________________
૨૩૫
ધર્મના સાધકને માર્ગદર્શન
સૌથી મોટો દોષ અસદુઆગ્રહ તર્કશક્તિ અને બુદ્ધિશક્તિને જેઓ વધારે પ્રાપ્ત થયેલા હોય છે તેઓ અસઆગ્રહમાં આવી જાય તો તેઓનું વધારે પતન થાય છે. પૂર્વ-પુરુષોએ ફરમાવ્યું
'आग्रही बत निषीषति युक्ति, यत्र तत्र मतिरस्य निविष्ठा ।'
જ્યાં મતિ બેઠી છે, ત્યાં યુક્તિને લઈ જવી તે જ આગ્રહીપણાની નિશાની છે. જ્યાં યુક્તિ છે, ત્યાં મતિને લઈ જવી, તે નિરાગ્રહીપણાનું ચિહ્ન છે. તેથી તત્ત્વજ્ઞાનની પ્રાપ્તિમાં “અસદુગ્રહને મોટો દેષ માન્યો છે. પ. પૂ. ઉપાધ્યાયજી મહારાજ ફરમાવે છે કે –
विद्या विवेको विनयो विशुद्धिः । सिद्धान्त-वाल्लभ्यमुदारता च ।। असद्ग्रहाद्यान्ति विनाशमेते । गुणास्तृणानीव कणाद् दवाग्नेः ।।१।।
અર્થ : જેમ અનિના કણથી ઘાસના ગંજ બળી જાય, તેમ અસગ્રહથી વિદ્યા, વિવેક, વિનય, વિશુદ્ધિ, સિદ્ધાન્તની વલ્લભતા. અને ઉદારતા આદિ ગુણો વિનાશ પામે છે. કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચન્દ્રસૂરીશ્વરજી ફરમાવે છે કે,
“સતામપિ' (આ અદ્ભહને) સત્પરુ પણ દુખે કરીને દૂર કરી શકે છે. તેથી તેનાથી બહુ સંભાળ રાખવાની હોય છે.
ધર્મમાં નમ્રતા-અર્પણતાની જરૂર પડતી હોય તે. તે આ જ કારણે પડે છે. પરંતુ એકાંત આગ્રહવાળાઓમાં
