________________
સગલમય મ`ત્રાધિરાજ શ્રી નવકાર
ભૂતકાલીન છે અને કાર્યવસ્થા કે ફલાવસ્થા આગામી કાલીન છે.
૧૯૧
નમસ્કારરૂપી ક્રિયાનાં કારણુ, સ્વરૂપ અને ફળ કેટલાં ઉચ્ચ છે, તે જાણવાથી જ ‘નમે’ પદ્મના વાસ્તવિક અર્થના ખ્યાલ આવી શકે.
શાસ્ત્રકાર ભગવંતા ફરમાવે છે કે, નમસ્કારરૂપી ક્રિયાનું કારણુ, નમસ્કારાવરણીય કનેા ક્ષચેાપશમ છે. તે ક ના ક્ષયાપશમ, મતિજ્ઞાનાવરણીય, શ્રુતજ્ઞાનાવરણીય, દનમાહનીય અને વીર્યા'તરાય એ ચારેના ક્ષયાપમની અપેક્ષા રાખે છે.
એટલે આ નમસ્કારની ક્રિયાની પ્રાપ્તિ તેને જ થાય છે કે જેણે મેાહનીય કર્મીની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ખપાવીને એક કાડાકેાડી સાગરાપમથી પણ ઓછી કરી હાય, અતિજ્ઞાન તથા શ્રુતજ્ઞાનને આવરણ કરનારાં કર્મો પણ ઘણા અંશમાં હઠાવ્યાં હાય તથા વીર્યાંતરાય કમ ને પણ અહુ અશમાં ખપાવ્યું હોય.
શ્રી નવકારના પ્રથમ પદની અને તેના પ્રથમ અક્ષરની શબ્દથી, થથી કે ક્રિયાથી પણ ત્યારે જ પ્રાપ્તિ થાય છે.
કર્મીની આટલી મેાટી સ્થિતિ ખપાવવા માટે કેવળ અકામ-નિર્જરા જ નહિ, પણ જીવને સકામ-નિર્જરા પણ કરવી પડે છે. અને સકામ-નિર્જરા માટે નિરાગ્રહી વૃત્તિ, માર્ગાનુસારી બુદ્ધિ, દયાળુતા, વિનીતતા, જિતેન્દ્રિયતા, ન્યાયસ'પન્નતા વગેરે ગુણા કેળવવા પડે છે. પછી જ તે