________________
૭૦
તત્વદોહન સ્યાદ્વાદ એક શ્રેષ્ઠ વસ્તુ છે, એ વાત આપણામાંથી અનેક સમજી શક્યા છે અને અનેકને સમજાવી શકે એવા પણ વિદ્વાન પુરુષે સમાજમાંથી મળી શકશે, છતાં પણ આ ક્ષેત્રમાં હજુ વધુ પ્રગતિ થવાની ખાસ જરૂર છે.
સ્યાદવાદને જીવનમાં કેવી રીતે ઉતારવો તે શિક્ષણ પ્રાપ્ત કરવા માટે આપણે તદ્દન નવા વિદ્યાર્થી બનવાની અને નવેસરથી એકડે ઘૂંટવા માટે પ્રયત્ન કરવાથી જરૂર છે. જાણવા માત્રથી અને અનેકને સમજાવવા માત્રથી કાર્ય સરતું નથી.
સારી વસ્તુનું માત્ર વર્ણન કરવાથી કાર્ય સિદ્ધ થાય નહિ. વસ્તુ ગમે તેટલી સ્વાદિષ્ટ હોય, પણ તેને સ્વાદ અનુભવી શકાતું નથી. તેના સ્વાદનો અનુભવ કરવા માટે તે વસ્તુ મેંમાં મૂકવી પડે. તેમ સ્વાદુવાદના ખરેખર લાભ ઉઠાવવા માટે તેને જીવનમાં ઉતારે જોઈએ. જીવનમાં ઉતાર્યા સિવાય તેને વાસ્તવિક સ્વાદ આપણને મળી શકે નહિ. પછી ભલે આપણે જગતમાં સ્વાદુવાદી કહેવાતા કે ગણાતા હોઈએ. અને જે કોઈ તેને જીવનમાં ઉતારે, તે નામથી સ્વાદુવાદી કહેવાતા કે ગણતા ન હોય તે પણ તેના ખરા સ્વાદનું આસ્વાદન કરનારા બની જાય છે અને જગતમાં એમનું સ્થાન “અજેય બની જાય છે.
જે સ્વાદુવાદને જીવનમાં ઉતાર્યા સિવાય કે ઉતારવાની દરકાર રાખ્યા સિવાય માત્ર તેનું વર્ણન કરવામાં જ આપણે શૂરવીર હઈએ તે આપણે નટ કરતાં ઊતરતા