________________
૨૩૦
તત્ત્વાહન
સુખાદિ આપતાં હોય તેા ઘેાડાક જ જીવા નરક આદિ દુઃખાને અનુભવનારા આ વિશ્વમાં રહ્યા હાત.
પણ આ વિશ્વનું પ્રત્યક્ષ દર્શન એનાથી સથા વિરુદ્ધ પ્રકારનું છે.
વીતરાગ અને વીતરાગની પૂજાને ભૂલીને, સમગ્ર વિશ્વ સરાગીની પૂજા પાછળ પડેલ છે.
કાઇક વિરલ આત્મા જ સરાગીની પૂજાને છોડીને, વીતરાગ કે વીતરાગતાની ભક્તિની પાછળ લાગેલા દેખાય છે. તે પણ દિલથી નહિ પણ દ્રવ્યથી, માત્ર દેહવ્યાપારાદિથી જ માટે ભાગે હાય છે.
દ્રવ્ય ભાવ અને ખાહ્ય-અભ્ય તર ઉભયથી વીતરાગની કે વીતરાગતાની ભક્તિની પાછળ મન, વચન, કાયા અને સર્વસ્વનું સમર્પણ કરનારા જીવ વિરલ જ દેખાય છે. તે જ એમ બતાવે છે કે જગતના દુઃખનું ખીજ સરાગીનું સ્મરણ અને વીતરાગનું વિસ્મરણ છે.
જગતને સરાગીની જેટલી ઓળખાણ છે, તેટલ વીતરાગની નથી, સરાગીની સેવાથી જેવા લાભ માને છે, તેવા વીતરાગની સેવાથી માનતું હાય તેમ જણાતું નથી. સરાગીની દોરવણી તેને જેટલી પસંદ છે, તેટલી વીત રાગની ઢારવણી પસ’૬ આવતી નથી. જગતની વિનાશકતાનાં મૂળ ઝેરી ખીજ એમાં જ રહેલાં છે.
સરાગી ઉપરની શ્રદ્ધા અને વીતરાગ ઉપરની અશ્રદ્ધા એ જ વિનાશનુ' મૂળ છે, એ સત્ય હકીકતને કાઈ વિરલ
