Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रकाशिका टीका-चतुर्थवक्षस्कारः सू० ३७ नन्दनवनस्वरूपवर्णनम्
४६१ राभिधाना अस्याः देव्याः ‘रायहाणी' राजधानी 'विदिसाएत्ति' विदिशि-ईशानकोणे पद्मोत्तरकूटवद्वर्णनीयत्वात्, इति प्रथमकूटवर्णनम् १ अथावशिष्टकूटानां तद्देवीनां तद्राजधानीनां च व्यवस्यां चिकीर्षुराह -'एयाहि इत्यादि-एताभिः देवीभिः 'चेव' चकारात् राजधानीभिः-अनन्तरसूत्रे वक्ष्यमाणाभिरेव सह 'पुव्वाभिलावेणं' पूर्वाभिलापेन-पूर्वेण नन्दनवनकूटोक्तेन अभिलापेन-सूत्रपाठेन ‘णेयव्या' नेतव्यानि, बोध्यानि 'इमेकूडा' इमानि वक्ष्यमाणानि कूटानि 'इमाहिं दिसाहि' इमाभिः वक्ष्यमाणाभिर्दिग्निः भणितव्यानीति शेषः, एतदेव स्पष्टीकरोति 'पुरस्थिमिल्लस्स' पौरस्त्यस्य-पूर्वदिग्भवस्य 'भवणस्स' भवनस्य 'दाहिणेणं' दक्षिणेन-दक्षिणदिशि 'दाहिणपुरथिमिल्लस्स' दक्षिणपौरस्त्य आग्नेयकोणवर्तिनः 'पासायवडेंसगस्स' प्रासादावतंसकस्य 'उत्तरेणं' उत्तरेण-उत्तरदिशि 'मंदरे' मन्दरे-मन्दरनाम्नि 'कूडे' कुटे 'मेहबई मेघवती नाम 'रायहाणी' राजधानी 'पुग्वेणं' पूर्वेण पूर्वस्यां राजधानी दिशा आदि द्वारों को लेकर कूटवर्णित किये गये हैं उसी प्रकार से यहां पर भी इन कूटों का वर्णन इन्हीं सब उच्चता आदि द्वारों को लेकर कर. लेना चाहिये क्योंकि उस पाठ में और यहां के पाठ में कोई अन्तर नहीं हैं। अतः इन द्वारों को लेकर जैसा प्रश्नोतर रूप से वहां पर कूटों का कथन किया गया है वैसा ही वह सब कथन यहां पर भी है उस वर्णन में और इस वर्णन में कोई अन्तर नहीं है ये सब कूट पांचसो योजन के विस्तारवाले हैं। यहां पर देवी मेघङ्करा नामकी है इसकी राजधानी विदिशा में ईशानकोण में है इस तरह पद्मोतरकूट की तरह ही इस कूटका वर्णन है (एयाहिं चेव पुष्वाभिला. वेणं णेयव्या इमे कूडा इमाहिं दिसाहिं पुरथिमिल्लस्स भवणस्स दाहिणे णं दाहिण पुरथिमिल्लस्स पासा पवडे सगस्स उतरेणं मंदरे कूडे मेहवईराय. हाणी) इसी मेघकटोक्त अभिलाप के अनुसार इन २ दिशाओं में देवियों
और राजधानियों से युक्त ये अवशिष्टकूट समझलेना चाहिये जैसे कि पूर्व વિગેરેના દ્વારથી માંડીને કૂટે વિષે વર્ણન કરવામાં આવેલું છે, તે પ્રમાણે જ અહીં પણ એ કુટેનું વર્ણન સમજી લેવું જોઈએ કેમકે તે પાઠમાં અને અહીંના પાઠમાં કોઈ પણ તફાવત નથી. એથી એ દ્વારેના માટે પ્રશ્નો તર રૂપમાં ત્યાં કૂટો વિષે કયન સ્પષ્ટ કરવામાં આવેલું છે તેવું જ બધું કથન અહીં પણ સમજવું જોઈએ. તે વર્ણનમાં અને આ વર્ણનમાં કઈ પણ જાતને તફાવત નથી. એ બધા ફૂટે પાંચસે લેજન જેટલા વિસ્તારવાળા છે. અહીં મેઘંકરા નામક દેવી છે. એની રાજધાની વિદિશ માં ઈશાન કોણમાં આવેલી છે. આ पयोत्तर कूटनी रेभ १ २ टनु ५९ वर्णन समपानु छे. 'एआ हिचेव पुयाभिलावेणं णेयव्वा इमे कृडा इमाहिं दिसाहिं पुरथिमिल्लस्स भवणरस दाहिणेणं दाहिण पुरथिमिल्लस्स पासायवडेंसगस्त उत्तरेणं मंदरे कूडे मेहबई रायहाणी' २॥ भेटत अभिला५ भु५ તત્ તત્ દિશાઓમાં દેવીઓ અને રાજધાનીઓથી યુક્ત એ અવશિષ્ટ ફૂટ સમજી લેવા
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
