________________
તત્ત્વદેહન મૂર્તિ અને મંત્ર વડે ઉપયોગની શુદ્ધિ થાય છે, આત્માના જ્ઞાન-દર્શન ગુણ નિર્મળ થાય છે. જ્ઞાનની સમજણ, દર્શનની શ્રદ્ધા, સ્પષ્ટ અને દઢ થાય છે. મનવચન-કાયાના વ્યાપાર રૂપ ચારિત્ર ગુણ નિયમિત બને છે. આત્મામાં આત્માની, આત્મા વડે સ્થિરતા તે જ અનુકમે ચારિત્ર, દર્શન અને જ્ઞાન ગુણ છે. એ સ્થિરતા પરમાત્મ સ્વરૂપને પિતાના આત્મામાં જ અનુભવ કરાવી મોક્ષને હેતુ બને છે.
આગમ એટલે આપ્તવચન.
આપ્ત સર્વજ્ઞ, સર્વદશી છે, તેથી તેમનાં વચન દ્વારા થતું આપ્તનું સ્મરણ સર્વજ્ઞ, સર્વદશી એવા પરમાત્માની સત્તાને સ્વીકાર કરાવે છે અને એ સત્તાને સ્વીકાર આત્મતવ પ્રત્યે પરમ આકર્ષણ પેદા કરે છે.
આપ્તવચન બીજી બાજુ, જીવની ભૂમિકાને અનુરૂપ વર્તન અને તેને બંધ કરાવે છે. ભૂમિકાને અનુરૂપ સદ્વર્તન વડે જીવ અસવર્તનજનિત અશુભાસવના દેષથી ઊગરી જાય છે. શુભાસ અને સંવરને અધિકારી બને છે. પરમાત્મા તુલ્ય આત્માના ધ્યાન વડે નિર્જરા તત્વને લાભ થાય છે.
શુભાસ્સવ, સંવર અને નિર્જરા એ ત્રણ મળીને ધર્મ તત્ત્વ બને છે.
એ ધર્મતત્ત્વ ચારિત્ર ગુણને વિકસાવે છે.
સમ્યક ચારિત્ર એ સમ્ય દર્શન અને સમ્યગ જ્ઞાનથી યુક્ત હોય છે તેથી સમ્યગૂ દર્શન, સમ્યગૂ જ્ઞાન