Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
५२८
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे दिशि स्थितं लवणसमुद्रं 'गच्छइ' गच्छति तथा रूप्यकूलाऽपि बोध्या, अथावशिष्टं स्वस्वक्षेत्रवति नदीवद्वर्णयितुं प्रदर्शयति-'अवसेसं तं चेवत्ति' अवशेषम्-अवशिष्टं गिरिगमनमुखमूलविस्तारनदी प्रभृति तदेव स्वस्व क्षेत्रवति नदो प्रकरणोत्तमेव बोध्यम् तत्र नरकान्तानद्या हरिकान्ता नदी प्रकरणोक्तं शेष रूप्यकूलानधास्तु रोहिता नदी प्रकरणोक्तं बोध्यम्, यत्तु नरकान्तानद्या रोहितानदीवद्वर्णननिर्देशनं रूप्यकूलानधास्तु हरिकान्तानदीवत्, तदेकदिनिः सरणमेकदिग्गमन माश्रित्य नतु विष्कम्भादिकमिति बोध्यम् । अथात्रकूटानि वर्णयितुमुपक्रमते-रुप्पिमि णं भंते !' इत्यादि प्रश्नसूत्रं स्पष्टम, उत्तरसूत्रे 'गोयमा' गौतम ! 'अ' अष्ट लवण समुद्र में मिली है 'रुप्पकूला उत्तरेणं णेयधा, जहा हरिकता पच्चत्थिमेणं गच्छइ' इसी रुक्मीवर्ती महापुंडरीक हद से उत्तर तोरण द्वार से रुप्यकूला नामकी महानदी भी निकली है और यह हरिकान्ता नदी की तरह पश्चिम दिग्वर्ती लवण समुद्र में जाकर मिली है हरिकान्ता नामकी महानदी हरिवर्ष क्षेत्र में बहती है 'अवसेसं तं चेवत्ति' बाकी का और सब गिरिगमन मुखमूल विस्तार आदि का कथन अपने २ क्षेत्रवति नदी के प्रकरण में जैसा कहा गया है-वैसा ही है । नरकान्ता नदी का शेष कथन हरिकान्ता नदी के प्रकरण के जैसा है रुप्यकूला नदी का शेष रोहिता नदी के प्रकरण के जैसा है। नरकान्ता नदी का वर्णन जो रोहिता नदी के वर्णन जैसा कहा गया है, वह तथा रूप्य कूला नदी का हरिकान्ता नदी के जैसा कहा गया है वह एक दिशा से निकलने की अपेक्षा तथा एकही नामकी दिशा में जाने की अपेक्षा लेकर कहा गया है विष्कम्भादिक की अपेक्षा लेकर नहीं कहा गया है। _ 'रूपिमिणं भंते वासहरपवए कई कूडा पण्णत्ता' हे भदन्त ! रुक्मी नाम के इस वर्षधर पर्वत पर कितने कूट कहे गये हैं १ 'गोयमा ! अट्ठकूडा पण्णत्ता' આ સફર્મવતી મહા પુંડરીક હદથી ઉત્તર તોરણ દ્વારથી-૩યકૂલા નામે મહા નદી પણ નીકળી છે. અને આ હરિકાન્તા નદીની જેમ પશ્ચિમ દિગ્વતી લવણ સમુદ્રમાં જઈને મળે छ. १२४ान्त नामे महानही विष क्षेत्रमा पर छ. 'अवसेसं तं चेवेति' शेष मधुर ગમન મુખ મૂલ વિસ્તાર વગેરેનું કથન પિત–પિતાના ક્ષેત્રવતી નદીના પ્રકરણમાં જે પ્રમાણે કહેવામાં આવ્યું છે તે પ્રમાણે જ છે. નરકાન્તા નદી વિશેનું શેષ કથન હરિકાન્તા નદીના પ્રકરણ જેવું જ છે. રુણ્ય ફૂલા નદીનું શેષ કથન રહિતા નદીના પ્રકરણ જેવું જ છે. નરકાન્તા નદીનું વર્ણન જે હિતા નદીના વર્ણન જેવું કહેવામાં આવેલું છે, તેમજ રુકૂલા નદીનું વર્ણન હરિકાન્તા નદી જેવું કહેવામાં આવ્યું છે તે એક દિશાથી નીક
ળવાની અપેક્ષાએ તેમજ એકજ નામની દિશા વહેવાની અપેક્ષાએ કહેવામાં આવેલ છે. વિભાદિકની અપેક્ષાએ કહેવામાં આવ્યું નથી.
'रुपिमि णं भते ! वासहरपव्वए कइ कडा पण्णता' 3 मत ! २५भी नामना । ५२ ५ ६५२ मा ठूटो माया छ ? 'गोयमा ! अट्ठ कूडा पण्णत्ता' गौतम!
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર