Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
५२४
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
यावत्पदेन --"पद्मानि कुमुदानि, नलिनानि, सुभगानि, सौगन्धिकानि, पुण्डरीकाणि, महापुण्डकाणि, सहस्रपत्राणि शतसहस्रपत्राणि' इत्येषां पदानां सङ्ग्रहो बोध्यः, एषामर्थो विंशतितम सूत्रव्याख्यातोऽवसेयः, तानि कीदृशानि इत्याह- 'गंधावईवण्णाई' गन्धापातिवर्णानि गन्धापातिनाम तृतीय वृत्तवैतादयपर्वतवर्णसदृशवर्णकानि 'गंधावइप्पभाई' गन्धापातिप्रभाणि गन्धापातिवृत्तवैताचा काराणि सर्वत्र समत्वात् तेन तद्वर्णत्वात् तदाकारत्वाच्च गन्धापातीत्येवमुच्यते, अस्याधिपमाह - 'पउमे य इत्थ देवे' पद्मः - पद्मनामकः च अत्र अस्मिन् रम्यक वर्षे देवः अधिपः परिवसति स च कीदृश: ? इत्याह- 'महिद्धीए जाव पलिओ महिईए' महर्द्धिको यावत् पल्योपमस्थितिकः - 'महर्द्धिक' इत्यारभ्य 'पल्योपमस्थितिक' इति पर्यन्तानां यावत्पदसङ्ग्राह्यानां पदानां सङ्ग्रहोऽर्थ श्राष्टमसूत्राद्बोध्यौ, एतादृशो देवः परिवसति तेन तद्योगात् स्वामित्वाच्च गन्धापोतीत्येवमुच्यते अस्य 'रायहाणी' राजधानी राजवसतिः 'उत्तरेणं' उत्तरेण - उत्तरदिशि बोध्येति ।
अथ रम्यकवर्षनामकारणं वर्णयितुमाह-' से केणद्वेणं भंते !' अथ केन अर्थेन कारणेन पाती वृत्तवैतादय की अपेक्षा जो विशेषता है उसे 'अट्ठो बहवे उप्पलाई वण्णाई गंधावईभाई पउमे अ इत्थ देवे महिडिए जाब पलिओवमट्टिईए परिवसई' इस सूत्र द्वारा सूत्रकारने प्रकट किया है इसमें यह समझाया गया है कि यहां पर जो उत्पल आदि से लेकर शतसहस्त्र पत्र तक के कमल हैं वे सब गन्धापाति नामका जो तृतीयवृत्त वैताढ्य पर्वत है उसके जैसे वर्णनवाले हैं और उसके जैसी प्रभावाले हैं तथा उसका जैसा आकार है उस आकार के हैं। अतः इसका नाम गन्धापाति वृत्तवैताढ्य पर्वत कहा गया है । दूसरी बात यह है कि यहां पर पद्म नामका महर्द्धिक देव रहता है इसकी स्थिति एक पल्योपम की है उत्पल से लेकर शत सहस्त्रपत्र तक के कमलों को जानने के लिये २० वें सूत्र की व्याख्या को तथा महर्द्धिक पद से लेकर पल्योपम स्थिति के बीच के पदों को देखने के लिये अष्टम सूत्र को देखना चाहिये 'रायहाणी उत्तरेणति' इस पद्म देवकी राजधानी
पाती वृत्त वैताढ्यनी अपेक्षाओ मे विशेषता छे, तेने 'अट्टो बहवे उप्पलाई वण्णाई गंधावईभाई परमे अ इत्थ देवे महिढिए जाव पलिओ मट्टिईए परिवसई' मा सूत्र वडे सूत्रारे પ્રકટ કરી છે. એમાં આ વાત સ્પષ્ટ કરવામાં આવી છે કે અહીં જે ઉત્પલ વગેરેથી શત સહસ્ર પત્ર સુધીના કમળા છે તે બધાં ગન્ધાપાતિ નામે જે તૃતીય વૈતાઢય પર્વત છે, તેના જેવા વર્ણીવાળાં છે, અને તેના જેવી પ્રભાવાળા છે તથા તેના જેવા આકારવાળા છે. એથી આનું નામ ગન્ધાપાતિ વ્રત વૈતાઢય પર્યંત એવું કહેવામાં આવેલુ છે, બીજી વાત આમ છે કે અહી પદ્યનામે એક મહદ્ધિક ધ્રુવ રહે છે. એની સ્થિતિ એક પયાપમ જેટલી છે. ઉત્પલથી માંડીને શત સહસ્રપત્ર સુધીના કમળે. વિશે જાણવા માટે ૨૦ માં સૂત્રની વ્યાખ્યાને તથા મહદ્ધિક પદથી માંડીને પચેપમ સ્થિતિના વચ્ચે આવેલા પદાને જોવા भाटे अष्टम सूत्रने लेवु' ले थे. 'रायहाणी उत्तरेणति' मा पद्महेवनी राजधानी उत्तर
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
