________________
પરમાત્મધ્યાનનાં ચાર માધ્યમ
* ૧૪૭ એ રીતે સાક્ષાત્ શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માની જેમ શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માનું નામ, મૂર્તિ, વાણી તથા ચતુર્વિધ શ્રી સંઘ પણ કથંચિત્ શ્રી તીર્થકર સ્વરૂપ છે, એમ સૂમ બુદ્ધિ વડે સમજી, જેઓ નામાદિ ચારે નિક્ષેપોથી શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માની ભક્તિ અને ઉપાસના કરે છે, તેઓ શ્રી તીર્થકરપદની પ્રાપ્તિના અધિકારી બની અપૂર્વ આત્મકલ્યાણને સાધનારા થાય છે.
દેવવંદન અને પ્રતિકમણ આદિ સૂત્રોમાં પણ નામાદિ નિક્ષેપ વડે શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતોની ભક્તિ કરવાનું વિધાન છે.
જેમ કે શ્રી લેગસ્સ સૂત્ર દ્વારા નામ જિનની આરાધના થાય છે, “અરિહંત ચેઈયાણ સૂત્ર દ્વારા સ્થાપના જિનની આરાધના થાય છે, “નામુલૂણું” સૂત્ર દ્વારા ભાવજિનની આરધના થાય છે અને “સિદ્ધાણબુદ્ધાણં' આદિ સૂત્રો દ્વારા દ્રવ્ય જિનની આરાધના થાય
વળી કહ્યું છે કે – 'परिणमते येनात्मा भावेन स तेन तन्मयो भवति ।
अर्हद्ध्यानावेष्टे भावार्हन् स्यात् स्वयं तस्मात् ॥'
જે ભાવ વડે જીવ પરિણમે છે, તે ભાવ સાથે તન્મય થઈ જાય છે. એથી જ શ્રી અરિહંત પરમાત્માના ધ્યાનમાં તન્મય થયેલ આત્મા સ્વયં અરિહંત બને છે.
ફટિકમણિ જેમ તેની સામે રહેલી વસ્તુના સ્વરૂપને ધારણ કરે છે તે ન્યાયે આત્મા પોતાને જે સ્વરૂપે વ્યાવે
