Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रकाशिका टीका-चतुर्थवक्षस्कारः सू० २७ चित्रकूटवक्षस्कारनिरूपणम् ३४३ माणविस्तारात् पण्णवतिसहस्रेषु शोधितेषु शेषाणि चत्वारि सहस्राणि एकस्मिन् दक्षिणे उत्तरे वा भागेऽष्टौ वक्षस्काराः पर्वताः सन्तीति तैरष्टाभिविभज्यन्ते ततो वक्षस्काराणां पर्वतानां प्रत्येक प्रागुक्तो विष्कम्भः सम्पद्यत इति, इह विदेहेषु विजयान्तरनदीमुखवनमेादि विहायान्यत्र सर्वत्र वक्षस्काराः पर्वताः पूर्वपश्चिमदिशो विस्तृताः सन्ति तेच समानविष्कम्भा इति विष्कम्भपरिमाणमेवम्, तत्र षोडशानां विजयानां विस्तारः षडु तरचतु:शताधिक पश्चत्रिंशत्सहस्राणि ३५४८६, षण्णामन्तरनदीनां विस्तारः पश्चाशदधिकसप्तशती ७५०, मेरो विस्तारः पूर्वपश्चिमवर्तिभद्रशालवनस्य चायामः ५४०००, मुखवनयोविस्तार:-चतुश्चत्वारिंशदधिकाऽष्टपश्चाशच्छती ५८४४, सकलसङ्कलनाया १६०००, षण्णवतिसहस्राणि जातानि उर्दू उच्चत्तेण, चत्तारि गाउयसयाई उच्वेहेणं' नीलवन्त वर्षघर पर्वत के समीप यह चारसौ योजन की ऊँचाई वाला है तथा इसका उद्वेध चारसौ कोश का है विष्कम्भ जो इसका पांचसौ योजन का कहा गया है वह इस प्रकार से कहा गया है जम्बूद्वीप का परिमाण १ लाख योजन का कहा गया है उसमें से ९६००० कम करनेपर ४००० रह जाते हैं दक्षिणभाग में आठवक्षस्कार पर्वत हैं और उ तर भागमें आठवक्षस्कार पर्वत है ४००० में आठका भाग देनेपर ५०० आते हैं यही प्रत्येक वक्षस्कारपर्वत का विष्कम्भ आता है इन विदेहों में विजयान्तरनदीमुख वन मेरु आदि को छोड कर अन्यत्र सर्वत्र वक्षस्कार पर्वत पूर्व पश्चिम दिशामें विस्तृत हैं और समान विष्कम्भवाले हैं। इसलिये यह विष्कम्भ का परिमाण है। १६ विजयों का विस्तार ३५४०५ है ६ अन्तरनदियों का विस्तार ७५० है मेरु का विस्तार और पूर्वपश्चिमवर्ती भद्रशालवन का आयाम-विस्तार ५४००० है दोनों मुखवनों का विस्तार ५८४४ है इस प्रकार से Cqest छ. 'नीलवंतवासहरपब्वयंतेणं चत्तारि जोयणसयाई उद्धं उच्च तेणं चत्तारि गाउअसयाइं उबहेणं' नीसवन्त ध२ पतनी पासे यारसी योन सी ઊંચાઈવાળે છે તેમજ આનો ઉદ્વેધ ચાર ગાઉ જેટલું છે. એને જે વિષ્કભ પાંચસો
જન જેટલું કહેવામાં આવેલ છે તે આ પ્રમાણે કહેવામાં આવેલ છે. જંબુદ્વીપનું પરિમાણ એક લાખ રોજન જેટલું કહેવામાં આવેલ છે તેમાંથી ૯૬૦૦૦ બાદ કરીએ તે ૪૦૦૦ શેષ રહે છે. દક્ષિણ ભાગમાં આઠ વક્ષસ્કાર પર્વતે આવેલા છે અને ઉત્તર ભાગમાં આઠ વક્ષસ્કાર પર્વત આવેલા છે. ૪૮૮૦ માં આઠને ભાગાકાર કરીએ તે પ૦૦ આવે છે. એ જ દરેકે દરેક વક્ષસ્કાર પર્વતને વિકૅભ છે એ વિદેડામાં વિજયાનન્તર નદી મુખ, વન, મેરૂ વગેરેને બાદ કરીને અન્યત્ર સર્વ સ્થળે વક્ષસ્કાર પર્વત પૂર્વ પશ્ચિમ દિશામાં વિસ્તૃત છે અને સમાન વિખંભાળે છે. આમ આ વિખંભનું પરિણામ છે. ૧૬ વિજયનો વિસ્તાર ૩૫૪૦૫ છે. ૬ અનન્તર નદીઓને વિસ્તાર ૭૫૦ છે. મેરુનો વિસ્તાર અને પૂર્વ પશ્ચિમવત ભદ્રશાલ વનને આયામ-વિસ્તાર ૫૪૦૦૦ છે. બન્ને મુખ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
