________________
તત્ત્વાહન
મેક્ષે જનારા સ` જીવાનું ‘ભવ્યત્વ’સરખું છે, પણ ‘તથાભવ્યત્વ’ સરખું' નથી.
પ્રથમ પદે રહેલા શ્રી અરિહંત ભગવ ંતાનું તથાભવ્ય, માહો જનારા બીજા ભવ્ય જીવાથી વિશિષ્ટ હાય છે. તેથી તેમના ‘એધિ’ને પણ ‘વરબેાધિ’ કહેવાય છે. ‘યોગદૃષ્ટિસમુચ્ચય’ નામના પ્રસિદ્ધ ગ્રન્થરત્નના મંગલાચરણમાં સુવિહિતશિરામણ આચાર્ય ભગવત શ્રી હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ ફરમાવે છે કે —
૧૮૮
'किं विशिष्टं वीरम् इत्याह जिनोत्तमम् इति वस्तु विशेषणम् । 'इह रागादिजेतृत्वात् सर्व एव विशिष्ट श्रुतधरादयो जिना उच्यन्ते । તથા શ્રુતંજ્ઞના:, અવજ્ઞના:, મન:પર્યાનના:, च । अनेन भगवतस्तथा भव्यत्वाक्षिप्तवरबोधिलाभगभी अर्हता- त्सल्योपात्त- अनुत्तर पुण्यस्वरूप तीर्थ करनामकर्मविपाक फलरूपां परम्परार्थसम्पादनीं कर्मकायवस्थामाह ।'
નિના
અર્થ : ભગવાન શ્રી વીર કેવા છે? તે કહે છે કે જિનેાત્તમ. આ વસ્તુનું વિશેષણ છે. અહી રાગાદિ દોષોને જીતનારા હોવાથી વિશિષ્ટ શ્રુત વગેરેને ધારણ કરનારા સંધળાય જિન કહેવાય છે, જેમ કે શ્રુતજન, અધિજિન, મન:પર્યાયજિન, કેવીજિન, તેમાં ઉત્તમ કેવળી અને તી કર હેાવાથી, તથા ભગવાનના તથાભવ્યત્વ વડે ખેંચાયેલી વરોધિના લાભથી ગતિ, અદ્વાત્સલ્ય આદિ વડે ઉપાન કરાયેલી, અનુત્તર-પુણ્યસ્વરૂપ તીથંકર નામકર્મની પ્રકૃતિના વિપાકાદયરૂપ, શ્રેષ્ઠ પરાપકારને સ ંપાદન કરવાવાળી ક કાય અવસ્થાને બતાવી.’
આ ઉપરથી સમજાશે કે વિશિષ્ટ તથાભવ્યત્વ’ના કારણે તીર્થંકર નામકર્મના વિપાકાય ભાગવનારા શ્રી
