Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 86

प्रकाशिका टीका - चतुर्थवक्षस्कारः सू० ७ क्षुद्र हिमवत्पर्यंतोपरितनकूटस्वरूपम्
पर्यन्तं बोध्यम् इत्याह- 'जाव' इत्यादि, यावत् - यावत्पदेन - " तस्य खलु क्षुद्रहिमवत्कूटस्य खलु उपरि बहुसमरमणीयो भूमिभागः प्रज्ञप्तः, तस्य खलु" इति संग्राह्यम् 'तस्सणं बहुसमरमणिज्जरस भूमिभागस्स बहुमज्झदेसभाए एत्थ णं महं एगे पासायवडे सर पण्णत्ते बासट्ठि जोयणाई अद्धजोयणं च उच्चतेणं इकतीसं जोयणाई कोसं च विक्खंभेणं' तस्य खलु बहुसमरमणीयस्य भूमिभागस्य बहुमध्यदेशमागः अत्र खलु महानेकः प्रासादावतंसकः प्रासादेषु गृहविशेषेषु अवतंसक इव शिरोभूषण विशेष इव उत्तमप्रासाद इत्यर्थः प्रज्ञप्तः, तस्य मानाद्याह स खलु प्रासादावतंसक: द्वापष्टि योजनानि अर्द्धयोजनं च उच्चत्वेन, एकत्रिंशतं योजनानि क्रोशं च विष्कम्भेण, अस्याऽऽयामस्तु समचतुरस्रत्वान्न सूत्रकृता विचिन्तितः, तत्र
७३
भूमिभागस्स बहुमज्झदेसभाए एत्थणं महं एगे पासायवडेंसए पण्णत्ते) इस तरह सिद्धायतन कूट की जितनी ऊंचाई कही गई है जितना विष्कम्भ कहा गया है और जितना परिक्षेप कहा गया है उतनी ही ऊंचाई उतना ही विष्कम्भ और उतना ही परिक्षेप इस कूटका भी जानना चाहिये यह वचन उपलक्षणरूप है इससे पद्मवर वेदिका और बनखण्ड आदि का वर्णन और बहुसमरमणीय भूमि भाग का वर्णन भी करलेना चाहिये इस तरह यह वर्णन वहां तक करना चाहिये कि जहां तक इस क्षुद्र हिमवान् पर्वत के बहुसमरमणीय भूमि भाग का जो वीच का भाग है ऐसा पाठ कहा गया है इस बीच के भाग में विशाल प्रासादावतंसक कहा गया है ( वासट्ठि जोयणाई अद्ध जोयणं च उच्चत्ते णं इकतीसं जोयणाई कोसं च विक्खंभेणं अन्भुग्गय भूसियपहसिए विव विविहमणिरयणभत्तिचित्त) यह प्रासादावतंसक ऊंचाई में ६२॥ योजन है विष्कम्भ ३१ योजन और एक कोश का है इसका आयाम सूत्रकारने यहां इसके समचतुरस्र होने से प्रकट नहीं किया है कारण कि वैताढ्यगिरिगत प्रासाद के अधि
स पण्णत्ते' याप्रमाणे सिद्धायतन छूटनी भेटली अशा हेवामां आवेली छे, ने प्रभाशुभां વિષ્ણુભ કહેવામાં આવેલ છે અને જે પ્રમાણમાં પરિક્ષેપ કહેવામાં આવેલ છે, તેટલી જ ઊંચાઈ, તેટલા જ વિષ્ણુભ અને પરિક્ષેપ એ ફૂટના પણ જાણવા. એ વચન ઉપલક્ષણ રૂપ છે એનાથી પદ્મવર વેટિકા અને વનખંડ વગેરેનું વર્ણન અને બહુસમરમણીય ભૂમિભાગનું વર્ણન પણ સમજી લેવુ જોઈએ. આ પ્રમાણે એ વર્ણન ત્યાં સુધી લેવુ જોઈ એ કે જ્યાં સુધી એ ક્ષુદ્ર હિમવાન્ પતના જે અહુસમરમણીય ભૂમિભાગની વચ્ચેના ભાગ છે, અવા પાઠ અત્રે સમજવે. એ મધ્યભાગમાં વિશાળ પ્રાસાદાવત’સક કહેવામાં આવેલ છે 'वासट्ठि जोयणाईं अद्ध जोयणं च उच्चत्तेणं इक्कतीसजोयणाई कोसं च विक्खंभेणं अब्भुग्गय भूसिय पहसिए fra faवहमणिरयणभत्तिचित्ते' से प्रासादात अाभांशा योजन છે. આના વિષ્ણુભ ૩૧ ચેાજન અને એક ગાઉ જેટલેા છે. એ સમચતુસ્ર છે એથી સૂત્ર
ज० १०
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર