________________
૧૦૮
તદોહન
એ પ્રમાણે શ્રી તીર્થકર દેવની આજ્ઞા મુજબ પાળેલ સંયમ આત્માને સર્વકાળમાં હિતકારી નીવડવા ઉપરાંત અનેક આત્માઓને પ્રેરક તેમ જ ઉપકારક નીવડે
ગુરુકુળવાસમાં વસતા મુનિએ પિતાના આતમય માટે એક બાબત ખાસ ખ્યાલમાં રાખવાની છે કે જે કિયા કરવાથી વિષય અને કષાયની મંદતા થાય તે ક્રિયાની જરા જેટલી પણ ઉપેક્ષા ન થઈ જાય. - જે ક્રિયાઓ કરવાથી વિષય અને કષાય પાતળા પડતા નથી, તે ક્રિયાઓ ગમે તેટલી મટી હેય, છતાં આરાધનાના માર્ગમાં તેની કોઈ કિંમત નથી, પણ તે માત્ર કાયકલેશરૂપ અને અર્થહીન બોજારૂપ બને છે.
અનંત ઉપકારી શ્રી તીર્થકર ભગવંતોએ ફરમાવેલી વિવિધ પ્રકારની આજ્ઞાઓમાંથી કઈ પણ આજ્ઞા લઈશું તે તે આજ્ઞાની પાછળ પ્રધાનપણે એ એક જ ભાવ રહેલો પ્રતીત થશે કે, કોઈ પણ રીતે વિષય અને કષાયની મંદતા થાઓ. બસ આ એક જ ધ્વનિ પ્રત્યેક આજ્ઞાન મૂળમાં રહેલું હોય છે.
જે કિયામાં આત્માનું હિત નથી, તે ક્રિયા પર માર્થથી કિયા જ નથી. લાખે-કરોડોના વેપારમાં જે નફો નથી તે તે વેપાર જેમ નિરર્થક છે, તેમ પરોપકાર માટે ગણાતી મેટામાં મોટી ક્રિયાઓમાં પણ જે આત્મહિતની બુદ્ધિ નથી, તો તે પણ નિરર્થક છે.
છેવટે ઓછામાં ઓછું બોલવું અને વધુમાં વધુ
