________________
૨૮
તત્ત્વદેહન તેમ જ અનુત્તર વિમાનના દેવ, ધન્ના-શાલિભદ્ર, પૃથ્વીચન્દ્ર, ગુણસાગર વગેરે મહાપુરુષનું છે.
પુણ્યાનુબંધી પુણ્યને ઉપભોગ કરનારા તે મહાપુરુષો સુખનો ઉપગ ઈચ્છારહિતપણે, કેવળ પૂર્વકૃત કર્મના ઉદયે જ કરતા હતા. આ સુખવિષયક માધ્યચ્યા યોગની છ દષ્ટિએમાંથી પસાર થયા પછી આવે છે.
(૪) દુઃખવિષયક માધ્યશ્ય – દુઃખવિષયક માધ્યધ્યમાં દૃષ્ટાન્ત, ચરમતીર્થપતિ શ્રી મહાવીર સ્વામીજી, શ્રી ગજસુકુમાળ મુનિ અને બંધક મુનિના શિષ્ય વગેરે છે.
(૫) ગુણવિષયક માધ્યચ્ય – ગુણવિષયક માધ્યચ્ય લબ્ધિધર મુનિઓને હોય છે. તેઓ વિચારે છે કે ક્ષયોપશિમભાવ આત્માની અપૂર્ણતા છે. તેમાં આનંદ માનવાને હોય જ કેમ? લબ્ધિ, સિદ્ધિ વગેરે ક્ષપશમભાવના ઘરની છે. - (૬) મોક્ષવિષયક માધ્યશ્ય - મોક્ષવિષયક માધ્ય અપ્રમત્તાદિ ઉપરનાં ગુણસ્થાનકોએ પ્રગટે છે. તેને અસંગ અનુષ્ઠાન પણ કહે છે. તે સમયે સમતારૂપ નિજ સહજાનદરૂપ અમૃતના મહાસાગરમાં તે મહાત્માએ મસ્ત બને છે.
(૭) સર્વવિષયક માધ્ય – સર્વવિષયક માધ્યચ્ય કેવળી ભગવતેને હોય છે અને કેવળી ભગવંતોએ બતાવેલાં તનું અનેકાન્ત દૃષ્ટિથી ચિંતન કરનારા મહાપુરુષોને એ માધ્યસ્થ સ્વયમેવ પ્રગટે છે.
આ માધ્યથ્યને ધારણ કરનારા મહામુનિએ સર્વ