti upayAga daI U'DA UtarI vicAravAnuM ane teTaluM karavuM. daiva arihaMta guru nigraMtha ane dhama kevaLInA prarUpeleA, e traNenI zraddhAne jainamAM satva kahyuM che. mAtra guru asat hAvAthI deva ane dharmanuM bhAna nahotuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o zrImad rAjacaMdra saddaguru maLavAthI te deva ane dharmanuM bhAna thayuM. tethI sadguru pratye AsthA e ja samyakatva. jeTalI jeTalI AsthA ane apUrva paNuM teTaluM samyaktvanuM nirmaLapaNuM samajavuM. AvuM sAcuM samyaktva pAmavAnI IcchA, kAmanA sadAya rAkhavI. kadI paNa daMbha paNa ke ahaMkArapaNe AcaraNa karavAnuM jarAya manamAM lAvavuM nahIM kahevuM ghaTe tyAM kahevuM paNa sahaja svabhAve kahevuM. maMdapaNe kahevuM nahIM tema AkezathI kahevuM nahIM mAtra sahaja svabhAve zAMtipUrvaka kahevuM. saduvrata AcaravAmAM zUrAtana rahe tema karavuM, maMda pariNAma thAya tema karavuM nahIM. je je AgAra batAvyA che te dhyAnamAM rAkhavA paNa bhegavavAnI buddhie. bhegavavA nahIM, sapuruSa pratye tetrIsa AzAtanAdika TALavAnuM batAvyuM che te vicAra AzAtanA karavAnI buddhie. AzAtanA karavI nahIM. satsaMga thaye che te satsaMganuM phaLa thavuM joIe. kaI paNa agya AcaraNa thAya. athavA agya vata sevAya te satsaMganuM phaLa nahIMsatsaMga thayecA jIvathI tema vartAya nahIM, tema varte te lokone niMdavAnuM kAraNa thAya, tema tethI puruSanI niMda kare ane puruSanI niMdA ApaNI nimitte thAya e. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA AzAtanAnuM kAraNa arthAt adheAgatinuM kAraNa thAya - mATe tema karavu' nahI". +4 satsaMga thayA che tene ze! paramAtha ? satsaMga thaye hAya te jIvanI kevI dazA thavI joIe ? te dhyAnamAM levuM. pAMca varasane satsaMga thayA che te te satsaMganuM phaLa jarUre thavuM joIe ane jIve te pramANe vartavu... joie. e vana jIve peAtAnA kalyANanA athe ja karavuM" paNa leAkAne dekhADavA arthe nahIM. jIvanA vartanathI leAkeAmAM ema pratIta thAya ke jarUra Ane maLyA che te kAI satpuruSa che. ane te satpuruSanA samAgamanu, satsaMganu A phaLa che tethI jarUra te satsaMga che emAM sadeha nahIM, vAravAra Adha sAMbhaLavAnI icchA rAkhavA karatAM satpuruSanA caraNa samIpamAM rahevAnI icchA ane ciMtanA vizeSa rAkhavI. je edha thayA che te smaraNamAM rAkhIne. vicArAya te atyaMta kalyANakAraka che. [ 643-3 ] 4 rALaja, zrAvaNa vada 3, 1952: bhakti e kSatkRSTa mArga che. bhaktithI ahaMkAra maTe, svaccha Mda TaLe, ane sIdhA mArge cAlyu javAya; anya vip| maTe. AvA e bhaktimAga zreSTha che. pra0H--AmAM kANe anubhavye kahevAya ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra u0:-taravAra myAnamAMthI kADhavAthI jema judI - mAluma paDe che, tema dehathI AtmA spaSTa judo batAve - che teNe AtmA anubhavyuM kahevAya. dUdha ne pANI bheLAM - che tevI rIte AtmA ane deha rahelA che. dUdha ane pANuM kiyA karavAthI judA paDe tyAre judAM kahevAya. tevI = rIte AtmA ane deha kriyAthI judA paDe tyAre judA kahevAya. dUdha dudhanA ane pANI pANInA pariNAma pAme -tyAM sudhI kriyA kahevI. AtmA jAryo hoya te pachI eka - paryAyathI mAMDI AkhA svarUpa sudhInI brAMti thAya nahIM. pitAnA deSa ghaTe, AvaraNa TaLe te ja jANavuM ke : jJAnInAM vacane sAcAM che. ArAdhakapaNuM nahIM eTale prazno avaLAM ja - kare che. ApaNe bhavya abhavyanI ciMtA rAkhavI nahIM. - aho ! ahe!pitAnA gharanI paDI mUkIne bahAranI - vAta kare che. paNa vartamAnamAM upakAra kare te ja karavuM : eTale hAla lAbha thAya te dharmavyApAra kare. jJAna tenuM nAma ke je harSa, zeka vakhate hAjara - thAya; arthAt harSa, zeka thAya nahIM. samyagRSTi harSazekAdi prasaMgamAM taddana ekAkAra thAya nahI temanAM nirbasa pariNAma thAya nahIM; .ajJAna UbhuM thAya ke jANavAmAM AvyuM tarata ja dAbI de, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA bahu ja jAgRti hoya. jema ke kAgaLa vAMcatAM hoya tema temane harSazeka thAya nahIM, bhaya ajJAnane che jema sihaNane siMha cAle AvatuM hoya ane bhaya lAgate nathI paNa manuSya bhaya pAmI bhAgI jAya che; jANe te. phatare cAlyuM AvatuM hoya tema sihaNane lAge che, tevI rIte jJAnI paugalika saMga samaje che. rAjya maLe. AnaMda thAya che te ajJAna. jJAnInI dazA bahuM ja : adbhuta che. yathAtathya kalyANa samajAyuM nathI tenuM kAraNa vacanane AvaraNa karanAra durAgraha bhAva, kaSAya rahyA che. durAgrahabhAvane lIdhe mithyAtva zuM che te samajAya nahIM; durAgrahane mUke ke mithyAtva darakhasavA mAMDe. kalyANane akalyANa ane akalyANane kalyANa samaje te mithyAtva.. durAgratAdi bhAvane lIdhe jIvane kalyANanuM svarUpa batAvyA chatAM samajAya nahIM. kaSAya, durAgrahAdi mukAya nahIM te pachI te vizeSa prakAre paDe che. kaSAya sattApaNe che.. nimitta Ave tyAre UbhA thAya che, tyAM sudhI UbhA . thAya nahIM. pra -zuM vicAra karyo samabhAva Ave ] u0 -vicAravAnane pudgalamAM tanmayapaNuM, tAdAmyapaNuM thatuM nathI. ajJAnI paugalika saMganA harSane . patra vAMce te tenuM meTuM khuzImAM dekhAya, ane bhayane . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrImada rAjacaMdra kAgaLa Ave te udAsa thai jAya. sarpa dekhI Atma- vRttimAM bhayanA hetu thAya tyAre tAdAtmyapaNu' kahevAya, tanmayapaNu thAya tene ja ha, zAka thAya che. nimitta che te tenuM kArya karyAM vagara rahe nahIM mithyASTine vacamAM sAkSI ( jJAnarUpI ) nathI. deha ne AtmA banne judA che eve jJAnIne bheda paDaye che. jJAnIne vacamAM sAkSI che jJAnajAgRti hoya te jJAnanA. * vege karI, je je nimitta maLe tene pAchuM vALI zake. jIva vibhAvapariNAmamAM varte te vakhate kasa bAMdhe; ane svabhAva pariNAmamAM pravate te vakhate krama bAMdhe nahI', ema sakSepamAM paramA kahyo. paNa jIva samaje nahI' tethI vistAra karave paDayA, jemAMthI meDhAM zAstro racAyA. svacchaMda TaLe te ja mAkSa thAya. sadgurunI AjJA vinA AtmAthI jIvanA zvAseTvAsa sivAya bIjuM na cAle evI jananI AjJA che. pra0H--pAMca indriyA zI rIte vaza thAya ? u. :-vastuo upara tucchabhAva lAvavAthI. jema phUla sukAvAthI tenI sugaMdhI gheADIvAra rahI nAza pAme che, ane phUla karamAi jAya che, tethI kAMi satASa thatA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 15 nathI, tema tucchabhAva AvatrAthI indriyeAnA viSayAmAM lubdhatA thatI nathI. pAMca IndriyAmAM jinhAIndriya vaza karavAthI mAkInI cAra indriyA saheje vaza thAya che. jJAnI puruSane ziSye prazna pUchyuM, 'khAra upAMga tA bahu gahana che; ane tethI mArAthI samajI zakAya tema nathI; mATe khara upAMganA sAra ja batAvA ke je pramANe vatuM te mAruM kalyANa thAya.' sadgurue uttara ApyA, khAra upAMgane sAra tamane kahIe chIe ke vRttine kSaya karavI.' A vRttie e prakAranI kahI: eka bAhya ane bIjI atra bAhyavRtti eTale AtmAthI ahAra vavuM te. AtmAnI aMdara pariNamavu. temAM zamAvuM; te aMtaravRtti, padArthAMnu tucchapaNuM' bhAsyamAna thayuM hAya te| aMtaravRtti rahe, jema alpa kimatane evA je mATIne ghaDo te phUTI gayA anepachI tene tyAga karatAM AtmAnI vRtti kSeAbha pAmatI nathI. kAraNa ke temAM tucchapaNuM samajAyu' che. AvI rIte jJAnIne jagatanA sarva padArtha tuccha bhAsyamAnache. jJAnIne eka rUpiyAthI mAMDI suvaNaeN ItyAdika padArtha mAMsAva mATIpaNuM ja bhAse che. - strI e hADamAMsatuM pUtaLu che ema spaSTa jANyu che tethI vicAravAnanI vRtti tyAM kSeAbha pAmatI nathI; te paNa sAdhune evI AjJA karI che ke hajArA devAMga Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 zrImad rAjacaMdra nAthI na caLI zake tevA munie paNa nAka kAna chedelI evI je seA varasanI vRddha strI tenI samIpa paNa rahevu nahIM; kAraNa ke te vRttine zaiAbha pamADe ja evu' jJAnIe jANyu che. sAdhune teTalu jJAna nathI ke tenAMthI na ja caLI zake, ema dhArI tenI samIpa rahevAnI AjJA karI. nathI. e vacana upara jJAnIe pote vizeSa bhAra mUkA che; eTalA mATe jo vRttie padArthamAM kSeAbha pAme tA. tarata kheMcI laI tevI khAhyavRttie kSaya karavI. cauda guNasthAnaka che te AtmAnA aze aMze guNa atAvyA che. ane chevaTe te kevA che te jaNAvyu che. jema eka hIrA che tene eka eka karatA cauDha pahela. pADA tA anukrame vizeSa vizeSa kAnti pragaTe, ane caude pahela pADatAM chevaTe hIrAnI sapUrNa spaSTa kAnti pragaTe.. Aja rIte sapUrNa guNu pragaTavAthI AtmAsa pUrNa paNe pragaTe. 6 caudapUrva dhArI agiyAramethI pA paDe che tenu kAraNa pramAda che. pramAdanA kAraNathI te ema jANe ke have mane guNa pragaTaye.' AvA abhimAnathI pahele guNasthAnake jaI paDe che; ane anaMta kALanuM bhramaNa karavu paDe che. mATe jIve avazya jAgrata rahevuM; kAraNa ke vRttionu prAbalya evu' che ke te hareka prakAre chetare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 1 agiyAramA guNasthAnakethI jIva paDe che tenuM kAraNa e ke vRttio prathama jANe che ke "hamaNuM A zUrAtanamA. che eTale ApaNuM baLa cAlavAnuM nathI;" ane tethI cUpa thaI badhI dabAI rahe che. " dha kahe che tethI chetarAze nahI, mAnathI paNa chetarAze nahI. tema mAyAnuM baLa cAle tevuM nathI" ema vRttie jANyuM ke tarata tyAM lAbha udayamAna thAya che, "mArAmAM kevAM riddhi, siddhi, ane aizvarya pragaTa thayAM evI vRtti tyAM AgaLa thatAM tene lobha thavAthI tyAMthI jIva paDe che, ane pahele guNasthAna ke Ave che. A kAraNathI vRttione upazama karavA karatAM kSaya karavI; eTale pharIthI udbhave nahIM. jyAre jJAnI puruSa tyAga karavAne mATe kahe ke A padArtha tyAgI de tyAre vRtti bhUlave che ke ThIka che, huM be divasa pachI tyAgIza. AvA bhulAvAmAM paDe ke vRtti jANe che ke ThIka thayuM, aNIne cukaye se varSa jIve. eTalAmAM zithilapaNAnAM kAraNe maLe ke "A tyAgavAthI roganA kAraNe thaze mATe hamaNAM nahIM paNa AgaLa tyAgIza.' A rIte vRttio chetare che. A prakAre anAdikALathI jIva chetarAya che. keIne vIza varSane putra marI gaye heya. te vakhate te jIvane evI kaDavAza lAge ke A saMsAra beTe che. paNa bIje Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrImad rAjacaMdra ja divase e vicAra bAhyAvRtti vismaraNa karAve che ke ene chekare kAle savAre meTe thaI raheze; ema thatuM ja Ave che, zuM karIe ? Ama thAya che; paNa ema nathI thatuM ke te putra jema marI gaye, tema huM paNa marI jaIza. mATe samajIne vairAgya pAmI cAlyo jAu te sAru. Ama vRtti thatI nathI. tyAM vRtti chetare che. keI abhimAnI jIva ema mAnI bese che ke "huM paMDita chuM, zAstravettA chuM DAhyo chuM guNavAna chuM, leka mane guNavAna kahe che. paNa tene jyAre tuccha padArthane saMga thAya che tyAre tarata ja tenI vRtti kheMcAya che AvA jIvane jJAnI kahe che ke tuM vicAra te khare ke te tuccha padArthanI kiMmata karatAM tArI kiMmata tuccha che! jema eka pAInI cAra bIDI maLe che; arthAta pA pAInI eka bIDI che, tevI bIDInuM je tane vyasana hoya te tuM apUrva jJAnInAM vacane sAMbhaLatA hoya te paNa je tyAM kayAMyathI bIDIne dhumADe AvyuM ke tArA AtmAmAMthI vRttine dhumADo nIkaLe che, ane jJAnInAM vacane uparathI prema jatuM rahe che. bIDI jevA padArthamAM, tenI kriyAmAM vRtti kheMcAvAthI vRttikSobha nivRtta thatuM nathI ! pA pAInI bIDIthI je ema thaI jAya che te vyasananI kiMmata tethI paNa tUccha thaI eka pAInA cAra AtmA thayA, mATe dareka padArthamAM tucchapaNuM vicArI vRtti bahAra jatI aTakAvI ane kSaya karavI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA anAthadAsajIe kahyuM che ke, "eka ajJAnInA keTi abhiprAya che, ane keTi jJAnIne eka abhiprAya che. AtmAne je mekSanAM hetu che te te supaccakhANa. AtmAne saMsAranAM hetu che te "dupaccakhANa" kuMDhiyA ane ta5A kalpanA karI je mokSa javAne mArga kahe che te pramANe te traNe kALamAM mikSa nathI. uttama jAti Arya kSetra, uttama kuLa, ane saMtsaga e Adi prakArathI AtmaguNa prakaTa thAya che. tame mAnya che te AtmAne mULa svabhAva nathI; tema AtmAne karbhe kAMI sAva AvarI nAMkhyo nathI AtmAnA puruSArtha dharmane mArga sAva khulle che. bAjarI athavA ghauMne eka dANe lAkha varSa sudhI rAkhI mUka hoya (saDI jAya te vAta amArA dhyAnamAM che) paNa je tene pANI, mATI Adina saMga na maLe te UgavAne saMbhava nathI, tema satsaMga ane vicArane vega na maLe te AtamaguNa pragaTa thatuM nathI. zreNIkarAjA narakamAM che, paNa samabhAve che, samakitI che, mATe tene dukha nathI. - cAra kaThiyArAnA daSTAMte cAra prakAranA jIve che - cAra kaThiyArA jagalamAM gayA. prathama sarve e kASTa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrImad rAjacaMdra lIdhAM. tyAMthI AgaLa cAlyA ke sukhaDa AvI. tyAM traNe sukhaDa lIdhI. eka kahe "e jAtanAM lAkaDAM khape ke nahIM, mATe mAre te levAM nathI, ApaNe ja laIe chIe te ja mAre te sArAM AgaLa cAvatAM enurUpuM AvyuM. traNamAMthI be e sukhaDa nAMkhI daI senuM rUpuM lIdhu eke na lIdhuM, tyAMthI AgaLa cAlyA ke ratnaciMtAmaNi AvyuM. be mAMthI eke sonuM nAMkhI daI ratnaciMtAmaNi lIdhe; eke senuM rahevA dIdhuM. (1) A jagAe ema daSTAMta ghaTAvavuM ke jeNe lAkaDAM ja lIdhAM ane bIjuM na lIdhuM te prakAranA eka jIva che, ke jeNe laukika karmo karatAM jJAnI puruSane oLakhyA nahIM; darzana paNa karyA nahIM; ethI tenAM janma maraNa paNa TaLyAM nahIM, gati paNa sudharI nahIM. (2) sukhaDa lIdhI ane kASTha mUkI dIdhAM tyAM daSTAMta ema ghaTAvavuM ke jeNe saheje jJAnIne oLakhyA, darzana kayA tethI tenI gati sArI thaI (3) sonuM Adi lIdhuM te daSTAMta ema ghaTAvavuM ke jeNe jJAnIne te prakAre oLakhyA mATe tene devagati prApta thaI. (4) ratnaciMtAmaNi jeNe lIdhe te dRSTAMta ema ghaTAvavuM ke je jIvane jJAnanI yathArtha oLakhANa thaI te jIva bhavamukta thaye. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 21 eka vana che temAM mAhAtmyavALA padArtho che. tenuM je prakAre oLakhANa thAya teTaluM mAhAsya lAge, ane te pramANamAM te grahe. A rIte jJAnI puruSarUpI vana che. jJAnI puruSanuM agamya, agocara mAhAsya che. tenuM jeTaluM oLakhANa thAya teTaluM oLakhANa thAya teTaluM mAhAsya lAge; ane te te pramANe tenuM kalyANa thAya. sAMsarika khedanAM kAraNe joI, jIvane kaDavAza lAgatAM chatAM te vairAgya upara paga daI cAlyA jAya che. paNa vairAgyamAM pravRtti karatuM nathI, loko jJAnIne lokadaSTie dekhe te oLakhe nahIM. AhArAdi vageremAM paNa jJAnI puruSanI pravRtti bAhya varte che. kevI rIte je, ghaDo upara (AkAzamAM) che, ane pANImAM UbhA rahIne, pANImAM daSTi rAkhI, bANa sAdhI te (Ucene ghaDo) vIMdha che; leka jANe che ke vIMdhanAranI dRSTi pANImAM che, paNa vAstavika rIte ghaDo vidhavAne che, tene lakSa karavA mATe vIMdhanAranI dRSTi AkAzamAM che. A rIte jJAnanI oLakhANa koI vicAravAnane hoya che. daTha nizcaya kare ke vRttio bahAra jatI kSaya karI aMtaravRtti karavI; avazya e ja jJAnInI AjJA che. spaSTa prItithI saMsAra karavAnI IcchA thatI hoya te samajavuM ke jJAnI puruSane joyA nathI. je prakAre prathama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrImad rAjacaMdra saMsAramAM sasahita tatA hAya te prakAre, jJAnIne ceAgya thayA pachI varte nahIM e ja jJAnItu' svarUpa. jJAnIne jJAnadRSTithI, aMtaradRSTithI joyA pachI strI joI ne rAga utpanna thAya nahI.. kAraNa ke jJAnInu' svarUpa viSayasukhakalpanAthI judu che; anaMta sukha jANyuM hoya tene rAga thAya nahI. ane jene rAga thAya nahI' teNe ja jJAnIne joyA, ane teNe ja jJAnIpuruSanAM dana ryA, pachI strInuM sajIvana zarIra ajIvanapaNe bhArayA vinA rahe nahIM; kAraNa ke jJAnInAM vacane yathArtha rIte sAcAM AyAM che. jJAnInI samIpa deha ane AtmA judA pRthaka pRthak jANyA che tene deha bAda karI AtmA bhinna bhinna bhAse; ane tethI strInAM zarIra ane AtmA judAM bhAse che. teNe strInuM zarIra mAMsa, mATI, hADakAM Adinu pUtaLu' jANyu' che eTale tyAM rAga utpanna thatA nathI. AkhA zarIranu` maLa, upara nIcenuM ane kamara upara che. jenI kamara bhAMgI gai che tenuM badhuM khaLa gayuM viSayAdi jIvanI tRSNA che. saMsArarUpI zarIranuM khaLa A viSayAdarUpa keDa, kamara upara che. jJAnI puruSanA Adha lAgavAthI viSayAdirUpa keDanA bhaMga thAya che. arthAta viSayAdinuM tucchapaNu lAge che; ane te prakAre saMsAranuM ghaTe che; arthAta jJAnIpuruSanA medhamAAvuM sAmarthya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA zrI mahAvIra svAmIne saMgama nAme devatAe bahu ja prANatyAga thatAM vAra na lAge tevA pariSaha dIdhA, tyAM kevI adbhuta samatA! tyAM teoe vicAryuM ke jenAM darzana karavAthI kalyANa thAya, nAma smaravAthI kalyANa thAya tenA saMgamAM AvIne anaMta saMsAra vadhavAnuM A jIvane kAraNa thAya che ! AvI anukaMpA AvavAthI AMkhamAM AMsu AvI gayAM. kevo adabhuta samatA ! pArakI dayA kevI rIte UgI nIkaLI hatI. ! te vakhate meharAjAe je jarA dhakko mAryo hota te te tarata ja tIrthaMkarapaNuM saMbhavata nahIM; je ke devatA te bhAgI jAta. paNa mehanIyanA maLane mULathI nAza karyo che, arthAta mehane ja che, te meha kema kare ? zrI mahAvIrasvAmI samIpe gozAlAe AvI che sAdhune bALI nAkhyAM, tyAre je jarA aizvaryapaNuM karIne sAdhunI rakSA karI heta te tIrthaMkarapaNuM pharI karavuM paData; paNa jene "huM guru chuM, A mArA ziSya che" evI bhAvanA nathI tene te kaI prakAra karavo paData nathI. huM zarIrarakSaNane dAtAra nathI, phakta bhAvaupadezane dAtAra chuM; jahu rakSA karuM te mAre gozAlAnI rakSA karavI joIe, athavA AkhA jagatanI rakSA karavI ghaTe ema vicAryuM. arthAta tIrthakara ema mArApaNuM kare ja nahIM. . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra vedAMta viSe A kALamAM caramazarIrI kahyA che. jinanA abhiprAya pramANe paNa A kALamAM ekAvatArI jIva thAya che. A kAMI thoDI vAta nathI; kemake A pachI kAMI mokSa thavAne vadhAre vAra nathI. saheja kAMI bAkI rahyuM hoya, rahyuM che te pachI sahejamAM cAlyuM jAya che. AvA purUSanI dazA; vRttio kevI hoya? anAdinI ghaNI ja vRttio samAI gaI hoya che ke. ane eTalI badhI zAti thaI gaI hoya che ke, rAgaddeSa badhA nAza pAmavA gya thayA che, upazAMta thayA che. savRttio thavA mATe je je kAraNe, sAdhane batAvelAM hoya che te nahIM karavAnuM jJAnI kahetA ja nathI; jema rAtre khAvAthI hiMsAnuM kAraNa dekhAya che, eTale jJAnI AjJA kare ja nahIM ke tuM rAtre khA. paNa je je ahaMbhAve AcaraNa karyuM hoya, ane rAtribhojanathI ja athavA phalANAthI ja mekSa thAya, athavA AmAM ja mikSa che, ema durAgrahathI mAnyuM hoya te te durAgraha mukAvavAne mATe jJAnI puruSe kahe ke, "mUkI de; tArI ahaMvRttie karyuM hatuM te mUkI de. ane jJAnI puruSanI AjJAe tema kara ane tema kara te kalyANa thAya." anAdikALathI divase tema ja rAtre khAdhuM che, paNa jIvane mikSa thaye nahIM! A kALamAM ArAdhakapaNAnAM kAraNe ghaTatAM jAya che, ane virAdhakapaNAnAM lakSaNe vardhamAnatA pAmatAM jAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 25 kezIsvAmI moTA hatA, ane pArzvanAthasvAmInA ziSya hatA, te paNa pAMca mahAvrata aMgIkAra karyA hatAM. kezIsvAmI ane gautamasvAmI mahA vicAravAna hatA. paNa kezIsvAmIe kahyuM "huM dIkSAo mATe chuM mATe tame mArI pAse cAritra lyo. vicAravAnI ane saraLa jIva jene tarata kalyANayukta thaI javuM che tene AvI vAtane Agraha heya nahIM. kaI sAdhu jeNe prathama AcAryapaNe ajJAna avasthAe upadeza karyo hoya, ane pachI tene jJAnI puruSane samAgama thatAM te jJAnI purUSa je AjJA kare ke je sthaLe AcArya paNe upadeza karyo hoya tyAM jaI eka khUNe chevADe besI badhA lekene ema kahe ke meM ajJAnapaNe upadeza Ape che, mATe tame bhUla khAze nahI; te te pramANe sAdhune karyA vinA chUTake nahIM. je te sAdhu ema kahe "mArAthI ema thAya nahIM; ene badale Apa kahe te pahADa uparathI paDatuM mUkuM, athavA bIjuM game te kahe te karuM; paNa tyAM te mArAthI nahIM javAya." jJAnI kahe che " tyAre e vAta javA de. amArA saMgamAM paNa Avate nahIM. kadApi tuM lAkha vAra parvatathI paDe te paNa kAmanuM nathI. ahI te tema karaze te ja mokSa maLaze tema karyA vinA mekSa -nathI; moTe jaIne kSamApanA mAge te ja kalyANa thAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra gautamasvAmI cAra jJAnanA dhartA hatA ane AnaMdazrAvaka pAse gayA hatA. AnaMdazrAvake kahyuM "mane jJAna UpajayuM che. tyAre gautama svAmIe kahyuM "nA, nA eTaluM badhuM heya nahIM, mATe Apa kSamApanA le." tyAre AnaMdazrAvake vicAryuM ke A mArA guru che, kadAca A A vakhate bhUla khAya che, te paNa bhUla khAo che ema kahevuM yogya nathI; gurU che mATe zAtithI kahevuM yegya che ema dhArI AnaMdazrAvake kahyuM ke "mahArAja ! saddabhUta vacanane micchA mi dukkaDe ke asabhUta vacanane micchA mi. dukaDe?" tyAre gautamasvAmIe kahyuM ke "asadUbhUta. vacanane micchA mi dukkaDa.' tyAre AnaMdazrAvake kahyuM : mahArAja ! huM micchA mi dukkaDa levAne yogya nathI." eTale (gautamasvAmI tenuM samAdhAna kare tevA hatA, paNa chate gurue tema kare nahIM jethI mahAvIrasvAmI. pAse jaI hakIkata kahI che. mahAvIrasvAmIe kahyuM, "he. gautama ! hA AnaMda dekhe che ema ja che, ane tamArI bhUla che, mATe tame AnaMda pAse jaI kSamApanA . tahata " kahI gautamasvAmI kSamAvavA gayA. je gautamasvAmImAM meha nAmane mahA subhaTa parAbhava pAmyo na. hata te tyAM jAta nahIM, ane kadApi gautamasvAmI ema kaheta ke "mahArAja ! ApanA ATalA badhA ziSya che. temanI huM cAkarI karuM, paNa tyAM te nahIM jAuM;" te te vAta kabUla thAta nahIM. gautamasvAmI pite tyAM jaI kSamAvI AvyA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 27 sAsvAdana samakti " eTale vasI gayeluM samakti, arthAta je parIkSA thayelI tene AvaraNa AvI jAya te paNa mithyAtva ane samaktinI kiMmata tene judI ne judI lAge, jema chAzamAMthI mAkhaNa levI kADhI lIdhuM, ne pAchuM chAzamAM nAkhyuM. mAkhaNane chAza prathama jevAM ekameka hatAM tevAM ekameka pachI thAya nahIM, tema. mithyAtvanI sAthe ekameka thAya nahIM. hIrAmaNinI. kiMmata thaI che, paNa kAcanI maNi Ave tyAre hIrAmaNi sAkSAt anubhavamAM Ave te dRSTAMta paNa atre ghaTe che; nitha guru eTale pisArahita guru nahIM, paNa jenI graMthi chedAI che evA guru sadgurunI oLakhANa thAya tyAre vyavahArathI graMthi chedavAne upAya che. jema, eka mANase kAcanI maNi laI dhAryuM ke, "mArI pAse sAcI maNi che. AvI kayAMya prApta thatI nathI. pachI teNe eka vicAravAna pAse jaI kahyuM, "mArI maNi sAcI che." pachI te vicAravAne tethI sArI, tethI sArI. ema vadhatI. vadhatI kiMmatanI maNi batAvIne kahyuM ke je phera lAge che? barAbara jeje, tyAre teNe kahyuM "hA phera lAge che. pachI te vicAravAne gumara batAvIne kahyuM je tArA jevI te hajAre maLe che. AkhuM jhumara batAvyA pachI sAcI maNi batAvI tyAre tene tenI barobara kiMmata thaI; pachI. jUThI jUThIne jUThI jANa mUkI dIdhI. pachI kaIka saMga maLavAthI. teNe kahyuM ke te A maNi je sAcI jANI che evI te. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrImad rAjacaMdra ghaNI maLe che. AvAM AvaraNAthI vahema AvI javAthI bhUlI jAya; paNa pachI jUThI dekhe. je prakAre sAcAnI ki mata thaI haiAya te prakAre, te tarata jAgRtimAM Ave ke sAcI jhAjhI hAya nahI. arthAt AvaraNa hAya, paNa prathamanI oLakhANa bhulAya nahIM. A prakAre vicAravAnane sadgurunA caiAga maLatAM tattvapratIti thAya, pazu pachI mithyAtvanA sa'gathI AvaraNa AvatAM zakA thaI jAya; jo ke tattvapratIti jAya nahI.. paNa tene AvaraNa AvI jAya. AnuM nAma sAsvAdanasamyakRtva' ( sadguru, sadeva, kevaLIne prarUpelA dhama tene samyakRtva kahyuM, paNa sadaiva ane kevaLI e e sadgurumAM samAi gayA. sadguru ane asadgurumAM rAtadivasa jeTale -aMtara che. eka jhaverI hatA. vepAra karatAM ghaNI khoTa javAthI tenI pAse kAMI paNa dravya rahyuM nahI. maraNu vakhata AvI pahoMcce eTale erAkarAne vicAra kare che ke mArI pAse kAMi dravya nathI, paNa jo hAla kahIza tA kare! nAnI uMmaranA che tethI deha chUTI jaze. strIe, sAmu joyuM tyAre kahyuM ke kAMi kahe che ? puruSe kahyu, zu kahuM ? strIe kyu, mAru. ane chekarAnu' udarapeASaNa thAya tevu atAvA ne kai kaheA, tyAre pelAe vicAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29: upadeza chAyA karIne kahyuM ke gharanAM jhaverAtanI piTImAM kiMmatI naMganI dAbaDI che te jyAre tAre avazyanI jarUra paDe tyAre kADhIne mArA bhAIbaMdha pAse jaIne vecAvaje, tyAM tane. ghaNuM dravya Avaze. ATaluM kahIne pele puruSa kALadharma pAmyuM. keTalAka divase nANA vinA udarapaSaNa mATe pIDAtAM jANI, pile kare tenA bApe prathama kahela jhaverAtano naMga laI, tenA kAkA (pitAne bhAIbaMdha jhaverI) pAse gaye ne kahyuM ke mAre A naMga vecavA che, tenuM dravya je Ave te mane Ape. tyAre pelA jhaverIbhAIe pUchayuM : "A naMga vecIne zuM karavuM che? udara bharavA pisA joIe che. ema pelA chokarAe. kahyuM: "se-pacAsa rUpiyA joIe te laI jA, ne reja mArI dukAne Avate rahe , ane kharca laI jaje. A naMga hAla rahevA de. pelA chokarAe pelA bhAInI vAta. svIkArI ane peluM jhaverAta pAchuM laI gaye. pachI reja jhaverInI dukAne jatAM jhaverInA samAgame te cheka hIrA, pAnA, mANeka, nIlama badhAMne oLakhatAM zIkhyo ne tenI tene kiMmata thaI. pachI pelA jhaverIe kahyuM. "tuM tAruM je jhaverAta prathama vecavA lAvyuM hatuM te lAva, have vecIe. pachI gherathI chekarAe pitAnA jhaverAtanI dAbaDI lAvIne joyuM te naMga beTA lAgyAM, eTale tarata pheMkI dIdhAM. tyAre tene pelA jhaverIe pUchyuM ke te nAkhI kema dIdhAM? tyAre teNe kahyuM ke sAva kheTAM che mATe nAMkhI dIdhAM che. je pelA bhAI e. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrImad rAjacaMdra prathamathI ja khATAM kahyAM hatA te te mAnata nahIM, paNa jyAre pitAne vastunI kiMmata AvIne khoTAMne khaTArUpe jANyAM tyAre jhaverIne kahevuM paDayuM nahIM ke beTA che. Aja rIte potAne sadgurunI parIkSA thatAM asaddagurune asat jANyA te pachI te tarata ja asaguruM vajIne sadgurunA carANumAM paDe; arthAtu potAmAM kiMmata karavAnI zakti AvavI joIe. guru pAse ja jaIeke kriyAdika jIvonA saMbaMdhamAM aneka prakAranI zaMkAo ane kalpanA karI pUchayA kare ja jAya ane ene e ja pUche, paNa eNe dhAryuM che zuM? eke driyamAM javuM dhAryuM che ke zuM? paNa kaI divasa ema pUchata nathI ke eneMdriyathI mAMDI paMcedriyane -jANavAne paramArtha zo ? ekedriyAdi jo sabaMdhI kalapanAothI koI mithyAtvagraMthi chedAya nahIM. ekedriyAdi jInuM svarUpa jANavAnuM kaI phaLa nathI; vAstavika rIte te samakti prApta karavAnuM che, mATe guru pAse jaI nakAmAM prazno karavA karatAM gurune kahevuM ke ekedriyAdikanI vAta Aje jANI, have te vAta kAla jANaze nahIM, paNa -samaktinI gaThavaNa karaje. AvuM kahe che keI dahADe ene niveDo Ave. paNa roja e kedriyAdinI kaDAkUTe kare te enuM kalyANa kyAre thAya? samudra che te khAre che. ekadama te tenI khArAza nIkaLe nahIM. tene mATe A prakAre upAya che ke te samu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 36 dramAMthI ekeka vaheLA levA, ane te vaheLAmAM jethI te pANInI khArAza maTe, ane mIThAza thAya e khAra nAkhave; paNa te paNa zeSAvAnA be prakAra che, eka te sUryane tApa, ane bIjI jamIna mATe prathama jamIna taiyAra karavI ane pachI nIke dvArAe pANI laI javuM ane pachI khAra nAMkhave ke tethI khArAza maTI jaze. A ja rIte mithyAtvarUpI samudra che, temAM kadAgrahAdirUpa khArAza che, mATe kuLadharmarUpI vaheLAne gyatArUpa jamInamAM laI saddabegharUpI khAra nAMkhave eTale satparuSa rUpI tApathI khArAza maTI jaze. durbaLa deha ne mAsa upavAsI, je che mAyAraMga re; te paNa garbha anaMtAM leze, bele bIjuM aMga che.' jeTalI bhrAnti vadhAre teTaluM vadhAre. je je vakhate tapazcaryA karavI te te vakhate svarachaMdathI na karavI; ahaMkArathI na karavI; lekane lIdhe na karavI; jIve je kAMI karavuM te svaccha de na karavuM "huM DAhyo chuM* evuM mAna rAkhavuM te kyA bhavane mATe? "huM DAhyo nathI" evuM samajyA te mekSe gayA che. mukhyamAM mukhya vidana svachaMda che. jene durAgraha chedA te lokone paNa tema thAya che; durAgraDa mUkyA hoya te bIjAne paNa priya thAya che, mATe kadAha mukAyAthI badhAM phaLa thavAM saMbhave che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra gautamasvAmIe mahAvIrasvAmIne vedanA prazno pUchayA; tenuM sava doSane kSaya karyo che evA te mahAvIrasvAmIe vedanA dAkhalA daI samAdhAna siddha karI Apyu. kara khIjAne UMcA guNe caDhAvavA, paNa kAinI niMdA karavI nahI. kAine svaccha de kAMi kahevuM nahIM. kahevA ceAgya hAya te| ahu'kArahitapaNe kahevu', paramA STie. rAgadveSa ghaTayA hoya teA phaLIbhUta thAya, vyavahArathI te lALA jIvAne paNa rAgadveSa ghaTayA haiAya; paNa paramAtha thI rAgadveSa mALA paDe teA kalyANanA hetu che. meATA puruSAnI dRSTie jotAM saghaLAM darzIna sarakhAM che, jainamAM vIza lAkha jIvA matamatAMtaramAM paDayAM che! jJAnInI STie bhedAbheda hoya nahIM. je jIvane anaMtAnubaMdhIne udaya che tene sAcA puruSanI vAta sAMbhaLavI paNu game nahIM. mithyAtvanI graMthi che tenI sAta prakRti che. mAna Ave eTale sAte Ave, temAM ana`tAnubaMdhInI cAra prakRti cakravatI samAna che. te kaI rIte graMthimAMthI nIkaLavA de nahIM. mithyAtva rakhavALa che. Akhu jagata tenI sevA cAkarI kare che! 30:10 udayakama kAne kahIe ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA u0 -aizvarya pada prApta thatAM tene dhakko mArIne pAchuM kADhe ke "A mAre joItuM nathI; mAre Ane zuM karavuM che?" kaI rAjA pradhAnapaNuM Ape te paNa pite levA Iche nahI. "mAre ene zuM karavuM che ? gharasaMbaM dhInI ATalI upAdhi thAya te ghaNI che," AvI rIte nA pADe, aizvarya padanI nirichA chatAM rAjA pharI pharI ApavA I che tene lIdhe AvI paDe, te tene vicAra thAya ke jA tAre pradhAnapaNuM haze te ghaNuM jIvanI dayA paLAze, hiMsA ochI thaze, pustakazALAo thaze, pustake chapAvAze. evA dharmanA keTalAka hetu jANIne vairAgyabhAvanAe vede tene udaya kahevAya. IcchAsahita bhagave, ane udaya kahe che te zithilatAnA ane saMsAra rajhaLavAnA hetu thAya. keTalAka jI-mehagarbhita vairAgyathI ane keTalAka duHkhagarbhita vairAgyathI dikSA le che. "dIkSA levAthI sArA sArA nagare, gAme pharavAnuM thaze. dIkSA lIdhA pachI sArA sArA padArtho khAvAne maLaze, ughADA page taDake cAlavuM paDaze teTalI muzkelI che, paNa tema te sAdhAraNa kheDUte ke pATIdAro paNa taDakAmAM ke ughADA page cAle che, te tenI pere sahaja thaI raheze, paNa bIjI rIte duHkha nathI ane kalyANa thaze." AvI bhAvanAthI dIkSA levAne je vairAgya thAya te "mehagarbhita vairAgya." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra pUnamane dahADe ghaNuM leke DAkora jAya che, paNa ke ema vicAratuM nathI ke AthI ApaNuM kalyANa zuM thAya che? pUnamane dahADe raNachoDajInAM darzana karavA bApadAdA jatA te joI karI jAya che, paNa teno hetu vicAratAM nathI. A prakAra paNa mehagarbhita vairAgyano che. je sAMsArika dukhathI saMsAratyAga kare che te duHkhagarbhita vairAgya samaja. jyAM jAo tyAM kalyANanI vRddhi thAya tevI daDha mati karavI, kuLagacchane Agraha mukAve eja saMtsaganuM mahAmya sAMbhaLavAnuM pramANa che. dharmanA matamatAMtarAdi moTA moTA anaMtAnubaMdhI parvatanI mAphaka maLe ja nahi, kadAgraha karatA hoya tene dhIrajathI samajAvIne mukAvavA tyAre samajyAnuM phaLa che. anaMtAnubaMdhI mAna kalyANa thavAmAM ADA staMbharUpa kahela che. jyAM jyAM guNa manuSya hoya tyAM tyAM tene saMga karavAnuM vicAravAna jIva kahe. ajJAnInAM lakSaNe laukika bhAvanA che. jyAM jyAM durAgraha hoya tyAM tyAMthI chUTavuM, "ene mAre joItAM nathI" e ja samajavAnuM che. [ 643-4] 5 rAja, bhAdaravA suda 6, zani, 1952 pramAdathI pega utpanna thAya che. ajJAnIne pramAda che. gathI ajJAna utpanna thatuM hoya te jJAnane viSe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza chAyA 35 paNa saMbhave, mATe jJAnIne vega heya paNa pramAda hAya nahIM. svabhAvamAM rahevuM, vibhAvathI mukAvuM" eja mukhya te samajavAnuM che. bAlajIvone samajavA sAru siddhAMtenA moTA bhAganuM varNana jJAnI puruSa e karyuM che. koI upara roSa kare nahIM tema kaI upara rAjI thavuM nahIM Ama karavAthI eka ziSyane be ghaDImAM kevaLajJAna pragaTa thayuM ema zAstramAM varNana che. jeTalo roga hoya teTalI davA karavI paDe che. jIvane samajavuM hoya te sahaja vicAra pragaTe; paNa mithyAtvarUpI maTe rega che. tethI samajavA mATe ghaNo kALa ja joIe. zAstramAM je seLa rega kahyA che te saghaLA A jIvane che ema samajavuM. je sAdhana batAvyAM che te sAva sulabha che. svacchedathI, ahaMkArathI, lokalAjathI, kuLadharmanA rakSaNa arthe tapazcaryA karavI nahIM, AtmAthe karavI. tapazcaryA bAra prakAre kahI che. AhAra nahIM le e vagare bAra prakAre che. sat sAdhana karavA mATe je kAMI batAvyuM heya te sAcA puruSanA Azraye te prakAre karavuM. pitA paNe vartavuM. te ja svachaMda che ema kahyuM che. saddagurUnI AjJA vinA zvAsocchavAsa kriyA sivAya bIjuM kaMI karavuM nahIM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra sAdhue laghuzaMkA paNa gurune kahIne karavI evI evI jJAnI puruSanI AjJA che. svachaMdAcAre ziSya karavuM hoya te AjJA mAge nahIM; athavA kalpanA kare. parepakAra karavAmAM mAThI saMkalpanA vatatI hoya, ane tevA ja ghaNA vikalpa karI svaccheda mUke nahIM te ajJAnI, AtmAne vidana kare tema ja AvA badhA prakAra seve, ane paramArthane rasta bAda karIne vANuM kahe Aja pitAnuM DahApaNa, ane tene ja svaccheda kahela che. jJAnInI pratyeka AjJA kalyANakArI che. mATe temAM jUnAdhika ke meTA nAnAnI kalpanA karavI nahIM. temaja te vAtane Agraha karI jhaghaDe kara nahIM. jJAnI kahe te ja kalyANane hetu che ema samajAya te svaccheda maTe. A ja yathArtha jJAnI che mATe te kahe te ja pramANe karavuM. bIjA keI vikalpa karavA nahI. jagatamAM bhrAMti rAkhavI nahIM, emAM kAMI ja nathI. A vAta jJAnI puruSe ghaNA ja anubhavathI vANI dvArA kahe che. jIve vicAravuM ke "mArI buddhi jADI che, mArAthI samajAtuM nathI. jJAnI kahe che te vAkaya sAcAM che, yathArtha che." ema samaje saheje deSa ghaTe. jema eka varasAdathI ghaNI vanaspati UgI nIkaLe che, tema jJAnInI eka paNa AjJA ArAdhatAM ghaNA guNe pragaTe che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upadezachAyA * * 37, je jJAnInI yathArtha pratIti AvI hoya, ane barAbara tapAsyuM che ke "A puruSa che, AnI dizA dazA kharekharI AtmadazA che. tema emanAthI kalyANa thaze ja," ane evA jJAnInA vacana pramANe pravarte, te ghaNA ja deSa vikSepa maTI jAya. jyAM jyAM juo tyAM tyAM ahaMkAra rahita vatuM ane tenuM badhuM pravartana savaLuM ja thAya. ema satsaMga, sapuruSane roga ane ta guNane bhaMDAra che. jagatane batAvavA je kaMI karatuM nathI tene ja satsaMga phaLIbhUta thAya che. satsaMga ne satyaruSa vinA traNe kALane viSe kalyANa thAya ja nahIM. bAhyatyAgathI jIva bahu ja bhUlI jAya che. veza, vastrAdimAM bhrAMti bhUlI javI. AtmAnI vibhAvadazA, svabhAdazA oLakhavI. keTalAMka karmo bhegavyA vinA chUTako nathI. jJAnIne paNa udayakama saMbhave che. paNa gRhasthapaNuM sAdhu karatAM vadhAre che ema bahArathI kalpanA kare che ke zAstrane saravALo maLe nahIM. tuccha padArthamAM paNa vRtti DolAyamAna thAya che. caudapUrvadhArI paNa vRttinI capaLatAthI ane ahaMpaNuM spharavAthI nidAdimAM paribhramaNa kare che. agiyArame Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra guNasthAnakethI paNa jIva kSaNa lobhathI pachI pahele guNasthAnake Ave che. "vRtti zAMta karI che, evuM ahaM. paNuM jIvane phuryAthI evA bhulAvAthI rakhaDI paDe che. ajJAnIne dhanAdika padArthane viSe ghaNI ja Asakti hevAthI kaI paNa cIja khovAI jAya che. tethI ' karI aneka prakAranI ArtadhyAnAdikanI vRttine bahu prakAre phelAvI, prasArI prasArI kSeAbha pAme che. kAraNa ke teNe te padArthanI tuchatA jANI nathI, paNa tene viSe mahattava mAnyuM che. mATInA ghaDAmAM tucchatA jANe che eTale te phUTI javAthI kSebha pAmate nathI. cAMdI, survaNAdine viSe mahattva mAnyuM che tethI tene viyega thavAthI aneka prakAre ArtadhyAnanI vRtti kurAve che. je je vRttimAM skure ane IcchA kare te Asrava che. te te vRttine nirodha kare te "saMvara che. anaMta vRttio anaMta prakAre kure che, ane anaMta prakAre jIvane baMdhana kare che, bALajIne A samajAya nahIM tethI jJAnIoe tene sthULa bhede samajaNa paDe te rIte kahyA che. vRttione mULathI kSaya karyo nathI tethI pharI pharI skure che. dareka padArthane viSe skurAyamAna thatI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparAchAyA bAhyavRttione aTakAvavA ane te vRtti-pariNAma aMtarmukha karavAM. anaMtakALanAM karma anaMtakALa gALe jAya nahIM, paNa puruSArthathI jAya. mATe karmamAM baLa nathI paNa puruSArtha karI AtmAne UMce lAvavAne lakSa rAkho. paramArthanI vAta ekanI eka eka se vakhata pUche te paNa jJAnIne kaMTALe Ave nahIM; paNa anukaMpA rahe ke A bicArA jIvane A vAta vicAre karI AtmAmAM sthira thAya te sAruM. kSapazama pramANe zravaNa thAya che. samyaktva evI vastu che ke e tyAre chAnuM nA rahe. vairAgya pAma heya te karmane niMdavAM. karmane pradhAna na karavAM paNa AtmAne mAthe rAkhe-pradhAna kara. saMsArI kAmamAM kamane saMbhAravAM nahIM, paNa purupArthane upara lAva. kamane vicAra karyA karavAthI te javAnAM nathI, paNa haDasele mUkIza tyAre jaze mATe puruSArtha kare. bAAkiyA karavAthI karavAthI anAdi deSa ghaTe nahIM. bAhya kriyAmAM jIva kalyANa mAnI abhimAna kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra khAdyavrata vadhAre levAthI mithyAtva gALIzu' ema jIva dhAre paNa tema ane nahI kemake jema eka pADA je hujArA kaDabanA pULA khAI gayA che te eka taNakhalAthI khIe nahI, tema mithyAtvarUpI pADo je pULArUpI anaMtAnubaMdhI kaSAye anatAM cAritra khAi gayeA te taNakhalArUpI khAhyatratathI kema Dare? paNa jema pADAne eka baMdhanathI AMdhIe tyAre AdhIna thaI jAya, tema mithyAtvarUpI pADAne AtmAnA baLarUpI a dhanathI AMdhIe tyAre AdhIna thAya; arthAt AtmAnuM khaLa vadhe tyAre mithyAtva ghaTe. 40 anAdikALanA ajJAnane lIdhe jeTale kALa gayA teTaleA kALa mekSa thavA mATe joie nahI', kAraNa ke puruSA nuM khaLa karmo karatAM vadhu che, keTalAka jIve e ghaDImAM kalyANa karI gayA che! samyagdaSTijIva game tyAMthI AtmAne UMcA lAve arthAt samyakatva Avye jIvanI dRSTi pharI jAya. mithyArdaSTi samakiti pramANe japatapAdi kare che, ema chatAM mithyAdRSTinAM japatapAdi mekSanAM hetubhUta thatAM nathI, sa'sAranA hetubhUta thAya che. samitinAM jatAdi meAkSanAM hutubhUta thAya che. samikita bharahita kare che; AtmAne ja ni'Dhe che, karmo karavAnAM kAraNeAthI pAche haThe che. Ama karavAthI tenA ahaMkArAdi saheja dhaTe che. ajJA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 41 nInAM badhAM japatapAdi ahaMkAra vadhAre che, ane saMsAranA hetu thAya che; jainazAstromAM kahyuM che ke labdhie Upaje che. jaina ne veda janmathI ja laDatAM Ave che paNa A vAta te banne jaNA kabUla kare che; mATe sa`bhavita che. AtmA sAkSI pUre che, tyAre AtmAmAM ullAsapariNAma Ave che. hAmahavanAdi laukika rivAja ghaNeA cAlate joI tIrthaMkara bhagavAne peAtAnA kALamAM dayAnuM varNana ghaNuM ja sUkSma rIte karyu che. jainanA jevA dayAsa`kha dhInA vicArA kAi dana ke sa`pradAyavALAe karI zakayA nathI; kemake jaina pace driyane ghAta te| na kare, paNa teoe eke'driyAdimAM jIva hAvAnu vizeSa dRDha karI dayAne mA vadhu khyA che. A kAraNe cAra veda, aDhAra purANu AdinAM jeNe varNana karyA che teNe ajJAnathI, svacchaMdathI, mithyAtvathI, sa`zayathI karyA' che ema kahyuM che. A vacane hu ja bhAre nAMkhyAM che, tyAM AgaLa ghaNA ja vicAra karI pAchuM varNana karyu... che ke anya dane, vedAdinA graMthA che te jo sabhyaSTi jIva vAMce te samyaklR rIte pariNAme; ane jinanA athavA game tevA graMthe mithyAdaSTi vAMce teA mithyAtvarUpe pariNAme, jIvane jJAnIpuruSasamIpe temanAM apUrva vacanA sAMbhaLavAthI apUrva ullAsa pariNAMma Ave che, paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara zrImad rAjacaMdra pachI pramAdI thatAM apUrva ullAsa AvatuM nathI. jema azinI sagaDI pAse beThA hoIe tyAre TADha vAya nahIM, ane sagaDIthI vegaLA gayA eTale pachI TADha vAya; tema jJAnI puruSa samIpa temanAM apUrva vacane sAMbhaLyAM tyAre pramAdAdi jAya, ane ullAse pariNAma Ave. paNa pachI pramAdAdi utpanna thAya. je pUrvanA saMskArathI te vacane aMtariNAma pAme te dinapratidina ullAsa pariNAma vadhatAM jAya; ane yathArtha rIte bhAna thAya. ajJAna maTaye badhI bhUla maTe, varUpa jAgRtamAna thAya. bahArathI vacana sAMbhaLIne aMta pariNAma thAya nahIM, te jema sagaDIthI vegaLA gayA eTale TADha vAya tenI peThe deva ghaTe nahIM. kezIsvAmIe paradezI rAjAne bodha detI vakhate "jaDa je, "mUDha je." kahyuM hatuM tenuM kAraNa paradezI rAjAne viSe puruSArtha jagADavA mATenuM hatuM, jaDapaNuM, mUDhapaNuM maTADavAne mATe upadeza dIdhuM che. jJAnInAM vacane apUrva paramArtha sivAya bIjA hetuo heya nahIM. bAlajI ema vAte kare che ke chaghasthapaNAthI kezIsvAmI paradezI rAjA pratye tema bolyA hatA, paNa ema nathI. temanI paramArtha arthe ja vANI nIkaLI hatI. jaDapadArthane levAmUkavAmAM unmAdathI varte te tene asaMyama kahyo; tenuM kAraNa e che ke utAvaLathI levA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezayA mUkavAmAM AtmAnA upayeAga cUkI jai tAdAtmyapaNu* thAya. A hetuthI upayAga cUkI javA tene asayasa kahyo, muhapattI bAMdhIne jUThuM' khole, ahaMkAre AcAya - pazu dhArI daMbha rAkhe ane upadeza de tA pApa lAge; muhupattInI jayaNAthI pApa aTakAvI zakaya nahIM. mATe AtmavRtti rAkhavA upayega rAkhavA. jJAnInA upakaraNane aDavAthI ke zarIranA sparza thavAthI AzAtanA lAge ema mAne che paNa vacanane apradhAna karavAthI teA vizeSa doSa lAge che tenu teA bhAna nathI. mATe jJAnInI kAI paNa prakAre AzAtanA nA thAya teveza upayega jAgRta jAgRta rAkhI bhakti pragaTe te te te kalyANanA mukhya mAga che. zrI AcArAMga sUtra madhye kahyuM che ke ' AsravA te parissAvAne je parizravA te AsravA.' Asrava che te jJAnIne meAkSanA hetu thAya che. ane je savara che, chatAM te AjJAnIne madhanA hetu thAya che ema pragaTa kahyu che. tenuM kAraNa jJAnIne viSe upayAganI jAgRti che; ane ajJAnIne viSe nathI. upayAga e prakAre kahyA - 1. drazya upayegA 2. bhAva upayAga. dravyajIva; bhAvajIva dravyajIva te dravya mULa padAtha che. bhAvajIva te AtmAnA upayAgabhAva che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra bhAvajIva eTale AtmAnA upayAga je padArthamAM tAdAtmyarUpe pariName te rUpa AtmA kahIe. jema TApI joI, temAM bhAvajIvanI buddhi tAdAtmyapaNe piraName te TApI AtmA kahIe. jema nadInuM pANI te dravya AtmA che. temAM kSAra, gaMdhakanAkhIe te gadhakanu pANI kahevAya. lUNa nAkhIe te lUNanuM pANI kahevAya. je padArthanA soMga thAya te padArtharUpa pANI kahevAya. tema AtmAne je saMjoga maLe temAM tAdAtmyapaNu' thaye, te ja AtmA te padArtha rUpa thAya. tene karmAMbadhanI ana'ta vaNA khadhAya che, ane te anata sa`sAra rajhaLe che. peAtAnA upayAgamAM, svabhAvamAM AtmA rahe teA karma baMdha thatA nathI. 44 pAMca'driyAneA pAtapeAtAnA svabhAva che. cakSune dekhavAnA svabhAva che. te dekhe che. kAnane sAMbhaLavAne svabhAva che te sAMbhaLe che, jIbhanA svAda rasa levAnA svabhAva che te khATA khArA svAda le che. zarIra. sparzanA svabhAva paza karavAnA che te sparze che. ema pratyeka indriya khetapeAtAnA svabhAva karyA kare che, paNa AtmAnA upayAga te rUpa thaI, tAdAtmyarUpa thai temAM harSI viSAda kare nahI. te kama 'dha thAya nahIM. indriyarUpa AtmA thAyate| kama baMdhanA hetu che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 45 [ 643-5 6 bhAdaravA suda 9, 1952 jevuM siddhanuM sAmarthya che tevuM jIvanuM che. mAtra ajJAna vaDe karI dhyAnamAM AvatuM nathI. vicAravAna jIva. hoya teNe to te sabaMdhI nitya vicAra karo. jIva ema samaje che ke huM je kriyA karuM chuM ethI mokSa che. kiyA karavI e sArI vAta che paNa lekasaMjJAe kare te tenuM phaLa heya nahIM. eka mANasanA hAthamAM ciMtAmaNi AvyuM hoya, paNa je tenI khabara na paDe te niSphaLa che. je khabara paDe te saphaLa che. tema jIvane kharekharA jJAnInI oLakha paDe te saphaLa che. jIvanI anAdikALathI bhUla cAlI Ave che. te samajavAne arthe jIvane je bhUla mithyAtva che tene mULathI chedavI joIe. je mULathI chedavAmAM Ave te te pAchI Uge nahIM. nahI te te pAchI UgI nIkaLe che; jema. pRthvImAM mULa rahyuM te jhADa UgI nIkaLe che tema mATe jIvanI mULa bhUla zuM che te vicArI vicArI tethI chUTuM thavuM joIe. "mane zAthI baMdhana thAya che.? te kema TaLe?" e vicAra prathama kattavya che. rAtribhUjana karavAthI ALasa, pramAda thAya; jAgRti. thAya nahIM; vicAra Ave nahIM; e Adi devanA ghaNA prakAra rAtribhejanathI thAya che, maithuna uparAMta paNa bIjA ghaNuM deza thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra keI lIlerI meLatuM hoya te amArAthI te joI zakAya nahIM tema AtmA ujajavaLatA pAme te ghaNI ja anukaMpAbuddhi varte che. - jJAnamAM savaLuM bhAse; avaLuM na bhAse. jJAnI mehane pisavA detA nathI. teone jAgRta upayoga hoya che. jJAnInAM jevAM pariNAma vate tevuM kArya jJAnIne thAya, ajJAnIne varte tevuM ajJAnIne thAya. jJAnInuM cAlavuM savaLuM, bolavuM savaLuM, ane badhuM ja savaLuM hoya che. ajJAnInuM badhuM avaLuM ja hoya che; vartananA vikalpa hoya che. mekSane upAya che. e ghabhAve khabara haze, vicArabhAve pratIti Avaze. ajJAnI piote daridrI che. jJAnInI AjJAthI kAma dhAdi ghaTe che. jJAnI tenA vaidya che. jJAnInA hAthe cAritra Ave te mekSa thAya. jJAnI je je vrata Ape te te TheTha laI jaI pAra utAranArA che. samakti AvyA pachI AtmA samAdhi pAmaze, kemake sAce thaye che. pra. -jJAnathI kama nijare kharAM? u0 -sAra jANa te jJAna, sAra na jANo te ajJAna. kaMI paNa pApathI ApaNe nivatI e, athavA kalyANamAM pravatIe te jJAna. paramArtha samajIne kare. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza chAyA ahaMkArarahita, kadAgraharahita, lokasaMjJAhita, AtmAmAM pravartavuM te "nirjarA. A jIvanI sAthe rAgadveSa vaLagelA che; jIva anaMtajJAnadarzana sahita che, paNa rAgadveSa vaDe te jIvane dhyAnamAM AvatuM nathI. siddhane rAgadveSa nathI jevuM siddhanuM svarUpa che tevuM ja sarva jIvanuM svarUpa che. mAtra jIvane ajJAne karI dhyAnamAM AvatuM nathI; teTalA mATe vicAravAne siddhanA svarUpano vicAra kare, eTale pitAnuM svarUpa samajAya. eka mANasanA hAthamAM ciMtAmaNi AvyuM hoya, ne tenI khabara (oLakhANa) che te tenA pratye tene ghaNe ja prema Ave che, paNa jene khabara nathI tene kaMI paNa prema AvatuM nathI, A jIvanI anAdikALanI je bhUla che te bhAMgavI che. bhAMgavA sAru jIvanI meTAmAM moTI bhUla zuM che teno vicAra kare, ne tenuM mULa chedavA bhaNuM lakSa rAkhave jyAM sudhI mULa rahe tyAM sudhI vadhe. mane zAthI baMdhana thAya che?" ane "te zAthI TaLe?" e jANavA sAru zA karelAM che, lokamAM pUjAvA sAru zAstro karelAM nathI, jIvanuM svarUpa zuM che? jIvanuM svarUpa jyAM sudhI jANavAmAM na Ave, tyAM sudhI anaMtA janmamaraNa karavAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrImad rAjacaMdra paDe. jIvanI zuM bhUla che, te haju sudhI dhyAnamAM AvatI nathI. jIvane kaleza bhAMgaze te bhUla maTaze. je divase bhUla bhAMgaze te ja divasathI sAdhupaNuM kahevAze tema ja zrAvakapaNe mATe samajavuM. kamanI vargaNA jIvane dUdha ane pANInA saMganI peThe che. agninA prayogathI pANuM cAlyuM jaI dUdha bAkI. rahe che te rIte jJAnarUpI agnithI karmavargaNa cAlI jAya che. dehane viSe huMpaNuM manAyeluM che tethI jIvanI bhUla. bhAMgatI nathI. jIva dehanI sAthe bhaLI javAthI ema mAne che ke "hu vANiye chuM." "brAhmaNa chuM, paNa zuddha, vicAre te tene "zuddha svarUpamaya chuM ema anubhava thAya. AtmAnuM nAmaThAma ke kAMI nathI ema dhAre te koI gALe vagere de te tethI tene kaMI paNa lAgatuM nathI. jyAM jyAM jIva mArApaNuM kare che tyAM tyAM tenI bhUla che. te TALavA sAru zAstra kahyAM che. game te kaI marI gayuM hoya tene je vicAra kare te te vairAgya che. jyAM jyAM "A mArA bhAIbhAMDuM vagere bhAvanA che tyAM tyAM karmabaMdhane hetu che. A ja rIte sAdhu paNa celA pratye rAkhe, to AcAryapaNuM nAza. pAme. nirdabhapaNuM, nirahaMkArapaNuM kare te AtmAnuM kalyANa ja thAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 upadezaLayA pAMca Indriye zI rIte vaza thAya ? vastuo upara tucchabhAva lAvavAthI. phUlanA daSTAMte -phUlamAM sugaMdha hoya che tethI mane saMtuSTa thAya che; paNa sugaMdha cheDI vAra rahI nAza pAmI jAya che, ane phUla karamAI jAya che, pachI kAMI manane saMteSa thatuM nathI, tema sarva padArthane viSe tucchabhAva lAvavAthI Indriyone priyatA thatI nathI, ane tethI kame indriyo vaza thAya che. vaLI pAMca IndrimAM paNa jihavAIndriya vaza karavAthI bAkInI cAra Indriye saheje vaza thAya che. tuccha AhAra kare, kaI rasavALA padArthamAM derAvuM nahIM, baliSTa AhAra na kare . eka bhajanamAM lehI, mAMsa, hADakAM, cAmaDuM, vIrya, maLa, mUtra e sAta dhAtu paDI hoya; ane tenA pratye keI jevAnuM kahe te tenA upara aruci thAya, ne ghUMkavA paNa jAya nahIM. tevI ja rIte strIpuruSanAM zarIranI racanA che, paNa uparanI ramaNIyatA joI jIva meha pAme che. ane temAM tRSNApUrvaka dorAya che. ajJAnathI jIva bhUle che ema vicArI, tuccha jANIne padArtha upara arucibhAva lAve. A rIte dareka vastunuM paNuM jANavuM. A rIte jANIne manane nirodha karavo tIrthakare upavAsa karavAnI AjJA karI che te mAtra indriyane vaza karavA mATe. ekalA upavAsa karavAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 zrImad rAjacaMdra indriyA vaza thatI nathI; paNa upayAga hoya te, vicAra sahita thAya te vaza thAya che. jema lakSa vagaranuM khANu nakAmuM jAya che, tema upayega vinAne upavAsa AtmA thatA nathI. ApaNe viSe kaI guNa prakaTA hAya, ane te mAhe jo koi mANasa ApaNI stuti kare, ane jo tethI ApaNA AtmA ahaMkAra lAve tA te pAchA TuDe. peAtAnA AtmAne nirde nahIM, abhyaMtaradeASa vicAre nahIM; te jIva laukika bhAvamAM cAlyeA jAya; paNa jo potAnA doSa jue, potAnA AtmAne niMde, ahaMbhAvarahitapaNu vicAre, te satpuruSanA AzrayathI AtmalakSa thAya. , mArga pAmavAmAM anata aMtarAyA che. temAM vaLI " meM A kayu, " meM A kevuM sarasa karyuM?" evA ... prakAranuM abhimAna che. ' meM kAMI karyu* ja nathI ? evI daSTi mUkavAthI te abhimAna dUra thAya. ' laukika ane alaukika evA e bhAva che. laukikathI sa'sAra, ane alaukikathI. meAkSa. bAhyaindriyA vaza karI hoya, te satpuruSanA AzracathI a'tala kSa thaI zake. A kAraNathI bAhyaIndriyA vaza karavI te zreSTha che. khAhya indriyA vaza hAya, ane satpuruSanA Azraya na hoya, tA laukikabhAvamAM javAnA sabhava rahe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA pa upAya karyA vinA kAMI darada maTatuM nathI. tema bharUpI jIvane darada che tene upAya karyA vinA te na jAya. AvA deSa TALavA mATe jIva lagAra mAtra upAya karatuM nathI. je upAya kare che te deSa hAla bhAgI jAya. kAraNa UbhuM kare te kArya thAya. kAraNa vinA kAya na thAya. sAcA upAya jIva zedhata nathI. jJAnI puruSanAM vacane sAMbhaLe to pratIti nathI. "mAre lebha mUkavo che, "koI mAnAdi mUkavAM che" evI bIjabhUta lAgaNI thAya ne mUke, te deSa TaLI jaI anukrame "bIjajJAna pragaTe. prava - AtmA eka che ke aneka che ? u) :- je AtmA eka ja hoya te pUrve rAma caMdrajI mukta thayA che, ane tethI sarvanI mukti thavI joIe; arthAta ekanI mukti thaI hoya te sarvanI mukti thAya; ane te pachI bIjAne sazAstra, saguru Adi sAdhananI jarUra nathI. pra0 - mukti thayA pachI ekAkAra thaI jAya che? u0 - je mukta thayA pachI ekAkAra thaI jatu hiya, te svAnubhava AnaMda anubhave nahIM. eka puruSa ahIM AvI beThe; ane te videha mukta thaye. tyAra pachI bIje ahIM AvI beThe. te paNa mukta thaye. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrImad rAjacaMdra AthI karI kAMI trIje mukta thaye nahIM. eka AtmA che tene Azaya e che ke sarva AtmA vastupaNe sarakhA che; paNa svataMtra che, svAnubhava kare che. A kAraNathI AtmA pratyeka che. "AtmA eka che, mATe tAre bIjI kAMI bhrAMti rAkhavAnI jarUra nathI, jagata kAMI che ja nahIM evA bhrAntirahitapaNAsahita vartavAthI mukti che" ema je kahe che teNe vicAravuM joIe ke, te ekanI muktie sarvanI mukti thavI ja joIe. paNa ema nathI thatuM mATe AmA pratyeka che. jagatanI bhrAMnti TaLI gaI eTale ema samajavAnuM nathI ke caMdrasUryAdi UMcethI paDI jAya che, AtmAne viSethI bhrAnti TaLI gaI ema Azaya samajavAnuM che, rUDhie kAMI kalyANa nathI. AtmA zuddha vicArane pAmyA vinA kalyANa thAya nahIM. mAyAkapaTathI jUThuM bolavuM temAM ghaNuM pApa che. te pApanA be prakAra che. mAna ane dhana meLavavA mATe jUThuM bole che temAM ghaNuM pApa che. AjIvikA arthe juThuM bolavuM paDayuM hoya, ane pazcAttApa kare, te prathamavALA karatAM kAMIka ochuM pApa lAge. sata ane lobha e be bheLAM zuM karavA jIva jANe che ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA pa3 bApa pite pacAsa varSane hoya. ane tene chokaro viza varSane marI jAya te te bApa tenI pAsenA je dAgInA hoya te kADhI le che ! putranA dehAMtaNe je rAgya hatuM te smazAna vairAgya hate. kaMI paNa padArtha bIjAne ApavAnI munine bhagavAne AjJA ApI nathI. dehane dharma sAdhana gaNI tene nibhAvavA mATe je kAMI AjJA ApI che te ApI che; bAkI bIjAne kaMI paNa ApavAnI bhagavAne AjJA ApI nathI. AjJA ApI heta te parigraha vadhata, ane tethI karI anukrame anna, pANI vagere lAvIne kuTuMba banuM athavA bIjAnuM piSaNa karIne dAnezvarI thAta, mATe munie vicAravuM ke tIrthakare je kAMI rAkhavAnI AjJA ApI che te mAtra tArA pitAne mATe, ane te paNa laukika daSTi mukAvI saMyamamAM joDavAne ApI che, | muni gRhasthane tyAMthI eka seya lAvyA hoya ane te khavAI javAnA kAraNathI paNa pAchI na Ape te teNe traNa upavAsa karavA evI jJAnI puruSae AjJA karI che, tenuM kAraNa e che ke te upayogazUnya rahyo. je eTale badhe je na mUkyuM hatuM, te bIjI vastuo lAvavAnuM mana thAta; ane kALe karI parigraha vadhArI, muni paNuM kheAI besata, jJAnIe A Akare mArga prarUpe che, tenuM kAraNa e che ke te jANe che ke A jIva vizvAsa karavA gya nathI, kAraNa ke te brAntivALo che, je Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zrImad rAjacaMdra chUTa ApI haze te kALe karI tevA tevA prakAramAM vizeSa pravaze evuM jANI jJAnIe soya jevI nirjIva vastunA saMbaMdhamAM A praNANe vartavAnI AjJA karI che. lekanI daSTimAM A vAta sAdhAraNa che, paNa jJAnInI dRSTimAM teTalI chUTa paNa mULathI pADI de tevI moTI lAge che. RSabhadevajI pAse aThThANuM putre "amane rAja Ape" ema kahevAnA abhiprAyathI AvyA hatA. tyAM te aSabhadeve upadeza daI aThThANuthane mUkI dIdhA ! juo moTA puruSanI karuNA! kezIsvAmI ane gautamasvAmI kevA saraLa hatA ! banene eka mArga jANavAthI pAMca mahAvrata grahaNa karyA AjanA kALamAM be pakSane bhegu thavuM hoya te te bane nahIM temAM keTalAka kALa jAya. temAM kAMI che nahIM. paNa asaraLatAne lIdhe bane ja nahIM. sapuruSe kAMI saduanuSThAnane tyAga karAvatA nathI; paNa je tene Agraha thaye heya che te Agraha dUra karAvavA tene eka vAra tyAga karAve che; Agraha maTayA pachI pAchuM te ne te grahaNa karavAnuM kahe che. cakravatI rAjAo jevA paNa nagna thaI cAlyA gayA che ! cakravartI rAjA hoya, teNe rAjyane tyAga karI dIkSA lIdhI hoya, ane tenI kAMI bhUla haya, ane te cakravatI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA papa rAjyapaNAnA vakhatanA samayanI dAsIne karo te bhUla bhAMgI zake tema hoya te tenI pAse jaI tenuM kahevuM grahaNa karavAnI AjJA karI che. je tene dAsInA chokarA pAse jatAM ema rahe ke, "mArAthI dAsInA chokarA pAse kema javAya?" te tene rakhaDI maravAnuM che. AvA kAraNamAM lekalAja choDavAnuM kahyuM che, arthAta AtmAne UMco. lAvavAnuM kAraNa hoya tyAM lokalAja gaNuM nathI. paNa keI muni viSaya IrachAthI vezyAzALAmAM game tyAM jaIne tene ema thayuM ke "mane leka dekhaze te mArI niMdA thaze. mATe ahIMthI pAchuM vaLavuM. eTale munie parabhavane bhaya gaNyo nahIM, AjJAbhaMgane paNa bhaya gaNya nahI- te tyAM lekalAjathI paNa brahmacarya rahe tevuM che te mATe tyAM lokalAja gaNuM pAcho pharyo, te tyAM kalAja rAkhavI ema kahyuM che, kemake A sthaLe lokalAjane Dara khAvAthI brahmacarya rahe che, je upakAraka che. hitakArI zuM che te samajavuM joIe. AThamanI takarAra tithi athe karavI nahIM; paNa lIlotarInA rakSaNaarthe tithi pALavI, lIlotarInA rakSaNaarthe AThamAdi tithi kahI che. kAMI tithine arthe AThamAdi kahI nathI. mATe aThamAdi tithine kadAgraha maTADa. je kAMI kahyuM che te dAgraha karavAne kahyuM nathI. AtmAnI zuddhithI jeTaluM karaze teTaluM hitakArI che. azuddhithI karazo teTaluM ahitakArI che; mATe zuddhatApUrvaka saduvrata sevavAM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra amane te brAhmaNa viNava game te samAna che. jaina kahevAtA hoya, ane matavALA hoya te te ahitakArI che; matarahita hitakArI che. sAmAyikazAstrakAre vicAra karyo ke kAyAne sthira rAkhavAnI haze, te pachI vicAra karaze; baMdha nahIM bAM hoya te bIjAM kAme vaLagaze ema jANe tevA prakArane baMdha bAMdhyuM. jevAM manapariNama rahe tevuM sAmAyika thAya. mananA gheDA deDatA hoya to kama baMdha thAya. mananA ghaDA deDatA hoya, ane sAmAyika karyuM hoya te tenuM phaLa te kevuM thAya? kamabaMdha thaDe thoDe cheDavA Icche te chUTe. jema keThI bharI hoya, paNa kANuM karI kADhe te chevaTe khAlI thAya. paNa daDha IcchAthI karma cheDavAM e ja sArthaka che. AvazyakanA cha prakAra - sAmAyika, vIsaple, vaMdanA, pratikramaNa, kAyetsarga, pratyAkhAna. sAmAyika eTale sAvadyAganI nivRtti. vAcanA (vAMcavuM); pRcchanA (pUchavuM); parivartanA (pharI pharI vicAravuM), dharmakathA (dharmaviSayanI kathA karavI) e cAra dravya che; ane anuprekSA e bhAva che. prathama cAra je anuprekSA na Ave te dravya che. ajJAnIo Aja "kevaLajJAna nathI, "mela nathI" evI hIna puruSArthanI vAta kare che. jJAnInuM vacana puru Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezayA 57 nAtha prere tevu... hAya. ajJAnI zithila che tethI evAM hInapuruSArtha nAM vacanA kahe che. pa'camakALanI, bhavasthitinI, dehaduba LatAnI ke AyuSyanI vAta kayAreya paNa manamAM lAvavI nahI'; ane kema thAya evI vANI paNa sAMbhaLavI nahI. keAI hInapuruSAthI vArtA kare ke upAdAnakAraNu puruSArthanuM zuM kAma che! pUrve aAgyAkevaLI thayA che. tA tevI vAtAthI puruSA hIta na thavu, satsaMga ne satyasAdhana vinA koI kALe paNa kalyANa thAya nahIM. jo peAtAnI meLe kalyANu thatu hAya te mATImAMthI ghaDA thavA sabhave. lAkha varSa thAya tApaNu ghaDA thAya nahI, tema kalyANa thAya nahIM. tItha 'karanA ceAga thayA haze ema zAsravacana che chatAM kalyANa thayuM nathI tenu" kAraNa puruSAtha rahitapaNAnuM che. pUrve jJAnI maLyA hatA. chatAM puruSArtha vinA jema te ceAga niSphaLa gayA, tema A vakhate jJAnIne ga maLyA che ne puruSAtha nahI kareA tA A cAga paNa niSphaLa jaze. mATe puruSAtha karavA; ane teA ja kalyANu thaze. upAdAna kAraNu-puruSAtha zreSTha che. ema nizcaya karavA ke satpuruSanA kAraNa-nimitta thI anaMta jIva tarI gayA che. kAraNa vinA kAI jIva tarUM nahI, azezyAkevalIne paNa AgaLa pAchaLa tevA cAga prApta thayA haze. satsaMga vinA AkhuM jagata DUbI yu. che! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zrImad rAjacaMdra mIrAMbAI mahAbhaktivAna hatAM. vRMdAvanamAM javA ge sAMInAM darzana karavAM te gayAM, ne puchAvyuM ke "dazana karavA AvuM?" tyAre jIvA sAMIe kahevaDAvyuM ke "hu strInuM meM jeta nathI. tyAre mIrAMbAIe kahevaDAvyuM ke, "vRMdAvanamAM rahyAM, A5 puruSa rahyA che e bahu AzcaryakAraka che. vRMdAvanamAM rahI mAre bhagavAna sivAya anya puruSanAM darzana karavAM nathI. bhagavAnanA bhakta che te te strIrUpe che, gopIrUpe che. kAmane mAravA mATe upAya kare; kemake letAM bhagavAna, detAM bhagavAna, cAlatAM bhagavAna, sarvatra bhagavAna." nA bhagata hatuM. keIke cerIne mAla bhagatanA ghara AgaLa dATaye. tethI bhagata para carIne Aropa mUkI keTavALa pakaDI gaye. kedamAM nAMkhI, cerI manAvavA mATe reja bahu mAra mAravA mAMDayuM. paNa sAre jIva, bhagavAnane bhagata eTale zAMtithI sahana karyuM. gosAIjIe AvIne kahyuM ke "viSNubhakta chuM, corI kaI bIjAe karI che ema kahe." tyAre bhagate kahyuM ke ema kahIMne mAra paDe te zuM khoTuM ? mAre tyAre huM te bhakti karuM chuM. bhagavAnanA nAme dehane daMDa thAya te sAruM ene nAme badhuMya savaLuM. deha rAkhavAne mATe bhagavAnanuM nAma nahIM levuM bhale dehane mAra paDe te sAruM-zuM kare che dehane !" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA pa sAra samAgama, sArI rItabhAta hoya tyAM samatA. Ave. samatAnI vicAraNA arthe be ghaDInuM sAmAyika karavuM kahyuM che. sAmAyikamAM mananA mane ratha avaLAvaLA citave te kAMI paNa phaLa thAya nahi. sAmAyika mananA. ghoDA deDatA aTakAvavA sAru prarUpela che. saMvatsarInA divasasaMbaMdhI eka pakSa cothanI. tithine Agraha kare che, ane bIjo pakSa pAMcamI tithine. Agraha kare che. aMgraha karanAra ane micchAvI che. je divasa jJAnI puruSee nizcita karyo che te AjJAnuM pAlana thavA mATe hoya che. jJAnI puruSa AThamanA. pALavAnI AjJA kare ane baMnene sAtama pALavAnI kahe athavA sAtama AThama vaLI bhegI karaze ema dhArI. chaTha kahe athavA temAM paNa pAMcamane bhega karaze ema. dhArI bIjI tithi kahe che te AjJA pALavA mATe kahe, bAkI tithibithine bheda mUkI de. evI kalpanA karavI. nahIM; evI bhaMgajALamAM paDavuM nahIM. jJAnI puruSoe tithionI maryAdA AtmAthe karI che. je cokkasa divasa nizcita na karyo hata, te. Avazyaka vidhione niyama raheta nahIM. AtmAthe tithinI maryAdAne lAbha le. AnaMdaghanajIe zrI anaMtanAtha svAmInA stavanamAM kahyuM che ke, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra eka kahe sevIe vividha kiriyA karI, phaLa anekAMta locana na dekhe phaLa anekAMta kiriyA karA bApaDA, raDavaDe cAra gatimAMhI lekhe." eTale je kriyA karavAthI aneka phaLa thAya te kiyA mAthe nahIM. aneka kriyAnuM phaLa eka mekSa ke te hovuM joIe. AtmAnA aMze pragaTa thavA mATe kriyAo - varNavI che. je kriyAonuM te phaLa na thayuM te te sarva kriyA saMsAranA hetuo che. - "niMdAmi, garihAmi, aprANuM sirAmi" ema je kahyuM che tene hetu kaSAyane sarAvavAne che, paNa loko te bicArA sacoDe AtmA sarAvI dIe che! jIve devagatinI, mikSanA sukhanI athavA bIjI tevI kAmanAnI IcchA na rAkhavI. paMcamakALanA guruo kevA che. te pratye eka saMnyAsInuM daSTAMta : eka saMnyAsI haze te pitAnA ziSyane -tyAM gaye. TADha ghaNI hatI. jamavA besavA vakhate ziSya nAhavAnuM kahyuM tyAre gurue manamAM vicAra karyo ke "TADha ghaNuM che, ane nAhavuM paDaze." Ama vicAra karI saMnyAsIe kahyuM ke "meM te jJAnagaMgAjalameM snAna kara rahA huM." zikhya vicakSaNa hovAthI samajI gaye, ane tene zikhAmaNa maLe tema rate lIdhe. ziSya "jamavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezakAcA 61 * padhArA 'evAA mAnasahita khelAvI jamADayA. prasAda pachI gurumahArAja eka oraDAmAM sUI rahyA. gurune tRSA lAgI eTale ziSya pAse jaLa mAgyu; eTale tarata ziSye kahyuM : ' mahArAja, jaLa jJAnaga`gAmAMthI pI lye, " jyAre ziSye Ave! sakhata rastA lIdhe| tyAre gurue kabUla karyu* ke * mArI pAse jJAna nathI. dehanI zAtAne arthe TADhamAM meM snAna nahI karavAnuM kahyuM hatuM ' mithyArdaSTinAM pUrvanAM japatapa hajI sudhI ekaAtmahitArthe thayAM nathI ! AtmA mukhyapaNe AtmasvabhAve . vate te 'adhyAtma jJAna.'mukhyapaNe jemAM AtmA vaLye hAya te adhyA-tmazAstra '. bhAvaadhyAtma vinA akSara (zabda ) aghyAtmInA meAkSa nathI thatA. je guNA akSaramAM kahyA che te guNA jo AtmAmAM pravarte te meAkSa thAya. satpuruSamAM bhAvaadhyAtma pragaTa che. satapurUSanI vANIsAMbhaLe. te dravya aghyAtmI kahevAya che. zabda adhyAtmIe. adhyAtmanI vAta kare, ane mahA anathakAraka pravat na kare; A kAraNathI tene jJAnadagdha kahevA. AvA adhyAtmIe zuSka ane ajJAnI samajavA. jJAnIpuruSarUpI sUrya pragaTa thayA pachI kharA adhyAtnIe zuSka rIte pravate nahIM, bhAva adhyAtmamAM pragaTapaNe varte. AtmAmAM kharekharA guNA utpanna thayA pachI meAkSa. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 zrImad rAjacaMdra thAya. A kALamAM dravya adhyAtmIo, jJAnada ghaNA che. drivyaadhyAtmI devaLanA IMDAnA daSTote mULa paramArtha samajatA nathI. mehAdivikAra evA che ke samyagdaSTine paNa DelAyamAna karI nAkhe che; mATe tamAre te samajavuM ke mekSamArga pAmavAmAM tevAM vidane ghaNAM che. AyuSa zeDuM che, ane kArya mahAbhArata karavAnuM che. jema hADI nAnI hoya ane meTe mahAsAgara taravAne heya tema AyuSa thoDuM che, ane saMsArarUpI mahAsAgara tare che. je puruSe prabhunA nAmathI tayI che te puruSane dhanya che! ajJAnI jIvane khabara nathI ke phalANI jagyA paDavAnI che paNa jJAnIoe te joyeluM che. ajJAnIo, dravya adhyAtmIo kahe che ke mArAmAM kaSAya nathI. samyagdaSTi caitanyasaMge che. eka muni guphAmAM dhyAna karavA jatA hatA. tyAM siMha maLe. temanA hAthamAM lAkaDI hatI. siMha sAmI lAkaDI ugAmI hoya te siMha cAlyo jAya ema manamAM thatAM munine vicAra AvyuM ke "huM AtmA ajara amara chuM, deha prema rAkhavA gya nathI, mATe he jIva! ahIM ja UbhuM rahe. siMhane bhaya che te ja ajJAna che. dehamAM mUchane laIne bhaya che. AvI bhAvanA bhAvatAM be ghaDIdhI UbhA rahyA te kevaLa sujJAna pragaTa thayuM. mATe vicAradazA, vicAradazA vacce ghaNe ja phera che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA - upaga jIva vagara hAya nahIM. jaDa ane cetana e banemAM pariNAma hoya che. dehadhArI jIvamAM adhyanavasAya vartAya, saMkalpa vikalpa ubhA thAya paNa jJAnathI nivikalpapaNuM thAya. adhyayavasAyane kSaya jJAnathI thAya che. dhyAnane hetu e ja che, upayoga vartate have joIe. dharmadhyAna, zukaladhyAna uttama kahevAya. Ad, raudra, e dhyAna mAThAM kahevAya. bahAra upAdhi e ja adhyavasAya. uttama vezyA hoya te dhyAna kahevAya; ane AtmA samyak pariNAma pAme. mANekadAsajI eka vedAMtI hatA. teoe eka graMthamAM mekSa karatAM sasaMga vadhAre yathArtha gaNyA che. kahyuM che ke, nijaIdanase nA mile, he vaikuMTha dhAma, saMtakRpAse pAIe, se hari sabase ThAma." jainamArgamAM ghaNA phAMTA paDI gayA che. lokAzAne thayAM sumAre cAra varSa thayAM che. paNa te DhaMDhiyA saMpradAyamAM pAMca graMtha paNa racAyA nathI. ne vedAMtamAM daza hajAra jeTalA graMtha thayA che. cAraso varSamAM buddhi hoya te chAnI nA rahe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra kuguru ane ajJAnI pAkhaDIonA A kALamAM pAra nathI. 64 moTA varagheADA caDhAve, ne nANAM kharce, ema jANIne ke mAruM kalyANa thaze. evI meATI vAta samajI hajArA rUpiyA khacI nAMkhe. eka paise kheATu olI bhegA kare che, ne sAmaTA hajAra rUpiyA khacI nAMkhe che! juo jIvanu keTaluM. madhu ajJAna ! kaI vicAra ja na Ave ! AtmAnu' jevu' che tevuM" ja svarUpa te ja ' yathAkhyAtacAritra ' kahyuM che, ' bhaya ajJAnathI che. siMhunA bhaya siMhuNune thatu nathI. nAgaNIne bhaya thatA nathI. AnuM kAraNa e prakAratu' tene ajJAna dUra thayuM che. samyaktva na pragaTe tyAM sudhI mithyAtva; mithyAtvaguNasthAnaka ane mizraguNasthAnakanA nAza thAya tyAre samyaktva kahevAya. ajJAnIo badhA pahelA gurusthAnake che. satzAstra, sadRguruAzraye je sayama tene sarAgasacama ' kahevAya. nivRtti, anivRttisthAnaka phera paDe tyAre sarAgasayamamAMthI vItarAgasa'yama ' thAya. tene ' ' nivRttianivRtti barAbara che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA svacchede kalpanA te bhrAMti che. A te Ama nahIM, Ama haze ? e bhAva te "zaMkA". ja samajavA mATe vicAra karI pUchavuM te "AzaMkA kahevAya. pitAthI na samajAya te "AzaMkAmohanIya che. sAcuM jANyuM hoya chatAM kharekhara bhAva Ave nahIM te paNa AzaMkAmohanIya." pitAthI na samajAya te pUchavuM. mULa jANyA pachI uttara viSaya mATe AnuM kema haze, evuM jANavA AkAMkSA thAya tenuM samyakatva jAya nahIM, arthAta te patita heya nahIM, beTI bhrAnti thAya te zaMkA, beTI pratIti te anaMtAnubaMdhImAM samAya. aNasamajaNe deSa jue te te samajaNane deSa, paNa. samakti jAya nahIM; paNa aNupratItie deSa jue te mithyAtva. pazama eTale nAza ane samAI javuM. [ 603-6] 7 rALajanI bhAgoLe vaDa nIce A jIve zuM karavuM? satsamAgamamAM AvI sAdhana vagara rahI gayA evI kalpanA manamAM thatI hoya ane satsamAgamamAM AvavAnuM thAya tyAM AjJA, jJAnamArga ArAdhe te ane te raste cAle te jJAna thAya. samajAya te AtmA sahajamAM pragaTe nahIM te jiMdagI jAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra teya pragaTe nahIM. mAhAsya samajAvuM joIe. niSkAmabuddhi ane bhakti joIe. aMta:karaNanI zuddhi thAya te jJAna enI meLe thAya. jJAnIne oLakhAya te jJAna prApti thAya. keI jIva egya dekhe te jJAnI tene kahe ke badhI kalpanA mUkavA jevI che. jJAna le. jJAnIne ghasaMjJAo oLakhe te yathArtha jJAna thatuM nathI. bhaktinI rIti jANa nathI. AjJAbhakti thaI nathI, tyAM sudhI AjJA thAya tyAre mAyA bhUlave che. mATe jAgRta rahevuM. mAyAne dUra karatA rahevuM jJAnI badhI rIte jANe che. jyAre jJAnIne tyAga (daDhatyAga) Ave arthAta jevo joIe te yathArtha tyAga karavAnuM jJAnI kahe tyAre mAyA bhUlAvI de che, mATe tyAM barAbara jAgRta rahevuM jJAnI maLyA tyArathI taiyAra thaI rahevuM; bheTa bAMdhI taiyAra thaI rahevuM. satsaMga thAya tyAre mAyA vegaLI rahe che, ane satsaMgane vega maTaye ke pAchI taiyAra UbhI che. mATe bAMhAupAdhi ochI karavI. tethI satsaMga vizeSa thAya che. A kAraNathI bAhyatyAMgamAM zreSTha che. bAhyatyAgamAM jJAnIne dukha nathI; ajJAnIne duHkha che. samAdhi karavA sAru sadAcaraNa sevavAnAM che. kheTA raMga te kheTA raMga che. sAco raMga sadA rahe che. jJAnIne maLyA pachI deha chUTI gaye, (deha dhAraNa karavAnuM na rahe) ema samajavuM. jJAnInAM vacane prathama kaDavAM lAge che, paNa pachI jaNAya che ke jJAnI puruSa saMsAranAM anaMta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA duHkha maTADe che. jema osaDa kaDavuM che, paNa ghaNuM vakhatUne roga maTADe che tema. tyAga upara hamezAM lakSa rAkhe, tyaga meLo rAkhave nahIM. zrAvake traNa mane ratha ciMtavavA. satyamArgane ArAdhana karavA mATe mAyAthI dura rahevuM. tyAga karyA ja kare. mAyA kevI rIte bhUlave che te pratye daSTAMta H keI eka saMnyAsI haze te ema kahyA kare ke "huM mAyAne garavA dauM ja nahIM. nagna thaIne vicarIza." tyAre mAyAe kahyuM ke "huM tArI AgaLa ne AgaLa cAlIza. "jagalamAM ekale vicarIza." ema saMnyAsIe kahyuM tyAre mAyA kahe ke, "hu sAmI thaIza." saMnyAsI pachI jaMgalamAM rahetA ane kAMkarA ke retI beu sarakhAM che ema kahI retI para sUtA. pachI mAyAne kahyuM ke tuM kayAM che ? " mAyAe jANyuM ke Ane garva bahu caDhaye che eTale kahyuM ke "mAre AvavAnuM zuM kAma che? mAre mATe putra ahaMkAra tArI hajuramAM mUkelo hate." mAyA A rIte chetare che. mATe jJAnI kahe che ke, huM badhAthI nyAro chuM; sarvathA tyAgI thaye chuM; avadhUta chuM, nagna chuM; tapazcaryA karuM chuM. mArI vAta agamya che. mArI dazA bahu ja sArI che. mAyA mane naDaze nahIM, evI mAtra kalpanAe mAyAthI chetarAvuM nahIM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra jarA samatA Ave ke ahaMkAra AvIne bhulAve che ke 'hu. samatAvALeA chu' mATe upayAga jAgRta rAkhavA. mAyAne zeAdhI zeAdhIne jJAnIe kharekhara jItI che. bhaktirUpI strI che. tene mAyA sAmI mUkI tyAre mAyAne jitAya. bhaktimAM ahaMkAra nathI mATe mAyAne jIte. AjJAmAM ahukAra nathI. svaccha MdamAM ahukAra che. rAgadveSa jatA nathI tyAM sudhI tapazcaryA karI tenu' phaLa zuM ? ' janakavidehImAM videhIpaNuM ya nahI', kalpanA che, saMsAramAM videhIpaNu rahe nahI' ' ema ciMtavavu, nahIM. peAtApaNuM maTe tenAthI rahevAya. mArU tA kAI nathI, mArI te kAyA paNa nathI mATe mAru' kAMI nathI. ema thAya te ahaMkAra maTe e yathAya che. janakavidehInI dazA kharAbara che. vasiSThajIe rAmane upadeza dIdhe tyAre rAme gurune rAja arpaNa karavA mAMDayuM; paNa gurUe rAja lIdhuM ja nahIM. paNa ajJAna TALavAnuM che, evA upadeza daI peAtApaNuM maTADavuM, ajJAna gayuM. tenuM du:kha gayuM. ziSya ane guru AvA joie. 69. jJAnI gRhasthAvAsamAM khAdya upadeza, vrata Dhe ke nahIM ? gRhasthAvAsamAM hoya evA paramajJAnI mAga calAve nahIM - mAga calAvavAnI rIte mAga calAve nahIM, pAte avirata rahI vrata adarAve nahI; paNa ajJAnI ema kare. mATe dhArI mArga nu ulla'dhana thAya. kemake tema karavAthI ghaNAM kAraNeAmAM viSa Ave. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA Ama che paNa tethI jJAnI nivRttipaNe nathI ema na vicArIe, paNa vicArIe te viratipaNe che. mATe bahu ja vicAravAnuM che. - sakAma bhaktithI jJAna thAya nahIM. niSkAma bhaktithI jJAna thAya jJAnInA upadezane viSe adbhutapaNuM che. teo niricchApaNe upadeza de che, spRhArahita hoya che. upadeza e jJAnanuM mAhAtmya che, mATe saheja mAhAtmyane laIne ghaNA bUjhe che. ajJAnIne sakAma upadeza hoya che; je saMsAraphaLanuM kAraNa che. te rucikara, rAgapaSaka ne saMsAraphaLa denAra havAthI lekene priya lAge che ane tethI jagatamAM ajJAnIne mArga vadhAre cAle che. jJAnIne miyAbhAvane kSaya thI che; ahaMbhAva maTI gayo che; mATe amUlya vacane nIkaLe. bAlajIne jJAnI ajJAnInuM oLakhANa heya nahIM. vicAra kare, "huM vANiye chuM, ItyAdi AtmAmAM rome reme vyAkhyuM che te TALavAnuM che. ' AcAryajIe jIvene svabhAva pramAdI jANa babe traNa traNa divasane AMtare niyama pALavAnI AjJA karI che. - saMvatsarIne divasa kaMI sATha ghaDIthI vadhate ochA thato nathI; tithimAM kaMI phera nathI. pitAnI kalpanAe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra karI kaMi phera thatA nathI. kavacita mAMdagI Adi kAraNe pAMcamanA divasa na paLAyA ane chaThTha pALe ane AtmAmAM kAmaLatA hAya tA te phaLavAna thAya. hAlamAM ghaNAM varSo thayAM paryuSaNamAM tithienI bhrAMti cAle che. trIjA ATha divasa dhama kare te kaMi phaLa ochu thAya ema nathI. mATe tithienA khATA kaDhAvrarDa na rAkhatAM mUkave kadAgraha mukAvavA arthe tithie karI che tene badale te ja divase kadAgraha vadhAre che. 69 huMDhiyA ane tRpA tithione vAMdhA kADhI-judA paDI--'huM judA chuM'ema siddha karavA takarAra kare che te meAkSa javAnA rastA nathI. jhADane bhAna vagara kama bheAgavavAM paDe che te manuSyane zubhAzubha kriyAnuM phaLa kema nahI' bhAgavavuM paDe ? jethI kharekharuM pApa lAge che te rAkavAnuM peAtAnA hAthamAM che, peAtAthI ane tevu' che te rAkatA nathI; ne khIjI tithi AdinI ne pApanI bhaLatI phikara kace jAya che. anAdithI zabda, rUpa, rasa, gaMdha ne spanA mAha rahyo che. te mAhu aTakAvavAnA che. mATu' pApa ajJAnanu che. aviratinA pApanI citA thatI hAya tenAthI jagyAmAM rahevAya kema ? peAte tyAga karI zake nahI, ane bahAnAM kADhe ke mAre aMtarAyeA ghaNA che. dharmanA prasaMga Ave tyAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paziyA hRdaya che ema kahe "udaya udaya' kahyA kare, paNa kAMI kuvAmAM paDatuM nathI. gADAmAM beThe hoya, ane ghAMca, Ave te sAcavI saMbhALIne cAle. te vakhate udaya bhUlI jAya arthAta pitAnI zithilatA hoya tene badale udayane deSa kADhe che, ema ajJAnInI vatana che. pti ane lokettara khulAse jude heya che. udayane doSa kADhavo e laukika khulAso che. anAdikALanAM karmo be ghaDImAM nAza pAme che, mATe kamane doSa kADhave. nahIM. AtmAne nidave. dharma karavAnI vAta Ave tyAre pUrvakanA deSanI vAta AgaLa kare che. dharmane AgaLa kare tene dharma nIpaje kamane AgaLa kare tene kama ADA Ave mATe puruSArtha karavo zreSTha che. puruSArtha pahele kare. mithyAtva, pramAda, azubhaga mUkavA. paheluM tapa nahIM, paNa mithyAtva ane pramAdane pahelAM tyAgavA joIe. sarvanAM pariNAma pramANe zuddhatA, azuddhatA che. kama TALayA vagara TaLavAnAM nathI. teTalA mATe ja jJAnIoe zAstro varNavyAM che. zithila thavAne sAdhane batAvyA nathI. pariNAma uMcA AvavAM joIe. kama udaya Avaze evuM manamAM rahe te karma udayamAM Ave ! bAkI puruSArtha kare, te te karma TaLI jAya. upakAra thAya te ja lakSa rAkho. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 zrImad rAjacaMdra [ 643-7 ] 8 vaDavA, bhAdrapada suda 10, guru, 1952 kama gaNI gaNIne nAza karAtAM nathI. jJAnI puruSa te sAmaTA goTA vALI nAza kare che. vicAravAne bIjA AlamanA mUkI daI, AtmAnA puruSA nA jaya thAya tevuM AlaMbana levuM. karma baMdhananu AlaMbana levu nahI. AtmAmAM pariNAma pAme te anuprekSA. mATImAM ghaDA thavAnI sattA che; paNa daMDa cakra, kuMbhArAdi maLe te thAya; tema AtmA mATIrUpa che, tene sadgurU Adi sAdhana maLe te AtmajJAna thAya. je jJAna thayuM hAya te pUrve thaI gayelA jJAnIoe sapAdana karelu che tene pUrvApara maLatu Avavu joIe, ane vata mAnamAM paNa je jJAnIpuruSAe jJAna sa`pAdana kareluM che tenAM vacanene maLatu Avavu joIe, nahI. te ajJAnane jJAna mAnyu che ema kahevAya. jJAna e prakAranAM che :-eka bIjabhUta jJAna; ane bIjuM vrukSabhUta jJAna. pratItie banne sarakhAM che; temAM bheda nathI. vRkSabhuta jJAna, kevaLa nirAvaraNa thAya tyAre te ja bhave mokSa thAya; ane khIjabhUta jJAna thAya tyAre chevaTe padara bhave meAkSa thAya. AtmA arUpI che; eTale vaNuga dharasasparza rahita vastu che; avastu nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upadezachIyA 73 SaDradarzana jeNe bAMdhyAM che teNe bahu ja DahApaNa vAparyuM che. baMdha ghaNI apekSAe thAya che, paNa mULa prakRti ATha che; te karmanI AMTI ukelavA mATe ATha prakAra kahI che. AyuSakarma eka ja bhavanuM baMdhAya. vizeSa bhAvanuM AyuSa baMdhAya nahIM. je baMdhAtuM hoya te keAIne kevaLajJAna Upaje nahIM. - jJAnI puruSa samatAthI kalyANanuM ja svarUpa batAve che te upakArane arthe batAve che. jJAnI puruSe mArgamAM bhUlA paDelA jIvane sIdhe raste batAve che. jJAnIne mArge cAle tenuM kalyANa thAya. jJAnInA viraha pachI ghaNo kALa jAya eTale aMdhakAra thaI javAthI ajJAnanI pravRtti thAya; ane jJAnI puruSonAM vacane na samajAya; tethI lekene avaLuM bhAse. na samajAya tethI leke garachanA bheda pADe che. garachanA bheda jJAnIoe pADayA nathI. ajJAnI mArgane lepa kare che. jJAnI thAya tyAre mAgane udyota kare che. ajJAnIo jJAnInI sAmA. thAya che. mArgasanmukha thavuM joIe, kAraNa ke sAmA thavAthI UlaTuM mArganuM bhAna thatuM nathI. - bAla ane ajJAnI che nAnI nAnI bAbatamAM bheda pADe che. cAMllA ane mukhapaTI vagerenA AgrahamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 zrImad rAjacaMdra kalyANa nathI. ajJAnIne matabheda karatAM vAra lAgatI nathI. jJAnI purUSe rUDhimArgane badale zuddha mAge prarUpatA hoya teya jIvane juduM bhAse ane jANe ke ApaNe dharma nahIM. je jIva kadAharahita hoya te zuddha mArga Adare. jema vepAra ghaNA prakAranA hoya paNa lAbha eka ja prakArane heya. vicAravAnene te kalyANane mAga eka ja heya. ajJAnamArganA anaMta prakAra che. jema potAnuM chokaruM kUbaDuM hoya ane bIjAnuM karuM ghaNuM rUpALuM hoya, paNa rAga potAnA chokarA para Ave, ne te sAruM lAge, tevI ja rIte je kuLadharma pite mAnyA che te game tevA dUSaNavALA hoya te paNa sAcA lAge che. vaiSNava, bauddha, zvetAMbara, DhiyA, digaMbara jainAdi kadAjhaharahitapaNe zuddha samatAthI pitAnAM AvaraNe ghaTADaze tenuM ja kalyANa thaze. sAmAyika kAyAne vega zake; AtmAne nirmaLa karavA mATe kAyAne vega roke. rokavAthI pariNAme kalyANa thAya. kAyAnI sAmAyika karavA karatAM AtmAnI sAmAyika eka vAra kare. jJAnI puruSanAM vacane sAMbhaLI sAMbhaLIne gAMThe bAMdhe te AtmAnI sAmAyika thaze. A kALamAM AtmAnI sAmAyika thAya che. mekSane upAya anubhavagocara che. jema abhyAse abhyAse karI AgaLa javAya che tema mokSane mATe paNa che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA jyAre AtmA kaMI paNa kriyA kare nahIM tyAre abaMdha kahevAya. puruSArtha kare te karmathI mukta thAya. anaMtakALanAM karyo hoya, ane je yathArtha puruSArtha kare te karma ema. na kahe ke huM nahIM jAuM be ghaDImAM anaMtAM karmo nAza pAme che. AtmAnI oLakhANa thAya te karma nAza pAme pra-samyaktva zAthI pragaTe ? u0-AtmAne yathArtha lakSa thAya tethI. samyaktvanA. be prakAra che - (1) vyavahAra ane (2) paramArtha. sadUgurunAM vacananuM sAMbhaLavuM, te vacanene vicAra karo. tenI pratIti karavI; te "vyavahArasamyapha". AtmAnI oLakhANa thAya te "paramArtha samyaktva". aMtaHkaraNanI zuddhi vinA bodha asara pAmate. nathI, mATe prathama aMtaHkaraNamAM kamaLatA lAvavI. vyavahAra ane nizcaya e AdinI mithyAcarcAmAM nirAgraha rahevuM; madhyasthabhAve rahevuM; AtmAnA svabhAvane je AvaraNa tene jJAnIe "kama' kahe che. sAta prakRti kSaya thAya tyAre samyaktva pragaTe anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya, mithyAtvamehanIya, mizra.. mehanIya, samakita mehanIya e sAta kSaya thAya tyAre samyaktva pragaTe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 zrImada rAjacaMdra pra--kaSAya te zu' ? u--satpuruSo maLaye, jIvane batAve ke tuM je vicAra karyo vinA kaye jAya che te kalyANa nathI, chatAM te karavA mATe durAgraha rAkhe te kaSAya. unmAgane mokSamArga mAne; ane mokSamAga ne unmAga mAne te ' mithyAtvamAhanIya'. ' unmAthI meAkSa thAya nahI', mATe mAga bIjo hAvA joi e evA je bhAva te 'mizramehanIya', AtmA A haze ?' tevu' jJAna thAya te 'samyak-vamAhanIya.' AtmA A che' evA nizcayabhAva te 'samyaktva.' jJAna pratye kharAkhara pratIti thAya ne rAta divasa te apUrvajoga sAMbharyA kare teA sAcI bhakti prApta thAya. niyamathI jIva kemaLa thAya che, dayA Ave che. mananAM pariNAme upayegahita je hoya te kama AchAM lAge, upayAgarahita hAya tA kama vadhAre lAge aMtaH karaNu kAmaLa karavA, zuddha karavA tAdi karavAnuM kahyuM che. svAdabuddhi ochI karavA niyama karavA. kuLadharma jyAM jyAM joIe chIe tyAM tyAM ADA Ave che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA - 77 [643-8] 9 vaDavA, bhAdrapada suda 13, zani, 1952 zrI vallabhAcArya kahe che ke zrIkRSNa gepI sAthe vartatA hatA, te jANune bhakti kare. egI jANIne te AkhuM jagata bhakti kare che paNa grahasthAzramamAM gadazA che te jANIne bhakti karavI e vairAgyanuM kAraNa che. grahasthAzramamAM puruSa rahe che tene citrapaTa joI vizeSa vairAgyanI pratIti thAya che. gadazAne citrapaTa joI AkhA jagatane verAgyanI pratIti thAya paNa grahasthAzramamAM rahetA chatAM tyAga vairAgya yogadazA jevAM rahe che e kevI adbhuta dazA che ! yugamAM je vairAgya rahe te akhaMDa. vairAgya sapuruSa grahasthAzramamAM rAkhe che. te adabhuta vairAgya je mumukSune vairAgya, bhakti thavAnuM nimitta bane che lokika dRSTimAM vairAgya, bhakti nathI. puruSArtha karavAnuM, ane satya rIte vartavAnuM dhyAnamAM ja AvatuM nathI. te te loko bhUlI ja gayA che. mANase varasAda Ave tyAre pANI TAMkAmAM bharI rAkhe che, tema mumukSu jIve ATale ATale upadeza sAMbhaLIne jarAya grahaNa karatA nathI, te eka Azcarya che. tene upakAra kevI rIte thAya? sata puruSanI vartamAna sthitinI vizeSa abhuta dazA che. gRhasthAzramanI badhI sthiti sapuruSanI prazasta che. badhA jega pUjavA ceca che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra jJAnIo deSa ghaTADavA mATe anubhavanAM vacane kahe che, mATe tevAM vacanenuM smaraNa karI je te samajavAmAM Ave, zravaNa manana thAya, te saheje AtmA ujajavala thAya. tema karavAmAM kAMI bahu mahenata nathI. tevAM vacanane vicAra na kare, te kaI divasa paNa doSa ghaTe nahIM. sadAcAra sevavA joIe. jJAnI puruSoe dayA, satya, adattAdAna, brahmacarya, parigraha parimANa vagere sadAcAra kahelA che. jJAnIoe je sadAcAra sevavA kahela che te yathArtha che, sevavA yegya che. vagara sAkSIe jIve trata, niyama karavo nahIM. viSayakaSAyAdi doSa gayA vinA sAmAnya AzayavALAM dayA vagere Ave nahI, te pachI UMDA AzayavALAM dayA vagere kayAMthI Ave? viSayakaSAyasahita mokSe javAya nahIM. aMtaHkaraNanI zuddhi vinA AtmajJAna thAya nahIM. bhakti e sarva deSane kSaya karavAvALI che, mATe te sarvotkRSTa che. jIve vikalpanA vyApAra karavA nahIM. vicAravAna avicAraNA ane akAya karatAM kSebha pAme. akAya karatAM je kSeAbha na pAme te avicAravAna. akArya karatAM je bha na pAme te avicAravAna. akArya karatAM prathama jeTale trAsa rahe che teTale bIjI phera karatAM rahetuM nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparezachAyA 79 mATe prathamathI ja akArya karatAM aTakavuM. daDha nizcaya karI akArya karavuM nahIM. sahu upakAraarthe je upadeza kare che te zravaNa kare, ne vicAre te jIvanA de avazya ghaTe. pArasamaNine saMga thaye, ne teDhAnuM suvarNa na thayuM te kAM te pArasamaNi nahIM; ane kAM te kharuM letuM nahIM. tevI ja rIte je upadezathI suvarNamaya AtmA na thAya te upadeSTA kAM te satparuSa nahIM, ane kAMte sAmo mANasa egya jIva nahIM. egya jIva ane kharA satpaSa heya te guNa pragaTayA vinA rahe nahIM. laukika AlaMbana na ja karavAM. jIva pite jAge te badhAM viparIta kAraNe maTI jAya. jema keI puruSa gharamAM niMdrAvaza thavAthI tenA gharamAM kUtarAM, bilADAM vagere pasI javAthI nukazAna kare, ane pachI te puruSa jAgyA pachI nukazAna karanArAM evAM je kUtarAM Adi prANIo tene deSa kADhe; paNa pitAne deSa kADhate nathI ke huM ughI gaye te Ama thayuM; tema chavA pitAnA doSa jete nathI. pite jAgRta rahe che, te badhAM viparIta kAraNe maTI jAya; mATe pite jAgRta rahevuM. jIva ema kahe che ke mArA tRSNA, ahaMkAra, lebha Adi de jatA nathI, arthAta jIva pitAne deSa kADhate nathI, ane dene vAMka kADhe che. jema sUryane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra tApa bahu paDe che, ane tethI bahAra nIkaLatuM nathI, mATe sUryane deSa kADhe che, paNa chatrI ane pagarakhAM sUryane tApathI rakSaNaarthe batAvyAM che tene upathaga karate. nathI tema, jJAnI puruSae laukika bhAva mUkI daI je vicA. rathI pitAnA doSe ghaTADelA, nAza karelA te vicAre, ane te upAye jJAnIe upakAraarthe kahe che. te zravaNa AtmAmAM pariNAma pAme tema puruSArtha kare. kayA prakAre deze ghaTe? jIva laukika bhAva, kriyA kare che, ne deze kema ghaTatA nathI ema kahyA kare che! rogya jIva na hoya tene satyapuruSa upadeza ApatA nathI. satyaruSa karatAM mumukSune tyAga vairAgya vadhI ja joIe. mumukSuoe jAgRta thaI vairAgya vadhAravo joIe sapuruSanuM eka paNa vacana sAMbhaLI pitAne viSe deze hAvA mATe bahu ja kheda rAkhaze, ane deSa ghaTADaze tyAre ja guNa pragaTaze. satsaMgasamAgamanI jarUra che; bAkI satyuSa te jema eka vaTemArgu bIjA vaTemArgune rasto batAvI cAlyA jAya che, tema batAvI cAlyA jAya che. gurupada dharAvavA ke ziSyo karavA mATe puruSanI IcchA nathI. puruSa vagara eka paNa Agraha, kadAgraha maTatuM nathI. durAgraha mATe tene AtmAnuM bhAna thAya che, sapuruSanA pratApe ja doSa ghaTe che. brAnti jAya te tarata samyaktva thAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 81 bAhubalijIne jema kevaLajJAna pAse-a`taramAM hatuM, kAMI bahAra nahAtuM; tema samyaktva potAnI pAse ja che. ziSya kevA hoya ke mAthuM kApIne Ape teve hAya tyAre samyakRtva jJAnI prApta karAve. namaskArAdi jJAnIpuruSane karavA te ziSyanA ahukAra TALavA mATe che. paNa manamAM UMcuMnIcu' thayA kare teA ArA kacAre Ave ! jIva aha'kAra rAkhe che, asata vacane khele che, bhrAnti rAkhe che, tenuM tene lagAre bhAna nathI. e bhAna. thayA vinA niveDA AvavAnA nathI. zUravIra vacanene khIjA eka vacanA pahAMce nahI jIvane satpuruSane eka zabda paNa samajAyA nathI. meTAI naDatI hAya te mUkI devI. tuDhiyAe mumatI ane tapAe smRti AdinA kadAgraha grahI rAkhyA che paNa tevA kadAgrahamAM kAMI ja hita nathI. zUrAtana karIne AgrahathI dUra rahevuM; paNa vidha karavA nahIM. jayAre jJAnIpuruSa thAya che tyAre matabheda kadAcaha. ghaTADI de che. jJAnI anuka'pArtha mArga khAdhe che, ajJAnI kugurue matabheda ThAmaThAma vadhArI kadAgraha cAkkasa kare che. sAcA puruSa maLe, ne tee je kalyANanA mArga atAve te ja pramANe jIva varte te avazya kalyANa thAya.. } Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra ta satpuruSanI AjJA pALavI te ja kalyANa, mA vicAravAnane pUchavA. satpuruSanA Azraye sArAM AcaraNa karavAM khATI buddhi sahune herAnakartA che; pApanI kartA che, mamatva hoya tyAM ja mithyAtva. zrAvaka save dayALu hoya. kalyAnA mArga eka ja heya; sA khaseA na hAya. aMdaranA dASA nAza thaze, ane samapariNAma Avaze te ja kalyANa thaze. 82 matabhedane chede te ja sAcA puruSa. samariNAmane raste caDhAve te sAcA saMga. vicAravAnane mAganA bheda nathI. hiMdu ane musalamAna sarakhA nathI. hiMduenA dhama gurue je dhabAdha kahI gayA hatA te bahu upakAraarthe kahI gayA hatA. tevA Adha pIrANA musalamAnanAM zAstromAM nathI. AtmApekSAe kaNabI, vANiyA, musalamAna nathI. tenA jene bheda maTI gayA te ja zuddha; bheda bhAse te ja anAdinI bhUla che. kuLAcAra pramANe je sAcuM mAnyuM te ja kaSAya che. pra. :--meAkSa eTale zuM ? 90 :~~AtmAnuM atyaMta zuddhapaNuM te, ajJAnathI chUTI javu te, sarva kavI mukta thavuM te 'mekSa '. cathAtathya jJAna pragaTaye meAkSa, brAnti rahe tyAM sudhI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA AtmA jagatamAM che. anAdikALanuM evuM je cetana tene svabhAva jANapaNuM, jJAna che, chatAM bhUlI jAya che te zuM ? jANapaNamAM nyUnatA che, yathAta jANapaNuM nathI. te nyUnatA kema maTe? te jANapaNArUpI svabhAvane bhUlI na jAya; tene vAraMvAra daDha kare te nyUnatA mATejJAnI puruSanAM vacanonuM avalaMbana levAthI jANapaNuM thAya. sAdhana che te upakAranA hetuo che. jevA jevA adhikArI tevuM tevuM tenuM phaLa. puruSanA Azraye le te sAdhano upakAranA hetuo che. puruSanI daSTie cAlavAthI jJAna thAya che. puruSonAM vacana AtmAmAM pariNAma pAmya mithyAtva, avata, pramAda, azubhayoga vagere badhA doSe anukrame meLA paDe. AtmajJAna vicAravAthI doSa nAza thAya che. puruSe pokArI pokArIne kahI gayA che, paNa jIvane lekamAgamAM paDI rahevuM che; ane leka ttara kaherAvavuM che ne deSa kema jatA nathI ema mAtra kahyA karavuM che. lekane bhaya mUkI puruSonAM vacane AtmAmAM pariNamAve te sarva deSa jAya. jIve mArApaNuM lAvavuM nahIM. moTAIne mahattA mUkyA vagara samyakatvane mArga AtmAmAM pariNAma pAma kaThaNa che. - vedAMtazAso vartamAnamAM svacchedathI vAMcavAmAM Ave che, ne tethI zuSkapaNe jevuM thaI jAya che. vadarzanamAM jhaghaDo nathI. paNa AtmAne kevaLa muktadaSTie jotAM tIrthakare lAMbe vicAra karyo che. mULa lakSagata thavAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zrImad rAjacaMdra je je vaktA ( satpuruSA) e kahyu te yathAya che ema jaNAze. AtmAne kayAreya paNa vikAra na Upaje, tathA rAgadveSapariNAma na thAya tyAre ja kevaLajJAna kahevAya. Sada"navALAe je vicAra karyA che tethI AtmAnu temane bhAna thAya che, paNa tAratamyapaNAmAM phera paDe mULamAM bhUla nathI. pazu Sadana potAnI samajaNe besADe teA kAI vAra bese nahIM. te besavu. satpuruSanA Azraye thAya. jeNe AtmA asaga, akriya vicAryoM hAya tene brAnti hAya nahI, sa`zaya hAya nahI', AtmAnA hAvApaNA saMbaMdhamAM prazna rahe nahI, pra0 :--samyakRtva kema jaNAya ? u. :mAMhIthI dazA kare tyAre samyaktvanI khabara enI meLe potAne paDe. sadeva eTale rAgadveSa ne ajJAna jenAM kSaya thayAM che te. sadguru kANu kahevAya ? mithyAtva'thi jenI chedAI che te. sadguru eTale nigraMtha. sadhama eTale jJAnIpuruSAe AdhelA dha. A traNe tattva yathArtha rIte jANe tyAre samyaktva thayuM gaNAya. ajJAna TALavA mATe kAraNA, sAdhane matAvyAM che. jJAnanuM svarUpa jyAre jANe tyAre meAkSa thAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 85 paramavaidyarUpI sadguru maLe ane upadezarUpI davA AtmAmAM piraNAma pAme tyAre rAga jAya; paNa te davA aMtaramAM na utAre, te tenA kAI kALe rAga jAya nahI. jIva kharekharuM' sAdhana karatA nathI. jema AkhA kuTuMbane ALakhavu' hAya te pahelAM eka jaNane oLakhe teA badhAnI oLakhANa thAya, tema pahelAM samyaktvanu oLakhANa thAya tyAre AtmAnA badhA guNArUpI kuTuMbanuM oLakhANa thAya. samyaktva sarvotkRSTa sAdhana kahyuM che. bahAranI vRttie ghaTADI aMtarapariNAma kare, te samyakRtvanA mArga Ave. cAlatAM cAlatAM gAma Ave, paNa vagara cAlye gAma sAmu na Ave. jIvane yathA satpuruSanI prApti ane pratIti thaI nathI. ahirAtmAmAMthI aMtarAtmA thayA pachI paramAtmApaNuM thavuM joIe. dUdha ne pANI judAM che tema satpuruSanA Azrace, pratItie deha ane AtmA judA che ema bhAna thAMya, aMtaramAM potAnA AtmAnubhavarUpe, jema dUdha ne pANI judAM thAya tema deha ane AtmA judA lAge tyAre paramAtmApaNuM prApta thAya. jene AtmAnA vicArarUpI dhyAna che, satata niraMtara dhyAna che, AtmA jene svapnamAM paNa judo ja bhAse, keAI vakhata jene AtmAnI bhrAnti thAya ja nahIM tene ja paramAtmApaNuM' thAya. aMtarAtmA nira'tara kaSAyAdi nivAravA puruSArtha kare che. caudamA guNasthAnaka sudhI e vicArarUpI kriyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 zrImad rAjacaMdra che. jene vairAgya upazama vartate heya tene ja vicAravAna kahIe, AtmAo mukta thayA pachI saMsAramAM AvatA nathI. AtmA svAnubhava gocara che, te cakSuthI dekhAte nathI, IndriyathI rahita evuM je jJAna te jANe che, AtmAne upayoga manana kare te mana che. vaLagaNa che tethI mana juduM kahevAya, saMkalpavikalpa mUkI devA te upaga. jJAnane AvaraNa karanAruM nikAcita karma na bAMdhyuM hoya tene puruSane bedha lAge che. AyuSane baMdha hoya te rokAya nahIM. jIve ajJAna grahyuM che tethI upadeza pariNAme nahIM. kAraNa AvaraNane lIdhe pariNamavAne rasto nathI. jyAM sudhI lekanA abhinivezanI kalpanA karyA kare tyAM sudhI AtmA UMce Ave nahIM ane tyAM sudhI kalyANa paNa thAya nahIM. ghaNA ja sapuruSane badha sAMbhaLe che, paNa tene vicAravAne vega banatuM nathI, Indriyene nigrahanuM na hovApaNuM, kuLadharmane Agraha, mAnazlAghAnI kAmanA, amadhyasthapaNuM e kadAgraha che. te kadAgraha jyAM sudhI jIva na mUke tyAM sudhI kalyANa thAya nahIM. nava pUrva bhaNe teya rakhaDa! cauda rAjalaka jANe paNa dehamAM rahele AtmA na oLakhyo; mATe rakhaDa ! jJAnIpuruSa badhI zaMkAo TALI zake che; paNa taravAnuM kAraNa puruSanI daSTie cAlavuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA te che, ane te ja duHkha maTe, Aja paNa puruSArtha kare te AtmajJAna thAya. jene AtmajJAna nathI tenAthI kalyANa thAya nahIM. vyavahAra jene paramArtha che tevA AtmajJAnInI AjJAe vaye AtmA lakSagata thAya, kalyANa thAya. jIvane baMdha kema paDe? nikAcita viSe-upage, aNaupage. AtmAnuM mukhya lakSaNa upaga che. AtmA talamAtra dura nathI; bahAra jevAthI dura bhAse che, paNa te anubhavanecara che. A nahIM, A nahIM, ethI juduM je rahyuM te che. - AkAza dekhAya che te AkAza nathI. AkAza cakSuthI dekhAya nahIM. AkAza arUpI kahyuM che. AtmAnuM bhAna svAnubhavathI thAya che. AtmA anubhavagocara che. anumAna che te mApaNI che. anubhava che te hevApaNuM che. AtmajJAna sahaja nathI. "paMcIkaraNa. "vicArasAgara' vAMcIne kathanamAtra mAnyAthI jJAna thAya nahIM. jene anubhava thaye che evA anubhavInA Azraye te samajI tenI AjJA pramANe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 zrImad rAjacaMdra vite te jJAna thAya. samajayA vinA raste bhAre vikaTa che. hIro kADhavA mATe khANa khodavI te mahenata che, paNa hIro le temAM mahenata nathI. te ja pramANe AtmAsaMbaMdhI samajaNa AvavI durlabha che; nahIM te AtmA kaMI dUra nathI. bhAna nathI tethI dUra lAge che. jIvane kalyANa karavuM, na karavuM tenuM bhAna nathI; paNa pitApaNuM rAkhavuM che. the guNasthAnake graMthibheda thAya. agiyAramAMthI paDe che tene "upazamasamyapha tva" kahevAya. lebhA cAritrane pADanAra che. cothe guNasthAnake upazama ane kSAyika bane heya. upazama eTale sattAmAM AvaraNanuM rahevuM. kalyANanAM kharekharAM kAraNe jIvane dhAryAmAM nathI. je zAstro vRttine saMkSepe nahIM, vRttine saMkece nahIM paraMtu vadhAre tevAM zAstromAM nyAya kayAMthI hoya? vrata ApanAra ane vrata lenAre bannee vicAra tathA upaga rAkhavA. upaga rAkhe nahI, ne bhAra rAkhe te nikAcitakarma baMdhAya. "ochuM karavuM " parigrahamaryAdA karavI ema jenA manamAM hoya te zithila kama bAdhe. pApa karyo kAMI mukti hoya nahIM. eka vrata mAtra laI ajJAnane kADhavA Icche che tevAne ajJAna kahe che ke tArAM kaMIka cAritra huM khAI gayo chuM temAM te zuM moTI vAta che? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 89 je sAdhanA batAve te taravAnAM sAdhanA hoya teA ja kharAM sAdhana. bAkI niSphaLa sAdhana che. vyavahAramAM anaMtA bhAMgA uThe che, te kema pAra Ave ? keAI mANasa utAvaLA khele tene kaSAya kahevAya; kAI dhIrajathI khele tene zAnti dekhAya, paNa aMtarpariNAma hAya tA ja zAMti kahevAya. jene sUvAnI eka pathArI joie te daza dhara mekaLAM rAkhe te tevAnI vRtti kayAre sa`kAcAya ? vRtti zake tene pApa nahI, keTalAka jIvA evA che ke vRtti na zakAya evAM kAraNe| bhegAM kare, AthI pApa rokAya nahIM. bhAdrapada suda 15, 1952 [ 643-9 ] cauda rAjaleAkanI kAmanA che te pApa che. mA pariNAma jovAM. cauda rAjalekanI khabara nathI ema kadAca kahA, te paNa jeTaluM dhAyuM' teTalu tA nakkI pApa thayuM munine taNakhalu paNa grahavAnI chUTa nathI. gRhastha eTaluM grahe te! teTaluM tene pApa che. 10 jaDa ne AtmA tanmayapaNe thAya nahIM. sUtaranI AMDhI sUtarathI kAMi judI nathI; paNa AMTI kADhavI temAM vikaTatA che; joke sUtara ghaTe nahI. te vadhe nahi. tevI ja rIte AtmAmAM AMTI paDI gaI che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra sapuruSa ane salphAstra e vyavahAra kAMI kalpita nathI sadguru. sanzAstrarUpI vyavahArathI svarUpa zuddha thAya kevaLa vate, pitAnuM svarUpa samaje te samakita. satparuSanuM vacana sAMbhaLavuM durlabha che, zraddhAvuM durlabha che, vicAravuM durlabha che, te anubhavavuM durlabha hoya temAM zI navAI ? upadezajJAna anAdinuM cAlyuM Ave che. ekalAM pustakathI jJAna thAya nahIM. pustakathI jJAna thatuM hoya te pustakane mekSa thAya ? sadgurunI AjJA pramANe cAlavuM emAM bhUlI javAya te pustaka avalaMbanabhUta che. caitanyapaNuM gekhe te caitanyapaNuM prApta thAya, caitanyapaNuM anubhava gecara thAya. saddagurunuM vacana zravaNa kare, manana kare, ne AmAmAM pariNamAve te kalyANa thAya. jJAna ane anubhava hoya te mokSa thAya. vyavahArane niSedha nahI, ekalA vyavahArane vaLagI rahevuM nahI. AtmajJAnanI vAta sAmAnya thaI jAya evI rIte karavI ghaTe nahIM. AtmajJAnanI vAta ekAMte kahevI. AtmAnuM havApaNuM vicAravAmAM Ave te anubhavavAmAM Ave; nahIM te temAM zaMkA thAya che. jemAM eka mANasane vadhAre paDaLathI dekhAtuM nathI tema AvaraNanI vaLagaNAne lIdhe AtmAne thAya che. UMghamAM paNa Amane sAmAnyapaNe jAgRti che, AtmA kevaLa Ughe nahiM; tene AvaraNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 91. Ave. AtmA heya te jJAna thAya. jaDa heya te jJAna kene thAya? potAne pitAnuM bhAna thavuM, pote potAnuM jJAna. pAmavuM, jIvanmukta thavuM. caiitanya eka heya te brAti kone thaI ? mekSa. kone thaye? badhAM caitanyanI jAti eka paNa pratyeka caitanyanuM svataMtrapaNuM che, juduM juduM che; caitanyane svabhAva eka che. mekSa svAnubhavagecara che. nirAvaraNamAM bheda nathI. paramANuM bheLAM thAya nahIM eTale ke AmAne paramANune saMbaMdha nahIM tyAre mukti, parasvarUpamAM nahIM maLavuM te mukti. kalyANa karavuM, na karavuM; tenuM bhAna nathI; paNa jIvane pitA paNuM rAkhavuM che; baMdha kyAM sudhI thAya? jIva citanya na thAya tyAM sudhI ekedriyAdika ni hoya te paNa jIvane jJAnasvabhAva kevaLa lepAI jAya nahIM, aze. khulluM rahe che. anAdi kALathI jIva baMdhAya che. nirAMvaraNa thayA pachI baMdhAtuM nathI. "huM jANuM chuM" evuM abhimAna te caitanyanuM azuddhapaNuM A jagatamAM baMdha ne maoNkSa na heta te kRtine upadeza kene arthe ? AtmA svabhAve kevaLa akiya che, prayoga kriya che. jyAre nirvikalpa samAMdhi thAya tyAre ja akriyapaNuM kahyuM che. nirvivAdapaNe vedAMta vicAravAmAM aDacaNa nathI. AtmA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra ahaMtapada vicAre te ahata thASa siddhapadma vicAre te siddha thAya. AcAya pada vicAre te AcAya thAya. upAdhyAyanA vicAra kare teA upAdhyAya thAya. strIrUpa vicAre teA AtmA strI, arthAt je svarUpane vicAre te rUpa bhAMvAtmA thAya. AtmA eka che ke aneka che tenI ciMtA karavI nahI. AMpaNe te e vicAravAnI jarUra che ke huM eka chuM. ' jagatane bheLavavAnI zI jarUra che ? eka anekanA vicAra ghaNI AghI darzAe pahoMcyA pachI vicAravAnA che. jagata ne AtmA svapne paNa eka jANuzA nahI'. AtmA acaLa che; vedAMta sAMbhaLIne paNa AtmAne eLakhavA, AtmA sarvavyApaka che ke AtmA dehane viSe che te pratyakSa anubhavagamya che. 92 badhA dharmanuM tAtparya e che ke AtmAne ALakhavA. bIjA badhAM sAdhana che te je ThekANe joI e (ghaTa) te jJAnInI AjJAe vAparatAM adhikArI jIvane phaLa thAya. dayA vagere AtmAne nirmALa thavAnAM sAdhanA che. mithyAtva, pramAda, atrata, azubhayAga, e anukrame jAya satpuruSanu te vacana AtmAmAM piraNAma pAme tethI adhA doSo anukrame nAza pAme. AtmajJAna vicArathI thAya che. satpuruSa te peAkArI pokArIne kahI gayA che, paNa jIva leAkamAge paDayA che, ne tene leAkeAttaramAga ne mAne che. AthI karI keme ya doSa jatA nathI, leAkanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA bhaya mUkI puruSonAM vacane AtmAmAM pariNamAve te sarva deSa jAya. jIve mArApaNuM lAvavuM nahIM; moTAI ane mahattA mUkayA vagara samyaphamArga AtmAmAM pariNAma pAme nahIM. brahmacaryaviSe -paramArtha hetu mATe nadI UtaravAne. TADhA pANInI munine AjJA ApI, paNa abrahmacaryanI AjJA ApI nathI; ne tene mATe kahyuM che ke alpa AhAra karaje, upavAsa karaje, ekAMtara karaje, chevaTe jhera khAIne maraje, paNa brahmacarya bhAMgIza nahIM. bhAine marakasa karaje ane kahyuM che ke dehanI mUcha hoya tene kalyANa kema bhAse? sarSa karaDe ne bhaya na thAya tyAre samajavuM ke, AtmajJAna pragaTayuM che. AtmA ajara, amara che. "huM" maravAne nathI; te maraNano bhaya che? jene dehanI mUcha gaI tene AtmajJAna thayuM kahevAya. prazna -jIve kema vartavuM ? samAdhAna satsaMgane vege AtmAnuM zuddhapaNuM" prApta thAya temAM paNa satsaMgane sadA ga nathI maLatuM. jIve egya thavA mATe hiMsA karavI nahIM, satya bolavuM; adatta levuM nahIM; brahmacarya pALavuM; parigrahanI maryAdA karavI; tribhejana karavuM nahIM e Adi sadAcaraNa zuddha aMtaHkaraNe karavAnuM jJAnIoe kahyuM che, te paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra je AtmAne arthe lakSa rAkhI karavAmAM AvatAM hoya te upakArI che, nahIM te puNya prApta thAya. tethI manuSyapaNuM maLe, devatApaNuM maLe, rAjya maLe, ne pAchuM cAra gatimAM rajhaLavuM thAya; mATe jJAnIoe tapa Adi je kriyA AtmAne upakAraarthe ahaMkArarahitapaNe karavA kahI che, te paramajJAnI pote paNa jagatanA upakArane arthe nizcaya karI seve che. mahAvIrasvAmIe kevaLajJAna UpajyA pachI upavAsa karyA nathI, tema kaI jJAnIe karyA nathI. tathApi lekenA manamAM ema na Ave ke jJAna thayA pachI khAvuM pIvuM sarakhuM che; teTalA mATe chellI vakhate tapanI AvazyaktA batAvavA upavAsa karyo. dAnane siddha karavA mATe dIkSA lIdhA pahelAM pote varSIdAna dIdhuM AthI jagatane dAna siddha karI ApyuM. dakSA nAnI vayamAM na lIdhI te upakAraarthe nahIM te pitAne karavA na karavAnuM kAMI nathI kemake je sAdhana kahyAM che te AtmalakSa karavAne mATe che, je pitAne te saMpUrNa prApta thayuM che. paNa paranA upakArane arthe jJAnI sadAcaraNa seve che. hAla jainamAM ghaNe vakhata thayA avAvaru phavAnI mAphaka AvaraNa AvI gayuM che; koI jJAnI puruSa che nahIM. keTaloka vakhata thayAM jJAnI thayA nathI; kemake, nahIM te temAM ATalA badhA kadAgraha thaI jAta nahIM. A paMcamakALamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA sapuruSane jega maLa durlabha che, temAM hAlamAM te vizeSa durlabha jovAmAM Ave che; ghaNuM karI pUrvanA saMskArI jIva jevAmAM AvatA nathI, ghaNA jImAM keIka khare mumukSu, jijJAsu jevAmAM Ave che, bAkI te traNa prakAranA cha jevAmAM Ave che, je bAhyadaSTivALA che - (1) "kriyA karavI nahIM; kriyAthI devagati prApta thAya; bIjuM kAMI prApta thatuM nathI. jethI cAra gati rajhaLavAnuM mATe te kharuM.' ema kahI sadAcaraNa, puNyanA hetu jANa karatA nathI ane pApanAM kAraNe sevatAM aTaktA nathI. A prakAranA jIe kAMI karavuM ja nahi, ane meTI moTI vAta karavI eTaluM ja che. A jIvane "ajJAnavAdI" tarIke mUkI zakAya (2) "ekAMtakriyA karavI tethI ja kalyANa thaze, evuM mAnanArAo sAva vyavahAramAM kalyANa mAnI kadAgraha mUkatA nathI, AvA jIne "kiyAvAdI" athavA kriyAjaDa" gaNavA. kiyA jaDane AtmAne lakSa hAya nahIM. (3) "amane AtmajJAna che. AtmAne jAti hAya ja nahIM; AtmA kartAya nathI; ne joktAya nathI; mATe kAMI nathI." AvuM belanArAo "zuSka adhyAtmI, pilA jJAnI thaI besI anAcAra sevatAM aTake nahIM. - AvA traNa prakAranA ja hAlamAM jovAmAM Ave che. jIve je kAMI karavAnuM che te AtmAnA upakAra arthe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra karavAnuM che te vAta teo bhUlI gayA che. hAlamAM jenamAM corAsIthI se gacha thaI gayA che. te badhAmAM kadAgraha thaI gayA che, chatAM teo badhA kahe che ke janadharmamAM ame ja chIe. janadharma amAre che." paDimAmi, niMdAmi; garihAmi, apUrNa sirAmi, Adi pAThane laukikamAM hAla e artha thaI gaye jaNAya che ke "AtmAne vasarAvuM chuM." eTale jene artha, AtmAne upakAra karavAne che tene ja AtmAne ja bhUlI gayA che. jemAM jAna joDI heya. ane vidhavidha vaibhava vagere heya, paNa je eka vara na hoya te na zobhe ane vara hoya te zebhe; tevI rIte kriyA vairAgyAdi je. AtmAnuM jJAna hoya te zobhe nahIM te na zobhe. janamAM hAlamAM AtmAne bhulAva thaI gayela che. sUtra, caudapUrvanuM jJAna, muni paNuM, zrAvakapaNuM, hajAre jAtanAM sadAcaraNa, tapazvaryA Adi je je sAdhane, je je mahenate, je je puruSArtha kahyAM che te eka AtmAne oLakhavA mATe, zodhI kADhavA mATe, kahyA che te prayatna je AtmAne oLakhavA mATe, zodhI kADhavA mATe, AtmAne arthe, thAya te saphaLa che, nahIM te niSphaLa che, joke tethI bAhya phaLa thAya; paNa cAra gatine cheda thAya nahIM. jIvane puruSane jega thAya, ane lakSa. thAya, te te saheje e jIva thAya ane pachI. sadagurunI AsthA hoya te samyaktva thAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA (1) zama=krodhAdi pAtaLAM pADavAM te. (2) savega=meAkSamAga sivAya bIjI koI IcchA nahI te. (3) niveda=sa'sArathI thAkI javuM te--sa'sArathI aTakI javuM te. (4) AsthA=sAcA gurunI, sadgurunI AsthA thavI te. (5) anukaMpAsava prANI para samabhAva rAkhave. te, niverabuddhi rAkhavI te. A guNA sakitI jIvamAM saheje hAya prathama sAcA puruSanu oLakhANu thAya, te pachI A cAra guNA Ave. vedAMtamAM vicAra athe SaTrasa`patti matAvI che viveka,. vairAgyAdi sadguNa prApta thayA pachI jIva ceAgya mumukSu kahevAya. 7 97 6 naya AtmAne samajavA arthe kahyA che; paNa jIveTa te nayavAdamAM gU'cavAi jAya che. AtmA samajAvavA jatAM nayamAM guMcavAI javAthI te prayAga avaLe paDA.. samaktidRSTi jIvane kevaLajJAna ' kahevAya. vata mAnamAM bhAna thayu che mATe deze kevaLajJAna' thayu' kahevAya; khAkI te AtmAnuM bhAna thayu' eTale kevaLajJAna; te A rIte kahevAyaH- samaktidRSTine AtmAnu bhAna thAya thAya tyAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra tene kevaLajJAnanuM bhAna pragaTayuM; ane bhAna pragaTayuM eTale kevaLajJAna avazya thavAnuM, mATe A apekSAe samaktidaSTine kevaLajJAna kahyuM che samyaktva thayuM eTale jamIna kheDI jhADa vAvyuM, jhADa thayuM, phaLa thayAM phaLa thoDAM khAdhAM, khAtAM, khAtAM AyuSa pUruM thayuM te pachI bIje bhava phaLa khavAya. mATe kevaLajJAna" A kALamAM nathI evuM avaLuM mAnI levuM nahIM, ane kahevuM nahIM. samyaktva prApta thatAM anaMtA bhava maTI eka bhava ADe rahyo; mATe samyaktva utkRSTa che. AtmAmAM kevaLajJAna che, paNa AvaraNa TaLe kevaLajJAna hoya, A kALamAM saMpUrNa AvaraNa TaLe nahIM. eka bhava bAkI rahe eTale jeTaluM kevaLajJAnAvaraNIya jAya teTaluM kevaLajJAna thAya che. samakti Abe mAMhI-aMtaramAM-dazA phare; kevaLajJAnanuM bIja pragaTa thayuM. saddaguru vinA mArga nathI, ema meTA puruSee kahyuM che. A upadeza vagara kAraNe karyo nathI. samakitI eTale mithyAtvamukta; kevaLajJAnI eTale cAritrAvaraNathI saMpUrNapaNe mukta ane siddha eTale dehAdithI saMpUrNapaNe mukta, praznaH-kama ochAM kema thAya? uttara kodha na kare, mAna na kare, lebha na kare, tethI karma ochAM thAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA bA kiyA karIza tyAre manuSyapaNuM maLaze, ane kaI divasa sAcA puruSane jega maLaze. prazna -vrataniyama karavAM ke nahIM? uttara :vrataniyama karavAnAM che. tenI sAthe kajiya kaMkAsa, chokarAyAM ane gharamAM mArApaNuM karavuM nahIM. UMcI dazAe javA mATe vrataniyama karavAM. sAcAkheTAnI parIkSA karavI te upara eka sAcA bhaktanuM dRSTAMta -eka rAjA bahu bhaktivALe hite; ane tethI bhaktonI sevA bahu karate; ghaNA bhaktonuM anavasAdithI piSaNa karatAM ghaNA bhakto bhegA thayA. pradhAne jANyuM ke rAjA bheLe che; bhakto ThagI khAnArA che; mATe tenI rAjAnI parIkSA karAvavI, paNa hAla rAjAne prema bahu che tethI mAnaze nahIM; mATe kaI avasare vAta; ema vicArI keTaleka vakhata khamI jatAM kaI avasara maLavAthI teNe rAjAne kahyuM "Apa ghaNe vakhata thayAM badhA bhaktonI sarakhI sevAcAkarI karI che, paNa temAM kaI moTA haze, keI nAnA haze, mATe badhAne oLakhIne bhakti karo. tyAre rAjAe hA kahI kahyuM : tyAre kema karavuM ?" rAjAnI rajA laI pradhAne be hajAra bhakta hatA te badhAne bhegA karI kahevarAvyuM ke tame daravAjA bahAra Avaje, kemake rAjAne jarUra hevAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrImad rAjacaMdra Aje bhaktatela kADhavuM che. tame badhA ghaNA divasa thayAM zAne mAlamasAlA khAe che te Aje rAjAnuM ATaluM kAma tamAre karavu' joI e. ghANImAM ghAlI tela kADhavAnuM sAMbhaLyuM ke badhA bhaktoe tA bhAgavA mAMDyuM; ane nAsI gayA. eka sAcA bhakta hatA teNe vicAra karyo ke rAjAnuM nimaka, lUNa khAdhuM che teA tenA pratye nimaharAma kema thavAya? rAjAe paramAtha jANI anna dIdhu che; mATe rAjA game tema kare tema karavA devuM. Ama vicArI ghANI pAse jaI kahyuM ke "tamAre bhaktatela' kADhavu hoya te kADho. '' pachI pradhAne rAjAne kahyuM: " jue, tame badhA bhaktonI sevA karatA hatA; paNa sAcAkheATAnI parIkSA nahAtI " juo, A rIte sAcA jIvA tA viralA ja hAya; ane tevA virala sAcA saddagurunI bhakti zreyaskara che. sAcA sadgurunI bhakti mana, vacana ane kAyAe karavI. eka vAta samajAya nahIM tyAM sudhI khIjI vAta sAMbhaLavI zu kAmanI ? eka vAra sAMbhaLyu te samajAya nahi tyAM sudhI bIjI vAra sAMbhaLavuM nahI. sAMbhaLelu* bhUlavu* nahIM, eka vAra jagyA te pacyA vagara khIjuM khAvu. nahI tenI peThe. tapa vagere karavAM te kAMi mahAbhArata vAta nathI; mATe tapa karanAre ahaMkAra karavA nahIM, tapa e nAnAmAM nAnA bhAga che. bhUkhe maravu' ne upavAsa karavA tenuM nAma tapa nathI. mAMhIthI zuddha ataHkaraNathAya tyAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadarAchAyA 101 tapa kahevAya ane te mokSagati thAya. bAhya tapa cha prakAre : (1) aMtavRtti thAya che. (2) eka Asane kAyAne besADavI te. (3) e che AhAra kare te. (4) nIrasa AhAra kare ane vRttio ochI karavI te. (5) saMlInatA. (6) AhArane tyAga te. tithine arthe upavAsa karavAnA nathI, paNa AtmAne arthe upavAsa karavAnAM che. bAra prakAre tapa kahyo che. temAM ohAra na kare te tapa jillAIdriya vaza karavAne upAya jANune kahyA che. jiindriya vaza karI, te badhI indriye vaza thavAnuM nimitta che. upavAsa kare tenI vAta bahAra na kare; bIjAnI niMdA na kare, krodha na kare; je AvA deze ghaTe te mATe lAbha thAya. tapAdi AtmAne arthe karavAnAM che; lekene dekhADavA karavAnAM nathI. kaSAya ghaTe tene tapa" kahyo che. laukika daSTi bhUli javI. loke te je kuLamAM janme che te kuLanA dharmane mAne che. ne tyAM jAya che paNa te te nAmamAtra dhama kahevAya, paNa mumukSue tema karavuM nahIM. sahu sAmAyika kare che, ne kahe che ke jJAnI svIkAre te kharuM. samakita haze ke nahIM te paNa jJAnI svIkAre zuM? ajJAnI svIkAre tevuM tamAruM sAmAyika vrata ane samakti che ! arthAt vAstavike sAmAyika vrata ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrImad rAjacaMdra samakita tagArAM nathI. mana, vacana ane kAyA vyavahAra samatAmAM sthira rahe te samakita nahIM. jema UMghamAM sthira ga mAluma paDe che chatAM te vastutaH sthira nathI; ane teTalA mATe te samatA paNa nathI. mana, vacana, kAyA caudamAM guNasthAnaka sudhI hoya; mana te kArya karyA vagara besatuM ja nathI. kevaLInA mane capaLa hoya paNa AtmA capaLa hoya nahI. AtmA ethe guNasthAnake acapaLa hoya, paNa sarvathA nahIM. jJAna" eTale AtmAne yathAtathya jANa te. darzana" eTale AtmAnI yathAtathya pratIti te. "cAritra eTale AtmA sthira thAya te. AtmA ne sadaguru eka ja samajavA. A vAta vicArathI grahaNa thAya che. te vicAra e ke deha nahI athavA dehane lagatA bIjA bhAva nahi paNa saddagurune AtmA e saddagurU che. jeNe AtmasvarUpa lakSaNathI, guNathI ane vedanathI pragaTa anubhavyuM che ane te ja pariNAma jenA AtmAnuM thayuM che te AtmA ane sadguru eka ja ema samajavAnuM che. pUrve je ajJAna bheLuM karyuM che te khase te jJAnInI apUrva vANuM mamajAya. beTI vAsanA=dharmanA beTA svarUpane kharuM jANavuM te. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 103 tapa Adika paNa jJAnInI kasoTI che. zAMtAzIliyuM vartana rAkhyuM hoya, ane azAMtA Ave, te te aduda khabhAvita jJAna maMda thAya che. vicAra vagara Indri vaza thavAnI nathI. avicArathI Indriyo doDe che. vivRtti mATe upavAsa batAvyA che. hAlamAM keTalAka ajJAnI che upavAsa karyo hoya tyAre dukAne bese che. ane tene pauSadha TharAve che. AvA kalpita pauSadha jIve anAdi kALathI karyA che. te badhA jJAnIoe niSphaLa TharAvyA che. strI, ghara, chokarAM cheyAM bhUlI javAya tyAre sAmAyika karyuM kahevAya. sAmAnya vicArane laIne, Indriye vaza karavA cha kAyane AraMbha kAyAthI na karatAM vRtti nirmaLa thAya tyAre sAmAyika thaI zake vyahArasAmAyika bahu niSedhavA jevuM nathI; je ke sAva jaDa vyavahArarUpa sAmAyika karI nAMkhela che, te karanArA ne khabara paNa nathI hotI ke AthI kalyANa zuM thaze? samyaktva paheluM joIe. jenAM vacana sAMbhaLavAthI AtmA sthira thA, vRtti nirmaLa thAya te puruSanAM vacana zravaNa thAya te pachI samyaphatva thAya. bhavasthiti, paMcamakALamAM mokSano abhAva Adi zakAothI jIve bAho vRtti karI nAMkhI che; paNa je AvA jI puruSArtha kare. ne paMcamakALa mekSa thatAM hAtha jhAlavA Ave tyAre tene upAya ame laIzuM. te upAya kAMI hAthI nathI. jhaLahaLate agni nathI. maphatane jIvane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 zrImad rAjacaMdra bhaDakAvI dvIdhe che. jJAnInAM vacana sAMbhaLI yAda rAkhavAM nathI. jIvane puruSArtha karaveA nathI; ane tene laIne bahAnAM kADhavAM che. A peAtAnA vAMka samajave. samatAnI vairAgyanI vAta sAMbhaLavI hAya, ne sadRgurunI AjJAe varte, teA badhI vAsanAo jatI rahe. sadgurunI AjJAmAM badhAM sAdhane samAI gayAM. je jIvA taravAnA kAmI haiAya che tenI badhI vAsanAne nAza thAya che. jema kAi se pacAsa gAu vegaLeA hAya, te becAra divase paNa ghara bhegA thAya, paNa lAkhA gAu vegaLe hAya te ekadama ghara bhegA kayAMthI thAya ? tema A jIva kalyANamAga thI thADA vegaLA hAya, tA te kAIka divasa kalyANa pAMme, paNa jyAM sAva UMdhe raste hAya tyAM kayAMthI pAra pAme ? dehArdine abhAva thavA, mUrchAnA nAza thavA te ja mukti. eka bhava jene khAkI rahyo hoya tene dehanI eTalI badhI ciMtA na joie. ajJAna gayA pachI eka bhava te zuM hisAbamAM ? hAya mithyAtva, ne mAne chaThThuM ke sAtamu'guNasyAnaka, tenuM zuM karavu ? ceAthA guNasthAnakanI sthiti kevI hAya ? gaNadhara jevI meAkSamArganI parama pratIti Ave evI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA - 105 taravAne kAmI hoya te mAthuM kApIne ApatAM pAchA haTe nahIM zithila hoya te saheja paga jovA jevuM lakSaNa hoya te paNa mUkI zake nahIM, ane vItarAganI vAMta meLavavA jAya. vItarAga je vacana kahetAM DaryA che te ajJAnI svachaMde karI kahe che, te te kema chUTaze ? mahAvIrasvAmInA dIkSAnA vaDAnI vAtanuM svarUpa je vicAre te vairAgya thAya. e vAta addabhuta che. te bhagavAna apramAdI hatA, teone cAritra vartatuM hatuM, paNa jyAre brAhmacAritra lIdhuM tyAre mokSe gayA. avirati ziSya hoya te tenI sarabharA kema karAya ? rAgadveSa mAravA mATe nIkaLyA, ane tene te kAmamAM ANyA tyAre rAgadveSa kayAMthI jAya? jinanAM Agamane je samAgama thaye heya te te pitAnA kSayopazama pramANe thaye hoya, paNa sadagurunA joga pramANe na thayuM hoya saddagurune jega maLe tenI AjJA pramANe cAlyo tene kharekha rAgadveSa ga. gaMbhIra roga maTADavA mATe kharI davA tarata phaLa Ape che. tAva te eka be divase paNa maTe. mArga ane unmArganuM oLakhANa thavuM joIe. taravAne kAmI" e zabda vApare tyAM abhavyanuM prazna thatuM nathI. kAmI kAmamAM paNa bheda che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zrImad rAjacaMdra prazna - puruSa kema oLakhAya ? uttara :- satparU, temanAM lakSaNothI oLakhAyasarunAM lakSaNe - teonI vANImAM pUrvApara avirodha heya, teo kene je upAya kahe tethI kodha jAya, mAnane je upAya kahe tethI mAna jAya jJAnInI vANI paramArtharUpa ja hoya che, te apUrva che, jJAnInI vANa bIjA ajJAnInI vANInI upara ne upara ja hoya. jyAM sudhI jJAnInI vANI sAMbhaLI nathI, tyAM sudhI sUtro paNa chAzabALakaLA jevAM lAge. saddaguru ane asaddagurunuM oLakhANa, senAnI ane pIttaLanI kaMThInA oLakhANanI peThe thavuM joIe. taravAnA kAmI hoya ane saddaguru maLe, te karma TaLe, saddagurU kama TALavAnuM kAraNa che. karmo bAMdhavAnAM kAraNe maLe te karma baMdhAya, ane karma TALavAnAM kAraNe maLe te kama TaLe. taravAnA kAmI heya. te bhavasthiti AdinAM AlaMbana khetAM kahe che. taravAnA kAmI kene kahevAya? je padArthane jJAnI jhera kahe tene jhera jANe mUke, ane jJAnInI AjJA ArAdhe tene taravAnA kAmI kahevAya. upadeza sAMbhaLavAnI khAtara sAMbhaLavAnA kAmoe kamarUpa daDuM oDhayuM che tethI upadezarUpa lAgatI lAkaDI nathI. taravAnA kAmI hoya teNe dhetiyArUpa karma eDhayAM che. tethI upadezarUpa lAkaDI pahelI lAge. zAstramAM abhavyanA tAryA tare ema kahyuM nathI. bhaMgImAM ema artha nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 1074 TuMDhiyAnA gharamazI nAmanA munie enI TIkA karI che. pite taryA nathI, ne bIjAne tAre che eno artha AMdhaLe mArga batAve te che asagaruo AvAM khoTAM. AMlaMbana de che. "jJAnApekSAe sarvavyApaka, saccidAnaMda e huM AtmA eka chuM " ema vicAravuM. dhyAvanuM nirmaLa, atyaMta nirmaLa, paramazuddha, caitanyaghana, pragaTa AtmasvarUpa che. sarvane bAda karatAM je abAdhya anubhava rahe che te "AtmA" che. je sarvane jANe che te "AtmA" che je sarva bhAvane prakAze che te te "AtmA" che. avyA. bAdha samAdhisvarUpa "AtmA" che. "AtmA che. AtmA atyaMta pragaTa che, kemake svasaMvedana pragaTa anubhavamAM che. anutpanna ane amilanasvarUpa hevAthI AtmA nitya che." brAtipaNe parabhAvane kartA che." tenA "phaLane bhaktA che;" bhAna thaye "svabhAvapariNAmI che." sarvathA svabhAvapariNAma te. mekSa che." sadguru, satsaMga, sazAstra, savicAra ane. saMyamAdi tenAM "sAdhana che. AtmAnA astitvathI mAMDI nirvANa sudhInAM pada sAcA che, atyaMta sAcAM che kemake pragaTa anubhavamAM Ave che. brAti paNe AtmA parabhAvane kartA hovAthI zubhAzubha karmanI utpatti thAya che. kama saphaLa hovAthI te zubhAzubhakarma AmA bhegave. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrImad rAjacaMdra che, mATe utkRSTa zubhathI utkRSTa azubha sudhInAM nyUnAdhika paryAya bhegavavA rUpa kSetra avazya che. nija svabhAvajJAnamAM kevabha upage, tanmayAkAra, sahaja svabhAve,nirvikalpapaNe AtmA pariNAme te. kevaLajJAna" che tathArUpa pratIti paNe pariName te "samyaphatva che. niraMtara te pratIti varyA kare te "kSAyikasamyapha varlDa kahIe chIe. kavacitamaMdakavacit tIvra kavacita visarjana, kavacitasmaraNarUpa ema pratIti rahe tene "kSapazama samyaktva kahIe chIe. te pratItine sattAgata AvaraNa udaya AvyAM nathI, tyAM sudhI "upazama samyakatva" kahIe chIe. AtmAne AvaraNa udaya Ave tyAre te pratItithI paDI jAya che, tene "sAsvAdana samyakRtva" kahIe chIe atyaMta pratIti thavAnA yogamAM sattAgata a5 pudgalanuM vedavuM jyAM rahyuM che, tene "vedaka jJamyakatva kahIe chIe tathArUpa pratIti thaye anyabhAvasaMbaMdhI ahaMmamatvAdi, - harSa, zeka, keme karI kSaya thAya. manarUpa AgamAM tArata mya sahita je kaI cAritra ArAdhe te siddhi pAme che; ane je svarUpasthiratA bhaje te "svabhAvasthiti pAme che. niraMtara svarUpalAbha, svarUpAkAra upaganuM pariNamana e Adi svabhAva aMtarAyakarmanA kSaye pragaTe che, kevaLa-sva- bhAvapariNAmI jJAna te "kevaLajJAna che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 109 [ 778] 11 ANaMda bhAdaravA vada 1. bhema, 1952 jabudvIpaprajJapti" nAmanA jainasUtramAM ema kahyuM, che ke A kALamAM mekSa nathI. A uparathI ema na samajavuM ke mithyAtvanuM TALavuM, ane te mithyAtva TaLavArUpa mokSanathI,mithyAtva TaLavArUpa mekSa che; paNa sarvathA. eTale AtyaMtika deharahita mokSa nathI. A uparathI ema kahI zakAya ke sarva prakAranuM kevaLajJAna heya nahiM, bAkI samyaktva heya nahIM, ema hAya nahIM, A kALamAM mekSanA nahI hevApaNAnI AvI vAte koI kahe te sAMbhaLavI nahIM. satparuSanI vAta puruSArthane maMda karavAnI heya nahIM, purUSArthane uttejana ApavAnI hoya. jhera ne amRta sarakhAM che ema jJAnIoe kahyuM heya te te apekSita che. jhera ane amRta sarakhAM kahevAthI jhera grahaNa karavAnuM kahyuM che ema nathI. A ja rIte zubha ane azubha bane kriyAnAM saMbaMdhamAM samajavuM. kiyA, zubha ane azubhane niSedha kahyo hoya te mekSanI. apekSAe che. tethI karI zubha ane azubha kriyA sarakhI che ema gaNI laI azubha kriyA karavI, evuM jJAnIpuruSanuM kathana hAya ja nahIM. puruSanuM vacana adharmamAM. dharmanuM sthApana karavAnuM hoya ja nahIM. je kiyA karavI te nirdabhapaNe, nirahaMkArapaNe karavI; kriyAnA phaLanI AkAMkSA rAkhavI nahIM. zubhA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrImad rAjacaMdra kriyAnA kAMI niSedha che ja nahI', paNa jyAM jyAM zubha kriyAthI meAkSa mAnyA che tyAM tyAM niSedha che. " zarIra ThIka rahe te paNa eka jAtanI samAdhi. mana ThIka rahe te paNa eka jAtanI samAdhi, sahajasamAdhi eTale bAhyakAraNeA vagaranI samAdhi. tenAthI pramAdAdi nAza thAya. jene A samAdhi varte che, tene putramaraNAdithI paNa asamAdhi thAya nahIM, tema tene keAI lAkha rUpiyA Ape te Anada thAya nahIM; ke kAi paDAvI le te "kheda thAya nahIM. jene zAtA azAtA ane samAna che tene sahajasamAdhi kahI. samaktidRSTine alpa harSa, alpa zeka kavacita thai Ave paNa pAche samAveza pAmI jAya, agane ha na rahe, kheda thAya teveA khecI le, te Ama thavuM na ghaTe' ema vicAre che, ane AtmAne nide che. harSI zAka thAya te paNa tenu' ( samaktinu ) mULa jAya nahIM. samaktidRSTine aze sahajapratIti pramANe sadAya samAdhi che. kanakavAnI DhArI jema hAthamAM che tema samaktidRSTinA hAthamAM tenI vRttirUpI dorI che. samaktiSTi jIvane sahajasamAdhi che. sattAmAM kama rahyAM hAya, paNa peAtAne sahajasamAdhi che. bahAranAM kAraNeAthI tene samAdhi nathI, AtmAmAMthI mAha gayA te ja samAdhi che. peAtAnA hAthamAM DhArI nathI tethI mithyArdaSTi bahAranAM kAraNeAmAM tadAkAra thaI jaI te rUpa thaI jAya che. samaktidRSTine Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 111 bahAranAM duHkha Avye kheda hoya nahI"; joke rAga nA Ave evu icche nahIM; rAga Avye rAgadveSa pariNAma thAya nahI. zarIranA dhama, rAgAdi je hAya te kevaLIne paNa thAya; kemake vedanIyakama che te te sarve e bhAgavavuM ja joie. samakti AvyA vagara koine sahajasamAdhi thAya nahIM. samakti thavAthI saheje samAdhi thAya, samakti thavAthI saheje AsaktabhAva maTI jAya. bAkI AsakatabhAvane amastrI nA kahevAthI baMdha rahe nahI'. satpuruSanA vacana pramANe tenI AjJA pramANe varte tene samita 'zuM thayu. bIjI madhA prakAranI kalpanAo mUkI, pratyakSa satpuruSanI AjJAe vacana sAMbhaLavAM; tenI sAcI zraddhA karavI, te AtmAmAM pariNamAvavAM te samati thAya. zAstramAM kahela mahAvIrasvAmInI AjJAthI dareka varte tevA prakAranA jIvA hAlamAM nathI; kemake temane thayAM 2500 varSa thayAM mATe pratyakSajJAnI joie. kALa vikarALa che. *guruoe lAkone avaLe! mAga khatAvI bhulAvyA che; manuSyapaNuM lUMTI lIdhuM che, paNa temAM te bicArAe nA vAMka nathI, kemake kugurune paNa te mAnI khakhara nathI. kugurune kAI praznaneA javAba nA AvaDe paNa kahe nahI" ke 'mane AvaDatA nathI." jo tema kahe te kama thADAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrImad rAjacaMdra bAMdhe. mithyAtvarUpI baLanI gAMTha maTI che, mATe badhe rega kayAMthI maTe? jenI graMthi chedAI tene sahajasamAyi thAya, kemake jenuM mithyAtva chedAyuM tenI mULa gAMTha chedAI ane tethI bIjA guNe pragaTe ja. samakti che te deza cAritra che; deze kevaLa jJAna che. zAstramAM A kALamAM mokSane sAva niSedha nathI. jema AgagADIne raste che tenI mAraphate vahelA javAya ne pagaraste moDA javAya, tema A kALamAM mokSane raste. pagarastA je hoya te tethI na pahoMcAya ema kAMI nathI. vahelA cAle te vahelA javAya, koI rasto baMdha nathI. A rIte mekSamArga che tene nAza nathI. ajJAnI kalyANanA mArgamAM kalyANa mAnI, svacchede kalpanA karI, jIne taravAnuM baMdha karAvI de che. ajJAnInA rAga bALabheLA ja ajJAnInA kahyA pramANe cAle che. ane tevA karmanA bAMdhelA te baMne mAThI gatine prApta thAya che. A kuTAro janamatamAM vizeSa thaye che. sAcA puruSane bedha prApta thavo te amRta prApta thavA barAbara che. ajJAnI guruoe bicArA manuSyane lUMTI lIdhA che. keI jIvane gacchane Agraha karAvI, kaI ne matane Agraha karAvI, na tarAya evAM AlaMbane daIne sAva luMTI laI mUMjhavI nAMkhyA che, manuSyapaNuM luTI lIdhuM che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 samavasaraNathI bhagavAnanI oLakhANa thAya e badhI kaDAkUTa mUkI devI. lAkha samavasaraNa heya, paNa jJAna na hoya te kalyANa thAya nahIM. jJAna hoya te kalyANa thAya. bhagavAna mANasa jevA mANasa hatA. teo khAtA, pItA, besatA, UThatA; e phera nathI, phera bIjo ja che. samavasaraNAdinA prasaMge laukika bhAvanA che. bhagavAnanuM svarUpa evuM nathI. bhagavAnanuM svarUpa sAva nirmaLa AtmA saMpUrNa jJAna pragaTaye hoya che tevuM che. saMpUrNa jJAna pragaTe te ja bhagavAnanuM svarUpa. vartamAnamAM bhagavAna hota te tame mAnata nahIM. bhagavAnanuM mahAsya jJAna che. bhagavAnanA svarUpanuM ciMtavana karavAthI AtmA bhAnamAM Ave paNa bhagavAnanA dehathI jJAna pragaTe nahIM, jene saMpUrNa aizcarya pragaTe tene bhagavAna kahevAya. jema bhagavAna vartamAna haya, ane tamane batAvata te mAnata nahIM, tema vartamAnamAM jJAnI hoya te manAya nahIM. svadhAma pahoMcyA pachI kahe ke evA jJAnI thavA nathI. pachavADethI jIve. tenI pratimAne pUje, paNa vartamAnamAM pratIta na kare, jIvane jJAnInuM oLakhANa pratyakSamAM vartamAnamAM thatuM nathI. samaktine kharekharuM vicAre te navame samaye kevalajJAna thAya; nahIM te eka bhavamAM kevaLajJAna thAya chevaTe paMdarame bhave kevaLajJAna thAya ja. mATe samakti sarvetkRSTa che. judA judA vicArabhede AtmAmAM lAbha thavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrImad rAjacaMdra athe kahyA che, paNa bhedamAM ja AtmAne gUMthavavA kahyA nathI. darekamAM paramArtha ho joIe. samaktine kevaLa jJAnanI IrachA nathI ! ajJAnI guruoe lokone avaLe mArge caDhAvI dIdhA che. avaLuM jhalAvI dIdhuM che, eTale ke ga7, kuLa Adi laukika bhAvamAM tadAkAra thaI gayA che. ajJAnIone kene sAva avaLo ja mArga samajAvI dIdhe che. teonA saMgathI A kALamAM aMdhakAra thaI gayo che. amArI kahelI dareke dareka vAta saMbhArI saMbhArI puruSArtha vizeSapaNe kare. gacchAdinA kadAgrahe mUkI devA joIe. jIva anAdi kALathI rakhaDe che. samakti thAya te saheje samAdhi thAya ane pariNAme kalyANa thAya. jIva satvaruSanA Azraye je AjJAdi kharekhara ArAdhe tenA upara pratita ANe, te upakAra thAya ja. eka tarapha cauda rAjalakanuM sukha hoya, ane bIjI tarapha siddhanA eka pradezanuM sukha hoya te paNa siddhanA eka pradezanuM sukha anaMtuM thaI jAya. vRttine game tema karI zakavI; jJAnavicArathI rokavI kalAjathI rokavI upagathI rokavI; game tema karIne paNa vRtine rekavI. mumukSuoe kaI padArtha vinA cAle nahIM evuM rAkhavuM nahIM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 115 chava mArApaNuM mAne che te ja duHkha che, kemake mArApaNuM mAnyuM ke ciMtA thaI ke kema thaze ? kema karIe? ciMtAmAM je svarUpa thaI jAya che, te rUpa thaI jAya che, te ja ajJAna che. vicArathI karI jJAna karI joIe, te kaI mAru nathI ema jaNAya. je ekanI ciMtA kare, te AkhA jagatanI ciMtA karavI joIe. mATe dareka prasaMge mArApaNuM thatuM aTakAvavuM te ciMtA ka95nA pAtaLI paDaze. tRNa jema bane tema pAtaLI pADavI. vicAra karI karIne tRSNa echI karavI. A dehane pacAsa rUpiyA kharca joIe. tene badale hajAre lAkhanI ciMtA karI te agnie Akho divasa baLyA kare che. bAhya upaga tRSNAnI vRddhi thavAnuM nimitta che. jIva moTAIne lIdhe tRSNA vadhAre che. te moTAI rAkhIne muktapaNuM thatuM nathI. jema bane tema meTAI, tRSNA pAtaLAM pADavAM. nirdhana keNa? dhana mAge, Icche te niMdhana; je na mAge te dhanavAna che. jene vizeSa lakSmInI tRSNA tenI duHkhadhA baLatarA che, tene jarA paNa sukha nathI. leka jANe che ke zrImaMta sukhI che, paNa vastutaH tene rome reme baLatarA che. mATe tRSNA ghaTADavI. AhAranI vAtuM eTale khAvAnA padArthonI vAta tuccha che te karavI nahIM. vihAranI eTale strI, kIDA AdinI vAta ghaNuM tuccha che, nihAranI vAta te paNa ghaNuM tuccha che, zarIranuM zAtApaNuM ke dInapaNuM e badhI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrImad rAjacaMdra tucchapaNanI vAta karavI nahIM. AhAra viSTA che. vicAra ke khAdhA pachI viSTA thAya che. viSTA gAya khAya te dUdha thAya che; ne vaLI khetaramAM khAtara nAkhatAM anAja thAya che. AvI rIte utpanna thayela anAjane je AhAra tene viSTAtulya jANI, tenI carcA na karavI. te taracha vAta che. sAmAnya jIvathI sAva maunapaNe rahevAya nahIM; ne rahe te aMtaranI kalpanA mATe nahIM; ane jyAM sudhI kalpanA hoya tyAM sudhI tene mATe raste kADha ja joIe. eTale pachI lakhIne kalpanA bahAra kADhe. paramA kAmamAM bolavuM, vyavahArakAmamAM prayojana vagara lavArI karavI nahIM. jyAM kaDAkUTa thatI hoya tyAMthI dUra rahevuM; vRtti ochI karavI. krodha, mAna, mAyA, leba mAre pAtaLAM pADavAM che. e jyAre lakSa thaze, jyAre lakSamAM thoDuM thoDuM paNa vartAze tyAra pachI sahajarUpe thaze. bAhya pratibaMdha aMtara pratibaMdha Adi AtmAne AvaraNa karanAra dareka dUSaNa jANavAmAM Ave ke tene khaseDavAne abhyAsa kare. kedhAdi cheDe thaDe pAtaLA pADayA pachI sahajarUpe thaze, pachI niyamamAM levA mATe jema bane tema abhyAsa rAkhave ane te vicAramAM vakhata gALavo. koinA prasaMgathI krodhAdi UpajavAnuM nimitta gaNIe chIe te gaNavuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uSadarAyA 117 nahIM. tene gaNakAravuM nahIM; kemake pAte kreASa karIe te tA thAya. jyAre potAnA pratye koi krodha kare, tyAre vicAra karavA ke te bicArAne hAla te prakRtinA udaya che; enI meLe ghaDIe e ghaDIe zAMta thaze. mATe jema ane tema 'vicAra karI pate sthira rahevuM. krodhAdi kaSAya Adi doSane 'mezAM vicArI vicArI pAtaLA pADavA. tRSNA AchI karavI, kAraNa ke te ekAMta duHkhadAyI che. jema udaya haze tema banaze; mATe tRSNA avazya ochI karavI. a tavRttane AvaraNa che mATe bAhya prasaMge jema bane tema ochA karatAM rahevu. celAtIputra koInu mAthu' kApI lAvyeA hateA. tyAra mAda jJAnIne maLyA; ane kahyuM ke mekSa Apa; nahIM tA mAthuM kApI nAMkhIza. pachI jJAnIe kahyuM ke kharAkhara nakkI kahe che ? viveka ( sAcAne sAcuM. samajavu' ), zama ( badhA upara samabhAva rAkhavA.), ane upazama (vRttione bahAra javA devI nahI ane atavRtti rAkhavI vizeSa vizeSa AtmAmAM pariNumAvavAthI AtmAnA mAkSa thAya che. koI eka sa'pradAyavALA ema kahe che ke vedAMtavALAnI mukti karatAM, e bhramadazA karatAM cAra gati sArI; sukhadu:khane peAtAne anubhava tA rahe. vedAMtavALA brahmamAM samAI javArUpa mukti mAne che, tethI tyAM peAtAne peAtAne anubhava zvetA nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrImad rAjacaMdra pUrva mImAMsaka devaleka mAne che, pharI janma, avatAra thAya e mekSa mAne che. sarvathA mokSa thatuM nathI, thatuM hoya te baMdhAya nahIM, baMdhAya te chUTe nahIM, zubhakiyA kare tenuM zubhaphaLa thAya, pAchuM saMsAramAM AvavuM javuM thAya ema sarvathA mokSa nA thAya evuM pUrvamImAMsake mAne che. siddhamAM sasvara kahevAya nahIM, kemake tyAM kama AvatuM nathI, eTale pachI rokavAnuM paNa heya nahIM. muktane viSe svabhAva saMbhave, eka guNathI, aMzathI te saMpUrNa sudhI. siddhadazAmAM svabhAvasukha pragaTayuM. karmanAM AvaraNe maTayAM eTale sasvara, nirjarA have kene rahe? traNa vega paNa heya nahIM. mithyAtva, avata, pramAda, kaSAya, yoga badhAthI mukANuM tene kama AvatAM nathI; eTale tene kama rokavAnAM heya nahIM eka hajAranI rakama hoya; ane pachI zeDe cheDe pUrI karI dIdhI eTale khAtuM baMdha thayuM, tenI peThe. pAMca kAraNe karmanAM hatAM te sasvara, nijerAthI pUrNa karyA eTale pAMca kAraNarUpI khAtuM baMdha thayuM eTale pachI pharI kaI rIte prApta thAya ja nahIM. dharmasaMnyAsa- krodha, mAna, mAyA, lebha Adi de chedyA te. jIva te sadAya jIvate ja che. te kaI vakhata UMghate nathI ke marate nathI; mara saMbhava nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 upadezachAyA svabhAve sarva jIva jIvatA ja che. jema zvAsocchavAsa vinA koI jIva levAmAM Avato nathI, tema jJAnasvarUpa citanya vinA keI jIva nathI. AtmAne niMdavo ane e kheda kara ke jethI vairAgya Ave; saMsAra beTo lAge. game te maraNa pAme paNa jenI AMkhamAMthI AMsu Ave, saMsAra asAra jANI janma, jarA, maraNa mahAbhayaMkara jANe vairAgya pAmI AMsu Ave te uttama che. pitAne chokaro maraNa pAme ne seve temAM koI vizeSa nathI, te te mehanuM kAraNa che. AtmA puruSArtha kare te zuM na thAya ? moTA moTA parvatenA parvate chedI nAMkhyA che, ane kevA vicAra karI tene relavenA kAmamAM lIdhA che! A te bahAranAM kAma che chatAM jaya karyo che. AtmAne vicAra e kaMI bahAranI vAta nathI. ajJAna che te mATe te jJAna thAya. anubhavI vaigha te davA Ape, paNa daradI je gaLe utAre te roga maTe; tema sadaguru anubhava karIne jJAnarUpI davA Ape, paNuM mumukSu grahaNa karavArUpa gaLe utAre tyAre mithyAtvarUpa rega TaLe. be ghaDI puruSArtha kare, te kevaLajJAna thAya ema kahyuM che. relave Adi game te puruSArtha kare, te paNa be ghaDImAM taiyAra thAya nahIM te pachI kevaLajJAna keTaluM sulabha che te vicAre ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrImad rAjacaMdra je vAte jIvane maMda karI nAkhe, pramAdI karI nAkhe tevI vAta sAMbhaLavI nahIM. ethI ja jIva anAdithI rUkhaDa che. bhavasthiti, kALa AdinAM AlaMbana levAM nahIM. e badhAM bahAnAM che. jIvane saMsArI AlaMbane, viTananAo mUkavAM nathI; ne beTA AlaMbana laIne kahe che ke karmanAM daLiyAM che eTale mArAthI kAMI banI zakatuM nathI. AvAM AlaMbane laI puruSArtha karatuM nathI. je puruSArtha kare, ne bhavasthiti ke kALa naDe tyAre teno upAya karIzuM; paNa prathama puruSArtha kara. sAcA purUSanI AjJA ArAdhe te paramArtharUpa ja che. temAM lAbha ja thAya. e vepAra lAbhane ja che. - je mANase lAkho rUpiyA sAmuM pAchuM vALIne joyuM nathI, te have hajAranA vepAramAM bahAnAM kADhe che; tenuM kAraNa aMtarathI AtmAthe karavAnI IcchA nathI. je AtmAthI thayA te pAchuM vALIne sAmuM jotA nathI. puruSArtha karI sAmA AvI jAya che. zAstramAM kahyuM che ke AvaraNa, svabhAva, bhavasthiti pAke kayAre? te kahe ke puruSArtha kare tyAre. pAMca kAraNe maLe tyAre mukta thAya. te pAMca kAraNe puruSArthamAM rahyAM che. anaMta cothA ArA maLe, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAchAyA paNa pite je puruSArtha kare te ja mukti prAtpa thAya. jIve anaMtA kALathI puruSArtha karyo nathI. badhAM khoTAM AlaMbane laI mArga ADAM vidane nAMkhyAM che. kalyANavRtti Uge tyAre bhAvasthiti pAkI jANavI. zUrAtana hoya te varSanu kAma be ghaDImAM karI zakAya. prazna-vyavahAramAM cothA guNasthAnake kayA kayA vyavahAra lAgu paDe? zuddha vyavahAra ke bIjA kharA ? uttara-bIjA badhAya lAgu paDe. udayathI zubhAzubha vyavahAra che; ane pariNatie zuddha vyavahAra che. paramArthathI zuddha kartA kahevAya. pratyAkhyAnI apratyAkhyAnI khapAvyA che mATe zuddha vyavahAranA kartA che. samaktIne azuddha vyavahAra TALavAne che. samaktiI paramArthathI zuddha kartA che. nayanA prakAra ghaNuM che; paNa je prakAra vaDe AtmA UMce Ave, puruSArtha vardhamAna thAya te ja prakAra vicA2. pratyeka kArya karatAM pitAnI bhUla upara lakSa rAkha. eka samyaka upayoga thAya, te pitAne anubhava thAya ke kevI anubhavadazA pragaTe che! satsaMga hoya te badhA guNe saheje thAya. dayA. satya, acaurya, brahmacarya, parigrahamaryAdA Adi ahaMkArarahita karavA. lokone batAvavA athe kAMI paNa karavuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 zrImad rAjacaMdra nahIM.. manuSyaavatAra maLyA che, ne sadAcAra nahIM seve, te pastAvAnu thaze. manuSyaavatAramAM satpuruSanu vacana sAMbhaLavAnA, vicAravAne cAga maLyA che, satya elavuDa e kAMI muzkela nathI, sAva sahaja che. je vepArAdi satya vaDe thAya te ja karavAM. jo cha mahinA sudhI ema vartAya te pachI satya khelavuM sahaja thai jAya che. satya kheAlatAM kadAca thoDA vakhata prathama theADu' nukasAna paNa thAya; paNa pachI anaMta guNanA dhaNI je AtmA te AkhA lUMTAI jAya che te lUMTAtA adha paDe. satya khelatAM dhIme dhIme sahaja thai jAya che; ane thayA pachI vrata levu; abhyAsa rAkhavA, kemake utkRSTa pariNAmavALA Atma viralA che. jIva jo laukika bhayathI bhaya pAmyA te tenAthI kAMI paNa thAya nahI. leAka game tema khele tenI darakAra na karatAM Atmahita jenAthI thAya tevAM sadAcaraNu sevavAM. jJAna je kAma kare che te adbhuta che. satpuruSanAM vacana vagara vicAra AvatA nathI; vicAra vinA vairAgya Ave nahi; vairAgya vicAra vagara jJAna Ave nahIM. A kAraNathI satpuruSanAM vacanA vAravAra vicAravAM. kharekharI AzakA TaLe teA ghaNI nirjarA thAya che. jIva je satpuruSane mArga jANatA hAya, tene tene vAra vAra medha thatA hoya, te ghaNu phaLa thAya, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 123 sAta naya athavA anaMta naya che, te badhA eka AtmArthe ja che, ane AtmAthe te ja eka kharo naya. nayane paramArtha jIvathI nIkaLe te phaLa thAya; chevaTe upazamabhAva Ave te phaLa thAya nahIM te jIvane nayanuM jJAna jALarUpa thaI paDeane te vaLI ahaMkAra vadhavAnuM ThekANuM che. satvaruSanAM Azraye jALa TaLe. vyAkhyAnamAM bhaMgALa, rAga (svara) kADhI saMbhaLAve. che, paNa temAM AtmArtha nathI. je puruSanA Azraye kaSAyAdi meLA pADe, ne sadAcAra sevI ahaMkArarahita thAe, te tamAruM ane bIjAnuM hita thAya. daMbharahita AtmArthe sadAcAra sevavA; jethI upakAra thAya. khArI jamIna hoya, ne temAM varasAda paDe te zuM kAma Ave? tema jyAM sudhI upadezavAta AtmAmAM pariNAme nahIM tevI sthiti hoya tyAM sudhI te zuM kAmanI? jyAM sudhI upadezavAta AtmAmAM pariName nahIM tyAM sudhI pharI pharI sAMbhaLavI, vicAravI, tene keDe. mUke nahIM, kAyara thAya te AtmA UMce Ave nahIM. jJAnane abhyAsa jema bane tema vadhAra; abhyAsa rAkhave temAM kuTilatA ke ahaMkAra rAkhavAM nahIM. - AtmA anaMta jJAnamaya che. eTale abhyAsa vadhe teTale e che che. "suMdaravilAsa' vagere vAMcavAne abhyAsa rAkha. gacchanAM ke matamatAMtaranAM pustaka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrImad rAjacaMdra hAthamAM levAM nahIM. paraMparAe paNa kadAgraha AvyuM, te jIva pAche mAryo jAya; mATe tenA kadAgrahanI vAtemAM paDavuM nahIM. tethI cheTe rahevuM; dUra rahevuM. je pustakathI vairAgya upazama thAya te samakitadaSTinAM pustake che. virAgyavALAM pustaka vAMcavAM, mahamudugara, maNiratnamALA" vagere. dayA, satya Adi je sAdhane che te vibhAvane tyAgavAnAM sAdhane che. aMtaraspaze te vicArane meTe Teke che. atyAra sudhInAM sAdhane vibhAvanA TekA hatA? tene sAcAM sAdhanethI jJAnI puruSo halAve che. kalyANa karavAnuM hoya tene satsAdhana avazya karavAnAM che. satsamAgamamAM jIva Avyo, ne indriyenuM lubdhapaNuM na jAya te satsamAgamamAM AvyuM nathI ema samajavuM. satya bele nahIM tyAM sudhI guNa pragaTe nahIM. sapuruSa hAtha jhAlIne vrata Ape tyAre le. jJAnI puruSa paramArtha ne ja upadeza Ape che. mumukSuoe sAcA sAdhane sevavA yogya che. samaktinAM mULa bAra vatA-sthULaprANAtipAta; sthaLa mRSAvAda Adi. badhAM sthaLa kahI jJAnIe AtmAne ora ja mAga samajAvyo che. vrata be prakAranAM cheH (1) samakti vagara bAhyavrata che, (2) samaktisahita aMtaradrata che. samakti sahita bAra vratane paramArtha samahAya te phaLa thAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparAkrayA 15. bAhyatrata aMtaradratane arthe che, jevI rIte ekaDo. zIkhavA mATe lIToDA che tema. prathama te lITeDA karatAM ekaDe vAMkecUke thAya; ane ema karatAM karatAM pachI. ekaDe barAbara thAya. jIve che je sAMbhaLyuM che te avaLuM ja grahaNa karyuM che. jJAnI bicArA zuM kare? keTaluMka samajAve ? samajAvavAnI rIte samajAve. mArIpharIne samajAvya AtmajJAna thAya nahIM. AgaLa je je vratAdi karyA te mATe te aphaLa gayAM, have puruSanI daSTie tene paramArtha jude ja samajAze. samajIne karo. ekane eka vAta heya paNa mithyAdaSTinI apekSAe baMdha che, ane samyakdaSTinI apekSAe nijerA che; pUrve je vratAdi niSphaLa gayAM che te have saphaLa thavA yegya satparuSane jega che; mATe puruSArtha kare; sadAcaraNa Tekasahita sevavAM, maraNa AvyuM paNa pAchA haThavuM nahIM, AraMbha, parigrahathI jJAnInAM vacane zravaNa. thatAM nathI; manana thatAM nathI. nahIM te dazA badalAyA vinA kema rahe? AraMbha parigrahanuM saMkSepa paNuM karavuM. vAMcavAmAM citta coMTe nahI tenuM kAraNa nIrasa paNuM lAge che. jevI rIte mANasa nIrasa AhAra karI bese te pachI uttama bhejana bhAve nahIM tevI rIte. jJAnIoe kahyuM che tethI jIva avaLe cAle che; eTale puruSanI vANI kayAMthI pariNAma pAme? lokalAja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra6 zrImad rAjacaMdra parigraha Adi zalya che e zalyane laIne jIvanuM pANI bhabhakatuM nathI. te zalyane puruSanA vacanarUpI TAMkaNe karI taDa paDe te pANI bhabhakI UThe. jIvanA zalya, deSo hajAre divasanA prayatna paNa jAte na TaLe, paNa satsaMgane ga eka mahinA sudhI thAya, te TaLe; ne raste jIva cAlyA jAya. keTalAka haLukama saMsArI jIne chekarA upara maha karatAM jeTale arerATa Ave che teTale paNa hAlanA keTalAka sAdhuone ziSya upara meha karatAM AvatuM nathI ! tRSNAvALe nara nitya bhikhArI; saMtoSavALe jIva sadA sukhI. sAcA devanuM, sAcA gurunuM, sAcA dharmanuM oLakhANa thavuM bahu muzkela che. sAcA gurunuM oLakhANa thAya, tene upadeza hoya, te deva, siddha, dharma e badhAnuM oLakhANa thAya. badhAnuM svarUpa sadgurumAM samAya. sAcA deva ahaMta, sAcA guru nigraMtha, sAcA hari rAgadveSa ne ajJAna jenAM gayAM che te. graMthirahita eTale gAMTharahita. mithyAtva te aMtaragraMthi che, parigraha te bAhyagraMthi che. mULamAM atyaMtaragraMthi na chedAya tyAM sudhI dharmanuM svarUpa samajAya nahIM. jenI graMthi gaI che tevA puruSa maLe te kharekharuM kAma thAya; temAM vaLI tenA sagAgamamAM rahe, te vizeSa kalyANa thAya. je mULa gAMTha chedavA zAstramAM kahyuM che te sahu bhUlI gayA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127, upadezachAyA che ne bahArathI tapazcaryA kare che. duHkha sahana karatAM chatAM mukti thatI nathI te duHkha vedavAnuM kAraNa je vairAgya te bhUlI gayA. duHkha ajJAnanuM che. aMdara chUTe tyAre bahArathI chUTe; aMdara chUTayA vagara bahArathI chUTe nahIM. ekaluM bahArathI cheDe temAM kAma thAya nahIM. AtmasAdhana vagara kalyANa thatuM nathI. bAhya ane aMtara ane sAdhana jene che te utkRSTa puruSa che; te zreSTha che. je sAdhunA saMgathI aMtarguNa pragaTe tene saMga kare, kalAIne ane cAMdIne rUpi sarakhe kahevAya nahIM. kalAI upara sikako pADo paNa tenI rUpiyAnI kiMmata thAya nahIM jyAre cAMdI che tenA upara sikake na paDe te paNa tenI kiMmata jAya nahIM tevI ja rIte gRhasthapaNAmAM jJAna pAme, guNa pragaTe, samakti hoya te tenI kiMmata jAya nahIM. sahu kahe che ke amArA dharmathI mekSa che. AtmAmAM rAgadveSa gaye jJAna pragaTe. game tyAM beThAM, ne game te sthitimAM mekSa thAya; paNa rAgadveSa jAya te mithyAtva, ne ahaMkAra gayA vagara rAjapATa cheDe, jhADanI mAphaka sukAI jAya; paNa mokSa thAya nahIM. mithyAtva gayA pachI saha sAdhana saphaLa thAya. ATalA mATe samyaphadarzana zreSTha che.. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 zrImad rAjacaMdra 12 ANuM4; bhA. vada 13, ravi, 1952 sAramAM mAha che; srIputramAM mArApaNuM thaI gayuM che; ne kaSAyanA bharele che te rAtribhojana na kare te paNa zu thayuM? jyAre mithyAtva jAya tyAre tenu kharu phaLa thAya. hAlamAM jainanA jeTalA sAdhu kre che teTalA baMdhAya samakitI samajavA nahIM. tene dAna devAmAM hAni nathI; paNa tee ApaNuM kalyANa karI zake nahIM. veza kalyANa karatA nathI. je sAdhu ekalI bAhyakriyAo karyA kare che. temAM jJAna nathI. jJAna teA te ke jenAthI bAhmavRttie razakAya che,. sasAra parathI kharekharI prIti ghaTe che, sAcAne sAcu jANuM che. jenAthI AtmAmAM guNu pragaTe te jJAna. manuSyaavatAra pAmIne raLavAmAM ane srIputramAM tadAkAra thaI AtmavicAra karyAM nahI; potAnA doSa joyA nahI; AtmAne nidyo nahI; te te manuSyaavatAra ratnacitAmaNirUpa deha, vRthA jAya che. jIva khATA sa`gathI, ane asadguruthI anAdi kALathI rakhaDaceA che; mATe sAcA puruSane ALakhavA. sAcA puruSa kevA che? sAcA puruSa te te ke jene IMDu : Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pasthI mamatva gayuM che, jJAna prApta thayuM che. AvA jJAnI puruSanI AjJAe varte te pitAnA deza ghaTe; ane kaSAyAdi meLA paDe, pariNAme samyaktva thAya. krodha, mAna, mAyA, lebha e kharekharAM pA5 che. tenAthI bahu kama upArjana thAya. hajAra varSa tapa karyuM hoya; paNa eka be ghaDI krodha kare te badhuM tapa niSphaLa jAya. cha khaMDanA bhoktA rAja mUkI cAlI gayA, ane huM AvA a95 vyavahAramAM moTAI ane ahaMkAra karI beThe chuM ema kema vicArato nathI? AyuSanAM ATalAM varSo gayAM te paNa lebha kAMI ghaTa nahIM; ne kAMI jJAna prApta thayuM nahIM; game teTalI tRSNA hoya paNa AyuSa pUrNa thAya tyAre jarA paNa kAma Ave nahI ne tRSNA karI hoya tethI kama baMdhAya. amuka parigraha maryAdA karI hoya. jema ke daza hajAra rUpiyAnI te samatA Ave. ATaluM maLyA pachI dharmadhyAna karIzuM evo vicAra paNa rAkhe te niyamamAM avAya. keI upara krodha kare nahIM. jema rAtribhejanA tyAga karyuM che tema kodha, mAna, mAyA lebha, asatya Adi cheDavAno prayatna karI meLAM pADavAM. te meLAM pADavAthI pariNAme samyaktva prAtya thAya. vicAra kare. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrImada rAjacaMdra te anaMtAM karmo meLAM paDe ane vicAra na kare te anaMtAM karmo upArjana thAya. roga utpanna thAya che tyAre strI, chokarAM yAM, bhAI ke kaI paNa te roga laI zakatAM nathI ! - saMtoSa karI dharmadhyAna karavuM chekarachayAM vagere anyanI na joItI ciMtA karavI nahIM. eka sthAnake besI, vicAra, saMtapuruSanA saMge, jJAnInA vacana sAMbhaLI vicArIne dhana AdinI maryAdA karavI. brahmacarya yathAtathya rIte te kaI viralA jIva pALI zake che, te paNa lekalAjathI brahmacarya paLAya te te uttama che. mithyAtva gayuM hoya te cAra gati TaLe. samakita na AvyuM hoya ane brahmacarya pALe te devaloka maLe. vANi, brAhmaNa pazu, puruSa, strI Adi kalpanAe karI "huM vANiye, brAhmaNa puruSa, strI, pazu chuM' ema mAne che; paNa vicAra kare te pote temAM koI nathI, mAruM" svarUpa tethI judu ja che. sUryanA udyotanI peThe divasa cAlyo jAya tema aMjaLijaLanI mAphaka AyuSa cAlyuM jAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA lAkaDu karavatathI vaherAya tema jAya che; teya mUkha paramArtha sAdhate jaththA bheLA kare che. 131 AyuSya cAlyu nathI; ne mehanA adhA karatAM huM jagatamAM za thAuM.' evI meTAI seLavavAnI tRSNAmAM, paNa indrane viSe layalIna, magha pIdhe! hAya tenI peThe pANInI mAphaka sasAramAM jIva bhame che; ane, asa ane viSa mehanA nacAvavAthI nAcyA kare che! AMdhaLe! vaNe ne vAchaDA cAve tenI peThe ajJAnInI kriyA niSphaLa jAya che, 6 'huM kAM'huta karuM chu." hu kevu karuM chuM ?' Adi je vibhAga che te ja mithyAtva, ahaMkArathI pharI sa`sAramAM anaMta du:kha prApa timAM rajhaLe. A; cAre keinuM dIdhuM dekhAtuM nathI; keinu lIdhu levAtuM nathI, jIva pheTa kalpanA karI rajhaLe che. je pramANe ka upArjana karelAM hoya te pramANe lAbha alAbha, AyuSa, zAtA, azAtA maLe che, pAtAdhI kAI apAtuM nathI. ahaMkAre karI 'meM Ane sukha ApyuM '; ' meM duHkha Apyu'; 'me anna Apyu. evI mithyA bhAvanA kare che, ne tene laine kama upArjana kare che. mithyAtve karI khATA dhama upArjana kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImada rAjacaMdra jagatamAM Ane A pitA; ane A putra ema kahevAya che; paNa keAI kAinuM nathI. pUrvanA kamanA udaye saghaLuM mancuM che. 132 ahaMkAre karI je AvI mithyAmuddhi kare che te bhUlyA che. cAra gatimAM rajhaLe che; ane duHkha bhAgave che. adhamAdhama puruSanAM lakSaNA :~~~~ sAcA puruSane dekhI tene rASa utpanna thAya; tenAM sAcAM vacana sAMbhaLI ni'dA kare; kheATI buddhivALA sAcI buddhivALAne dekhI rASa kare. saraLane mUrkha kahe, vinaya kare tene dhananA khuzAmatiyA kahe; pAMca indriye vaza karI hAya tene bhAgyahIna kahe; sAcA guNuvALAne dekhI 2Sa kare; srIpuruSanAM sukhamAM layalIna, AvA jIve mAThI gatine prApta thAya. jIva kamane laI ne, potAnA svarUpajJAnathI aMdha che, tene jJAnanI khabara nathI. eka nAkane mATe, mAruM nAka rahe te sAruM' evI kalpanAne lIdhe peAtAnu' zuravIra paNuM dekhADavA laDAimAM Utare che; nAkanI te rAkha thavAnI che! deha kevA che ? retInA ghara javA; masANanI mahI jevA parvatanI guphAnI mAphaka dehamAM aMdhAru che. cAmaDIne lIdhe deha uparathI rUpALeA lAge che. deha avaguNunI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 133 eAraDI, mAyA ane melane rahevAnuM ThekANuM che. dehamAM prema rAkhavAthI jIva rakhaDe che. te deha anitya che. badalelanI khANa che. temAM meha rAkhavAthI jIva cAre gatimAM rajhaLe che. kevA rajhaLe che? ghANInA baLadanI mAphaka AMkhe pATe bAMdhe che tene cAlavAnA mArgamAM saMkaDAI rahevuM paDe che, lAkaDIne mAra khAya che, cAre bAju pharyA karavuM paDe che; chUTavAnuM mana thAya paNu chUTI zakAya nahIM, bhUkhyA tarasyAnuM kahevAya nahIM; zvAsa nirAMte levAya nahIM; tenI peThe jIva parAdhIna che. je saMsAramAM prIti kare che te AvA prakAranuM duHkha sahana kare che. dhumADA jevA lUgaDAM paherI teo ADaMbara kare che, paNa te dhumADAnI mAphaka nAza pAmavA gya che. AtmAnuM jJAna mAyAne laIne dabAI rahe che. je jIva AmerachA rAkhe che te nANAne nAkanA melanI peThe tyAge che. mAkhI gaLapaNamAM vaLagI che tenI peThe A abhAgiyo jIvanA kuTuMbanA sukhamAM vaLagyo che. vRddha, juvAna, bALa e sarva saMsAramAM bUDayA che, kALanA mukhamAM che ema bhaya rAkhe. te bhaya rAkhIne saMsAramAM udAsIna paNe rahevuM. se upavAsa kare, paNa jyAM sudhI mAMhIthI khare. kharA deSa jAya nahIM tyAM sudhI phaLa thAya nahIM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrImada rAjacaMdra zrAvaka kene kahevA? jene saMteSa AvyuM hoya kaSAya pAtaLI paDyA hoya; mAMhIthI guNa AvyA hoya; sAco saMga maLyuM hoya tene zrAvaka kahevA. AvA jIvane baMdha lAge, te badhuM valaNa pharI jAya, dazA pharI jAya. sAce saMga maLe te puNyane joga che. jIve avicArathI bhUlyA che; jarA kaI kahe ke tarata khoTuM lAge paNa vicAre nahIM ke mAre zuM ? te kaheze te tene karma baMdhAze. zuM tAre tArI gati bagADavI che? kodha karI navuM sAmuM bele te tuM pite ja bhUlya. krodha kare te ja bhUDe che. A upara sanyAsIne cAMDALanuM STAMta che. sasarA vahane daSTAMte sAmAyika samatAne kahevAya. jIva ahaMkAra karI bAhmakriyA kare che; ahaMkArathI mAyA kharce che; te mAThI gatinA kAraNe che. sAcA saMga vagara A deSa ghaTe nahIM. jIvane pitAne DAhyA kahevarAvavuM vadhu game che. vagara bolAvyuM DahApaNa karI meTAI le che. je jIvane vicAra nahi tene chUTavAne Aro nahIM, je vicAra kare. ane sAcA mArge cAle te chUTavAne Are Ave. bAhubalIjInA daSTAMte ahaMkArathI, mAnathI kaivalya pragaTa thatuM nathI. te moTA doSa che. ajJAnamAM meTAnAnAnI kalpanA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 upadezachAyA [ 653-10 ] 13 ANaMda, bhA. vada 14, sema paMdara bhede siddha kahyA tenuM kAraNa rAga, dveSa ane ajJAna jenA gayA tenuM game te veSe, game te jagAe game te liMga kalyANa thAya te che. - sAco mArga eka ja che mATe Agraha rAkhe nahIM. huM DhuMDhiyo chuM, huM tapa chuM, evI kalpanA rAkhavI nahIM. dayA, satya Adi sadAcaraNa muktinA rastA che, mATe sadAcaraNa sevavAM. loca kare zA mATe kahyo che? zarIranI mamatAnI te parIkSA che mATe. (mAthe vALa) te meha vadhavAnuM kAraNa che, nAhavAnuM mana thAya; ArIse levAnuM mana thAya; temAM meTuM jovAnuM mana thAya; ane e uparAMta tenAM sAdhane mATe upAdhi karavI paDe. A kAraNathI jJAnIoe leca karavAnuM kahyuM che. jAtrAe javAne hetu eka te e che ke gRhavAsanI upAdhi nivRtti levAyase baso rUpiyA uparathI mUcha ochI karAya; paradezamAM dezATana karatA, koI puruSa zodhatAM jaDe te kalyANa thAya. A kAraNathI jAtrA karavAnuM batAvyuM che. - je satparuSe bIjA jIvane upadeza daI kalyANa batAve che te puruSone te ane te lAbha prApta thaye Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahilA rAjacaMdra che. satyurUSe parajIvanI niSkAma karuNAnA sAgara che. vANunA udaya pramANe temanI vANuM nIkaLe che. teo keI jIvane "dIkSA le tevuM kahe nahIM. tIrthakare pUrve karma bAMdhyuM che te vecavA mATe bIjA jIvanuM kalyANa kare che; bAkI te udaya pramANe dayA varte che. te dayA niSkA raNa che, tema teone pArakI nijerAe karI pitAnuM kalyANa karavAnuM nathI. temanuM kalyANa te thayeluM ja che, te traNa lekanA nAtha te tarIne ja beThA che. puruSa ke samakitIne paNa evI (sakAma) upadeza devAnI IcchA heya nahIM. te paNa niSkAraNu dayAnI khAtara upadeza mahAvIrasvAmI grahavAsamAM rahetA chatAM paNa tyAgI jevA hatA. hajAra varSanA saMyamI paNa je vairAgya rAkhI zake nahI te vairAgya bhagavAnane hatuM. jyAM jyAM bhagavAna vate che, tyAM tyAM badhA prakAranA artha paNa varte che, teonI vANI udaya pramANe zAMtipUrvaka paramArtha hetuthI nIkaLe che, arthAt temanI vANa kalyANa arthe 1. kapa caMDALa che. eka sanyAsI snAna karavA jatA hatA. rastAmAM sAme caMDALa AvatuM hatuM sanyAsIe tene kere khasavA kahyuM. paNa teNe sAMbhaLyuM nahIM. tethI sanyAsI krodhe bharAyA. caMDALa temane bheTI paDyo ke mAro bhAga tamArAmAM che. 2. sasarA kayAM gayA che ? DheDavADe juo AMka 16 zikSApATha 17. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyA 137 ja che. tene janmathI mati, zruta. avadhi e traNa jJAna hatAM. te puruSanA guNagrAma karatAM anati nirjarA che. jJAnInI vAta agamya che. tee abhiprAya jaNAya nahI. jJAnIpuruSanI kharI khUbI e che ke temaNe anAdIthI nahI' TaLelAM evAM rAgadveSa ne ajJAna tene cheDhI bhedI nAMkhyAM che. e bhagavAnanI anaMta kRpA che tene pacIsase varSa thayAM chatAM temanAM yA Adi hAla varta che. e temanA anaMtA upakAra che. jJAnI ADakhara dekhADavA arthe vyavahAra karatA nathI. teo sahajasvabhAve udAsInapaNe varte che. relagADImAM jJAnI sekanDa kalAsamAM bese te te dehanI zAtAne arthe nahI. zAtA lAge teA tharDa klAsa karatAMya nIcenA kalAsamAM bese, te divase AhAra lenahIM; paNa jJAnIne dehanu' mamatva nathI. jJAnI vyavahAramAM saMgamAM rahIne, doSanI pAse jaIne doSane iMDhI nAMkhe che. tyAre ajJAnI jIva saMga tyAgIne paNa te dveSa, strIAdinA cheDI zakatA nathI. jJAnI tA doSa, mamatva kaSAyane te sa'gamAM rahIne paNa chede che. mATe jJAnInI vAta addabhuta che. vADAmAM kalyANu nathI; ajJAnInA vADA hAya. hRDhiyA zuM? tapA zuM? mUti mAne nahIM te mumati bAMdhe te uDhiyA; mUrti mAne ne mumati na AMdhe te tapA; ema te kaMI dhama hoya [ e tAralAnuM pAte tare hI', Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrImad rAjacaMdra ane bIjAne tAre nahIM tema, vItarAgane mArga anA-- dine che. jenAM rAga, dveSa ajJAna gayAM tenuM kalyANa hoya nahIM. haDhiyApaNuM ke tapApaNuM mAnyuM te kaSAya caDhe. kuMThiye tape TUMDhiyA sAthe beThe hoya te kaSAya caDhe, ane tapA sAthe beThAM kaSAya caDhe, A ajJAnI samajavA. bane samajyA vagara vADA bAdhI kama upArjana karI rakhaDe che. vaherAnA nADAnI mAphaka matAgraha pakaDI beThA che. mumati AdIne Agraha mUkI de. jana mArga zuM? rAga, dveSa ane ajJAnanuM javuM te ajJAnI sAdhuoe bheLA jIvone samajAvI tene mArI nAMkhyAM jevuM karyuM che te je prathama vicAra kare ke mArA deSa zuM ghaTayA che ? te te jaNAya ke jenadhama mArAthI vegaLo rahyo che. jIva avaLI samajaNa karI pitAnuM kalyANa bhUlI jaI, bIjAnuM akalyANa kare che. tapA TuMDhiyAnA sAdhune, ane duDhiyA tapAnA sAdhune annapANI na ApavA mATe pitAnA ziSyane upadeza Ape che. kugurue ekabIjAne maLavA detA nathI; maLavA de te to kaSAya ochA thAya, niMdA ghaTe. 1. bhAla bharIne nADIthI bAMdhelA gADA upara eka vaharAjI beThA hatA, temane gADuM hAMkanAre kahyuM "rasto kharAba che mATe, vaharAjI, nADI pakaDaje; nahI to paDI jaze. . rastAmAM ghAMca AvavAthI AMcake Avyo ke vahorAjI nIce paDayA. gADAvALAe kahyuM ke "cetAvyA hatA ne nADI kema na 5kaDI ?" vaharAjI bolyA, "A nADuM pakaDI rAkhyuM, hajI choDayuM nathI." ema kahI suthaNanuM pakaDeluM nADuM batAvyuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 139: jIva nipakSI rahetA nathI. anAdithI pakSamAM paDayA che, ane temAM rahIne kalyANa bhUlI jAya che. khAra kuLanI gocarI kahI che tevI keTalAka munie karatA nathI. temane lUgaDAMAdi parigrahanA meha maTayA nathI. eka vAra AhAra levAnuM kahyuM chatAM e vAra le che. je jJAnI puruSanA vacanathI AtmA UMcA Ave te sAcA mArga te peAtAne mAga ApaNA dhama sAce paNa pustakamAM che. AtmAmAM guNa pragaTe nahIM tyAM sudhI kaI phaLa Ape nahI.... ' ApaNA dhama" evI kalpanA che. ApaNA dhama zuM ? mahAsAgara kAinA nathI; tema dhama ke,InA Apane nathI. jemAM dayA, satya Adi hAya te pALe, te kAinA mApanAM nathI. anAdi kALanAM che; zAzvata che. jIve gAMTha pakaDI che ke ApaNA dhama che, paNa zAzvata mAga che tyAM ApaNA zu ? zAzvata mAthI sahu meAkSe gayA che. rajoharaNo, dArA ke mumati, kapaDAM keAI AtmA nathI. koI eka vahArA hateA. te gADAmAM mAla bharIne sAme gAma laI jatA hatA. gADAvALAe kahyuM ke cAra Avaze, mATe sAvaceta thaIne rahe, nahIM teA lUTI leze.' paNa te vaheArAe svacchaMde karI mAnya nahIM ne kahyuM ke ( kai prIkara nahI !' pachI mAgamAM cAra maLyA, gADA-vALAe mAla macAvavA mahenata karavA mAMDI paNa te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImada rAjacaMdra TvIdhA. ne te meLavavA vaheArAe kaI na karatAM mAla upADI javA na cArA mAla lUTI gayAM. paNa teNe mAla pAcho ka'I upAya karyAM nahIM. ghera gayA tyAre zeThe pUchyu... ke, - mAlakAM ?" tyAre teNe kahyuM ke mAla te cAra lUTI gayA.' tyAre zeThe pUchyuM" ke 'mAla pakaDavA mATe kaI upAya karyo che?" tyAre te vaheArAe kahyuM ke, 'mArI pAse bharatiyuM che. tethI cAra mAla lai jaine zI rIte vecaze ? mATe te mArI pAse bharatiyuM levA Avaze tyAre pakaDIza' evI jIvanI mUDhatA che. 'ApaNA jainadhama mAM zAstro madhuM che. zAstro ApaNI pAse che. ' evuM mithyAbhimAna jIva karI beThA che. krodha, mAna, mAyA lebharUpI cAra rAtadivasa mAla cArI le che, tenuM bhAna nathI. " tIthakaranA mAga sAco che dravyamAM badAma sarakhI paNa rAkhavAnI AjJA nathI. vaiSNavanA kuLadha nAkugurU AraMbhaparigraha mUkayA vagara leAkeA pAsethI lakSmi grahaNa kare che; ane te rUpI vepAra thaI paDayA che. te pote agnimAM maLe che; te tenAthI khIjAnI agni zI rIte zAMta thAya ? jainamArganA paramAtha sAcA guruthI samajavAne che. je gurune svArtha hAya te peAtAnuM kalyANa kare; ne ziSyAnuM paNu akalyANa thAya. jainaliMgadhArIpaNu" dharI jIva anatI vAra rakhaDace che. mAhyavatIliMga dhArI laukika vyavahAramAM ana"tI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAra rakhaDe che. A kekANe nagarane harAvatA nathI, jeTalA aMtaraMga sAco mArga batAve te jena. bAkI te anAdi kALathI jIve kheTAne sAcuM mAnyuM che, ane te ja ajJAna che. manuSya dehanuM sArthaka khoTA Agraha, durAgraha mUkI kalyANa thAya te che. jJAnI savaLuM ja batAve. AtmajJAna pragaTe tyAre ja AtmajJAnIpaNuM mAnavuM, guNa pragaTayA vagara mAnavuM e bhUla che. jhaverAtenI kiMmata jANavAnI zakti vagara jhaverIpaNuM mAnavuM nahIM. ajJAnI beTAne sAcuM nAma ApI vADa baMdhAve che. satunuM eALakhANa hoya te koI vakhata paNa sAcuM grahaNa thaze. [ 643-11] 14 ANaMda, bhA. vada 0)), maMgaLa, saM.15ra je jIva pitAne mumukSu mAnate heya, taravAne kAmI mAnate hoya, samaju chuM ema mAnate hoya teNe dehane viSe roga thatI vakhata AkuLavyAkuLapaNuM thayuM hoya te te vakhata vicAravuM ke tAruM mumukSapaNuM, DahApaNa, kyAM gayAM? te vakhate vicAra kema nahIM karate hoya? je taravAne kAmI hoya te te dehane asAra jANe che, dehane AtmAthI jude jANe che, tene AkuLatA AvavI joIe nahIM, deha sAcavyo sacavAtuM nathI, kemake te kSaNamAM bhAMgI jAya che, kSaNamAM ga, kSaNamAM vedanA thAya. dehanA saMge deha duHkha Ape. che mATe AkuLavyAkuLapaNuM thAya che te ja ajJAna che.. zAstra zravaNa karI re ja sAMbhaLyuM che ke deha AtmAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 "zrImad rAjacaMdra jude che, kSaNabhaMgura che; paNa dehane vedanA AvyuM te rAgadveSa pariNAma karI bUma pADe che. deha kSaNabhaMgura che evuM tame zAstramAM sAMbhaLavA zuM karavA jAo che ! deha te tamArI pAse che te anubhava karo. deha pragaTa mATI je che; sAcA sacavAya nahIM, rAkhyo rakhAya nahIM. vedanA vedatAM upAya cAle nahIM. tyAre zuM sAcave? kaMI paNa banI zakatuM nathI. A dehane pratyakSa anubhava thAya che, te tenI mamatA karI karavuM zuM? dehane pragaTa anubhava karI zAstramAM kahyuM ke te anitya che, asAra che, mATe dehamAM mUcha karyA jevuM nathI. - jyAM sudhI dehAtmabuddhi TaLe nahIM tyAM sudhI samyakatva thAya nahIM jIvane sAca kayAreya AvyuM ja nathI; AvyuM hota te mekSa thAta, bhale sAdhupaNuM zrAvakapaNuM athavA te game te le, paNa sAca vagara sAdhana te vRthA che. je dehAtmabuddhi maTADavA mATe sAdhane batAvyAM che te dehAmabuddhi mATe tyAre sAca AvyuM samajAya. dehAtmabuddhi thaI che. te maTADavA, mArApaNuM mukAvavA sAdhano karavAnA che te na maTe te sAdhupaNuM, zrAvakapaNuM, zAstrazravaNa ke udeza te vagaDAmAM pika mUkayA jevuM che, jene e bhrama bhAMgI gayA che, te ja sAdhu, te ja AcArya, te ja jJAnI. jema amRtabhejana jame te kAMI chAMnuM rahe nahIM, tema bhrAMti, bhramabuddhi maTe te kAMI chAnu rahe nahIM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 143 loka kahe che ke samakita che ke nahI te kevaLajJAnI jANe, paNa pite AtmA che te kema na jANe? kAMI AtmA gAma gaye nathI; arthAta samakita thayuM che te AtmAM pite jANe kaI padArtha khAvAmAM AvyuM tenuM phaLa Ape che tema ja samakti ; bhrAMti maLe, tenuM phaLa pite jANe. jJAnanuM phaLa jJAna Ape ja. padArthanuM phaLa padArtha, lakSaNa pramANe Ape ja; AtmAmAMthI, mAMhIthI kama jauM jauM thayAM hoya tenI pitAne khabara kema na paDe? arthAtu khabhara paDe ja. samakitInI dazA chAnI rahe nahI. kalipata samakita mAne te pItaLanI hIrAkaMThIne senAnI hIrAkaMThI mAne tenI peThe. samati thayuM hoya te dehAtmabuddhi mATe je ke alpa bedha, madhyama baMdha vizeSa bedha jevo hoya te pramANe pachI dehAma buddhi mATe. dehane viSe roga AvyuM jenAmAM AkuLa-vyAkuLatA mAluma paDe te mithyAdaSTi jANavA. je jJAnane AkuLatAvyAkuLatA maTI gaI che tene aMtaraMga paccakhANa ja che. tene badhAM paccakhANa AvI jAya che. jene rAgaddeSa maTI gayA che tene vaza varSane kare marI jAya, tepaNa kheda thAya nahIM. zarIrane vyAdhi thavAthI jene vyAkuLapaNuM thAya che, ane jenuM ka95nA mAtra jJAna che te poluM adhyAtmajJAna mAnavuM. AvA kapita jJAnI te pilA jJAnane adhyAtmajJAna mAnI anAcAra sevI bahu ja rakhaDe che. je zAstranuM phaLa! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAja AtmAne putra paNa na hoya ane pitA paNa na hayA je Ava (pitA-putranI) kalpanAne sAcuM mAnI beThA che te mithyAtvI che. beTA saMgathI samajAtuM nathI; mATe samakita AvatuM nathI. puruSanA sagathI jagyA jIva hoya te samyakatva thAya. samakti ne mithyAtvanI tarata khabara paDe tevuM che. samakitInI ane mithyAtvanI vANI ghaDIe ghaDIe judI paDe che. jJAnInI vANI eka ja dhArI, pUrvApara maLatI Ave aMtaraMga gAMTha maTe tyAre ja samyakatva thAya. rega jANe, roganI davA jANe, carI jANe, pacca jANe ane te pramANe upAya kare te roga mATe jANyA vagara ajJAnI je upAya kare tethI roga vadhe. paththa pALe ne davA kare nahIM, te roga kema maTe na maTe. te A te rege kAI ne davAya kAMI ! zAstra te jJAna kahevAya nahIM jJAna te mAMhIthI gAMTha maTe tyAre ja kahevAya. tapa, saMyamAdi mATe puruSanAM vacana sAMbhaLavAnuM batAvyuM che. jJAnI bhagavAne kahyuM che ke sAdhuoe aceta ane nIrasa AhAra le. A kahevuM te keTalAka sAdhuo bhUlI gayA che. dUdha Adi saceta bhAre bhAre vigaya padArtho laI jJAnInI AjJA para paga daI cAle te kalyA sune rasto nahIM leka kahe che ke sAdhu che, paNa AtmadazA sAthe te sAdhu. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upaDhe chAyA 141 narasiMha mahetA kahe che ke anAdikALathI Ama ne Ama cAlatAM kALa gayA, paNa niveDA AnyA nahIM; kemake anAdikALathI cAlatAM paNa mArga hAtha Avye nahI. jo A mArga ja hAya tA hajI sudhI kAMIMce hAthamAM AvyuM nahI' ema ane nahIM. mArga judA ja hAvA joI e. tRSNA kema thaTe? laukika bhAvamAM meATAI mUkI de te huM ghara-kuTuMba Adine mAre zu karavu che? laukikamAM game tema hoya, paNa mAre tA mATAI mUkI game te prakAre tRSNA ghaTe tema karavuM che. ' ema vicAre te tRSNA ghaTe, " mALI paDe. tapanu' abhimAna kema ghaTe? tyAga karavA tenA upacAga rAkhavAthI mane A abhimAna kema thAya che ?' ema rAja vicAratAM vicAratAM abhimAna mALuM paDaze, jJAnI kahe che te kucIrUpI jJAna vicAre, te ajJAnarUpI tALuM UMghaDI jAya; keTalAMya tALAM UMghaDI jAya kUMcI heAya te tALuM UghaDe; bAkI pahANA mATe tAtALu bhAMgI jAya. ' kalyANa zuM haze ?' evA jIvane bhAme che. te kAMI hAthI--gheADA nathI. jIvane AvI bhrAMtine lIdhe 10 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrImad rAjaca tAtA kalyANanI kuMcIo samajAtI nathI. samajAya te te sugama che. jIvanI brAMti dUra karavA mATe jagatanu varNana patAvyu che. jo jIva humezanA adhamAthI thAke te mArgamAM Ave. " : jJAnI paramArtha, samyakRtva hoya te ja kahe, ' kaSAya ghaTe te kalyANa, jIvanAM rAga, dveSa, ajJAna jAya tene kalyANa kahevAya. ' tyAre leAka kahe che ke, evu te amArA gurueya kahe che; tyAre jIda' zuM khatAve che?" AvI ADI kalpanAo karI jIvane potAnA doSa maTA DavA IcchA nathI. AtmA ajJAnarUpI paththare karI dabAI gayA che. jJAnI ja AtmAne UMcA lAvaze. AtmA dabAI gaye che eTale kalyANa sUjhatuM nathI. jJAnI savicArarUpI sahelI kUMcIe batAve te phacIe hajArA tALAMne lAge che. jIvane mAMhIMthI ajINu maTe tyAre amRta bhAve te ja rIte brAMtirUpI ajINu maTaye kalyANa thAya; paNu jIvane ajJAnI gurue bhaDakAvI mAryAM che eTale brAMtirUpa ajINu kema maTe ? ajJAnI gurue jJAnane madale tapa batAve; tapamAM jJAna khatAve. AvI rIte avaLu avaLu batAve tethI jIvane taravu' bahu musIbatavALuM che, ahaMkArAdirahitapaNe tapAdi karavAM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezachAyA 147 kadAgraha mUkIne jIva vicAre, te mAge te jude che. samakti sulabha che. pratyakSa che. saheluM che. jIva gAma mUkI A gaye che te pAchA phare tyAre gAma Ave. sapuruSanAM vacananu AsthAsahita zravaNamanana kare te samyaktva Ave, te AvyA pachI tratapazcakhANa Ave tyAra pachI pAMcamuM guNasthAnaka prApta thAya. sAcuM samajAI tenI AsthA thaI te ja samyaphatva che. jene kharAkhoTAnI kiMmata thaI che, te bheda jene maTa che tene samyakatva prApta thAya. asaddaguruthI sat samajAya nahIM, samakita thaze nahi. dayA, satya, adatta na levuM e Adi sadAcAra e satyu. ruSanI samIpa AvavAnAM satasAdhana che. satparuSe je kahe che te sUtranA, siddhAMtanA paramArtha che. sUtra siddhAMta te kAgaLa che. ame anubhavathI kahIe chIe, anubhavathI zaMkA maTADavAnuM kahI zakIe chIe. anubhava pragaTa dIve che, ne sUtra kAgaLamAM lakhela dIve che. kuMDhiyApaNuM ke tapApaNuM karyA kare tethI samati thavAnuM svarUpa samajAya, mAMhIthI dazA phare te samakita thAya. paramArthamAM pramAda eTale AtmAmAMthI bahAra vRtti te. ghAtikarma ghAta kare tene kahevAya. paramANune pakSapAta nathI, je rUpe AtmA pariNamAve te rUpe pariName, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrImad rAjacaMdra nikAcita karmamAM sthitibaMdha hoya te barobara baMdha thAya che. sthitikALa na hoya te te vicAre pazcAtApe, jJAnavicAre nAza thAya. sthitikALa hoya te gaye chUTake. krodhAdika karI je karmo upArjana karyA, te bhagavye chUTake. udaya Avye bhegavavuM ja joIe; samatA rAkhe tene samatAnuM phaLa sahu sahunA pariNAma pramANe karma bhegavavAM paDe che. jJAna strIpaNAmAM, puruSapaNAmAM sarakhuM ja che. jJAna AtmAnuM che. vedathI rahita thAya tyAre ja yathArtha jJAna thAya. strI hoya ke puruSa hoya paNuM dehamAMthI AtmA nIkaLI jAya tyAM zarIra te maDaduM che ne Idriya gekhalA jevI che. mahAvIra bhagavAnanA garbhanuM haraNa thayuM haze ke kema? evA vikalpanuM zuM kAma che? bhagavAna game tyAMthI AvyA; paNa samyaphajJAna, darzana ane cAritra hatAM ke nahIM? ApaNe te enuM kAma che, enA Azraye taravAne upAya kare e ja zreyaskara che. kalapanA karI karI zuM karavuM che? game tema sAdhana meLavI bhUkha maTADavI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezAcA 149 che. zAstramAM kahelI vAtA AtmAne upakAra thAya tema grahavI, khIjI rItenahI jIva mUDI rahyo che tyAM ajJAnI jIva pUche ke kema paDayA ? e Adi paMcAta kare tyAM pUrA thAya. paNa jJAnI teA tAranAra paMcAta mUkI, bUDatAne turata tAre che. te jIva mUDI jAya hAvAthI te bIjI jagatanI lAMjagaDa karatA karatAM jIva anAdikALathI rakhaDayA che. eka gharamAM mArApaNuM mAnyuM tyAM te ATalu badhuM du.kha che teA pachI jagatanI cakravatI nI riddhinI kalpanA, mamatA karavAthI duHkhamAM zuM bAkI rahe ! anAdikALathI ethI hArI jai marI rahyo che. jANapaNuM zuM? paramAnA kAmamAM Ave te jANupaNuM, samyakUdazana sahita jANapaNuM hoya te sabhyajJAna navapUrva te abhavI paNa jANe; paNa - samyagdarzana vinA te sUtraajJAna kahyuM che. samyakRtva hoya ne zAstranA mAtra be zabda jANe te paNa meAkSanA kAmamAM Ave. meAkSanA kAmamAM je jJAna na Ave te ajJAna. meru Adittu vaNu na jANI tenI kalpanA, kira, kare, jANe merunA kaTrAkaTa nA levA heAya ? jANavAnuM te mamatA mUkavA maTe che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15o . zrImad rAjacaMdra jherane jANe te nA pIe. jherane jANIne pIe te te ajJAna che. mATe jANIne mUkavA mATe jANapaNuM kahyuM che je daDha nizcaya kare ke game tema karuM, jhera pIuM, parvata parathI paDuM kuvAmAM paDuM, paNa kalyANa thAya te ja karuM. enuM jANapaNuM sAcuM. te ja taravAne kAmI kahevAya. - devatAne hIrAmANeka Adi parigraha vadhAre che. temAM atizaya mamatA mUcha levAthI tyAMthI cavIne te hIrA AdimAM ekedriyapaNe avatare che. jagatanuM varNana karatAM, ajJAnathI anaMtI vAra jIva tyAM janmI Ave te ajJAna mUkavA mATe jJAnIe vANuM kahI che. paNa jagatanA varNanamAM ja bAjhI paDe enuM kalyANa kevI rIte thAya ! te te ajANapaNuM ja kahevAya. je jANIne ajJAnane mUkavAne upAya kare te jANapaNuM. ' pitAnA deze TeLe evA prazna kare te deSa TaLavAnu kAraNa thAya. jIvamA deSa ghaTe, TaLe te mukti thAya. jagatanI vAta jANavI tene zAstramAM mukita kahI paNa nirAvaraNa thAya tyAre mokSa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezathayA 151 pAMca varasa thayAM eka bIDI jevu vyasana te preraNA karyA vinA mUkI zakAyu' nahi. amAre upadeza te jene tarata ja karavAM upara vicAra hAya tene ja karavA. A kALamAM ghaNA jIva virAdhaka haiAya che ane nahI' jevA ja saskAra thAya che. AvI vAta tA sahejamAM samajavA jevI che ane saheja vicAra kare te samajAya evI che ke mana vacana kAyAnA traNa ceAgathI rahita jIva che, sahajasvarUpa che. jyAre e traNa cAga te tyAgavAnA che tyAre A bahAranA padArtha upara jIva kema Agraha karatA haze ? e Azcaya Upaje che! jIva je je kuLamAM Upaje che tene tene Agraha kare che, jora kare che. vaiSNavane tyAM janma lIdheA hAta te tenA Agraha thaI jAta; je tapAmAM hAya te tapAne Agraha thaI jAya. jIvanu* svarUpuDhiyA nathI. tapA nathI kula nathI, jAti nathI, vadhu nathI. tene AvI AvI mAThI kalpanA karI AgrahathI vartAvavA e ke ajJAna che! jIvane lokAne sAru' dekhADavAnu' ja mahu game che ane tethI jIva vairAgya upazamanA mArgathI rAkAI jAya che. hAla havethI ane prathama kahyu che, durAgraha athe jainanAM zAMsra vAMcavAM nahi. vairAgya upazama jema vadhe tevu' ja karavuM. emAM ( mAgadhI gAthAomAM) kAM evI vAta che ke Ane huMDhiyA ke Ane tapA mAnavA ? evI vyAkhyA temAM heAtI ja nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra ( tribhAvanane) jIvane upAdhi bahu che. AveA jAga manuSya vagere sAdhana maLyAM che ane jIva vicAra na kare tyAre e te pazunA dehamAM vicAra karaze ? kayAM karaze? 152 jIva ja paramAdhAmI (jama) jeve che, ane jama che kAraNa ke narakagatimAM jIva jAya che tenu kAraNa jIva ahIMthI kare che. pazunI jAtinAM zarIronAM du:kha pratyakSa jIva jIe che, jarA vicAra Ave che ane pAchA bhUlI jAya che. pratyakSa leAka jue che ke A marI gayA, mAre maravuM che, evI pratyakSatA che; tathApi zAstrane viSe pAchI te vyAkhyA deDha karavA sAruM vAraMvAra te ja vAta kahI che, zAsra tA parAkSa che ane A tA pratyakSa che paNa jIva pA bhUlI jAya che, tethI tene te vAta karI che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only