Book Title: Katha Manjari Part 03
Author(s): Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Sarabhai Manilal Nawab
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005179/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LLL TETLER Tkvb INSPI0 Egy Casa M ILS EASU EI SU Kalite Hallo 112 bilo 11 PINA 214.544 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArAbhAI navAba saMcAlita jaina sastuM sAhityagraMthamALA-pustaka 3 juM thAmaMjarI-3 [zrI zrIpAla citra saMpAdaka : sArAbhAI maNilAla navAba. bhaTsa : eka rUpiyA - - - kaand an... prAptisthAnaH sArAbhAI maNilAla navAba chIpAmAvajInI poLa * amadAvAda : 1 - -- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptisthAna - zrI sArAbhAI maNilAla navAba, chIpAmAvajInI piLa, amadAvAda. 1 zrI megharAja jaina pustaka bhaMDAra, goDIjInI cAla, kIkA sTrITa, muMbaI. 2 mesasa ena. ema. tripAThI li. prinsesa sTrITa, muMbaI. 2 mahAdeva rAmacaMdra jAgujhe, traNa daravAjA, amadAvAda. 1 zrI sarasvatI pustaka bhaMDAra, ratanapoLa, hAthIkhAnA amadAvAda. 1 gUrjara graMtharatna kAryAlaya, gAMdhIroDa, amadAvAda. 1 zrI semacaMda DI. zAha, jIvana nivAsa sAme, pAlItANu (saurASTra) mudraka maNilAla chaganalAla zAha * navaprabhAta prinTIMga presa ghIkAMTA reDa : amadAvAda prakAzaka : jagacaMdra sArAbhAI navAba : chIpAmAvajInI poLa, amadAvAda. 1 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa A zrI zrIpAla kathAnA sarjaka bRhada tapAgacchIya AcAryadeva zrI ratnazekharasUrIzvarajIne ane tenA uparathI " zrIpAla rAsa 'nA sarjaka mahAmahepAdhyAya zrIvinayavijayajIne tathA zrI navapadajInuM dhyAna dharanAra puNyAtmAone --- - Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana kathAmajarInA trIjA bhAga tarIke zrI ratnazekharasUrIzvarajI viracita 'sirisisaravAla kahA 'nuM gujarAtI bhASAMtara tapakathA tarIke-kathAma jarInA khIjuM bhAga prasiddha thaye mAtra traNa mahinAnA samaya bAda jAhera janatA samakSa mUkIne huM AnaMda anubhavuM chuM. 0 A zrIpAla kathA jotAM ja jaNAI Avaze ke tenA sarjaka zrI ratnazekharasUrIzvarajIe A kathAmAM zrI siddhacakrajI ( navapadajI )tuM je suMdara ane vistRta varNana ApeluM che, tevuM varNana mahAmaheApAdhyAya viracita ' zrIpAla rAsamAM ' jovAmAM AvatuM nathI. vaLI, A zrIpAla kathA mULa amAgadhI bhASAmAM hAI, tenA joIe teTale pracAra thayA jaNAtA nathI. A graMthanI bhASA eTalI badhI sarala che ke sAmAnya sa MskRta jANanArA paNa te sahelAIthI samajI zake che. vaLI, A Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAnA keTalAka bhAga kAlejemAM ardhamAgadhInA abhyAsakrama tarIke paNa dAkhala thaela che. me A " kathAmAM zrIratnazekharasUrIzvarajIe racelI siri sirivAlakahA 'nuM akSarazaH gujarAtI bhASAMtara tathA mahAmaheApAdhyAya zrI vinayavijayajIe racelA ' zrIpAla rAsa'nA mahattvanA upayeAgI bhAgA [ ] A pramANenI nizAnImAM ApIne, vAMcanArane ane graMthA kharIdavAnI jarUra nA paDe ane saLaMga kathA vistArathI samajI zakAya te mATe ane kRtionA upayAga karyo che; ane baMne kRti vaccenA taphAvata phUTa neTAmAM te te sthaLe darzAvelA che. A kathA vikramanA paMdaramA saikAnI zarUAtamAM eTale ke vikrama saMvata 1428 mAM zrIratnazekharasUrIzvarajInA ziSya pUjya zrIhemacaMdra nAmanA sAdhue lakhelI che, eTale tenA pahelAM teA jarUra ja racAI che; ane tenA uparathI vikrama saMvat 1738 mAM mahAmahApAdhyAya zrIvinaya. vijayajIe tathA upAdhyAyajI zrIyazeAvijayajIe ' zrIpAla rAsa ' racelA che je nIce mujakhanI prazasti uparathI mAluma paDe che. [ zrIpAlarAsanI prazasti tapagaccharUpa na danavananI aMdara kalpavRkSa jevA zrIhIravijayasUri pragaTa thayA, jeee mugalavazabhUSaNu akabara mAdazAhane upadeza ApIne ahiMsA dharmanA kramAna meLavyAM hatAM. : Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te zrIhIravijayasUri zrIjinazAsanarUpI mudrAmAM hIrA sarakhA hatA, ke jemaNe janadharmanI ghaNI ja prabhAvanA karI hatI. zrIhiravijayasUrinI pATarUpa udayAcalaparvatane viSe sUrya jevA, gaMgAjaLa peThe nirmaLa kIrtivALA; akabara bAdazAhanI sabhAmAM vAda karIne jinadarzananI sthiratA sthApana karavAthI, jeone akabara zAhe savAI padavI ApI, evA zrIvijayasenasUri thayA. vaLI, temanI pATe bahu guNavAna evA zrIvijayadevasUri thayA, ke jenuM nAma daze dizAomAM prakhyAta che. temanA paTadhArI zrI vijayaprabhasUri thayA, te sUrIzvarajInA rAjyamAM A zrIpAlarAsanI racanA karelI che. te zrIhIravijayasUrIjInA mukhya ziSya upAdhyAyajI zrI kIrtivijayajI thayA, teonA AjJAnuyAyI mukhya ziSya zrIvinayavijayajI thayA, ke jeo sadaguNa, vidyA vALA, vinayI, vicakSaNa, gItArtha ane sArA nehavALA hatA. te vinayavijayajI UpAdhyAye saMvata 1738 nI sAlamAM rAMdera zaheramAM comAsuM rahIne saMghanA AgrahathI adhika ullAsa sahita A zrIpAlarAjAnA rAsanI racanAnI zarUAta karI hatI, paraMtu sADAsAtaso gAthAonI racanA karIne, teo svargavAsI thavAthI, temanA saMpUrNa premavaMtanuM pavitra birUda dharAvanArA ane zrInavijayajI vAcakanA ziSya zrIyazevijayajI upAdhyAye, zrIvinayavijayajInA saMketa pramANe ane bhavyajanonA hitArthe A rAsane bAkIne bhAga saMpUrNa karyo che.] Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A kathAnI bIjI upayogitA temAM ApelA paMdaramAM saikAnA samudramArga uparathI thAya che. kAraNa ke kathAne nAyaka zrIpAlakumAra gujarAtamAM AvelA bharUca baMdarethI vahANamAM besIne anukame barAbara baMdara, ratnadvIpa thaIne kaMkaNadezanA thANuM baMdare pahoMce che. A baMdaro pikI bharUca ane thANA to muMbAI IlAkAmAM ja che. paraMtu babaraphala ane ratnadIpa baMdare kyAM te zodhavAnI jarUriyAta che. vaLI, gujarAtanA vahANavaTAnA ItihAsane upayogI A kathAnA pAnA 101 tathA 1 02 upara jUga, vaDasapharI, beDA, droNa, sila, Avarta ane surampa jAtinA vahANane ullekha che, je paMdaramA saikAmAM gujarAtamAM banatAM vahAnAM nAme ApaNane pUrAM pADe che. vaLI, aDhAramA saikAnA ja vahANanAM judAM judAM sattara citra paNa "zrIpAlarAsa "nI pratamAMthI A pustakamAM pahelI ja vAra prasiddha karavAmAM AvelAM che. zrIsiddhacakrajIne bRhayaMtra banAvavAnI vidhi ane tene lagatAM prAcIna judA judA prAcIna kapaDAM paranAM mArA saMgrahamAMthI traNa citra, ane amadAvAdanI sAmaLAnI paLanA zrIpArdhacaMdra gacchanA upAzrayanA graMthabhaMDAramAMnI kalpasUtranI prata uparathI rAjA zreNika tathA zrIpAlakumAranA janamanA sonerI citro ane vIza yakSo, cAvIza yakSiNI, navagraha tathA daza dipAlonAM citro paNa A pustakamAM chapAvavAmAM AvelAM che, te vAMcanArane upayogI thaze ema huM mAnuM chuM. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtamAM, mArI sAhitya pravRttine AjasudhI avicchinapaNe cAlu rAkhavAnA mukhya yaza zrIman mANekalAla cunIlAla zAha je. pI. nA phALe jAya che, te sivAya mArI sAhitya pravRttine uttejana ApanAra pUjya munivarI tathA mArA hitesvI murabbIo tathA mitrane AbhAra mAnavAnI A taka lauM chuM, ane AzA rAkhu chuM ke mArI A pravRttine paNa tee taraphathI tevo ja AvakAra maLaze. prAkRta graMtha uparathI gujarAtImAM anuvAda karavAnA mAre A pahelA ja prayAsa heAvAthI, anuvAdamAM keI kSati rahI javA pAmI hAya te tarapha sujJa vAcake mArU dhyAna kheMcaze te huM temanA AbhAra mAnIza. A pustakanuM chApakAma suMdara rIte karI ApavA mATe navaprabhAta prinTIMga presanA mAlika zrI maNilAla chaganalAla zAhanA khvAke! tathA jekeTanuM suMdara chApakAma karI ApavA mATe dIpaka prinTarIvALA naTavaralAla rAvalanA tathA blAka banAvo ApavA mATe gujarAta sesa sTuDiyAnA paNa AbhAra mAnavAnI A taka la chuM.... saMvata 2010 ASADha vadI 5 sArAbhAi maNilAla navAkha maMgalavAra tA. 20-7-54 chIpAmAvajInI poLa, amadAvAda 1 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA pRSTha anukrama prakaraNa 135 1 ApakamI ane bApakamane saMvAda 1-16 136 2 mayaNAsuMdarInI kasoTI 17-30 137 3 zrI siddhacakrayavhAra 31-72 138 4 uMbarANAe karelI siddhacakranI ArAdhanA 72-76 139 5 satyano jya 77-81 140 6 karmanI vicitratA 82-88 141 7 jinazAsanane jayajayakAra 89-93 142 8 zrIpAlanuM prayANa 94-98 143 9 zrIpAlanI vIratA 99-113 144 10 puNyanI prabaLatA 114-131 145 11 zrIpAlanI sajajanatA 132-1 33 146 12 dhavalanI duSTatA 134-138 147 13 puNyanI prabalatA 13-14 148 14 satInA zIlanuM rakSaNa 141-146 149 15 sajajananI sajajanatA 147-155 150 16 bhAgyanA khela 156-161 151 17 svayaMvara maMDapa 162-167 15ra 18 zrIpAlanI bhAgyavRddhi 168-175 153 19 rAdhAvedhanI sAdhanA 176-178 154 20 ujajaiyinI tarapha prayANa 179-184 155 21 dharmane jaya 185-193 156 22 zrIpAlano vijaya 194-200 157 23 zrIpAlano rAjyAbhiSeka 201-207 158 24 zrIpAlane pUrvabhava 208-214 159 25 zrI navapadajInI viziSTa ArAdhanA 215-256 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa. citrAnukramaNikA Y 47 48 triprasaMga pAnuM citra 1 sarasvatI devI 2 - 2 zrIarihaMta prabhu 2 * 3 prabhu zrImahAvIranuM samavasaraNa 4 gaNadharadeva zrIgau tamasvAmI * 5 pANI bharatI strIo 21 che, ke nAsatAM Dhore 22 >> 7 mogala samayane siddhacakrayaMtra 33 8 gomukha yakSa che 9 mahA yakSa , 10 trimukha yakSa + 11 yakSeza yakSa * 12 naMbaru yakSa 13 kusuma yakSa , 14 mAtaMga yakSa , 15 vijaya yakSa 4ra , 16 ajita yakSa che 17 brahmA yakSa 43 , 18 manuja yakSa , 19 surakumAra yakSa , 20 SaNamukha yakSa - 21 pAtAla yakSa , 22 kinnara yakSa > 23 garuDa yakSa , 24 gaMdharva yakSa , 25 yakSendra yakSa , 26 kubera yakSa 27 varuNa yakSa , 28 bhrakuTi yakSa 29 gomedha yakSa 30 pA5 yakSa 31 mAtaMga yakSa - 32 cakrezvarI devI , 33 ajitA devI , 34 duritAri devI ,, 35 kAlikA devI , 36 mahAkAlI devI 37 ayyatA devI , 38 zAMtA devI ke te che ke huM ke huM che ? A R S = 8 8 8 8 8 8 8 8 51 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 , 39 javAlA devI 54 e 40 sutArA devI pa5 , 41 azokA devI 55 4ra zrIvatsA devI , 43 caMDA devI pada 44 vijayA devI 45 aMkuzA devI 46 (kaMda) pannA devI 58 , 47 nirvANa devI 58 , 48 aSNutA (balA) devI 49 dhAriNI devI ,, 50 vaiyA devI , 51 achutA devI 60 , para gAMdhArI devI 61 pa3 aMbikA devI 61 ,, 54 padmAvatI devI 62 , 55 siddhAyikA devI 62 pa6 sUrya pa7 soma maMgala 59 budha - 76 ,, 64 ketu , 65 zarka , 6 6 agni , 67 yama 68 naiRtya >> 69 varuNa , 70 vAyu , 71 kubera >> 72 IzAna , 73 nAga >> 74 brahmA , 7pa siddhacakrano meTa yaMtra37 , , 37 , 77 zrIpAla ane bhaya suMdarI 76 , 78 zrIpAla, mayaNuM ane rANuM kamalaprabhA 79 , 79 zrIpAlane janama 82 , 80 zrIpAla nRtya jUe che 90 81 prajApAla rAjAne ghera zrI pAla 93 >> 82 jUga vahANa 101 ,, 83 vaDasapharI vahANa 101 ,, 84 rAjAne vinaMtI karate dhavala 103 , 85 zrIpAle siMhanAda 105 che . * * >> ra w ra w 61 zukra + 62 zani che 63 rAhu w w Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -27 31 .... -"" 73 ... 91 madanasenAne LAve che. 92 vyApArI utAre che 22 -97 ; ,, zd ,, ,, ,, 86 khakhkharakAMThe maLavA 107 87 adhmaranA dANI 108 88 ammara rAjAe AMdhelA dhavala 108 89 zrIpAlane a-raphUlamAM praveza 111 90 zrIpAlanI vidAya 112 1 93 zrIpAla 3, jinadAsa mAla ane 115 94 trocakrezvarI devI 119 95 zrI RSabhadeva 122 96 madanamASAne vaLAve che 97 zrIpAla ane manamASA 98. anestrIo sAthe 99 zreSThi dhavala tenA mitrA sAthe - 100 vahANunA mAMcA 113 114 zrIpAla vahANamAM 134 133 133 136 upara zrIpAla 138 ,, 101 mAMcAnI dorI kApI 138 , 102 dariyAmAM paDele zrIpAla 103 caMpAnA jhADa nIce zrIpAla 138 139 12 ,, 104 samudramAM utpAta macyA , 105 cakrezvarI kSetrapAla vyA 144 " 106 cakrezvarI kSetrapAla vahANamAM 6, 107 phUlanI mALA paherAvatAM cakrezvarI 145 ,, 108 thANA khare ,, 109 dhavala thANAnA darabAramAM kAM * 110 dariyA strIe ,, 111 vINA vagADatA zrIpAla .. "" vahANa AvyAM 146 ,, darabAra 114 surasuMdarI dUhA mele che ,, 11pa rANAnuM yuddha ,, 116 ajitasenane mUkAvye ,, 117 vaMdanakaravA jatA 112 svayaMvara maMDapa 113 dharApAla rAjAne ,, 143 144 147 152 160 163 1.70 190 200 zrIpAla ,, 118 zrIpAla rAjAnI nava rANIe 119 rAjamahela tarapha jatA zreNikarAjA 256 200 204 204 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. pavitra kalpasUtra trIza hajAra rUpiyAnA kharce taiyAra thaela A graMthamAM kalpasUtra mULa pAThAMtare, tathA kalpacUrNi, kalpaniyukti tathA pRthvIcaMdrasUrikRta TipanakanA saMpAdaka : virya muni mahArAja zrI puNyavijayajI, gujarAtI bhASAMtara tathA pAribhASika zabdane kaSa. saMpAdakaH vyAkaraNa zAstrI paMDita becaradAsa jIvarAja dezI. 373 ci. banArasI sAcA kinakhAbanuM bAInDIMga tathA dareka nakala elyuminiyamanI. peTImAM rAkhavAmAM AvelI che. mAtra jUja nakala bAkI che. mUlya base rUpiA. 2. kalpasUtranAM senerI pAnAMo tathA senerI citro : mUlya vIsa rUpiA bhAratabharanA bhaMDAramAM bIjI kaI paNa hastapratamAM nahi maLI AvelA zrI mahAvIrasvAmInA ra7 pUrvabhave, prabhu. zrI pArzvanAthanA 10 pUrvabhave, prabhu zrI neminAthajInA 9 pUrva ane prabhu zrI RSabhadevanA 13 pUrvabhave ane cAre tIrthakarenA mukhya mukhya jIvanaprasaMge A pAnAonI sonerI kinAramAM ApavAmAM AvelAM che. uparAMta nRtya karatI nartakIe, kUdatA kesarI siha, doDatA hAthI, ghaDAo, haMsa pakSIo tathA bhUmitinI judI judI AkRtio A pratamAM sonerI zAhImAM jevI rIte ApavAmAM AvelI che, tevI rIte bIjI kaI paNa pratamAM ApavAmAM AvelI nathI. AMkhane uDIne bAjhe tevI rIte senerI zAhImAM chapAvelI che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prata amadAvAdanA sAmaLAnI piLamAM AvelA zrI pArdhacaMdrasUrigacchanA bhaMDAramAMthI cAlu varSanA mahA mAsamAM ja prApta thaelI che ane te vikrama saMvata 1516 mAM gujarAtanI prAcIna rAjadhAnI pATaNamAM lakhAelI che. mAtra savAse ja nakalo chapAvelI che. 3. aSTAliMkA-kalpa-subodhikA mUlya pratAkAre rUA. 30-0-0 pustakAkAre rUA. 31-0-0 A graMthamAM paryuSaNanA prathama traNa divasanA zrI vijayalakSmIsUrIjI kRta traNe adAI vyAkhyAnanuM tathA kalpasUtra upara subAdhikA TIkAnA racayitA zrI vinayavijayajI upAdhyAyajInI subAdhikA TIkAnA sAmAcArI sahitanA nave vyAkhyAnanuM, kula bAre vyAkhyAnanuM gujarAtI bhASA tara ApavAmAM AveluM che. A graMtha dvahana nahi karelA sAdhuo, sAdhvIo tathA zrAvaka ane zrAvikAo paNa vAMcI zake che. citra saMkhyA 25 (savA baso). AjasudhI A suMdara graMtha bIje chapAela nathI. 4. jaisalameranI citrasamRddhi saMpAdaka: vidvarya muni zrI puNyavijayajI pAMtrIsa raMgIna citro, dareka citra suMdara jADa mAunTa Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 upara caDelAM che. ane dareka citrone paricaya paNa pUjaya zrI puNyavijayajIe ja Apela che. A citramAM bAvIsamA tIrthakara zrI neminAthajInA nava pUrvabhave tathA teozrInA jIvana prasaMge ane prabhu zrI pArzvanAthajInA vIsa jIvana prasaMge ke je bIjI kaI paNa pratimAM maLI AvatA nathI te ApavAmAM AvelAM che. prabhu zrI mahAvIranA jIvana prasaMge paNa jesalameranA killAnA bhaMDAramAMnI tADapatranI prate uparathI tathA kASTapaTTikAo uparathI prathama ja vAra prasiddha karavAmAM Avela che, mUlya mAtra rUpiA 25. catrakalpasUtra (bArasA sUtra) pAne pAne judI judI jAtanI vela buTTIo, nRtya karatI pUtaLIo tathA prANIo tathA 85 citra sahita. sonerI zAhImAM chApelI pratanA rU. ekAvana ane kALI zAhImAM chApelI pratanA rUA. vIza. 6. kathAmaMjarI bhAga 1 le 75 nItikathAo, 131 rekhA citro, dviraMgI jekeTa chatAM kiMmata mAtra aDhI rUpiA. 7. kathAmaMjarI bhAga 2 je 59 dharmakathAo, 22 ArTa pepara uparanAM citro, beraMgI jekeTa chatAM mUlya mAtra aDhI rUpiA. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. zrI zrIpAla kathA (kathA maMjarI bhAga 3 ) 119 citro ke jemAM sonerI raMganAM, traNa raMganAM ane eka raMganAM citro ApelAM hevA chatAM mUlya mAtra cAra rUpiA. A graMtha prAkRta zrI zrIpAla kathA ke je zrI ratnazekhara sUrIzvarajIe racelI che te tathA upAdhyAya zrI vinayavijayajIe tenA uparathI racelA "zrIpAla rAsa" uparathI taiyAra karavAmAM Avela che. 9. apragaTa sajhAya saMgraha mUlya daDha rUpio upAdhyAyajI zrI sakalacaMdrajI, vAcaka zrI udayaratnajI vagerenI eka prAcIna sajhAyane saMgraha. bIjAM prakAzane mATe amArUM sUcipatra maMgAve. prAptisthAna : sArAbhAI maNilAla navAba chIpAmAvajInI piLa, amadAvAda-1 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathA maMjarI-3 [ zrI zrIpAla kathA-tapakathA ] 1 ApakarmI ane bApakamIne saMvAda 135 [ kapaveli kaviyaNa taNI, sarasati karI sukhasAya; siddhacakra guNa gAvatAM, pUri manAratha mAya. ] mArA hRdayakamalamAM arihaMtAdika (jUe citra 2) nava padezanuM dhyAna dharIne uttama evA zrIsiddhacakrajInA mahimA huM varNavuM chuM. Aja khUdvIpanA dakSiNA bharatanA madhyakhaDamAM puSkaLa dhana ane dhAnyAthI samRddha ane jagatamAM prasiddha evA magadha nAmanA deza che. te dezamAM carama tI pati zrImahAvIra prabhunA zAsananA vizeSe karIne pracAra thaele hevAthI, gItA munivareza te dezane vizeSarUpe tItha rUpa kahe che. [] A nizAnI vALuM lakhANa zrIpAlAsamAMthI levAmAM Avelu che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA * PCL : -- - - 5 citra 2 zrIarihaMta prabhu pRSTha 3 Des vajaya 7, kara citra 1 devI sarasvatI pRSTha 3 1 * Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApakamI ane bApakarmIne saMvAda A magadha dezanI aMdara bhAra vipula vagere parvatothI vIMTAela rAjagRha nAmanuM suMdara nagara AveluM che. te nagaramAM traNe jagatamAM prasiddha, ane prabhu zrImahAvIranI sevAmAM tatpara e zreNika nAmano rAjA rAjya karato hato. te rAjAe tIrthaMkara nAmakarma upArjana kareluM che. A zreNika rAjAne naMdA nAmanI rANIthI utpanna thaelo, guNavAna ane cAre prakAranI buddhinA bhaMDArarUpa abhayakumAra nAmane putra che. vaLI bIjI ceDA rAjAnI putrI celaNA nAmanI rANIthI utpanna thaelA azacaMdra (keNika), hala ane vihala nAmanA traNa putro che. vaLI tene dhAriNI vagere rANIethI utpanna thaelA meghakumAra vagere ghaNA rAjaputra che. te zreNika rAjA abhayakumAranI buddhine lIdhe traNe bhuvanamAM prasiddha evuM rAjya ane dharma pALe che. A vakhate gAmegAma vihAra karatA prabhu zrI mahAvIra rAjagRha nagaranI najIkanA gAmamAM AvI samavasaryA (jUo citra 3) prabhue potAnA mahA guNavAna ane labdhisaMpanna evA prathama ziSya zrIgautamasvAmI gaNadharane rAjagRhInA lokene upadeza ApavA mokalyA. teo paNa prabhunI AjJA malavAthI rAjagRha nagaranA udyAnamAM AvI samesaryA. zrIgautamasvAmInuM Agamana sAMbhaLIne nagaranA loko potAnI Rddhi ane parivAra sahita udyAnamAM AvyA ane traNa pradakSiNA daIne, pAMca prakAranA abhigama sAcavIne, zrIgautamasvAmInA caraNane namIne pitapatAne sthAne beThA. jagata mAtranuM kalyANa karavAnI bhAvanAvALA gaNadharadeva Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAtra kathA zrIgautamasvAmI paNa jalavALA varasAdanI mAphaka gaMbhIra svarathI dharmanuM sAcuM svarUpa kahevA lAgyA (jUo citra 4). he mahAnubhAva! pUrva puNyanA udayathI maLela A manuSyabhava pAmIne, temaja uttama kSetra tathA uttama kula, sadagurU vagerenI sAmagrI meLavIne pAMca prakAranuM pramAda cheDIne, uttama dharmanuM AcaraNa karavA mATe tamAre prayatna zIla thavuM joIe. jinezvaradee A dharma dAna, zIla, tapa ane bhAva rUpa cAra prakArane kahe che. temAM paNa bhAva vinAnuM dAna phaladAyaka thatuM nathI, bhAva vinAnuM zIla paNa nirarthaka che; bhAva vinAnuM tapa paNa kAyakaleza mAtra ja karanArUM thAya che. mATe dareka dhamakayA bhAva sahita ja karavI joIe. bhAva manane vazavartI che, ane mana uttama prakAranA AlaMbana vinA vazamAM rAkhI zakAtuM nathI. mATe manane vaza karavA mATe AlaMbana vALuM dhyAna dharavuM joIe. zAstramAM ghaNA prakAranAM AlaMbana batAvelAM che; paraMtu badhAM AlaMbanomAM uttama zrInavapadajInuM dhyAna zrIjinezvadevee pharamAveluM cheH 1 arihaMta, 2 siddha, 3 AcArya, 4 upAdhyAya, pa sAdhu, 6 darzana, 7 jJAna, 8 cAritra ane 9 tapa-A navapade jANavAM. 1 arihaMta-aDhAra thI rahita, bAra guNee karIne sahita, kevalajJAna ane kevaladarzanavALA, nave tanI prarUpaNa karavAvALA tathA sura, asura ane IdrothI pUjita, zrIarihaMta prabhunuM niraMtara dhyAna dharavuM joIe. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApakamI ane bApakamIne saMvAda 2 sida-paMdara bhede siddha thaelA, nibiDa evA karmabaMdhanethI mukta thaelA, jeoe anaMta catuSTayane prApta karela che, evA siddha bhagavaMtenuM niraMtara ekAgracitte dhyAna dharavuM joIe. 3 AcArya-chatrIza guNe karIne sahita, pAMca prakAranA AcArethI pavitra, zuddha siddhAMtanI prarUpaNa karanArA, ekAMte paropakAra karavAnA svabhAvavALA, AcArya mahArAjanuM hamezAM dhyAna dharavuM joIe. 4 upAdhyAya-gacchanI saMbhALa rAkhavAvALA, sUtra ane tenA arthane abhyAsa karAvavAmAM prayatnazIla, niraMtara svAdhyAya karavAmAM tatpara, evA upAdhyAyajI mahArAjanuM niraMtara dhyAna dharavuM joIe. 5 sAdhu-sarva karmabhUmiomAM vihAra karatA tathA guNonA samUhathI bharelA, vairAgI ane tyAgI, tathA kaSAya rahita, sattAvIza guNoe karIne bhatA evA sarva sAdhunuM dhyAna dharavuM joIe. 6 darzana-sarvajJa prabhunA AgamamAM pragaTa karelA tanA arthonI sahaNArUpa je samyakatva, te rUpI ratnanA dIpakane niraMtara manamaMdiramAM dhAraNa karavo joIe. 7 jJAna-jIva, ajIva vagere nava tane jaNAvavanAruM tathA sarva guNone mUlarUpa evA jJAnano vinayapUrvaka abhyAsa kare joIe. 8 cAritra-azubha kiyAone tyAga karIne, zubha kiyAmAM pramAda na karavArUpa, guNoe karIne yukta, tathA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA karmonA saMcayane dUra karavArUpa nirukatArthavALuM cAritra pALavuM joIe. - 9 tapa-nibiDa karmorUpI aMdhakAranA samUhane dUra karavAmAM sUryasamAna, bAra bhedevALuM, kaSAya rahita tapanuM niraMtara sevana karavuM joIe-kaSAya rahita ane kaIpaNa jAtanI IcchA vagaranI tapasyA karavI joIe. A nave pada jaina dharmamAM sArabhUta tathA kalyANane karavAvALAM che, mATe te navapadanI zAstramAM kahelI vidhipUrvaka ArAdhanA karavI joIe A nave padathI banelA zrIsiddhacakrajI mahArAjanuM vidhipUrvaka ArAdhana karanAra zrIzrIpAla mahArAjAnI mAphaka sukhane prApta kare che." A pramANe gautamasvAmInA mukhathI sAMbhaLIne zreNika rAjAe pUchayuM ke:-"he prabhu! e pavitra puruSa zrIpAla keNa hatA? temaNe kevI rIte zrIsiddhacakrajInI ArAdhanA karIne sukha, saMpadA, uttamagati vagere prApta karyA te vistArathI saMbhaLAvavA kRpA kare." te vakhate gautamasvAmIe siddhacakranA mahimA garbhita atyaMta AzcaryakAraka zrIpAla rAjAnuM caritra A pramANe kahyuM A bharatakSetramAM dakSiNakhaMDamAM pitAnA gaurava ane samRddhithI unnata e mAlava nAmane uttama deza che. A dezamAM pagale pagale vADavALAM gAme AvelAM che ane na oLaMgI zakAya tevA uMcA parvate AvelA che. vaLI jyAM pagale pagale vezyAonA taraMgenI mAphaka pANIthI bharelI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApakamI ane bApakamIne saMvAda nadIo AvelI che ane guNenA samUhanI mAphaka jaMgatene samUha sukha Ape che. vaLI jyAM meTAM zaherenI mAphaka uttama-svaccha jalavALAM (uttama vyApArIovALAM) meTAM saravare che, tathA jyAM pagale pagale vidvAnonA mukhanI mAphaka uttama gerasavALAM (uttama vANIvALAM) gokule AvelAM che. jema mastakane viSe mugaTa zobhe tema te mAlava dezanAM mukuTa samAna ane jenI barobarI thaI zake nahi ane jenI lakamInI lIlAne keIpaNa pAra pAmI zake nahi, tevI ujajayinI nAmanI eka prAcIna nagarI che. A nagarImAM prajApatie (brahmAe) tathA uttama puruSane (viSNuene) te pAra ja nathI. vaLI jyAM gheraghera dhanavAne (mahezvara) che; tathA jyAM saghaLA leke vastrovALA (idro) che. jyAM pratyeka ghera strIonA samUha (pArvatIe) ramI rahI che; tathA jyAM pagale pagale lakSmIo che. vaLI jyAM dareka vanamAM aneka keLe (raMbhA-apsarAo) che tema ja jyAM mejamajAha ane AnaMda (rati ane prIti) ThekANe ThekANe che. A pramANe svarga purIthI paNa adhika bhAvALI ane je nagarInuM varNana karavAne nipuNa buddhivALA bRhaspati ja samartha thaI zake, tevI te ujajayinI nagarImAM nAmathI ane guNathI paNa yukta prajApAla nAmane rAjA rAjya kare che, ke jene pratApa sajajane pratye zItala ane dujane pratye bhayaMkara che. te rAjAnA aMtaHpuramAM zarIranI suMdara kAMtithI pArvatInA garvane paNa dUra karanArI tathA atyaMta Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' zrI zrIpAla kathA manahara ane buddhizALI e rANIo hatI. lAvaNyasahita manohara zarIravALI eka rANInuM nAma saubhAgyasuMdarI hatuM; ane rita samAna rUpavALI bIjI rANInuM nAma rUpasuMdarI hatuM. saubhAgyasuMdarI zaivadharmane mAnanArI hatI; ane rUpasuMdarI zrAvakanI putrI hovAthI jainadharmone mAnanArI hatI. ane rANIe sarakhI uMmaranI, sarakhA saubhAgyavALI ane sarakhA ja rUpavALI hatI. ane zAkayA hovA chatAM paNa paraspara prItivAlI hatI. ane rANIe judA judA dharmane mAnanArI hovAthI, keTalIka vakhata ane vacce dhamanI khAbatamAM vAdavivAda thatA hatA. svarganA devatAonI mAphka prajApAla rAjA sAthe saMsArasukha bhogavatAM ane rANIoe ekeka suMdara putrIne janama ApyA. rAjAe paNa Anadita thaine ane putrIonA janama mahAtsava dhAmadhUmathI ujavyeA. saubhAgyasuMdarInI putrInuM rAjAe surasuMdarI nAma pADayu; ane rUpasuMdarInI putrInuM nAma manane AnaMda pamADe evuM mayaNAsuMdarI pAyuM. ane rAjaputrIe bIjanA caMdramAnI kaLAnI jema vadhatI vadhatI vidyAbhyAsa karavAne mATe lAyaka thaI tyAre, rAjAe saubhAgyasuMdarI rANInI putrI surasuMIne, vedazAstranA pAraMgata evA zivabhUti nAmanA vidvAnane; ane rUpasuMdarI rANInI putrI mayaNAsuMdarIne, jaina siddhAMtA tathA jaina tatvajJAnanA abhyAsI evA subuddhine vidyAbhyAsa karAvavA mATe suprata karI. surasuMdarIe lekhanakalA, gaNita, vyAkaraNa, lakSaNa, chaMda, alaMkAravALAM kAvyA, tarka, purANa, smRti vagere Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApakamI ane ApakI nA saMvAda zAstronA abhyAsa karyAM. vaLI teNe bharatanuM nATyazAstra, gIta, nRtya, jyAtiSa, vaidaka, vidyA, maMtra, taMtra, rimekhala vagere citrakarmone paNa abhyAsa karyAM. vaLI teNIe kAmaTUMmaNu, hAtha cAlAkInA kheleA vagere camatkAra karanArAM zAstrone paNa abhyAsa karyAM. TUMkANamAM evI koI paNa kalA, ke evu' kAI paNa vijJAna naheAtuM, ke jenA teNIe muddhi ane udyamathI abhyAsa nA karyAM hoya. khAsa karIne surasuMdarI saMgItakalAmAM nipuNa thaI, te nira Mtara vINA vagADavAmAM mazagula rahevA lAgI. AvI catura surasuMdarI anukrame taruNa avasthAne prApta thaI. jevA gurumAM guNA heAya tevA ja ziSyamAM paNa Ave che. e nyAye surasuMdarImAM utkRSTa abhimAna ane mithyAdharmanA guNA dAkhala thayA. t rAjakumArI mayaNAsuMdarIe paNa nirmala buddhi ane vinayathI upara kahelI saghaLI vidyAe saheje karIne prApta karI lIdhI. jinezvara devAnA prarUpelA dharmanA jANukAra evA subuddhi nAmanA paMDita pAsethI mayaNAsuMdarIe jinamatamAM jANakArapaNuM prApta karyuM. AtmAnuM amarapaNuM, dravya ane paryAyarUpa e prakAranA naya. bhUta, bhaviSya ane varttamAnarUpa traNa kALa. deva, manuSya, tiryaM ca ane nArakIrUpa cAra gati. pAMca prakAranA astikAya, cha drazya. sAta naya. ATha ka. nava taravA. daza prakAranA yatidhama, zrAvakanI agiyAra prakAranI pratimA, khAra prakAranA zrAvaka dharma. ItyA dika uttama prakAranA AcAra vicAramAM teNI jANakAra thai. vaLI bIjA paNa sUkSma ane mAdara nigeAda saMbaMdhI jJAna, karmInI mULa prakRti ane uttara prakRtinuM jJAna, karmonI jaghanya Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrI zrIpAla kathA ane utkRSTa sthiti saMbaMdhInuM jJAna ane karmonA baMdha, udaya, udIraNA ane sattAnuM paNa jJAna teNIe prApta karyuM. vaLI teNane guru je zAMta, dAMta, jiteMdriya, dhIra, jinezvaradevanA matamAM rakta ane uttama buddhivALe hato; mayaNAsuMdarImAM paNa tenA saMsargathI te badhA sadaguNa kema na Ave? vaLI saghaLI kaLAomAM kuzala, nirmala samyakatva ane zIla vagere guNovALI tathA lajajALu evI te mayaNAsuMdarI paNa anukrame yauvana avasthAne prApta thaI eka divasa prajApAla rAjAe pitAnI baMne putrIenA abhyAsanI parIkSA karavA mATe, rAjakumArIone zebhe tevA vastrAbhUSaNa sajaja karAvI, baMne paMDita sahita rAjadarabAramAM bolAvI. vinayathI namra thaelI ane pitAnA rUpa tathA lAvaNyathI rAjadarabArane kSebha pamADanArI evI, te baMne rAjakumArIone pitAnI baMne bAjue besADI. pachI AnaMdita thaelA prajApAla rAjAe, te baMne rAjakumArIonI buddhinI parIkSA mATe, eka ja vakhate te baMnene "ATalI vastuo puNyathI prApta thAya che." e pramANe samazyAnuM eka pada kahIne, tenI pAdapUrti karavAnuM kahyuM. A samazyA sAMbhaLIne atyaMta capala svabhAvavALI, ane ghaNuM garvathI ghelI banelI rAjakumArI surasuMdarI bolI ke "hu te samazyA saMpUrNa karuM chuM; mATe sAMbhaLo." "dhaNajuvaNasuviyahRpaNa, roga rahiyaniyadeha, mahuvallAha melAo, punnihi labbaIeha. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApakamI ane ApasInA savAda 11: dhana, yauvana, caturAI, rogarahita pAtAnuM zarIra ane peAtAnI pasaMdagInA patinI prApti puNyathI prApta thAya che. " A sAMbhaLIne rAjA khuzI khuzI thai gayA; ane prazaMsA karI khelavA lAgyA ke: je paDite A rAjakumArIne bhaNAvI che, tene hajArA dhanyavAda ghaTe che.' sabhAso paNa Ape kahyu' te satya che ema kahevA lAgyA. < pachI jinezvaradevanA vacanAmAM zraddhA rAkhavAvALI, zAMta tathA dAMta evI mayaNAsuMdarIne paNa uparanI samazyA pUravAnI AjJA pharamAvI. mayaNAsuMdarI khelI keH-- '' * viSNuya vivayapasaNlRmaNu, sIlasanimmaladeha, paramahamelAva, purnihi lakhza te. vinaya ane vivekathI prasanna thaeluM mana, zIlathI nila thaeluM zarIra; paramAtmAne melApa, athavA parama patha eTale meAkSamAganA melApa, ATalI vastue puNyathI prApta thAya che." A javAba sAMbhaLIne subuddhi pati tathA rANI rUpasuMdarI te| AnaMda pAmyA. paraMtu rAjA tathA sabhAjane khuzI thayA nahIM; kAraNa ke ajJAnIone tattvanA upadeza Anada ApatA nathI. A vakhate gurujaMgala nAmanA dezamAM AvelI, zaMkhapurI nAmanI je nagarI hatI, ke je pAchaLathI ahichatrA nAmathI prasiddhi pAmelI che. te nagarImAM duzmanAne kALa jevA dimatArI nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. te rAjA. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA dareka varase ujajonInA rAjA prajApAlanI sevA mATe ujenI jato hato. eka divase manahara vauvana avasthAne pAmele te rAjAno putra aridamana pitAnA pitAnA badale ujajainInA rAjAnI sevA mATe ujenI gaye. te manahara rUpavALe aridamana rAjakumAra je prajApAla rAjAne namana karavA jAya che te ja, rAjakumArI surasuMdarInA jovAmAM te Avyo. suMdara rUpavALA rAjakumAra aridamanane, dhArI dhArIne jotI evI surasuMdarIne prajApAla rAjAe joI tethI rAjAe teNIne pUchyuM keH "he vatsa! tane kayo pati pasaMda che, te tuM kahe." - A sAMbhaLI AnaMdita thaelI evI te surasuMdarI lAja maryAdA mUkIne, sabhA vacce dhikRcchI bolI keH "he pitAjI ! ApanI maherabAnIthI je huM mAruM te pati mane maLe tema hoya te, sarva kaLAomAM kuzala, yuvAna, suMdara rUpavALe ane saMpUrNa lAvaNyavALe e A aridamana kumAra mane vara tarIke prApta thAo. athavA Apa je Icche te mAre kabula che. kAraNa ke, he pitAjI! Apa sevakenA manavAMchita pUravAmAM kalpavRkSa samAna pratyakSa dekhAo che. A sAMbhaLIne teNInI daSTinI sthiratAthI, teNInuM mana aridamana tarapha jANIne, khuzI thaelA prajApAla rAjAe kahyuM ke, "he vatsa! A aridamana kumAra bhale tAre - vara thAo." A pramANe sAMbhaLIne sabhAjane paNa kahevA lAgyA ke -"he rAjan ! kharekhara, A baMnene saMga, Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApakI ane mApakamInA savAda 13. nAgavallI ane seApArInA vRkSanA melApa jevA; atyata yathA -zAbhanIya che. ' pachI rAjAe mayaNAsuMdarIne paNa snehapUrvaka pUchyuM ke: 'he vatsa! tane kayA vara pasaMda che, te tuM mane tarata kahe? - * te vakhate jinezvaradevanA vacanAmAM zraddhA rAkhanArI, vivekI ane lajajALu evI te mayaNAsuMdarI, peAtAnuM mukha nIcuM rAkhIne kAMI paNa melI nahi. rAjAe pharIthI pUchavAthI, teNI jarA hasIne elI ke: huM pitAjI! Apa jevA vivekavALA mane AvuM ayukta kema pUche che ?kAraNa ke kulina kanyA peAtAnA mukhe, kadApi paNa vaDIla AgaLa ema na kahe ke mAre amuka pati joie che. para`tu pitAjI je patinI sAthe teNIne paraNAve, tene ja te pramANabhUta mAne.' vaLI, ti meLavI ApavAmAM mAtApitA teA mAtra nimittabhUta ja hoya che, kAraNa ke meTA bhAge pUrvanA nirmANu mujaba ja eka bIjA jIvAne sabaMdha thAya che. vaLI, je jIve jyAre ane jevuM zubha athavA azubha karma upArjana kareluM hAya che, tene te karmAM jANe dArIthI kheMcAi AvatuM hAya nahi, tema tyAre ane tevuM prApta thAya che.' * 6. vaLI, je kanyA bahu puNyazALI hAya che, teNIne nIcakulamAM ApI hAya teA paNa te sukhI thAya che; ane je ochA puNyavALI hAya che, teNIne uttama kulamAM ApavA chatAM paNa te duHkhI thAya che. tethI huM pitAjI ! tattvanA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -14 zrI zrIpAla kathA jANakAra evA ApaNe tevA gava karavA ucita nathI ke, mArI maherabAnIthI athavA nArAjI UparathI ja duniyAmAM sukha duHkha thAya che. vaLI, he pitAjI ! je puNyavAna che tenA Upara tamArI kRpA thAya che, ane je puNyarahita che, tenA Upara tamArI kRpA thatI nathI. bhAvibhAva, svabhAva tathA dravya Adika sahAya karanArAe paNa meATA bhAge pUrvopArjita karmo pramANe kula Ape che, ' A sAMbhaLI kheda pAmele rAjA melavA lAgyuM keH * he putrI! tuM mArI maherabAnIthIja A vasro tathA alakArA pahere che, chatAM tuM Ama kema bele che? pachI mayaNAsuMdarI hasIne khelI ke:- huM pitAjI ! prathama karelAM puNyane lIdhe ja huM tamArA ghera janamI chuM, ane te puNyathI ja huM sukha bhAgavuM chu. pUrve karelAM sArAM mRtyA jIvAne sukhanuM kAraNa thAya che, ane teNe karelAM kharAba kRtyA du:khanuM kAraNa thAya che. tethIja zubha ane azubha karmonA pariNAma devAthI, asurAthI, rAjAethI ke buddhizALIothI paNa rokI zakAtAM nathI.' A sAMbhaLI gusse thaelA prajApAla rAjA kahevA lAgyA keH are! are ! A khAlikA svalpa-echA-puNyavALI che; kAraNa ke te DahApaNaDAhI thaI ne, mArA karelA kAMI paNa upakAra mAnatI nathI. te vakhate sabhAjanA khelavA lAgyA ke : ' he svAmI ! A mugdha buddhivALI khAlikA zuM samaje ? kharekhara ! tuSTamAna thaelA tame kalpavRkSa samAna che, ane thaelA tame yama jevA bhayakara che.' krodhAyamAna Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApakamI ane bApakamIne saMvAda 15 A sAMbhaLIne mayaNAsuMdarI bolI keH "A sarva lokone paNa dhikkAra che, ke je mAtra thoDA ja dhananI IcchAthI Apa jUThuM bole che te jANavA chatAM paNa mIThuM mIThuM bele che. vaLI, he pitAjI! je ApaNI ja maherabAnIthI ApaNuM saghaLA sevake sukhI thAya che, te ApaNuM sarakhI rIte sevA karanArAomAM keTalAka duHkhI kema dekhAya che? "vaLI, he pitAjI! jevI ApaNI IcchA hoya te mAro pati Apa pasaMda kare; je mArAM puNya jAgRta haze te, Ape pasaMda karela nirguNI pati paNa guNa thaze. "vaLI, he pitAjI! je huM puNyarahita haIza te, Ape pasaMda karela suMdara ane guNavAna pati paNa mArA karmanA doSane lIdhe nirguNI thaze." mayaNAsuMdarInA A pramANenA agnimAM ghI hemavA jevA zabda sAMbhaLIne, prajApAla rAjA krodhathI rAto pILe thaI kahevA lAge keH "he putrI! tuM mane ghaNI vahAlI hatI, paraMtu te tArA durvinIta paNAthI sabhAjanemAM mArI laghutA karI, mATe te kharekhara! mArI vairiNI che." AvI rIte krodhathI bhayaMkara bhrakuTIvALA tathA bhayAnaka mukhavALA evA prajApAla rAjAne joIne, DAho e maMtri bolyo ke : "he svAmI! ravADIe javAne samaya thayo che." [ ravADInuM varNana: je vakhate prajApAla rAjA ravADI javAne taiyAra za, te vakhate tenI sAthe madonmata evA hAthIonI- Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA zreNi-samUha, hajAronI saMkhyAmAM ghoDesavAro ane paMcAnana siMha jevA subha-sipAIo-hatA. vaLI zastrAstronA ThATha sahita, keIpaNa ThekANe pAchI pAnI na kare tevA, keInAthI paNa bhAgI na jAya tevA, keIne DarAvyA na DarI jAya tevA, haThIlA rajapUte ke jeo mATI mUchovALA ane laDAImAM camata jevA yuddhamAM zatrupakSanA sainyano kaccaraghANa karI nAkhe tevA hatA. vaLI te raDhiyALA-suMdara rajapUtae kesarIyA vAghA paherelA hatA. vaLI, sAja sajelA-pAkharelA-ghoDAo, jyAre chala bharIne addhara ucharatA hatA, tyAre teonA Upara pacaraMgI vAvaTA hAthamAM laI beThelA savAre sahita evA jaNAtA hatA ke jANe AkAzarUpI cokamAM cItaryA hoya nahi? te bhAsa thato hato. vaLI savArInA mokhare suMdara zaraNAIo vAgI rahI hatI, ane ghara-gaMbhIra avAja sAthe nagArAM vAgIne AkAzane zabdamaya karI rahyAM hatAM. A pramANe ADaMbara pUrvaka lazkara sahita jyAre rAjA gAma bahAra nIkaLyA, tyAre savAranA hAthamAMnI barachIonA caLakatA bhAlAo Upara paDatAM sUryanA kiraNo jANe bIjA sUrya ja na hoya te khyAla utpanna karatA hatA ]. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 mayaNAsuMdarInI kasoTI 136. dhathI dhamadhamela prajApAla rAjA azvaratna Upara caDIne sAmaMta tathA maMtriothI paravarelo ravADI- rAjavADI-javA nIkaLe. rAjA je nagaranI bahAra nIkaLe che, te ja sAmenA rastethI puSkaLa dhULa UDatI joI, pradhAnane pUchavA lAgyuM ke "he maMtri! sAmI bAjuthI ATalI badhI je dhULa UDatI dekhAya che, tethI keI ghaNA mANasano samUha ADaMbara sahita Avato dekhAya che." rAjAe maMtrine pUchavAthI, te bAbatanI badhI bAtamI meLavIne maMtri kahevA lAge keH "he svAmI A janasamUhanuM vRttAMta meM sAMbhaLyuM che te huM kahuM chuM te Apa sAMbhaLe. he svAmI! navayuvAna ane suMdara tathA parAkramI evA A sarve maLIne sAta puruSe, duSTa evA koDha regathI pIDA pAmatA ekaThA thaelA che. vaLI, keDha rogavALe eka bAlaka teonI sAthe che, jenuM nAma teoe uMbarANe pADayuM che" Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA te uMbararANe eka khaccara para beThele che. saDelI cAmaDI vALe eka puruSa tenA mastaka upara chatrI dharI rahele che. saDIne khavAI gaelI nAsikAvALA puruSo tene cAmara vIMjhe che. tathA guNaguNa zabda belatA-guMgaNuM-tenA chaDIdAre che. vaLI gaelA kAnavALA puruSe tenI AgaLa ghaMTa vagADe che. maMDalaregavALA-patIyA-puruSe tenA aMgarakSake che. dAdaranA regavALe tene sthagidhara (khAnagI sekreTarI) che. galitAMguli-saDI gaelI AMgaLIvALa-tene maMtri che. teomAMnA keTalAka vAtarogathI pIDAelA che. keTalAka dAda2nA rogathI kutsita thaelA hovAthI, vikarAla dekhAya che. vaLI, keTalAka vicarcikA jAtinA pAma nAmanA regavALA tenA sevake che. AvI rIte keDhiyAonA TeLAthI vIMTAele e te uMbarANe pRthvI pITha para rAjakulomAM pharIpharIne meM mAgyuM dAna prApta kare che. tethI he rAjana ! A A uMbarANe rAjA jevA ADaMbara-ThATha-sahita Ave che, tethI ATalI badhI dhULa UDatI dekhAya che, mATe Apa A rasto cheDIne bIjI dizAe cAle." A vRttAMta sAMbhaLIne prajApAla rAjA je bIjA rastA tarapha vaLe ke tarata ja keDhiyAonuM ToLuM paNa te ja dizA tarapha jaladI jaladI AvavA lAgyuM. te joI rAjAe maMtrine kahyuM ke "tame AgaLa jaI teone samajAvIne, teo mAge teTaluM dhana ApIne temane AgaLa vadhatA aTakAve, kAraNa ke temane najare jovA te paNa sAruM nathI." maMtri je rAjAnI AjJA pramANe tema karavAnI taiyArI Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayaNAsuMdarInI kaTI 19 kare che, tevAmAM ja te keDhiyAone galitAMguli nAmano dUta rAjA pAse AvI kahevA lAgyo keH "he svAmI! A uMbarANa nAmane amAro rAjA che, ane tene badhI jagAe meTAM dAna, mAnapUrvaka satkAra thAya che. tethI amAre dhana, senuM tathA vastra vagerenI khAsa jarUra nathI, kAraNa ke amArA uMbararANAnI maherabAnIthI ame badhA sukhI chie. paraMtu he svAmI! amArA manamAM eka ja vastunI IcchA bAkI rahI che, te e ke je amArA rAjAne eka rANI male te amane AnaMda thAya. tethI he nareMdra! amArA para maheraAnI karIne eka kanyA Ape. tamArA bIjAM suvarNa, vastra vagerenA dAnanI amane jarUra nathI ! A pramANe sAMbhaLIne maMtrie kahyuM ke "are ! tame lakoe bahu ayukta mAgaNI karI che kAraNa ke jANI joIne keDhiyAne potAnI putrI koNa paraNAve ?" pachI te galitAMguli be keH "amee te A rAjAnI kIrti evI sAMbhaLI che ke, mAlavAne prajApAla rAjA keInI paNa prArthanAno bhaMga karato nathI temanI AvI nirmala kIrti bhale tame hArI jAo. athavA te halakA kulamAM paNa utpana thaelI evI kaIka kanyA paNa amArA rAjAne Apo." A sAMbhaLIne rAjAe kahyuM keH "he dUta! huM tamane eka kanyA ApIza. kAraNa ke ATalA ja kAraNa mATe pitAnI kIrti keNa gumAve? pachI krodharUpI dAvAnalathI baLI gaela che nirmala viveka jene, e te rAjA manamAM vicAre che Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrI zrIpAla kathA ke, durvinIta ane mArA zatru samAna evI mArI putrI mayaNAsuMdarIne huM A uMbararANa sAthe paraNAvIza." pachI tarata ja racavADIthI pAchA vaLIne rAjA prajApAla pitAnA mahelamAM pAchA AvyuM. pAche AvatAnI sAthe ja pitAnI mayaNAsuMdarI nAmanI putrIne lAvIne rAjAe kahyuM keH "he putrI! haju paNa tuM mArI maherabAnIthI sukhI thAya che, evuM je mAnavA taiyAra he to tane uttama pati sAthe paraNAvIne ghaNuM dhana ApIza. paraMtu je tuM tArA karmane ja mAnatI hoya to tArAM karmoe lAvelA-ANelA-A uMbararANa sAthe ja paraNAvIza, te bAbatamAM kaI paNa vikalpane sthAna ja nathI." A sAMbhaLIne mayaNAsuMdarI hasIne kahevA lAgI ke he pitAjI! mArA karmo je pati ANele che, te ja mAre svIkArya-pramANa che. pachI bhale te rAjA hoya ke raMkane putra heya." A mAmale jeI sabhAjane pikI keTalAeka kahevA lAgyA keH "bAlakane vAraMvAra chaMcheDavAthI haThe caDe che. tema ja bALakanI sAthe vAdavivAda karavAthI nyAya paNa halakAI pAme che; mATe rAjAnI paNa bhAre ataDAI che." vaLI, keTalAka kahevA lAgyA keH "bicAre rAjA paNa zuM kare? jema jema te samajUtI Ape che, tema tema te haThIlI bALA rAjAne vadhAre gusse thAya evuM avasara oLakhyA vagara: bole che." Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayaNAsuMdarInI koTI 21 A pramANe mayaNAsuMdarIne uttara sAMbhaLIne, krodhAMdha thaelA prajApAla rAjAe uMbarANAne belA, ane tene kahyuM ke "A putrIne karmo tane ahIM lAvyA che, mATe tuM teNanI sAthe lagna kara." [ zaheramAM dAkhala thaelI uMbarANAnI savArI paikI rANAnuM zarIra uMbarAnA thaDa UparanAM cIrAelAM cheDIyAM jevuM phATI gaeluM hatuM. tenA upara chatra dharanAra mANasanA kAna saDIne sUpaDA sarakhA thaI gaelA hatA. tene cAmara vIMjha nAranI AMgaLIo kaDhathI dhaLI thaelI hatI. khavAI gaelA nAkane lIdhe ghegharA svaravALe tene chaDIdAra hato. AvA ThATha sAthe uMbarANe eka khaccara para beThele hate. vaLI te sAtaso keDhiyAonA parivAramAM, jema mULa te kALA ane vaLI dAjhI gaelA bAvaLiyAonA jhuMDamAM dAjhI gaele AMbe dekhAya, te te dekhAto hate. vaLI te rANAnA parivAra paikI keTalAka pheMTAM, hUMThAM, kheDA, kSINa, khasavALA, khAMsIvALA, dAdaravALA ane aMga, upAMga vagaranA hatA. keTalAkanA meM Upara mAkhIo baNabaNatI hatI, te keTalAkanA moMmAMthI lALa TapakI rahI hatI. keTalAkanA zarIra upara cAMdAM paDI gayA hatA, to keTalAkanA mAthAmAMthI vALa ja nAza pAmI gayA hatA. pitAnA rAjAne rAjakanyA maLavAnA umaMgamAM AnaMda pAmelA te sAta keDhiyAo cauTAmAM cAlatA zerabakera karI rahelA hatA. A lekene jovAne mATe hajAro leke ekaThA thaI gayA ane Azcaryacakita thaI vicAravA lAgyA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA ke "areA te zuM utpAta che!" te lokone joI bhaDakIne nAsavA lAgyAM, ane kUtarAM bhasavA lAgyAM (jUo citra 5). te loke Upara phiTakAra-dhikAra-varasAvatAM lake temane pUchavA lAgyAM ke -"are! tame keNa che? bhUta che, preta che ke pizAca che?" uttaramAM regIo - keDhiyAe - kahevA lAgyA ke ame bhUta, preta ke pizAca nathI, paraMtu tamArA rAjAnI je svarUpavAna rAjakuMvarI che, teNInuM lagna amArA rANAnI sAthe thavAnuM hovAthI, ame temanI jAnamAM jaIe chie." AvuM kautuka jovA mATe zaheranAM loke paNa teonI sAthe cAlyA, ane jyAM prajApAla rAjA rAjasabhA bharI beThela che, tyAM uMbarANunI sAthe sAthe AvI pahoMcyA. ] prajApAla rAjAe jyAre A pramANe kahyuM tyAre, uMbarANAe kahyuM keH "he rAjA! tamAre AvuM ayukta vacana nA bolavuM joIe, kAraNa ke kAgaDAnI DekamAM ratnajaDita sonAnI mALA kaNa nAkhe? eka te, huM pUrve upArjana karelA duSTakama bhegavI rahyo chuM, ane vaLI pAchA jANuM joIne A rAjakuMvarIne bhava kema bagADuM. tethI he rAjA! tamAre mane je kanyA ApavI ja hoya te mArA lAyaka keIka dAsInI athavA nAyikAnI putrI Ape. nahitara, tamAruM kalyANa thAo." rAjAe kahyuM ke "tame kahe che te huM samajuM chuM. paraMtu A kanyA mAtra pitAnA karmane ja mAne che. mATe teNanA karme tamArI ja pati tarIke huM pasaMdagI karuM chuM. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayaNAsuMdarInI seTa 23 AvI rIte te potAnA karmAnuM phUla bhagavaze, temAM amAro ze! doSa ?' te sAMbhaLIne te mayaNAsuMdarI ekadama UbhI thaI, ane jANe te peAtAnA hAthathI ja vivAhalagnane sAdhatI hAya nahi; tema teNIe khararANAnA hAtha pakaDayo--mararANAnI sAthe peAtAnA hastameLApa potAnA hAthe ja karyAM; ane khararANAnI DAbI bAjue AvI UbhI rahI. A pramANe karatI vakhate, sAmatA, matrie tathA ataHpuranI strIee teNIne ghaNuM samajAvavA mAthuM, tA paNa zaradapUrNimAnA caMdresarakhA mukhavALI te mayaNAsuMdarI elI keH ' mArA A ja pati ho. ' have te vakhate are! A kevuM aghaTita thayuM! ema vicArI eka mAjI teNInA mAme, bIjI bAju rANI rUpasuMdarI tathA eka bAju teNIne parivAra raDavA lAgyA. paraMtu patthara hRdayavALA ane krodhathI aMdha thaele prajApAla rAjA peAtAnA nizcayathI pAchA huco nahi; ane tattvane jANanArI mayaNAsuMdarI paNa peAtAnA sattvathI jarAe calita thaI nahi. ' pachI mayaNAsuMdarIne khaccara Upara besADI khararANA peAtAnA utAre cAlyA. te vakhate nagarajanA khelavA lAgyA ke: * A atyaMta ayukta thayuM che,' vaLI, kAIka kahevA lAgyA ke: A rAjAne dhikkAra che ke jeNe AvuM ayukta kArya karyu che. ' bIjAe vaLI kahevA lAgyA keH ' A putrI ja atyaMta duvinIta thaI mATe teNIne dhikkAra che. keTalAka teNInI mAtAne niMDhavA lAgyA. keTalAka teNInA adhyApaka-paDita-ne niMdavA lAgyA. keTalAka bhAgyanI niMdA karavA lAgyA. vaLI, keTalAka jainadharmanI paNa niMdA karavA lAgyA. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla phA A pramANe jUdI jUdI rItanI niMdA sAMbhaLavA chatAM, paNa dharmanA mane sArI rIte jANatI evI te mayaNAsuMdarI; manamAM jarApaNa sakAca lAvyA vagara, AnaMdita mukhakamala vALI thaine, khararANAnI sAthe javA taiyAra thaI gaI. 24 A pramANe manAva banatAM khararANAe vAstavika rIte rAjI thavuM joIe, tenA badale te udAsa thayA. paraMtu tenA parivArarUpa sAtasA keDhiyAe te rAjakumArIne, peAtAnA rANAnI sAthe UbhI rahelI joI khUba Anati thaI gayA. pachI atyaMta AnaMdita thaelA tathA bhaktivata evA te kADhiyAoe peAtAnA rANAnA lagna saMbaMdhI kAryo karyAM. have rAjAe surasuMdarInA lagna mATe upAdhyAya-jyAtiSI-ne khelAvI uttama lagna pUchyuM. tyAre teNe kahyuM keH 'huM rAjan ! Aje paNa uttama divasa ane zubha lagna che; paraMtu uttamAttama lagna tA jyAre mayaNAe khararANAnA hasta grahaNa karyAM tyAre gayuM,' * pachI rAjAe kahyuM keH * ThIka ThIka ! te lagnanA prabhAva te me' jANyA. huM te mArI A putrInuM hamaNAM ja lagna karIza.' rAjA taraphathI hukama thatAM ja maMtriee kSaNamAtramAM ja lagnanI taiyArIe karavA mAMDI. te A rIteH ThekANe ThekANe tAraNA sahita patAkA - dhajAo uDI rahI hatI. vAjiMtrAnA gabhIra avAja thaI rahyA hatA. manAhara nRtya karanArI nAyikAonA samUha nAca karI rahyo Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayaNAsuMdarInI karI 25 hato. subhaTe jaya jaya zabda belI rahyA hatA. rezamI kapaDAMthI mAMDa zaNagAreluM hatuM. lokone kUra, kapUra ane taMbela chUTathI vaheMcavA mAMDyA hatA. suvAsaNa strIo dhavala maMgala gAvA lAgI. vaDIla strIo lagnavidhi batAvavA lAgI hatI. yAcaka lokene uttama dAna ApavA mAMDayuM hatuM. svajanenuM tathA suvAsaNonuM sanmAna karavA mAMDyuM hatuM. nagArAMonA avAjathI ghaNA loke lagna mahotsava jevA ekaThA thayA hatA. nagaranA tathA dezanA sarva lokenA hRdaya AnaMdamAM magna thaI gayA hatA. surasuMdarIne suMdara vastrAbhUSaNothI zaNagAravAmAM AvI. tema ja aridamana kumArane paNa zaNagAravAmAM Avyo. hastameLApa mATe bAMdhelA suMdara maMDapamAM baMnene hastameLApa karAvavAmAM Avyo. prajApAla rAjAe karamocana vakhate puSkaLa dAna dIdhuM. A pramANe lagnavidhi patI gayA pachI, prajApAla rAjAe ApelA hAthI, ghoDA sahita, jyAre aridamana kumAra surasuMdarI sahita ujajayinIthI nIkaLIne, ahichatrA tarapha javAne ravAnA thayo tyAre, sarva leke bolavA lAgyA ke A baMnene sarakhesarakhe saMga thayo che. A surasuMdarIne paNa dhanyavAda ghaTe che ke jeNIne A suMdara vara maLe che." keTalAka loke rAjAnI prazaMsA karavA lAgyA. keTalAka varanI, to keTalAka kanyAnI prazaMsA karavA lAgyA. keTalAka teNIne bhaNavanAra upAdhyAyanI, te keTalAka zivadharmanI prazaMsA karavA lAgyA. AvI rIte surasuMdarInuM bahUmAna ane mayaNAsuMdarIne paDelI viTaMbanA joIne, loke zivadharmanI prazaMsA ane jainadharma-zAsana-nI niMdA karavA lAgyA. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zrI zrIpAla kathA pitAnA AvAsamAM rahelA uMbarANAe rAtrinA te mayaNAsuMdarIne kahyuM ke "he bhadra! tuM sAMbhaLaH rAjAe A kArya ayukta karyuM che, te paNa haju kAMI bagaDI gayuM nathI. mATe uMDe vicAra karIne sukhane raste zodhI kahADa. mArA jevA keDhiyAnI sabatathI tArI kaMcana jevI kAyA paNa bagaDI jaze. huM pote ja tArA bhalAnI khAtara kahuM chuM ke haju paNa tArA lAyaka vara zodhI kahADa, ane tenI sAthe lagna karIne tAre manuSya avatAra saphala kara. kAraNa ke, huM paNa A keDhiyAonA saMsargathI kaDhavALe thaye chuM." uMbararANAnA AvA zabdo sAMbhaLIne mayaNAsuMdarIne hRdayamAM ghaNe AghAta thayo. teNInI baMne AMkhamAM AMsu ubharAI AvyAM. baMne AMkhamAMthI paDatAM AMsuothI kaluM Sita mukhavALI evI te mayaNA ekadama pitAnA patinA caraNamAM mastaka rAkhI belI ke: "he svAmI ! Ape mane bIjI sarva AjJAe pharamAvavI, paraMtu mArA hRdayane AghAta che lAge tevuM A vacana pharIthI bolavuM nahi." "pahelAM te A strI avatAra ja ke azuddha che, ane te vaLI jyAre zIla rahita thAya tyAre te, te saDI gaelI kAMjI samAna lekhAya che. strIonuM zIla ja uttama AbhUSaNa che, strIonuM sarvasva zIla ja che; strIone zIla jIvita samAna che, zIla jevuM uttama bIjuM kAMI ja nathI. tethI he svAmI! mArA mRtyu paryata Apa ja mane zaraNarUpa che, bIje keIpaNa nathI. bIjuM game te thAo, paraMtu A vAta to Ape nizcayathI jANavI. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayaNAsuMdarInI kaTI AvI rIte ati nizcala evI mayaNane daDha savanI parIkSA mATe sUrya ekadama udayAcalanA zikhara para caDyo. arthAt sUryodaya thayuM. te vakhate mayaNanA kahevAthI savAramAM, te uMbarANe teNanI sAthe tarata ja zrIkASabhadeva prabhunA derAsare pahoMcyo. prabhu darzanane AnaMdathI pulakti-romAMcita-thaelA bane jaNAe jinezvaradevane namaskAra karyo. pachI jinadharmamAM nipuNa-jANakAra-evI mayaNAsuMdarIe A pramANe prabhunI stuti karI : bhaktinA samUhathI AnaMdita thaelA evA IMdrAnA samUhathI vaMdana karAelA caraNavALA, evA he prathama jine dacaMdra caMdra sarakhI ujavala evI kIrtinA samUhathI bharelAM che. traNe bhuvane jeoe evA kaSArUpI duzmanone mArI haThAvavAmAM zUravIra, sUryanI mAphaka ajJAnarUpI aMdhakAranuM haraNa karanAra evA he deva!, vaLI de, asure ane khecarothI sevAelA che jeo evA, vaLI, sevA mATe AvelA abhimAnarahita evA rAjAoe jeonA caraNakamalemAM karyA che praNAma evA, samudranI mAphaka samatArUpI amRtanA raheThANa samAna, denA guru bRhaspatie ja gAye che guNone prakAza jemane evA, saMyama ane zIlarUpI guNee karIne kAMsAnA jevA ujajavala evA, lIlAmAtramAM ja karelI che mehanI avagaNanA jemaNe evA, pitAnI avagaNanA karanAra prANIo para paNa jemaNe jarAe koI nathI karyo evA, zrAvakalekonA hRdayamAM utpanna karyo che Ana Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA dane samUha jemaNe evA, bhAmaMDalathI zobhI rahyA che evA he zrI RSabhadeva prabhu! amArA para svAmIpaNuM dhAraNa karIne amArA duHkharUpI dAvAnala dUra kare. (zrIpAlanA arthamAM mArA pati-svAmI-ne utpanna thaela kaDharUpI baLatarAnuM duHkha dUra kare.) AvA guNevALA traNe bhuvanamAM sUryasamAna, vaLI traNe jagatanA vijayanI lakSamInuM pAlana karanArA, kAmadevanA zatru samAna ane mokSa gatimAM gaelA evA he zrISabhadeva prabhu ! mArA mananA mAratha pUrNa kare (leSArtha- mayaNAnuM hita karanArA evA he prabhu ! mArA pati zrIpAlanA manavAMchita pUrNa kare.)" A pramANe samAdhimAM lIna thaelI mayaNAsuMdarI jevI prabhunI stuti kare che, tevAmAM prabhunA hAthamAM rahelA bIrA sahita prabhunA kaMThamAMnI uttama phUlanI mALA uchaLI. te vakhate mayaNAsuMdarInA kahevAthI uMbarANAe te bIjorAnuM phala lIdhuM, ane mayaNAsuMdarIe AnaMda yukta hRdayathI te phUlonI mALA grahaNa karI. pachI te belI keH "he svAmI ! ApaNA zarIrane roga have dUra thaze, kAraNa ke A banAva zrIjinezvara prabhu (nA adhiSThAyake) e karelI kRpAne sUcavanAro che." pachI te mayaNAsuMdarI, pitAnA pati sahita zrI municaMdra nAmanA guru mahArAja pAse pahoMcI. tyAM pahoMcIne pramudita manavALI mayaNAsuMdarI bhaktipUrvaka guru mahArAjanA caraNamAM * "zrIpAla rAsamAM A baMne vastuo uMbarANAe lIdhI ema jaNAvyuM che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mayaNAsuMdarInI koTI namI. te vakhate jIva mAtra para karUNAvALA evA te guru mahArAja jalasahita megha jevA gaMbhIra avAjathI zrotAone. A pramANe dharmanAM phalane upadeza detA hatA. "he bhavikajane ! corAzI lAkha jIvAnivALA A saMsAramAM moTA puNyanA bhege prANIo manuSya bhava, uttama evA zrAvakakulamAM janama, suMdara rUpa, sAruM bhAgya, Arogyamaya zarIra, lAMbuM AyuSya, lakSamInI prApti tathA. meTI kIrti meLave che." A pramANe dharmane upadeza dIdhA pachI, prathamanA paricayavALI mayaNAsuMdarIne gurue pUchayuM keH "he vatsa! A uttama lakSaNovALe puNyavAna puruSaratna keNa che?" mayaNAsuMdarIe AMkhamAM AMsu lAvIne pitAnuM sarva vRttAMta kahyuM ane vinaMtI karIne bolI keH "he bhagavana! mane bIjuM kAMI paNa dukha nathI, paraMtu mane eka ja duHkha che ke A tattvane nahi samajanArA ajJAnI leke jenA dhamanI niMdA kare che, ane zivadharmanI prazaMsA kare che. mATe he prabhu! mArA Upara kRpA karIne keIka upAya batAve ke jethI A mArA patine duSTa vyAdhi nAza pAme; ane sAthene sAthe lokApavAda paNa dUra thAya.' gurue kahyuM keH "he bhadra! jaina sAdhune sAvadyapApakArI evAM vaidaka, vidyA, maMtra athavA taMtra, kAMIpaNa kahevuM kalpe nahi. te paNa zrIjinezvaradee pharamAvelo navapadanI ArAdhanA rUpa eka pAparahita upAya che, ke je A leka ane paralokanA sukhanA mUla rUpa cheH 1 arihaMta, Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI zrIpAla kathA 2 siddha, 3 AcArya, 4 upAdhyAya, 5 sAdhu, 6 darzana, 7 jJAna, 8 cAritra ane 9 tapa. A nave pade parama tatvarUpa che. A navapada vagarane bIje kaI paNa paramArtha nathI. kAraNa ke A navapadomAM saghaLA jinazAsanane sAra che. jeo siddha thayA che, siddha thAya che ane have pachI siddha thaze, te badhA navapadanA dhyAnathI ja jANavA. A navapadamAMthI ekeka padanI paramabhaktithI ArAdhanA karIne, aneka jIve traNe jagatanA svAmIpaNAne pAmyA che. A navapadethI siddha thaeluM A je siddhacaka che, tene uddhAra pUrvAcAryoe A pramANe batAvela che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 zrIsiddhacakra yaMtrAddhAra 137 gagana gana eTale ' hu ? akSaranI yaMtranA madhyabhAgamAM sthApanA karavI. tene 'a' akSaranI kalikAyukta karavA. pachI te ' hu kArane Upara ane nIce '2 'kAra cukta karavA. eTale ' hU' thayA. te ' huM 'ne nAda eTale aca'drAkAra ane miMdukalA sahita karavA. eTale ' ardhuM ' zabda thaye. pachI tene paNava eTale 'kAra tathA khIja eTale 'kAra yukta karavuM. pachI tene aMtamAM svarayukta karavuM. AvI rIte pITha lakhIne tene pharatuM geALavalaya karavuM. te valayane krUtI ATha kamalanI pAMkhaDIo karavI. have te AThe pAMkhaDIo paikI cAra dizA taraphanI cAra pAMkhaDIemAM paNava eTale OM 'kAra, tathA mAyA eTale " " hA~ 'kArathI mAMDIne ' svAhA' sudhInA mahuvacanAMta evA siddhAdikAnu dhyAna dharavuM. jemake ' hI siddhebhyaH svAhA A vAkaya pUrva dizA taraphanI pAMkhaDImAM lakhavuM. ema anukrame bAkInA vAkayo ( hI AcAryabhya: svAhA, OM hrI upAdhyAyebhyaH svAhA, OM hI sarva sAdhubhyaH svAhA) AkInI traNa dizAmAM lakhavA. tevI ja rIte ' darzana ' vagere cAra padmA cAra vidizAomAM lakhavA ( paheluM valaya ). Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA A pahelA valayane pharatuM seLa pAMkhaDIovALuM bIjuM valaya maMDalakAre AlekhavuM. te soLa pAMkhaDIo paikInI ekAMtarita pAMkhaDIomAM-ATha dizA taraphanI ATha pAMkhaDIomAM-anAhata bIja sahita anukrame "a, ka, ca, Ta, ta, 5, ya ane za" e ATha vargonA akSare lakhavA. eTale temAM pahelA varganA sela akSaro-svare, ka Adika pAMca vargonA, darekanA pAMca pAMca akSaro-vyaMjane, tathA chellA be varganAya ane za vaganA cAra cAra akSare jANavA. bAkI rahelI ATha pAMkhaDIomAM " namo arihaMtANuM" rUpa AThe parameSTipade AlekhavAM (bIjuM valaya). trIjA valayamAM paNa ATha anAhata ""kAra AlekhavA-vaLI te bebenI vacce be be labdhipade AlekhavAM. evI rIte pahelI paMktinI ATha pAMkhaDIomAM soLa labdhipade bIjI paMktinI ATha pAMkhaDIomAM soLa labdhi pade, ane trIjI paMktinI ATha pAMkhaDIomAM paNa seLa labdhipade AlekhavAM. AvI rIte tejasvI evAM aDatAlIse labdhipadenuM dhyAna dharavuM. have te aDatAlIse labdhipadane paNava eTale "3"kAra tathA bIja eTale "hI kAra tathA ahaM e traNe pado sahita. "name jiNANuM" eTale "3 ho ahaM namo jiNANuM" ItyAdikarUpa aDatAlIza labdhipadonI saMkhyA barAbara tenA jANakAra guruo pAsethI jANavI.x (trIjuM valaya). * A labdhipadonuM vistRta varNana zrIsUrimaMtrakalpasa deha" mAM ApeluM che. mUlya trIsa rupiyA. -sArAbhAI navAba Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacaka yoddhAra A upara kahelA valAne zuddha uvala varNavALA mAyAbIja eTale "hI kAranA traNa AMTA cAre tarapha vIMTIne, cethI aDadhI rekhAnA cheDe "ka" akSara lakhave, ane tenI paridhipara-tene pharatI-ATha gurupAdukAo AlekhavI. A ATha gurupAdukAo A pramANe jANavI 1 arihaMtanI, 2 siddhonI, 3 AcAryonI, 4 gurunI, pa paramagurunI, 6 adaSTagurunI, 7 anaMtagurunI ane 8 anaMtAnaMta gurunI. A pramANe ATha gurupAdukAo " ho sAthe AlekhavI. eTale ke 1 " huM ahI tpAdukAbhe nama:, 2 jI hI siddhapAdukAbhe nama:, 3 >> ho AcArya pAdukA nama, 4 % ho guru pAdukA nama, 5 ho paramaguru pAdukAbhe namaH, 6 % hIM adaSTaguru pAdukAbhe nama, 7 3 hI anaMtaguru pAdukAjo nama, ane 8 3jha hI anaMtAnaMta guru pAdukA namaH A rIte anukrame A AThe pAdukAo AlekhavI. pachI DAbI ane jamaNI-baMne bAjuthI-rekhAone meLavIne, tene kalazane AkAra karIne, tenuM amRtamaMDalanI mAphaka dhyAna dharavuM. vaLI te kalazane AkAra ke kare? te ke pUrva vagere dizAomAM ane agni vagere vidizAemAM anukrame 1 jayA, 2 vijayA, 2 jayaMtI, 4 aparAjitA ane 1 jabhA, 2 thaMbhA, 3 mahA ane 4 aMdhA vagerenuM Alekhana kareluM che te. vaLI, te kalazAkAra Upara zrIvimalezvara Adika yakSo-adhiSThAyaka tathA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla thA jhIcakrezvarIx Adika devIonA ma`traponuM yAna guru mukhathI jANIne karavuM. arthAt hI zrIvimalasvAmine namaH 'vagere adhiSThAyaka devA tathA devIonAM nAmeA kalazAkAranI UparanA bhAgamAM AlekhavAM. 34 " vaLI, rAhiNI vagere seALa vidyAdevIe 1 reAhiNI, 2 prajJapti, 3 vajrazRMkhalA, 4 vAMkuzI, 5 apraticakA, 6 puruSadattA, 7 kAlI, 8 mahAkAlI, 9 gaurI, 10 gAMdhArI, 11 sarvAa-mahAjavAlA, 12 mAnavI, 13 vairAyA, 14 azruptA, 15 mAnasI ane 16 mahAmAnasI. vaLI, geAmukha vagere cAvIza zAsanadevAH 1 gomukha, 2 mahAyakSa, 3 trimukha, 4 yajJeza, 5 tuMkharuM, 6 kusuma, cha mAtaMga, 8 vijaya, 9 ajita, 10 brahmA, 11 manuja 12 surakumAra, 13 prmukha, 14 pAtAla, 15 kinnara, 16 garUDa, 17 gaMdhava, 18 yakSedra, 19 kubera, 20 varuNu, 21 bhrakuTI, 22 gAmedha, 23 pArzva ane 24 mAtaMga yakSa. (jUo citra 8 thI 31 ). vaLI, cakrezvarI vagere cAvIza zAsanadevIeH 1 cakra. zvarI, 2 ajitA, 3 duritArI, 4 kAlI, 5 mahAkAlI, 6 (zyAmA) trutA, cha zAMtA, 8 jvAlA, 9 sutArikA, 10 azAkA, 11 zrIvatsA, 12 caMDA, 13 ( vijitA ) vijayA, 14 a'kuzA, 15 (kaMdarpA) pannagA, 16 nirvANI, 1 zrI cakrezvarIdevInA stotro tathA mantra mATe jUe zrIbhurava padmAvatI kalpa ' nAmane graMtha, mUlya trIsa rupiyA. < Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 zrasiddhacakra yaMtroddhAra '17 aSNutA, 18 dhAriNI, 19 vareTayA, 20 (naradattA) achuptA, 21 gAMdhArI, 22 aMbikA, 23 padmAvatI ane 24 siddhAyikA (jUo citra 3ra thI pa5). upara jaNAvelI vidyAdevIo, zAsanadeve tathA zAsanadevIo vaDe sevAela che DAbuM ane mAruM paDakhuM e te yaMtra Alekha. eTale ke kalazAkAranI jamaNuM tathA DAbI bAjue soLa vidyAdevIe, vIza zAsanadeva ane covIza zAsanadevIonA nAme pharatAM lakhavAM. ' vaLI, te yaMtra kevA kare? te kalazanA mUlamAM " AdityAya nama:' vagere navagrahanA nAmo lakhavAM (navagrahanA citro mATe jUo citra 56 thI 64). vaLI, te kalazanA kaMTha pradezamAM "ajha nisarpakAya namaH" A pramANe nave nidhAnanA nAme lakhavAM. A nave nidhAnanA nAme A pramANe che. 1 naisarSa, 2 pAMDuka, 3 piMgala, 4 sarvaratna, 5 mahApa, 6 kAla, 7 mahAkAla, 8 mANavaka ane 9 saravAya. vaLI, tenI cAra dizAomAM 1 kumuda, 2 aMjana, 3 vAmana, ane 4 puSpadaMta vagere cAra pratihAre AlekhavA. cAra vidizAomAM 1 mAnabhadra, kapila, 2 piMgala ane 4 pUrNabhadra vagere vIranI sthApanA karavI. vaLI, A yaMtramaMDalane daza dipAthI tathA kSetrapAlathI sevAeluM AlekhavuM. daza dipAle A pramANe jANavA 1 iMdra, 2 agni, 3 yama, 4 naiRta, 5 varuNa, 6 vAyu, 7 kubera, 8 IzAna 9 nAga, 10 brahmA. eTale ke "3% IdrAya namaH" e pramANe anukame ATha dizA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zrI zrIpAla kathA emAM ATha dipAlene AlekhavA (daze dipAlanA citro maTe jUo citra 65 thI 74). UparanA bhAgamAM " brahmaNe namaH" lakhavuM, ane nIcenA bhAgamAM "jha nAgAya namaH" lakhavuM. dakSiNa taraphanA khUNAmAM ">> kSetrapAlAya namaH" lakhavuM. AvI rItanA zrIsiddhacakra yaMtranI pRthvIpITha para sthApanA karavI-AlekhavuM. (jUo citra 75). * ( zrIsiddhacaka yaMtranI sthApanA pUrI thaI zrI siddhacakra yaMtrane mahimA A siddhacaka yaMtranI pUjA karanAra manuSyanA manevAMchita pUrNa thAya che. vaLI, A siddhacake yaMtra vidyAnuvAda nAmanA pUrvamAMthI udvarelo che. A yaMtranA paramArtha-rahasva-ne jANavAvALAne aNimAdika siddhio prApta thAya che. vimala ane ujavala evA A siddhacaka yaMtranuM, tapa ane tyAga sahita; je mANasa zukaladhyAna pUrvaka dhyAna dhare che-ArAdhanA kare che-te mANasa puSkaLa karmonI nirjarA kare che. vaLI, te karmonI nirjarA karate karate akSayasukhamekSasukha-ne prApta kare che. jene dhyAnathI uttamottama mokSasukhanI prApti thAya che, tenA dhyAnathI bIjI siddhio prApta thAya temAM te zI navAI? A siddhacakane jinezvaradee parama tatvarUpa, parama rahasyarUpa, parama maMtrarUpa, paramArtharUpa ane parama padarUpa kaheluM che. mATe traNe jagatamAM prasiddha, AThe mahA siddhione ApavAnI zaktivALA tathA zuddha evA A siddhacakacchanI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacaka yaMtroddhAra 37 tame paramabhaktithI ArAdhanA kare. kSamAvAna, dAMta tathA zAMta puruSa A siddhacakajInI ArAdhanA karI zake che. ane tenAthI viparIta guNavALe tenI ArAdhanA karI zakatA nathI. mATe AnI ArAdhanA karavAnI IcchAvALA sAdhu athavA zrAvake ekAMta zAMtacitta ane nirmala zIla pALIne ArAdhanA karavI joIe. AnI ArAdhanA karavAvALA je duSTa cittavALo thaI jAya, to tene te siddha thatuM nathI, paraMtu nukazAnakAraka thAya che. vaLI, zuddha cittavALA enA ArAdhakanuM je kaMI khoTuM ciMtave che, tenuM ja nukazAna thAya che. teTalA ja mATe A siddhacakranI ArAdhanA AnaMdita manathI ane zuddha zIlA sahita, ane zAstramAM batAvelA vidhipUrvaka tapazcaryA sahita karavI (jUo citra 76). A sudi AThamathI (hAla sAtamathIx) zarU karIne, aSTaprakArI pUjA sahita ATha divasa sudhI AyaMbila karIne tenI ArAdhanA karavI. navamA divase paMcAmRta (1 dUdha, 2 dahIM, 3 ghI, 4 sAkara ane 5 madha) thI siddhacakajInA yaMtranuM snAtra karIne pUjana karavuM. A navamA divase paNa AyaMbila karavuM. A ja rIte citra mAsamAM paNa AyaMbilanI oLI karavI. A pramANe pharI pharIne nava oLI-eTale ekyAsI AMbela-karavAthI A siddhacakrajInI ArAdhanAne tapa pUro 4 atyAre A sudi sAtamathI pUrNimA sudhI ane citra sudi sAtamathI pUrNimA sudhI AyaMbilanI oLI karavAno rIvAja che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI zrIpAla kathA. thAya che. A pramANene tapa vidhisahita zuddha bhAvathI je prANI kare che, tene sarva deva, dAnava tathA rAjAonI Rddhi. paNa durlabha nathI. arthAt A siddhacakanI ArAdhanA karanAranI deva, dAnava tathA rAjAo paNa sevA kare che. A pramANe ArAdhanA karIne manamAM navapadajInuM dhyAna dharavuM. tapasyA pUrNa thaethI, tapanuM ujamaNuM karavuM. A tapa pUrNa karanArane duSTa kaDha, kSaya, tAva tathA bhagaMdara vagere meTA rego parAbhava karatA nathI. vaLI, pahelAM utpanna thaelA hoya tene paNa nAza thAya che. vaLI, te tapa karanAranuM dAsapaNuM, vikalapaNuM, gAMDapaNa, durbhAgIpaNuM, aMdhApe, zarIra tathA kulanuM niMdanIkapaNuM nAza pAme che. vaLI, teone durbhAgIpaNuM, viSakanyApaNuM, kuraMDApaNuM, vidhavApaNuM, vaMdhyApaNuM- vAMjhIyApaNuM, mRtavasApaNuM kadApi paNa prApta thatuM nathI. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakra yaMtrAdvAra ae nh_be_1pt 2 ] citra 8 gaumukha yakSa pRSTha 34 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o zrI zrIpAla kathA citra 11 yakSeza yakSa pa4 34 paull HD citra 10 trimukha yakSa pRSTha 34 ka Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacaka yaMtroddhAra citra 13 kusuma yakSa pRSTha 34 citra 12 tuMba yakSa pRSTha 34 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA citra 15 vijaya yakSa pRSTha 34 za citra 14 mAtaMga yakSa pRSTha 34 s Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacaka yaMtradvAra Ae Rh e la | STTTTTTTS citra 16 ajita yakSa pRSTha 34 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA citra 19 surakumAra yakSa pRSTha 34 citra 18 manuja yakSa pU4 34 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakra yaMtrAdvAra Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA - ~ citra 23 garuDa yakSa pRSTha 34 G , Sche) jAM = = citra 22 kinnara yakSa pRSTha 34 = = Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakra yaMtradvAra -, = citra 25 yakSendra yakSa pRSTha 34 A RT. ) citra 24 gaMdharva yakSa pRSTha 34 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrI zrIpAla kathA citra 27 varuN yakSa pRSTha 34 citra 26 kubera yakSa pRSTha 34 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakra yatroddhAra ra 49 citra 29 gAmedha yakSa pRSTha 34 citra 28 bhrakuTi yakSa pRSTha 34 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ On zrI zrIpAla kathA - ma0 - - citra 31 mAtaMga yakSa pRSTha 34 S. - - - + -: : : citra 30 pArzva yakSa pRSTha 34 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacaka yaMtroddhAra ) : r 1:: citra 33 ajitA devI pRSTha 34 citra 32 cakrezvarI devI pRSTha 34 0 Ud 0 3 0 0 r \ Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI zrIpAla kathA xxe_le3_16Jf hPS e] duritAri devI pRSTha 34 34 citra Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakra yatroddhAra 03) GSE 53 *E ih lba 1>ela (ield) ne key x Alb? ]]>l+1ASTa phaTa daI Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ( pada nA mana - S U * zrI zrIpAla kathA. - ta ... kAma na kamar s+. nAnA citra 38 zAMtA devI pRSTha 3 citra 39 javAlA devI pRSTha 34 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakra yaMtradvAra papa citra 41 azokA devI pRSTha 34 sA citra 40 sutArA devI pRSTha 34 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA citra 43 caMDA devI pRSTha 34 citra:42 zrIvatsA devI pRSTha 34 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacaka yaMtroddhAra pa7 " . ) citra 45 aMkuzA devI pRSTha 34 1Do citra 44 (vijitA) vijayA devI pRSTha 34 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrI zrIpAla kathA Re_a_le?_jd]be] je citra ae a 1-3 leoh (h3 ) {x ce] Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacaka yoddhAra 9 citra 49 dhAriNuM devI pRSTha 35 tA: citra 48 ayyatA (balA) devI pUrNa rUpa che. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA 'i ACTIVITA citra 51 acchamAM devI pRSTha 35 AJIT (c) c:E citra 50 vareTayA devI pR4 35 53 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakra caMddhAra citra pa3 aMbikA devI pRSTha 35 Lify" Nil - - citra para gAMdhArI devI pRSTa 35 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI zrIpAla kathA hPS_h_lb9_16]!] h] ke h]>$ lp>I#hhe] Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacaka yaMtradvAra ( citra pa7 sama pRSTha 35 DIST citra 56 sUrya pRSTha 35 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 zrI zrIpAla kathA citra pa9 budha pRSTha 35 ha_h_alekh bel Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakra yaMtroddhAra citra 61 zukra pU4 35 S , ja. citra 60 gurU pRSTha 35 :) KA * Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA = = = I do a pan ! citra 63 rAhu pRSTha 35 : citra dara zani pRSTha 35 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacaka yaMtroddhAra citra 65 zaka pRSTha 35 = citra 64 ketu pRSTha 35 = = Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA he th th ais krej RT he rih ljice }} krej CK Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacaka yaMtroddhAra - citra 69 varuNa pRSTha 35 - - citra 68 maitya pRSTha 35 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o zrI zrIpAla kathA citra 71 kubera pRSTha 35 citra 70 vAyu pRSTha 35 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saddhacaka yaMtradvAra citra 73 nAga pRSTha 35 citra 72 IzAna pRSTha 35 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 gov zrI zrIpAla kathA he hills &n kel Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 uMbarANue karelIsiddhacakranI ArAdhanA 138 pramANe siddhacakajIne mahimA varNavIne, guru mahArAje zrAvakanA samudAyane A pramANe upadeza Ape ane kahyuM ke "A uttama puruSanA uttama lakSaNathI huM kahuM chuM ke bhaviSyamAM te jinazAsanane me mahimA karavAvALe thaze. tethI tamene AvA sAdhamabhAInI bhakti karavAne A avasara tamArA bhAgya yoge ja prApta thayA che. sAdhamanA sagapaNu jevuM keI uttama sagapaNuM nathI, ema zrIjinezvaradevAe kaheluM che." A sAMbhaLIne pramudita-AnaMdita-thaelA te zrAvakee baMne jaNAne rahevA mATe eka uttama makAna, dhana, dhAnya tathA vastrAdika ApyAM. uttama zrAvaka sAdhamI bhAIonI je bhakti kare che, te bhakti mAtA, pitA ke baMdhu varga paNa karatuM nathI. tyAM rahelA te kumAre mayaNAsuMdarInA kahevAthI ane guru mahArAjanA upadezathI siddhacakrajInI prasiddha evI pUjA-ArAdhanA-vidhi zAstramAM kahyA pramANe zIkhI lIdhI. have A sudi AThama AvatAM, uttama muhUrta kumAre Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zrI zrIpAla kathA mayaNAsuMdarI sahita siddhacakanI ArAdhanA mATe tapazcaryA karavAnI zarUAta karI. pahelAM zarIra ane mananI zuddhi karIne tathA jinamaMdiramAM jinezvaradevanI pUjA karIne, vidhipUrvaka zrIsiddhacakajInI aSTaprakArI pUjA karavI zarU karI. AvI rIte vidhipUrvaka pUjA karIne teo AyaMbilanuM paccakakhANa karatA hatA. pahelA ja divase baMne jaNA bhaktinA AnaMdathI romAMcita zarIravALA thayA. bIjA divase kumAranA roganI vizeSa rIte zAMti thaI. AvI rIte divase divase roganI zAMti thavAthI kumArane bhaktibhAva ekadama vRddhi pAmyo. navamA divase vistArapUrvaka vidhithI pUjA karIne, te siddhaca-- kayaMtranuM paMcAmRtathI snAtra karyuM. te snAtramahotsava karyA pachI kumAre te snAtranuM pANe pitAnA AkhA zarIra upara lagADayuM. te snAtrane pANIthI kumAranuM zarIra divya svarUpavALuM thaI gayuM. kumAranuM AvuM divya svarUpa joIne sarva leke Azcarya pAmyA. te vakhate guru mahArAje kahyuM keH "AmAM Azcarya jevuM zuM che? A snAtranA pANIthI te zuddha bhAvavALA bhavyajananA graha, bhUta, zAkinI vagerenA sarva doSa nAza. pAme che. vaLI, kSaya, kaDha, duSTa javara, bhagaMdara, vAyu ane vizacikA vagere je kaI duSTa rego utpanna thaelA hoya, te paNa zAMta thaI jAya che. tema ja jala, agni, sarpa tathA jaMgalI pazuothI utpanna thatA bhaye, jheranI vedanA, ativRSTi, anAvRSTi vagere Itio, be pagavALA-manuSya, cAra Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uMbarANAe karelI siddhacakanI ArAdhanA pagavALA-pazuo vagerethI utpanna thatA bho ane marakI vagere rege paNa parAbhava karI zakatA nathI. vAMjhaNa strIo putrane janama Ape che, mRtavatsA-janamIne maraNa pAmatA saMtAne vALI strIonA saMtAne maraNa nahi pAmatA jIve che. pahelAnA utpanna thaelA duSTa upadrava zAMta thaI jAya che.. tathA dareka jAtanA durbhAgIpaNAne nAza thAya che. A siddhacakajInI ArAdhanA karavAnA nave divasee, tenI ArAdhanA karanAra prANIoe nirjIva bhUmi upara zayana karavuM, brahmacarya pALavuM. dareke dareka padanI vizavIza navakAravALI gaNavI. traNe kALa ATha stutithI devavaMdana karavuM. savAra ane sAMjanA pratikramaNa karavAM. guru mahArAjanI uttama prakAre vaiyAvacca karavI. banI zake te nave divasa AraMbha samAraMbhano tyAga kare. mana, vacana ane kAyAne kabaje rAkhIne, nave divasa zrIsiddhacaka-navapadajInuM hadayamAM dhyAna dharavuM. (A graMthanA saMpAdake pote paNa zrI siddhacakrajInI ArAdhanA ekyAsI AyaMbila karIne vidhipUrvaka karI che, ane tenA phAyadAo paNa pratyakSa anubhavyA che.) A pramANe navapadajIno prabhAva sAMbhaLIne, tathA lekee najare jevAthI, leke AnaMdita thaI gayA ane siddhacakajInuM snAtraja vizeSa karIne grahaNa karavA lAgyA uMbarANAnI sAthe je sAta keDhiyA hatA, teonA Upara paNa te snAtrajala chAMTavAmAM AvyuM. te snAtrajala chAMTatAMnI sAthe ja badhA keDhiyAo regarahita thaI gayA ane jainadharma tarapha prItivALA thayA. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA potAnA patinuM suMdara svarUpa joIne, AnaMdita thaelI mayaNAsuMdarI kahevA lAgI ke "he svAmI! A badhA pratApa sadgurUnA upadezano ja che. jagatanI aMdara mAtA, pitA, bhAI, dIkarA vagere to svArthanAM sagAM che, paraMtu keI paNa jAtanA svArtha vagara niSkAraNa upakArI sadagurUnI barAbarI kaI paNa karI zake tema nathI" (jUo citra 77). A pramANe guru mahArAjanA upadezanuM tathA jainadharmanuM pratyakSa phala joIne, kumAra paNa deva, guru ane dharmamAM vizeSa karIne bhaktivaMta thayA. dharmanA pratApe baMne jaNa jema jema sukha bhegavavA lAgyA, tema tema teo hamezAM dharmamAM vadhu ne vadhu joDAvavA lAgyA. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa satyane jaya 139 Ika divasa kumAra tathA mayaNAsuMdarI-baMne jaNA- jevA jinamaMdiramAMthI bahAra nIkaLatA hatA. tevAmAM prauDha vayanI eka strIne potAnI tarapha AvatI dIThI. te strIne dekhatAM ja kumAranI marajI vikasvara thaI gaI, ane te teNanA pagamAM namI paDyo ane bolyo keH "are ! Aja te mAtAjInA darzana thavAthI vAdaLA vinAnA varasAda jevuM thayuM." mayaNAsuMdarI paNa teNIne pitAnI sAsu tarIke oLakhIne, teNunA caraNamAM namI paDI. te ja vakhate kumAra be keH "he mAtAjI ! mAre roga nAza pAmya, zarIranI suMdaratA vadhI ane jinezvaradevanA dharmanI prApti thaI e badhe pratApa A tamArI kulavadhUne che." A pramANene vRttAMta jANIne mAtAne ghaNo ja AnaMda Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 zrI zrIpAla kathA thaye. pachI pitAnI vahU tarapha joIne AzIrvAda ApIne kahevA lAgI keH "he uttama kulavadhU! bIjane caMdramA jema divase divase caDatI kaLAvALo thatAM pUrNimAnA divase saMpUrNa Lei kaLAvALo thAya che, tema te paNa tArA patine pUrNa kaLAvAna karIne yaza prApta karyo che." pachI sAsue pitAnI vitaka kathA kahevI zarU karatAM kahyuM ke: "he putra! te vakhate tane keDhiyAo sAthe mUkIne, huM kezabInagarImAM eka sAre hoMziyAra vaidya che evuM sAMbhaLIne, ke zAMbI tarapha javA taiyAra thaI, te ja vakhate rastAmAM mane eka muni mahArAja jinamaMdira AgaLa malyA. te muni kSamAvAna, dAMta, zAMta, dharmane viSe upagavALA, traNe guptie karIne sahita, karUNAnA samudra, jJAnI tathA guNanA bhaMDArarUpa hatA. dharmopadeza ApatA evA te gurU mahArAjane avasara joIne, meM pUchayuM ke "he bhagavAna! mAro putra keI paNa divase raMgarahita thaze ke nahi." te vakhate te muni kahyuM keH "he bhadra! te tArA putrane tyAM te keDhiyAoe pitAnI sAthe rAkhela che. teoe tenuM uMbarANA tarIke nAma pADIne tene pitAnA nAyaka tarIke sthApana karyo che. te leke taraphathI sanmAna pAmIne, hAlamAM te mAlavAnA rAjAnI rAjakumArIne paraNe che. te rAjakumArInA vacanathI ane sadagurUnA upadezathI zrIsiddhacakrajInuM vidhisahita ArAdhana karIne suvarNa jevI suMdara nIrogI kAyAvALo thaye che. vaLI, tene sAdhamIoe sarva vaibhava pUre pADyo che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyano jaya 79 tyAM te dharmakaraNImAM tallIna thaIne, te strI sahita ujajayinImAM AnaMdathI rahe che. A pramANe sAMbhaLIne, he vatsa! AnaMdita manavALI evI huM ahIM AvI chuM. AvatAMnI sAthe ja AnaMda Ape evI cAMdanI sAthe rahelA caMdranI mAphaka putravadhU sAthe tane che. mATe he vatsa! tuM tArI patni sahita ghaNuM samaya sudhI jayavaMta thA! jIva ! tathA samRddhi pAma! temaja A jina dharma have mane jIvita paryata zaraNarUpa thAo." pachI jinamaMdiramAM jaIne, jinezvaradevanA caraNa kamalene namIne tathA upAzrayamAM jaI guru mahArAjane vaMdana karIne, traNe jaNa zAstramAM kahelI vidhi pramANe jainadharmanI ArAdhanA karavA lAgyA. A pramANe dharmanI ArAdhanA karatA karatA traNe jaNA sAdhamIeAe ApelA makAnamAM AnaMdathI divasa vItAvatA hatA (jUo citra78). eka divase teo zrIjinezvaradevanI aMgapUjA tathA agrapUjA karIne, bhAvapUjA karatAM karatAM upaga sahita devavaMdana karatA hatA. te vakhate putrInA dukhathI duHkha pAmelI evI te rUpasuMdarI rANI rAjAthI rIsAIne potAnA bhAI puNyapAlane tyAM zekasahita cAlI gaI hatI. pitAnA bhAIne tyAM rahetI rANI rUpasuMdarI dhIme dhIme jinavacanathI pitAnuM duHkha visArIne, manamAM vivekarUpI dIpaka jAgRta thavAthI te ja jinamaMdiramAM AvI. tevAmAM teNIe agADI besIne, devavaMdana karavAmAM tatpara thaelA, nipuNa tathA nirUpama rUpAlA ane pratyakSa devakumAra sarakhA te Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA kumArane je, ane tenI pAchaLa tenI mAtA tathA strIne beThelI joIne rANI rUpasuMdarI manamAM vicAra karavA lAgI ke "are ! pAchaLa beThelI nAnI strI to mArI putrI sarakhI dekhAya che. pachI dhArI dhArIne jotAM teNIne te mayaNAsuMdarI tarIke oLakhI kahADe che. (manamAM vicAre che ke ) kharekhara! zuM mArI putrI mayaNAsuMdarI satInA mArgane mUkIne, te keDhiA varane choDIne A keI anya puruSanI sAthe che? jinamatamAM nipuNa evI te mayaNAsuMdarI AvuM akArya kare e saMbhavatuM nathI. vaLI, A bhavanATakamAM zuM zuM saMbhavatuM nathI ? A putrIe to kulamAM kalaMka lagADayuM, ane jainadharmane dUSaNa lagADayuM. A karatAM je te maraNa pAmI hatI te paNa mane AvuM duHkha utpanna na thAta. vaLI A kulamAM kalaMkabhUta putrInA jIvavAthI ane teNInA ayogya AcaraNathI mane jevuM duHkha utpanna thayuM che, tevuM teNInA maraNathI paNa thAta nahi. A pramANe vicAra karatI, evI te rUpasuMdarI duHkhanA samUhathI paripUrNa thaelI karUNa svarathI retI retI A pramANe balavA lAgI keH "aredhikkAra che A akAyane! kAraNa ke mArI kukSithI utpanna thaelI evI, A putrI vicakSaNa hovA chatAM paNa jyAre AvuM akArya kare che, tyAre mArI te kukSi para vaja kema nathI paDatuM ?" jevI te mayaNa potAnI mAtAne retI jUe che, te ja teNIe teNIne abhiprAya jANI lIdhuM. pachI devavaMdana saMpUrNa karIne, mayaNAsuMdarI pitAnI mAtAne, be Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyane jaya hastanI aMjali jeDIne, prakulita mukhavALI thaIne kahevA lAgI keH "he mAtAjI ! ahIM AnaMdanI jagyAe tame Ave kheda kema kare che? kAraNa ke A tamArA jamAI have nirogI thayA che. tamArA manamAM je tenAthI ulaTo vicAra Avyo hoya, to te kadApi pUrva dizAnA badale sUrya pazcima dizAmAM Uge to paNa tamArI putrI te pramANe kare nahi." kumAranI mAtA paNa bolI keH "he suMdarI ! tame tamArA manamAM evo vicAra lAvaze nahi; tamArI putrInA prabhAvathI ja mAro A putra nirogI thayo che. vaLI, tamane dhanya che ke, tamArI kukSie AvuM anupama zIlavALuM ane ciMtAmaNi ratna sarakhuM strIratna utpanna thaelA che." A sAMbhaLIne AnaMdita thaelI te rUpasuMdarIe pUchyuM ke "A badhuM zI rIte banyuM?" te vakhate dharmanI vidhinI jANakAra evI mayaNAsuMdarI bolI keH "jinamaMdiramAM vArtAlApa karavAthI nisTahIne bhaMga thAya che, mATe tame mArA ghera Ave, tyAM huM tamane sarva vRttAMta kahIza." pachI ghera AvIne mayaNAe zrI siddhacakrajInA mahimA sAthe pitAne banele saghaLe vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. te sAMbhaLI rUpasuMdarIe kumAranI mAtAne pUchyuM ke "he sakhi! tame tamArA putranA vaMzanI utpatti kaho. huM te sAMbhaLavAnI IcchA rAkhuM chuM." Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 karmanI vicitratA 1 40 ( sAMbhaLI kumAranI mAtAe kahyuM ke "aMgadezamAM prasiddha tathA duzmane jene kaMpAvI zakyA nathI evI, caMpA nAmanI eka uttama nagarI che. tyAM zatruorUpI hAthIe tarapha siMha samAna siMharatha nAmane uttama rAjA che, tene kamalaprabhA nAmanI rANI che, ke je kaMkaNadezanA rAjAnI nAnI bahena thAya che. te rANIne keI saMtAna nahatuM. paraMtu teNIe meTI uMmare uttama svapnathI sUcita thaelA eka putrane janama Ape, ke je AnaMda ApanAro hevAthI tene moTA ADaMbarathI janama mahotsava karavAmAM Avyo vadhAmaNIe karAvavAmAM AvI. pachI rAjAe kahyuM ke "amArI anAtha rAjya lakSamIne pAlavAne A samartha che, mATe tenuM nAma zrIpAla pADavuM." tethI sagAsaMbaMdhIo ane pheIe maLIne tenuM nAma zrIpAla pADyuM (jUo citra 79). Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krunI vicitratA 83 < bAlaka zrIpAla jyAre be varasanAjha thayA tyAre, tene pitA asAdhya zULaroga utpanna thavAthI tatkALa maraNa pAmyA. sagAM vahAlAM vagere rUdana karavA lAgyAM rANI kamalaprabhA teA chAtIphATa rUdana karavA lAgI ane peAtAnA hRdayane phITakAra ApatI khelavA lAgI keH huM gamAra hRdaya ! je nAtha ! tane kSaNe kSaNe premathI khelAvatA hatA, te nAtha ! tArA ATaleA badhA vilApa sAMbhaLIne tArI sAmA najara paNa mAMDatA nathI; te paNa tuM phATIne kakaDA kema thaI jatuM nathI? he nAtha ! mArI sAthenA sneha huDe na dharyA te teA ThIka; paraM tu tamArA bahu ja vahAlA putrane rAjyagAdI sAMpyA vagara ja adhavaca rajhaLatA mUkI javA ATalI badhI utAvaLa karI e lAMkhI vATe zA mATe sidhAvI gayA ? ' e vakhate matisAgara pradhAne AvI, rANI kamalaprabhAne rAtI chAnI rAkhIne; dhAvamAtAnA kheALAmAM beThelA te zrIpAlane rAjagAdIe besADI dIdheA rANIne kahyuM ke; huM rAjamAtA ! have hRdaya majabUta karIne, rAjakArabhAranI tamAma lagAma hAthamAM le. kAraNake zrIpAlakumAra hajI nAnI uMmaranA che, mATe AvI rote vilApa karavAthI rAjyanI AkhAdI jALavI zakAze nahi' $ pradhAnanA yeAgya vacana sAMbhaLI kamalaprabhAe kahyuM keH ' huM pradhAnajI ! have tA tame ja amArA AdhAra rUpa x rAsamAM zrIpAlanI uMmara pAMca varasanI lakhI che, te arasaara lAgatI nathI. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zrI zrIpAla kathA che; mATe zrIpAlakumArane rAjatilaka karI, enA nAmanI ANa pravartAve." pachI bAlaka evA zrIpAlarAjAnI AjJA pravartAvIne, rAjAne agnisaMskAra karavAmAM AvyuM. have te bAlaka zrI pAlarAjA maMtrinI salAha mujaba rAjya pAlavA lAgyA. kAraNa ke badhe ThekANe maMtrio ja rAjyanuM rakSaNa kare che. karmanI kevI viSama gati che te have jUo ! je karma kare che te ja thAya che; temAM koInuM paNa DahApaNa cAlatuM nathI. pachI keTalAka divasa vItyA pachI, te zrIpAla rAjAne eka ajitasena nAmane pitarAI kAke hato, teNe lAMca-rUzvata ApI, aneka khaTapaTe UbhI karI, zrIpAla tathA matisAgara maMtrine marAvI nAkhIne caMpAnagarInuM rAya laI levA mATenA prayatno zarU karI dIdhA. cAlAka maMtrine A badhI vAtanI khabara paDI javAthI teNe te sarva vRttAMta kamalaprabhAne kahyo. ane vinaMtI karIne kahyuM keH "he rAjamAtA ! Apa game tema karIne paNa tamArA putranuM rakSaNa kare. je tamAre putra jIvate haze, to pharIne paNa pitAnuM rAjya pAchuM meLavaze. mATe tame tene laIne game tyAM nAzI jAo. huM paNa ahIMthI mAre jIva bacAvavA nAzI jaIza." A pramANe bhayaMkara mAmale macele joIne, pradhAnanI nimakahalAlI mATe dhanyavAda ApIne, samayane mAna ApavA rAjamAtA kamalaprabhA aDadhI rAte bALarAjAne keDamAM besADine ekalI ja nAzI chUTI. duzmananA keI paNa mANasane pitAne jaladI patto na lAge te mATe bhayaMkara jaMgalI raste cAlI nIkaLI. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamanI vicitratA [ jaMgalanI bhayaMkaratAnuM varNana te ujajaDa jaMgalamAM sarakhaTa, DAbha, kAsa vagerenAM thAM ane kAMTALAM jhADanAM jhAMkharAM bahu ja hatAM. khAkharAnA jhADanuM jUtha ane tenAM pahelAM pAMdaDAMone khaDakhaDATa, pahADanI UMcI nIcI TekarIo, DuMgarAnI khebhaNa vagerene te pAra ja nahoto. phaNidhara ane maNidhara sarpo seMkaDonI saMkhyAmAM Amatema pharyA karatA hatA. moTA moTA ajagara, jaMgalI uMdaro, pATalA ghe, caMdana gha vagere jherI janAvaronI jyAM puSkaLa heraphera thatI hatI, evA ujajaDa rastAmAM, aMdhArI rAte, khUlA page, rAjamahelanI sAhebImAM rahenArI hovA chatAM paNa, vipattimAM AvI paDelI, te bicArI abaLA Amatema ajANyA raste raDavaDyA karatI hatI. te vakhate teNInA komaLa pagamAM kAMTA ane kAMkarA bheMkAvAthI lohInI dhArAo cAlyA karatI hatI. paraMtu te vakhate teNInuM belI koNa thAya tema hatuM? vaLI, mArgamAM varU, vAgha ane varaghaDAM, cItarA vagere bhayaMkara zabda karatAM tarApa mArI rahyAM hatAM. ziyALe zorabakera karI rahelAM hatAM. cera, dhADapADu ane bhUtAvaLe bhaTakyA karatAM hatAM. ghUvaDa dUdhUdhU zabdo karIne bhaya utpanna karI rahyAM hatAM. vAMdarAe hUkAhUka karatAM hatAM, ane parvata UparathI paDatAM pANInAM jharaNAM ane naheronAM pANInA khaLabhaLATa zabdo thaI rahyA hatA. jagyA che ke ghaNI ja bhayAnaka hatI, paraMtu baMne jaNAnuM AyuSya baLavAna hatuM, ane teonI sAthe satya ane zIla e be jAgatI tarUpe mahAna baLavAna Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathaka vaLAvA hatA. bALarAjAnuM bhAgya paNa moTuM hatuM. tethI te prANaghAtaka prANIo vagere te duHkhiyArI rAjamAtA ane bALarAjAne jarA paNa aDacaNa karI zakatA na hatA. je rAjarANuM ratnajaDita hiMcoLAkhATamAM hiMcatI hatI, ane sonAnA palaMgamAM sUI rahetI hatI, te rANInA mAthe ja AvI eka raMka mANasanA mAthe paNa nA paDe tevI vipattinI veLA AvI paDI; mATe kavi kahe che keH "e karmanA mAthe dhULano dATa paDe."] A pramANe athaDAtAM kUTAtAM rAta pUrI thaI. have huM kyAM jaIza? ema vicAra karatAM savAra thayuM. AgaLa jatAM rastAmAM teNIne trAsa upajAve tevuM, keDhiyAonuM eka ToLuM malyuM. te ToLAne joIne, anupama rUpavALI tathA amUlya AbhUSaNo dhAraNa karelI ane teonA bhayathI kaMpita thaelI che zarIrarUpa latA jeNInI evI te kamalaprabhA pitAnA bALakasahita rUdana karavA lAgI. AvI rIte teNIne raDatI joIne, te TeLAMnA mANasoe kahyuM keH "he bhadra! tuM amane kahe ke tuM keNa che? tathA zA kAraNathI rUdana kare che?" teNIe pitAnA bhAIo tarIke teone samajIne pitAnuM saghaLuM vRttAMta kahyuM. te vakhate teoe paNa pitAnI bahenanI mAphaka gaNIne, teNIne dhIraja ApatAM kahyuM ke he bahena! tuM have kaIne paNa Dara rAkhIza nahi. ame badhA tArA bhAIo ja chie; mATe have A khaccara para besIne amArI sAthe zAMti rAkhIne cAla." Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamanI vicitratA pachI te pitAnA zarIrane vastrathI DhAMkI daIne eka uttama khaccara Upara besI gaI ane te TeLAMnI sAthe potAnA putra sahita AgaLa cAlavA lAgI. AgaLa cAlatAM zatrunA savAro teNInI zodha karatA karatA tyAM AvI pahoMcyA. te savAre pitAnA zastra ugAmIne, te TeLAne pUchavA lAgyA ke "are! tame lokee kaI rANIne tenA putra sAthe ahIMthI jatAM joI che?" te vakhate ToLAmAMnA eka puruSe kahyuM keH "ahIMyAM keI AvyuM nathI. jo tamane amArA belavA Upara bhare na AvatuM hoya te, amArA TeLAmAM pharIpharIne tapAsa karI le. paraMtu tapAsa karatAM pahelAM eTaluM yAda rAkhajo ke, ame sAtasee jaNA uDatA cepI rogathI-raktapittathI- pIDAIe chie, mATe amArA TeLAmAM AvIne tamAre paNa keDhiA thavuM paDaze." A pramANene javAba sAMbhaLIne eka savAre kahyuM ke A leke ApaNane je kahe che te satya che, kAraNa ke teonI pAse keDha roga che, te ja ApaNane male te barAbara che. kAraNa ke jenI pAse je hoya te bIjAne Ape." keTa lAgavAnA bhayathI te bicArA peTanA mATe veTha karanArA savAra tyAMthI jatA rahyA. te lokenA gayA pachI kamalaprabhA sukhethI dhIme dhIme ujjayinI AvI pahoMcI. tyAM AvIne te putra sAthe ujajayinImAM ja rahI ane keDhiyAe paNa bIje rahevA lAgyA. pitAnI pAsenA dAgInA vagere vecIne teNIe te Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA putrane ucherIne yuvAvasthAe pahoMcADaDyo. tevAmAM kanA doSathI ane koDhiyAnI seAkhatathI te zrIpAlakumArane paNa kADha roga lAgu paDayo. A joI anAtha mAtAnA manamAM duHkhanA pAra rahyo nahi. ghaNA upAye karavA chatAM paNa tene phAyado thayA nahi. tethI gabharAI ne kamalaprabhA darekane kADhane IlAja pUchavA lAgI. keTaleAka samaya vItI gayA pachI teNInA jANavAmAM AvyuM ke: kauzAMbI nagarImAM eka uttama vaidya che, ke je aDhAre jAtanA kADha rega maTADe che. ' tethI kamalaprabhA peAtAnA putrane pADAzIone tathA keDhiyAAne sAMpIne peAte kauzAMkhI nagarIe vaghane khelAvavA gaI, paraMtu te vaidyane tI yAtrAe gaelA jANIne tenI rAha jovA mATe te ghaNA vakhata tyAM ja rahI. tyAM muni mahArAjanA kahevAthI putrane sArA thaelA jANI huM ahIM pAchI AvI. te ja huM pote kamalaprabhA chuM, ane A mArA putra zrIpAla che. pachI rUpasuMdarI peAtAnA jamAine siMhuratha rAjAnA putra jANIne AnaMda sahita tenI prazaMsA karavA lAgI; tathA putrInA puNyanI paNa praza'sA karavA lAgI. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 jina zAsanane jaya jayakAra 141 ve rUpasuMdarIe paNa ghera jaIne A badhe vRttAMta potAnA bhAI puNyapAlane kaho. te sAMbhaLIne puNyapAla paNa rAjI thaye. te puNyazALI bhANeja jamAIne pitAnA mahelamAM padharAvavA mATe hAthI, ghoDA, ratha ane pAyadaLa lazkara taiyAra karIne, ghaNuM parivAra sahita, tathA tejI ghoDAone nacAvatA suMdara piSAkavALA savAre, ane gaDagaDatAM Dhela nagArAMonA nAda tathA pharakatI pacaraMgI dhajAo sahita bhAre dabadabAthI cAlato cAlate jyAM pitAnA bhANeja jamAI rahe che, tyAM puNyapAla AvI pahoMcyuM. rAja rIta pramANe zrIpAlakumArane maLI, mAmAjI puNyapAla kahevA lAgyA ke "he jayavALA ane guNavALA jamAIrAja! ApanuM vRttAMta sAMbhaLatAM ja bIjAone Azcarya utpanna thAya tema che, to pachI mane sarva karatAM vadhAre AnaMda sahita Azcarya thAya temAM zI navAI?" A pramANe premapUrvaka kahIne, te hakIkata pitAnA sAdharmI baMdhuone jaNAvI, kumArane pitAne tyAM padhAravA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA vinaMtI karI. zrIpAlakumAre paNa puNyapAla rAjAnI mAga NIne svIkAra karyo. pachI mAmAjIe zrIpAlakumArane hAthInI aMbADImAM besADIne utsava sahita pitAnA mahelamAM padharAvyA. eka divasa zrIpAlakumAra ane mayaNAsuMdarI have lInA jharUkhAmAM beThAM beThAM pitAnI AgaLa jUdA jUdA chaMdomAM vAgatAM vAchatro, jhINuM raNakA sahita vAgatAM mRdaMga ane tAlabaddha vAgatI bhuMgaLe; tathA batrIze prakAranA nATayazAstranA bhedabhAvane jANanArI nAca karatI pravINa nartakIe ke jeo jUdI jUdI khUbIthI pitAnA tAlIma lIdhelAM aMgopAMga vALI thaI thaI nAca karatI hatI, te jatAM hatAM (jUo citra 80), A AnaMda vinodanA samaye, racavADI gaele rAjA prajApAla pAchA vaLatAM tyAM AvI pahoMce. jharUkhA tarapha rAjAnI najara paDatAM ja te, pitAnA cittamAM coMkI uThyo. kAraNa ke te bemAM je strI hatI te, pitAnI putrI mayaNAsuMdarI ja che, tema te oLakhI gaye. teNInI sAthe pite jenI sAthe lagna karyuM hatuM, te patinA badale bIjA puruSane beThelo jaI tenA manamAM bhAre duHkha utpanna thayuM; ane pite vicAravA lAgyuM ke "kharekhara ! yuvAnInI madenmattatAne vaza thaIne mayaNAe nirmala kulane kalaMkita karyuM. eka te krodhamAM aMdha thaIne meM ajugatuM kArya karyuM, ane kAmamAM aMdha thaelI putrIe A bIjuM akArya karyuM.' A pramANe kheda pAmelA evA te rAjA prajApAlane Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinazAsanane jaya jayakAra joIne, puNyapAle AvIne caraNamAM namana karIne kahyuM ke mahArAja! mArI havelImAM padhArIne jamAInuM rUpa jUo. temaja gurUkRpAnA phalarUpa zrIsiddhacakrajI mahArAjanI sevA phaLI che, te vRttAMtathI paNa vAkepha thAo." A sAMbhaLIne manamAM Azcarya pAmele rAjA mahe. lamAM AvyuM. rAjAe mahelamAM jaIne cokasAIthI joyuM te, nizAnIo ane caherA uparathI teNe khAtrI thaI ke A te ja uMbararANe ja che ke jenI sAthe meM ahaMkArarUpI sapanA jherathI mUchita thaIne mayaNAne paraNAvI hatI. zrIpAlakumAre tathA mayaNAsuMdarIe rAjA prajApAlane praNAma karyA. rAjA prajApAla zaramAIne kahevA lAge keH "nive. vikI evA mane dhikkAra che, ke jeNe AvuM akArya karyuM. he vatsa! tane dhanyavAda ghaTe che, tuM puNyazAlI ane vivekI che; tuM vicArazIlA chuM, ke jeNInuM AvuM uttama sattva che. vaLI, teM mArA kulano uddhAra karyo che, tathA mAtApitAne paNa uddhAra karyo che. jainadharmane paNa tArAthI uddhAra thayo che evI tane ekalIne dhanyavAda ghaTe che. "vaLI, he vatsa! ajJAnarUpI ghara ahaMkAravAlA tathA ghaNuM ahaMkArathI nAza pAmelo che viveka jene evA meM je tAre aparAdha karyo che, te mATe tuM mane kSamA Apa!" A sAMbhaLI vinayathI nagna thaelI mayaNAsuMdarIe kahyuM ke "he pitAjI! Apane dilagIrI darzAvavAnI jarUra nathI. kAraNa ke A badhuM mArA karmone lIdhe ja thayuM che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA duniyAmAM rAjA che ke raMka he, badhAM ja karmane ja tAbedAra che. keI keIne sukha ke duHkha detuM nathI, ema nizcayathI jANavuM. dareka prANI mAtra pote upArjana karelAM karmane ja bhegave che. kahyuM che ke : 'mA vahau koi gavvaM, jaM kira kajjaM mae kayaM hoi / suravarakayaMpi kajja, kammavasA hoi vivarIyaM // arthA-A kArya meM ja kareluM che, e keIe paNa garva kare na joIe, kAraNa ke devatAoe kareluM kArya paNa karmanA viparItapaNAne lIdhe viparIta paNe pari. me che." tethI he pitAjI! zrI jinezvaradee pharamAvelA tattvane Apa uttama jANe, ke je jANavAthI karmanA ane jIvanA bela-sattA-vagere jANI zakAya, ane baMdha tathA mokSanuM paNa jANapaNuM thAya. pachI prajApAla rAjAe mayaNAsuMdarInI mAtA rUpasuM darIne manAvI lIdhI. A AnaMdano prasaMga ujavavA mATe AkhuM zahera zaNagAravAnI rAjAjJA bahAra pADavAmAM AvI. pachI prajApAla rAjAe kahyuM keH "A siharatha rAjAne putra mane jamAI tarIke je prApta thaye, te te patthara mATe ekadama hAtha pasAratAM, ociMtAnuM ciMtAmaNiratna hAtha Upara AvI caDe tevuM thayuM." rAjAe pote jaina dharmane svIkAra karyo. gheraghera taraNe baMdhAyAM, cAra rastAo bhegA thAya tyAM, tathA ceka vagere Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina zAsanane jaya jayakAra jagyAoe aneka prakAranA suMdara dekhAnI racanAo racavAmAM AvI ane dareka jagyAe abila, gulAla vagere uchaLavA lAgyA. A pramANe AkhuM zahera zaNagAryA pachI, bhAre dhAmadhUma sAthe zrIpAlakumArane tathA pitAnI putrIne hAthI para besADIne, rAjA prajApAla banene pitAnA ghera sanmAnapUrvaka teDI lAvyA. tyAra pachI baMne daMpati zrIsiddhacakajInA pratApa vaDe saMpUrNa prakAre sukha bhogavavAM lAgyAM (jUo citra 81). A pramANe thavAthI satya ane zIlayukta evI mayaNAsuMdarIne khUba yaza pravaryo, ane AkhA nagaramAM jinazAsanane jaya jayakAra thayo. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 zrIpAlanuM prayANa 142 [ siddhacakra ArAdhatAM, pare vAMchita kaDa; siddhacakra muja mana vazya, vinaya kahe kara joDa. 1 zArada sAra dayA karI, dIje vacana vilAsa; uttara kathA zrIpAlanI, kahevA mana ullAsa. 2] eka divasa rUpavAna zrIpAlakumAra ghoDA, hAthI, ratha tathA subhaTenA parivAra sahita ujajayinInA bajAramAMthI pasAra thaIne rAjavATikAmAM ramavA javA mATe nIkaLyA. [ A zrIpAlakumAranuM mukha pUrNimAnA caMdra sarakhuM hatuM. tenuM kapALa AThamanA caMdra jevuM, AMkhe amRtanAM bharelAM kALAM jevI, lAla paravALA jevA oSTa (hoTha), dADamanI kaLI jevA dAMta, zaMkhanA jevI suMdara garadana, nagaranA daravAjAnA kamADa je vizALa hRdayapradeza, kamADanI bhUMgaLa jevA lAMbA hAtha, sihanI kamaranA jevI pAtaLI kamara, bolatAM jANe phUla kharatAM hoya tevA managa Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAlanuM prayANu 95 matAM mukhamAMthI nIkaLatAM vacaneA, meghanI garjanA jevA gabhIra zrIpAlane dhvani - avAja hateA. ] yuvAna ane rUpavAna hovAthI dekhavAmAM jANe pratyakSa devakumAra ja na hoya tevA zrIpAlakumArane jovA mATe leAkeAnAM ToLAM nagaranA cAkAmAM cauTAmAM tathA UMcI agAsIemAM ekaThAM thayAM hatAM. te vakhate kAI gAmaDAnA rahevAsIe zaheranA rahenArane pUchyuM keH * he bhAI ! A Ana MdapUrvaka rAjAnA kumAra jevA kayA uttama puruSa jAya che? * > zaheranA rahevAsIe javAba ApyA ke: are! te tA amArA rAjAnA jamAI che.' A pramANe jANe ekadama mANu vAgyuM hAya nahi, tema te kumAra vilakhA--jhaMkhavANA-thaI gayA; ane khesahita tyAMthI pAchA vaLIne peAtAnA mukAme pAchA AvyA. kumArane AvI rIte vyAkula thaelA joIne mAtA pUche che keH "he vatsa ! Aje tArA zarIramAM zuM kAMI roga utpanna thayA che? athavA te IMdra jevA je tuM, tenI kAie zuM AjJAnA bhaMga karyo che? athavA tA kAie tAre aghaTita rIte parAbhava karyo che? athavA tA tArA hRdayamAM A kanyAratna saMbaMdhI kAMi khaTake che? paraM'tu bIjI strIonI mAphaka avinaya kare e vAta mayaNAnA saMbaMdhamAM ane tema nathI. game te kAraNathI tArU mana kharekhara ! ciMtAtura che, ke jethI huM vatsa! tArUM mukhakamala udAsazAkavALuM dekhAya che. ' Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA pachI kumAre kahyuM keH "he mAtAjI! A saghalAM kAraNemAMthI eke kAraNa nathI, paraMtu tenuM kAraNa juduM ja che te tame sAMbhaLeH "huM ahIMyAM mArA pitAnA guNothI prakhyAta nathI ke nathI pitAnA nAmathI, ke nathI tamArA guNathI prakhyAta, paraMtu mAtra sasarAnA nAmathI ja prakhyAta chuM. A rIte prakhyAta thavuM te adhamamAM adhama che, ane teTalA mATe ja uttama puruSoe tene tajavA gya gaNyuM che, ane tethI ja sasarAne tyAM rahevAmAM mAruM mana dubhAya che." te sAMbhaLI mAtA bolI keH "maTuM caturaMgI sainya ekaThuM karIne, tuM tArA pitAnuM rAjya grahaNa karI ane e rIte mArA hRdayane paNa zalyarahita kara." te vakhate kumAre kahyuM ke "he mAtAjI! sasarAnA balathI je rAjya pAchuM grahaNa karavuM, te paNa mArA manane tevI ja rIte dubhAve che. mATe jyAre mArA bAvaDAnA balathI meLavelI lakSmIthI huM mArA pitAnuM rAjaya pAchuM meLavIza, tyAre ja mArA manane saMtoSa thaze, te sivAya mane saMtoSa nahi ja utpanna thAya. tethI huM ekalo ja keI dezAMtaramAM jaIne, mArA hAthe ja upArjana karelI lakSamInA balathI huM mArA pitAnuM rAjya pAchuM meLavIza." pachI mAtA tene kahevA lAgI keH "he vatsa! tuM haju bAlaka, sarala svabhAvavALo ane sukemala chuM ane dezataramAM paribhramaNa karavuM te muzkela ane duHkhadAyaka che." A sAMbhaLIne kumAre potAnI mAtAne kahyuM keH "he Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlatuM prayANa mAtAjI ! tame evI rIte kheleA nahi. sudhI koI paNa kArya zarU karatA nathI, kAya. teAne kaThaNa lAge che. ' 97 dhIra puruSA jyAM tyAM sudhI ja te te sAMbhaLIne mAtA pharIne kahevA lAgI ke ' he vatsa ! tA ame paNa tArI sAthe ja AvIzuM. kAraNa ke tArA vinA amane ahIMyAM kAneA AdhAra?' kumAre kahyuM ke; 'he mAtAjI ! tame jo sAthe Ave to huM sarvathA chUTA phrI zakuM' nahi, mATe tame ahIM ja raheA, ' pachI mayaNA belI ke: 'he svAmI ! huM te ApanI sAthe ja AvIza; kAraNa ke zarIranI chAyAnI peThe hu kAMI Apane bhArabhUta thaIza nahi. kumAre kahyuM keH 'he deva ! mArA vacanathI tame uttama evA dhamamAM tallIna thaine, ahIM ja tamArAM sAsunI sevAmAM rahe. ' jo ke paNa he mayaNA kheAlI ke: he svAmI ! satI strI peAtAnA patinA viyAgane-pravAsane icche nahi; te nAtha ! ApaNI AjJA mane pramANabhUta che. Ape arihaM tArdika navapadAne kSaNa mAtra paNa manamAMthI vIsAravA nahi, tathA ApazrInI mAtAjInI mAphka ApanI A dAsIne paNa koIka vakhate yAda karajo, 3 pachI mAtAe paNa putranA dRDha nizcaya jANI, peAtAnA hAthe zrIpAlakumAranA bhAlasthalamAM maMgala tilaka karIne kahyuM ke: 'he putra! tArA kalyANa mATe huM niraMtara navayaHjInuM dhyAna dharIza.' 7 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA mayaNu belI keH "he nAtha ! huM paNa nizcala manathI kalyANane ApavAvALAM evA navapadonuM dhyAna dharIza." AvI rIte mayaNAnA vacanarUpI amRtathI siMcAyelA zrIpAlakumAra mAtAnA caraNe namIne, mayaNane belAvIne, hAthamAM talavAra grahaNa karIne, nirmala evA vAruNamaMDalathI maMDita thaelI caMdranADImAM svara cAlavA mAMDyo te vakhate prayANa mATe prathama pagaluM bharyuM. AvI rIte zubhazukanamAM anukame dezAvara javA mATe AgaLa cAlyA. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 zrIpAlanI vIratA 143 SjajayinIthI ravAnA thaele zrIpAla navA navA deze, navA navA nagara, navA navA kautuka jota jote, siMhanI mAphaka nirbhaya manavALe ekalo ja paMtha pasAra karate karate eka parvatanI Toca upara AvI pahoMce. - tyAM naMdanavana jevAM sarasa rasavALAM phalo tathA phUlevALAM eka jaMgalamAM kekilAnA manahara zabdathI ramaNika lAgatI vRkSonI eka hAra tenA jevAmAM AvI. tyAM eka suMdara caMpAnA jhADanI nIce beThelA ane mane hara rUpa tathA veSavALA eka suMdara puruSane maMtranI sAdhanA karatA je. te puruSanuM dhyAna pUrNa thatAM vinaya karatA evA te puruSane kumAre pUchyuM ke "tame koNa che? ane zenuM dhyAna dhare che? vaLI, A vanamAM ekalA kema rahyA che?" te sAdhake javAba Ape keH "mArI pAse gurue ApelI vidyA che, tene huM jApa karUM chuM; paraMtu uttarasAdhaka vinA te vidyA ane siddha thatI nathI. tethI he mahAyazasvI ! je tuM mAre uttarasAdhaka keIpaNa rIte Aje Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1oo zrI zrIpAla kathA thAya te huM kRtArtha thAuM; ane kharekhara mArI vidyA paNa siddha thAya." pachI zrIpAle karelI sahAyatAthI te sAdhaka puruSane, mAtra eka ja rAtrimAM te vidyA siddha thaI pachI te sAdhakapuruSe kumArane, teNe karelA upakAranA badalAmAM be auSadhio ApIne kahyuM ke "A eka jalataraNI auSadhi che, tenA pratApe game tevA uMDA pANImAM mANasa paDe to paNa te DUbato nathI ane bIjI zastrasaMtApaharaNa che, tenA pratApe keIpaNa jAtanA zastro aMga para lAgatAM ja nathI A baMne auSadhine tridhAtunA mAdaLIAmAM maDhIne hAthe dhAraNa karavAnI che. " tyArapachI te vidyAsAdhaka puruSa ane kumAra jevA te parvatanI khINamAM jAya che, tevAmAM tyAM rahelA dhAtuvAdI puruSoe tene kahyuM keH "he deva! tamee dekhADelI vidhi mujaba-ka95 mujaba-karavA chatAM koIpaNa kAraNathI amane rasasiddhi thatI nathI.' pachI kumAre kahyuM ke "he sAdhake ! have tame mArI daSTi nIce rasasiddhi karo." te lokoe te pramANe karyuM, ke tarata ja te rasasiddhi thaI gaI - pachI te sAdhakoe te rasasiddhithI senuM banAvIne kumArane kahyuM ke "he kumAra! amene je A rasasiddhi thaI te tamArA ja pratApe thaI che. mATe tame A suvarNa grahaNa kare. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 zrIpAlanI vIratA paraMtu te nispRhI zrIpAle lIdhuM nahi. to paNa thoDuMka senuM te sAdhakee kumAranA vastranA cheDe bAMdhI dIdhuM. tyAMthI kumAra pharato pharate anukrame bharUca nagaramAM pahoMcyA. tyAM sonuM vecIne vastra, AbhUSaNa tathA hathiyAra kharIdyAM. pachI pilI baMne auSadhione dhAtunA mAdaLIomAM maDhAvIne pitAnA hAthe bAMdhI lIdhI. pachI te nagaramAM devakumAranI peThe svataMtra rIte AnaMdathI zrIpAla pharavA lAgyA. te vakhate ja kauzAMbI nAmanI nagarIne eka dhavala nAmane vANi-vyApArI hatuM, ke jenI pAse ghaNuM ja dhana hovAthI lokomAM te kubera bhaMDArInA nAme prasiddha hato. karoDo senAmaherethI kharIdela che aneka jAtanAM kariyANA jeNe e te sArthavAha bIjA ghaNA vyApArIo sAthe bharUca nagare Avyo hato. - tyAM teNe ghaNo ja naphe malavA chatAM paNa dravyanA lebhathI teNe bIjA dviIpamAM javA mATe vahANo taiyAra karAvyAM. vahANenuM varNana: A vahANamAM eka moTuM jaMga jAtinuM vahANa seLa kuvAthaMbha sahita zebhatuM hatuM (jUo citra 82). bIjA cAra nAnAM jUga vahANe cAra cAra kuvArthabhevALA hatAM. ekase vaDasapharI vahANo hatAM (jUo citra naM. 83). ekasone ATha beDA jAtinA vahANa hatAM. coryAzI vahANa droNa jAtinA hatAM. vegaDa jAtinA cosaTha vahANe hatAM. sila jAtinA cepana ane Avarta nAmanA pacAsa vahANe Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrI zrIpAla kathA hatAM. kSurappa nAmanA pAMtrIza vahANA hatAM. A pramANe kula pAMcasA[ cAlIza vahANA hatAM. rAjAnA hukama meLavIne te badhAM vahANe teNe jUdI jUdI jAtanAM kariyANAMothI bharyAM. te vahANeA Upara nAkhudA, mAlama tathA vyApArIo paNa caDavyA. vaLI, DUbakI mAranArA-marajIvA-e, khalAsIo, garbhilA, khelADIo-khela karanArA tathA sukAnIo te vahANAnI hamezAM jALavaNI karatAM hatAM. vaLI, jUdI jUdI jAtanAM zastro dhAraNa karanArA deza hajAra subhaTo ke jeo dhavalazeThanI neAkarI karatA hatA, te paNa A vahANAnuM prayatnapUrvaka rakSaNa karatA hatA. ghaNA cAmara, chatra, pIMchI, dhvajaparTa tathA uttama mukuTa vagerethI zaNagArela che jeone, tathA zaDha, dAra, uttama laMgara, akhtara tathA lerithI karelI chezeAbhA jemanI evA te vahANA zeAlI rahelA che. A sarva vahANAmAM jala tathA IMdhanAnA saMgraha karIne, uttama muttu potAnA parivAra sahita dhavalaze te vahANA para caDavo, te vahANA jevA calAvavA zarU karyA, tevA ja devadevIone balidAna devAmAM AvyA ane sumadhura vAjiMtra vagADavAmAM AvyA; pachI khalAsIoe te vahANA calAvavA mATe ghaNA prayatna karavA chatAM paNa te vAhaNA cAlyAM nahi. A pramANe vahANA nahi cAlavAthI, dhavala zeTha ciMtAthI zyAmamukhavALA thaI gayA. tarata ja vahANa UparathI Uta Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlanI vIratA 103 rIne te nagaramAM gayA. tyAM eka sIkotarIne tenuM kAraNa pUchatAM, teNIe kahyuM keH "tArAM vahANe devatAe thaMbhAvyAM che, mATe jyAre tuM eka batrIsa lakSaNavALA puruSanuM balidAna ApIza tyAre ja te cAlaze." pachI dhavala zeThe keIka amUlya vastunI rAjAne bheTa karIne vinaMtI karI ke "he rAjana ! mArA vahANa thaMbhI gayAM che, tene calAvavA mATe balidAna ApavA eka puruSa mane Apo" (jUo citra 84). rAjAe kahyuM ke "ahIM je paradezI hoya ane tenuM keIpaNa saguM A nagaramAM na hoya, tene laI jA; paraMtu bIjA keIne leze nahi." pachI dhavalanA subhaTo tevA mANasanI zodha karatA hatA, te vakhate teone nagaramAM pharatA evA paradezI zrIpAla kumAranI jANa thaI. zrIpAlane batrIsa lakSaNavALe ane paradezI jANIne te vAta subhaToe dhavalane jaNAvI. te vakhate dhavale tene pakaDavA mATe pharIthI rAjAnI AjJA meLavI. te zrIpAlakumAra cauTAmAM AnaMdathI beThe che, tyAM te dhavalanA subhaTe AvI pahoMcyA, ane hathiyAro UMcAM karIne ekadama uddhatapaNe bolavA lAgyA ke "are! tuM tarata amArI sAthe cAla. kAraNa ke tArA Upara dhavala nAmano sArthavAha ke pAyamAna thaye che, te tArUM devIne balidAna Apaze, mATe pAchalathI tuM ema na kahIza ke mane kahyuM nahi." Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI zrIpAla kathA subhaTonA AvA uddhatAIbharyA vacane sAMbhaLIne zrIpAle kahyuM ke "are! du! tamArA te dhavala nAmanA pazunuM balidAna Ape. zuM kyAMya paNa keIe siMhanuM balidAna ApyuM sAMbhaLyuM che?" pachI te subhaTo jovAmAM pitAnuM kAMIka bala dekhADe che, ke tarata ja kumAre karelo siMhanAda sAMbhaLIne, te subhaTo ziyALAnI mAphaka nAzI gayA. dhavala zeThe te vAta rAjAne jAhera karavAthI, rAjAe pitAnuM lazkara tyAM mokalyuM. kumAre te te sanyane paNa mAtra aDadhIkSaNamAM hAMkI mUkyuM. tyArapachI dhavala zeThanA hukamathI rAjAnA lazkaranI sAthe bhegA maLIne, dhavalanA subhaTo mAyAbIjane, jevI rIte traNa rekhAothI vIMTavAmAM Ave che tevI rIte kumArane badhI bAjuthI gherI lIdhe. vaLI, dhavala bolavA lAge keH "are! subhaTo! have ahIM ja zastrathI tenA zarIranA TUkaDe TUkaDA karIne balidAna Apo, ke jethI te devI Aje saMtuSTa thAya." te subhaTanAM seMkaDe bANa, gadAo, bhAlA tathA talavAra vagere kAMI paNa kumAranA zarIrane lAgatuM na hatuM; kAraNa ke tene pelA vidyAdhare ApelI zastrasaMtApahAriNuM auSadhi pitAnA hAthe bAMdhelI hatI. paraMtu kumAranA bANathI te keTalAka subhaTanA mAthAnA vALa, kAna ane nAsikAo vagere chedAI gayAM, hadayamAM dayA hovAthI kumAre kaIne paNa jIvathI mArI nAkhyA nahi. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 zrIpAlanI vIratA A pramANene banAva najare joIne ghavala vicAravA lAge ke "kharekhara ! A kaI manuSya nathI, paraMtu keI moTA prabhAvavALe deva athavA vidyAdhara che." Ama vicArI mastake be hAthanI aMjali jeDIne dhavala kumArane vinaMtI karavA lAgyo keH "he deva! AvA parAkramathI tame kaI vidyAdhara jaNAo che, te tame mArA upara kRpA kare; ane mArA thaMbhelAM vahANone calAvavA mATe kAMI paNa upAya kare. kAraNa ke uttama puruSe bIjAone upakAra karanArA ja hoya che." pachI kumAre kahyuM keH "jo huM tArA thaMbhelA vahANe calAvI ApuM to tenuM mahenatANuM-badalo mane zuM malaze." dhavale kahyuM keH "je mArAM vahANa tame calAvI Apaze to huM tamane tenA badalAmAM eka lAkha senAmahora ApIza." pachI vikasvara mukhavALo kumAra lokonI sAthe tyAMthI cAlya, ane dhavalazeThanI sAthe sauthI AgaLanA vahANa Upara caDyo. pachI badhA khalAsIe potapotAnA kAryamAM tatpara thayA, eTale zrIpAle navapadajInuM dhyAna dharIne siMhanAda karyo (jUo citra 85). A pramANenA kumAranA siMhanAdane sAMbhaLatAM ja, te kSudradevatA tyAMthI nAzI gaI vahANe badhAM cAlavA lAgyAM, ane vadhAmaNAM thavA lAgyAM. bherIne gaMbhIra zabda ane bhugala vagere vAjiMtro vAgavA lAgyAM. nAyikAo nAcavA lAgI ane madhura gIto gavAvA lAgyAM. A pramANe acarija dekhIne dhavalazeTha vicAra karavA Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zrI zrIpAla kathA lAgyuM ke "A zrIpAlakumAra je kaMIpaNa rIte mArI saMgAthe susApharImAM Ave te mane kadApi paNa viddha thAya nahi." ema vicArIne dhavalazeThe zrIpAlane eka lAkha senAmahere ApI dIdhI. pachI vinayapUrvaka praNAma karIne kahevA lAgyuM ke "he meTA bhAgyavALA ! A ekeka subhaTane dara varase ekeka hajAra sonAmahere ApavAnI karIne meM daza hajAra zarIra subhaTane nekarImAM rAkhelA che, mATe je tamAre paNa karI karavI hoya to kahe ke mAre tamane keTalo pagAra Apo. kAraNa ke tamAruM bhAgya meTuM che." zrIpAlakumAre hasIne javAba Ape ke "A badhA subhaTane tame jeTalo pagAra Ape che, teTale pagAra mane ekalAne Ape." A sAMbhaLI ekadama Azcarya pAmele dhavalazeTha tene hisAba karIne vicAravA lAgyuM ke, A badhAne pagAra eka karoDa sonAmahera thAya che, ane A te eka eka kareDa mAge che, mATe eNe ayukta mAgaNI karI che. vaLI, A subhaTathI te mAruM zuM vadhAre kAma karI ApavAno hate. ema vicArI dhavalazeThe kahyuM ke "he kumAra ! je tuM daza hajAra sonAmahora le to ApavA huM kabula chuM; paraMtu je te eka kroDa sonAmahoro mAge che, te khoTuM che." pachI kumAre kahyuM keH "he zeTha! tame mArA pitA samAna che, mAre tamArA pagAranI koI jarUra nathI, paraMtu mAre dezAMtara javAnI IcchA che. te mATe huM tamArI saMgAthe Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlanI vIratA 1917 AvIza. mATe bhADuM nakkI karIne karAvIne mane vahANa para AvavA do.' te sAMbhaLI khuza thaelA zeThe dara mahine eka senAmahera bhADuM nakkI karyuM. te ApIne zrIpAlakumAra zeThanA mukhya vahANamAM caDIne beThe. pachI ratnadvIpa javA mATe leri vagADavAmAM AvI. khalAsIoe saDhane vistAryo. chIMkIone uMcI caDAvI. sukAna saMbhALIne halesAMo calAvavA zarU karyA. vahANamAM eka mANasa dhruvamaMDalanI tarapha ja daSTi rAkhato hato. eka mANasa ghAmara (vahANanA taLiyAnA bhAgamAM AveluM pANI kahADato hato. eka mANasa bharatIeTanI khabara rAkhato hato eka rastAnI khabara rAkhate hate. keTalAka magarane jotA hatA. eka magarane nasADavA Dhela vagADato hato. eka nAnI kulaDIethI agnimAM tela nAkhato hato. ceranA vahANane joIne paMjarI subhaTe bakhtara caDAvatA hatA, ke je dekhIne cere dUra nAzI jatA hatA. sUryanuM ugavuM tathA AthamavuM paNa pANImAM ja dekhAtuM hatuM. rAtrinA vakhate vaDavAnala agnithI banatI dizAe dekhAtI hatI. AvI rItanAM samudranAM kutUhale jotAM jotAM zrIpAlakumAra jatA hatA. tevAmAM paMjarI be keH "he loke! tamAre pIvAnuM pANI tathA IMdhana vagerenI jarUra hoya te bolaje, kAraNa ke bambarakUlane kAMThe Avyo che." te vakhate vahANamAM rahelA vyApArIo belyA ke babbaraphUla baMdara tarapha jaladI cAlo, ke jethI ame pANI tathA IMdhana vagere grahaNa karIe" (jUo citra 86). Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrI zrIpAla kathA pachI te vahANa tyAM pahoMcyA. te vakhate AnaMda pAmelA loke jamIna upara UtaryA, dhavalazeThe paNa dazahajAra subhaTa sahita tyAM kinArAnI bhUmi Upara paDAva nAkhe. teone kelAhala sAMbhaLIne tyAM bambararAjAnA dANa lenArA mANaso baMdaranuM dANa levA mATe AvyA (jUo citra 87). zeThe dANa ApavAno InkAra karatAM, babararAjAnA dANuM lenArA mANase pitAnA mahAkAla nAmanA rAjAne teDI lAvyA. te vakhate ghaNA lakara sahita tyAM AvIne mahAkAla rAjAe baMdaranuM dANa mAgyuM, paraMtu zeThe te ApavAne InkAra karIne, ulaTA potAnA subhaTane laDavA mATe taiyAra karyA. pachI dhavalanA eka hajAra subhaTo pitAnAM zastro ugAmIne ekadama mahAkAlarAjAnA subhaTe sAthe laDavA lAgyA; ane lekenI uzkeraNIthI teo maravA lAgyA. pahelAM to dhavalanA subhaToe mahAkAlarAjAnA saghaLA sainyane harAvyuM. te dekhIne mahAkAlarAjA pate majabUta gheDA Upara savAra thaIne laDavA AvyA. te vakhate mahAkAlarAjAnuM teja sahana nahi thavAthI dhavalanA subhaTa nAzI gayA. te vakhate pagapALA laDatA evA dhavalane, mahAkAlarAjAe nIce pADI nAMkhIne bAMdhI lIdho (jUo citra 88). dhavalane eka jhADa sAthe bAMdhIne, tenI ane tenA saghaLA sAthenI cakI mATe pitAnA subhaTane tyAM rAkhIne rAjA pote nagara tarapha cAlyo. evAmAM zrIpAlakumAra dhavalazeThane belAvIne kahevA lAgyA keH "he zeTha! kaho to kharA ke tamArA te subhaTe A vakhate kyAM gayA, ke jene tame eka koDa sonAmahora Ape che." Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlanI vIratA 109 dhavala be keH "he kumAra! tame ghA Upara khAra zuM kAma nAkhe che ? vaLI dAjhayA Upara DAma devAnI kriyA kyAM kare che?" pachI kumAre pragaTapaNe kahyuM keH "he zeTha! haju paNa tamAruM A badhuMe gaeluM dhana pAchuM lAvI Ape to tene tame zuM Ape. te tame mane kahe ?" - dhavala bolyA ke "tema thavuM ane te asaMbhavita lAge che, te paNa te dhana pAchuM lAvI ApanAra mANasane huM mArI miktane aDadho bhAga ApuM. te bAbatanI huM paramAtmAnI sAkSIe kabulAta ApuM chuM." A pramANe nakkI karIne zrIpAlakumAra hAthamAM dhanuSa laIne, khabhA upara be tUNI bAMdhIne ekale mahAkAla rAjAnI pAchaLa jaIne tene bolAvyo ane kahyuM ke "he. babarakUlanA rAjA mahAkAla! tane huM AvI rIte javA daIza nahi; mATe pAcho vaLIne eka kSaNamAtra mArA ekalAnuM te bala je?" A sAMbhaLIne mahAkAlarAjA pAchA vaLIne kahevA lAgyo keH "he kumAra! tuM dekhAvaDe ane uttama rUpa tathA lakSaNavALa hovA chatAM haju te bAlaka che, te ekale zuM karavA maravA Avyo chuM." kumAre paNa kahyuM keH "he rAjana ! AvI rItanA tamArA vAcAturyathI kAyara puruSe bhAgI jAya che, paraMtu mAruM hRdaya te tArAM bANothI paNa kaMpe-Dare tema nathI." Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrI zrIpAla kathA ema kahIne zrIpAlakumAre dhanuSya ratna Upara bANa caDAvI caDAvIne, mahAkAlarAjAnA raNadhvajane pADI nAkhyo. te vakhate mahAkAlarAjAnA subhaToe AkAzamAM jANe bANano maMDapa karI mUkyo heya nahi, teTalA badhAM bANene varasAda varasAvyo. te paNa kumAranA zarIre temAMthI ekapaNa bANa vAgyuM nahi. zrIpAlanA bANathI vIMdhAelA zarIravALA bambararAyane keTalAka subhaTo paDavA lAgyA, keTalAka subhaTe ekabIjAne bAtha bhIDavA lAgyA ane keTalAka subhaTo nAsavA lAgyA. pachI mahAkAlarAjA pite pitAnA hAthamAM zastra pitAnI jAte ja laIne kumArane mAravA lAge, paraMtu auSadhinA prabhAvane lIdhe te kumAranA aMgane lAgatuM na hatuM. pachI kumAre tenuM te ja hathiyAra pakaDI laIne bambararAyane pachADIne bhUmi upara pADI nAkhyo. tene bAMdhIne zrIpAlakumAra jevo pitAnA sArthamAM lAve, te dekhIne sArthanI cekI mATe rAkhelA bambararAyanA mANase nAsI gayA. dhavalane baMdhanarahita karyo-choDAvya. baMdhanamukta thatAM ja hAthamAM talavAra laIne, dhavala mahArAjAne mAravA mATe deDyo. zrIpAle tene rokI rAkho. kAraNa keH "ghera AvelA, zaraNe AvelA, baMdhanavALA, regathI parAbhava pAmelA, nAsI jatA, vRddha thaI gaelA tathA bAlakane sapuruSe mAratA nathI." bambararAyanA subhaTone mAra khAIne nAsI gaelA, dhavalanA je daza hajAra subhaTa nAsI gayA hatA, teonA Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlanI vIratA 111 Upara kopAyamAna thaelA zeThe teone nokarImAMthI chUTA karI dIdhA. te vakhate te badhA zrIpAlanA sevake thayA, ane kumAre paNa teone pitAnA bhAgamAM AvelA vahANonI cekI karavA rAkhI lIdhA. vaLI, mahAkAlarAjAnA sarva subhaTane vivekI evA te zrIpAle uttama vastro vagere InAmamAM ApIne khuzI karyA. mahAkAlarAjAe paNa kumAranuM AvuM caritra joIne, manamAM camatkAra pAmIne vinayanAM vacanathI kahyuM keH "he uttama puruSa ! tamArAM caraNethI mArAM nagarane pavitra kare; ke jethI ame paNa tamArI mAphaka amArI tamArA pratyenI kAMIka bhakti karIe." udAratAnA bhaMDArarUpa evA zrIpAle jevI te vAta kabula karI, tevI ja rIte dhavale kumArane ghaNuM nA pADI kAraNa ke pApI mANase badhI jagyAe zaMkAzIla ja hoya che. AvI rIte dhavalanA kahevA chatAM paNa zrIpAlakumAre mahAkAlarAjAnI vinaMtIne svIkAra karyo. [ mahAkAlarAjAe pitAnI nagarI tAkIde zaNagAravAne hukama karyo. nagaranI dareka dukAno tathA ghare rezamI ane kasabI vastronA tera thI zaNagAravAmAM AvyAM. zaheranA cokamAM tathA bajAremAMthI kacaro sApha karAvIne, sugaMdhIvALuM pANI chaMTAvI, dareka jagyAe suMgadhIdAra phUlo patharAvI devAmAM AvyAM. ] pachI pitAnA baheLA parivAra sahita zrIpAlakumAre toraNe tathA mAMcA vagerethI zobhAyamAna evA te mahAkAlanA nagaramAM hAthI upara besIne praveza karyo (jUo citra 89). Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA pachI kumAranI savArI mahAkAlarAjAnA rAjamahele UtarI. tyAM taiyAra rAkhelA peAtAnA senAnA siMhAsana Upara zrIpAlane esADIne mahAkAlarAjAe bhaktithI kahyuM ke huM * kumAra! A rAjya tathA mArAM prANe paNa tamArA tAbe che. vaLI, mArI manasenA nAmanI putrI ke je mane mArA prANathI paNa adhika vahAlI che, tenI sAthe kRpA karIne Apa lagna kare. 112 te vakhate kumAre kahyuM ke: ' huM te paradezI chu, tethI mArU kula ane zIla jANyA vinA tamArI kanyA tamA zA mATe Ape che; mATe sArI rIte vicAra karIne te phAya karA.' mahAkAlarAjAe kahyuM ke: ' he kumAra ! ApaNA uttama AcaraNAthI meM tamArUM kula jANI lIdhu che, ane paradezane mane kAMI khAdha nathI; mATe mArI A prArthanA maherabAnI karIne svIkAre. ' zrIpAlakumAre rAjAnI vinaMtIne svIkAra karavAthI, meATI dhAmadhUmapUrvaka rAjAe potAnI manasenA nAmanI rUpamAM raMbhA samAna putrI zrIpAlakumArane paraNAvI. vaLI, hastamelApa vakhate kroDA game rmANa, mANeka ratnA vagere rAjAe zrIpAlane ApyAM, vaLI, dAyajAmAM nava nATake ane uttama vastro ApyAM. A badhA parivAra sAthe paravat thake zrIpAla cAlyA. A badhA parivArane eka maheATA khUMMga vahANu pAse pahoMcADavA mahAkAlarAjA zrIpAla kumAra sAthe tyAM AvyeA ( jUe citra 90 ). Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlanI vIratA 113 C dhavalaze ceAsaTha kuvA sthaMbhavALu ane maNi tathA suvaNaeN thI bhareluM evuM te jAMga vahANu joIne peAtAnA hRdayamAM vicAravA lAgyA ke: arere! A zuM thaI gayuM ! je A mArA nokara jevA hatA, te ATalI meATI Rddhi pAmyA, have te te mArUM' bhADuM paNa Apaze nahi.' A pramANe vicAra karIne, jevA te kumAra pAse gaye ke tarata ja kumAre tene gayA mAsanA bhADAthI dazagaNu bhADuM' apAvyuM. are! A ane vacce keTalA aMtara che ? te mATA jUga vahANamAM kumArane parivAra sahita esADIne, tathA peAtAnI putrIne veALAvIne mahAkAlarAjA potAnA nagaramAM pAchA gayA (jUo citra 91 ). jevI rIte munie sayamathI sa MsAra samudrane tarI jAya che; tevI rIte leAkeA paNa vahANathI samudra eLagIne ratnadvIpe paheoMcI gayA. tyAM aMdaranA kinAre maheATA laMgarAthI te vahANAne nAMgarI dIdhAM, temAMnA badhA mAla UtArIne kapaDAnAM banAvelA tathyUemAM rAkhyA. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 puNyanI prabaLatA 144 pAlakumAra paNa vAMsathI UbhA karelA taMbumAM rahIne, vimAnamAM rahelA devanI mAphaka nATaka jevA lAgyuM. dhavalazeTha paNa te dvIpamAM potAnI pAse mAla vecIne khUba naphe karyA pachI, zrIpAlakumAra pAse AvIne kahevA lAge ke "he deva ! tamArAM kariyANAM tame zA mATe vecatAM nathI ?' te vakhate kumAre kahyuM ke "he pitAjI! mArA ane tamArA vacce kAMI aMtara nathI, mATe mArAM kariyANAnI paNa tamArI marajI mujaba vyavasthA karaje.' te sAMbhaLIne khuzI thaele dhavala [jema dUdha joIne bilADe vicAramAM paDe tema] vicAravA lAgyuM ke, ThIka thayuM; have huM mArI marajI mujaba (goTALe) karIza. kAraNa ke vecavuM ane levuM-keyavikaya kara-tene vyApArIo ciMtAmaNiratna samAna gaNe che (jUo citra 92). te vakhate keIeka deva samAna tathA suMdara rUpa ane Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11pa puNyanI prabaLatA vezavAle, vaLI jenAM mukha ane netra prasanna che, e keIka puruSa manahara ghoDA upara besIne tyAM AvyuM. te pitAnI sAthenA ghaNA parivAra sahita zrIpAlakumAranA taMbUnA daravAjA pAse Avyo. te tyAM jovAmAM nATaka jevA lAge, ke tarata ja zrIpAle tene belA. teNe paNa kumArane praNAma karyA. kumAre paNa tene Asana ApIne tenuM sanmAna karyuM. te paNa vinayamAM tatpara thaIne vizvAsapUrvaka kumAranI pAse beThe. devatAI nATaka jevuM te nATaka kSaNavAra joIne te puruSa vicAra karavA lAge ke, A ThAThamAThathI A kaI rAjakumAra hoya tema lAge che. | nATaka saMpUrNa thayA pachI kumAre teNe pUchayuM keH "he bhadra! tame keNa cho? kayA nagaranA rahevAsI cho? tamoe kAMIpaNa Azcarya joyuM che ?? (jUo citra 4). te puruSa vinayamAM tatpara thaIne kumArane kahevA lAgyA keH "he deva! A dvIpamAM valayAkAravALa-goLa-ane meTAM zikharavALa ratnasAnu nAmane parvata che. te parvatanI madhyamAM vaselI evI ratnasaMcayA nAmanI nagarI che. te nagaramAM kanakaketu nAmane rAjA rAjya kare che. tene kanakamAlAjha nAmanI rANI che. teNInI kukSithI utpanna thaelA kanakaprabha, kanakazekhara, kanakadhvaja tathA kanakaratha nAmanA cAra putra, ane te uparAMta sakala kalAonI jANakAra tathA * "zrIpAla rAsa'mAM rANInuM nAma ratnamAlA ApeluM che. * keTalIka pratimAM kanakarUci nAma paNa jovAmAM Ave che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrI zrIpAla kathA ratithI paNa svarUpavAna ane tenI jANakAra madanamaMjUSA nAmanI eka putrI che. te nagarImAM eka jinadeva nAmane zrAvaka rahe che, tene huM jinadAsa nAmane putra chuM. have huM tamane eka Azcarya kahuM chuM te sAMbhaLe. te kanakaketu rAjAnA dAdAe karAveluM ane parvatanA zikhara para mukuTa samAna evuM prabhu zrItrASabhadevanuM eka derAsara tyAM AveluM che. A derAsara uttama puruSanA caritranI mAphaka nirmala ane vizAla che. dAtAranA uttama yazanI peThe ujajavala che; tathA sUryamaMDalanI mAphaka aMdhakArane dUra karanAruM che. te derAsaramAM kanaka ane maNinI banAvelI mULanAyaka zrI RSabhadevanI suMdara ane dedIpyamAna pratimA birAjamAna karelI che, ke je navA caMdranI rekhAnI peThe traNe bhuvanenA prANIone AnaMda ApanArI che. te pratimAnuM te vidyAdhara rAjA hamezAM bhaktipUrvaka pUjana kare che. tyAMnA lako paNa AnaMdapUrvaka tene namana kare che, tenI pUjA kare che, ane tenuM dhyAna dhare che. te rAjAnI putrI paNa vizeSa karIne bhaktipUrvaka hamezAM traNe kAla te pratimAnI aSTaprakArI pUjA kare che. eka divasa vidhinI jANakAra evI te rAjAnI putrI pitAnA parivAra sahita vidhipUrvaka vistArathI pUjA karIne, bhAvapUrvaka devavaMdana karatI hatI, te vakhate rAjA paNa tyAM paha, ane kuMvarIe karelI apUrva aMgaracanA-AMgIjoIne harSathI romAMcita thaele hRdayamAM vicAravA lAge Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyanI prabalatA 117 ke ahe! A mArI putrIe apUrva AMgI racelI che, ane tema karIne teNIe pitAnI apUrva caturAI dekhADI ApI che. kharekhara! A putrInuM jIvana dhanya che. vaLI, teNI puNyazALI che ke, jeNae jinezvaradevanI pUjAmAM Ave uttama bhAva tathA sarala svabhAva dekhADyo che kiyA, prabhAvanA, dharmamAM kauzalyapaNuM, bhakti tathA sutIthanI sevA, e pAMce e A putrImAM vidyamAna hovAthI, teNI zuddha samyakRtvavALI che, tenI khAtrI thAya che. mArI AvI A catura putrIne vara paNa kadAca je tene lAyaka maLI Ave te mAruM mana AnaMda pAme. A pramANe pitAnI putrInA varanI ciMtAmAM nimagna thaele te rAjA eka kSaNavAra jANe dhyAnamAM lIna thayo hAya nahi tema mauna dharIne Ubho rahyo. rAjAnI te putrI paNa prabhunI pUjA karIne tathA traNa vakhata namaskAra karIne, jevI pAchalA page jinamaMdiranA gabhArAmAMthI bahAra nIkaLe che, te ja vakhate tatkAla te mULagabhArAnA baMne kamADo keNa jANe zA kAraNathI evAM te baMdha thaI gayAM ke, keI alavAnathI paNa ghaNI mahenata karavA chatAMe ughaDatAM nathI. A pramANe daravAjA baMdha thaelA joIne te rAjakanyA pitAnA AtmAnI niMdA karavA lAgI ke, hA ! hA ! hatAza thaelI evI meM zuM pApa karyuM ke azubhabhAva manamAM lAvI ke jethI pApI, pramAdamAM paDelI tathA mada bhAvavALI evI mane mArA pitAnA hAthe karelI pUjAnuM AMgInuM-kSaNa mAtra paNa darzana thayuM nahi. arere! huM adhanya chuM, ajJAnane Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrI zrIpAla kathA vaza thaIne athavA tA kamanA doSathI me kharekhara ! kAMika paNa azAtanA karI che, jenuM mane A la maLyuM che. - he nAtha ! mArA para kRpA karIne mAre aparAdha mApha kareA. puNyarahita ane hIna evI mane Apa darzana Ape. AvI rIte vilApa karatI evI peAtAnI putrIne joIne rAjA AlcA ke: ' he vatsa ! A khAkhatamAM tArI aparAdha nathI; paraMtu mArA ja doSa che; kAraNa ke derAsaramAM rahIne, tArI karelI pUjA-AMgI-ne joI ne, tArA pati saMbaMdhI ciMtAmAM eka kSaNavAra huM zUnya manavAle thaI gayeA. mArA manamAMnA vicArarUpa AzAtanAnuM A phUla maLyuM che. mATe AmAM mArA ja aparAdha thaele che ema huM mAnuM chu'. A deva teA vItarAga deva che, te kaDhi paNa krodhAyamAna thAya ja nahi; paraMtu he vatsa ! A derAsaranA kAIka adhiSThAyaka deve A avakRpA karI che, ema jANavuM. ' pachI rAjAe peAtAnA mANasA pAse naivedya, phUla, caMdana vagere tathA kapUra, agara ane kasturI vagere suga MdhI dravye dhUpa mATe magAvyAM. pachI rAjAe peAtAnI putrI sahita dhUpanI kaDachIethI dhUpa saLagAbyA ane nila cittathI sthira Asane te ja jagAe beThA. AvI rIte peAtAnI putrI sahita beThelA rAjAne tyAM traNa upavAsa thayA. te ra'gama'Dapa paNa leAkeAnA hRdayamAM AnaMda pedA karatA na hatA. sAmata, matri vagere parivAra tathA nagarajanA paNa khinna cittavALA thaIne tyAM beThA hatA. tyAM tejasvI dIvAo paNa akhaMDa rIte maLI rahyA hatA. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pujyanI prabalatA 119 keTalAka leke kanyAne doSa devA lAgyA, te keTalAka leke rAjAne deSa devA lAgyA. AvI rIte judI judI jAtanA leke AlApa saMlApa karavA lAgyA. trIjI rAtrinA pAchalA pahere, leke bahu ja ochA hatA te vakhate, ekadama AkAzavANI thaI ke ahIM jinezvaradevanI AzAtanA saMbaMdhI rAjakumArIne ke rAjAne kAMI deSa nathI. paraMtu je kAraNathI A derAsaranA daravAjA baMdha thayAM che, tenuM kAraNa tame badhA sAMbhaLe A sAMbhaLI te rAjakumArI paNa harSathI romAMcita dehavALI thaI, ane rAjA paNa te vacanathI AnaMdita thaye. badhA loko paNa AnaMdita thaIne vicAravA lAgyA keH "are! evuM te zuM kAraNa haze?" eTalAmAM pharI pAchI AkAzavANI thaI ke je puruSanI dRSTithI A derAsaranAM kamADa ughaDaze, te A madanamaMjUSAne pati thaze. te sAMbhaLI atyaMta khuzI thaelA leke vicAravA lAgyA ke, A vANuM karyuM haze? ane te pramANe kyAre thaze ? "evAmAM vaLI, pAchI vANa thaI ke, huM zISabhadeva prabhunI sAnidhyamAM rahevAvALI cakezvarI devI chuM; ane eka mAsanI aMdara te patine huM nizcaye karIne laIne AvuM chuM (jUo citra 94), eTalAmAM savAra thayuM, ane savAranAM-prabhAtIyAnAM-vAjAM vAgyAM. te vakhate rAjA paNa pitAnA saghaLA parivAra sahita UThIne pitAnA rAjamahele pahoMce. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrI zrIpAla kathA pachI ghara derAsaranI jinapratimAnI vidhipUrvaka pUjA karIne rAjAe pAraNuM karyuM ane A vAta sarva jagAe leomAM phelAI gaI. pachI AnaMdasahita sarva ke te derAsaranI pAse AvavA lAgyA, paraMtu te derAsaranA dara vAjA ughaDatAM nahi; tethI kheda pAmIne badhA pAchA vaLavA lAgyA. "evI rIte te derAsaranA daravAjA keInAthI ughaDyA nathI, paraMtu teoe tyAM AvIne pitAnA karmone ughADAM pADayAM che. A pramANe te derAsaranAM bAraNAM baMdha thaye eka mAsamAM Aje ceDA divasa bAkI rahyA che. AvI rItanuM ahIM Azcarya thaI rahyuM che. mATe te uttama puruSa! tame je te jinamaMdiranuM uttama dvAra ughADaze te, kharekhara ! te cakezvarI devInI vANuM pramANe thaze. mATe he mahAyazavALA! tame tarata ja te jinamaMdira ughADavAne prayatna kare! te ughaDethI amArAM paNa puNya ughaDaze." jinadAsanA A pramANenAM vacana sAMbhaLIne zrIpAle dhavalazeThane bolAvIne kahyuM keH "he pitAjI! tame paNa sAthe padhAre, to ApaNe jinamaMdiranAM darzana karavA jaIe. dhavale kahyuM ke "tame ciMtA vagaranA ane nirAMtavALA che, tethI tame khuzIthI jinezvadevane namana karyA ja kare. kAraNa ke amane te jamavAnIe kurasada maLatI nathI. mATe tame padhAre. huM mAruM kAma karIza." pachI dhavalane choDIne bIjA saghaLA parivAra sAthe zrIpAlakumAra eka pANIdAra gheDA para savAra thaIne, jina Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyanI prakhalatA 121 maMdira tarapha javA mATe jinadAsanI sAthe sAthe ravAnA thayeA. kumAra gheADA para beThA ke gheADAe zubhazukana sUcaka hazuhaNATa karyAM. zrIpAla tathA badhA parivAra anukrame zrIRSabhadeva prabhunA derAsare AvI paheoMcyA. tyAM paheAMcyA pachI kumAre kahyuM keH 'tame badhA eka pachI eka derAsaranA dvAra pAse jaI AvA, ke jethI dvAra ughADanAra mANasa khullI rIte jaNAI Ave, ' ' " pachI badhA leAkeA khelavA lAgyA keH he svAmI ! tame esa khele nahi; kAraNa ke sUrya vinA kamalanA vanane kAI prakRllita karI zake kharUM ke? caMdramaMDala vinA kumuddonA vanane koI vikasvara karI zake kharuM? tema ja RturAja vasaMta AvyA vinA vanarAji khIlI uThe che ? vaLI, AMkhAne mahAra AvyA vinA kAyalanA karDa koI ughADI zake che? mATe he deva! tamArA vinA te dvAra koInAthI ughaDI zake tema che ?' tyArapachI zrIpAlakumAra gheADA UparathI nIce UtarI gayA. pachI snAna karI pavitra vastra paherI, khabhe uttarAsaMga karIne, ' nissIhI ' zabdane uccAra karIne, derAsaranA siMhadvAramAM praveza karIne; te praphullita netra tathA mukhakamalavALA kumAra jevAmAM te raMgamAMDapanI aMdara jAya che, ke tarata ja khaDakhaDATa zabda karatI gabhArAnA daravAjAnI mane bhUgaLe ughaDI gaI. tyAM teNe sukhaDa, kesara, kastUrIthI pUjAelA ane AbhUSaNA sahita; tathA nahi karamAelI evI tAjI phUleAnI mALA jeee dhAraNa karelI che evA, zrIRSabhadeva Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darara zrI zrIpAla kathA prabhune vaMdana karIne tenI AgaLa ghaNAM le bheTa dharyo. (jUo citra 5), te vakhate rAjA paNa peAtAnI putrI sahita tyAM AvyeA. AvA AzcaryakAraka caritravALA evA te zrIpAlakumArane dhArIdhArIne te jovA lAgyA. kumAra paNa AnaMdita thaine, paMcAMga praNAmathI pRthvIne sparza karIne; mastakapara hAtha rAkhIne A pramANe zrIRSabhadevanI stuti karavA lAgyeH " zrIsiddhacakrajInA nave pAmAM mahAna tathA prathama padarUpa evA huM jinezvara ! tathA sureMdra ane asure'drathI pUjAelA caraNakamaleAvALA evA he nAtha ! huM Apane namaskAra karUM chuM. " he zrI RSabhadevaprabhu ! he Icchita phala devAmAM kalpavRkSa samAna ! he kAmadevanA ahaMkArane teDanArA ! he bhavanI bhAvaTa bhAganArA deva huM Apane namaskAra karUM chuM. " he zrInAbhi nAmanA kulakaranA kularUpI kamalane vikasvara karavAmAM paramahaMsa samAna ! huM atyaMta ajJAnarUpI adhakAranA samUhane dUra karavAmAM eka dIpaka samAna ! huM Apane namaskAra karuM chu. "huM zrImarUdeva mAtAnA uttararUpI guphAmAMthI utpanna thaela kesarIsiMhanA bALaka samAna! tathA bhayaMkara bhujada DathI haNela che pracaMDa meAhane jeNe evA he prabhu ! huM Apane namaskAra karUM chuM. " he IkSvAkuvaMzanA bhraSasamAna ! he dUSaNa rahita ! he pAparUpI hAthIone siMha samAna ! he caMdrasamAna mukha Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyanI prabalatA 123: vALA ! he vikasvara kamala jevI AMkhovALA ! huM Apane. namaskAra karuM chuM. he uttama kalyANa karavALA! he tapAvelA sonAnA kalaza sarakhA AkAravAlA kaMThamAM sthApelA manahara kuMtala rUpI zyAma kamalathI zobhita thaelA evA ! huM Apane namaskAra karuM chuM. "he AdIzvara! he gIzvaronAM dhyAnane prApta thaelA lAkhogame manethI lakSita thaelA ! he saMsArarUpI kuvAmAM paDelA prANIone tAranAra evA jinezvara! huM Apane namaskAra karuM chuM. he zatruMjayatIrthanI robhArUpa ! he duHkhane nAza karanAra he khecazvarothI namana karAelA caraNovAlA! sarvasiddhione ApavAvALA evA he jinanAyaka! huM Apane namaskAra karuM chuM. "he devA huM Apane namaskAra karuM chuM! huM Apane namaskAra karuM chuM. huM Apane namaskAra karuM chuM! huM Apane ja namaskAra karuM chuM ! praNAma karI rahelA evA devonA ratnonA mukuTanI kAMtithI raMgAelA che caraNe jeonA evA he prabhu! huM Apane namaskAra karuM chuM." rAjA ane rAjakuMvarI zrIpAle karelI A prabhu stuti sAMbhaLIne, AnaMdathI remAMcita thaelA zarIravALA thayA. ane jANe amRtathI siMcana karAyA na hoya tevA thayA. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kA pachI zrIpAlakumAra paNa prabhune namana karIne, tathA prabhunI nirmAlya evI phUla vagerenI zeSAne mastarka caDAvIne; ahAranA maDapamAM AvIne hastavadanathI rAjAne praNAma kare che. 14 rAjA paNa kumAranI prazaMsA karIne kahevA lAgyA ke - he vatsa ! jevI rIte tameAe derAsaranA gabhArAnAM daravAjA ughADacA, tevI rIte tamArU caritra paNa amArI pAse pragaTa karo.' zrIpAlakumAra vicAra karavA lAgyA ke ' uttama puruSA peAtAnuM nAma paNa pAte kahetA nathI, teA huM mArUM caritra kevI rIte kahuM ' A pramANe vicAra karIne zrIpAla mauna dharI rahyA. te vakhate eka cAraNamuni tyAM padhAryAM. tee prabhune vaMdana karIne jevA kheDA, tevAmAM rAjA vagere tene vaMdana karIne dharmopadeza sAMbhaLavA beThA. te cAraNamuni dharmopadeza zvetA khelyA ke: 'he mahAnubhAvA ! jo tame Aleka ane paraleAkamAM kalyANanI IcchA rAkhatA hAtA zrI jinezvaradevAe kahelA dharma kA. jinezvaradevAe traNa tattvane ArAdhavArUpa manehara dharma kahe che; ane deva, guru ane dharma e traNa tattva jANavAM, - te darekanA anukrame be, traNa ane cAra bheda che. temAM deva tattvanA arihaMta ane siddha ema be bheda che. gurutattvanA AcArya, upAdhyAya ane susAdhu ema traNa bhedo che. darzana, jJAna, cAritra ane taparUpa dharmAMnA cAra Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyanI pramalatA 125: bhedo che. A nave pado jinazAsananA sAra rUpa che; mATe e nave padonuM paramabhaktithI ArAdhana karavuM. A nave po. A pramANe jANavA 1 aMtara'ga zatruone jItanArA, uttama jJAnavALA, ATha meTA prAtihAryoe karIne sahita, ceAtrIza atizayavALA, ane bhavyajanonA sa MdehonA samUharUpI dhULane haraNa karanArA, evA zrIariha'taprabhunuM dararoja dhyAna dharI. 2 duSTa evAM AThe karmonAM AvaraNAthI mUkAelA, tathA anaMtajJAna, ana Mtadaza na, ana'tacAritra ane anaMtavI, A cAre anaMteAnI lakSmIvALA, samagra lekanA agrabhAgamAM rahelA, evA siddha bhagavaMtAnu hamezAM dhyAna dharA. 3 prANIone je sukha AcArya mahArAja Ape che, te sukha pitA ke mAtA paNa ApatA nathI; mATe te AcArya mahArAjanI tame niraMtara sevA karI, ke jethI mekSa sukha tarata ja prApta thAya. 4 uttama jala, dUdha tathA amRta sarakhA sUtra, artha tathA vairAgyamaya jJAnanuM je upAdhyAyeA bhavyajaneAne pAna karAve che, te kRpA karavAvALA upAdhyAya bhagavaMtanuM hamezAM dhyAna dharA. 5 kSamAvAna, dAMta, traNa krutiothI gupta thaelA, koI paNa jAtanA badalAnI IcchA vagaranA, zAMta, guNavAna, pramAda vagaranA, meAhurAjAne haNanArA, evA zrIsAdhu mahArAjanuM haMmezAM dhyAna dharI, Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrI zrIpAla kathA 6 cha dravya vagerenI uttama zraddhAvALA, sarva guNAvALA; jema uttama rasAyaNathI vyAdhine nAza thAya che, tema jenAthI kadAgraharUpI vyAdhi zAMta thAya che, evA darzAnA tame svIkAra kare. 7 nayacakrathI siddha thaelAM, prasiddha evA eka tattvanA ja odharUpa, dedIpyamAna mANekanA dvIpakanI mAphaka ajJAnarUpI adhakArane haranArAM evAM, te uttama jJAnane manarUpI sthAnamAM tame dhAraNa karo. 8 uttama savararUpa, meAhane aTakAvanArU, aticAra rahita, tathA aneka prakAranA mUla ane uttara guNAthI pavitra thaevuM evu, pAMca prakAranuM je uttama cAritra te tame haMmezAM pALe. bAhya tathA abhyatara e e bhedavALA, tathA atyaMta durbheda - duHkhe karIne bhedI zakAya - evAM karmone sedavAvALA, pApAnA nAza karanArAM, ane AgamamAM varNavelA evA tapane tame kAipaNa jAtanI IcchA vagara duHkhAnA tathA pApAnA kSaya mATe Adare. "> manovAMchita phalene ApanArAM evAM A navapadonI je kAI ArAdhanA kare che, te zrI zrIpAla rAjAnI mAka sukhAnI paraMparAne pAme che,' 6 te sAMbhaLI rAjA pUche che ke huM bhagavAn ! te zrIpAla rAjA kANu che ?? te vakhate cAraNa muni paNa hAthanA IzArAthI dekhA Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyanI prabaLatA 127 Dine kahe che keH "he rAjana! je A tamArI pAse beThA che te ja pite zrIpAla rAjA che " te jANIne rAjAe harSapUrvaka munimahArAjane vinaMtI karI keH "he bhagavAn ! amArI pAse temanAM badhAM caritranuM varNana kare." pachI te cAraNamunie zarUAtathI mAMDIne A derAsaranA kamADa kholyAM tyAM sudhInuM temanuM caritra kahI saMbhalAvyuM. vaLI, kahyuM ke haju paNa A kumAra aneka rAjakanyAo sAthe lagna karIne, potAnA pitAnA rAjyapara besIne; rAjAone paNa rAjA thaze. tyAM paNa zrI siddhacakajInI ArAdhanA karIne te sva jaze; ane anukrame mekSasukha paNa pAmaze. vaLI, A puNyazALI! navapadajInA prabhAvathI mahAprabhAvika, moTA yazavALe, puNyazALI tathA mahAbhAgyavAna thaIne dhanya jIvanavALe thaela che. je kaI mahApApI! A zrIpAlakumAranuM kAMIpaNa kharAba karavA prayatna karaze, te kharekhara ! te ja vakhate tenuM phala pAmaze. vaLI, A siddhacakajInA nave padonA prabhAve, A zrIpAlarAjAne AvanArI ApadAo paNa moTI saMpatti ApanArI thaze. A pramANe kahIne, te cAraNamuni pAchA AkAzamAge cAlyA gayA. A pramANenuM vRttAMta sAMbhaLIne rAjA vagere sarva loke AnaMdita thayA. te ja vakhate rAjAe pitAne AnaMda vyakta karI, kuMvaranA kapALamAM tilaka karIne cekhAothI vadhAvI zrIphaLa, Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrI zrIpAla kathA. pAna vagere ApIne nagaranA uttama mANasonI sAkSIe premapUrvaka pitAnI putrI madanamaMjUSAne zrIpAlanI sAthe vivAha karyo. [te vakhate hAjara rahelA sAja-sajjanene zrIphaLa, sepArI tathA pAnanAM bIDAM ApI, darekanA kapALamAM tilaka karI tathA kesara ghoLI teno chaMTakAva karIne pitAne AnaMda vyakta karyo. lagnanI taiyArIonuM varNana -pachI kuMvara potAnA taMbU tarapha padhAryA ane rAjA pitAnA mahela tarapha gayA, baMne jagAoe vividha prakAranA vivAha saMbaMdhI mahensa zarU thayA. mAnavaMtI mATI strIo vaDIo mUkavA lAgI. puSkaLa pApaDa vaNAvavA lAgyA. aneka jAtanI miThAIo banAvavI zarU karavAmAM AvI. dhavala maMgala gavAvA lAgyA. darajIe beThA beThA navA navA vAghAo zIvavA lAgyA. jaDiyAe maNi, mANeka, motI tathA hIrAonuM jaDatara kAma karavA lAgyA. sonIo navI navI jAtanA senAnA dAgInAo taiyAra karavA lAgyA. lagna maMDapanuM varNana-A badhI dhAmadhUmanI mukhya zobhArUpa rAjAe je maMDapa racyo che, te jotAM ja AMkhane gamI jAya te che. kAraNa ke te maMDapanA thAMbhalAo senAvALA hovA chatAM temAM ratna jaDAvelAM hatAM. vaLI, dareka thAMbhalAnI Upara nATAraMbha karatI maNi ratnanI banAvelI pUtaLIo goThavavAmAM AvelI hatI. te pUtaLIo evI te sarasa rIte goThavavAmAM AvelI hatI ke jANe Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyanI prakhalatA 129 svarga mAMthI apsarAe ja jANe nRtya karavA na AvI hAya ? tevA bhAsa thatA hatA. cAre dizAnA khAraNAMnI UparanI zAkhAmAM nIlaratnamaya pAna sahita ane sAcA meAtInAM jhumakhAvALAM jhulatAM tAraNA khAMdhyAM che, te jANe hArAhAra svarganAM vimAnA goThavyAM hAya naDhuiM? tevA jaNAya che. vaLI bAMdhelA pacara'gI caMdravAAne meAtInI mALAo laTakAvavAmAM AvI hatI, te jANe AkAzamAMnA tArAma le ja tyAM AvI vizrAma lIdhA hoya nahi ? tevA dekhAva lAgatA hatA. cArI paNa badhI bAjuthI cItarelI hatI, ane temAM senA mANekanAM kuMbha ke jenA Upara suMdara phUlanI mALAe AropaNa karelI hatI, te cAre bAju sugadha phelAvIne puSkaLa khuza! ApI rahI hatI. vararAjAnAM varagheADAnuM varNana: zrIpAlakumAre paNa vidhi sahita snAna karIne sava zaNagAra sajIne kapALamAM zAbhatuM tilaka karyu. mAthA Upara maNi, mANeka ane cetIethI jaDelA khUNAo - khAMcAo- vALA mukuTa dhAraNa karyo. te jaDelA hIrAonA tejathI jANe hAsya karatA haiAya nahi ? tevA jhagajhagATavALA jaNAtA hatA. te ratnajaDita mukuTa rAjAonA rAjA--vararAjA zrIpAla - nA mAthA Upara rahelA heAvAthI ema mAnatA hatA ke huM sarva alaMkAramAM uttama chuM, ane rAjAethI paNa mATe chu, kAraNa ke temanA mastake khirAnuM chu, kAnamAM e kuMDala ane kaMThamAM navalakheAhAra zAlatA hatA. keDe ratna 9 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mm 130 zrI zrIpAla kathA jaDita ka doro paherele hato. baMne bhUjAo para bAjubaMdha ane berakhA dhAraNa karelA hatA. hAthanI daze AMgaLie para senAnI vIMTIo ane veDha zobhatA hatA. mukhamAM suga dhavALA pAnabIDAM rAkhelAM hatAM. baMne hAthamAM zrIphala ane nAgaravelanAM pAna dhAraNa karI jyAre zrIpAlakumAra varaghoDAmAM gayA, tyAre seMkaDo sAlAo AgaLa cAlatA hatA. Dhela, nagArA, zaraNAI ane bhUMgaLa vagere vAjiMtra vAgI rahyA hatA. rathamAM beThelI seMkaDo jAnaDIo maMgalagIta gAI rahI hatI. vaLI, tamAma sonerI zaNagArathI zaNagArelA UMcI jAtanA ketala ghoDAo haNahaNATa zabda karatA nAcI rahyA hatA ane siddaranI arcA karelA hAthIe madenmatta thaIne mahAlatA najare paDatA hatA. A varaghoDAne bhapake-ThATha-hovAthI cauTAnI aMdara bhegI thaelI mAnavamedanI vararAjAne joI AnaMda pAmatI hatI. A pramANe bhAre dabadabApUrvaka zrIpAlakumAra lagnamaMDapamAM jaI pahoMcyA. lagnavidhinuM varNana: te pachI sAsue jamAIne ghaNA ulaTa sAthe pikhIne cArInI aMdara padharAvyA. temaja paraNavA mATe ghaNo umaMga dharAvatI evI madanamaMjUSAne paNa corImAM padharAvavAmAM AvI. te pachI hastameLApa karAvavAmAM AvyuM. te vakhate brAhmaNo vedapATha bhaNatA hatA, ane baMne pakSanI sahAgaNasaubhAgyavatI strIe potapotAnA pakSanI vaDAInAM gIte gAtI hatI. te pachI agninI sAkSIe cAra pherA pheravavAmAM Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyanI pramalatA 131 AvyA. dareka pherA pharatI vakhate rAjAe kanyAdAnamAM hAthI, gheADA, hIrA, mANeka, meAtI vagerenuM puSkaLa dAna ApyuM. pachI sarasa suga MdhIvaDe maghamaghatA banAvelA kaMsAranA kALIyA, manamAM AnaMdathI malakAtA varavahUe ekabIjAnA mukhamAM mUkayA. A pramANe premasahita, zrIpAlakumAre madanamaSA sAthe lagna karyuM. ] pachI ane strIo sahita sasarAe ApelA eka uttama makAnamAM rahetA evA zrIpAlakumAranI khUba prasiddhi thaI. ema karatAM caitra mAsanI aThThAI AvI. te vakhate zrIpAlakumAre AMbilanI oLI zarU karI. te daramyAna zrIRSabhadeva prabhunA derAsaramAM zrIsiddhacakrajInI uttama prakAre vidhisahita pUjAe bhaNAvavA mAMDI ane lAkheNI AMgI racAvavA mAMDI. eLInA nave divasamAM koipaNa prANI mAtranI hiMsA na thAya te mATe amArI paDaheA - DhaDharA - pITAye.. A pramANe zrIsiddhacakrajInI bhaktimAM tana, mana ane dhanane joDI zrIpAlakumAra pAtAnA janama sala karavA lAgyA. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 zrIpAlanI sajjanatA 145 a ka divasa derAsaranA raMgamaMDapamAM rAjA, zrIpAlakumAra sAthe besIne jovAmAM zrIjinezvaradevanI AMgI racAvatA hatA, tevAmAM nagaranA daMDanAyake AvIne rAjAne vinaMtI karI keH "he svAmI! eka sArthavAhe dANacorI karIne ApazrInI AjJAne bhaMga karyo che, tene meM bAM che, te tene Apa zI zikSA pharamAve che?" rAjAe kahyuM keH "jo teNe mArI AjJAne bhaMga karyo hoya te tene mArI nAMkhavA joIe." kumAre kahyuM keH "he rAjedra! ahIM derAsaramAM rahIne pApakArI vacana besavAthI ghaNe deSa lAge che." te vakhate rAjA tene baMdhanamukta karIne je te dANacorane pitAnI pAse bolAve che, ke tarata ja tene joIne kumAra oLakhI kahADe che ke, A to dhavalazeTha che. zrIpAla manamAM vicAravA lAge keH "arere! AvuM kema banyuM haze? athavA to lebhane vaza thaIne jIve che Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlanI sajanatA 133 zuM nathI karatA?" niraMtara upakAra karavAmAM tatpara evA zrIpAlakumAre tene potAnA murabInI mAphaka mAna ApIne rAjA pAsethI tene gunha mApha karAvyuM. have eka divase te zrIpAlakumArane eka vyApArIe AvIne vinaMtI karI keH "he svAmI! saghalAM vahANa mAlathI bharAI gayAM che, ane ame badhAM paNa musApharI mATe taiyAra thaI gayA chie. mATe Apa jevI rIte amane ahIM kuzalakSema lAvyA che, tevI rIte he svAmI ! amane pAchAM amArA dezamAM jema bane tema jaladI pahoMcADe. pachI kumAre pitAnA dezamAM javA mATe rAjAnI AjJA mAgI. te vakhate teNe paNa kumAranuM moTuM sanmAna karIne duHkhAte hRdaye AjJA ApI. pachI pitAnI putrIne zikhAmaNa ApIne, tathA teNIne kaI rIte ochuM na Ave tevI rItanI kumArane bhalAmaNa karIne, kumArane vahANa Upara caDAvIne rAjA pAcho vaLyo (jUo citra 96). zrIpAlakumAra bahumAnapUrvaka pitAnA khAsa khAsa parivArane ane dhavalazeThane paNa pitAnA vahANamAM besADe che, ane bAkInA mANasane bIjAM vahANomAM besADe che. zrIpAlakumAra paNa baMne patnio sAthe vahANumAM beThelo hato, te jANe kAmadeva sAthe rati ane prIti besI AnaMda letAM na hoya, te dekhAto hato (jUo citra 97), Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 dhavalanI duSTatA 146 [ siddhacakranA guNa ghaNAM, kahetAM na Ave pAra; vAMchita pare du:kha hare, vaMdu vAraMvAra ] rahANe upaDatI vakhate mAMgalika tarIke nobata, zaraNAI tathA bhari vagere vAgavA zarU thayAM. pavana anukUla hovAthI vahANe jaladI jaladI cAlavA lAgyAM. vahANamAM beThelA zrIpAlane samudramAM paNa, jema pAlaka vimAnamAM beThele saudharmedra svargamAM sukha anubhave che; evI rIte baMne strIo tathA Rddhi sAthe sukha anubhavate joIne capalacittavALe dhavala citavavA lAge keH "arere ! A mANasa hovA chatAM paNa keTalI badhI lakSamI ane suMdara be strIo pApe, mATe tene dhanya che. paraMtu kaI paNa upAyathI AnI A badhI lakSmI ane baMne strIo je mArA hAthamAM Ave te huM kRtArtha thAuM, nahitara mAre manuSya janama vyartha che" (jUo citra 98). AvI rIte dhanamAM lubdha thaelo ane baMne strIonA. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhavalanI duSTatA 135 ja dayAnarUpI kAmabANathI vIMdhAelo te dhavala durthAnane prApta thavAthI, zalyavALo heya tema kyAMya paNa sukha pAmate. nahi - tene kAMI paNa cena paDatuM nahi. eka lebha paNa balavAna che, ane te paNa pAchA ahaMkAra ane kAma sahita jyAre hoya, tyAre te pavana sahita thaelA agninI peThe keNe hRdayamAM saMtApa utpanna karatA nathI? tethI dhavalanI uMgha uDI gaI ane te pathArImAM sUI rahele hovA chatAM paNa madhyarAtrie duHkhathI TaLavaLI rahele tenA mitroe teNe je. mitroe tene pUchayuM keH " Aje tamArA zarIramAM kayo rega utpanna thayo che? ke jethI tamane uMgha AvatI nathI, mATe tamane je duHkha hoya te pragaTa rIte amane dIrgha niHzvAsa nAkhIne te bolyo keH "mArA zarIramAM kAMI rega utpanna thayo nathI, paraMtu mArA mananI pIDA ja mane saMtApa Utpanna kare che. ' pachI pharIthI teoe pUchayuM ke "tamArA mananI je pIDA hoya te amane kahe, te teno upAya batAvIe." te vakhate teNe pitAnA manamAM karelA badhA duSTa vicAre kahI saMbhaLAvyA. te sAMbhaLIne te cAre vaNika mitro kahevA lAgyA. keH "arere ! kAnane zala samAna tame A zuM bolyA? uttama puruSe te bIjAnuM dhana paNa haraNa karatA nathI, tyAre upakArI evA svAmInA dhananuM je haraNa karavuM, te te Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 zrI zrIpAla kathA bhayaMkara vipAkane utpanna karavAvALuM che. uttama puruSoe anyanI strIne saMga paNa niMdanIya gaNe che, tyAre pitAnA svAmInI strInI IrachA karavI, te te zeSanAganA zira para rahele maNi levAnI IcchA karavA jevuM che ( jUo citra 99). keI bIjAnA prANane droha kare te paNa duniyAmAM vyAjabI nathI, to pachI pitAnA svAmIne prANa levAne prayatna kare, te kharekhara! narakanA kAraNarUpa che. tame tamArA manamAM A vicAra karIne pApa karavAnuM zI rIte ciMtavyuM? vaLI, kadAca ciMtavyuM che te tamArI jIbhathI amane kahI zakAyuM paNa zI rIte ? atyArasudhI tame amArA svAmI ane mitra hatA, paraMtu tame Ave asaMgata vicAra karyo che, tethI tame amArA zatru che. tamArA vahANe calAvI ApyAM, tamane mahAkAlarAjA pAsethI bAMdhelA choDAvyA, ane vidyAdhararAjA pAsethI baMdhanamukta karAvyA, te badhuM zuM tame bhUlI gayA? AvI rIte upakAra karanArano je mANasa droha kare che, te kharekhara ! dunene ziromaNi kahevAya che. malIna, vAMkI gativALA, parachidra jevAmAM rakta, bhayaMkara tathA DaMkha devAvALA sarpa jevA durjane dUdha pAI lADa laDAvanArane - ucheranArane-paNa mArI nAkhe che. pragaTa rIte kuzIla aMgavALA, tathA kaDavA mukhavALA tathA nehanI avagaNanA karanArA, malIna ane krUra svabhAvavALA khala puruSe javaranI mAphaka kANe tApa karanArA thatA nathI ? vaLI, durjanarUpI kutarAo kaDavA zabdo bole che, chAnAmAnA sudhI suMghIne jhera sahita DaMkha de che, AvI rIte pArakAnA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhavalanI duSTatA 137 chidro jonArA evA teo keNe sukha ApanArA thAya che ? AvA duSTa vicAreAthI tuM tArA jagatamAM dhavalanA nAmanA adale; kRSNa lezyAvALA duSTa vicArovALA haiAvAthI tuM zyAmamukhavALA - kALA meAMvALA - kahevAIza, ane tArAM dazanathI amAne paNa tuM malIna kare che - tArU kALuM mA tuM amane atAvIne amane paNa manrIna kara nahi. ' A pramANe kahIne cAra mitrA paikInA traNa mitrA te pAtapeAtAnA sthAne gayA. paraMtu kuTila svabhAvavALA ceAthe mitra teA pAche dhavalanI najIka AvIne beThA. te dhavalane kahevA lAgyA ke - huM mitra ! A vicAra tamAre te mitrAne kahevAnI jarUra na hatI, kAraNa ke tee te tamArA zatrurUpa thaine tamArU ahita ciMtavanArA che. eka mAtra huM ja tamArA maneAvAMchita kAryane siddha karavAnI tarapheNamAM chuM. ane mArAthI banatI madada karavA taiyAra chuM; tamAre te bAbatanI ciMtA karavAnI jarUra nathI. paraMtu have tame zrIpAla sAthe vizeSe karIne mitrAcArI batAve, ke jethI tenA manamAM tamArA pratye vizvAsa utpanna thAya te tene ApaNe sahelAIthI mArI zakIzuM. ' te sAMbhaLI dhavala khuzI thayA, ane teNe kahyuM keH ' tuM ja mArA kharekhara mitra che, paraMtu tuM kahe ke mArAM maneAvAMchitanI siddhi kevI rIte karavI ? ' te mitra khelyA ke: ' vahANu Upara jhulavA mATe dvAraDAMonA AdhAre vahANunI bAjumAM mAMcA badhAvavA, ane kAI paNa kutUhala jovAnA mhAne zrIpAlane tenA Upara Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI zrIpAla kathA caDAvo. pachI chAnAmAnA te deraDAM kApI nAMkhavAthI zrIpAla kharekhara! samudramAM paDI jaze, ane pachI nirvivAda rIte tamArA manavAMchitanI siddhi thaze." A sAMbhaLIne AnaMda pAmele te dhavala, kumAranI sAthe ghaNo AnaMda ane ThaThuM mazkarI karavA lAge che, jethI zrIpAlane paNa hasavuM AvatuM hatuM. eka divasa te dhavala pite te UMcA sAcA Upara caDIne zrIpAlane kahevA lAgyo ke -"kumAra ! jUo! juo! A zuM che? samudranI aMdara meM pahelAM nahi jeeluM evuM apUrva kutUhala dekhAya che." ema kahete kaheto pite mAMcA UparathI UtarI gaye; ane zrIpAla tarapha pharIne vizeSe karIne lavA lAgyA keH "he kumAra ! A apUrva kautaka Apane khAsa jovA lAyaka che, kAraNa ke lekemAM kahevata che ke jIvyA karatAM joyuM bhaluM" (jUo citra 100). te sAMbhaLIne zrIpAlakumAra paNa ekadama jevA te mAMcaDA Upara caDyA, ke tarata ja te duSTa mitre mAMcA-jhUlAnA deraDA kApI nAkhyAM (jUo citra 101). te vakhate mAcAmAMthI ociMtA paDatI vakhata zrIpAle paNa ekadama navapadanuM dhyAna dhayuM (jUo citra 102), ane tenA prabhAve eka magaranI pITha para teo paDyA. navapadajInA prabhAvathI ane jalataraNa auSadhinA balathI magaranI pITha para beThelA zrIpAla kumAra eka kSaNamAtramAM kekaNa dezanA kinAre pahoMcyA. jeNe rAma rAkhe teNe koNa cAkhe te kekaNa dezanA thANuM nagaranI najIka eka vana hatuM, tyAM eka caMpAnA jhADa nIce thAkelA kumAra ArAma levA sUI gayA. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 puNyanI prakhalatA 147 : vakhate zrIpAla udhamAMthI jAge che, te vakhate peAtAnI sevA karavAmAM taiyAra thaelA evA se'kaDA uttama subhaTAthI peAtAne gherAelA jUe che. vinayathI hAtha joDIne UbhA rahelA te subhaTAe zrIpAlane vinaMtI karI ke huM deva! A kuMkaNu nAmanA dezamAM thANA nAmanI nagarImAM vastupAla nAmane rAjA rAja kare che. te rAjAe amane evA hukama karyo che ke, samudranA kinArApara nizcala chAyA vALA jhADanI nIce sUI rahelA evA eka puruSaratnane tame joze. te puruSa jyAre jAge, tyAre tene tarata gheADA Upara esADIne ahI lAvajo, he svAmI ! ameAe tameAne amArA puNyAye karIne, tevI ja rIte vRkSanI nIce joyA che; mATe A gheADA Upara besIne Apa amArI sAthe padhArI ' ( e citra 103). te vakhate zrIpAla paNa gheADA Upara besIne, te subhaTAthI parivarelA eka kSaNamAtramAM thANA nagarInI najIkanA vanamAM jai pahoMcyA. rAjA paNa matri tathA sAmatA sahita. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 zrI zrIpAla kathA temanI sAme AvyeA. pachI zaNagArelA thANA nagaramAM kumAranA moTA praveza maheAtsava karyo. - rAjamahelamAM lai jaine bhAjana tathA vastra vagerethI kumAranI sevA - cAkarI - karIne, rAjA ghaNA sanmAnapUrvaka kumArane A pramANe kahevA lAgyA: 'pahelAM mArI sabhAmAM eka nimittazAstranA jANakAra AbyA hatA. tene me pUchyuM hatuM ke mArI madanama MjarI nAmanI putrIneA kANu pati thaze tyAre teNe ema kahyuM hatuM ke vaizAkha suda dazamanA divase samudra kinArA paranA vanamAM nizcala chAyAvALA vRkSanI nIce je mANasa haze, te A tamArI putrIne pati thaze huM vatsa ! tenA kahevA pramANe ja Aje mArA puNyanA uddayathI tuM mane maLI AvyA chuM, mATe mArI A madanamAMjarI nAmanI putrInI sAthe tuM lagna kara." ema kahI rAjAe meTI dhAmadhUmapUrvaka zrIpAlanI sAthe peAtAnI madanamaMjarI nAmanI putrInuM lagna karyuM, ane kanyAdAnamAM ghaNA uttama gheADAo, hAthIe, maNi tathA kacana vagere ApyuM, pachI te zrIpAlakumAra rAjAe ApelA mahelamAM rAjakumArI madanama MjarI sAthe saMsArika sukhA devanI mAphka bhAgave che, kAraNa ke puNyathI ja sukhAnI prApti thAya che. rAjAe zrIpAlane deza, vAsa tathA gAma vagerenuM Adhipatya ApavA mAMDyuM, paraMtu zrIpAle te levAnI IcchA nahi karatAM, mAtra eka sthagidharapaNuM mAgI lIdhuM. eTale rAjA jenA Upara prasanna thAya temane pAnanuM bIDuM temanI pAsethI apAve. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 satInAM zIlanuM rakSaNa 148 vakhate zrIpAlakumAra samudramAM paDyA, te vakhate dhavalazeTha ane tene kumitra bane hRdayanI aMdara khuzI thayA. pachI lekane vizvAsa besADavA mATe dhavalazeTha bolavA lAgyA keH "arere ! A zuM banI gayuM? zA kAraNathI amArA svAmI zrIpAlakumAra samudramAM paDI gayA ?" ema kahI te mahAkapaTI dhavalazeTha chAtI kuTavA lAgyo ane mAthuM pachADavA lAge; tathA meTethI bUme pADavA lAgyuM keH "he svAmI! tame kyAM gayA ?" A sAMbhaLIne te baMne satI strIo hAhAkAra karatI, jANe vajIthI haNAI hoya nahi, tema bebhAna thaIne jamIna upara paDI dariyAnA ThaMDA pavanathI te baMnene pAchuM caitanya AvavAthI, duHkhanA dariyAmAM DUbI gaelI te baMne strIo pika mUkIne rovA lAgI ke "he prANanAtha ! he guNanidhAna! he traNe jagatane uttama upakArI ! he caMdra samAna mukhavALA ! he kamala netravALA! he rUpathI janme che kAmadevane jeNe nahi, te thavAthI, pAnA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrI zrIpAla kathA evA ! arere ! he svAmI ! Ape mUkelI anAtha, dIna tathA zaraNarahita evI che ame baMne jaNIone keNa zaraNa rAkhaze?" pachI dhavala teonA svajananI peThe kahevA lAge ke "he uttama zarIravALIo ! tame kheda karo nahi ! huM pite tamArA duHkhanuM hamezAM nivAraNa karIza." A pramANe sAMbhaLIne teo vadhAre duHkhI thaIne vicAravA lAgI keH "kharekhara! A pApIe ja A akArya karyuM hoya ema lAge che." [ kALA hRdayavALA te dhavalanA mukhamAMthI kapaTI vacane sAMbhaLIne baMne strIe citavavA lAgI ke "prANanAthane ghAta A pApIe ja karyo hoya ema lAge che! bIjuM kaI vairI che ja nahIM. A duSTa vizvAsaghAtIe dhana ane strIonI lAlacathI ja svAmIdroha karyo che, chatAM paNa moMe mIThAza rAkhI ApaNane AvIne maLe che kAraNa ke jema talavAranI dhAra para sAkaranI cAsaNI caDAvI heya athavA te loDhAnA galephA Upara cAsaNI caDAvI galakuM banAvyuM hoya, paNa tenI mIThAzane svAda levA jatAM jIbha ane dAMtanA jema bUrA hAla thAya che, tema AnA mIThA bele tarapha vizvAsa rAkhavA jatAM ApaNuM bUrA hAla thAya tema che. tethI have ApaNe ApaNuM amUlya zIlaratna sAcavavuM muzkela banaze. kAraNa ke je lAlacathI eNe pitAnA upakArIne paNa aMta ANe che, te lAlacane vaza thaIne A pApI ApaNe zIlane paNa bhaMga karavA prayatna karaze, mATe Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satInAM zIlanuM rakSaNa 143 ApaNe paNa patinI mAphaka samudramAM jhaMpApAta karIne ApaNA prANanA bhege paNa zIlaratnanuM rakSaNa karIe." A pramANe vicAra karIne, ekI vakhate te baMne strIoe samudramAM paDatuM mUkavAne nizcaya karyo. ] te vakhate samudranuM pANI uchaLavA lAgyuM. tophAnI pavana vAvA lAge bhayaMkara meghanI garjanAo thavA lAgI. bhayAnaka vIjaLInA camakArA thavA lAgyA. ghora aMdhakAra vadhavA lAge, ane bhayaMkara zabda thavA lAgyA. bhayaMkara aTTahAsya saMbhaLAvavA mAMDyuM. AvI rIte seMkaDo utpAta thavA lAgyA (jUo citra 104) A utpAtathI dariyAnA tophAnI majA uparAuparI AvavAthI vahANo calAvavA jokhama bhareluM thaI paDyuM. dareka vahANa hAlakaDelaka thavA lAgyAM, ane tethI vahANamAM beThelA leke khaLabhaLavA lAgyA ane eka kSaNavAramAM to badhAM kakaLATa karIne mUchita thavA lAgyA. cAre bAju ghera aMdhakAra chavAI gaye. A vakhate tyAM Damaruno DamaDama zabda karatA tathA atyaMta bhayAnaka rUpavALA, ane hAthamAM talavAra pakaDelA evA kSetrapAla prathama pragaTa thayA. pachI tyAM mANibhadra, pUrNabhadra, kapila ane piMgala nAmanA cAra vIre, hAthamAM moTAM muLaro laIne pitAnI meLe ja pragaTa thayA. tyAra pachI kumuda, aMjana, vAmana ane puSpadaMta nAmanA cAra pratihAre hAthamAM daMDa dhAraNa karelo evA tyAM pragaTa thayA. teonI pAchaLa pAchaLa jAjavalyamAna evAM baMne cakone bhamADatI evI cakezvarIdevI, ghaNA devadevIonA parivAra Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zrI zrIpAla kathA " sahita tyAM pragaTa thaI ne, A pramANe kahevA lAgI ke : are! pahelAM te AvI duddhi ApanAra A mANasane pakaDA. kAraNa ke A badhAM anarthonuM mULa tenA sivAya bIjuM kAI nathI' (jUo citra 105), te puruSane tarata ja kSetrapAle pagethI bAMdhIne, dhaMdhAmukhe kuvAthaMbha Upara laTakAvyeA. pachI tenAM mukhamAM azica padArtha nAMkhIne, talavArathI tenA aMgAne chedIne jANe dikpAlAne zAMti karavA mATe balidAna ApatA hoya tema ApI dIdhAM. potAnA mitranA AvA bUrA hAla thaelA joI ne; dhavala khUba gabharAI gayA. tethI peAtAnA bacAva karavA mATe te ane satI strIonI pAchaLa chUpAi gayA; ane khelavA lAgyA ke huM mAtAe ! A zaraNe AvelA tamArA sevakanuM rakSaNa kare ' ( jUe citra 106). te vakhate cakrezvarIdevIe tene kahyuM keH 'are ! duSTa ! dhIThThA ! pASTi A satI strIetu te zaraNa lIdhuM che; tethI tane jIvatA mUkuM chuM." vinayathI namra banelI ane vismaya pAmelI evI te ane strIone paNa, te devIe A pramANe vacana kahyuM ke: 8 he vatsa ! tamArA pati meTI Rddhi sAthe kharekhara!tamane eka mahinAnI aMdara malaze; mATe tame kheda karaze nahi, ' ema kahIne cakrezvarIdevIe te ane strIonA gaLAmAM uttama sugaMdhavALA kalpavRkSanA phUleAnI mALA nAMkhI, ane kahyuM ke: A mALAnA prabhAvathI kAI paNu mANusa tamane Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satInAM zIlanuM rakSaNa 145 kharAba najarathI joI zakaze nahi. ema kahI cakezvarIdevI pitAnA sthAne gaI (jUo citra 107). uttama buddhivALA dhavalane traNe mitra dhavalane sarala buddhithI kahevA lAgyA ke -"kubuddhi ApavAvALAnuM phala teM joyuM ne? A baMne satIonA prabhAvathI A vakhata to tuM jIvate chUTahyo chuMparaMtu pharIne pAche evuM pApa karavA prerAIza te tane mahA anartha thaze je puruSa! rAgamAM mata thaIne, pArakI strI sAthe vilAsa karavAnI lAlasAvALe hoya che tene je puruSa tarIke oLakhavAmAM Ave, te pachI gadheDAM ane kutarA kene kahevA je puruSa! parastrIne rUpamAM mahita thaIne lebha pAme che, teo pitAnAM kula, yaza, svarga ane mokSanA sukhane nAza kare che. tevAone dhikkAra che." te vahANe samudramAM cAlatAM cAlatAM keTalAka divase vItIgayA pachI, vaLI, pAcho dhavala manamAM vicAre che keH are ! haju mAruM puNya jAgRta che, ke jethI te upadrava dUra thaye. have A saghaLI lamI dhImedhIme mArI ja thavAnI che. have je A baMne strIo kaI paNa rIte mArI strIo thavAnuM kabula kare, to huM kRtArtha thAuM, ane IMdrathI paNa vadhI jAuM." A pramANe vicAra karIne, eka dUtInA mAraphate saMdeze kahAvyA. te saMdeza lAvanArI dUtInuM apamAna karIne, te satI strIoe kahADI mUkI. te paNa kAmarUpI pizAcathI adhiSita thaelo tathA nirmala e viveka Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA jene nAza pAmyo che e te, tenA bUrA adhyavasAyevicAre-ne lIdhe kSaNamAtra paNa sukha pAmato na hato. eka divase kAmathI aMdha thaelo te dhavala, strIne viza laIne pite te satI strIonA rahevAnA sthAnamAM gaye. je te tyAM jaIne baMne satIo tarapha kudaSTi kare che ke devIe ApelI mAlAnA prabhAvathI; te baMne satIo adazyarUpa vALI banI javAthI, te joI zakato nathI. rAgAMdha evo te jovAmAM AMdhaLAnI mAphaka tyAM rakhaDate hato, tevAmAM lathaDatA evA te dhavalane dAsIoe kutarAnI peThe khUba mAra mArIne bahAra kahADI mUkyo. evAmAM te vahA ne bIjA raste haMkAravAno prayatna karavA chatAM paNa, eka mahinAmAM kAMIka ochA divase koMkaNa dezanA thANA baMdaranA kinAre AvI pahoMcyA (jUo citra 108). Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 sajananI sajjanatA ane durjananI durjanatA 149 dhavala vala pahelA vahANamAMthI UtarIne bheTaluM lai ne jevA rAjadarabAramAM jAya che, tevA ja tyAM teNe rAjAnI pAse beThelA zrIpAlane joyA. rAjA paNa te sAvArha (dhavala )ne ghaNuM sanmAna apAve che, ane khAsa karIne zrIpAlanA hAthe pAnanuM bIDu paNa apAve che (jUo tritra 109). zrIpAle tA jevA dhavalane joyA ke tarata ja teNe oLakhI kahADayo. paraMtu zeDa te zrIpAlane tyAM joI ne vicAravA lAgyA ke * are ! A zuM te ja zrIpAla che ke je dhavalanA kAla jevA che, ke pachI teNA jevA bIjo kAI puruSa che? ' gheADIvAra sudhI teA te dhavala rAjAnI sabhAmAM beThe. pachI jyAre te uThyo, tyAre teNe pratihAra - dvArapAla -ne pUchyuM ke A sthagidhara kANu che ? W Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrIM zrIpAla kathA teNe te zrIpAlakumAranuM sarva vRttAMta kahyuM, te sAMbhaLIne dhavala to jANe vajathI haNAIne be TUkaDA je thaye heya nahIM te thaI gaye. te hRdayamAM vicAravA lAge keH "hAya ! hAya! mArA kamanazIbathI je je kArya huM karUM chuM, te te mane ulaTuM paDe che. A zrIpAla te rAjAne jamAI thaIne beThe che, ane mAre guhe te mATe che mAruM have zuM thaze, tenI mane kAMI samajaNa paDatI nathI. dhIrapuruSe pitAnA lIdhelA kArya mATe udyama cheDatA nathI, kAraNa ke udyamI prANIo bhAgyane paNa palaTAvavA prayatna kare che." A pramANe vicAra karate karate je te pitAnA utAra AvyuM - pahoMce, te vakhate gAvAnI kalAmAM hoMziyAra evuM eka DUba lekonuM ToLuM tyAM AvI pahoMcyuM. te gAnArA TaeNba lekene ciMtAthI vyAkula cittavALA zeTha jyAre kAMI dAna ApatuM nathI, tyAre te DUbee tene pUchayuM keH "he svAmI! Apa amArA Upara gusse kema thayA che?" te vakhate dhavale mukhya DUbane ekAMtamAM belAvIne kahyuM ke "je tuM mAruM eka kArya keI paNa rIte karI Ape to, huM tane puSkaLa dhana ApuM." DUbe kahyuM keH "prathama mane kaho ke tamAruM kAma kaI jAtanuM che ke jethI te thaI zakaze ke nahi te huM kahI zakuM.' dhavala ke je A rAjAne jamAI che, tene je tuM mAre, to huM tane meM mAgyuM dAna ApIza." Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjananI sajjanatA ane dunanI dRnatA 149 OM'. elyA ke 'tene mAravA mATe eka evA upAya che ke, te ajANyA phulanA hovAthI huM tene A DUMkha che, ema jAhera karIza.' te vakhate rAjA peAte ja te jamAIne mArI nakhAvaze, ane tema karavAthI tamArUM kArya paNa siddha thaze,' A ceAjanA sAMbhaLIne dhavale khuza thaI ne, eka karADanI kiMmatanI peAtAnA hAthe paherelI vIMTI tarata ja te OMane ApI. tethI te DUba paNa khUzI thaIne, jharUkhAmAM jyAM rAjA beThelA hatA, tyAM nIce UbhA rahIne atyaMta madhura svarathI potAnA kuTuMba sahita gIta gAvA lAgyA. tenA kAmala kaThethI gavAelA gItathI rAjAnuM mana tathA kaNa tene harI lIdhAM. * gItathI prasanna thaelA rAjAe kahyu` ke: Dema ! huM tArA madhura gAyanathI khuzI thayA chuM, mATe tuM je mAge te tane ApuM.' ' te hUe kahyuM keH he svAmI! mane badhI jagAethI puSkaLa dAna male che, paraMtu mAna malatuM nathI; mATe je tame tuSTamAna thayA hai| te mane mAna Ape.' : rAjAe kahyu` ke jene huM mAna ApuM chuM, tene mArA prANathI paNu vahAlA A jamAInA hAthathI pAnanuM hu apAvuM chuM.' te vakhate kuTuMba sahita Due kahyu ke huM svAmI ! ApaNI meATI maherakhAnI thaI. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zrI zrIpAla kathA rAjAnA hukamathI zrIpAlakumAra jevAmAM tene taMbola ApavA jAya che, tevAmAM eka vRddha DUbI ekadama deDatI AvIne zrIpAlanA gaLe vaLagI paDI; ane kahevA lAgI ke "he putra! he putra! tuM kyAM gaye hato." vaLI, te gaLe vaLagIne belavA lAgI keH "he vatsa ! tuM ane Aje ghaNA vakhate malyo; mATe tuM dezAvara kyAM kyAM pharI AvyA?" amee sAMbhaLyuM hatuM ke tuM ratnadvIpamAM hatuM, ane tyAMthI vahANamAM besIne, tuM kuzalakSeme ahIM pahoMce. he putra! tuM kevI rIte ahIM AvI pahoMce te kahe? bIjI eka DUbI kahevA lAgI ke "tuM mAre bhatrIje che." trIjI kahevA lAgI keH "tuM mAre bhAI che ethI kahevA lAgI keH "tuM mAre diyera che, ane puNyane lIdhe Aje tuM mane maLe che." pachI te DUba kahevA lAgyuM keH "he svAmI ! A mAre nAne bhAI gherathI jato rahyo hato. te hamaNAM ApanI pAse beThe hate chatAM paNa meM tene barAbara oLakhe nahi. te ja kAraNathI mAna levAnuM kAraNa batAvI meM tene mArI najIka bolAvyo ane barAbara oLakhI lIdhe, kAraNa ke tenAmAM ghaNA uttama lakSaNe che." A sAMbhaLIne rAjA manamAM vicAra karavA lAgyo ke hAya ! hAya! A pApIe te mAruM AkhuM kula vaTalAvyuM, mATe tene tarata ja mArI nakhAva joIe." pachI rAjAe nimittio-tiSI-ne baMdhAvI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajananI sajanatA ane durjananI dujanatA 151 maMgAvyuM, ane tene kahyuM ke "are duSTa ! A mAtaMga che ema te zA mATe nA kahyuM?" te vakhate nimittio paNa che keH "he rAjana ! e mAtaMga nathI, paraMtu te heTA mAtaMgeno mAlika thaze; te bAbatamAM zaMkAne sthAna nathI." A sAMbhaLI ekadama gusse thaelA rAjAe, te nimittione tathA zrIpAlane mArI nAkhavAne hukama pitAnA subhaTane karyo. te hukama madanamaMjarIe sAMbhaLe ke te tarata ja tyAM AvI, ane kahevA lAgI keH "he pitAjI! AvuM avicArI kArya zA mATe kare che? kemAM paNa kahevata che ke "AcArasthI kula oLakhAya che. mATe AvA uttama AcAravALe kumAra mAtaMga haI zake ja nahi." pachI rAjA kumArane pUche che keH "he kumAra! tame kyA kulanA che te kahe." jarA hasIne zrIpAle kahyuM keH "ahe! tamArI kevI caturAI che. athavA he rAjana ! tame e pahelAM pANI pIne pachI ghara pUchavuM' e kahevata caritArtha karI. tame tamArA sinyane taiyAra kare, eTale mArA hAtha ja mAruM kula kahI Apaze. kAraNa ke pitAnI jIbhe pitAnA kulanI prazaMsA karavI, te zaramAvanAruM kAma che. je tamAre mAruM kula pUchavuM hoya te ( kinArA para AvelAM) vahANamAM je be strIo che, teone bolAvIne mAruM kula pUche." te sAMbhaLI Azcarya pAmelA rAjAe te dhavala sAthe Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 zrI zrIpAla thA vAhane melAvIne pUchyuM ke: ' tamArA vahANamAM e strIA che ke ? ' A sAMbhaLatAM ja dhavalanuM mAM kALuM paDI javAthI, rAjAe te ane strIone melAvavA mATe potAnA pradhAna puruSAne hukama karyo. te pradhAna puruSAe tyAM jaIne kahyuM ke: ' he vatsa ! rAjAnI putrInA patinuM kula vagere kahevA mATe tame rAjadarabAramAM AvA ' ( jUe citra 110). A sAMbhaLI te ane strIo Anadita thaine vicAravA lAgI ke kharekhara ! te ApaNA svAmIe ja ApaNane khelAvI lAge che. ane strIA pAlakhImAM besIne rAjabhavanamAM AvI paheAMcI. tyAM potAnA patine joine anenA Anadane pAra rahyo nahi. rAjAe pUchyuM keH ' A kumAranuM vRttAMta zarUAtathI atyArasudhInuM kaheA; ane he vatsa ! mArA A vahema TALA.' ( vidyAdharanI putrIe je zrIpAlakumAranuM caritra kahyuM, te sAMbhaLIne rAjA khuzI thaine eklyA keH * are ! A te mArI bahenanA putra che, ' atyaMta khuzI thaelA rAjA zrIpAlakumAranuM mahuM ja sanmAna kare che. tathA ghaNA ja gusse thaIne kuTuMkha sahita te 'bane khUba mAra mAravAnA hukama pharamAve che. mAra paDavAthI DUba sAcuM elI gayA ke : ' he svAmI! A badhu' A sACvAhe mane khUba dhana ApIne karAvyuM che. ' Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajajananI sajajanatA ane durjananI dujanatA 153 pachI dhavalazeThane gADha baMdhanathI baMdhAvIne, tene mArI nAkhavA mATe rAjAe keTavAlane soMpe. te vakhate nirUpama karUNAnA samudra evA zrIpAle, rAjAne samajAvIne mahAmahe. nate te dhavalane tathA DaMbane paNa tenA kuTuMba sahita jIvatA cheDAvyA. tyArapachI rAjAe nimittione bolAvIne pUchayuM ke te A zrIpAlakumArane mAtaMgene adhipati kevI rIte kahyo hato? tyAre teNe kahyuM keH "rAjana ! meM te mAtaMge eTale hAthIeka ane hAthIonA adhipati A zrIpAlakumAra che ema kahyuM hatuM.' A sAMbhaLIne rAjAe te nimittione sArI rIte sanmAna ApIne visarjana karyo - ravAnA karyo ane pitAnI bahenanA putra - bhANeja evA zrIpAlakumAra - jamAInI kSamA mAgI. pachI rAjA bolyA ke : " ahe ! aho! amRta ane jheranI mAphaka, uttama ane nIca vacce keTale taphAvata dekhAya che. upakArI evA zrIpAlakumAra Uyara dhavalazeTha keTalo anartha kare che, ane zrIpAla to te anartha karanAra Upara paNa upakAra kare che. vaLI, jema jema zrIpAlano ujavala yaza jagatamAM vistAra pAmato jAya che, tema tema A dhavala kSaNe kSaNe kALA mukhavALe thatuM jAya che." tyArapachI paNa zrIpAle te dhavalane ghaNuM ja AdarathI Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI zrIpAla kathA pitAnA ghera bolAvyo ane tene bhejana karAvIne pitAnI caMdrazALAmAM vizrAma Ape - rAkhe. tyAM rahela te ghavala vicAravA lAgyuM ke : "mAruM nazIba kevuM vAMkuM che? je je kArya huM karuM chuM, te te kAryamAM huM niSphala thAuM chuM. tema chatAM paNa je hajue huM tene keI paNa rIte mArI nAkhuM te A saghaLI lahamI mAre svAdhIna thAya. Aje zrIpAlakumAra sAtamI bhUmi para ekalo sUto che, mATe tene mArI nAMkhIne tenI strIne balAtkAre kabaje karuM." A pramANe vicAra karIne rAjI thaelo te lucce, duSTa ane aghora pApI e te dhavala, hAthamAM aNIvALI charI laIne zrIpAlane mAravA mATe taiyAra thaye. paraMtu avaLA raste paga mUkavAthI, te sAtamI bhUmithI nIce paDa; ane te ja charIthI tenuM udara vIMdhAI javAthI tarata ja te maraNa pAmyA, ane marIne sAtamI narakamAM utpanna thaye. AvI rIte te sAtamA mALathI paDIne sAtamI narake utpanna thaye; kAraNa ke AvA duSTane te sivAya bIje kyAM sthAna maLe tema hatuM? khADe chede te ja paDe e kahevata ahIM sAcI Thare che. savAramAM uThIne lokee jyAre dhavalazeThane AvI rIte maraNa pAmela che, tyAre lake kahevA lAgyA ke, kharekhara ! te kumArane mAravA mATe gaelo jaNAya che. arere ! A dhavalazeThanuM keTaluM badhuM adhamapaNuM kahevAya, ke jeNe nirUpama upakArI evA zrIpAlakumArane paNa mAravAnI Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajananI sajanatA ane durjananI dujanatA 155 buddhi karI. A pApIe kumAra tarapha je droha ciMtavyo, te tenA pitAnA ja Upara paDaze. ahe! moTA puruSanI kevI puNyAI hoya che. - kumAre paNa eka kSaNa mAtra tenA kRtyane vicAra karIne, tenI maraNakriyA karI ane tenA avaguNe yAda nahi karatA tenA guNo yAda karIne, tene zoka pAryo. have dhavalazeThane sAcI salAha ApanArA je traNa mitro hatA, teone dhavalazeThanI sarva lakSmInA mAlika zrIpAle TharAvyA. pachI te zrIpAlakumAra te traNe strIo sAthe, muni jema traNe guptio sahita sukha bhagave che, tema atyaMta sukha bhogavavA lAgyA. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 bhAgyanA khela 15 0 eka divase te zrIpAlakumAra rAjavATikA pharavA mATe nIkaLyA. tyAM eka mATe sAthe utarelo tenA jovAmAM AvyuM. te sAthenA mukhya sArthavAhe kumArane joyA eTale te sArthavAha bheraNuM laI kumAranA page paDyo. kumAre tene pUchayuM keH "he sArthavAha! tame kayAMthI Ave che? ane have kyAM javAnA che ? vaLI, tame kAMI paNa kaI Azcarya joyuM che?" te sAMbhaLI sArthavAhe kahyuM ke "huM kAMtinagarIthI AvuM chuM, ane kaMbudvipa javAno chuM. meM jeeluM eka Azcarya A pramANe che. ahIMthI eka pejana dUra kuMDalapura nAmanuM eka prakhyAta nagara che. tyAM makaraketu nAmane mahApratApI rAjA che. te rAjAne pUra jevI nirmala zIlarUpI guNavALI kapUratilakA nAmanI rANuM che. tenI kukSithI utpanna thaelA suMdara ane puraMdara nAmanA be putra che. te sivAya guNasuMdarI nAmanI eka guNavAna putrI che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyanA khela 157 je rUpamAM raMbhA sarakhI che, ane sarva kalAomAM nipuNa hovAthI brAhmI - sarasvatI - sarakhI che. te rAjakanyAe evI pratijJA karelI che ke, je kaI puruSa viNA vagADavAnI kalAmAM mane jItaze, tenI ja sAthe huM lagna karIza; te sivAyanAnuM mAre kAMI kAma nathI. A sAMbhaLIne tyAM aneka rAjaputre AvelA che, ane teo hamezAM tyAM vINA vagADavAne abhyAsa karI rahyA che. A badhAnI dareka mahine mahine parIkSA thAya che. paraMtu sAkSAt sarasvatI jevI tene koI paNa vINu vagADavAnI kalAmAM jItI zakatuM nathI. eka vakhate parIkSAnA divase he deva! ame tyAM teNIne strIomAM mukuTa samAna najare joI che. vaLI puru mAM Apa mukuTa samAna che. jo ke te vAta banavI azakya jevI lAge che te paNa kaI rIte tamArA baMnene saMga thaI jAya, te he svAmI! tame baMnene utpanna karavAnI prajApati - brahmA -nI mahenata saphala thAya. arthAta he svAmI! Apa ane te kalAvAna rAjakanyA guNasuMdarIne bhAgyavazAt saMga thAya te cagya saMbaMdha thAya. tamArA banane janama saphala thAya. strI ane puruSa baMne je kalAvAna hoya te, teone saMsAra khUba AnaMdathI cAle, ane A asAra saMsAra paNa varga jevo lAge. te sAMbhaLIne zrIpAlakumAra te sArthavAhane uttama vastro paherAmaNImAM ApIne saMdhyA samaye pitAnA nivAsasthAne AvI pahoMcyo. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrI zrIpAla kathA annmannsson zrIpAla vicAravA lAgyo ke A kutUhalane huM zI rIte joI zakuM? A bAbatamAM paNa navapadajInuM dhyAna e ja eka upAya hoya ema lAge che, bIjA upAyanuM zuM projana che? ema vicArIne zrIpAle zuddha bhAvathI zraddhAthImanamAM navapadanuM ekAgracitta evI rIte dhyAna dharavA lAge ke jethI saudharma devalokamAM rahenAra vimalezvara deva hAthamAM ratnone uttama hAra laIne tyAM hAjara thaye; ane zrIpAlakumArane kahevA lAgyuM keH "he kumAra ! A hArane gaLAmAM paheravAthI Icchita rUpa, AkAzamAM gamana, badhI kaLAomAM pravINatA, saMgrAmamAM jaya tathA dareka jAtanA jherane nAza thAya che, evA A hArane te grahaNa kara." ema kahIne zrIsiddhacakrajIne adhiSThAyaka deva zrIvimalezvara yakSa zrIpAlakumAranA gaLAmAM te hAra paherAvIne, tejasvI e te pitAne rasthAne gaye. te hAra malavAthI kumAra nizcita thaIne sUI gayo. savAramAM uThatAM ja kuMDalapura javAnI manamAM IcchA karI. tyAM pahoMcIne hAranA prabhAvathI vAmanarUpa dharIne te kuMDalapuramAM gayA. tyAM tene hAthamAM vINA rAkhelA vastrAbhUSaNa paherelA rAjakumArane joyA. vAmanarUpadhArI te kumAra rAjakumAranI sAthe, jyAM upAdhyAya vINAvAdana zIkhavADe che tyAM pahoMce. jema jema te vAmana upAdhyAyane kahevA lAgyo ke mane paNa vINA vagADavAnuM zIkhavADe, tema tema te badhA rAjakumAra khaDakhaDATa hasavA lAgyA. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyanA khela 1pa9 te upAdhyAya pitAne bhaNAvavAnI IcchA nahi rAkhato joIne, kumAre tarata ja pitAnI pAsenuM amUlya evuM eka khaga upAdhyAyane bheTa tarIke ApyuM. pachI te upAdhyAye tene bahumAnapUrvaka pitAnI pAse besADIne tene zIkhavA mATe potAnI vINa kumAranA hAthamAM ApI. te vINA hAthamAM uMdhI pakaDIne tenI taMtrIne toDI nAMkhI ane tuMbIne pheDI nAMkhI. A pramANe karavAthI sAthe viNa zIkhatA badhA rAjakumAre tenI mazkarI karatA hatA, chatAM paNa dAnanA balathI -pitAnI sahaja udAratAthI - upAdhyAyane mAnanIya thaI paDyo. parIkSA vakhate badhA rAjakumAre maMDapamAM gayA. temanI sAthe vAmane paNa javA mAMDayuM ke daravAjAnI cokI karatA daravAne tene aMdara jatAM rokyo, paraMtu potAnA kAnanA be amUlya kuMDalo ApIne te vAmana maMDapamAM pahoMcI gayo. pitAnI IcchA pramANe rUpa karatA te vAmanane rAjakumArI mULarUpe jotI hatI, ane loko tene vAmanarUpe jotA hatA. zrIpAlanuM AvuM adbhuta rUpa joIne, rAjakumArI manamAM ciMtavana karavA lAgI ke, je mAruM puNya jAgRta haze to A kumArathI mArI pratijJA pUrNa thaze, ane huM mArA AtmAne paNa puNyazALI mAnIza. keIpaNa kAraNathI mArI pratijJA je A kumArathI pUrNa na thaI to, huM pote ja mArI A pratijJAne lIdhe vairiNuM thavA jevuM thaze; ane huM mArI jAtane durbhAgI-abhAgI-mAnIza. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA. pachI upAdhyAyanA hukamathI bAkInA badhA rAjakumAroe vINAvAdanamAM pitAnuM kuzalapaNuM pahelAM batAvyuM, pachI rAjakumArIe paNa pitAnuM vINAvAdanamAM kuzalapaNuM batAvyuM, te vakhate caMdranA prakAzathI jema sUryavikAsI kamalonuM vana saMkecAvavA lAge, tema kumArInI vINAvAdananI kalA AgaLa rAjakumAranuM kuzalapaNuM saMkecAvavA mAMDyuM. saghaLA leke jyAre rAjakumArInI vINAvAdananI kalAnI prazaMsA karavA lAgyA, tyAre vAmanarUpadhArI zrIpAla A pramANe bolyAH "aho! kuMDalapuramAM rahenArA A saghaLA leke kevA jANakAra che." te sAMbhaLI zaMkAvALI thaelI te rAjakumArI pitAne hAMsIpAtra thaelI mAnavA lAgI. pitAnI vaNA teNIe kumArane ApI, te vakhate kumAre te vINAne sArIne A pramANe azuddha jaNAvI kahyuM ke AnI taMtrI garbhavAlI che, tenuM tuMbaDuM gaLe dAjheluM che, tene DAMDe paNa agnithI dagdha thaele che, ane tethI huM viNAne azuddha kahuM chuM (jUo citra 111). pachI te dene najare dekhADIne, te vINAne barAbara sArIne jevI te vINA kumAre vagADI, ke te badhA loke jANe nidrAdhIna thaI gayA hoya tema acetana thaI gayA. te vakhate keInI vIMTI, keInuM karyuM, keInAM kuMDala, koIno mukuTa, tathA keIna dupaTTo laI laIne te badhAno eka Dhagalo karyo. leke jyAre jAgRta thayA tyAre, A Azcarya joIne dhanya evI te rAjakumArI pitAnI pratijJA saMpUrNa Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 bhAgyane khela thavAthI traNe jagatamAM uttama evA zrIpAla kumArane varI. guNasuMdarInA pitA vagerene zrIpAlanuM vAmanarUpa joIne manamAM kheda karatA joIne, zrIpAle pitAnuM mULarUpa pragaTa karyuM. te joIne rAjAe khuzI thaIne tene potAnI putrI paraNAvI; ane hAthI ghoDA vagere paherAmaNImAM ApIne, rahevA mATe eka suMdara mahela Ave. tyAM rahIne guNasuMdarI sAthe sukha bhegavavA lAgyA. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 svayaMvara maMDapa 151 [ puNyavAna mANasa jyAM jyAM jAya, tyAM tyAM-jyAM jyAM rAma tyAM tyAM ayodhyAnI mAphaka-ane jayAM sAhasa tyAM siddhinI mAphaka-Rddhi prApta thAya che. puNyavAna mANasane IcchA thatAM ja lakSamI tarata AvI maLe che. jema keyalane gAvAnuM mana thAya che, tyAre AMbAne hera Ave che tema-puNyanA prabhAvathI puNyavAnanI pariNati-svabhAva-paNa sArI hoya che. puNyanA prabhAvathI vinono nAza thAya che; ane pitAne ISTa-Icchita-vastunI prApti thAya che. ] ka divase ramavADIe gaelA zrIpAlakumArane eka paradezI musAphara malyA. teNe khAsa jANavA lAyaka samAcAra hoya te kahevA jaNAvyuM. te musAphare kahyuM ke he deva! dhanAvaha nAmanA sArthavAhe mane kuMDinapura nAmanA nagarathI peMThaNapura nAmanA nagare javA mATe meka che. rastAmAM meM kaMcanapura nAmanA nagaramAM je AzcaryakArI banAva ja che, te te uttama puruSa! tame sAMbhaLoH "te kaMcanapuramAM zrI vAsena nAmano rAjA rAjya Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svayaMvara maDa5 163 kare che. tene kaMcanamAlA nAmanI prakhyAta paTarANI che. teNInI kukSithI utpanna thaelA yaza dhavala, yazodhara, vajasiMha ane gaMdharva nAmanA cAra putro che, ane te Upara gelekyasuMdarI nAmanI eka putrI che, ke jeNInA jevI bIjI keIpaNa kanyA traNe lokamAM nathI. he svAmI! teNIne lAyaka keI vara nahi malavAthI, teNInA pitAe svayaMvara mAMDyo che. te svayaMvara mATe atyaMta paheLe ane uMce ane ramaNIya e mUla maMDapa baMdhAvelo che, jemAM maNi ane suvarNanA thAMbhalAo para rahelI putaLIo lekene acaMbo utpanna kare che (jUo citra 112). - "vaLI, te maMDapamAM cAre bAjueAe kutUhala sahita uparAuparI banAvelI evI mAMcAonI zreNi, svarganA vimAnonI hAra jevI lAge che. vaLI, tyAM-svayaMvaramAMAmaMtrita karelA rAjAonI sevA ane bahumAna karavA mATe anAja ane ghAsa vagerenA je DhagalA ekaThA karavAmAM AvyA che, te moTA meTA parvatethI paNa uMcA che. aSADa sudI bIjanA divase te svayaMvaranuM zubha muhUrta che, te bIja AvatI kAle ja che; ane te nagara ahIMthI trIsa ejana dUra che." A samAcAra sAMbhaLIne zrIpAlakumAre te musApharane tarata ja pitAnA ghaDAnA gaLAmAM paherAvelI senAnI sAMkaLa ApI dIdhI. kumAra pitAnA AvAse gaye. kumAra pitAnA AvAse pahoMcyA pachI pAchalI rAtanA vicAravA lAgyuM ke kubaDAnuM rUpa karIne, tyAM jaI te svayaMvara jouM "zrIpAla rAsa mAM traNa yojana dura che; tema lakheluM che. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 zrI zrIpAla kA tA ThIka. hAranA prabhAvathI te kukhaDAnuM rUpa karIne svayaMvara maMDape jaI pahoMcyA. tyAM teNe uMcA mAMcaDA rAjAone beThelA joyA. Upara kubaDAnuM rUpa dhAraNa karelA zrIpAlane svayaMvara maDa5mAM pesatAM daravAne aTakAvyo. te vakhate peAtAnA hAthanuM seAnAnuM kahuM te daravAnane ApIne zrIpAla mUlamaMDapamAM dAkhala thayo. aMdara dAkhala thaine jyAM mukhya thAMbhalA Upara sAnAnI pUtaLI gAThavelI che tenI pAse jaIne te svastha thaI ne beThA. tyAM beThelA rAjAoe te UMcI pIThavALA, sakAcAelA zarIravALA, capaTAM nAkavALA, gadheDA jevA lAMmA dAMtavALA, UMTa jevA hAThavALA, pIMgaLa-kAmarA-vALavALA ane pILI-mAMjarI AMkhAvALA te mukhaDAne joIne pUchyuM ke: 'huM kumaDAjI! tame ahIM zA mATe padharyA che ? ' kubaDA rUpadhArI zrIpAle uttara ApyA ke: ' je kAma mATe tame badhA ahIM AvyA che, te kAma mATe huM paNa ahIM Avyo chuM.' te sAMbhaLI adhA khaDakhaDATa hasI paDyA ane mazkarImAM khelavA lAgyA keH ' e ! jhU! A rUparUpanA bhaMDArane teA jA ! ahA ! AvA rUpavALA varane jo rAjakanyA nahi paraNe teA pachI teNInuM zuM thaze ! ' [A pramANe kumaDAnI badhA marakarIe karavA lAgyA. ] te daramyAna rAjakumArI paNa uttama pAlakhImAM besIne, kSIrADhaka sarakhAM svaccha vastro paherIne, tathA nirmala meAtI Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 svayaMvara maMDapa enA AbhUSaNa aMga upara dhAraNa karIne; ane hAthamAM nirmala mALA dhAraNa karIne, [ mastaka upara nIluM-meghADaMbara chatra dhAraNa karelI] te svayaMvara maMDapamAM AvI pahoMcI. metInI mALAthI zobhatA kaMThavALI rAjakumArI jevAmAM hAthamAM varamALA laI mukhyamaMDapanI aMdara AvI mukhya thAMbhalA tarapha najara karI jevA lAgI, tevAmAM akasmAta pavitra evA zrIpAlakumAranuM suMdara mULa svarUpa joIne AnaMdita manavALI te rAjaputrI vicAravA lAgI ke "he mana! have tuM A patinI prAptithI AnaMda pAma! huM dhanya chuM ! kRta puNya chuM ! mAro meTe bhAgedaya che! kAraNa ke mArAM manarUpI samudrane vRddhi pamADavA mATe caMdra samAna A keIka bhAgyazALI puruSa ahIM Avela che." teNInI anurAga tathA kaTAkSovALI daSTine joIne, teNInI parIkSA karavA mATe kumAra paNa vacce vacce teNIne pitAnuM kubaDArUpa dekhADato hato. have pratihArI je je rAjAnAM rUpanuM varNana kare che, te te rAjAne kumArI rUpa, vaya tathA deza saMbaMdhI doSo batAvIne vakhoDatI hatI. je vakhate je rAjAnuM varNana pratihArI karatI hatI, te vakhate te zarada pUrNimAnA caMdra sarakhA ujvala mukhavALo thate hato; ane jyAre rAjakumArI tenI avagaNanA karatI hatI, tyAre te zyAma mukhavALe thaI jato hate. te pratihArI jyAre sarva nRpamaMDalanuM varNana karIne thAkI gaI, tyAre rAjakumArI vilakSa thaIne pitAnA manapa Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 zrI zrIpAla kathA saMda pati kubaDAne prema daSTithI jue che. te vakhate thAMbhalA Upara rahelI uttama evI suvarNa putaLInA mukhamAM hArane adhiSThAyaka deva dAkhala thaIne A pramANe belavA lAge ke "he vatsa ! je te dhanya ane catura che, ane guNa tathA avaguNane jANanArI che te A kuja rUpadhArI uttama puruSane vara!" te sAMbhaLIne kumArIkA tarata ja te kujarUpadhArI zrIpAlakumArane varamALA paherAve che. kumAra jANI joIne pitAnuM vizeSa kurUpa dekhADavA lAgyo. te daramyAna svayaMvara maMDapamAM bhegA thaelA badhA rAjAe, te kujarUpadhArI zrIpAlane AkSepa karI kahevA lAgyA ke "he kunja! A varamALA cheDI de! nahitara ame tane mArI nAkhIzuM. A bheLI rAjakumArI guNa tathA avaguNane samajI zakatI nathI, tethI tene taNe varamALA paherAvI che, paraMtu AvuM akArya ame sahana karI laIe tema nathI ane kujane AvuM kanyAratna nahi laI javA daIe. mATe tuM A varamALA tajI de! nahitara amArI A talavAra varamALAvALA tArA A kaMTharUpI nAlane chedI nAkhaze." kujarUpadhArI zrIpAla hasIne bolyo ke "jyAre durbhAgyathI dagdha zarIravALA evA tamane, je A kumArI pitAnA manathI nA varI, te tame tamArA bhAgyanA Upara zA mATe gusse thatA nathI? vaLI, tamoe parastrInA abhilASarUpI pApa karyuM che, te pApathI zuddha karavA mATe A mArI talavAranI dhArarUpI tIrtha samartha che." A pramANe Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svayaMvara maMDapa kahIne te kujarUpadhArI zrIpAle te lekene evA te hAtha dekhADayA, ke te badhA rAjAo bhayathI vyAkula thaIne cAre bAjue nAzI gayA. AvI rIte te kubaDAe evuM te parAkrama tyAM batAvyuM, ke jethI rAjI thaelA evA devatAeAe tenA Upara phUlonI vRSTi karI. A joIne zrIvAsena rAjA paNa khuzI thaIne belyo keH "he vatsa ! jema tame tamAruM A pramANe apUrva bala pragaTa karyuM, te ja pramANe tamArUM mUla svarUpa paNa pragaTa kare." pachI kumAre tatkAla pitAnuM svAbhAvika rUpe pragaTa karyuM. te joIne AnaMdita thaelA vajasena rAjAe meTI dhAmadhUmapUrvaka potAnI putrI rolekyasuMdarInuM zrIpAlakumAra sAthe lagna karyuM. teone rahevA mATe eka suMdara mahela Apyo. tyAM zailezvasuMdarI sAthe rahe e zrIpAlakumAra parama AnaMda bhagavate hato. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrIpAlanI bhAgyavRddhi 152 [bhAgyazALI gyazALI puruSA ja apAra sukha bhogavI zake che; kAraNa ke icchita sukhAnI prApti pUrve karelA puNyAthI ja thAya che. dareka kAryanI prAptinAM kAraNa kALa, svabhAva, niyati, yuddha ane udyama e pAMca che. je samaye thavAnuM hoya te samaye ja te thAya che; jemake unALAnI RtumAM AMge kerIA Ave che, methI ziALAmAM ja Uge che, strI RtuvatI thayA pachI ja garbha dhAraNa kare che, A pramANe dareka kAryamAM samaya-kALanI jarUra paDe ja che. samaya hAya, paNa jo svabhAvanA saMcAga na hoya te maLelA samaya ane sayAga niSphaLa jAya che. kAraNa ke khIja uge te ugavAnA svabhAvavALu hAya teA ja uge, paraMtu khIja ja kharAba hoya teA ugavAnA samaya hovA chatAM paNa te ugatu nathI. dUdhamAMthI ja dahI' thAya che, mATe ja samayanI jeTalI jarUra che teTalI ja svabhAvanI paNa jarUra che; samaya ane svabhAva anenA cega maLyo. hAya, paraMtu temAM jo niyata kAraNu na heAya te paNa dhAreluM kArya pAra paDatuM nathI. jemake trIjA ane ceAthA ArAmAM bhiva jIvA puSkaLa Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlanI bhAgyavRddhi hatA, chatAM jeoe samakita prApta kareluM nahi, teoe bhavyapaNuM prApta kareluM hovA chatAM paNa mokSa prApti na karI zakayA. eTale ke samaya, svabhAva baMnene saMyoga hovA chatAM niyata kAraNa na maLyuM, tethI mokSamArga prApta thayo nahi, mATe kALa, svabhAva ane niyata e traNe kAraNanI dareka kAmamAM jarUra che. e traNe kAraNa hAjara hoya, chatAM je udyama na karavAmAM Ave te te traNe kAraNo hAjara hovA chatAM paNa kArya saphaLa thatuM nathI. jemake keIeka vRkSane tenI jatumAM ja vAvyuM che, tene DuMDIo paNa Ave che, paraMtu je tene pUratuM pANI na pavAya ane vADa vagerene baMdobasta na karyo hoya te te phaLI zakatuM nathI, kAraNa ke traNe kAraNa raju hovA chatAM udyamanI khAmI rahI gaI, jethI dareka kAraNamAM udyamanI paNa khAsa jarUra ja che. e cAre kAraNo hAjara hovA chatAM paNa kheDUtanA bhAgyamAM na hoya, te karelI badhI mahenata niSphaLa jAya che. matalaba e ja ke dareka kAryamAM A pAMca kAraNe bhegAM thAya to ja keI paNa kArya siddha thAya che. e pAMcamAMthI ekanI paNa khAmI hoya che tethI kAryasiddhi thatI nathI. A pAMca kAraNane milApa karAvI denAra ISTa heturUpa moTuM puNya ja che. te puNya ja badhAe sArA saMga meLavI de che, tethI badhA karatAM puNya e ja moTuM che. e ja puNyanA ga vaDe zrIpAla ane geleksasuMdarIne saMbaMdha thayo. evI ja rIte zRMgArasuMdarInI prAptine saMbaMdha have kahevAze.] Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1eo zrI zrIpAla kathA eka divase keI mANasa rAjasabhAmAM AvyuM ane te kahevA lAgyo keH "he svAmI! dalapattana nAmanA nagaramAM dharApAla nAmane rAjA rAjya kare che (jUo citra 113). te rAjAne uttama rAjAonI putrIo evI coryAsI rANIo che, temAM prathama paTarANI tarIke guNamALA nAmanI mahAvivekI rahyuM che. te rANIne hiraNyagarbha, nehala, dha, vijitArI ane sukarNa nAmanA pAMca putro che, ane zRMgArasuMdarI nAmanI putrI che. A zaMgArasuMdarI traNe lokamAM zaNagArabhUta che, tema ja rUpavAna ane kalAvAna hovA uparAMta yauvana avasthAne pAmelI che. jagatamAM je mohanaveli che te te sthAvara ane sthira hoya che, paraMtu zuMgArasuMdarI te jaMgama-hAlatI cAlatImehanavali rUpa che. teNIne navapallava samAna lAla ane sukemaLa haTharUpa patra che, ujvala dAMtanI paMktirUpa sapheda puSpa che, ane stanayugalarUpa rasabharelA suMdara phaLa che, ane tethI tenuM aMga sauMdaryatAvALuM dekhAya che. jevI rIte mohanaveli pavana AvavAthI hAle che, tevI ja rIte zRMgArasuMdarI paNa mane hara hAthaNInI mAphaka jhulatI jhulatI cAle che. jina dharmamAM rakta evI te rAjakumArIne paMDitA, vicakSaNA, praguNA, nipuNa ane dakSA nAmanI pAMca sakhIo che. A pAMce sakhIo paNa jinezvara prabhunI bhakti karavAvALI che. teone rAjakumArIe ema kahyuM che keH "ApaNe jenadharmamAM zraddhAvALA chie, mATe jainadharmane jANakAra evo pati jo maLe te ApaNane AnaMda thAya. kanyAo mananI zAMti mATe lagna kare che; paraMtu baMne vacce je dharmane Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlanI bhAgyavRddhi 171 virodha hoya te, te pati-patninA manane zAMti zI rIte prApta thAya. mATe ApaNe sArI rIte parIkSA karIne, je jaina dharmamAM nizcala manavALo hoya, te ja pati sAthe ApaNe lagna karavuM." A sAMbhaLI paMDitAe kahyuM keH "he svAmini ! tame je vAta kahI te barAbara che, paraMtu bIjAne aprakAzita bhAva kavitAthI jaNAya che. mATe samazyAnAM pade banAvI tene pUravA mATe ApavAM, jethI tene zubha athavA azubha e dharmane pariNAma jaNAI Ave." AvI rIte rAjakumArIe pratijJA karI che ke "je ke I mArA manamAM rahelI samazyAo pUre, te patinI sAthe mAre pANigrahaNa karavuM." bIjI sakhIoe paNa e ja pramANe pratijJA karI che. je vakhate A pratijJAnI vAta jagatanI aMdara jAhera thaI, tyAre ghaNAe buddhivAna paMDito tyAM AvyA che, ane teo samazyA pUre che; paraMtu mananI dhAraNA mujaba samazyAo pUrAtI nathI. AvI rIte te rAjaputrI paMDitA vagere pAMce sakhIo sahita mANasanAM mananI parIkSA karatI rahelI che. A sAMbhaLIne sabhAjane belavA lAgyA keH "A kevuM Azcarya kahevAya. kAraNa ke bIjAnA manamAM rahelA bhAva mujaba koNa samazyA pUrI karI zake ? A sAMbhaLIne zrIpAlakumAra paNa Azcarya cakita thaI gayA. pachI rAjasabhAmAMthI potAnA nivAsasthAne AvyuM; Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 zrI zrIpAla kathA ane savAramAM A pramANe manamAM vicAra karavA lAgyo ke hAranA prabhAvathI dalapattana nagaramAM jyAM gArasuMdarI rAjakumArI tathA tenI pAMca sakhIo che, te maMDapamAM huM pahoMcI jauM tema thAo." A pramANe manamAM vicAra karatAM ja hAranA prabhAvathI tarata ja potAnA mULa svarUpe jyAM pAMce sakhIo sahita rAjakumArI rahelI che, tyAM pahoMcI gayA. vakhate kAmadeva sarakhA rUpavALA tathA atulya lAvaNyavALA, evA te kumArane joIne te rAjakumArI paNa cittamAM camatkAra pAmIne vicAra karavA lAgI keH "je A devAMzI puruSa ! mArA manamAM rahelI samazyAnI pUrti kare, te huM saMpUrNa prati jJAvALI, dhanya tathA kRtyapuNya thAuM." pachI zrIpAlakumAre ja pUchayuM ke tamArI samazyAo kevA prakAranI che te kahI batAvo." A pramANe zrIpAlanuM bolavuM sAMbhaLIne, rAjakumArIe, karelA saMketa mujaba pahelI paMDitA nAmanI sakhIe paheluM pada kahyuM keH "maNavaMchiyaphala hoI" A sAMbhaLIne zrIpAlakumAra vicAre che keH "A rAjakumArI jyAre sakhInA mukhethI samazyAnuM pada kahevarAve che, tyAre mAre paNa ramuja mATe pUtaLAnA mukhethI te samazyAo saMpUrNa karAvavI joIe." A pramANe vicArIne pitAnI najIka rahelA thAMbhalAnA eka pUtaLAnA mastaka upara zrIpAlakumAre pitAne hAtha mUkyo. te pUtaLAe A pramANe kahyuM Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 zrIpAlanI bhAgyavRddhi arihaMtAI navapaya, niyamiNu dharaI ju koI nicchaI tasu naraharaha, maNavaMchiya phalu hoI je kaMI paNa mANasa arihaMta vagere navapadane pitAnA manamAM dhAraNa kare che, te puruSamAM mukuTa samAna puruSane manamAM dhArelAM saghaLAM kAryomAM saphaLatA prApta thAya che. "-1 pachI bIjI sakhI vicakSaNa bolI keH "avara ma jhaMkhahu Alu" kumAranA hAthathI pavitra thaela pUtaLuM bAhyuM keH arihaMta devu susAhu guru, dhammau dayA visAla; maMtagma navakAra para, avara ma jhaMkhaha Alu. 2 devamAM zrI arihaMta deva, gurumAM uttama sAdhu e guru ane dayA sahita vizALa evo dharma, tathA maMtramAM navakAra maMtra e uttama che, te sivAya bIjuM ALapaMpALa na jhaMkho-IcchA."--2 pachI trIjI sakhI praguNA bolI ke -kari saphalu appA" pUtaLAe javAba Ape keH ArAhiya dhari devaguru dehi apattihiMdANa tava saMjama viyAra kari, kari saphalu aprANa.-3 pahelAM deva ane gurunI ArAdhanA karIne, pachI supAtre dAna devuM joIe; ane tapa, saMyama tathA paropakAra karIne potAnA AtmAne saphala kare joIe."--3 cothI sakhI nipuNA bolI kejita lihi6 nilADi pUtaLAe javAba Apyo ke Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 zrI zrIpAla kathA ari mana apau khaMci dhari ciMtAjAlima pADI; phalatipha pari pAmIyaI jittau lihiu nilADi -4 are mana ! tuM AtmAne kheMcIne vazamAM rAkha ane citArUpI jALamAM tene paDavA daIza nahi; kAraNa ke jeTaluM bhAgyamAM lakheluM hoya che, teTaluM ja phala prApta thAya che."-4. pachI pAMcamI dakSA nAmanI sakhI belI keH "tasu tihuaNa jaNadAsa pUtaLAe javAba Apyo ke asthi bhavaMtara saMci9, punuM samagaujAsa tasuMbala tasu maI tasusiri, tasu tihuaNa jaNadAsa je mANase pAchalA bhAmAM samasta prakAranuM puNya upArjana kareluM che; te mANasane bala, buddhi ane lakSmI prApta thAya che, ane traNe jagatanA loke tenA dAsa thaIne rahe che.'-5. [ rAjakumArI zaMgArasuMdarI bolI ke "ravi pahelAM ugata." pUtaLAe javAba Apyo keH jIvaMtA jaga ja nahIM, jasa viNa kAMI jIvaMta, je jasa leI AthamyA, ravi pahelAM ugata.-6 jIvatAM chatAM paNa jeno jagatamAM yaza nathI, tevA ja yaza vinA jIve te e zuM? paraMtu je cha yaza meLavIne A jagatamAMthI asta pAmyAM che-maraNa pAmyAM che. te yazasvI sUryane ugyA pahelAM udaya pAme che teonA nAmanuM smaraNa sUryodaya pahelAM karavAmAM Ave che "-6] Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlanI bhAgyavRddhi 175 A pramANe saghaLI samazyA peAtAnA mananA bhAva pramANe pUrAelI joI ne, atyaMta Azcarya pAmelI evI te zRMgArasuMdarI paNa AnaMdathI rAmAMcita zarIravALI thaIne; traNe jagatamAM sArabhUta evA te zrIpAlakumArane varI. vaLI zrIpAlakumAre peAtAno hAtha pUtaLAM para mUkIne, te pUtaLAMnA mukhathI je samazyA pUrAvI, te A kumAranu' leAkeAttara caritra Azcaya utpanna kare tevuM che. pachI rAjAe te pAMce sakhIo sahita potAnI kumArI zaMgArasuMdarInuM lagna dhAmadhUmapUrNAMka zrIpAlakumAra sAthe karAvyuM. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 rAdhAvedhanI sAdhanA 153 na.pAlakumAranuM AvuM adbhuta caritra joIne eka (aMgabhaTTa nAmane) brAhmaNa maTe ghAMTo pADIne bele keH "he kumAra! tame mAruM paNa eka vacana sAMbhaLoH kalAgapura nAmanA nagaramAM puraMdara nAmano rAjA che. tene vijayA nAmanI paTarANI che. tene harivikama, navikrama, hariSaNa tathA zrISeNa vagere nAmanA sAta putro Upara jayasuMdarI nAmanI eka rUpavAna ane kalAvAna putrI che. te putrInuM AvuM suMdara rUpa ane lAvaNya joIne rAjA bolyo keH "A kuMvarIne yogya vara zI rIte prApta thaze ?" te sAMbhaLIne, rAjakumArIne bhaNAvanAra upAdhyAye - paMDite-kahyuM keH "he mahArAja ! tamArI A putrIe mArI pAse saghaLI kalAone abhyAsa karatI vakhate, zAstramAM varNaveluM rAdhAvedhanuM svarUpa mane vinayapUrvaka pUchayuM hatuM." te vakhate meM paNa teNIne A pramANe karI batAvyuM hatuM ? "eka moTA thAMbhalAnI Upara ATha cakro goThavavAM - te Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAdhAvedhanI sAdhanA 177 pikIne cAra cako yaMtranA bhegathI jamaNI bAju phare ane cAra cakro DAbI bAju phare te rIte goThavavAM - te cakanA ArAnA chidranI Upara rAdhA nAmanI lAkaDAnI banAvelI putaLI sthApana karavI ane te thAMbhalAnI nIce telanI bharelI eka kaDhAI rAkhavI, te kaDhAImAM paDatuM uparanI rAdhA nAmanI pUtaLInuM pratibiMba lakSamAM rAkhIne, pitAnuM mukha nIce rAkhIne uMce bANa evI yuktithI nAMkhavuM joIe ke Upara rahela pUtaLInI DAbI AMkhane vIMdhI nAkhe, te sujANa puruSa rAdhAvedha sAdhanAra kahevAya. A rAdhAvedha kaI dhanurvidyAne jANanAra koI virala ane uttama puruSa ja karI zake che." lekamAM paNa kahevAya che keH "guNomAM vinaya guNa uttama che, rasamAM zAMtarasa zreSTha che; kiyAmAM bhAva mukhya che, ane nATakamAM kavitA mukhya che, tathA sarvavidyAmAM rAdhAvedha uttamottama che." mArA mukhethI rAdhAvedha saMbaMdhI bInA sAMbhaLIne "he. rAja! ApanI A putrI jayasuMdarIe ghaNA lokenI hAjarImAM evI pratijJA karI che ke je kaI puruSa mArI najara samakSa rAdhAvedha sAdhaze, te ja puruSamAM zreSTha narane huM varIza." AvI rItanI pratijJAthI ema jaNAya che ke, A dhanya jIvanavALI ane puNyazALI rAjakumArI kaI paNa uttama puruSanI patnI thaze. tethI "he narezvara ! A badhI ciMtA mUkI daIne, meTo maMDapa taiyAra karAvI temAM rAdhAvedhanI racanA karavA saMbaMdhI goThavaNa kare ke jethI teNInA lAyaka varanI prApti thaze." Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 zrI zrIpAla kathA tethI te ja pramANe rAjAe rAdhAvedhanI goThavaNa karIne, dezadezanA rAjAone nimaMtraNa karIne bolAvyA che, paraMtu teomAMnA eke paNa haju sudhI te rAdhAvedha sAthe nathI. paraMtu huM mArA anubhava uparathI mAnuM chuM ke mahAprabhAvika Apa (zrIpAlakumAra) te rAdhAvedha sAdhI zakaze. A pramANe kahIne mauna rahenAra te brAhmaNane zrIpAle khuzI thaIne kAnana kuMDala bakSIsa ApyAM. rAtrie pitAnA AvAsamAM rahIne savAramAM te hAranA prabhAvathI kellAgapura (hAlanAM kelhApura) nagare pahoMcI gayA. tyAM badhA rAjAo tathA lake bhegA thaelA hatA te maMDapamAM pahoMcyA. maMDapamAM pahoMcIne hAranA prabhAvathI tathA siddhacakrajInA samaraNathI zrIpAle rAdhAvedha sAthe. te vakhate tyAM hAjara rahelI jayasuMdarIe, zrIpAlakumArane varamALA paherAvI ane rAjAe paNa meTA mahotsava pUrvaka baMnenA lagna kya. zrIpAlakumAra rAjakumArI jayasuMdarI sAthe rAjAe ApelA mahelamAM AnaMdathI rahevA lAgyA. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ujajaiyinI tarapha prayANuM 154 zapAlakumAra rAjAe ApelA mahelamAM sukhapUrvaka rahetA hatA. te vakhate thANAthI mAmA-rAjA-e mekalelA uttama puruSa zrIpAlane teDavA tyAM AvI pahoMcyA. zrIpAle paNa pitAnI patnione bolAvavA mATe mANasane ravAnA karyo. pachI te strIo paNa potAnA baMdhuo sahita tyAM (kelAgapuramAM) AvI pahoMcI. A rIte badhI jagyAethI AveluM lazkara vagere ekaThuM thatAM, ghoDA, hAthI ratha, sahita zrIpAlakumAra thANA nagare AvI pahoMcyA. - thANAnA rAjAne paNa kumAranI sAthe AvelI uttama evI cAra strIo tathA aDhaLaka saMpatti vagere jeIne khUba AnaMda thaye. te mAmA-rAjAe aneka rAjAonI sAthe maLIne, pitAnA bhANeja-jamAIne pitAnA karatAM paNa vizeSa parAkramazALI jANune, zubha muhUrta zrIpAlane pitAnI rAjagAdI Upara rAjyAbhiSeka karyo. te vakhate zrIpAlakumAra rAjA thavAthI, pitAnA mAthA Upara dhAraNa karelA rAjamukuTa tathA aMga upara dhAraNa karelA Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 zrI zrIpAla kathA uttama hAra vagere AbhUSaNA vaDe ghaNA ja zAbhAyamAna lAgatA hatA. temanI ane bAjue cAmara vIMjhAtA hatA, tema ja mastaka Upara chatra dharavAmAM AveluM hatuM. AvI rItanI AbhAvALA zrIzrIpAlarAjA ghaNA hAthI, gheADA, maNi tathA mAtIonI bheTo svIkAratA hatA, ane tAkhAnA sAmatA tathA matri vagerethI namana karAtA hatA. dAyajAmAM maLelA vahANeAnI lakSmIvALA tathA asaMkhya caturaMgI senAthI parivarelA evA te zrIpAlarAjAe peAtAnA mAmAnI saMmati laIne, potAnI mAtAnA caraNakamalAne namana karavA mATe mALavA bhaNI prayANa karyu. rastAmAM AvatAM nAnA meTA rAjAonI puSkaLa bheTAnA svIkAra karatAM karatAM sApArakanagare AvI pahoMcyA. sApArakanagaranI najIkamAM tathyU UbhA karIne zrIpAle tathA tenA sainye paDAva nAkhyA. pachI zrIpAlarAjAe peAtAnA pradhAnane pUchyuM. keH sApArakanA rAjA potAnI bhakti athavA tA zakti kAMI pazu kema dekhADate nathI? te khAkhatanI barAbara tapAsa karIne mane khabara Ape.' pradhAna puruSAe tapAsa karIne kahyuM keH ' he svAmI ! ahIM mahusena nAmanA rAjA rAjya kare che, tene tArA nAmanI rANI che. teNInI kukSithI utpanna thaelI, traNe jagatanI lakSmInA tilaka samAna zrItilakasuMdarI nAmanI eka rUpavAna ane guNavAna putrI che. [A tilakasu MdarI tileAttamA vagere apsarAonuM paNa teja haraNa karI le tevI mahA svarUpavAna che. huM rAjedra! Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ujjaiyinI tarapha prayANa 181 vizeSa zuM kahuM; paNa pramANathI siddha thAya che ke e tilakasuMdarI teA atyaMta catura evA kAmadevanI sRSTi che, eTale ke kAmadevanI ghaDelI che. veda zrutie bhaNI bhaNIne vekriyA DhAra jevA thaI gaela hRdayavALA brahmAnI racAelI sRSTinI pedAzavALI strIo te upamA upamAne karIne sahita che, eTale ke eka bIjAnI joDa maLI Ave tevI che, ane kalaMkita upamAo vALI che eTale ke caMdra sarakhA sukhavALI, kamalapatra sarakhI AMkheAvALI, gajakuM bhasthaLa sarakhA stanama'DavALI, vagere doSavALI vastuonI upamAovALI che.-mataHkha ke caMdra kSIragavALA ane kalaMkita che, kamalapatra hImathI maLI jAya che; hAthInAM kuMbhasthaLa para aMkuzanA prahAra paDe che, jethI te pazu niSkalaMka nathI. paraMtu tileAkasuMdarI teA badhI rIte niSkalaMka che, ane tenI kharAkharI karI zake tevI kAI upamA ApI zakAya tevI jagatamAM nathI. jethI nipuNa kAmadevanI racelI sRSTi paikInI te eka che. brahmA jevA jaDa ane adhira hRdayanA che, tevA kAmadeva nathI. kAmadeva te| saMthI sUkSma paramANuvaMta hovAthI nAjuka sanamAM pesI jaine, dareka devAnAM cittanuM paNa haraNa karI le tevA aciMtya zaktimAna ane romeromamAM prasaranAra che. jethI te catura madana-kAmadeva-nI sRSTi paikInI tilakasuMdarI hevAthI, teNIe brahmAnI racelI sRSTinA aMgeAma ganI doSavALI upamAone jItI lIdhela che; enA lIdhe te upamA rahita-nirUpama-rUpavALI che. " A tilakasuMdarIne Aje ja kAI dIrgha pRSTha jAtanA Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 zrI zrIpAla kathake sarpa karaDyo che. te sapanuM jhera UtAravA mATe maNi, maMtra, auSadhi vagere bahu bahu upacAro karavAmAM AvyA che, te paNa he svAmI! teNane kaI paNa prakArane phAyado thaye nathI. A prakAranA mahAduHkhathI pIDAe hevAthI te rAjA ahIM AvI zakyo nathI, paraMtu bIjuM kaI paNa kAraNa nathI ke jenA lIdhe Apa tenA Upara avakRpA karo." pradhAnanuM A pramANenuM bolavuM sAMbhaLIne, zrIpAla rAjAe kahyuM keH "te kumArikA kyAM che? mane jaladI batAve. ke jethI te kanyAnA jhera utAravAne upAya karIe, ema belI zrIpAla mahArAjA tarata gheDA Upara savAra thayA. ane jovAmAM te nagara tarapha jAya che, eTalAmAM te ghaNA strI puruSane samUha pitAnI sanmukha Avate che. te joI zrIpAla rAjAe jANyuM ke kharekhara! teNIne smazAnamAM laI javAmAM AvI che. tethI tAkIdathI gheDe te tarapha deDAvIne, zrIpAla mahArAjA samazAne jaI pahoMcyA. ane tyAM jaIne kahevA lAgyA ke "te sApe DaMkhelI kuMvarIne mane eka vakhata batAve?" te vakhate lekee kahyuM keH "he rAjana ! te marelI bALAne zuM dekhADIe? Aje te duSTa deve amAruM sarvasva haraNa karI lIdhuM che.' te sAMbhaLI zrIpAla rAjAe kahyuM keH "he leke! sape khelI ane tethI mUchita thaelI marI gayA jevI dekhAtIne paNa tapAsyA vinA agnidAha na deve joIe." pachI te lekee teNIne citA pAse jamIna upara Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uyinI tarapha prayANa 183 mUkIne dekhADI. te vakhate zrIpAla rAjAe pitAnA kaMThamAM paherelA hAranuM jala teNInA zarIra upara chAMTayuM. te hAranA jalanA prabhAvathI tarata ja te rAjakumArI jANe uMghamAMthI ja UThI heya nahi, tema tarata beThI thaI gaI te rAjakumArI manamAM Azcarya pAmIne jyAre kahevA lAgI keH "he pitAjI ! A badhA leke ahIM zA mATe ekaThA thayA che?" te vakhate AnaMdita thaele mahasena rAjA bolyA ke "he vatsa! je A (zrIpAla) mahArAjA maherabAnI karIne, A vakhate ahIM na AvyA hatA te keNuM jANe tArI zuM dazA thAta ? A uttama puruSe Aje tane jIvatadAna ApyuM che, ke jeNe A citA UparathI utArIne tene UThADelI che." te sAMbhaLI teNIe potAnA manarUpI samudra pratye caMdra sarakhA evA te zrIpAla rAjAne AnaMda sahita sanehavALI mugdhadaSTithI joyA. pachI mahasenarAjA zrIpAlarAjAne kahe che keH "he svAmI! tamee amene jIvitadAna ApyuM che, mATe amane jIvitathI paNa adhika vahAlI evI amArI A kuMvarIne paNa tame grahaNa karo." ema kahI rAjAe pitAnI kanyA te rAjAdhirAja (zrIpAla) ne ApI. zrIpAle paNa tarata ja teNanI sAthe tyAM ja pANigrahaNa karyuM. evI rIte zrIpAlarAjAne te tilakasuMdarI vagere ATha manahara strIo hatI, te paNa jema ATha dizAethI Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnI Ira" 184 zrI zrIpAla kathA zobhate e meruparvata paNa jema udayanI lakSmIne yAda kare che. vaLI ATha agramahiSavALe e IMdra paNa jema jinezvaradevanI bhaktine Icche che, ATha siddhivALo e paNa samakitI jema viratine Icche che, ATha pravacana mAtAevA sAdhu jema jinadharmane Icche che, vaLI ATha mahA siddhiovALe e megI paNa jema mukti-mokSamArga-ne Icche che, tema A zrIpAlarAjA ATha strIo sAthe hovA chatAM paNa prathamanI strI (mayaNAsuMdarI) ne maLavAnI IcchA rAkhe che. prathama strIne maLavAne utkaMThita manavALA tathA mAtAne namana karavAne paNa utsuka thaelA evA te zrIpAlarAjA prayANa mATenuM Dhela vagaDAve che. rastAmAM pagale pagale aneka rAjAo zrIpAlarAjAne ghaDA, hAthI, ratha, subhaTa, kanyA, maNi, ratna, zastra tathA vastronAM bheTaNa Ape che. A pramANe nadIonuM jala AvI maLavAthI jema samudra vistRta thAya che, tema dareka jagyAethI sinyanA balane samUha vadhatuM jAya che jene evA te zrIpAla rAjA anukrame mahArASTra, seraTha (saurASTra), lATa sahita mevADa vagere dezanA rAjAone sAdhatA - vaza karate - thake mAlavadezamAM AvI pahoMce. hita ' jasuka Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 dharmano jaya 155 susenA mukhethI bIjA rAjAnuM moTuM lazkara ujajayinI tarapha dhasI Ave che; evA samAcAra sAMbhaLIne mALavAnA rAjAe tarata ja bhayabhIta thaIne killo samarAvI lIdhe. vaLI kApaDa, cepaDa (ghI, tela vagere) dhAnya, tala, jala tathA baLataNane saMgraha karyo. yaMtro taiyAra karavA mAMDyA. vaLI zUravIra subhaTone paNa taiyAra karavA mAMDyA. AjubAjunA loke paNa parasainyanA bhayathI, ujayinImAM AvI pahoMcyA. AvI rIte bahAranA leke AvavAthI zahera sAMkaDuM dekhAvA lAgyuM. zaherane cAre bAju zrIpAla rAjAnuM sainya vIMTaLAI gayuM. sanyane paDAva paDI gayA pachI, rAtanA pahelA pahere zrIpAlarAjA pite hAranA prabhAvathI pitAnI mAtAjIne namana karavA mATe, mAtAjInA gharanA bAraNe pahoMcI gayA. tyAM bahAra UbhA UbhA, pitAnI prathama patina mayaNAsuMdarIne, potAnI mAtA kamala prabhA A pramANe kahe che te sAMbhaLavA lAgyAH "he vatsa zatrunA lazkare cAre bAjuthI nagarIne gherI lIdhI che, ane badhAM loke gabharAIne UMcA Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 zrI zrIpAla thA nIcA thaI rahyA che, mATe kAMI khakhara paDatI nathI ke ApaNuM zuM thaze? vaLI, mArA putrane dezAMtara gaye Aje eka va thaI gayuM. paraMtu he vatsa! hajI sudhI te tArA patinA kAMIpaNlR samAcAra prApta thayA nathI. ' ' mayaNAsuMdarI kahevA lAgI keH 8 huM mAtAjI! tamA jarApaNa bhaya rAkhazeA nahi, kAraNa ke navapadajInA dhyAnamAM mananI sthiratA karyA pachI kAI paNa bhaya utpanna thatA nathI. vaLI, Aje saMdhyA samaye jyAre huM zrIjinezvaradevanA dvIpaka tathA dhUpa karatI hatI, te vakhate mArA manamAM kAika apUrva bhAva utpanna thayA hatA; je hajIsudhI paNa mArA manamAM mAtA nathI. temaja kSaNe kSaNe koIpaNa kAraNa vinA mArA zarIramAM romAMca thayA kare che. vaLI, mArI DAbI AMkha ane DAbI bAjunA stana paNa pharake che, tethI mane lAge che ke Aje ja tamArA putra AvI malaze.' te sAMbhaLIne kamalaprabhA paNa AnaMdita thaI ne jevI khele che ke: 'he vatsa ! tuM uttama lakSaNAvALI che, ane tArI jIbhamAM amRta che, tuM kahe che tema ja thAo. ' te vakhate zrIpAla rAjA paNa dhamAM nizcala manavALo evI peAtAnI patnInuM vacana satya pADavA daravAjA ughADA 'ema AlyA. * te sAMbhaLIne kamalaprabhA melI ke kharekhara! A mArA putranuM vacana che.' ' mayaNAsuMdarI khelI keH * jinezvaradevanAM vacanA khATAM paDe ja nahi, ' Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamane jaya 187: daravAjA ughADyA eTale, zrIpAla rAjA potAnI mAtAnA baMne caraNamAM name che. vinayavALI evI pitAnI patnIne paNa paramaprItithI belAve che. pachI mAtAne khabhA Upara besADIne tathA strIne hAthamAM pakaDIne, zrIpAla jA hAranA prabhAvathI pitAnA taMbUmAM AvyA. tyAM mAtAne siMhAsana upara besADIne, namana karIne, zrIpAla rAjA bolyA keH "he mAtAjI! ApanA caraNa kamalanA prasAdathI utpanna thaeluM A badhuM phala che. " tyArapachI zrIpAla rAjAnI AThe strIo pitAnI sAsujInA tathA meTI bahena mayaNAsuMdarInA caraNomAM namana kare che. AnaMdita thaelI evI te bane-sAsu ane vahUe te sarvanI prazaMsA karI. pachI madanamaMjUSAe zrIpAlarAjAnuM zarUthI atyArasudhInuM vRttAMta baMnene kahI saMbhaLAvyuM. pachI rAjA te strIone AnaMdathI vastro, AbhUSaNo, uttama parivAra ane darekane ekekuM nATaka Ape che. tyArapachI mayaNAsuMdarIne pUchayuM keH "have tArA pitAne ahIM kevI rIte belAvuM?" mayaNAsuMdarIe kahyuM ke "pitAnA khabhA Upara kuhADe laIne te Ave, tevI rIte bolAve." - zrIpAlarAjAe dUtanA mukhathI jyAre te prajApAla rAjAne tema karavA kahevaDAvyuM, te vakhate mAlavarAjA krodhAyamAna thaze. te vakhate maMtrie tene samajAvyuM keH "he svAmI ! pitAnAthI adhikanI sAthe keIpaNa rIte virodha kare nahi. [je prabaLa pratApavaMta che tenA tarapha kepa Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zrI zrIpAla kathA karavAthI zuM phAyade? sUryanA sAme dhULa pheMkavAthI to te pheMkanAra upara ja paDe che. te tevA sUryasamAna prabaLa pratApavALA sAme gusse batAvIe te pariNAme pitAne ja geralAbha ApanAra nIvaDe che. mahArAja ! dIvAne prakAza phelAtAM aMdhArAne nAza thAya che khare; paraMtu je sakhata pavananI jhapaTa Ave che, te dI paNa olavAI jAya che. matalaba eja ke Ape dIvArUpa prakAzI ghaNAe rAjAonA garvarUpa aMdhakArane dUra karela che, paraMtu A caDI Avela rAjedra Upara Apane dIvArUpa prakAza paDI zakanAra ja nathI, kAraNake e prabaLa pavananI je akhalita jeravALe che. mATe he prabhu! dhyAna Ape ke, AkarA pavananA jhapATAthI dIvAne bacAvI kAyama prakAzavaMta rAkhavA jyAM pavananI jhapaTa na lAge tyAM mUkavAmAM Ave che tethI zuM dIpakanI mahattA kamI thAya tema che? nahIM; tema karavAthI te ulaTo phAyado thAya che. zuM prabaLa pavananA jera sAme dI dharI rAkhavAthI te dI pitAne prakAza rAkhI zake kharo ke? nA, kadI nahIM! jethI baLavAna sAme virodha kare nakAme ja che. kAraNa ke jene bhAgye ja moTA banAvyA che, tenI sAthe rIsa karavI gya nathI, mATe pitAnI zaktine vicAra karIne maryAdAmAM rahIe to vadhAre phAyado thAya che e niyama dhyAnamAM rAkhIne deve ja mahimAvaMta karelA rAjAnI Upara gusse na lAvatAM gajA pramANe maryAdAmAM -rahI tene mastaka namAvIe to tethI phAyado thAya che." ] jethI A dUta kahe che te ja karavuM yogya che. ApaNe Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhatA jaya 189 jANI joIne gera vyAjabI kAma zA mATe karavuM joie, jenA samaya baLavAna hoya tenA ja saMrakSaNa taLe javuM e huMmezanA niyama che. ' pradhAnanAM nyAya ane vicAravaMta hitakara vacana sAMbhaLI sujJa rAjadUtanA kahevA mujaba kuhADAne kAMdhe mUkI, potAnA matri tathA sAmata sahita zrIpAla rAjAnA taMbUnA dvAra pAse jevA pahoMce che; tevA ja zrIpAla rAjAe tenA khabhA UparathI kuhADA UtarAvIne, ane rAjAnA tathA tenA parivAranA uttama vastra ane AbhUSaNA ApIne satkAra karyA. satkAra karIne taMbUnI aMdara khelAvyA. aMdara melAvIne uttama Asana upara besADayA, te vakhate mayaNAsuMdarI peAtAnA pitA prajApAlane kahevA lAgI ke: - huM pitAjI! Ape te vakhate mane je mArA karme ApelA pati sAthe paraNAvI hatI, teNe ja Aje tamArA khabhA UparathI kuhADe! UtarAgyeA che. ' pachI Azcaya pAmeleA mAlavarAjA peAtAnA jamAIne namana kare che, ane kahe che ke : " he svAmI ! huM ApanA gauravane ane meTA prabhAvane na oLakhI zakayo, te mATe mane mAphI Apaze. ' " zrIpAla rAjAe javAba ApatAM kahyuM keH A kAMI mArA prabhAva nathI; paraMtu sadgurue upadezelA - matAvelAnavapadanA A prabhAva che. ' A Azcaryajanaka samAcAra sAMbhaLIne saubhAgyasuMdarI tathA rUpasuMdarI vagere saghaLA parivAra paNa tyAM AvyeA. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA A pramANe saghaLa svajanavarga tyAM ekaThA thavAthI sarva loke AnaMda pAmyA. ane te AnaMdanI khuzAlImAM zrIpAla rAjAe nATaka zarU karavA mATe hukama karyo. te vakhate AnaMda pAmIne tarata ja pahelI nATaka maMDaLI UbhI thAya che, paraMtu eka mukhya nadI ghaNuM kahevA chatAM paNa UbhI thatI nathI. pachI teNIne jyAre parANe parANe UbhI karavAmAM AvI tyAre utsAha rahita thaelI evI te, tyAM eka hRho belI keH " kaha mAlava kaha saMkhauru, kaha bambara kaha na; surasuMdarI nacAvIyaI daIvahiM dalavi marada. 1 kyAM mAlavadezamAM mAre janama, kyAM zaMkhapuranA rAjaputra sAthe mAruM lagna kyAM babarakulamAM mane vecavI ane kayAM nATaka karatAM mAre zIkhavuM. arere! deve mAre ahaMkAra daLI nAMkhIne, A surasuMdarIne nAca karatI karI che" (jUo citra 114) A sAMbhaLIne teNInA mAtApitA vagere saghaLe parivAra manamAM Azcarya pAmIne vicAra karavA lAgyA ke : "A surasuMdarI ahIM kyAMthI ?" A pramANe badhA vicAra kare che eTalAmAM te surasuMdarI deDIne pitAnI mAtAnI keTe vaLagIne rovA lAgI. tyAre tenA pitAe pUchyuM keH "he vatsa! tuM AvI duHkhada sthitimAM zI rIte mUkAI?" pachI te surasuMdarI belI keH "he pitAjI! te vakhate Ape ApelI Rddhi sahita huM mArA pati sAthe zaMkha Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamane jaya purInA pAdaramAM pahoMcI. tyAM pahoMcyA pachI zubha muhUrtanI rAha jotA tamArA jamAI ane huM zahera bahAra rahyA ane amArI sAthenA subhaTomAMne moTe bhAge pitapotAnA ghera ga. rAtanA vakhate ame nirbhaya manathI gAmanI bahAra rahyA; evAmAM mAramAra karatI eka moTI dhADa paDI. te vakhate tamArA jamAI mane turata choDIne nAzI gayA. te dhADa pADanArAoe Ape ApelI badhI dolata lUMTI lIdhI, ane mane pakaDIne laI gayA pachI te dhADapADuoe mane nepAladezamAM laI jaIne vecI. tyAM eka dhanavAna sArthavAhe mane kharIdI lIdhI. pachI teNe paNa mane pitAnA sAthe sAthe babbakulamAM laI jaIne mahAkAlarAjAnA nagaramAM dukAna para rAkhIne vecI. tyAM nRtya ane gAyanamAM nipuNa evI eka gaNikAe mane vecAtI lIdhI ane teNIe mane nATyakaLAmAM nipuNa karI naTI banAvI. pachI nATakanA mahA zokhIna babarakUlanA mahAkAla nAmanA rAjAe nava nATakamaMDaLIo kharIdI, temAM mane paNa bhegI kharIdI lIdhI ane judI judI jAtanA mArI pAse nRtya karAvyA. chevaTe pitAnI madanasenA nAmanI putrInAM jayAre zrIpAla mahArAjA sAthe lagna karyA, tyAre dAyajAmAM nava nATakamaMDaLIo sahita mane paNa ApI dIdhI. 'zrIpAla mahArAjAnI AgaLa nRtya karatAM karatAM mArA ATalA divase te vItI gayA. paraMtu hAlamAM mAruM A AkhuM kuTuMba joIne duHkha ubharAI AvyuM. te vakhate Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19ra zrI zrIpAla kathA mAruM bhAgya tathA mayaNAnI viTaMbanA joIne, meM mUrkhAe je atyaMta garva karyo hato, te mATe garva bhAgIne bhUkko thaI gayo. je kameM mAre garva gALI nAkhe ne jemanA caraNakamalemAM rAjAe paNa name che, te mArI moTI bahena, mayaNAsuMdarInA patinuM dAsapaNuM karAvyuM te karma ja jayavaMtu varte che. - "mArI maTI bahena eka mayaNA ja dhanya strIomAM mukhya che, ke jeNanAM nirmala zIlathI AvAM phelo phalyAM che; ane huM te pApa karanAra manuSyamAM pahelI chuM, temAM koI paNa jAtanI zaMkAne sthAna nathI. kAraNa ke kula ane zIla vinAnuM jenuM AvuM caritra che. vaLI, A mayaNane te jinadharma kalpavRkSanI mAphaka uttama phalethI phaLela che, ane mane te te mithyAdharma jherI vRkSa samAna thaI paDyo che. vaLI, A mayaNa te pitAnAM kulane ujALavAmAM mANekanI eka dIvI samAna che, ane huM te cIDa (rALa) nA uMbADA sarakhI kulane atyaMta malIna karanArI chuM. vaLI, leke mayaNane joIne samyakatva, zIla ane satya tarapha prerAya tema che, ane mane joIne mithyAtva, ahaMkAra ane kAmabhAva tarapha prerAya tema che." A pramANe belIne surasuMdarIe kone je AnaMda upajAvyo, te AnaMda pahelAM nATakathI paNa thaye na hato. pachI zrIpAla rAjAe tarata ja aridamanane teDAvIne ghaNI Rddhi sahita surasuMdarIne soMpI. tyArapachI te daMpatie Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 dharmane jaya paNa zrIpAla mahArAjA ane mayaNAsuMdarInA saMsargathI zuddha samyaktva prApta karyuM. zrIpAlanI sAthe je sAta keDhiyA hatA, teo paNa mayaNAsuMdarInA upadezathI regarahita thaelA hevAthI, AvIne ghaNuM ja premapUrvaka zrIpAla mahArAjAne namyA. zrIpAla rAjAe paNa teo para kRpA karIne, te badhAne umarAvapada ApIne pitAnA lazkaranA nAyake banAvyA. pitAne je pahelAM mahisAgara nAmane maMtri hato, te paNa AvIne zrIpAlarAjAnAM caraNomAM namI paDyo. te vakhate tene paNa pahelAMnI mAphaka pitAnA mukhya maMtri tarIke sthApana karyo. pachI sasarA, sALA tathA mAmA vagere rAjAone tathA bIjA subhaTane paNa zrIpAlarAjAe ghaNuM mAna ApyuM. vaLI, te badhA paNa ghaNuM bhaktipUrvaka kapALa para hastakamala joDIne te zrIpAlarAjAnI sevA karavA lAgyA. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrIpAlane vijaya 156 a ka divasa samaya maLatAM matisAgara maMtrie sAmaMta tathA maMtrio sAthe maLIne jamIna upara lalATane aDADIne, zrIpAlarAjAne vinaMtI karI keH "he svAmI! ApazrIne nAnapaNamAM ApanA pitAzrInI gAdIe besADyA hatA paraMtu je pitarAI kAkAe ApazrIne padabhraSTa karIne ApazrInI gAdI pacAvI pADI hatI, te pAchI kabaje karavAnI jarUra che ane ApaNA te zatrune zikSA karavAne A anukULa samaya che." pitAnI zakti hovA chatAM paNa je zatrue kabaje kareluM pitAnA pitAnuM rAjya pAchuM meLavatA nathI, te jagatamAM hAMsIne pAtra thAya che. vaLI, he svAmI! Apa pitAnuM rAjya pAchuM nahi le te, ApazrInI A saghaLI Rddhi ane sinyane vistAra zA kAmane? tethI he svAmI! Apa maherabAnI karIne pitAnuM rAjya pAchuM grahaNa kare. jyAre Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlanA vijaya 195 * ApazrIne ApanA pitAzrInI gAdI Upara beThelA joIza, tyAre ja mane sukha thaze. ' te sAMbhaLI zrIpAlarAjAe kahyuM keH 'he amAtyajI ! tameAe je kahyuM te satya che, paraMtu rAjya pAchu' meLavavAnA cAra upAya che. jo zAma-samajaNuthI kArya thatuM hoya te IMDanI zI jarUra che? jo sAkarathI pittano vyAdhi dUra thatI hoya te pittapApaDAnI zI jarUra che ?' pachI maMtri melyA ke* * ahe prabhu ! ApanI buddhi * ahu ja vizALa che, gaMbhIratAmAM samudrathI adhika che; ane ApanI kSamA pRthvI karatAM paNa meATI che. mATe ApaNe have A caturmukha nAmanA uttama brAhmaNa tane meAkalIe, ke je tanA guNAe karIne vikhyAta che. 'parAkrama, teja ' ane buddhibalavALA evA te caturmukha kRtane sanmAnapUrvaka tyAM mAlyA, ane te paNa tarata caMpAnagarIe pahoMccA. te caturmukha krUta ajitasena rAjA pAse jaI ne madhura vacanAthI A pramANe khelavA lAgyA ke : 8 he rAjana !te * vakhate tamArA bhAInA putra evA te mAlaka zrIpAlarAjAne temanA pitAnI gAdIe je esADavAmAM AvelA hatA, te vakhate temane tameAe rAjyazAsana karavA mATe asamartha gaNyA hatA, ane tethI te rAjyanA bhAra tameAe tamArI khAMdhapara upADIne, je zrIpAlane tamAe savA kalA zIkhavavA mAkalyA hatA, te have sarva kalAomAM kuzala thaIne atula khalavALA thayA che. vaLI, temanA caraNAmAM Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA save rAjAo AvIne name che; te have caturaMgI senA sAthe tamane bhArarahita karavA mATe Ave che. mATe have tamAre tene rAjyane bhAra zeMpI de joIe, kAraNa ke jagatamAM paNa junA thAMbhalA UparathI bhAra UtArI laIne navA thAMbhalA Upara dhAraNa karavAmAM Ave che. vaLI, te zrIpAlarAjAnA caraNakamalanI sevA karavA mATe bIjA paNa ghaNuM rAjAe bhaktipUrvaka AvelA che. tame to. najIkanA sagA hovA chatAM paNa temane maLavA AvyA nathI, AvI rIte kulane virodha to durjana ja kare che. paraMtu kulamAM je virodha kare, te zatrune ghera kalpavRkSa samAna che; mATe tamAre paraspara kAMI paNa matsara kare egya nathI. "vaLI, te matsara paNa tyAre ja kare joIe, ke jyAre ema jaNAya ke huM tema karavA zaktimAna chuM. khadyota samAna tame kyAM ane pracaMDa sUryasamAna te kyAM? vaLI, he rAjana ! tame kyAM khAbecIyA, sarasava ane sasalA samAna !, ane te kayAM mahAsAgara merU ane siMha samAna vaLI, je tame tamArA jIvana upara rUThyA nA he te, tarata ja bhaktipUrvaka zrIpAlarAjAnA puNyazALI caraNonI sevA kare; ane tame kadAca ahaMkAra rUpI parvata para caDIne, temanI AjJA mAnavA taiyAra nA he te yuddha mATe taiyAra thAo. kAraNa ke ahIM te ATaluM ja kahevAnuM che." A sAMbhaLIne ajitasena rAjAe A pramANe kahyuM keH "he dUta! AvI rItanAM vacanethI te brAhmaNadUta hoya evuM jaNAya che. pahelAM madhuruM, vacce khATuM ane kaDavuM, Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlano vijaya tathA aMte tIkhuM ema bhajana karavAnI mAphaka balavAnuM jANate e tuM kharekhara caturmukha che. ame te zrIpAlanA sagA nathI, ane te amAre koI sage nathI; te amAre zatru che, ane ame tenA zatruo chie. "vaLI, te samaye meM tene bALaka jANIne dayA lAvIne jyAre jIvate mUkyo, tyAre te amane nirbala ane tene baLavAna varNavyuM. vaLI, huM mArA jIvana upara rUThyo nathI, paraMtu tenA pratye yamarAjA rUkyo hoya tema lAge che, kAraNa ke teNe nirAMte sUtelA evA siMha jevA mane jagADyo che, vaLI, tuM dUta chuM ane brAhmaNa chuM, tethI huM tane jIvate mUkuM chuM, ane tArA svAmIne mAravA mATe huM hamaNAM ja AvuM chuM." pachI te dUte paNa tyAMthI jaIne tarata ja te sarva vRttAMta potAnA svAmIne jaNAvyuM eTale zrIpAlarAjA paNa lakara sAthe tyAMthI AgaLa cAlyA. caMpA nagarInA sImADA para jaIne zrIpAlarAjAnA AkhA lazkare nadI kinAre UMcI bhUmi upara pitAne paDAva nAkhe. pachI ajitasena rAjAe paNa sinya sahita sAmA AvIne tyAM ja paDAva nAkhyuM. have tyAM raNasaMgrAmanI bhUmine sApha karavAmAM AvI, sarva zasonI pUjA karavAmAM AvI. bhATa leke subhaTanI uMcA svarathI prazaMsA karavA lAgyA. vaLI, subhaTe sugaMdhita caMdana rasanuM pitAnA zarIre vilepana karavA lAgyA. mastaka para paherelA mugaTa vageremAM caMpAnA phUlanAM che. khesavA lAgyA. vaLI, pitAnA jamaNA Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 zrI zrIpAla sthA hAthe vIravalayo paheravAthI ane chatra tathA cAmarethI pragaTa rIte mahAsubhaTa paNa jaNAI AvavA lAgyA. te subhaTe paikI keTalAka hAthInI mAphaka garava karatA hatA, keTalAka siMhanAda karatA hatA; A pramANe karatA ane nAcatA teo paraspara zastraprahAra mATe AvAhana ApatA hatA. keTalAka subhaTonI mAtAo, potAnA putrane tenA pitAnI sanmukha kahetI hatI keH "he vatsa! tAre evI rIte yuddha karavuM ke jethI tArA pitAne keIpaNa jAtanI zaMkA na upaje. vaLI, bIjI mAtA pitAnA putrane kahevA lAgI keH "he vatsa! huM varanI putrI, tathA vIranI patnI chuM; mATe tAre evI rIte laDavuM ke jethI huM vIramAtA paNa kahevAuM. te strIne dhanya che ke, jeNInA pitA, pati tathA putra e traNe e vIrapaNAnI padavI prApta thayA hoya." - keTalIka strIe potAnA patine kahevA lAgI ke he svAmI! huM ApanI pITha cheDanAra nathI." keTalIka strIe pitAnA patine mazkarImAM kahevA lAgI keH "he svAmI! tame mArA nayanabANathI haNAIne bhayabhIta thaI jAo che, to pachI tyAM vijalI jevA ujavala evA bhAlAnA prahArane kevI rIte sahana karI zakaze? A vakhate ubhaTa subhaTee karelA ADaMbarane nahi sahana karate e sUrya pUrva dizAmAM kurAyamAna tejavALe thaye - sUryodaya thayo. evAmAM ekadama sinyanI mokhare rahelA zarIra subhaTa aNazIkhAu subhaTa pAse talavArane prathama ghA karavAnI mAgaNI kare che. tyAM subhaTe talavAravALA Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlano vijaya 19 talavAravALAthI, bANavALA bANavALAthI ane bhAlAvALA tathA daMDavALA paraspara laDatA ekameka thaI gayA. khagathI cheDAeluM tathA vALathI vikarALa dekhAtuM evuM keIka subhaTanuM marataka AkAzamAM uchaLeluM thayuM sUryane paNa rAhunI zaMkA utpanna karatuM hatuM. keIka subhaTane moTI barachIthI evI rIte uchALavAmAM Aje, te jANe zarIrasahita devAMganAone svargamAM maLavA jato na hoya, tema dekhAte hate. vaLI, chedAelA mastakavALe tathA hAthamAM DhAla, talavAravALe keIka subhaTa, jANe ke karajarUpa mastakane bhAra jatA rahevAthI harSita thaInAcate heya nahi tema dekhAvA lAgyuM. tyAM agADI pApaDane bhUke karavAnI mAphaka rathe bhAgavA lAgyA. keLAne bhAgavAnI mAphaka hAthIonA cUrecUrA thavA lAgyA. tathA cIbhaDAMnI mAphaka gheDAonA paNa TUkaDeTukaDA thavA lAgyA, AvI rIte te raNabhUmi zAthI patharAelI, marelA subhaTanA maratakathI ane dhaDathI maMDita thaelI, tathA AMtaraDAothI chavAI gaelI, ane marelA seMkaDe hAthIo ane gheDAonAM maDadAMothI bharAI gaI hatI. temaja lehInA samUhathI thaelA kAdavamAM kharaDAelA ane kacarAtAM evA maDadAMonA kaDakaDa zabdothI bhayaMkara evI te raNabhUmi kSaNavAramAM thaI gaI. zrIpAlanI senAnA subhaTathI pitAnuM sainya moTA bhAganuM naSTa thaeluM joIne ajitasena pite laDavA mATe taiyAra thaye. kodhAyamAna thaelo e te, evAmAM zrIpA Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zrI zrIpAla kathA lanA sinyanA subhaTane yamanI mAphaka saMhAra karavA lAgyA, tevAmAM ja sAtase rANAo ke je zrIpAlanA sainyanA nAyake hatA. temaNe ekadama hale karIne cAre bAjuthI tene gherI lIdhe (jUo citra 115). tene paDakArIne kahyuM ke "he rAjana! haju paNa tame abhimAna choDI de ane zrIpAlanA zaraNe jAo, phegaTa maraNane aMgikAra na kare?" ema kahA chatAM paNa jyAre te laDatAM thAkato na hato, tyAre te subhaTae tene lIlAmAtramAM nIce pADI nAMkhIne bAMdhI lIdhe. pachI tene bAMdhelI hAlatamAM ja zrIpAlarAjA pAse jyAre lAvyA, tyAre tarata ja zrIpAlarAjAe tene baMdhana rahita karAvyuM ane sanmAna ApyuM. madhuravANathI ajitasenane kahyuM keH "he pitAjI! tame tamArA manamAM jarA paNa kheda karaze nahi; ane ApanI je bhUmi che te pahelAMnI mAphaka sukhethI bhega" (jUo citra 116). A sAMbhaLI ajitasena rAjA manamAM vicAra karavA lAge. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 zrIpAlane rAjyAbhiSeka 157 bhImapAlanAM madhura vacane sAMbhaLIne ajitasena rAjA vicAra karavA lAgyuM keH "are! meM A avicArI kArya karyA pahelAM dUtanuM vacana mAnI lIdhuM heta te ghaNuM sAruM thAta. vRddha hovA chatAM paNa pArakAne droha karavAmAM tatpara e huM kayAM? ane bALaka hovA chatAM paNa paropakAra karavAmAM tatpara e A zrIpAla kyAM? gAtrane droha karavAthI kIrti nAza pAme che, rAjyane droha karavAthI nItine nAza thAya che; bALakane droha karavAthI sugatine nAza thAya che, paraMtu te traNe duSkRtya karanAra mArI zI gati thaze? meM karelA pApothI naraka sivAya mAruM bIjuM sthAna ja nathI. mATe have te te pApone nAza karavA mATe huM dIkSA lauM, te ja uttama mArga che. AvI rIte citavana karatA tathA zubha bhAvanA bhAvatA evA ajitasenanA pAponA samUha nAza pAmyA ane karmoe temane mArga khulle karI Ape. te ajitasena Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zrI zrIpAla kathA rAjAne jAtismaraNajJAna utpanna thayuM, ane zAsanadevIe temaNe sAdhune veSa ApavAthI teoe cAritra aMgikAsa teozrIne A pramANe cAritraratna aMgikAra karelA joIne zrIpAlarAjA pitAnA parivAra sAthe teone namana kare che, ane A pramANe bhaktithI temanI stuti kare che : "jeoe krodharUpI ddhAne lIlAe karIne samatArUpI tINa dhAravALA khagathI haNele che, evA he munizvara ! Apane amAre namaskAra thAo. moTA ATha marUpI ATha zikharavALA evA mAnarUpI moTA parvatane jeoe mAtra eka mArUpI vajathI bhAMgIne teDI pADyo che evA he munizvara ! Apane amAre namaskAra thAo. "jeoe mAyArUpI velIne AjIvatArUpI aNidAra ane saraLa khIlAthI mULamAMthI ukhADI nAkhI che, evA he munizvara ! Apane amAro namaskAra thAo. "jeo IcchA ane mUcharUpI bharatIthI bharela e bharUpI mahAsAgara tyAgarUpI heDIthI tarelA che, evA he munizvara ! Apane amAre namaskAra thAo. "jeoe kAmadevarUpI sarpane viveka ane saMvegathI utpanna thaelA yaMtravaDe karIne ahaMkAra rahita karyo che, evA he munizvara ! Apane amAre namaskAra thAo. jeoe pitAnA manarUpI kapaDAM UparathI kasuMbI, Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlano rAjyAbhiSeka 203 pataMga tathA karamajI raMga sarakhA kAma, sneha ane daSTirAga rUpa - traNe prakAranA rAgane dUra karelA che, evA he munizvara ! Apane amAre namasakAra thAo." jeoe moharUpI moTA mallane vairAgyarUpI mugarathI tADana karIne jitI lIdhelo che, evA he munizvara! Apane amAre namaskAra thAo." AvA AMtarika zatruo, ke jeone deveMdro paNa jItI zakatA nathI, teone paNa jemaNe lIlAmAtramAM jItI lIdhA che, evA he munizvara! Apane amAre namaskAra thAo." AvI rIte ajitasena rAjarSinI stuti karI. vaLI, "he munizvara ! pahelAM paNa Apa mArA pUjya hatA, kAraNa ke Apa mArA pitAjInA bhAI thAo che, ane have to. Apa traNe lekamAM pUjya evA munizvara thayA che." AvI rIte zrIpAlarAjA te ajitasena munizvarane stavane tathA namIne, tenA sthAne tenA putrane sthApana kare che. pachI IMdrapurImAM jevI rIte IMdra praveza kare che, tevI rIte zrIpAlarAjAe zaNagArelI caMpApurImAM uttama muhUrta mahatsavapUrvaka praveza karyo. tyArapachI AnaMdita thaelA manavALA evA sarva rAjAoe ekaThA thaIne zrIpAlarAjAne tenA pitAnI gAdI para besADIne pharIne rAjyAbhiSeka karyo. vaLI, mukhya paTarANI tarIke mayaNAsuMdarIne ane bAkInI. AThe strIone nAnI paTarANIo tarIke abhiSeka karyo. eka matisAgara maMtri tathA traNa dhavalazeThanA mitro, e cArenI zrIpAlarAjAe pitAnA maMtrio tarIke sthApanA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zrI zrIpAla kathA karI. vaLI kezAMbI nagarIthI dhavalazeThanA putra vimalane bolAvIne, tene suvarNapaTTa baMdhAvIne zrIpAlarAjAe nagarazeTha tarIke sthApana karyo. vaLI, jinamaMdiramAM vidhipUrvaka aThThAI mahotsave karAvyA ane zrI siddhacakajInI parama bhakti karAvarAvI. vaLI, jagAjagAe uMcAM zikharavALA jinamaMdira baMdhAvyAM. amArI paDaha vagaDAvyA, tathA yAcakene dAna devarAvyAM. AvI rIte zrIpAlarAjA nyAyapUrvaka rAjaya karatA, potAnI strIo sAthe IMdranI mAphaka kIDA karatA hatA. te uttama cAritradhArI evA ajitasena rAjarSi avadhijJAna utpanna thayA bAda te ja nagarImAM vihAra karatA karatA padhAryA. teozrInuM Agamana sAMbhaLIne AnaMdathI romAMcita thaelA evA zrIpAlarAjA pitAnA mAtA tathA nave strIo sahita vaMdana karavA mATe gayA (jUo citra 117-118). te munizvarane traNa pradakSiNApUrvaka namaskAra karIne - vaMdana karIne - parivAra sAthe vinayapUrvaka teozrInI pAse beThA. te vakhate rAga, dveSa rahita tathA eka mAtra upakAra karavAmAM ja tatpara evA te ajitasena munirAja paNa A pramANe dharmanuM svarUpa kahevA lAgyAH "he bhavyajane ! A saMsAramAM 1 cullaga, 2 pAsaga, 3 dhana, 4 jUA, pa ratna, 6 sumiNa, 7 caka, 8 kUrma, 9 yuga, ane 10 paramANu vagere daza daSTAMtathI siddhAMtamAM manuSya janamanI durlabhatA varNavelI che. keI puNyathI manuSya janama prApta thaI jAya, Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlane rAjyAbhiSeka 205. te A dezamAM janama ke durlabha che, kAraNa ke bhilla, pulida vagere aneka pleccha loke ahIMyAM paNa dekhAya che. vaLI, keI puNyathI Arya dezamAM janama paNa thaI jAya, te uttama kula malavuM durlabha che. kAraNa ke zikArI tathA kasAI vagerenAM kulemAM utpanna thanArane manuSya janama ane AryakSetra malavAthI paNa zuM phAyado? "vaLI, uttama kula paNa maLI jAya te paNa rUpa, AregyatA ane lAMbu AyuSya maLavuM durlabha che. kAraNa ke keTalAka kadarUpa, regI tathA TUMkA AyuSyavALA paNa dekhAya. che. A badhuM maLavA chatAM saddagurune meLApa tha mahA durlabha che. kAraNa ke badhAe kSetromAM sAdhuone samAgama thatuM nathI. vaLI, kaI mahAna puNyanA cage kadAca sAdhune samAgama thaI jAya, to paNa ALasa vagerethI rokAI javAvAthI gurunuM darzana paNa durlabha thaI jAya che. vaLI, keIka rIte kadAca gurunuM darzana paNa thaI jAya, te paNa bIjA dhUtArAee manane evI rIte bahekAvI mUkeluM hoya ke, sugurunI sevA karavAnuM durlabha thaI jAya che. vaLI, kadAca sugurunI sevA paNa maLI jAya, te siddhAMtanuM zravaNa karavuM durlabha thaI jAya che, kAraNa ke uMgha ane vikathA paNa hamezAM aMtarAya UbhuM kare che. "vaLI, kaI paNa kAraNathI siddhAMtanA zravaNane lAbha malI jAya, te tatva jANavAnI buddhi durlabha thaI jAya che; kAraNa ke lake zRMgAra vagerenI kathAmAM sAvadhAna manavALA rahe che. vaLI, kadAca tatva paNa jANavAmAM Ave te paNa tenA Upara zraddhA thavI atyaMta durlabha che, kAraNa ke tattva Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 zrI zrIpAla kathA pratyenI rUcivALA ja jagatamAM viralA dekhAya che. vaLI, kadAca ta para zraddhA thAya to paNa te tane bedha the durlabha che, kAraNa ke TUMka vakhatamAM mokSe javAvALA evA keIka ja cha tane jANI zake che. tava eTale1 kSamA, 2 mArdava, 3 Arjava, 4 tyAga, 5 tapa, 6 dayA, 7 satya, 8 zauca, 9 brahmacarya ane 10 akiMcana rUpa- daza prakArano dharma jANo : A "1 kSamA eTale kodhane tyAga. 2 mAva eTale mAnane tyAga. 3 Arjava eTale saralatApaNuM. 4 tyAga eTale dravyathI ane bhAvathI ema baMne prakAranuM nircathapaNuM jANavuM. pa tapa eTale IcchAne re. 6 dayA eTale sarva januM rakSaNa karavuM te. 7 satya eTale nirdoSa vacana bolavuM te. 8 zauca eTale cittanuM nirmalapaNuM. 9 brahmacarya eTale aDhAra prakAranA maithunane tyAga ane 10 akicanapaNuM eTale mAre kaI paNa vastunI jarUra nathI, evIrItanI je nispRhatA AvavI te-akiMcanapaNuM jANavuM. AvI rItane daze prakArane dharma kalpavRkSa samAna che, tathA te puNyazALI ane sarva sukha denAre che. vaLI, te dharma ciMtAmaNi ratna samAna manahara, ciMtavelI vastuone denAre, nirmala evI kevalajJAna rUpI lakSmInI vRddhine karavAvALe che. vaLI, te mahAna udaya karavAvALo e dharma merUnI peThe eka mAtra kalyANamaya - suvarNamayaprasiddha svarUpavALe che; tema ja te nirmala manavALAonedene - cittamAM AnaMdane ApavAvALe che. vaLI, te dharma gharanI saghaLI milakatanI mAphaka sAta Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlane rAjyAbhiSeka 207 kSetrethI sArI rIte gupta karela che, e uttama AcAravALe -lAkAra-jabUdvIpa sarakhe jayavaMte varte che. vaLI, A dharma jeoe prarUpe che, te uttama jinezvare paNa tattvarUpa che; ane te dharmanA phalabhUta evA siddha mahArAje paNa tava rUpa che, temAM zaMkAne jarAe sthAna nathI. vaLI, te dharma saMbaMdhI AcArene dekhADatA evA AcAryo paNa tattvarUpa che, tathA ziSyone te AcArane zikhavatA evA upAdhyAye paNa tavarUpa che. vaLI, te dharmAcArane sArI rIte sAdhatA evA uttama sAdhuo paNa tattvarUpa che; tathA tenI sArI rIte sahaNA karavAthI darzana paNa uttama tattvarUpa che. tenA ja bedhanA kAraNarUpa hovAthI jJAna paNa nizcaye karIne tasvarUpa che ane tenI ArAdhanArUpa cAritra paNa tatvarUpa ja che. vaLI, tenI nirjarArUpa e je tapa te paNa tatvarUpa che. evI rItanA A sarve napade tattva rUpa ja che. tethI A pUrve kahelAM navapade vizeSa prakAre tattvarUpa ja che, mATe teone sarva bhavya manuSyoe hamezAM jANavAM tathA dhyAna dharavA lAyaka che. AvI rItanAM A navapadenuM zuddha manathI dhyAna karanArAM bhavya puruSe sAkSAta pitAnA AtmAne sAkSAtkAra karI zake che; ane evI rIte Atmadarzana thavAthI eka ja kSaNamAM je karmone kSaya thAya che, te karmone kSaya karoDa janamamAM karelA tIvra tapathI paNa thato nathI. mATe he mahA bhAgyazALIo ! tame AvI rItanA uttama tavane jANIne, tenuM samyak rIte dhyAna dhare; ke jenAthI tarata ja AnaMdanI saMpadAne prApta kare.' Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrIpAlano pUrvabhava 158 pramANe ajitasena rAjarSi dezanA daI rahyA, tyAre zrIpAlarAjA vinaya sahita A pramANe chelyA keH "he jJAnI bhagavAn ! kayA kukarmathI mane nAnI uMmaramAM kaDha roga utpanna thaye? ane kayA sukRtyathI te zAMta thaye? vaLI kayA karmathI mane dareka jagyAe AvI Rddhi malI? tema kahyA karmathI huM dariyAmAM paDyo? tema kayA karmathI atyaMta ghera evuM huM DUbANuM pApe? te badhuM Apa kRpA karIne mane kahe." te sAMbhaLI ajitasena rAjarSi belyA ke "he rAjI A saMsAramAM pUrve karelAM karmo pramANe dareka jIve sukhaduHkhane pAme che. A ja bharatakSetramAM hiraNyapura nAmanA uttama nagaramAM zikAranA vyasanavALe zrIkAMta nAmane rAjA hato. tene zarIranI zobhA vaDe karIne lakSmI samAna evI zrImatI nAmanI rANuM hatI, ke je jainadharmamAM nipuNa buddhivALI tathA zudha samyaktva ane zIla saMyukta hatI. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlane pUrvabhava 29 teNIe rAjAne kahyuM keH "he svAmI! narakanAM duHkhanA kAraNarUpa evuM zikAranuM mahAvyasana ApanA jevA mATe sAruM nathI. hAthamAM bhayaMkara hathiyAra laIne, gheDA para caDI nAsatA evA sasalAone je mArI nAkhavA, te zuM kSatriyane AcAra che? vaLI, he svAmI! zikAramAM bicArA niraparAdhI tathA anAtha evA haraNa tathA Dukakarene je mAravA te kaI nIti kahevAya? je mANase bIjAnA AtmAne haNIne pitAnA AtmAne puSTa kare che, te thoDA divasamAM pitAnA AtmAne paNa nAza kare che. AvI rItanA jinezvara devanA AgamanA upadezathI teNIe potAnA svAmIne samajAvyA chatAM, paNa te pitAnA pApakarmothI pAchA haThayo nahi. eka divase te sAtaso duSTa ulleTha puruSa sAthe zikAra karavAmAM mazagula thaele keIeka vIca jhADIvALA vanamAM dAkhala thayA. tyAM eghA-dharmadevaja-vALA eka sAdhune joIne te zrIkAMta rAjAe kahyuM keH "hAthamAM cAmara pakaDe A kaI keDhio lAge che. te sAMbhaLI sAthe AvelA ane duSTa cittavALA ulaThee paNa te ja pramANe kahIne, teo te kSamAvALA sAdhune mATInA DhephAMthI tathA lAkaDI- ethI upasarga karavA lAgyA. te duSTa jema jema munirAjane mAratA hatA, tema tema rAjAne AnaMda khUba vadhato jato hate; ane munirAja te upazamarasamAM vadhe jatA hatA. A pramANe te nigIo muni mahArAjane upasarga karIne, rAjAnI pAchaLa pAchaLa potAnA nagaramAM gayA. Y Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 zrI zrIpAla kathA vaLI, eka divase te rAjA pharIne zikAra mATe te ja vanamAM gaye. te pitAnA sainyane cheDIne ekale ja haraNanI pAchaLa deDyo. te haraNa nadI kinArA pAsenA vanamAM chUpAI gayuM, ane tethI te rAjAnI najare paDyuM nahi; pachI jevAmAM te AjubAju najara kare che, tevAmAM nadI kinArA para rahelA eka sAdhu tenA javAmAM AvyA. teozrIne joIne te pApIe te munirAjane e te dhakko mAryo ke jethI teo nadInA pANImAM paDI gayA. evAmAM vaLI, tene kaMIka dayAbhAva AvavAthI temane teNe nadImAMthI bahAra kahADyA; kAraNa ke jenA ati viSama evA bhAvanA pheraphArane kaNa jANI zake che? pachI te rAjAe ghera AvIne pitAne te badho vRttAMta tarataja zrImatI rANIne kahyo. te vakhate teNIe rAjAne kahyuM keH "he svAmInAtha ! bIjA mANasane pIDA utpanna karavAthI tenA kaDavAM phala utpanna thAya che, tyAre muni mahArAjane je pIDA utpanna karavI tenA phala to tenAthI paNa bhayaMkara utpanna thAya che. kAraNa ke sAdhunI helanA karavAthI hAni thAya che, hAMsI karavAthI raDavuM paDe che, niMdA karavAthI vadha - baMdhana-thAya che, ane tADanA karavAthI vyAdhi tathA maraNa thAya che. munirAjane mAravAthI jIve anaMta - saMsArIpaNuM pAme che, ane tene bedhibIja - samaktinI prApti durlabha thaI paDe che; kAraNa ke AgamamAM kahyuM che keH "devadravyane vinAza karavAthI, munine ghAta karavAthI tathA zAsananI helanA karavAthI, sAdhavInA zIlanuM khaMDana karavAthI, beSibIjanA mULamAM agni cAMpavA jevuM thAya che." Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIpAlane pUrvabhava 211 A pramANe sAMbhaLIne kAMIka dharmane pariNAma hadayamAM utpanna thavAthI rAjAe kahyuM keH "AvuM akArya have huM pharIne karIza nahi." vaLI, keTalAka divasa vItI gayA pachI, teNe mahelanA jharUkhAmAM beThA beThA eka melathI malina zarIravALA munine gecarI mATe bhamatA joyA. te vakhate zrImatIe ApelI zikhAmaNane bhUlI jaIne, te duSTa manavALA rAjAe potAnA te utkaMTha puruSane hukama karyo ke: " are ! A DuMba ApaNuM nagarane vaTalAvato phare che, mATe tene garadana pakaDIne tarata nagaranI bahAra kahADI mUke." te u9laMTha purUSae tevI ja rIte, te sAdhune nagaranI bahAra kahADI mUkatA, pitAnA jharUkhAmAM beThelI rANuM zrImatIe joyA. te vakhate krodhAyamAna thaelI evI te zrImatI rANIe kaDavAM vacanethI rAjAnI nibhraMchanA karI, te vakhate teNe paNa zaramAIne kahyuM keH "he devI ! mAre te aparAdha kSamA kare." pachI rAjAe te munirAjane pAchA pitAnA mahelamAM bolAvyA. teozrIne namIne ane pUjIne pitAnA aparAdhanI kSamA mAgI. zrImatI rANIe munirAjane pUchyuM keH "he bhagavan! A rAjAe ajJAnane vaza thaIne, sAdhuone upasarga karIne meTuM pApa upArjana karyuM che, to e pApathI mukta thavAya e keI upAya batAve ke je karavAthI A rAjA te pApathI mukta thaI zake." Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA. te sAMbhaLI muni mahArAje kahyuM keH "he bhadra! rAjAe ghaNAM pApa karyo che, kAraNa ke sAdhune upasarga karavAthI sarva guNone vinAza thAya che. tathApi duSkarma karanArA ane paNa je bhAvane ullAsa thAya , te sarva duSkarmone eka kSaNavAramAM ja vinAza thaI jAya che. bhAvanA ullAsa mATe arihaMta vagere prasiddha evA siddhacakrajInuM ArAdhana karavAnuM, bhavya jIne munizvaree upadezeluM che. A rAjA paNa je te siddhacakrajInI ArAdhanA samyaka prakAre kare, to te paNa sarva pApathI chUTI jAya, temAM zaMkAne jarAe sthAna nathI." - te sAMbhaLI rAjAe zrI siddhacakrajInI pUjA tathA tenI tapazcaryA vagerenuM jJAna meLavIne, zrImatI rANI sahita bhaktipUrvaka zrIsiddhacakrajInuM ArAdhana karyuM. pachI siddhacakajIne tapa saMpUrNa thayA bAda rAjAe tenuM ujamaNuM karyuM. te ujamaNAnI tathA tapazcaryAnI rANI zrImatInI ATha sakhI eAe anumodanA karI hatI. pelA sAta duSTa ulaThoe paNu rAjA tathA rANInI dharmakaraNa jeIne, kSaNa mAtra tenI cheDI prazaMsA karI. eka divase rAjAnA AdezathI siMha nAmanA rAjAnA eka gAmane lUMTIne jovAmAM te sAta sevake godhana grahaNa karIne laIne pAchA vaLatA hatA, tevAmAM ghaNA lazkaravALe tathA bhayaMkara bhujabaLavALe te siMha rAjA tenI pAchaLa AvI pahoMce, tathA teNe ke pAyamAna thaIne te dhADa pADanAra sarva mANasane mArI nAkhyA. te badhA maraNa pAmIne (tapanI anumodanA karyAnA puNyathI) kSatriyavaMzamAM utpanna Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 zrIpAlane pUrvabhava thayA; paraMtu sAdhune karelA upasarganA pApathI yauvana avathAmAM koDha rogavALA thayA. je zrIkAMta rAjA hatA te navapadajInI ArAdhanAnA puNyathI tame thayA, ane je zrImatIno jIva hato, te tamArI patnI mayaNAsuMdarI thaI che. pUrvabhavamAM paNa te mAtra dharmamAM ja tatpara hatI ane mAtra tamArA ja hitamAM tallIna hatI, tethI A bhavamAM paNa tamArI ja mukhya paTarANuM thaI che. vaLI, tamoe je muninI AzAtanA karI hatI, tethI tame koDhiyA thayApANImAM - samudramAM - paDyA, ane taMba paNuM pAmyA. vaLI, pUrvabhavamAM paNa tame tamArI patnI zrImatInA vacanathI zrIsiddhacakajInI ArAdhanA karI hatI, te ja A mayaNAsuMdarInA vacanathI tame A bhavamAM paNa zrIsiddhicakajInI ArAdhanA karI che, ane sukha prApta karyuM che. vaLI, A viziSTa prakAranI je vistRta-meTI-Rddhi tamane prApta thaI che, te saghaLe zrIsiddhacakajIne ja pratApa che. vaLI, zrImatInI je ATha sakhIoe pUrvabhavamAM tamArI dharmakaraNInI anumaMdanA karI hatI, te A tamArI ATha laghu paTarANIo thaI che. A sakhIomAMnI AThamI sakhIe pitAnI zakayane "sApa khAo" evuM vacana kahyuM hatuM, te karmathI te sakhInA jIva tilakasuMdarIne A bhavamAM sarve DaMkha mAryo. vaLI, te vakhate sAta ullaMThee tamArI dhamakaraNInI anumodanA karI hatI, tethI teo niregI thaIne Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 zrI zrIpAla kathA raNa"nI padavIvALA thayA. vaLI te siMha rAjA ghAyala thavAthI vihvala thaele eka mahinAnA anazanapUrvaka dIkSA pALIne, bALapaNAmAM tamAruM rAjya laI lenAra huM ajitasena thaye. vaLI, pUrvabhavanA veranA lIdhe A rANAoe mane bAM, tathA pUrvanA abhyAsane lIdhe mane ahIM dIkSA levAnA pariNAma thayA. zubha pariNAmathI mane jAtismaraNa jJAna thavAthI meM dIkSA lIdhI ane avadhijJAna utpanna thavAthI he rAjana! huM ahIM Avyo chuM. A pramANe jeNe jayAre je ane jevuM zubha athavA azubha karma kareluM hoya che, tene tyAre te ane tevuM A bhavamAM prApta thAya che, ema jANavuM. te sAMbhaLIne zrIpAlarAjA pitAnA manamAM vicAre che keH "ahohe ! A saMsAranA nATakanuM kevuM svarUpa che? pachI zrIpAle kahyuM keH "he bhagavan! hAla te cAritra levAnI mArI zakti nathI, mATe kRpA karIne mane ucita kArya pharamAve." te vakhate munirAja belyA ke "he rAjana ! bhegA valI karmone lIdhe A bhavamAM tamAre cAritra udayamAM nathI, ema nizcayathI jANavuM. paraMtu tame A arihaMtAdika uttama , nava padene samyaka prakAre ArAdhIne navamA devaloke jaze; ane tyAMthI uttarottara manuSya tathA deva saMbaMdhI sukhane anubhavIne tame navamA bhAve kharekhara! mekSarUpI zAzvata sukhane prApta karaze.' A sAMbhaLIne zrIpAlarAjA AnaMda sahita pitAnA mahele pahoMcyA. ane muni mahArAja paNa tyAMthI vihAra karIne bIjI jagyAe padhAryA. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA 159 pAlarAjA paNa bhaktipUrvaka pitAnI rANIo tathA mAtA sAthe pahelAM batAvI gaelI vidhi pramANe zrI siddhacakrajInuM ArAdhana karavA lAgyA. paTarANa mayaNAsuMdarIe zrIpAla mahArAjAne kahyuM ke "he svAmI! Ape pahelAM jyAre zrI siddhacakrajInI pUjA karI hatI, tyAre ApaNI pAse ATaluM badhuM dhana na hatuM, ane hAlamAM te ATalI badhI rAjyalakSmI ApaNI pAse che, mATe have IcchA mujaba navapadajInI meTI dhAmadhUmapUrvaka bhakti - pUjA-kare. A sAMbhaLIne moTI bhaktithI rAjAe arihaMta vagere nave padenI A pramANe ArAdhanA karI 1 nava jinamaMdira, nava derAsarane jirNoddhAra ane nava pratimAo karAvI. tathA tenI traNa-pAMca-ATha-sattaraekavIsa- ane eka ATha bhedavALI vividha prakAranI pUjAo vaDe prathama arihaMta padanI ArAdhanA karI. 2 siddha bhagavAnanI nava pratimAo karAvIne, tenI Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 zrI zrIpAla kathA savAra, bapora ane sAMja pUjA karIne, mana, vacana ane kAyAnI ekAgratApUrvaka siddha bhagavAnanuM dhyAna dharIne bIjA siddha padanI ArAdhanA karI. 3 AcArya bhagavAnanI bhakti, bahumAna, vaMdana tathA vaiyAvacca vagere kAryomAM udyamavaMta thaIne, tathA sevA, suzruSA karIne zrI pAlarAjA tathA rANI mayaNAsuMdarIe trIjA AcArya padanI ArAdhanA karI. 4 bhaNanAra tathA bhaNAvanArAone sthAna, bhejana tathA vastra vagere ApIne dravya ane bhAvathI-baMne prakAre upAdhyAya padanI ArAdhanA karI. 5 sAme jaIne, vaMdana karIne, namaskAra karIne tathA bhejana ane utaravA mATe sthAna vagere ApIne, temaja teonI vaiyAvacca vagere karIne sAdhupadanI ArAdhanA karI. 6 rathayAtrA karavA vaDe karIne, uttama tIrthonI yAtrA karIne, saMdhapUjA karIne tathA zAsananI prabhAvanA karIne, dazanapadanI ArAdhanA karI. 7 siddhAMta-zAstronA pustake lakhAvIne, pustakanuM rakSaNa tathA pUjana karIne, tathA svAdhyAya tathA bhAvanA bhAvIne jJAnapadanI ArAdhanA karI. 8 piote lIdhelAM vrata-niyamo vagerenuM pAlana karIne, tathA bAravratadhArI zrAvaka ane sAdhuonI bhakti karavAvaDe karIne, tathA sAdhupaNA tarapha anurAga dhAraNa karIne, cAri. trapadanI ArAdhanA karI. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA - 9 Aleka tathA paraloka saMbaMdhI keI paNa jAtanI vAMchanA vagara bAhya ane atyaMtara tapa-karIne zuddha rIte tApadanI ArAdhanA karI. AvI rIte uttama nave padanI dravya ane bhAvathI bhaktipUrvaka ArAdhanA karIne, zrIpAla mahArAjA hamezAM zrI siddhacakajInI bhakti karatA hatA, AvI rIte zrIsiddhacakajInI bhakti karatAM sADA cAra varSe jyAre te tapa saMpUrNa thayuM, tyAre pitAnI rAjyalamInA vistAra pramANe meTI zakti ane bhaktithI tenuM ujamaNuM karavAnI zrIpAla mahArAjAe zarUAta karI. ujamaNAnI vidhi [vistaraNa jinabhuvana viracIye, puNya trivedika piTha, caMdra caMdrikA re dhavala bhuvanatale, navaraMga citra visIDa. 1 tapa ujamaNuM re INi pare kIjIye, jima virace re zrIpAla; tapa phala vAdhe re ujamaNe karI, jema jala paMkajanAla. tao paMca varaNanA rezAli pramukha bhalA, maMtra pavitra karI dhAnya; siddhacakanI re racanA tihAM kare, saMpUraNa zubhadhyAna. ta. arihaMtAdika navapadane viSe, zrIphala gola ThavaMta, sAmAnya dhRtakhaMDa sahita save, nRpamana adhikI re khaMta tao jinapada dhavaluM re golaka te have, zuci kaketana a cetrIza harere sahitabirAjatuM, girUo suguNa gari.ta) Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 zrI zrIpAla kathA. siddhapade aDa mANika rAtaDAM, valI Igatisa pravAla ghusaNa vilepita gelaka tasa ive, mUrati rAga vizAla tao paNa maNi pita chatrIza gemeke, sUripade Thave gela; nIlarayaNa pacavIsa pAThaka pade, have vipula raMgarola. ta. rijharatana sagavIsa te muni pade, paMca rAjapaTa aMka; sagasiddi Igavanna sattarI paMcAyate, mugatA zeSa niHzaMkata te te varaNe re cIrAdika ive, navapada taNe re uddeza bIjI paNa sAmagrI maTakI, mAMDe teha nareza. tao bIjorAM khArika dADima bhalAM, kahAlAM sarasa nAraMga, pUgIphala valI kalaza kaMcana taNA, ratanapUMja ati caMgatao] meTA derAsaramAM puNyanA pITharUpa traNa gaDha samAna traNa vedikAonI-uparA upara racanA karI samavasaraNane caMdranI jyoti sarakhe tejasvI saumyarUpa dekhAva kare - vistIrNa pITha banAvavI. te derAsaranuM bhaMyataLIuM pevarAvI sApha karAvI tenA upara judA judA raMganAM citro AlekhavAM. te pachI pAMca raMganA cokhA vagere anAja meLavI, te anAjanA samUhane pavitra maMtro vaDe maMtarIne manane AnaMda upaje evuM zrI siddhacaka-navapadajI-nuM kamalarUpa maMDala saMpUrNa AlekhavuM [kamalarUpa maMDala racanAmAM, je je pada je je raMganuM hoya, te te padanA te te raMgathI racanA karavI. maMDalanA madhya bhAgamAM arihaMta padanI sthApanA karavI. arihaMtane raMga ujavala-sapheda-hevAthI sapheda evA uttama cekhA Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadrajInI viziSTa ArAdhanA 219 - mAMDalAnA madhyabhAgamAM mUkavA. te madhya bhAgane pharatI ATha pAMkhaDIo-dizA ane vidizAmAM-karavI. pUrva dizA taraphanI pAMkhaDImAM, siddhanA lAla varNa hAvAthI lAla raMganuM anAja-ghauM-pUrva dizAnI pAMkhaDImAM mUkavuM. tenI bAjunI vidizAnI pAMkhaDImAM, darzIna padyanA ujavala-sapheda-va hovAthI uttama evA cAkhA te mAjunI pAMkhaDImAM mUkavA. dakSiNa bAjunI pAMkhaDImAM, AcAya ne varNa pILA DhAvAthI pILA raMganuM anAja-caNAnI dALa-dakSiNa khAnunI pAMkhaDImAM mUkavuM. tenI bAjunI vidizAnI pAMkhaDImAM jJAna panA varNa ujavala - sapheda - heAvAthI uttama ceAkhA te AjunI pAMkhaDImAM mUkavA, tenI bAjunI pazcima bAjunI pAMkhaDImAM, upAdhyAyane vadhu lIleA hovAthI lIlA raMganuM anAja - maga - pazcima bAjunI pAMkhaDImAM mUkavA, tenI khAjInI vidizAnI pAMkhaDImAM cAritra padane varNa ujavala sapheda-hAvAthI uttama ceAkhA te bAjunI pAMkhaDImAM mUkavA. tenI bAjunI uttara khAjunI pAMkhaDImAM sAdhunA varNa kALe hAvAthI kALA ra'ganuM anAja - aDada - uttara dizAnI pAMkhaDImAM mUkavA. tenI bAjunI vidizAnI pAMkhaDImAM tayapadane varNa ujavala - sapheda - hAvAthI uttama cAkhA te mAjInI pAMkhaDImAM mUkavA, A pramANe nave padmanA pAtapAtAna varNa anusAranA anAjathI A siddhacakra maMDalanI racanA zrIpAla mahArAjAe karI hatI. ] - zrIarihaMta vagere nave padonI sthApanA Upara ghI. khAMDa sahita nALiceranA geALAe mUkavA. A pramANe Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zrIpAla kathA mayaNAsuMdarI sahita zrIpAlarAjAe uttama vivekapUrvaka te geALAo viziSTa prakAranI sAmagrI sahita sthApyA--mUkayA. 220 pahelA arihaMtapadanA raMga sapheda hovAthI, te padma uparanA zrIphLanA gALA upara cAMdInA varakha caDAvI tathA sukhaDa ane kapUranA sapheda raMganA lepa karAvIne khAra gALAe mUkayA. vaLI, arihaMta prabhu ATha prAtihA vALA hovAthI A kaMketana ratna, temaja ceAtrIza atizayavALA hAvAthI ceAtrIza hIrAo te padma upara mUkIne zrIpAlamahArAjA ariha'ta padmanI bhakti karavAmAM lIna thayA. bIjA siddha padmanA varSAM rAtA hovAthI ane teo ATha guNAvALA heAvAthI ATha kiMmatI mANeka, temaja bIjI rIte teo ekatrIza guNavALA paNa hAvAthI ekatrIza amUlya paravALAM ane rAtA AAvanAcAMdananA lepa karelA ATha nALiyeranA gALA prema sahita siddhapada upara mUkIne zrIpAlamahArAjAe siddhapadano bhakti karI. trIjA AcAya padane varNa pILe! hAvAthI ane te pAMca AcAravALA tathA chatrIza guNA sahita hovAthI, pAMca gAmekaratna ane chatrIza senAnA phUle sahita, kesarane lepa karIne seAnAnA varakha caDAvelA chatrIza geALAe prema sahita AcArya pada Upara mUkIne zrIpAlarAjAe AcAya - padanI bhakti karI. ceAthA upAdhyAya padmanA varNa lIle hAvAthI ane teo pacIza guNavALA hovAthI cAra IMdranIlamaNi ane pacIsa marakatamaNi ( nIlama ) mUkI 25 zrIlanA goLA Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA 221 nIlavaNe raMgIne, dareka gaLA upara lIlA nAgaravelanA pAna mUkIne, atyaMta AnaMda sAthe zrIpAlarAjAe upAdhyAya padanI bhakti karI. pAMcamA sAdhupadane varNa kALe hevAthI ane teo sattAvIza guNovALA hovAthI ane pAMca mahAvratadhArI hevAne lIdhe kasturI sahita pAMca rAjapaTa jAtinAM ratna ane sattAvIza ariSTarane mUkI sattAvIza zrIkalanA goLA mUkIne, zrIpAlarAjAe sAdhupadanI bhakti karI. chaThThA darzanapadanA saDasaTha bheda hevAthI ane tene varNa sapheda hovAthI, saDasaTha tI ane sAta nALieranA geLA mUkIne, zrIpAlarAjAe darzanapadanI bhakti karI. sAtamAM jJAnapadane varNa sapheda hovAthI ane tenA ekAvana bheda hovAthI, ekAvana metI ane sAta nALieranA geLA mUkIne zrIpAlarAjAe jJAnapadanI bhakti karI. AThamA cAritrapadane varNa sapheda hevAthI ane tenA sIttera bheda hovAthI, sIttera metI ane pAMca nALieranA geLA mUkIne zrIpAlarAjAe cAritrapadanI bhakti karI. navamA tApadane varNa sapheda hevAthI ane tenA pacAsa bheda hevAthI, pacAsa metI ane bAra nALieranA geLA mUkIne zrIpAlarAjAe tapapadanI bhakti karI. vaLI te na padene uddezIne zrIpAlarAjAe te te raMganA sumeru, mALAo tathA vastro vagerenI te te padanI upara sthApanA karI [ bIrAM, dADama, khAreka, keLAM, sarasa nAraMgIo, sepArIo temaja senAnA kalaza ane ghaNuM ja Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 zrI zrIpAla kathA suMdara ratnanA DhagalA vagere nava nava saMkhyAnI aneka moTI sAmagrI sahita je je dezamAM - je je RtumAM je je phaLa, mevA - mIThAI vagere maLI AvI che te sarva vastuo mahAna udAra cittavALA zrI pAla mahArAjAe maMgAvI zrI navapadajI Upara padharAvI bIjA lekone jaina zAsananI unnati batAvI.] soLe anAhato Upara te rAjAe jUdI jUdI jAtanA maNi tathA ratnathI citarelA meTA sAkaranA liMgenI sthApanA karAvI. vaLI ATha vargomAMthI prathama vargamAM saLa, ne pachInA pAMce vargomAM seLa seLa maLI eMsI, tathA te pachInA be vargomAM batrIza, batrIza maLIne cosaTha, uttama rasavALI drAkSe sonAnA kacoLAmAM sthApana karAvI. te zrIpAlarAjAe maNi ane suvarNathI banAvelAM ATha bIjerAM vargotaranI aMdara rahelA pahelA parameSTipada para mUkAvyA. aDatAlIsa labdhipadenA sthAne para khArekanA DhagalA mUkAvyA; ane ATha gurupAdukAo para judI judI jAtanAM dADama vagere phalo mUkAvyA. jayA vagere devIonA ATha sthAna para nAraMgI vagere phale mUkAvyA. siddhacakanAM adhiSThAyakanA sthAne para cAra meTAM keLAM mUkAyA. vaLI, najIkanI sevaka devIonA sthAna para bAra vacaMga nAmanAM phale mUkAvyA. seLa vidyAdevIo ane covIza yakSa tathA vIza yakSiNInA cosaTha pada para sepArI mUkAvI. cAra dvArapAlanA pado para cAra pILA naivedyanA DhagalA karAvyA; ane cAra vIrenAM sthAna para cAra kALA raMganA naivedyanA DhagalA karAvyA. nava nidhAnanA sthAna para vividha ratnathI Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA 223 bharelA senAnA kalaze mUkAvyA. nava graho ane daza dikapAlanA sthAne para temanA varNaraMga-mujabanA phala tathA phUlo mUkAvyA. A pramANe moTA vistAravALe ujamaNane vidhi zrIpAlarAjAe karIne, meTI dhAmadhUmapUrvaka sanAtra mahotsava karyo. pUrNAhutinI vakhate jinezvaradevenI jalacaMdana-akSata, dIpa, dhUpa, phUla, phaLa, navaghavaDe aSTaprakArI pUjA karI. pachI AratI utArI ane maMgaladI pragaTAvyo, te vakhate zrIpAlarAjAne zrIsaMghe IMdramAlA paherAvavA mATe kuMkumanuM tilaka karIne, Upara akSata coDIne iMdramAlA paherAvI. siddhacakranuM cityavaMdana je ghuri siriarihaMtamUla daDha pITha paIDio, siddhasUri uvajhAya sahu causAhagariddhio daMsaNanA caritta tava paDisAhahiM suMdara, tarakhara saravagna laddhi gupayadala DuM basa. disivAla japna jakhiNi pamuha surakusumehiM alaMkiyau se siddhacakkagurukapata ahaha maNavaMchiyadiyau. je mukhya zrIarihaMtaprabhurUpI mULabhUta daDha pIThikAthI pratiSThita thaeluM che, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu rUpI cAra zAkhAethI zebhe che; tema ja darzana, jJAna, Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 zrI zrIpAla kathA cAritra ane taparUpI pratizAkhAethI suMdara dekhAya che. te saMbadhI akSara, svara, vargo, labdhipaDho tathA gurupAdukAo rUpI patrAnA ADaMbaravALu che; tema ja daza fipAla, cAvIza yakSa, cAvIza yakSiNI vagere devatAI phUleAthI zAbhAyamAna che, te zrasiddhacakrarUpI mahAna kalpavRkSa amene maneAvAMchita phala Ape!-amArAM manAvAMchita pUrNa karI. A pramANe gaMbhIra svarathI namaskAra-caityavaMdana-karIne, zakrastava kahIne zrIpAlarAjA navapada mahAtmya garbhita stuti AnaMda sahita svara, padma ane zuddha uccAranA upayAga sAthe vistArapUrvaka zyA pramANe kare cheH . uppanna-sannANu-maheHmayANa, sADiherAsaNa sur3hiyANa saddesaNA-2 jiya-sajjaNANuM,namA namA hAu sayAjiNANu, siddhANumANa daramAlayANa, namA namANu ta-cauyANa; sUrINa dUrIkaya-kuggahANa, namA namA surasamaprabhANuM. suttattha-visthAraNa-taparANa, name namA vAyaga-kuM jarANuM, sAhUNa saMsAhiya-sajamANu, namA namA suhRdayAmayANa, jiSNutta-tatte rui-lakhkhaNusse,name namA nimmala-draMsahssa, azANu-sa mAha-tamAharasa, namA tame! nANa-divAkarasa ArAhiyAkha`Diya-sakriyamsa, namA namA sajama-vIriyasa kammadumuskUlaNa-kuM jarasa, namA namA tiva-tavA-bharassa. ya navapaya-siddha laddhi--vijjA--samiDhuM, payaDiya-saravargIM hrIM tarehA--samagga; Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA disivaIsurasAra kheNi--paDhAvayA, tijaya-vijayacakka siddhacakka namAmi. utpanna thaelA kevalajJAnarUpI tejavALA, ATha mahA prAtihArya yukta evA, siMhAsana para beThelA uttama dezanAthI sajananA manane AnaMda ApanArA, evA jinezvara-arihaMta-ne mAro hamezAM namaskAra thAo. 1 - parama AnaMdamaya lakSmInA sthAnarUpa, tathA anaMta catuSkavALA evA siddha bhagavaMtane namaskAra thAo, tathA dUra karela che kadAgraha jemaNe evA, ane sUryanA jevI kAMtivALA AcArya bhagavaMtene namaskAra thAo. 2 sUtra ane arthane vistAra karavAmAM tatpara evA, hAthI jevA upAdhyAyane namaskAra thAo ane saMyamane sAdhanArA ane zudhdha dayAne pALavAvALA sAdhuone namaskAra thAo. 3 jinezvaradevoe kahelA - prarUpelA - tamAM rUci dharAvArUpa lakSaNovALA nirmala darzanapadane namaskAra thAo ane ajJAna tathA meharUpI aMdhakArane dUra karanArA evA jJAnarUpI sUryane namaskAra thAo. 4 ArAdhita karelI che akhaMDa rIte sakiyAo jemAM evA cAritra padane namaskAra thAo; ane karNorUpI vRkSone mULamAMthI ukheDavA mATe hAthI sarakhA tIvra tapa samUhane namaskAra thAo. 5 A pramANenA nava padethI siddha thaelA, labdhio 15 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 zrI zrIpAla kathA ane vidyAothI samRddha thaelA; pragaTa karela che svare tathA vargo jemAM, tathA hIMkAranI traNa rekhAvALA, dipAla vagere devothI zobhita thaelA ane traNe jagatane vijaya karavAmAM caka samAna evA, pRthvI pITha para sthApana karelA siddhacaka mahArAjane huM namaskAra karuM chuM. zrI siddhacakrastuti samApta pachI mAMgalikanA manahara vAjAM vAgate chate zrIpAlarAjAe zAsananI prabhAvanA karI. svAmivAtsalya karIne uttama evA zrIsaMghanI pUjA karI. A pramANe te zrIpAlarAjA ane paTarANI mayaNAsuMdarI, bIjI nAnI paTarANIo tathA bIjA ghaNA leke zrIsiddhacakajInuM ArAdhana kare che. te zrIpAlarAjAne mayaNAsuMdarI vagere rANIonI sAthe saMsArasukha bhogavatAM anupama rUpa, guNa ane zIlavALA tribhuvanapAla vagere nava putro thayA. vaLI, te rAjAnA rAjyamAM nava hajAra hAthI, nava hajAra ratha, nava lAkha jAtavAna ghaDAo ane nava karoDa pAyadaLa sainya hatuM. A pramANe judI judI jAtanA subene bhegavatA evA, te zrIpAlarAjA dharma ane nItipUrvaka hamezAM niSkaTaka rAjya pALatA hatA. A pramANe rAjya pALatA zrIpAlarAjAne jyAre nava varSa saMpUrNa vItI gayA, tyAre te rAjAe pitAnA meTA putra tribhuvanapAlane rAjyagAdI para besADyo ane Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA 227 pite tana, mana ane vacanathI zrI siddhacakajInA napadenA dhyAnamAM lIna thaIne A pramANe stuti karavA lAgyAH 1 arahaMtapadanI stuti pitAnA traNa bhava bAkI rahyuM chate manuSyabhavamAM jeoe arihaMta vagere vize sthAnakenI ArAdhanA karIne, jemaNe jinanAmakarma bAMdheluM che, evA arihaMta bhagavAnane huM namaskAra karuM chuM. - je ekaeka bhavanA AMtare uttama evA rAjakulamAM avatare che, tathA mahAsvapnathI jeonA guNa sUcita thAya che, te arihaMta prabhune huM namaskAra karuM chuM. jeonA janama vakhate prasanna manavALI dizAkumArIo tathA Idro mahimA kare che, te arihaMtane huM namaskAra karuM chuM. jeonA zarIramAM janamathI ja lokomAM AzcaryabhUta cAra atizayo hoya che, te arihaMtane huM namaskAra karuM chuM. jeo traNa jJAna karIne yukta hoya che, ane pitAnuM bhegAvali karma kSINa thaeluM jANune jeo cAritra aMgIkAra kare che, te arihaMtane huM namaskAra karuM chuM. jeo upagavALA, apramAdI, zukaladhyAnavALA hoya che ane kSapakazreNithI mehane haNIne kevalajJAnane prApta kare che, te arihaMtane namaskAra karuM chuM. jeone karmono kSayathI agiyAra atizaya utpanna thAya che, ane devoe karelA ogaNIza atizaya jeone hoya che, te arihatene huM namaskAra karuM chuM. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 zrI zrIpAla kathA jeo ATha mahAprAtihAryothI zebhI rahelA che, ane IdrothI sevAtAM thakA hamezAM vicare che, te arihaM tene huM namaskAra karuM chuM, pAMtrIza guNovALI vANI vaDe karIne jeo pRthvI para vicarIne bhavya jIvone pratibaMdha kare che, te arihaMtane huM namaskAra karuM chuM. [trIje bhava varathAnaka tapa karI, jeNe bAMdhyuM jinanAma; cosaThuM iMdra pUjita te jina, kije tAsa praNAma re. bhavikA siddhacakra pada vaMde, jema cirakAle naMdo re, bhavikA siddhacaka pada vada-1 jehane heya kalyANaka divase, narake paNa ajavALuM sakala adhika guNa atizaya dhArI, te jina namI agha TALuM re. bhavikA siddhacakra pada vaMdera je tihunANasamagga upannA, bhega karama khINa jANa; leI dIkSA zikSA diye janane, te namIe jinavANI bhavikA siddhacakra pada vaMde-3 mahApa mahAmAhaNa kahIe, nimaka satyavAha upamA ehavI jehane chAje, te jinanamIe ucchAhare. bhavikA siddhacaka pada vada-4 ATha prAtihAraja jasa chAje, pAMtrIza guNayuta vANI; Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA je pratibaMdha kare jagajanane, te jina namIe prANa re. bhavikA siddhacakra pada vada-5 trIjA bhavamAM jeoe uttama evA vIza sthAnakane tapa karIne tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM che, ane jeo cosaTha IMdrathI pUjAya che, te jinezvarane he bhavya jI ! praNAma kare. siddhacakanA pahelA padane vaMdana kare ke jethI dIrdhakALa paryata AnaMda meLavI zakaze. jeonA kalyANakenA divase mAM nArakImAM paNa ajavALuM thAya che, evA sarva karatAM adhika guNavALA ane (cotrIza) atizayavALA jinezvarane namana karIne he bhavyajane! tamArA pApene nAza kare. jeo traNa jJAna sAthe utpanna thaelA che, ane pitAnA bhegAvali kamane kSINa thaelAM jANI dIkSA laI kevalajJAna pAmIne, bhavya prANIone upadeza Ape che, te jinezvarane namaskAra kare. mahApa, mahAmAhaNa, nirdhAmaka ane sArthavAhanI upamAo jemane ghaTe che, tevA jinezvarane he bhavyajane ! utsAhapUrvaka namana kare. jeo ATha mahAprAtihAryonI samRddhivALA che, ane jeonI vANuM pAMtrIza guNavALI che; tathA jeo jagatanA jIvane pratibaMdha kare che, tevA jinezvarane he bhavyajane ! namaskAra kare.] Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 zrI zrIpAla kathA 2 siddhapadanI stuti H arihaMte athavA sAmAnya kevalIo, nahi karelA athavA karelA samuddaghAtavALA, ane zelezIkaraNe karIne agI kevalI evA, tathA jeo chelalAthI agADInA samaye karmanI tera prakRtione ane aMtima samaye tera prakRtione khapAvIne mekSe gayA che, te siddha bhagavaMte mane siddhi Ape. chellA zarIranI traNa bhAgathI UNI avagAhanavALA evA jeo eka samayamAM lokanA aMtabhAge pahoMcI gayA che, te siddha bhagavaMte mane siddhi Ape. pUrvaprayAga, asaMga, baMdhana cheda athavA svabhAvathI jeonI Urdhvagati thaelI che, evA te siddha bhagavaMte mane siddhi Ape. - ISatrAgubhAravALI siddhazilAnI upara eka ejana lekAMtamAM jeonI sthiti prasiddha che, te siddha bhagavate mane siddhi Ape. vaLI, jeo aMta vagaranA, punarjanma vagaranA, zarIra rahita tathA bAdhA vagaranA ane jJAna, darzanavALA che, te siddha bhagavaMta mane siddhi Ape. jeo anaMta guNavALA, varNa vagere guNe vinAnA, ekatrIza guNovALA athavA ATha guNavALA ane anaMta catuSka jeone siddha thaela che; evA te siddha bhagavaMte mane siddhi Apo. jema keI bila nagaranA guNane jANatAM chatAM paNa kahI zake nahi, tema jeonA guNone jANatAM chatAM paNa Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA ra32 jJAnIo kahI zake nahi, evA te siddha bhagavaMte mane siddhi Ape. jeo anaMta, anuttara, manehara, zAzvatuM tathA sadA AnaMdamaya evuM siddhi sukha pAmelA che, te siddha bhagavaMte mane siddhi Apo. [ samaya paraMtara aNapharasI, carama vibhAga vizeSa; avagAhana lahI je ziva pahotA.siddha no te azeSare. bhavikA siddhacaka pada vada-6 pUrvaprayogane gati pariNAme, baMdhana cheda asaMga; samaya eka urdhvagati jehanI, te siddha aNamo raMga re. bhavikA siddhacaka pada vada-7 nirmala siddhazilAnI upare, jeyaNa eka lekaMta, sAdi anaMta tihAM sthiti jehanI, te siddha praNa bhavikA siddhacakra pada vaMde-8 jANe paNa na zake kahI puraguNa prAkRta tima guNa jAsa; upamAviNa nA bhava mAMhe, te siddha dIye ullAsa re. bhavikA siddhacakra pada vaMdo-9 jyotisuM ti milI jasa anupama, viramI sakala upAdhi. AtamarAma ramApati samare te siddha sahaja samAdhi re. bhavikA siddhacakra pada vaMdo-10 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra3ra zrI zrIpAla kathA - eka samayamAM (samaNi sivAyanA) pradezane sparza karyA vagara traNa bhAga ochI chelI zarIranI avagAhanA prApta karI jemAM mekSe pahoMcyA che, te siddha bhagavaMtane mAre namaskAra thAo. pUrvanA prayogathI, gatinA svabhAvathI, baMdhanane cheda thaI javAthI, ane saMga rahita hovAthI, jeonI Urdhvagati thaelI che, evA te siddha bhagavaMtene AnaMdapUrvaka praNAma kare. nirmaLa siddhazilAnI upara jyAMthI eka jana krUra lokanAM aMtabhAga che, tyAM jemanI sAdi anaMtakALa sthiti che, te siddhanA ne he puruSe ! tame namaskAra kare. jevI rIte gAmaDAne rahenAre mANasa nagaranA guNa jANavA chatAM paNa kahI zakato nathI, tevI rIte jJAnI puruSe paNa temanA guNa jANavA chatAM paNa kahI zakatA nathI, te siddhanA jI AnaMdanA ApanArA thAo. jeonI anupama ti bIjI tiomAM maLI gaI che, saghaLI upAdhi virAma pAmI gaI che; pitAnI Ama ramaNatAmAM ja magna rahenArA ane adhyAtmika lakSmInA svAmI, tathA svAbhAvika samAdhivALA siddhanA jInuM smaraNa kare.] 3 AcAryapadanI stuti : jeo pAMca prakAranA AcArane pAlana karatAM chatAM, hamezAM lokenA upara upakAra karavAnI buddhithI satyabhAgane upadeza Ape che, te AcAryone huM namaskAra karuM chuM. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTha ArAdhanA 233 jeo deza, kula, jAti ane rUpa vagere ghaNA guNAvALA che, tathA jee yugapradhAna che; te AcAryane huM namaskAra karUM chuM. jee niraMtara pramAdya vagaranA, vikathA vagaranA, kakSAceAthI rahita ane dharmanA upadeza devAmAM ja Asakta mazagUla - che, te AcAryane huM namaskAra karUM chuM. jee sAraNA, vAraNA, cAyaNA tathA paDiceAyaNAthI niraMtara peAtAnA gacchanI saMbhALa rAkhe che, te AcAryane huM namaskAra karU chuM. 1 jeoe sUtrA - zAstro - nA sAra jANelA che, tathA je mAtra pApakAramAM ja tatpara thaI ne taravAnA upadeza Ape che; te AcAryane huM namaskAra karU chuM. jinezvara prabhurUpI sUrya tathA kevalajJAnIrUpI caMdra Athamate chate jeo dIpakanI mAphka traNe jagatanA padArthAne pragaTa kare che, te AcAryone huM namaskAra karUM chuM. ', jee pApAnA bhArathI AkAMta thaelA tathA saMsArarUpI bhayaMkara aMdhArA kUvAmAM paDatA jIveAnA nistAra - uddhArakare che, te AcArcIne huM namaskAra karUM chuM. jee mAtA, pitA, bhAI vagere karatAM paNa vadhAre bhavya jIvAtuM hita - bhaluM - karanArA che, te AcAryone huM namaskAra karUM chuM. - jee ghaNI lidhaovALA tathA atizayeAvALA hovAthI, rAjAnI mAphka nizcita thaIne jinazAsanane dIpAve che; te AcAryone huM namaskAra karU chuM. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 zrI zrIpAla kathA [ paMca AcAra je sUdhA pAle, mAraga bhAkhe sAco te Acaraja namIe tehazuM, prema karIne jAco re. bhavikA siddhacaka pada vada-11 vara chatrIza guNe kara sohe, yugapradhAna jana mahe; jaga behe na rahe eNu kahe, sUrI namuM te jeha re. bhavikA siddhacakra pada vada-12 nitya apramatta dharma uvase, nahi vikathA na kaSAya; jehane te Acaraja namIe, akaluSa amala amAMre. bhavikA siddhacaka pada vaMde-13 je diye sAraNa vAraNa ceyaNa, paDiyana valI janane paTadhArIgarachathaMbha AcArajate mAnyA muni manane re. bhavikA siddhacakra pada vaMde-14 asthamie jinasUraja kevala, vaMdIe jagadIve; bhuvana padAratha pragaTana paTute, AcAraja ciraMjI re. bhavikA siddhacakra pada vaMda-15 jeo sArI rIte pAMce AcAranuM pAlana kare che, satya mArgane upadeza Ape che, te AcArya bhagavAnane namaskAra karIne, teonI joDe prema karIne yAcanA kare. jeo uttama evA chatrIza guNe karIne bhAyamAna che, yugapradhAna hovAthI lokonA manane meha pamADe che, jagatane upadeza Ape che, ane eka kSaNa paNa krodha karatA Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 235. zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA nathI, te AcArya bhagavaMtane parIkSA karIne namaskAra karuM chuM. jeo niraMtara apramAdIpaNe dharmane upadeza kare che, vikathA ane kaSAya rahita che; jeo pApa rahita, nirmaLa ane mAyA vagaranA che, te AcArya bhagavAnane namaskAra kare. jeo sAraNa, vAraNA, coyaNA ane pratiyaNuM mANasane Ape che, jeo pitAnA gacchanA paTadhara ane thaMbharUpa che, te AcArya bhagavAna munionA manane AnaMda pragaTAvanAra che. kevalajJAnI jinezvara rU5 sUryane asta thavAthI, jeo jagatane dIpaka rUpe prakAza Ape che; traNa bhuvananA padArthone pragaTa karavAmAM jeo kuzaLa che, te AcArya bhagavAna ciraMjIva-ghaNa samaya-rahe.] 4 upAdhyAya padanI stutiH jeo bAre aMgenA pAragAmI-jANakAra- che, teonA ane dhAraNa karanArA che, vaLI, sUtra ane artha-baMne-ne abhyAsa karavAmAM rakta-tallIna-che, evA upAdhyAya bhagavatanuM huM dhyAna karUM chuM. jeo patthara jevA ziSyone paNa sUtrarUpI TAMkaNaonI dhArathI sarva lokamAM pUjanIka banAve che, te upAdhyAya bhagavaMtonuM huM dhyAna karUM chuM. jeo meharUpI sapanA DaMkhathI naSTa thaela che. AtmajJAna jeonuM evA ane caitanya Ape che, ane Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 zrI zrIpAla kathA jeo rAjA jevA che; te upAdhyAya bhagavaMtanuM huM dhyAna ajJAnarUpI vyAdhithI gherAelA prANIone jeo zrutajJAna rUpI rasAyana Ape che, evA meTA vaidya samAna, upAdhyAya bhagavaMtanuM huM dhyAna karUM chuM. bhavya prANIonA guNorUpI bagIcAne bhAgI nAkhanArA evA ahaMkArarUpI hAthIonuM damana karavAmAM aMkuza jevA, jJAnadAnane niraMtara Ape che, te upAdhyAya bhagavaMtonuM huM dhyAna karUM chuM. bIjAM dAnane divasa mAsa athavA to jIdagI sudhI mAtra cAlanArA jANune, jeo TheTha mukti sudhI cAle tevA jJAnadAnane hamezAM ApavAvALA che, te upAdhyAya bhagavaMtanuM huM dhyAna karUM chuM. ajJAnathI AMdhaLA thaelA lekanA locanone jeo prazasta - uttama - zAstranA mukhathI (zastranI aNIthI) samyaka-barAbara - prakAre khullAM kare che, te upAdhyAya bhagave tene huM namaskAra karuM chuM. jeo bAvana akSarUpI caMdananA rasathI lokenAM pAparUpI tApane tarata ja zAMta kare che, te upAdhyAya bhagavatane huM namaskAra karuM chuM. jeo yuvarAjanI mAphaka gacchanI saMbhALa rAkhavAmAM tatpara che, tathA jeo AcAryapadane egya che; ane ziSyone vAcA Ape che, evA te upAdhyAya bhagavaMtene huM namaskAra karuM chuM. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA 237 T dvAdaza aMga sajhAya kare che, pAraga dhAraka tAsa sUtra aratha vistAra rasika te, namo uvajhAya ullAsa re. bhavikA siddhacaka pada vada-16 sUtra arathane dAna vibhAge, AcArya uvajhAya; bhava traNe lahe je zivasaMpada, namIe te supasAya re. bhavikA siddhacakra pada vada17 mUrakha ziSya nipAIje prabhu, pahANane pallava ANe; te uvajhAya sakalajana pUjita, sUtra aratha savi jANe re. bhavikA siddhacakra pada vaMda18 rAjakuMvara sarakhA gaNaciMtaka, AcAraja pada jega; je uvajhAya sadA te namatAM, nAve bhavabhaya zoga re. bhavikA siddhacaka pada vaMde-19 bAvanAcaMdana rasasama vayaNe, ahita tApa vi TAle; te uvajhAya namI je je valI,jinazAsana ajuAlere. bhavikA siddhacaka pada vaMde-20 jeo bAre aMgone svAdhyAya kare che, ane tenA jANakAra hovAthI dhAraNa karanArA che; jeo sUtra ane tenA arthanI vAcanA ApavAmAM catura - heziyAra - che, te upAdhyAya bhagavaMtane hRdayanA ullAsathI namaskAra kare. sUtra ane arthanI vAcanA ApavAne adhikAra Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 zrI zrIpAla kathA anukrame AcArya ane upAdhyAyajIne che; jeo trIjA bhavamAM mekSa pAmavAvALA che, te kRpALu evA upAdhyAyajIne namaskAra karo. jeo mU ziSyone paNa pattharamAMthI mUti (zilpI) banAve che tevI rIte, vidvAna banAve che, te sakala janothI pUjita upAdhyAyajI sUtra ane tenA saghaLA arthone jANe che. jeo yuvarAjanI mAphaka gaNanI ciMtA rAkhanArA che, AcAryapadavIne che; te upAdhyAyajIne namaskAra karavAthI saMsAranA bhaye rUpI zeka upasthita thato nathI. jeo bAvanAcaMdananA rasa jevA zItala vacane vaDe prANIonA ahita rUpI sarva tApane dUra kare che; vaLI jeo jinazAsanane prakAzita-ajuAla - che; te upAdhyAya bhagavAnane namaskAra kare che 5 sAdhu padanI stuti : jeo ekyatAne pAmelAM evA darzana, jJAna ane cAritrarUpI traNa ranavaDe mokSamArgane sAdhe che, te sarva sAdhuone huM vaMdana karuM chuM. jeonuM baMne prakAranuM duSTadhyAna naSTa thaeluM che, tathA jeo dharma ane zukaladhyAna dhyAve che; ane baMne prakAranI jeo zikSA Ape che, te sarva sAdhuone huM vaMdana karuM chuM. jeo traNa guptaothI gupta thaelA che, traNe zalyothI rahita che; traNe garvothI mukta thaelA che ane tripadIne pALe che, te sarva sAdhuone huM vaMdana karuM chuM. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadrajInI viziSTa ArAdhanA 239 je cAra prakAranI vikathAethI virakta thaelA che, cAra bhedovALA cAre kaSAyAthI mukta thaelA che; jee cAre prakAranA dharmanA upadeza Ape che, te sarva sAdhuone huM vaMdana karUM chuM. jeoe pAMce pramAde tathA pAMce dricAne jItelI che; ane jeo pAMce samitionuM pAlana kare che, te sarva sAdhuone huM vaMdana karU chuM. jeo chakAya jIvAnI rakSA karavAmAM nipuNa che, jee e hAsya Adika chaene jItyA che; jee cha tratAne dhAraNa kare che, te sarva sAdhuone huM vaMdana karU chuM. jeAe sAta bhayAne jItelA che, jeenA AThe madA gaLI gaelA che; jeo pramAdarahita thaine brahmacaryanI nave guptinuM pAlana kare che, te sarva sAdhuene huM vaMdana karUM chuM. jeA daza prakAranA yatidhama ne tathA mAre pratimAone dhAraNa karanArA che, jee khAra prakAranA tapa paNa Adare che, te sarva sAdhuone huM vaMdana karUM chuM. jee sattara prakAranA saMyamane pALe che, aDhAra hajAra zilAMga rathAne dhAraNa karanArA che; jee karmabhUmimAM vicare che, te sarva sAdhuene huM vaMdana karU chuM. jima tarUxle bhamarA bese, pIDA tasa na upAve; lei rasa Atama sa MtApe, tima muni gAcarI jAve re. bhavikA siddhacakra pada vaMde-21 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24o - zrI zrIpAla kathA paMca iMdrane kaSAyane rUpe, kayaka pratipAla, saMyama sattara prakAre ArAdhe, vaMdo teha dayAla re. bhavikA siddhacaka pada vada-22 aDhAra sahasa zIlAMganA ghora, acala AcAra caritra muni mahaMta jaNAyuta vAMdI, kIje janama pavitra re. - bhavikA siddhacakra pada vada-23 navavidha brahmagupti je pAle, bArasaviha tapa zarApha ehavA muni namIe je pragaTe, pUrava pUNya aMkUrA re. bhavikA siddhacakra pada vaMde-24 sonA taNe pare parIkSA dIse, dina dina caDate vAne; saMyama khapa karatA muni namIe, deza kAla anumAne re. bhavikA siddhacaka pada vaMdo-25 jema jhADanA phUla Upara rasa cUsavAne bhamarI bese che, chatAM tene keI paNa jAtanI pIDA upajAvyA vinA pitAnA AtamAne tRpti pamADe che, tema muni gocarI letI vakhate koInA paNa AtmAne asaMtoSa na thAya, tevI rIte gocarI le che. jeo hamezAM pAMce Iddhine vazamAM rAkhe che, chae kAyanA jIvenI suMdara rIte rakSA kare che, sattara prakAranA saMyamanI ArAdhanA kare che, te kRpALu sAdhuone huM vaMdana Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA jeo aDhAra hajAra zIlAMgarathane vahana karavAmAM baLada jevA che, jene AcAra ane cAritra nizcala che; evA sAdhumahAtmAone yatanApUrvaka vaMdana karIne janama pavitra kare. jeo brahmacaryanI navavAnuM pAlana kare che, bAra prakArane tapa karavAmAM zUravIra che; je pUrva puNyarUpI vRkSanA aMkUrA pragaTe te ja evA sAdhuone namaskAra karavAne prasaMga prApta thAya che. jeonA saMyamanI parIkSA senAnI jema dekhAI Ave che, jeo dararoja caDatA raMge-bhAvanA-e; deza ane kALa pramANe saMyamanuM pAlana kare che, te sAdhuone namaskAra kare.] 6 darzanapadanI stuti : je zuddha deva, guru ane dharmanA tatvanI saMpattinI sahaNA rUpa samyaphatva kahevAya che, te samyagdarzanane ame namana karIe chie. jeone ardha pudagala parAvartana jeTale saMsAravAsa bAkI rahela che, evA bhavya prANIone graMthibheda thayA pachIthI je prApta thAya che; te samyagdarzanane ame namaskAra karIe chie. zrIjinezvaradevee je aupazamika, kSApazamika ane kSAyika ema traNa prakAranuM kaheluM che, te samyagdarzanane ame namaskAra karIe chie. aupathamika samyaktva pAMca vakhata Ave che, kSApazamika samyaktva asaMkhyavAra Ave che ane kSAyika samya Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 zrI zrIpAla kathA kRtva eka ja vAra Ave che, te samyagdanane ame namaskAra karIe chie. je dharmarUpI vRkSanuM mUla che, je dharUpI nagaramAM praveza karavAnA dvAra rUpa che; je dharUpI mahelanA pAyA che, te samyagdarzanane ame namaskAra karIe chie. je dharmanA jaya karavAmAM AdhArabhUta che, munie jene upazamarasanA bhAjanarUpa ane guNArUpI ratnAnA bhaMDArarUpa kahe che, te samyagdarzanane ame namaskAra karIe chie. je vinA jJAna paNu apramANa che, je vinA cAritra niSkula che; ane jenA vagara mAkSa prApta thatuM nathI, te samyagdarzanane ame namaskAra karIe chie. jenuM varNana AgameAmAM sahA, ane bhUSaNa vagere ghaNA bhedathI va veluM che, te samyagdarzanane ame namie chie. [ zuddha deva, guru, dharma parIkSA, sahRA pariNAma; jeha pAmI je teDu namIje, samyagdarzana nAma re. bhavikA siddhacakra pada vaMdA ra6 mala upazama kSaya uparAma uparAma kSayathI, je hAya trividha abhaMga; samyagdarzana teha namIje, jiname dRDha raMga re. bhavikA siddhacakra pada vaMdA 27 pAMcavAra upazamiya lahIje, khaya upazamiya asaMkha; ekavAra kSAyika te samakita, darzana namIe asaMkhare. bhavikA siddhacakra pada vadeza-28 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA 243 jeviNu nANu pramANa na hove, cAritra ta navi phalIye; sukhanirvANa na je viNa lahIe, samakita darzana khalIye re. bhavikA siddhacakra pada vaMdo-29 saDasa bele je alaMkarIo, jJAna cAritranuM mUla; samakita darzana te nitya praName,zivapaMthanuM anukUla re. bhavikA siddhacaka pada vaMde-30 zuddha deva, guru ane dharmanI parIkSA karI te satya che, te vizvAsa-zraddhAnA pariNAma-jethI pamAya te samyagdarzana padane namaskAra kare. je sAta prakRtirUpa melanA upazama-kSaya ane kSepazamarUpa akhaMDapaNe traNa prakAre samyagdarzana thAya che temaja jenAthI jainadharmane raMga - cALa majIThanA raMga je-lAge che, te samyagdarzanane namaskAra kare. badhA bhavomAM upazama samakita pAMca vakhata Ave che, kSapazama samakti asaMkhya vakhata Ave che; kSAyika samakita eka ja vakhata Ave che. te samyagdarzananA asaMkhya sthAnakene namaskAra kare. je vagara jJAna pramANabhUta gaNAtuM nathI, jenA vagara cAritra rUpa vRkSa phala ApatuM nathI; jenA vagara mekSanuM sukha prApta thatuM nathI, te baLavAna samyagdarzanane namaskAra kare. je saDasaTha bhede karIne bhAyamAna che, je jJAna ane cAritranuM mULa che; je mokSamArga prApta karavAnI anukULa -tAvALuM che, te samyagdarzanane hamezAM praNAma-namaskAra-karo]. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 zrI zrIpAla kathA -~ -~~ -~ ~~- ~~- ~7 jJAnapadanI stuti : sarvaprabhue banAvelA AgamomAM kahelA evA yathAsthita tane zuddha avadha rUpa je che, te jJAna mAre pramANabhUta che. jethI khAvAlAyaka ane nahi khAvA lAcaka, pIvA lAyaka ane nahi pIvA lAyaka, karavA lAyaka ane nahi, karavA lAyaka viveka Ave che, te jJAna mAre pramANabhUta che. A jagatamAM sarva kiyAonuM mUla zraddhA che, ane te zraddhAnuM mUla kharekhara jJAna che, te jJAna mAre pramANabhUta che. je matijJAna, kRtajJAna ane avadhijJAna, mana:paryavajJAna ane kevalajJAna, e pAMca bhedathI prasiddha che, te sajJAna mAre pramANabhUta che. kevalI, mana:paryavajJAnI tathA avadhijJAnIonAM vacana paNa zrata ane matijJAnarUpe lokone upakAra karanArA che, mATe te jJAna mAre pramANabhUta che. jemAM kene upakAra karanAruM evuM dvAdazAMgI rUpa zrutajJAna prarUpeluM che, te jJAna mAre pramANabhUta che. je jJAnane bhavyajane bhaNe che, je jJAnanuM dAna Ape che, je jJAnane sAMbhaLe che, pUje che ane lakhAve che, te sajJAna mAre pramANabhUta che. je jJAnathI hAthamAM lIdhelA-rAkhelA-AMbaLAnI peThe Aje paNa traNe loka saMbaMdhI vicAre jANI zakAya che, te sajJAna mAre pramANabhUta che. jenA balathI jagatamAM manuSya pUchavA lAyaka, pUjavA Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA lAyaka tathA prazaMsA karavA lAyaka thAya che, te jJAna mAre pramANabhUta che. " [ bhakSa abhakSa na je viNa lahie, peya apeya vicAra; kRtya akRtya na je viNa lahie,jJAna te sakalaAdhArare. bhavikA siddhacakra pada vaMdo-31 prathama jJAna ne pachI ahiMsA, zrI siddhAMta bhAkhyuM; jJAnane vaMde jJAna manide,jJAnIe zivasukha cAkhyuM. bhavikA siddhacakra pada vada-32 sakalakriyAnuM mUla te zraddhA, tehanuM mUla je kahie; teha jJAna nita nita vaMdIje, teviNa kaho kiMmarahie re. bhavikA siddhacakra pada vaMde-33 paMca jJAnamAMhe jeha sadAgama, svapara prakAzaka jeha; dIpaka paretribhuvana upagArI,valI jema ravizazI mehare. bhavikA siddhacakra pada vada-34 leka ura adhotiryaga jyotiSa, vimAnikane siddha; kAleka pragaTa savi jehathI, te zAne muja zuddhi re. bhavikA siddhacakra pada vada-35 jenA vinA khAvA lAyaka ane nahi khAvA lAyaka, pIvA lAyaka ane nahi pIvA lAyaka, karavA lAyaka ane nahi karavA lAyaka, padArthone viveka thaI zakato nathI, te jJAna samarata lokene AdhArabhUta che. jinezvaradevanA siddhAMtamAM pahelAM jJAna thayA pachI ja Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 zrI zrIpAla kathA ahiMsAnuM pratipAdana kareluM che, jJAnane namaskAra kare, jJAnanI avagaNanA na kare. jJAnI puruSo mekSasukha anubhavI zake che - pAme che. badhI kriyAonuM mUla "zraddhA che, te "zraddhAnuM mUla jJAna che; te jJAnane niraMtara vaMdana kare, te jJAna vinA kema rahI zakAya ? rahI zakAya ja nahi. pAMca jJAnamAM je sadAgama che, te pitAne ane bIjAne prakAza karanAra che; dIvAnI mAphaka traNe bhuvanane upakArI, vaLI, sUrya, caMdra ane varasAdanI mAphaka, te jJAna upakArI che. udghaleka, alaka, tigleka, tiSI tathA mAnika devaloka ane siddhaka vagere loka tathA aleka jenAthI jANI zakAya che, te jJAna mane zuddha svarUpamAM prApta thAo.] 8 cAritrapadanI stuti : je gRhasthone dezavirati rUpa tathA munione sarva viratirUpa anukrame heya che, te cAritra jagatamAM jayavaMtu varte che. je cAritrathI yukta thaelA evAM, jJAna ane darzana paNa jene saMpUrNa phalarUpe phale che, te cAritra jagatamAM jyavaMtu varte che. je munione mATe jaina AgamAM yattara phala ApanAruM uttama sAmAyika vagere pAMca prakAranuM prasiddha che, te cAritra jagatamAM jayavaMtu varte che. je cAritrane jinezvaree svIkAreluM che, pALeluM che, Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA 247 tathA bIjAone samyaka prakAre prarUpyuM che ane ApeluM che, te cAritra jagatamAM jayavaMtu varte che. cha khaMDenI akhaMDa rAjyalakSmIne paNa tajIne cakavattIoe jene samyaka prakAre aMgIkAra kareluM che, te cAritra jagatamAM jayavaMtu varte che. jene svIkAra karavAthI damaka vagere che paNa traNe lekamAM sarvajanethI pUjanIka thAya che, te cAritra jagatamAM jayavaMtu varte che. jenuM pAlana karanArA munizvarane caraNe deveMdro tathA dAnaveMdro paNa AnaMda sahita namana kare che, te cAritra jagatamAM jayavaMtu varte che. je anaMtA guNovALuM hovA chatAM paNa munizvaree AgamamAM sattara prakAranuM tathA daza prakAranuM varNavyuM che, te cAritrane huM prApta thAuM chuM. pAMca samitio, traNa guptio tathA zAMti vagere, ane maitri vagere bhAvanAo jenI siddhine sAdhe che, te cAritrane huM prApta thAuM chuM. [ dezaviratane sarvavirati je, gRhi yati ne abhirAma; te cAritra jagata jyavaMtu, kIje tAsa praNAma re. bhavikA siddhacaka pada vaMdo-36 tRNu pare je SakhaMDa sukha kaMDI, cakravartI paNa varIo; te cAritra akSayasukha kAraNa te meM manamAMhe dharI re. bhavikA siddhacakra pada vaMde-37 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 zrI zrIpAla thA hUA rAMkapaNe je AdarI, pUjita iMdra nariMde azaraNazaraNa caraNa te vaMdu, pUryuM jJAna AnaMde re. bhavikA siddhacaka pada vada-38 bAra mAsa paryAye jehane, anuttara sukha atikramIe; zukala zukala abhijAtya te upara,te cAritrane namIere. bhavikA siddhacakra pada vaMde-39 caya te ATha karmano saMcaya, rita kare che teha; cAritra nAma nirUtte bhAkhyuM, te vaMduM guNageha re. bhavikA siddhacaka pada vaMde-40 dezavirati ane sarvavirati rUpa anukrame je gRhastha ane yatine egya che, te cAritra jagatamAM jayavaMtu varte che, tene praNAma kare. je cAritrane cha khaMDanA sukhone paNa taNakhalAMnI mAphaka tajI daIne, cakavartIe aMgIkAra kareluM che, te cAritra akSayasukhanuM kAraNa hevAthI, tene meM mana sAthe svIkAra kare che. jene aMgIkAra karavA pachI raMka manuSyo paNa Idra ane cakravartIethI pUjAya che, te nirAdhArane AdhArarUpa ane jJAnAnaMdathI paripUrNa cAritrane huM vaMdana karuM chuM. jene bAra mahinAnA pAlanathI anuttara vimAnanA sukha paNa ulaMghI - oLaMgI - javAya che; ane ujavala ujavala thatAM taratamapaNuM hoya, te cAritrane huM namaskAra Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA 249 caya eTale ATha karmane saMcaya ane tene je khAlI kare te cAritra nAma nirUktithI siddha thaeluM che, te guNenA gRha - AvAsa - rUpa cAritrane huM vaMdana karuM chuM. ] 9 tapapadanI stuti: bAhya tathA atyaMtara maLIne bAra bhedavALuM tathA uttarottara guNovALuM jene Agama - zAstra - mAM varNaveluM che. te tapapadane huM vaMdana karUM chuM. te ja bhavamAM siddhi thavAnI che, ema jANatAM chatAM paNa zrI RSabhadeva vagere tIrthakaree jene AdareluM che, te tApadane huM vaMdana karuM chuM. je tapane kSamA sahita AcaravAthI nikAcita karmone paNa kSaNamAM ja kSaya thAya che, te tapapadane huM vaMdana karuM chuM. agnivaDe jema suvarNane mela nAza pAme che, tema AtmArUpI suvarNane mela je tapathI nAza pAme che te tapapadane huM vaMdana karuM chuM. AzaMsA rahita karmonI nirjarA mATe je tapa karavAthI mahAsiddhio prApta thAya che, te tapapadane huM vaMdana jenA pasAyathI AmauSadhi vagere judI judI jAtanI labdhio prApta thAya che, te tapapadane huM vaMdana karuM chuM. kalpavRkSa samAna je tArUpI vRkSanAM deva tathA manuSyabhava saMbaMdhI addhio puSpa che, ane mekSapadanI prApti phila che, te tapapadane vaMdana karuM chuM. atyaMta asAdhya evAM paNa sarva lokenAM kAryo Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 zrI zrIpAla kathA jenAthI lIlAmAtramAM siddha thAya che, te tapapadane huM vaMdana karuM chuM. dahIM, dUdha vagere maMgalika padArthonA samUhamAM je tapane prathama sthAna maLyuM che, te tapapadane huM vaMdana karuM chuM. [ jANatA triDuM jJAne saMyuta, te bhava mukti niNaMda, jeha Adare karma khapevA, te tapa zivatarUkaMda re. bhavikA siddhacakra pada vada-41 karama nikAcita paNa kSaya jAI, kSamA sahita je karatAM, te tapa namIe jeha dIpAve, jinazAsana ujamaMtAM re. bhavikA siddhacakra pada vada-42 Ame sahI pamuhA bahu laddhi, ho jAsa prabhAve; aSTa mahAsiddhi navanidhipragaTe,namIe te tapa bhAre. bhavikA siddhacaka pada vada-43 phala zivasukha moTuM sura naravara, saMpatti jehanuM phUla te tapa suratarU sarIkha vaMdu, zama makaraMda amUla re. bhavikA siddhacakra pada vaMde-44 sarava maMgalamAMhi paheluM maMgala, varaNavIe je graMthe, te tapapada vihuMkAla namIje, vara sahAya zivapaMthe re. bhavikA siddhacaka pada vaMde-45 traNa jJAnavALA jinezvara bhagavaMta te bhavamAM pitAnI mukti che, tema jANatA chatAM paNa karmane nAza karavAne je tapane Adara kare che, te tapa mekSarUpI vRkSanuM mULa che. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA 251 je tapane kSamApUrvaka karatAM nikAcita karma paNa kSaya thaI jAya che, jenuM ujamaNuM karatAM jinazAsananI prabhAvanA thAya che, te tapane namaskAra kare. je tapanA prabhAvathI AmauSadhi vagere ghaNI labdhio pragaTa thAya che, jenAthI ATha mahA siddhio ane nave nidhAna pragaTa thAya che, te tapane bhAvapUrvaka namaskAra kare. je tapanuM mokSasukha rU5 phala che, IMdra ane cakavattanI saMpattirUpa phUla che; samatArUpI amUlya jene puSyarasa che, te kalpavRkSa sarakhA tapane vaMdana karuM chuM. sarva maMgalemAM prathama maMgala tarIke jenuM varNana graMthamAM thaeluM che, te mokSamArgamAM sahAyarUpa tapapadane traNe kALa namaskAra kare ]. A pramANe navapadanI stuti karatAM, te zrIpAlarAjA navapadamAM tallIna manavAlA thayA; ane tethI badhe samaya te pitAnA AtmAne navapadamaya ja dekhavA lAgyA. A pramANe tadAkAra cittathI navapadajInuM dhyAna dharatAM zrIpAla mahArAjA saMpUrNa AyuSya pUrNa karIne navamAM devalekamAM utpanna thayA. teonI mAtA, mayaNAsuMdarI vagere paNa pitapitAnuM AyuSya pUrNa karIne, zubhadhyAnathI kAla karIne te ja devalokamAM utpanna thayA. tyAMthI avIne teo manuSyabhava pAmI dharmakAryo karIne pAchA devalokamAM utpanna thaze e pramANe teo badhA cAra vakhata devabhava ane cAra vakhata manuSyabhava pAmI, Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI zrIpAla kathA zrIpAlanA bhavathI navamA bhave manuSyapaNuM pAmIne tathA karmInI rAzie khapAvIne te agiyAre jaNA (zrIpAla rAjA, temanI mAtA kamalaprabhA ane mayaNAsuMdarI vagere nava rANIo) mAlasukha pAmaze. A pramANe he magadhezvara ! zrIsiddhacakrajInA mahimA vALuM, tathA manane Azcaya karanArUM zrIpAlarAjAnuM caritra kahyuM. A sAMbhaLIne zreNikarAjA navapadajInApara ullAsavaMta bhAvavALA thaI kahevA lAgyA keH ' ahA ! A navapadanA kevA moTA mahimA che! " te vakhate gautamasvAmI elyA ke: he rAjana ! arihaMta padanI ArAdhanAthI devapAlane rAjya ane kArtika zeThane IMdra padavI maLela che. siddhapaDhanuM dhyAna karatA karatA puMDarIkasvAmI, pAMDave tathA rAmacaMdrajI vagere A jagatamAM kANu kANu meAkSasukha nathI pAmyA? nAstikavAdathI meLavelA pApAnA samUhavALA pradezI rAjA paNa je devatAnI Rddhi pAmyA, te AcArya padanI ArAdhanAnA prabhAva jANavA. guru mahArAjanI AjJA pramANe nAnA evA paNu, upAdhyAyajI zrIvAsvAmInI ArAdhanA karanArA siMhugirijI mahArAjanA ziSyAnA sAdhuvAda thayeA. sAdhupadanI virAdhanAthI ane ArAdhanAthI anukrame rUpI tathA rAhiNInA jIvAne zuM mahAna duHkhasukhA na prApta thayAM? Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA 53 nizcala manathI darzInapadanI zuddha rIte ArAdhanA karanArI sulasA srI hAvA chatAM, paNa teNInI jinezvaradeve praza'zA karI che. jJAnapadanI virAdhanAnA phUla mATe * mAsatusa muninu'' dRSTAMta jANavuM; ane tenI ArAdhanAnA phala mATe 'zIlamatInuM ' dRSTAMtu jANavuM. zivakumAranA bhavamAM cAritrapadanI uttama bhAvapUrvaka ArAdhanA karavAthI ja brUkumAra leAkeAne Azcarya karanArA thayA. vIramatIe tapapadanI evI tA ArAdhanA karI, ke jethI damayaMtInA bhavamAM teNIne kalpavRkSanI mAphaka vAMchita leAthI phalibhUta thayuM. A navapadAnI bhaktithI tame paNa AgAmI kALamAM ( padmanAbha nAmanA ) tItha kara thaze, temAM zakAne sthAna nathI. A navapadezane jinazAsanuM sarvasva jANIne he bhaLye ! zuddhabhAvathI tame tenI ArAdhanA kare. A ponI ArAdhanA karanArA bhavyaprANIone hamezAM mAMgala samRddhi ane siddhi prApta thAya che.' kalyANa, AvI rIte trikAlajJAnI evA zrIgautamasvAmI gaNadhara mahArAja kahI rahyA, te vakhate zreNika rAjA jevAmAM teozrIne namIne, tyAMthI harSita manavAlA thaine UbhA thayA. tevAmAM tyAM kAIka mANasa temane vinaMti kare che keH - he rAjana ! zrIvIra prabhu udyAnamAM padhAryAnI huM Apane vadhAmaNI ApuM chuM. ' te sAMbhaLIne zreNikarAjA peAtAnA manamAM khuzI thayA, Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 zrI zrIpAla kathA ane romAMcita zarIravAlA thaIne te mANasane vadhAmaNInuM InAma Ape che. eTalAmAM traNe jagatanA sUryasamAna zrIvardhamAna svAmI atizayenI lakSmI sahita te udyAnamAM padhAryA. devAe tyAM atyaMta suMdara ane mane Dara samavasaraNanI racanA karI. tyAM traNe jagatanA svAmI evA zrIvardhamAna svAmI birAjamAna thayA. zrIgautamasvAmI vagere munizvara zakeMdra vagere de, ane zreNika vagere rAjAe tyAM beThA eTale, zreNika rAjAne uddezIne prabhue kahyuM keH "he rAjana ! tamArA manamAM A navapadajInuM mahAtmya meTuM Azcarya kare che. e padanuM je mahAtamya tame e jANyuM che, te te kAMI hisAbamAM nathI, kAraNa ke tenuM ArAdhana sarva sukhonA mUlarUpa che. navapadajInA ArAdhananuM mULa kevaLa prANIone zubha bhAva che, ane te zubhabhAva nirmala AtmAvALA keI viralAone ja hoya che, bIjAone hete nathI. saMkalpa vikalpa vagaranA je koI nirmala AtmAvALAo che, teo ja navapada rUpa che ane nave padomAM paNa teo ja che. arihaMta prabhunuM rUpa, padastha, tathA piMDastha rUpe dayAna dharanAra puruSa, pitAnA AtmAne pratyakSa rIte arihaMtapada rUpe jue che. "rUpAtIta svabhAvavALe, kevalajJAna ane kevaladarzanavALe; AnaMdarUpa je AtmA che, te ja paramAtmA che, te ja siddhAtmA che, te bAbatamAM zaMkAne sthAna ja nathI. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInavapadajInI viziSTa ArAdhanA 255 pAMca prasthAnavALo je meTo sUrimaMtra, tenA dhyAnamAM ja Asakta manavALe, tathA pAMca prakAranA AcArarUpa e je AtmA, te ja AcAyarUpa thAya che." mahAprANa nAmanA dhyAnathI dhyAela che dvAdazAMgInA sUtra, artha ane te baMnene rahasya jeNe tathA svAdhyAyamAM tatpara evo je AtmA, te ja upAdhyAya che." jJAnAdika ratnatraye karIne mekSamArganI sAdhanAmAM sAvadhAna che mana vagere traNe rogo jenA, tathA hamezAM pramAda rahita evo A AtmA ja sAdhurUpa thAya che. mAtra muMDAvavAthI athavA loca karavAthI kAMI sAdhupaNuM AvI jatuM nathI." mohanA kSapazamathI, zamasaMga vagere uttama lakSaNavALA ane zubha pariNAmavALA evA pitAnA AtmAne ja darzanarUpa jANavo." jJAnAvaraNIya karmanA kSapazamathI yathAsthita tane je avabodha te rUpa e AtmA ja jJAna kahevAya che." seLa kaSAya ane nava nokaSAyathI rahita, zuddha lezyAvALA ane nija svabhAvamAM ramatA evA AtmAne cAritrarUpe jANa." * sUrimaMtranA jUdA jUdA kape, tenA vidhividhAna tathA yaMtro ane maMtro mATe "sUrimaMtra ka5 saMdeha" nAmano graMtha jevA bhalAmaNa che. mUlya trIsa rUpiyA -sArAbhAI navAba Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 zrI zrIpAla kathA "IcchAne rodha karavAthI zuddha saMvararUpa ane samatAnA pariNAmavALa, tathA karmonI nirja karato e AmA ja kaparUpa che." A pramANe pitAnA AtmAne ja navapadamaya jANa; tethI he bhavya ! tame hamezAM pitAnA AtmAmAM ja lIna manavALA thAo." A pramANenA zrIvIraprabhunA vacano sAMbhaLIne, zreNikarAjA AnaMda sahita sukhanA sthAnarUpa potAnA mahelamAM gayA (jUo citra 119). zrI vIraprabhu paNa sUryanI mAphaka kadAgrahanA mArganuM nivAraNa karatA ane bhavya janarUpI kamalone pratibaMdha karatA karatA pRthvI pITha para vicAravA lAgyA. navapadajInA mahAmyagarbhita zrIzrI pAlarAjAnI kathA sAMbhaLanArA tathA kahenArA bhavyajanonuM kalyANa karanArI che. zrIva senasUrInA pATanA mAlika zrIhematilakasUrinA ziSya zrIratnazekharasarIjIe A zrIpAlakathAnI racanA karI che. teonA ziSya zrI hemacaMdrajI nAmanA sAdhue vikrama saMvata caudaso aThAvIsa (1428)mAM gurubhakti nimitta A kathA lakhI che. jyAM sudhI A pRthvI para samudra tathA meruparvata rahelA che, tema ja AkAzatalamAM jayAM sudhI caMdra ane sUrya rahelA che tyAM sudhI vaMcAtI evI A kathA vRddhi pAmo. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________