________________
સમતાનું સ્વરૂપ
“હવે નવા ઘરમામિના'' |
શ્રી દશવૈકાલિકસૂત્રઃ અ. ૪ સર્વ જી પરમ ધર્મવાળા છે. એટલે સુખની ઈચ્છા અને દુઃખના હૈષવાળા છે. “પરમાદfમમાં પદથી સર્વ જીવો સુખના અથ અને દુઃખના દ્વેષી છે. એમ કહીને કરી જીવને દુઃખ થાય નહિ અને સર્વ જીવોને સુખ થાય તે રીતે વર્તવાનું શાસ્ત્રમાં વિધાન કર્યું છે. આ જાતની સમતા વિના દાન, તપ, યમ કે નિયમનું મુક્તિમાર્ગમાં કાંઈ પણ ફળ નથી. સમતાપૂર્વક કે સમતા અર્થે કરાયેલાં તે ફળદાયી થાય છે. ત્રણ સ્થાવરાદિ ભેદવાળા સર્વ જેમાં સુખપ્રિયત્નાદિ ધ આત્મતુલ્ય છે એમ સમજી સર્વ સાથે આત્મતુલ્ય પરિણતિને કેળવવી તે “સમતા કહેવાય છે.
આત્મદષ્ટિએ આપણા કરતાં કોઈ નાનું નથી એમ લાગે ત્યારે નમસ્કાર લાગુ થય ગણાય છે. આવા ભાવ નમસ્કારને પામીને જ સર્વ જીવો મોક્ષે જાય છે.