Book Title: Bhagwan Mahavira ni Dharmkathao
Author(s): Bechardas Doshi
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004946/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIranI dhamakathAo [ nAyadhamakahA ] anuvAdaka ? dhyApaka acaradAsa dozI gUjarAta vidyApITha amadAvAda Jain ETHIOP FORUBLE P OPLE Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pUjAbhAI jaina graMthamAlA-3 bhagavAna mahAvIranI dhakathAo [nAyadhamakahA ] anuvAdaka : adhyApaka becaradAsa dezI " dharmanA saMpUrNapaNe sAkSAtkAra karIne je upadeza Ape che, te mudde puruSa sasAraneA ata karAvI zake che. peAtAnI tema ja bIjAnI mukti sAdhanArA teo jIMganUnA praznonA niveDo lAvI zake che. -- sUtrakRtAMga, 1, 14 tava gujazata vidyApITha amadAvAda Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka vinoda revAzaMkara tripAThI maMtrI, gujarAta vidyApITha amadAvAda-380 014 muka jitendra ThA. desAI navajIvana presa amadAvAda-380 014 prathama AvRtti sana 1931 dvitIya AvRtti sana 1950 prathama punarmudraNa pa00 nakala kiM. rU. 90 Disembara 1991 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana zrI pUjAbhAI janagraMthamALAmAM Avasyaka sahejasAja sakSepa sAthe jaina AgameAnA gujarAtI anuvAdo prasiddha karavAnuM TharAvyA pachI te mujaba pahela prathama I. sa. 1931mAM 'nAtAdhama kathAsUtratA A anuvAda prasiddha karavAmAM AvyeA hateA. tyAra bAda A mALAmAM e mujam agiyAra prAcIna aMga prathAmAMthI ghaNAkharAnA anuvAde prasiddha thaI cUkayA che. je bAkI che temane paNa chapAvA pUratI vAra che. te daramyAna A pahelaprathama prasiddha thayela anuvAdanI khIjI AvRtti prasiddha karavAnI thAya che. pa`Dita becaradAsajI tenA upara UDatI najara nAkhI gayA che. eka rIte mULa graMthanuM e punarmudraNu ja che. " jaina sAhityamAM dhama kathAonuM DIkaDIka DALa che. temAMya bhagavAna mahAvIrane mukhe mukAyelI A dhama kathAonuM eka rIte vizeSa mahattva che. zrI. kAkAsAhee diSTa ane edha" mathALA nIce te aMge pUratuM nirUpaNa kareluM che. kathAnA vastune dhyAnamAM laI A bIjI AvRtti vakhate tenA TAIpa pheravIne meTA karI levAmAM AvyA che, jethI nAnAM meTAM saune te vizeSa suvAcya ane. AzA che ke, A bIjI a ! tta gujarAtanAM dhama kathA--premI bhAIbahena ne upayAgI nIvaDaze. 3-8-140 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA i prakAzakanuM nivedana anuvAdakanuM nivedana daSTi ane bodha prAstAvika 1. paga UMco karyo 2. e sAthe bAMdhyA 3. be IMDAM 4. be kAcabA 5. zelaka Si 6. tuMbaDuM. 7. rohiNI 8. mali 9. mArkadI 10. caMdramA 11. davadavanAM jhADa 12. pANI 13. deDo 14. amAtya teli 15. naMdIphala. 11. aparakaMkA nagarI 17. ghoDAe 18. susumAM 19. puMDarIka R 108 144 150 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya zrutarakapa 156 prAstAvika kAlI 158 TipaNe 202 202 203 207 adhyayana 1 adhyayana 2 adhyayana 8 adhyayana 4 adhyayana 5 adhyayana 6 adhyayana 7 adhyayana 8 adhyayana 9 adhyayana 10 adhyayana 11 adhyayana 12 adhyayana 13 adhyayana 14 avyayana 15 adhyayana 16 adhyayana 17 adhyayana 18 adhyayana 19 208 208 209 210 21 214 221 dvitIya yutarakadha 228 prAstAvika adhyayana 1 rAza 231 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuvAdakanuM nivedana zrI pUMjAbhAI jaina graMthamALAmAM pAThAMtara, Avazyaka zabdono keza, TipaNuo ane mULanA zuddha pATha sAthe pratyeka sUtra yathAkALe prakAzita thavAnuM che ja. te pahelAM A anuvAda prakAzita thAya che. badhA saMpradAyavALAo A anuvAdane sArI rIte vAMcI zake e jAtano prayatna karavAmAM Avyo che. sUtrasAhityamAM bhagavAna mahAvIra, Arya sudharmA, pariSada, dharmadezanA, rAjAo, rANuo, sArthavAha, sArthavAhIo, upAsake, upAsikAo, upAsakanAM vrato tathA tapazcaryAo, citya, nagara, dIkSA, janma, soLa saMskAre, kaLAgrahaNa, varaghoDAo InuM varNana lagabhaga badhe ja ekasarakhuM Ave che. A badhuM uvavAya sUtramAM ghaNuMkharuM maLe che. e sUtrane paNa anuvAda A graMthamALAmAM prakAzita thavAnuM che. eTale A anuvAdamAM tevAM varNa ke ochAM karavAmAM AvyAM che kharAM, paNa mULa vastumAM kyAMya pheraphAra karavAmAM nathI Avyo. malinI kathAnI keTalIka lAMbI hakIkta kathAnA rasamAM kSati na thAya te mATe pAchaLa TippaNamAM laI javAmAM AvI che. AzA che ke A saMkSipta anuvAdanI paddhati vAcakone anukULa Avaze. mULa sUtramAM AvelA aitihAsika, bhaugolika ane jaina AcAraviSayaka zabdo upara bIjA saMpradAyanAM zAstro sAthenI tulanAvALAM vistRta TipaNe pAchaLa ApavAmAM AvyAM che. anuvAdamAM AvelA kaThaNa zabdano artha sAthene keASa paNa mUkela che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApelAM TipaNe vicAraka vAcakone vaidika, jaina ane bauddha saMskRtinI ekavAkyatAne khyAla jarUra ApI zake evAM che; tathA ahiMsAmAMthI janmelI ane ahiMsAne pize tevI syAdvAdamUlaka sarvadharma samabhAvanI vRttine jagADanArAM che. A rIte anuvAda vAcAne upayogI thaI paDe te mATe khAsa kALajI rAkhavAmAM AvI che. chatAM rahI gayelI khAmIone teo daragujara karaze ane anuvAdakanA dhyAna upara lAvaze evI AzA che. AMkha kharAba thaI javAne lIdhe A jAtanuM kAma huM karI zakata nahi; paNa vidyApIThe zrI. gopAladAsabhAIne mArA sahakArI nimelA che tethI ja A uttama kAma thaI zakyuM che. A kAmamAM temanA abhyAsane lIdhe lAbha bhUlI zakAya tema nathI. becaradAsa cha0 dezI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa javalaMta ahiMsA ane satyavratamAM parAyaNa puruSanA mukhamAM mukAyelI dharmakathAone A anuvAda, evAM ja javalaMta ahiMsA ane satyavatamAM parAyaNa pUjya zrI gAMdhIjIne caraNe dharIne kRtakRtya thAuM chuM. sevaka becaradAsa Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ diSTa ane khAdha 1 zrI. pUjAbhAI e jainasAhityaprakAzana mATe vidyApIThane je sakhAvata ApI che, tenI yeAjanAne anusarIne jaina Agamene gujarAtI anuvAda prasiddha karavAnuM prakAzanasamitie nakkI karyuM. te pramANe AgamanuM prathama pustaka prasiddha karatAM amane AnaMda thAya che. bhagavatIsUtranA anuvAdamAM mULa ane TIkA bannenA anuvAdathI zarUAta karI hatI. AgaLa jatAM TIkAne anuvAda choDI devA e ja yeAgya lAgyuM hatuM. e jUnA anubhavane lIdhe thADuM AgaLa vadhIne A anuvAdamAM mULanA paNu kaMIka sakSepa karave! ema nakkI karyuM che. kemake, mULamAM bauddhamaMtha jeTalA vistAra bhale na heAya teAya keTalAMka vahune te krUrI rIte e ja Ave che. anuvAdanA uddeza mULa graMtha AgaLa rAkhI te zIkhavAmAM vidyAthI one madada thAya evA nathI; paNa sAmAnya vAcakAne jana AgamamAM AvelI vastu prAmANika anuvAdamAM ja sIdhI rIte maLI zake evA che. tethI A anuvAda svataMtra rIte prasiddha karyo che. peAte karelA gItAne anuvAda paNa mULa vagara svataMtra rIte prasiddha karavAne Agraha gAMdhIjIe e ja kAraNe rAkhyA che. anAsaktiyeAgane svataMtra upayAga thAya, pArAyaNa paNa svataMtra thAya evI emanI IcchA che. dharmatattvanuM grahaNa karavAnI dareka jamAnAnI Dhaba kaMIka judI heAya che. gheADA divasa pahelAM mULa jevuM hoya evA ja ene anuvAMda 11 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 abhyAsakeAnA adhyayana mATe taiyAra karavAne rivAja hatA. Aje jyAre janasamAjamAM AcaraNanI dRSTie dhajijJAsA vadhI che, tyAre lekA dareka graMthamAM AvelI matalabanI vAteA prAmANika rIte peAtAnI AgaLa rajU thAya ema icche che. jamAnAnuM e lakSaNa dhyAnamAM laI A anuvAdamALA gADhavI che. leAkeAne jarUratu jaNAya evuM kazuM anuvAdamAM khAtala rAkhyuM nathI. AvA graMthAne lIdhe jaina Agamenu maulika ayana vadhe ane AkhA samAjamAM dha carco ane dharmAMjAgRtine cAlana maLe evI apekSA rAkhelI che. ane eTalA ja khAtara, jemaNe AkhA jamAneA jaina dharmAMzAonA adhyayana pAchaLa gALyo che evA paMDita becaradAsanI A anuvAda mATe yeAjanA karI che. mULa zAstro pratye ananya zraddhA ane sAMpradAyika saMkucitatAne abhAva A e guNAne lIdhe temanuM kAma haMmeza AdaraNIya gaNAyuM che. A prathama pustakamAM bhagavAna mahAvIranI vIsa dha kathAo AvelI che. dareka dharmanA saMsthApakA athavA pracArAne janasamudAyanA kalyANane arthe ja medha karavAnI preraNA thayelI hAvAthI emane AvA edha dhama kathA dvArA ApavAnI zailI priya thaI paDI che. veda, kurAna, bAIbala athavA tripiTaka game te graMthamAM ApaNe joI e tAya subhASitA, saMvAdo ane dha kathAonuM ja prAdhAnya ApaNe joIe chIe. prastuta dha kathAomAMnI pahelIne aMte Aya sudharmAe kahyuM che ke, zramaNubhagavAna mahAvIre A kathA dvArA ziSyane samajAvavAnI paddhati ApaNane batAvI che." bIje ThekANe A sudharmA kahe che, zramaNubhagavAna mahAvIre A adhyayanamAM AtmAnI unnati thavAnAM ane adheti thavAnAM kAraNeA udAharaNu sAthe batAvyAM che." vaLI eka ThekANe kahe che, mahAvIre strIjIvanane parAkASThAe pahoMcela vikAsa vaDu velA che." bAramA adhyayanane aMte A "" 46 66 zramaNubhagavAna A adhyayanamAM sudharmA kahe che, Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "bhagavAne pitAnuM maMtavya bIjAne barAbara samajAvavAnI paddhati A adhyayanamAM varNavI batAvI che." samabhAva keLavavAnI zikSA, AhAra karavAne uddeza, saMyamanI kaThoratA ane saMyamanuM zubha pariNAma, anAsaktinuM mAhAbhya ityAdi jIvanasAdhanAne mahattvanA evA viSayo upara dharmakathAo goThavI. zraddhAthI sAMbhaLanArane dharmAbhimukha karavAne bhagavAnane parama kANika ane maMgaLa prayatna A kathAomAM ApaNe joIe chIe. A kathAo zAstrIya vivAda mATe lakhAyelI nathI paNa jIvanA kalyANa mATe lakhAyelI che. jene pitAnI unnatinI a85mAtra paNa icchA hoya ene AmAM rasa paDyA vinA rahevAne nathI. prAcIna graMthomAM deza, kAla tathA paristhiti viSe, rivAje ane mAnyatAo viSe prasaMga para je ullekha Ave che, tenuM mahattva etihAsikAne ane saMzodhakone asAdhAraNa hoya che. prasaMga paratve saheje karelA ullekho khAsa lakhAyelA itihAsa karatAM aneka dRSTie vadhAre prAmANika hoya che. mAtra evA ullekhanuM mUlya AMkavAnI paddhati hAthamAM AvavI joIe. evA ullekhanuM spaSTIkaraNa karanAra TippaNIo A graMthane aMte ApelI che, tethI abhyAsakone A graMtha vizeSa upayogI thayo che. te vakhatanI keLavaNI pramANe je vastuo lokone mATe sarvavidbhuta hatI, jemake vivAo, kaLAo vagere, te Aje sAmAnya leka te paNa paMDite paNa jANatA nathI. evI vastuonuM vivaraNa karavuM AjanA jamAnAmAM vizeSa Avazyaka che. emAM kevaLa kutUhalanI tRpti nathI paNa prAcIna kALanI saMskAritAne Adarza kevo hato ene Akho citAra emAM maLI jAya che. - vijJAnano Aje ApaNe kaMIka vadhAre upayoga karatAM zIkhyA chIe eTalA uparathI ApaNe ema na mAnI besIe ke jUnA kALa karatAM Ajano jamAne vadhAre saMskArI che. kharuM jotAM Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 chellAM seA-pacAsa varSoMmAM - manuSyajAtinuM jJAna ane sAmarthya bhale vadhyAM hAya, paNa saMskAritA athavA dhabuddhi saravALe kAMIka ghaTyAM che ema ja kahevuM joi e. nahi te| vizvazAMti ATalI jokhamamAM AvI na paData. mANasamAM mANasAI je jamAnAmAM vadhAre hoya te jamAne saMskArI me ApaNe bhUlavuM na joI e. bhAga ane aizvaryAM. banne vAparavAnI yuktionA vistAra kare te jamAnAne samatha bhale kahIe, paNa ene saMskArI to na ja kahI zakAya. bAraizvanI upAsanA Aje eTalI badhI vadhI che ke duniyAbharanA vicAraka leAkeAnA manamAM ciMtA peThI che ke manuSyajAtinuM gADu AgaLa kema cAlaze? itihAsa, samAjazAstra ane mAnasazAstra traNe kahe che ke manuSyajIvanane kAMIka IlAja karavA joIe. dareka zAstra peAtAnI meLe ilAjo zeAdhI kADhe che; paNa aMte mane-kamane e badhAne dharmazAstrAnA asakucita ane vyApaka, sa`kalyANakArI siddhAMtAnuM ja zaraNa levuM paDe che. Ave| pazcAttApAbhimukha ane amuka arthamAM nivRttiparAyaNu jamAnA have najIka AvyuM che. A dharmakathAe e jamAnAnI madadamAM aneka rIte Avaze ane mUMjhAyelA janasamAjane ahiMsAmUlaka vizvakuTuMbavAda sthApita karavAmAM madagAra thaze evI zraddhA che. A kathAo dekhAve bhale sAdI hAya paNa emanI asara emanI sAdI, sIdhI ane saceATa zailI upara ja kevaLa nathI; paNa vizvahitanA sama`gaLakArI saMkalpathI karelI ugramAM ugra tapazcaryAMnuM baLa A kathAe pAchaLa che. A sAhityasevI kalAkAronuM lalita lakhANa nathI; paNa jIvanarahasyanA pAragAmI evA mahAvIre AkhI manuSyajAti mATe ApelA dharmAnubhavane niceADa emanI pAchaLa che. prAkRtaddhi, abhaNa ane bheALA leAkeAne mATe paNa pUratA medha maLe e hetuthI bhALI zailImAM A kathAo lakhI che, e ja emanI mahattA che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcako zraddhAbhaktithI ane namra aMtaHkaraNathI ziSyabhAve emanuM sevana karaze. mahAvIra svAmInuM jIvanacaritra game teTaluM vizuddha udAtta, ane ugra tapavALuM hoya to temAM kavione ane kaLArasikone rasa paDe evA Romantic aMze nathI' ema keTalAkanuM kahevuM che. ane tethI gautama buddha, zaMkarAcArya athavA IzukhristanA jIvanaprasaMge lakhatAM lekhakane je rasa chUTe che, te rasa mahAvIranuM jIvana lakhatAM chUTato nathI' evA udgAre keka vAra sAhityasevIe pAsethI sAMbhaLIe chIe. amerikAnI zodha karanAra kolaMbasa, vIjaLInI zodha karanAra phereDe, jIvananuM esiDa zodhanAra buddha, tamAma vikAre upara vijaya meLavavAne rasto zodhanAra bhagavAna mahAvIra, e darekanA jIvanamAM ApaNane sarakhe ja addabhuta rasa maLavo joIe. paNa bAhya duniyAmAM karelAM parAkrama jema najare jevAya che ane zabda varNavAya che, tema AMtarika duniyAmAM karelAM parAkramo jevAtAM ke varNavAtAM nathI. eTalA ja khAtara mAra sAthenA yuddha jevAM adbhuta rasanAM rUpake taiyAra karavAM paDe che. jIvanamAM vividha vijaya prApta karavAnI taka maLavI e jema eka bhAgyano viSaya che, tema mANasane samartha caritralekhaka maLa e paNa eka bhAgyano viSaya che. jIvanamAM mahattvanI ghaTanAo, jAtajAtanAM parAkrame, vItelAM saMkaTa ane samAja upara pADelI asare e jeTaluM mahattvano bhAga bhajave che, teTalo ja mahattvane bhAga Arya puruSe karelA vicAre, calAvelI kalpanAo, ApelA badhe ane goThavelA siddhAMta paNa bhajave che. jIvanacaritramAM A badhI ja vastuo AvavI joIe. caritranI A bAju khIlavIne lakhavAnI kaLA jUnA vakhatamAM eTalI kheDelI na hatI, eTale jUnA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loke saMvAdanA svataMtra saMgraha karatA hatA. saMto to gAthA ane bhajanamAM ja bese eTale emanI vANI e rIte amara rahetI. saMvAdamAM prAmANika atihAsika vAtAvaraNa jALavavuM joIe ane banI zake te nATyazelInuM avalaMbana karI pratyakSa vAtAvaraNa UbhuM karavuM joIe. paNa jUnA jamAnAmAM evo Agraha keLave nahi hovAthI saMvAdo paNa vacamAM vacamAM vArtAzelI dhAraNa kare che ane vacamAM vacamAM tArkika vivecananuM rUpa le che. mULa dharmasaMsthApaka ane AdhyAtmavIra sAdhanAnI utkaTatAmAM jIvana vyatIta kare che. potAnI pAchaLa ramaNIya zailInuM sAhitya mUkavAne badale ramaNIya AcaraNavALA jIvatA ziSyane mUkavAne emane Agraha vadhAre hovAthI emane upadeza temaja emanA jIvanaprasaMge emanI pAchaLa ghaNe varase noMdhAya che. AvI neMdhe, baMdha ApanAranI vibhUti karatAM te jhIlanAranI pAtratA upara ja avalaMbe che. tethI pahelavahelI noMdho je loke ApaNe mATe mUkI jAya che temanA saMjogo, temanI vRttio ane temanI zakti ane abhiruci e badhAnI asara dharmagraMtha upara paDe che. AvI ne dharmanA AdyagraMtha hevAthI emanA pratye bhaktinI parAkASThA hevI e to svAbhAvika che; paNa kekakeka vAra to AvI bhakti graMthonI durdazA paNa karI mUke che. dharma e vastu anAdi sanAtana che, apauruSeya che, te kaI kALe kALagrasta na thaI zake; mATe evA dharmanA mULa jharaNArUpa je graMtha svIkArAya che te saMthe, temanI bhASA, emanI vAkyaracanA badhuM ja anAdi che, apauruSeya che, ema mAnavA tarapha mANasane utsAha DhaLe che. dharmAnubhava sanAtana che, nibrIta che, trikAlAbAdhita che e vAta sAcI che, paNa te uparathI jemaNe dharmAnubhava lIdhe che emanA ugAre ane emanI mAnyatAe emanA bhakta ziSyoe jevI navI haze tevI paNa apauruSeya che eTaluM ja nahIM paraMtu te paNa nirbhIta che, emAM AvelA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyotiSanA, raSTiutpattinA, ItihAsabhULanA, vaidakanA ke sAmAjika vyavasthAnA jeTalA ullekho hoya te badhA jevAne tevA ja svIkAravA joIe, emAM ja nikA ke vaphAdArI rahelI che ema loke mAnI bese che. ane ekavAra e varatu mAnI lIdhI ke pachI aMdara aMdarano paraspara virodha hoya to tene parihAra karavAnuM, pratyakSa anubhava viruddha jato hoya to emAMthI AdhyAtmika artha kADhavAnuM, ItihAsathI visaMgata vAta AvatI hoya to kalpabhedanI vyavasthA karavAnuM, nItiviruddha kAMI dekhAtuM hoya to tenA pUrvajanmanA saMbaMdhathI samarthana karavAnuM eka meTuM zAstra utpanna thAya che. ekAkSarI koSa, vyAkaraNa ane tarkane jere zabdomAMthI game te artha kheMcI kADhavAnuM zAstra to vaLI juduM. mULa eka khoTI mAnyatAnA Agrahane vaLagavAthI A badhI anarthaparaMparA utpanna thAya che. pArvatI-gzvaramAM vaiSNava saMpradAyane saMtoSa nathI eTalA khAtara vAveta-ramezvarI evo vigraha karavA je taiyAra thAya che, temanI satyaniSThA ane sAhityarasikatA viSe zuM kahevAya? emAM vaLI jUnA lekhakone keka koka vAra phUTa zailImAM lakhavAnI pakSapriyatA thaI AvatI; eTale zAstrano artha karavAnI musIbateno to pAra na maLe. zAstrane jema jema vistAra thato jAya che, tema tema mULa eka kore rahI jAya che ane TIkAkAre potAnI mAnyatAomAM ane pitAnI tarkapaddhatimAM aTavAI jAya che. A kAraNe paNa dharmazAstranuM adhyayana kAMTALuM ane kaMTALAbhareluM thaI gayuM che. emAMthI UgarI javAno rasto eka ja che ke mULa jharaNAMrUpa Adya dharmagraMtha svAbhAvika buddhithI saraLa arthamAM joI levA ane pitAnA jIvanane sadAcAra tarapha vALavAnA prayatnanI daSTie emane bhAva grahaNa kare. saddabhAgye dharmasaMsthApake AmaprajAmAM rahI emane ja doratA hevAthI atyaMta sAdI zilImAM bele che athavA lakhe che. jIvananI Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane buddhinI navarAza jemanI pAse vadhI paDe che teo kRtrimatA bhale keLave. pAramArthika saMte kalyANanI utsuka evI prajAne sIdhI rIte ja kathAvArtA ane dAkhalA dalIla dvArA upadeza kare che. dareka jamAnAe AvAM mULa lakhANa tarapha ja pharIpharI dhyAna devuM joIe. sAdhujIvananuM zAstra paNa sAdu ja hoya che, e vizvAsathI zAstragraMtha vAMcavA joIe. zAstragraMthe AgaLa ApaNe bhaktinamra jarUra thaIe. paNa pagarakhAM jema maMdira bahAra rakhAya che, tema zAstranA adhyayana vakhate sAdI samajaNa kere rAkhavAnI bhUla ApaNe kaI kALe nahi karIe. A dharmakathAomAM IzukhristanI bedhaDyA (perebalsa)nI peThe saheluM lakakAvya che. jIvanane aghare anubhava sahele karavA pUratuM ja e kathAonuM prayojana heAya che. dharmajijJAsu ane dharmasAdhaka sahelAIthI emAMthI jeTaluM grahaNa karI zake eTale ja bodha emAM che ema mAnIne ApaNe AgaLa cAlavuM joIe. jIvana e vastu ja gahana rahasyavALI che. AdhyAtmika anubhava te IdriyAtIta ane anirvacanIya heya che eTale e vizada karavA mATe racelI athavA kahelI dhamakathAomAM kAMIka gUDhabhAva te hovo ja joIe. paNa e gUDhatA bhASAnI nathI hotI eTale vizvAsa ApaNe rAkho joIe. Adhunika kaLArasikonI daSTie A dharmakathAo ApaNe tapAsavA besIe te ApaNane te na zobhe. maMdire darzana mATe gayA hoIe to te vakhate AsapAsanA thAMbhalAnI kArIgarI ucca keTinI che ke sAmAnya koTinI eTaluM ja tapAsanAra mANasa bhakta nathI, pAramArthika nathI. A dharmakathAomAM je mukhya vastu tarI Ave che te pApa ane pramAdamAM DUbI janAra chane uddhAra karavA mATe talasatuM paramakAruNika hadaya che. sAMbhaLanAranI ruci pramANe jAtajAtanA rasa ke raMga emAM pUryA hoya, teve mULa upadezakano te Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e badhA rase pratye kevaLa virAga ja che e ApaNe bhUlI javuM na joIe. AtmAanAtmAne bheda jANyA pachI ApaNI saMpUrNa niSThA Atmatattva pratye ja hoya chatAM anAtmatattvane - zarIrane anAsaktapaNe nabhAvye ja chUTake, e vastu sArthavAha dhanya ane vijayAra vALI vArtAmAM jema batAvyuM che eTaluM asarakAraka rIte batAveluM ApaNane bIje kayAM maLe? rAmakRSNa paramahaMsa kahetA hatA ke dUdhamAM maravaNa nAkhyA pachI ene aDAya nahi. ene vAreghaDIe halAvAya nahi to ja sarasa dahIM jAme. te ja rIte ekavAra niHzaMka thaI dIkSA lIdhA pachI "pitAnA vizvAsanuM jatana karavuM joIe" e bodha be iMDAM' vALI vArtAmAM suMdara rIte Ape che. pote siddha thaye che, bhayamukta thayo che evI aMdarathI khAtarI thAya te utAvaLe sAdhanA na choDavI joIe, evI cetavaNI ApavA "be kAcabA" vALI vArtA ApelI che. eka vAra vairAgya prApta thayo toye te Takaze ja evI khAtarI nathI hatI. tyAgI paNa bhegI thAya che; leke caDIne paDyA che; mukta thayA pachI baddha thayA che; mATe koI abhimAna na kare ke huM chatyo chuM, ane jItyA pachI paNa mANasa sAdhanA choDI svade vartavA jAya to e pharI paTakAvAne ja, e badha "zikSakaSi" nI vArtAmAM Apela che. e vArtAnI vizeSa khUbI e che ke A caDIne paDelo mANasa paNa pharI na caDe ema nathI, e batAvavA khAtara ziSya patita guru pratye kevo saMbaMdha rAkhavo joIe e paNa ahIM batAvyuM che. kemake paMthaka RSie potAnI jAgRti ane gurusevA dvArA potAnA guru zailaka trASine uddhAra karyo che. paNa keTalAka te eka vAra pA eTale paDyA ja, pharI caDavAnA nathI, e anubhava paNa noMdhavA mATe chelA adhyayanamAM Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 puMDarIka nI vArtA ApI che. ahIM kaMDarIka sAcesAco vairAgya keLavIne pravajyA le che, paNuM zarIradharmane vaza thaI bhagAthI bane che. ene meTe bAI ene bacAvavAno prayatna karI jue che. emAM na phAvavAthI e muni mahArAjane bhegAthI joI pitAnI rAjagAdI ApI de che ane pite enuM vrata svIkArI siddha, buddha ane mukta thavAne rasto le che. tuMbaDAnI vArtAmAM to hiMsA, asatya, caurya, parigraha, abrahmacarya, krodha, mAna, mAyA, lebha ityAdi saMskAra mANasane kema DubAve che ane ethI UlaTA satyAdi saMskAra mANasane kema tAre che e batAvyuM che. rehiNuM' nI vArtA vAMcatAM e ja jAtanI bIjI keTalIye vAto yAda Ave che. sasarAe ApelA dANuM pheMkI denAra ujijhakA, khAI janAra bhagavatI, sAcavI rAkhanAra rakSita ane vAvI vadhAranAra rohiNuM, A cAra vahumAM rahiNI zreSTha che e to saheje siddha thAya che. gurunA ziSyo paNa A cAra prakAranA hoya che e bodha paNa spaSTa che. paNa sAmAnya lokavArtAnI peThe sasarAe hiNane ghara seMpI bAkInI vahuone hAMkI nathI kADhI. rahiNane ghara sAMpyA pachI rakSikAne saMpattinI rakhevALI soMpI, bhogavatIne raseDAnI adhiSThAtrI nImI ane ujijhakAne gharanI saphAInI javAbadArI ApI. yojaka hoya to darekane ene lAyaka sthAna ApI ja de. - malli' vALI vArtAmAM bAhya sauMdaryavALA zarIramAM keTalI durgadha rahelI hoya che enuM darzana karAvI vairAgyanI preraNa karI ja che; paNa Arya sudhamAM kahe che tema e vArtAmAM zramaNabhagavAna mahAvIre strIjIvanano parAkASTAe pahecele vikAsa batAvyo che. kemake rUpavatI rAjakanyA mallie potAnA para Azaka thayelA ane pitAnA pitA sAme raNe caDelA rAjakumArone yuddhamAMthI to ugArma ja paNa te uparAMta te rAjapune bhogavilAsamAMthI bacAvI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajarAmaratAnA mArgamAM potAnA AjIvana sahacArI banAvyA. strIonuM rUpalAvaNya ane emanI kamaLatA mANasane bhogavilAsa tarapha lalacAvI pADe che. paNa je e strIhadaya pote zuddha ane unnata haya, te e ja kAmaLatAne lIdhe dayAbhAva keLavI puruSane viSayanimna karI zake che ane sadAcAra tarapha dorI zake che. tema karavA khAtara zarIranI aMdara rahelI gaMdakInuM smaraNa karAvavuM joIe evuM nathI. pitAnI suMdara AMkho upara Azaka thayelA eka kAmukane pitAnA nakha vatI potAne DALo kADhI ApanAra bauddha bhikSuNuM zubhAnuM ahIM smaraNa thayA vinA kema rahe? mAkedI" nI vArtA te duniyAnA badhA ja dezamAM eka yA bIje rUpe pracalita che. caMdranA zukalapakSa ane kRSNapakSane bheda paNa eTalo ja sArvabhauma che. "dAvadavanAM jhADIvALI vArtA atyaMta mahattvanI che, je ke emAM vArtA jevuM kAMI ja nathI. ahiMsAnA mahApracAraka mahAvIre pitAne saMpradAyanA temaja bhinna saMpradAyanA ke bhinna dharmanA badhA leke jeo samabhAva rAkhavAne karele upadeza AjanA jamAnAmAM kevaLa digaMbara vetAMbara jano mATe ja nahi paNa badhA ja dharmanA leke mATe upagI che. sAdhanA karavAthI patitamAM patita mANasa paNa zuddha thaI zake che; susthiti ane duHsthiti saMskAra upara ja AdhAra rAkhe che, e batAvavA mATe jitazatru rAjA ane enA subuddhi amAtyanI vArtA ane emAM Avela pANIne dAkhale eka vAra vAMcyA pachI dhyAnamAMthI khase evuM nathI. kevaLa prasiddhi ane kIrti mATe dAnadharma karanAra ke samAjasevA karanAra AjakAlanA DhagalAbaMdha lokone deDakAnI vArtA jarUra bheTa ApavA jevI che. saMsAramayathI trAselAnuM zaraNa pravajyA che, abhaya e to eka dAna ane Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jitendriya ja hoI zake che, e baMdha ApavA mATe ane e rIte mANasane dharmAbhimukha karavA mATe "amAtya teli" nI vArtA che. mANasane cetavaNI ApavA mATe atyaMta dayAbhAvathI deva kekakeka vAra mANasane AphatamAM nAkhe che e vastunuM sUcana A vArtAmAM che. e tarapha khAsa dhyAna kheMcAvuM joIe. pUrepUrA ekarAga evA rAjA ane amAtya vacce virodha utpanna karavA pAchaLa piTTila devano zubha hetu ja hato. A vastu dhyAnamAM rAkhIne paNa mANase AvI asahya vipattine vadhAvI levI joIe. sArthavAha dhanya sarva dharma ane paMthanA lokone jema sarakhA ja bhAvathI sAthe rAkhyA hatA ane badhAnI sevA karavAne ene jema sarakho utsAha hato, tevI vRtti hiMdustAnanA lake je Aje rAkhe, to ApaNe badhI ja muzkelIo TaLI javAnI che. pitAnI ja nyAtanA lene madada karavAnI vRtti athavA pitAnA dharma ane saMpradAyanA lekene ja pakSa tANavAnI saMkucitatA mahAvIra svAmIne pasaMda na hatI, eTaluM ja nahi, paNa jema naMdIphaLa sAme dhanya sArthavAhe lokone pikArI pokArIne cetavyA hatA, tema saMkucitatA sAme bhagavAna mahAvIra mANasamAtrane pikArIne cetave che. aparakaMkA nagarI" vALI vAto ane temAM Avele draupadIne ulekha vAMcIne aneka jAtanA vicAro manamAM Ave che. tapanI pAchaLa je Asakti hoya to te game tevuM ugra hoya chatAM cittazuddhi karI zakatuM nathI, e mukhya bedha te che ja; paNa draupadInI vArtA A rUpamAM joIne vicAra thAya che, ke mahAbhArata lakhAyA pahelAMnI ja A hevI joIe. mahAbhArata jevuM mahAkAvya ane virATa ItihAsa lakhAyA pachI draupadInI vArtAmAM ATalo pheraphAra karavAnuM keI ne mana thAya nahi. mahAbhArata pahelAM pAMDavonI vArtA ahIM jeTalI sAdI haze ane e vArtAnAM pAThAMtare paNa ghaNuM haze. mahAbhAratakArane enuM je rU5 pasaMda AvyuM e laIne eNe pitAnI ke te tamArA manamAM Ave karI zakatuM nathI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 palaukika ane apratima kAvyazakita enA upara ajamAvI haze. ahIM ApelI vArtA te "hIkiMga' lokenI "sagA" e jevI 4 lAge che. arebiyana nAITsavALI vArtAo paNa AvI ja jUnI rtAo bhegI karIne goThavI haze. cheDAone pakaDavA mATe jevI lAlace "AisaNa nAkhanI vArtAmAM UbhI karI che, evI ja lAlace bicAro naSNazaMga sAme paNa patharAyelI hatI. bannemAM bAdha to eka ja che, --- "mANe madhura ke amapura zabdane kAnamAM praveza karatA aTakAvavA mAM pUmaDAM na nAkhatAM samabhAva keLavavAno prayatna kare.' mANasa khorAka khAya te kevaLa mekSanuM sAdhana zarIra TakAvavA pUrato ja khAya, e bodha ThasAvavA upaniSadanA RSioe ane e paraMparAnA AcAryoe kahyuM ke AhAra te auSadha samajIne ja levo paNa ApaNe te marI, maracAM, taja, laviMga jevAM auSadhane khorAka karI mUkayo che. bhagavAna mahAvIre AhAra karavAne uddeza samajAvavA susuma'nI vArtA ene romAMcakArI bhayAnaka rasa sAthe ApaNane kahI che. vArtAomAM aneka ThekANe zrAvake ane zrAvikAo pratrajita thayA pachI pastAya che. zrAvakadazAmAM svAtaMtrya hatuM: AkarA Adarza pramANe koI kasoTI karatuM na hatuM, UlaTI jyAM tyAM stuti thatI hatI; dIkSA lIdhA pachI badhuM badalAya che, dUrathI je rUpALuM lAgatuM hatuM tenI kaThinatA najare paDe che ane pachI pastAvo thAya che ke ApaNe kyAMthI AvI kedamAM paDayA chIe. A ati bhagavAne pahelI vArtAmAM paNa ughADI pADe che ane "kAlI" vALI chellI vArtAmAM paNa ughADI pADI che. chellI vArtA jevI eka ja jAtanI aneka vArtAo rajU karI, strI jAtine vairAgya keTale kAca hoya che e ja jANe batAvavA mAgatA hoya ema lAge che. e deza svabhAvane nathI paNa strInA bhAgyamAM rahelA saMkucita jIvanane Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, saMskAranA abhAvane che. mANasa bAhya aMkuza vecchAe svIkAre tyAre eNe saMpUrNa vicAra karelo he joIe. dIkSA lenAra ane denAra bannee je narakamAMthI bacI javuM hoya, to bhagavAne aneka dAkhalAo ApI je cetavaNI ApI che te barAbara dhyAnamAM lAvavI joIe. A vArtAo aneka vAra vAMcavA chatAM emAM kaI paNa ThekANe sAMpradAyikatA ke saMkucitatA jaNAtI nathI. A upadeza bhale jana sAdhuo athavA zrAvakene mATe Apela hoya, paNa enI sArvabhaumitAne lIdhe e dareka dharmanA ane paMthanA mANasane mATe sarakhe ja grAhya ane lAbhadAyaka che. koIpaNa saMpradAyamAM jyAre saMkIrNatA ke malinatA Ave che, tyAre mULa jharaNuM tarapha tarata doDI javuM joIe. sudhArA mATe joItI ghaNuM kharI preraNA tyAM ja maLI Ave che. dharmasAdhanA sAthe moTA moTA saMdha nirmANa karavAnuM kAma ApaNA dezamAM buddha, mahAvIra ane zaMkarAcArya e traNa jaNe prathama karyuM jaNAya che. yuropamAM IzunA saMpradAyamAM paNa jabaradasta so sthapAyA che. A be taddana nirALA prayogo vacce tulanA karavI atyaMta Avazyaka che. bannemAM viziSTa tattvo ane viziSTa khAmIo rahelAM che. islAmanA phakIrano jIvanakrama paNa enI sAthe ja tapAso joI e. jana dhArmika graMthomAM ane vArtAomAM jyAre saMkhyAno saMbaMdha Ave che tyAre lekhaka bahu ja udAra hoya che. hajAra lAkha ane karaDe vagara emane saMtoSa thato ja nathI. AmAM dekhItI atizayokti kare mUkIe toye hajAronI saMkhyAmAM sAdhuo vaharatA phare ane emanA upara saMghane, AcAryone athavA samAja kaze aMkuza na rahe e sthiti ISTa che ke kema e tapAsavA jevuM to che ja. sAdhuo ucca, madhyama, nIca badhA loko pAsethI pitAne. khorAka le e barAbara che; paNa puMDarIka jevA Adarza sAdhu nIrasa, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 virasa, ThaMDuM, lUkhuM ane anAyAse maLe teTaluM ja khAIne calAve, emane ajINuthI pittanavara thAya ane emAM ja emane deha paDe, e sthiti sAdhue mATe ke samAja mATe sArI nathI ja. sAdhue paricita samAjamAM ja re athavA je patitAnA uddhArane arthe dUradUranA ajANyA mulakamAM jAya, te emanI vyavasthA paricita samAja mAraphate thAya e jAtanI prathA khristI samAje pADI che. saMprati rAjAe paNa evI ja geAvaNu karelI. e niyama savyApaka karavAthI lAbhAni zAM zAM che ene paNa vicAra karavA ghaTe che. samAjanuM dharmajIvana ane dhArmika saMsthAe Adarza rIte calAvavA mATe zuM zuM karavuM ghaTe che ene pharIpharI UhApeAha thavA joI e ane te mATe badhA ja dharmone ane te temanI saMsthAone anubhava tapAsaveA joI e. paNu satranI vyavasthA karatI vakhate eTaluM teA kAI kALe nahi bhUlI jaIe ke saMdha ane enI vyavasthA e bahAranuM kheAkhu che. paripu sAme jhUjhavAnI dhagaza, mekSanI tItra tAlAvelI, betra ane akSaya pratye tiraskAra ane iMdriyAnuM damana karavA viSenuM zauya e ja mukhya che. e eva ApavA mATe ja A dhama kathAo che. dha kathAe'nuM vAcana ane ciMtana jIvanayAtrAnuM uttama pAtheya che. dattAtreya bAlakRSNa kAlelakara A Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIranI dharmakathAo [nAyadhammakahA] Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAstAvika aMgadezanI rAjadhAnI caMpAnagarImAM koNika nAme rAjA rAjya karate hato. te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranA aMtevAsI, Arya sudharmA' nAme sthavira, jabura pramukha pAMcase ziSya sAthe gAmegAma AnupUrvI pagapALA pharatApharatA ane tapa tathA saMyamathI AtmAne bhAvita karatA, caMpA nagarInI bahAra IzAna khUNAmAM AvelA pUrNa bhadra caityamAM AvIne UtaryA. sudhamAM svAmIne AvyA jANIne rAjA keNika tathA caMpAnI samasta prajA temanI pAse dharma sAMbhaLavA AvI. te badhAMnA cAlyA gayA bAda Arya sudharmA anagAranA mukhya ziSya Arya jaMbu nAme anagAre zraddhA, saMzaya ane kutUhalathI pitAnA guru Arya sudharmAne vinayapUrvaka be hAtha joDIne nIce pramANe pUchyuM - "nirvANane pAmelA zramaNa bhagavAna mahAvIre nAyAdhammakahA" nAmanA chaThThA aMgane zo artha kahyo che te. mane kRpA karIne kahe." Arya sudharmAe pitAnA ziSya jabune ene A pramANe uttara Ape - Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAe "he jaMbu ! nirvANane pAmelA te zramaNa bhagavAna mahAvIre A nAyAdhamakahA nAmanA chaThThA aMganA be zrutaaMdha kahyA che. temAM prathama skaMdhamAM jJAta-udAharaNo che ane bIjAmAM dharmakathAo che." jabue Arya sudharmAne pharIvAra pUchayuM - jemAM udAharaNe Ave che te prathama skaMdhamAM keTalAM adhyayane che?" sudharmA sthavira belyA - he ! udAharaNapradhAna prathama skaMdhamAM 19 adhyayane che. te badhAM adhyayanonAM nAma kamavAra A pramANe che - 1 ukhitta-NAya 6 tuMba 11 dAvadava 16 avarakaMkA 2 saMdhADa 7 rahiNI 12 udaga-NAya 17 AInsa 3 aMDa 8 mallI 13 maMDuka 18 suMsumAM 4 kumbha 9mAyaMdI 14 teyali 19 puMDariyaNAya paselaga 10 caMdimA 15 naMdIkala vaLI jaMbue pUchyuM - e 19 adhyayanemAM pahelA adhyayanane ze artha che?" sudharmAe kahyuM - "e pahelA adhyayanane artha A pramANe che - Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paga UMce karyo [ukikhANAya9] A jaMbudvIpanA bhAratavarSamAM, dakSiNAI bharatamAM rAjagRha10 nAme magadha dezanuM pATanagara hatuM. temAM zreNika nAme rAjA rAjya karate hato. te janapadane pAlaka, janapadano pitA, janapadane purohita, dAnI, dayAzIla ane maryAdAzIla hato. tene naMdAdevI nAmanI rANI tathA abhayakumAra nAme ghaNe caMcaLa, hAjarajavAbI ane pratibhAzALI putra hatA. zreNika rAjA pitAnAM agatyanAM kAmamAM abhayakumAranI ja salAha lete. e abhayakumAra potAnA AkhA kuTuMbamAM saune salAhakAra ane pUchavAga hatuM eTaluM ja nahi paNa pitAnA samagra rAjyanI, tene adhIna bIjAM rASTranI, khajAnAnI, rAjyanA annabhaMDAranI, senAnI, vAhananI, pratyeka nagara ane grAmanI tathA zreNikanA aMtaHpuranI paNa jAte vyavasthA karate. rAjA zreNikane dhAriNI nAme eka bIjI paNa atipriya rANI hatI. te rAjAe pitAnI sava rANIo mATe alagaalaga mahele baMdhAvyA hatA. te badhA mahele aMdarathI ane bahArathI atyaMta ujavala hatA. temanI talabhUmi sArI rIte bAMdhelI ane chAyelI hatI tathA temanA daravAjA, bAraNAM, bArIo, jharUkhA ane gokhalAo vagere upara Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma kathAe aneka prakAranuM citrakAma ane ketarakAma hatuM. te mahelonA dareka oraDAnI chAe caMdaravA bAMdhelA hatA ane te dareka aneka prakAranA sugaMdhita ane rogahara dhUpathI niraMtara suvAsita rahetA. temanAM sarva bArIbAraNAM upara aneka prakAranAM citravALA, suzobhita, judIjudI bhAtenI chApavALA tathA aneka tarehanI gUMthaNavALA paDadAo bAMdhelA hatA. AvA eka mahelamAM dhAriNI devI paNa rahetI hatI. ekavAra rAtre te maccharadAnIthI DhaMkAyelA palaMga upara narama suMvALA ane suvAsita echADathI AcchAdita bichAnAmAM ardhajAgRta avasthAmAM sUtI hatI. te vakhate rAtrInA pUrva bhAganA aMtamAM ane apara bhAganI zarUAtamAM madharAte teNe eka sarvalakSaNasaMpanna, rUpAnA DhagalA je sapheda ane sAta hAtha UMce e gajarAja pitAnA mukhamAM pesa hoya tevuM svapna joyuM 13. te vapna joIne jAgI UDelI dhAri devI harSita thaIne jyAM rAjA sUto hato tyAM gaI tathA madhura vANIthI tene jAgRta karI, tenI sAme besI, be hAtha joDI pitAnA svapnanuM vRttAMta kahevA lAgI. rAjA svamanI vAta sAMbhaLI ghaNe khuza tha, tathA manamAM vicAra karIne bolyo : "he devAnupriye tAruM svama Aregya, saMtoSa ane AyuSya vadhAranAruM che tathA tenAthI ApaNane arthalAbha, putralAbha, rAjyalAbha ane bhegasaukhyalAbha thaze evuM sUcita thAya che. pUrA nava mahinA ane sADAsAta divasa pUrA thaye tArI kUkhe kuLadIpaka evA putraratnane janma thaze. te yuvAna ane zUravIra thaI AkhA rAjyane svAmI thaze." Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. paga UMcA karyo rAjAe kahelI vAta sAMbhaLI rANuM ghaNuM prasanna thaIne pitAne mahela cAlI gaI tathA pitAnuM zubha svama bIjA duSTa svamothI na haNAya mATe savAra thatA sudhI dhArmika vAta karatI karatI jAgrata rahI. ANIbAju rAjA zreNike pitAnA kauTuMbika puruSane belAvIne pitAnI upasthAnazALA (beThaka) ne sugaMdhita pANI chAMTI, pAMca varNanAM puSpothI suvAsita karI, yegyA sthaLe puchapanI mALA laTakAvI, tathA sugaMdhI dhUpathI bharelAM dhUpadhANAM mUkI, susajijata karavAnI AjJA ApI. savAra thatAM rAjA zreNike paNa aTTaNazALAmAM jaI aneka prakAranA vyAyAma karyA ane kuzaLa talamarda dvArA hADanA, mAMsanA, cAmaDInA ane remanA sukha temaja Arogya mATe aneka prakAranAM sugaMdhita telanuM mana karAvyuM. tyArabAda majjaNagharamAM jaIne suvAsita, samazItoSNa pANI dvArA snAna karIne aMgalUchaNidvArA zarIrane sArI rIte lUchayuM, tathA cagya vastrAbhUSaNe dhAraNa karI, te bahAranI beThakamAM AvI, siMhAsana upara pUrvAbhimukha beThe. tyAM teNe potAnI pAse IzAna khUNAmAM dhoLA kapaDAthI DhaMkAyelAM ATha bhadrAsana mukAvyAM tathA bIjI bAju javanikA5 baMdhAvIne tenI pAchaLa rANI mATe bhadrAsana mukAvyuM. tyAra bAda teNe aSTAMganimittavedI svamapAThakene belAvavAne hukama karyo. DI vAramAM te badhA AvI pahecyA ane rAjAe karelA satkArane svIkAra karI, tene AzIrvAda ApI. temane bhATe taiyAra rAkhelAM Asana upara beThA. rANI paNa AvIne javanikA pAchaLa goThavelA Asana upara beThI. tyArabAda Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ makathA rAjAe hAthamAM puSpa tathA phaLa lai ne vinayasAthe te svagnapATakAne dhAriNI rANInuM svama kahI batAvI tenuM phaLa pUchyu. svaxpAThakoe e vize, paraspara UhApeAha karIne zAstranI gAthAo sAthe rAjAne jaNAvyuM: "he rAjana! amArA svazAstramAM 17 42 svasa tathA 30 mahAsvapro gaNAvelAM che. te 30 mahAsvapramAM mahArANIe jaNAveluM svasa Ave che. tenAthI tamane athalAbha, putralAla, rAjyalAbha ane leAgasaumyalAbha thaze evuM sUcita thAya che. temaja pUrA nava mAsa ane sADAsAta divasa vItyA bAda rANInI kUkhe kuLadIpaka putranA janma thaze. te yuvAna ane zUravIra thaI mAMtA rAjyanA svAmI thaze, athavA bhAvitAtmA anagAra thaze." A hakIkata sAMbhaLIne rAjA temaja rANI khUba ja khuzI thayAM. temaNe te svapAkanA vipula azana, pAna, khAdima ane svAmi tathA vastra, gaMdha, mAlya ane alaMkAra vaDe satkAra karyo tathA teAne jiMdagIparyaMta cAle teTaluM prItidAna ApI vidAya karyo. tyAra bAda te mane peAtapAtAnA AvAsamAM cAlyAM gayAM. tyAra pachI trIje mahine dhAriNI rANIne evA dAha418 thayA ke jhINuM! jhINe! varasAda paDatA hoya, vIjaLI jhabUkatI haiAya, AkAza gAjatuM hoya, mAra TahUkatA hoya, ane deDakAM DoDo karatAM hoya eve vakhate, huM rAjA zreNikanI sAthe hAthI upara besIne rAjagRha pAsenA vaibhAra19 vagere pahADAmAM pharuM tathA te pahADA pAsenAM udyAnemAMthI phUleA vINuM te kevuM sAruM! Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 paga UMcA karyAM paraMtu te vakhate varSARtu cAlatI nahAvAthI varasAda AvavAne sabhava na hateA. eTale dehada na pUrA thavAne kAraNe rANI divase divase sukAtI cAlI. tene khAvuMpIvuM bhAve nahi, rAtre UMgha na Ave tathA deAdanI ciMtAmAM divase paNa jarAye cena na paDe. rANIne divase divase dUbaLI paDatI joI tenI sakhIo ane paricArikAoe tene pUchyuM: "he devI! tame hamaNAM kUmaLAM kema dekhAo che ?" be traNa vAra pUchyA chatAM rANIe jyAre kazo javAma na ApyuM tyAre temaNe rAjA pAse jaIne te vAta kahI saMbhaLAvI. te vAta sAMbhaLIne rAjA paNa turata UThIne rANI pAse gayA ane tenI tamiyata divase divase nabaLI paDatI javAnuM kAraNa pUchavA lAgyA. paraMtu teNe tema betraNa vAra pUchyA chatAM rANIe jyAre kaze javAba na ApyA tyAre rAjAe tene zapatha ApIne bhArapUrvaka pUchyuM. eTale rANIe peAtAne thayelA dohadanI vAta tene kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLI rAjAe rANIne dhIraja ApatAM kahyuM:-- "tuM kazI ciMtA na kara, tArA e dAda satvara pUrNa thAya ema huM avasya karIza." Ama kahI rAjA rANI pAsethI UThI peAtAnI upasthAnazALAmAM Avye ane te dohada pUrA karavAnA rastA zodhavA lAgyA. paraMtu ghaNuMghaNuM vicAryA chatAM jyAre tene eka paNa mAga na jaDaco tyAre te atyaMta dilagIra thaI, lamaNe hAtha I zUnyamanaska thaI ne beThI. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo evAmAM tene putra ane maMtrI abhayakumAra tyAM AvyuM. pahelAM jyAre abhayakumAra rAjA pAse Avate tyAre rAjA haMmezAM tenA kuzaLasamAcAra pUcho ane maMtrIpaNAne cagya evuM tenuM svAgata karatA. paraMtu Aje tema karavAne badale rAjAne kAMI bolyA vinA udAsa besI rahele jeI abhayakumAre tenI udAsInatAnuM kAraNa jANavA UMce svare "namaskAra" kahI tene tenI vicAranidrAmAMthI jAgRta karyo ane pUchyuM - ""he pitAjI! tame Aje ATalA udAsa kema jaNAo che ?" rAjAe tene tenI cudgha (nAnI) mAtAnA dehadanI vAta kahI saMbhaLAvI ane kahyuM - A varSARtu nathI eTale varasAda Ave zI rIte ane tene dohada pUro thAya zI rIte? temaja ene dehada pUro nathI thato tyAM sudhI te ciMtAmAM ne ciMtAmAM divase divase dUbaLI paDatI jAya che tathA sukAtI jAya che." abhayakumAre javAba Ape - "he pitAjI! tame te vAtanI kazI phikara na karaze. huM temane te dehada pUre karI ApIza. tema ja tene lagatI badhI taiyArI pUrI karyA bAda tamane tathA cula mAtAne khabara ApIza." A abhayakumAre pachI potAnA AvAsamAM AvIne vicAra karyo ke manuSyaprayatnathI A dehada pUro thavo kaThaNa che. keI vidyAsiddhanI sahAyatA hoya to ja A kAma sAdhI zakAya tevuM che. ema vicArI teNe saudharmaka5mAM rahetA pitAnA eka devamitrane bolAvavAnuM nakakI karyuM. te mATe teNe zuddha Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1: paga UMcA karyAM brahmaca sAthe aThThamanA tapa svIkAryo tathA zarIra uparanAM AbharaNA, mAlA, vilepane ane zastramuzaLanA tyAga karI, peAte ekaleA, traNa divasa danI pathArI upara manamAM tene elAvavAnA tIvra saMkalpa karI, pauSadhazALAmAM beThA. tapanI pUrNAhuti sAthe tenA saMkalpanuM baLa parAkASThAe paheAMcatAM ja te devamitranuM Asana calita thayuM. peAtAnA mitra abhayakumAra tene yAda kare che tevuM lAgatAM ja teNe saudhana kalpathI izAnakhUNAmAM jaI vaikriyasamudhdhAta. vaDe sthUla pudgalA cheDI daI sUkSma pudgaleAnA svIkAra karyo, ane ghughariyALAM pacaraMgI vastra dhAraNa karI, peAtAnI vegavatI gatithI mArgamAM AvatA asaMkhya dvIpAne jhapATAma dha eLagatA ALagatA te, rAjagRhamAM abhayakumAranI pauSadhazALAmAM AvI pahecyA. AvatAM veMta ja teNe abhayakumArane, peAtAne yAda karavAnuM kAraNa pUchyuM. abhayakumAre javAba ApyA: - 11 "he suhRda ! mArI cullamAtA dhAriNI sagarbhA che. tene varasatA varasAdamAM karavAnA dehada thayA che. para Mtu A akALe varasAda kayAMthI hoya? e ciMtAmAM ne ciMtAmAM te dinapratidina ghaNI sukAtI jAya che. te joIne mArA pitA zreNikarALa paNa atyaMta udAsa rahe che. mane paNa lAgyuM ke mAnuSaprayatnathI A kAma pAra paDavuM saMbhavita nathI, eTale meM tAruM smaraNa karyuM. mATe have tuM jema bane tema jaladIthI tema karavAnA prayatna kara." abhayakumAranI vAta sAMbhaLI te dhruve peAtAnA sAmarthyane aLe vaibhAra parvata upara tema ja tenI AsapAsa pANIthI bharelAM vAdaLAne dekhAva karI dIdhe. theADI vAramAM vIjaLI Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhakathAo camakavA lAgI ane meghagarjanA zarU thaI. te sAMbhaLatAM ja mera TahukAra karavA lAgyA ane jharamara jharamara paDatA varasAdamAM deDakAM hai oN karavA lAgyAM. A joI abhayakumAre potAnI culamAtA tema ja zreNika rAjA pAse jaIne khabara ApI ke vibhAra parvata upara vAdaLAM caDelAM che tathA varasAda varase che. A samAcAra sAMbhaLatAM ja dhAriNI devI khUba prasanna thaI ane zreNika rAjA paNa udvegarahita thaye. teNe tarata ja pitAnA kauTuMbika puruSane caturaMga senA taiyAra karavAne, secanakara hAthIne zaNagArI mahela pAse lAvavAne, tathA AkhA nagarane suzobhita karavAno hukama Ape. e pramANe thatAM ja kSaNavAramAM hajAre nagaravAsI jane rAjamahela pAse ekaThA thayA, aneka prakAranAM vAdyonA madhura svara saMbhaLAvA lAgyA ane zreNika rAjA vyavasthitarUpamAM goThavAyelI savArI sAthe bhAra parvata tarapha javA nIkaLyo. rANI rAjA sAthe hAthI upara kharAnA bhAgamAM beThI hatI ane rAjAe tenA mAthA upara chatra dharyuM hatuM. - savArI vibhAra parvata pAse pahoMcatAM ja jorathI varasAda varasavA lAgyo ane rANI hAthI uparathI UtarIne, atiprasannatAthI vaibhAragiri upara tema ja tenI AsapAsanAM sthAne upara tvarita gatithI pharavA lAgI. tyAra bAda teNe pAsenAM udyAnemAMthI ghaNAM suMdara ane sugaMdhi puSpa ekatrita karyo. te badhAne sUMghatI, legavatI, tathA cArebAju vaheMcatI, jevI dhAmadhUmathI AvI hatI tevI ja dhAmadhUmathI AkhA rAjagRhamAM pharatI pharatI te potAnA AvAsamAM pAchI AvI pahoMcI.. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 yuga UMcA karyAM dhAriNI rANInA DhAda Ama pUrI thaye eTale abhayakumAre pauSadhazALAmAM AvI peAtAnA dhrumitrane satkAra karI tene vidAya ApI. te devamitra paNa pata uparanI peAtAnI meghajALa sameTI laI potAne sthAne pAchA gayA. dhAriNI devI paNa dohada pUrA thavAne kAraNe utpanna thayelI prasannatA sAthe gabhanuM sAvadhAnIthI pAlana karavA lAgI. have garbhanI rakSAne arthe 22 te khAvApIvAmAM, UMghavAmAM ane bIjI badhI zArIrika kriyAomAM ghaNI ja saMbhALapUrvaka rahe che. teNe atiuSNu, atizIta, atimiSTa, atitikta, atikSAra evAM zarIrane khAdhAkAraka sa kubhAjanAnA tema ja aticiMtA, atizAka, atidainya, atimAna, atibhaya ane atiparitrAsa vagere kuvRttionA tyAga karyo che. A rIte samaya jatAM tene prasavakALa najIka AvI pahoMcyA ane kharAkhara nava mahinA upara sADAsAta divasa pUrA thaye, madharAte teNe eka sarvAMgasuMdara putrane janma ApyA. putranA prasava thatAM ja, "dhAriNI daivIe nivighne putrane janma ApyA che" evI vadhAmaNI devA tenI ricArikA zreNikarAjA pAse doDI. rAjAe paNa temanI vadhAmaNI sAMbhaLatAM ja khUba prasanna thaI te aSIne aneka AbhUSaNA, amUlya vastra tathA peDhI sudhI cAle teTalI AjIvikA ApIne hameza mATe dAsIpaNAthI mukta karI. tyAre khAda te zreNika rAjAe potAnA kauTuMbika puruSone rastAo svaccha karI dareka cAkamAM sugadhita dhUpadhANAM mUkI, tathA sava ThekANe teAraNeA tema ja phUlanI mALAo khAMdhI AkhA rAjagRha nagarane suAAzita karavAnI AjJA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmasthAe ApI. ane jelakhAnAmAMthI sarva kedIo cheDI mUkavAnuM, tathA teLavAnAM sAdhanonAM vajana ane mApavAnAM sAdhanonAM mApa, hoya tenAthI vadhArI mUkavAnuM kahyuM. ATaluM karyA bAda te rAjAe aDhAre varasa ane upavarNanA lokone belAvIne AkhA rAjyamAM daza divasa sudhI jAhera utsava karavAnuM jaNAvyuM. tema ja tamAma prajA te divase AnaMdathI pasAra kare te mATe te utsava cAle tyAM sudhI rAjagRha ane tenI hakUmata nIcenA pradezamAM jatAAvatA mAlanuM dANa mApha karavAne, tamAma prakAranA kara ugharAvavAnuM, japtI karavAnuM ke daMDa karavAnuM kAma baMdha karavAne, tathA AkhI prajAnuM devuM rAjya taraphathI bharapAI karavAno hukama Ape. tyAra bAda te rAjA bahAranI upasthAnazALAmAM besI dasa divasa seMkaDo, hajAro ane lAkhanA kharcathI yAga 4 karAvavA lAgyA, tathA puSkaLa dAna devA lAgyo. te vakhate rAjyanA moTA adhikArIoe ane nagaravAsIoe tene puSkaLa najarANAM bheTa karyA. utsavanA daza divasemAMthI prathama divase kumArane jAtakarma saMskAra thaye, bIje divase jAgaraNane utsava tho ane trIje divase kumArane sUryacaMdranAM darzana karAvavAmAM AvyAM. tyAra bAda bAkInA sAta divasa sudhI AkhA zaheramAM saMgIta, nRtya, vAditra, khela, nATaka vagere dvArA AnaMdanI helI macI rahI. e utsava pUro thatAM rAjA zreNike potAnA mitro, jJAtijane, AtmIye, svajano, saMbaMdhIo, parijano, gaNanAyakoY, daMDanAyake, senAnA mANase, rAjyanA bIjA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1: paga UMco karyo tamAma prakAranA karmacArIo, meTAmeTA zeThazAhukAro, aneka prakAranA kaLAkavido - ema aneka prakAranA lokone AmaMtraNa ApI potAne tyAM belAvyA, tathA bArame divase te badhAno uttama khAnapAna, ane aucitya pramANe dhanavastrAdithI satkAra karyo. te divase jyAre badhA mahemAno rAjasabhAmAM beThA hatA tyAre rAjAe kumAranA nAmakaraNa saMskAranI carcA temanI AgaLa rajU karI, tathA rANIne kumAra garbhamAM Avyo tyAre meghavRSTimAM pharavAne dehada thayo hato ethI karIne kumAranuM nAma meghakumAra rAkhavAmAM Ave te kema e prazna pUchayo. AkhI sabhAe e praznano javAba hakAramAM Apyo. sabhAnA harSanAda vacce kumAranuM nAma meghakumAra" jAhera karavAmAM AvyuM. tyAra bAda sabhA barakhAsta thaI ane sarva mahemAne rAjAnI vidAyagIrI laI pitapotAnAM sthAne cAlyA gayA. - rAjAe navajAta kumAranI rakSA mATe mahArANInI dekharekha nIce pAMca dhAtrIone mUkavAnI AjJA karI. te pramANe kumAranA dUdhanI vyavasthA mATe kSIrapAtrInI, aMga pratyaMganA egya zaNagAra mATe maMDanadhAtrInI, snAna vagerenI vyavasthA mATe majajanadhAtrInI, ramADavA mATe khela-dhAtrInI ane khoLAmAM rAkhavA mATe aMkadhAtrInI janA karavAmAM AvI. e pAMca dhAtrIonI nIce bIjI paNa dezadezAMtaranI aneka dAsIo hatI temAMnI keTalIka barbara, dramila, siMhala, araba, puliMda, bahala, zabara ane pArasa vagere dezanIraja hatI. potapotAnA dezane ja veza dhAraNa karanArI te badhI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo L dhAtrIe ALakanA manane pArakhavAmAM atyaMta kuzaLa hatI tathA khALakanI ceSTAo, iMgita, ciMtita, ane AkAMkSAAne samajI zake tevI catura hatI. e badhI, deza dezAMtaranI bhASAomAM, aneka prakAranI kaLAomAM ane ALakane prasanna rAkhavAnA kAmamAM sudakSa hatI. A uparAMta te aMta:puramAM bIjA aneka varSoMdharA, kaMcukIe ane mahattA paNa rAkhavAmAM AvyA hatA. divase divase, paryaMtanI kadarAmAM caMpAnuM vRkSa vadhe tema, meghakumAra aneka prakAre kALajIpUrvaka rakSA mATe thavA lAgyA. regya samaya thatAM tene annaprAzana, cakramaNa tathA cAlApanayana vagere sauMskArAra khUba dhAmadhUmathI karavAmAM AvyA. ema aneka prakAranA sauMskArathI saMskArAtA meghakumAra dinapratidina mATe thavA lAgyA. jyAre te ATha varSanA thayA tyAre, yAgya vayanA jANIne tene zubha tithi, karaNa ane muhUnA ceAga thaye kalAcAya pAse 82 kaLAA28 zIkhavA mAkalavAmAM AvyeA. te kalAcAye meghakumArane pratyeka kaLA tenA pATha, atha, ane prayAga sAthe29 zIkhavI. temAMnI mukhya nIce pramANe cheH (1) lekhana (2) gaNita (3) rUpa (4) nATaca (5) gIta (6) vAditra (7) svaragata (8) annavidhi (9) pAnavidhi (10) vajravidhi (11) vilepanavidhi (12) zayanavidhi (13) chaMdazAstra (14) hiraNyayukti (15) suvarNa yukti (16) cUyukti (17) AbharaNuvidhi (18) taruNIpratikama (19) strI, puruSa, haya, gaja, gaiA, kukuTa ane asi vagerenAM lakSaNAnI parIkSA (20) vAstuvidyA (21) vyUha (22) garuDagRha (23) muyuiddha (24) Ayuddha (25) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 : paga UMcA karyA latAyuddha (26) chaMSu ane asanI vidyA (27) dhanuveda (28) zatruvidyA. meghakumAra tera kaLAomAM nipuNa thayA eTale tene laIne te kalAcAya zreNika rAjA pAse Avye ane kahevA lAgyAH "he rAjA ! tamArA putra meghakumAra etera kaLAemAM nipuNa thaI cUkyo che." e sAMbhaLI rAjA zreNike te kalAcAyanA ghaNAM mIThAM vacanAthI AdarasatkAra karyA tathA vipula vastra, gaMdha, mAlya ane alaMkAra temaja AkhI jiMdagI sudhI paheAMce teTaluM prItidAna ApI tene mAnapUrvaka vidAya karyAM. Ama meghakumArane aDhAra prakAranI dezI bhASAo tathA sarva prakAranAM kaLAhunnaramAM vizArada, khaLavAna, sAhasika tathA bhAgasamatha thayelA jANIne rAjAe tene mATe tenA sarakhI ce!gya umaranI, sarakhAM rUpa, lAvaNya ane coranavALI, aneka guNasamudAyathI yukta tathA khAnadAna rAjakuLanI ATha rAjakanyAe pasada karI. tathA temane darekane mATe temaja meghakumAra mATe aMdara ane bahArathI ujvaLa, khUba UMcA, sarva prakAre darzanIya tathA badhI Rtuone anukULa evA nava mahele anAvarAvyA. tyArabAda zubha tithi, nakSatra, karaNa ane muhUrtanA cega Avye meghakumAranuM te kanyAe sAthe pANigrahaNa karAvyuM. / pANigrahaNa samaye tenAM mAtApitAe tene hiraNyanI temaja suvarNanI ATha ATha koTI temaja aneka vAhane ane dAsadAsIe prItidAnamAM ApyAM. te prItidAna sAta peDhI sudhI kharco kare te paNa khUTe nahi tevuM hatuM. 02 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 dhamakathAo meghakumAre tenA ATha vibhAga karI eka eka bhAga potAnI AThe strIone vaheMcI Ape. A rIte te meghakumAra pitAnI strIo sAthe gAnatAna ane vilAsamAM rahe che tathA manuSyabhogya sarva prakAranAM sukhe AnaMdathI bhegave che. te samaye ekavAra, gAmegAma pagapALA pharatA, ane sukhe viharatA. viharatA zramaNabhagavAna mahAvIra, rAjagRha nagaranA guNazila31 cityamAM AvI UtaryA. - bhagavAna mahAvIra AvyAnI vAta phelAtAM ja leonAM TeLeToLAM temanA darzana mATe javA UlaTyAM. ane aneka ujhera ugraputre, bhege, bhegaputro, rAja, kSatriya brAhmaNe, bhaTe, ddhAo, prazAstA,35 mallakIo,30 lecchakIe37 tathA bIjA rAjAo,38 Izvara,39 talavara,40 mADaMbiko,41 kauTuMbika,42 I 43 zreNIo,44 senApatio, sArthavAhe vagere Aya temaja anAya46 loke mahAvIra svAmIne utAre temanAM darzana mATe AvI pahoMcyA. te vakhate rAjagRhanA tarabheTAomAM, traNa rastAomAM, cAra rastAomAM, catvaramAM, cekamAM tathA zerIe zerIe jyAM juo tyAM, zramaNabhagavAna mahAvIra AvyAnI vAta cAlI rahI che ane lekenI medanI sarvatra jAmI che. meghakumAre pitAnA vilAsagRhamAMthI lokonI e medanI joIne pitAnA kaMcukIne pUchayuM - Aje rAjagRhamAM evuM zuM thayuM che jethI lokonAM TeLeToLAM bahAranA upavana tarapha doDAdoDI karI rahyAM che? Aje nagaramAM idrane, kaMdane, rudra, ziva, vaizramaNane, Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1: paga UMce karyo 19 nAgane, yakSa, bhUtane, nadI, taLAvane, vRkSane, cetyane ke parvatane utsava che yA koI udyAnayAtrA che ke giriyAtrA che?" tapAsa karIne kaMcukIe meghakumArane kahyuM - "Aje rAjagRhanagaranI bahAra zramaNabhagavAna mahAvIra padhAryA che. tethI emanAM darzana karavA utsuka thayelA lokonI Ama medanI jAmI che." A samAcAra sAMbhaLI meghakumAra paNa temanA darzana mATe utsuka thaye ane potAne cAra ghaMTAvALe azvaratha taiyAra karAvI, bhagavAna mahAvIra jyAM UtaryA hatA te tarapha varAthI javA ravAna mahAvIra cAra ghavanA darzana ratha jyAre guNazila pahoMcyo tyAre dUrathI teNe zilApaTTa upara beThelA bhagavAna mahAvIrane joyA. temane jotAM ja te ratha uparathI UtarI paDyo ane potAnAM sarva rAjacihno - khaga, chatra, mukuTa, jeDA ane cAmara - utArI nAkhyAM. tyAra bAda mApavItanI peThe uttarAsaMga karIne, bane hAtha joDI, vinayapUrvaka mananI ekAgratA sAthe te bhagavAna mahAvIranI pAse jaI pahoMcyA; tathA temanA pharatI traNa pradakSiNA karIne, vaMdana tathA namaskAra karyA bAda, temanI sAme hAtha joDIne beThe. zramaNabhagavAna mahAvIre tyAM AvelA meghakumArane ane zrotAonI moTI sabhAne uddezIne A pramANe vividha prakArane ghamaja ko - "jIvita kaI paNa upAye jarA, vyAdhi ane mRtyuthI rahita thaI zakatuM nathI; mATe kalyANane IcchanArA manuSya jarA paNa pramAda na kare. jarAthI gherAyelAnuM rakSaNa nathI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAe ema avazya jANavuM. pramatta, asaMyamazIla ane hiMsaka leAkeA kevI rIte rakSaNa meLavI zake? je mANaseA dubuddhithI pApakama karIne dhana pedA kare che, teo vairayukta thaIne narakane mAge jAya che. peAte ja pADelA makAmAM sapaDAyelA cAranI jema pApakArI manuSya pAte karelAM karmomAM ja badhAya che. A leka ane paraleAkamAM samasta prajA pApa karIne pIDAya che. kAraNa ke karelAM karmone bhAgavyA sivAya chUTako nathI. peAtAne ke parane mATe je mANasa pApakarmo kare che, tenAM phaLa tene ekalAne ja leAgavavAM paDe che. te vakhate aMdhue azrutA dAkhavI zakatA nathI. mehavaza thayele prANI, joyelI kharI vastune paNa avagaNI, dhanAdimAM Asakta thAya che. paraMtu te pramatta mANasa pApakamanAM kLAmAMthI dhanAdi vaDe kheMcI zakatA nathI. sUtelAonI vacce paNa jAgatA rahevuM. AzuprajJa paMDite sUtelAonA vizvAsa na karavA. kALa niya che ane zarIra akhaLa che. mATe apramatta rahIne sadAcaraNa karavuM. adhanavALA sthAnamAM sAvacetIthI rahevuM. sayamanA lAbha thatA hoya tyAM sudhI ja vitane peASavuM, jyAre te asaMyamanuM kAraNa thAya, tyAre tene nAza karavA. sArI rIte keLaveaA tema ja bakhtaravALA gheADA jema rakSetramAM pAchA haThatAM nathI, tema svacchaMda rAkanArA manuSya ja nirvANamAthI pAchA haThatA nathI. zAzvatavAdI kalpanA kare che ke, ' pahelAM na sadhAyuM tA pachI sadhAze.' paNa jyAre AyuSya zithila thaI jAya Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1paga UMce karyo che, zarIra tUTavA mAMDe che ane meta najIka Ave che, tyAre te khinna thAya che. sahejamAM ja vivekane pAmI zakatuM nathI. mATe jAgrata thAo ! kAmanAo cheDI do ! tathA saMsAranuM svarUpa samajI, samabhAva keLavI, asaMyamathI AtmAnuM rakSaNa karatA apramattapaNe vicAro. meha jItavA prayatna karanArane vacce vacce ghaNu pAze Ave che. temAM na phasAtAM sAvadhAnatAthI atabhAve pravRtti karavI. lalacAvanArA te pAze tarapha manane jatuM rekavuM, krodhane aMkuzamAM rAkhave, mAna dUra karavuM, mAyAnuM sevana na karavuM ane tene tyAga kara." bhagavAnane A prakArane upadeza sAMbhaLIne meghakumAra ghaNe prasanna thaye, saMteSa pAmyo ane jANe pitAnuM aMtara UghaDI gayuM hoya tevI prasannatA anubhavavA lAgyo. te pharIpharI bhagavAna mahAvIrane na ane temanI upAsanA karate A pramANe che :- "he bhagavAna! tamAruM kathana mane gamyuM che, temAM ruci thaI che, vizvAsa thaye che, ane te pramANe puruSArthapUrvaka prayatna karIne huM baMdhanamukta thAuM ema IcchuM chuM he bhagavAna ! tame je kahyuM che te kharekharuM ja kahyuM che. he devAnupriya! huM mArAM mAtApitAnI saMmati laI AvuM ane pachI tamArA sahavAsamAM rahI tamArI AjJA pramANe vatuM." - bhagavAne javAba Ape, "he devAnupriya! tane sukha thAya tema kara ane tema karatAM aTakI na jaIza." Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja A dharmakathAo A pramANe vAtacIta karyA pachI meghakumAra rathamAM besIne pitAne AvAse utAvaLo utAvaLo Avyo, tathA pitAnAM mAtApitAne namaskAra karIne kahevA lAgyo - "he mAtApitA ! huM Aje bhagavAna mahAvIra pAse jaIne temane upadeza sAMbhaLI AvyuM. te mane khUba gamyo che." mAtApitA te vAta sAMbhaLI ghaNA khuzI thayAM ane bAlyAM :- tuM te dhanya che, saMpUrNa che, kRtArtha che, catura che, jethI te bhagavAna mahAvIrane dharma sAMbhaLyo ane temAM zraddhA karI." pachI meghakumAre kahyuM -"he mAtapitA ! mane bhagavAna mahAvIranA upadeza pramANe vartavAnI ane temanA sahavAsamAM rahevAnI prabaLa IcchA che. to huM tamArI anumatithI tema karavA IcchuM chuM." kaI vAra nahi sAMbhaLeluM evuM A vacana sAMbhaLatAM ja dhAriNImAtA mUchita thaIne jamIna upara DhaLI paDI tathA tenuM zarIra parasevAthI rebajheba thaI gayuM. aneka prakAranA zItapacArathI thoDI vAramAM mUcha vaLatAM ja te retI rotI, zeka karatI ane vilApa karatI belI - "he jAyA ! tuM mAre ekane eka vahAlo putra che, mArA vizvAsanuM sthAna che, ane gharamAM ratana jeve che. he jAyA! tAre viga eka kSaNa vAra paNa sahana kare e mAre mATe muzkela vAta che. he jAyA ! mATe mArA tarapha najara karIne, ame baMne jIvIe tyAM sudhI, evuM kAMI karavAnI marajI choDI daI, vipula evA mAnaSika kAmone Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 1 : paga UMce karyo yatheccha bhogavyA kare; amAruM avasAna thayA bAda, jyAre tuM paripakava vayane thAya ane tAre vaMzavelo sArI rIte va hoya, tyAre sarvathA nirapekSa banIne, tuM zramaNabhagavAna mahAvIra pAse muMDa thaI anagAritAne svIkAra karaje." meghakumAra be -"he mAtapitA! tame je kahyuM che te barAbara che. paNa manuSyane deha pANInA parapoTAnI jema adhruva che, vIjaLInA camakArAnI jema azAzvata che, darbhanI aNI upara rahelA pANInA biMdunI jema sadA aniyata che, aneka upadrathI gherAyeluM che, rega vagere aneka vikAra pAmanAro che, aMte nAzavaMta che tathA pahelAM ke pachI tene avazya cheDavAne ja che. ApaNA badhAmAMthI paheluM keNa jaze ane pachI koNa jaze tenI paNa koIne khabara nathI. mATe he mAtApitA ! tame anumati Ape te maLelA manuSyabhavane sArthaka karavA huM prayatnazIla thAuM. tame vaLI je kahyuM ke amArA jIvatAM sudhI tuM mAnuSika kAmagone ja bhegava, te he mAtApitA ! te kAmage paNa azuci, azAzvata, dhRNAspada, adhruva, aniyata, nAzavaMta tathA pahelAM ke pachI avazya tyAjya che. "tamArA manamAM vaLI ema che ke ApaNI pAse sAta peDhI cale teTalI vipula bhegasAmagrI temaja dhanasaMpatti che. paraMtu tame nathI jANatAM ke te dhana paNa nAzavaMta che, temaja tene haraghaDI agni, cera, rAjA ane dAyAdane bhaya rahelo che, temaja pahelAM ke pachI te avazya tyAjya che. vaLI pahelAM huM jaIza ke te jaze te paNa kahI zakAtuM nathI." Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAe A sAMbhaLI meghakumAranAM mAtApitAe nizcaya karyo ke lAlacathI A dIkaro pheravAya tema nathI, mATe tene cheDe bhaya batAvavo joIe. ema dhArI teo A pramANe belyAM - "he jAyA! tane khabara nathI ke bhagavAnanA pravacana pramANe pravRtti karavI e loDhAnA caNA cAvavA jevuM che. beTA! e te veLunA keLiyA che, dhasI AvatI gaMgAnA pUramAM sAme vaheNe taravAnuM che, ane khAMDAnI dhAre cAlavA jevuM che. he jAyA! tyAM lUkhuM sUkuM khAvAnuM che ane phATayAMtUTayAM kapaDAM paheravAnAM che. araNyamAM, masANamAM, khaMDeramAM, koDhamAM, ke evA ja keI bIjA bhAMgyAtUTayA makAnamAM rahevAnuM che, TADha ane taDake sahevAnAM che, bhUkha ane tarasa veThavAnAM che, vAta, pitta ane kaphanA vikArothI thayelA aneka regene samabhAve sahevAnA che. AhAra mATe paNa gheraghera bhaTakIne bhikSA mAgavAnI che ane vadhyuMghaTayuM mAgI lAvI eka vAra khAvAnuM che. tuM te rAjakumAra che, sukhamAM Ucharelo che, tArAthI A badhuM zI rIte sahana thaze?" mAtApitAe dekhADele bhaya sAMbhaLIne meghakumAre gaMbhIratAthI javAba Ape:-"he mAtapitA ! tame kahyuM te barAbara che paNa e bhaya te kAyarane mATe che. je A lokamAM Asakta che ane jene paralokanI darakAra nathI, te evA bhayathI hatAza thaI pitAnA nizcayane tyAga kare. paNa je bhagavAnanA pravacanamAM zraddhAyukta, vizvAsayukta ane AdarabuddhivALe che, te sthira, nizcita ane prayatnazIla puruSa evA bhayathI jarA paNa na DaratAM game tevI duSkara Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 paga UMcA karyA zya vastu paNa sAdhya karI zake che. mATe huM mAtapitA ! tame mane azakita hRdaye zramaNubhagavAna mahAvIra pAse jaI pratrajyA levAnI anumati Ape." '' mAtApitAe ATaATaluM samajAvyA chatAM jyAre meghakumAra potAnA dRDha saMkalpathI na caDyeA, tyAre chevaTe temaNe tene ema jaNAvyuM, " he putra! khIjuM te kAMI nahi pappu ame tArI eka divasanI rAjyazrI najare joI levA icchIe chIe." meghakumAre mAtApitAnI ta AjJAnA svIkAra karyo. rAjAe tarata ja rAjyAbhiSeka mATe joitI sAmagrI jevI ke, badhA prakAranAM pANIthI bharelA kaLaze, badhA prakAranI mATI, puSpa, gaMdha, mAlTa, auSadhi ane sarasa vagere -ekaThI karavA mAMDI. tathA sarva prakAranI taiyArI pUrI thaI rahetAM, devI dhAriNI vagere mahArANIo, amAtyA, gaNanAyakA, daMDanAyakA, vepArIo ane anya prajAjanonI sAthe maLIne rAjA zreNike duMdubhinA nAda vacce meTI dhAmadhUmathI meghakumAranA rAjyAbhiSeka karyo. pachI bharadarabAramAM rAjA zreNike putrane abhinaMdatAM kahyuM ke, " huM naMda tArA vijaya thAe ! tAre jaya thAo ! je nahi jitAyelA che teone tuM jIta; ane jitAyelAenu rakSaNa kara. tathA samasta magadhanuM Adhipatya bhAgavatA rAjA bharatanI peThe rAjya karatA rahe" A abhinaMdana pachI darabAramAM jayajaya ghASa thayA. tyArabAda rAjA zreNike tathA dhAriNIe meghakumArane pUchyu*:~ Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 dharmakathAo "he jAyA! ame tane zuM ApIe? tArA hRdayanI zI IcchA che?" rAjA meghakumAra be -"he mAtapitA! mane kutrikApaNathI 8 eka rajoharaNa ane pAtra e be vastuo maMgAvI Ape, ane mArA keza kApavAne mATe eka kAzyapa (hajAma) ne bolAve." rAjA zreNike turata ja zrIgRhathI pisA ApIne rajeharaNa tathA pAtra maMgAvI ApyAM ane hajAmane bolAvI maMgA. hajAma nAhIdhoI, zuddha vastro paherI, ""ApanI zI AjJA che?" ema kahete rAjA zreNika pAse hAjara thayo. rAjA zreNike tene sugaMdhI ane svaccha pANIthI hAthapaga I meMDhA ADuM cevaDuM gheluM kapaDuM bAMdhI, meghakumAranA keza zramaNone chAje tevI rIte kApavAnuM kahyuM. meghakumAranuM rAjA tarIkenuM A chelluM darzana che ema samajIne tenI mAtAe retAM rotAM te keze ghaNuM mAnavRttithI laI lIdhA ane temane sugaMdhI pANIthI dheAI, gazIrSacaMdanamAM ragadoLI, dhoLA kapaDAmAM bAMdhI, ratnanA dAbaDAmAM baMdha karI eka peTImAM mUkyA ane te piTI meghakumAranI haMmezanI yAdagIrI mATe pitAnA ozikA nIce rAkhI. tyArabAda meghakumAra snAna karI, nAsikAnA niHzvAsathI paNa UDI jAya tevuM haMsalakSaNa vastra tema ja yogya AbhUSaNe paherI, zibikAmAM besI, mAtApitA, kuTuMba ane purajananA samudAya sAthe, bhagavAna mahAvIra jyAM hatA te guNazila citya tarapha javA nIkaLyo. rastAmAM mAgadha vageree jaya jayakAra zabda sAthe tene nIce pramANe AzIrvAda Ape - ane tenI tamAma badhI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 : paga UMcA karyAM 27 "nahi jitAyelI indriyAne jItaje, zramaNadhama ne pALaje, dhaiya rUpI kaccha bAMdhIne tapathI rAgadveSarUpa mallane haNaje, uttama zukladhyAnathI ATha karmone masaLI nAkhaje, ane niCya rahIne viznonI senAnA nAza karaje. tArA mAmAM vinna na AveA." guNazila caityamAM paheAMcyA bAda rAjArANI meghakumArane AgaLa karI bhagavAna mahAvIra pAse AvyAM, tathA temanI traNa vAra pradakSiNA karI, vaMdana ane namaskArapUrvaka melyAM;---- " he devAnupriya ! A meghakumAra amAreA ekanA eka putra che, amArA prANa samA che, tathA amAre mATe uMmaranA puSpa samA durlabha che. he devAnupriya ! jema utpala, padma ane kumuda pakamAM thAya che ane pANImAM vadhe che, paNa pakanI rajathI ke pANInA biMduthI lepAtAM nathI; tema kAmAmAM thayelA ane legAmAM vadhelA A meghakumAra ApanuM pravacana sAMbhaLIne have kAma ane bhegarasathI kharaDovA IcchatA nathI. saMsAranA bhayathI tene udvega thayA che, janma, jarA ane maraNathI te bhaya pAmyA che ane Apa devAnupriyanI pAse rahI, muMDa thaI, ghara cheDI, te anagAritA levA icche che. he devAnupriya ! ame Apane tenI zibhikSA 9 ApIe chIe te Apa svIkAre." 49 meghakumAranAM mAtApitAe Ama kahyA pachI zramaNabhagavAna mahAvIre te vAtanA sArI rIte svIkAra karyAM, tyArabAda meghakumAre bhagavAna mahAvIranI pAsethI IzAna khUNAmAM jaIne peAtAnAM paherelAM vastrAbhUSaNu utArI nAkhyAM. te letI vakhate gaLagaLI thaIne tenI mAtA mAlI ---- Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhama thA " huM jAyA ! tuM yatna karaje, parAkrama karaje. ane A kAmamAM leza paNa pramAda na karIza. ame paNa A mAge vicarIe." tyArabAda kumAranAM mAtApitA bhagavAnane vAMDhIne pAchAM pharyo. pachI meghakumAre bAkI rahelA kezeAnA peAtAne hAthe paMcamuSTileAca karyo. ane zramaNabhagavAna mahAvIranI traNa pradakSiNA laI, vaMdana ane praNAmapUrvaka A pramANe kahyuM " huM bhagavAna ! A saMsAra saLagI rahyo che, bhaDabhaDa maLI rahyo che, ane jarA tathA maraNathI trAsI rahyo che. jema keAI gRhapati pAtAnI ekanI eka amUlya cIjane aLatA gharamAMthI bahAra kADhI le che, tema he bhagavAna ! A aLatA sasAramAMthI mArA priya ane iSTa AtmAne ugAravA huM ApanI pAse Avye chuM. he devAnupriya ! huM ApanI pAse prajita, suMDa ane ziSya thaI ne rahIza; tathA AcAra gAcara,pa0 vinaya, vaiyika, caraNukaraNa, yAtrApa1 ane mAtrApura zIkhIza." zramaNabhagavAna mahAvIre meghakumAranuM kahyuM sAMbhaLIne tene jAte ja pravrajyA ApIne kahyuM:-- " he devAnupriya ! sacamathI cAlavuM, besavuM, khAvuM, khelavuM; ane sava prANa, bhUta, jIva tathA sattvA sAthe saMyamathI vartavuM. A viSayamAM leza paNa pramAda na karavA." meghakumAre bhagavAna mahAvIranA upadeza sArI rIte sAMbhaLyuM ane svIkAryo. have te satra saMyamathI rahe che. guruzila caityamAM bhagavAna mahAvIra meATA samudAya sAthe UtaryAM hatA tethI tyAM aneka zramaNeAnI eTakA hatI. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 : paga UMcA karyA 28 temAM meghakumAranI beThaka sauthI chellI, cheka jhAMpA pAse hatI. tyAM thaI ne, beThakamAMthI UThIUThIne vAMcana mATe, prazno pUchavA mATe, sUtreA gaNavA mATe, dharmanA vicAra mATe, ane laghuzaMkA tathA zauca mATe zramanigraMthA vAravAra AvajA karatA hatA. te vakhate ajANumAM meghakumArane temanA paga ke hAthanI kaisA vAgatI tathA temanA paganI dhULathI tenI beThaka bharAI jatI. rAtre paNu temaja cAlatu hovAthI tene kSaNu paNa nidrA AvI nahi. tethI tene A pramANe vicAra Ajye.-- karatA "huM rAjaputra chuM; jyAre huM rAjabhuvanamAM hatA tyAre A ja zramA mArA Adara karatA, satkAra karatA, sanmAna karatA ane mane sArI rIte khelAvatA. paNa jyArathI huM muMDa thayA chuM, tyArathI A zramaNe! mAre| Adara nathI, mArI sAthe sArI rIte khelatA nathI, eTaluM ja nahi pazu divasarAta mArI beThaka AgaLathI AvA karI mane jarApaNa jhaMpavA detA nathI. mATe savAra thatAM ja zramaNubhagavAna mahAvIrane pUchIne huM mAre ghera cAlye jaIza. " A rIte vicAra karIne teNe jematema karIne te rAtrI pasAra karI, ane savAra thatAM ja te, bhagavAna mahAvIra pAse jaI, traNa vAra pradakSiNA karI, tathA vaMdana ane namaskAra karI temanI pAse beThe. meghakumAranI khinna AkRtithI ja tenA vicAre kaLI jaI zramaNubhagavAna mahAvIre tene kahyuM:-- "he megha ! rAtre tane nidrA nathI AvI ke zuM? ATalA meATA samudAyane cheDe tArI beThaka hAvAthI, tathA zramaNeAnI tyAM thaIne vAravAra AvajA thatI hovAthI tane UMgha na Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhasa kathAo Ave te anavAjoga che. paNa tethI tAre mUMjhAvAnuM ke kheda karavAnuM kAraNa nathI. " De megha! tane te yAda nahi hoya, paNa huM kharAkhara jANuM chuM ke, tuM AjathI trIjA bhavamAM, sumeruprabha nAme hAthIonA rAjAnA avatAramAM, vaitADhaya parvatanI taLeTI AgaLa rahetA hatA. tyAM tArI sAthe tArI aneka priya hAthaNI ane baccAM hatAM. te janmamAM tuM atyaMta kadazIla ane kAmabhAgamAM Asakta hoI, nira'tara tArI priya hAthaNIo sahita pahADomAM, nadIomAM, vanarAjIomAM ane puSkaraNIomAM aneka prakAranA vilAsA karatA karyA karatA hatA. " eka vAra jeTha mahinAmAM, akasmAta eka meATI AMdhI caDI AvI ane mahAvegathI pavana phUMkAvA zarU thayA. tenA jhapATAthI jhADA paraspara ghasAI-athaDAI ne tUTavA lAgyAM ane AkhA vanamAM bhayaMkara dAvAnaLa saLagyA. e vakhate aMdhakArathI cAre dizAe vyAsa thatAM, tArA ToLAnI badhI hAthaNIe ane hAthIo gabharATathI cAre dizAmAM nAsatA tAzathI chUTA paDI gayA. tuM paNa dimUDha thaIne nAsatA nAsatA eka kIcaDavALA taLAvamAM kaLI gayA. jema jema tuM tArA zarIrane bahAra kADhavA vadhAre ne vadhAre prayatna karavA lAgyA, tema tema tuM temAM vadhAre ne vadhAre UMDA UtaravA lAgyA. evI avasthAmAM tArA keTalAya divasA cAlyA taLAvanuM pANI paNa tArI sU'Dha na paheAMce teTaluM dUra heAvAthI tane pANI paNa pIvA na maLyuM. evAmAM eka divasa tArA vairI hAthIe tane e asahAya sthitimAM phasAI paDelA joI, peAtAnA tIkSNa kre'tUzaLA vaDe tArA upara vegathI halle gayA.. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 1 ? paga UMcA karyo karyo. bhUkhetarase adhamUo thaI gayele tuM tenA tIkSaNa prahArathI rAtadivasa tIvra vedanA bhegavIne tenA upara vera levAnA vicAre karate karate maraNa pAmyuM. he megha ! te tIvra vedanA tane yAda che? bIje janme te gaMgAne dakSiNa kinAre vidhyagirinI taLeTImAM pharI vAra hAthIone rAjA thayo. te janmamAM paNa tuM te ja kAmanmatta hatA. eka vAra e viMdhyATavImAM bhayaMkara dAvAnaLa saLagatAM, saghaLAM vanacara prANuo bhayathI cAre dizAmAM nAsavA lAgyAM. tuM paNa nAsata nAsate eka surakSita sthAne jaI pahoMce. tyAM gayA bAda tene AgaLa joyelA dAvAnaLanuM smaraNa thaI AvyuM. te uparathI te vicAra karyo ke jaMgalamAM vAraMvAra dava lAgyA kare che, mATe te prasaMge kAma Ave tevuM eka surakSita sthAna taiyAra karI rAkhavuM joIe. pachI te gaMgA nadInA dakSiNa kAMThAnA eka pejana jeTalA vistAravALA bhAgane jhADa, pAna, lAkaDAM, kAMTA, vela ane repA vagere khodI kADhIne dAvAnaLathI surakSita banAvyuM. ane tyArapachI tuM te sthAnanI najIkamAM rahevA lAgyuM. "tuM jyAM rahetuM hatuM tyAM paNa thoDA divasa bAda eka bhISaNa dAvAnaLa saLagI UThyo. te taiyAra karelA surakSita sthAnamAM nAsI javAne tuM vicAra karato hato teTalAmAM te siMha, vAgha, varu vagere aneka jaMgalI prANIothI te AkhuM sthAna gIcogIca bharAI gayuM. tuM tyAM game tyAre ghaNI sAMkaDI jagAmAM mahA muzkelIthI mAMDamAMDa UbhuM rahI zako. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo thoDI vAra tema UbhA rahyA bAda tane zarIre. khaMjavALa AvI. te maTADavA teM tAro eka paga UMce karyo. eTalAmAM bhIDathI haDaselo khAIne eka sasalo te paganI jagAe gabaDIne besI gaye. jyAre tuM tAro paga pAcho nIce mUkavA gayo tyAre te te sasalAne che. tene dekhI tArA cittamAM maMtrI-bhAvanAne AvirbhAva thaye ane tane vicAra Avyo ke je huM mAro paga nIce mUkIza te A sasale avazya chuMdAIne marI jaze. Ama vicArI tuM tAre paga ema ne ema UMce rAkhIne je Ubho rahyo. vanane dAvAnaLa aDhI divasa sudhI saLagyuM. teTale vakhata tuM paNa traNa page ja akhaMDa UbhuM rahyo. jyAre dAvAnaLa zamyA tyAre badhAM prANIo tyAMthI AsapAsanA jaMgalamAM cAlyAM gayAM. tuM paNa tyAMthI javAno vicAra karIne je vegathI paga upADavA jAya che tevoja, aDhI divasathI traNa page ja UbhA rahI AkhA zarIre akaDAI gayelo hevAthI, pRthvI upara jesathI gabaDI paDyo ane traNa divasa tIvra vedanA bhegavI maraNa pAme. ' "he megha! karuNAvRtti ane samabhAvavALI sahanazaktine lIdhe tyAMthI cyavane A janmamAM tuM magadhanA rAjA zreNikano putra thaye. have to te AtmAne ghAta karanArA bhegavilAsa cheDIne mArI pAse zramaNa thayo che. tArAmAM have bala, vIrya, puruSArtha, parAkrama, ane viveka che. te pachI pazuconimAM paNa ATalo samabhAva ane sahanazakti batAvyA pachI A vakhate adhyayana vagere pravRtti athe ja AvatA jatA zramaNanI ajANatAM ja vAgatI ThesathI kema ATalo badhe vyAkuLa thaI jAya che? tane A dInatA have zebhe kharI?" Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 paga UMce karyo zramaNabhagavAna mahAvIre kahelI e vAta sAMbhaLIne meghanuM citta vaLI vadhu prasanna banyuM, tathA tenA cittamAM vizeSatara pravRtti, mitrIvRtti ane samabhAvane AvirbhAva thayo. pitAnA pUrvabhavanI vAta sAMbhaLatAM ja tene te badhI vAtanuM maraNa thaI AvyuM, AMkhamAM harSAzru AvyAM, AkhA zarIre romAMca thayAM ane tenA saMvegamAM bamaNe vadhAre thaye. pachI bhagavAna mahAvIrane vaMdana tathA namaskAra karIne teNe A pramANe kahyuM - "he bhagavAna! AjathI mAMDIne huM mArA A zarIrane badhA ja saMtazramaNanI sevAmAM samapI dauM chuM." ema kahIne bhagavAna mahAvIrane pharIvAra vaMdana karI A pramANe bolyo - "he bhagavAna! zramaNanI AzAtanAnA deSamAMthI nivRtta thayelA mane Apa pharIvAra dIkSA Ape ane dharmopadeza kare." zramaNabhagavAna mahAvIre tene pharIvAra dIkSA ApI ane dharmopadeza karatAM kahyuM ke, "he devAnupriya! saMyamathI cAlavuM, besavuM, UDavuM, khAvuM, pIvuM, belavuM, ane sarva prANa, bhUta, cho ane sarve sAthe saMyamathI vartavuM." have meghakumAra samabhAvathI rahe che, saMyamathI vate che, bhagavAnanA sthavire pAse sAmAyika vagere agiyAra aMgenuM adhyayana kare che, ugra saMyama tathA tapathI mana, vacana ane kAyAne potAnAM vazavatI kare che, divase sUryAbhimukha AtApanA-bhUmimAM Ubhe rahIne tathA rAtre ADhayA vinA vIrAsane besIne dhyAna kare che ane Ama UDe UMDe rahelA kAma, krodha, meha, lebha vagerenA saMskArane nAza Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAe karavA ugra prayatna kare che, tathA pitAnuM tapamaya aMtima jIvana bhagavAna mahAvIranI anumatithI rAjagRhanA vipulaparvata upara vitAve che. he jaMbu ! zramaNabhagavAna mahAvIre A pramANe ziSyane samajAvavAnI paddhati ApaNane batAvI che. e huM tane kahuM chuM." ema Arya sudharmA belyA. be sAthe bAMdhyA [saMdhADa1] zramaNabhagavAna mahAvIre kahela nAyAdhammakahAnA prathama adhyayanane artha jANa; te have tenA bIjA adhyayanane che artha kahyo che te jaNAve, ema AryajaMbue pitAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudharmA belyA:- rAjagRhamAM zreNika nAme rAjA rAjya karate hate. te nagaranI bahAra guNazila nAme citya hatuM. tenI pAse ujaDa thaI gayeluM eka meTuM udyAna hatuM. tenI pAse aneka jUnAM devaLanAM khaMDera hatAM. temAM aneka hiMsa jAnavaranA raheThANavALI aneka jAtanI gIca jhADIo TheraThera UgelI hatI. tenI vaccovaca eka jUno bhAMgela ku hatuM ane tenI pAse ja eka moTe mAlukAkaracha hatuM. te aMdarathI pila, bahArathI vistAravALo tathA aneka prakAranI velIo, ghAsa ane TUThAthI gherAyeluM hatuM. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2H be sAthe bAMdhyA - te nagaramAM vepArIo zreSTha, aDhAre vaNene salAhakAra ane bajAranA nAka je dhanya nAme eka sArthavAha rahete hatuM. tene bhadrA nAme bhAryA hatI. paNa saMtati na hatI. bharyA gharamAM mAtra e be jaNa ja rahetAM hatAM. temane paMthaka nAme eka dekhAvaDe, bALako ramADavAmAM kuzaLa ane hRSTapuSTa nekara hatA. te ja nagaramAM viya nAmane caMDALa je nirdaya, bhayaMkara, vizvAsaghAtI ane jugArI cAra rahetuM hatuM. te gIdhanI peThe mAMsalupa, agnipeThe sarvabhakSI, ane pANI peThe sarvagrAhI hatA. tIrthasthAne lUMTatAM paNa te acakAte nahi. te vijayacora corI mATe nagaranI bahAra ane aMdara ThAmaThAma pharyA karate. devaLamAM, parabamAM, ujajaDa gharamAM ane vezyAone tyAM te vAraMvAra rakhaDayA karato. keIno yajJa hoya, utsava hema, parvano divasa hoya, jamaNavAra hoya, tithionI ujavaNI hoya, ke ghaNuM dArUDiyA ekaThA maLyA heya evI jagAo te zodhyA ja kare tathA gAma bahAranA bagIcA, udyAne, vA, puSkaraNIo, jaMgalo, bhAgelA kUvA ane zamazAnamAM paNa te bhakSyanI zodhamAM bhamyA karato. bhadrAzeThANIne dhana ane vaLava aDhaLaka hovA chatAM pAchaLa koI ja pANI mUkanAra na hovAnuM atyaMta duHkha hatuM. putra vinA maratAM potAnI zI avagati thaze te ciMtAmAM ja te haMmezAM garaka rahetAM. dhAvatAM, kheLAmAM ramatAM, ane kAlukAluM bolatAM bALakanAM mAbApane dhanya che, temane janma saphaLa che. huM ekalI ja adhanya chuM, apuNya chuM. mAruM vAMjhiyAmaheNuM ze TaLe ?" Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAe "nAga, bhUta, yakSa, iMdra, kaMda, rudra, ziva, ane zramaNa vagerene yAga karuM, temanI mAnatA mAnuM ane game tevI AkarI bAdhA rAkhuM, paNa A maheNuM to TALuM ja" - e zeThANIe daDha saMkalpa karyo. zeTha paNa temAM saMmata thayA. - tyArabAda bhadrA sArthavAhIe vividha prakAranuM nivedya taiyAra karAvyuM, bhAre pUjApe maMgAvyuM, ane puSkaraNa e ujANamAM AvavA sagAMsaMbaMdhImAM notarAM pheravyAM. vakhatasara sau bhegAM thaIne puSkaraNIe gayAM. bhadrA sAthe vAhIe nAhIpeIne, bhIne kapaDe, naivedya, pUjApa ane puSkaraNanAM phUla vaDe nAga vagerenI pratimAnI pUjA karI ane page paDI mAnatA mAnI ke, "he de! je mane putra ke putrI thaze te dara mAsanI caudaza, AThama, amAsa ane pUname huM tamAre tyAga karIza." samaya jatAM bhadrAne keDa pUro thaye ane teNe eka suMdara putrane janma Apyo. putrajanmathI khuzI thaIne teNe mAnelI mAnatA pramANe sarva prakAranA cAge karyA, dAna dIdhAM tathA akSayanidhimAM khUba vadhAre karyo. devano dIdhela hevAthI zeThazeThANIe pitAnA putranuM nAma devadatta pADyuM. zeThANIe have devadatta paMthakane ra . te tene keDe teDI pharyA karatA ane nAnAM chokarA chokarI sAthe ramato. ekavAra tene teDIne pathaka rAjamArga upara AvyuM. tyAM devadattane javaraavara vinAnA ekAMta bhAgamAM besADIne pite bIjA chokarAM sAthe ramate vaLage. paMthakanuM dhyAna ramatamAM hatuM, evAmAM lAga zete vijayAre tyAM AvI pahoMce. ghareNAMthI maDhelA devadattane ekale jotAM ja tene kAe laI khesathI DhAMkI, te jhapATAbaMdha pilA ujanDa udyAnamAMnA kuvA pAse AvI pahoMce. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2: e sAthe madhyA tyAM AvI devadattanAM sarvAM ghareNAM utArI laI tene mArI nAkhI, tenA zabane teNe te kuvAmAM pheMkI dIdhuM ane peAte mAlukAkacchanI jhADImAM bharAI gayeA. pathaka thADI vAramAM rAtA rAtA ane cIseA nAkhatA ghera AvI kahevA lAgyA: He " he svAmI! huM devadattane ramADavA laI gayeleA paNa te ekAeka gUma thayeA che, ane ghaNI tapAsa karavA chatAM maLatA nathI. paMthakanuM kahevuM sAMbhaLatAM ja zeTha sUcchita thaI ne jamIna upara DhaLI paDathA. gheADIvAra pachI jAgRta thaI temaNe devadattanI cArekAra tapAsa karavA mAMDI paraMtu kAMya tenA patto na lAgyA. tethI te meATI bheTa laI kATavALa pAse gayA ane tene peAtAnA ThekarAnI tapAsa karavAnuM ghaNI AjIjI sAthe kahyuM. kATavALa peAtAnA sinakAne laIne zeDa sAthe devadattanI zeAdhamAM nIkaLI paDaDyo. pharatAM pharatAM te pelA jUnA kUvA pAse Avyo. temAM teNe eka muDaduM taratuM joyuM. keATavALe tarata tene ahAra kaDhAvyuM ane kheda sAthe dhanyanA hAthamAM ApyuM. tyArabAda te tyAMthI cArane pagale cAlatA mAlukAkacchamAM AvI pahoMcyA. tyAM saMtAI rahelA vijayacAra tenA hAthamAM sapaDAyeA. kATavALe tenI pAsenAM ghareNAM laI lIdhAM ane "vijaya bALakAnA cAra che, bALakAnA ghAtaka che"-evA udbhASa karatA karatA te, tene sArIpeThe mAratA mAratA rAjagRhanI vacceAvaca thaI lakhAnAmAM lAnce. tyAM te vijayacArane heDamAM nAkhavAmAM ALye, tenuM khAvApIvAnuM baMdha karavAmAM AvyuM ane tene savAra, khapeAra ane sAMja mAra mAravAnA hukama thaye.. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo vakhata jatAM bhadrA ane jnmanA putrazeka visAre paDayo ane tee pahelAMnI jema zAMtithI rahevA lAgyAM. Y te ja arasAmAM dhanya sAvAha rAjAnA kAI aparAdhamAM AvI gayA. rAjAe tene vijayacAranI sAthe eka ja heDamAM bAMdhI jelamAM pUravAnA hukama karyAM. zeThANIe dhanya mATe jelamAM mekalavA sAru vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima tayAra karyo. tenAM bhAjanAne leAjapiTakamAM bharI, maheAramudrA karI, pANInA ghaDA sAthe te badhuM dhanyane ApavA teNe paMthakane jelakhAnAmAM mAkalyA. vijaye dhanyane kahyuM, ' hai devAnupriya ! huM ghaNA divasanA bhUkhyo chuM. tamArA bheAjanamAMthI kRpA karIne mane thoDuM Ape". dhanya javAba dIdhA, " AmAMthI jo kAMI vadhaze te huM kAgaDA ke kUtarAMne ApI karkaza athavA chevaTe ukaraDe kuMkAvI daIza; paNa he putraghAtI vijaya ! tane te temAMthI eka dANA paNa ApavAnA nathI. " bheAjana vagerethI paravAryA bAda dhanyane zauca tathA laghuzaMkAnI hAjata thaI. paraMtu tene vijayaceAra sAthe eka ja heDamAM bAMdheleA haiAvAthI ekaleA dhanya kayAMya jaI zake tema na hatuM. tethI teNe vijaya cArane UThIne peAtAnI sAthe AvavAnuM kahyu'. paraMtu vijayacAre jyAM sudhI te tene rAja khAvAnuM ApavAnuM kabUla na kare tyAM sudhI UThavAnI nA pADI. chevaTe hAjatathI atyaMta pIDAyelA zeThe kamanathI te vAtaneA svIkAra karyo. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 be sAthe aDayA te divasathI zeTha vicArane potAnA bhejanamAMthI bhAga Ape che ane bAdhArahita thaIne vijayacAra sAthe rahe che. zeTha vijayacArane khAvAnuM Ape che e vAta paMthaka pAsethI jANuM, zeThANa dhanya upara atyaMta nAkhuza thayAM. thoDA divasa bAda lAgavaga ane pitAne baLe zeTha jelakhAnAmAMthI chUTayA ane AlaMkArika sabhA (hajAmatakhAna)mAM jaI, taLAve nAhI, cokhA thaI ghera AvyA. tyAM temanAM mAtApitA ane bahena vageree temanuM premathI ghaNuM svAgata karyuM. mAtra bhadrAzeThANa udAsa thaI eka eka bAju besI rahyAM. zeThe bhadrAne pUchyuM, "he devAnupriye ! mArA AvavA chatAM tuM udAsIna kema che?" bhadrA belI, "mArA putranA ghAtaka vijayArane tame khavarAvatA tethI mane khoTuM lAgyuM che." zeThe tene khulAso karatAM kahyuM ke, "he bhadra! meM mitrabhAve khuzIthI tene kazuM ja ApyuM nathI. paraMtu huM ane te baMne eka ja heDamAM baMdhAyelA hovAne lIdhe mAruM svAgya saMbhALavAnI garaje tene khAvAnuM ApavuM paDyuM che. te je UThavA kabUla na thAya, te mArAthI laghuzaMkA karavA paNa na jaI zakAya; eTale huM tene khAvAnuM ApavA kabUla na thayo heta, te Aje jIvato paNa pAchA na AvI zakta." A khulAse sAMbhaLIne bhadrAnuM mana zAMta thayuM ane te prasanna thaI ne zeTha sAthe rahevA lAgI. vakhata jatAM tyAM AvelA dharmaghoSa sthavira pAse dhanya tyAgadharmane svIkAra karyo ane kALa karIne te devanimAM gayA. tyAMthI mahAvidehavAsa pAmIne te siddha, buddha ane mukata thaze. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo ANIkhAjI bhUkhyA, tarasyA, ane aneka prakAranA mAra khAtA vicAra paNa maraNa pAmIne vividha prakAranAM du:kheAthI gherAyelI ceAnimAM utpanna thayA. e pramANe huM jakhu ! ghara cheDIne bhikSu thayelAM ApaNAM je nithanigraMthI, vipula maNi, meAtI, dhana, kanaka vageremAM leAbhAya che, te badhAM vijayacAranI jema aneka duHkheAthI gherAyelI cenimAM janmIne asahya vedanAe sahana kare che. vaLI he jammu ! dhanya sAvADe mAtra zarIranI rakSA mATe ja vijaya jevA peAtAnA vidyAdhIne paNa potAnuM leAna ApyuM hatuM, te ja pramANe snAna, mana, mAlya ane alaMkArAnA saMpUrNa tyAga karanArAM ApaNAM nigraMthanirNathIe AtmAthI viruddha svabhAvavALA zarIrane, te jJAna, darzana ane cAritryanuM vAhana che ema mAnIne ja tene khArAka Ape che; va mATe, rUpa mATe nathI ApatA. evuM AcaraNu rAkhanArAM nigraMtha ane nigraMthIo ja zramaNazramaNIomAM tathA zrAvakazrAvikAomAM Adarane pAme che ane krame krame saMsAranA duHkhathI para thaI nivANuM padmane pAme che. ema zramaNubhagavAna mahAvIre kaheluM che, te huM tane kahuM chuM." mo sA: vijayacAra dhanyanA kAryasAdhaka hatA tethI ja teNe tene khavarAveluM. te pramANe A zarIra saMcama, ahiMsA, satya, tyAga ane tapa vagerenI sAdhanAmAM anivArya kAraNabhUta che mATe ja tene khavarAvavuM yAgya che. keTalAka leAkeA saMyama ke ahiMsA vagerenI darakAra rAkhyA vinA mAtra ekalA tapathI ja zarIrane kSINu karI nAkhe che, jyAre Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2: e sAthe AdhyA khIjA keTalAka vilAsanI dRSTithI zarIrane khavarAvyA ja kare che. A anainA mArga nividha nathI. madhyamamAga e che ke, saMyamAdinA pAlananuM kAraNabhUta che e sivAya khIjA kAI uddezathI zarIrane pASavuM nahi. samudrane pAra karavAnI IcchAvALA leAkeA jo peAtAnI heADI sAcave nahi, kANAMvALI ke jINuzINu thavA de, teA te adhavace ja mUDI jAya; tema je leAke viSayakaSAyAdinA pracaDa samudrane taravA ujamALa thayA che, teoe peAtAnI zarIrarUpI naukAne avazya sAcavavI joI e. jo te tema na kare ane zarIrane vagaravacArye kSINa thavA de, tA temanI gheADI bharasamudramAM ja DUbI javAnI. alabatta zarIra vijayacAra jevuM mahAbhaya kara che; paraMtu anya sAthavAhe potAnA putraghAtaka e cAranA peAtAnA kArya mATe khAvAnuM ApIne upayeAga karI lIdhA, tema sacamAdi mATe A zarIrane paNa ucita pASaNa ApIne sadupayeAga karI levA joIe. AhArathI peAkhyA vinAnA deha sacamanA sAdhaka thaI zakatA nathI. tethI sacamanI dRSTie ja mumukSuoe zarIra tarapha lakSya rAkhavuM joI e. jayaM care jayaM ciTTe jayamAse jayaM sae / jayaM bhujaMtA bhAsato pAvaM kammaM na baMdhai // " saMyamapUrvaka cAle, saMyamapUrvaka rahe, saMcamapUrvaka bese ane sacamapUrvaka suve, " saMyamapUrvaka bhAjana karatA ane khelatA (puruSa) pApakamane AMdhatA nathI. " Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be IMDa [aMDa 1] zramaNabhagavAna mahAvIre halA nAyAdhammakahAnA dvitIya adhyayanane artha jAye; te have trIjA adhyayanane zo artha kahyo che te jaNAve, ema Arce jaMbue pitAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudharmA belyA - caMpA nagarInI bahAra IzAna khUNAmAM subhUmibhAga nAme naMdanavana jevuM eka udyAna hatuM. tenI uttare eka moTe mAlukAkaracha hatuM. tyAM eka DhelaDI be IMDAM mUkIne temane sevatI hatI. IMDAM mUDI jevaDAM, meTAM, chidra vagaranAM ane zveta varNanAM hatAM. e nagarImAM jinadatta ane sAgaradatta nAme be sArthavAha rahetA hatA. te baMnene ekaeka putra hatuM. te baMne putro sAthe janmelA, sAthe UcharelA, sAthe paraNelA ane paraspara atyaMta anurakta hatA. eka bIjAnI IrachAne saMpUrNa rIte anusaratA, ane paraspara sahakAra karatA te baMne potapotAnA kAmamAM atyaMta pravINa hatA. eka vakhata teo baMne rAjamAnya devadattA gaNikAne sAthe laIne subhUmibhAga udyAnamAM vihAra karavA gayA. tyAM pharatA pharatA teo mAlukAkacha pAse AvI pahoMcyA. temanA AvavAnA avAjathI pelI DhelaDI bhaya ane trAsathI Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3H be IDa moTI cIsa nAkhatI tyAMthI nIkaLI gaI ane temane tathA potAnAM IMDAMnA sthAnane ekITase zaMkA ane bhayathI jotI sAmenA jhADanI DALa upara beThI. pelA be mitroe paNa te mAlukAkarachamAM DhelaDInAM be suMdara IDAM joyAM. "A be IDAM ghera laI jaIe te ApaNane ramavAnA mera thaze" ema vicArI, temaNe pitAnA nekare dvArA te be IDAM upADAvIne pitAne tyAnI uttama kUkaDIonAM IDanI bheLAM mukAvyAM. Ama eka IDuM sAgaradattane tyAM ane bIjuM jinadattane tyAM sevAvA lAgyuM. kUkaDInAM IDAM bheLA rAkhelA te IDAmAMthI mora thaze ke nahi te jevAne sAgaradattane putra vAraMvAra tene khakhaDAvavA lAgyo, vAraMvAra halAvavA lAgyo tathA AmathI tema pheravIpheravIne jovA lAgyo. Ama ghaNIvAra thavAthI te IDuM nirjIva thaI gayuM. pitAnA IDAne nirjIva thaI gayeluM joI te ghaNe kheda pAmya tathA mana sAthe kahevA lAge ke A IDAmAMthI mAre ramavAne mera na thayo. ANubAju jinadattanA putre kUkaDInAM IDAM bhegA rahelA te IDAne, emAMthI egya samaye mera avazya thavAne che evI cokkasa dhAraNAthI tene kadI khakhaDAvyuM nahi, pheravyuM nahi ane joyuM sarakhuM paNa nahi. paraMtu tene emanuM ema rahevA dIdhuM. kALe karIne te IDAmAMthI moranuM baccuM thayuM. jinadattanA putra pachI mayurapaSakenera lAvIne kahyuM, * he devAnapriye! tame A baccAne uchere, meTuM karo, sAcA ane nRtyakaLA zIkhavo." Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja dhamakathAo mayUraSie te baccAne laI jaIne meTuM karyuM ane tene nRtyakaLA zIkhavIne pAchuM ApyuM. tene joIne jinadattane putra ghaNe prasanna thaye ane mayUrapeSakene ghaNuM meTuM pAritoSika ApyuM. have te mora jinadattane ghera kaLA karIne rAja nAce che, TahukA kare che ane caMdrakaLAvALAM pitAnAM pIMchAMthI saune prasanna kare che. jinadattane putra paNa tenA vaDe lAkhonI zaratamAM vijaya meLave che. e pramANe che jabu! je zramanigraMtha ahiMsA, satya, tyAga, brahmacarya ane aparigraha vagere saMyamenI bAbatamAM sAgaradattanA putranI jema zaMkAzIla rahe che, temanuM barAbara AcaraNa na karatAM temanA phaLa vize vivAda karyA kare che, pakSApakSI mAMDe che ke kadAgraha karIne bhAre ghamasANa macAve che, te bhikSuo ane bhikSuNa sAgaradananA putranI jema pastAya che ane chevaTe kakaLATamAM ne kakaLATamAM ja pitAnuM jIvana pUruM kare che. paraMtu he jaMbu! je zramaNe ane zramaNIo jinadattanA putranI jema ahiMsA, satya, tyAga, brahmacarya ane aparigraha vagere saMyamenI bAbatamAM zaMkAzIla na rahetAM temanuM azaMkabhAve AcaraNa karyA kare che, temane viSe kaze vivAda ke pakSApakSI mAMDatAM nathI, ke kadAgraha karIne bhAre ghamasANa nathI macAvatAM, te zrama ane zramaNIo cakkasa A saMsArasamudrane tarI jAya che." Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be kAcabA [ kumma ']. zramaNabhagavAna mahAvIre kahelA nAyAdhammakahAnA trIjA adhyayanane artha jANyo, to have tenA cethA adhyayanane zuM artha kahyo che te jaNAve, ema AryajaMbue pitAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudharmA bolyA :- "kAzIdezamAM vArANasI nAmanuM pATanagara hatuM. tenI pAse gaMgA nadImAM mayaMtIra nAmane eka mATe dhare hate. e dhare aneka jAtanAM suMdara ane sugaMdhI puSpathI suzobhita tathA darzanIya hate. temAM aneka mAchalAM, kAcabA, grAha, magara, ane suMsumAra nAme jalacara prANIo nirbhaya rIte sukhathI rahetAM hatAM. te dharAnI pAse ja eka mATe mAlukAkaccha hatuM. temAM kura, luccAM, ane bIjAnA lehInAM tarasyAM evAM be ziyALa rahetAM hatAM te baMne divase chupAI rahetAM; paNa rAta paDye jaLacarone pakaDavA dharA pAse AvatAM. ekavAra manuSyane pagarava baMdha thayo ane badhuM jaLa jaMpI gayuM eTale rAtane vakhate e dhAmAMthI be kAcabA bahAra nIkaLyA ane khAvAnuM zodhavA Amatema pharavA lAgyA. pilAM luccAM ziyALa te baMne kAcabAne jotAveMta ja temane pakaDavA mATe temanI pAse AvI pahoMcyAM. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAo ziyALenA pagane avAja sAMbhaLatAM ja bhaya ane trAsathI te kAcabAoe pitAnA be hAtha, be paga, ane Doka ema pAMca aMga pitAnI DhAla nIce chupAvI dIdhAM ane hAlyA cAlyA vinA ja eka jagAe paDI rahyA. pelAM ziyALee AvIne temane vAraMvAra halAvyA, bacakAM bharyA ane nakha mAryA paraMtu kAMI ja vaLyuM nahi. chevaTe thAkIne teo kAcabAo pharI hAle cAle tenI rAha jotAM theDe cheTe ekAMtamAM chupAIne besI rahyAM. ziyALa cAlyAM gayAM ema samajIne bemAMnA eka kAcabAe pitAne eka paga dhIredhIre bahAra kADhavyo. te jetAM ja eka ziyALe ekadama AvIne tene paga karaDI khAdhe. e ja rIte te mUDha kAcabAnA bIjA avayave paNa karaDI khAIne te ziyALAmAM tene nAza karyo. eka kAcabAthI na dharAtAM te luccAM ziyALa bIjA kAcabAne paNa te pramANe ja pUro karavAnI AzAthI dUra saMtAI rahyAM. paraMtu te bIje kAca te pitAne ane avayava bahAra na kADhatAM keTalAya vakhata tyAM ne tyAM niSTa thaIne paDI rahyo. te ziyALAe te jagAe be traNa vAra pherA khAdhA paraMtu temanuM kAMI vaLyuM nahi. chevaTe kaMTALIne, hatAza thaIne teo cAlyAM gayAM. ziyALe cAlyAM gayAM tyArabAda paNa keTalIka vakhata javA daIne te catura kAcabAe pitAnI Deka dhIre dhIre UMcI karIne cArekora joyuM. AsapAsa keIne na jevAthI te jhapATAbaMdha deDIne pitAnA dharAmAM pesI gaye ane pitAnAM sagAMsaMbaMdhIone maLIne sukhethI rahevA lAgyA. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4: e kAcama e ja pramANe he jamu! je zramaNA ane zramaNI peAtAnI pAMca iMdriyAne tAkhAmAM na rAkhatAM svaccha MdathI varte che, atizaya miSTa ane spriMgadha padArthone ja zeAdhyA kare che, vigaI e (vikRtio )ne levAmAM viveka rAkhatAM nathI, tathA kAMI paNa zrama na karatAM AkhA divasa ane rAta pramAdamAM ja gALe che, tevAM zramaNa ane zramaNIonA pahelA kAcabAnI peThe bhUre hAle nAza thAya che. tethI UlaTuM je zramaNA ane zramaNIe peAtAnI pAMce indriyA tAbAmAM rAkhe che, sayamathI varte che,, AhAranuM pramANe barAbara samajI lUkhAsUkA leAjananA paNa zarIranA peSaNa pUratA ja upayoga kare che, svAdhyAya ane parahitanI pravRttimAM ja potAnA samaya gALe che, satata vicaratA rahIne mAdhukarI karIne ja zarIranuM peASaNa kare che ane svIkArelA pAMca mahAyAmAne pALavAmAM nira'tara tatpara rahe che, tevAM zramaNa ane zramaNIe bIjA kAcamAnI peThe sukhethI pete tare che ane bIjAne paNa tAre che, ema zramaNubhagavAna mahAvIre kaheluM che, te huM tane kahuM chuM." ema Arya sudharmA AlyA. traNa je kei paJcaie niddAsIle pagAmaso / bhuccA piccA sudda suai pAvasamaNe tti vuccaI // 66 pravrajyA lIdhele eTale bhikSu thayele je kAI khUba UdhaNuzI hAya, tathA khAIpIne sukhe suyA kare te pApa zramaNu kahevAya che. ' Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 zailaka RSi [ selaga1] zramaNabhagavAna mahAvIre kahelA nAyAdhakamhAnA ceAthA adhyayananA artha jANyA; te have tenA pAMcamA adhyayananA ze a` kahyo che te jaNAve, ema Ayakhue peAtAnA guru A sudharmone kahyuM. Arya sudharmAM melyAH-- 66 3 iMdranI amarAvatI jevI dvArikA nagarI saurASTra dezanI rAjadhAnI hatI. tenI bahAra IzAna khUNAmAM, UMcAM zikharAvALA, vividha vRkSA, pazupakSIA, jharaNAM, guphAo ane aneka prapAtAthI suthebhita raivataka nAme pata hateA. te paryaMtanI pAse svarganA naMdanavana jevuM ja, khaSI RtuenAM puSpa ane phaLethI samRddha ane prasannatA ApanAruM naMdanavana nAmanuM udyAna hatuM. tenI vacceAvaca surapriya nAmanuM yakSAyatana AveluM hatuM. te nagarImAM vasudevanA putra kRSNa rAjya karatA hatA. tene rukimaNIpramukha 32000 strIo hatI tathA vaitADhaca girinA aMta sudhInuM Akhu dakSiNA bharata tenuM rAjya gaNAtuM hatuM. tenA vakhatamAM tyAM thAvaccA nAme eka samRddha ane buddhizALI sAvAhI rahetI hatI. tene thAvaccAputra nAme rUpALA ane tejasvI putra hatA. te ATha varSanA thayA tyAre tene kaLAcAya pAse badhI kaLAe zIkhavA meAkalyA. * Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 zailaka traSi tenI pAse rahI badhI kaLAomAM pravINa thaI pAchA AvatAM ja tene IjyakuLanI 32 kanyAo sAthe paraNAvavAmAM Avyo. temanI sAthe te aneka sukhopabhega bhegavate AnaMdathI - rahe che. e arasAmAM ariSTanemi nAme ahaMta pharatA pharatA dvArikA AvyA ane te nagaranI bahAra AvelA surapriya nAmanA yakSAyatanamAM azoka vRkSanI nIce UtaryA. temanA AvyAnA samAcAra jANIne kRSNavAsudeve pitAne parivAra, sinika ane prajAjanene bhegAM karavA kaumudIbherI vagADavI. e badhe samudAya laIne vijayagaMdha hetI upara besI kRSNa vAsudeva ahaMtanAM darzane AvyA. temanI sAthe thAvasthA sArthavAhI ane thAvacApatra paNa hatAM. bhagavAnanuM pravacana sAMbhaLIne thAvasthA putranI bhegalAlasA zAMta thaI ane tene jIvamAtra upara samabhAvanI vRtti UpajI. ghera AvIne teNe pitAnI mAtAne kahyuM - he mAtA! je tamArI anumati heya te huM kAyamane mATe ariSTanemi arvata pAse temane ziSya thaIne rahuM ane temanI pAse sadAcAra, vinaya, sevAvRtti ane samabhAva zIkhIne mArA cittanI zuddhi tathA rAgadveSAdi malane nAza karuM." A vAta sAMbhaLI dhAriNI rANIe jema meghakumArane pravajyA lete aTakAvavA anukULa ane pratikULa vANIthI samajAvavA prayatna karyo hate tema thAvagnAe paNa pitAnA putrane ghaNuMghaNuM samajAvyuM, paNa jyAre te kaI paNa upAye pitAnA nizcayathI na caLyo, tyAre anicchAe teNe tene rajA ApI ane tenA niSkamaNAbhiSekanI taiyArIo karavA mAMDI. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAo thAvasthA sArthavAhI vAsudevapAse AvI*kahevA lAgI - "he devAnupriya! mAro ekane eka putra ahaMtanI pAse prajita thavAne taiyAra thaye che. mAre tene A chello satkAra karavAno che. te tene mATe cAmara, chatra ane sugaTa ApavAnI maherabAnI kare." te sAMbhaLIne vAsudeve kahyuM - "he devAnupriye! tuM nizcita rahe. huM pote ja thAvasthA putrane niSkamaNasatkAra karIza." pachI kRSNa vAsudeva caturaMga senA sAthe vijayagadha haratIrAja upara besIne sArthavAhIne ghera AvyA ane thAMvasthA putrane kahevA lAgyA - he devAnupriya! tuM bhegane tyAga zA mATe re che? mArI chAyAmAM rahIne te nirAMte bhege bhegava. tane je kaMI takalIpha hoya te mane kahI de. hu te badhInuM nivAraNa karI ApIza." thAvasthA putre javAbamAM vAsudevane kahyuM - "he devAnupriya! je tame mArA jIvitano nAza karanArA mRtyune rekI zakatA he, ke zarIranA sauMdaryane vinAza karanArI jarAne aTakAvI zakatA he, te huM jarUra tamArI chAyAmAM rahIne A kAmane bhagavyA karuM." kRSNa bAlyA- "he devAnupriya ! mRtyu keIthI rekI zakAya tevuM nathI. deva ane dAnava paNa tene rokI zaktA nathI. kaSAyanA saMskAronI hayAtI sudhI mRtyune bhaya rahevAne ja." tyAre thAvaggAputra be - he devAnupriya! huM mRtyubhaya Icchate nathI tethI ja tene vadhAranArA vilAsanA saMskArane tyAga karavA IcchuM chuM." Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 zailaka Si A sAMbhaLIne vAsudeve AkhI nAgarImAM cheSaNA karAvI ke, je loko mRtyubhayane nAza IcchatA hoya ane te mATe viSayakaSAne tyAga karavA ujamALa thavA taiyAra hoya, paraMtu mAtra mitra, jJAti ke saMbaMdhI mANasanA gakSemanI ciMtAthI ja aTakI rahyA hoya, teoe khuzIthI, thAvaraccA putranI jema pravajyA levA taiyAra thavuM; kAraNa ke temanAM saMbaMdhIonA vartamAna gakSemane pAchaLathI huM nirvAha karIza. A ghoSaNAthI bIjA aneka vicAraka yuvAne paNa thAvaracA putra sAthe ahaMta ariSTanemi pAse gayA. tyAM gayA bAda thAvasthAputra vagere yuvAnone AgaLa karIne kRSNavAsudeve ahaMta ariSTanemine kahyuM - "he devAnupriya! A thAvasthAputra tenI mAne ekano eka che. tenI mAtAnA sanehanuM pAtra che, ane tenA bIjA hRdaya jevuM che. paNa tamAruM pravacana sAMbhaLyA bAda tenI vRtti viSayavilAsAdithI UThI gaI che. te tamArI sAthe rahIne ahiMsAdinI pAMca pratijJA svIkAravA Icche che, te mATe tenI mAtAe tene ApanI pAse mokalyo che. te huM tenI mAtAnI vatI Apane A ziSyabhikSA svIkAravA vinaMtI karuM chuM." te vakhate bIjA badhA yuvAne mATe paNa temanAM mAtApitAe ApelI anumati vAsudeve ahaMta pAse pragaTa karI. ane te badhAne paNa ziSya tarIke svIkAryA. pachI thAvasthA putra vagere yuvAnee IzAna khUNAmAM jaI potAnAM kapaDAMlattAM utAryA. pitAnA dIkarAe utArelAM kapaDAM letI ane snehathI AMsu sAratI thAvagyA sArthavAhI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathA melI:- " huM jAyA ! A mArgamAM yatna karaje, parAkrama karaje, kadI pramAda na karIza." para tyAramAda sAvAhI vagere bIjA leAkeA pAtapeAtAne sthAne cAlyA gayA. . Ama cAvaccAputra vagere badhA yuvAnA ahu ta ariSTaneminA atevAsI thayA. temane adbhute kahyu-:~ " saMyamathI cAlavuM, besavuM, khAvuM, pIvuM, khelavuM ane sava prANa, bhUta, jIva ane sattvA sAthe saMcamathI vartavuM. AmAM leza paNa pramAda na karavA." thAvaccAputra vagere cuvAnA advaitanA Adeza pramANe hamezAM saMyamathI vartavA lAgyA. thAvaccAputre advaitanA virA pAse sAmAyika vagere caude pUrvInuM adhyayana karyuM. tathA IMdriyakramana ane tapanI savizeSa sAdhanA karI. tenI sAthe atevAsI thayelA adhA kumArIne ariSTanemi advaite tenA ziSya tarIke tene soMpI dIdhA, pachI advaitanI anumatithI te badhAne sAthe laIne, leAkeAne saMyamAdinA upadeza karatA thAvaccAputra gAmegAma viharavA vAgye. selakapuramAM selaka nAme rAjA hatA. tene padmAvatI rANI ane mahUka nAme yuvarAja hatA. tenI rAjasabhAmAM alayakumAra jevA pathaka vagere pAMcaseA maMtrI hatA. eka vAra, ziSyasamudAya sAthe pharatA pharatA thAvaccAputra anagAra te nagaranA subhUmibhAga udyAnamAM AvI paheAMcyA. temanA AvyAnI vAta sAMbhaLI nagarajanA temaja rAjA vagere temanuM dharmapravacana sAMbhaLavA gayA. dharmapravacana pUruM thayA mAda rAjAe cAvaccAputra anagArane kahyuM: - Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paH zailaka Si he devAnupriyA bIjA aneka lokonI jema viSayavilAsAdithI sarvathA virakata thaI pravajyA levAne huM zaktimAna nathI. paraMtu zramaNopAsakanI maryAdAmAM Avato saMyama huM svIkAravA IcchuM chuM." " rAjAnI sAthe tenA pAMca maMtrIoe paNa thAvastrAputra pAse teTalA maryAdita saMyamanI pratijJA lIdhI. tyArabAda thAvasthAputra tyAMthI anyatra viharavA lAgyA. saugaMdhikA nagarImAM sudarzana nAme nagarazeTha rahete hato. eka vakhata pitAnA parivAra sAthe aneka ThekANe pharatA pharate tathA sAMkhya prakriyAthI potAnA AtmAne bhAvita karate zuka nAme parivrAjaka te nagaramAM AvyuM, ane parivrAjakanA utArAmAM Utaryo. te zuka parivrAjaka jAveda, yajurveda, sAmaveda, ane atharvaveda temaja SaSTitaMta" ane sAMkhyanA siddhAMtamAM nipuNa hatA. te jyAM jyAM jato tyAM zaucamUlaka pAMca yama ane pAMca niyamavALA daza prakAranA parivrAjaka dharmane upadeza karate. dAnadharma, zaucadharma ane tIrthAbhiSekanI prarUpaNa karate, geruvAraMganAM vastro paherate, ane hAthamAM tridaMDa, kuMDikA, chatraka, chatrAlika, aMkuza, pavitrI ane kesarI (paMjaNuM) rAkhatA. tene Avela jANIne sudarzana nagarazeTha tathA saugaMdhikAnA leke tenuM pravacana sAMbhaLavA gayA. pravacana karatAM zuka parivrAjaka A pramANe che - he sudarzana! amArA dharmamAM zaucazuddhinI mukhyatA che. te zuddhi be prakAranI che. (1) dravyazuddhi ane (2) bhAvazuddhi. pANI ane mATI vaDe thatI zuddhi te dravyazuddhi; ane darbha tathA maMtro vaDe thatI zuddhi te bhAvazuddhi. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAo kaMI paNa azuci thatAM ja tene kuMvArI mATIthI lIMpavAmAM Ave ane pachI zuddha pANIthI dhovAmAM Ave te te azuci zuci thaI jAya che. e pramANe pANInA abhiSekathI pavitra thayelA jIvo nirvine svarge jAya che." zukanuM A zaucamUlaka pravacana sudarzanane gamyuM ane teNe te svIkAryuM. tyArabAda te zeThe te badhA parivrAjakane khAnapAna ane vastra vaDe ghaNe satkAra karyo. zuka parivrAjaka paNa pachI pitAnA parivAra sAthe janapadavihAre viharavA lAgyA. te arasAmAM ja potAnA aMtevAsIo sAthe pharatA karatA ane saMyamapradhAna dharmanI ArAdhanA karatA thAvasthAputra anagAra te nagarImAM AvI pahoMcyA ane tyAMnA nIlAzeka udyAnamAM UtaryA. zeTha sudarzana ane anya nagarajane temanuM dharmapravacana sAMbhaLavA gayA. pravacana pUruM thayA bAda sudarzana zeThe thAvastrAputrane namaskAra karIne A pramANe pUchyuM - "he anagArI tamArA dharmamAM mukhya tatva zuM che?" thAvAputre kahyuM - "he sudarzana! amArA dharmamAM vinaya (AcArazuddhi) mukhya che. tenA agAravinaya ane anagAravinaya evA be prakAra che. pAMca aNuvrata, sAta zikSAvrata tathA upAsakenI agiyAra pratimAo e agAravinaya che. ane ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya, aparigraha e pAMca mahAvrato ane rAtribhejanane sarvathA tyAga, kaSAyathI virakti, daza prakAranuM pratyAkhyAna, tathA bhikSunI 12 pratimAo e anagAravinaya che. A baMne prakAranA vinayapradhAna dharma dvArA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paH zilaka RSi AcArazuddhi karatA prANI pariNAme sarva duHkhathI vimukta thAya che." ATaluM kahyA bAda thAvAputre sAmuM sudarzanane pUchayuM - "he devAnupriya! tamArA dharmamAM zuM mukhya che" sudarzane javAba Ape - "he devAnupriya! amArA dharmamAM zauca mukhya che." ATaluM kahIne teNe zuka parivrAjake kahele zaucapradhAna dharma kahI saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLIne thAvastrAputra belyA:- he sudarzana! kaI mANasa rudhirathI kharaDAyelA kApaDane rudhirathI dhue te te sApha thAya kharuM?" sudarzane javAba Ape "nA te sApha na thAya." thAvAputraH- "e ja pramANe he sudarzana: hiMsA, asatya ane caurya vagere dothI yukta manuSyanI zuddhi hisA, asatya ane cauryanI pravRttithI thatI nathI. che sudarzana! koI mANasa rudhirathI kharaDAyelA kapaDAne sAjIkhAramAM ane bAphe tathA pachI zuddha pANIthI dhue te te kapaDuM sApha thAya kharuM?" sudarzana - "hA. te kapaDuM zuddha thAya kharuM." thAvasthApatra - "e ja pramANe, he sudarzana: hiMsA, asatya ane caurya vagere doSothI yukta manuSyanI zuddhi ahiMsA, satya ane asteya vagere guNene AcaravAthI thAya che." A sAMbhaLIne sudarzana ghaNe harSita thaze. teNe thAvagnAputrane namaskAra karIne kahyuM - Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhama kathAo " he bhagavAna! huM ApanA dharmane sAMbhaLIne, tene vigatathI jANavAnI icchAvALA thayA chuM tathA ApanA zramaNeApAsaka thAuM chuM." sudarzana zramaNeApAsaka thayAnI vAta zukanI pAse AvI. tethI teNe vicAyuM ke huM tenI pAse jaI tene zaucamUlaka dhanI phIthI samaja ApuM ane tenA svIkAra karAvuM. tethI te sudarzanane ghera AvyeA. paraMtu sudana tA mauna ja rahyo. zuke sudarzanane kahyu :-- "he sudana! zaucamUlaka dhama tyajIne te vinayamUlaka dhama kAnI pAse svIkAryA?" sudane Asana uparathI UThIne, hAtha joDIne zuka parivrAjakane A pramANe kahyuM:-- " he devAnupriya ! ariSTanemi advaitanA aMtevAsI thAvaccAputra anagAra ahIM nIlAzAka udyAnamAM AvyA che, temanI pAse e' vinayamUlaka dhamane svIkAryo che." zuke sunnunane kahyuM:~ "he sudarzana! ApaNe tArA dharmAMcA pAse jaIe ane tene keTalAka prazno pUchIe. jo te e praznonA kharAkhara uttara Apaze te tenA huM Adara karIza, nahi te tene e prazno dvArA ja niruttara karIza." AvuM nakkI karIne hajAra tApasA ane sudarzana zeTha sAthe zuka parivrAjaka nIlAzAka udyAnamAM cAvaccAputra pAse gayA. ane temane nIce pramANe prazno pUchavA lAgyAH-- "he bhagavan ! tamane yAtrA che! tamane cApanIya che? tamane avyAbAdhapaNuM che? tathA tamAre prAsukavihAra che!" Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paH zelaka raSi thAvacAputra balyA - he zuka! mane yAtrA che, thApanIya che, avyAbAdha che, ane prAsuvihAra paNa che." zuka:- "he bhagavana ! yAtrA eTale zuM?" thAvasthAputra - "he zuka! jJAna, darzana, cAritra, tapa ane saMyama vagere mAM tatparatA te yAtrA." zuka - "he bhagavana ! yApanIya eTale zuM?" thAvAccA putra - "he zuka ! IdriyayApanIya ane neidriyayApanIya ema yApanIyanA be prakAra che. zrotra, cakSu, ghANa, jihuvA ane sparza e pAMce koI paNa jAtanA upadrava vinAnI idriye mArA vazamAM che te mAruM idriyayApanIya che. tathA krodha, mAna, mAyA ane lobha e cAra kaSAyonA mArA saMskAra keTalAka te kSINa thaI gayA che ane keTalAka zamI gayA che te mAruM neIdriyayASanIya che." zuka - "he bhagavana ! avyAbAdha eTale zuM?" thAvasthApatra:"he zuka ( vAta, pitta ke kapha tathA te traNenA sannipAta (mizraNa) thI thatA vividha rogo mane trAsa nathI ApatA e mAruM avyAbAdha (paNuM) che." zuka - "he bhagavanaprAsuvihAra eTale zuM?" thAvagnAputraH- "he zuka! bagIcAomAM, udyAnamAM, devaLamAM, parabamAM, ane strI, pazu tathA napuMsakothI rahita vastIomAM huM rahuM chuM e mAre prAsukavihAra che." zukaH- "he bhagavan! sarisavayA bhakSya che ke abhakSya ?" thAvaggAputra - "he zuka! te bhakSya che tema ja abhakSya paNa che. jyAre tene artha sadazaya (sarakhI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo umaravALA) thAya tyAre te abhaya che. paraMtu jyAre tene artha sarSapa (sarasava) thAya tyAre je nirdoSa rIte prApya hoya te bhakSya che, nahi te abhakSya che. "e ja pramANe kulaNya viSe samajavuM. jyAre tene artha kulastha eTale ke kulavadhu, kulamAtA ke kulaputrI thAya tyAre te abhakSya che. paraMtu jyAre tene artha kaLathI hAya tyAre je te nirdoSa rIte prApya hoya te bhakSya che. e ja pramANe mAsanuM paNa samajavuM. jyAre teno artha kAlamAsa eTale ke zrAvaNathI aSADa sudhInA mahinA thAya athavA to mAsAnuM mApa thAya tyAre te abhakSya che. paNa jyAre tene artha mASa (aDada) thAya tyAre je te nirdoSa rIte prApya hoya te bhakSya che." - zukaH- "tame eka che, be che, aneka che, akSata che, avyaya che, avasthita che ke aneka, bhUta ane bhaviSyarUpa che?" thAvasthApatra:-"dravyanI apekSAe huM eka chuM tathA jJAna ane darzananI apekSAe huM be chuM. mAre aneka avayave che mATe huM aneka chuM. pradezanI apekSAe akSata chuM, avyaya chuM ane avasthita chuM. upaganI apekSAe bhUta, vartamAna, ane bhaviSyane jJAtA hovAthI huM bhUta, vartamAna ane bhaviSyarUpa paNa chuM." A sAMbhaLIne zuka saMtuSTa thayo ane thAvaracA putrane namaskAra karIne be - - "he bhagavana ! jJAnIe kahela dharma Apa mane saMbhaLAve. evI mArI vinaMti che." Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 zailaka RSi tyAramAda thAvaccAputre tene ahiMsA, satya, ane asteyAdi sadAcArapradhAna dhama kahI saMbhaLAvyeA. te paNa peAtAnA parivAra sAthe temanA aMtevAsI thayA. thAvarcIAputre tenA te hajAra tApasAne tenA ziSya tarIke sAMkhyA. zuka anagAra sAmAyika vagere cauda pUnA abhyAsa pUrA karI sayamapUrvaka gAmegAma viharavA lAgyA. thAvaccAputra paNa nIlAzeAka udyAnathI nIkaLI, peAtAnA parivAra sAthe puMDarIka parvata upara gayA tathA tyAM peAtAnuM zeSa jIvana pUruM karI, siddha, buddha ane mukta thayA. zuka anagAra karatA krUratA selakapura nagaranA subhUmibhAga udyAnamAM AvIne UtaryAM. temanA AvyAnI vAta sAMbhaLIne rAjA selaka tathA anya nagarajane temanuM dharmapravacana sAMbhaLavA gayA. dharmapravacana sAMbhaLyA bAda te rAjA malcA :-- " he devAnupriya ! huM ApanA aMtevAsI thaI viSayakaSAyeAthI mukta thavA icchuM chuM. paraMtu te pahelAM mahUka kumAranA rAjayAbhiSeka karI mArA 500 maMtrIonI saMmati laI lauM. 22 . zuka khelyA : -- " he devAnupriya ! tane jema sukha thAya tema kara. "" sevaka rAjAe jaI ne peAtAnA pAMcasA maMtrI samakSa petAnA saMkalpa vyakta karyAM. te strIoe paNa rAjAnI sAthe ja pratrajyA levAnI icchA batAvI. pachI maMDUkanA rAjyAbhiSeka karI rAjA selaka nIkaLyA eTale peAtAnA kuTuMbanA kArabhAra peAtAnA putrAne sAMpIne tenA 500 maMtrIo paNa ghara choDIne tenI sAthe nIkaLyA. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo selaka muni sAmAyika vagere 11 agA bhaNyA ane sacamapUrvaka potAnuM jIvana vitAvatA viharavA lAgyA. zuka munie temane pathaka vagere pAMcaseA ziSyeAnA guru nImyA. tyArabAda zuka muni peAtAnA parivAra sAthe selakapuranA subhUmibhAga udyAnamAMthI nIkaLI gAmegAma pharatA pharatA puMDarIka parvata upara AvIne rahevA lAgyA. selaka muni ugra saMyamanuM AcaraNa karatA ane vadhyuMghaTavuM, lUkhuM, halasUkuM, virasa tathA jevuM maLe tevuM bheAjana letA. te paNa temane ghaNIvAra te vakhatasara peTapUratuM paNu maLatuM na hatuM. A prakAranA AhArathI selaka RSinuM sukumAra zarIra pittajvaranI pIDAthI sukAvA lAgyuM. gAmegAma pharatA kratA selaka RSi eka vakhata selakapura AvIne tyAMnA subhUmibhAga udyAnamAM UtaryA. temane AvyA jANIne nagarajanA tema ja maMDUka rAjA temanuM pravacana sAMbhaLavA gayA. -- selaka RSinuM sukAyeluM nisteja zarIra oIne mahUka rAjAe temane kahyuM : "he bhagavan! tame mArI yAnazAlAmAM AvIne UtarA te zramaNAne ceAgya auSadhAdvArA kuzaLa cikitsakA mAraphata tamArI cikitsA karAvuM, " selaka RSie maMDUkanI vinati mAnya karI ane peAtAnA parivAra sAthe tenI yAnazALAmAM jaIne rahyA. rAjAe mAkalelA vaidyoe temanA roganuM nidAna karIne ceAgya auSadha ane pathyanI vyavasthA karI. temAM madya paNa ApavAnuM hatuM. pac, ane madyapAnadvArA selakanA ceAgya auSadha, rAga zamI gayA, tathA te zarIre hRSTapuSTa ane balavAna banyA. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 zailaka RSi 1 roga zamyA pachI paNu svAdamAM lubdha thayelA selaka RSi pauSTika khAnapAna ane madyapAna tajavAne badale zramaNatvathI bhraSTa, pramatta ane kuzIla thaI ne tyAM ne tyAM ja paDayo rahyo. tenI sAthenA 500 ziSyAe vicAyu" ke A selaka RSi viSayavilAsA tajI zramaNa thayA paraMtu nIrAgI thayA chatAM khAnapAna ane madyanuM sevana karatA rahI eka jagyAe paDI rahe che. paNa nIrAgI zramaNe eka jagAe paDI rahevuM e ucita nathI. mATe ApaNe badhA te temanI anumati laIne ahIMthI vihAra karIe ane temanI sevAne mATe A paMthaka RSine mUkatA jaIe. bIjA adhA ziSyAnA cAlyA gayA mAda paMthaka peAtAnA gurunI khUba bhaktithI sevA karavA lAgyA. eka vAra cAmAsAnA a Mte kArtikIne divase selaka RSi sArI rIte khAIne tathA khUba madya pIne apeAra pachI sUtA hatA. te vakhate dhyAna ane daivaMsika pratikramaNa karIne, cAturmAsika pratikramaNa karatA pathake peAtAnA avinayanI mAphI mAgatAM gurunA caraNamAM mAthuM namAvyuM. pagane mAthu aDatAM ja selaka gusse thayA ane melyAH---- 663 "e kANu duSTa che je mane sUtelAne jagADe che?" gurunA vAkyathI bhaya pAmelA paMthake kahyuM : - huM bhagavan ! e te huM ApanA paMthaka chuM cAmAsuM vItI gayuM che tethI A cAmAsAmAM mArAthI kaI avinaya thaye hAya tenI mAphI mAgavA meM ApanA caraNamAM mAthuM mUkeluM. tethI ApanI nidrAnA bhaMga thayA, teA hai devAnupriya ! mArA aparAdhanI mAphI Ape." Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAo - paMthakanuM vacana sAMbhaLatAM ja selaka saceta thaye ane vicAravA lAgyo ke je viSayavilAsane cheDavA huM kaTIbaddha thayele temAM ja huM pAcho sapaDA chuM. ane zithila thaIne eka sthAne ja paDI rahyo chuM. mAruM tIvra tapa ke svAdriyanA jayanI mArI ugra sAdhanA kayAM gayAM ? arere ! A zuM thayuM ? Ama vicArI sela ke, vAparavA ANelAM seja, saMthAro, pITha ane phalaka temanA mAlikane pAchAM seMpI daI bIje divase ja e sthAna cheDI paMthaka sAthe vihAra karI javAne nizcaya karyo. bahAra gayelA ziSyoe selakano A saMkalpa jA eTale teo paNa tenI sAthe rahevA pAchA AvyA. te badhAe puMDarIka parvata upara jaIne pitAnuM zeSa jIvana vyatIta karyuM. e pramANe he jaMbu ! je nirgatha ane nircathIo selakanI peThe kuzIla thaze, zithila thaze ane zramaNatvathI bhraSTa thaze te badhAM sarva prakAre niMdanIya ane tiraskArane pAtra thaIne corAzInA pherAmAM ja pharyA karaze. paraMtu jeo tenI peThe pAchAM pharI suzIla thaze, tapa ane saMyamamAM udyata thaze ane svIkArelA zramaNatvanI pUrepUrI rakSA karaze, teo enI peThe kalyANanuM bhAjana thaI nirvANane pAmaze. he jaMbu! A pramANe zramaNabhagavAna mahAvIre A pAMcamA adhyayanamAM varNaveluM selakanuM mane baLa meM tane kahI saMbhaLAvyuM." ema Arya sudharmA belyA. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuMbaDuM [ 1] zramaNabhagavAna mahAvIre kahalA nAyAdhamakahAnA pAMcamA adhyayanano artha jANa. te have tenA chaThThA adhyayanane zuM artha kahyo che te jaNAve, ema Arya jaMbue pitAnA guru Arya sudhamane kahyuM. Arya sudharmA bolyA - gAmegAma pharatA pharatA ane tapa tathA saMyamathI AtmAne vAsita karatA zramaNabhagavAna mahAvIra rAjagRhanA guNazilaka nAmanA cityamAM AvIne UtaryA. temane AvyA jANIne rAjA zreNika tathA anya prajAjane temanAM darzane AvyA ane temanuM dharmapravacana sAMbhaLyuM. eka vakhata temanA moTA ziSya, zukladhyAnI IMdrabhUti anagAre bhagavAna mahAvIrane pUchayuM :- he bhagavana! jI kyA prakAre gurutvane pAme che ane kayA prakAre laghutvane pAme che?" bhagavAna bolyA :- he gautama ! jema keI puruSa eka moTA sUkA, kANA vinAnA, AkhA tuMbaDAne dAbhathI vIMTe, tenA upara mATIne lepa lagAve, pachI tene taDake sUkave tathA evI ja rIte uparAuparI ATha vAra kare ane tyArabAda tene UMDA pANImAM pheMke, te he gautama! mATInA ATha lepathI bhAre Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmasthAe thayeluM te tuMbaDuM pANInI sapATInI nIce cAlyuM jAya che, e ja pramANe he gautama! jI hiMsA, asatya, caurya, parigraha, abrahmacarya, krodha, mAna, mAyA, lobha vagerenA kusaMskArane lIdhe bhAre thAya che. tevA jI maraNa pAmIne agatie jAya che. have he gautama! pANImAM paDelA te tuMbaDA uparanA lepane pahelo thara kahAIne UkhaDI jAya che, tyAre te nIcethI jarAka upara Ave che. e rIte jyAre tenI uparanA badhA ja thara UkhaDI jAya che tyAre te pitAnA mULa svabhAvane eTale ke halakApaNAne pAmIne sapATI upara AvI jAya che. e ja pramANe jIve ahiMsA, satya, asteya, aparigraha, brahmacarya, kSamA, mRdutA, saraLatA ane nirlobhatA vagerenA AcaraNathI hiMsA vagerenA kusaMskArone dhIre dhIre ochA kare che. te rIte jyAre te saMskAra cheka nimULa thaI jAya che, tyAre AtmA pitAnA asala svabhAvamAM AvI jAya che ane ajarAmarapaNuM pAme che." "he jaMbu ! zramaNabhagavAna mahAvIre A pramANe A chaThThA adhyayanamAM AtmAnI unati thavAnAM ane ardhagati thavAnAM kAraNe udAharaNa sAthe batAvyAM che, je huM tane kahuM chuM." ema Arya sudharmA bolyA. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rohiNI rohiNI 1] zramaNa bhagavAna mahAvIre kahela nAyAdhammakahAnA chaThThA adhyayanane artha jANa; te have tenA sAtamA adhyayanane zuM artha kahyo che te jaNAve, ema Aryajabue pitAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudhamAM belyA - rAjagRha nagaramAM dhanya nAme samRddha ane buddhimAna sArthavAha rahetuM hatuM. tene bhadrA nAme bhAryA tathA dhanapALa, dhanadeva, dhanagopa ane dhanarakSita nAme cAra putro hatA. te putrone anukrame ujhikA, bhagavatI, rakSikA ane rohiNI nAme cAra strIo hatI. dhanya sArthavAhane ekavAra vicAra thaye ke mArA kuTuMbanA kAmakAjamAM huM vaDero chuM, saune salAha ApuM chuM, badhA mane pUchavA Ave che, ane badhAM kAryono pravartaka paNa huM ja chuM. paraMtu kadAca huM gAmatare gaye houM, kAma karavAne asamartha thayo hau, mAMda paDayo heluM, videza gaye heuM, videzamAM ja jaIne rahyo hauM, athavA marI gaye houM, te mArA kuTuMbane AdhAra keNa thAya te huM jANato nathI. mATe mAre tenI khAtarI karI levI joIe. Ama vicAra karI pitAnI cAre putravadhUonI parIkSA karavA mATe teNe bIje divase vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima taiyAra karAvIne potAnAM tema ja te putravadhU u5 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * dharmakathAo AnAM sarva sagAMne jamavA teDAvyAM. jamaNu thaI rahyA bAda madhAnI samakSa teNe peAtAnI eka eka putravadhUne khelAvI, ane te darekane zALanA pAMca pAMca dANA ApIne kahyuM ke, tame A dANA sAcavajo tathA jyAre huM mAguM tyAre mane pAchA Apajo." (6 moTI putravadhU ujjIikAe te pAMca dANA lIdhA ane " sasarAjInA kAThAramAM zALanAM ghaNAMya pAlAM bharelAM che, eTale jyAre te dANA pAchA mAgaze tyAre temAMthI pAMca dANA laine ApI daIza " ema vicArIne, koI na jANe tema mahAra pheMkI dIdhA. .. bIjI putravadhU bhagavatIe e dANA lIdhA ane sasarA mAgaze tyAre kAThAramAMthI apAze" ema dhArI, te dANA sApha karIne te khAI gaI. 3 trIjI putravadhU rakSikAe te dANA eka ceAkhkhA kapaDAmAM bAMdhyA ane ratnanA karaDiyAmAM mUkI, ezikA nIce sAcavI rAkhyA4; tathA divasamAM traNa vAra temane saMbhALavA lAgI. sauthI nAnI rahiNIe' te dANA lIdhA. A pramANe pAMca pAMca dANA ApavAnA mama te samajI gaI. teNe peAtAnA piyariyAMne melAvIne kahyuM ke, varSARtunI zarUAtamAM ja tame eka nAnA cArAmAM A dANAne vAvIne vADa karI sabhALajo. pAkane samaya thatAM ja enA pAMce cheADa khUba phUlyA phAlyA; ane temAMthI nava ghaDA bharAya teTalI DAMgara thaI. bIje varSe paNa teNe te adhI DAMgara pahelAMnI mArka vavarAvI; ane temAMthI aneka kuDava DAMgara nIpajI, e Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hara rohiNuM 27 rIte teNe lAgalagATa pAMca varSa sudhI te dANuMnuM vAvetara karAvyuM. temAMthI aneka gADAM bharAya teTalI DAMgara nIpajI. te teNe pitAnAM piyariyAMne tyAM koThAramAM bharAvI khAvI. pAMca varSa pUrAM thaye dhanya sArthavAhe pitAnuM kuTuMba pharIvAra ekaThuM karyuM ane saune vipula azana, pAna, khAdima ane svAdimathI saMtuSTa karyo. tyAra bAda teNe badhAMnI samakSa pitAnI sauthI moTI putravadhU ujhikAne belAvI ane kahyuM - "he putrI ! pAMca varSa pUrve A kuTuMba samakSa meM tane zALanA pAMca dANuM ApelA te tuM mane pAchA Apa." - sasarAnuM vacana sAMbhaLI, ujhikAe koThAramAMthI zALanA pAMca dANuM lAvIne ApyA. zeThe tene sogaMda daIne pUchayuM ke, "A dANuM meM ApelA te ja che ke bIjA"? ujhikA belI - ' he tAta! tamArA koThAramAM ghaNI zALa bharI che ema mAnI, meM te pAMce dANa pheMkI dIdhelA, ane A te navA dANA huM lAvI chuM." bIjI bhagavatIe te pramANe pUchatAM jaNAvyuM ke, "he tAta ! tame ApelA dANuM te huM khAI gaI hatI, A dANuM chuM ke ThAramAthI navA lAvI chuM." trIjI rakSikAe gharamAMthI karaMDiye ANuM, temAM mUkelI dANAnI piTalI sasarAne ApatAM kahyuM ke, "he tAta! Ape ApyA hatA te ja A dANuM che." chellI hiSNue kahyuM - "he tAta e dANA ema nahi Ave. A5 gADAM mekalAve te ANI zakAze." Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAo zeThe hasIne pUchyuM - "e pAMca dANa mATe te gADAM joIe?" tyAre teNe te pAMca dANA pitAne piyara mekalAvIne pAMca varSa sudhI karAvelA vAvetaranI vAta karI. A vAta sAMbhaLI ati saMtuSTa thaIne zeThe AkhA kuTuMbanI samakSa kahyuM ke, "A rahiNIne huM gharane badhe kArabhAra sepuM chuM; tathA AjathI tene ja huM kuTuMbanAM badhAM kAmakAjamAM salAhakAra nImuM chuM. A rakSikAne huM ghara ane kuTuMbanI badhI saMpattinI rakhevALI saMpuM chuM, bhegavatIne raDAnI adhiSThAtrI namuM chuM, ane ujhikAne gharanI saphAInI javAbadArI soMpuM chuM." he jabu! je nitha ane nigraMthIo pote svIkArelI ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigrahanI pAMca pratijJAone ukjhikAnI jema pheMkI de che, teo saMghanA tiraskArane pAtra che ane teo adhogatie jAya che ema jANavuM. - he jaMbu ! je nitha ane nigraMthIo pote svIkArelI pAMca pratijJAo ne bhegavatInI jema gaLI jAya che, eTale ke te pace pratijJAo grahaNa karI temanuM mAtra AjIvikAne mATe ja pAlana kare che, ane tethI maLatA AhAradikamAM ja Asakta rahe che, te paNa mekSaphaLathI vaMcita thaI paralekamAM duHkhanAM bhAgI thAya che. he jaMbu! je nirgatha ane nigraMthIo rakSikAnI peThe pote svIkArelI pAMce pratijJAone kALajIpUrvaka sAcave che ane saMbhALe che, teo saMghamAM pUjanIya ane vaMdanIya thAya che tathA pitAnA manuSyajIvanane sArthaka kare che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9H mahila he jammu ! je nigraMtha ane nigraMthIo peAtAnI pAMce pratijJAone rAhiNInI peThe sArI rIte sAcave che tema ja khIlave che, te ja sauthI ucca koTInAM hAI alabhya chupadane pAme che. 7 A pramANe huM ja bu ! zramaNabhagavAna mahAvIre A sAtamA adhyayanamAM zramaNeAnI je cAra keATI matAvI che, te me' tane kahI, ema A sudharmA khelyA. 19 8 malli [ mahila1 ] zramaNabhagavAna mahAvIre kahelA nAyAdhammakahAnA sAtamA adhyayananA artha jANyA; te have, tenA AThamA adhyayananA ze| artha kahyo che te jaNAveA, ema Aya jammue peAtAnA guru A sudharmAne kahyuM. A sudharmAM AlyA H---- videhanI rAjadhAnI mithilAmAM kuMbha nAme rAjA hatA. tene prabhAvatI rANI tathA malli nAmanI putrI ane malladinta nAme putra hatAM. malTi rUpa, lAvaNya ane cauvanathI sarvotkRSTa hovA chatAM kumArI hatI; ane AjIvana kaumAravrata pALavAnA tenA sakalpa hatA. te anusAra rAjakumArI hAvA chatAM tenI raheNIkaraNI .ane khAnapAna brahmacarya ne varAdhI evAM sAdAM hatAM. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmasthAe e samaye kezalamAM paDibuddhi, aMgamAM caMdrachAya, kAzImAM zaMkha, kuNAlamAM rUpi, kurumAM adInazatru ane paMcAlamAM jitazatru nAme rAjAo rAjya karatA hatA. kezalanA rAjAe pitAnA maMtrI subuddhi pAsethI, aMganA rAjA caMdrachAye caMpAnA vahANavaTIo pAsethI,* kAzInA zaMkharAjAe tenI pAsethI, kuNAlanA rUpie pitAnA varSadhara pAsethI, kurunA adInazatrue eka citArAnA citra uparathI ane paMcAlanA jitazatrue pitAnI rAjadhAnImAM AvelI eka tApasI pAsethI malinA apUrva lAlityanI kIti jANuM. te badhAe te rAjakumArI tarapha AkarSita thaIne tenuM mAthuM karavA pitapitAnA dUte kuMbha rAjA pAse mokalyA. rAjA kuMbha pAse AvIne te DUtee potapotAnA rAjAonI mAgaNI kahI saMbhaLAvI. paraMtu kuMbhe te badhAne nakAramAM javAba vALe. A mAgAnI vAta kumArI malli pAse paNa pahoMcI. teNe vicAryuM ke e badhA rAjAe jarUra gusse thaIne tenA bApa upara caDAI karaze. te vakhate te badhAne zAMta karI saMcamazIla banAvavA mATe teNe eka yukti goThavI. pitAnA mahelanA eka suMdara ane vizALa oraDAnI madhyamAM teNe pitAnI eka Abehuba suvarNamUrti mukAvI. te mUrti aMdarathI pilI hatI ane tenA mAthA upara kamaLanA ghATavALuM eka DhAMkaNuM hatuM. e mUrtine jotAM ja sAkSAta malli pote ja na UbhI hoya tevo bhAsa thate. rAjakumArI te mUrtinA peTamAM roja sugadhI khAdyo nAkhyA karatI. tema karatAM karatAM jyAre te mUrti pUrepUrI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8: mahila 1. bharAI gaI, tyAre teNe peluM kamaLanA ghATavALu DhAMkaNuM tenA upara majabUta rIte besADI dIdhuM. A tarapha pelA rAjAoe, kRtAe AvelA javAma sAMbhaLIne khUba gusse thaI, kuMbha upara caDAI karavAnA vicAra karyo. e jANIne kule paNa yuddhanI taiyArI karavA mAMDI. thADA divasamAM banne pakSa vacce eka bhayaMkara yuddha thayuM. paNa kubha ekaleA hovAthI temAM kAvI zakyo nahi. chatAM hatAza thayA vinA teNe te yuddha cAlu rAkhyuM, ane te daramyAna mATI sakhyAmAM AvelA te prakhaLa zatruo upara vijaya kema karIne meLavavA tenI te udvega sAthe ciMtA karavA lAgyA. ANI mAjI manuSyAnA saMhAra karanAruM te bhayaMkara yuddha joIne malluie peAtAnA pitAne vina Mti karI ke mAre khAtara AvI. khUnakhAra laDAI lakhAvavAnI jarUra nathI. tame te badhA rAjAene eka vAra mArI pAse AvavA dA to huM jarUra temane samajAvIne zAMta pADIza. HH rAjA kuMbhe, " rAjakumArI malli tamane badhAne maLavA icche che," evA sadethA dUta mAraphate te rAjAne pahecADayo. rAjAoe AthI sa MtuSTa thaIne peAtAnuM sanya rakSetramAMthI pAchuM kheMcI lIdhuM. have je AraDAmAM marlinI suvarNa mUrti gAThavelI hatI, te eraDAmAM ja te badhAne laI javAmAM AvyA. rAjA te mUrtine ja mallRi samajI tenA rUpamAM vaLI vadhAre lubdha thayA. tyArabAda vaAbhUSaNe thI sajja thaIne rAjakumArI malluie te AraDAmAM praveza karyo tyAre ja rAjAone bhAna AvyuM ke A maai nathI paNa mUrti ja che. tyAM AvIne Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo peAtAnuM Asana letAM rAjakumArIe mUrti uparanuM DhAMkaNuM khAlI nAkhyuM. 72 DhAMkaNuM dUra thatAM ja aMdarathI nIkaLatI tIvra durgaMdhathI AkhA oraDA ekaDhama bharAI gayA ane rAjAe e akaLAIne peAtAne nAke peAtAnA khesa DhAMkyA. temane tema karatA joIne Tvi namrabhAve khelI : ~~~ "" huM rAjAe ! tame tamArA khesa tamAre nAke kema DhAMkyA ? je mUrtinuM sauMdaryAM. dekhI tame lubdha thayA hatA, te ja mUrtimAMthI A durgaMdha nIkaLe che. ja ' mAruM suMdara dekhAtuM zarIra paNa te ja pramANe leAhI, rudhira, cUka, mUtra ane viSTA ema aneka prakAranI ghRNA upajAve tevI vastuothI bhareluM che. temAM jatI sArAmAM sArI sugaMdhIvALI ke svAdiSTa vastue paNa durgaMdharUpa viSTA anIne bahAra nIkaLe che. te pachI AvI durgaMdhathI bharelA ane viSTAnA bhaMDArarUpa A zarIranA bAhya sauMdarya upara kace vivekI puruSa mugdha thAya ?" tr mallinI A mAmika vANI sAMbhaLIne te rAjA zaramAI gayA; ane peAtAnuM aMtara khAlI, adhegatinA mArga mAMthI acAvanAra malline kahevA lAgyA. devAnupriye ! tuM je kahe che te taddana kharu che, ame amArI bhUlane kAraNe atyaMta pastAI e chIe." tyArabAda mallie temane pharIthI kahyuM --< he rAjA ! manuSyanAM kAmasukhe. AvA durgaMdhayukta zarIra upara ja ava lakhelAM che. vaLI te bAhya sau paNa sthAyI nathI. jyAre te zarIra jarAthI abhibhUta thAya che, tyAre tenI kAMti viSaNuM thaI jAya che, cAmaDI nisteja thaI lakhaDI Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9: mahila G jAya che, AMkheA UDI jatI rahe che, DAcuM maLI jAya che, mukhamAMthI lALa dadaDe che ane Akhu zarIra hAlatAM cAlatAM tharathara ka Mpe che. te he devAnupriye ! e prakAranA zarIrathI nIpajatAM kAmasukhAmAM kANu Asakti rAkhe ane te zarIramAM kANu mAhu pAme "huM rAjAe ! mane A prakAranAM kAmasukhAmAM jarApaNa Asakti nathI. meM e sarva sukhe| tajIne dIkSA levAnuM tathA AjIvana brahmacArI rahI, saMyamanuM pAlana karI, cittamAM rahelI kAma, krodha vagere asavRttione nimULa karavAnuM nakkI karyuM che. A viSe tamArA ze vicAra che te mane kaheA." A vAta sAMbhaLI rAjAe ati namrabhAve melyAH"he mahAnubhAva ! tAruM kahevuM kharuM che. ame paNa tuM jema karavA dhAre che tema kAmasukhA tajI pravajyA levA taiyAra chIe." malTie temanA vicArane anumAdana ApIne, tene ekavAra peAtAnI rAjadhAnImAM jaI, peAtAnA putrone rAjyabhAra seAMpI, temanI anumati laI, pAchA peAtAnI pAse AvavAnuM kahyuM. ATaluM nakkI karyokhAda, te A badhA rAjAone laIne peAtAnA pitA pAse AvI. tyAM te rAjAoe peAte ApelA trAsa badala kuMbha rAjAnI kSamA mAgI. ku bhe pazu te badhAne caceSTa satkAra karI, temane potapotAnI rAjadhAnIe pratye vidAya karyAM. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAe te rAjAonA gayA bAda malie pravajyA lIdhI. te rAjakumArI hovA chatAM gAmegAma pharavA lAgI tathA bhikSA vaDe maLatA khAsUkA anna vaDe pitAne nirvAha karavA lAgI. tenuM A jAtanuM sAmarthya joIne bIjI aneka strIo paNa tenI pAse dIkSita thaIne e mArge vaLI. - pelA rAjAo paNa pitApitAnI rAjadhAnImAM jaI pitAnA putrone rAjakArabhAra soMpI, malila pAse AvyA ane prajita thayA. . mahilA tIrthaMkara thaI ane manuSyasamAjanA utkarSa mATe vadhAre ne vadhAre prayatna karavA lAgI. A pravRttimAM pelA cha rAjAo paNa tenA AjIvana sahacArI thayA. ( A pramANe madhyadezamAM vihAra karatI mallie pitAnuM aMtima jIvana bihAramAM AvelA sameta parvata upara vitAvyuM ane ajarAmaratAne mArga sAthe. he ja chuM ! zramaNabhagavAna mahAvIre strIjIvanano parAkASThAe pahoMcele vikAsa A adhyayanamAM varNavela che, je meM tane kahyo, ema Arya sudhamAM bolyA. 1 A jIvana karatA mahAvIra che, Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnaMdI (mAyarI"] zramaNabhagavAna mahAvIre kahela nAyadhammakahAnA AThamA adhyayanane artha jANo; te have, tenA navamA adhyayanane zo artha kahyo che te jaNAve, ema A jaMbue potAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudharmA bolyA - caMpA nagarImAM keNika nAme rAjA hatuM. tyAM mArkadI nAme eka mATe sArthavAha rahete hato. tene bhadrA nAmanI patnI ane jinapAlita tathA jinarakSita nAme be putra hatA. te baMne bhAIo catura vepArI temaja sAhasika vahANavaTI hatA. atyAre AgAmI teo aneka jAtanAM kariyANAMthI bharelAM moTAM moTAM vahANe laIne agiyAra vAra lavaNasamudranI saphare gayA hatA tathA apAra saMpatti ghasaDI lAvyA hatA. ekavAra te baMne bhAIoe pharIthI dariyAI saphare javAne vicAra karyo, ane te mATe pitAnAM mAtapitAnI saMmati mAgI. | mAtApitAe kahyuM - he putro! have te tame A ekaThA thayelA aDhaLaka dhanane upayoga kare toye ghaNuM che. have vadhAre dariyAI sapharanuM sAhasa kheDavuM rahevA de. tame aneka vAra tyAMthI saphaLatA sAthe kSemakuzaLa pAchA pharyA che e ochuM nathI." 5 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAo paraMtu te baMne bhAIone te dariyAI sapharanI dhUna barAbara lAgI hatI, eTale game tema karIne paNa mAtapitAnI saMmati meLavI laI, teo vahANe sAthe samudranI saphare caDyA. teoe dariyAmAM thoDoka mArga kApe eTalAmAM te AkAzamAM ekAeka akALe vAdaLa caDI AvyAM, megha gAjavA lAgyo, ane pavana pracaMDa vegathI phUMkAvA lAgyo. thoDIvAramAM te vahANe UchaLavA tathA Amatema athaDAvA lAgyAM, temanAM pATiyAM tUTavA lAgyAM, ane saDha phATavA mAMDayA. nAvika, karNadhAra, ane vyApArIo gabharAyA, tathA badhe hAhAkAra thaI rahyokUvAthaMbha tUTI gayA, dhajAo maraDAI gaI, valayenA cUrecUrA thaI gayA ane te sarva vahANe koI pahADa sAthe athaDAI, jetajotAmAM samudramAM garaka thaI gayAM. sAthe ghaNAM kariyANuM ane mANaso paNa alepa thayAM. bhAgyayoge te be bhAIone eka moTuM pATiyuM hAtha AvI gayuM. tene AdhAre taratA tarato te baMne bhAIo eka adbhuta dvIpa pAse AvI pahoMcyA. tenuM nAma ratnadvIpa hatuM. te ghaNe suMdara, darzanIya, prAsAdika ane aneka vRkSAthI suzobhita hatuM. tyAM ratnadvIpadevatA nAme eka bhayaMkara ane duSTa devI pitAnA eka bhavya mahelamAM rahetI hatI. te mahelanI cAre bAju moTA moTA vanakhaMDe hatA. pilA be bhAIoe beTane kAMThe AvI khUba visAme lIdhe. tyArabAda AsapAsa pharIne phaLa vINI khAdhAM, zaradI dUra karavA nALiyera vINIne temanuM tela zarIre masaLyuM, tathA puSkariNImAM nAhIne eka pRthvIzilApaTTa upara nirAMte beThA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 mAphI caMpA nagarI, mAtipatAnI saMmati, samudranI saphara, praca'Da pavananA utpAta, vahANuAnuM bhAgavuM, pATiyAnuM maLavuM ane A dvIpane kAMThe UtaravuM, e badhuM jANe svapna AvyuM hAya ema temane lAsavA lAgyuM. gheADIvAramAM te te be bhAIonA AvyAnI vAta jANIne te devI temanI pAse AvI pahoMcI ane kahevA lAgI :-" huM mAkInA putro ! tamane jo jIvita vahAluM hoya, te mArA mahelamAM AvIne mArI sAthe vividha kAmasukhA bheAgavatA rahA; nahi te A tIkSNa taravArathI tamArAM DokAM uDAvI daIza." 77 te devInAM krodhayukta A vacana sAMbhaLIne te ane bhAI A atyaMta bhaya pAmyA ane tenI icchA anusAra tenA mahelamAM rahI tenI sAthe kAmakrIDA karavA lAgyA. te devI paNa temane te dvIpamAM thatAM amRta jevAM mIThAM phaLe ANI ApavA lAgI tathA temanI sAthe temanI patnInI jema rahevA lAgI. eka divasa jaivalyusamudranA susthita nAmanA rakhavALe zakranA vacanathI te devIne AvIne kahyuM ke, tAre A lavasamudramAM je kAMI ghAsa, pAMdaDuM, lAkaDuM, kacarA ke khIjuM azuci evuM paDyu. hoya te badhuM ekavIsa vAra AMTApherA karIne sApha karavAnuM che. te pramANe lavaNusamudra sApha karavAnA kAme jatI te DhavIe te bane bhAI ene kahyuM, "he devAnupriye ! tame ! ahIM ja rahejo ane kayAMya cAlyA jaze! nahi. mArA viyAgathI akaLAI ne kadAca kayAMka mahAra pharavA javAnA vicAra karI, teA dakSiNa dizA sivAya bIjI badhI Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagakathAo dizAonA vanakhaMDamAM jaje. pUrvanA vanaDemAM haMmezAM varSo ane zarada RtunA dekhAvo rahe che tathA temAM keTalAya latAmaMDapa, puSkariNIo vagere che. te sarva ThekANe tame yatheccha pharajo tathA majA karaje. "jyAre tyA karIne kaMTALo, tyAre uttaranA vanakhaMDamAM jaje. tyAM haMmeza zizira ane hemaMta RtunA dekhAve rahe che. tyAMthI paNa jyAre kaMTALe, tyAre pazcima dizAmAM jajo. tyAM haMmeza vasaMta ane grISma RtunA dekhAve rahe che. te vanakhaMDamAM ghaTAvALA aneka AMbAo che tathA azoka vagere bhinna bhinna prakAranAM vRkSathI te atyaMta suzobhita che. jyAre tyAMthI paNa kaMTALe, tyAre pAchA mahelamAM ja Avaje. paNa dakSiNa dizAmAM bhUlecUke paNa na jatA. kAraNa ke tyAM jenI daSTimAtrathI paNa mRtyu thAya e ugra viSa vALo eka bhayaMkara daSTiviSa sarpa rahe che." devInA gayA pachI baMne bhAIo te te vanakhaMDamAM vArApharatI AnaMdathI pharavA lAgyA. paraMtu te devIe moTo bhaya darzAvIne dakSiNa dizA tarapha javAnI manA karelI hevAthI ja temanuM mana kutUhalathI te dizA tarapha javA mATe ja utsuka rahevA lAgyuM. chevaTe eka divasa nizcaya karIne teo te dizA tarapha ja javA lAgyA. thoDe dUra jatAM ja cAre bAjuthI asahA durgadha AvavA lAgI. tema chatAM nAka tathA meM kapaDA vaDe DhAMkIne teo AgaLa gayA. tyAM zULImAM pahelA eka puruSanuM raDavuM temaNe sAMbhaLyuM. kutUhalathI tenI pAse jaIne teoe pUchyuM :-"he devAnupraya! A Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hae 9H mAkarI vadhasthAna kevuM che? tuM keNa che? kayAMthI Avyo che? ane AvI bhayaMkara vedanAmAM tane keNe nAkhe che?" teNe javAba Apyo "he devAnupriye! A vadhasthAna A dvIpanI devInuM che. huM kAkaMdIne rahevAsI, ghoDAone vepArI chuM. huM keTalAya azvo tathA bIjAM kariyANAM laIne meTAM vahANamAM lavaNasamudranI saphare nIkaLyo hato. durdevavazAt mAruM vahANa samudramAM khaDaka sAthe athaDAIne TI gayuM. mAtra huM eka ja hAthamAM AvelA eka pATiyAne AdhAre tarate tarate A dvIpamAM AvI pahoMcyA, tathA ahIMnI devI sAthe bhegavilAsa karate tenA mahelamAM AnaMdapUrvaka rahevA lAgyo. eka divasa jarAka vAMkuM paDatAM teNe gusase thaIne mArI A dazA karI che. he devAnupriye! tamArI paNa te zI vale karaze tenI mane khabara nathI." A vAta sAMbhaLatAM ja baMne bhAIo bhayathI kaMpavA lAgyA ane AjIjI sAthe A dvIpamAMthI nAsI chUTavAne mArga te puruSane pUchavA lAgyA. teNe javAba Apyo ke "he devAnupriye! pUrva dizAnA vanakhaMDamAM zailaka nAmanA cakSanuM eka cakSAyatana che. tyAM te azvarUpe rahe che tathA pratyeka mAsanI caudaza, AThama, amAsa ane pUnamane divase AvIne moTethI bole che ke "kenI rakSA karuM?" kene tAruM?" te tame A caudaze tenA AtanamAM jaI tenI pUjAsevA kare ane tene kahe ke "amane tAra, amArI rakSA kara.' - tenA kahyA pramANe caudazane divase te bhAIoe cakSAyatanamAM jaIne pitAne tAravAnI ane bacAvavAnI te yakSane vinaMti karI. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhakathAo - te yakSe temane kahyuM ke, "huM tamane avazya bacAvIza. paraMtu ghoDAne rUpe jyAre tamane pITha upara besADIne huM lavaNasamudramAM cAlIza, tyAre te devI pAchaLa AvI tamane bivaDAvavAnuM ke zRMgArabharyA hAvabhAvathI bhAvavAne khUba ja prayatna karaze. te vakhate tamAre jarA paNa pIgaLavuM nahi ke tenI sAmuM jovuM nahi. kAraNa ke jyAM sudhI tame mArI pITha upara raheze tyAM sudhI tamane hAtha paNa lagADavAnI keInI tAkAta nathI. paraMtu jo tame jarAya lAlaca ke bhayathI palaLIne tenI sAmuM joze, ke tarata huM tamane mArI pITha uparathI samudramAM phekI daIza ane te devI tatka La tamAre vadha karaze." baMne bhAIe tenA kahyA pramANe ja daDhatAthI vartavAnuM kabUla karI tenI pITha upara ArUDha thayA ane caMpA tarapha vegathI gamana karavA lAgyA. lavaNasamudrane sApha karIne mahelamAM AvatAM ja devIe te baMne bhAIone tyAM na joyA. te tarata ja badhI hakIkata samajI gaI ane talavAra hAthamAM laI temanI pAchaLa paDI. teNe pAse AvI te baMne bhAIone aneka prakArane bhaya batAvyuM paNa jyAre te jarA paNa DagyA nahi, tyAre teNe zaMgArayukta hAvabhAvathI temane bhAvavAne prayatna karyo. tene lAgyuM ke jinarakSita kaMIka DhIle che eTale tene uddezIne te madhura svare bolavA lAgIH "he priya! he vallabha! he kaMtha! A jinapAlitane te huM nahetI gama lI, paNa tane te huM atyaMta priya hatI. te pachI tuM zA mATe mane vinAkAraNa ekalI mUkIne Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9H mAkedI divase zI rIte jaze? he kAMta! je tuM mArA upara dayA nahi kare te huM jarUra ahIM prANatyAga karIza." tenAM AvAM prema tathA anunayayukta madhura vacanethI jinarakSita gaLI gaye ane tenI sAme jovA lAgyo. Ama thatAM ja pelA yo tene potAnI pITha uparathI jorathI samudramAM pheMkayo ane pelI devIe tene pitAnI taravAra upara ja adhdhara jhIlI laI tatkALa mArI nAkhe. - tyArabAda te jinapAlitane lobhAvavA prayatna karavA lAgI. paraMtu jyAre ghaNuM karagaravA chatAM, raDavA chatAM ke hAvabhAva batAvyA chatAM te jarA paNa Dagyo nahi, tyAre thAkIne te pitAnA bhavana tak pAchI cAlI gaI. caMpA A pahoMcatAM ja pelA yakSe jinapAlitane tenI pAsenA eka bagIcAmAM utArI mUkyo. teNe potAne ghera jaI potAnAM mAtApitAne raDatAM raDatAM pitAnA vItakanI ane jinarakSitanA mRtyunI badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI. tyArabAda, samaya jatAM ane zeka visAre paDatAM sau sukhathI rahevA lAgyAM. eka vakhata caMpA nagarInA pUrNabhadra udyAnamAM bhagavAna mahAvIra padhAryA. jinapAlite temanuM dharmapravacana sAMbhaLyuM; ane pitAnA jIvananI zuddhi mATe; te mAtapitAnI saMmati laIne temane aMtevAsIthaI, saMyamapUrvaka rahevA lAgyA. he ja bu! jinarakSita je pramANe devInA hAvabhAvathI mehita thaI, zilaka yakSanI pITha uparathI gabaDI paDIne hajAre jaLacara prANuothI vyApta evA sAgaramAM maraNa pApe, te pramANe je zrama ane zramaNae aviratithI meha pAmIne cAritryathI bhraSTa thaze, te duHkhathI vyAsa ane Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAe bhayaMkara svabhAvavALA apAra saMsArasAgaramAM paDIne bhramaNa karyA karaze. temaja he jaMbu! jema jinapAlita devIthI kSema na pAmatAM potAnA sthAne jaI jIvita ane sukha pApe, te pramANe je zramaNe ane zramaNuo sarva prakAranA mAnasika kAmane eka vAra mUkyA pachI pharI icchatAM nathI, te A bhayaMkara saMsArasamudrane oLaMgI siddhipadane pAme che. he jaMbu! zramaNabhagavAna mahAvIre navamA adhyayanane A pramANe artha kahyo che, te tane meM kahyo, ema Arya sudharmA bolyA. 10 caMdramA [caMdimA1] zramaNabhagavAna mahAvIre kahela nAyAdhammakahAnA navamA adhyayanane artha jANyo; te have tenA dazamAM adhyayanane zo artha kahyo che te jaNAve, ema Arya jaMbue potAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudharmA bolyA - ekavAra rAjagRha nagaranI bahAranA guNazilaka cityamAM zramaNabhagavAna mahAvIra AvIne UtaryA hatA. temanA moTA ziSya gautame te vakhate temane nIce pramANe prazna pUchayo - "he bhagavAna ! AtmAnI zuddhine vikAsa kevI rIte thAya che ane hAsa kevI rIte thAya che, te mane kahe." Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 kramA zramaNabhagavAna mahAvIra mAlyA :-~ " he gautama! varNa, zItalatA, snigdhatA, kAMti, dIpti, dyuti, chAyA, prabhA, ejasa, lephyA ane maMDaLanI khAkhatamAM kRSNapakSanA paDavAnA caMdra pUrNimAnA caMdra karatAM hIna hAya che. " te ja pramANe kRSNapakSanA paDavAnA caMdra karatAM bIjanA caMdra hInatara hoya che. ane e rIte dararAja hIna thatA thatA amAsanI rAtre te cheka naSTa thaI jAya che. " e ja pramANe he AyuSyaman zramaNu ! kSamA, nibhatA, jitendriyatA, saralatA, mRdutA, laghutA, satya, tapa, tyAga, akiMcanatA ane brahmacaryaMnA guNAthI rahita thaI ne ApaNAM nigra nigraMthIo dinapratidina hIna, hInatara ane hInatama dazAne pAmatAM chevaTe amAsanA caMdranI jema bilakula nAza pAme che. " vaLI huM gautama ! zuklapakSanA paDavAnA caMdra vaNu, vruti vagere guNeAnI bAbatamAM amAvAsyAnA caMdra karatAM adhika hoya che. te ja pramALe zuklapakSamAM khIjanA caMdra paDavAnA caMdra karatAM adhikatara hoya che. e rIte vadhatAM vadhatAM pUrNimAnA caMdra e badhA guNaiAthI paripUrNa hoya che. " e ja pramANe huM AyuSyamana zramaNa ! kSamA vagere guNAne vadhAre ne vadhAre khIlavanArAM nigraMtha ane nigraMthIo chevaTe parNimAnA caMdranI peThe paripUrNa thAya che. " huM jakhu ! A pramANe zramaNabhagavAna mahAvIre dazamA adhyananA artha kahyo che; te tane me' kahyo, ema A sudhAM khelyA. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 dAvavanAM jhADa [dAvavA ] zrapaNubhagavAna mahAvIre kahele nAyAdhammakahAnA dazamA adhyayanane artha jANya; te have tenA agiyAramA adhyacanane zuM artha kahyo che te jaNAve, ema Arya ja bue pitAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudharmA belayA - ekavAra rAjagRha nagaranI bahAra guNazila caityamAM zramaNabhagavAna mahAvIra AvIne UtaryA. temanA moTA ziSya gautame te vakhate temane nIce pramANe prazna pUchyo - he bhagavana ! kevA prakAranA jIvane ArAdhaka kahevA, ane kevA prakAranA ane virAdhaka kahevA, te mane kahe." zramaNabhagavAna mahAvIre javAba Apyo - "samudrane kAThe ghaTAvALAM, patra, puSpa ane phaLathI lacelAM tathA puSkaLa hariyALIvALAM suzobhita dAvadava nAmanAM vRkSo hoya che. have jyAre keI vAra dvIpanA ISatapurAvAta, pazcAtuvAta, maMdavAta ane mahAvAta cAle che, tyAre te vRkSemAMnAM keTalAMka te jevAM hoya che tevAM ja suzekSita rahe che, keTalAMka jINuM thaI jAya che, keTalAMka karamAI jAya che ane keTalAMka sUkAM TUMThAM jevAM thaI jAya che. "e ja pramANe, je nigraMtha ane nigraMthIo bIjA zramaNa ane zramaNuonA ke zrAvaka ane zrAvikAonA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11: dAvAnAM jhADa 1 sa'sagamAM AvatAM peAtAnI sahanazIlatA gumAvatAM nathI ane nirbhaya rahIne sAvadhAnapaNe badhuM sahana karI le che, paraMtu anya dharmavALAMonA saMsagamAM AvatAM ja UkaLI jAya che ke kSamAne kere mUkI kazuM sahana karavAnI darakAra rAkhatAM nathI, ane dharmane nimitte krodhane vaza thAya che, tene azathI virAdhaka kahyAM che. je nigraMtha ane nigraMthI anya tIthikAnA sa'sagamAM AvatAM zAMta rahe che paNa zramaNa ane zramaNIo tathA zrAvaka ane zrAvikAonA saMsargamAM AvatAM ja khaLabhaLI UThe che, krodhe bharAya che, caDhDhA taddA melI nAkhe che, ane sahanazIlatAne kAre mUke che, tene azathI ArAdhaka kahyAM che. " je nigraMtha ane nigraMthIo koInA paNa sahavAsamAM AvatAM peAtAnA samalAva gumAvI bese che ane avivekane vaza thaI viSamabhAvamAM pravarte che, teone sarvAMze virAdhaka kahyAM che. " ane je zramaNa ane zramaNIe game tenA sahavAsamAM AvatAM samabhAve ja vate che, kadI gusse thatAM nathI, ke AkRtimAM, bhASAmAM ke vicAramAM krodhanA aMza paNa AvavA detAM nathI, tevAM kSamAzIla zramaNa zramaNIone sarvAze ArAdhaka kahyAM che." huM jakhu ! jIvAnI ArAdhakatAnA pAyA temanI sahanazIlatA upara che ane virAdhakattAnuM mULa temanA krodhI svabhAvamAM che. e atha zramaNubhagavAna mahAvIre A agiyAramA adhyayanamAM kahyo che; te meM tane kahyo, ema A sudharmA AlyA. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAo sAra A adhyayanamAM ArAdhaka ane virAdhakanuM svarUpa batAvavAmAM AvyuM che. ArAdhaka eTale bhagavAnanI AjJA pramANe cAlanAra, ane virAdhaka eTale te pramANe nahi cAlanAra. je manuSya pote mAnelAM svajane sAthe ke anya dhamavALAo sAthe kaI prakAranI athaDAmaNamAM Ave che, tene AmAM spaSTa zabdamAM virAdhaka kahAo che. ane je badhA sAthe samabhAvathI vate che, tene ArAdhaka kahyo che. anya tIrthika (anya saMpradAyavALAo) sAthe athaDAmaNamAM AvavAnuM nimitta mAtra sAMpradAyika amitA sivAya bIjuM kAMI kaLI zakAtuM nathI. bhagavAna jANatA hatA ke A ekaja kAraNathI eka dharmane mAnanArA paNa bhinna bhinna saMpradAyavALA ane judA judA dharmane mAnanArA e badhA pitA potAne sAcA mAnIne te pramANe vartaze te nahi, paNa laDaze jarUra. evA laDanArAone temaNe virAdhaka kahIne khAsa vakhoDakyA che. AthI spaSTa mAlama paDe che ke jinapravacanamAM paraspara matabhedane aMge jenee paraspara dhamakalaha kare e bhagavAnanI cokhkhI virAdhanA che. tema ja bIjA pravacananI sAthe, temane mithyA kahIne kalaha kare e paNa virAdhanA ja che. bhagavAnanA kahA pramANe je puruSa sva ke paradhamI sAthe sahiSNutAthI varte che te ja ArAdhaka kahevAya che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 pANI [udagaNAya'] zramaNabhagavAna mahAvIre kahele nAyAdhammakahAnA agiyAramA adhyayanano artha jANe; to have tenA bAramA adhyayanane zuM artha kahyo che te jaNAve, ema Arya jaMbue potAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudharmA bolyA :- caMpA nagarImAM jitazatru nAme rAjA hatA. tene dhAriNI nAme strI ane adInazatru nAme yuvarAja putra hate. tenA rAjyanI dhurA subuddhi nAma zramaNopAsaka amAtyanA hAthamAM hatI. caMpAnI bahAra eka moTI khAI hatI. tenuM pANI saDelA muDadA jevuM gaMdhAtuM, jevuM ke aDakavuM na game tevuM gaMduM, ane asaMkhya kIDAothI khadabadatuM hatuM. ekavAra jitazatru rAjA aneka moTA rAjAo, dhanADhyo ane sArthavAho sAthe bhejana lIdhA pachI bhejananI sAmagrInAM vakhANa karate teone A pramANe kahevA lAgyuM - "he devAnupriye ! ApaNe lIdhelA bhojanane rasa uttamottama hatuM. tene varNa, gaMdha ane sparza paNa e ja suMdara hate. bhejana dIpaka, tarpaka, atyaMta AsvAdavALuM tathA ApaNuM batrIse koThAone ThaMDaka vALe evuM AhalAdaka hatuM." Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo amAtya subuddhi sivAya tyAM beThelI maMDaLIe rAjAnI hAmAM hA meLavI; paNa subuddhie kahyuMH -- " emAM zuM navAI che ? e tA pudgala-paramANuonA svabhAva che. keTalIka vAra sArAM ane madhura avAjavALAM paramANuo kAnane na game tevA kaThora avAjavALAM thaI jAya che, ane kAnane na game tevA avAjavALAM paramANue uttama, madhura avAjavALAM paNa bane che. . " je aNue AMkhane atyaMta prasannatA ApanArAM hAya che, te koI vAra jovAM paNa na game tevAM thaI jAya che; athavA tethI UlaTuM pariNAma paNa Ave che. "suga dhI aNue keTalIka vAra mAthuM phATI jAca tevAM durgaMdhayukta paNa thaI jAya che; ane durgaMdhI aNue mAthAne tara kare tevI suvAsa paNa ApavA lAge che. jIbhane svAdiSTa lAganArAM paramANue keTalIka vAra esvAda paNa anI jAya che; ane cAkhavAM paNa na game tevAM ANue atyaMta madhura paNa thaI jAya che. << " je aNuonA spa karavAnuM ApaNune vAravAra mana thAya, te ja aNue keTalIka vAra aDakavAM paNa na game tevAM thaI jAya che; jyAre keTalIka vAra tethI UlaTuM pariNAma paNa Ave che. " eTale ke amuka ghaNuM sarasa ane amuka huM ja kharAba che e kAMI navAI nA viSaya nathI. " keTalIka vAra sarasa vastu saMyeAgavazAt magaDI pazu pazu jAya che ane kharAba vastu sudharI paNa jAya che. e tA mAtra paramANuonA svabhAva ane saceAganI vicitratA che." Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 pANI subuddhinI A hakIkata jitazatrune gamI nahi paNa te A viSe vadhu carcA na karatAM cUpa rahyo. eka vAra jitazatru rAjA ghoDesvAra thaIne moTA parivAra sAthe nagara bahAra, te khAInA atyaMta gaMdA pANI pAse thaIne pharavA nIkaLyA. tyAM te pANInI asahya durgadhathI tene nAka dAbavuM paDyuM. thoDe AgaLa jaIne rAjAe badhA samakSa e pANInI niMdA zarU karI. teNe kahyuM - e khAInA pANune raMga ghaNe ja kharAba che ane ane gaMdha te sApanA saDelA muDadA jevuM che. eTalA uparathI ja tenA svAda ane sparzanI paNa aTakaLa karI zakAya che." rAjAnI A vAta paNa amAtya sivAya bIjA badhAe kabUla rAkhI. mAtra amAtye kahyuM - "he svAmI ! mane to tamArI A vAtamAM kaMI navAI lAgatI nathI. meM pahelAM kahyuM hatuM te pramANe e te badhuM paramANuonA svabhAvanI vicitratAmAM ja raheluM che." jitazatrue subuddhine kahyuM - he devAnupriya ! tAre abhiprAya barAbara nathI. mane te tAruM kathana durAgraha bhareluM ja lAge che. je sArI vastu che te sArI ja che, ane kharAba vastu che te kharAba ja che. temane te svabhAva palaTAI jAya evuM te kaI banatuM haze ?" rAjAnA kathana uparathI subuddhine lAgyuM ke vastumAtra parivartanazIla che e vAta rAjA jANato nathI. mATe mAre pratyakSa prayoga karI batAvI, rAjAne bhagavAna mahAvIre kaheluM vastunuM svarUpa barAbara samajAvavuM joIe. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmasthAe bhagavAna mahAvIre kahyuM che ke, vastumAtra dravya paryAya ubhayarUpa che. dravya vinAnA paryAye ane paryA vinAnuM dravya hoI zake ja nahi. paryAya eTale pariNAma-pheraphAra, A hakIkata rAjAnA dhyAnamAM Ave mATe mAre khAInA A gaMdA pANIne ja svaccha karI batAvavuM joIe. Ama vicAra karI, ghera pAchA gayA bAda, subuddhie bajAramAMthI nava korA ghaDAo maMgAvyA tathA potAnAM mANase dvArA te ghaDAomAM khAInuM gaMduM pANI barAbara gaLIne bharAvI maMgAvyuM. tyArabAda teNe te ghaDAo barAbara baMdha karI sAta divasa rAkhI mUkyA. tyArabAda bIjA navA ghaDAo maMgAvI, te paNa temAM pharI gaLIne naMkhAvyuM ane te darekamAM tAjI rAkha naMkhAvI. sAta divasa bAda pharI navA ghaDA maMgAvI teNe te pramANe ja pharI karAvyuM. Ama sAta aThavADiyAM sudhI teNe te pAchuM vAraMvAra pheravAvyA karyuM tathA temAM tAjI rAkha naMkhAvyA karI. sAtame aThavADiye e pAne varNa, gaMdha, rasa ane sparza svacchamAM svaccha pANI je thaze. te idri ane gAtrone AhlAda Ape tevuM, pacya, halakuM ane saphaTika jevuM nirmaLa thayuM. e uttama pANIne vadhu uttama banAvavA subuddhie temAM sugaMdhI vALo, metha vagere udakasaMbhAraNIya dravyo meLavyAM ane rAjAnA pANiyArAne e pANI laI jaI, bhojana vakhate rAjAne ApavAnI sUcanA karI. jamyA pachI rAjAe e pANI pIne tenAM khUba vakhANa karyo ane sAthe jamanArA badhA rAjAo, mitro vagerene kahyuM ke, "he devAnupriye ! ApaNe je pANI atyAre pIdhuM e uttama che. zuM ene svAda ! zuM ene raMga ! zI enI aThavADika che e vAta cite raka Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12: pANI gadha ! ane kevI enI hima karatAMye vadhAre zItalatA ! huM te tene udakaratana kahuM chuM." vakhANa karatAM karatAM rAjAe pANiyArAne pUchyuM ke " A pANI te kayAMthI meLavyuM? pANiyAro belyo - "mahArAja pANI subuddhine tyAMthI AveluM che." rAjAe subuddhine bolAvIne pUchayuM - "he devAnupriya ! tuM AvuM sarasa pANI kyAMthI lA ?" subuddhie javAba Ape - "mahArAja ! e pANI pilI gaMdhAtI khAInuM ja che." rAjAe vimaya sAthe pUchayuM ke, "zuM A pelI gaMdI khAInuM pApa che?" subuddhi be - "mahArAja ! e tenuM ja pANI che. jinabhagavAne kahyuM che ke vastumAtra pariNamanazIla che. jyAre tame bhejananAM vakhANa kyAM ane pANInI niMdA karI, tyAre meM tamane jinabhagavAnane siddhAMta samajAvavA prayatna karela; paNa tamArA mAnyAmAM te vAta AvI nahi. tethI meM khAInA gaMdhAtA pANI upara pravega karIne tamane te pratyakSa karI batAvyo." Ama thavA chatAM rAjAne subuddhi upara vizvAsa na AvyuM. tethI teNe pitAnI dekharekha nIce, koIthI pheDI na zakAya tevAM khAsa aMgata mANasedvArA e pANI maMgAvI subuddhinA kahevA pramANe e praga pharI karI joye. tyAra bAda tene pAkI khAtarI thaI ke subuddhinuM kahevuM pUrepUruM kharuM che. teNe pharI vAra subuddhine bolAvIne pUchyuM ke vastunA svarUpane lagate A satya siddhAMta te kyAMthI meLa ?" Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAe subuddhi belya: "mahArAja ! jinabhagavAnanA vacanathI huM e siddhAMta samajyo . tethI ja keI suMdara vastu joIne huM phulAta nathI tema ja naThArI vastu joI gabharAto nathI. vastunA paryAnuM yathArtha bhAna thavAthI mumukSu pitAne samabhAva TakAvI barAbara madhyastha rahI zake che ane kaSAyonI cIkAzamAM paDatuM nathI." subuddhinI vAta sAMbhaLIne rAjAne e siddhAMta samajavAnI tIvra IcachA thaI. subuddhie tene paDhArthanA svarUpa paratvene jinabhagavAnane siddhAMta barAbara samajAvyuM. tema ja sadAcAra paratve jine kahele cAturyAma dhamara tathA gRhastha dharmanI barAbara samaja ApI. rAjA te vAta sAMbhaLI ghaNe prasanna thaye tathA subuddhine kahevA lAge - "he devAnupriya! tAruM kahevuM mane barAbara gamyuM che, emAM mAre pAke vizvAsa che. have huM padArthanuM yathArtha svarUpa samajyo chuM tathA AcArazuddhi mATe jine kahelA gRhasthadharmane mArI pravRttimAM utAravAne chuM." eka vAra caMpA nagarInI bahAra pUrNabhadra cityamAM keTalAka jinAnuyAyI sthavire AvIne UtaryA. subuddhie rAjAnI saMmati laI te sthavironA aMtevAsI thavAne vicAra karyo. paraMtu rAjAe tene kahyuM ke, "DAM varasa pachI ApaNe baMne sAthe ja jinabhagavAnanA sthavirenA aMtevAsI thaIza, " Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANa 12: pANI subuddhie rAjAnI te vAta svIkArI ane e baMne bAra varasa sudhI gRhasthadhamAM rahyA. tyAra bAda cittavRttine paripAka thaye rAjAe pote ja subuddhine bolAvIne kahyuM ke, "have ApaNe A adInakumArane gAdI eNpI, tathA kuTuMbanI saMmati meLavI, baMne sAthe ja pelA sthavirenA aMtevAsI thaIe." e pramANe kumArane rAjyAbhiSeka karyA bAda te baMnee pravrajyA lIdhI ane jIvanazuddhine mAga svIkAryo. baMne jaNAe agiyAra agenuM adhyayana karyuM, manuSyamAtramAM mitrIbhAva pragaTAvavA ugra prayatna karI cittamAM samabhAva keLa, tathA zarIra-Idriyone potAnA vazamAM ANyAM. e pramANe keTalAya varSo sudhI saMyama ane tapanuM AcaraNa karatA te, chevaTe kALa karI siddha buddha ane mukata thayA. A pramANe he jaMbu ! zramaNabhagavAna mahAvIre pitAnuM maMtavya bIjAne barAbara samajAvavAnI paddhati A adhyayanamAM varNavI batAvI che, te meM tane kahI, ema Arya sudharmA bolyA. jIvana karyuM samabhA Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 deDako [maMDa1] zramANubhagavAna mahAvIre kahelo nAyAdhammakahAnA bAramA adhyayanane artha jA; te have tenA teramAM adhyayanane zuM artha kahyo che te jaNAve, ema Arya jabue potAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudharmA bolyA - rAjagRha nagaranI bahAra guNazilaka nAme caitya hatuM. te nagaramAM zreNikarAjA rAjya karatuM hatuM. te samaye gAmegAma pharatA pharatA saMyama ane tapathI AtmAne vAsita karatA zramaNubhagavAna mahAvIra potAnA cauda hajAra zramaNa sAthe tyAMnA guNazilaka cityamAM AvIne UtaryA. tyAM ekavAra saudharmaka95nA darAvataMsaka nAmanA vimAnamAM rahenAre dadura nAmane tejasvI deva temanI bhakti karavA AvyA. te devanuM divya teja joIne bhagavAnanA moTA ziSya temane pUchayuM - "he bhagavana ! e deve evuM adbhuta teja zAthI meLavyuM?" bhagavAna bolyAH - "he gautama ! A nagaramAM pahelAM meTI riddhivALo ane vyavahArakuzaLa naMda nAme eka meTe maNiyAra rahetA hatA. te vakhate eka vAra pharate pharate huM A nagaramAM AvI caDyo. naMda maNiyAre mAruM pravacana sAMbhaLI mArI pAse zramaNopAsakane dharma svIkAryo. 94 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13: deDake pachI divasa jatAM asaMyamIonA sahavAsane kAraNe te dhIre dhIre potAnA saMyamamAM zithila thavA lAgyo. eka vAra jeTha mAsamAM nirjaLe aThThama (traNa upavAsa) svIkArIne te pitAnI pauSadhazALAmAM rahyo hato. chelle divase tene atyaMta tRSA ane sudhA lAgI. paNa te asaMyata ane Asakta thayo hovAthI bhUkha ane tarasa vakhate samabhAva TakAvI rAkhavAne badale atyaMta vyAkuLa thaI gaye. te vakhate tene vicAra Avyo ke, je lokone pIvA mATe ke nAhavA mATe vAve, puSkariNIo ane talAvaDIo khaNAve che, teone khare khara dhanya che. huM jema atyAre tRSAthI pIDAvuM che, tema aneka pravAsIo AvA sakhata tApamAM tarasathI taraphaDatA haze. teone mATe e vA ane talAvaDIo AzIrvAda samAna che. Ama vicAra karatAM teNe nizcaya karyo ke, AvatI kAle savAre ja eka meTuM bhaMTaNuM laI huM rAjA pAse jaIne tenI saMmati meLavI eka moTI puSkariNuM khodAvIza. savAra thatAM ja te pramANe teNe rAjA pAse jaIne tene vinaMti karI - "he mahArAja ! Apa anumati Ape te nagaranI bahAra, bhAra parvata pAse, vAstuzAstrIo batAve te jagyAe huM eka meTI puSkariNI khedAvavAnI IcchA rAkhuM chuM." rAjAe tema karavAnI tene ghaNuM khuzIthI rajA ApI. tyAra bAda teNe vaibhAra parvatanI pAse samacorasa, sarakhA kAMThAvALI, aneka jAtanAM puSpothI sugaMdhita ane pupenI gaMdhathI chakelA bhamarA tathA sArasa vagere aneka Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo jaLacara paMkhIonA avAjathI guMjAyamAna evI moTI puSkariNI baMdhAvI. tenI cAre dizAmAM teNe ghaTAdAra vRkSonI gADha chAyAvALA ane sugaMdhita pupavALI latAothI bahekatA cAra vanakhaMDe taiyAra karAvyA. - tyAra bAda pUrvanA vanakhaMDamAM teNe aneka staMbhethI suzobhita ane atyaMta manohara evI eka moTI citrasabhA baMdhAvI. temAM prekSakone prasanna kare tevAM aneka prakAranAM lAkaDAnAM ramakaDAM, pustanI banAvaTe, vividha jAtanAM citro, mATInI aneka prakAranI sajAvaTe, judI judI jAtanAM gUMthaNakAma, tathA vaTIne, bharIne ane samUha karIne taiyAra karelA dekhAvo vyavasthita rIte goThavavAmAM AvyA hatA. te pratyekanI samaja ApanArA nipuNa kArIgare, tema ja vividha prakAranAM gAyanavAdana karanArA gAyake tathA kuzaLa naTane tyAM pagAra ApIne rokavAmAM AvyA hatA. zramathI kaMTALIne nagara bahAra vihAra karavA AvanAra leke te sabhAmAM niraMtara bichAvI rakhAtAM Asane upara besIne prasannatApUrvaka te dekhAvo jetA, saMgIta sAMbhaLatA ane nATakane rasa laI pitAne zrama dUra karatA. dakSiNanA vanakhaMDamAM aneka jaLayaMtrothI zobhita, vizALa, bhavya, UMcI, tathA sahelAIthI svaccha thaI zake tevI eka pAkazALA tayAra karAvI hatI. temAM khAna, pAna, khAdima ane svAdima e cAre prakAranI vipula bhajanasAmagrI taiyAra karavA pAkazAstramAM pravINa raseIyAone rekelA hatA. e raseIyAo tyAM AvanArA zramaNe, brAhmaNe, kRpaNa loke ane mAgaNene te bhejanasAmagrI chUTe hAthe Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13: deDake 97 ApatA. tyAM AvanAra kaI bhUkhyuM na jAya tenI naMda maNiyAranI khAsa AjJA hatI. pazcimanA vanakhaMDamAM cArekorathI vipula prakAza ane svaccha havA AvI zake tevuM eka meTuM auSadhAlaya baMdhAvyuM hatuM. tyAM aneka vaidyo, vidyaputro, reganI parIkSA karanArA anubhavI ane tarkathI rogane samajanArA catura mANasane rokavAmAM AvyA hatA. teo tyAM AvanAra sarva rogIo, plAna, durbale ane aneka vyAdhithI pIDAyelA lekenI nidAnapUrvaka cikitsA karatA hatA. cikitsA uparAMta regIenA upacAra ane khAnapAnanI paNa tyAM saMbhALabharI vyavasthA hatI. uttaranA vanakhaMDamAM naMda zeThe eka moTI AlaMkArikasabhA banAvarAvI hatI. tyAM AvanArA lekene svaccha karanArA aneka alaMkArika puruSo (hajAme) rAkhavAmAM AvyA hatA. keTalAya zrama, anAtha, glAne, rogIo ane durbale te sabhAne lAbha laI svaccha thatA. rAjagRhamAM AvatA ke rahetA aneka musAphare, kAsadiyAe, kAvaDiyAo ane kArIgare, ghAsa, pAMdaDAM ane lAkaDAMnA bhArA laI janArA aneka anAtha ke sanAtha leke te naMdA puSkariNamAM nAhavA, pANI pIvA ane pANI laI javA vAraMvAra AvatA tathA keTalAka te tyAM AvIne mAtra jaLakrIDA karatA. puSkariNakAMThe UbhA karelA keLanA maMDapomAM, latAkuMjomAM ane pakSIonA avAjathI kalakalita aneka prakAranI puSpanI pathArIomAM sAyavihAre nIkaLelA rAjagRhavAsIo ArAma karatA. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAo e puSkariNIne lIdhe AkhA rAjagRhamAM ane tenI cAre bAju naMda maNiyAra khUba ja prasiddha thaye. jyAM jaIne sAMbhaLe tyAM loko tenA ja guNa gAtA ane kahetA dhanya che naMda maNiyArane ! saphaLa che ene manuSyajanma! ane dhanya che tenAM mAtApitAne !" AvI cAre dizAmAM phelAyelI pitAnI kIrti sAMbhaLIne zrama pAsakanI maryAdAthI vyuta thayelo te naMda maNiyAra adhikAdhika prasanna thayA ane pitAnuM nAma amara thayuM jANuM khUba phulAto sukhe sukhe rahevA lAgyo. ema keTalAka divase vahI gayA bAda eka vAra naMda maNiyAranuM zarIra seLa regathI ekIsAthe gherAyuM. zvAsa, khAMsI, javara, dAha, zUla, bhagaMdara, harasa, ajIrNa, AMkhanuM zULa, mAthAnuM zULa, aruci, AMkha ane kAnanI vedanA, kharaja, jalodara, ane kedra ema rogethI te herAna herAna thaI gayo. teNe rAjagRhamAM ghoSaNA karAvI ke je kaI vaidya nada maNiyAranA eka paNa rogane zamAvaze tene meM mAgyuM nANuM ApavAmAM Avaze. A zeSaNa teNe pharI pharI betraNa vAra karAvI. tene kAraNe keTalAya vaidyo ane vaidyaputra, cikitsAne lagatAM zastro, pAtro, zastrone tIkSaNa karavAnI sallIo, kariyAtA vagerenI saLIo ane aneka prakAranAM esaDasaDa laIne AvyA. teoe AvIne naMdamaNiyAranuM zarIra tapAsyuM, nidAna viSe aMdara aMdara paDapUcha karI. keTalAya lepa, kharaDe, cIkaNuM pINuM, vamana ane virecananA upacAro, nAse, DAM, apasnAne (cIkAza dUra karavA mATenAM snAna), anuvAsanA, Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13: deDake bastI, nirUha, zirAve" takSaNe, prakSaNa, zirevenTane, tarpaNe, ane puTapAke, 10 vagere upAcanI sUcanA karI tathA auSadha tarIke keTalAya prakAranI chAlA, vele, mULe, kada, patro, pukhe, phUle, bIje, saLIo vagere cIdhI. paNa teonA eka paNa upacArathI naMdanA zarIrane jarAya zAMti na vaLI. naMda maNiyAra ATalA rogathI pIDAyelo hato chatAM tenuM mana te pitAnI puSkariNImAM ja Asakta hatuM. Akhara vakhate paNa te temAMthI mana pAchuM pheravI zakyo nahi. pariNAme te pitAnI ja puSkariNImAM eka deDakA tarIke janme. tyAM cAre bAju pharate te deDake moTe thaI puSkariNamAM Amatema khelavA kudavA lAgyo. puSkariNIe AvelA leke naMdanuM nAma laI tenI khUba prazaMsA karatA ane kahetAH- "dhanya che naMdane. dhanya che naMdanI udAratAne!' eka vAra A zabda pilA deDakAne kAne paDyA. te sAMbhaLatAM ja tene yAda AvyuM ke A zabdo teNe pUrve paNa kayAMka sAMbhaLyA che. vadhAre vicAra karatAM tene potAnA pUrva janmanuM barAbara smaraNa thayuM. te samaye ke zramaNabhagavAna mahAvIra pAse svIkArelI zrama pAsakanI maryAdAmAM zithila thaIne maratI vakhate A puSkariNImAM Asakta rahevAne kAraNe ja huM A deDakAnI dazAne pAmyo chuM. A vAta samajAtAM ja te atyaMta pazcAttApa karavA lAgyuM. teNe potAnI buddhithI pharI vAra zramaNopAsakanI maryAdA svIkArI ane jIvana sudhI e janmamAM paNa banI zake teTale saMyama pALavAne saMkalpa karyo. yaza, puSkariNA karavAmAM koI Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmasthAe atyAra sudhI te marajImAM Ave tyAre pANImAM pharatAM bIjA nAnAM jIvaDAMne mArI khAte ane ramata mATe paNa pANImAM Amatema pharI aneka jatuone trAsa Apate. paraMtu upara jaNAvyA pramANe zramaNe pAsakanI maryAdA svIkAryA bAda teNe pitAnI tamAma hiMsaka pravRtti baMdha karI. ane te paNa eTale sudhI ke be be divasanA ekAMtare upavAsa karavA chatAM khorAkamAM te mAtra pANI ja leto ane temAM paNa eka paNa jaMtu nA Ave tenI pUrepUrI saMbhALa rAkhate. eka vAra teNe puSkariNImAM nAhavA AvelA ke pAsethI sAMbhaLyuM ke "bhagavAna mahAvIra guNazilaka cetyamAM padhAryA che" e vAta sAMbhaLI te mArAM darzana karavAne utsuka thaye ane dhIre dhIre bahAra AvI pitAnI huta gatithI mArA utArA tarapha AvavA nIkaLe. te vakhate he gautama ! rAjA zreNika bhaMbhAsAra paNa pitAnA moTA parivAra sAthe mane vAMdavA AvatuM hatuM. e deDake rastAmAM ja tenI savArImAM sapaDAI gayo ane eka gheDAnA baccAnA DAbA paga nIce sakhata dabAtAM ja tenAM AMtaraDAM bahAra nIkaLI gayAM. have tenAthI AgaLa cAlI zakAya tema rahyuM nahi, eTale te ThekANe ja "sarva vItarAga puruSane tathA mArA dharmAcArya zramaNabhagavAna mahAvIrane mArA namaskAra he," ema te pitAnI bhASAmAM be. te vakhate tene spaSTa smRti thaI ke teNe zramaNabhagavAna mahAvIranI samakSamAM hiMsA, asatya vagere doSone zrama pAcakanI maryAdAmAM Ave teTale ja tyAga svIkAryo hatuM, paNa have teNe saMkalpa karyo ke, "huM te dene zrama Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14: amAtya teli 11 nI maryAdAmAM Ave e tyAga svIkAruM chuM ane have huM vadhAre jIvuM to paNa kaI paNa prakAranA bhejanana tema ja A dehanI mUchano saMpUrNa tyAga karuM chuM." te deDake e saMkalpa karate karate te ThekANe ja avasAna pAmyA ane tyAMthI samabhAva, saMyama ane anAsaktithI vizuddha thayelI cittavRttine kAraNe dardI11 nAme tejasvI tema ja divya zakti ane puruSArthavALe deva thaye. "e pramANe he jaMbu! Asakti ane anAsaktinuM pariNAma batAvanAruM A teramuM adhyayana bhagavAna mahAvIre kahyuM che, te meM tane kahyuM," ema Arya sudharmA chelyA. 14 amAtya teli [tethali']. zramaNabhagavAna mahAvIre nAyAdhammakahAnA teramA adhyayanane zuM artha kahyo che te jaNAve, ema Arya jabue potAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudharmA bolyA : te lipura nagaramAM kanakaratha nAme rAjA hato. tene padmAvatI nAme rANI hatI tathA sAma, dAma, bheda ane daMDa e cAre prakAranI rAjanItimAM kuzaLa evo teyaliputra nAme amAtya hate. te nagaramAM mUSikAradAraka nAme eka senI rahe te hatuM. tene bhadrA nAmanI strI ane rUpa, yauvana tathA lAvaNyamAM utkRSTa evI padilA nAme putrI hatI. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma kathAo eka vAra te pATTilA peAtAnA AvAsanI agAsI upara peAtAnI sakhIe sAthe sAnAnA daDAthI ramatI hatI. te vakhate azvArUDha thaI, meATA piravAra sAthe azvavAhanikA mATe nIkaLelA tailiputre tene dUrathI joI. tenA rUpa upara mugdha thaIne teNe tene lagatI khAsa hakIkata peAtAnAM mANasAne pUchI lIdhI, ane ghera pAchA gayA bAda te seAnIne tyAM tenI kanyAnuM mAguM karavA peAtAnAM mANaso mAkalyAM; tathA kahevarAvyuM ke je zulka joIe te laIne paNa tArI kanyA mane paraNAva. 102 te senIe ghaNI khuzIthI AvelA mANaseAnA svAgata sAthe maMtrInuM kahevuM svIkAryu ane pote jAte maMtrIne ghera te vAta kahevA gayeA. pachI vivAhAthI tailiputra peTTilA sAthe eka pATa upara beThe. anee snAna karyuM tathA hAma karyAM. tyArabAda kuTuMbIone jamADIne vidAya karyA pachI amAtya taiyaliputra peTTilA sAthe sukhe sukhe rahevA lAgyA. rAjA kanaratha rAjya tema ja aMtaHpuramAM atyaMta Asakta hatA. tenI e Asakti eTalI badhI hatI ke peAtAnA eka pazu putra rAjyane lAyaka na rahe te mATe te peAtAne thatA dareka putranAM aMgapratyagA chedI nAkhatA. tenI rANIe vicAra karyo ke A rAjA evA duSTa che ke te mArA eka paNa dIkarAne gAdInA vArasa nahi thavA de. tethI teNe amAtya sAthe maLIne peAtAnA have thanArA eka putrane acAvI levAnI geAThavaNa karI. ceAgya vakhate rANIne putra thayA. agAuthI geAThavyA mujaba teNe te putrane peAtAnI dhAtrIdvArA amAtyane tyAM chUpI rIte mekalI ApyA, te ja vakhate peTTilAe eka Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14: amAnya teli 103 marelI chokarIne janma Ape hato. te chokarIne chekarAne sthAne rANI pAse mUkavAmAM AvI. rANIne prasava thaye che evuM jANatAM ja rAjA tenI pAme tvarAthI AvI pahoMcyA. paNa mUelI chekarI joIne tyAMthI pAchA cAlaye gaye. have pelo rAjaputra amAtyane tyAM moTe thavA lAgyo. tenuM nAma moTI dhAmadhuma sAthe kanakadhvaja rAkhavAmAM AvyuM. vakhata jatAM amAtyane pidilA upara abhAva thayo. tethI te ghaNI khinna thaI. paNa amAtya tenA khedanuM nivAraNa karatAM kahyuM ke, "he devAnupraye ! tAre kheda karavAnuM kAraNa nathI. tuM mArA raseDAmAM AvatA tamAma zrama, brAhmaNe ane chatara mAgaNane niraMtara dAna dIdhA kara." tyArathI pidilA te pramANe karatI sukhethI rahe che. evAmAM vakhata jatAM suvratA nAmanI brahmacAriNI, bahuzruta ane bahaparivAravALI A gAmegAma pharatI pharatI tyAM AvI tathA saMyama ane tapathI pitAnA AtmAne vAsita karatI thaDe vakhata tyAM rahI. te AryAnA eka saMghATaka bhikSA samaye amAtyanA gharamAM Avyo. piphrilAe tene ghaNA AdarathI bhikSA ApI ane vinaMti karI - - "he AryAo ! huM pahelAM amAtyane atyaMta ISTa hatI paNa have huM tene gamatI nathI. te evuM kAMI cUrNa, maMtra, kAmaNa ke vazIkaraNa che vA koI auSadhi che ke jenAthI huM pharIvAra tene ISTa thAuM ?" A vAta sAMbhaLIne potAnA baMne kAna dAbIne te Aryoe belI - "he devAnupriye ! ame te zramaNanircathIo tathA brahmacAriNIe chIe. tAruM AvuM kathana Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 dharmakathAo te amArAthI sAMbhaLI paNa na zakAya. paNa jo tArI IcchA hoya te ame tane kevaLIe jaNAvelA dharmano upadeza karIe." piTTilAe tema karavAnI IcchA jaNAvatAM, te zramaNIoe tene zramaNe pAsikAne dharma kahI saMbhaLAvyuM. piphilAe tene samajIne tene svIkAra karyo. havethI zrAvikA dharmane pALatI pihilA koI saMta ke satI pitAne tyAM AvI caDe te khUba AdarathI cagya bhikSA ApatI sukhethI rahe che. eka vAra piTTilAne vicAra Avyo ke huM mArA cittanI zuddhi mATe haMmezAM te suvatA AryA pAse rahuM te ThIka. te mATe te amAtya teTaliputranI anumati levA gaI amAtye kahyuM :- "tuM AryAnI aMtevAsinI thayA bAda jyAre kALa karIza tyAre jarUra kaI sadgatimAM jaIza. tyAMthI tuM AvIne mane bAdha ApavAnI kabUlAta Ape te huM tane ArmIonI aMtevAsinI thavAnI rajA ApuM." padilAe tenI te vAta svIkArI. tyAra bAda amAtya ane pedilA baMne suvratA AryA pAse gayAM. piphrilAne AgaLa karIne amAtye te Aryone kahyuM - "he devAnupriye ! A piTTilA mArI strI che. te pitAnI cittazuddhi mATe tamArI sahavAsinI thavA Icche che. te huM tamane A ziSyAnI bhikSA ApuM chuM, tene tame svIkAra karo." Aryoe tene svIkArIne tathA pravrajita karIne pitAnA saMghamAM rAkhI. te pATilA agiyAra aMgene bhaNI ane ugra saMyama tathA tapa AcaratI AcaratI Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 14: amAtya teli viziSTa cittazuddhi sAthe rahevA lAgI. vakhata jatAM mRtyu samaya najIka Avyo jANIne te tapa ane saMyamamAM vadhAre udyata thaI. chevaTe kALa karIne te devayonimAM utpanna thaI. rAjA kanakaratha avasAna pAmyo. prajAe tenI pAchaLa laukika kArya karIne tene sthAne have gAdI kone ApavI e viSe vicAra amAtya pAse mUkyo. amAtye pitAne tyAM rahelA rAjaputra kanakadevajane nirdeza karyo ane tene pitAne tyAM kema rAkhele te badhuM vigatavAra kahI saMbhaLAvyuM. | kanakadhvajane rAjyAbhiSeka thayA. kanakadhvajanI mAtA padmAvatIe tene kahyuM ke, "have tAre A amAtyane ja pitA tarIke samajavAnA che. temanA pratApathI ja tuM A gAdI upara AvI zakyo che." have kanakadevaja, amAtya teyaliputra upara bahu prIti rAkhatA potAnA rAjakArabhAra calAve che. piphrilAne devAnimAM gayA bAda pite amAtya sAthe karelI zarata yAda AvI. teNe aneka prakAre amAtyane dhamadha karAvavA prayatna karyo paNa tenI sukhazIlatAne kAraNe tene samajAvavAmAM te padiladeva saphaLa nIvaDayo nahi. chevaTe teNe maMtrIne jJAna ApavA tenI ane rAjAnI vacce virodha Ubhe karyo. tethI karIne haMmezanI mAphaka jyAre maMtrI rAjA pAse AvyA tyAre rAjAe tene jarAya Adara na karyo. je rAjA potAne ghaNu mAnathI ane AdarathI roja lAvate tene Aje Ama badalAyelA joIne amAtya ghaNe kheda pAmya tathA rAjA potAne akALa mite marAvI nakhAvaze te zaMkAthI atyaMta bhayabhIta thaye. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo te jaladIthI peAtAne ghera pAche AvyeA. paraMtu tyAM paNa tenAM mApatA ke sevakAe tene Adara na karyAM. have te teNe maravAnA vicAra karIne kAlakUTa viSa khAdhuM; paNa tene tenI kazI asara na thaI. peAtAnI taravArane DAka upara calAvI; te paNa niSphaLa gaI. gaLAphAMsA khAvA gayA; tyAre kAMsA ja tUTI gayA. mATI zilAne DAka sAthe mAMdhI UMDA pANImAM paDyo; paNa maryo nahi. chevaTe te ghAsanI gajImAM Aga nAkhI temAM peThA; paNa agni bujhAI gayA. 10: pachI te lamaNe hAtha daIne Utarele mee peAtAnI A durdazAnA vicAra karavA lAgyA. te vakhate pelA peTTiladeva peTTilAnA rUpe tenI sAme hAjara thayA ane elyuMH he teli ! AgaLa meTA khADe che, pAchaLa gAMDa hAthI cAlyA Ave che, ane mAjue ghAra aMdhAruM che, vacce mANeA vase che, gAma saLagyuM che ane raNu dhagadhage che. teA he taiyali have kyAM javuM ?" << teryAla melyAH " jema bhUkhyAnuM zaraNu anna che, tarasyAnuM zaraNu pANI che, rAgInuM zaraNu auSadha che ane thAkelAnuM zaraNa vAhana che, tema jene cAre bAju bhaya che tenuM zaraNuM pratrajyA che, prajita thayelA kSAMta, dAMta ane jitendriyane kaze| bhaya hAtA nathI. " deve kahyuM: " huM teli! jyAre tuM A samaje che tyAre zA mATe laya kare che?" A sAMbhaLIne teline peAtAnA pUrvajanmanuM smaraNu thayuM. tene yAda AvyuM ke pahelAM te mahAvideha kSetranI, puSkalAvatI vijayamAM puMDarIkiNI rAjadhAnImAM mahApadma rAjA hatA. tyAM te sAMsArika bhegavilAsAne choDIne Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14: amAnya taili virAnA sa'ghamAM rahelA. tyAMthI marIne te mahAzuka kalpamAM deva thayA hatA ane tyAMthI te ahIM amAtya thayA che. ' teNe vicAra karyo ke have paNa teNe evA ja prakAranA saMta virAnA sahavAsamAM rahI, cittazuddhine arthe saMyama AdaravA joIe. Ama vicArI te taiyalipuranA pramadavana nAmanA udyAnamAM jaine ugra sayamI tarIke rahevA lAgyA. A rIte saMyama, tapa ane tyAgapUrvaka rahetAM rahetAM te siddha, buddha ane mukta jevuM jIvana gALavA lAgyA. have rAjA kanakadhvajane khaara paDI ke taiyaliputra te udyAnamAM eka cegInI peThe rahe che. peAte vinA aparAdhe tene anAdara karyo hAvAthI te tenI pAse jaIne vAravAra kSamA mAgavA lAgyA. matro have samabhAvI thayelA hatA eTale teNe e rAjAne samabhAvapradhAna dhA upadeza karyAM. amAtya 107 rAjAe paNa zramaNeApAsakanI maryAdAmAM Ave teTale dharma svIkAryAM. pachI teyaliputra yAgI saMyamanA upadeza devAne gAmegAma pharatA pharatA aMte siddha, buddha ane mukta thayA. he jamu! cAre bAju bhayathI gherAyelA manuSyA paNa Akti cheDIne bhAgye ja dharmAbhimukha thavAnA prayatna kare che, e hakIkata A pramANe zramaNubhagavAna mahAvIre A caudamA adhyayanamAM samajAvelI che; je me tane kahI, ema A sudharmAM khelyA. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 nadIphala [ nadIla 1 zramaNubhagavAna mahAvIre kahele nAyAdhamakahAnI caudamA adhyayananA artha jANyA; teA have tenA paMdaramA adhyayananA zo atha kahyo che te jaNAve,ema Aya jajIe potAnA guru A sudharmAne kahyuM. A sudharmo khelyA : caMpAmAM jitazatru rAjA rAjya karatA hatA ane tyAMthI IzAna khUNAmAM AvelI jaMgaladezanI rAjadhAnI ahicchatrAmAM kanaketu nAme rAjA rAjya karatA hatA. ca'pAmAM dhanya nAme samRddha ane vyApArakuzaLa evA eka sAvAha rahetA hatA. eka vAra te sAvAhe vANijya mATe ahicchatrA tarapha javAnA vicAra karyAM. 3 6 7 - 14 te mATe teNe aneka prakAranAM kariyANAMnAM meATAM moTAM gADAM bharAvyAM, tathA prayANunI taiyArI pahelAM ca'pAmAM teNe ghASaNA karAvI ke, "je kAI caraka, cIrika,' cama'khaDika,pa limbuDa, pa`DuraMga, gautama, gAtratI, gRhidhamI,10 dhaciMtaka,11 aviruddha,12 viruddha,13 vRddha, zrAvaka, vRddha zrAvaka, raktapa6 ane nigraMtha vagerenA pAsaDanA parivrAjaka ke gRhastha, dhanya sAvAhanI sAthe ahicchatrA AvavA icchatA hoya, te ghaNI khuzIthI AvI zake che.17 vanya sAthavAha jenI pAse chatra nahi hAya 15 108 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 nadIla 109 tene chatra Apaze, joDA vinAnAne jaoNDA Apaze, kuMDI vinAnAne kuMDI Apaze, bhAtA vinAnAne bhAtuM Apaze, rastAmAM jene je kaMI tATA paDaze te pUrA karaze ane je keAI bimAra thaze athavA bIjA keAI kAraNathI azakta thaze te tene sahAya Apaze. mATe jene AvavuM hoya teNe khuzIthI AvavuM, " A gheSaNA teNe caMpAmAM be traNa vAra karAvI. ahicchatrA janArA badhA pravAsIe dhanyanA sAthamAM AvyA. dhanya jene je je joItuM hatuM te te ApyuM ane kahyuM ke "tame badhA caMpAnA agradyAnamAM mArI rAhu ju. huM amuka divase ahIMthI prayANa karIza. " pachI zu nakSatra, tithi ane karaNanA ceAga ALye, peAtAnI jJAtimAM meTuM jamaNa ApIne, jJAtijanAnI anumatithI, kariyANAMnAM aneka gADAMo sAthe dhanya capAthI nIkaLI ahicchatrA tarapha prayANa karyuM. nAnI nAnI majalA karatA dhanya badhA sAthe sAthe agadezanI vacce thaIne sarahada upara AvI paheAMcyA. tyAM paDAva nAkhyA bAda bhaviSyanA pravAsamAM rAkhavAnI sAvacetInI jANa mATe teNe peAtAnA sAmAM nIce pramANe gheSaNA karAvI : " huve pachInA pravAsamAM vRkSAthI gIca evI eka meTI aTavI AvanAra che. temAM patra, puSpa ane phaLethI zebhatAM nadIphaLa nAmanAM vRkSe Avaze. te va, rasa, ga Mdha, spa ane chAyAthI ghaNAM maneAhara hAya che. paraMtu je keI temanI chAyAmAM visAme le che ke temanAM phaLaphUla cAkhe che, tenuM akALa mRtyu thAya che. mATe kaMI pravAsIe Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 dhamakathAe te vRkSenI chAyAmAM visAmo le nahi ke temanuM phaLaphala cAkhavuM nahi." A ghASaNa teNe AbALavRddhane pahoMce tevI rIte be traNavAra karAvI ane tenuM pAlana thAya te mATe potAnAM mANasa mAraphata barAbara cokasAI rakhAvI. paraMtu sArthanA keTalAMya mANaso dhanyanI A ghoSaNa tarapha lakSya na rAkhIne te vRkSanI chAyA ane phaLaphUlethI AkarSAI akALa mRtyu pAmyAM. paraMtu jeoe te ghoSaNane dhyAnamAM rAkhI, teo te jhADothI dUra ja rahyAM. e rIte pravAsa karate dhanya ahicchatrA AvI pahoMce tathA meTuM najarANuM laIne rAjAne maLyA. rAjAe tenA kariyANAnI jakAta mApha karavAno hukama karyo. dhanya tyAM sarva vepAra pUre karIne, pAchAM te dezanAM kariyANuothI pitAnAM gADAM bharIne sukhe sukhe caMpAmAM AvI pahoMce. eka vAra te nagarImAM keTalAka saMtasthaviro AvyA. paripakava vayanA ane anubhavI dhanya temanI pAse dharmapravacana sAMbhaLyuM. tethI tenI bhegAkAMkSA ane dhanapArjananI vRtti zamI. te potAnA moTA putrane badhe kArabhAra saMpI, kuTuMbanI anumati laI, te sthavirone aMtevAsI thayo. tyAra bAda te dhanya zramaNa pitAnA sukhabheganA jUnA saMskAro teDavA mATe ugra saMyama ane tapa AcaravA lAge, prANuM mAtra pratye samabhAva anubhavAya tevuM sAtvika jIvana gALavA lAge, potAnI zArIrika hAjato mATe koIne jarA paNa trAsa na thAya tevI kALajI rAkhavA lAgyA ane uThatAM, besatAM, khAtAM, pItAM, sUtAM ane jAgatAM ahiMsA tathA satyanuM ja manana ane AcaraNa karavA lAgyA. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15H nadIla sthaviro pAse te sAmAyika vagere agiyAra aMgo bho ane pitAnuM chelluM jIvana atyaMta samabhAvapUrvaka gALato rahevA lAgyA. aMte videhAvasthA pAmIne te siddha, buddha ane mukta thaye. "he AyuSyamAna zramaNa ! dhanyanA sArthamAM je pravAsIeAe tenI pelI ghoSaNA na mAnI, teo jema akALa mRtyuthI mUA, tema je nigraMthanircathIo vItarAga puruSoe kahelA saMyamane svIkAra karIne paNa kAmaguNemAM lalacAIne phasAI jAya che tathA zramaNatvathI bhraSTa thAya che, teo zramaNa ane zramaNa saMghamAM niMdanIya thAya che eTaluM ja nahi paNa teo saMsAranA aMtane pAmavAne badale temAM ja rakhaDayA kare che. paraMtu je nigraMthanircathIo dhanyanI ghoSaNAne svIkArIne cAlanArA pravAsIonI jema potAnA saMyamamAM vadhAre ne vadhAre ujamALa thaze, kAmaguNethI atyaMta dUra raheze, manathI paNa temanI prArthanA nahi kare, ane tevI prArthanAnI vRttine rokavA ahiMsA, satya, asteya, tyAga ane brahmacaryanA pAlanamAM kSaNe kSaNe udyata raheze, teo samasta lokamAM vaMdanIya ane pUjanIya thaI thoDA ja vakhatamAM saMsArane pAra pAmI siddha, buddha ane mukta thaze." he jaMbu ! pravAsInuM udAharaNa ApIne A paMdaramA adhyayanamAM zramaNabhagavAna mahAvIre saMcamIone je cetavaNI ApI che, te meM tane kahI, ema Arya sudharmA bolyA. pAmI che. udAharamI mAyA. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 aparakaMkA nagarI [avarakAra che zramaNabhagavAna mahAvIre kahele nAyAdhammakahAnA paMdaramA adhyayanano artha jANyo; te have tenA seLamAM adhyayanane zuM artha kahyo che te jaNAve, ema Arya jaMbue potAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudharmA belyA :- caMpA nagarImAM vedavedAMgAdi zAstramAM pravINa evA sema, semadatta ane samabhUti nAmanA traNa brAhmaNa bhAIo rahetA hatA. temane anukame nAgazrI, bhUta zrI ane yakSazrI nAme bhAryAe hatI. te traNe bhAIo eTalA badhA samRddha hatA ke kAMI paNa udyoga karyA sivAya beThAbeTha khAdhA kare te paNa sAta peDhI pahoMce teTaluM dhana temanI pAse hatuM. eka vAra temane vicAra che ke ApaNI pAse ATaluM badhuM dhana che, tyAre ApaNe judI judI rasoI na karatAM vArApharatI eka ekane ghera jamIe ane sukhathI rahIe. e pramANe eka vAra nAgazrIno vAro Avyo. teNe azana, pAna, khAdima ane svAdima ema cAra prakAranuM vipula bhejana taiyAra karyuM. paraMtu cUkathI zarada RtunI kaDavI dUdhInuM zAka banAvyuM. rAI taiyAra thaI gayA bAda tene A vAtanI khabara paDI. 112 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16: aparakA nagarI 113 teNe vicAryuM ke jo mArI derANIe ane diyare A jhera jevuM zAka khAze te mArI niMdA thaze, mAre zaramAvuM paDaze ane kuTu ane sneha tUTI jaze. mATe jo ke te zAka anAvavAmAM tela, masAlA vagere ghaNuM vaparAyuM che, te paNa tene eka jagyAe saMtADI rAkhI, zarada RtunI bIjI mIThI dUdhInuM tevuM ja suMdara zAka banAvIne te saune jamADuM. ghera AvIne adhA bhAIo jamIne potapotAne kAme lAgyA ane pachI bheAjAi e paNa jamIne pAtapeAtAne kAme lAgI. evAmAM caMpAnI mahAranA subhUmibhAga nAmanA udyAnamAM bahu parivAravALA, ahuzruta ane satya sacamanA dhAraka dhamaghASa nAme sthavira kratA pharatA AvIne UtaryA hatA. temanA ziSya dharuci anagAra UMca, nIca ane madhyama kuLamAM bhikSA mATe pharatA pharatA nAgazrIne ghera AvyA. mAseApavAsI te sthavirane AvatA joIne nAgazrI ghaNI khuzI thaI ane UThIne peluM kaDavI dUdhInuM badhuM zAka tene ApyuM. bhikSA laIne pAchA krelA dharucie pAtAnI bhikSA laI jaI ne gurune khatAvI. guru gadhathI te zAkane pArakhI gayA ane melyA ke telathI ladabada ane aneka masAlAthI sayukta A zAka tuM khAIza tA tAruM akALa mRtyu thaze; mATe tene na khAtAM kAI nirjIva jagAmAM paraDhavI dveSTa ane bIjI bhikSA meLavIne pAraNu kara." dharuci te zAkane paraThavavA mATe udyAnanI pAsenA bhAgamAM gayA. pahelAM te teNe eka TIpuM laIne cAkhI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 dharmakathAo jamIna upara mUkyuM. tyAM te tenI gaMdhathI UbharAyelI hajAro kIDIe te TIpAne cAkhatAM veMta ja marI gaI. A joIne dhamarucine vicAra Avyo ke je badhuM ja zAka Ama paraThavIza to koNa jANe keTalAya lAkha kIDIo ahIM marI jaze. mATe ene huM ja khAI jAuM e vadhAre sAruM che. ema vicArI kIDIo uparanI anukaMpAne lIdhe te badhuM zAka te pote ja banI gayo. te zAka khAvAthI tenA zarIramAM duHsaha vedanA UpaDI AvI ane te tyAMthI UDavAne paNa azakta thaI gayo, jIvanano aMta Avyo jANIne te tyAM beThe beThe ja manathI araDuM tane ane pitAnA dharmAcArya dhaSane vAraMvAra praNAma karavA lAgyA tathA temanI pAsethI svIkArelI hiMsA, asatya, caurya, abrahmacarya ane mUchanA tyAganI pratijJAo vAraMvAra yAda karavA lAgyA ane tema karate kareto ja tyAM avasAna pAmyA. dharmacine gaye ghaNe vakhata thaye jANIne AcAryuM bIjA zramaNone tenI bhALa kADhavAnuM kahyuM. zramaNe zelatA zeSatA tenuM zaba paDyuM hatuM tyAM AvyA, ane tenAM upakaraNe bhegAM karI, pAchA jaIne temaNe potAnA gurune tenA avasAnanI vAta karI. gurue temane tenA avasAnanuM kAraNa samajAvyuM. dharmaghoSanA ziSyae dharmarucinA avasAnanI vAta caMpAmAM Thera Thera phelAvI dIdhI ane sAthe sAthe nAgazrIne vagevavI zarU karI. AvI vAta phelAtAM ja caMpAnA loko nAgazrI upara gusse thayA ane tenI vAraMvAra nirbharsanA Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16: aparakA nagarI 115 karI tene mAravA lAgyA eTalu ja nahi paNa tenA pati pAse tene gharamAMthI ja kaDhAvI mUkI. te bicArI tiraskAra pAmatI Amatema capAmAM rakhaDavA lAgI. keI tene AMgaNe na AvavA TUM tema ja eTale paNa na besavA de. tenA zarIra upara mAtra eka phATeluM kapaDu tathA hAthamAM rAmapAtara ane eka phUTalA ghaDe hatAM. tenI AsapAsa mAkhe! aNumajutI hatI, tenA vALa chUTA hatA tathA tenA dekhAva bihAmaNuMA hatA. leAkeA gharane umare je li mUkatA te khAI ne ja te zarIra nabhAvatI. Ama karatAM karatAM tenA zarIramAM 19 rAgo dAkhala thayA. regethI pIDAtI ane jharatI te marIne drutimAM gaI. tyAMthI aneka vAra tevA ja janmAmAM krUtI karatI te ekavAra caMpAnagarImAM rahetA sAgaradatta sAthe vAhane tyAM bhadrA bhAryAnI kUkhe dIkarI thaIne janmI. te ghaNI sukAmaLa hovAthI mApatAe tenuM nAma sukumAlikA rAkhyuM, tenI rakSA mATe pAMca dhAtrIe!nI vyavasthA karavAmAM AvI hatI. Ama aneka prakAranAM lAlanapAlanamAM UcharatI te sukumAlikA, pahADanI kaMdarAomAM caMpAnI vela vadhe tema divase divase meTI thavA lAgI. have te te bAlikA maTIne yuvatI paNa thaI ane tenuM rUpa, cauvana tathA lAvaNya sarvotkRSTa thayAM. e ja nagarImAM jinadatta sAvAhanA sAgara nAme eka yuvAna, surUpa ane sukumAra putra raheteA hateA. teNe eka vAra rastA upara jatAM jatAM gharanI agAzI upara Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo sakhIo sAthe senAnA daDAthI ramatI sukumAlikAne joI. tene joIne te tenA upara Asakta thaye. ghera pAchA pharyA bAda teNe potAnA pitAne sukumAlikAnuM mAguM karavA tenA pitA pAse mokalyo. teNe jaIne tenA pitAne kahyuM ke, "he devAnupriya! je tamane yukta lAgatuM hoya, pAtratA dekhAtI hoya, lAghA bhAsatI hoya ane sarakhe saMga jaNAte hoya te mArA sAgarane tamArI sukumAlikA Apa. tame mAge teTaluM zuka paNa ApavA huM taiyAra chuM." sukumAlikAnA pitAe jaNAvyuM -"he devAnupriya! je tamArA putra mAre tyAM gharajamAI rahe te ja huM tene mArI putrI ApuM. kAraNa ke mane mArI putrI eTalI badhI vahAlI che ke tenA vinA eka kSaNa paNa huM rahI zakatuM nathI." sAgaranA pitAe pAchA AvIne A hakIkata sAgarane kahI saMbhaLAvI. sAgare tene kazo virodha na karyo. ethI sArAM tithinakSatrane vega thaye, vidhipUrvaka jJAtijana karAvIne tathA sAgarane zaNagArIne jinadatta sArthavAha sAgaradanane ghera mATI dhAmadhUma sAthe gayo. sAgaradatta paNa tene vipula azana, pAna, khAdima ane svAdimathI satkAra karyo tathA potAnI putrInuM sAgara sAthe lagna karyuM. pANigrahaNa samaye sukumAlikAne pANisparza sAgarane taravAra je tIkSaNa, agni je dAhaka ane atyaMta aniSTa lAgyo. te sparzathI muhUrta sudhI te te paravaza je thaI gayo. lagna thaI rahyA bAda rAtre jyAre te tenI sAthe eka pathArImAM sUte tyAre paNa tenA aMgane sparza tene taravAranI dhAra je tIrNa, agni je dAhaka ane atyaMta Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 aparakA nagarI aniSTa lAgyo. AthI te UThI judI pathArImAM jaIne sUI gaye. muhUrta pachI jAgIne sukumAlikAe joyuM to pitAnI pathArImAM sAgara na hatA; tethI te UThIne sAgaranI pathArImAM jaIne tenI sAthe sUI gaI. tyAM paNa sAgarane teno sparza atyaMta asahya lAgavAthI, kaI mANasa jema mArAthI nAsI chUTe tema tvarAthI sukumAlikAnuM ghara choDIne te pitAne ghera cAlI AvyuM. savAra thatAM sukumAlikAnI mAtAe dAsIne varavahumATe zayanagRhamAM mukhaze nikA mUkI AvavAnuM kahyuM. mukhazodhanikA mUkavA gayelI dAsIe zeka karatI ekalI sukumAlikAne joI; paNa sAgarane na joye. teNe AvIne sukumAlikAnA pitA sAgaradattane sAgaranA cAlyA javAnI vAta kahI. te sAMbhaLIne krodhe bharAyele sAgaradatta jinadattane tyAM jaI kahevA lAge -"he devAnupriya! A zuM yukta che ke kAMI paNa deSa batAvyA sivAya, pativratA sukumAlikAne cheDIne gharajamAI rahevAne baMdhAyele sAgara tAre tyAM cAlyo Ave ?" - jinadatta pitAnA putra sAgarane Thapako Apyo tathA tene sasarAne tyAM pAchA jaIne rahevAno Agraha karyo. paraMtu sAgare kahyuM - "huM pahADathI paDI jAuM, jhADe phAMsa khAIne marI jAuM, marUbhUmimAM jaIne vagara pANIe deha pADuM, pANImAM DUbI jAuM, agnimAM baLI jAuM, jhera khAuM, mArA zarIrane jaMgalI pazuo ke bhUtarAkSane arpaNa karuM, zAthI cirAI jAuM, gIdhe vaDe phelAI jAuM, paradezamAM Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 dharmakathAo cA jAuM ke saMnyAsI thaI jAuM e kabUla che, paNa sAgaradattane ghera to huM javAno nathI." A hakIkata bhIMta pAchaLa rahelA sAgaradatte sAMbhaLI tene ema thayuM ke jANe jamInamAM pesI jAuM. te zaramAIne pitAne ghera pAchA AvyuM ane sukumAlikAne kheALAmAM besADI AzvAsana ApavA lAgyo ke, "he putrI ! sAgare tane cheDI tethI zuM thayuM ? huM tane evA ja bIjAne ApIza ke jene tuM ISTa ane priya thaI paDIza. mATe tuM kazI ja ciMtA na kara." tyAra bAda eka vAra sAgaradatte agAzI uparathI eka cIMtharehAla, hAthamAM rAmapAtara ane phUTelA ghaDAvALe kamaka (bhikhArI) . pitAnAM mANaso dvArA teNe tene ghera teDAvI maMgAvye, tathA navarAvI, dhavarAvI, vastrAbhUSaNathI zaNagArIne miSTabhaMjana jamADI tRpta karyo. tyAra bAda tene kahyuM - "A mArI priyaputrIne tane strI tarIke sepuM chuM. tuM ane e baMne kalyANavALAM thAo." te damake zeThanI e vAta svIkArI ane pahelI ja rAte te sukumAlikAnI sAthe eka pathArImAM sUte. paraMtu ghaDIka sUte tyAM te sAgaranI peThe tene paNa sukumAsikAno sparza tasvAranI aNInI jema kAvA lAgyo ane agninI peThe bALavA lAgyo. tethI matathI nAsI chUTe tema te tyAMthI pitAnuM rAmapAtara ane phUTelo ghaDe laI nagaramAM cAlyA gaye. bIje divase savAre zeThane A vAtanI khabara paDI. sAgaradatta sukumAlikAne khoLAmAM besADI kahevA lAgyuM - he putrI ! tuM kheda na karIza. A kaI tArA pUrvajanmanAM Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 16 : aparakA nagarI pApanuM ja phaLa che ane tAre vagara khede bhegavavuM ja joIe. mATe kAMI paNa zokaciMtA karyA vinA havethI tuM ApaNe tyAM AvatA zramaNa, brAhmaNa ke du:khI mANasone khAnapAna ApatI ane dAnadharma AcaratI sukhethI rahe." vakhata jatAM eka divasa te gAmamAM brahmacAriNuM, bahuzruta ane bahuparivAravALI gopAlikA nAmanI AryA gAmegAma pharatI pharatI AvI pahoMcI tathA saMyama ane tapathI AtmAne vAsita karatI zeDe vakhata tyAM rahI. te Aryone eka saMghATaka bhikSA samaye sAgaradattanA gharamAM AvyuM. sukumAlikAe tene ghaNA AdarathI bhikSA ApyA bAda vinaMti karI ke, "he AryAe ! pahelAM huM sAgarane atyaMta ISTa hatI paNa have tene gamatI nathI, eTaluM ja nahi paNa bIjA je koIne huM varuM chuM tene paNa gamatI nathI. te huM sAgarane pharI dhaSTa thAuM e koI maMtra, cUrNa ke auSadhi mane batAve te ghaNu kRpA thaze. tame bahuzruta che ane aneka prayogonAM jANakAra che." AryAe A vAta sAMbhaLatAM ja potAnA kAna DhAMkyA ane kahyuM - "he devAnupriye ! ame te brahmacAriNI taparivanIe chIe. tAruM A vAkya amAre sAMbhaLavuM paNa na joI e. amAruM kAma te saMyama ane zIlane pracAra karavAnuM che. je te I che te saMyama ane zIlane AcAramAM ANavAnI paddhati tane batAvIe." - pachI AryAonA upadezathI sukumAlikA zrAvikA thaI ane pitAnI saMmati laIne gapAlikA A pAse pravajita thaI. have sukumAlikA AryA khAvAmAM, pIvAmAM, Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo UThavAmAM, mesavAmAM, khelavAmAM ane cAlavAmAM peAtAnAM sacama tathA zIlane kharAkhara sAcave che ane ugratapa tathA brahmacanuM sevana karatI gAmegAma vihare che. ekavAra teNe peAtAnI guruNI gApAlikA AryAne kahyu ke, jo ApanI anumati hoya teA huM caMpAnI bahAra subhUmibhAga udyAnamAM rahIne abbe upavAsa karatI sUryabhimukha UbhI rahI dhyAna karavA icchuM chuM." 13: guruNIe kahyuM:--"he Ave ! ApaNe brahmacAriNI zramaNIe chIe. ApaNe ekalAM gAma bahAra jaI zakIe nahi; eTaluM ja nahi paraMtu gAmamAM paNa pharatI vaMDIvALA upAzrayamAM ja vajrathI zarIrane DhAMkIne ane paga pRthvI upara bhegA rAkhI AtApanA laI zakIe." guruNInuM A vAkya sukumAlikAne gamyuM nahi. eTale te te potAnI icchA pramANe subhUmibhAga udyAnamAM jaIne dhyAna dharavA lAgI. have te udyAnanI pAse eka svaicAriNI TALI rahetI hatI. te TALI eka divasa devadattA gaNikAne laIne subhUmibhAga udyAnamAM vihAra karavA AvI. TALInA eka puruSe devadattAne kheALAmAM besArI, bIjAe tene mAthe chatra thayu, trIjAe mAthA upara puSpanA mugaTa mUkayo, ceAthe page aLatA lagAvavA lAgyA ane pAMcamA cAmara DhoLatA UbheA rahyo. te ToLInI ane gaNikAnI badhI ratikrIDA kumAlikAe joI. te jotAM ja tenA sarvAM kAmasakArA tAjA thayA. teNe viSphaLa thaI ne saMkalpa karyA ke jo A mArA AkarA tapa ane prahmacaryanuM kaMI phaLa hoya, tA huM bhaviSyamAM A Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16: aparakA nagarI gaNikAnI peThe ja pAMca jaNuthI sevAtI ane sukhabhAga bhAgavatI thAuM. have te tene kAmasaMskAronA udayathI peAte svIkArelA zramaNIpaNA upara paNa ghRNA AvavA lAgI. te vAraMvAra peAtAnA hAtha, paga, mAthu, mADhuM, stana, kakSA ane guhyAMgAne dheAtI; tathA besavAnA, sUvAnA ane svAdhyAya karavAnA sthAne pahelAM pANI chAMTyA vinA paga paNa na mUkatI. 11 guruNIe tene kahyuM:" he devAnupriye ! ApaNe saMyamazIla brahmacAriNI chIe, mATe tamAre Ama karavuM na ka2e. tame e viSe vicAra karo ane prAyazcitta laI ne zuddha thAo." pazu sukumAlikAe guruNInuM kahevuM dhyAna upara na lIdhuM ane aMte te zramaNIvamAM tiraskAra ane niMdA pAmI. eka vAra tene vicAra AvyA ke jyAre huM zrAvikA hatI tyAre svataMtra hatI. te vakhate A badhI zramaNIe mArI prazaMsA karatI ane mAre! Adara karatI. have huM jyAre muMDa thaIne prajita thaI chuM, tyAre paravaza hovAne lIdhe A zramaNIe mAruM apamAna karI mAre tiraskAra kare che. mATe AvatIkAle ja savAranA ahIMthI nIkaLI A leAkeAthI aLagI thaIne huM judA upAzrayamAM rahIza. sukumAlikA svachaMdI hatI tethI tene kAI e aTakAvI nahi. eTale te judA upAzrayamAM jaIne niraMkuzapaNe rahevA lAgI. tyAM te peAtAnAM saMyama ane zIlamAM ghaNI pAchI paDI. ane e rIte keTaleAka vakhata pasAra thayA. mAda, kALadhama pAmI, te IzAnakalpamAM ghaNA lAMbA AyuSyavALI sukumAlikA nAmanI devI thaI. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo tyAMthI te paMcAla dezanA kAMpilyapa nagaramAM 3pa66 rAjAne ghera culaNInI kukSIe putrI tarIke avatarI. mAtApitAe tenuM nAma draupadI rAkhyuM, tene dhRSTadyumna nAmanA eka yuvarAja bhAI paNa hatA. draupadI divasa jatAM yuvatI thaI. eka vAra te nAhIdhAI, vibhUSita thaI ne rAjAne page lAgavA sabhAmAM AvI. putrIne kheALAmAM esArI tenA mAthA upara hAtha mUkI rAjAe tene kahyuM ke, "huM putrI tane huM mArI marajImAM Ave tyAM paraNAvuM teA kadAca tuM du:khI paNa thAya ane mane manamAM jIvanabharanuM zalya rahI jAya. mATe tema na karatAM huM tAre mATe svayaMvara karuM, jethI tuM tArI icchA pramANe vara pasaMda karI zake." ema kahIne AzIrvAda ApI rAjAe putrIne vidAya karI. 112 tyArabAda rAjAe kRSNavAsudeva, samudravijayapramukha daza dazA, baLadevapramukha pAMca mahAvIra, ugrasenapramukha 16,000 rAjAe, pradyumnapramukha sADAtraNa keADI rAjakumArA, zAMmapramukha 60000 durrAnta maLavAnA, vIrasenapramukha 21,000 vIrapuruSo, mahusena pramukha 56,000 parAkramI puruSo tathA aneka rAjAe, izvarA, talavara, mAAMkhakA kauTubikA, ijyeA, zeThazAhukArA, senApatie ane meTA moTA sA vAhe vagerene svayaMvaramAM khelAvavA dUtane dvArikA javAnA hukama karyAM. krUta taiyAra thaI, kavaca paherelA, AyuSa ane praharaNAvALA aneka puruSane sAthe laIne tathA gheADAoDelA rathamAM besI, 5cAladezanI vacce thaI tenI sarahada upara AvyeA. tyAMthI saurASTra dezamAM dAkhala thaI, dvArikAmAM Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ his USD 11 : aparakA nagarI 1ra3 kRSNa vAsudevanI upasthAnazALAmAM AvIne teNe kRSNane drupadane saMdeze kahI saMbhaLAvyuM. kRSNa tenI hakIkata sAMbhaLIne pitAnA badhA samudAyane bhego karavA sudharmA sabhAmAM rahelI sAmudAyika bherI vagaDAvI. merI sAMbhaLIne samudravijaya vagere kRSNa pAse AvyA. AvelA badhA lokone kRSNa potAnI sAthe draupadInA svayaMvaramAM AvavA taiyAra thavAnI sUcanA karI. te mujaba badhA taiyAra thaI kRSNa sAthe saurASTranI vacce thaI sarahada vaTAvI, paMcAlanA kaMpilapuramAM moTI dhAmadhUmathI AvI pahoMcyA. temanI sAthe anaMgasenA vagere hajAre gaNikAo paNa hatI. padarAjAe yudhiSThira, bhIma, arjuna, nakuLa ane sahadeva e pAMce putra sahita pAMDurAjAne, e bhAI vALA duryodhanane, gAMgeya, vidura, droNa, jayadratha, kalaba ane azvatthAmAne svayaMvaramAM bolAvavA bIje dUta hastinApuramAM mokale. trIjA dUtane aMgarAja karNa, sellaka, ane naMdIrAjAne bolAvavA caMpAmAM meka. cethAne pAMca bhAIe vALA, damaSanA putra zizupALane bolAvavA zaktimatI meka. pAMcamAne damadaMtane bolAvavA hastizISa meka. chaThThIne dhararAjAne bolAvavA mathurA meka. sAtamAne jarAsaMdhanA putra devane bolAvavA rAjagRha meka. AThamAne bhesaganA putra rukimane bolAvavA kauDinya nagaramAM mokalyA. ane e bhAI sAthe kIcakane belAvavA navamAne virATa nagaramAM mokalyo. te uparAMta dazamA dUtane bIjA aneka gAma tathA nagaranA rAjAone bolAvavA sUcanA karI. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 dhamakathAe e badhA rAjAo drupadanA AmaMtraNathI dhAmadhUma sAthe kapilapuramAM AvI pahoMcyA. rAjA drupade teonuM svAgata karIne temane egsa utArA ApyA. kaMpila nagarInI bahAra gaMgA nadIne kAMThe rAjA dupade eka mATe svayaMvaramaMDapa taiyAra karAvyuM hatuM. temAM sta upara krIDA karatI aneka pUtaLIo goThavI hatI, zobhA vadhAre tevA aneka staMbhe UbhA karyA hatA ane tene banI zake teTale suMdara ane AkarSaka banAvavAmAM Avyo hato. svayaMvaramAM AvelA badhA rAjAone rAjA drupada temanA utArAmAM ja harareja vipula azana, pAna, khAdima, svAdima, surA, madha, mAMsa, sIdhu ane prasannA tathA aneka prakAranAM puSpa, vastra, gaMdhe mAryo ane alaMkAra mekalAvyA kare che ane te badhA temane upabhega karatA, gAnatAna sAMbhaLatA, nATako jotA ane aneka prakAranA vilAse karatA AnaMdathI rahe che. tyAra bAda eka divasa drapada rAjAe ghoSaNA karAvI ke, "AvatI kAle savAranA pahoramAM draupadIne svayaMvara thaze. mATe badhA rAjAoe drapada upara kRpA karIne nAhIdheAI, vibhUSita thaIne pitapatAnA vaibhava sAthe vahelA padhAravuM ane draupadInI vATa jotA, potapotAnA nAmathI aMkita thayelA Asana upara maMDapamAM besavuM." drapada rAjAe maMDapamAM cAre bAju phUlanI mALAo laTakAvarAvI, aneka prakAranA sugadhI dhUpathI bharelAM dhUpadhANAM mukAvyAM, ane vadhArAnA prekSako mATe pagathiyAMnA AkAre mAMcAo eka upara eka goThavAvyA. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16: aparakA nagarI vakhata thatAM adhA rAjAe maMDapamAM AvI pahoMcyA. rAjA drupada paNa AvIne badhAne satkAra karI, kRSNa vAsudevane zveta cAmara DhoLatA UbhA rahyo. draupadI nAhI, khalika karI, madirane ceAgya zuddha vacce madalI, jinagRhamAM gaI. tyAM teNe jinapratimAne jotAM ja praNAma karyAM, leAmahustaka laIne pratimAone parAmazI, ane sUryobhadevanI peThe pratimAonI pUjA karI dhUpa karyAM. tyArabAda DAmA jAnune UMcA karI, jamaNA jAnu nIce sthApI, traNa vAra mAthuM namAvI, pratimAnI stuti karatI elI : namotthu NaM arihaMtANaM, bhagavaMtANaM (jAva) saMpattANaM pachI te aMtaHpuramAM gaI tathA sarvola kAravibhUSita thaIne peAtAnA bhAI dhRSTadyumnathI huMkAtA azvarathamAM besI, aneka dAsadAsIe tathA peAtAnI krIDApikA dhAtrI ane leAMkhakA dAsI sAthe svayaMvarama'DapamAM AvI. .. 15 3. AvatAM veMta ja teNe namratApUrvaka badhA rAjAone praNAma karyA. pachI hAthamAM daNavALI dhAtrIne sAthe laIne te svayaMvaramAM gajagatithI pharavA lAgI. kaNamAM je rAjAnuM pratibiMba paDatuM te rAjAnAM vaMza, nAma, geAtra, sattva, sAmarthya, parAkrama, lAvaNya, zAstrAbhyAsa, mAhAtmya, rUpa, cauvana, kula ane zIla te dhAtrI draupadIne vavI matAvatI. te pramANe daNamAM paDatAM rAjAenAM pratiSima jotI tathA dhAtrIe kaheluM varNana sAMbhaLatI sAMbhaLatI draupadI hajArA rAjakumAreAne vaTAvIne jyAM pAMDavA hatA tyAM AvI. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo teNe pAMca pAMDane pAMca varNanAM puSpanI varamALAthI AveSTita pariveSTita karyA ane kahyuM - "A pAMca pAMDavane huM varI." tarata ja badhA lokee "ThIka karyuM," "ThIka karyuM." evI ghoSaNA karI. tyArabAda bIjA badhA rAjAo potapatAne utAre pAchA cAlyA gayA. pachI iSTadyumna pAMca pAMDava ane draupadIne azvarathamAM besADI drapadanA rAjamahelamAM lAvyA. rAjA drupade pAMca pAMDa ane draupadIne pATa upara besADI abhiSeka karAvyuM, hema karAvyuM, ane pAMca pAMDavo sAthe draupadInuM pANigrahaNa karAvyuM tathA prItidAnamAM aneka dAsadAsIo sAthe vipula dhana ApyuM. tyAra bAda drapada rAjAe vipula azana, pAna, khAdima, svAdima taiyAra karAvIne AvelA dAjAone khUba AdarathI jamADyA ane vidAya karyA. te vakhate pAMDurAjAe te badhA ja rAjAone pAMDa ane draupadInA pANigrahaNa utsava vakhate hastinApuramAM AvavA vinaMti karI. pAMDu rAjAe hastinApuramAM sAta sAta mALanA UMcA pAMca mahele taiyAra karAvyA ane te taiyAra thaye pitAnA pAMca putro ane draupadIne laIne moTA parivAra sAthe te kapilapurathI nIkaLI hastinApura Avyo. tyAM teNe gAma bahAra eka mATe maMDapa karAvyo. egya vakhate netarelA badhA rAjAo AvI pahoMcyA. drapadanI peThe pAMDue paNa temane sArI rIte satkAra karyo tathA te badhAnI samakSamAM teNe pAMca pAMDa ane draupadIne Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra 16H aparakakA nagarI 1raha sAthe pATa upara besADI abhiSeka karAvyuM. tyAra bAda AvelA rAjAone ghaNuM Adara sAthe visajita karyA. have pAMca pAMDave draupadI sAthe sukhavilAsathI rahevA lAgyA. evAmAM eka vAra mRgacarmanA uttarAsaMgavALA, hAthamAM daMDa ane kamaMDalu dhAraNa karanArA, jaTAdhArI, jaI gaNetrikA, muMjamekhalA ne valkala paheranArA, kacchI vINu vagADanAra, kajiyA khera, madhyastha ane gAMdharvapriya evA kaccha nArada kajiyAnI zodhamAM pAMDurAjAnA mahelamAM AkAzathI UtarIne AvI pahoMcyA. nAradane AvatA joIne pAMca pAMDave, kuMtI ane pAMDurAjAe AsanathI UThI, sAta ATha pagalAM nAradanI sAme jaI temanI pradakSiNA karI, vaMdana ane namanathI temane satkAra karyo tathA jamIna upara pANI chAMTI temane besavA mATe darbha upara Asana pAtharyuM. A Asane besIne nArade rAjAnuM, rAjakuTuMbanuM ane aMtaHpuranuM kuzaLamaMgaLa pUchyuM. te vakhate nAradane asaMyata tathA pApathI avirata samajIne draupadIe temane Adara na karyo, temanuM saMmAna na karyuM ane pAMDavonI peThe temanI upAsanA paNa na karI. nAradane manamAM vicAra AvyuM ke pAMca pAMDavAmAM anubaddha thayelI dropadI, rUpa ane lAvaNyanA jesamAM mAro Adara tathA upAsanA nathI karatI. mATe mAre trASinA anAdaranuM phaLa tene batAvavuM joIe. have nArada pAMDune kuzaLamaMgaLa pUchIne pUrva dizA tarapha lavaNasamudranI vaccenA mArga upara AkAzamAM viharavA lAgyA. te vakhate dhAtakIkhaMDa dvIpamAM, pUrvanA dakSiNAI Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 dhama kathAo bharatanI aparakakAmAM padmanAbha nAme rAjA hatA. tene sAtaseA rANIe ane sunAla nAme yuvarAja putra hatA. te rAjA badhI rANIe sAthe aMtaHpuramAM siMhAsana upara beThA hatA. te vakhate nArada RSi tenA bhavanamAM AkAzathI Utaryo. padmanAbhe pAMDunI peThe temanA Adara karyo ane besavAnuM durbhAsana ApyuM. nArade rAjAne kuzaLama`DaLa pUchyA. pachI rAjAe temane kahyuM ke, " he devAnupriya ! tame gAmegAma gharegharanA mAhitagAra che. te tame kaheA ke mArA jevuM aMtaHpura tame kAMya joyuM ?" - nArada thADuM hasyA ane lAga joIne khelyAH-- huM rAjA ! tuM te kUvAnA deDakA che. hastinApuranA rAjA pAMDunA putrAnI bhAryA draupadInA paganA aMgUThAnA semA bhAga barAbara paNa tAruM aMtaHpura nathI." ATaluM kahI padmanAbhanuM kuzaLa pUchI nArada AkAzamAM viharavA lAgyA. "6 * nAradanI vAta sAMbhaLIne rAjA padmanAbha draupadInA rUpalAvaNyamAM mAha pAmyA. teNe pauSadhazALAmAM jaI peAtAnA pUnA mitra devane melAvavA alayakumAranI peThe viziSTa tapa ane saMkalpa dhAraNa karyAM. tenAM tapa ane saMkalpanA aLathI kheMcAI AvelA devane teNe kahyuM:-- he devAnupriya 1 huM draupadIne icchu chuM. mATe tuM tene ahI upADI lAva." deva khelyAH-- pAMca pAMDavAne mUkIne draupadI khIjA kAI paNa sAthe rAjIkhuzIthI eka kSaNu paNa rahevAnI nathI e vAta ceAkkasa che. paNa mAtra tArI marajI che teTalA ja kAraNe huM draupadIne ahIM upADI lAvIza." Ama kahIne te dhruva lavaNusamudranI vacce thaIne, hastinApura jaI, 66 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 : aparakA nagarI rA agAsImAM yudhiSThara sAthe sukhe sUtelI draupadIne upADI jhapATAbaMdha padmanAbhanA bhavanamAM lAbyA; ane tyAMnI azAkavanikAmAM tene rAkhI, draupadI lAvyAnI khakhara padmanAbhane ApIne peAtAne sthAne pAchA cAlyeA gaye. ghaDI-beghaDImAM draupadI jAgI UThI. peAte jyAM hatI te sthAna tene khUba aparicita lAgyuM. tene ema thayuM ke A mAruM bhavana ke mArI azekanikA nathI. mane kAI dhruve, dAnave, kiMpuruSe, kinare, maheArage ke gaMdhave koI bIjA rAjAnI azAkavanikAmAM lAvIne mUkI dIdhI che. "" draupadI Ama zeca karatI hatI tevAmAM rAjA padmanAbha anIThanIne tenI pAse AbyA, ane kahevA lAgyA :- huM devAnupriye ! tuM ze! vicAra kare che ? tane me mAre mATe ahIM teDI maMgAvI che; mATe mArI sAthe rahIne tuM AnaMda kara. "" draupadIe yuktithI javAba ApyuM ke " bhAratavaSa nI dvArikAmAM mArA svAmInA bhAI kRSNa vAsudeva rahe che. te jo cha mahinAnI aMdara mArI kaMI bhALa na kADhe te he rAjA! pachIthI tuM kahIza tema huM karIza. ' draupadInuM vacana sAMbhaLIne padmanAbhe tene kanyAonA aMtaHpuramAM mUkI ane jhAjhI kanaDagata na karI. tyAM draupadI AMtare AMtare babbe upavAsa ane pAraNe pAraNe AyakhilanuM ugra tapa karatI rahevA lAgI. A tarapha yudhiSThira jAgyA ane draupadIne na jotAM vita thaIne Ama tema tapAsa karavA lAgyA. mahelamAM kAMca tenI bhALa na maLatAM teNe pAMDune te vAtanI khabara Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 dharmakathAo kahI. pAMDue paNa hastinApurane khUNe khUNe draupadInI tapAsa mATe ghASaNA karAvI, ane kahyuM ke ne tenI bhALa Apaze tene te icche teTaluM dhana ApavAmAM Avaze. paraMtu jyAre hastinApuramAM tenA kazA patto lAgyA nahi, tyAre pAMDue kuMtIne dvArakAmAM kRSNa pAse draupadInI zeAdha karAvavA javAnuM kahyuM. kutI nAhIdheAI, khalikama karI, hAthI upara besI dvArikA tarapha javA nIkaLI; ane tyAMnA agrAdyAnamAM jaI pahoMcIne peAtAnA AvyAnI khabara teNe kRSNane kahevarAvI. kRSNe AvIne peAtAnI phaIne page paDaco ane tene peAtAnA AvAsamAM laI gayeA. tyAM gayA bAda AvavAnuM pratyeAjana pUchatAM kuMtIe draupadInA guma thayAnI vAta jaNAvI. 'ra kRSNe kahyuM :-- " kuI tame jarA paNa ci'tA na karaze. draupadInI bhALa pAtALamAM, asurAnAM bhavAmAM, adha bharatamAM ke bIje game tyAM meLavyA pachI ja huM japIza. Ama AzvAsana ApIne teNe kuMtIne pAchI hastinApura vidAya karI. tyArabAda kRSNe paNa pAMDunI peThe dvArikAmAM draupadInI bhALa meLavavA khUNe khUNe zveSaNA karAvI; paNa kyAMya tene patto na khAdhA. have ekavAra kRSNe peAtAnA aMtaHpuramAM hatA, te vakhate nArada AkAzamAMthI tyAM UtaryAM. kRSNe pAMDunI peThe temanA satkAra karyo ane pUchyu... :- " he devAnupriya ! tame gAmegAma ghare ghare kre che. tame kayAMya draupadI hAvAnI vAta sAMbhaLI che. ? " Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 : aparakakA nagarI 13 nArade javAma ApyuM :- " he rAjA ! huM aparaka kAmAM gayelA tyAM padmanAbhanA bhavanamAM jevI pUve joI hatI tevI draupadIne joI hatI. ' kRSNe nAradane kahyuM ke, " he devAnupriya ! A badhuM tamAruM ja kAma lAge che!" draupadInA samAcAra maLatAM ja kRSNe te khakhara pAMDune hastinApura meAkalyA, ane caturaMgI senA sAthe taiyAra thaI rahI peAtAnI vATa jovAnuM pAMDavAne kahevarAvyuM. tyAra bAda kRSNe dvArikAmAM sanAhikA bherI vagaDAvI ane peAtAnA badhA parAkramI cAddhAone taiyAra thavAnI sUcanA ApI. ema aneka vIra puruSA ane meATI senAthI vIMTaLAcelA kRSNa vAsudeva hAthI upara besIne hastinApura AvI paheAMcyA tathA pAMDavAne sAthe laI ne aparakakA tarapha cAlyA. rastAmAM paDAva nAMkhI, kRSNe pauSadhazALAmAM jaIne lavaNusamudranA adhiSThAtA susthita devane traNa divasanA tapa ane saMkalpathI peAtAnI pAse belAbyA, tathA tene pAte aparakakA zA mATe jAya che te vAta kahI saMbhaLAvI; ane vacce mArgamAM AvatA lavaNusamudrane pAra karavA temAM mAga karI ApavAnI sUcanA karI. te deve kRSNane kahyuM: " he devAnupriya ! tuM kahe tuM te huM ja draupadIne ahIM upADI lAvuM ane padmanAbha rAjAne tenI senA sahita lavasamudramAM pheMkI dauM. " re kRSNe javAba ApcA - hai devAnupriya ! tAre eTalI adhI takalIpha levAnI jarUra nathI. mAtra amArA 7 tha Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 dharmakathAo jaI zake te mATe lavaNasamudramAM mAga karI Apa eTaluM ghaNuM che. pachI potAnI badhI senAne pAchI vALIne kRSNa tathA pAMDavoe lavaNasamudramAM potAnA ratha utAryA ane tenI vacce thaIne jhapATAbaMdha teo aparakaMkAnA agradyAnamAM pahoMcI gayA. tyAM ratha UbhA rAkhIne kRNe potAnA dAruka sArathIne bhAlAmAM bharAvelA lekha sAthe padmanAbha pAse meka ane kahevarAvyuM ke, "kAM to dropadIne pAchI Apa ke yuddha mATe taiyAra thA." te tyAM jaIne pitA taraphathI rAjAne praNAma karIne kRSNano saMdeze kahevA bhAlAmAM bharAvelo lekha AgaLa dharyo ane draupadIne pAchI ApavAnI ke yuddha mATe taiyAra thavAnI hAkala karI. padmanAbha te sAMbhaLI khUba gusse thaye ane rAjanItizAstramAM dUta avadhya hovAthI tene na mAratAM tenuM apamAna karIne pAchale daravAjethI tene kADhI mUkyo ane kahyuM - "tArA kRSNane kaheje ke huM pote ja yuddha mATe sajijata thaIne bahAra AvuM chuM." tyAra pachI padmanAbhe pitAnI senA taiyAra karAvI tathA pote potAnA mukhya hastI upara besI yuddha mATe kRNa hato tyAM gayo. tene dUrathI Avato joI ne vAsudeve pAMDene pUchayuM - "chokarAo ! tame laDaze ke mArI laDAI jaze?" pAMDavoe kRSNane pitAnI laDAI javAnuM kahyuM. padmanAme jhapATAbaMdha pAMDavone haMphAvIne vikherI nAkhyA tathA Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 : aparakA nagarI 133 temanA raze ane te uparanA vijayadhvaje teDIkeDIne pheMkI dIdhA. hArela pAMDavo vIle meDhe kRSNa pAse pAchA AvyA. teNe pUchyuM : tame dhArIne tenI sAme thayA hatA?" pAMDavee javAba Ape - "ame te khAsa kaMI vicAra karyA vinA mAtra tamArI anumati laIne tenI sAme thayA hatA." kRSNa kahyuM - "ethI ja to tame hAryA che. tame ja rAjA che ane padmanAbha nathI evA saMkalapathI je tame laDyA hatA, te te kayAraneya nAsI gayA hatA. have huM pate rAjA chuM ane e rAjA nathI evA daDha saMka9pathI laDuM chuM te tame juo." ema kahIne kRSNa padmanAbhanI sAme gaye. jatAM veMta ja teNe ripunI senAne nAza karanAre potAne pAMcajanya zaMkha phUMkaDyo. tenA avAjathI padmanAbhanA sinyane eka tRtIyAMza bhAga to nAsI ja gaye. pachI kRSNa pitAnuM dhanuSya lIdhuM, derI caDAvI ane TaMkArava karyo eTalAmAM vaLI bIje tRtIyAMza bhAga nAsI gayo. pite ghaNe azakta che ane sainya ghaNuM thoDuM che ema samajIne padmanAbha aparakaMkAnA daravAjA baMdha karIne temAM pesI gaye. kRSNa aparakaMkA tarapha jaIne narasiMharUpa10 dhAraNa karI moTA avAjathI pitAnA paga pachADyA. te avAjathI rAjakillA, gepura vagere khakhaLIne paDI gayuM. aparakaMkAne bhecabhegI thayelI joIne bhaya pAmele padmanAbha draupadIne zaraNe gaye. draupadIe tene kahyuM ke "mane ahIM ANutAM te kRSNa jevA vIra puruSane vikarAvela Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 dharmakathAe che e nahi jANeluM? haju paNa tuM Ama karaH nAhI, bhIne kapaDe, vastranA cheDA chUTA rAkhI, aMta:pura sAthe uttama najarANAM laI, mane AgaLa karIne tuM kRSNane zaraNe jA. kAraNa ke uttama puruSo haMmezAM zaraNe AvelA upara kRpAvaMta heAya che." padmanAbhe draupadInA kahyA pramANe jaIne kRSNane draupadI pAchI meMpI kRSNa padmanAbhane Thapake ApatAM kahyuM ke, "he padmanAbha! mArI bena dropadIne ahIM lAvatAM teM nahi jANeluM ke te mRtyu ja netayuM hatuM? chatAM have tAre mArAthI bIvAnuM kAraNa nathI." ema kahI kRSNa padmanAbhane potAnI rAjadhAnImAM pAchA javAnI rajA ApI; tathA pote draupadIne sAthe laIne pAMDa pAse AvyA. e badhA, tyArabAda, lavaNasamudranI vacce thaIne jaMbudvIpanA bharatamAM pAchA javA nIkaLyA. e vakhate dhAtakIkhaMDadvIpanA pUrvArdha bhAratamAM caMpAno rAjA kapila nAme vAsudeva hato. ekavAra e caMpAmAM munisuvrata ahaMta pharatA AvIne tyAMnA pUNabhadra cityamAM UtaryA. je vakhate kRSNa vAsudeve aparakaMkAmAM pitAne pAMcajanya zaMkha phUMkyo, te vakhate A kapila vAsudeva munisuvrata ahaMtanI pAse dharmapravacana sAMbhaLato hato. teNe te zaMkhanAda sAMbhaLe eTale tene vicAra thaye ke dhAtakIkhaMDanA bhAratamAM mArA jevA ke vAsudeva thaye ke zuM? A zaMkhane zabda vAsudeva sivAya bIjA keIna hoI zake nahi. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 : aparakakA nagarI 135 paNa tenI zaMkAnuM nirAkaraNa karatAM munisuvrata ahaM te kahyuM ke e zabda to aparakaMkAnA rAjA padmanAbhanA paMjAmAM sapaDAyelI pAMca pAMDavonI bhAryA draupadIne choDAvavA AvelA dvArikAnA vAsudeva kRSNanA zaMkhane che. tArA je bIje vAsudeva ahIM Ubhe tharyo nathI. eka sAthe eka ja kSetramAM be vAsudeva kadI thatA paNa nathI ane eka bIjAne joI paNa zakatA nathI. te paNa tuM lavaNasamudranI vacce thaIne pasAra thatA kRSNa vAsudevanA rathanA dhajAgarAne joI zakIza. kapila vAsudeva, munisuvrata ahaMtane praNAma karI, hastI upara besI lavaNasamudranA velAkULe (kinAre) AvyuM ane pharathI kRSNa vAsudevanA dhajAgarAne joIne teNe pitAne zaMkha vagADyo. A rIte baMne potapotAnA zaMkhanA zabdadvArA mAnyA. kapila vAsudeve aparakaMkAnA rAjA padmanAbhane, dropadIne satAvavA badala Thapako Ape ane tene dezavaTe ApI tenI jagAe tenA putrane aparakaMkAnI gAdIe besADyo. pAMDa ane vAsudeva musApharI karatA karatA gaMgA nadI pAse AvyA. tyAM vAsudeve pAMDavone kahyuM ke, "tame gaMgAne UtarI jAo. huM A lavaNasamudranA mAlika susthita devane maLIne AvuM chuM." pAMDa tyAMnI eka nAvadvArA gaMgA UtarI gayA. pachI kRSNa vAsudeva gaMgAne hAthathI tarI zake che ke nahi e jANavAnA kautukathI temaNe te nAva saMtADI dIdhI ane kRSNanI vATa jotA sAme kAMThe beThA. susthitane maLI AvIne kRSNa gaMgA UtaravA mATe nAvanI tapAsa karI paNa tene kyAMya maLI nahi. tyAre teNe Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 samakathA eka hAthamAM gheADA ane sArathI sAthe ratha upADaco ane bIje hAthe sADI mAsa. jojana paheALI gagAne te taravA lAgyA. para Mtu adhavaca AvatAM te thAkI gayA ane parasevAthI rebajheba thaI gayA. teNe manamAM ne manamAM AvI vizALa gagAne hAthathI tarI janArA pAMDavAnAM vakhANa karyAM. paNa pAMDavAnuM A baLa jotAM tee padmanAbha sAthe yuddhamAM kema karIne hArI gayA te tene samajAyuM nahi. jematema karIne teNe mahA musIkhate gaMgA pAra karI. tathA thoDA thAka khAI pAMDA pAse AvI temanI samakSamAM teNe temanAM khUba vakhANa karyAM. pAMDavAe te nikhAlasa dilathI spaSTa kahI dIdhuM ke ame gaMgAne hAthathI taryA nathI paNa nAvathI taryA chIe. A te tamAruM baLa jovA ame hADI sa'tADI dIdhI hatI. A vAta sAMbhaLatAM ja kRSNane ghaNA gusso caDayo ane bhavAM caDAvIne te melyAH jyAre ame ekalAe draupadIne bacAvI tyAre tame mAruM aLa na jANI zakayA ke atyAre mane Ama herAna karyAM?" gussAmAM ne gussAmAM kRSNe eka leAhadaDathI pAMDavAnA badhA sthAne cUrA karI nAkhyo ane temane dezanikAla thavAnI AjJA ApI. te prasaMganA smAraka tarIke teNe tyAM rathamana nAmanA kATa adhAgye. pachI kRSNa peAtAnA zibiramAM AvI pahoMcyo ane sainyane sAthe laI dvArakAM pAchA gayA. pAMDavAe hastinApuramAM AvIne peAtAnA pitAne kRSNe temane karelI dezanikAlanI AjJAnI vAta karI tathA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16: aparakA nagarI 17 tenuM kAraNa paNu kahI saMbhaLAvyuM. pAMDue paNa temane khUba pakA ApyA. pachI pAMDue ku MtIne kheAlAvIne kRSNa pAse dvArakAM mekalI ane tenI sAthe kahevarAvyuM ke tame dezanikAla karelA pAMDavA kaI dizAmAM ane kayA khUNAmAM jAya ? tamAruM sAmrAjya tA AkhA dakSiNA bharatamAM che. kuMtIe kahelI vAta sAMbhaLIne vAsudeve kahyu ke dakSiNa samudrane kAMThe teo pAMDuthurA12 vasAve ane mArI najare kadI na paDe te rIte rahe. pAMDavA hastinApurathI nIkaLI kRSNanA kahyA pramANe pAMDumathurA vasAvI sukhe sukhe rahevA lAgyA. vakhata jatAM draupadI sagarbhA thaI ane nava mahinA pUrA thaye teNe eka suMdara ane sukumAra putrane janma ApyA. jAtakarmAdi saMskArA pUrA thayA pachI bArame divase draupadIe ane pAMDavAe maLIne tenuM nAma pAMDusena pADyu. divasa jatAM pAMDusena meATA thayA ane chara kaLAmAM nipuN thaI bhAgasama yuvarAja thayA. te vakhate tyAM dhama ghASa nAme sthavira karatA karatA AvI pahoMcyA. pAMDavAe temanI pAse dhama zravaNa karyuM. temanI viSayavRtti maMda thaI ane cittazuddhi mATe te utsuka thayA. tyArabAda draupadInI anumati. laI ne ane pAMDusenane rAjagAdI seAMpIne tee te dhama ghASa viranA sahacArI thayA ane caude pUrvAne abhyAsa karIne ugra sacama tathA tapa, zIla, satya, ahiMsA ane brahmacarya pALatA, gAmegAma pAMDumathurAnI AsapAsa karavA lAgyA. pAMDusenanI anumatithI draupadIe paNa peAtAnI cittazuddhi mATe sunnatA AryAM pAse prakayA svIkArI. te peAtAnI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruthI pAka e ja para ata 130 dharmakathAo guruNI pAse 11 aMge bhaNI ane ugra tapa, saMyama tathA zIla sAthe tyAM ja pAMDumathurAnI AsapAsa viharavA lAgI. te vakhate ariSTanemi ahaMta saurASTra dezamAM tapa ane saMcamathI AtmAne vAsita karatA viharatA hatA. loko pAsethI temanA saurASTravihAranI vAta sAMbhaLIne yudhiSThira vagere pAMce anagAe tyAM javAne vicAra karyo. pitAnA gurunI anumatithI teo pAMDumathurAnA sahasAmra vanathI nIkaLIne, gAmegAma pharatA pharatA, haththakampaka nagaranI bahAranA sahastrAgra vanamAM AvIne UtaryA. tyAM yudhiSThira sivAyanA cAra anagAree nagaramAM bhikSA laIne pAchA AvatAM sAMbhaLyuM ke ariSTanemi ahaMta to ujajayaMta zilanA 15 zikhara upara jaIne kALadharma pAmyA che. eTale temaNe pAMce jaNe bhegA thaIne zatruMjaya parvata upara javAno vicAra karyo. temaNe ANele AhAra cogya sthaLe paraThavI dIdho ane te pahADa upara jaIne teo tapa karatA rahevA lAgyA. tathA tapa, saMyama, tyAga, anAsakti vagere guNone saMpUrNapaNe khIlavIne, kALa karI siddha, buddha ane mukta thayA. draupadI AryA paNa zuddha bhAve bahu samaya sudhI saMyamane pALatI brahmalokamAM deva tarIke utpanna thaI. tyAMthI mahAvidehavAsa pAmIne te siddha, buddha ane mukta thaze. "he jaMbu ! tapanI pAchaLa je Asakti hoya to te game tevuM ugra hoya chatAM cittazuddhi karI zakatuM nathI, e vastu draupadInuM daSTAMta ApIne A seLamAM adhyayanamAM bhagavAna mahAvIre samajAvelI che; te meM tane kahI." ema Arya sudharmA belyA. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 gheDAe [ AIhuNa3 zramaNabhagavAna mahAvIre kahele nAyAdhammakahAnA seLamAM adhyayanane artha jA. te have tene sattaramAM adhyayanane zuM artha kahyo che te jaNAve, ema Arya jabue pitAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudharmA bolyA - hatthisIsa nagaramAM kanakaketu nAme rAjA hato. tyAM keTalAya samRddha ane vyavahAracatura vahANavaTI vANiyAo rahetA hatA. ekavAra te vahANavaTIo vahANe bharI vepAra karavA lavaNasamudrane pravAse UpaDyA. samudramAM keTalAMca ja gayA pachI meTI AMdhI UpaDI ane AgaLa kahelA mArkadiputronI jema temanI heDIe DAlavA tathA bhamavA lAgI. vahANanA nijAmAM hatabuddhi thaI gayA ane vahANe kyAM laI javAM tene vicAra na karI zakyA. te vakhate keTalAka kukSidhAre, karNadhAre, gabhilake ane vahANavaTIe te nijAmAne kahevA lAgyA, "have zuM karavuM? A vahANe tUTuM tUTuM thaI rahyAM che." kAMI sUjha na paDI eTale bhaya pAmelA teoe iMdra, skaMda, rudra, ziva, vaizramaNa, bhUta, yakSa, rAkSasa vagerenI 139 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama kathA mAnatAe karI. evAmAM gabharATa AchA thavAthI nijAmAe kahyuM ke ApaNe kAlikadvIpanI pAse AvyA chIe. 140 teoe dvIpane kAMThe vahANA ANIne laMgara nAkhyAM ane nAnI hoDIA dvArA teo kAlikadvIpamAM UtaryAM. te dvIpamAM hiraNya, suvaNu, ratna ane vAnI keTalIya khANA mane gheADAe temanI najare caDayAM, gheADAe te vahANavaTI vANiyAone joIne temanA gadhathI bhaya pAmI, tyAMthI aneka ceAjana dUra jaMgalamAM nAsI gayA. vANiyAe tyAMnI khANAmAMthI hiraNya, suvarNa, ratna, vajra vagere laIne hADIe dvArA temanAM vahANamAM bharavA lAgyA. anukULa pavana zarU thatAM, lAkaDAM, pANI vagere jarUrI sAmagrI vahANumAM bharI laI ne tyAMthI nIkaLI teo gaMbhIrapeAtavahana paTTanamAM AvI paheAMcyA ane tyAM temaNe vahANAnAM laMgara nAkhyAM. nAnI hADIe dvArA vahANamAM bhareluM seAnuM, rUpu vagere kinAre utArIne, gADAMmAM bharI teo tyAMthI hasthisIsa nagaranA agreAdyAnamAM AvI pahoMcyA ane meATA najarANA sAthe rAjAne maLyA. dareka gAma, Akara ane nagarA vagere tarapha pharanArA ane vAravAra lavaNusamudranI sa janArA teene, rAjAe, temaNe joyelI kAI navIna vAta saMbhaLAvavAnuM kahyuM. teoe kAlikadvIpamAM joyelA gheADAne lagatI vAta rAjAne kahI. rAjAe te gheADAe lAvI ApavA te vahANuvaTIone peAtAnAM mANase sAthe te dvIpamAM karI mekalyA. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17: ghoDAe 14 temanI sAthe vINA, vallakI, bhrAmarI, kacchapI, bhaMbhA, pabhrAmarI vagere vINA ane zrotraMdriyane uttejaka bIjAM vAdyonAM gADAM mokalyAM, cakSuriMdriyane uttejaka aneka prakAranI raMgaberaMgI banAvaTe tathA evA ja gUMthei, bharelA ane maDhelA aneka prakAranA dekhAvanAM gADAM mekalyAM; dhrANendriyane uttejaka evA sugaMdhI kaSTa, tamAlapatra jevAM sugaMdhI patra, cuvA, tagara, elacI, hira, caMdana, kuMkuma, USIra, caMpaka, maruA, damaNuka, jAI, jUI, mallikA, navamallikA, vAsaMtikA, ketakI, kapUra ane pATalanA puTenAM gADAM mokalyAM; svAdeMdriyane tRpta karanAra khAMDa, geLa, sAkara, maDikA, puSpottara pottara vagere svAdu padArthonAM gADAM mekalyAM, spaze kicane uttejaka aneka prakAranAM suMvALA sparzavALAM ke vaya, kaMbala, prAvaraNa, navataya, malaya ane masUranAM vastro tathA aneka prakAranA suMvALA paththaro vagerenAM gADAM mekalyAM tathA lAkaDA, ghAsa, pANI, cokhA, ghaune leTa, ane gerasa vagere musApharIne yogya padArthonAM gADAM mokalyAM. A badhA padArtho temaNe hoDIo dvArA vahANamAM bharyA ane gheDA levA teo kAlidvIpa tarapha UpaDyA. tyAM pahoMcIne e ghoDAo jyAM jyAM besatA, sUtA, UbhA rahetA ane ALoTatA tyAM tyAM jaIne temane AkarSavA te rAjapuruSee vINAo vagere vagADavI zarU karI tathA te dareka ThekANe pelA AMkhane game tevA dekhAvanA padArtho, nAkane game tevA sugaMdhI padArtho, khAMDa vagere svAdu vastuo ane malaya, masUra vagere suMvALA padArtho geThavI dIdhA. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathA vINAo vagerenA madhura avAjathI te gheADAo, te mANasA pAse AvIne cUpacApa besI gayA, sugaMdhIe sUMghavA lAgyA, ane vIraDAmAM bharelAM khAMDa vagerethI svAdiSTa karelAM pANI pIvA lAgyA. 142 gheADAone Ama lubdha thayelA jANIne te leAkeAe temane gaLe ane page AMdhIne pakaDI lIdhA tathA nAnI hADIomAM utArI vahANamAM caDAvyA ane tyAMthI hasthisIsa pAchA pharI kanakaketu AgaLa temane rajU karyAM. kanakaketue te vahANavaTIonuM badhuM dANu mAk karyuM ane azvamakAne te gheADAo keLavavA mATe sAMkhyA. te leAkeAe temanAM mAM, nAka, kAna, vALa, kharI ane kAMDAM mAMdhIne, cAkaDAM caDAvIne, tuMga kheMcIne, AMkIne tathA vela, netara, latA ane cAbUka vagerenA prahArodvArA sArI rIte keLavIne temane rAjA pAse ANyA. e pramANe huM AyuSyamAna zramaNa! je zramaNA ane zramaNIe satya, ahiMsA, vagerenI satpratijJAe svIkArIne pelA gheADAonI peThe zabda, spa, rUpa, rasa ane gaMdhamAM Asakta thAya che, rAga kare che, zuddha thAya che, mAha pAme che ane temane prApta karavA taraphaDe che, teo te gheADAonI peThe asahya duHkha pAme che ane saMsAracakramAM pharyA kare che. teo zramaNA, zramaNIe, zrAvakA ane zrAvikAomAM nirdenIya thAya che tathA vagAvAya che. je manuSyA zrotra'driyane vaza thaIne madhura zabdomAM rAga kare che te tetaranI peThe pAzamAM azvAya che. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17: gheDAe 143 je manuSya dhrANedriyane AdhIna thaI aneka prakAranA sugamAM Asakta thAya che, teo madArInA hAthamAM sapaDAyelA sApanI peThe atyaMta kaThera vadhabaMdha pAme che. je mANase svAdedriyane vaza thaI aneka prakAranAM lijajatadAra khAnapAnamAM vRddha bane che, teo gala gaLelA masyanI peThe taraphaDIne maraNa pAme che. je manuSya spaze driyane vaza na karatAM aneka jAtanA sparzothI lalacAya che, teo aMkuzathI vIMdhAtA hAthInI peThe parAdhIna thaIne mahAdanA pAme che. - zramaNe madhura ke amadhura zabdane kAnamAM praveza karatA aTakAvavA kAnamAM pumaDAM na nAkhatAM samabhAva keLavavAne prayatna karo. zramaNe sArA ke naThArAM rUpe potAnI AMkho sAme AvatAM te AMkho upara dveSa karavAne badale samabhAva keLavavAno prayatna kare. zramaNe sugaMdha ke durgadhanAM aNuo nAka pAse AvatAM nAka caDAvavAne badale samabhAva keLavavAnA prayatna kare. - zramaNe jIbha upara sArA ke narasA se AvatAM meM maraDavAne badale samabhAva keLavavAno prayatna karo. zramaNe zarIrane sArA ke narasA sparzane prasaMga paDe tyAre haSTa ke tuSTa na thatAM samabhAva keLavavA prayatna karo . "he jabu! e pramANe A sattaramA adhyayanamAM adhanA udAharaNa dvArA bhagavAna mahAvIre ApaNane samabhAva keLavavAnI zikSA ApI che te meM tane kahI." ema Arya sudhamAM belyA. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 susumA { suMsumA} zramaNubhagavAna mahAvIre kaheleA nAyAdhAmakahAnA sattaramA adhyayananA artha jANyA. tA have tenA aDhAramA adhyayananA ze| artha che te jaNAveA, ema Aya jayue peAtAnA guru Aya sudharmAne kahyuM. A sudharmAM meAlyA : rAjagRhamAM dhanya nAme sAtha vAha tenI bhadrA nAme bhAryo sAthe rahetA hatA. tene dhana, dhanapALa, dhanadeva, dhanageApa ane dhanarakSita e pAMca cheAkarAo uparAMta eka saMsumA nAmanI putrI hatI. tene tyAM cilAta nAme eka dAsaputra hatA. te cilAta saMsumAne ramADatA ane saMbhALatA. cilAta tAkAnI hatA tethI te tenI sAthe ramavA AvatAM chekarAMAnA kADA, lAkhanA lakhATA, meAI, IMDA, DhIMgalIo ane kapaDAM laI letA. keTalIkavAra phAInAM ghareNAM paNa laI letA. keAInI sAthe jhaghaDatA ke koI ne mAratA paNa kharo. cheAkarAMnAM mAmA| A phariyAda dhanya sA`vAha pAse vAravAra lAvatAM ane te paNa `cilAtane tema na karavA vAravAra kahyA karatA. paNa cilAta dhanyanuM kahyuM mAnatA ja nahi. tethI ekavAra gusse thaIne teNe cilAtane gharamAMthI kADhI mUkayo. 144 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 suMsumA 145 te cilAta rAjagRhanI zerIe, rastAo, devaLe, cArAo, parame, jugArakhAnAMo, vezyAvADA ane dArUnAM pIThAMomAM pharavA lAgyA. A rIte karatA karatA te svacchaMdI, dArUDiyA mAMsAhArI, jIgArI ane vyabhicArI thayA. rAjagRhanI pAse agnikhUNAmAM, pahADanA eka viSama bhAgamAM, vAMsanI gIca jhADIthI vIMTaLAyelI sihaguhA nAmanI eka cArapaTTI hatI. temAM aneka khaDA hatA paNa daravAjo eka ja hatA. keAI ajANyA tyAM jaI na zake te mATe tenI AsapAsa meATA meATA khADAonI eka khAI hatI. tenI cAre bAju kayAMya pANInuM nAma na hatuM; paNa tenI aMdara pANInI uttama vyavasthA hatI. Ama te meTAmAM meTI senAthI paNa na teADI zakAya evI majabUta hatI. tyAM adhArmika, adhamaketu, zUra, zabdavedhI, sAhusika ane jenA trAsathI gAma tathA nagara trAsI gayAM che evA vijaya nAme cAra senApati rahetA hatA. tenA tAmAmAM pAMcasA cAra hatA. keTalAya cAre, pAradArikA, gaDhiyAe, saMdhiccheda, khAtara pADanArAo, rAjadrohIo, devAdArA, bALahatyArAe, vizvAsaghAtIe, jugArIo ane khaMDarakSakA tathA mAjA evA keTalAya duSTa leAkeA tenA Azraye rahetA hatA. te vijaya cAre rAjagRhanA agnikhUNA taraphanAM gAmanagarI phUTIne, gAyA ane aDhIone pakaDIne tathA musAphIne lUTIne bhAre trAsa vartAtmyA hatA. leAkeAthI haDadhUta thatA pelA dAsaputra cilAta karatA pharate vijaya pAse AvI caDyo ane vijayanI pAse Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 dharmakathAe hAthamAM khaDga tathA STi laIne aMgarakSaka tarIke rahevA lAgyA. vijaya khIje kAI ThekANe dhADa pADavA jatA ane te daramyAna koI te guphA upara hallo lAvatuM tyAre te cilAta tenI kharAkhara rakSA karatA. vijaye cilAtane keTalIya cAravidyA, cAramatrA, cAramAyA ane cArakaLAo zIkhavI. vakhata jatAM vijayanuM avasAna thayuM. tyAre te pAMcase cArAe cilAtane vijayanI gAdIe besADyo ane te paNa vijayanI peThe ja cAre kora phera varatAvavA lAgyA. ekavAra vipula azana, pAna, khAdima, svAdima, surA, madya, mAMsa ane prasannA sArI peThe taiyAra karAvIne te cilAta adhA cAre sAthe jamavA beThA hatA. te vakhate tene vicAra Avye ke rAjagRhamAM dhanya sAvAha ahuM sapanna che tathA tenI putrI saMsumA paNa bahu svarUpAna che, mATe Aja tA dhanyanuM ghara phADIe ane te cheAkarIne upADI lAvIe. barAbara madharAte jyAre AkhuM nagara ghAra. nidrAmAM hatuM, te vakhate cilAta peAtAnA pAMcasa cArA sAthe rAjagRhanA pUrva daravAjA pAse AvI pahoMcyA. masakamAMthI pANI laIne chAMTatAM ja bAraNuM UghaDI gayuM ane "huM mArA pAMcase cArA sAthe dhanyanuM ghara phADavA AgyeA chuM, je navI mAnuM dUdha pIvA icchatA hoya te sAme AvI jAya," ema elatA khelatA cilAta dhanyanuM ghara teADI aMdara dAkhala thayeA. dhanya ane tenA pAMca putrA khItA khItA cUpakIthI bahAra nAsI gayA. cilAte gharamAMthI puSkaLa dhana, suvaNu Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 18H susuma vagere lIdhuM tathA susumAne upADI te pitAnI siMhaguhAmAM pAchA Avye. savAranA pahoramAM ghera AvIne joyuM to dhanyane jaNAyuM ke dhana sAthe susumA paNa coranA hAthamAM gaI hatI. tethI te meTuM najarANuM laIne nagaragetRke pAse phariyAda karavA gayo. temanI pAse jaIne teNe banelI badhI vAta temane kahI saMbhaLAvI. teo hathiyAra sajIne, jANe samudra cAlato hoya tema ToLAbaMdha rAjagRhamAMthI nIkaLI cilAtanI siMhaguhA tarapha cAlyA. temane AvatA joIne cilAtanA sAthIo bhayathI ADAavaLA nAsI gayA. eka cilAta cuMsumAne laIne eka ghora aTavI tarapha nAsavA lAgyo. dhanya ane tenA pAMca putro tene susumAne laIne nAsate joI hAMkoTA karatA, pokAra pADatA, raDe nAkhatA tenI pAchaLa paDyA. keTaleka dUra gayA pachI jyAre cilAta suMsumAne upADIne cAlavA azakta thaI gaye, tyAre taravAthI tenuM mAthuM kApIne potAnI sAthe laI te ghora aTavImAM nAThe. tyAM bhUla paDI tarasane mAryo te adhavacce ja marI gayo. A bAju dhanya ane tenA pAMca putro paNa doDatA doDatA thAkI gayA paNa cilAtane pakaDI zakayA nahi. pAchA vaLatAM, suMsumAnuM rastAmAM paDeluM zaba jotAM ja teo mUchita thaIne jamIna upara gabaDI paDyA. - bhAna AvyA bAda teo bhAre kalpAMta karavA lAgyA. te badhA thAkI gayelA hovAthI bhUkhyA ane tarasyA thaI gayA hatA. eTale teo aTavImAM kAMI phaLaphUla tathA pANuM Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathAo zodhavA nIkaLyA. paraMtu ghaNe dUra gayA chatAM khAI zakAya tevuM ke pI zakAya tevuM kAMI ja temane maLyuM nahi. chevaTe dhanya sArthavAhe pitAnA moTA dIkarAne bolAvIne kahyuM ke, "tame ahIM bhUkhyA tarasyA marI jaze, mATe mane mArIne mAruM mAMsa ane lehI khAo tathA rAjagRha jIvatA pahoMcIne dharma ane puNyanA bhAgI thAo." meTe putra bolyo, "he tAta ! tame mArA pitA che, guru che, saMrakSaka ane saMgApaka che; tamane huM zI rIte mAruM? paNa tame mane mArIne mArA lehI ane mAMsathI jIvatA rahI A aTavI pAra karI jAo." bIjA putre te sAMbhaLI pitAne kahyuM - "mArI hayAtImAM mArA guru ane devatA jevA moTA bhAIne na mAratAM mane ja mArI tame badhA jIvatA jagRha pahoMce." A rIte badhA putrae pitAne AgrahapUrvaka kahyuM. chevaTe dhanya pitAnA vahAlA pAMca putrone kahyuM ke, "he putre ApaNe eke na marIe. A suMsumAnuM zaba niprANa ane nirjIva paDayuM che. tenA mAMsa ane lehIthI ApaNe badhA bacIne rAjagRha pahoMcIe." pitAnI A vAta badhAne gamI. teoe araNI ane zarakanA saMgathI agni saLagAvyo ane lAkaDAMnI tApaNImAM suMsumAnuM mAMsa pakAvyuM tathA lehI sAthe khAdhuM. tyArabAda jIvatA rAjagRha pAchA pharIne teo dharma ane puNyanI pravRttimAM tatpara thayA. dhanya sArthavAhe rAjagRhamAM AvIne susumAnuM laukika karyuM. kALakrame badhA suMsumAnA maraNane zeka bhUlI gayA. rAha e tathAsA ane lAgaNI Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18: susumA te vakhate bhagavAna mahAvIra rAjagRhanA guruzila caityamAM AvIne UtaryA hatA. dhanya sAtha vAhe temanuM dharmapravacana sAMbhaLyuM. tethI te peAtAnI cittazuddhi mATe, cittanA vikAsa dUra karavA mATe, kAma, krodha ane lAbhanA saMskAre chAMDavA mATe, ane sarvabhUtadayAne keLavavA mATe pravrujita thaI temane sahacArI thaI ne rahyo, agiyAra agA bhaNyA, ane ugrasayama tathA tapathI AtmAne vAsita karatA viharavA lAgyA. vakhata jatAM kALa karIne te daivayeAnimAM gayA ane tyAMthI mahAvidehavAsa pAmIne te siddha, buddha ane mukta thaze. "huM jaMbu ! jema dhanya sAtha vAhe zarIranAM vaNu, rUpa, aLa ane viSaya vadhAravA saMsumAnuM leAhImAMsa khAdhuM na hatuM, paraMtu mAtra jIvatA rAjagRha pahoMcI, dharmArAdhana karavA ja tenA upayAga karyo hateA, te ja pramANe ApaNAM nigraMtha nigraMthIe A gaMdA zarIranAM vaNu, rUpa, maLa ane viSaya vadhAravA AhAra na kare, paNa nirvANunA mArga mAM zarIra sahAyaka che ema samajIne tene TakAvI rAkhavA mATe ja kare " A rIte vanArAM nigraMtha nigraMthIo vandvanIya ane pUjanIya thaze tathA bhavasAgaranA pAra pAmaze. 149 " e pramANe huM jaMbu ! A aDhAramA adhyayanamAM zramaNe ane zramaNIone AhAra karavAnA uddeza bhagavAna mahAvIre dhanyanA udAharaNathI spaSTa rIte samajAvyeA che; te me tane kahyuM." ema A sudharmA melyA. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 puMDarIka [puMDarIyaNAya1] zramaNabhagavAna mahAvIre kahele nAyAdhamakahAnA aDhAramA adhyayanano artha jANyo; te have tenA 19mA adhyayanane zuM artha che te jaNAve, ema Arya jaMbue pitAnA guru Arya sudharmAne kahyuM. Arya sudhama belyA :- jabudvIpanA pUrva videhamAM, sItA mahAnadIne uttara kAMThe, nIlavaMta parvatanI dakSiNe, uttara taraphanA sItAmukha vanakhaMDanI pazcime ane ekazelakavakhAra parvatanI pUrve puSkalAvatI vijayamAM puMDarIkiNI nagarIno mahApadma nAme rAjA hato. tene padmAvatI nAme rANuM ane puMDarIka tathA kaMDarIka nAme be putro hatA. teomAM puMDarIka yuvarAja hate. te vakhate pAMcaso anagAro sAthe gAmegAma pharatA tathA tapa ane saMyamathI AtmAne vAsita karatA dharmaghoSa nAme sthavira tyAMnA nalinIvana nAme udyAnamAM AvIne UtaryA. temanuM dharmapravacana sAMbhaLIne viSayavilAsothI thAkI gayelo rAjA mahApadma potAnA putra puMDarIkane rAjagAdI ApIne tathA kaMDarIkane yuvarAja karIne temane aMtevAsI thayo. anagAra mahApadma sthavirenI pAse code pUrvenuM adhyayana karyuM ane pachI te janapadavihAre viharavA lAgyuM. 150 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19H purIka ekavAra keTalAka sthavire pharatA pharatA puMDarIkanI rAjadhAnImAM nalinIvana udyAnamAM AvIne UtaryA. puDarIka tema ja kaMDarIka baMne bhAIone te sthavirae dharma kahI saMbhaLA. puMDarIke zramaNopAsakanI maryAdAmAM Ave teTalA dharma svIkAryo ane kaMDarIke moTAbhAInI anumati laIne, viSayavilAsamAM khUtelA potAnA AtmAne nistAra karavA temanA aMtevAsI thavAne saMkalpa karyo. meTebhAI puMDarIka tene saMkalpa jANIne tene kahevA lAgyaH - "he devAnupriya! tuM zA mATe muMDa thAya che, zA mATe pravajyA le che? huM tAre rAjyAbhiSeka karavAno vicAra rAkhuM chuM." paMDarIkanA Ama kahevAthI kaMDarIka jarA paNa anya nahi. tema ja teNe tene kaMI javAba paNa na Ave. Ama be traNa vAra kahyA chatAM jyAre paMDarIkane kaMDarIkanI abhiSeka taraphanI ruci na jaNAI, tyAre teNe tene sthavirene aMtevAsI thavAnI anumati ApI; tathA "A mArA priyabhAIne ziSyabhikSAmAM tamane ApuM chuM," ema kahI kaMDarIkane teNe te sthavirene seM. kaMDarIka agiyAra aMgene bha tathA ugra saMyama, tapa, zIla ane satyane pALato gAmegAma viharavA lAgyo. ekavAra kaMDarIka nalinIvanathI nIkaLI anyatra vihAra karavAne taiyAra thaye te tapasvI hato tethI te aMtaprAMta, lUkhAsUkA ane nIrasa bhejanathI pitAne nirvAha karate. svAdedriyanA saMyamamAM te zilaka Si je hato. atizaya khAsukA bhejanathI kaMDarIkanA zarIre dAhajavara thaye. chatAM te vihAra to karyA ja karate. eka divasa Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para dhama kathAo dha ghASa vira karatA karatA, kaMDarIkane sAthe laI ne puMDarIkanI rAjadhAnImAM nilanIvanamAM AvIne UtaryAM. rAjA puMDarIke AvIne temanI pAse dhamapravacana sAMbhaLyuM ane pachI vinaMti karI ke, "he bhagavan ! jo tame mArI yAnazALAmAM AvIne UtarA, tA A kaMDarIka anagAranI kaMIka cikitsA thaI zake." sthavirA nalinIvanamAMthI nIkaLI, puMDarIkanA kahyA pramANe tenI cAnazALAmAM AvI rahyA. puMDarIke paNa ceAgya vaidyo ane ceAgya auSadheA dvArA kaMDarIkanA upacAra zarU karAbyA. zailakaRSinI peTheka DarIka paNa krame krame nIrAgI ane malavAna zarIravALA thayA. eTale te sthavirA rAjane pUchIne mahAragAma viharavA lAgyA. paNa ka'DarIka anagAruM, sAjo thayA bAda, manAjJa khAnapAna, khAkrima ane svAdimamAM mUti, Asakta tathA lubdha thai ne mahAra vihAra karavAnI icchA na matAvI. ane dhIre dhIre te sayamamAM zithila thayA. A vAta sAMbhaLIne a MtaHpura sAthe puMDarIka tenI pAse AvIne tenI traNa pradakSiNA laI A pramANe vinati karavA lAgyA: " he devAnupriya ! tuM dhanya che, tuM dhRtA che, tArA janma saphaLa che, ke te rAjya ane aMtaHpura choDIne sacama svIkAryAM che. huM adhanya chuM, amRtA chuM, apuNya huM ke a'taHpuramAM ane mAnuSyaka kAmabhAgeAmAM hajI sudhI mUti huM, lempa chuM ane sayama karI zakatA nathI." Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 pu harIka 13 kaMDarIkane puMDarIkanI A vAta gamI nahi. paNa jyAre teNe ema ne ema e traNa vAra kahyuM tyAre icchA na chatAM paNa zaramAyele ane paravaza aneleA te puMDarIkarAjAne pUchIne peAtAnA guru sAthe vihAra karavA lAgyA. keTalAka vakhata sudhI te teNe ugra vihAra karyo. paNa pachI te sacamanA anuzIlanathI thAkayo ane kheda pAmyA. ethI dhIre dhIre te viza pAsethI nIkaLIne pAcha puMDarIkanI rAjadhAnImAM, puMDarIkanA rAjamahela pAsenI azekanikAmAM azAkanA jhADa nIMce AvIne Utaryo. puMDarIkanI dhAImAtAe khinna thayelA tene joI ne tenA AvyAnI vAta rAjAne karI. rAjAe tenI pAse AvIne kahyuM ke, " he devAnupriya ! tuM dhanya che ke tuM sacamazIla che; ane huM adhanya chu ke huM asaMyamazIla ." A vakhate teNe Ama be traNa vAra kahyA chatAM kaMDarIke kazuM gaNukAyuM nahi. chevaTe rAjAe kahyu :" he bhagavan ! tame bhAgAthI che?" kaMDarIke hA pADI. eTale turata ja puDarIke kaDarIkane gAdIe esADyo ane peAte peAtAnI jAte ja kezAna nAca karIne, cAturyAmadhanA svIkAra karI, kaDarIkanA veza herI lIdhe. pachI te pelA virA pAse AvI pahoMcyA ane AmanI samakSamAM teNe pharI cAturyAmadhanA svIkAra karyAM. have rAjA kuMDarIkane praNIta pAna, bheAjana ane ghaNA jAgarAne lIdhe ajINu thayuM ane tenA zarIramAM pittavara khala thatAM dAha zarU thaye. evI sthitimAM avasAna mIne te adheAgatie gayA. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamakathAo have puMDarIka anagAra saMyamane pALatA gAmegAma pharatA vihare che. khAnapAnamAM te atyaMta anAsakta che. nIrasa, virasa, ThaMDuM, lUkhuM evuM parimita bhejana paNa svAdhyAya ane saMyamamAM bAdha na Ave evI rIte te le che ane rAtrIe jAgaraNa karIMne dharmaciMtana karyA kare che. Ama karatAM karatAM temane paNa ajIrNa thayuM tathA tethI temanA zarIramAM pittajavara dAkhala thatAM dAha thayo. temanuM zarIra azakta ane parAkramahIna thaI gayuM. tethI temaNe pitAne chevaTane vakhata jANuMne, ahaMta bhagavaMtene ane potAnA dharmAcArya dharmopadezaka sthavirene namaskAra karyA; sthavi pAse svIkArelI ahiMsA, satya vagerenI pratijJAo yAda karI, ane pApanuM Alocana karatA te kALa karIne sarvArthasiddhanI gatie pahoMcyA. tyAMthI temanuM avasAna thayA bAda te mahAvidehavAsa pAmI, siddha, buddha ane mukta thaI sarva duHkhene aMta karaze. he AyuSyamAna zramaNa ! A pramANe je nigraMtha ane nigraMthIo kaMDarIkanI peThe saMcama svIkAryA pachI maMda thaze, saMyamathI bhraSTa thaze ane svIkArelI badhI pratijJAene bhaMga karaze, teo kaMDarIkanI peThe duHkhI thaI A apAra saMsAramAM bhamyA karaze. paraMtu je nica ane nigraMthIo puMDarIkanI peThe zIla ane satya svIkAryA pachI daDha raheze, viSayavilAsamAM Asakti nahi rAkhe ane kaSAne vaza nahi thAya, teo zramaNa-zramaNa ane zrAvaka-zrAvikAone arcanIya, vaMdanIya, pUjanIya ane paryapAsanIya thaze; tathA chevaTe A bhayaMkara saMsArakAMtArane pAra karI zakaze. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19: puMDarIka ekhn he jabu! zramaNabhagavAna mahAvIre A adhyayanamAM kaMDarIka ane puMDarIkanAM udAharaNa ApIne saMyamanI kaThoratA ane saMyamanuM zubha pariNAma baMne ApaNane darzAvyAM che; te meM tane kahyAM. "he jabu! A pramANe zramaNabhagavAna mahAvIre kahela ogaNasa adhyayanavALA A prathama zrutaskaMdha ahIM samApta thAya che. te meM tane kahyA." prathama kaSa samAsa Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama skaMdha potAnA guru A bIjA zrutaskaMdhanI dhakathAonA ze| bhAva che, mane kaheA. "" Aya sudharmA melyA :---- zramaNabhagavAna mahAvIre A khIjA zrutaskadhamAM dharmakathAonA daza va kahyA che. (1) camaranI agramahiSIonA vaga (2) alivairAcanedranI agrasahiSIonA varga (3) asure sivAya mAkInA dakSiNanA iMdronI agrahiSIAne varga (4) asureMdra sivAya uttaranA bhavanavAsI iMdronI agramahiSIone varga (5) dakSiNanA vAnavyatarA nA iMdronI agramahiSIAnA varga (6) uttaranA vAnabhyatAnA iMdronI agramahiSIonA varga (7) caMdranI agrahiSIonA varga (8) sUryanI agrahiSIonA vaga (9) zanI agramahiSIonA varga (10) IzAnanI agramahiSIonA va. dvitIya zrutaskaMdha prAstAvika ja khue sAMbhaLI rahyA mAda A sudharmAne pUchyuM : " A sUtranA te have 151 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya kRtAraka A daza vargomAMthI zramaNabhagavAna mahAvIre pahelA vargane ze bhAva kaho che te kahI saMbhaLAvavA jabue pitAnA gurune vinaMtI karI. guru bolyA - pahelA varganAM pAMca adhyayane che. temAMnuM paheluM kAlI, bIjuM rAI, trIjuM ramaNI, zuM viju ane pAMcamuM mehA che." A pAMcamAMnA pahelA adhyayanane artha jANavA jabue pharI gurune pUchatAM Arya sudharmA bolyA :- Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kAlI rAjagRhamAM rAjA zreNika celaiMNA rANI sAthe rAjya karatA hatA. te samaye tyAMnA guruzila caityamAM zramaNabhagavAna mahAvIra AvIne Utaryo. te vakhate camaracacA rAjadhAnImAM rahelI kAlI nAmanI camananI paTarANIe bhagavAnane rAjagRhanA guruzila caityamAM AvyA jANIne tyAM rahyAM rahyAM ja praNAma karyAM. ekavAra kAlIdevIne zramaNubhagavAna mahAvIra pAse jaI temanI bhakti karavAnA saMkalpa thatAM te temanI pAse AvI ane divya bhakti karI peAtAne sthAne pAchI cAlI gaI. e devInuM divya teja joI ne zramaNubhagavAna mahAvIrane pUchyuM : devIe evuM adbhuta divya teja zAthI -: bhagavAna AlyA :- he gautama ! bhAratavaSa mAM AmalakalpA nagarImAM jitazatru nAme rAjA hatA. tyAM kALA nAme eka samRddha gAthApati rahetA hatA. tene kALazrI 158 bhagavAnanA paTTaziSya " he bhagavan ! e meLavyuM ? " Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 1H kAlI nAme strI tathA umare moTI, zarIre jIrNa ane keIvarane pasaMda na paDe tevI kALI nAme eka putrI hatI. te vakhate AmalakalpAnA AzrazALa vanamAM pAzvatra nAtha ahaMta AvIne UtaryA hatA. mAtApitAnI rajA laIne te kALI nAhIdhoI, cekhI thaI, zuddha vastro paherI, pitAnA parivAra sAthe pArzvanAtha ahaMtane vaMdana karavA gaI pArzvanAtha ahaMtanuM pravacana sAMbhaLI tene temAM zraddhA thaI, ruci thaI ane teNe bhagavAnane kahyuM - "huM mArAM mAtApitAne pUchIne viSayavilAse chAMDI tamArI pAse saMyamanuM vrata levA IcchuM chuM." tyAMthI pAchI pharI pitAnAM mAtApitAne teNe pitAne vicAra jaNA ane kahyuM ke jo tame anumati Ape to huM mAre saMkalpa siddha karuM. gAthApati kALAe te prasaMge mitra, jJAti ane sagAMsaMbaMdhIone meTuM bhejana ApyuM ane te tathA tenI strI potAnI putrI kALIne laIne pArzvanAtha ahaMta pAse AvyAM tathA temane vinaMti karI kahevA lAgyAM ke, "he devAnupriya ! A dIkarI amane vahAlI che. te tamArA upadezathI saMsAra tarapha udvega pAmI che ane tamArI aMtevAsinI thavA Icche che. to he devAnupriya! ame Apane A ziSyAnI bhikSA ApIe chIe te tame svIkAre." bhagavAne A sAMbhaLI tene svIkAra karyo. have kALI kumArI pitAnAM AbharaNavastra chAMDI kezakuMcana karI, pArzvanAtha ahaMtanI pAse AvIne kahevA lAgI :- "he bhagavana ! A saMsAra saLagele che, emAMthI mAre nistAra kare." irache che ke pAmI che. che. te te Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhama kathAo pachI bhagavAne tene puSpacUlA AryAne ziSyA tarIke sAMpI. te AryAe tene pravrajyA ApI. have te khAvApIvAmAM, besavAUThavAmAM ane khelavAmAM saMcamane sAcavatI brahmacAriNI thaI tathA sAmAyika vagere agiyAra agAne bhaNIne peAtAnI guruNI sAthe gAmegAma viharavA lAgI. vakhata jatAM te peAtAnA sacamathI zithila thaI. te peAtAnA hAthapaga, mAthu, mADhuM, stana, kakSA ane guhyAMgAne vAraMvAra dheAtI tathA besavAnA, sUvAnA ane svAdhyAya karavAnA sthAne pahelAM pANI chAMTyA pachI paga mUkatI. ate 66 guruNIe tene kahyu :- " he devAnupriye ! A ApaNeA AcAra nathI. ApaNe brahmacAriNI chIe mATe tamAre Ama karavuM na ghaTe. mATe he devAnupriye! tamAre vicArIne AnuM prAyazcitta karI zuddha thavuM joIe. " kAlIe guruNInuM vacana svIkAryuM nahi. tethI tene zramaNIomAM Adara ghaTavA lAgyA ane te vAravAra niMdyAvA lAgI. kALIne ema thayuM ke jyAre huM zrAvikA hatI tyAre svataMtra hatI, ane jyArathI huM, pravrujita thaI chuM tyArathI paravaza banI chuM. te AvatI kAle ahIMthI nIkaLI mAre judA ja upAzrayamAM rahevuM yAgya che. judA upAzrayamAM rahetI te kAlI viSacasvachaMdI thaI ane peAte svIkArelI saMyamanI pratijJAone lagabhaga bhUlI gaI. e rIte rahetI kuzIlavihArI kAlI aMte avasAna pAmI camaracacA rAjadhAnImAM kAlIdevInA avatAra pAmI. " e ja pramANe huM ja bhu! gAthAti rAI ane rAIzrI bhAryAnI putrI rAI, gAthApati racaNI ane racaNuzrI Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kAlI bhAryAnI putrI rayaNa, gAthApati vijaju ane vijajuzrI bhAryAnI putrI vijaju, tathA gAthApati meha ane mehazrI bhAryAnI putrI mehAnuM paNa vRttAMta samajavuM. he jaba! e pramANe zramaNabhagavAna mahAvIre dharmakathAne pahele vaga kahyo che. have tene bIje varga kahI saMbhaLAvuM chuM te sAMbhaLa." A bIjA vargamAM paNa zuMbhA, nizuMbhA, raMbhA, niraMbhA, ane madanA ema pAMca agayane che. e pAMce adhyayanane bhAva kAlInI kathA pramANe ja samajI levAne che. mAtra vizeSa e che ke A pAMcenuM vAsasthAna jitazatrunA rAjyamAM zrAvastI hatuM. te darekanAM mAtapitAnAM nAma anukrame A pramANe che - zuMbhagRhapati, zuMbhazrI bhAryA,nizuMbha gRhapati,nizuMbhazrI bhAryA; raMbha gRhapati, raMbhazrI bhAryA; nirbha gRhapati, nirbhazrI bhAryA, madana gRhapati ane madanazrI bhAryA. trIjA varganAM 54 adhyayane che. temAM (1) ilA (2) saterA (3) saudAminI (4) IMdrA (5) ghanA (6) vidyuta - nAmanI dakSiNanA 9 idromAMnA darekanI cha cha agamahiSIo gaNavI ane temanuM vRttAMta kAlInI kakSA pramANe ja samajavuM. mAtra temanuM nivAsasthAna vArANasI gaNavuM. eTale 54 adhyayana thaze. cothA vargamAM paNa 54 adhyayane che. temAM (1) rUcA (2) surucA (3) rukaMsA (4) rucakAvatI (5) rucakAMtA (6) rucaprabhA-nAmanI uttaranA 9 iMdrAmAMnA darekanI cha cha agramahiSIo gaNavI ane temanuM vRttAMta paNa kAlInI kathA Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmasthAe pramANe ja samajavuM. mAtra temanuM nivAsasthAna caMpA gaNavuM. eTale 54 adhyayana thaze. pAMcamA vargamAM 32 adhyayane che. temAM (1) kamalA (2) kamalaprabhA (3) utpalA (4) sudarzanA (5) rUpavatI (6) bahurUpA (7) surUpa (8) subhagA (9) puNyA (10) bahuputrikA (11) uttama (12) bhAriyA (13) padmA (14) vasumatI (15) kanakA (16) kanakaprabhA (17) vatesA (18) ketumatI (19) vasenA (20) ratipriyA (21) rehiNI (22) navamikA (23) phrI (24) puSpavatI (25) bhujagA (26) bhujagavatI (ra7) mahAkachA (28) aparAjitA (29) sughoSA (30) vimalA (31) susvarA (32) sarasvatI - nAmanI dakSiNanA vanavyaMtaranA idronI amahiSIo gaNavI ane temanuM vRttAMta paNa kAlInI kathA pramANe ja samajavuM. mAtra temanuM nivAsasthAna nAgapura gaNavuM eTale 32 adhyayana thaze. chaThTho vaga pAMcamA barAbara ja gaNave. mAtra nivAsasthAna sAketa gaNavuM ane patio uttaranA vanavyaMtaranA iMdro. sAtamA varganAM cAra adhyayane che. temAM (1) suraprabhA (2) AtapA (3) arcirmAlI (4) prabhaMkarA -nAmanI cAra sUryanI agramahiSIo gaNavI ane nivAsasthAna arakhurIka mAnavuM. bAkI badhuM kAlInI kathA pramANe ja samajavuM. AThamA vargamAM cAra adhyayane che. temAM (1) caMdraprabhA (2) snAbhA (3) accirmAlI (4) prazaMkarAnAmanI cAra caMdranI agramahiSIo gaNavI ane nivAsasthAna mathurA mAnavuM. bAkI badhuM kAlInI ja kathA pramANe samajavuM. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 kAlI A badhA vargomAM mAtapitAnAM nAma agramahiSIonAM nAma uparathI ja samajavAM. jemake ilAne pitA chelagrahapati ane mAtAnuM nAma ilazrI. navamA vargamAM ATha adhyayana che. temAM (1) padmA (2) zivA (3) satI (4) aMjU (5) rahiNI (6) navamikA (7) acalA (8) apsarA -nAmanI ATha zaka iMdranI amahiSIo gaNavI ane nivAsasthAna nIce pramANe samajavAM pahelI be zrAvastInI, bIjI be hastinApuranI, trIjI be kaMpilapuranI ane cothI be sAketapuranI: pitAnuM nAma padma ane mAtAnuM nAma vijayA badhAMnuM ja gaNavuM ane bAkI badhuM kAlInI kathA pramANe samajavuM. dazamA vargamAM ATha adhyayana che. temAM (1) kRSNA (2) kRSNarAja (3) rAmA (4) rAmarakSitA (5) vasukA (6) vasuguptA (7) vasumitrA (8) vasuMdharA nAmanI ATha IzAna iMdranI agramahiSIo gaNavI ane nivAsasthAna nIce pramANe samajavAM. pahelI be vArANasInI, bIjI be rAjagRhanI, trIjI be zrAvastInI ane cethI be kauzAMbInI. bAkI badhuM kAlInI kathA pramANe samajavuM. pitAnuM nAma rAma ane mAtAnuM nAma dharmA badhAMnuM ja gaNavuM. e pramANe he jakhu ! zramaNabhagavAna mahAvIre dharmakathAne A zrutaskaMdha kahyo che." samApta Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TipaNe Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 TippaNA 1: aMgadeza mahAbhAratamAM kahyA pramANe balirAjAnA putra aMganA tAbAne deza te aMgadeza. ane jaina kathA pramANe RSabhadevanA putra agane deza te aMgadeza. magadhanI pAsenA dezane aMgadeza kahevAmAM AvatA. tenI sImA zaktisaMgamata tramAM vaidyanAthathI mAMDIne purI jillAmAM AvelA bhuvanezvara sudhI jaNAvavAmAM AvelI che. 12. cA aMgadezanI rAjadhAnI hatI. bhAgavatanI kathA pramANe harizcaMdranA prapotra cape tene vasAvelI. jaina kathAmAM kahyA pramANe pitAnA mRtyunA zAkathI rAjagRhamAM na gamavAthI kaNika rAjAe caMpAnA eka suMdara jhADavALA sthaLe navI rAjadhAnI tarIke tene vasAvelI. vaidika, jaina temaja bauddhu ema traNe saMpradAyavALA tene tIsthAna gaNe che. tenAM bIjA nAmeA aMgapurI, mAlinI, leAmapAdapurI ane kapurI vagere che. jUnA jana yAtrIo lakhe che ke, caMpA paTaNAthI pUrNAMmAM 100kAza dUra AvelI che. tenI dakSiNe lagabhaga 16 krAza upara maMdAgiri nAme eka jaina tItha che, je atyAre madArahIla nAme sTezana pAse AveluM che. caMpAnuM vamAna 137 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 TipaNe nAma caMpAnAlA che ane te bhAgalapurathI traNa mAIla dUra AveluM che. tenI pAse ja nAthanagara paNa che. 3: keNika - A rAjA prasenajitane pautra ane zreNikane putra thAya. tenuM bIjuM nAma jena kathAmAM azokacaMdra paNa ApyuM che. bauddhagraMthomAM A rAjA ajAtazatru nAme prasiddha che. te buddha temaja mahAvIrane samasAmayika hato. tenI mAnuM nAma calaNa hatuM. bhagavatIsUtramAM tene vaLI videhapura kahe che. (juo TippaNu naM. 21.) A vajajI zabda bauddhagraMthaprasiddha vajavaMza sAthe saMbaMdha dharAve che. kauTilyanA arthazAstramAM (adhikaraNa 11) tene mATe vajika zabda Apelo che. majijhamanikAyanI adrakathAmAM A vachavaMzanI utpatti batAvatAM te zabdanI vyutpatti vicitra rIte ApelI che. paraMtu ga- "javuM' dhAtu uparathI te zabda thayelo hevAthI tene artha keI bhaTakatI jAti' evo thAya. bhagavatIsUtranI TIkAmAM vajIne artha vajI eTale vajavALA-Idra' e karavAmAM Avyo che. ane AcArya hemacaMdra paNa mahAvIracaritamAM e ja arthanuM samarthana karyuM che. kaNikane videhapura kahyo che tenuM kAraNa e che ke tenI mAtA calaNuM videhavaMzanI hatI. vAjI rAjAonI utpatti viSe vizeSa mAhitI mATe purAtattva pu. 1, pA. 1rapa upara a. kebIne lekha juo. iH mahAvIra jainadharmanA 24 tIrthakaramAMnA chellA tIrthakara. temanA pitAnuM nAma siddhArtha mAtAnuM nAma trizalA, bhAInuM nAma naMdIvardhana, patnInuM nAma yazelA, putrInuM nAma priyadarzana ane jamAInuM nAma jamAli hatuM. te temanI bena sudarzanAno putra hato. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhayayana-1 temanAM mAtapitA pArzvanAthanAM zramaNopAsaka hatAM. temanA pitA jJAtakuLa nA kSatriya hatA. mahAvIrane janma vaizAlimAM (atyAranuM basAra, paTaNAthI 27 mAIla uttare) kSatriyakuMDamAM thaye hato. temanAM mAtapitAe temanuM nAma vardhamAna rAkhyuM hatuM. te trIsa varSanA thatAM temanAM mAtapitA mRtyu pAmyAM. tyArabAda meTAbhAInI rajA laI temaNe pravajyA lIdhI ane 12 varSa tapazcaryA ane dhyAnamAM gALyA bAda kevalajJAna prApta karyuM. tyArapachI te 30 varSa sudhI upadeza ApatA AvyA ane 72 varSanI umare I. sa. pUrve 480 nI AsapAsamAM pAvApurImAM nirvANa pAmyA. zvetAMbare temaja digaMbara baMnene mahAvIra svAmI tIrthakara tarIke sarakhA ja mAnya hovA chatAM temanA janmanI ane vivAhanI hakIkata tathA samayAdi viSe baMnemAM matabheda che. temanAM bIjAM nAma A pramANe che:- vIra, caramatIrthakRta, devArya, jJAtanaMdana, vaizAlika, sanmati, mahatavIra, aMtyakAzyapa, nAthAzvaya (jJAtAvaya). bauddhagraMthamAM te dIrghatapasvI nigaMTha nAtaputa nAme prasiddha che. vara nirvANa saMvata 2476me atyAre cAle che (tAMbara). 53 sudhamAM temanA paricaya mATe juo rAyacaMda jinAgamasaMgrahanuM, bhagavatIsUtra, prathama bhAga-pR. 15. AvazyakacUmAM SabhadevanA pitAnA ja loke"ne jJAta tarIke jaNAvelA che; teonuM kuLa te jJAtakuLa ane teone vaza te jJAtavaMza. mahApaMDita rAhula sAMkRtyAyana kahe che ke vartamAnamAM mAnabhUma. tarapha je jAti "jathariyA" nAmathI jANItI che te prAcIna jJAta ke jJAtRvaMzanI che. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TipaNe temanA paricaya mATe paNa upara sudharmA mATe batAveluM sthAna jue. 7 pUNama caitya citya eTale citA uparanuM smAraka. A pUrNabhadra cityanuM varNana karatAM aupapAtika sUtramAM nIce pramANe jaNAvyuM che - "temAM naTa, nartakamala, mauSTika, vebaga, plavaka, jad, kathaka, rAsaka, AkhyAtA, lekha,maMkha, tuMba tathA vINA vagADanArA ane mAro potAnA gAyana, vAdana, khelana, hAsya vagerenA prayogo karyA karatA hatA, AhAtAo temAM Ahutio ApatA ane hajAro yAgonA lAgA tyA AvatA." 8: nAyAdhamakahA A sUtranI zarUAta karatAM kahevAmAM AvyuM che ke " A chaThThA aMganA be zrutaskaMdha kahyA che. temAM prathama skaMdhamAM jJAtoudAharaNa che ane bIjAmAM dharmakathAo che." temAM mULa zabdo yAni ca vAge ja che. TIkAkAra abhayadeve e maLane anusarIne "nAyAdhammakahA" zabdane "jJAto - udAharaNe ane dharmakathAo" evo artha karelo che. tatvArthabhASyamAM A aMgane mATe "jJAtadharmakathA" e zabdano upayoga thayelo che. tene atihAsika artha karavAmAM Ave to jJAta eTale jJAtaputra-mahAvIre kahelI dharmakathAo evo artha jarUra thaI zake. paNa bhASyanA TIkAkAre tene sAta TakAnA . TIkAkAre caityane vyaMtarAyatana-"bhUta, vyaMtaranuM raheThANa" kahe che. 2. muSTiyuddha karanArA. 3. viDaMbanA - TIkhaLa karanArA. 4. taranArA 5. doraDA upara khelanArA 6. moTA vAMsaDAnA agrabhAga upara khelanArA 7. citranAM pATiyAM batAvanArA bhikSue. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 sAnupAvAya mA yatra paththare jJAtamajyA eTale ke "udAharaNAdArA jemAM dhanuM kathana kareluM che te kathAe" evA arthe karyo che. nAtAsUtranA TIkAkAra abhayadeve ja samavAyAMganI TIkAmAM ane malayagirie naMdIsUtranI TIkAmAM " jemAM jJAtA eTale udAharaNA pradhAna che tevI dhakathAo" evA a lIdheA che. te uparAMta mULamAM ApeleA nAtA ane dharmakathA ' e a paNa athavA karIne lIdhele che. paraMtu hemacaMdrAcAye` peAtAnA kAzamAM " jJAtapradhAna dhama kathAo evA prathama atha ja lIdhA che. 99 nAyAdhammakahA e prAkRta padmamAMthI digabarAe nAme thA (geAmmaTasAra ), jJAtRkhamA ( tattvArAjavAntika) tathA zvetAMbarAe jJAtapama thA ane jJAtASarmadA evAM pado upajAvelAM che. tathA te paTTAmAMthI upara jaNAvelA bhinna Abhanna artho batAvyA che. paraMtu te badhAmAM bhagavAna mahAvIranA nAma sAthe sabaMdha joDanArA aitihAsika a vadhu susaMgata che. mATe ja A sUtranuM nAma " nAyadhammakahA" mukhapRSTha upara ame mUkeluM che. 101 samavAyAMga ane naMdIsUtramAM nAyAmmakahAnA paricaya A pramANe ApyA cheH-~~ " e viSayasukhamAM mUti che, ane saMyamamAM kAyara che, tathA sarva prakAranA muniguNAthI zUnya che, tevAone saMyamamAM sthira karavA tathA saMyamamAM sthira rahelAonA sayamanI vRddhi karavA A kathAo kahevAmAM AvI che.'' te te kathAonuM parimANu jaNAvatAM kahyuM che ke, " tenA khe zrutaskaMdha che ane temAM 19 adhyayane che. te adhyayaneAmAM AvelI hakIkatA carita - manelI paNa che ane kalpita paNa che. dharmIthAonA 10 vargI che. eka eka dha kathAmAM pAMcase pAMcase AkhyAyikAo che, eka eka AkhyAyikAmAM pAMcase pAMcasA upAkhyAyikAo che ane eka eka upAkhyAyikAmAM pAMcase pAMcasA Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TipaNe AkhyAyikapAkhyAyikAo che." A rIte badhI maLI temAM 3 kareDa kathAo ane pAMca lAkha 76000 pado hovAnuM jaNAvyuM che. digaMbare temAM mAtra aneka prakAranAM AkhyAno upAkhyAne hovAnuM kahe che ane tenAM padonI saMkhyA pAMca lAkha, 56000 jaNAve che. vyAkaraNamAM jene cheDe vibhakti hoya tene pada kahevAmAM Ave che. sAhityamAM sAmAnya rIte A padane ja vyavahAra thAya che. janasatromAM je padonI saMkhyA batAvI che te padanuM svarUpa A padathI kaMIka judA prakAranuM lAge che. karmagraMthano TIkAkAra kahe che ke che jyAM artha pUro thAya te pada ema kahevAmAM AvyuM che." naMdIno TIkAkAra malayagiri lakhe che ke - catra vidi tatta ghara eTale ke je arthavALuM te pada." anuyogadAratramAM vyAkhyAnuM svarUpa batAvatAM saMhitA, pada, padArtha, pavigraha, cAlazuM. ane prasiddhi ema vyAkhyAnAM aMgo batAvyAM che. temAM pada viSe lakhatAM tene TIkAkAra mAladhArI hemacaMdra vyAkaraNuprasiddha padane ja pada tarIke jaNAve che. ma. karomi iti ekaM pdm| bhadanta iti dvitIyaM padam / rAmAm si tRNaca javA vaLI naMdIne TIkAkAra bIje sthaLe pada viSe lakhatAM cUrNa kAranuM pramANa ApIne jaNAve che ke upasargApada, nipAtapada, nAmapada, kriyApada ane mizrapada ema pAMca prakAranAM pado che. e padane AzrIne sUtronAM pado gaNavAnAM che athavA sUtrone A AlApaka e eka pada che ane te padanI apekSAe sUtranAM pado samajavAM." A bIja padonI apekSA laIe tyAre sUtramAM lAkho pado nahi thaI zake paNa hajAro thaze. A rIte padanI judI judI vyAkhyA aneka sthaLe maLe che. keTalIka jagAe ema paNa lakheluM che ke saMpradAyanI paraMparA naSTa thaI javAthI padanuM kharuM pramANa maLI zakatuM nathI. ane Ama paNa lakheluM che ke eka Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana-1 173 padamAM pa1,08,86,840 zloka hoya che. digaMbara saMpradAyamAM paNa 51,08,84,621 kalekanuM eka pada batAveluM che. samavAyAMga ane naMdImAM mULamAM jyAM nAyAdhammakatAnuM pramANa batAvyuM che tyAM mAtra sAruM jADuM ATale ja ulekha Ave che. tene artha hajAre pade e thAya che. ahIM je pAMca lAkha vagere padanI saMkhyA batAvI che te tenI vyAkhyAone AdhAre che. kaH ukikhANAya A adhyayanamAM meghakumAranI vAta Ave che. temAM teNe hAthInA bhavamAM sasalAne bacAvavA jA jite paga UMce karyo hato - evuM varNana Ave che. te uparathI A adhyayananuM nAma ukhitta-@Aya paDayuM che. 10: rAjagRha A nagara bauddho ane tenuM pUjanIya tIrtha che. tyAM mahAvIra ane buddha aneka cAturmAse karelA. tethI ja tene ullekha vAraMvAra baMne dharmanA graMthamAM Ave che. jarAsaMdhanA samayamAM rAjagRha magadhanI rAjadhAnI hatI e jAtanI noMdha mahAbhAratanA sabhAparvamAM maLe che. tenuM bIjuM nAma girivaja paNa temAM nedheluM che. tyAM pAMca pahADe che ema mahAbhAratakAre temaja jaina graMthakAroe jaNAveluM che. paNa temanAM nAmamAM bheda nIce pramANe che - mahAbhArata -vahAra (bhAra), vArAha, vRSabha, RSigiri, cityaka vAyupurANa -vibhAra, vipula, ratnakUTa, giridhvaja, ratnAcala jaina-vaibhAra, vipula, udaya, suvarNa ratnagiri. A pahADane kAraNe tenuM bIjuM nAma giridhvaja paDyuM haze. tenuM vartamAna nAma rAjagira che. te bihArathI lagabhaga 13, 14 mAIla dakSiNe AveluM che. A ja rAjagRhanI bahAra uttarapUrvamAM Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 jaina sUtromAM nAlaMdA nAlaMdA vidyApITha tyAM hatuM. TippaNI nAmanuM sthaLa hovAnuM jaNAvyuM che. prasiddha Avazyaka niyuktinI avacUNI'mAM lakheluM che ke pahelAM tyAM kSitititi nAme nagara hatuM. tene kSIvAstuka thayeluM jANIne jitazatru rAjAe te ThekANe canakapura sthApyuM. kALe karIne te kSINu thatAM tyAM RSabhapura sthApyuM. tyArabAda kuzAgrapura thayuM. te Akhu khaLI gayA pachI zraNikanA pitA prasenajita rAjAe tyAM rAjagRha vasAvyuM. pAvAsUtramAM rAjagRhane magadhanI rAjadhAnI tarIke vaNu velu che. bhagavatIsUtranA bIjA zatakanA pAMcamA uddezakamAM rAjagRhanA UnA pANInA jharA viSe ullekha che. tenuM nAma mahAtapeApatIraprabha ApeluM che. cInA pravAsI kAthAne ane thuensiMge te UnA pANIne jhare joyAnuM lakhelu che. autra thAmAM A jharAne tapAda nAme kahelA che. 214maya RgvedamAM A dezanA kIkaTa nAme ullekha karele che. athavavedramAM tenuM magadha nAma Ave che. hemAcArye peAtAnA kAzamAM te ane nAme ApelAM che. pannavaNuAsUtramAM Aya deza gaNAvatI vakhate magadhane pahelA gaNuAgyeA che. atyAranA bihArane prAcIna magadha kahI zakAya. temAM auddo ane jaitAnAM aneka tIrthI che. tethI te tene pUjya ane pavitra mAne che. paraMtu vaidika leAkAe tI yAtrAnA kAraNa sivAya temAM praveza karavAnA paNa niSedha karelA che ane tyAM vadhu vakhata rahenArane prAyazcitta karavAnuM pharamAvelu che. hUM na+aru-T} nAto-~~ * eTale dAna karavAmAM je thAke ja nahIM evuM sthAna athavA nArjAi (narendra) rAjAone rahevAnuM sthAna. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ accana-1 base varSa pahelAMnA eka jaina yAtrike lakhyuM cheH-- " kAsIvAsI kAga mUI mugati laheI madhi mue nara khara huI e '' kAgaDA paNa kAzImAM mare teA mukti pAme, paraMtu mANasa jo magadhamAM mare teA gadheDA thAya evI mAnyatA te taraphanA leAkAmAM cAle che. "" 10 12:zreNika A rAjA AgaLa AvI gayelA kANika rAjAnA pitA thAya. te zizunAgavaMzanA hatA. bautra thAmAM Ane seniya ane biMbisAra nAme vadhu velA che. jainagra MthAmAM tenuM bIjuM nAma bhisAra ke bhabhAsAra ApeluM che. tenA te nAmanuM kAraNa batAvatAM AcAya hemake jaNAvyuM che ke, " eka vAra kuzAgrapuramAM Aga thatAM rAjA prasenajita ane tenA badhA kumAra mahela bahAra nIkaLI gayA. bIjA kumAreAe nIkaLatAM nIkaLatAM hAthI, dheADA, ratna, maNi, mANeka vagere lIdhAM; paNa zreNike mAtra eka bhabhA ja lIdhI. prasenajite tene tenuM kAraNa pUchtAM teNe jaNAvyuM ke bhabhA e rAjAnuM vijaya cihna che mATe me tene ekalIne lIdhI che. A uparathI rAjAe tenuM nAma bhaMbhAsAra pADayuM." bibhisAra ane bhibhisAra e nAmAmAM sAmya ceAkhkhu lAge che. 13 : dhAriNInuM svapna lalitavistaramAM jaNuAvyA pramANe yuddhanI mAtA mAyAdevIe, jyAre mudde tenA garbhamAM peThA te vakhate rUpAnA DhagalA jeve, cha dAMtavALA ane sarvAMgasuMdara hAthI peAtAnA udaramAM pesatA heAya evuM svapna joyuM hatuM. A pramANe jaina temaja bauddha graMthAmAM kAI mahApuruSa kRkSomAM AvavAnA hoya te pahelAM temanI mAtAee AvAM uttama svapnA joyAnI hakIkata maLI Ave che. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 TipaNe 14: kauTuMbika puruSe "khAsa tahenAtanA nekare.": jainasUtromAM nokara arthamAM "kauTuMbika puruSa" temaja "dAsaceTa" ema be zabdone prAga Ave che. kauTuMbika zabdane artha "kuTuMbane mANasa" thAya. te uparathI ema mAlUma paDe che ke rAjAe potAnA rAjavaMzIomAMthI keTalAkane khAsa tahenAtanA nekara tarIke rAkhatA. paraMtu je loke dAsa jAtinA ja eTale ke gulAma vaMzanA hatA temane mATe dAsaceTa zabda vaparAto haze. jemane atyAre ApaNe gelA kahIe chIe tevA prakAranA ja A leke hatA. A lene e rIte janmathI maraNa sudhI dAsanuM ja kAma karavAnuM rahetuM, jyAre kauTuMbika puruSane tevuM baMdhana nahotuM. keTalAMka varNane uparathI evuM lAge che ke A dAsaceTe ghaNuM karIne paradezIo ja hatA. (juo TippaNu naM. 26) keTalAkane sAna eTale ke atyAre ApaNe te ja 15H javanikA (gaLiyA) yavana zabda sAthe A zabdano saMbaMdha che. kezakAroe A zabdanI vyutpatti nu dhAtu uparathI batAvI che. paNa ItihAsanI dRSTithI vicAra karatAM lAge che ke A zabda yavana zabdamAMthI ja nIkaLe che. kAraNa ke cani-paDado rAkhavAnI prathA yavane mAM ja hatI tema ItihAsa parathI mAlUma paDe che. amarakozamAM gavani ane camaniza ema be zabda mUkelA che. ane hemacaMdra rAvanI ane emanI ApelA che. paradezIonA sahavAsathI ApaNe tyAM paNa yavanikA-paDadAne rivAja temaja te zabda dAkhala thayA lAge che. A sUtramAM Avela yavanikAno ullekha ane varNane barAbara heya te ema kalpI zakAya ke biMbisAranA samayamAM rAjakuTuMbamAM tenI prathA tathA yavanene pagapesAre ApaNuM dezamAM hatAM. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1 16: TAMganimittavedI 66 nimittanAM AThe aMgene jANanAra.' te A aMgA A pramANe cheH--(2) bhauma [bhUkaMpa vagere] (2) utpAta [lehInA varasAda vagere] (3) svama (4) aMtarikSa [ AkAzamAM dekhAtAM gaMdhavanagara vagere] (5) AMga [aMgamAM thanArAM - AMkhanuM pharakavuM vagere ] (6) svara [pakSIonuM khelavuM vagere] (cha) lakSaNu [ strI, puruSa vagerenAM lakSaNA ] ( 8 vyaMjana [tala, masA vagere zarIra uparanAM cihana ]. A viSayanuM vigatavAra zAstra varAhaiiharanI bRhatsaMhitA che. ) juo rAjagRha. 20: vaikriya sasudhdhAta 33 17:svamazAstra A viSaya upara keTalAya graMthAmAM aneka prakaraNA maLe che. jemake suzrutaH-zArIra sthAna, adhyAya 33; brahmavaivarta purANaH-janmakhaMDa adhyAya 7; bhagavatIsUtraH- zataka 6, uddezaka 18:dAhaka " garbhiNIne thatI vividha icchAo. ' A icchAo pUrI karavAmAM Ave tA ja gabha sarvAMgasapanna thaI zake. nahIM ta garbhiNI strIne tema ja garbhane hAni thAya. strInA deAhada uparathI garbhastha jIvanA svabhAvanI kalpanA paNa karavAmAM AvatI. te viSenA savistara varNana mATe jIe suzrutaH- zArIrasthAna, adhyAya 3. 19: vaibhAra parvata 17) keTalAMka kAraNeAne laI te AtmA potAnA pradezane (azAna ) zarIrathI bahAra prasarAve che ane pAchA sakAcI paNa le che. te kriyAne jaina paribhASAmAM samuddhAta kahe che. vaikriyasamuddhAta zarIranA parivartana mATe karavAmAM Ave che. yeAgasUtramAM jaNAvelI Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNA nirmANucitta ane nirmANukAyanI prakriyAne A prakriyA maLatI AvatI hAya ema lAge che, vAyupurANamAM paNa A viSe ullekha che. samud ghAtanI kriyA mATe pannavaNuAsUtranA 36 mA padamAM vistArathI lakheluM che ane bhagavatIsUtranA bIjA zatakanA bIjA uddezakamAM paNa e vAtanuM varNana che. 1 secanaka hAthI A hAthI zreNikanA paTTahastI hatA. zreNike saMpattinA bhAga karyo tyAre A hAthI teNe vihallakumArane ApyA. peAtAnI strInI hAthI kANike hAthI peAtAne ApavAnI peAtAnA bhAI vihallakumAra pAse mAgaNI karatAM teNe tema karavA nA pADI. eTale kANike tene yuddha karavAnI dhamakI ApI. tethI te vaizAlImAM peAtAnA mAtAmahe ceTakane zaraNe gayeA. tyArabAda baMne pakSa vacce laDAI thaI. ceTakanA pakSamAM kAzInA nava mallakI ane kaiAzalanA nava lenskI ema aDhAra gaNurAjA hatA. A mahAzilAka Taka sagrAmamAM kAnA jaya thaye! ane kAne parAjaya thaye e praznaneA javAkha ApatAM bhagavAna mahAvIra bhagavatIsUtramAM kahe che "goyamA! vanI viveaputte gatthA, nava maicchuM nava lecchaI kAsIko salagA aThThArasa vi gaNarAyANo parAjaitthA / gautama!vaccha videhaputtane (keANikatA) jaya thayA ane nava malakI ane nava lecchakIe aDhAre gaNarAjAene parAjaya thayA." A viSe bhagavatIsUtranA sAtamA zatakanA navamA uddezakamAM, niyAvalisatramAM temaja hemacaMdranA mahAvIracaritanA 12 mA sa'mAM savistara varNana che. 22: ganI rakSAne adhe garbhiNI one lagatA AvA aneka ullekhe| jainasUtrAmAM Ave che. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1 17: ethI ema spaSTa mAlUma paDe che ke te samayanA leAkeA garbhiNInI temaja garbhanI rakSA mATe keTalI badhI kALajI rAkhatA. jyAM prasutizAstra temaja saMtatizAstra khUba kheDAyeluM heAya tyAM ja AvI vyavasthAnA saMbhava che. garbhi`NInA temaja garbhanA AreAgya mATe tenA khAghAkhAghane vicAra AmAM spaSTa che. garbha saMskArasaMpanna thAya te mATe gaNIe kevI vRttie rAkhavI joI e te viSe paNa A sthAne spaSTa lakheluM che. AvI ja hakIkata matsyapurANamAM kazyape aditine samajAvelI che. te viSe vIramitrAdayanA saskAraprakAzamAM (pA. 180~1) ullekha che. 23: aDhAre varNa ane upava mULamAM adAsa senIsenImo che. "" TIkAkAre zreNIne a mArAvijJAtayaH eTale ke "kuMbhAra vagere jAtie " ane prazreNInA aMtabhramevahavAH eTale ke " tenA peTAvibhAgA" ema karelA che. ja khudIpaprAptinI TIkAmAM te aDhArane nava nAru ane nava kAru ema be bheda pADIne gaNAvelI che. (1) kuMbhAra ( 2 ) paTTaila - paTela ( 3 ) suvaNaeN`kAra - seAnI (4) sUpakAraraseAI e (5) gAMdhava ( 6 ) kAsyapaka - hajAma (7) mAlAkAra - mALI (8) kacchakara [ ke ka'kara?] ane (9) taMkheALI -- A nava nADu che. (1) camAra (2) yaMtrapIDaka-ghANI, kAlu vagere calAvanArA ( 3 ) gachiA [ mAMnA - vAMsapheADe?] (4) chi MpAya-chIpA (5) kaMsakAra -kaMsArA ( 6 ) sIvaMga-sIvanArA (7) guAra [] (8) bhilla ane ( 9 ) dhIvara - mAchI --A nava kAru che. 24:yAgo . rr yAga zabdane vaparAza vizeSe karIne vaidika saMpradAyamAM che. tyAM teneA atha 'yanu' karavAmAM Ave che. ahIM tene a TIkAkAre "devanI pUjA " karelA che. A ja TIkAkAre bhagavatI sUtramAM ( zataka 11, Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 TippaNI ' e "" uddezaka 11) yAna jUnAvizeSAna eTale ke " eka jAtanI pUjA atha paNa batAvyeA che. kalpasUtranI TIkAmAM cAAna aheMtimApUnA eTale ke " ahutapratimAnI pUjAe evA arthe upAdhyAya vinavijayajIe Apele che ane tenuM samarthana paNa karyuM che. A uparathI mAlUma paDe che ke yAgane nizcita artha jaina saMpradAyamAM prasiddha na hatA. tema heAta te! sava ThekANe eka ja atha TIkAkAra tAvata. tene nizcita a na heAvAnuM kAraNa e lAge che ke te zabda mULa vaidika saMpradAyane che. 253 gaNanAyakA kr A zabdane sabaMdha gaNarAjya sAthe che. eTale tenA a prAcInakALamAM prasiddha evAM " gaNarAjyanA nAyakA" ema thAya. 26: vagere deza mULamAM ahIM jaLuAvyA karatAM vadhAre dezonAM nAma che, te nAmeA A pramANe che: basi (basi), beNiya (ceAnaka), paddhaviSNu ( pattuvika ), isiNiyA ( isinikA ), dherugiNi ( dhekikina ), lAsiya ( lAsika ), la'siya ( lakusika ), padmaNi ( pavaNI ), maTuMDa (muruDI ). 20: sajjArA janmyA pachI pahele divase jAtakama, khIje divase jAgarikA, trIje divase cadrasUryaMdana, khArame divase nAprakaraNa, pachI prajemaNu, cakramaNa, cUDApanayana ane pachI gaIthI AThame varase upanaya - A rIte mezvakumAranA saMskArane krama che. sUtrAmAM jyAM jyAM kAIna janmatI hakIkata Ave che, tyAM sarakArAne lagabhaga AveA ja krama hoya che. jemake bhagavatImAM (11muM zataka, uddezaka 11) mahAbaLanA janmanA prasaMge jaNAvyuM che ke pahelAM dasa divasa sudhI sthitipatitA (kulAcAra pramANe karavAne vidhi) kare che. pachI caMdra darzana, Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana-1 1881 pachI jAgarikA, nAmakaraNa, paraMgAmaNa (ghUMTaNe cAlavuM), caMkramaNa, jemAmaNa, piMDavardhana (AhAra vadhAravo). pajApAvaNa (prajalpana), karNavedha, saMvatsara,tilekha (varSagraMthIkaraNa-varasagAMTha), celeyaNa (cUDAkarma), upanayana, kalAgrAhaNa vagere garbhAdhAnathI mAMDIne badhI pravRttio karavAmAM Ave che. bhagavAna mahAvIranA janma prasaMge pahele divase sthiti patitA, trIje divase caMdrasUryadarzana, cha divase dharmajAgarikA, agiyArame divase sUtaka kADhyA bAda bArame divase nAmakaraNa (kalpasUtra mULa) ane pachI AvazyakamAM lakhyA pramANe 8 varSathI vadhAre vayanA jANune upanaya kare che. mULamAM A pravRttine saMskAra zabdathI jaNAvI nathI. paNa e saMskAre ja che e viSe kaMI zaMkA nathI. kAraNa ke vaidika paraMparAmAM saMskAreno je kama maLe che tene ja maLato jaina sUno A kama che. garbhAdhAna, puMsavana, anavalebhana, sImaMtonnayana, jAtakarma (pahele divase), nAmakaraNa, prakhArehaNa, dudha pAna, tAMbulabhakSaNa, niSThamaNuM, caMdrasUryadarzana, kaTIsUtrabaMdhana, karNavedha, aMkurArpaNa, annaprAzana, abdapUrtikRtya (saMvatsarapratilekha), cUDAkaraNa, vidyAraMbha, upanaya vagere. A jAtane saMskArane krama vIramitrAdayanA saMskAraprakAzamAM jUnI smRtione AdhAra ApIne batAvela che. saMskAra ane temanI vidhi viSe prAcIna jaina sAhityamAM kazuMya jaNAvyuM nathI. chatAM jaina kuTuMbamAM janmelA mevakumAra, mahAvIra vagerene vaidika saMpradAyanA e prasiddha saMskAra karavAmAM AvelA ema te te ullekho uparathI mAlUma paDe che. buddhane paNa jAtakama ane nAmakaraNa saMskAra thayAno ullekha budheSa potAnA buddhacaritamAM kare che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNe A uparathI ema mAlUma paDe che ke te saMskAro ane temanI vidhio eTalAM badhAM lokapracalita thaI gayAM hatAM ke emAM koI paNa prakAranI sAMpradAyikatA rahI ja na hatI. temaja bhinna saMpradAyanI vidhio paNa je avazya ugI hoya te temane pitAnA AcAramAM levI paNa kharI e bIjA saMpradAyo pratye samabhAva paNa te jamAnAnA lokonI aMdara hato. A mATe bIjA ghaNA purAvAo A sUtramAM AgaLa AvavAnA ja che. 28072 kaLAe (1) lekha [lakhavAnI kaLA: badhI prakAranI lipimAM lakhI zakavuM; kAtarIne, sIvIne, vaNIne, chedIne, bhedIne, bALIne ane saMkramaNa karIne eka bIjAmAM bheLavIne) akSaro pADavA; svAmIcAkara, pitA-putra, guru-ziSya, pati-patnI, zatru-mitra vagere sAthe paraspara patravyavahAranI zailI; lipinA guNadoSanuM jJAna] (2) gaNita (3) rUpa (mATI, paththara, senuM, maNi, vastro ane citra vageremAM rUpanimaNu) (4) nATya (abhinayavALo ane abhinaya vinAno nAca) (5) gIta (6) vAditra (7) vagata (saMgItanA svarasakanuM jJAna) (8) puSkaragata (mRdaMga vagere vagADavAnuM jJAna) (9) samatAla (gItAdinA tAlanuM jJAna) (10) dUta (11) janavAda (eka jAtanuM dUta) (12) pAzaka (pAsA) (13) aSTApada (copATa) (14) pura kAvya (zIrghakavitva) (15) dakamRttikA (mizrita dravyonI pRthakkaraNa vidyA) (16) annavidhi (pAkavidyA) (17) pAnavidhi (pANuM svaccha karavAnI ane tenA guNadoSa pArakhavAnI vidyA) (18) vastravidhi (vastra paheravAnI vidyA) (19) vilepana vidhi (ra0) zayana vidhi (palaMga, pathArI ityAdinAM mApa vagerenuM jJAna athavA kema sUvuM te viSenuM jJAna) (21) AryA (AryA chaMdanA bheda prabhedanuM jJAna) (22) prahelikA (samasyA)-(23) mAnadhikA-(24) gAthA (25) Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayayana-1 gIti(26) zleAka(vagerenA bhedaprabhedeAnuM jJAna) (27) hiraNyayukti (rUpAnAM ghareNAM kAM kAM paheravAM tenuM jJAna) (28) suvarNa yukti (senAnAM dhareNAM kayAM karyAM paheravAM tenuM jJAna ) (29) cUyukti (snAna, maMjana vagerenAM cUrNo banAvavAnI yukti) (30) AbharaNuvidhi (31) taruNI-pratikama (yuvatInAM vaNu vagerene vadhAravAnuM jJAna) (32) strI-(33) puruSa-(34) haya-(35) gaja-(36) gAya-(37) Dukkara(38) chatra-(39) IMDa-(40) asi-(41) marmANu-(42) kAkaNI (ratna) - e badhAMnAM sAmudrikamAM kahelAM lakSaNAnuM jJAna (43) vAstuvidyA (44) skaMdhAvAramAna (senAnA paramANunuM jJAna) (45) nagaramAna (nagaranA parimANunuM jJAna) (46) vyUha (senAnA vyUhe racavAnuM jJAna) (47) prativyUha (prati-ddInA vyUhanuM jJAna). (48) cAra (maheAnI gati vagerenuM jJAna) (49) paDiyAra (praticAra - grahonI pratikULa gatinuM jJAna athavA pratikAra - rAgInA upacAranuM jJAna) (50) cakravyUha-(51) garuDablyUha (para) zakaTavyUha-vagere vyUhA racavAnuM jJAna (53) yuddha (54) niyuddha (mannumudda) (55) yuddhAtiyuddha (meTI laDAI) (56) dRSTiyuddha (57) muSTiyuddha (58) bAyuddha (59) latAyuddha (latAnI peThe pratidrIte vIMTaLAI ne karavAnuM yuddha ) (60) dhvastra (bhANA ane astranuM jJAna) (11) sarupravAda (taravAranI vidyA) (62) dhanurveda (63) hiraNyapAka (rUpuM banAvavAne kImiyA) (64) suvaNaeN pAka ( seAnAne kImiyA ) (65) sUtrakhela (dADIe tADelI ke khaLI gayelI hoya paNa tUTelI ke baLelI nathI ema dekhADavuM te athavA te| derIe kheMcIne karAtA pUtaLAM vagerenA khela) (66) vastrakhela (ATeluM ke TUMkuM vajra tevuM na dekhAya tevI rIte paheravuM athavA vastranI krIDA) (67) 44 . atha niyuddhaM tu tat bhujodbhavam " -- arthAta sujAethI karavAmAM AvatuM yuddha te yuiddha. -- ( amiSAna vijJA.AM 2, jo 462) 13 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 TipaNe nAlikAkhela (eka prakAranuM dhUta) (68) patracchedya (pAMdaDAMnI thekaDImAM amuka saMkhyA sudhInAM pAMdaDAM chedavAnI kaLa) (69) kaTacchedya (vacamAM aMtaravALI temaja eka hAramAM rahelI vastuonA kramavAra chedananuM jJAna) (70) sajIva (marelI dhAtuone sahajarUpamAM lAvavAnuM jJAna) (71) nirjIva (dhAtuone mAravAnuM jJAna) ane (2) zakunaruta (zakune ane avAjenuM jJAna). A rIte 72 kaLAnA ullekha samavAyAMgamAM 7ra mA samavAyamAM ane rAjaprakSIyamAM daDhapratijJanI zikSAnA prakaraNamAM thoDA ghaNA pheraphAra sAthe Ave che. kAmasUtranA vidyAsamudeza prakaraNamAM 64 kaLAo ane temanuM vivaraNuM ApeluM che. e cesaTha kaLAomAM upara jaNAvelI 72 kaLAe samAI jatI lAge che. temanI vigata A pramANe che - kAmasUtra jinasUtranI kaI kaLAe temAM samAya che 1 gIta ... ... ... ...(5) gIta (7) svaragata 2 vAgha ... ...(6) vAritra (8) puSkaragata (9) samatAla 3 nRtya ... ... ...(4) nATaya 4 Alekhya... ... ...(3) rU5" 5 vizeSakazkela (Ane patracchea) paNa kahyuM che tilaka vagere mATe che ' | ((68) patracchedya (AnI - pAMdaDAnI aneka jAtanI AkR- te thaI zake che) > 2 ahIM karelI vyAkhyA paNa tao banAvavAnI kaLA) D * savakrIDAnI vyAkhyA ApatAM rAtriAgairAranA triALa maLyA anyathA DhAnam arthAta naLImAM nAkhelA sUtranA tAMtaNuonuM bIjI bIjI rIte khAvuM ema vAtsyAyananI TIkAmAM jaNAveluM che. ethI ema mAluma paDe che ke nAlikA-elane artha sUtrakrIDAne maLato ja kadAca hoya. vaLI A zabda sUtrakhela ane varukhelanI hAramAM ja che; tethI paNa A artha vadhu susaMgata lAge che. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana-1 6 taMDulakusumabalavikAra (aneka raMganA cAkhA vagerethI raMgoLI pUravI) | 7 puSpAstaraNa (Ane puSpazayana paNa kahyuM che) (20) zayanavidhi 8 dazanavasanAMgarAga (dAMta, ((31) tUruNapratikarma (?) kapaDAM ane zarIrane 3(19) vilepana (?) raMgavA te) (18) vastravidhi 9 maNibhUmikarma (sUvA besavA mATe maNi vagerethI ? jamIna bAMdhavI) 10 zayanaracana ... . (20) zayanavidhi 11 udakavAgha (jaLataraMga) ... ... ...(6) vAditra 12 udakAlAta (pANInI picakArIo vaDe koDA) 13 citraga (kAmaNamaNa) 14 mAlyagrathana (mALAo gUMthavI) 15 zekharakApIDAjana [ phUle vaDe zekha raka ane ApIDa (mAthAnAM AbhUSaNa) gUMthavAM ] ... ...(30) AbhAravidhi 16 nepathyaprayoga ... ... (18) vastravidhi 17 karNapatrabhaMga (dAMta, zaMkha vagerenAM kAnanAM ghareNAM banAvavAM) ...(18) AbharaNuvidhi 18 gaMdhayukti ... ... ... ...(ra9) cUrNa yukta 19 bhUSaNayeAjana .... ... ... ...(18) AbharaNavidhi 20 iMdrajALa 21 kaucumArayoga (sAbhAgya, vAjIkaraNa vagerenA kusumAre kahelA upAyo) 22 hastalAghava (hAthanI kuzaLatA) ..(68) patraccheda (69) kacchedya 23 vicitra zAka-yUSa-bhakya vikArakriyA ... ... (16) annavidhi Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 24 pAtakarasarAgAsayeAjana 25 sUcIvAnakama (sIvavA sAMdhavAnI kaLA) 26 sUtrakrIDA ... 27 vINADamarukavAdya 28 prahelikA 29 pratimAlA (a'takaDI ) 20 durvAcakayeAga (kilaSTa uccAravALA zabdA khelavAnI kaLA) ... (65) sUtrakhela (67) nAlikAkhela (?) ( 6 ) vAditra (22) prahelikA 36 takSaNu ( sutArI kAma ) 37 vAstuvidyA 38 rUratnaparIkSA TippaNA ... ... 31 pustakavAcana 32 nATakAkhyAyikAdana 33 kAvyasamasyApUraNu 34 patrikAvetravAnavikalpa (netra, kharu vagerethI khATalA ke Asana bharavAnI kriyA) (sadhADiyAnuM kAma ) 35 takSaka ... ... ... 42 meSakukakuTalAvakayuhaviSa 43 zukasArikApralApana (peApaTa ane menA vagere paDhAvavAM) ... ( 17) pAnavidhi 39 dhAtuvAda 40 maNirAgAkarajJAna (maNuienI khANAnuM ane maNie ra'gavAnuM kAma) 41 vrukSAyuveda ( vanaspatinI davA karavAnI vidyA ) (53) yuddha (?) (43 ) vAstuvidyA ( 45 ) nagara mAna (41) maNilakSaNa (42 ) kAkaNIlakSaNa ( 27) hiraNyayukti (?) (28) suvarNa yukti (?) (63) hiraNyapAka (64) suvarNa pAka (70) sajIva (71) niva ... ... ... Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 adhayayana-1 44 utsAdana, saMvAhana ane kezamanamAM kuzaLatA (paga tathA hAtha vagere vaDe dabAvavA ke masa LavAnI ane keza eLavAnI kuzaLatA). 45 akSaramuSTikAkathana (TUMkAkSarInuM jJAna - TahenDa) 46 zleSThita vikalpa (jANakAra sivAya bIjo koi na samajI zake tevo zabdaprayoga) 47 dezabhASAvijJAna 48 puSpazakaTikA (phUlenA mAnA, pAlakhI vagere banAvavAnI kaLA) 49 nimittajJAna...(72) zakunaruta [(32) strI (33) puruSa (34) haya (35) gaja (36) gAya (37) kukakuTa (38) chatra (39) daMDa (40) asi (41) maNi (42) kAkaNa-ratna -e badhAMnAM lakSaNonuM jJAna] (48)cAra(49) praticAra 50 yaMtramAtRkA (sajIva ke nirjIva yaMtranI racanA) 51 dhAraNamAtRkA (smRtizakti- avadhAnakaLA) para saMpAThaya (keAI mANasa kAvya belato hoya tenI sAthe jene te nathI AvaDatuM tevo mANasa paNa ekAda Agalo zabda sAMbhaLIne besavA lAge- e kaLA; Ane jaina saMpradAyamAM padAnusAriNuM buddhi kahe che) pa3 mAnasIkAvyakriyA (padma, utpala vagere AkRtivALA. kalekamAM khAlI rAkhelI jagyAo pUravI) 54 abhiyAnakeza (zabdakozanuM jJAna) papa chaMdovijJAna ... ... (21) AryA (23) mAgadhikA (24) gAthA (25) gIti (26) maleka 56 kriyAkalpa (kAvya-alaMkAra) ... ... (14) pura kAvya 57 chalitakoga (rUpAMtara karIne ThagavAnI kaLA) 58 vagepana Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 TipaNe 59 hUtavizeSa ... (10) ghaMta (11) janavAda (12) pAlaka (13) aSTApada (14) nAlikAbela 60 AkarSakrIDA (pAsAnI ramata) ... .. (12) pAlaka 61 bALakrIDana (bALake mATe DhIMgalI vagere banAvavAnI kaLA) 62 vanavikI (pitAne temaja bIjAne keLavavAnI kaLA ane hAthI vagere pazuone keLavavAnI kaLA) 63 vijayikI (vijayaprApti mATenI kaLA) (46) vyuha (47) pratibRha (50) cakravyuha (51) garuDabRha (.para) zakaTavyaha (53) yuddha (54) niyuddha (55) yuddhAtiyuddha (56) daSTiyuddha (57) muSTiyuddha (58) bAluha (59) latAyuddha (60) iMdhvastra (61) sarupravAda (62) dhanurveda (44) kaMdhAvAramAna 64 vyAyAmikI (vyAyAma saMbaMdhI kaLA) ja buddhIpaprajJaptinI TIkAmAM strInI 64 kaLAnAM nAma nIce pramANe ApyAM che - (1) nRtya (2) aucitya (3) citra (4) vAdiva (5) maMtra (6) taMtra (7) jJAna (8) vijJAna (9) daMbha (10) jaLastaMbha (11) gItamAna (12) tAlamAna (13) medhavRSTi (14) phalAgRSTi (15) ArAmarepaNu (16) AkArapana (17) dharmavicAra (18) zakunasAra (19) kriyAkalpa (20) saMskRtajalpa (21) prAsAdanIti (22) dharmarIti (23) vaNikA vRddhi (24) svarNasiddhi (25) surabhitailakaraNa (26) lIlAsaMcaraNa (27) hayagaja parIkSA (28) puruSastrIlakSaNa (29) hemaratnabheda (30) aSTAdazalipi pariccheda (31) tatkAlabuddhi (32) vAstu Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acayana 1 1892 siddhi (33) kAmavikriyA (34) vaidyayiA (35) kuMbhabhrama (36) sArIzrama (37) aMjanayAga (38) cUrNa yAga (29) hetalAdhava (40) vacanapATava ( 41 ) bheAvidhi (42) vANijyavidhi (43) mukhamaMDana (44) zAkSIkhaMDana (45 ) kathAkathana (46) puSpadmathana (47) vAkti ( 48 ) kAvyazakti (49 ) smAravidhiveza (50) sabhASAvizeSa (51) abhidhAnajJAna ( 52 ) bhUSaNuparidhAna (53) bhRtyeApacAra (54) gRhAcAra (55) vyAkaraNu (56 panirAkaraNa (57) rdhana (58) kaeNzakha dhana ( 59) vINAnAda (60) vitaMDAvAda (61) aMkavicAra (62) leAkavyavahAra (63) aMtyAkSarikA (64) praznaprahelikA, 29: prayAga sAthe prAcIna samayamAM A badhI kaLAe!nAM zAsrA hatAM. vArAhIsaMhitA, bharatanuM nATyazAstra, vAtsyAyananuM kAmasUtra, caraka tathA suzrutanI saMhitAo, nalanuM pAkada chu, pAlakASyanA hastAyuveda, nIlakaMThanI mAtaMgalItrA, zrIkumAranuM zilparatna, rudradevanuM ainikazAstra, mayamata ane saMgItaratnAkara vagere graMthe te! atyAre paNu upalabdha che. e kaLAone pahelAM sUtrAthI kaMThastha karAvatA, pachI temaneA a samajAvavAmAM AvatA ane tyArabAda temanuM prayAgAtmaka zikSaNu ApavAmAM AvatuM. AmAM khAsa dhyAna rAkhavA jevI vAta teA e che ke, jUnA leAkeA zikSaNu vakhate te te viSayeAnA prayAgene bhUlatA na hatA. vaLI A sudhI kaLAo manuSyanI karmendriyA ane jJAne DyiA tenA barAbara vikAsa kare ema ceAjAyelI che. mAtra ekAMgI mAnasika keLavaNI jUnA jamAnAmAM na hatI tema A uparathI jaNAya che. 30: aDhAra makAranI dezI bhASAo Ane mATe mULamAM aTTAravirivArarelImAyAvisAra che ane tenA arthI TIkAkAre A pramANe karyAM cheH Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipaNA aSTAdaza vidhiprakArAH pravRttiprakArA: aSTAdazabhirvA vidhibhiH medaiH pracAraH pravRttiryasyAH sA tathA tasyAM dezI bhASAyAM dezamedena vavichIpAyAM virAra: arthAt dezanA judA judA bhAgeAcAM cAlatI aDhAra prakAranI lipimAM vizArada. aupapAtika sUtramAM melakumAranA vana jevA ja prasage kArasasImAsa vikaraNa eTaluM ja lakheluM che. A ja TIkAkAre tyAM tenA aviSe kAMI lakhyuM nathI. zabda uparathI rr aDhAra prakAranI dezIbhASAomAM vizArada" evA ja a mAlUma paDe che. paNa te dezI bhASAe kaI athavA te deze kayA te viSe kazI ja mAhitI maLatI nathI. aDhAra prakAranI lipione ullekha prajJApanAsUtramAM ane samavAyAMgamAM maLe che. (1) brAhmo* (2) javANiyA (yavanAnI?) (3) deAsApuriyA (?) (4) kharAdI (5) puSkakharasAriyA (puSkarasAra) (6) bhAgavaIyA (7) paherAIyA (8) aMtakariyA (atAkSarI) (9) akakharapukriyA (10) velyuIyA (11) nihaeNyiA (12) akalivI (13) gaNitalivI (14) gAMdhava livI (15) Aya salivI (16) mAhezvarI (17) demIlivI (18) peAlindI. 1 19 -- A aDhAre lipie brAhmIlipinA peTAmAM gaNotI ema padmavAsUtramAM lakheluM che: vizeSAvasyakanI TIkAmAM te aDhAra lipionAM nAma bIjI rIte maLe che. jemake H : (1) haMsolapi (2) bhUtalipi (3) jakSIlipi (4) rAkSasIlipi (5) uDDIlipa (6) yavanIlipi (7) tururkIlipi (8) kIrIlipi (9) viDIlipi (10) siMdhavIlipi (11) mAlavInIzipa (12) naTIsalipa (13) nAgarIlipi (14) lATalipa (15) pArasITalipa (16) animittIlipi (17) cANAkalipi (18) mUladevIlipi. samrATa azenA upalabdha tamAma zilAlekhA brAhmI lipimAM kAtarAyelA che. khATTI lipimAM paNa kAtarAyelA zilAlekhA Aje upalabdha che. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana-1 1H guNazila caitya aDhAramA saikAne eka jaina tIrthayAtrI lakhe che ke - "rAjagRhI pUrava dizi, koza traNa jaba jAya; guNasila vananI jAyagA, gAMma guNuyAM kahevAya. guNazila citya rAjagRhanI pUrvauttare hevAnuM sUtramAM lakheluM che. A yAtrI rAjagRhathI pUrva dizAmAM guNazilanI jagyA hovAnuM lakhe che. eTale sUtrota guNazila ane A yAtrIe joyelI guNazilanI jagA tathA guNayA gAma kadAca eka ja hoya. bIje yAtrI A viSe jaNAve che ke - "gAma guNAkaa jaNa kahaI trihu kAse tasa tIre jI; caitya bhaluM jeha guNazila, sameya jihAM vare che." A deharAmAM traNa koza kyAMthI levA te barAbara jaNAtuM nathI, kAraNa ke tenI upara mukhya varNana pAvApurInuM Ave che. vartamAnamAM navAdA sTezanethI traNeka mAIla para eka taLAvamAM mahAvIrasvAmInuM maMdira che tene guNAyA athavA guNazila kahevAmAM Ave che. e navAdAne ullekha paNa janayAtrI kare che. 32 : uo je kSatriyo ArakSaka (rakhavALa) ane ugadaMDa karanArA hatA teone ugro kahelA che. je kSatriye gurusthAne hatA teone bhego kahelA che. 38: rAjanya je kSatrio RSabhadevanI samAna vayanA hatA temane rAja kahelA che. ane A traNa sivAya bAkInAne sAmAnya kSatriya kahelA che (Avazyaka). Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TipaNe 5 : prazAtAra dharmazAstranA adhyApaka. : malakIo malakI eka vaMzanuM nAma che. bauhasAhityamAM tene mATe mala zabda ane kauTilyanA arthazAstramAM malaka zabda vaparAyelo che. kAzInA nava malakI gaNarAjAono ullekha janasatrAmAM maLe che (juo secanaka hAthIvALuM TippaNa). 8: lerachakIe A paNa eka vaMzanuM nAma che. bauhasAhityamAM tene mATe licchavI zabda ane kauTilyanA arthazAstramAM licchavIka zabda vaparAyelo che. kezalanA nava lecchakI gaNarAjAone ulekha jainasUtromAM maLe che (juo secanaka hAthIvALuM TippaNa). majijhamanikAyanI akathAmAM temanuM licchavI nAma paDavAnuM kAraNa A pramANe jaNAvyuM che: "temanA peTamAM je jatuM te badhuM maNipAtramAM mUkyuM heya tema ArapAra dekhAtuM. evA teo pAradarzaka-nicchavi (licchavI) hatA." nAyAdhammakahAne TIkAkAra lakhe che ke leI zabdano artha kaI jagAe zivaH vANiyA karelo che. 8H rAjAo mAMDalika rAjAe. Re : Izvara yuvarAje. keTalAka tene artha aNimA vagere siddhivALA paNa kare che. rAjAe khuzI thaIne jeone paTTA ApyA che tevA rAjA jevA puruSe. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayana-1 41 : mAha bike jenI AsapAsa vasatI ke gAma na hoya tevA sthaLane maDaba kahe che. temanA mAliko te mADabike. Ane badale mAMDavika pATha paNa Ave che. tene artha maMDapanA mAliko karela che. 42 kauTuMbika aneka kuTuMbanA AzrayadAtA. "kauTuMbika"ne bIjo artha kheDUta-kaNabI paNa thAya che. i: i . jenA dravyanA DhagalAmAM moTo hAthI-Ima DhaMkAI jAya te ibhya. ja chIe zrIdevatAnI mUrtivALA suvarNapadane jeo mAthA upara bAMdhe che te zreSThIo. tattvArthabhASyamAM Arya * ane mleccha evA be manuSyanA bheda batAvavAmAM AvyA che. temAM AryonA cha bheda che. (1) kSetraArya : karmabhUmimAM janmelA (2) jAtiArya -isyAku, videha, hari, aMbai, jJAta, kura, muMbunAla, ugra, bhoga, rAjanya vagere. [pannavaNAsatramAM aMbai, kaliMda, vaideha, vedaMga, harita, cuMcuNA e cha jAtiArya gaNAvyA che.] (3) kulaArya: vizuddhavaMzamAM janmelA pannavaNusUtramAM rAjanya, bhaga, ugra, ittvAku, jJAta ane kauravya e che kulaArya gayA che.] (4) karmaArya yajana-mAjana, adhyayana-adhyApana, prayAga, kRSi, lipi, vANijya ane yonipaSaNathI AjIvikA calAvanArA. [pannavaNAsUtramAM dezI (kApaDiyA), sUtara vecanArA, kapAsa vecanArA, surayAliya, bhaMDayAlaya, kuMbhAra, pAlakhI menA vagere upADanArA - e karma Aryo ja jana paraMparAmAM brAhmaNa, kSatriya vaizya ane zudra evA bheda mAnya nathI; paNa upara pramANenA be bheda ja mAnya che. vartamAnamAM jemane harijano gaNavAmAM Ave che, teo AryomAM samAya che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 DhipaNu jaNAvyA che. ] (5) zilpaA` :-vaNakara, kuMbhAra, hajAma, tunnavAya (tUNanArA ? ), devaTa ( mazake! banAvanArA) vagere leA, jemanI AvikA echA pApavALI ane aniMdya haiAya. [ pannavaNuAsUtramAM tRNunArA, vaNanArA, paTeALAM vaNunArA, deyaDa! (mazake! banAvanArA), vaTTa ( picchikA--pI chAMnuM zipa karanArA), chalviyA ( sAdaDI vagere karanArA), lAkaDAMnI cAkhaDIe karanArA, muMjanI pAdukA karanArA, chatroe banAvanArA, vajrajhArA ( vAhana banAvanArA), pucchArA ( pUMchaDAMnA vALanuM zilpa karanArA ?), lepa karanArA, pUtaLAM banAvanArA, citra karanArA, zakhanuM zilpa karanArA, hRtanuM zilpa karanArA, bhAMDanuM zilpa karanArA, jijhagArA (?), sellArA (bhAlA vagere banAvanArA), kADIenuM zilpa karanArA vagere - zilpayya gaNAvyA che.] (6) bhASAA : AryonA vyavahAramAM cAlatI bhASA khelanArA [pannavAtramAM ardhamAgadhI bhASA khelanArA ane temAM paNa AgaLa jaNAvelI brAhmI vage2e lipio jANanArAone bhASAA gaNelA che. ] rAjagRha-magadha, caMpA-aMga, tAmralimioMga, kacanapura- kaliMga, vArANasI-kAzI, sAta-kAzala, gajapura3, saurika-zAvatA, kAMpizna-pAMcAla, ahicchatrA-jaMgala, dvAravatI (dvArakA) -saurASTra, mithilA-videha, kauzAMbI-vatsa, naMdIpura-zAMDilya, balipura~malaya, vairATapura-vRtta ( matsya ? ), acchApurI-varaNa, mRttikAvatI--dazA, zauktikAvatI--cedI, vItabhayasiMdhusauvIra, mathurA- zUrasena, pApA-bhaMga, purIvatA-mAsa, zrAvasti-kuNAla, kATIva-lATa, zvetAMbikA--kekaya ( ardho ) ATalA pradezane pannavAsUtramAM AryakSetra kahyo che. 42: anA zaka, yavana, kirAta, zakhara, khabara, siMhala, pArasa, krauMca, puli, dhAra, zama, DhAMkaNa, paheva, dUSNu, vagere dezAnA leAkA. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1 15 temane maleccha paNa kahevAmAM Ave che. A viSe tattvArthabhASya ane pannavaNasUtramAM vigatathI lakheluM che. bhagavAna mahAvIrane AvyA jANune nagaranA badhA prakAranA loko temanuM pravacana sAMbhaLavA jAya che tevA aneka ullekha jenasUtromAM maLe che. e ja rIte koI parivAjika Ave che tyAre, paNa te badhA lake temanuM pravacana sAMbhaLavA jAya che evI paNa hakIkata te sUtromAM maLe che. A varNana uparathI eTaluM te cokkasa tAravI zakAya tevuM che ke, potAnA gAmamAM kaI saMtapuruSa Ave tyAre loko dharmano bheda rAkhyA sivAya temanuM pravacana sAMbhaLavA jatA ane jijJAsAthI prazno karatA. tathA yogya lAge te sAMbhaLela mArga svIkAratA paNa kharA. koInI pAsethI kaI dharmanuM rahasya sAMbhaLavAmAM zramaNabrAhmaNono bheda ADe Avato hoya tema dekhAtuM nathI. 47H dhama kahyo A sUtranA mULamAM lakhyuM che ke, "A jagAe dharmakathA samajI levI." te viSe TIkAkAra jaNAve che ke aupapAtikamAM kahelI dharmakathA ahIM samajI levI. paraMtu ahIM aupapAtikane badale uttarAdhyayana sUtranI dharmakathA mUkavAmAM AvI che. 489 kutrikA paNa A zabda kutrika-ApaNu e traNa zabdone baneluM che. ku eTale pRthvI. trika eTale traNa. eTale ke marye, svarga ane pAtALa e traNe lokanI vastuo jayAM maLI zake tevI dukAna (ApaNa). vartamAnamAM, nAnAmAM nAnI TAMkaNuthI moTAmAM moTA hAthI sudhInI tamAma prakAranI vastuo vecanArI yuropa amerikAnI suprasiddha dukAna jevI A dukAno haze tathA tyAM badhA dezane mAla maLI zakato haze. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 49 : ziSyabhikSA melakumAre bhagavAnaneA upadeza sAMbhaLIne bhagavAnane kahyuM ke huM Apane aMtevAsI thavAne mATe mArAM mAtapitAnI saMmati laI AvuM. pachI meSakumAra ane tenAM mAtapitAnA vacce je saMvAda thAya che te anuvAdamAM Apele ja che. chevaTe melakumArane dRDha nizcaya jANI mApitA tene 'tevAsI thavAnI samati Ape che. meghakumAra paNa mAtipatAne eTalA badhA bhakta che ke chevaTanI ghaDIe paNa mAtipatAnA AgrahathI pAtAnA rAjyAbhiSeka thavA de che. pachI rAjA zreNika ane dhAriNIdevI melakumArane laIne bhagavAna mahAvIra pAse jAya che ane peAtAnA putrane mahAvIrane sAMpe che. sUtrAmAM jyAM jyAM dIkSAnA umedavAronI hakIkata Ave che tyAM tyAM badhe AvuM ja varNana DrAya che. A uparathI evuM spaSTa mAlUma paDe che ke kAI paNa umedavAra mAtapitAnI sa Mmati vinA bhAgye ja pravrajyA letA, eTaluM ja nahi paraMtu pravrajyA ApanArA paNu jyAre tenA vAlIe taraphathI spaSTa zabdAmAM sAMpavAmAM Ave tyAre ja tene svIkAra karatA. Dhiga 40 : AcAra gAcara AcAra eTale jJAna, darzana ane cAritryanuM anuSThAna. gAcara eTale phUlane trAsa ApyA vinA jema bhamarA tenA rasa le che, tema krAIne paNa trAsa ApyA vinA mAtra urduranirvAhane mATe ja nirdoSa bhikSA prApta karavAnI paddhati. 51 : yAtrA sArI rIte sayamanA nirvAha karavA te. kara : mAtrA sayamane mATe ja parimita AhAra levA te. paDha : vipula puta rAjagRhanA eka pahADa (jugmA rAjagRha ). Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TappaNa 1: saghAta dhanya zeTha ane vijaya cAra ene heDamAM eka sAthe ( saMdhADa ) mAMdhyA pachIthI A ayananA mukhya muddo zarU thAya che tethI tenuM nAma saMdhADa karyuM che. 2 : mAlukAkaccha "" TIkAkAre Ane atha " eka ThaLiyAvALAM phaLanA mAluka nAmanA jhADanuM vana" karyo che. putravAsUtramAM eka LiyAvALAM phaLanAM jhADanAM nAma gaNAvatAM mAlukanuM nAma ApeluM che. jIvAbhigamane cUrNikAra Ane cIbhaDInuM vana kahe che. suttanipAtamAM eka prakAranI bahu phelAtI vela mATe mAluvA zabda vaparAyelA che. 3 : caudaza, Ama, amAsa ane pUname A cAra tithie dhaNA prAcIna samayathI dhakRtyeA mATe niyata thayelI jaNAya che. manusmRtimAM lakhyuM che ke 65 amAsa, Ama, caudaza ane pUnama, e divaseAmAM brAhmaNe brahmacArI rahevuM." vaLI e divaseAmAM taila, mAMsa ane hajAmatane! tyAga karavAnuM vidhAna TIkAkAre bIjI smRtinA AdhAre batAvyuM che. anya saMpradAyamAM pracAra pAmelI A prathAne bauddhAe paNa svIkArelI che. ane jainagraMthAmAM tA A tithie vrataniyama karavAnI prathA atyAre pa vidyamAna che. 197 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha TippaNa 1 : aha A adhyayanamAM meAranAM IMDAMnI hakIkata ApIne upanaya batAvavAmAM AvyeA che mATe AnuM nAma aMDa che. 23 mayUrapeASaka merane peASanAra. mAra, peApaTa, menA vagere pakSIone keLavanAre A eka khAsa va hetA. te vargo A vyavasAyathI ja AjIvikA calAvatA. TippaNa 1 kuSma A adhyayanamAM phUma-kAcabAnI hakIkata uparathI jite driya ane ajite ya bhikSuenI samaja ApavAmAM AvI che mATe tenuM nAma kumbha paDayuM che. 1: vArANasI A mATenI vigatavAra hakIkata bhagavatIsUtra bhA. 2 ( rAyacaMdra jinAgamasaMgraha ) pA. 194 mAM joI levI. 3 : maMgatIra Ane mATe mULamAM paNu mayaMgatIra zabda che. TIkAkAra mRtagaMgAmAMthI mayAMga zabda nIpajAve che ane tene a lakhe che ke HjyAM gaMgAnuM pANI khUba bhegu thatuM hAya tene mRtagagA kahe che." pazu mRtaMgagAmAMthI maga zabda nipajAvAnI paddhati samajAtI 61 198 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayacana-5 19 nathI. zabda uparathI sIdhe vicAra karIe to mataMga zabda sahelAIthI nIpajI zake che. saMbhavita che ke mataMga nAme kaI RSi tyAM rahetA hoya ane te uparathI te dharAnuM nAma mataMgatIradraha paDayuM heya. AvazyakarNimAM mRtagaMgA viSe nIce pramANe hakIkata neMdhelI che. "jyAM samudramAM gaMgA maLe che tyAM varSe varSe ene mArga badalAyA kare che. gaMgAnuM je mukha ghaNuM jUnuM thaI gayuM hoya che tene mRtagaMgA kahevAmAM Ave che." 4H vigaIe dUdha, dahIM, mAkhaNa, ghI, tela, goLa, madha, madhya ane mAMsa A nava padArtha vikArajanaka hovAthI temane vikRti kahevAmAM Ave che. TippaNa 1: selaga A adhyayanamAM selaga rAjASanI vAta che mATe tenuM nAma selaga paDayuM che. 21 dvArikA dvArikA saurASTranuM mukhya zahera hatuM ema pannavaNuM sUtramAM kaheluM che. A dvArikA atyAre samudrakAMThe je dvArikA che te nathI, paNa giranAra (raivataka) pAsenI dvArikA che. mahAbhAratamAM lakhyA pramANe jarAsaMdhanA dabANathI kRSNa mathurAM choDyuM ane raivataka parvata pAsenI kuzasthalIne sthAne bahAravALI dvArikA vasAvI. A spaSTa ullekha sabhAparvanA 14 mA adhyAyamAM che. A sUtramAM paNa raivatakane dvArikAnI bahAra uttarapUrvanI dizAmAM Avela varNavele Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 TippaNa che. eTale ahIM mahAbhAratamAM varNavAyelI dvArikA samajavAnI che. vartamAna dvArikA kyAre vasI te viSenI hakIkata mATe juo purAtattva pu. 1, pA. 101, aH raivataka [-giranAra dvArikA pAsenuM A tIrtha ghaNuM jUnuM che. eno tIrtha tarIkeno ullekha mahAbhAratanA samayathI cAlyo Ave che. tyAMnA azokanA zilAlekhane lIdhe te mauryasamayamAM vadhAre prasiddha haze. jainanA 22 mA tIrthaMkara ariSTanemi tyAM ja nirvANa pAmyAno ullekha A sUtramAM ja che. AnuM bIjuM nAma ujajayanta paNa mahAbhAratamAM prasiddha che. jenagraMthamAM te raivataka, ujajayaMta, ujajvala, giriNAla ane girinAra vagere nAmathI prasiddha che. 4: vaitADhaya prAkRta bhASAnA keTalAka abhyAsIo "vaitADhya' zabdane velardha" zabda sAthe sarakhAve che. "vedi' khAsa A pradezanuM nAma che. 5? vAsudeva pAse AvI A ullekha uparathI mAlUma paDe che ke strIo vagara saMkoce rAjAo pAse pahoMcI jatI ane vagara paDade koI jAtane aMtara samajyA vinA temanI sAthe vAta karI zakatI. 14 zramaNopAsakanI maryAdA zramaNopAsakanAM 12 vrata hoya che. A viSenuM vigatavAra varNana upAsakadazAsUtramAMthI samajI levuM. cheH paNitatra SaSThita nAmanA zAstrane paricaya purAtattva pu. 5, pA. 86 mAM joI le. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana pa 8: zeTha sudana zukaparivrAjakane anuyAyI thayA pachI paNa sudana thAvaggAputra pAse pravacana sAMbhaLavA jAya che ethI ema jaNAya che ke anya saMpradAyavALA manuSya anyasa pradAyavALA AcArya pAse jatAM ke temanuM pravacana sAMbhaLatAM jarA paNa acakAtA nahi. AvI ja hakIkata A sUtramAM vAraMvAra Ave che te dhyAnamAM rAkhavA jevI che. vaLI thAvarcIAputraneA saMpradAya svIkAryAM pachI paNa jyAre zuka tene ghera jaI ne melAve che tyAre te, zuka sAthe kevA sadbhAva ane vinaya sAthe mele che te paNa khAsa lakSamAM levA jevuM che. A uparathI jUnA jamAnAmAM sAMpradAyika virAdha keTalA hatA te spaSTa jaNAI Avaze. e 201 29: pAMca mahAvratA 24 tI karAmAMnA pahelA ane chellAnA zAsanamAM pAMca mahAvratAvALA dhama heAya che. ane vacalA 22 nA zAsanamAM cAra mahAvratavALA dhama heAya che, evuM AgameAmAM ane TIkAomAM aneka jagAe spaSTapaNe lakheluM che. ema chatAM 22 mA ariSTanemi tIrthaMkaranA zAsanamAM, temanI ja pAse pratrajyA lenArA A thAvaggAputre ahIM je pAMca mahAvratavALA dhama kahyo che tenuM kAraNu samajI zakAtuM nathI. ame A anuvAdamAM AgameAyasamitie ane jainadhama prasArakasabhAe chapAvelA nAyAdhammakahAnA upayeAga karelA che. te anemAM mULa pATha spaSTapaNe pAMca mahAvratAne batAve tevA ja che. 10: pratimA e eka prakAranuM tapa che. temAM khAnapAnanA parimANune ane amuka amuka prakAranAM AsanA rAkhavAnA khAsa niyama heAya che. kaI pratimA keTalA divasa rAkhavI tevuM kALanuM parimANa paNu Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 TippaNa ceAsa niyata kareluM heAya che. A viSenI vigatavAra mAhitI rAyacaMdra jinAgamasaMgrahanA bhagavatIsUtranA bIjA zatakanA 256 pAna uparathI jANI levI. tyAM e pratimAonA kAThe! paNa ApavAmAM Avele che. 6 TippaNa 1 : tuma A adhyayanamAM tuMbaDAnA dAkhalA ApIne vanuM bhArepaNuM ane halakApaNuM samajAvyuM che tethI tenuM nAma tuMba paDayuM che. TippaNa 1: rAhiNI A adhyayanamAM rahiNI nAmanI eka zreSThIputravadhUnI kathA uparathI upanaya batAvyA che mATe tenuM nAma rAhiNI paDavuM che. 2: phekI dIdhA Ama dANA pheMkI denArI zeThanI putravadhUnuM nAma jhikA che. tenA nAmane a paNa "phekI denArI'' ja che. 3 : khAI gaI Ama dANA khAI janArI zeThanI putravadhUnuM nAma paNa bhAgavatI che. tenA nAmanA artha " bhAgavALI bhAga karanArI khAnArI " ja thAya che. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana-8 4 : sAcavI rAkhyA A dANa sAcavI rAkhanArI zeThanI putravadhUnuM nAma paNa rakSikA che. tenA nAmano artha rakSaNa karanArI-sAcavanArI" ja thAya che. 52 rahiNI A nAmane artha "ugADanArI-vadhAranArI" che. be bAbAnI eka setikA, cAra saitikAno eka kaDava ane cAra kuDavane eka prastha che. pramANanuM varNana dhAnya mAnapramANanA adhikAramAM anuyAgadvArasUtramAM kareluM che. dazakumAracaritamAM prasthane cAra zera jeTale jaNAvela che, 7 : sAtamA adhyayanamAM eka jarmana pustakanA "buddha ane mahAvIra" nAmanA anuvAdamAM A sAtamA adhyayanamAM je kathA AvelI che tene maLatI kathA bAIbalanA navA karAramAM methyanI ane tyakanI suvArtAmAM Ave che ema jaNAvyuM che. bAIbalanI e kathAne laIne e pustakamAM bhArata ane krizcana samAnatAo batAvelI che. TippaNa 1 : malli A adhyayanamAM malinA jIvananI hakIkta Ave che mATe tenuM nAma malli paDayuM che. 2H mithilA - tIrthaka95mAM mithilAnuM varNana karatAM tenuM bIju prasiha nAma jinaprabhasUrie jagaI jaNAveluM che. atyAre sItAmaDhIthI pazcimamAM Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ver TippaNa Azare sAta mAIla upara jagadIzapura nAme eka gAma che. te jinaprabhasUrinA samayamAM mithilA nAme prasiddha haze ethI ene mithilAnA khInna prasiddha nAma tarIke temaNe jaNAveluM che. aDhAramA saikAnA janayAtrI sItAmaDhIne mithilA tarIke oLakhAve che. ane tene paTaNAthI uttare 50 gAu upara AveluM batAve che. janayAtrIonA lakhyA pramANe sItAmaDhIthI 14 kAza upara janakapurI nAme gAma che. A janakapura atyAre paNa darabhaMgAthI pazcimeAttara AvelA janakapurarADa sTezanathI pUrvottara 24 mAIla upara che. ane sItAmaDhIthI pUrvottara te lagabhaga trIza mAIla upara che. keTalAka leAkeA A janakapurane ja mithilA kahe che. upara jaNAvelA yAtrIe sItAmaDhIne mithilA mAnavAnuM kAraNa jaNAvatAM lakhe che keH ---- mahilA nAme paraganA, ci. kahIIM datara mahi; paNa mahilA RNu nAMmane ci. gAMma vase kAI nAMhi. eTale ke rAjyanA daphataramAM mahilA nAmanuM paragaNuM che paNa e nAmanuM kAI gAma vasatuM nathI. jinavaranAM pagalAM sItAmaDhImAM ja che mATe sItAmaDhIne ja te leAkeAe mahilA-mithilA tarIke oLakhAvyuM che. 3: subuddhi pAsethI krAzalanA paDibuddhie nAgayajJa mATe nAgadharamAM caMdaravAmAM eka moTA zrIdAmagA~Da (laTakatI mALAonA IMDAkAra samUha) sukAyele. tene tene maMtrI suSuddhi nIrakhI nIrakhIne jotA hatA te vakhate rAjAe tene pUchyuM ke, "he devAnupriya ! tuM aneka gAma nagara tathA dezadezAMtaramAM karyo che; te te kAMya AvA zrIdAmaga Da joyA che?" subuddhie kahyuM ke jyAre huM tamArA dUta thaI ne mithilA rAjadhAnImAM gayelA tyAre tyAM kuMbharAjAnI rANI padmAvatIe peAtAnI putrI .. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekyayana-8 205 malinI varasagAMne divase je jAtane zrIdAmacaMDa karAve tenI pAse A tamAre zrIdAmamaMDa kaI visAtamAM nathI. A rIte teNe malinuM nAma sAMbhaLyuM hatuM. iH caMpAnA vahANavaTIo pAsethI caMpA nagarImAM rahenArA arahantaka vagere vahANavaTIo ekavAra mithilAmAM jaI pahoMcyA. tyAM temaNe rAjAne bheTayuM ApavA jatAM tenI putrI malline joI tyAMthI pAchA pharIne jyAre teo caMpAmAM AvyA tyAre tyAM potAnA rAjAne bheTazuM devA gayA. tyAM teNe pUchayuM ke tame ATaATale pravAsa kare che te tame koI Azcarya Upaje evI vastu joI? tenA uttaramAM temaNe caMpAnA rAjA pAse mallinuM varNana karyuM. 1H sanIe pAsethI ekavAra mahinA kuMDaLane sAMdhe tUTI jatAM rAjA kuMbhe mithilAnA senIone bolAvIne tene same karI ApavAnuM kahyuM. paNa te sAMdhe teo same nahi karI zakyA tethI rAjAe gusse thaIne teone hadapAra karyo. teo potAne ucALo laIne kAzI dezanI vArANasImAM gayA. ane tyAMnA zaMkha rAjAne potAnI hadapArInuM kAraNa nivedana karatAM malli kuMvarInuM tenI pAse varNana karyuM. 1 varSadhara pAsethI eka vAra rUpI rAjAe potAnI putrInA cAturmAsika snAnane utsava karyo. te viSe teNe potAnA varSadharane pUchayuM ke tuM mAro dUta thaIne ghaNuM jagAe jAya che. te kyAMya A snAnano utsava joyelo? tenA uttaramAM teNe mithilAmAM joyele mahinA snAnane utsava varNavatAM rAjA pAse malinuM AbehUba varNana karyuM. 7 : citArAnA citra upasthI kuMbharAjAnA putra malladine pitAne mATe eka citrasabhA taiyAra karI ApavAnuM citArAone kahyuM. temAM eka citrakAra eka Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNa aMza uparathI AkhI vastunuM AbehUba citra derI zake tevI zaktivALo hato. teNe paDadAmAM rahelI mahine kaI rIte aMguTho joI lIdhe. te uparathI teNe citra sabhAmAM malinuM AkhuM rUpa AbehUba cItarI dIdhuM. eka vAra te rAjakumAra pitAnI aMbadhAtrI sAthe e sabhAmAM citro jevA AvyuM. citro jotAM jotAM sAthe mali UbhI che ema mAnIne pAcho haThayA. aMdhAtrIe tenuM kAraNa pUchatAM teNe jaNuvyuM ke "he mA ! mArI moTI bena, je mArI gurudeva jevI che teNe mArI citrasabhAmAM zA mATe AvavuM joIe?" mAtAe khulAse karyo ke "beTA? e maddhi nathI; maddhinuM citra che." e sAMbhaLIne gusse thayelA teNe citArAone lAvyA ane malinuM citra doranAra citArAne jAnathI mAravAno hukama karyo. citArAoe vinati karI ke e citArAe malline joI nathI. paNa tenI pAse evI zakti che ke te ekAda avayava joIne paNa AkhuM citra AbehUba derI zake che, tethI teNe mahine mAtra aMgUThe joIne A citra doryuM che. eTale temAM A citAra upara ke malli upara zaMkA lAvavAnI jarUra nathI. mATe tene mAravAno hukama karavAne badale bIje kaI hukama karo. A sAMbhaLIne madine te citArAnAM pIMchI vagere sAdhane baMgAvI nAkhIne tene hadapAra karyo. hadapAra thayela te pitAne sAmAna laIne kuru janapadanA hastinApuramAM Avyo. tyAM tenA rAjA pAse salAme jatAM, pitAnI hadapArInuM kAraNa teNe jaNAvyuM ane tema karatAM sAthe ANeluM malinuM citrapaTa paNa tenI sAme rajU karyuM. tathA kahyuM ke A citra to mallinA asala rU5 pAse kAMI ja nathI. 8H tApasI pAsethI eka vAra cokhkhA tApasI pharatI pharatI mithilAmAM AvI. mali ane tenI vacce tApasInA zaucamUlaka dharma viSe carcA thaI. tApasI niruttara thaI gaI. tethI tene malli upara rIsa caDI. teNe Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aravacana-9 207 dhAryuM ke mahine kaMIka AphatamAM nAkhuM. tethI tyAMthI nIkaLIne te paMcAlanA kapilapuramAM jitazatru pAse AvI. tene jitazatrue pUchayuM ke tame ghaNuM jagAe pharo cho te mArA jevuM aMta:pura tame kyAMya joyuM che? tApasIe tenA aMtaHpurane Takkara mAre tevI mallinuM varNana tenI AgaLa karyuM. hA madhyadeza manusmRtimAM A bhAganI sImA A pramANe batAvI che. uttare himAlaya, dakSiNe viMdhyAcaLa, pazcime kurukSetra ane pUrve prayAga." 10 sameta vartamAnamAM A parvata hajArIbAga jillAmAM Avela che ane tenuM bIjuM nAma pArzvanAtha pahADa che. TippaNa 14 mAyado A adhyayanamAM mAyaMdI (mAkaMdI) gRhapatinA be chokarAenI hakIkata Ave che mATe tenuM nAma mAyaMdI paDyuM che. 2: kAkaDI kAkaMdI viSe aDhAramA saikAnA janayAtrIonA judA judA maTe che. keI kahe che ke bihArathI pUrvamAM te 25 gAu upara che. koIno mata che ke kSatriyakuMDathI te pAMca keza upara AvelI che. ane eka yAtrI to be kAkaMdI hevAnuM lakhe che. jemAMnI ekane te kSatriyakuMDathI pAMca koza hovAnuM jaNAve che ane bIjIne gorakhapurathI pUrvamAM 25 keza batAve che. AjakAla kSatriyakuMDathI daza bAra mAIla Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 Ti5Na uttarapUrvamAM kAkaMdI hovAnuM mAnavAmAM Ave che. yAtrA darpaNamAM lakheluM che ke gorakhapuranI pAse je kAkaMdI che tene tIrtha tarIke samajavI. temAM AnuM vartamAna nAma khunaMdA batAvavAmAM AvyuM che. te nenavAra sTezanathI (gorakhapura lAIna) doDha mAIla upara che. 10 TippaNa 1 cahimA A adhyayanamAM caMdranuM dRSTAMta ApIne zramaNanA guNonI vRddhi hAni batAvyAM che mATe tenuM nAma caMdimA paDayuM che. 11 TippaNa 14 dAvA A adhyayanamAM dAvAdava nAmanAM vRkSane dAkhalo ApIne ArAdhaka virAdhakanuM svarUpa batAvavAmAM AvyuM che mATe tenuM nAma dAvadava paDayuM che. TippaNa 1H udagAya A adhyayanamAM udaka - pANIne zuAya - dAkhalo ApIne vastunuM svarUpa samajavAnI paddhati samajAvI che, mATe tenuM nAma udaga -NAya paDayuM che. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para adayayana-13 2H cAturyAma dhAma pArzvanAthanA samayamAM cAturyAma (cAra mahAvatavALA) dharma hato. te A pramANe - sarva prakAranI hiMsAne tyAga, sarva prakAranA asatyane, tyAga, sarva prakAranA cauryane tyAga, ane sarva prakAranA parigrahane tyAga. ahIM parigrahanA tyAgamAM strIne tyAga (brahmacarya) AvI ja jAya che. paNa jaDa ane vada zramaNe A jAtane aMtabhava spaSTa rIte samajI zake tema na hovAthI bhagavAna mahAvIre paMcayAmano upadeza karIne brahmacaryanuM khAsa spaSTa zabdomAM vidhAna karyuM. TippaNa A adhyayanamAM naMda maNiyAranA maMDukka (deDakA) nA janmanI vAta Ave che mATe tenuM nAma maMDukaka paDayuM che. 2seLa rege AcArAMganA chaThThA adhyayanamAM - kaMThamALa, kaDha, kSaya, apasmAra, netraroga, jaDatA, hInAMgANuM, kUbaDApaNuM, udararoga, mUkapaNuM, zarIranuM sUrNa javuM, bhasmaka roga, kaMpavA, pITha vAMkI vaLI javI, zlIpada ane madhumeha - A pramANe soLa rego gaNAvyA che. ane jJAtAmAM karelI ragenI gaNanA karatAM AcArAMganI gaNanA vadhAre vAjabI lAge che. kAraNa ke jJAtAnI gaNanAmAM keTalAka roga e ne e pharI Ave che. 3: anuvAsanA carmayaMtranA prayoga dvArA apAna vaDe jaTharamAM koI prakAranAM tene praveza karAvo. "enImA levo te. 4H niruha eka prakAranI anuvAsanA. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNa nADIemAMthI, nADIe bhedIne rudhira kADhavuM te. 210 5: zirAvedha - takSaNe annA vagerethI cAmaDI pAtaLI karavI. 7: kSaNA cAmaDI jarA jarA kheAlavI. 8H ziravezane mAthA upara kaI bAMdhI upacAra karavA te. 93 tA amuka prakAranAM cIkaNuAM dravyA masaLIne zarIranI vRddhi karavI te. 10: puTapAkA kADhiyAnuM zarIra kaNukathI kharaDIne tene khAvuM athavA kA pAka khavarAvaveA te. 11: dara jyAM jyAM manuSya ke pazunI deva thayAnI hakIkata Ave che, tyAM devaceAnimAM paNa teneA manuSya ke pazuyeAninA nAmathI vyavahAra thayAne ullekha Ave che. te vyavahAra graMthakAreAe ja calAvele che, ke daivayeAnimAM tevAM nAmeAnI prathA ja che, te kAMI spaSTa kaLI zakAtuM nathI. 14 TippaNa 1: teli A adhyayanamAM tailiputranI vAta vaNuvelI che. mATe tenuM nAma tela paDayuM che. AvazyakacUNinI aMdara pratyAkhyAnane samajAvatAM A adhyayanamAM varNavelI badhI hakIkata A ja rIte mUkelI che. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 TippaNa 1 naMdIkala A adhyayanamAM naMdIkalane dAkhalo ApIne hakIkata kahevAmAM AvelI che mATe tenuM nAma naMdIphala paDayuM che. 2? ahicchatrA eka aDhAramA saikAnA jainayAtrIe ahicchatrA AgrAthI IzAna khUNAmAM kurujaMgalanA pradezamAM hovAnuM jaNAvyuM che. bIjA jenayAtrIe ahicchatrAne pArzvanAthanuM tIrtha kahyuM che ane te mevAta dezamAM hovAnuM jaNAvyuM che. jinaprabhasUrie pitAne tIrthakalpamAM ahicchatrAnI utpatti A pramANe batAvI che : "jabuddIpanA bhAratavarSamAM, madhyamakhaMDamAM, kurujaMgala dezamAM zaMkhAvatI nAme nagarI hatI. tyAM pArzvanAthasvAmI pharatA pharatA AvyA ane dhyAnamAM rahyA. pUrvanA verI kamaThe temane pANIne upasarga karyo. arthAta eTalI badhI vRSTi karI ke bhagavAna kaMTha sudhI pANImAM DUbI gayA. pachI bhagavAnanA bhakta dharaNa nAgarAje pitAnI paTTarANIo sAthe tyAM AvIne hajAre phaNAvALuM chatra bhagavAnane mAthe dhayuM, ane kamaThe karelA upasarganuM nivAraNa karyuM. tyArathI te zaMkhAvatInuM nAma ahicchatrA paDayuM."jinaprabhasUri kahe che ke, "atyAre tyAM eka IMTano killo dekhAya che ane pANInA sAta keDe che. te purInI bahAra ane aMdara savAlAkha mIThA pANInA kUvAo ane vIthikAo che. hari, hara, hiraNyagarbha ane caMDikAnAM bhavane ne brahmakuMDe vagere laukika tIrtho paNa tyAM che." AjakAla barelI jillAmAM eonalA nAmanuM gAma che. tyAMthI ATha mAIla uttare rAmanagara che. tyAMthI 211 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 TippaNa dakSiNamAM 3 mAIlanA gherAvAmAM keTalAMka khaMDera che. te khaMDerAvALI jagAne AjakAla ahicchatrA kahevAmAM Ave che. atyAra sudhImAM jenenA be prAcIna stUpo jaDI AvyA che. temane eka mathurAno ane bIjo ahicchatrAne che. mahAbhAratamAM paNa ahicchatrApurIno nirdeza che. yuenasiMga kahe che ke, ahicchatrAmAM eka nAgahada hatuM ane buddha lAgeTa sAta divasa sudhI tyAM potAnA dharmane upadeza karyo hato. hyuenasiMga pitAnA varNanamAM lakhe che ke, tyAM bAra maTha hatA ane temAM hajAro saMnyAsIo rahetA hatA. vaLI te uparAMta tyAM brAhmaNanAM 9 (1) devAla hatAM ane 340 brAhmaNe mahAdevanI pUjA karatA hatA. tenI cAre kera eka killo hato ane tene gherAva traNa koza hato. hemacaMdra e ahicchatra dezane ullekha kare che ane tenuM bIjuM nAma pratyagraMtha jaNAve che. 3H caraka eka prakAranA tridaMDIo, jeo cUthabaMdha rahe che. athavA kachoTo paherIne rahenArA eka prakAranA tApase. 4: cIrika zerImAM paDelAM kapaDAM paheranArA eka jAtanA saMnyAsIo. 5 camakhaDika cAmaDAM paheranAra eka jAtano saMnyAsI athavA mAtra cAmaDAne upakaraNa tarIke rAkhanAro. 1bhiSNuDa bhikSAthI jIvanAre keI paNa bhikSuka athavA bauddhasAdhu. 74 5Daraga paDuraga -eTale zivane makta. dakSiNamAM viThobA pAMDuraMga tarIke prasiddha che. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana 5 8H gautama keLavela baLada sAthe rAkhI tenI pAse page paDAvavAnA vagere bele karAvIne bhikSA mAganAre bhikSuka. 9H gevatI gAyanuM vrata karanAra eTale ke te bese tyAre bese, te khAya tyAre khAya --evuM vrata karanAra. gautama, gAvatI vagerenuM varNana aupapAtikasUtranA mULamAM temaja tenI TIkAmAM paNa Ave che. 10 : gRhidhamAM gRhasthadharmane ja zreSTha mAnanArA ane te pramANe vartanArA loko. 11H dhamaciMtaka dharmazAstrano abhyAsa karanAra. 12H aviruddha vinayavAdI - prANImAtrano vinaya karanAra tapavI. 139 viruddha akriyAvAdI - parAkane nahi svIkAranAra: badhA vAdIothI viruddha vAdI. 14: vRddha - ghaDapaNamAM saMnyAsI thayela. 15 : zrAvaka dharmazAstra sAMbhaLanAra brAhmaNa. 11: 2ktapaTa parivrAjaka. 17: AvI zake che dhanya sArthavAhe prayANa karatI vakhate dareka dharmanA anuyAyIone sAthe laI javAnI ane sAcavavAnI ghoSaNA karAvI che. evA A varNana uparathI spaSTa jaNAya che ke dareka dharmavALAne sAcavavA ane sahAya ApavI te e jamAnAmAM gRhasthanuM mukhya kartavya gaNAtuM. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 TippaNa dhanya sArthavAhane sUtramAM jinAnuyAyI tarIke varNave che. ethI badhA dharmovALA sAthe tene keTalo samabhAva haze te sArI rIte jaNAI Ave che. 16 TippaNa 1: avarakaMkA A adhyayanamAM avarakaMkAne rAjA padmanAbha draupadIne laI gayo e vAta AvatI hovAthI tenuM nAma avarakaMkA paDayuM che. A sUtramAM tenuM nAma amarakaMkA ane aparakaMkA paNa lakheluM che. 2? eTalA badhA samRddha hatA suttanipAtanA brAhmaNadhampikasuttamAM lakhyuM che ke, jUnA kALanA brAhmaNo tapasvI, saMyamI ane kAmagarahita hatA. te loke pAse pazu na hatAM, hiraNya na hatuM, dhana na hatuM. dhanamAM svAdhyAya ane nidhimAM brahmacarya hatAM. temanAM A jAtanAM tapa, tyAga ane saMyamane lIdhe meTAM moTAM saMpanna rASTro paNa temane namatAM ane evA hovAthI ja brAhmaNe avadhya kahevAyA. teo 48 varSa brahmacArI rahetA. paNa pAchaLathI A vastuno viparyAsa thaI gayo. eTale ke te brAhmaNo parigrahI, bhogI ane yAcaka thaI gayA. brAhmaNonI prAcInakAlika pratiSThAne lIdhe temane dAna maLavA lAgyAM ane tethI ja teo A dazAne pahoMcI gayA. A sUtramAM brAhmaNonI je samRddhinuM varNana karyuM che, te brAhmaNatvanA astakALanuM che ema suttanipAtanA varNana uparathI samajAya che. 3: ucca, nIca ane madhya kuLa janabhikSuo badhAM kuLAmAM bhikSA levA pharatA. temanI dRSTi amukanI bhikSA khape ane amukanI na khape evI na hatI. teo Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana mAtra bhikSAnI zuddhi ane nirdoSatA ja jotA. atyAre je AthI viparIta jAtanI bhAvanA dekhAya che, te pahelAM na ja hatI. AnA bIjA ghaNA purAvA sUtramAM maLe che. 43 paDhavI jainabhikSue kALajIthI khAnapAna vastra vagerenI bhikSA lIdhA chatAM kAI ayukta vastu temAM AvI jAya tA tene parAvI de che. A paddhatinuM nAma pAriApanikA samiti che. je vastu parAvavAnI hoya tene bahAra paravatAM kAI paNa prANIne IjA na thAya tevI khAsa kALajI temAM rAkhavAnI hoya che. ahIM je zAka parAvavAnI hakIkata Ave che, temAM A kALajI barAbara rakhAyelI che. zAkane jamIna upara mUkI detAM kIDIonA mRtyune saMbhava hAvAthI muni peAte khAI ne mRtyu vaherI le che. pArikApanikAnI rIta pramANe A ThIka che; paNa emAM theDuM sudhAravA jevuM e che ke paraThavavAnI kAI paNa vastune ke maLamUtrane paNa jamIna upara pheMkavAne badale saMyamathI thAvuM kheAdI, dATI, upara jamIna pAtharI badhuM sarakhuM karavAmAM Ave, te tyAMnAM sUkSma prANIe surakSitatA rahe ja uparAMta tyAM AvajA karanArAone trAsa na thAya ane vadhAre svacchatA tathA AreAgya jaLavAya. jainazAstramAM spaSTa zabdomAM lakhyuM che ke zauya, laghuzaMkA ke paNa prANIne jarA paNu trAsa meDhAne ane nAkanA maLa kAI na thAya evI ja rIte parAvavAM. 5 kAMSkriya Ane kapilA paNa kahe che. tyAM teramA tIrthaMkara vimalanAthle janma, rAjyAbhiSeka ane dIkSA vagere prasagA banyA jinaprabhasUri ka pillapuranA kalpamAM lakhe che ke ja'mudrIpamAM, dakSiNa bharatakhaMDamAM, pAMcAla nAmanA dezamAM kaMpanna nAme nagara gaJAne hatA. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21: TippaNa kinAre AveluM che. aDhAramA saikAnA jainayAtrIe kapilAnI yAtrA karatAM lakhe che ke: jI he! ayeAdhyAthI pazcima dize, jI hai| kapilapura che dAya. cha hai| vimalajanmabhUmi jANajo, cha he! piTiyArI va i jAya. AmAM kapilapura nagarI ayeAdhyAthI pazcima dizAmAM hovAnuM jaNAvyuM che. kkAbAda jillAmAM AvelA kAyamagaja thI uttarapazcimamAM cha mAIla upara kapilA hAya tema lAge che. uparanI kavitAmAM je piDhiyArI ( paTayArI)nA ullekha che, te kapilAthI uttarapazcima 18-19 mAIla upara AveluM paTiyAlI gAma che. jainayAtrIoe tyAM vimalanAthanuM maMdira hovAnuM jaNAvyuM che. mahAbhAratamAM gaMgAne kAMThe AvelI mAMdInI pAse drupadanuM nagara heAvAnuM jaNAvyuM che. 6: drupada mahAbhAratamAM draupadInA pitA tarIke drupadanuM nAma jANItuM che paNa tenI strInuM nAma kausavI athavA sautrAmaNI che. mahAbhAratamAM lakhyA pramANe aupadI ane dhRSTaghramna yajJavedikAmAMthI maLyAM hatAM. draupadInA pUrvajIvana tarIke suSumAlikAnI je vAta kahevAmAM AvI che, tene kAMIka maLatI vAta mahAbhAratamAM nIce pramANe vyAsa kahe cheH " kAI eka RSine rUpavALAM ane saguNayukta evI eka kanyA hatI. paNa te pUSkRta karmAMthI dugA ( abhAgaNI ) thayelI hatI, tethI tene kAI pati maLatA na hatA. pati meLavavA mATe teNe ugra tapa karIne zaMkarane tuSTa karyAM. teNe zaMkarane pati Ape' ema pAMca vAra kahyuM hovAthI zaMkare tene pAMca pativALI thavAnuM varadAna ApyuM ane kahyuM ke tuM drupadane dhera divya rUpavALI kanyA thai te avatarIza.' < A vAtane khIjI rIte pazu vyAse nIce pramANe kahI cheH Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1 11 iMdrasenA nAmanI maudgalya nAmanA vRddha RSinI strI hatI. te RSi kAmarUpI hatA. RSie strIne kahyuM ke tane huM kevI rIte prasanna karuM? iMdrasenAe kahyuM ke tame pAMca rUpAvALA thaI te mArI sAthe krIDA kare. AvI rIte pAMca rUpavALA pati sAthe krIDA karatI tene virakta thayelA RSie cheADI dIdhI. teNe RSi pAse AjIjI karI ke, he bhagavan ! huM hajI kAmanI AkAMkSAvALI chuM mATe tame mane na cheDA te sAruM. RSie kahyuM tuM mane tapamAM vinna karatI AvI avaktavya vAta kahe che, mATe mArI vAta sAMbhaLa. tuM manuSyaleAkamAM pAMcALarAjA drupadanI rAjaputrI thaIza ane tane pAMca puti thaze. AvI rIte zA pAmelI ane bhAgathI atRpta drasenAe tIvra tapathI zaMkaranI ArAdhanA karI. zaMkare varadAna ApyuM ke tuM varAMganA thaIza ane te pAMca vAra patinI mAgaNI karI hAvAthI tane pAMca pAMta thaze. iMdrasenAe kahyuM, strIone eka ja pati hAya ane puruSane ghaNI strIe hAya eveA dharmo ghaNA samayathI cAlyeA Ave che; ane dhaNAe AcarelA paNa che. te huM AvuM dhathI viruddha bahupatipaNa svIkAravA nathI kacchatI.' zakare javAba ApyA ke tethI karIne tane adhama nahi prApta thAya; kAraNa ke dareka sagama vakhate tuM navuM navuM kaumAra prApta karI zakIza." . A mahAbhAratanI kathA ane jainakathAmAM sAmya eTaluM ja che ke pUrvajanmanI bheganI AkAMkSAne lIdhe draupadInI AvI sthiti thaI che. 73 zajA 66 svayaMvaramAM AvelA A rAjAemAMnA keTalAkanAM nAmeA mahAbhAratamAM AdipanA 201 mA adhyAyamAM maLe che. 83 Adara na karyAM jainadharma vinayamUlaka che ema zAstrakAre vAraMvAra kahe che. avinaya karavAnI buddhithI kAI nA avinaya karavA e tA sarvothA jaina Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 TippaNa dhama mAM niSiddha ja che. bhagavatInA khIjA zatakamAM bhagavAnanA paTTaziSya iMdrabhUti gautama, bhagavAna pAse skaMda tApasa Ave che ema jANIne tarata UbhA thaI tene levA sAme jAya che ane tenuM svAgata pUche che. e ja rIte ahIM kRSNa, pAMDavA ane kutI vagere nAradane yeAgya vinaya kare che, mAtra draupadI nathI karatI e tenI sAMpradAyika saMkucitatA ja batAvI Ape che. evA avinaya karavAthI dhanI rakSAne badale kuvA adhama pedA thAe sUtrakAre spaSTa batAvyuM che. 9: traNa divasanA sUtrAmAM jyAM jyAM kAI devane khelAvavAnI hakIkata Ave che tyAM badhe, elAvanAra pauSadhazALAmAM ke ekAMta sthAnamAM jaIne traNa divasanA upavAsa sAthe devane AvavAnA saMkalpa seve che ane pachI te deva Ave che, evI hakIkata Ave che. jyAre rAma' lakA upara caDayA tyAre vacce dariye ADe AvatA hAvAthI tenI sahAya levA mATe dariyAne kAMThe dAbha pAtharIne te traNa divasa rahyAne ullekha rAmAyaNumAM paNa Ave che. devane khelAvavAne A vidhi rAmAyaNu ane jainasUtramAM lagabhaga maLatA Ave eve varNavAyeA che. rAmAyaNumAM lakhyuM cheH tataH sAgaravelAyAM darbhAnAstIrya rAghavaH / aJjaliM prAGmukhaH kRtvA pratizizye mahodadheH // sa trirAtroSitastatra nayajJo dharmavatsalaH / rAmata tathA rAma sAgare saritAM patim / / 10: narasi'harUpa sUtramAM lakhyA pramANe kRSNe narasiMharUpa dharIne padmanAbhanI avarakaMkA nagarIne dhrujAvI dIdhI; tyAre vaiki para parAmAM narasiMharUpadmArA prahalAdanA pitA hiraNyakazipune viSNue mArI nAkhyAne ullekha che. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahacayana-10 11H joI paNa zakatA nathI sUtramAM muni suvrata ahaMta kapila vAsudevane kahe che ke be cakravartIo, be baLadevo ane be vAsudeve ekabIjAne joI zakatA nathI. A kathanamAM ema mAnI zakIe ke A loko rAjyalubdha hovAthI bhegA thaIne laDe evo saMbhava hovAthI te be ekabIjAne joI na zake tevuM vidhAna karavAmAM AvyuM hoya; paNa be ahaM te jeo jJAnI ane akaSAyI che teo be ekabIjAne zA mATe na joI zake? A vidhAnanuM kAraNa kAMI kaLI zakAtuM nathI. 12H pAMDamathurA jUnA vakhatamAM madurAmAM pAkya vaMzanA rAjAonuM rAjya hatuM. ethI ema mAlUma paDe che ke ahIM jaNAvelI pAMDumathurA te hAlanI madurA ja hoya. A sUtramAM lakhyA pramANe kRSNa pAMDavone dakSiNa samudrane kAMThe javAnuM kaheluM che ethI paNa pAMDumathurAne madurA mAnavAnuM vadhu kAraNa maLe che. 13H kopadInI anumati laIne dIkSA lenArAonI je hakIkata sUtrAmAM Ave che, temAM anumatine ullekha te badhe Ave ja che, ema ame AgaLa lakhI gayA chIe. A adhyayanamAM pAMDavoe dIkSA lIdhI te vakhate teoe draupadInI anumati lIdhI che ema spaSTa jaNAvyuM che. eTale mAtApitAnI anumati levA uparAMta strInI ane putronI anumati levAnA ullekho sUtromAM spaSTa Ave che. 14H haththaka, A gAma zatruMjayanI AsapAsa hovuM joIe ema pAMDavonA pravAsa uparathI lAge che. mULamAM lakhyuM che ke pAMDe pAMDumathurAthI nIkaLIne bahAra vihAra karavA lAgyA. tyAM temaNe sAMbhaLyuM ke saurASTramAM ariSTinemi ahaMta che. temanAM darzananI IcchAthI teo vihAra karatA karatA haththaka5mAM AvyA. tyAM temaNe Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 TippaNa sAMbhaLyuM ke ariSTanemi te ujajayaMta parvatamAM nirvANa pAmyA, eTale pAMDavo haththakampathI nIkaLIne zatruMjaya tarapha gayA. atyAre kAThiyAvADamAM taLAjAnI najIkamAM hAthapa nAmanuM gAma che. te zatruMjayathI bahu dUra na gaNAya. A hAtha5 te haththakapa hovAnuM vadhAre baMdha bese che. kAraNa ke haththaka5 ane hAtha5 baMnemAM bhASAnA vikAsanI dRSTie ghaNuM sarakhApaNuM che. vaLI guptavaMzIya prathama dharasenanA valabhInA dAnapatramAM (I. sa. 588) hastava, IlAkAno ullekha Ave che. e zilAlekhanA anuvAdamAM e hastavaprane hAlanuM hAtha5 gaNavAmAM AvyuM che. (IDiyana enTIkaverI va. 6, pA. 9) haththakapa ke hastavapra baMne zabdamAMthI hAthapa nIkaLI zake che; mATe A ka9panA paNa khoTI hoya tema lAgatuM nathI. saMbhava che ke e samaye hAtha5 ilAke paNa heya. keTalIka jagAe Ane mATe hathika5 zabda paNa vaparAyelo jovAmAM Ave che. 17 mA saikAnA gadyapAMDavacaritramAM devavijayajIe hastikalpathI raivataka bAra ejana hovAnuM lakheluM che. tethI paNa e upara jaNAveluM hAthapa hoya e vadhAre baMdhabesatuM che. 15H ujajayaMta zaila juo raivataka uparanuM TimpaNa (pA. 200). 11H zatruMjaya parvata upara pAMDava pitAnA aMta samaye hemAdri tarapha gayA che ema mahAbhAratamAM lakheluM che. A kathAmAM pAMDave saurASTranA zatruMjaya upara AvyA e ullekha che. mahAbhAratanA ane jainakathAnA judA judA kathanathI pAMDavoe potAnuM cheTaluM jIvana kayAM vitAvyuM ane te kaye dharma pALatA hatA te viSe rAjA kumArapALanI sabhAmAM vAdavivAda thayo. tene uttara ApatAM AcArya hemacaMdra eka AkAzavANIne purAvo ApatAM kahyuM che ke seMkaDo bhImo thayA che, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana-17 221 traNaso pAMDa thayA che, hajAre droNAcArya thayA che ane karNanI to saMkhyA ja nathI. Ama kahIne hemAcAryo kumArapALane kahyuM ke AmAMnA keI jaina pAMDavo zatruMjaya AvyA haze ane bIjA keI pAMDe himAlaya upara paNa gayA haze. ema prabhAvaka caritramAM hemAcAryanA prabaMdhamAM lakheluM che. draupadInuM AkhyAna mahAbhAratamAM Ave che ane jaina pAMDavacaritramAM paNa tene mUkeluM che. AmAMthI karyuM mULa ane kahyuM mULa uparathI AveluM te kalpavuM kaThaNa che. paNa ema lAge che ke ghaNIvAra prasiddha thayelI vyaktione dareka dharmavALA potapotAnA dharmanI vyakti tarIke gaNAvavA prayatna kare che. buddha vedavirodhI hovA chatAM temanI eTalI badhI prasiddhi thayelI ke vaidika paraMparAne temane avatAra tarIke levA ja paDyA. tevI ja rIte kRSNane paNa jenoe bhaviSyanA tIrthakara tarIke varNavelA che. evI ja bIjI vyaktio jevI ke rAvaNa, rAma vagerene bauddha saMpradAyamAM bauha, ane jainasaMpradAyamAM jaina tarIke batAvelI che. tevI rIte A dropadInI kathA paNa ghaDAyelI hoya tevuM anumAna karIe to khoTuM lAgatuM nathI. 17 TippaNa 1 AIpurA AjAneya-Ajaniya-AjabU-eka jAtano uttama gheDe. A adhyayanamAM gheDAnA udAharaNathI kathA kahelI che mATe tenuM nAma AInna paDayuM che. 'saMskRta kezamAM "kulIna ghoDe" e arthamAM Apaneya zabda vaparAyelo che. bauhasAhityamAM te mATe A jAniya ane tenuM vikRta rUpa Ajanma vaparAyelAM jovAmAM Ave che. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TipaNuM A sUtramAM vaparAyeluM AINaNarUpa e AjabUnuM ja rUpAMtara che. niryuktimAM paNa uttama ghaDe' e arthamAM AInsa zabda vaparAyela che. tyAM tenA vyAkhyAkAroe ane prastuta TIkAkAra abhayadeve te zabdane saMskRta "AkarNa'mAMthI Upajelo batAvyo che. paraMtu arthano saMbaMdha jotAM tene "AkIrNa'mAMthI lAvavA karatAM mULa "AjAneya'mAMthI lAvavo ja barAbara che. 2H hathisIsa gacchAcArapanA ane AvazyakacUrNimAM hastizIrSa nagaranuM varNana Ave che. temAM lakheluM che ke hastizIrSane rAja damadaMta eka vAra rAjagRhanA rAjA jarAsaMdhanI pAse gayo. pAMDavene ane damadaMtane koI paNa kAraNathI vera hatuM. tethI tenI gerahAjarImAM pAMDavoe tenuM hastizIrSa lUMTayuM ane bALI nAkhyuM. rAjagRhathI pAchA pharatAM damadate A hakIkata jANI. tethI teNe potAnA sainya sAthe hastinApurane ghero ghAlyo. pAMDavo hastinApuramAM bharAI rahyA, bahAra nIkaLyA nahi. tethI tene ema lAgyuM ke sAmI chAtIe AvanArA zatru sAthe yuddha karavuM e kSatriyane dharma che paNa AvA kilaba pAMDava sAthe yuddha karavuM e ThIka nathI. ema samajIne ghaNuM divasa sudhI pAMDene bahAra nIkaLavAnI vATa joyA pachI te pitAne gAma cAlyo gayo. keTaloka samaya tyAM rAjya karyA pachI te virakta thaye ane neminAthanA ziSya dharmaghoSa pAse teNe pravajyA lIdhI.. pharato pharato ekavAra te pAMDanA hastinApuramAM AvI pahoMcyuM. tyAM te daravAjA pAse ja dhyAnamAM Ubho rahyA. duryodhane tene khUba herAna karyo ane yudhiSThire tenI ThIkaThIka zuzruSA karI. 3H (bhIra tivahana) pana padananuM svarUpa ApatAM bhagavatInI TIkAmAM jaNAvyuM che ke te be prakAranuM che. (1) jalapattana ane (2) sthalapattana. jyAM jalamArga hoya ane vahANa lAMgarI zakAtAM hoya te jalapattana ane Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ayucana 17 jyAM sthalamA hAya te sthalapattana. aneka dezeAthI AvatAM kariyANAMnA vecANanuM mathaka tene pattana kahevAmAM Ave che. enuM bIjuM nAma ratnabhUmi paNa keTalAka kahe che. pannavAnI TIkAmAM paTTana ane pattana evA e zabdonuM vivaraNu maLe che. jyAM mAtra hoDIothI ja jaI zakAya tene paTTana kahyuM che; ane jyAM gADAM, dhANA ane hADIthI paNa jaI zakAya tenuM nAma pattana karyuM che. pattananA udAharaNa tarIke bhRgukaccha-bharUca jaNAveluM che. 4: maccha DikA, puSpAttara, padmottara TIkAkAre A traNene eka prakAranI sAkara jaNAvelI che. pannavaNAnI TIkAmAM sattaramA padmamAM lezyAnA svAda batAvatAM A zabdonA ullekha kareleA che. temAM zarkarA ane matsya'DInuM vivaraNu ApatAM jaNAvyuM che ke:- sAkArAvitramavA ane matsyadI vujAhera! ! eTale eka prakAranA kAza vagere dhAsathI thanArI te zarA ane sAkara tathA khAMDa bhegI maLIne thayelI te masya DI. amara}AzamAM, jemAMthI khAMDa matsya DI zabda vAparyo che. thAya che te - evA amAM hemacaMdre zeraDInA rasanA kADhAnA arthomAM gALa zabda vAparyo che, zarA zabda sphaTika jevA jAmelA mIThA padArtho mATe vAparyo. che, khAMDane temaNe madhuli eTale ke madhanAM rajakaNA jevI mIThI kahelI che ane matsyaDI zabdane temaNe khAMDanA vikAranA arthamAM lIdhelA che. A rIte temaNe zarkarA, khAMDa ane matsyaDI e traNenI anAvaTa judI judI samajAvI che. 23 kAzanI TIkAmAM hemacaMdra dhanvaMtari tathA vAgbhaTanuM pramANa ApIne matsyaDInA paryAya tarIke matsya`DikA, malyANDikA ane mInAMDI evA traNu zabda Ape che. kauTilya paNa khAMDa ane sAkaranI sAthe matsyaDikA zabdane upayAga kare che. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 TippaNa vaidyakazabdasiMdhumAM masyAMDI uparAMta sAkara arthamAM puSpadabhavA zabdano ullekha che. tene artha karatAM puSpazarkarA zabda mUkele che. jene atyAre kulasAkara kahevAmAM Ave che, te kadAca A heya. athavA phUlemAMthI banatI sAkara e artha paNa temAMthI nIkaLI zake che. sUtramAM lakhelI puSpottara ane A puSpabhavA e baMne kadAca eka hoI zake. sAkara arthamAM vaparAyelo paDyottara zabda mAtra ahIM ja maLyo che. zabda uparathI ema mAlUma paDe che ke kamaLa jevI sugaMdhIvALI athavA kamaLamAMthI banatI sAkara evo teno artha heya. 18 TippaNa 14 susumA A adhyayanamAM susuma nAmanI dhanya sArthavAhanI putrInuM udAharaNa ApIne AhAranuM prayojana samajAvavAmAM AveluM che mATe tenuM nAma susuma paDayuM che. 2 cilAta e zabda anArya jAtinA eka samUha mATe che. ghaNuM karIne anArya ke dAsanuM kAma karatA hatA, tethI ahIM dAsaputrane cilAta - kirAta - kahevAmAM Avela che. 3H mATe ja kare tyAgI puruSo bhejanane mAtra zarIranA nirvAhanI dRSTie ja le che. zarIranAM rUpa, raMga, baLa ke viSaya vadhe te arthe teo kadI bhAjanane sparzatA paNa nathI. A vastu uparanA adhyayanamAM sacoTa rIte varNavelI che. e vastune spaSTa karavA buddha bhagavAne saMyuttanikAyamAM eka kathA ApelI che - Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-18 25 4: he bhikSue! e dhaNIdhaNayANI pUratu bhAtuM laIne eka bhayaMkara jaMgalamAM thaIne pasAra thavA lAgyAM. temanI sAthe temane ekane eka priya putra pazu hateA. jatAM jatAM temanuM bhAtuM khUTI gayuM ane haju aTavI zaitaravI bAkI ja hatI. temaNe vicAra karyo ke ApaNuM bhAvuM tA khUTI gayuM ane haju jaMgala pAra karavuM teA bAkI che, have kema karIne ApaNe A jaMgala pAra karI zakIzuM ? vicAra karatAM temane sUjhayuM ke A priya putranuM mAMsa khAI te ApaNe A aTavI pAra karI jaIe. teoe vilApa karatAM karatAM putranuM mAMsa khAdhuM ane tema karIne aTavI pAra karI gayAM. "huM bhikSue! teoe je A putranuM mAMsa khAdhuM te zuM gammata mATe khAuM, mada mATe khAdhuM, maMDana mATe khAdhuM ke vibhUSaNa mATe khAdhuM?' bhikSuee kahyu, " teoe te mATe khAdhu nathI. teoe te mAtra aTavI pAra karavA mATe ja te AhAra karelA." " huM bhikSuo ! tamane huM kahuM chuM ke tamAre paNubhAjana e dRSTithI levuM. jeo e rIte ja bhAjana le che te ja kAma guNa ane rAganA svarUpane samajI zake che; ane jee kAmacuNe ane rAganuM svarUpa barAbara samaje che, tevA A zrAvakA kAI jAtanA pApamAM na paDatAM nirvANu pAme che, '' visuddhimaggamAM kahyuM cheH-- 3: " jema gADAne calAvavA mATe dharI U'gavI paDe che, ane upara jaNAvyA pramANe aTavI pAra karavA putramAMsa levuM paDe che, te rIte ati bhikSue zarIranA nirvAha mATe parimita AhAra levA. A ja vastune zikSAsamuccayamAM A pramANe kahelI cheHbhaissjymiv AhAraM putranosopamaM punaH / mAtrAyA'pratikUlaM ca yogI piNDaM samAcaret // Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TippaNa smRticaMdrikAmAM " manue kahyuM che" ema kahIne lakhyuM che ke joIe te karatAM jarA paNa bhikSA vadhAre na levI. jo kAI te pramANe kare teA tene ceArInA deASa lAge che. 214 A adhyayanamAM jaNAvelI vastu ja saMdhADa adhyayanamAM khIjI rIte jaNAvelI che. 19 TippaNa 1: purIya-grAya A adhyayanamAM puDarIkanI vAta Ave che mATe tenuM nAma puMDarIya--NAya paDayu che. 2: jamuddIpa mahAbhAratanA sabhApamAM arjunane digvijaya vavatAM jaNAvyuM che ke, " merune dakSiNa paDakhe ja jI nAmanuM nitya puSpa ane kuLavALuM tathA siddho ane cAraNeAthI sevAyeluM eka vRkSa che. tenI zAkhA he rAjana! svarga sudhI UMcI che. te ja khuvRkSa uparathI jamuddIpanuM nAma paDayuM che. te vRkSane arjune joyuM, "" jamuddIpaprajJaptimAM jaNuAvyuM che ke, " jamuddIpanI AsapAsa te te bhAgAmAM ghaNAM jAMbunAM jhADA, jAjInAM vane! ane niSa puSpavALA, phUlavALA tathA ati zAbhA dharAvatA vanakhaDA che...... mATe he gautama! A dvIpanuM nAma jamuddIpa paDayuM che. ' 3 : nIlavata puta arjunanA digvijayanA prakaraNamAM, mahAbhAratamAM jaNAvyuM che ke, arjune mAdhyavaMta parvatane vaTIne svarga jevA pavitra bhASa kSetramAM praveza karyo. tyAMnA leAkeAne jItIne pachI te nIlimara nAmanA pata tarapha gayA. tyAM paNa vijaya meLavIne tathA te parvatane vaTAvIne ramyaka varSI (kSetra)mAM gaye. A rIte ramyaka ane bhadrAzvanI vacce nIgiri hAvAne mahAbhAratamAM ullekha che. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 adayayana-19 jabudIpaprajJaptimAM nIlavaMta varSadhara parvatanuM sthAna batAvatAM jaNAvyuM che ke, mahAvidehavarSanI uttare ane ramaka varSanI dakSiNe pUrva lavaNasamudranI pUrve jaMbukIpamAM nIlavaMta nAmane varSadhara parvata che. gAdIe besADayo manuSyamAtranA saMskAre haMmezAM eka sarakhA rahevA e ghaNuM kaThaNa kAma che. vairAgyathI manuSya gRhatyAga karIne pravajyA le che, paNa UMDe UMDe tenA manamAM rahelA bheganA saMskArone te zodhIne dUra karI zakato nathI. tethI keTalIka vAra pharIthI te bhegAthI thavAnI vAMchA rAkhe che. A adhyayanamAM AvA ja eka rAjaputranI kathA AvelI che. rAjaputra kaMDarIke pravrayA lIdhelI chatAM pAchA tenAmAM bheganA saMskAra jAgyA. tene pariNAme te moTAbhAInI rAjadhAnImAM AvIne rahevA lAgyo. meTAbhAIe tenuM mana kaLIne, teno saMyama sacavAya te mATe, eka be vAra pote mUrNita che ane kaMDarIka mahAtyAgI che evuM tene kaheluM. tene pariNAme te dAkSiNyane lIdhe pharI vAra saMyamamAM Avela. paNa have jyAre te bhoganA saMskAranA dabANathI bahu vyAkuLa thaye, tyAre teNe dAkSiNya mUkIne pitAnA bhAIne spaSTa kahyuM ke huM bhogAthI chuM. AthI meTAbhAI e tene gAdI ApI ane pote saMyama lIdho. AmAM kahevAnuM eTaluM ja che ke saMyama thayA pachI koI bhegAthI thayAnA prasaMgamAM AvI jAya, to tenA pratye ghaNA na karatAM, AmAM je sahRdayatA batAvavAmAM AvI che tevI je batAvavAmAM Ave, te ochevatte aMze jarUra saMyamanuM rakSaNa thaI zake che. narI ghaNA ja batAvavAmAM Ave, to paraspara dveSa ane asaMyama vadhAre phelAya che. A viSe haribhadrasUrie jaNAvyuM che ke, e prasaMge kAM to saMyamane vadhAre sthira karAya evI pravRtti karavI athavA madhyastha bhAva rAkha, paNa aruci ke ghaNu utpanna na ja thavA devI. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya zrutaskaMdha TippaNa prAstAvika 14 camara mahAbhAratamAM AdiparvanA saMbhavaparvamAM dAnano vaMza varNavele che. temAM asuronAM virocana, kuMbha, nikuMbha, bali, mahAkALa, zaMbara vagere nAma jaNAvelAM che. have pachInA adhyayanamAM kuMbha, nikuMbha, virocana, bali vagere je nAma Ave che, te mahAbhAratanA upalA ullekha sAthe sarakhAvavA jevAM che. 2asura Ane mATe rAyacaMdra jinAgamasaMgrahamAMnA bhagavatIsUtranuM zataka 3, uddezaka 1. (bhA. 2, pA. 48) asurakumAra uparanuM TippaNa javuM. 3H iko Ane mATe rAyacaMdra jinAgamasaMgrahamAMnA bhagavatIsUtranuM zataka 4, 1-8 (bhAga. 2, pA. 130) deveMdra uparanuM TippaNu jevuM. 4 vAnaratara tatvArthabhASyamAM lakhyA pramANe vyaMtara zabdano artha A pramANe che- jeo pahADanA AMtarAomAM, guphAonA AMtarAomAM ane vananAM vivo vageremAM rahe che te vyaMtaro kahevAya che. 228 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adayayana-1 rika TippaNa 1H celaNa callaNA, mahAvIra svAmInA mAmA ane vaizAlinA rAjA ceTakanI putrI thAya. teo kula sAta baheno hatI. cellaNane meLavavA mATe zreNikane moTe bhega Apavo paDe ane te mAMDamAMDa jIvatA potAne ghera pAchA pahoMcela. te viSethI vigatavAra hakIkta AcArya hemacaMdra mahAvIracaritamAM varNavelI che. 2H zrAvatI 18mA saikAnA janayAtrIo jaNAve che ke hamaNuM je kenA gAma che tene zrAvastI kahevAmAM Ave che. teo tenI AsapAsa jagale hevAnuM jaNAve che. e jaMgalane daMDaka dezanI sImA hevAnuM temaNe lakhyuM che. eka yAtrI dariyAbAdathI 30 keza zrAvastI che ema lakhe che. Aje adhyAthI uttaramAM balarAmapura sTezanethI 12 mAIla upara akenA gAma che. tene ahIM kenA kahyuM che. tenAthI pAMca mAIla sahetamahetano kile che. Ane vartamAnamAM zrAvastI gaNavAmAM Ave che. jinaprabhasUrie pitAnA tIrthakalpamAM lakhyuM che ke, zrAvastInuM vartamAna kALamAM maheThI nAma prasiddha che. A maheDI ane sAtamaheta e nAmamAM jhAjhe pheraphAra nathI. sahetamahetAM khaMDere geDA jIllAmAM che ane keTalAMka berAIca jIllAmAM AvelI rApaTI nadIne dakSiNa koThe che. kaniMgahAme paNa A sahetamahetane ja zrAvastI gaNeluM che. 3 arapurI AvazyacUrNinI kathAomAM AnuM bIjuM nAma pratyaMtanagara batAveluM che ane tenA rAjA jinacaMdradhvajane eka mAMDaLika gaNela che. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 4: kapilapura vipaNa jue kAMpilya uparanuM TippaNu ( adhyayana 16, TippaNu 5) 5H sAketapurI A sAketa te ja che ke je kAsalanI rAjadhAnI che ane jene ayeAdhyA kahevAmAM Ave che. AcArya hemacaMdra sAketa, kAsalA ane apeAdhyA evAM tenAM traNa nAme jaNAve che. kaH kauzAMba jinaprabhasUrie yamunAne kAMThe AvelI kauzAMkhInuM varNana kareluM che. atyAre jamunA nadIne kAMThe kAsamainAma ane kAsamakharAja e e gAma AvelAM che. temane ja kauzAMbI kahevAmAM Ave che. phAlyAna paNa A ja sthaLe kauzAMbI kahe che. aDhAramA saikAnA jainayAtrIe Ane magAma kauzAMbI tarIke varNave che. maugAma ane kauzAMkhI vacce mAtra nava kAzanuM aMtara hAvAthI kavie e tene magAma-kauzAMbI tarIke lakheluM jaNAya che. hAla mau nAme aneka gAme prasiddha che paNa A mau te hAlanuM sAlaka-ma samajavAnuM che. kavieemane zAhajhAdapurathI dakSiNe cha mAIla batAveluM che. te A sAlaka-mau ja sabhave che. hemacaMdre mahAvIra ciratamAM lakheluM che ke ujjanathI kauzAMbI se! yAjana dUra che. te aMtara jotAM AjanuM keAsama e ja kauzAMbI lAge che. kAraNa ke ujjaina ane kAsama vacce atyAre paNa cAraseA mAilanuM aMtara mAlUma paDe che. A kAsama alhAbAdathI 20 gAu batAveluM che. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAza [Ti.=TippaNa; pA.=pAna] akSayanidhi maMdiranA sthAyI khAne agAvinaya gRhasthAne AcAra athamahiSI paTarANI acAdyAna Agala' bhAgamAM AvelI vADI (2) uttama udyAna aTavI gADha jaMgala adRzALA vyAyAma karavAnuM sthAna aThThama ATha TaMka bheAjanane tyAga karavAnuM vrata aDhAra prakAranI dezI bhASAo jue Ti. pA. 189 aDhAre varNa ane upatraNa jue Ti. pA. 179 aNuvrata (pAMca) hiMsA, asatya, cauya, abrahma AMzika tyAga adhyayana graMthanA vibhAga, adhyAya agara agAra-dhara vinAnA sanyAsI anagArDanaya sAdhuone AcAra anAjIe Ti. pA. 194 anuvAsamA jue Ti. pA. 209 annaprAzana bALakane prathama vAra anna khavarAvavAnA sarakAra apasnAna cIkAza dUra karavA mATenuM snAna arakapurIjIe Ti. pA. 22 avaraka kA jIe Di. pA. 214 aviruddha jIe Ti. pA, 213 bana bhAjana asapha dhADA keLavanAra azvavAhanikA dhADa khelAvavAnI krIDA 231 ane aparigrahanA Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phAsa aSTAMganimittavedIjIe ci. pA. 177 asurajIe ci. pA. 228 ahicchatrA jIe Ti. pA. 211 akuza jhAMDanAM pAMdeDAM kApavA mATe saMnyAsIe rAkhe che te sAdhana aga (pA. 3, lI. 16) mukhya zAstra jinAgamamAM kula 12 aMgeA che. (AyAra, sUyagaDa, ThANa, samavAya, vicAhapatti, nAyadhamakahA, vAsagAsA, aMtagaDa, aNuttarAvavAIya, pahAvAgaraNa, vivAga, diDivAya. ) agadezajIe Ti. pA. 167 aDa Ti. pA. 198 aMtamAMta lUkhAsUkA, vacceAghaTA a'tevAsI aMte-pAse rahenAra; zi 232 sAInanu Ti. pA. 221 AcAragocara jue Ti. pA. 196 AtA tApa levA te; sUryanI sAme UbhA rahevAnuM tapa Adara na karyo jIe De. pA. 27 mAtupUtrI e anukrame Aya jIe Ti. pA. 193 Ala kArika puruSa| hannamA AlaMkArika sabhA hanamatakhAnuM; " haeNrakaTiMga salUna " AvI zake che juA Dha. pA. 213 Ayu zIdhrabuddhivALA mulye. A Ti. pA. 193 jIgita izArA keMdro nu vi. pA. 228 IzvarA jIe Ti. pA. 192 imatatpurAvAta ceDA bhejavALA vAyu (2) pUrva dizAnA vAyu ukimatta-zcAya jue Ti. pA. 173 udmAjIe Ti. pA. 191. manusmRti [ a. 10, leAka 13] pramANe kSatriya puruSa ane zUdra srIthI utpanna thayelI jAti ucca, nIca ane madhyakuLanue Ti. pA. 214 vAka udyamavata Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keza rayara ujajayaMta zala juo .i pA. 220 uttarAsaga presa udakasabhAraNIya (dravya) pAne sugaMdhI karanAra (dravya) ugaNAya juo Ti. pA. 208 upakaraNa sAdhanasAmagrI upaga [pA. pa8, lI. 20] caitanya u5rathAnazALA beThaka upAzraya apAsare USIra vIraNanuM mULa, vALe eTalA badhA samRddha hatA juo Ti. pA. 214 karaNa jotiSazAstra pramANenA divasanA 11 bhAgamAM eka kaNadhAra sukAnI kaSAya kedha, mAna, mAyA, lobha e cAramAM koI eka cukI aMta:puranuM bahAranuM kAmakAja karanAra kaMpilapura juo Ti. pA. 230 ka6 juo Ti. pA. 207 kAzya5 hajAma kALadhama maraNa kapilaya jue Ti. pA. 215 kakSidhAra vahANanAM paDakhAM saMbhALanAra khalAsI kuha jue Ti. pA. 203 kutrikApaNu juo 2i. pA. 15 kukSma jue Ti. pA. 198 kesarI paNa keNika juo Ti. pA. 168 kecavaca rUthI bharelAM kapaDAM vida nipuNa phauTuMbika puruSe juo Ti. 5. 176 kauTuMbika jue .i pA. 193 kazA juo Ti. 5. 230 kIDApikA, ramADanAra dhAtrI sAMta kSamAyukta Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 khAI gaIjue Ti. pA. 202 khAdima mukhavAsa gaNanAyakA jue Dhi, pA. 180 gaNetrikA rudrAkSanI mALA gamilaka vahANanA madhya bhAgamAM kAma karanAra garbhanI rakSAne adhe jIe Ti, pA. 178 ga'bhIra peAtavAhana paTTana jue Di. pA. 222 gAdIe besADayo jue , pA. 227 gAMdhavapriya saMgItapriya guruzila caityajIe Ti. pA. 191 gRhapati dharaNI; gRhastha, gAthApati gRhadhamIjIe Ti. pA. 213 geApura killAne daravAjo gAvatI jI Ta. pA. 213 gAthI canagArecana gautama jIe .i pA. 213 catara cAcara, cAka cara jIe . pA. 228 caraka jIo hi. pA. 212 caraNakaraNa kriyAkAMDa cama kha'DikajIe Ti. pA. 212 cakramaNa bALakane prathamavAra calAvavAnA saMskAra cakriyA jue ci. pA. 208 kAza capAjIe Ti. pA. 167 capAnA vahANavaTIe pAsethI jue . pA. 205 cAturyAma cAra mahAvratA (ahiMsA, satya, asteya, arigraha) cAturyAmadhamAM jue Ti. pA. 29 citArAnA citra uparathI jIe Ti. pA. 205 zilAta 324 cIrIka Ti. SA. 212 zudgha nAnI zaikSaNA tu Ti. pA. 29 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAza ceArapannI cAranuM gAma cAlApanayana vALa utarAvavAnA saskAra caudaza, AThama, amAsa ane pUname channAlika hAtha TekavavA mATe sanyAsIe UMdhA tripheNa jevuM sAmana jue Ti. pA. 197 rAkhe che te janapada deza janavihAra dezadezamAM bhramaNa jatikA jIA Ti. pA. 176 jakhu brue Ti. pA. 190 *buddIpajIe ci. pA. 226 Ataphe janmatI vakhate karAtA satkAra jAnu DhIMcaNu (huM) jAyA ! he putra ! joI paNa zakatA nathI jI (pA. 28 lI. 22) paMcendriyavALA jIva jue Ti. pA. 219 takSaNA jIe Ti. pA. 210 tapaNe jIe Ti. pA. 210 talabhUmi bhAMyataLiyuM talavAjIe Ti. pA. 192 tApasI pAsethI jIe Ti. pA. 206 tikta kaDavuM tIrthAbhiSeka tIrthamAM jaIne snAna karavuM te tIthikA sa`pradAyavALAe tu ajIe Ti. pA. 202 telijIe .i pA. 210 telamardaka tela ceALanAra traNa divasanA jue Ti. pA. 218 dara nu De. pA. 210 dAva1 jue Ti. pA. 28 dAMta iMdriyAnuM damana karanAra durdAta gAMjyA na jAya teve 235 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keza devAkiya devane valabha dehada jue Ti. pA. 177 maka bhikhArI kanya (pa. 58 lI. 17) mULa padArtha yupada juo Ti. pA. 216 draupadInA anumati laIne juo Ti. 5. 219 thArikA jue Ti. pA. 199 dhama kahyo juo Ti. pA. 15 dha caMtaka e Ti. pA. 213 dhAriNInuM svapna juo Ti. pA. 175 nagaravRke nagaranA rakSake narasiMharUpa juo Ti. pA. 218 navalaya jIna nadIphala juo Ti. pA. 211 bhAcAdhamakahA juo Ti. pA. 170 nirUha juo Ti. pA. 209 nimaNe saMsAranA legavilAsa choDIne cAlI nIkaLavuM te nIlavata parvata jue Ti. pA. 226 paraThavI de juo Ti. pA. 25 paryAya pariNAma; pheraphAra payu pAsanIya sevA karavA yogya pavitrI tAMbAnI vIMTI pazcata-vAta pazcimane vAyu paMcamuSTiAca krame krame pAMca mUThI bharIne vALa ukheDI nAkhavA te papurama juo Ti. pA. 212 parajArika vyabhicArI pAMca mahAvate juo Ti. pA. 201 pAMDumathurA juo Ti. pA. 21 pITha sUvAnuM pATiyuM purapAke jue Ti. pA. 210 hariyANuya juo Ti. . 226 pudagala jaDa dravyanAM paramANu Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phAza pusta jenAM ramakaDAM bane che tevA masAlA pUrNa bhadradhRtya juo Ti. pA. 170 pUrva prAcIna zAstra (jaina). te cauda che. utpAda, agrAyaNIya, vIya pravAda, astinAstipravAda, jJAnapravAda, satyapravAda, AtmapravAda, sapravAda, pratyAkhyAnapravAda, vidyApravAda, kalyANavAda athavA avadhyapUrva, prANAvAya, kriyAvizAla, lAkia dusAra pauSadhazALA pauSadhavrata pharavAnuM alaga sthAna prakriyA sAMpradAyika siddhAMta prakSaNA jIe Ti. pA. 210 praNIta rasakasavALu, vikArajanaka (khAnapAna) pratikramaNu pApanuM prAyazcitta pratibaMdha ceAlI javuM, aTakI javuM te pratimA (agiyAra) dena, vrata, sAmAyika, pauSadha, prattiyA ( dhyAna ), abrahmatyAga ( brahmaca), sajIvAhAvana, svayaM Araba karavAnA tyAga, khInna dvArA AraMbha karavAnA tyAga, peAtAne mATe banelA AhArane tyAga ane sAdhu jevA AcAra. A batamAM 11 tapamAMnuM dareka (jue Ti. pA. 201) pratyAkhyAna (daza) (5) anAgata (je samaye je tapa karavuM ucita hAya te samaye kAI kAraNathI te tapa na karI zakAya tema hoya te te samaya pahelAM tapa karI levuM te) (ra) atIta (te ja pramANe te samaya vItyA pachI tapa karI levuM te) (3) kATI sahita ( kaI eka prakAranA tapanuM saLa ga AcaraNa) (4) niyaMtrita ( dhAreluM tapa aMtarAya chatAM niyata samaye avazya karavuM te (5) sAgAra (kaI prakAranI chUTa rAkhI zakAya tevuM tapa )(6) anAgAra (kAI prakAranI chUTa na rAkhI zakAya tevuM tapa) (7) parimANlR (parimANu nakkI karIne khAnapAna vagere levAnuM tapa) (8) niravazeSa tapa (khAnapAna vagerenA sarva rIte tyAga) (9) sAMketika tapa ( kaI paNa saMketa sAthe karavAnuM tapa) (10) addA (samayanuM mApa nakkI karI karAtuM tapa)- A dasa tapamAMnuM dareka prAta vAya prayAga sAthe jIe ki. pA. 189 rUpA samAvavuM te zAstA nu .i pA. 192 237 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 keza prasanA surA, dArU prANa (pA. 28, lI. 2) be Idriya, traNa idriya ane cAra IdriyavALA jIva prAsuka prANuM vinAnuM humatithI kudate mudata philvaka pITha pAchaLa eThigaNa tarIke rAkhavAnuM pATiyuM pheMkI dIdhA jue Ti. pa. 202 bahuta bahu zAstra jANanAra tere kaLAe jue Ti pA. 182 bhadrAsana eka jAtanuM besavAnuM Asana bhAvita bhAvanAyukta bhAvitAtmA UMcI bhAvanAvALe bhirachu juo Ti. pA. 21 2 bhUta (pA. 28, lI. 22) vRkSo lAge juo Ti. pA. 191 bhejanapiTaka khANuM bharavAne Dabaka "Tiphina bokasa magadha juo Ti. pA. 174 mahikA, puttara, pora 2 juo Ti. pA. 23 majaNaghara nAhavAnuM sthAna madhyadeza juo Ti. pA. 207 manejha suMdara mamatIra juo Ti. pA. 198 mayUpepaka juo Ti. 5. 198 mallikIe jue Ti. pA. 192 mali juo Ti. pA. 203 mahAra aMtaHpuranI rakSAnI ciMtA karanAra mahAyAma (pAMca) ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha - e mahAvrata mahAvidehasAsa videhAvasthA (2) mahAvideha nAmanA kSetramAM vAsa mahAvIra juo Ti. pA. 168 maDa juo Ti. 5. 209 mATe ja kare juo Ti. pA. 224 mAhabika juo Ti. pA. 193 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAza sagA jue ciM. pA. 196 mAdhukarI phUlane trAsa ApyA vinA jema bhamare tene rasa le che tema kAIne trAsa na thAya tevI rIte bhikSA levAnI paddhati mAya dIjIe Ti. pA. 207 mAlukAjI jue Ti. pA. 197 sukhazeAnikA mAM yevA mATe dAtaNu sAthenI pANInI jhArI mUnA Asakti mithilA jue TiMTa. pA. 203 yakSAyatana yakSanuM rahevAnuM sthAna STi lAkaDI yAge jIe Ti. pA 179 yAtrA jue Ti. pA. 196 cAnazAlA tabelA cApanIya sukharUpa samaya vitAvave! te paTa jIA Ti. pA. 213 rajoharaNa besavA UDavAnI jagAe sUkSma jIvajaMtuo kharce te rIte dUra pharavAnuM jaina muninuM UnanuM ke pIMchAMnuM eka jhADu jevuM sAdhana rAjagRha juo Ti. pA. 173 rAjanyA e Ti pA. 191 4 rAjAe juo Ti. pA. 192 (2) jIe Ti. pA. 217 raivataka jIe Ti. pA. 200 rAhiNIjIe Ti. pA. 202 tathA 203 lekhikAdAsI lakhanArI dAsI lecchakIe jIe Ti. pA. 192 vAMnI banelI pIMchI lesahastaka vagere deze vana UlaTI jIe Ti. pa. 180 vaSadhara aMta:puranA napusaka karelA rakSaka varSadhara pAsethI jIA Ti. pA. 205 valaya vahANamAM kAmamAM AvatI vaLI vAnacatara jIA ci. pA. 228 vArANasI jue . pA. 198 39 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 keza vAsudeva pAse AvI juo Ti. pA. 200 vAstuzAstrI dhara vagere bAMdhavAnI vidyAne jANakAra vigaIe jue Ti. pA. 19 vilAsiddha camatkArika vidyAmAM nipuNa vipulaparvata juo Ti. pA. 196 vimAna (pA. 94, lI. 15) devanuM vimAnasthAna viruddha jue Ti. pA. 213 virecana julAba viharavuM pravAsa kara, pharavuM vRddha jue Ti. pA. 213 velAkuLa kinAre vediya samudaghAta juo Ti. 5. 177 vaitADhaya juo Ti. pA. 200 niyika AcArane lagatuM bhArata jue Ti. pA. 177 vaizramaNa kubera zatrajaya parvata upara jue Ti. pa. 220 zAzvatavAnI AtmA nitya che ema mAnanAra zikSAbata (sAta) divrata, upaga paribhega parimANu, anarthadaMDatyAga, sAmAyika, dezAvakAzika, pauSadhepavAsa, atithisaMvibhAga - e sAta tamAMnuM dareka zivedha juo Ti. pA. 210 zireSTane juo Ti. pA. 210 zikSiA juo Ti. pA. 196 zaka kanyA ke varanI levAnI kiMmata zanyamanaska udAsa zeTha sudarzana juo Ti. 5. 201 zamaNa AtmAnA kalyANa mATe parizrama karanAre sAdhu zamaNepAlaka zrAvaka zramaNe pAsakanI maryAdA jue Ti. pA. 200 zrAvaka jenadharmane upAsaka (juo Ti. pA 213) zrAvI juo Ti. pA. 229 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIgRha rAjabhaMDArI-khajAnA zrutaskaMdha (zAstrane) pariccheda zreNika juo Ti pA. 175 zreNIo jIe Ti. yA. 193 zlAghA pratiSTA SaSThita trajIe Ti. pA. 200 kAza sattva (jI. pA. 28, lI. 22) pRthvI, pANI, vAyu ane agnirUpa jIve saghATaka joDa, yugala saMghAha jue Ti. pA. 197 sathArA pathArI sadhicchedaka khAtara pADanAra sadhimULa cAre khAtara pADavA kroMceluM khATuM samaitajIe Ti. pA. 207 saskAre jIe ci. pA. 180 sAketapurIjIe Ti, pA, 23 sAcavI rAkhyA sAtamA adhyayanamA sAthe vepArI kAle jIe Ti. pA. 203 jIe Ti. pA. 203 C sA vAha vepArI kAlAnA nAyaka sIdhu Asava sudharmAM jue . pA. 169 subuddhi pAsethI jIA Ti. pA su'sumA jIe TipA 224 secanaka hAthI jue Ti. pA. 198 seja pathArI selaga jue Ti. pA. 199 204 sAnIo pAsethI jIe Ti. pA. 205 sALarAge jIe Ti. pA. 209 sau kalpa e nAmanuM eka phaMda kArtikeya sva vira sarcamamAM sthiratAvALA vRddha sAdhu svapnapAThaka svapnAnuM phaLa kahenAra 241 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keza svapnazAstra jue Ti. pA. 177 vAdima sUke mevo vagere svAdiSTa vastuo hasthisIsa juo Ti. pA. 222 hathaka5 jue Ti. pA. 219 haMsalakSaNa haMsanI bhAtavALuM ke haMsa jevuM chelluM vastra hiera sugaMdhI vALA Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI puMjAbhAI jaina graMthamALAnAM keTalAMka pustako kiMmata 1. samIsAMjane upadeza saMpAdaka : gopAladAsa jIvAbhAI paTela 30-00 12-00 30- 0 0 2. zrI kuMdakuMdAcAryanAM traNa 2no 3. mahAvIrasvAmIne saMyamadharma 4. mahAvIrasvAmIne AcAradharma 5. mahAvIra svAmInA aMtima upadeza 27=00. bhagavAna mahAvIranA deza upAsakA anuvAdaka : adhyApaka becaradAsa dozI 5-00 7. bhagavAna mahAvIranI dharmasthAo 99-00