________________
૧૪૨
તત્વદાહન
(૩) પશ્યન્તી વાણી હૃદયગતા છે. માનસજાપ તથા કાચેાત્સર્ગાદિ વખતે આ હૃદયગતા પશ્યન્તી વાણીના ઉપયેગ થાય છે. (૪) પરા વાણી નાભિગતા છે.
આ વાણી વડે જ્યારે જાપ થાય છે, ત્યારે ધ્યાતા, ધ્યેય અને ધ્યાન ત્રણેયની એકતા સધાય છે. અર્થાત્ યાતા પોતાના આત્માને ધ્યેય સ્વરૂપે નિહાળે છે.
આ રીતે નામનિક્ષેપ વડે થતું શ્રી અરિહંતનું ધ્યાન, સ્મરણ, ચિંતન આદિ કક્ષયનું અસાધારણ કારણ બને છે.
સ્થાપના-નિક્ષેપે શ્રી અરિહંતની ભક્તિ નામની જેમ આકૃતિ પણ વસ્તુને જ પર્યાય હોવાથી વસ્તુમાં જ રહે છે.
શ્રી અરિહંત પરમાત્માની શાન્ત રસમયી મનહર મૂર્તિ પણ શ્રી અરિહંત સ્વરૂપે છે. અને એમના અનંત ગુણ્ણાનેા જ સાક્ષાત્કાર કરાવે છે. વીતરાગના અનંત ગુણા અરૂપી હોવા છતાં મૂર્તિ દ્વારા તે મૂત થાય છે.
જ્ઞાન અરૂપી હાવા છતાં જેમ રૂપી અક્ષર દ્વારા વ્યક્ત થાય છે, તેમ શ્રી જિનપ્રતિમા દ્વારા, શ્રી જિનેશ્વરદેવમાં રહેલા વીતરાગતાદિ ગુણા અભિવ્યક્ત થાય છે. તે કારણે શ્રી જિનાગમેામાં શ્રી જિનની મૂર્તિને જિનેશ્વર તુલ્ય કહી છે. સાક્ષાત્ શ્રી જિનેશ્વરદેવનાં દર્શન, વંદન, પૂજન, સ્તવન કે યાનાદિ કરવાથી આત્મવિશુદ્ધિરૂપ જે ફળ મળે
