Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रकाशिका टीका-चतुर्थवक्षस्कारः सू०२८ द्वितीयसुकच्छविजयनिरूपणम् ३७३ दासम्बन्धिनः तस्य व्यावृत्तिः, तथाहि-चत्वारि मुखवनानि सन्ति शीता नीलवन्मध्यवर्ति १ शीता निषधमध्यवर्ति २ शीतोदा निषधमध्यवर्ति ३ शीतोदा नीलमध्यवर्ति चेति एषां मध्ये प्रथममेव मुखवन शीतामहानद्या उत्तरदिशि वर्तत इति तदेवात्र विवक्षितम् इत्येवं प्रश्ने भगवानाह-'गोयमा !' गौतम ! ‘णीलवंतस्स' नीलवतः 'दक्खिणेणं' दक्षिणेन-दक्षिणदिशि 'सीयाए' शीतायाः महानद्याः 'उत्तरेणं' उत्तरेण उत्तरदिशि 'पुरथिमलवणसमुदस्स' पौरस्त्यलवणसमुद्रस्य-पूर्वदिग्वत्तिनो लवणसमुद्रस्य 'पञ्चत्थिमेणं' पश्चिमेन पश्चिमायां दिशिगया है ? सीता महानदी का मुखवन दो प्रकार का है एक उत्तर दिग्वती मुख वन और दूसरा दक्षिण दिग्वी मुखवन यहां पर उत्तर दिग्वती मुख वन के विषय में गौतमस्वामी ने प्रश्न किया है सीता महानदी जहां से समुद्र में प्रवेश करती है उस स्थान का नाम मुख है उस स्थान पर रहे हुए वन का नाम मुखवन है यहां इस वन से दक्षिण दिग्वर्ती सीतामुख नदी की निवृत्ति की गई है। तथा शीता नदी के कहने से शीतोदा सम्बन्धि मुखवन की निवृत्ति की गइ है मुखवन चार कहे गए हैं (१) सीता और नीलवंत पर्वत के बीच में रहा हुआ मुखवन (२) शीता और निषध के मध्य में रहा हुआ मुखवन (३) शीतोदा
और निषध के मध्य में रहा हुआ मुखवन (४) शीतोदा और नील पर्वत के बीच में रहा हुआ मुखवन इनके बीच में प्रथम जो मुखवन है वही शीता महानदी की उत्तर दिशा में हैं। इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु कहते हे-(गोयमा ! णीलवंतस्स दक्षिणेणं सीयाए उत्तरेणं पुरथिमलवणसमुदस्स पच्चस्थिमेणं पुक्खलावइ चक्करदिविजयस्स पुरथिमेणं एस्थ णं सीया मुहयणे णामं धणे णामं धणे पण्णत्ते हे महत! महावि क्षेत्रमा सीता महानहीनी उत्तर दिशामा मावस સીતામુખ વન નામે વન કયા સ્થળે આવેલ છે? સીતા મહાનદીનાં મુખવને બે છે–એક ઉત્તર દિવતી મુખવન અને દ્વિતીય દક્ષિણ દિગ્વતી મુખવન. અહીં ગૌતમસ્વામીએઉત્તરદિગ્દત મુખવન વિષે પ્રશ્ન કર્યો છે. સીતા મહાનદી જ્યાંથી સમુદ્રમાં પ્રવેશ કરે છે, તે સ્થાનનું નામ મુખ છે. તે સ્થાન ઉપર આવેલા વનનું નામ મુખવના છે. અહી આ વનથી દક્ષિણ દિગ્ગત સીતા મુખવનની નિવૃત્તિ કરવામાં આવેલ છે. તેમજ સીતા નદીના કથનથી શીદા સંબંધી મુખવનની નિવૃત્તિ કરવામાં આવેલી છે. મુખવને ચાર છે(૧) સીતા અને નીલવન્ત પર્વતના, મધ્ય ભાગમાં આવેલું મુખવન, (૨) શીતા અને નિષધ પવના મધ્ય ભાગમાં આવેલું મુખવન (૩) શીદા અને નીલવન્તના મધ્ય ભાગમાં આવેલું મુખવન એમના મધ્ય ભાગમાં પ્રથમ જે મુખવન છે, તેજ શીતા મહાનદીની ઉત્તર
Ani छ. ये प्रश्न पाममा भावान् श्री महावीर प्रभु ४३ छ-'गोयमा ! णीलवंतस्स दक्खिणेणं सीयाए उत्तरेणं पुरथिमलबणसमुदस्स पच्चस्थिमेणं पुक्खलावइ चक्कपट्टिविजयस्स पुरस्थिमेणं एत्थणं सीयामुहवणे णाम वणे पण्णत्ते' ३ गौतम ! नleard तनी दक्षिण
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
