________________
મંત્ર, મૂતિ અને આજ્ઞા (આગમ)
શબ્દ વડે વ્યક્ત થતો અભેદ તે મંત્ર છે. સ્થાપના (આકૃતિ) વડે અભિવ્યક્ત થતો અભેદ કે મૂર્તિ છે.
આજ્ઞાપાલન વડે પ્રગટતો અભેદ તે આજ્ઞા-આતવચનનું અનુસરણ છે.
એકમાં વાચ્ય-વાચક સંબંધ, બીજામાં સ્થાપ્યસ્થાપક સંબંધ અને ત્રીજામાં કાર્યકારક સંબંધ પ્રધાનપણે પિતાનું કાર્ય કરે છે.
મંત્રમાં સકળ શ્રી સંઘની સમાપત્તિ વાચકતા સંબંધથી રહેલી છે. મૂર્તિમાં તે જ સમાપત્તિ સ્થાપકતા સંબંધથી રહેલી છે અને આતવચનમાં તે સમાપતિ, કારણના સંબંધથી રહેલી છે.
સ્વ-નિરૂપક વાગ્યાલંબનત્વ સંબંધથી સમાપત્તિ મંત્રમાં રહેલ મંત્રત્વની જનની છે.
સ્વ-નિરૂપક સ્થાપ્યાલંબન સંબંધથી સમાપત્તિ મૂર્તિમાં પ્રતિષ્ઠિતત્વ વ્યવહારની ઉત્પાદક છે.
સ્વ-નિરૂપક ભાવાલંબનત્વ સંબંધથી સમાપત્તિ આતવચનના અનુસરણમાં, દ્રવ્યાજ્ઞાપાલનત્વ વ્યવહારની ઉત્પાદક છે.
