________________
સામાયિક ધમ
સામાયિકથી રહિત એવા વાને ચારિત્રાદિ ગુણા પ્રાપ્ત થઈ શકતા નથી તે કારણે શારીરિક અને માનસિક અનેક દુઃખાના નાશરૂપ મેક્ષના નિરુપમ ઉપાય, ભગવાને એક સામાયિકને જ કહ્યો છે.
૩૫
જીવ જ્યારે ‘સમ’ પરિણામવાળા બને છે ત્યારે પ્રતિક્ષણ નવા નવા જ્ઞાન-દન-ચાત્રિના પર્યાયાને
પામે છે.
જ્ઞાન, દર્શીન અને ચારિત્રના આ પર્યાચે સ`કલેશના વિચ્છેદક અને નિરુપમ સુખના હેતુ છે. તેથી તેને શાસ્ત્રોમાં ચિંતામણિ, કલ્પતરુ અને કામધેનુથી પણ અધિક પ્રભાવશાળી કહ્યા છે.
અચિન્ત્ય પ્રભાવશાળી આ સામાયિકના પરિણામની પ્રાપ્તિ જીવને સ` સાવદ્ય ચેાગેાના ત્યાગ કરવાથી અને નિરવઘ ચેાગાનું સેવન કરવાથી થાય છે.
વસ્તુતઃ સ જીવા સાથે મૈત્રી આદિ પ્રશસ્ત ભાવેને ધારણુ કરવા એ જ સામાયિક છે. પરંતુ આ ભાવેને જીવનમાં સક્રિય રૂપ આપવા માટે સ સાવદ્ય ચેાગેાના ત્યાગની અને નિરવઘ ચેાગેાના સેવનની પ્રતિજ્ઞા લેવી પડે છે. એ પ્રતિજ્ઞાના ગ્રહણ અને આસેવનને સામાયિક વ્રત કહેવામાં આવે છે.
આ સામાયિક વ્રતનું જ બીજુ નામ અહિંસાધમ છે. અહિંસાધમ માં આત્મૌપમ્યની દૃષ્ટિ છે અને એ જ દૃષ્ટિ સામાયિક વ્રતમાં છે.
જીવનમાં અહિંસાને પરિપૂર્ણ અમલ કરવા માટે
·
