Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
६७२
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
शते सार्डे ५०० पञ्चाशत् शतानि क्रमशो बोध्यानि, इमाथ तत्तदिन्द्र वर्णके 'तिरहं परिसा णं' इत्याद्यालापके यथासंख्यं भावनीया शक्रेशानयोर्देवीपर्यत्रयं जीवाभिगमादिषु उक्तं तत्रैव विलो - कनीयम् | 'आयरक्खा सामाणिअ चउग्गुण्णा सच्वेसिं' आत्मरक्षाः अङ्गरक्षकाः देवाः सर्वेषामिन्द्राणां स्वस्वसा मानिकेभ्यश्चतुर्गणाः एते चेत्थमवर्णकेऽभिलाप्याः, 'चउन्हं चउरासी णं आयरक्खदेवसाहस्सीणं चउन्हें असीइणं आयरक्खदेवसाहस्सीणं चउन्हं बावत्तरीणं आयरवखदेवसाहसीणं आहेवच्चं' इत्यादि तथा 'जाणविमाणा सव्वेसिं जोयणसय सहस्स विच्छिणा उच्चत्तेणं सविमाणयमाणा' यानविमानानि सर्वेषां योजनशतसहस्रविस्तीर्णानि उच्चत्वेन स्व. विमानप्रमाणानि - इन्द्रस्य स्वस्वविमानं सौधर्मावतंसकादि तस्येव प्रमाणं पञ्चशतयोजनादिकं येषां तानि तथा भूतानि, अस्यार्थः, आद्यशक्र ईशानकल्पद्विक विमानानाम् उच्चत्वं पञ्चमें अढाईसौ देव होते हैं, मध्यपरिषदा में ५ सौ देव होते हैं एवं बाह्य परिषदा में १००० देव होते हैं आरण अच्युतेन्द्र की आभ्यन्तरपरिषदा में १ सौ देव होते हैं मध्यपरिषदा में २|| सौ देव होते हैं और बाह्यपरिषदा में ५ सौ देव होते हैं यह सब कथन वहां 'तिहे परिमाणं' इत्यादि आलापक में यथासंख्य कहा गया है । शक्र और ईशान की देवियों की तीन परिषदाओं का वर्णन वही जीवा भिगमादिकों में कहा गया है अतः वहीं से यह प्रकरण जानलेना चाहिये आत्मरक्षक देव समस्त इन्द्रों के जितने जितने उनके सामानिक देव हैं उनसे चतुर्गुणित हैं ये वर्णक में इस प्रकार से अभिलाप्य हैं
'चन्हं चउरासीणं आयरक्खदेव साहस्सीणं चउन्हं असीईणं आयरक्खदेव साहसीणं च वाचत्तरीणं आयरक्ख देव साहस्सीणं आहेवच्चं' इत्यादिइन सब इन्द्रों के यान विमान १ लाख योजन विस्तार वाले होते हैं तथा इनकी ऊंचाई अपने अपने विमान प्रमाण होती है प्रथम द्वितीय कल्प में विमानों की છે, મધ્ય પરિષદામાં ૫૦૦ દેવે હેય છે તેમજ બાહ્ય પરિષદામાં ૧ હજાર દેવે! હાય છે. આરણ અચ્યુતેન્દ્રની આભ્યંતર પરિષદામાં ૧૦૦ દેવા હોય છે, મધ્ય પરિષદામાં ૨૫૦ વા હોય છે અને ખાદ્ય પરિષદામાં ૫૦૦ દેવા હાય છે. આ બધું કથન ત્યાં ‘વિન્ફ્રે परिसाणं' वगेरे आसा मां यथा सख्य वामां आवे छे, शत्रु भने ईशानेन्द्रनी દેવીએની ત્રણ પરિષદાએનું વન તેજ જીવાભિગમાર્દિકેમાં કહેવામાં આવેલુ' છે. એથી ત્યાંથી જ આ પ્રકરણ વિશે જાણી લેવુ જોઈએ. આત્મરક્ષક દેવા, સમસ્ત ઈન્દ્રોના તેમના જેટલા સામાનિક દેવા છે તેમના કરતાં ચતુર્ગુણિત છે. એ ખધાં વકમાં આ પ્રમાણે अलिसाम्य छे- 'चउन्हं चउरासीणं आयक्खदेवसाहस्सीणं चउण्डं असीणंइ आयरक्खदेव साहस्सीणं आहेयच्च' वगेरे थे जत्रा इन्द्रोना यान-विभानो १ सयोन नेटसा વિસ્તારવાળાં હાય છે. તથા એમની ઊંચાઇ પોત-પોતાના વિમાનના પ્રમાણ મુજબ હોય છે, પ્રથમ દ્રિતીય કલ્પમાં વિમાનાની ઊંચાઇ ૫૦૦ ચેાજન જેટલા હાય છે. તૃતીય અને
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
