________________
૨૫૪
તરવહન નથી. એમ કહેવાની પાછળ, કહેનારનું અજ્ઞાન અથવા સ્વાર્થ રહેલે હવે જોઈએ.
અનેક જે શાસ્ત્રો વિદ્યમાન છે તેમાં સર્વજ્ઞ ભગવંતોએ કહેલાં શા ક્યાં? અને એને ઓળખવા શી રીતે?
આ એક ઘણે જ ગૂંચવણમાં નાખનારે પ્રશ્ન છે. પણ જેઓને સમ્યગજ્ઞાનને ખપ છે, તેઓને માટે તેનું સમાધાન દુષ્કર નથી.
સાચાં શ્રદ્ધેય શાસ્ત્રો જે શાસ્ત્રો જગત જેવું છે તેને તે સ્વરૂપમાં જણાવે છે અને જે શાસ્ત્રોનું એક પણ વચન પ્રત્યક્ષ જગતથી વિરુદ્ધ જતી એક પણ વાતનું સમર્થન કરતું નથી, તે જ શાસ્ત્રો સર્વજ્ઞ ભગવંતનાં પ્રકાશેલાં (કહેલાં) છે.
પ્રત્યક્ષ જગત કેવળ નિત્ય નથી કે કેવળ અનિત્ય નથી. દ્રવ્યરૂપે કાયમ રહીને પ્રતિ ક્ષણ પર્યાયરૂપે તે પલટાયા કરે છે. તેથી નિત્યાનિત્ય ઉભય સ્વરૂપ છે. જગતને કોઈ પણ પદાર્થ, એ ઉભય સ્વરૂપને છોડીને રહી શકતો
નથી.
કઈ પણ પદાર્થને કેવળ નિત્ય માનવે કે કેવળ અનિત્ય માનવો એ પ્રત્યક્ષ મૃષાવાદ છે.
એવા મૃષાવાદને આશ્રય જે શાસ્ત્રકારોએ લીધો નથી, કિન્તુ જગતનું સત્ય સ્વરૂપ બતાવવા માટે “સ્યાવાદીને આશ્રય લીધે છે, તે શાસ્ત્રકારોનાં શા પરમ શ્રદ્ધેય છે.