________________
૨૫૫
પરમ શ્રેય શાસ્ત્રો
શાસ્ત્રોની સત્યતાની બીજી કસોટી અહિંસા છે.
જે શાસ્ત્રો હિંસાને પણ “ધર્મ' તરીકે સમજાવતાં હોય, તે શાસ્ત્રો સર્વજ્ઞ, વીતરાગ પુરુષનાં બનાવેલાં સિદ્ધ થતાં નથી.
હિંસા એ સર્વ દેશ અને સર્વ કાળમાં સર્વ જીવોને અનિષ્ટકર છે. અને તેને આચરનાર, કાર્યકારણના નિયમ મુજબ, કદી પણ – બદલામાં – સુખ મેળવી શકે નહિ. “જેવું વાવે તેવું લણે (As you sow, so shall you reap) એ નિયમને એક નાનું બાળક કે નિરક્ષર માણસ પણ જાણી શકે છે.
છતાં હિંસા એટલે બીજાને દુઃખ દેવાની કિયાથી “ધમ અને અહિંસા એટલે બીજાને સુખ દેવાની ક્રિયાથી
અધમ થાય થાય છે, એમ કઈ શાસ્ત્ર કે કઈ શાસ્ત્રકાર (કેઈ એક સ્થળે ભૂલથી પણ) નિરૂપણ કરે છે તો તે અજ્ઞાની, અસત્યવાદી, અશ્રદ્ધેય કરે છે. તો જે શાસ્ત્રોમાં એવાં એક નહિ પણ અનેક નિરૂપણે આલેખાયેલાં હોય તે શાસ્ત્રોમાં કહેલી છે અને બીજી વાત “સમ્યગ જ્ઞાનના અર્થને માન્ય થઈ શકતી નથી. | સર્વ જગહિતૈષી સર્વજ્ઞ અને વીતરાગ પુરુષનાં પ્રકાશેલા (કહેલાં) શાસ્ત્રોમાં “હિંસા એ અધર્મ અને
અહિંસા એ જ ધર્મ હોય છે, એ સશાસ્ત્રોની બીજી કસોટી છે.
પરંતુ વિશ્વનું સ્વરૂપ સમજવા માટે “સ્યાદ્વાદ ન્યાયને આશ્રય લીધા સિવાય જેમ ચાલતું નથી, તેમ
