________________
૨૪૮
તત્વદેહન પ્રકારો વડે પણ થઈ શકે છે.
શ્રી જિનશાસને બતાવેલા આરાધનાના ત્રણ મુખ્ય પ્રકારનાં નામ દુષ્કૃતગહ, સુકૃતાનુમોદના અને ચતુઃ શરણગમન છે.
કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા નીચેના એક જ શ્લેકમાં એ ત્રણ પ્રકારેને વર્ણવે છે.
स्वकृतं दुष्कृतं गर्हन्, सुकृतं चाऽनुमोदयन् । નાથ ! વાળી ચામ, શ શાળવિજ્ઞતાઃ |
શ્રી વીતરાગ તેત્ર, પ્ર. ૧૭, લે. ૧ અર્થ: હે નાથ ! મેં કરેલાં દુકૃતિની ગહ કરતે અને સુકૃતની અનુમોદના કરતે, શરણરહિત એવો હું આપના ચરણોના શરણે ને સ્વીકારું છું.
દુષ્કતની ગહપૂર્વક દુકૃત ન કરવું, સુકૃતની અનુમોદનાપૂર્વક સુકૃત કરવું અને પિતાને અન્ય સર્વ વસ્તુ એના શરણથી રહિત માનીને પ્રભુના શરણે અનન્યભાવે જવું, એ શ્રી જિનશાસનની આરાધનાનું ઊંડામાં ઊંડું રહસ્ય છે.
દુષ્કત ન કરવાને ઉપદેશ સહુ કોઈ આપે છે, સુકૃત કરવા તથા પ્રભુના શરણે જવાને ઉપદેશ પણ સર્વત્ર મળે છે; કિન્તુ દુષ્કૃતમાત્રની બૅકાલિક ગહ, સુકૃતમાત્રની સાર્વદેશિક અનુમોદના અને અન્ય શરણરહિત પ્રભુના અનન્ય શરણને ઉપદેશ તે પ્રધાનતયા માત્ર એક શ્રી જૈનશાસનમાં જ મળે છે.
શ્રી જૈનશાસનની આરાધનાને પાયે ગહમાં છે,
